dōng píng chún yú fén, wú chǔ yóu xiá zhī shì. shì jiǔ shǐ qì, bù shǒu xì xíng. lèi jù chǎn, yǎng háo kè. céng yǐ wǔ yì bǔ huái nán jūn pí jiàng, yīn shǐ jiǔ wǔ shuài, chì zhú luò tuò, zòng dàn yǐn jiǔ wèi shì. jiā zhù guǎng líng jùn dōng shí lǐ, suǒ jū zhái nán yǒu dà gǔ huái yī zhū, zhī gàn xiū mì, qīng yīn shù mǔ. chún yú shēng rì yǔ qún háo, dà yǐn qí xià. zhēn yuán qī nián jiǔ yuè, yīn chén zuì zhì jí. shí èr yǒu rén yú zuò fú shēng guī jiā, wò yú táng dōng wǔ zhī xià. èr yǒu wèi shēng yuē:" zi qí qǐn yǐ! yú jiāng mò mǎ zhuó zú, qí zi xiǎo yù ér qù."
东平淳于棼,吴楚游侠之士。嗜酒使气,不守细行。累巨产,养豪客。曾以武艺补淮南军裨将,因使酒忤帅,斥逐落魄,纵诞饮酒为事。家住广陵郡东十里,所居宅南有大古槐一株,枝干修密,清阴数亩。淳于生日与群豪,大饮其下。贞元七年九月,因沉醉致疾。时二友人于座扶生归家,卧于堂东庑之下。二友谓生曰:“子其寝矣!余将秣马濯足,俟子小愈而去。”
shēng jiě zhōng jiù zhěn, hūn rán hū hū, fǎng fú ruò mèng. jiàn èr zǐ yī shǐ zhě, guì bài shēng yuē:" huái ān guó wáng qiǎn xiǎo chén zhì mìng fèng yāo."
生解中就枕,昏然忽忽,仿佛若梦。见二紫衣使者,跪拜生曰:“槐安国王遣小臣致命奉邀。”
shēng bù jué xià tà zhěng yī, suí èr shǐ zhì mén. jiàn qīng yóu xiǎo chē, jià yǐ sì mǔ, zuǒ yòu cóng zhě qī bā, fú shēng shàng chē, chū dà hù, zhǐ gǔ huái xué ér qù. shǐ zhě jí qū rù xué zhōng. shēng yì pō shén yì zhī, bù gǎn zhì wèn. hū jiàn shān chuān fēng hòu cǎo mù dào lù, yú rén shì shén shū. qián xíng shù shí lǐ, yǒu fú guō chéng dié. chē yú rén wù, bù jué yú lù. shēng zuǒ yòu chuán chē zhě chuán hū shén yán, xíng zhě yì zhēng pì yú zuǒ yòu. yòu rù dài chéng, zhū mén chóng lóu, lóu shàng yǒu jīn shū, tí yuē" dà huái ān guó". zhí mén zhě qū bài bēn zǒu. xuán yǒu yī qí chuán hū yuē:" wáng yǐ fù mǎ yuǎn jiàng, lìng qiě xī dōng huá guǎn."
生不觉下榻整衣,随二使至门。见青油小车,驾以四牡,左右从者七八,扶生上车,出大户,指古槐穴而去。使者即驱入穴中。生意颇甚异之,不敢致问。忽见山川风候草木道路,与人世甚殊。前行数十里,有郛郭城堞。车舆人物,不绝于路。生左右传车者传呼甚严,行者亦争辟于左右。又入大城,朱门重楼,楼上有金书,题曰“大槐安国”。执门者趋拜奔走。旋有一骑传呼曰:“王以驸马远降,令且息东华馆。”
yīn qián dǎo ér qù.
因前导而去。
é jiàn yī mén dòng kāi, shēng jiàng chē ér rù. cǎi kǎn diāo yíng huá mù zhēn guǒ, liè zhí yú tíng xià jī àn yīn rù, lián wéi yáo shàn, chén shè yú tíng shàng. shēng xīn shén zì yuè. fù yǒu hū yuē:" yòu xiāng qiě zhì."
俄见一门洞开,生降车而入。彩槛雕楹;华木珍果,列植于庭下;几案茵褥,帘帏肴膳,陈设于庭上。生心甚自悦。复有呼曰:“右相且至。”
shēng jiàng jiē zhī fèng. yǒu yī rén zǐ yī xiàng jiǎn qián qū, bīn zhǔ zhī yí jìng jǐn yān. yòu xiāng yuē:" guǎ jūn bù yǐ bì guó yuǎn pì, fèng yíng jūn zǐ, tuō yǐ yīn qīn."
生降阶祗奉。有一人紫衣象简前趋,宾主之仪敬尽焉。右相曰:“寡君不以弊国远僻,奉迎君子,托以姻亲。”
shēng yuē:" mǒu yǐ jiàn liè zhī qū, qǐ gǎn shì wàng."
生曰:“某以贱劣之躯,岂敢是望。”
yòu xiāng yīn qǐng shēng tóng yì qí suǒ. xíng kě bǎi bù, rù zhū mén. máo jǐ fǔ yuè, bù liè zuǒ yòu, jūn lì shù bǎi, pì yì dào cè.
右相因请生同诣其所。行可百步,入朱门。矛戟斧钺,布列左右,军吏数百,辟易道侧。
shēng yǒu píng shēng jiǔ tú zhōu biàn zhě, biàn qū qí zhōng. shēng sī xīn yuè zhī, bù gǎn qián wèn. yòu xiāng yǐn shēng shēng guǎng diàn, yù wèi yán sù, ruò zhì zūn zhī suǒ. jiàn yī rén zhǎng dà duān yán, jū wáng wèi, yī sù liàn fú, zān zhū huá guān.
生有平生酒徒周弁者,变趋其中。生私心悦之,不敢前问。右相引生升广殿,御卫严肃,若至尊之所。见一人长大端严,居王位,衣素练服,簪朱华冠。
shēng zhàn lì, bù gǎn yǎng shì. zuǒ yòu shì zhě lìng shēng bài. wáng yuē:" qián fèng xián zūn mìng, bù qì xiǎo guó. xǔ lìng cì nǚ yáo fāng fèng shì jūn zǐ."
生战栗,不敢仰视。左右侍者令生拜。王曰:“前奉贤尊命,不弃小国。许令次女瑶芳奉事君子。”
shēng dàn fǔ fú ér yǐ, bù gǎn zhì cí. wáng yuē:" qiě jiù bīn yǔ, xù zào yí shì."
生但俯伏而已,不敢致词。王曰:“且就宾宇,续造仪式。”
yǒu zhǐ, yòu xiāng yì yǔ shēng xié hái guǎn shè. shēng sī niàn zhī, yì yǐ wéi fù zài biān jiāng, yīn mò lǔ zhōng, bù zhī cún wáng. jiāng wèi fù běi fān jiāo tōng, ér zhì zī shì!
有旨,右相亦与生偕还馆舍。生思念之,意以为父在边将,因殁虏中,不知存亡。将谓父北蕃交通,而致兹事!
xīn shén mí huò, bù zhī qí yóu. shì xī, gāo yàn bì bó, wēi róng yí dù, jì lè sī zhú, yáo shàn dēng zhú, chē qí lǐ wù zhī yòng, wú bù xián bèi. yǒu qún nǚ, huò chēng huá yáng gū, huò chēng qīng xī gū, huò chēng shàng xiān zǐ, huò chēng xià xiān zǐ, ruò shì zhě shù bèi.
心甚迷惑,不知其由。是夕,羔雁币帛,威容仪度,妓乐丝竹,肴膳灯烛,车骑礼物之用,无不咸备。有群女,或称华阳姑,或称青溪姑,或称上仙子,或称下仙子,若是者数辈。
jiē shì cóng shù qiān, guān cuì fèng guān, yī jīn xiá pèi, cǎi bì jīn diàn, mù bù kě shì. áo yóu xì lè, wǎng lái qí mén, zhēng yǐ chún yú láng wèi xì nòng. fēng tài yāo lì, yán cí qiǎo lì, shēng mò néng duì. fù yǒu yī nǚ wèi shēng yuē:" zuó shàng yǐ rì, wú cóng líng zhī fū rén guò chán zhì sì, yú tiān zhú yuàn guān yòu yán wǔ pó luó mén. wú yǔ zhū nǚ zuò běi yǒu shí tà shàng, shí jūn shào nián, yì jiě qí lái kàn. jūn dú qiáng lái qīn qià, yán tiáo xiào xuè. wú yǔ qióng yīng mèi jié jiàng jīn, guà yú zhú zhī shàng, jūn dú bù yì niàn zhī hū? yòu qī yuè shí liù rì, wú yú xiào gǎn sì shì shàng zhēn zǐ, tīng qì xuán fǎ shī jiǎng guān yīn jīng. wú yú jiǎng xià shě jīn fèng chāi liǎng zhǐ, shàng zhēn zǐ shě shuǐ xī hé zǐ yī méi. shí jūn yì jiǎng yán zhōng yú shī chù qǐng chāi hé shì zhī, shǎng tàn zài sān, jiē yì liáng jiǔ. gù yú bèi yuē:" rén zhī yǔ wù, jiē fēi shì jiān suǒ yǒu."
皆侍从数千,冠翠凤冠,衣金霞帔,彩碧金钿,目不可视。遨游戏乐,往来其门,争以淳于郎为戏弄。风态妖丽,言词巧丽,生莫能对。复有一女谓生曰:“昨上已日,吾从灵芝夫人过禅智寺,于天竺院观右延舞《婆罗门》。吾与诸女坐北牖石榻上,时君少年,亦解骑来看。君独强来亲洽,言调笑谑。吾与穷英妹结绛巾,挂于竹枝上,君独不忆念之乎?又七月十六日,吾于孝感寺侍上真子,听契玄法师讲《观音经》。吾于讲下舍金凤钗两只,上真子舍水犀合子一枚。时君亦讲筵中于师处请钗合视之,赏叹再三,嗟异良久。顾余辈曰:“人之与物,皆非世间所有。”
huò wèn wú shì, huò fǎng wú lǐ. wú yì bù dá. qíng yì liàn liàn, zhǔ pàn bù shě. jūn qǐ bù sī niàn zhī hū?
或问吾氏,或访吾里。吾亦不答。情意恋恋,瞩盼不舍。君岂不思念之乎?
shēng yuē:" zhōng xīn cáng zhī, hé rì wàng zhī."
生曰:“中心藏之,何日忘之。”
qún nǚ yuē:" bù yì jīn rì yǔ jūn wèi juàn shǔ."
群女曰:“不意今日与君为眷属。”
fù yǒu sān rén, guàn dài shén wěi, qián bài shēng yuē:" fèng mìng wèi fù mǎ xiāng zhě."
复有三人,冠带甚伟,前拜生曰:“奉命为驸马相者。”
zhōng yī rén yǔ shēng qiě gù. shēng zhǐ yuē:" zi fēi féng yì tián zǐ huá hū?"
中一人与生且故。生指曰:“子非冯翊田子华乎?”
tián yuē:" rán."
田曰:“然。”
shēng qián, zhí shǒu xù jiù jiǔ zhī. shēng wèi yuē:" zi hé yǐ jū cǐ?"
生前,执手叙旧久之。生谓曰:“子何以居此?”
zi huá yuē:" wú fàng yóu, huò shòu zhī yú yòu xiāng wǔ chéng hóu duàn gōng, kùn yǐ qī tuō."
子华曰:“吾放游,获受知于右相武成侯段公,困以栖托。”
shēng fù wèn yuē:" zhōu biàn zài cǐ, zhī zhī hū?"
生复问曰:“周弁在此,知之乎?”
zi huá yuē:" zhōu shēng, guì rén yě. zhí lì sī lì, quán shì shén shèng. wú shù méng bì hù."
子华曰:“周生,贵人也。职力司隶,权势甚盛。吾数蒙庇护。”
yán xiào shén huān. é chuán shēng yuē:" fù mǎ kě jìn yǐ."
言笑甚欢。俄传声曰:“驸马可进矣。”
sān zi qǔ jiàn pèi miǎn fú, gēng yī zhī. zi huá yuē:" bù yì jīn rì huò dǔ shèng lǐ. wú yǐ xiāng wàng yě."
三子取剑佩冕服,更衣之。子华曰:“不意今日获睹盛礼。无以相忘也。”
yǒu xiān jī shù shí, zòu zhū yì lè, wǎn zhuǎn qīng liàng, qǔ diào qī bēi, fēi rén jiān zhī suǒ wén tīng. yǒu zhí zhú yǐn dǎo zhě, yì shù shí. zuǒ yòu jiàn jīn cuì bù zhàng, cǎi bì líng lóng, bù duàn shù lǐ. shēng duān zuò chē zhōng, xīn yì huǎng hū, shén bù zì ān. tián zǐ huá shù yán xiào yǐ jiě zhī. xiàng zhě qún nǚ gū tī, gè chéng fèng yì niǎn, yì wǎng lái qí jiān. zhì yī mén, hào" xiū yí gōng". qún xiān gū zǐ yì fēn rán zài cè, lìng shēng jiàng chē niǎn bài, yī ràng shēng jiàng, yī rú rén jiān.
有仙姬数十,奏诸异乐,婉转清亮,曲调凄悲,非人间之所闻听。有执烛引导者,亦数十。左右见金翠步障,彩碧玲珑,不断数里。生端坐车中,心意恍惚,甚不自安。田子华数言笑以解之。向者群女姑梯,各乘凤翼辇,亦往来其间。至一门,号“修仪宫”。群仙姑姊亦纷然在侧,令生降车辇拜,揖让升降,一如人间。
chè zhàng qù shàn, jiàn yī nǚ zǐ, yún hào" jīn zhī gōng zhǔ". nián kě shí sì wǔ, yán ruò shén xiān. jiāo huān zhī lǐ, pō yì míng xiǎn. shēng zì ěr qíng yì rì qià, róng yào rì shèng, chū rù chē fú, yóu yàn bīn yù, cì yú wáng zhě. wáng mìng shēng yǔ qún liáo bèi wǔ wèi, dà liè yú guó xī líng guī shān, shān fù jùn xiù, chuān zé guǎng yuǎn, lín shù fēng mào, fēi qín zǒu shòu, wú bù xù zhī. shī tú dà huò, jìng xī ér hái. shēng yīn tā rì qǐ wáng yuē:" chén qǐng jié hǎo zhī rì, dài wáng yún fèng chén fù zhī mìng. chén fù qǐng zuǒ biān jiāng, yòng bīng shī lì, xiàn méi hú zhōng ěr lái jué shū xìn shí qī bā suì yǐ. wáng jì zhī suǒ zài, chén qǐng yī wǎng bài jìn."
撤障去扇,见一女子,云号“金枝公主”。年可十四五,严若神仙。交欢之礼,颇亦明显。生自尔情义日洽,荣曜日盛,出入车服,游宴宾御,次于王者。王命生与群僚备武卫,大猎于国西灵龟山,山阜峻秀,川泽广远,林树丰茂,飞禽走兽,无不蓄之。师徒大获,竟夕而还。生因他日启王曰:“臣顷结好之日,大王云奉臣父之命。臣父顷佐边将,用兵失利,陷没胡中;尔来绝书信十七八岁矣。王既知所在,臣请一往拜觐。”
wáng jù wèi yuē:" qìng jia wēng zhí shǒu běi shàng, xìn wèn bù jué. qīng dàn jù shū zhuàng zhī wén, wèi yòng biàn qù."
王遽谓曰:“亲家翁职守北上,信问不绝。卿但具书状知闻,未用便去。”
suì mìng qī zhì kuì hè zhī lǐ, yī yǐ qiǎn zhī. shù xī hái dá. shēng yàn shū běn yì, jiē fù píng shēng zhī jī, shū zhōng yì niàn jiào huì, qíng yì wěi qū, jiē rú xī nián. fù wèn shēng qīn qī cún wáng, lǘ lǐ xīng fèi. fù yán lù dào guāi yuǎn, fēng yān zǔ jué. cí yì bēi kǔ, yán yǔ āi shāng. yòu bù lìng shēng lái jìn, yún:" suì zài dīng chǒu, dāng yǔ rǔ xiāng jiàn."
遂命妻致馈贺之礼,一以遣之。数夕还答。生验书本意,皆父平生之迹,书中忆念教诲,情意委曲,皆如昔年。复问生亲戚存亡,闾里兴废。复言路道乖远,风烟阻绝。词意悲苦,言语哀伤。又不令生来觐,云:“岁在丁丑,当与汝相见。”
shēng pěng shū bēi yān, qíng bù zì kān.
生捧书悲咽,情不自堪。
tā rì, qī wèi shēng yuē:" zi qǐ bù sī wéi zhèng hū?"
他日,妻渭生曰:“子岂不思为政乎?”
shēng yuē:" wǒ fàng dàng bù xí zhèng shì."
生曰:“我放荡不习政事。”
qī yuē:" qīng dàn wèi zhī, yú dāng fèng zàn."
妻曰:“卿但为之,余当奉赞。”
qī suì bái yú wáng. lèi rì, wèi shēng yuē:" wú nán kē zhèng shì bù lǐ, tài shǒu chù fèi, yù jí qīng cái, kě qū qū zhī. biàn yǔ xiǎo nǚ tóng háng."
妻遂白于王。累日,谓生曰:“吾南柯政事不理,太守黜废,欲籍卿才,可曲屈之。便与小女同行。”
shēng dūn shòu jiào mìng. wáng suì chì yǒu sī bèi tài shǒu xíng lǐ. yīn chū jīn wǔ jǐn xiù xiāng yīn pū qiè chē mǎ, liè yú guǎng héng, yǐ jiàn gōng zhǔ zhī xíng.
生敦受教命。王遂敕有司备太守行李。因出金五、锦绣、箱音、仆妾、车马,列于广衡,以饯公主之行。
shēng shǎo yóu xiá, céng bù gǎn yǒu wàng, zhì shì shèn yuè. yīn shàng biǎo yuē:" chén jiàng mén yú zi, sù wú yì shù, wěi dāng dà rèn, bì bài cháo zhāng. zì bēi fù chéng, zuò zhì fù!"
生少游侠,曾不敢有望,至是甚悦。因上表曰:“臣将门余子,素无艺术,猥当大任,必败朝章。自悲负乘,坐致覆!”
jīn yù guǎng qiú xián zhé, yǐ zàn bù dǎi. fú jiàn sī lì yǐng chuān zhōu biàn, zhōng liàng gāng zhí, shǒu fǎ bù huí, yǒu pí zuǒ zhī qì. chǔ shì féng yì tián zǐ huá qīng shèn tōng biàn, dá zhèng huà zhī yuán. èr rén yǔ chén yǒu shí nián zhī jiù, bèi zhī cái yòng, kě tuō zhèng shì. zhōu qǐng shǔ nán kē sī xiàn, tián qǐng shǔ sī nóng. shù shǐ chén zhèng jī yǒu wén, xiàn zhāng bù wěn yě."
今欲广求贤哲,以赞不逮。伏见司隶颖川周弁,忠亮刚直,守法不回,有毗佐之器。处士冯翊田子华清慎通变,达政化之源。二人与臣有十年之旧,备知才用,可托政事。周请署南柯司宪,田请署司农。庶使臣政绩有闻,宪章不紊也。”
wáng bìng yī biǎo yǐ qiǎn zhī. qí xī, wáng yǔ fū rén jiàn yú guó nán. wáng wèi shēng yuē:" nán kē guó zhī dà jùn, tǔ dì fēng rǎng, rén wù háo shèng, fēi huì zhèng bù néng yǐ zhì zhī. kuàng yǒu zhōu tián èr zàn. qīng qí miǎn zhī, yǐ fù guó niàn."
王并依表以遣之。其夕,王与夫人饯于国南。王谓生曰:“南柯国之大郡,土地丰壤,人物豪盛,非惠政不能以治之。况有周田二赞。卿其勉之,以副国念。”
fū rén jiè gōng zhǔ yuē:" chún yú láng xìng gāng hǎo jiǔ, jiā zhī shào nián wèi fù zhī dào, guì hū róu shùn. ěr shàn shì zhī, wú wú yōu yǐ. nán kē suī fēng jìng!"
夫人戒公主曰:“淳于郎性刚好酒,加之少年;为妇之道,贵乎柔顺。尔善事之,吾无忧矣。南柯虽封境!”
bù yáo, chén hūn yǒu jiàn, jīn rì kuí bié, níng bù zhān jīn."
不遥,晨昏有间,今日暌别,宁不沾巾。”
shēng yǔ qī bài shǒu nán qù, dēng chē yōng qí, yán xiào shén huān, lèi xī dá jùn. jùn yǒu guān lì sēng dào qí lǎo yīn yuè chē yú wǔ wèi luán líng, zhēng lái yíng fèng. rén wù tián yàn, zhōng gǔ xuān huá, bù jué shí shù lǐ. jiàn zhì dié tái guān, jiā qì yù yù. rù dài chéng mén, mén yì yǒu dà bǎng, tí yǐ jīn zì, yuē" nán kē jùn chéng".
生与妻拜首南去,登车拥骑,言笑甚欢,累夕达郡。郡有官吏、僧道、耆老、音乐、车舆、武卫、銮铃,争来迎奉。人物阗咽,钟鼓喧哗,不绝十数里。见雉堞台观,佳气郁郁。入大城门,门亦有大榜,题以金字,曰“南柯郡城”。
jiàn zhū xuān qǐ hù, sēn rán shēn suì. shēng xià chē, shěng fēng sú, liáo bìng kǔ, zhèng shì wěi yǐ zhōu tián, jùn zhōng dà lǐ. zì shǒu jùn èr shí zài, fēng huà guǎng bèi, bǎi xìng gē yáo, jiàn gōng dé bēi. lì shēng cí zì. wáng shén zhòng zhī, cì shí yì, xī jué wèi, jū tái fǔ. zhōu tián jiē yǐ zhèng zhì zhe wén, dì qiān dà wèi. shēng yǒu wǔ nán èr nǚ. nán yǐ mén yīn shòu guān, nǚ yì pìn yú wáng zú róng yào xiǎn hè, yī shí zhī shèng, dài mò bǐ zhī. shì suì, yǒu tán luó guó zhě, lái fá shì jùn. wáng mìng shēng liàn jiāng xùn shī yǐ zhēng zhī. nǎi biǎo zhōu biàn jiāng bīng sān wàn, yǐ jù zéi zhī zhòng yú yáo tái chéng. biàn gāng yǒng qīng dí, shī tú bài jī, biàn dān qí luǒ shēn qián dùn, yè guī chéng. zéi yì shōu zī zhòng kǎi jiǎ ér hái. shēng yīn qiú biàn yǐ qǐng zuì. wáng bìng shě zhī.
见朱轩棨户,森然深邃。生下车,省风俗,疗病苦,政事委以周、田,郡中大理。自守郡二十载,风化广被,百姓歌谣,建功德碑。立生祠字。王甚重之,赐食邑,锡爵位,居台辅。周、田皆以政治著闻,递迁大位。生有五男二女。男以门荫授官,女亦聘于王族;荣耀显赫,一时之盛,代莫比之。是岁,有檀萝国者,来伐是郡。王命生练将训师以征之。乃表周弁将兵三万,以拒贼之众于瑶台城。弁刚勇轻敌,师徒败绩,弁单骑裸身潜遁,夜归城。贼亦收辎重铠甲而还。生因囚弁以请罪。王并舍之。
shì yuè, sī xiàn zhōu biàn jū fā bèi, zú. shēng qī gōng zhǔ zāo jí, xún rì yòu hōng. shēng yīn qǐng bà jùn, hù sàng fù guó. wáng xǔ zhī. biàn yǐ sī nóng tián zǐ huá xíng nán kē tài shǒu shì. shēng āi tòng fā yǐn, wēi yí zài tú, nán nǚ jiào hào, rén lì diàn zhuàn, pān yuán zhē dào zhě bù kě shèng shǔ. suì dá yú guó. wáng yǔ fū rén sù yī kū yú jiāo, hòu líng yú zhī zhì. shì gōng zhǔ yuē" shùn yí gōng zhǔ". bèi yí zhàng, yǔ bǎo gǔ chuī, zàng yú guó dōng shí lǐ pán lóng gāng, shì yuè, gù sī xiàn zi róng xìn, yì hù sàng fù guó. shēng jiǔ zhèn wài fān, jié hǎo zhōng guó, guì mén háo zú, mí bú shì qià. zì bà jùn hái guó, chū rù wú héng, jiāo yóu bīn cóng, wēi fú rì shèng. wáng yì yí dàn zhī. shí yǒu guó rén shàng biǎo yún:" xuán xiàng zhé jiàn, guó yǒu dà kǒng. dū yì qiān xǐ, zōng miào bēng huài. xìn qǐ tā zú, shì zài xiāo qiáng."
是月,司宪周弁疽发背,卒。生妻公主遭疾,旬日又薨。生因请罢郡,护丧赴国。王许之。便以司农田子华行南柯太守事。生哀恸发引,威仪在途,男女叫号,人吏奠馔,攀辕遮道者不可胜数。遂达于国。王与夫人素衣哭于郊,候灵舆之至。谥公主曰“顺仪公主”。备仪仗,羽葆鼓吹,葬于国东十里盘龙冈,是月,故司宪子荣信,亦护丧赴国。生久镇外藩,结好中国,贵门豪族,靡不是洽。自罢郡还国,出入无恒,交游宾从,威福日盛。王意疑惮之。时有国人上表云:“玄象谪见,国有大恐。都邑迁徙,宗庙崩坏。衅起他族,事在萧墙。”
shí yì yǐ shēng chǐ jiàn zhī yīng yě. suì duó shēng shì wèi, jìn shēng yóu cóng, chù zhī sī dì. shēng zì shì shǒu jùn duō nián, céng wú bài zhèng, liú yán yuàn bèi, yù yù bù lè. wáng yì zhī zhī, yīn mìng shēng yuē:" yīn qīn èr shí yú nián, bù xìng xiǎo nǚ yāo wǎng, bù dé yǔ jūn zǐ xié lǎo, liáng yǒu tòng shāng."
时议以生侈僭之应也。遂夺生侍卫,禁生游从,处之私第。生自恃守郡多年,曾无败政,流言怨悖,郁郁不乐。王亦知之,因命生曰:“姻亲二十余年,不幸小女夭枉,不得与君子偕老,良有痛伤。”
fū rén yīn liú sūn zì jū yù zhī. yòu wèi shēng yuē:" qīng lí jiā duō shí, kě zàn guī běn lǐ, yī jiàn qīn zú. zhū sūn liú cǐ, wú yǐ wéi niàn. hòu sān nián, dāng lìng yíng qīng."
夫人因留孙自鞠育之。又谓生曰:“卿离家多时,可暂归本里,一见亲族。诸孙留此,无以为念。后三年,当令迎卿。”
shēng yuē:" cǐ nǎi jiā yǐ, hé gèng guī yān?"
生曰:“此乃家矣,何更归焉?”
wáng xiào yuē:" qīng běn rén jiān, jiā fēi zài cǐ."
王笑曰:“卿本人间,家非在此。”
shēng hū ruò hūn shuì, méng rán jiǔ zhī, fāng nǎi fā wù qián shì, suì liú tì qǐng hái. wáng gù zuǒ yòu yǐ sòng shēng. shēng zài bài ér qù, fù jiàn qián èr zǐ yī shǐ zhě cóng yān. zhì dà hù wài, jiàn suǒ chéng nián shén liè, zuǒ yòu qīn shǐ yù pū, suì wú yī rén, xīn shén tàn yì. shēng shàng chē, xíng kě shǔ lǐ, fù chū dài chéng. wǎn shì xī nián dōng lái zhī tú, shān chuān yuán yě, yī rán rú jiù. suǒ sòng èr shǐ zhě, shén wú wēi shì, shēng yú yàng yàng. shēng wèn shǐ zhě yuē:" guǎng líng jùn hé shí kě dào?"
生忽若昏睡,瞢然久之,方乃发悟前事,遂流涕请还。王顾左右以送生。生再拜而去,复见前二紫衣使者从焉。至大户外,见所乘年甚劣,左右亲使御仆,遂无一人,心甚叹异。生上车,行可数里,复出大城。宛是昔年东来之途,山川原野,依然如旧。所送二使者,甚无威势,生逾怏怏。生问使者曰:“广陵郡何时可到?”
èr shǐ ōu gē zì ruò, jiǔ nǎi dá yuē:" shǎo qǐng jí zhì."
二使讴歌自若,久乃答曰:“少顷即至。”
é chū yī xué, jiàn běn lǐ lǘ xiàng, bù gǎi wǎng rì, shān rán zì bēi, bù jué liú tì. èr shǐ zhě yǐn shēng xià chē, rù qí mén, shēng qí jiē, yǐ shēn wò yú táng dōng wǔ zhī xià. shēng shén jīng wèi, bù gǎn qián jìn. èr shǐ yīn dà hū shēng zhī xìng míng shù shēng, shēng suì fā jí rú chū. jiàn jiā zhī tóng pú yōng huì yú tíng, èr kè zhuó zú yú tà, xié rì lái yǐn yú xī yuán, yú zūn shàng zhàn yú dōng yǒu. mèng zhōng shū hū, ruò dù yī shì yǐ. shēng gǎn niàn jiē tàn, suì hū èr kè ér yǔ zhī. jīng hài. yīn yǔ shēng chū wài, xún huái xià xué. shēng zhǐ yuē:" cǐ jí mèng zhōng suǒ jīng rù chù."
俄出一穴,见本里闾巷,不改往日,潸然自悲,不觉流涕。二使者引生下车,入其门,升其阶,已身卧于堂东庑之下。生甚惊畏,不敢前近。二使因大呼生之姓名数声,生遂发籍如初。见家之僮仆拥篲于庭,二客濯足于榻,斜日来隐于西垣,余樽尚湛于东牖。梦中倏忽,若度一世矣。生感念嗟叹,遂呼二客而语之。惊骇。因与生出外,寻槐下穴。生指曰:“此即梦中所惊入处。”
kè jiāng wèi hú lí běn mèi zhī suǒ wéi suì. suì mìng pū fū hé jīn fǔ, duàn yōng zhǒng, zhé chá niè, xún xué jiū yuán. páng kě mào zhàng, yǒu dà xué, gēn dòng rán míng lǎng. kě róng yī tà. shàng yǒu jī tǔ rǎng, yǐ wéi chéng guō tái diàn zhī zhuàng. yǒu yǐ shù hú. yǐn jù qí zhōng. zhōng yǒu xiǎo tái, qí sè ruò dān. èr dà yǐ chù zhī, sù yì zhū shǒu, zhǎng kě sān cùn. zuǒ yòu dà yǐ shù shí fǔ zhī, zhū yǐ bù gǎn jìn. cǐ qí wáng yǐ. jí huái ān guó dū yě. yòu qióng yī xué: zhí shàng nán zhī, kě sì zhàng, wǎn zhuǎn fāng zhōng, yì yǒu shàng chéng xiǎo lóu, qún yǐ yì chù qí zhōng, jí shēng suǒ lǐng nán kē jùn yě. yòu yī xué: xī qù èr zhàng, páng bó kōng wū, qiàn dàn!"
客将谓狐狸本媚之所为祟。遂命仆夫荷斤斧,断拥肿,折查枿,寻穴究源。旁可袤丈,有大穴,根洞然明朗。可容一榻。上有积土壤,以为城郭台殿之状。有蚁数斛。隐聚其中。中有小台,其色若丹。二大蚁处之,素翼朱首,长可三寸。左右大蚁数十辅之,诸蚁不敢近。此其王矣。即槐安国都也。又穷一穴:直上南枝,可四丈,宛转方中,亦有上城小楼,群蚁亦处其中,即生所领南柯郡也。又一穴:西去二丈,磅礴空圬,嵌窞!”
yì zhuàng. zhōng yǒu yī fǔ guī, ké dà rú dòu. jī yǔ jìn rùn, xiǎo cǎo cóng shēng, fán mào yì huì, yǎn yìng zhèn ké, jí shēng suǒ liè líng guī shān yě.
异状。中有一腐龟,壳大如斗。积雨浸润,小草丛生,繁茂翳荟,掩映振壳,即生所猎灵龟山也。
yòu qióng yī xué: dōng qù zhàng yú, gǔ gēn pán qū, ruò lóng huī zhī zhuàng. zhōng yǒu xiǎo tǔ rǎng, gāo chǐ yú, jí shēng suǒ zàng qī pán lóng gāng zhī mù yě. zhuī xiǎng qián shì, gǎn tàn yú huái, pī yuè qióng jī, jiē fú suǒ mèng. bù yù èr kè huài zhī, jù lìng yǎn sāi rú jiù. shì xī, fēng yǔ bào fā. dàn shì qí xué, suì shī qún yǐ, mò zhī suǒ qù. gù xiān yán" guó yǒu dà kǒng, dū yì qiān xǐ", cǐ qí yàn yǐ. fù niàn tán luó zhēng dài zhī shì, yòu qǐng èr kè fǎng jī yú wài. zhái dōng yī lǐ yǒu gǔ hé jiàn, cè yǒu dà tán shù yī zhū, téng luó yōng zhī, shàng bú jiàn rì. páng yǒu xiǎo xué, yì yǒu qún yǐ yǐn jù qí jiān. tán luó zhī guó, qǐ fēi cǐ yé? jiē hū! yǐ zhī líng yì, yóu bù kě qióng, kuàng shān cáng mù fú zhī dà zhě suǒ biàn huà hū? shí shēng jiǔ tú zhōu biàn tián zǐ huá bìng jū liù hé xiàn, bù yǔ shēng guò cóng xún rì yǐ. shēng jù qiǎn jiā tóng jí wǎng hòu zhī. zhōu shēng bào jí yǐ shì, tián zǐ huá yì qǐn jí yú chuáng. shēng gǎn nán kē zhī fú xū, wù rén shì zhī shū hū, suì qī xīn dào mén, jué qì jiǔ sè. hòu sān nián, suì zài dīng chǒu, yì zhōng yú jiā. shí nián sì shí liù, jiāng fú sù qì zhī xiàn yǐ. gōng zuǒ zhēn yuán shí bā nián qiū bā yuè, zì wú zhī luò, zàn pō huái pǔ, ǒu dí chún yú shēng mèng, xún fǎng yí jī, fān fù zài sān, shì jiē zhí shí, zhé biān lù chéng chuán, yǐ zī hǎo shì. suī jī shén yǔ guài, shì shè fēi jīng, ér qiè wèi zhe shēng, jì jiāng wèi jiè. hòu zhī jūn zǐ, xìng yǐ nán kē wèi ǒu rán, wú yǐ míng wèi jiāo yú tiān rǎng jiān yún.
又穷一穴:东去丈余,古根盘屈,若龙虺之状。中有小土壤,高尺余,即生所葬妻盘龙冈之墓也。追想前事,感叹于怀,披阅穷迹,皆符所梦。不欲二客坏之,遽令掩塞如旧。是夕,风雨暴发。旦视其穴,遂失群蚁,莫知所去。故先言“国有大恐,都邑迁徙”,此其验矣。复念檀萝征代之事,又请二客访迹于外。宅东一里有古涸涧,侧有大檀树一株,藤萝拥织,上不见日。旁有小穴,亦有群蚁隐聚其间。檀萝之国,岂非此耶?嗟呼!蚁之灵异,犹不可穷,况山藏木伏之大者所变化乎?时生酒徒周弁、田子华并居六合县,不与生过从旬日矣。生遽遣家僮疾往候之。周生暴疾已逝,田子华亦寝疾于床。生感南柯之浮虚,悟人世之倏忽,遂栖心道门,绝弃酒色。后三年,岁在丁丑,亦终于家。时年四十六,将符宿契之限矣。公佐贞元十八年秋八月,自吴之洛,暂泊淮浦,偶觌淳于生梦,询访遗迹,翻覆再三,事皆摭实,辄编录成传,以资好事。虽稽神语怪,事涉非经,而窃位著生,冀将为戒。后之君子,幸以南柯为偶然,无以名位骄于天壤间云。
qián huá zhōu cān jūn lǐ zhào zàn yuē:
前华州参军李肇赞曰:
guì jí lù wèi, quán qīng guó dū, dá rén shì cǐ, yǐ jù hé shū.
贵极禄位,权倾国都,达人视此,蚁聚何殊。