péi chén wáng jìng bó liáng fāng, yuē wèi fāng wài zhī yǒu, suí dà yè zhōng, xiāng yǔ rù bái lù shān xué dào, wèi huáng bái kě chéng, bù sǐ zhī yào kě zhì, yún fēi yǔ huà, wú fēi jī xué, xīn qín cǎi liàn, shǒu zú pián zhī, shí shù nián jiān. wú hé, liáng fāng sǐ, jìng bó wèi zhàn yuē: wú suǒ yǐ qù guó wàng jiā, ěr jué sī zhú, kǒu yàn féi huàn, mù qì qí sè, qù huá wū ér lè máo zhāi, jiàn huān yú ér guì jì mò zhě, qǐ fēi jì chéng yún jià hè, yóu xì péng hú? zòng qí bù chéng, yì wàng zhǎng shēng, shòu bì tiān dì ěr. jīn xiān hǎi wú yá, zhǎng shēng wèi zhì, xīn qín yú yún shān zhī wài, bù miǎn jiù sǐ. jìng bó suǒ lè, jiāng xià shān chéng féi yī qīng, tīng gē wán sè, yóu yú jīng luò, yì zú rán hòu qiú dá, chuí gōng lì shì yǐ róng yào rén shuāi. zòng bù néng qì sān shān. yǐn yáo chí, cān lóng yī xiá, xiē luán fēi fèng, yǔ xiān wēng wèi lǚ, qiě yāo jīn tuō zǐ, tú yǐng líng yān, cè qīng dài fū zhī jiān, hé rú zāi! zi hé guī hū? wú kōng sǐ shēn shān.
裴諶、王敬伯、梁芳，約為方外之友，隋大業中，相與入白鹿山學道，謂黃白可成，不死之藥可致，雲飛羽化，無非積學，辛勤采煉，手足胼胝，十數年間。無何，梁芳死，敬伯謂湛曰：「吾所以去國忘家，耳絕絲竹，口厭肥豢，目棄奇色，去華屋而樂茅齋，賤歡娛而貴寂寞者，豈非覬乘雲駕鶴，遊戲蓬壺？縱其不成，亦望長生，壽畢天地耳。今仙海無涯，長生未致，辛勤於雲山之外，不免就死。敬伯所樂，將下山乘肥衣輕，聽歌玩色，游於京洛，意足然後求達，垂功立事、以榮耀人衰。縱不能憩三山。飲瑤池，驂龍衣霞，歇鸞飛鳳，與仙翁為侶，且腰金拖紫，圖影凌煙，廁卿大夫之間，何如哉！子盍歸乎？無空死深山。」

chén yuē: wú nǎi mèng xǐng zhě, bù fù dī mí.
諶曰：「吾乃夢醒者，不復低迷。」

jìng bó suì guī, chén liú zhī bù dé. shí táng zhēn guān chū, yǐ jiù jí diào shòu zuǒ wǔ wèi qí cáo cān jūn, dà jiāng jūn zhào fěi qī zhī yǐ nǚ.
敬伯遂歸，諶留之不得。時唐貞觀初，以舊籍調授左武衛騎曹參軍，大將軍趙朏妻之以女。

shù nián jiān, qiān dà lǐ tíng píng, yī fēi, fèng shǐ huái nán, zhōu xíng guò gāo yóu. zhì shǐ zhī xíng, hē chì fēng shēng, xíng chuán bù gǎn dòng. shí wú wēi yǔ, hū yǒu yī yú zhōu tū guò, zhōng yǒu lǎo rén, yī suō dài lì, gǔ zhào ér qù, qí jí rú fēng. jìng bó yǐ wèi wú nǎi zhì shǐ, wēi zhèn yuǎn jìn, cǐ yú fù gǎn tū guò wǒ. shì shì zhī, nǎi chén yě. jù lìng zhuī zhī, yīn qǐng wéi zhōu, yán zhī zuò nèi, wò shǒu wèi zhī yuē: xiōng jiǔ jū shēn shān, pāo zhì míng huàn ér wú chéng, dào cǐ jí yě. fū fēng bù kě xì, yǐng bù kě pū, gǔ rén juàn yè zhǎng, shàng bǐng zhú yóu, kuàng shào nián bái zhòu ér zhì zhī hū? jìng bó yuè zì chū shān shù nián, jīn tíng wèi píng shì yǐ. zuó rì tuī yù píng yǔn, nǎi tiān xī mìng fú. huái nán yí yù, jīn yàn yú yǒu sī, shàng zé xiáng míng lì fù xùn zhī, jìng pà yù qí xuǎn gù yǒu shì xíng. suī wèi kě yán guān dá, bǐ zhī shān sǒu, zì wèi chà shèng. xiōng gān láo kǔ, jìng rú nǎng rì, qí zāi! qí zāi! jīn hé suǒ xū, dāng yǐ fèng gěi.
數年間，遷大理廷評，衣緋，奉使淮南，舟行過高郵。制使之行，呵叱風生，行船不敢動。時無微雨，忽有一漁舟突過，中有老人，衣簑戴笠，鼓棹而去，其疾如風。敬伯以為吾乃制使，威振遠近，此漁父敢突過我。試視之，乃諶也。遽令追之，因請維舟，延之坐內，握手慰之曰：「兄久居深山，拋擲名宦而無成，到此極也。夫風不可系，影不可撲，古人倦夜長，尚秉燭游，況少年白晝而擲之乎？敬伯粵自出山數年，今廷尉評事矣。昨日推獄平允，乃天錫命服。淮南疑獄，今讞於有司，上擇詳明吏覆訊之，敬怕預其選故有是行。雖未可言官達，比之山叟，自謂差勝。兄甘勞苦，竟如曩日，奇哉！奇哉！今何所須，當以奉給。」

chén yuē: wú chái yě rén, xīn jìn yún hè, wèi kě yǐ fǔ shǔ xià yě. wú chén zi fú, yú niǎo gè shì, hé bì jīn xuàn yě. fū rén shì zhī suǒ xū zhě, wú dāng gěi ěr, zi hé yǐ zèng wǒ? wú shān zhōng zhī yǒu, huò shì yào yú guǎng líng, yì yǒu xī jiān zhī dì. qīng yuán qiáo dōng, yǒu shù lǐ yīng táo yuán, yuán běi chē mén, jí wú zhái yě. zi gōng shì shǎo xì, dāng xún wǒ yú cǐ.
諶曰：「吾儕野人，心近雲鶴，未可以腐鼠嚇也。吾沉子浮，魚鳥各適，何必矜炫也。夫人世之所須者，吾當給爾，子何以贈我？吾山中之友，或市藥於廣陵，亦有息肩之地。青園橋東，有數里櫻桃園，園北車門，即吾宅也。子公事少隙，當尋我於此。」

suì xiāo rán ér qù. jìng bó dào guǎng líng shí yú rì, shì shǎo xián, sī chén yán, yīn chū xún zhī. guǒ yǒu chē mén, shì wèn zhī, nǎi péi zhái yě. rén yǐn yǐ rù, chū shàng huāng liáng, yí bù yù jiā. xíng shù bǎi bù, fāng jí dà mén, lóu gé zhòng fù, huā mù xiān xiù, shì fēi rén jìng. yān cuì cōng lóng, jǐng sè yán mèi, bù kě xíng zhuàng. xiāng fēng sà lái, shén qīng qì shuǎng, piāo piāo rán yǒu líng yún zhī yì, bù fù yǐ shǐ jié wèi zhòng, shì qí shēn ruò fǔ shǔ, shì qí tú ruò lóu yǐ. jì ér shāo wén jiàn pèi zhī shēng, èr qīng yī chū yuē: ā láng lái.
遂翛然而去。敬伯到廣陵十餘日，事少閒，思諶言，因出尋之。果有車門，試問之，乃裴宅也。人引以入，初尚荒涼，移步愈佳。行數百步，方及大門，樓閣重複，花木鮮秀，似非人境。煙翠蔥籠，景色妍媚，不可形狀。香風颯來，神清氣爽，飄飄然有凌雲之意，不復以使節為重，視其身若腐鼠，視其徒若螻蟻。既而稍聞劍佩之聲，二青衣出曰：「阿郎來。」

é yǒu yī rén, yì guān wěi rán, yí mào qí lì, jìng bó qián bài, shì zhī nǎi chén yě. péi wèi zhī yuē: chén jiè shì guān, jiǔ shí xīng shān, chóu yù zhī huǒ yàn yú xīn zhōng, fù zhī ér xíng, gù shén láo kùn.
俄有一人，衣冠偉然，儀貌奇麗，敬伯前拜，視之乃諶也。裴慰之曰：「塵界仕官，久食腥膻，愁欲之火焰於心中，負之而行，固甚勞困。」

suì yī yǐ rù, zuò yú zhōng táng, chuāng hù dòng liáng, shì yǐ yì bǎo, píng zhàng jiē huà yún hè. yǒu qǐng, sì qīng yī pěng bì yù tái pán ér zhì, qì wù zhēn yì, jiē fēi rén shì suǒ yǒu, xiāng láo jiā zhuàn, mù suǒ wèi kuī. jì ér rì jiāng mù, mìng qí cù xí rán jiǔ guāng zhī dēng, guāng huá mǎn zuò. nǚ lè èr shí rén, jiē jué dài zhī sè, liè zuò qí qián. péi gù xiǎo huáng tóu yuē: wáng píng shì xī wú shān zhōng zhī yǒu, dào qíng bù gù, qì wú xià shān, bié jìn shí nián, cái wèi tíng wèi shǔ. jīn sú xīn yǐ jiù, xū sú jì yǐ lè zhī. gù líng jiā nǚ wú zú zhào zhě, dāng zhào shì dài fū zhī nǚ yǐ shì rén zhě. rú jìn wú shū lì, wǔ qiān lǐ nèi jiē kě zé zhī.
遂揖以入，坐於中堂，窗戶棟樑，飾以異寶，屏帳皆畫雲鶴。有頃，四青衣捧碧玉台盤而至，器物珍異，皆非人世所有，香醪嘉饌，目所未窺。既而日將暮，命其促席燃九光之燈，光華滿座。女樂二十人，皆絕代之色，列坐其前。裴顧小黃頭曰：「王評事昔吾山中之友，道情不固，棄吾下山，別近十年，才為廷尉屬。今俗心已就，須俗妓以樂之。顧伶家女無足召者，當召士大夫之女已適人者。如近無姝麗，五千里內皆可擇之。」

xiǎo huáng tóu wěi wěi ér qù. zhū jì diào bì yù zhēng, diào wèi xié ér huáng tóu yǐ fù mìng, yǐn yī jì zì xī jiē dēng, bài péi xí qián. péi zhǐ yuē: cān píng xiǎng.
小黃頭唯唯而去。諸妓調碧玉箏，調未諧而黃頭已復命，引一妓自西階登，拜裴席前。裴指曰：「參評享。」

jìng bó dá bài, xì shì zhī, nǎi jìng bó qī zhào shì yě. jìng pà jīng yà bù gǎn yán, qī yì shén hài, mù zhī bù yǐ. suì lìng zuò yù jiē xià, yī qīng yī pěng dài mào zhēng shòu zhī, zhào sù suǒ shàn yě, yīn lìng yǔ jì hé qū yǐ sòng jiǔ. jìng bó zuò jiān qǔ yī yīn sè sè zhū lǐ tóu zhī, zhào gù jìng bó, qián xì yú yī dài. jì zuò zhī qū, zhào jiē bù néng zhú. péi nǎi lìng suí zhào suǒ zòu, shí shí tíng zhī, yǐ huáng qí qū. qí gē wǔ suī fēi yún sháo jiǔ zòu zhī lè, ér qīng liàng wǎn zhuǎn, chóu xiàn jí huān. tiān jiāng xiǎo, péi zhào qián huáng tóu yuē: sòng zhào shì fū rén. qiě wèi yuē: cǐ táng nǎi jiǔ tiān huà táng, cháng rén bú dào. wú xī yǔ wáng wèi fāng wài zhī jiāo, lián qí wèi sú suǒ shù, zì tóu tāng huǒ, yǐ zhì zì ráo, yǐ míng zì zéi, jiāng chén fú yú shēng sǐ hǎi zhōng, qiú àn bù dé, gù mìng yú cǐ, yī yǐ xǐng zhī. jīn rì zhī huì, chéng nán zài dé, yì fū rén zhī sù mìng, nǎi dé zàn yóu, yún shān wàn zhòng, wǎng fù láo kǔ, wú cí yě. zhào bài ér qù. péi wèi jìng bó yuē: píng gōng shǐ chē liú cǐ yī xiǔ, dé wú jīng jùn jiāng hū? yí qiě jiù guǎn, wèi fù què xián shí, fǎng wǒ kě yě. chén lù xiá yuǎn, wàn chóu gōng rén, nǔ lì zì ài. jìng bài xiè ér qù.
敬伯答拜，細視之，乃敬伯妻趙氏也。敬怕驚訝不敢言，妻亦甚駭，目之不已。遂令坐玉階下，一青衣捧玳瑁箏授之，趙素所善也，因令與妓合曲以送酒。敬伯坐間取一殷色色朱李投之，趙顧敬伯，潛繫於衣帶。妓作之曲，趙皆不能逐。裴乃令隨趙所奏，時時停之，以皇其曲。其歌舞雖非雲韶九奏之樂，而清亮宛轉，酬獻極歡。天將曉，裴召前黃頭曰：「送趙氏夫人。」且謂曰：「此堂乃九天畫堂，常人不到。吾昔與王為方外之交，憐其為俗所述，自投湯火，以智自饒，以明自賊，將沉浮於生死海中，求岸不得，故命於此，一以醒之。今日之會，誠難再得，亦夫人之宿命，乃得暫游，雲山萬重，往復勞苦，無辭也。」趙拜而去。裴謂敬伯曰：「評公使車留此一宿，得無驚郡將乎？宜且就館，未赴闕閒時，訪我可也。塵路遐遠，萬愁攻人，努力自愛。」敬拜謝而去。

hòu wǔ rì, jiāng hái, qián yì qǔ bié, qí mén bù fù yǒu zhái, nǎi huāng liáng zhī dì, yān cǎo jí rì, chóu chàng ér fǎn. jí jīng zòu shì bì, dé guī sī dì, zhū zhào jìng nù yuē: nǚ zǐ chéng lòu zhuō, bù zú yǐ fèng shì jūn zǐ. rán yǐ rǔ hòu lǐ, yì yí jìng zhī. fū shàng yǐ chéng zǔ xiān, xià yǐ jì hòu shì, qǐ gǒu ér yǐ zāi. nài hé yǐ yāo shù zhì zhī wàn lǐ ér yú rén zhī shì tīng hū? zhū lǐ shàng zài. qí yán zú zhēng, hé huì hū? jìng bó jǐn yán zhī, qiě yuē: dāng cǐ zhī shí, jìng bó yì zì bù cè. cǐ gài péi zhī dào chéng yǐ, yǐ cǐ xiāng xuàn yě.
後五日，將還，潛詣取別，其門不復有宅，乃荒涼之地，煙草極日，惆悵而反。及京奏事畢，得歸私第，諸趙競怒曰：「女子誠陋拙，不足以奉事君子。然已辱厚禮，亦宜敬之。夫上以承祖先，下以繼後事，豈苟而已哉。奈何以妖術致之萬里而娛人之視聽乎？朱李尚在。其言足征，何諱乎？敬伯盡言之，且曰：「當此之時，敬伯亦自不測。此蓋裴之道成矣，以此相炫也。」

qí qī yì jì dé péi yán, suì bù fù zé.
其妻亦記得裴言，遂不復責。