tiān bǎo zhōng, chāng lí hán yì yǒu shī míng, xìng pō luò tuō, jī zhì pín shén. yǒu lǐ shēng zhě, yǔ yì yǒu shàn, jiā lěi qiān jīn, fù qì ài cái. qí xìng jī yuē liǔ shì, yàn jué yī shí, xǐ tán xuè, shàn ōu yǒng. lǐ shēng jū zhī bié dì, yǔ yì wèi yàn gē zhī dì. ér guǎn huī yì yú qí cè. yì sù zhī míng, qí tīng hòu wèn, jiē dāng shí zhī yàn. liǔ shì zì mén kuī zhī, wèi qí shì zhě yuē: hán fū zǐ qǐ zhǎng pín jiàn zhě hū!
天寶中，昌黎韓翊有詩名，性頗落托，羈滯貧甚。有李生者，與翊友善，家累千金，負氣—愛才。其幸姬曰柳氏，艷絕一時，喜談謔，善謳詠。李生居之別第，與翊為宴歌之地。而館褘翊於其側。翊素知名，其聽候問，皆當時之彥—。柳氏自門窺之，謂其侍者曰：「韓夫子豈長貧賤者乎！」

suì shǔ yì yān.
遂屬意焉。

lǐ shēng sù zhòng yì, wú suǒ lìn xī. hòu zhī qí yì, nǎi jù shàn qǐng yì yǐn, jiǔ hān, lǐ shēng yuē: liǔ fū rén róng sè fēi cháng, hán xiù cái wén zhāng tè yì. yù yǐ liǔ jiàn zhěn yú hán jūn, kě hū?
李生素重翊，無所吝惜。後知其意，乃具膳請翊飲，酒酣，李生曰：「柳夫人容色非常，韓秀才文章特異。欲以柳薦枕於韓君，可乎？」

yì jīng lì, bì xí yuē: méng jūn zhī ēn, jiě yī chuò shí jiǔ zhī. qǐ yí duó suǒ ài hū?
翊驚慄，避席曰：「蒙君之恩，解衣輟食久之。豈宜奪所愛乎？」

lǐ jiān qǐng zhī. liǔ shì zhī qí yì chéng, nǎi zài bài, yǐn yī jiē xí. lǐ zuò yì yú kè wèi, yǐn mǎn jí huān. lǐ shēng yòu yǐ zī sān shí wàn, zuǒ yì zhī fèi.
李堅請之。柳氏知其意誠，乃再拜，引衣接席。李坐翊於客位，引滿極歡。李生又以資三十萬，佐翊之費。

yì yǎng liǔ shì zhī sè, liǔ shì mù yì zhī cái, liǎng qíng jiē huò, xǐ kě zhī yě. míng nián, lǐ bù shì láng yáng dù zhuó yì shàng dì, píng jū jiān suì. liǔ shì wèi yì yuē: róng míng jí qīn, xī rén suǒ shàng. qǐ yí yǐ zhuó huàn zhī jiàn, jī cǎi lán zhī měi hū? qiě yòng qì zī wù, zú yǐ dài jūn zhī lái yě.
翊仰柳氏之色，柳氏慕翊之才，兩情皆獲，喜可知也。明年，禮部侍郎楊度擢翊上第，屏居間歲。柳氏謂翊曰：「榮名及親，昔人所尚。豈宜以濯浣之賤，稽采蘭之美乎？且用器資物，足以待君之來也。」

yì yú shì shěng jiā yú qīng chí. suì yú, fá shí, yù zhuāng jù yǐ zì gěi. tiān bǎo mò, dào fù èr jīng, shì nǚ bēn hài.
翊於是省家於清池。歲余，乏食，鬻妝具以自給。天寶末，盜覆二京，士女奔駭。

liǔ shì yǐ yàn dú yì, qiě jù bù miǎn, nǎi jiǎn fà huǐ xíng, qí jī fǎ líng sì. shì shí hóu xī yì zì píng lú jié dù zī qīng, sù jí yì míng, qǐng wèi shū jì. jì xuān huáng dì yǐ shén wǔ fǎn zhèng, yì nǎi qiǎn shǐ jiān xíng qiú liǔ shì, yǐ liàn náng shèng fū jīn, tí zhī yuē: zhāng tái liǔ, zhāng tái liǔ! xī rì qīng qīng jīn zài fǒu? zòng shǐ zhǎng tiáo shì jiù chuí, yì yīng pān zhé tā rén shǒu.
柳氏以艷獨異，且懼不免，乃剪髮毀形，奇蹟法靈寺。是時侯希逸自平盧節度淄青，素藉翊名，請為書記。洎宣皇帝以神武返正，翊乃遣使間行求柳氏，以練囊盛麩金，題之曰：「章台柳，章台柳！昔日青青今在否？縱使長條似舊垂，亦應攀折他人手。」

liǔ shì pěng jīn wū yàn, zuǒ yòu qī mǐn, dá zhī yuē: yáng liǔ zhī, fāng fēi jié, suǒ hèn nián nián zèng lí bié. yī yè suí fēng hū bào qiū, zòng shǐ jūn lái qǐ kān zhé!
柳氏捧金嗚咽，左右淒憫，答之曰：「楊柳枝，芳菲節，所恨年年贈離別。一葉隨風忽報秋，縱使君來豈堪折！」

wú hé, yǒu fān jiāng shā zhā lì zhě, chū lì gōng, qiè zhī liǔ shì zhī sè, jié yǐ guī dì, chǒng zhī zhuān fáng. jí xī yì chú zuǒ pú shè, rù jìn!
無何，有蕃將沙吒利者，初立功，竊知柳氏之色，劫以歸第，寵之專房。及希逸除左僕射，入覲！」

yì dé cóng xíng. zhì jīng shī, yǐ shī liǔ shì suǒ zhǐ, tàn xiǎng bù yǐ. ǒu yú lóng shǒu gāng jiàn cāng tóu yǐ bó niú jià zī píng, cóng liǎng nǚ nú. yì ǒu suí zhī. zì chē zhōng wèn yuē: dé fēi hán yuán wài hū? mǒu nǎi liǔ shì yě.
翊得從行。至京師，已失柳氏所止，嘆想不已。偶於龍首岡見蒼頭以駁牛駕輜軿，從兩女奴。翊偶隨之。自車中問曰：「得非韓員外乎？某乃柳氏也。」

shǐ nǚ nú qiè yán shī shēn shā zhā lì, zǔ tóng chē zhě, qǐng jié dàn xìng xiāng dài yú dào zhèng lǐ mén. jí qī ér wǎng, yǐ qīng sù jié yù hé, shí yǐ xiāng gāo, zì chē zhōng shòu zhī, yuē: dāng suì yǒng jué, yuàn zhì chéng niàn.
使女奴竊言失身沙吒利，阻同車者，請詰旦幸相待於道政里門。及期而往，以輕素結玉合，實以香膏，自車中授之，曰：「當遂永訣，願置誠念。」

nǎi huí chē, yǐ shǒu huī zhī, qīng xiù yáo yáo, xiāng chē lín lín, mù duàn yì mí, shī yú jīng chén. yì dà bù shèng qíng. huì zī qīng zhū jiāng hé lè jiǔ lóu, shǐ rén qǐng yì. yì qiáng yīng zhī, rán yì sè jiē sàng, yīn yùn qī yàn. yǒu yú hóu xǔ jùn zhě, yǐ cái lì zì fù, fǔ jiàn yán yuē: bì yǒu gù. yuán yī xiào yòng.
乃回車，以手揮之，輕袖搖搖，香車轔轔，目斷意迷，失於驚塵。翊大不勝情。會淄青諸將合樂酒樓，使人請翊。翊強應之，然意色皆喪，音韻淒咽。有虞侯許俊者，以材力自負，撫劍言曰：「必有故。原一效用。」

yì bù dé yǐ, jù yǐ gào zhī. jùn yuē: qǐng zú xià shù zì, dāng lì zhì zhī.
翊不得已，具以告之。俊曰：「請足下數字，當立致之。」

nǎi yī màn hú, pèi shuāng jiān, cóng yī qí, jìng zào shā xū lì zhī dì. hòu qí chū xíng lǐ yú, nǎi bèi rèn zhí pèi, fàn guān pái tà!
乃衣縵胡，佩雙鞬，從一騎，徑造沙吁利之第。候其出行里余，乃被衽執轡，犯關排闥！」

jí qū ér hū yuē: jiāng jūn zhōng è, shǐ zhào fū rén.
急趨而呼曰：「將軍中惡，使召夫人。」

pū shì pì yì, wú gǎn yǎng shì. suì shēng táng, chū yì zhá shì liǔ shì, xié zhī kuà ān mǎ, yì chén duàn yāng, shū hū nǎi zhì. yǐn jù ér qián yuē: xìng bù rǔ mìng.
仆侍辟易，無敢仰視。遂升堂，出翊札示柳氏，挾之跨鞍馬，逸塵斷鞅，倏忽乃至。引據而前曰：「幸不辱命。」

sì zuò jīng tàn. liǔ shì yǔ yì zhí shǒu tì qì, xiāng yǔ bà jiǔ. shì shí shā zhā lì ēn chǒng shū děng, yì jùn jù huò, nǎi yì xī yì. xī yì dà jīng yuē: wú píng shēng suǒ wèi shì, jùn nǎi néng ěr hū?
四座驚嘆。柳氏與翊執手涕泣，相與罷酒。是時沙吒利恩寵殊等，翊、俊懼禍，乃詣希逸。希逸大驚曰：「吾平生所為事，俊乃能爾乎？」

suì xiàn zhuàng yuē: jiǎn xiào shàng shū jīn bù yuán wài láng jiān yù shǐ hán yì, jiǔ liè cān zuǒ, lèi zhāng xūn xiào, qǐng cóng xiāng fù. yǒu qiè liǔ shì, zǔ jué xiōng kòu, yī zhǐ míng ní. jīn wén míng fǔ yùn, xiá jī lǜ huà. jiāng jūn shā zhā lì xiōng zì náo fǎ, píng shì wēi gōng, qū yǒu zhì zhī qiè, gàn wú wèi zhī zhèng. chén bù jiāng jiān yù shǐ zhōng chéng xǔ jùn, zú běn yōu jì, xióng xīn yǒng jué, què duó liǔ shì, guī yú hán yì. yì qiè zhòng bào, suī zhāo gǎn jī zhī chéng shì bù xiān wén, gù fá xùn qí zhī lìng.
遂獻狀曰：「檢校尚書金部員外郎兼御史韓翊，久列參佐，累彰勛效，頃從鄉賦。有妾柳氏，阻絕凶寇，依止名尼。今文明撫運，遐跡率化。將軍沙吒利凶恣撓法，憑恃微功，驅有志之妾，干無為之政。臣部將兼御史中丞許俊，族本幽薊，雄心勇決，卻奪柳氏，歸於韓翊。義切中抱，雖昭感激之誠；事不先聞，固乏訓齊之令。」

xún yǒu zhào, liǔ shì yí hái hán yì, shā zhā lì cì qián èr bǎi wàn. liǔ shì guī yì yì hòu lèi qiān zhì zhōng shū shè rén. rán jí liǔ shì, zhì fáng xián ér bù kè zhě xǔ jùn mù gǎn jī ér bù dá zhě yě. xiàng shǐ liǔ shì yǐ sè xuǎn, zé dāng xióng cí niǎn zhī chéng kě jì, xǔ jùn yǐ cái jǔ, zé cáo kē miǎn chí zhī gōng kě jiàn. fū shì yóu jī zhāng, gōng dài shì lì. xī yù yīn bù ǒu, yì yǒng tú jī, jiē bù rù yú zhèng. sī qǐ biàn zhī zhèng hū? gài suǒ yù rán yě.
尋有詔，柳氏宜還韓翊，沙吒利賜錢二百萬。柳氏歸翊；翊後累遷至中書舍人。然即柳氏，志防閒而不克者；許俊慕感激而不達者也。向使柳氏以色選，則當熊、辭輦之誠可繼，許俊以才舉，則曹柯、澠池之功可建。夫事由跡彰，功待事立。惜鬱堙不偶，義勇徒激，皆不入於正。斯豈變之正乎？蓋所遇然—也。