strong qiē cuō strong
切磋
dà jū shǒu lǐ xiāng dú chūn qiū, wù hū shū sūn chuò chì lüè wéi chuò chì guǐ rì dú yī juàn, yǒu xiǎo lì shì cè, cháng yǒu bù yì zhī sè. gōng guài wèn yuē:" ěr cháng dú cǐ shū yé!" yuē:" rán"." hú wèi wén wǒ dú zhì cǐ ér shù sè jǔ yé!" lì zài bài yán yuē:" yuán mǒu shī shòu, wù hū wén zì jīn wén xiàng gōng hū chuò chì lüè wéi chuò chì guǐ, fāng wù ěr." gōng yuē:" bù rán. wú wèi zhī shī yě, zì jiǎn shì wén ér dú, bì wù zài wǒ, fēi zài ěr yě." yīn yǐ shì wén shì zhī. gài shū" lüè" zì yǐ" tián" jiā shǒu, jiǔ ér chéng" gè"," yuē" pèi" jiù" wèi" guǐ" xiǎo lì yīn wěi qū yán zhī. gōng dà cán kuì, mìng xiǎo lì shòu běi miàn zhī lǐ, hào wèi" yī zì shī."
大居守李相读《春秋》,误呼叔孙婼(敕略为婼(敕晷)日读一卷,有小吏侍侧,常有不怿之色。公怪问曰:“尔常读此书耶!”曰:“然”。”胡 为 闻我读至此而数色沮耶!”吏再拜言曰:“缘某师授,误呼文字;今闻相公呼婼(敕略为婼(敕晷),方悟耳。”公曰:“不然。吾未之师也,自检释文而读,必 误在我,非在尔也。”因以释文示之。(盖书“略”)字以“田”加首,久而成“各”,“曰”配“咎”为“晷”小吏因委曲言之。公大惭愧,命小吏授北面之礼, 号为“一字师。”
hán wén gōng zhe máo yǐng chuán, hǎo bó sāi zhī xì. zhāng shuǐ bù yǐ shū quàn zhī, fán sān shū. qí yī yuē:" bǐ jiàn zhí shì duō shàng bó zá wú shí zhī shuō, shǐ rén chén zhī yú qián yǐ wéi huān, cǐ yǒu lèi yú lìng dé. yòu gāo lùn zhī jì, huò bù róng rén zhī duǎn, rú rèn sī shàng shèng zhě, yì yǒu suǒ lèi yě. xiān wáng cún liù yì, zì yǒu cháng yǐ, yǒu dé zhě bù wéi, yóu bù wéi sǔn kuàng wèi bó sāi zhī xì, yú rén jìng cái hū! jūn zǐ gù bù wéi yě. jīn zhí shì wèi zhī, yǐ fèi qì shí rì, jí shí bù shí qí rán." wén gōng dá yuē:" wú zi jī wú yú rén yán wèi wú shí bó zá zhī shuō, cǐ wú suǒ yǐ wéi xì ěr, bǐ zhī jiǔ sè, bù yǒu jiàn hū! wú zi jī zhī, shì tóng yù ér jī luǒ tǐ yě. ruò gāo lùn bù néng xià qì, huò shì yǒu zhī, dāng gèng sī ér huì zhī ěr. bó sāi zhī jī, gǎn bù chéng jiào! qí tā qí xiāng jiàn."
韩文公著《毛颖传》,好博塞之戏。张水部以书劝之,凡三书。其一曰:“比见执事多尚驳杂无实之说,使人陈之于前以为欢,此有 累于令德。又高论之际,或不容人之短,如任私尚胜者,亦有所累也。先王存六艺,自有常矣,有德者不为,犹不为损;况为博塞之戏,与人竞财乎!君子固不为 也。今执事为之,以废弃时日,籍实不识其然。”文公答曰:“吾子讥吾与人言为无实驳杂之说,此吾所以为戏耳,比之酒色,不有间乎!吾子讥之,似同浴而讥裸 体也。若高论不能下气,或似有之,当更思而诲之耳。博塞之讥,敢不承教!其他俟相见。”
yáng shào sù xià kè yǒu huà gǒu mǎ nán wéi gōng fù, qí shí qǔ" huà gǒu mǎ nán yú huà guǐ shén" zhī yì yě, tóu biǎo xiōng wú zǐ huá. zi huá lǎn zhī, wèi shào sù yuē:" wú zi cǐ fù wèi jiā. fù tí wú guǐ shén, ér fù zhōng yán guǐ shén. zi hé wèi huà gǒu mǎ nán yú huà guǐ shén fù, jí shàn yǐ." shào sù wèi jí gǎi yì, zi huá yī xī chéng yú fù sì. yǒu jìn shì wéi tuàn, chí zhōu jiǔ huá rén, shǐ yǐ fù juǎn yè zi huá. zi huá wén zhī, shén xǐ. tuàn jū shù rì, gòng yī piān yú zi huá, qí pò tí yuē:" yǒu dān qīng èr rén: yī zé jīn néng yú gǒu mǎ, yī zé kuā miào yú guǐ shén." zi huá dà qí zhī, suì fén suǒ zhe, ér shào sù jìng bù néng yǐ jǐ xià zhī. qí nián, zi huá wéi tuàn qǔ fǔ yuán.
羊绍素夏课有《画狗马难为功赋》,其实取“画狗马难于 画鬼神”之意也,投表兄吴子华。子华览之,谓绍素曰:“吾子此赋未嘉。赋题无鬼神,而赋中言鬼神。子盍为《画狗马难于画鬼神赋》,即善矣。”绍素未及改 易,子华一夕成于腹笥。有进士韦彖,池州九华人,始以赋卷谒子华。子华闻之,甚喜。彖居数日,贡一篇于子华,其破题曰:“有丹青二人:一则矜能于狗马,一 则夸妙于鬼神。”子华大奇之,遂焚所著,而绍素竟不能以己下之。其年,子华为彖取府元。
chén jiào yè ān lù zhèng láng zhōng xián, sān nián fāng yī jiàn. cóng róng wèi jiào yuē:" shí mǐn tíng yán fǒu?" jiào yuē:" ǒu wèi zhī wén." xián yuē:" bù fáng yǔ zhī hái wǎng, qí rén wén shì xī hàn."
陈峤谒安陆郑郎中諴,三年方一见。従容谓峤曰:“识闵廷言否?”峤曰:“偶未知闻。”諴曰:“不妨与之还往,其人文似西汉。”
wú róng, guǎng míng zhōng hé zhī jì, jiǔ fù qū shēng suī wèi zhuó kē dì, tóng rén duō zhì yè zhī rú xiān dá. yǒu wáng tú, gōng cí fù, tóu juǎn fán xún yuè, róng jì jiàn zhī, shū bù yán tú zhī zāng pǐ, dàn wèn tú yuē:" gèng céng dé lú xiū xìn fǒu hé jiān wò bù qǐ, xī zāi! róng suǒ de, bù zhī yě!" xiū, tú zhī zhōng biǎo, cháng yú bā yùn, xiàng yǔ zi huá tóng yàn xí, wǎn nián pāo fèi, guī jìng zhōng bié shù.
吴融,广明、中和之际,久负屈声;虽未擢科第,同人多贽谒之如先达。有王图,工词赋,投卷凡旬月,融既见之,殊不言图之臧否,但问图曰:“更曾得卢休信否何坚卧不起,惜哉!融所得,不知也!”休,图之中表,长于八韵,向与子华同砚席,晚年抛废,归镜中别墅。
lǐ áo yǔ lù cān shū:" lǐ guān zhī wén zhāng rú cǐ, guān zhǐ yú tài zǐ jiào shū, nián zhǐ yú èr shí jiǔ, suī yǒu míng yú shí sú, qí lǜ shēn zhì qí zhì zhě, guǒ shuí zāi! xìn hū tiān dì guǐ shén zhī wú qíng yú shàn rén, ér bù fá zuì yě shén yǐ! wéi shàn zhě jiāng ān suǒ guī hū áo shū qí rén, zèng yú xiōng zèng yú xiōng, gài sī jūn zǐ zhī zhī wǒ yě. yǔ yǔ guān píng shēng bù dé xiāng wǎng lái, jí qí sǐ yě, zé jiàn wén, cháng wèi: shǐ lǐ guān ruò yǒng nián, zé bù yuǎn yú yáng zi yún yǐ! shū sì zhī wén cì, hū rán ruò guān zhī wén, yì jiàn yú jūn yě gù shū kǔ yǔ fù zhuì yú qián. dāng xià bǐ shí, fù dé yǒng qí wén, zé guān yě suī bù yǒng nián, yì bù shèn yuǎn yú yáng zi yún yǐ. shū kǔ yǔ zhī cí, jì yòu sī: wǒ yǒu hán yù, fēi zī shì zhī wén, gǔ zhī wén yě fēi zī shì zhī rén, gǔ zhī rén yě. qí cí zhǐ, qí yì shì, zé mèng kē jì méi, yì bú jiàn yǒu guò yú sī zhě. dāng xià bǐ shí, rú tā rén jí shū zhī. xiě sòng wén, bú shì guò yě. qí cí nǎi néng rú cǐ, cháng shū qí yī zhāng yuē huò lín jiě, qí tā yì kě yǐ lèi zhī yě. qióng chóu bù néng wú shù, shì yǒu shū jì dì zhèng cí, jí qí zhōng, yì zì jué bù shèn xià xún cháng zhī suǒ wéi zhě, yì yǐ zèng yān. yì wéi dú guān yù zhī cí, jì yī xiáng yān. áo zài bài."
李翱与陆傪书:“李观之文章如此,官止于太子校书,年止于二十九,虽有名于时俗,其率深知其至者,果谁哉!信乎天地鬼神之无情于善人,而不罚罪也甚矣! 为善者将安所归乎翱书其人,赠于兄;赠于兄,盖思君子之知我也。予与观平生不得相往来,及其死也,则见文,尝谓:使李观若永年,则不远于扬子云矣!书巳之 文次,忽然若观之文,亦见于君也;故书《苦雨赋》缀于前。当下笔时,复得咏其文,则观也虽不永年,亦不甚远于扬子云矣。书《苦雨》之辞,既又思:我友韩 愈,非兹世之文,古之文也;非兹世之人,古之人也。其词旨,其意适,则孟轲既没,亦不见有过于斯者。当下笔时,如他人疾书之。写诵文,不是过也。其词乃能 如此,尝书其一章曰《获麟解》,其他亦可以类知也。穷愁不能无述,适有书寄弟正辞,及其终,亦自觉不甚下寻常之所为者,亦以赠焉。亦惟读观、愈之词,冀一 详焉。翱再拜。”
lǐ yuán bīn yǔ dì shū yuē:" nián bù shèn yòu, jìn xué hé shū nǐ yīng míng jīng, wèi fù yǒu wén. míng jīng shì chuán, bù kě zhuì yě. wén guì tiān chéng, qiáng bù gāo yě. èr shì bìng liáng, gǒu shì lì, rǔ zé chù gāo."
李元宾与弟书曰:“年不甚幼,近学何书拟应明经,为复有文。明经世传,不可坠也。文贵天成,强不高也。二事并良,苟事立,汝择处高。”
jǐng fú zhōng, jiāng xī jié dù shǐ zhōng chuán qiǎn sēng cóng yuē jìn fǎ huá jīng yī qiān bù, shàng shì zhī ēn wò yǒu jiā, xuān cóng yuē rù nèi cì zhāi, ér xī zǐ yī yī fù. jiāng xíng, tài cháng bó shì dài sī yán yǐ shī zèng xíng. lüè yuē:" yuǎn lái zhāo fèng quē, guī qù liàn yuán hóu." shí wú zǐ huá rèn zhōng jiàn, sī yán yǎng gōng zhī míng, zhì zài shǔ hé, yǐ wéi cóng yuē zhī zī. róng lǎn zhī, fǔ zhǎng dà xiào yuē:" zhē ā shī gèng bú yào jiàn, biàn bǎ zhuāi chū dé!" qí chéng fèng rú cǐ yǐ.
景福中,江 西节度使钟传遣僧従约进《法华经》一千部,上侍之恩渥有加,宣従约入内赐斋,而锡紫衣一副。将行,太常博士戴司颜以诗赠行。略曰:“远来朝凤 阙,归去恋元侯。”时吴子华任中谏,司颜仰公之名,志在属和,以为従约之资。融览之,拊掌大笑曰:“遮阿师更不要见,便把拽出得!”其承奉如此矣。
huáng fǔ shí dá lǐ shēng èr shū. dì yī shū:" rǔ shū, shì xūn hēi, shǐ zhě lì fù, bù guǒ yī èr, chéng lái yì zhī hòu. chuán yuē:' yán jí ér bù yán, shī rén.' cū shū qí yú, wèi zú xià dá, xìng chá: lái shū suǒ wèi jīn zhī gōng wén, huò xiān yú qí guài zhě, gù qí wén gōng yǔ fǒu ěr. fū yì xīn zé yì yú cháng, yì yú cháng zé guài yǐ cí gāo chū zhòng, chū zhòng zé qí yǐ. hǔ bào zhī wén, bù dé bù bǐng yú quǎn yáng luán fèng zhī yīn, bù dé bù qiāng yú wū què jīn yù zhī guāng, bù dé bù xuàn yú wǎ shí fēi yǒu yì xiān zhī yě, nǎi zì rán yě. bì cuī wēi rán hòu wèi yuè, bì tāo tiān rán hòu wèi hǎi. míng táng zhī dòng, bì náo yún ní: lí lóng zhī zhū, bì gù shēn quán. zú xià yǐ shào nián qì shèng, gù dāng yǐ chū bá wèi yì. xué wén zhī chū, qiě wèi zì jìn qí cái, hé jù chēng lì bù néng zāi tú wáng bù chéng, qí bì yóu kě yǐ bà qí jǐn zì jiàn yě, jiāng bù shèng bì yǐ. kǒng zǐ jī qí shēn bù néng zhě, xìng miǎn ér sī jìn zhī yě. lái shū suǒ wèi fú yàn shēng bìng zhī wén, chǐ bù wéi zhě, suī chéng kě chǐ, dàn lǜ zú xià fāng jīn bù ěr, qiě bù néng zì xìn qí yán yě. xiàng zhě, zú xià jǔ jìn shì. jǔ jìn shì zhě, yǒu sī gāo zhāng kē gé, měi suì jù zhě shì zhī, qí suǒ qǔ nǎi zú xià suǒ bù wéi zhě yě. gōng yù shàn qí shì, bì xiān lì qí qì, zú xià fāng fá kē ér shě qí fǔ, kě hū zāi chǐ zhī, bù dàng qiú yě qiú ér chǐ zhī, huò yě. jīn wú zi qiú zhī yǐ, shì tú shè ér chǐ rú zú yě, níng néng zì xìn qí yán zāi lái shū suǒ wèi jí jí yú lì fǎ níng rén zhě, nǎi zài wèi zhě zhī shì, shèng rén dé shì suǒ shī wéi yě, fēi shī fù zhī rèn yě. gōng jì chéng, zé jì liú, yǒng gē jì shù guāng yáng zhī zuò zuò yān. shèng rén bù dé shì, fāng yǐ wén cí xíng yú hòu. jīn wú zi shǐ xué wèi shì, ér jí qí shì, yì tài zǎo jì yǐ. fán lái shū suǒ wèi shù zhě, shì yán zhī wèi chēng, sī zhī huò guò qí yú zé jiē shàn yǐ. jì chéng jiā huì, gǎn zì gù mèi! liáo fù suǒ wéi, qí jiàn fāng jǐn. shí zài bài."
皇甫湜答李生二书。第一书:“辱书,适曛黑,使者立复,不果一二,承来意之厚。《传》曰:‘言及而不言,失人。’粗书其愚,为足下答,幸察:来书所谓今 之工文,或先于奇怪者,顾其文工与否耳。夫意新则异于常,异于常则怪矣;词高出众,出众则奇矣。虎豹之文,不得不炳于犬羊;鸾凤之音,不得不锵于乌鹊;金 玉之光,不得不炫于瓦石;非有意先之也,乃自然也。必崔巍然后为岳,必滔天然后为海。明堂之栋,必挠云霓:骊龙之珠,必锢深泉。足下以少年气盛,固当以出 拔为意。学文之初,且未自尽其才,何遽称力不能哉图王不成,其弊犹可以霸;其仅自见也,将不胜弊矣。孔子讥其身不能者,幸勉而思进之也。来书所谓浮艳声病 之文,耻不为者,虽诚可耻,但虑足下方今不尔,且不能自信其言也。向者,足下举进士。举进士者,有司高张科格,每岁聚者试之,其所取乃足下所不为者也。工 欲善其事,必先利其器,足下方伐柯而舍其斧,可乎哉耻之,不当求也;求而耻之,惑也。今吾子求之矣,是徒涉而耻濡足也,宁能自信其言哉来书所谓急急于立法 宁人者,乃在位者之事,圣人得势所施为也,非诗赋之任也。功既成,泽既流,咏歌记述光扬之作作焉。圣人不得势,方以文词行于后。今吾子始学未仕,而急其 事,亦太早计矣。凡来书所谓数者,似言之未称,思之或过;其余则皆善矣。既承嘉惠,敢自固昧!聊复所为,俟见方尽。湜再拜。”
huáng fǔ shí yǔ lǐ shēng dì èr shū:" shí bái, shēng zhī shū cí shén duō, zhì qì shén héng liú, lùn shuō wén zhāng, bù kě wèi wú yì. ruò pū yú qiě kùn, nǎi shēng cí, jìng yú cǐ gù fēi yí. suī rán, è yán wú cóng, bù kě bù zú, wù guài. fū wèi zhī qí, zé fēi zhèng yǐ, rán yì wú shāng yú zhèng yě. wèi zhī qí, jí fēi cháng yǐ. fēi cháng zhě, wèi bù rú cháng, nǎi chū cháng yě. wú shāng yú zhèng, ér chū yú cháng, suī shàng zhī yì kě yě. cǐ tǒng lùn qí zhī tǐ ěr, wèi yǐ yán wén zhī shī yě. fū wén zhě fēi tā, yán zhī huá zhě yě, qí yòng zài tōng lǐ ér yǐ gù bù wù qí, rán yì wú shāng yú qí yě. shǐ wén qí ér lǐ zhèng, shì yóu nán yě. shēng yì biàn qí yì zhě hū! fū yán, yì kě yǐ tōng lǐ yǐ ér yǐ wén wèi guì zhě, fēi tā, wén zé yuǎn, wú wén jí bù yuǎn yě. yǐ fēi cháng zhī wén, tōng zhì zhèng zhī lǐ, shì suǒ yǐ bù xiǔ yě. shēng hé jí zhī shēn yé fū' huì shì hòu sù', jí wèi zhī wén, qǐ gǒu jiǎn ér yǐ zāi! shèng rén zhī wén, qí nán jí yě. zuò chūn qiū, yóu xià zhī tú bù néng cuò yī cí, wú hé gǎn nǐ yì zhī zāi! qín hàn yǐ lái, zhì jīn wén xué zhī shèng, mò rú qū yuán sòng yù lǐ sī sī mǎ qiān xiàng rú yáng xióng zhī tú. qí wén jiē qí, qí chuán jiē yuǎn. shēng shū wén yì shàn yǐ, bǐ zhī shù zi, shì yóu wèi shèng, hé bì xīn zhī gāo hū chuán yuē:' qí yán zhī bù chū, chǐ gōng zhī bù dǎi yě.' shēng zì shì hé rú zāi shū zhī wén, bù qí yì zhī wén, kě wèi qí yǐ. qǐ ài lǐ shāng shèng hū rú lóng zhàn yú yě! qí xuè yuán huáng, jiàn shǐ fù tú, zài guǐ yī chē, tū rú qí lái, rú fén rú sǐ rú qì. rú cǐ, hé děng yǔ yě shēng qīng sòng yù ér chēng zhòng ní bān mǎ xiàng rú wéi wén xué. àn sī mǎ qiān chuán qū yuán yuē:' suī yǔ rì yuè zhēng guāng, kě yǐ.' shēng dāng jiàn zhī hū! ruò xiàng rú zhī tú, jí zǔ xí bù xiá zhě yě. qǐ shēng chēng wù yé jiāng shí fēn yǒu suǒ zhì jí yé jiāng bǐ zhī suǒ lì, zhuō ěr fēi qiáng wèi suǒ shù jī, suì chóu jí zhī yé qí hé shāng yú rì yuè hū! shēng xiào' zǐ bèi quē xī zhū gōng', cǐ yǔ shī zhī' jīn yù qí xiāng' wǒ yì tiān xià rén yǒu jīn yù wèi zhī zhì zhě hū' bèi xuē lì xī dài nǚ luó', cǐ yǔ' zèng zhī yǐ sháo yào' hé yì wén zhāng bù dàng rú cǐ shuō yě. qǐ wèi nù sān sì ér xǐ sì sān, shí chū zhī bái, ér xìng rù zhī hēi hū shēng yún:' hǔ bào zhī wén fēi qí.' fū zhǎng, běn fēi cháng duǎn, xíng zhī zé zhǎng yǐ: hǔ bào zhī xíng yú quǎn yáng, gù bù dé bù qí yě. tā jiē fǎng cǐ. shēng yún:' zì rán zhě, fēi xìng.' bù zhī tiān xià hé wù fēi zì rán hū shēng yòu yún:' wù yǔ wén xué bù xiāng móu.' cǐ yù yě. fán yù, bì yǐ fēi lèi, qǐ kě yǐ dàn yù dàn hū shì bù gēn zhě yě. shēng chēng yǐ' zhī nán ér tuì wèi qiān.' fū wú nán ér tuì, qiān yě zhī nán ér tuì, yí yě, fēi qiān yě. qǐ kě jiàn huáng mén ér chēng zhēn zāi! shēng yǐ yī shī yī fù wèi fēi wén zhāng, yì bù zhī yī zhī shǎo, biàn fēi wén zhāng yé zhí shī fù bú shì wén zhāng yé rú shī fù fēi wén zhāng, sān bǎi piān kě shāo yǐ. rú shǎo fēi wén zhāng, tāng zhī pán míng shì hé wù yě kǒng zǐ yuē:' xiān xíng qí yán.' jì wèi jiǎ fù yǐ, bù dé chēng bù zuò shēng bìng wén yě. kǒng zǐ yún:' bì yě zhèng míng hū' shēng jì bù yǐ yī dì wèi shì, bù dàng yǐ jìn shì guān xìng míng yě. fū' huàn hū'' yù yù hū' zhī wén, wèi zhì dù, fēi zhǐ wén cí yě. qián zhě pěng juàn zhóu ér lái, yòu yǐ fú yàn shēng bìng wèi shuō, shì shāng liáng wén cí dāng yǔ zhì dù zhī wén yì rì yán yě. jìn fēng tōu báo, jìn shì yóu shén, nǎi zhì yǒu yī qiān sān shí nián zhī shuō, zhēng wèi xū zhāng yǐ xiāng gāo zì mán. shī wèi yǒu liú zhǎng qīng yī jù, yǐ hū ruǎn jí wèi lǎo bīng yǐ bǐ yǔ wèi yǒu luò bīn wáng yī zì, yǐ mà sòng yù wèi zuì rén yǐ. shū zì wèi shí piān páng, gāo tán jì qì dú shū wèi zhī jù dù, xià shì fú zhèng. cǐ shí zhī dà bìng suǒ dāng jí zhě. shēng měi cái, wù shì zhī yě. chuán yuē:' wéi shàn rén néng shòu shàn yán.' kǒng zǐ yuē:' jūn zǐ wú suǒ zhēng, bì yě shè hū' wèn yú shí zhě duō yǐ, yǐ shēng zhī yǒu xīn yě, liáo yǒu fù, bù néng jǐn, bù xuān. shí zài bài."
皇甫湜与李生第 二书:“湜白,生之书辞甚多,志气甚横流,论说文章,不可谓无意。若仆愚且困,乃生词,竞于此固非宜。虽然,恶言无従,不可不卒,勿怪。夫谓之奇,则非正 矣,然亦无伤于正也。谓之奇,即非常矣。非常者,谓不如常,乃出常也。无伤于正,而出于常,虽尚之亦可也。此统论奇之体耳,未以言文之失也。夫文者非他, 言之华者也,其用在通理而已;固不务奇,然亦无伤于奇也。使文奇而理正,是尤难也。生意便其易者乎!夫言,亦可以通理矣;而以文为贵者,非他,文则远,无 文即不远也。以非常之文,通至正之理,是所以不朽也。生何嫉之深耶夫‘绘事后素’,即谓之文,岂苟简而已哉!圣人之文,其难及也。作《春秋》,游、夏之徒 不能措一词,吾何敢拟议之哉!秦、汉以来,至今文学之盛,莫如屈原、宋玉、李斯、司马迁、相如、扬雄之徒。其文皆奇,其传皆远。生书文亦善矣,比之数子, 似犹未胜,何必心之高乎《传》曰:‘其言之不出,耻躬之不逮也。’生自视何如哉《书》之文,不奇;《易》之文,可为奇矣。岂碍理伤圣乎如龙战于野!其血元 黄,见豕负涂,载鬼一车,突如其来,如焚、如死、如弃。如此,何等语也生轻宋玉而称仲尼、班、马、相如为文学。案司马迁传屈原曰:‘虽与日月争光,可 矣。’生当见之乎!若相如之徒,即祖习 不暇者也。岂生称误耶将识分有所至极耶将彼之所立,卓尔非强为所庶几,遂雠嫉之耶其何伤于日月乎!生笑‘紫贝阙兮珠 宫’,此与《诗》之‘金玉其相’我异天下人有金玉为之质者乎‘被薛荔兮带女萝’,此与‘赠之以芍药’何异文章不当如此说也。岂谓怒三四而喜四三,识出之 白,而性入之黑乎生云:‘虎豹之文非奇。’夫长,本非长短,形之则长矣:虎豹之形于犬羊,故不得不奇也。他皆仿此。生云:‘自然者,非性。’不知天下何物 非自然乎生又云:‘物与文学不相侔。’此喻也。凡喻,必以非类,岂可以弹喻弹乎是不根者也。生称以‘知难而退为谦。’夫无难而退,谦也;知难而退,宜也, 非谦也。岂可见黄门而称贞哉!生以一诗一赋为非文章,抑不知一之少,便非文章耶直诗赋不是文章耶如诗赋非文章,三百篇可烧矣。如少非文章,汤之盘铭是何物 也孔子曰:‘先行其言。’既为甲赋矣,不得称不作声病文也。孔子云:‘必也正名乎’生既不以一第为事,不当以进士冠姓名也。夫‘焕乎’‘郁郁乎’之文,谓 制度,非止文词也。前者捧卷轴而来,又以浮艳声病为说,似商量文词当与制度之文异日言也。近风偷薄,进士尤甚,乃至有一谦三十年之说,争为虚张以相高自 谩。诗未有刘长卿一句,已呼阮籍为老兵矣;笔语未有骆宾王一字,已骂宋玉为罪人矣。书字未识偏旁,高谈稷、契;读书未知句度,下视服、郑。此时之大病所当 嫉者。生美才,勿似之也。《传》曰:‘惟善人能受善言。’孔子曰:‘君子无所争,必也射乎’问于湜者多矣,以生之有心也,聊有复,不能尽,不宣。湜再 拜。”
yǐ qí rén bù chēng cái shì ér hòu jīng
以其人不称才试而后惊
hán wén gōng huáng fǔ bǔ quē jiàn lǐ zhǎng jí shí, nián qī suì. èr gōng bù zhī xìn, yīn ér shì gāo xuān guò yī piān.
韩文公、皇甫补阙见李长吉时,年七岁。二公不之信,因而试《高轩过》一篇。
jiǎng níng, xián tōng zhōng cí fù jué lún, suí jì tú cì hàn nán, yè xiàng guó xú gōng. gōng jiàn qí rén me mó, bù xìn yǒu qí cái, yīn shì xiàn shān huái gǔ yī piān. níng yú kè wèi fù chéng, gōng dà qí zhī.
蒋凝,咸通中词赋绝伦,随计涂次汉南,谒相国徐公。公见其人么麽,不信有其才,因试《岘山怀古》一篇。凝于客位赋成,公大奇之。
líng hú wén gōng zhèn sān fēng, shí jí qiū fù, tè zhì wǔ chǎng shì. dì yī chǎng, zá wén dì èr chǎng, shì gē piān dì sān chǎng, biǎo xí. xiān shì lú hóng zhèng yī rén jiù shì, lái zhě jiē lì suō ér tuì. mǎ zhí yǐ jiāng jiā zǐ lái qiú jiàn, wén gōng yǔ cóng shì jiē bǐ zhī, zhuān lìng rén cì qí cí jù. jì ér shì dēng shān cǎi zhū fù. yuē:" wén bào qiě yì yú lí lóng, cǎi sī shū yǐ bái shí yòu shū yú lǎo bàng, pōu mò de zhī." zhòng jiē dà jīng, suì duó hóng zhèng jiè yuán yǐ.
令狐文公镇三峰,时及秋赋,特置五场试。第一场,杂文;第二场,试歌篇;第三场,表檄。先是卢弘正一人就试,来者皆栗缩而退。马植以将家子来求荐,文公 与従事皆鄙之,专令人伺其词句。既而试《登山采珠赋》。曰:“文豹且异于骊龙,采斯疏矣;白石又殊于老蚌,剖莫得之。”众皆大惊,遂夺弘正解元矣。
lí féng qì mào shān yě, jí dì nián, chū chǎng hòu zhì, biàn yú lián qián shè xí. zhǔ sī yì zhī, qiào qí shēng shū, bì wèi wén cí chēng shì zhuān lìng rén cì zhī, jù jù lái bào. chū wén yún:" hé rén pái huái?" yuē:" yì shì cháng yán." jì ér jiāng jí shù lián, mò bù jīng tàn, suì zhuó wèi zhuàng yuán.
黎逢气貌山野,及第年,初场后至,便于帘前设席。主司异之,诮其生疏,必谓文词称是;专令人伺之,句句来报。初闻云:“何人徘徊?”曰:“亦是常言。”既而将及数联,莫不惊叹,遂擢为状元。
wáng bó zhe xī wáng gé xù, shí nián shí sì. dū du yán gōng bù zhī xìn, bó suī zài zuò, ér yán gōng yì shǔ zǐ xù mèng xué shì zhě wèi zhī, yǐ sù gòu yǐ. jí yǐ zhǐ bǐ xún ràng bīn kè, bó bù cí ràng. gōng dà nù, fú yī ér qǐ zhuān lìng rén cì qí xià bǐ. dì yī bào yún:" nán chāng gù jùn, hóng dōu xīn fǔ" gōng yuē:" yì shì lǎo xiān shēng cháng tán!" yòu bào yún:" xīng fēn yì zhěn, dì jiē héng lú." gōng wén zhī, shěn yín bù yán. yòu yún:" luò xiá yǔ gū wù qí fēi, qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè." gōng jué rán ér qǐ yuē:" cǐ zhēn tiān cái, dāng chuí bù xiǔ yǐ!" suì jí qǐng yàn suǒ, jí huān ér bà.
王勃《著膝王阁序》,时年十四。都督阎公不之信,勃虽在座,而阎公意属子婿孟学士者为之,已宿构矣。及以纸笔巡让宾客,勃不辞让。公大怒,拂衣而起;专 令人伺其下笔。第一报云:“南昌故郡,洪都新府;”公曰:“亦是老先生常谈!”又报云:“星分翼轸,地接衡庐。”公闻之,沈吟不言。又云:“落霞与孤鹜齐 飞,秋水共长天一色。”公矍然而起曰:“此真天才,当垂不朽矣!”遂亟请宴所,极欢而罢。
lùn yuē: shū yún:" rén wú cháng shī, zhǔ shàn wèi shī." yú xì! jìn shì fú báo, lǜ jiē guì bǐ shēng zhī, chǐ hū xià xué shì shǎng shǔ zhě, xiān huái kuì sè tàn wēi zé ào zhě, fān yáng shěn liú. fēng jiào tuí pǐ, mò shèn yú cǐ! yóu shì lǐ huá zì yuē:" shī yú mào tǐng" lǐ áo yì yuē:" qǐng yì tuì zhī." yú shí, míng suì gōng chéng. cái gāo wèi xiǎn, wù hū jiǎo sú, yǐ è bēng bō shèng zé shèng yǐ, fāng zhī móu gōng yǐ xiǎo lì yī yán, běi miàn ér shī zhī zhě, kě wèi kuàng gǔ yī rén ér yǐ! yǒu ruò kǎo hé cí yì zhī zāng pǐ, zhèn jǔ hòu shēng zhī xíng cáng, fēi wéi lì xián, suǒ wèi bào guó. yī! jīn zhī lùn zhě, xìn jiǎo xìng zhī zéi yú!
论曰:《书》云:“人无常师,主善为师。”於戏!近 世浮薄,率皆贵彼生知,耻乎下学;室晌蜀者,先怀愧色;探微赜奥者,翻阳沈流。风教颓圮,莫甚于此!由是李华自曰:“师于茂挺;”李翱亦曰:“请益退 之。”于时,名遂功成。才高位显,务乎矫俗,以遏崩波;盛则盛矣,方之缪公以小吏一言,北面而师之者,可谓旷古一人而已!有若考核词艺之臧否,振举后生之 行藏,非惟立贤,所谓报国。噫!今之论者,信侥幸之贼欤!