dōng píng chún yú fén, wú chǔ yóu xiá zhī shì. shì jiǔ shǐ qì, bù shǒu xì xíng. lèi jù chǎn, yǎng háo kè. céng yǐ wǔ yì bǔ huái nán jūn bì jiāng, yīn shǐ jiǔ wǔ shuài, chì zhú luò tuò, zòng dàn yǐn jiǔ wèi shì. jiā zhù guǎng líng jùn dōng shí lǐ, suǒ jū zhái nán yǒu dà gǔ huái yī zhū, zhī gàn xiū mì, qīng yīn shù mǔ. chún yú shēng rì yǔ qún háo, dà yǐn qí xià. zhēn yuán qī nián jiǔ yuè, yīn chén zuì zhì jí. shí èr yǒu rén yú zuò fú shēng guī jiā, wò yú táng dōng wǔ zhī xià. èr yǒu wèi shēng yuē: zi qí qǐn yǐ! yú jiāng mò mǎ zhuó zú, qí zi xiǎo yù ér qù.
東平淳于棼，吳楚遊俠之士。嗜酒使氣，不守細行。累巨產，養豪客。曾以武藝補淮南軍裨將，因使酒忤帥，斥逐落魄，縱誕飲酒為事。家住廣陵郡東十里，所居宅南有大古槐一株，枝幹修密，清陰數畝。淳于生日與群豪，大飲其下。貞元七年九月，因沉醉致疾。時二友人於座扶生歸家，臥於堂東廡之下。二友謂生曰：「子其寢矣！余將秣馬濯足，俟子小愈而去。」

shēng jiě zhōng jiù zhěn, hūn rán hū hū, fǎng fú ruò mèng. jiàn èr zǐ yī shǐ zhě, guì bài shēng yuē: huái ān guó wáng qiǎn xiǎo chén zhì mìng fèng yāo.
生解中就枕，昏然忽忽，仿佛若夢。見二紫衣使者，跪拜生曰：「槐安國王遣小臣致命奉邀。」

shēng bù jué xià tà zhěng yī, suí èr shǐ zhì mén. jiàn qīng yóu xiǎo chē, jià yǐ sì mǔ, zuǒ yòu cóng zhě qī bā, fú shēng shàng chē, chū dà hù, zhǐ gǔ huái xué ér qù. shǐ zhě jí qū rù xué zhōng. shēng yì pō shén yì zhī, bù gǎn zhì wèn. hū jiàn shān chuān fēng hòu cǎo mù dào lù, yǔ rén shì shén shū. qián xíng shù shí lǐ, yǒu fú guō chéng dié. chē yú rén wù, bù jué yú lù. shēng zuǒ yòu chuán chē zhě chuán hū shén yán, xíng zhě yì zhēng pì yú zuǒ yòu. yòu rù dài chéng, zhū mén zhòng lóu, lóu shàng yǒu jīn shū, tí yuē dà huái ān guó. zhí mén zhě qū bài bēn zǒu. xuán yǒu yī qí chuán hū yuē: wáng yǐ fù mǎ yuǎn jiàng, lìng qiě xī dōng huá guǎn.
生不覺下榻整衣，隨二使至門。見青油小車，駕以四牡，左右從者七八，扶生上車，出大戶，指古槐穴而去。使者即驅入穴中。生意頗甚異之，不敢致問。忽見山川風候草木道路，與人世甚殊。前行數十里，有郛郭城堞。車輿人物，不絕於路。生左右傳車者傳呼甚嚴，行者亦爭辟於左右。又入大城，朱門重樓，樓上有金書，題曰「大槐安國」。執門者趨拜奔走。旋有一騎傳呼曰：「王以駙馬遠降，令且息東華館。」

yīn qián dǎo ér qù.
因前導而去。

é jiàn yī mén dòng kāi, shēng jiàng chē ér rù. cǎi kǎn diāo yíng huá mù zhēn guǒ, liè zhí yú tíng xià jī àn yīn rù, lián wéi yáo shàn, chén shè yú tíng shàng. shēng xīn shén zì yuè. fù yǒu hū yuē: yòu xiāng qiě zhì.
俄見一門洞開，生降車而入。彩檻雕楹；華木珍果，列植於庭下；几案茵褥，簾幃餚膳，陳設於庭上。生心甚自悅。復有呼曰：「右相且至。」

shēng jiàng jiē zhī fèng. yǒu yī rén zǐ yī xiàng jiǎn qián qū, bīn zhǔ zhī yí jìng jǐn yān. yòu xiāng yuē: guǎ jūn bù yǐ bì guó yuǎn pì, fèng yíng jūn zǐ, tuō yǐ yīn qīn.
生降階祗奉。有一人紫衣象簡前趨，賓主之儀敬盡焉。右相曰：「寡君不以弊國遠僻，奉迎君子，托以姻親。」

shēng yuē: mǒu yǐ jiàn liè zhī qū, qǐ gǎn shì wàng.
生曰：「某以賤劣之軀，豈敢是望。」

yòu xiāng yīn qǐng shēng tóng yì qí suǒ. xíng kě bǎi bù, rù zhū mén. máo jǐ fǔ yuè, bù liè zuǒ yòu, jūn lì shù bǎi, pì yì dào cè.
右相因請生同詣其所。行可百步，入朱門。矛戟斧鉞，布列左右，軍吏數百，辟易道側。

shēng yǒu píng shēng jiǔ tú zhōu biàn zhě, biàn qū qí zhōng. shēng sī xīn yuè zhī, bù gǎn qián wèn. yòu xiāng yǐn shēng shēng guǎng diàn, yù wèi yán sù, ruò zhì zūn zhī suǒ. jiàn yī rén zhǎng dà duān yán, jū wáng wèi, yī sù liàn fú, zān zhū huá guān.
生有平生酒徒周弁者，變趨其中。生私心悅之，不敢前問。右相引生升廣殿，御衛嚴肅，若至尊之所。見一人長大端嚴，居王位，衣素練服，簪朱華冠。

shēng zhàn lì, bù gǎn yǎng shì. zuǒ yòu shì zhě lìng shēng bài. wáng yuē: qián fèng xián zūn mìng, bù qì xiǎo guó. xǔ lìng cì nǚ yáo fāng fèng shì jūn zǐ.
生戰慄，不敢仰視。左右侍者令生拜。王曰：「前奉賢尊命，不棄小國。許令次女瑤芳奉事君子。」

shēng dàn fǔ fú ér yǐ, bù gǎn zhì cí. wáng yuē: qiě jiù bīn yǔ, xù zào yí shì.
生但俯伏而已，不敢致詞。王曰：「且就賓宇，續造儀式。」

yǒu zhǐ, yòu xiāng yì yǔ shēng xié hái guǎn shě. shēng sī niàn zhī, yì yǐ wèi fù zài biān jiāng, yīn mò lǔ zhōng, bù zhī cún wáng. jiāng wèi fù běi fān jiāo tōng, ér zhì zī shì!
有旨，右相亦與生偕還館舍。生思念之，意以為父在邊將，因歿虜中，不知存亡。將謂父北蕃交通，而致茲事！

xīn shén mí huò, bù zhī qí yóu. shì xī, gāo yàn bì bó, wēi róng yí dù, jì lè sī zhú, yáo shàn dēng zhú, chē qí lǐ wù zhī yòng, wú bù xián bèi. yǒu qún nǚ, huò chēng huá yáng gū, huò chēng qīng xī gū, huò chēng shàng xiān zǐ, huò chēng xià xiān zǐ, ruò shì zhě shù bèi.
心甚迷惑，不知其由。是夕，羔雁幣帛，威容儀度，妓樂絲竹，餚膳燈燭，車騎禮物之用，無不咸備。有群女，或稱華陽姑，或稱青溪姑，或稱上仙子，或稱下仙子，若是者數輩。

jiē shì cóng shù qiān, guān cuì fèng guān, yī jīn xiá pèi, cǎi bì jīn tián, mù bù kě shì. áo yóu xì lè, wǎng lái qí mén, zhēng yǐ chún yú láng wèi xì nòng. fēng tài yāo lì, yán cí qiǎo lì, shēng mò néng duì. fù yǒu yī nǚ wèi shēng yuē: zuó shàng yǐ rì, wú cóng líng zhī fū rén guò chán zhì sì, yú tiān zhú yuàn guān yòu yán wǔ pó luó mén. wú yǔ zhū nǚ zuò běi yǒu shí tà shàng, shí jūn shào nián, yì jiě qí lái kàn. jūn dú qiáng lái qīn qià, yán diào xiào xuè. wú yǔ qióng yīng mèi jié jiàng jīn, guà yú zhú zhī shàng, jūn dú bù yì niàn zhī hū? yòu qī yuè shí liù rì, wú yú xiào gǎn sì shì shàng zhēn zǐ, tīng qì xuán fǎ shī jiǎng guān yīn jīng. wú yú jiǎng xià shě jīn fèng chāi liǎng zhī, shàng zhēn zǐ shě shuǐ xī hé zǐ yī méi. shí jūn yì jiǎng yán zhōng yú shī chù qǐng chāi hé shì zhī, shǎng tàn zài sān, jiē yì liáng jiǔ. gù yú bèi yuē: rén zhī yǔ wù, jiē fēi shì jiān suǒ yǒu.
皆侍從數千，冠翠鳳冠，衣金霞帔，彩碧金鈿，目不可視。遨遊戲樂，往來其門，爭以淳于郎為戲弄。風態妖麗，言詞巧麗，生莫能對。復有一女謂生曰：「昨上已日，吾從靈芝夫人過禪智寺，於天竺院觀右延舞《婆羅門》。吾與諸女坐北牖石榻上，時君少年，亦解騎來看。君獨強來親洽，言調笑謔。吾與窮英妹結絳巾，掛於竹枝上，君獨不憶念之乎？又七月十六日，吾於孝感寺侍上真子，聽契玄法師講《觀音經》。吾於講下舍金鳳釵兩隻，上真子舍水犀合子一枚。時君亦講筵中於師處請釵合視之，賞嘆再三，嗟異良久。顧余輩曰：「人之與物，皆非世間所有。」

huò wèn wú shì, huò fǎng wú lǐ. wú yì bù dá. qíng yì liàn liàn, zhǔ pàn bù shě. jūn qǐ bù sī niàn zhī hū?
或問吾氏，或訪吾里。吾亦不答。情意戀戀，矚盼不舍。君豈不思念之乎？

shēng yuē: zhōng xīn cáng zhī, hé rì wàng zhī.
生曰：「中心藏之，何日忘之。」

qún nǚ yuē: bù yì jīn rì yǔ jūn wèi juàn shǔ.
群女曰：「不意今日與君為眷屬。」

fù yǒu sān rén, guān dài shén wěi, qián bài shēng yuē: fèng mìng wèi fù mǎ xiāng zhě.
復有三人，冠帶甚偉，前拜生曰：「奉命為駙馬相者。」

zhōng yī rén yǔ shēng qiě gù. shēng zhǐ yuē: zi fēi féng yì tián zǐ huá hū?
中一人與生且故。生指曰：「子非馮翊田子華乎？」

tián yuē: rán.
田曰：「然。」

shēng qián, zhí shǒu xù jiù jiǔ zhī. shēng wèi yuē: zi hé yǐ jū cǐ?
生前，執手敘舊久之。生謂曰：「子何以居此？」

zi huá yuē: wú fàng yóu, huò shòu zhī yú yòu xiāng wǔ chéng hóu duàn gōng, kùn yǐ qī tuō.
子華曰：「吾放游，獲受知於右相武成侯段公，困以棲托。」

shēng fù wèn yuē: zhōu biàn zài cǐ, zhī zhī hū?
生復問曰：「周弁在此，知之乎？」

zi huá yuē: zhōu shēng, guì rén yě. zhí lì sī lì, quán shì shén shèng. wú shù méng bì hù.
子華曰：「周生，貴人也。職力司隸，權勢甚盛。吾數蒙庇護。」

yán xiào shén huān. é chuán shēng yuē: fù mǎ kě jìn yǐ.
言笑甚歡。俄傳聲曰：「駙馬可進矣。」

sān zi qǔ jiàn pèi miǎn fú, gēng yī zhī. zi huá yuē: bù yì jīn rì huò dǔ shèng lǐ. wú yǐ xiāng wàng yě.
三子取劍佩冕服，更衣之。子華曰：「不意今日獲睹盛禮。無以相忘也。」

yǒu xiān jī shù shí, zòu zhū yì lè, wǎn zhuǎn qīng liàng, qū diào qī bēi, fēi rén jiān zhī suǒ wén tīng. yǒu zhí zhú yǐn dǎo zhě, yì shù shí. zuǒ yòu jiàn jīn cuì bù zhàng, cǎi bì líng lóng, bù duàn shù lǐ. shēng duān zuò chē zhōng, xīn yì huǎng hū, shén bù zì ān. tián zǐ huá shù yán xiào yǐ jiě zhī. xiàng zhě qún nǚ gū tī, gè chéng fèng yì niǎn, yì wǎng lái qí jiān. zhì yī mén, hào xiū yí gōng. qún xiān gū zǐ yì fēn rán zài cè, lìng shēng jiàng chē niǎn bài, yī ràng shēng jiàng, yī rú rén jiān.
有仙姬數十，奏諸異樂，婉轉清亮，曲調淒悲，非人間之所聞聽。有執燭引導者，亦數十。左右見金翠步障，彩碧玲瓏，不斷數里。生端坐車中，心意恍惚，甚不自安。田子華數言笑以解之。向者群女姑梯，各乘鳳翼輦，亦往來其間。至一門，號「修儀宮」。群仙姑姊亦紛然在側，令生降車輦拜，揖讓升降，一如人間。

chè zhàng qù shàn, jiàn yī nǚ zǐ, yún hào jīn zhī gōng zhǔ. nián kě shí sì wǔ, yán ruò shén xiān. jiāo huān zhī lǐ, pō yì míng xiǎn. shēng zì ěr qíng yì rì qià, róng yào rì shèng, chū rù chē fú, yóu yàn bīn yù, cì yú wáng zhě. wáng mìng shēng yǔ qún liáo bèi wǔ wèi, dà liè yú guó xī líng guī shān, shān fù jùn xiù, chuān zé guǎng yuǎn, lín shù fēng mào, fēi qín zǒu shòu, wú bù xù zhī. shī tú dà huò, jìng xī ér hái. shēng yīn tā rì qǐ wáng yuē: chén qǐng jié hǎo zhī rì, dài wáng yún fèng chén fù zhī mìng. chén fù qǐng zuǒ biān jiāng, yòng bīng shī lì, xiàn méi hú zhōng ěr lái jué shū xìn shí qī bā suì yǐ. wáng jì zhī suǒ zài, chén qǐng yī wǎng bài jìn.
撤障去扇，見一女子，雲號「金枝公主」。年可十四五，嚴若神仙。交歡之禮，頗亦明顯。生自爾情義日洽，榮曜日盛，出入車服，游宴賓御，次於王者。王命生與群僚備武衛，大獵於國西靈龜山，山阜峻秀，川澤廣遠，林樹豐茂，飛禽走獸，無不蓄之。師徒大獲，竟夕而還。生因他日啟王曰：「臣頃結好之日，大王雲奉臣父之命。臣父頃佐邊將，用兵失利，陷沒胡中；爾來絕書信十七八歲矣。王既知所在，臣請一往拜覲。」

wáng jù wèi yuē: qīn jiā wēng zhí shǒu běi shàng, xìn wèn bù jué. qīng dàn jù shū zhuàng zhī wén, wèi yòng biàn qù.
王遽謂曰：「親家翁職守北上，信問不絕。卿但具書狀知聞，未用便去。」

suì mìng qī zhì kuì hè zhī lǐ, yī yǐ qiǎn zhī. shù xī hái dá. shēng yàn shū běn yì, jiē fù píng shēng zhī jī, shū zhōng yì niàn jiào huì, qíng yì wěi qū, jiē rú xī nián. fù wèn shēng qīn qī cún wáng, lǘ lǐ xìng fèi. fù yán lù dào guāi yuǎn, fēng yān zǔ jué. cí yì bēi kǔ, yán yǔ āi shāng. yòu bù lìng shēng lái jìn, yún: suì zài dīng chǒu, dāng yǔ rǔ xiāng jiàn.
遂命妻致饋賀之禮，一以遣之。數夕還答。生驗書本意，皆父平生之跡，書中憶念教誨，情意委曲，皆如昔年。復問生親戚存亡，閭里興廢。復言路道乖遠，風煙阻絕。詞意悲苦，言語哀傷。又不令生來覲，云：「歲在丁丑，當與汝相見。」

shēng pěng shū bēi yān, qíng bù zì kān.
生捧書悲咽，情不自堪。

tā rì, qī wèi shēng yuē: zi qǐ bù sī wèi zhèng hū?
他日，妻渭生曰：「子豈不思為政乎？」

shēng yuē: wǒ fàng dàng bù xí zhèng shì.
生曰：「我放蕩不習政事。」

qī yuē: qīng dàn wèi zhī, yú dāng fèng zàn.
妻曰：「卿但為之，余當奉贊。」

qī suì bái yú wáng. lèi rì, wèi shēng yuē: wú nán kē zhèng shì bù lǐ, tài shǒu chù fèi, yù jí qīng cái, kě qū qū zhī. biàn yǔ xiǎo nǚ tóng háng.
妻遂白於王。累日，謂生曰：「吾南柯政事不理，太守黜廢，欲籍卿才，可曲屈之。便與小女同行。」

shēng dūn shòu jiào mìng. wáng suì chì yǒu sī bèi tài shǒu xíng lǐ. yīn chū jīn wǔ jǐn xiù xiāng yīn pū qiè chē mǎ, liè yú guǎng héng, yǐ jiàn gōng zhǔ zhī xíng.
生敦受教命。王遂敕有司備太守行李。因出金五、錦繡、箱音、仆妾、車馬，列於廣衡，以餞公主之行。

shēng shǎo yóu xiá, céng bù gǎn yǒu wàng, zhì shì shèn yuè. yīn shàng biǎo yuē: chén jiāng mén yú zi, sù wú yì shù, wěi dāng dà rèn, bì bài cháo zhāng. zì bēi fù chéng, zuò zhì fù!
生少遊俠，曾不敢有望，至是甚悅。因上表曰：「臣將門餘子，素無藝術，猥當大任，必敗朝章。自悲負乘，坐致覆！」

jīn yù guǎng qiú xián zhé, yǐ zàn bù dǎi. fú jiàn sī lì yǐng chuān zhōu biàn, zhōng liàng gāng zhí, shǒu fǎ bù huí, yǒu pí zuǒ zhī qì. chù shì féng yì tián zǐ huá qīng shèn tōng biàn, dá zhèng huà zhī yuán. èr rén yǔ chén yǒu shí nián zhī jiù, bèi zhī cái yòng, kě tuō zhèng shì. zhōu qǐng shǔ nán kē sī xiàn, tián qǐng shǔ sī nóng. shù shǐ chén zhèng jī yǒu wén, xiàn zhāng bù wěn yě.
今欲廣求賢哲，以贊不逮。伏見司隸穎川周弁，忠亮剛直，守法不回，有毗佐之器。處士馮翊田子華清慎通變，達政化之源。二人與臣有十年之舊，備知才用，可托政事。周請署南柯司憲，田請署司農。庶使臣政績有聞，憲章不紊也。」

wáng bìng yī biǎo yǐ qiǎn zhī. qí xī, wáng yǔ fū rén jiàn yú guó nán. wáng wèi shēng yuē: nán kē guó zhī dà jùn, tǔ dì fēng rǎng, rén wù háo shèng, fēi huì zhèng bù néng yǐ zhì zhī. kuàng yǒu zhōu tián èr zàn. qīng qí miǎn zhī, yǐ fù guó niàn.
王並依表以遣之。其夕，王與夫人餞於國南。王謂生曰：「南柯國之大郡，土地豐壤，人物豪盛，非惠政不能以治之。況有周田二贊。卿其勉之，以副國念。」

fū rén jiè gōng zhǔ yuē: chún yú láng xìng gāng hǎo jiǔ, jiā zhī shào nián wèi fù zhī dào, guì hū róu shùn. ěr shàn shì zhī, wú wú yōu yǐ. nán kē suī fēng jìng!
夫人戒公主曰：「淳于郎性剛好酒，加之少年；為婦之道，貴乎柔順。爾善事之，吾無憂矣。南柯雖封境！」

bù yáo, chén hūn yǒu jiān, jīn rì kuí bié, níng bù zhān jīn.
不遙，晨昏有間，今日暌別，寧不沾巾。」

shēng yǔ qī bài shǒu nán qù, dēng chē yōng qí, yán xiào shén huān, lèi xī dá jùn. jùn yǒu guān lì sēng dào qí lǎo yīn lè chē yú wǔ wèi luán líng, zhēng lái yíng fèng. rén wù tián yàn, zhōng gǔ xuān huá, bù jué shí shù lǐ. jiàn zhì dié tái guān, jiā qì yù yù. rù dài chéng mén, mén yì yǒu dà bǎng, tí yǐ jīn zì, yuē nán kē jùn chéng.
生與妻拜首南去，登車擁騎，言笑甚歡，累夕達郡。郡有官吏、僧道、耆老、音樂、車輿、武衛、鑾鈴，爭來迎奉。人物闐咽，鐘鼓喧譁，不絕十數里。見雉堞台觀，佳氣鬱郁。入大城門，門亦有大榜，題以金字，曰「南柯郡城」。

jiàn zhū xuān qǐ hù, sēn rán shēn suì. shēng xià chē, shěng fēng sú, liáo bìng kǔ, zhèng shì wěi yǐ zhōu tián, jùn zhōng dà lǐ. zì shǒu jùn èr shí zài, fēng huà guǎng bèi, bǎi xìng gē yáo, jiàn gōng dé bēi. lì shēng cí zì. wáng shén zhòng zhī, cì shí yì, xī jué wèi, jū tái fǔ. zhōu tián jiē yǐ zhèng zhì zhe wén, dì qiān dà wèi. shēng yǒu wǔ nán èr nǚ. nán yǐ mén yīn shòu guān, nǚ yì pìn yú wáng zú róng yào xiǎn hè, yī shí zhī shèng, dài mò bǐ zhī. shì suì, yǒu tán luó guó zhě, lái fá shì jùn. wáng mìng shēng liàn jiāng xùn shī yǐ zhēng zhī. nǎi biǎo zhōu biàn jiāng bīng sān wàn, yǐ jù zéi zhī zhòng yú yáo tái chéng. biàn gāng yǒng qīng dí, shī tú bài jī, biàn dān qí luǒ shēn qián dùn, yè guī chéng. zéi yì shōu zī zhòng kǎi jiǎ ér hái. shēng yīn qiú biàn yǐ qǐng zuì. wáng bìng shě zhī.
見朱軒棨戶，森然深邃。生下車，省風俗，療病苦，政事委以周、田，郡中大理。自守郡二十載，風化廣被，百姓歌謠，建功德碑。立生祠字。王甚重之，賜食邑，錫爵位，居台輔。周、田皆以政治著聞，遞遷大位。生有五男二女。男以門蔭授官，女亦聘於王族；榮耀顯赫，一時之盛，代莫比之。是歲，有檀蘿國者，來伐是郡。王命生練將訓師以征之。乃表周弁將兵三萬，以拒賊之眾於瑤台城。弁剛勇輕敵，師徒敗績，弁單騎裸身潛遁，夜歸城。賊亦收輜重鎧甲而還。生因囚弁以請罪。王並舍之。

shì yuè, sī xiàn zhōu biàn jū fā bèi, zú. shēng qī gōng zhǔ zāo jí, xún rì yòu hōng. shēng yīn qǐng bà jùn, hù sàng fù guó. wáng xǔ zhī. biàn yǐ sī nóng tián zǐ huá xíng nán kē tài shǒu shì. shēng āi tòng fā yǐn, wēi yí zài tú, nán nǚ jiào hào, rén lì diàn zhuàn, pān yuán zhē dào zhě bù kě shèng shù. suì dá yú guó. wáng yǔ fū rén sù yī kū yú jiāo, hòu líng yú zhī zhì. shì gōng zhǔ yuē shùn yí gōng zhǔ. bèi yí zhàng, yǔ bǎo gǔ chuī, zàng yú guó dōng shí lǐ pán lóng gāng, shì yuè, gù sī xiàn zi róng xìn, yì hù sàng fù guó. shēng jiǔ zhèn wài fān, jié hǎo zhōng guó, guì mén háo zú, mí bú shì qià. zì bà jùn hái guó, chū rù wú héng, jiāo yóu bīn cóng, wēi fú rì shèng. wáng yì yí dàn zhī. shí yǒu guó rén shàng biǎo yún: xuán xiàng zhé jiàn, guó yǒu dà kǒng. dū yì qiān xǐ, zōng miào bēng huài. xìn qǐ tā zú, shì zài xiāo qiáng.
是月，司憲周弁疽發背，卒。生妻公主遭疾，旬日又薨。生因請罷郡，護喪赴國。王許之。便以司農田子華行南柯太守事。生哀慟發引，威儀在途，男女叫號，人吏奠饌，攀轅遮道者不可勝數。遂達於國。王與夫人素衣哭於郊，候靈輿之至。諡公主曰「順儀公主」。備儀仗，羽葆鼓吹，葬於國東十里盤龍岡，是月，故司憲子榮信，亦護喪赴國。生久鎮外藩，結好中國，貴門豪族，靡不是洽。自罷郡還國，出入無恆，交遊賓從，威福日盛。王意疑憚之。時有國人上表云：「玄象謫見，國有大恐。都邑遷徙，宗廟崩壞。釁起他族，事在蕭牆。」

shí yì yǐ shēng chǐ jiàn zhī yīng yě. suì duó shēng shì wèi, jìn shēng yóu cóng, chù zhī sī dì. shēng zì shì shǒu jùn duō nián, céng wú bài zhèng, liú yán yuàn bèi, yù yù bù lè. wáng yì zhī zhī, yīn mìng shēng yuē: yīn qīn èr shí yú nián, bù xìng xiǎo nǚ yāo wǎng, bù dé yǔ jūn zǐ xié lǎo, liáng yǒu tòng shāng.
時議以生侈僭之應也。遂奪生侍衛，禁生游從，處之私第。生自恃守郡多年，曾無敗政，流言怨悖，鬱鬱不樂。王亦知之，因命生曰：「姻親二十餘年，不幸小女夭枉，不得與君子偕老，良有痛傷。」

fū rén yīn liú sūn zì jū yù zhī. yòu wèi shēng yuē: qīng lí jiā duō shí, kě zàn guī běn lǐ, yī jiàn qīn zú. zhū sūn liú cǐ, wú yǐ wèi niàn. hòu sān nián, dāng lìng yíng qīng.
夫人因留孫自鞠育之。又謂生曰：「卿離家多時，可暫歸本里，一見親族。諸孫留此，無以為念。後三年，當令迎卿。」

shēng yuē: cǐ nǎi jiā yǐ, hé gèng guī yān?
生曰：「此乃家矣，何更歸焉？」

wáng xiào yuē: qīng běn rén jiān, jiā fēi zài cǐ.
王笑曰：「卿本人間，家非在此。」

shēng hū ruò hūn shuì, méng rán jiǔ zhī, fāng nǎi fā wù qián shì, suì liú tì qǐng hái. wáng gù zuǒ yòu yǐ sòng shēng. shēng zài bài ér qù, fù jiàn qián èr zǐ yī shǐ zhě cóng yān. zhì dà hù wài, jiàn suǒ chéng nián shén liè, zuǒ yòu qīn shǐ yù pū, suì wú yī rén, xīn shén tàn yì. shēng shàng chē, xíng kě shù lǐ, fù chū dài chéng. wǎn shì xī nián dōng lái zhī tú, shān chuān yuán yě, yī rán rú jiù. suǒ sòng èr shǐ zhě, shén wú wēi shì, shēng yú yàng yàng. shēng wèn shǐ zhě yuē: guǎng líng jùn hé shí kě dào?
生忽若昏睡，瞢然久之，方乃發悟前事，遂流涕請還。王顧左右以送生。生再拜而去，復見前二紫衣使者從焉。至大戶外，見所乘年甚劣，左右親使御仆，遂無一人，心甚嘆異。生上車，行可數里，復出大城。宛是昔年東來之途，山川原野，依然如舊。所送二使者，甚無威勢，生逾怏怏。生問使者曰：「廣陵郡何時可到？」

èr shǐ ōu gē zì ruò, jiǔ nǎi dá yuē: shǎo qǐng jí zhì.
二使謳歌自若，久乃答曰：「少頃即至。」

é chū yī xué, jiàn běn lǐ lǘ xiàng, bù gǎi wǎng rì, shān rán zì bēi, bù jué liú tì. èr shǐ zhě yǐn shēng xià chē, rù qí mén, shēng qí jiē, yǐ shēn wò yú táng dōng wǔ zhī xià. shēng shén jīng wèi, bù gǎn qián jìn. èr shǐ yīn dà hū shēng zhī xìng míng shù shēng, shēng suì fā jí rú chū. jiàn jiā zhī tóng pú yōng huì yú tíng, èr kè zhuó zú yú tà, xié rì lái yǐn yú xī yuán, yú zūn shàng zhàn yú dōng yǒu. mèng zhōng shū hū, ruò dù yī shì yǐ. shēng gǎn niàn jiē tàn, suì hū èr kè ér yǔ zhī. jīng hài. yīn yǔ shēng chū wài, xún huái xià xué. shēng zhǐ yuē: cǐ jí mèng zhōng suǒ jīng rù chù.
俄出一穴，見本里閭巷，不改往日，潸然自悲，不覺流涕。二使者引生下車，入其門，升其階，已身臥於堂東廡之下。生甚驚畏，不敢前近。二使因大呼生之姓名數聲，生遂發籍如初。見家之僮僕擁篲於庭，二客濯足於榻，斜日來隱於西垣，余樽尚湛於東牖。夢中倏忽，若度一世矣。生感念嗟嘆，遂呼二客而語之。驚駭。因與生出外，尋槐下穴。生指曰：「此即夢中所驚入處。」

kè jiāng wèi hú lí běn mèi zhī suǒ wèi suì. suì mìng pú fū hé jīn fǔ, duàn yōng zhǒng, zhé chá niè, xún xué jiū yuán. páng kě mào zhàng, yǒu dà xué, gēn dòng rán míng lǎng. kě róng yī tà. shàng yǒu jī tǔ rǎng, yǐ wèi chéng guō tái diàn zhī zhuàng. yǒu yǐ shù hú. yǐn jù qí zhōng. zhōng yǒu xiǎo tái, qí sè ruò dān. èr dà yǐ chù zhī, sù yì zhū shǒu, zhǎng kě sān cùn. zuǒ yòu dà yǐ shù shí fǔ zhī, zhū yǐ bù gǎn jìn. cǐ qí wáng yǐ. jí huái ān guó dōu yě. yòu qióng yī xué: zhí shàng nán zhī, kě sì zhàng, wǎn zhuǎn fāng zhōng, yì yǒu shàng chéng xiǎo lóu, qún yǐ yì chù qí zhōng, jí shēng suǒ lǐng nán kē jùn yě. yòu yī xué: xī qù èr zhàng, páng bó kōng wū, qiàn dàn!
客將謂狐狸本媚之所為祟。遂命僕夫荷斤斧，斷擁腫，折查枿，尋穴究源。旁可袤丈，有大穴，根洞然明朗。可容一榻。上有積土壤，以為城郭台殿之狀。有蟻數斛。隱聚其中。中有小台，其色若丹。二大蟻處之，素翼朱首，長可三寸。左右大蟻數十輔之，諸蟻不敢近。此其王矣。即槐安國都也。又窮一穴：直上南枝，可四丈，宛轉方中，亦有上城小樓，群蟻亦處其中，即生所領南柯郡也。又一穴：西去二丈，磅礴空圬，嵌窞！」

yì zhuàng. zhōng yǒu yī fǔ guī, ké dà rú dòu. jī yǔ jìn rùn, xiǎo cǎo cóng shēng, fán mào yì huì, yǎn yìng zhèn ké, jí shēng suǒ liè líng guī shān yě.
異狀。中有一腐龜，殼大如斗。積雨浸潤，小草叢生，繁茂翳薈，掩映振殼，即生所獵靈龜山也。

yòu qióng yī xué: dōng qù zhàng yú, gǔ gēn pán qū, ruò lóng huī zhī zhuàng. zhōng yǒu xiǎo tǔ rǎng, gāo chǐ yú, jí shēng suǒ zàng qī pán lóng gāng zhī mù yě. zhuī xiǎng qián shì, gǎn tàn yú huái, pī yuè qióng jī, jiē fú suǒ mèng. bù yù èr kè huài zhī, jù lìng yǎn sāi rú jiù. shì xī, fēng yǔ bào fā. dàn shì qí xué, suì shī qún yǐ, mò zhī suǒ qù. gù xiān yán guó yǒu dà kǒng, dū yì qiān xǐ, cǐ qí yàn yǐ. fù niàn tán luó zhēng dài zhī shì, yòu qǐng èr kè fǎng jī yú wài. zhái dōng yī lǐ yǒu gǔ hé jiàn, cè yǒu dà tán shù yī zhū, téng luó yōng zhī, shàng bù jiàn rì. páng yǒu xiǎo xué, yì yǒu qún yǐ yǐn jù qí jiān. tán luó zhī guó, qǐ fēi cǐ yé? jiē hū! yǐ zhī líng yì, yóu bù kě qióng, kuàng shān cáng mù fú zhī dà zhě suǒ biàn huà hū? shí shēng jiǔ tú zhōu biàn tián zǐ huá bìng jū liù hé xiàn, bù yǔ shēng guò cóng xún rì yǐ. shēng jù qiǎn jiā tóng jí wǎng hòu zhī. zhōu shēng bào jí yǐ shì, tián zǐ huá yì qǐn jí yú chuáng. shēng gǎn nán kē zhī fú xū, wù rén shì zhī shū hū, suì qī xīn dào mén, jué qì jiǔ sè. hòu sān nián, suì zài dīng chǒu, yì zhōng yú jiā. shí nián sì shí liù, jiāng fú sù qì zhī xiàn yǐ. gōng zuǒ zhēn yuán shí bā nián qiū bā yuè, zì wú zhī luò, zàn pō huái pǔ, ǒu dí chún yú shēng mèng, xún fǎng yí jī, fān fù zài sān, shì jiē zhí shí, zhé biān lù chéng chuán, yǐ zī hǎo shì. suī jī shén yǔ guài, shì shè fēi jīng, ér qiè wèi zhe shēng, jì jiāng wèi jiè. hòu zhī jūn zǐ, xìng yǐ nán kē wèi ǒu rán, wú yǐ míng wèi jiāo yú tiān rǎng jiān yún.
又窮一穴：東去丈余，古根盤屈，若龍虺之狀。中有小土壤，高尺余，即生所葬妻盤龍岡之墓也。追想前事，感嘆於懷，披閱窮跡，皆符所夢。不欲二客壞之，遽令掩塞如舊。是夕，風雨暴發。旦視其穴，遂失群蟻，莫知所去。故先言「國有大恐，都邑遷徙」，此其驗矣。復念檀蘿征代之事，又請二客訪跡於外。宅東一里有古涸澗，側有大檀樹一株，藤蘿擁織，上不見日。旁有小穴，亦有群蟻隱聚其間。檀蘿之國，豈非此耶？嗟呼！蟻之靈異，猶不可窮，況山藏木伏之大者所變化乎？時生酒徒周弁、田子華並居六合縣，不與生過從旬日矣。生遽遣家僮疾往候之。周生暴疾已逝，田子華亦寢疾於床。生感南柯之浮虛，悟人世之倏忽，遂棲心道門，絕棄酒色。後三年，歲在丁丑，亦終於家。時年四十六，將符宿契之限矣。公佐貞元十八年秋八月，自吳之洛，暫泊淮浦，偶覿淳于生夢，詢訪遺蹟，翻覆再三，事皆摭實，輒編錄成傳，以資好事。雖稽神語怪，事涉非經，而竊位著生，冀將為戒。後之君子，幸以南柯為偶然，無以名位驕於天壤間雲。

qián huá zhōu cān jūn lǐ zhào zàn yuē:
前華州參軍李肇贊曰：

guì jí lù wèi, quán qīng guó dōu, dá rén shì cǐ, yǐ jù hé shū.
貴極祿位，權傾國都，達人視此，蟻聚何殊。