táng yù shǐ yáo shēng, bà guān, jū yú pú zhī zuǒ yì. yǒu zi yī rén, wài shēng èr rén, gè yī xìng, nián jiē jí zhuàng, ér wán nú bù xiào. yáo zhī zǐ shāo zhǎng yú èr shēng. yáo xī qí bù xué, rì yǐ huì zé, ér dài yóu bù quān, suì yú tiáo shān zhī yáng, jié máo yǐ jū zhī, jì jué wài shì, dé zhuān yì xué. lín hè zhòng shēn, xiāo chén bú dào. jiāng qiǎn zhī rì, yáo jiè zhī yuē: měi jì yī shì rǔ zhī suǒ néng, xué yǒu bù jìn, bì jiǎ chǔ jí rǔ, rǔ qí miǎn yān.
唐御史姚生，罷官，居於蒲之左邑。有子一人，外甥二人，各一姓，年皆及壯，而頑駑不肖。姚之子稍長於二生。姚惜其不學，日以誨責，而怠游不悛，遂於條山之陽，結茅以居之，冀絕外事，得專藝學。林壑重深，囂塵不到。將遣之日，姚誡之曰：「每季一試汝之所能，學有不進，必檟楚及汝，汝其勉焉。」

jí dào shān zhōng, èr zi céng bù kāi juǎn, dàn pǔ zhuó tú jì wèi wù. jū shù yuè, qí zhǎng wèi èr rén yuē: shì qī zhì yǐ, rǔ cáo dōu bù xǐng shū, wú wèi rǔ jù.
及到山中，二子曾不開卷，但朴斫塗塈為務。居數月，其長謂二人曰：「試期至矣，汝曹都不省書，吾為汝懼。」

èr zi céng bù jiè yì, qí zhǎng dú shū shén qín. hū yī xī zǐ yè, lín zhú píng jǐ, pī shū zhī cì, jué suǒ yī zhī qiú, hòu jū wèi wù suǒ qiān, jīn lǐng jiàn xià. yì bù zhī yì, xú yǐn ér xí yān. é ér fù ěr, rú shì shù sì, suì huí shì zhī, jiàn yī xiǎo tún, jí qiú ér fú, sè shén jié bái, guāng rùn rú yù. yīn yǐ yā shū jiè fāng jī zhī, tún shēng hài ér zǒu. jù hū èr zi bǐng zhú, suǒ yú táng zhōng, yǒu hù shén mì, zhōu shì wú xì, ér mò zhī tún suǒ wǎng.
二子曾不介意，其長讀書甚勤。忽一夕子夜，臨燭憑几，披書之次，覺所衣之裘，後裾為物所牽，襟領漸下。亦不之異，徐引而襲焉。俄而復爾，如是數四，遂回視之，見一小豚，藉裘而伏，色甚潔白，光潤如玉。因以壓書界方擊之，豚聲駭而走。遽呼二子秉燭，索於堂中，牖戶甚密，周視無隙，而莫知豚所往。

míng rì, yǒu cāng tóu qí mǎ kòu mén, jìn hù ér rù, wèi sān rén yuē: fū rén wèn xùn. zuó yè xiǎo ér wú zhī, wù rù jūn yī jū, shū yǐ wèi cán, rán jūn jī zhī guò shāng, jīn zé píng yǐ, jūn wù wèi lǜ.
明日，有蒼頭騎馬扣門，搢笏而入，謂三人曰：「夫人問訊。昨夜小兒無知，誤入君衣裾，殊以為慚，然君擊之過傷，今則平矣，君勿為慮。」

sān rén jù xùn cí xiè zhī, xiāng shì mò cè qí gù. shǎo qǐng, xiàng lái qí tóng fù zhì, jiān bào dài suǒ shāng zhī ér. bìng rǔ bǎo shù rén, yī rú jiē qǐ wán, jīng ér fēi xún cháng suǒ jiàn, fù chuán fū rén yǔ yún: xiǎo ér wú yàng, gù yǐ xiāng shì.
三人俱遜詞謝之，相視莫測其故。少頃，向來騎僮復至，兼抱待所傷之兒。並乳褓數人，衣襦皆綺紈，精而非尋常所見，復傳夫人語云：「小兒無恙，故以相示。」

bī ér guān zhī, zì méi zhì bí duān, rú dān lǚ hé yān, zé jiè fāng léng suǒ jī zhī jī yě. sān zi yù kǒng. shǐ zhě jí rǔ bǎo jiē gān yán wèi ān zhī, yòu yún: shǎo qǐng fū rén zì lái.
逼而觀之，自眉至鼻端，如丹縷何焉，則界方棱所擊之跡也。三子愈恐。使者及乳褓皆甘言慰安之，又云：「少頃夫人自來。」

yán qì ér qù. sān zi xī yù qián qù bì zhī, huáng huò wèi jué, yǒu cāng tóu jí zǐ yī guān jiān shù shí, bēn bō ér zhì, qián shī píng wéi, yīn xí bǐng huàn, xiāng qì shū yì. xuán jiàn yī chōu bì chē, qīng niú dān gǔ, qí jí rú fēng. bǎo mǎ shù bǎi, qián hòu dǎo cóng. jí mén xià chē, zé fū rén yě. sān zi qū chū bài. fū rén wēi xiào yuē: bù yì xiǎo ér zhì cǐ, jūn zuó suǒ shāng, yì bù zhì shén, kǒng wèi jūn yōu, gù lái xiāng wèi ěr.
言訖而去。三子悉欲潛去避之，惶惑未決，有蒼頭及紫衣官監數十，奔波而至，前施屏幃，茵席炳煥，香氣殊異。旋見一抽壁車，青牛丹轂，其疾如風。寶馬數百，前後導從。及門下車，則夫人也。三子趨出拜。夫人微笑曰：「不意小兒至此，君昨所傷，亦不至甚，恐為君憂，故來相慰耳。」

fū rén nián kě sān shí yú, fēng zī xián zhěng, fǔ yǎng rú shén, yì bù zhī hé rén yě. wèn sān zǐ yuē: yǒu jiā shì wèi?
夫人年可三十餘，風姿閒整，俯仰如神，亦不知何人也。問三子曰：「有家室未？」

sān zi jiē yǐ wèi duì. yuē: wú yǒu sān nǚ, shū zī shū dé, kě yǐ pèi sān jūn zǐ.
三子皆以未對。曰：「吾有三女，殊姿淑德，可以配三君子。」

sān zi bài xiè. fū rén yīn liú bù qù, wèi sān zi gè chuàng yī yuàn. zhǐ gù zhī jiān, huà táng yán gé, zào cì ér jù. yì rì, yǒu zī píng qì zhì yān, bīn cóng càn lì, yú yú qī lǐ, chē fú xuàn huǎng, liú guāng zhào dì, xiāng mǎn shān gǔ. sān nǚ zì chē ér xià, jiē nián shí liù bā. fū rén yǐn sān nǚ shēng táng, yòu yán sān zi jiù zuò.
三子拜謝。夫人因留不去，為三子各創一院。指顧之間，畫堂延閣，造次而具。翌日，有輜軿契至焉，賓從粲麗，逾於戚里，車服炫晃，流光照地，香滿山谷。三女自車而下，皆年十六八。夫人引三女升堂，又延三子就座。

jiǔ yáo zhēn bèi, guǒ shí fēng yǎn, fēi cháng shì suǒ yǒu, duō wèi zhī shí. sān zi shū bù zì yì. fū rén zhǐ sān nǚ yuē: gè yǐ pèi jūn.
酒肴珍備，果實豐衍，非常世所有，多未之識。三子殊不自意。夫人指三女曰：「各以配君。」

sān zi bì xí bài xiè. fù yǒu sòng nǚ shù shí, ruò shén xiān yān. shì xī hé jǐn. fū rén wèi sān zǐ yuē: rén zhī suǒ zhòng zhě shēng yě, suǒ yù zhě guì yě, dàn bǎi rì bù xiè yú rén, lìng jūn zhǎng shēng dù shì, wèi jí rén chén.
三子避席拜謝。復有送女數十，若神仙焉。是夕合卺。夫人謂三子曰：「人之所重者生也，所欲者貴也，但百日不泄於人，令君長生度世，位極人臣。」

sān zi fù bài xiè, dàn yǐ yú mèi qiān gé wèi yōu. fū rén yuē: jūn wù yōu, sī yì ěr.
三子復拜謝，但以愚昧扦格—為憂。夫人曰：「君勿憂，斯易耳。」

nǎi chì dì shàng zhǔ zhě, lìng zhào kǒng xuān fù!
乃敕地上主者，令召孔宣父！」

xū yè, kǒng zǐ jù guān jiàn ér zhì. fū rén qíng jiē, xuān fù bài yè shén gōng. fū rén duān lì, wēi láo wèn zhī, wèi yuē: wú sān xù yù xué, jūn qí dǎo zhī.
須曳，孔子具冠劍而至。夫人情階，宣父拜謁甚恭。夫人端立，微勞問之，謂曰：「吾三婿欲學，君其導之。」

xuān fù nǎi mìng sān zi, zhǐ liù jí piān mù yǐ shì zhī, mò bù liǎo rán jiě wù, dà yì xī tōng, xián ruò sù xí. jì ér xuān fù xiè qù. fū rén yòu mìng zhōu shàng fù, shì yǐ xuán nǚ fú yù huáng mì jué, sān zi yòu dé zhī wú yí. fù zuò yǔ yán, zé jiē wén wǔ quán cái, xué jiū tiān rén zhī jì yǐ. sān zi xiāng shì, zì jué fēng dù yí kuàng, shén yòng kāi shuǎng, xī jiāng xiāng zhī jù yǐ.
宣父乃命三子，指六籍篇目以示之，莫不瞭然解悟，大義悉通，咸若素習。既而宣父謝去。夫人又命周尚父，示以《玄女符》、《玉璜秘訣》，三子又得之無遺。復坐與言，則皆文武全才，學究天人之際矣。三子相視，自覺風度夷曠，神用開爽，悉將相之具矣。

qí hòu yáo shǐ jiā tóng kuì liáng, zhì zé dà hài ér zǒu. yáo wèn qí gù, jù duì yǐ wū zì wéi zhàng zhī shèng, rén wù yàn lì zhī duō. yáo jīng wèi suǒ qīn yuē: shì bì shān guǐ suǒ mèi yě!
其後姚使家僮饋糧，至則大駭而走。姚問其故，具對以屋字帷帳之盛，人物艷麗之多。姚驚謂所親曰：「是必山鬼所魅也！」

cù zhào sān zi. sān zi jiāng xíng, fū rén jiè zhī yuē: shèn wù xiè lòu, zòng jiā chǔ tà, yì wù yán zhī.
促召三子。三子將行，夫人戒之曰：「慎勿泄露，縱加楚撻，亦勿言之。」

sān zi zhì, yáo yì yà qí shén qì xiù fà, zhàn duì xián yǎ, yáo yuē: sān zi zhòu ěr, jiē yǒu guǐ wù píng yān.
三子至，姚亦訝其神氣秀髮，占對閒雅，姚曰：「三子驟爾，皆有鬼物憑焉。」

kǔ wèn qí gù, bù yán. suì biān zhī shù shí, bù shèng qí tòng, jù dào běn mò. yáo nǎi yōu zhī bié suǒ. yáo sù guǎn yī shuò rú, yīn zhào ér yǔ yǔ. rú zhě jīng yuē: dà yì dà yì, jūn hé yòng zé sān zi hū? xiàng shǐ sān zi bù xiè qí shì, zé bì wèi gōng xiāng, guì jí rén chén. jīn xiè zhī, qí mìng yě fū!
苦問其故，不言。遂鞭之數十，不勝其痛，具道本末。姚乃幽之別所。姚素館一碩儒，因召而與語。儒者驚曰：「大異大異，君何用責三子乎？向使三子不泄其事，則必為公相，貴極人臣。今泄之，其命也夫！」

yáo wèn qí gù, ér yún: wú jiàn zhī nǚ wù nǚ xū nǚ xīng jiē wú guāng, shì sān nǚ xīng jiàng xià rén jiān, jiāng fú sān zi. jīn xiè tiān jī, sān zi miǎn huò, xìng yǐ.
姚問其故，而云：「吾見織女、婺女、須女星皆無光，是三女星降下人間，將福三子。今泄天機，三子免禍，幸矣。」

qí yè, rú zhě yǐn yáo shì sān xīng, guǒ wú guāng. yáo nǎi shì sān zi, qiǎn zhī guī shān. zhì zé sān nǚ miǎo rán rú bù xiāng shí. fū rén ràng zhī yuē: zi bù yòng wú yán, jì xiè tiān jī, dāng yú cǐ jué.
其夜，儒者引姚視三星，果無光。姚乃釋三子，遣之歸山。至則三女邈然如不相識。夫人讓之曰：「子不用吾言，既泄天機，當於此訣。」

yīn yǐ tāng yǐn sān zi, jì yǐn zé hūn wán rú jiù, yī wú suǒ zhī. rú wèi yáo yuē: sān nǚ xīng yóu zài rén jiān, yì bù yuǎn cǐ dì fēn.
因以湯飲三子，既飲則昏頑如舊，一無所知。儒謂姚曰：「三女星猶在人間，亦不遠此地分。」

mì wèi suǒ qīn yán qí chù, huò yún hé dōng zhāng jiā zhēn jiā, qí hòu jiāng xiāng sān dài yǐ.
密為所親言其處，或雲河東張嘉貞家，其後將相三代矣。