tiān bǎo zhōng, chāng lí hán yì yǒu shī míng, xìng pō luò tuō, jī zhì pín shén. yǒu lǐ shēng zhě, yǔ yì yǒu shàn, jiā lěi qiān jīn, fù qì ài cái. qí xìng jī yuē liǔ shì, yàn jué yī shí, xǐ tán xuè, shàn ōu yǒng. lǐ shēng jū zhī bié dì, yǔ yì wèi yàn gē zhī dì. ér guǎn huī yì yú qí cè. yì sù zhī míng, qí tīng hòu wèn, jiē dāng shí zhī yàn. liǔ shì zì mén kuī zhī, wèi qí shì zhě yuē:" hán fū zǐ qǐ zhǎng pín jiàn zhě hū!"
天宝中,昌黎韩翊有诗名,性颇落托,羁滞贫甚。有李生者,与翊友善,家累千金,负气—爱才。其幸姬曰柳氏,艳绝一时,喜谈谑,善讴咏。李生居之别第,与翊为宴歌之地。而馆袆翊于其侧。翊素知名,其听候问,皆当时之彦—。柳氏自门窥之,谓其侍者曰:“韩夫子岂长贫贱者乎!”
suì zhǔ yì yān.
遂属意焉。
lǐ shēng sù zhòng yì, wú suǒ lìn xī. hòu zhī qí yì, nǎi jù shàn qǐng yì yǐn, jiǔ hān, lǐ shēng yuē:" liǔ fū rén róng sè fēi cháng, hán xiù cái wén zhāng tè yì. yù yǐ liǔ jiàn zhěn yú hán jūn, kě hū?"
李生素重翊,无所吝惜。后知其意,乃具膳请翊饮,酒酣,李生曰:“柳夫人容色非常,韩秀才文章特异。欲以柳荐枕于韩君,可乎?”
yì jīng lì, bì xí yuē:" méng jūn zhī ēn, jiě yī chuò shí jiǔ zhī. qǐ yí duó suǒ ài hū?"
翊惊栗,避席曰:“蒙君之恩,解衣辍食久之。岂宜夺所爱乎?”
lǐ jiān qǐng zhī. liǔ shì zhī qí yì chéng, nǎi zài bài, yǐn yī jiē xí. lǐ zuò yì yú kè wèi, yǐn mǎn jí huān. lǐ shēng yòu yǐ zī sān shí wàn, zuǒ yì zhī fèi.
李坚请之。柳氏知其意诚,乃再拜,引衣接席。李坐翊于客位,引满极欢。李生又以资三十万,佐翊之费。
yì yǎng liǔ shì zhī sè, liǔ shì mù yì zhī cái, liǎng qíng jiē huò, xǐ kě zhī yě. míng nián, lǐ bù shì láng yáng dù zhuó yì shàng dì, píng jū jiān suì. liǔ shì wèi yì yuē:" róng míng jí qīn, xī rén suǒ shàng. qǐ yí yǐ zhuó huàn zhī jiàn, jī cǎi lán zhī měi hū? qiě yòng qì zī wù, zú yǐ dài jūn zhī lái yě."
翊仰柳氏之色,柳氏慕翊之才,两情皆获,喜可知也。明年,礼部侍郎杨度擢翊上第,屏居间岁。柳氏谓翊曰:“荣名及亲,昔人所尚。岂宜以濯浣之贱,稽采兰之美乎?且用器资物,足以待君之来也。”
yì yú shì shěng jiā yú qīng chí. suì yú, fá shí, yù zhuāng jù yǐ zì jǐ. tiān bǎo mò, dào fù èr jīng, shì nǚ bēn hài.
翊于是省家于清池。岁余,乏食,鬻妆具以自给。天宝末,盗覆二京,士女奔骇。
liǔ shì yǐ yàn dú yì, qiě jù bù miǎn, nǎi jiǎn fà huǐ xíng, qí jī fǎ líng sì. shì shí hóu xī yì zì píng lú jié dù zī qīng, sù jí yì míng, qǐng wèi shū jì. jì xuān huáng dì yǐ shén wǔ fǎn zhèng, yì nǎi qiǎn shǐ jiān xíng qiú liǔ shì, yǐ liàn náng shèng fū jīn, tí zhī yuē:" zhāng tái liǔ, zhāng tái liǔ! xī rì qīng qīng jīn zài fǒu? zòng shǐ cháng tiáo shì jiù chuí, yì yīng pān zhé tā rén shǒu."
柳氏以艳独异,且惧不免,乃剪发毁形,奇迹法灵寺。是时侯希逸自平卢节度淄青,素藉翊名,请为书记。洎宣皇帝以神武返正,翊乃遣使间行求柳氏,以练囊盛麸金,题之曰:“章台柳,章台柳!昔日青青今在否?纵使长条似旧垂,亦应攀折他人手。”
liǔ shì pěng jīn wū yè, zuǒ yòu qī mǐn, dá zhī yuē:" yáng liǔ zhī, fāng fēi jié, suǒ hèn nián nián zèng lí bié. yī yè suí fēng hū bào qiū, zòng shǐ jūn lái qǐ kān zhé!"
柳氏捧金呜咽,左右凄悯,答之曰:“杨柳枝,芳菲节,所恨年年赠离别。一叶随风忽报秋,纵使君来岂堪折!”
wú hé, yǒu fān jiāng shā zhā lì zhě, chū lì gōng, qiè zhī liǔ shì zhī sè, jié yǐ guī dì, chǒng zhī zhuān fáng. jí xī yì chú zuǒ pú yè, rù jìn!"
无何,有蕃将沙吒利者,初立功,窃知柳氏之色,劫以归第,宠之专房。及希逸除左仆射,入觐!”
yì dé cóng xíng. zhì jīng shī, yǐ shī liǔ shì suǒ zhǐ, tàn xiǎng bù yǐ. ǒu yú lóng shǒu gāng jiàn cāng tóu yǐ bó niú jià zī píng, cóng liǎng nǚ nú. yì ǒu suí zhī. zì chē zhōng wèn yuē:" dé fēi hán yuán wài hū? mǒu nǎi liǔ shì yě."
翊得从行。至京师,已失柳氏所止,叹想不已。偶于龙首冈见苍头以驳牛驾辎軿,从两女奴。翊偶随之。自车中问曰:“得非韩员外乎?某乃柳氏也。”
shǐ nǚ nú qiè yán shī shēn shā zhā lì, zǔ tóng chē zhě, qǐng jí dàn xìng xiāng dài yú dào zhèng lǐ mén. jí qī ér wǎng, yǐ qīng sù jié yù hé, shí yǐ xiāng gāo, zì chē zhōng shòu zhī, yuē:" dāng suì yǒng jué, yuàn zhì chéng niàn."
使女奴窃言失身沙吒利,阻同车者,请诘旦幸相待于道政里门。及期而往,以轻素结玉合,实以香膏,自车中授之,曰:“当遂永诀,愿置诚念。”
nǎi huí chē, yǐ shǒu huī zhī, qīng xiù yáo yáo, xiāng chē lín lín, mù duàn yì mí, shī yú jīng chén. yì dà bù shèng qíng. huì zī qīng zhū jiàng hé lè jiǔ lóu, shǐ rén qǐng yì. yì qiáng yīng zhī, rán yì sè jiē sàng, yīn yùn qī yān. yǒu yú hóu xǔ jùn zhě, yǐ cái lì zì fù, fǔ jiàn yán yuē:" bì yǒu gù. yuán yī xiào yòng."
乃回车,以手挥之,轻袖摇摇,香车辚辚,目断意迷,失于惊尘。翊大不胜情。会淄青诸将合乐酒楼,使人请翊。翊强应之,然意色皆丧,音韵凄咽。有虞侯许俊者,以材力自负,抚剑言曰:“必有故。原一效用。”
yì bù dé yǐ, jù yǐ gào zhī. jùn yuē:" qǐng zú xià shù zì, dāng lì zhì zhī."
翊不得已,具以告之。俊曰:“请足下数字,当立致之。”
nǎi yī màn hú, pèi shuāng jiān, cóng yī qí, jìng zào shā xū lì zhī dì. hòu qí chū xíng lǐ yú, nǎi bèi rèn zhí pèi, fàn guān pái tà!"
乃衣缦胡,佩双鞬,从一骑,径造沙吁利之第。候其出行里余,乃被衽执辔,犯关排闼!”
jí qū ér hū yuē:" jiāng jūn zhōng è, shǐ zhào fū rén."
急趋而呼曰:“将军中恶,使召夫人。”
pū shì pì yì, wú gǎn yǎng shì. suì shēng táng, chū yì zhá shì liǔ shì, xié zhī kuà ān mǎ, yì chén duàn yāng, shū hū nǎi zhì. yǐn jù ér qián yuē:" xìng bù rǔ mìng."
仆侍辟易,无敢仰视。遂升堂,出翊札示柳氏,挟之跨鞍马,逸尘断鞅,倏忽乃至。引据而前曰:“幸不辱命。”
sì zuò jīng tàn. liǔ shì yǔ yì zhí shǒu tì qì, xiāng yǔ bà jiǔ. shì shí shā zhā lì ēn chǒng shū děng, yì jùn jù huò, nǎi yì xī yì. xī yì dà jīng yuē:" wú píng shēng suǒ wéi shì, jùn nǎi néng ěr hū?"
四座惊叹。柳氏与翊执手涕泣,相与罢酒。是时沙吒利恩宠殊等,翊、俊惧祸,乃诣希逸。希逸大惊曰:“吾平生所为事,俊乃能尔乎?”
suì xiàn zhuàng yuē:" jiǎn jiào shàng shū jīn bù yuán wài láng jiān yù shǐ hán yì, jiǔ liè cān zuǒ, lèi zhāng xūn xiào, qǐng cóng xiāng fù. yǒu qiè liǔ shì, zǔ jué xiōng kòu, yī zhǐ míng ní. jīn wén míng fǔ yùn, xiá jī lǜ huà. jiāng jūn shā zhā lì xiōng zì náo fǎ, píng shì wēi gōng, qū yǒu zhì zhī qiè, gàn wú wéi zhī zhèng. chén bù jiàng jiān yù shǐ zhōng chéng xǔ jùn, zú běn yōu jì, xióng xīn yǒng jué, què duó liǔ shì, guī yú hán yì. yì qiè zhòng bào, suī zhāo gǎn jī zhī chéng shì bù xiān wén, gù fá xùn qí zhī lìng."
遂献状曰:“检校尚书金部员外郎兼御史韩翊,久列参佐,累彰勋效,顷从乡赋。有妾柳氏,阻绝凶寇,依止名尼。今文明抚运,遐迹率化。将军沙吒利凶恣挠法,凭恃微功,驱有志之妾,干无为之政。臣部将兼御史中丞许俊,族本幽蓟,雄心勇决,却夺柳氏,归于韩翊。义切中抱,虽昭感激之诚;事不先闻,固乏训齐之令。”
xún yǒu zhào, liǔ shì yí hái hán yì, shā zhā lì cì qián èr bǎi wàn. liǔ shì guī yì yì hòu lèi qiān zhì zhōng shū shè rén. rán jí liǔ shì, zhì fáng xián ér bù kè zhě xǔ jùn mù gǎn jī ér bù dá zhě yě. xiàng shǐ liǔ shì yǐ sè xuǎn, zé dāng xióng cí niǎn zhī chéng kě jì, xǔ jùn yǐ cái jǔ, zé cáo kē miǎn chí zhī gōng kě jiàn. fū shì yóu jī zhāng, gōng dài shì lì. xī yù yīn bù ǒu, yì yǒng tú jī, jiē bù rù yú zhèng. sī qǐ biàn zhī zhèng hū? gài suǒ yù rán yě.
寻有诏,柳氏宜还韩翊,沙吒利赐钱二百万。柳氏归翊;翊后累迁至中书舍人。然即柳氏,志防闲而不克者;许俊慕感激而不达者也。向使柳氏以色选,则当熊、辞辇之诚可继,许俊以才举,则曹柯、渑池之功可建。夫事由迹彰,功待事立。惜郁堙不偶,义勇徒激,皆不入于正。斯岂变之正乎?盖所遇然—也。