péi chén wáng jìng bó liáng fāng, yuē wèi fāng wài zhī yǒu, suí dà yè zhōng, xiāng yǔ rù bái lù shān xué dào, wèi huáng bái kě chéng, bù sǐ zhī yào kě zhì, yún fēi yǔ huà, wú fēi jī xué, xīn qín cǎi liàn, shǒu zú pián zhī, shí shù nián jiān. wú hé, liáng fāng sǐ, jìng bó wèi zhàn yuē:" wú suǒ yǐ qù guó wàng jiā, ěr jué sī zhú, kǒu yàn féi huàn, mù qì qí sè, qù huá wū ér lè máo zhāi, jiàn huān yú ér guì jì mò zhě, qǐ fēi jì chéng yún jià hè, yóu xì péng hú? zòng qí bù chéng, yì wàng cháng shēng, shòu bì tiān dì ěr. jīn xiān hǎi wú yá, cháng shēng wèi zhì, xīn qín yú yún shān zhī wài, bù miǎn jiù sǐ. jìng bó suǒ lè, jiāng xià shān chéng féi yì qīng, tīng gē wán sè, yóu yú jīng luò, yì zú rán hòu qiú dá, chuí gōng lì shì yǐ róng yào rén shuāi. zòng bù néng qì sān shān. yǐn yáo chí, cān lóng yī xiá, xiē luán fēi fèng, yǔ xiān wēng wèi lǚ, qiě yāo jīn tuō zǐ, tú yǐng líng yān, cè qīng dài fū zhī jiān, hé rú zāi! zi hé guī hū? wú kōng sǐ shēn shān."
裴谌、王敬伯、梁芳,约为方外之友,隋大业中,相与入白鹿山学道,谓黄白可成,不死之药可致,云飞羽化,无非积学,辛勤采炼,手足胼胝,十数年间。无何,梁芳死,敬伯谓湛曰:“吾所以去国忘家,耳绝丝竹,口厌肥豢,目弃奇色,去华屋而乐茅斋,贱欢娱而贵寂寞者,岂非觊乘云驾鹤,游戏蓬壶?纵其不成,亦望长生,寿毕天地耳。今仙海无涯,长生未致,辛勤于云山之外,不免就死。敬伯所乐,将下山乘肥衣轻,听歌玩色,游于京洛,意足然后求达,垂功立事、以荣耀人衰。纵不能憩三山。饮瑶池,骖龙衣霞,歇鸾飞凤,与仙翁为侣,且腰金拖紫,图影凌烟,厕卿大夫之间,何如哉!子盍归乎?无空死深山。”
chén yuē:" wú nǎi mèng xǐng zhě, bù fù dī mí."
谌曰:“吾乃梦醒者,不复低迷。”
jìng bó suì guī, chén liú zhī bù dé. shí táng zhēn guān chū, yǐ jiù jí diào shòu zuǒ wǔ wèi qí cáo cān jūn, dà jiàng jūn zhào fěi qī zhī yǐ nǚ.
敬伯遂归,谌留之不得。时唐贞观初,以旧籍调授左武卫骑曹参军,大将军赵朏妻之以女。
shù nián jiān, qiān dà lǐ tíng píng, yī fēi, fèng shǐ huái nán, zhōu xíng guò gāo yóu. zhì shǐ zhī xíng, hē chì fēng shēng, xíng chuán bù gǎn dòng. shí wú wēi yǔ, hū yǒu yī yú zhōu tū guò, zhōng yǒu lǎo rén, yī suō dài lì, gǔ zhào ér qù, qí jí rú fēng. jìng bó yǐ wéi wú nǎi zhì shǐ, wēi zhèn yuǎn jìn, cǐ yú fù gǎn tū guò wǒ. shì shì zhī, nǎi chén yě. jù lìng zhuī zhī, yīn qǐng wéi zhōu, yán zhī zuò nèi, wò shǒu wèi zhī yuē:" xiōng jiǔ jū shēn shān, pāo zhì míng huàn ér wú chéng, dào cǐ jí yě. fū fēng bù kě xì, yǐng bù kě pū, gǔ rén juàn yè zhǎng, shàng bǐng zhú yóu, kuàng shào nián bái zhòu ér zhì zhī hū? jìng bó yuè zì chū shān shù nián, jīn tíng wèi píng shì yǐ. zuó rì tuī yù píng yǔn, nǎi tiān xī mìng fú. huái nán yí yù, jīn yàn yú yǒu sī, shàng zé xiáng míng lì fù xùn zhī, jìng pà yù qí xuǎn gù yǒu shì xíng. suī wèi kě yán guān dá, bǐ zhī shān sǒu, zì wèi chà shèng. xiōng gān láo kǔ, jìng rú nǎng rì, qí zāi! qí zāi! jīn hé suǒ xū, dāng yǐ fèng gěi."
数年间,迁大理廷评,衣绯,奉使淮南,舟行过高邮。制使之行,呵叱风生,行船不敢动。时无微雨,忽有一渔舟突过,中有老人,衣簑戴笠,鼓棹而去,其疾如风。敬伯以为吾乃制使,威振远近,此渔父敢突过我。试视之,乃谌也。遽令追之,因请维舟,延之坐内,握手慰之曰:“兄久居深山,抛掷名宦而无成,到此极也。夫风不可系,影不可扑,古人倦夜长,尚秉烛游,况少年白昼而掷之乎?敬伯粤自出山数年,今廷尉评事矣。昨日推狱平允,乃天锡命服。淮南疑狱,今谳于有司,上择详明吏覆讯之,敬怕预其选故有是行。虽未可言官达,比之山叟,自谓差胜。兄甘劳苦,竟如曩日,奇哉!奇哉!今何所须,当以奉给。”
chén yuē:" wú chái yě rén, xīn jìn yún hè, wèi kě yǐ fǔ shǔ xià yě. wú chén zi fú, yú niǎo gè shì, hé bì jīn xuàn yě. fū rén shì zhī suǒ xū zhě, wú dāng gěi ěr, zi hé yǐ zèng wǒ? wú shān zhōng zhī yǒu, huò shì yào yú guǎng líng, yì yǒu xī jiān zhī dì. qīng yuán qiáo dōng, yǒu shù lǐ yīng táo yuán, yuán běi chē mén, jí wú zhái yě. zi gōng shì shǎo xì, dāng xún wǒ yú cǐ."
谌曰:“吾侪野人,心近云鹤,未可以腐鼠吓也。吾沉子浮,鱼鸟各适,何必矜炫也。夫人世之所须者,吾当给尔,子何以赠我?吾山中之友,或市药于广陵,亦有息肩之地。青园桥东,有数里樱桃园,园北车门,即吾宅也。子公事少隙,当寻我于此。”
suì xiāo rán ér qù. jìng bó dào guǎng líng shí yú rì, shì shǎo xián, sī chén yán, yīn chū xún zhī. guǒ yǒu chē mén, shì wèn zhī, nǎi péi zhái yě. rén yǐn yǐ rù, chū shàng huāng liáng, yí bù yù jiā. xíng shù bǎi bù, fāng jí dà mén, lóu gé chóng fù, huā mù xiān xiù, shì fēi rén jìng. yān cuì cōng lóng, jǐng sè yán mèi, bù kě xíng zhuàng. xiāng fēng sà lái, shén qīng qì shuǎng, piāo piāo rán yǒu líng yún zhī yì, bù fù yǐ shǐ jié wéi zhòng, shì qí shēn ruò fǔ shǔ, shì qí tú ruò lóu yǐ. jì ér shāo wén jiàn pèi zhī shēng, èr qīng yī chū yuē:" ā láng lái."
遂翛然而去。敬伯到广陵十余日,事少闲,思谌言,因出寻之。果有车门,试问之,乃裴宅也。人引以入,初尚荒凉,移步愈佳。行数百步,方及大门,楼阁重复,花木鲜秀,似非人境。烟翠葱笼,景色妍媚,不可形状。香风飒来,神清气爽,飘飘然有凌云之意,不复以使节为重,视其身若腐鼠,视其徒若蝼蚁。既而稍闻剑佩之声,二青衣出曰:“阿郎来。”
é yǒu yī rén, yì guān wěi rán, yí mào qí lì, jìng bó qián bài, shì zhī nǎi chén yě. péi wèi zhī yuē:" chén jiè shì guān, jiǔ shí xīng shān, chóu yù zhī huǒ yàn yú xīn zhōng, fù zhī ér xíng, gù shén láo kùn."
俄有一人,衣冠伟然,仪貌奇丽,敬伯前拜,视之乃谌也。裴慰之曰:“尘界仕官,久食腥膻,愁欲之火焰于心中,负之而行,固甚劳困。”
suì yī yǐ rù, zuò yú zhōng táng, chuāng hù dòng liáng, shì yǐ yì bǎo, píng zhàng jiē huà yún hè. yǒu qǐng, sì qīng yī pěng bì yù tái pán ér zhì, qì wù zhēn yì, jiē fēi rén shì suǒ yǒu, xiāng láo jiā zhuàn, mù suǒ wèi kuī. jì ér rì jiāng mù, mìng qí cù xí rán jiǔ guāng zhī dēng, guāng huá mǎn zuò. nǚ lè èr shí rén, jiē jué dài zhī sè, liè zuò qí qián. péi gù xiǎo huáng tóu yuē:" wáng píng shì xī wú shān zhōng zhī yǒu, dào qíng bù gù, qì wú xià shān, bié jìn shí nián, cái wèi tíng wèi shǔ. jīn sú xīn yǐ jiù, xū sú jì yǐ lè zhī. gù líng jiā nǚ wú zú zhào zhě, dāng zhào shì dài fū zhī nǚ yǐ shì rén zhě. rú jìn wú shū lì, wǔ qiān lǐ nèi jiē kě zé zhī."
遂揖以入,坐于中堂,窗户栋梁,饰以异宝,屏帐皆画云鹤。有顷,四青衣捧碧玉台盘而至,器物珍异,皆非人世所有,香醪嘉馔,目所未窥。既而日将暮,命其促席燃九光之灯,光华满座。女乐二十人,皆绝代之色,列坐其前。裴顾小黄头曰:“王评事昔吾山中之友,道情不固,弃吾下山,别近十年,才为廷尉属。今俗心已就,须俗妓以乐之。顾伶家女无足召者,当召士大夫之女已适人者。如近无姝丽,五千里内皆可择之。”
xiǎo huáng tóu wěi wěi ér qù. zhū jì diào bì yù zhēng, diào wèi xié ér huáng tóu yǐ fù mìng, yǐn yī jì zì xī jiē dēng, bài péi xí qián. péi zhǐ yuē:" cān píng xiǎng."
小黄头唯唯而去。诸妓调碧玉筝,调未谐而黄头已复命,引一妓自西阶登,拜裴席前。裴指曰:“参评享。”
jìng bó dá bài, xì shì zhī, nǎi jìng bó qī zhào shì yě. jìng pà jīng yà bù gǎn yán, qī yì shén hài, mù zhī bù yǐ. suì lìng zuò yù jiē xià, yī qīng yī pěng dài mào zhēng shòu zhī, zhào sù suǒ shàn yě, yīn lìng yǔ jì hé qū yǐ sòng jiǔ. jìng bó zuò jiān qǔ yī yīn sè sè zhū lǐ tóu zhī, zhào gù jìng bó, qián xì yú yī dài. jì zuò zhī qū, zhào jiē bù néng zhú. péi nǎi lìng suí zhào suǒ zòu, shí shí tíng zhī, yǐ huáng qí qū. qí gē wǔ suī fēi yún sháo jiǔ zòu zhī lè, ér qīng liàng wǎn zhuǎn, chóu xiàn jí huān. tiān jiàng xiǎo, péi zhào qián huáng tóu yuē:" sòng zhào shì fū rén." qiě wèi yuē:" cǐ táng nǎi jiǔ tiān huà táng, cháng rén bú dào. wú xī yǔ wáng wèi fāng wài zhī jiāo, lián qí wèi sú suǒ shù, zì tóu tāng huǒ, yǐ zhì zì ráo, yǐ míng zì zéi, jiāng chén fú yú shēng sǐ hǎi zhōng, qiú àn bù dé, gù mìng yú cǐ, yī yǐ xǐng zhī. jīn rì zhī huì, chéng nán zài dé, yì fū rén zhī sù mìng, nǎi dé zàn yóu, yún shān wàn zhòng, wǎng fù láo kǔ, wú cí yě." zhào bài ér qù. péi wèi jìng bó yuē:" píng gōng shǐ chē liú cǐ yī xiǔ, dé wú jīng jùn jiāng hū? yí qiě jiù guǎn, wèi fù quē xián shí, fǎng wǒ kě yě. chén lù xiá yuǎn, wàn chóu gōng rén, nǔ lì zì ài." jìng bài xiè ér qù.
敬伯答拜,细视之,乃敬伯妻赵氏也。敬怕惊讶不敢言,妻亦甚骇,目之不已。遂令坐玉阶下,一青衣捧玳瑁筝授之,赵素所善也,因令与妓合曲以送酒。敬伯坐间取一殷色色朱李投之,赵顾敬伯,潜系于衣带。妓作之曲,赵皆不能逐。裴乃令随赵所奏,时时停之,以皇其曲。其歌舞虽非云韶九奏之乐,而清亮宛转,酬献极欢。天将晓,裴召前黄头曰:“送赵氏夫人。”且谓曰:“此堂乃九天画堂,常人不到。吾昔与王为方外之交,怜其为俗所述,自投汤火,以智自饶,以明自贼,将沉浮于生死海中,求岸不得,故命于此,一以醒之。今日之会,诚难再得,亦夫人之宿命,乃得暂游,云山万重,往复劳苦,无辞也。”赵拜而去。裴谓敬伯曰:“评公使车留此一宿,得无惊郡将乎?宜且就馆,未赴阙闲时,访我可也。尘路遐远,万愁攻人,努力自爱。”敬拜谢而去。
hòu wǔ rì, jiāng hái, qián yì qǔ bié, qí mén bù fù yǒu zhái, nǎi huāng liáng zhī dì, yān cǎo jí rì, chóu chàng ér fǎn. jí jīng zòu shì bì, dé guī sī dì, zhū zhào jìng nù yuē:" nǚ zǐ chéng lòu zhuō, bù zú yǐ fèng shì jūn zǐ. rán yǐ rǔ hòu lǐ, yì yí jìng zhī. fū shàng yǐ chéng zǔ xiān, xià yǐ jì hòu shì, qǐ gǒu ér yǐ zāi. nài hé yǐ yāo shù zhì zhī wàn lǐ ér yú rén zhī shì tīng hū? zhū lǐ shàng zài. qí yán zú zhēng, hé huì hū? jìng bó jìn yán zhī, qiě yuē:" dāng cǐ zhī shí, jìng bó yì zì bù cè. cǐ gài péi zhī dào chéng yǐ, yǐ cǐ xiāng xuàn yě."
后五日,将还,潜诣取别,其门不复有宅,乃荒凉之地,烟草极日,惆怅而反。及京奏事毕,得归私第,诸赵竞怒曰:“女子诚陋拙,不足以奉事君子。然已辱厚礼,亦宜敬之。夫上以承祖先,下以继后事,岂苟而已哉。奈何以妖术致之万里而娱人之视听乎?朱李尚在。其言足征,何讳乎?敬伯尽言之,且曰:“当此之时,敬伯亦自不测。此盖裴之道成矣,以此相炫也。”
qí qī yì jì de péi yán, suì bù fù zé.
其妻亦记得裴言,遂不复责。