strong lǐ qī yán gé qī jí lǐ liù strong
禮七 沿革七 吉禮六
tiān zǐ zōng miào
天子宗廟
táng yú xià yīn zhōu hàn hòu hàn wèi jìn dōng jìn sòng qí liáng chén hòu wèi běi qí hòu zhōu suí dà táng
(唐 虞 夏 殷 周 漢 後漢 魏 晉 東晉 宋 齊 梁 陳 後魏 北齊 後周隋 大唐)
xī zhě xiān wáng gǎn shí dài xiè, sī qīn lì miào, yuē zōng miào. miào, mào yě. zōng miào zhě, xiān zǔ zhī zūn mào yě. yīn xīn wù ér jiàn xiǎng, yǐ shēn xiào jìng. yuǎn zǔ fēi yī, bù kě biàn zhuī, gù qīn jǐn ér zhǐ.
昔者先王感時代謝,思親立廟,曰宗廟。(廟,貌也。宗廟者,先祖之尊貌也。)因新物而薦享,以申孝敬。遠祖非一,不可遍追,故親盡而止。
táng yú lì wǔ miào. zhèng xuán àn lǐ wěi yuán mìng bāo yún: tiān zǐ wǔ miào, èr zhāo èr mù, yǐ shǐ zǔ ér wǔ. qí jì shàng qì, xiān yíng shēng, shā yú tíng, qǔ xuè gào yú shì yǐ jiàng shén. rán hòu zòu lè, shī rù, wáng guàn yǐ yù chàng. xuè xīng yàn jì, yòng qì zhě yě. shàng wèi xiān jiàn zhī.
唐虞立五廟。(鄭玄按禮緯元命苞云:「天子五廟,二昭二穆,以始祖而五。」)其祭尚氣,先迎牲,殺於庭,取血告於室以降神。然後奏樂,屍入,王祼以郁鬯。(血腥爓祭,用氣者也。尚謂先薦之。)
xià shì yīn zhī. xià tài zǔ wú gōng ér bù lì. zì yǔ yǔ èr zhāo èr mù yě.
夏氏因之。(夏太祖無功而不立。自禹與二昭二穆也。)
yīn zhì, qī miào. shāng shū yún: qī shì zhī miào, kě yǐ guān dé. wáng zhì yún tiān zǐ qī miào. zhèng xuán fù yún: yīn zhì liù miào, zì qì jí tāng, èr zhāo èr mù.
殷制,七廟。(商書云:「七世之廟,可以觀德。」王制雲「天子七廟。」鄭玄復云:「殷制六廟,自契及湯,二昭二穆。」)
zhōu zhì, xiǎo zōng bó zhǎng jiàn guó zhī shén wèi, zuǒ zōng miào. kù mén nèi, zhì mén wài zhī zuǒ. wáng lì qī miào, yī tán yī shàn. yuē kǎo miào, yuē wáng kǎo miào, yuē huáng kǎo miào, yuē xiǎn kǎo miào, yuē zǔ kǎo miào: jiē yuè jì zhī. yuǎn miào wèi tiāo, yǒu èr tiāo, xiǎng cháng nǎi zhǐ. qù tiāo wèi tán, qù tán wèi shàn. tán shàn, yǒu dǎo yān jì zhī, wú dǎo nǎi zhǐ. qù shàn yuē guǐ. wáng huáng, jiē jūn yě. xiǎn, míng yě. zǔ, shǐ yě. míng xiān rén yǐ jūn míng shǐ zhě, suǒ yǐ zūn běn zhī yì. tiāo zhī wèi yán chāo yě, chāo rán shǎng qù yì yě. fēng tǔ yuē tán, chú dì yuē shàn. tiān zǐ qiān miào zhī zhǔ, yǐ zhāo mù hé cáng yú èr tiāo zhī zhōng.
周制,小宗伯掌建國之神位,左宗廟。(庫門內,雉門外之左。)王立七廟,一壇一墠。曰考廟,曰王考廟,曰皇考廟,曰顯考廟,曰祖考廟:皆月祭之。遠廟為祧,有二祧,享嘗乃止。去祧為壇,去壇為墠。壇墠,有禱焉祭之,無禱乃止。去墠曰鬼。(王、皇,皆君也。顯,明也。祖,始也。名先人以君明始者,所以尊本之意。祧之為言超也,超然上去意也。封土曰壇,除地曰墠。天子遷廟之主,以昭穆合藏於二祧之中。)
zhèng xuán yún: zhōu zhì qī miào, tài zǔ jí wén wáng wǔ wáng zhī tiāo yǔ qīn miào sì, bìng ér qī. tài zǔ, hòu jì. wáng sù yún: zūn zhě zūn tǒng yú shàng, gù tiān zǐ qī miào. qí yǒu shū gōng yì dé, fēi tài zǔ ér bù huǐ, bù zài qī miào zhī shù, qí lǐ yǔ tài zǔ tóng, zé wén wǔ zhī miào shì. àn xuán zhù wáng zhì jù lǐ wěi yuán mìng bāo yún táng yú wǔ miào, yīn liù miào, zhōu qī miào. yòu zhù jì fǎ yún: tiān zǐ qiān miào zhī zhǔ, yǐ zhāo mù hé cáng yú èr tiāo zhī zhōng. wáng sù fēi zhī yuē: zhōu zhī wén wǔ, shòu mìng zhī zhǔ, bù qiān zhī miào. yīn zhī sān zōng, zōng qí dé ér cún qí miào, bìng bù yǐ wèi cháng shù yě. fán qī miào zhě, bù chēng zhōu shì, bù jí wén wǔ, ér yuē tiān zǐ zhū hóu, shì tóng tiān zǐ zhū hóu zhī míng zhì yě. sūn qīng zǐ yuē:' yǒu tiān xià zhě shì qī miào. yǒu yī guó zhě shì wǔ dài, suǒ yǐ jī hòu zhě liú zé guǎng, jī báo zhě liú zé xiá yě.' jì fǎ yún' yuǎn miào yuē tiāo', qīn jǐn zhī shàng, yóu cún èr miào yě. wén wǔ bǎi dài bù qiān zhě, jì fǎ bù dé yún' qù tiāo wèi tán'. yòu yuē' qiān zhǔ suǒ cáng yuē tiāo',' xiān gōng qiān zhǔ cáng hòu jì zhī miào, xiān wáng qiān zhǔ zàng wén wǔ zhī miào', shì wèi sān tiāo, ér jì fǎ yún' yǒu èr tiāo' yān. jì fǎ qīn miào sì yǔ tài zǔ jiē yuè jì zhī, èr tiāo xiǎng cháng nǎi zhǐ, shì hòu jì yuè jì, wén wǔ zé xiǎng cháng, fēi lǐ yì yě. jì fǎ yòu yuē' wáng xià jì shāng wǔ, dí zǐ dí sūn dí céng sūn dí xuán sūn dí lái sūn'. cǐ wèi xià jì wǔ dài lái sūn, zé wú qīn zhī sūn yě, ér shàng jì hé bù jí wú qīn zhī zǔ hū? mǎ zhāo fēi wáng yuē: sàng fú xiǎo jì' wáng zhě lì sì miào', wáng zhì yuē' tiān zǐ qī miào'. shì zé lì miào zhī zhèng, yǐ wèi qīn xiàn bù guò sì yě. qīn jǐn wèi xiàn, bù guò sì yě. qīn jǐn zhī wài, yǒu dà gōng dé, kě zǔ zōng zhě yě. yǒu qí rén zé qī, wú qí rén zé shǎo. gù xià shì wú tài zǔ zé wǔ, yīn rén zǔ qì ér zōng tāng zé liù, zhōu zūn hòu jì wén wǔ zé qī. lǐ qì' zhōu lǚ chóu liù shī', yī rén fā jué, zhōu zé qī miào yǐ. sù yán wén wǔ bù dé chēng yuǎn miào, bù dé wèi èr tiāo zhě, fán bié yuǎn jìn yǐ qīn wèi xiàn, qīn nèi wèi jìn, qīn wài wèi yuǎn, wén wǔ shì zài qīn wài dāng huǐ, gù yán yuǎn miào. zì fēi wén wǔ, qīn wài wú bù huǐ zhě. kǒng cháo yuē: fū wú gōng dé zé yǐ qīn yuǎn jìn wèi míng. wén wǔ yǐ zūn zhòng wèi zǔ zōng miào, hé qǔ yuǎn jìn. gù hòu jì suī jí yuǎn, yǐ wèi tài zǔ, bù wèi yuǎn yě.
鄭玄云:「周制七廟,太祖及文王、武王之祧與親廟四,並而七。」(太祖,后稷。)王肅云:「尊者尊統於上,故天子七廟。其有殊功異德,非太祖而不毀,不在七廟之數,其禮與太祖同,則文武之廟是。」(按玄注王制據禮緯元命苞雲「唐虞五廟,殷六廟,周七廟」。又注祭法云:」天子遷廟之主,以昭穆合藏於二祧之中。」王肅非之曰:「周之文武,受命之主,不遷之廟。殷之三宗,宗其德而存其廟,並不以為常數也。凡七廟者,不稱周室,不及文武,而曰天子諸侯,是同天子諸侯之名制也。孫卿子曰:'有天下者事七廟。有一國者事五代,所以積厚者流澤廣,積薄者流澤狹也。'祭法雲'遠廟曰祧',親盡之上,猶存二廟也。文武百代不遷者,祭法不得雲'去祧為壇'。又曰'遷主所藏曰祧','先公遷主藏后稷之廟,先王遷主藏文武之廟',是為三祧,而祭法雲'有二祧'焉。祭法親廟四與太祖皆月祭之,二祧享嘗乃止,是后稷月祭,文武則享嘗,非禮意也。祭法又曰'王下祭殤五,嫡子、嫡孫、嫡曾孫、嫡玄孫、嫡來孫'。此為下祭五代來孫,則無親之孫也,而上祭何不及無親之祖乎?」馬昭非王曰:」喪服小記'王者立四廟',王制曰'天子七廟'。是則立廟之正,以為親限不過四也。親盡為限,不過四也。親盡之外,有大功德,可祖宗者也。有其人則七,無其人則少。故夏氏無太祖則五,殷人祖契而宗湯則六,周尊后稷、文、武則七。禮器'周旅酬六屍',一人發爵,周則七廟矣。肅言文武不得稱遠廟,不得為二祧者,凡別遠近以親為限,親內為近,親外為遠,文武適在親外當毀,故言遠廟。自非文武,親外無不毀者。」孔晁曰:」夫無功德則以親遠近為名。文武以尊重為祖宗廟,何取遠近。故后稷雖極遠,以為太祖,不為遠也。」)
shì píng yuē: lǐ yǒu yǐ duō wèi guì, wáng zhì yún:' tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ miào.' jì fǎ yún:' yuǎn miào wèi tiāo, yǒu èr tiāo yān, xiǎng cháng nǎi zhǐ.' ér zhèng xuán yǐ wén wǔ zhī miào yuē tiāo, bù yì shū hū! ruò yǐ tiān zǐ zhī zǔ gōng dé zé bù lì èr tiāo, èr tiāo bù miào shù, yǔ zhū hóu tóng, hé yǐ wèi jiàng shā zāi! yú xǐ yún:' qī miào bù shǐ yú zhōu, yī yǐn yǐ yán qī dài zhī miào yǐ.' chéng wáng liù nián zhì lǐ, qī miào yì yǐ yǒu jiàn shù. wén wáng wèi zǔ, wǔ wáng wèi mí, zǔ fēi yuǎn miào yě. zhōu guān zhǎng zōng miào ér zhí yuē shǒu tiāo, zhōu gōng bù chēng zǔ mí wèi yuǎn tiāo yě. dāng xū nì shù chéng, rán hòu miào dé bié chū, bù kě yú chéng wáng zhī dài yǐ wén wǔ nì yún wèi qiān zhǔ suǒ cáng yǐ.
試評曰:禮有以多為貴,王制云:'天子七廟,諸侯五廟。'祭法云:'遠廟為祧,有二祧焉,享嘗乃止。'而鄭玄以文武之廟曰祧,不亦疏乎!若以天子之祖功德則不立二祧,二祧不廟數,與諸侯同,何以為降殺哉!虞喜云:'七廟不始於周,伊尹已言七代之廟矣。'成王六年制禮,七廟亦已有見數。文王為祖,武王為禰,祖非遠廟也。周官掌宗廟而職曰守祧,周公不稱祖禰為遠祧也。當須逆數成,然後廟得別出,不可於成王之代以文武逆云為遷主所藏矣。
hàn gāo dì lìng zhū hóu dōu, jiē lì shàng huáng miào. gāo dì bēng, xiào huì jí wèi, lìng fèng cháng shū sūn tōng dìng zōng miào yí fǎ. dì dōng cháo tài hòu zhǎng lè gōng, jí jiān wǎng, shù yīn shuò bì fán rén, zuò fù dào wǔ kù nán. tōng zòu yuē: bì xià hé zì zhú fù dào gāo dì qǐn, yì guān yuè chū yóu gāo miào, wèi cóng gāo dì líng qǐn chū yì guān, yóu yú gāo miào, měi yī yuè wèi zhī, qí dào zhèng zhí jīn zhī suǒ zuò fù dào. zi sūn nài hé chéng zōng miào dào shàng xíng zāi! dì jù yuē: jí huài zhī. tōng yuē: rén zhǔ wú guò jǔ. jǔ shì bù dāng yǒu guò shī yě. jīn yǐ zuò, bǎi xìng jiē zhī zhī yǐ. yuàn bì xià wèi yuán miào yuán, zhòng yě. xiān yǒu miào, jīn gèng lì zhī, gù yún zhòng yě. wèi běi, yì guān chū yóu zhī, yì guǎng zōng miào, dà xiào zhī běn. dì nǎi lì yuán miào. yòu zūn dì miào wèi tài zǔ miào. jǐng dì zūn xiào wén miào wèi tài zōng miào, suǒ cháng xìng jùn guó gè lì tài zǔ tài zōng miào. zhì xuān dì běn shǐ èr nián, fù zūn xiào wǔ miào wèi shì zōng miào, fán suǒ xún shòu yì lì yān. fán zǔ zōng zài jùn guó zhě liù shí bā, hé bǎi liù shí qī suǒ. ér jīng shī zì gāo zǔ xià zhì xuān dì, yǔ tài shàng huáng dào huáng kǎo gè zì jū líng páng lì miào, dào huáng kǎo, xuān dì zhī fù, jí shǐ huáng sūn yě. bìng wèi bǎi qī shí liù. yòu yuán zhōng gè yǒu qǐn biàn diàn. fán yán biàn diàn biàn shì zhě, jiē fēi zhèng dà zhī chù yě. qǐn zhě, líng shàng zhèng diàn, ruò píng shēng lù qǐn yǐ. biàn diàn zhě, qǐn cè zhī bié diàn. rì jì yú qǐn, yuè jì yú miào, shí jì yú biàn diàn. qǐn, rì sì shàng shí miào, suì èr shí wǔ cí hàn yí: zōng miào yī suì shí èr cí. yòu měi yuè yī tài láo, rú rùn, jiā yī cí, yǔ cǐ gòng èr shí wǔ cí yě. biàn diàn, suì sì cí. yòu yuè yī yóu yì guān. ér zhāo líng hòu wǔ āi wáng zhāo āi hòu xiào wén tài hòu xiào zhāo tài hòu wèi sī hòu lì tài zǐ lì hòu gè qǐn, yǔ zhū dì hé, sān shí yī suǒ. fán yī suì cí, shàng shí èr wàn sì qiān sì bǎi wǔ shí wǔ, yòng wèi shì sì wàn wǔ qiān yī bǎi èr shí jiǔ rén, zhù zǎi lè rén yī wàn èr qiān yī bǎi sì shí qī rén, yǎng xī zú bù zài shù. yuán dì bà zhāo líng hòu wǔ āi wáng zhāo āi hòu wèi sī hòu lì tài zǐ lì hòu yuán, jiē bù fèng cí, cái zhì lì zú shǒu yān. bà jùn guó miào. shí chéng xiàng wéi xuán chéng děng yuē: chén wén wéi shèng rén wèi néng xiǎng dì, xiào zǐ wèi néng xiǎng qīn. lì miào jīng shī zhī jū, gōng qīn chéng shì. chūn qiū zhī yì, fù bù jì yú zhī shù zhī zhái, jūn bù jì yú chén pú zhī jiā. chén děng yǐ wèi zōng miào zài jùn guó, yí wù fù xiū. zòu kě. yǐ gāo huáng dì wèi tài zǔ, xiào wén huáng dì wèi tài zōng, xiào jǐng huáng dì wèi zhāo, xiào wǔ huáng dì wèi mù, xiào zhāo huáng dì yǔ xiào xuān huáng dì jù wèi zhāo. huáng kǎo miào qīn wèi jǐn. tài shàng xiào huì miào jiē qīn jǐn, yí huǐ. tài shàng miào zhǔ yí yì yuán, xiào huì dì wèi mù, zhǔ qiān yú tài miào, qǐn yuán jiē bà xiū. xuán chéng děng yòu zòu yì yuē: lǐ, wáng zhě shǐ shòu mìng, zhū hóu shǐ fēng zhī jūn, jiē wèi tài zǔ. jì tài zǔ yǐ xià, wǔ miào ér dié huǐ, huǐ miào zhī zhǔ cáng hū tài zǔ, wǔ nián ér zài yīn jì, yán yī dì yī xiá yě. dì zhě, gè dāng qí miào ér xíng, jì fǎ shǐ yǒu gōng zhī chén, yǐ huǐ miào zhī zhǔ shēng yú tài zǔ. xiá zhě, huǐ miào zhī zhǔ jiē chén yú tài zǔ, wèi huǐ miào zhī zhǔ jiē shēng hé shí yú tài zǔ. fù wèi zhāo, zi wèi mù, sūn fù wèi zhāo, gǔ zhī zhèng lǐ yě. zhāo, míng yě mù, měi yě fù zǐ yì hào xù yě. lǐ, miào zài dà mén nèi, bù gǎn yuǎn qīn yě. chén yú yǐ wèi gāo huáng dì shòu mìng dìng tiān xià, yí wèi dì zhě tài zǔ zhī miào, dài dài bù huǐ, chéng hòu shǔ jǐn zhě yí huǐ. jīn zōng miào yì chù, zhāo mù bù xù, yí rù jiù tài zǔ miào, ér xù zhāo mù rú lǐ. tài shàng huáng xiào huì xiào wén xiào jǐng miào, jiē qīn jǐn yí huǐ, huáng kǎo miào qīn wèi jǐn, rú gù. dào huáng kǎo yú yuán dì wèi zǔ yě. dà sī mǎ xǔ jiā děng yǐ wèi xiào wén huáng dì chú fěi bàng, qù ròu xíng, gōng jié jiǎn, yí wèi tài zōng zhī miào. jiàn dài fū yǐn gēng shǐ děng yǐ wèi huáng kǎo miào shàng xù yú zhāo mù, fēi zhèng lǐ, yí huǐ. dì nǎi xià zhào yuē: gāo huáng dì wèi hàn tài zǔ, xiào wén huáng dì wèi tài zōng, dài dài chéng sì, chuán zhī wú qióng. xiào xuān huáng dì wèi xiào zhāo huáng dì hòu, yú yì yī tǐ. yī tǐ zhě, jù wèi zhāo yě. lǐ, sūn yǔ zǔ jù wèi zhāo, xiào xuān yú zhāo wèi cóng sūn, gù yún yī tǐ yě. xiào jǐng huáng dì miào jí huáng kǎo miào jiē qīn jǐn, qí zhèng lǐ yí. xuán chéng děng yòu zòu yǐ gāo huáng wèi tài zǔ, wén wèi tài zōng děng, zhào cóng zhī. wáng mǎng zhì jiǔ miào: yī yuē huáng dì tài chū zǔ miào, èr yuē dì yú shǐ zǔ zhāo miào, sān yuē chén hú wáng tǒng zǔ mù miào, sì yuē qí jìng wáng dài zǔ zhāo miào, wǔ yuē jì běi mǐn wáng wáng zǔ mù miào, liù yuē jì nán bó wáng zūn mí zhāo miào, qī yuē yuán chéng rú wáng zūn mí mù miào, bā yuē yáng píng qǐng wáng zhāo miào, jiǔ yuē xīn dū xiǎn wáng mù miào. diàn jiē chóng wū. tài zǔ miào dōng xī nán běi gè sì shí zhàng, gāo shí qī zhàng, yú miào bàn zhī. wèi tóng báo lú, shì yǐ jīn yín diāo wén, qióng jí bǎi gōng zhī qiǎo. gōng fèi shù bǎi jù wàn, zú tú sǐ zhě wàn shù.
漢高帝令諸侯都,皆立上皇廟。高帝崩,孝惠即位,令奉常叔孫通定宗廟儀法。帝東朝太后長樂宮,及間往,數(音朔)蹕煩人,作複道武庫南。通奏曰:「陛下何自築複道高帝寢,衣冠月出遊高廟,(謂從高帝陵寢出衣冠,游於高廟,每一月為之,其道正值今之所作複道。)子孫奈何乘宗廟道上行哉!」帝懼曰:「急壞之。」通曰:「人主無過舉。(舉事不當有過失也。)今已作,百姓皆知之矣。願陛下為原廟(原,重也。先有廟,今更立之,故云重也。)渭北,衣冠出遊之,益廣宗廟,大孝之本。」帝乃立原廟。又尊帝廟為太祖廟。景帝尊孝文廟為太宗廟,所常幸郡國各立太祖、太宗廟。至宣帝本始二年,復尊孝武廟為世宗廟,凡所巡狩亦立焉。凡祖宗在郡國者六十八,合百六十七所。而京師自高祖下至宣帝,與太上皇、悼皇考各自居陵旁立廟,(悼皇考,宣帝之父,即史皇孫也。)並為百七十六。又園中各有寢、便殿。(凡言便殿便室者,皆非正大之處也。寢者,陵上正殿,若平生路寢矣。便殿者,寢側之別殿。)日祭於寢,月祭於廟,時祭於便殿。寢,日四上食;廟,歲二十五祠;(漢儀:宗廟一歲十二祠。又每月一太牢,如閏,加一祠,與此共二十五祠也。)便殿,歲四祠。又月一游衣冠。而昭靈後、武哀王、昭哀後、孝文太后、孝昭太后、衛思後、戾太子、戾後各寢,與諸帝合,三十一所。(凡一歲祠,上食二萬四千四百五十五,用衛士四萬五千一百二十九人,祝宰樂人一萬二千一百四十七人,養犧卒不在數。)元帝罷昭靈後、武哀王、昭哀後、衛思後、戾太子、戾後園,皆不奉祠,裁置吏卒守焉。罷郡國廟。(時丞相韋玄成等曰:」臣聞唯聖人為能饗帝,孝子為能饗親。立廟京師之居,躬親承事。春秋之義,父不祭於支庶之宅,君不祭於臣僕之家。臣等以為宗廟在郡國,宜勿復修。」奏可。)以高皇帝為太祖,孝文皇帝為太宗,孝景皇帝為昭,孝武皇帝為穆,孝昭皇帝與孝宣皇帝俱為昭。皇考廟親未盡。太上、孝惠廟皆親盡,宜毀。太上廟主宜瘞園,孝惠帝為穆,主遷於太廟,寢園皆罷修。(玄成等又奏議曰:」禮,王者始受命,諸侯始封之君,皆為太祖。繼太祖以下,五廟而迭毀,毀廟之主藏乎太祖,五年而再殷祭,言一禘一祫也。」禘者,各當其廟而行,祭法始有功之臣,以毀廟之主升於太祖。祫者,毀廟之主皆陳於太祖,未毀廟之主皆升合食於太祖。」父為昭,子為穆,孫復為昭,古之正禮也。」昭,明也;穆,美也;父子易號序也。」禮,廟在大門內,不敢遠親也。臣愚以為高皇帝受命定天下,宜為帝者太祖之廟,代代不毀,承後屬盡者宜毀。今宗廟異處,昭穆不序,宜入就太祖廟,而序昭穆如禮。太上皇、孝惠、孝文、孝景廟,皆親盡宜毀,皇考廟親未盡,如故。」悼皇考於元帝為祖也。大司馬許嘉等以為孝文皇帝除誹謗,去肉刑,躬節儉,宜為太宗之廟。諫大夫尹更始等以為皇考廟上序於昭穆,非正禮,宜毀。帝乃下詔曰:「高皇帝為漢太祖,孝文皇帝為太宗,代代承祀,傳之無窮。孝宣皇帝為孝昭皇帝後,於義一體。」一體者,俱為昭也。禮,孫與祖俱為昭,孝宣於昭為從孫,故云一體也。「孝景皇帝廟及皇考廟皆親盡,其正禮儀」。玄成等又奏以高皇為太祖,文為太宗等,詔從之。王莽制九廟:一曰黃帝太初祖廟,二曰帝虞始祖昭廟,三曰陳胡王統祖穆廟,四曰齊敬王代祖昭廟,五曰濟北愍王王祖穆廟,六曰濟南伯王尊禰昭廟,七曰元城孺王尊禰穆廟,八曰陽平頃王昭廟,九曰新都顯王穆廟。殿皆重屋。太祖廟東西南北各四十丈,高十七丈,餘廟半之。為銅薄櫨,飾以金銀琱文,窮極百工之巧。工費數百鉅萬,卒徒死者萬數。)
hòu hàn guāng wǔ huáng dì jiàn wǔ èr nián, lì gāo miào yú luò yáng. gāo dì wèi tài zǔ, wén dì wèi tài zōng, wǔ dì wèi shì zōng, rú jiù. sān nián zhēng yuè, lì qīn miào luò yáng, sì fù nán dùn jūn yǐ shàng zhì chōng líng jié hóu. jié hóu míng mǎi, mǎi shēng yù lín tài shǒu wài, wài shēng jù lù dū wèi huí, huí shēng nán dùn lìng qīn, qīn jí guāng wǔ fù. shí kòu zéi wèi píng, sì yí wèi shè. zhì shí jiǔ nián, yì lì píng āi chéng yuán dì miào, dài jīn qīn miào. xiōng dì yǐ xià, shǐ yǒu sī cí. yí wèi nán dùn jūn lì huáng kǎo miào, jì shàng zhì chōng líng jié hóu, qún chén fèng cí. shí wǔ guān zhōng láng jiāng zhāng chún tài pú zhū fú děng zòu yì: lǐ, wèi rén zhī zǐ shì dà zōng, jiàng qí sī qīn. dāng chú jīn qīn miào sì. xiào xuān huáng dì yǐ sūn hòu zǔ, wèi fù lì miào yú fèng míng, yuē huáng kǎo miào, dú qún chén shì cí. yuàn xià yǒu sī yì xiān dì sì miào dāng dài qīn miào zhě, jí huáng kǎo miào shì. xià gōng qīng yì, shí cóng dà sī tú dài shè zòu. zhào yuē: yǐ zōng miào chù suǒ wèi dìng, qiě xiá jì gāo miào. qí chéng āi píng qiě cí jì zhǎng ān gù gāo miào. qí nán yáng chōng líng suì shí gè qiě yīn gù yuán miào jì sì. yuán miào qù tài shǒu lǐ suǒ yuǎn zhě, zài suǒ lìng zhǎng xíng tài shǒu shì shì cí. zōng miào zài zhāng líng, nán yáng tài shǒu chēng shǐ zhě wǎng jì. bù shǐ hóu wáng jì zhě, zhū hóu bù dé zǔ tiān zǐ, fán lín jì zōng miào, jiē wèi shì cí. wéi xiào xuān dì yǒu gōng dé, qí shàng zūn hào yuē zhōng zōng. yú shì luò yáng gāo miào sì shí jiā jì xiào xuān xiào yuán, fán wǔ dì. qí xī miào chéng āi píng sān dì zhǔ, sì shí jì yú gù gāo miào. dōng miào jīng zhào yǐn shì cí, guān yī chē fú rú tài cháng cí líng miào zhī lǐ. huáng kǎo nán dùn jūn yǐ shàng zhì zēng zǔ jì, jiē jiù yuán miào. zhāng chún yòu yún: lǐ, sān nián yī xiá, wǔ nián yī dì. huǐ miào zhī zhǔ, chén yú tài zǔ. wèi huǐ miào zhī zhǔ, jiē shēng hé shí yú tài zǔ. fù wèi zhāo, nán xiàng zi wèi mù, běi xiàng. fù zǐ bù bìng zuò, ér sūn cóng wáng fù. hòu yǐ sān nián dōng xiá wǔ nián xià dì zhī shí, dàn jiù chén jì huǐ miào zhī zhǔ ér yǐ, wèi zhī yīn. tài zǔ dōng miàn, huì wén wǔ yuán dì wèi zhāo, jǐng xuān dì wèi mù. huì jǐng zhāo sān dì, fēi yīn jì shí bù jì. àn zhōu zhì sān nián yī dì, wǔ nián yī xiá, zhì cǐ zé gé zhōu zhì.
後漢光武皇帝建武二年,立高廟於雒陽。高帝為太祖,文帝為太宗,武帝為世宗,如舊。三年正月,立親廟雒陽,祀父南頓君以上至舂陵節侯。(節侯名買,買生鬱林太守外,外生鉅鹿都尉回,回生南頓令欽,欽即光武父。)時寇賊未平,祀儀未設。至十九年,議立平、哀、成、元帝廟,代今親廟。兄弟以下,使有司祠。宜為南頓君立皇考廟,祭上至舂陵節侯,群臣奉祠。(時五官中郎將張純、太僕朱浮等奏議:」禮,為人之子事大宗,降其私親。當除今親廟四。孝宣皇帝以孫後祖,為父立廟於奉明,曰皇考廟,獨群臣侍祠。願下有司議先帝四廟當代親廟者,及皇考廟事。」下公卿議,時從大司徒戴涉奏。)詔曰:「以宗廟處所未定,且祫祭高廟。其成、哀、平且祠祭長安故高廟。其南陽舂陵歲時各且因故園廟祭祀。園廟去太守理所遠者,在所令長行太守事侍祠。(宗廟在章陵,南陽太守稱使者往祭。不使侯王祭者,諸侯不得祖天子,凡臨祭宗廟,皆為侍祠。)惟孝宣帝有功德,其上尊號曰中宗。」於是雒陽高廟四時加祭孝宣、孝元,凡五帝。其西廟成、哀、平三帝主,四時祭於故高廟。東廟京兆尹侍祠,冠衣車服如太常祠陵廟之禮。皇考南頓君以上至曾祖祭,皆就園廟。(張純又云:「禮,三年一祫,五年一禘。毀廟之主,陳於太祖。未毀廟之主,皆升合食於太祖。父為昭,南向;子為穆,北向。父子不並坐,而孫從王父。」後以三年冬祫五年夏禘之時,但就陳祭毀廟之主而已,謂之殷。太祖東面,惠、文、武、元帝為昭,景、宣帝為穆。惠、景、昭三帝,非殷祭時不祭。按周制三年一禘,五年一祫,至此則革周制。)
míng dì yǐ guāng wǔ bō luàn zhōng xìng, gèng wèi qǐ miào, shàng zūn hào yuē shì zǔ miào. cài yōng yuē: xiào míng dì lì shì zǔ miào, yǐ míng zài shòu mìng zǔ yǒu gōng zhī yì, hòu sì zūn jiǎn, bù fù gǎi lì, jiē cáng zhǔ qí zhōng. shèng míng suǒ zhì, yī wáng zhī fǎ yě. zì zhí shì zhī lì, xià zhì xué shì, mò zhī suǒ yǐ liǎng miào zhī yì. yǐ yuán dì yú guāng wǔ wèi mù, gù suī fēi zōng, bù huǐ yě. hòu suì wèi cháng. míng dì yí zhào, zūn jiǎn wú qǐ qǐn miào, cáng zhǔ yú shì zǔ miào gēng yī. xiào zhāng chū, bù gǎn wéi, yǐ gēng yī yǒu xiǎo bié, shàng zūn hào yuē xiǎn zōng miào, jiān cí yú gēng yī, sì shí hé jì yú shì zǔ miào. zhāng dì yí zhào, wú qǐ qǐn miào, rú xiān dì gù shì. hé dì chū, bù gǎn wéi, shàng zūn hào yuē sù zōng. hòu dì chéng zūn, jiē cáng zhǔ yú shì zǔ miào, jī duō wú bié, shì hòu xiǎn zōng dàn wèi líng qǐn zhī hào. líng dì shí, jīng dū sì shí suǒ jì gāo miào wǔ zhǔ, shì zǔ miào qī zhǔ, shǎo dì sān líng, shāng chōng zhì, sān shǎo dì. zhuī zūn hòu sān líng, ān dì zhuī zūn zǔ bǐ sòng guì rén yuē jìng yǐn huáng hòu huáng bǐ zuǒ shì yuē xiào dé huáng hòu. shùn dì zhuī zūn huáng bǐ lǐ shì gōng mǐn huáng hòu. fán shēng yòng shí bā tài láo, jiē yǒu fù cuì. gù gāo miào sān zhǔ qīn huǐ zhī hòu, yì dàn yīn jì zhī suì fèng cí. huǐ miào zhī zhǔ, cáng yú shǐ zǔ zhī miào. yī shì wèi tiāo, tiāo yóu sì shí jì zhī. èr shì wèi tán, sān shì wèi shàn, sì shì wèi guǐ, xiá nǎi jì zhī, yǒu dǎo yì jì zhī. xiá yú shǐ zǔ zhī miào, dǎo zé yíng zhǔ chū, chén yú tán shàn ér jì zhī, shì qì hái cáng gù shì. yíng sòng jiē bì.
明帝以光武撥亂中興,更為起廟,上尊號曰世祖廟。(蔡邕曰:「孝明帝立世祖廟,以明再受命祖有功之義,後嗣遵儉,不復改立,皆藏主其中。聖明所制,一王之法也。自執事之吏,下至學士,莫知所以兩廟之意。」)以元帝於光武為穆,故雖非宗,不毀也。後遂為常。明帝遺詔,遵儉無起寢廟,藏主於世祖廟更衣。孝章初,不敢違,以更衣有小別,上尊號曰顯宗廟,間祠於更衣,四時合祭於世祖廟。章帝遺詔,無起寢廟,如先帝故事。和帝初,不敢違,上尊號曰肅宗。後帝承遵,皆藏主於世祖廟,積多無別,是後顯宗但為陵寢之號。靈帝時,京都四時所祭高廟五主,世祖廟七主,少帝三陵,(殤、沖、質,三少帝。)追尊后三陵,(安帝追尊祖妣宋貴人曰敬隱皇后、皇妣左氏曰孝德皇后。順帝追尊皇妣李氏恭愍皇后。)凡牲用十八太牢,皆有副倅。故高廟三主親毀之後,亦但殷祭之歲奉祠。(毀廟之主,藏於始祖之廟。一世為祧,祧猶四時祭之。二世為壇,三世為墠,四世為鬼,祫乃祭之,有禱亦祭之。祫於始祖之廟,禱則迎主出,陳於壇墠而祭之,事訖還藏故室。迎送皆蹕。)
xiàn dì chū píng zhōng, dǒng zhuō yǔ cài yōng děng yǐ hé dì yǐ xià, gōng dé wú shū, ér yǒu guò chà, bù yīng wèi zōng, jí yú fēi zōng zhě zhuī zūn sān hòu, jiē zòu huǐ zhī. cài yōng lùn yuē: hàn chéng wáng qín miè xué zhī hòu, zōng miào zhī zhì, bù yòng zhōu lǐ. měi dì jí shì, zhé lì yī miào, bù zhǐ yú qī, bù liè zhāo mù, bù dìng dié huǐ. xiào yuán dì shí, chéng xiàng kuāng héng yù shǐ dài fū gòng yǔ shǐ jiàn dà yì, qǐng yī diǎn lǐ. xiào wén xiào wǔ xiào xuān jiē yǐ gōng dé mào shèng, wèi zōng bù huǐ. xiào xuān zūn chóng xiào wǔ, miào chēng shì zōng. zhōng zhèng dà chén xià hóu shèng děng yóu zhí yì yì, bù yīng wèi zōng. zhì xiào chéng dì, yì yóu bù dìng. tài pú wáng shùn zhōng lěi xiào wèi liú xīn, jù bù kě huǐ, shàng cóng qí yì. gǔ rén jù zhèng zhòng shùn, bù gǎn sī qí jūn fù, ruò cǐ qí zhì yě. hòu zāo wáng mǎng zhī luàn, guāng wǔ shòu mìng zhòng xìng, miào chēng shì zǔ. xiào míng dì shèng dé cōng míng, zhèng cān wén xuān, miào chēng xiǎn zōng. xiào zhāng dì zhì xiào zhēng zhēng, rén ēn bó dà, miào chēng sù zōng. bǐ fāng qián dài, dé lǐ zhī yí. zì cǐ yǐ xià, zhèng shì duō xìn, quán yí chén xià, sì dì yīn qín, gè yù bāo chóng zhì qīn ér yǐ. chén xià nuò ruò, mò néng zhí xià hóu zhī zhí. jīn shèng cháo zūn gǔ fù lǐ, yǐ qiú jué zhōng, chéng hé shì yí. yuán dì shì zài dì bā, guāng wǔ shì zài dì jiǔ, gù yǐ yuán dì wèi kǎo miào, zūn ér fèng zhī. xiào míng zūn shù, yì bù gǎn huǐ. xiào hé yǐ xià, mù zōng gōng zōng jìng zōng wēi zōng zhī hào, jiē yí shěng qù. wǔ nián ér zài yīn jì, hé shí yú tài zǔ, yǐ zūn xiān diǎn. yì suì shī xíng. sì shí suǒ jì, gāo miào yī zǔ èr zōng, jí jìn dì sì, fán qī dì.
獻帝初平中,董卓與蔡邕等以和帝以下,功德無殊,而有過差,不應為宗,及餘非宗者追尊三後,皆奏毀之。(蔡邕論曰:」漢承亡秦滅學之後,宗廟之制,不用周禮。每帝即世,輒立一廟,不止於七,不列昭穆,不定迭毀。孝元帝時,丞相匡衡、御史大夫貢禹始建大議,請依典禮。孝文、孝武、孝宣皆以功德茂盛,為宗不毀。孝宣尊崇孝武,廟稱世宗。中正大臣夏侯勝等猶執異議,不應為宗。至孝成帝,議猶不定。太僕王舜、中壘校尉劉歆,據不可毀,上從其議。古人據正重順,不敢私其君父,若此其至也。後遭王莽之亂,光武受命中興,廟稱世祖。孝明帝聖德聰明,政參文、宣,廟稱顯宗。孝章帝至孝烝烝,仁恩博大,廟稱肅宗。比方前代,得禮之宜。自此以下,政事多釁,權移臣下,嗣帝殷勤,各欲褒崇至親而已。臣下懦弱,莫能執夏侯之直。今聖朝遵古復禮,以求厥中,誠合事宜。元帝世在第八,光武世在第九,故以元帝為考廟,尊而奉之。孝明遵述,亦不敢毀。孝和以下,穆宗、恭宗、敬宗、威宗之號,皆宜省去。五年而再殷祭,合食於太祖,以遵先典。」議遂施行。)四時所祭,高廟一祖二宗,及近帝四,凡七帝。
wèi wén dì shòu chán, zhuī zūn dà fù yuē dà huáng dì, huì sōng, hòu hàn tài wèi dà zhǎng qiū cáo téng yǎng zi yě. kǎo yuē wǔ huáng dì. yǐ luò jīng zōng miào wèi chéng, nǎi cí wǔ dì yú jiàn shǐ diàn, qīn zhí kuì diàn, rú jiā rén lǐ. àn lǐ, jiāng yíng gōng shì, zōng miào wèi xiān, shù rén wú miào, zé jì yú qǐn. dì zhě xíng zhī, fēi lǐ shén yǐ. míng dì tài hé sān nián, yòu zhuī zūn gāo zǔ dà zhǎng qiū yuē gāo huáng, fū rén wú shì yuē gāo huáng hòu, bìng zài yè miào. zhī suǒ cí zé wén dì zhī gāo zǔ chù shì pèi guó qiào rén cáo méng. zēng zǔ gāo huáng méng zhī zǐ téng. zǔ dà huáng dì gòng yī miào, kǎo tài zǔ wǔ huáng dì tè yī miào, bǎi dài bù huǐ, rán zé suǒ cí zhǐ yú qīn miào sì shì yě. qí nián shí yī yuè, luò jīng miào chéng, zé yǐ qīn jǐn qiān chù shì zhǔ zhì yuán yì, shǐ zōng zhèng cáo kè chí jié yíng gāo huáng yǐ xià shén zhǔ, gòng yī miào, yóu wèi sì shì ér yǐ. jǐng chū yuán nián liù yuè, qún gōng gèng zòu dìng qī miào zhī zhì, yuē wǔ huáng dì zhào jiàn hóng jī, wèi wèi tài zǔ. wén dì jì tiān gé mìng, wèi wèi gāo zǔ. shàng jí chéng dà mìng, yí wèi wèi liè zǔ. yú tài zǔ miào běi wèi èr tiāo, qí zuǒ wèi wén dì miào, hào yuē gāo zǔ zhāo tiāo, qí yòu nǐ míng dì, hào yuē liè zǔ mù tiāo. qí míng dì shí jiàn cún, zào miào jí chēng zǔ, dāng shí zhī zhì, fēi qián dài jiù guī yě. sān zǔ zhī miào, wàn shì bù huǐ. qí yú sì miào, qīn jǐn dié qiān, yī rú zhōu hòu jì wén wǔ miào tiāo zhī lǐ. wú sūn quán bù lì qī miào, yǐ fù jiān cháng wèi zhǎng shā tài shǒu, nǎi yú lín xiāng xiàn lì jiān miào, yī hòu hàn fèng nán dùn gù shì, lìng tài shǒu fèng cí. hòu yòu zūn jiān miào yuē shǐ zǔ miào, ér bù zài jīng shī. yòu yǐ wú ruì zhǒng cái wèi wū, wèi zhī wén yě. yú jiàn yè lì xiōng zhǎng shā huán wáng cè miào zhū què qiáo nán. quán jí, lìng tài zǐ dǎo yān. zi liàng lì, míng nián yú gōng dōng lì quán miào yuē tài zǔ miào, jì bù zài gōng nán, yòu wú zhāo mù zhī xù. shǔ liú bèi chēng dì hào yú chéng dū, lì zōng miào. bèi suī shào dài ér qǐ, yì wèi biàn jì hé dì wèi mí, yì wú zǔ zōng zhī hào. jí liú chán miàn fù jiàng wèi, běi dì wáng chén kū yú zhāo liè zhī miào, zé bèi miào bié lì yě.
魏文帝受禪,追尊大父曰大皇帝,(諱嵩,後漢太尉大長秋曹騰養子也。)考曰武皇帝。以洛京宗廟未成,乃祠武帝於建始殿,親執饋奠,如家人禮。(按禮,將營宮室,宗廟為先,庶人無廟,則祭於寢。帝者行之,非禮甚矣。)明帝太和三年,又追尊高祖大長秋曰高皇,夫人吳氏曰高皇后,並在鄴廟。之所祠則文帝之高祖處士、(沛國譙人曹萌。)曾祖高皇、(萌之子騰。)祖大皇帝共一廟,考太祖武皇帝特一廟,百代不毀,然則所祠止於親廟四室也。其年十一月,洛京廟成,則以親盡遷處士主置園邑,使宗正曹恪持節迎高皇以下神主,共一廟,猶為四室而已。景初元年六月,群公更奏定七廟之制,曰武皇帝肇建洪基,為魏太祖。文帝繼天革命,為魏高祖。上集成大命,宜為魏烈祖。於太祖廟北為二祧,其左為文帝廟,號曰高祖昭祧,其右擬明帝,號曰烈祖穆祧。(其明帝時見存,造廟及稱祖,當時之制,非前代舊規也。)三祖之廟,萬世不毀。其餘四廟,親盡迭遷,一如周后稷、文、武廟祧之禮。(吳孫權不立七廟,以父堅嘗為長沙太守,乃於臨湘縣立堅廟,依後漢奉南頓故事,令太守奉祠。後又尊堅廟曰始祖廟,而不在京師。又以吳芮冢材為屋,未之聞也。於建業立兄長沙桓王策廟朱雀橋南。權疾,令太子禱焉。子亮立,明年於宮東立權廟曰太祖廟,既不在宮南,又無昭穆之序。蜀劉備稱帝號於成都,立宗廟。備雖紹代而起,亦未辨繼何帝為禰,亦無祖宗之號。及劉禪面縛降魏,北地王諶哭於昭烈之廟,則備廟別立也。)
jìn wǔ dì jí wèi, zhuī zūn huáng zǔ xuān wáng wèi xuān huáng dì, bó kǎo jǐng wáng wèi jǐng huáng dì, kǎo wén wáng wèi wén huáng dì, quán lì yī miào. chū yǒu sī zòu zhì qī miào, dì zhòng qí láo yì, quán lì yī miào. hòu yòng wèi miào zhuī jì zhēng xī jiāng jūn míng jūn, zì shēng píng. zhāng jùn fǔ jūn jūn zhī zǐ, míng jǐng, zhāng jùn tài shǒu, zì gōng dù. zhāng jùn shàng yī zì, wèi dài zōng miào huì chú yě. yǐng chuān fǔ jūn jǐng zhī zǐ, míng juàn, yǐng chuān tài shǒu, zì yuán yì. jīng zhào fǔ jūn, juàn zhī zǐ, míng fáng, jīng zhào yǐn, zì jiàn gōng, shēng xuān dì. yǔ xuān dì jǐng dì wén dì wèi sān zhāo sān mù. qún chén zòu yuē: shàng gǔ qīng miào yī gōng, zūn yuǎn shén qí. dǎi zhì zhōu shì, zhì wèi qī miào, yǐ biàn zōng tiāo. shèng zhǐ shēn hóng, yuǎn jī shàng shì, shě qī dài zhī fán huá, zūn yī gōng zhī yuǎn zhǐ. xī shùn chéng yáo chán, shòu zhōng wén zǔ, suì zhì dì wèi, gài sān shí zài, yuè zhèng yuán rì, yòu gé yú wén zǔ, cǐ zé yú shì bù gǎi táng miào. kě yī yú shì gù shì, jí yòng wèi miào. zòu kě. shì shí xuān huáng wèi shēng, tài zǔ xū wèi, suǒ yǐ cí liù dài, yǔ jǐng dì wèi qī miào. qí lǐ jù wáng sù shuō. miào zhì, yú zhōng mén wài zhī zuǒ, tōng wèi wū, sì ā. diàn zhì, táng gāo sān chǐ, suí jiàn miào shù wèi shì, dài mǎn bèi qiān huǐ. tài cháng bó shì sūn yù yì yún: kǎo gōng jì' zuǒ zǔ yòu shè'. kǒng zǐ yuē:' zhōu rén jìng guǐ shén ér yuǎn zhī, jìn rén ér zhōng yān.' lǐ, zhū hóu sān mén, lì miào yí zài zhōng mén wài zhī zuǒ. zōng miào zhī zhì, wài wèi dōu gōng, nèi gè yǒu qǐn miào, bié yǒu mén yuán. tài zǔ zài běi, zuǒ zhāo yòu mù, cì ér nán. jīn yí wèi diàn, jiē rú gǔ diǎn. tài kāng yuán nián, líng shòu gōng zhǔ xiū lì fù yú tài miào. àn zhōu hàn wèi yǒu qí zhǔn, zhì wèi míng dì zé bié lì píng yuán zhǔ miào, jìn yòu yì wèi yě. liù nián, miào xiàn, dāng gǎi xiū chuàng, qún chén yì zòu yuē: gǔ zhě qī miào yì suǒ, zì yí rú lǐ. zhào yòu yuē: gǔ suī qī miào, zì jìn dài yǐ lái, jiē miào qī shì, yú lǐ wú fèi, yú qíng wèi xù, yì suí shí zhī yí yě.
晉武帝即位,追尊皇祖宣王為宣皇帝,伯考景王為景皇帝,考文王為文皇帝,權立一廟。(初有司奏置七廟,帝重其勞役,權立一廟。)後用魏廟追祭征西將軍、(名鈞,字昇平。)章郡府君、(鈞之子,名景,章郡太守,字公度。章郡上一字,為代宗廟諱除也。)潁川府君、(景之子,名雋,潁川太守,字元異。)京兆府君,(雋之子,名防,京兆尹,字建公,生宣帝。)與宣帝、景帝、文帝為三昭三穆。(群臣奏曰:」上古清廟一宮,尊遠神祇。逮至周室,制為七廟,以辨宗祧。聖旨深弘,遠跡上世,舍七代之繁華,尊一宮之遠旨。昔舜承堯禪,受終文祖,遂陟帝位,蓋三十載,月正元日,又格於文祖,此則虞氏不改唐廟。可依虞氏故事,即用魏廟。」奏可。)是時宣皇未升,太祖虛位,所以祠六代,與景帝為七廟。(其禮據王肅說。)廟制,於中門外之左,通為屋,四阿。殿制,堂高三尺,隨見廟數為室,代滿備遷毀。(太常博士孫毓議云:」考工記'左祖右社'。孔子曰:'周人敬鬼神而遠之,近人而忠焉。'禮,諸侯三門,立廟宜在中門外之左。宗廟之制,外為都宮,內各有寢廟,別有門垣。太祖在北,左昭右穆,次而南。今宜為殿,皆如古典。」)太康元年,靈壽公主修麗祔於太廟。(按周漢未有其准,至魏明帝則別立平原主廟,晉又異魏也。)六年,廟陷,當改修創,群臣議奏曰:」古者七廟異所,自宜如禮。」詔又曰:」古雖七廟,自近代以來,皆廟七室,於禮無廢,於情為敘,亦隨時之宜也。」
dōng jìn yuán dì shàng jì wǔ dì, yú lǐ wèi mí. rú hàn guāng wǔ shàng jì yuán dì gù shì. shí xī jīng shén zhǔ, xiàn yú lǔ tíng, jiāng zuǒ jiàn miào, jiē gēng xīn zào. xún dēng huái dì zhī zhǔ, yòu qiān yǐng chuān fǔ jūn. wèi suī qī shì, qí shí wǔ dài. gài cóng diāo xié yì yǐ xiōng dì wèi dài shù gù yě. yú shí sān zǔ huǐ zhǔ, quán jū bié shì. tài xìng sān nián, jiāng jì mǐn dì zhī zhǔ, nǎi gēng dìng zhì, hái fù zhāng jùn yǐng chuān yú zhāo mù zhī wèi. yǐ tóng huì dì sì wǔ gù shì, ér huì huái mǐn sān dì zì cóng chūn qiū zūn zūn zhī yì, zài miào bù tì yě. yuán dì bēng, zé zhāng jùn fù qiān. yuán dì shén wèi yóu zài mǐn dì zhī xià, gù yǒu kǎn shì zhě shí yě. zhì míng dì bēng, ér yǐng chuān yòu qiān, yóu shí shì yě. yú shí xù guǎng tài miào, gù sān qiān zhǔ bìng hái xī chǔ, míng zhī yuē tiāo, yǐ zhǔn yuǎn miào. chéng dì xián kāng wǔ nián, shǐ zuò wǔ dào huáng hòu shén zhǔ, fù miào, pèi xiǎng shì zǔ. chéng dì bēng ér kāng dì chéng tǒng, yǐ xiōng dì yī dài, gù bù qiān jīng zhào, shǐ shí yī shì yě. kāng dì bēng, mù dì lì, jīng zhào qiān rù xī chǔ, tóng wèi zhī tiāo, rú qián sān zǔ qiān zhǔ zhī lǐ, gù zhèng shì yóu shí yī yě. mù dì bēng, ér āi dì hǎi xī bìng wèi xiōng dì, wú suǒ dēng chú. xián ān zhī chū, jiǎn wén huáng dì shàng jì yuán huáng dì, yú shì yǐng chuān jīng zhào èr zhǔ fù hái zhāo mù zhī wèi. jiǎn wén bēng, yǐng chuān yòu qiān. xiào wǔ dì tài yuán shí liù nián, shǐ gǎi zuò tài miào diàn, zhèng shì shí sì jiān, dōng xī chǔ gè yī jiān, hé shí liù jiān, dòng gāo bā zhàng sì chǐ. bèi fǎ jià qiān shén zhǔ yú xíng miào, zhēng xī zhì jīng zhào sì zhǔ jí tài zǐ tài sūn, gè yòng qí wèi zhī yí fú. sì zhǔ bù cóng dì zhě yí, shì yǔ tài kāng yì yě. jí xiào wǔ bēng, jīng zhào yòu qiān, rú mù dì zhī shì sì tiāo gù shì.
東晉元帝上繼武帝,於禮為禰。(如漢光武上繼元帝故事。)時西京神主,陷於虜庭,江左建廟,皆更新造。尋登懷帝之主,又遷潁川府君。(位雖七室,其實五代。蓋從刁協議以兄弟為代數故也。)於時三祖毀主,權居別室。太興三年,將祭愍帝之主,乃更定製,還復章郡、潁川於昭穆之位。(以同惠帝嗣武故事,而惠、懷、愍三帝自從春秋尊尊之義,在廟不替也。)元帝崩,則章郡復遷。(元帝神位猶在愍帝之下,故有坎室者十也。)至明帝崩,而潁川又遷,猶十室也。於時續廣太廟,故三遷主並還西儲,名之曰祧,以准遠廟。成帝咸康五年,始作武悼皇后神主,祔廟,配饗世祖。成帝崩而康帝承統,以兄弟一代,故不遷京兆,始十一室也。康帝崩,穆帝立,京兆遷入西儲,同謂之祧,如前三祖遷主之禮,故正室猶十一也。穆帝崩,而哀帝、海西並為兄弟,無所登除。咸安之初,簡文皇帝上繼元皇帝,於是潁川、京兆二主復還昭穆之位。簡文崩,潁川又遷。孝武帝太元十六年,始改作太廟殿,正室十四間,東西儲各一間,合十六間,棟高八丈四尺。備法駕遷神主於行廟,征西至京兆四主及太子太孫,各用其位之儀服。四主不從帝者儀,是與太康異也。及孝武崩,京兆又遷,如穆帝之世四祧故事。
sòng wǔ dì jí zūn wèi, cí qī dài wèi qī miào. yǒng chū chū, zhuī zūn huáng kǎo jìn líng jùn gōng cáo qiào, jí wǔ dì fù. jìn líng, běn jùn. wèi xiào mù huáng dì, huáng bǐ zhào shì wèi mù huáng hòu. sān nián, xiào yì xiāo huáng hòu bēng, yòu fù miào. gāo zǔ bēng, shén zhǔ shēng miào, yóu zhāo mù zhī xù, rú wèi jìn zhī zhì, xū tài zǔ zhī wèi. wén dì yuán jiā chū, zhuī zūn suǒ shēng hú jié yú wèi zhāng huáng tài hòu, lì miào yú tài miào xī. qí hòu, xiào wǔ zhāo tài hòu míng dì xuān tài hòu bìng fù zhāng tài hòu miào.
宋武帝即尊位,祠七代為七廟。永初初,追尊皇考(晉陵郡功曹翹,即武帝父。晉陵,本郡。)為孝穆皇帝,皇妣趙氏為穆皇后。三年,孝懿蕭皇后崩,又祔廟。高祖崩,神主升廟,猶昭穆之序,如魏晉之制,虛太祖之位。文帝元嘉初,追尊所生胡婕妤為章皇太后,立廟於太廟西。其後,孝武昭太后、明帝宣太后並祔章太后廟。
qí gāo dì zhuī zūn fù wèi xuān huáng dì, yòu jūn jiāng jūn chéng zhī. mǔ wèi zhāo huáng hòu, qī miào. xiāo zi xiǎn yuē: jìn yòng wáng sù zhī yì, yǐ wén jǐng wèi gòng dài, shàng zhì zhēng xī, qí shí liù yě. xún cǐ yì, fēi yǐ xiōng dì wèi hòu, dāng yǐ lì zhǔ zhī yì, kě róng yú qī shì. jí yáng yuán hòu bēng, zhēng xī zhī miào bù huǐ, zé zhī bù yǐ yuán hòu wèi dài shù. miào yǒu qī shì, shù yíng bā zhǔ. jìn tài cháng hè xún lì yì yǐ hòu, dì bù jì xiōng, gù dài bì xiàn qī, zhǔ wú dìng shù. sòng tái chū lì wǔ miào, yǐ zāng hòu wèi dài shì. jiù lǐ ér qiú, yì qīn miào sì yǐ. ruò jù yī yǐn zhī yán, bì jí qī dài, zé zi zhāo sūn mù, bù liè fù rén. ruò yī zhèng xuán zhī shuō, miào yǒu qīn chēng, qī zhě yán qí, qǐ huò làn xiǎng. qiě bì gōng zhī dé, zhōu qī fēi shù, yáng yuán zhī sì, jìn bā wú shāng. jīn wèi zhī qī miào, ér zhǐ wéi liù sì, shǐ shòu mìng zhī jūn, liú guāng zhī diǎn bù zú. ruò wèi tài zǔ wèi dēng, zé zhāo mù zhī shù hé jì, sī gù lǐ guān suǒ yí xiáng yě.
齊高帝追尊父為宣皇帝,(右軍將軍承之。)母為昭皇后,七廟。(蕭子顯曰:」晉用王肅之議,以文、景為共代,上至征西,其實六也。尋此意,非以兄弟為後,當以立主之義,可容於七室。及楊元後崩,征西之廟不毀,則知不以元後為代數。廟有七室,數盈八主。晉太常賀循立議以後,弟不繼兄,故代必限七,主無定數。宋台初立五廟,以臧後為代室。就禮而求,亦親廟四矣。若據伊尹之言,必及七代,則子昭孫穆,不列婦人。若依鄭玄之說,廟有親稱,妻者言齊,豈或濫享。且閟宮之德,周七非數,楊元之祀,晉八無傷。今謂之七廟,而止唯六祀,使受命之君,流光之典不足。若謂太祖未登,則昭穆之數何繼,斯故禮官所宜詳也。」)
liáng wǔ dì shòu chán, qiān shén zhǔ yú tài miào, wèi sān zhāo sān mù, fán liù miào. zhuī zūn huáng kǎo wèi wén huáng dì, dān yáng yǐn, shùn zhī. huáng bǐ wèi dé huáng hòu, miào hào tài zǔ. huáng zǔ yǐ shàng, jiē bù zhuī zūn. nǐ zǔ qiān yú shàng, ér tài zǔ zhī miào bù huǐ, yǔ qīn miào wèi qī, jiē tóng yī táng, gòng tíng ér bié shì.
梁武帝受禪,遷神主於太廟,為三昭三穆,凡六廟。追尊皇考為文皇帝,(丹陽尹,順之。)皇妣為德皇后,廟號太祖。皇祖以上,皆不追尊。擬祖遷於上,而太祖之廟不毀,與親廟為七,皆同一堂,共庭而別室。
chén yī liáng zhì, qī miào rú lǐ. chū, wén dì rù sì, ér huáng kǎo shǐ xìng zhāo liè wáng miào zài shǐ xìng guó, wèi zhī dōng miào. tiān jiā zhōng, xǐ shén zhǔ fù yú liáng zhī xiǎo miào, gǎi yuē guó miào. jì yòng tiān zǐ yí.
陳依梁制,七廟如禮。初,文帝入嗣,而皇考始興昭烈王廟在始興國,謂之東廟。天嘉中,徙神主祔於梁之小廟,改曰國廟。祭用天子儀。
hòu wèi zhī xiān, jū yú mò běi, záo shí wèi zǔ zōng zhī miào yú wū luò hóu guó xī běi. míng yuán dì yǒng xìng sì nián, lì tài zǔ dào wǔ dì miào yú bái dēng shān. suì yī jì, jù tài láo, dì qīn fèng, wú cháng yuè. yòu yú bái dēng xī, tài zǔ jiù yóu zhī chù, lì zhāo chéng xiàn míng tài zǔ miào, cháng yǐ jiǔ yuè shí yuè zhī jiāo, dì qīn jì, shēng yòng mǎ niú yáng, yòu qīn xíng chū liú zhī lǐ.
後魏之先,居於漠北,鑿石為祖宗之廟於烏洛侯國西北。明元帝永興四年,立太祖道武帝廟於白登山。歲一祭,具太牢,帝親奉,無常月。又於白登西,太祖舊遊之處,立昭成、獻明、太祖廟,常以九月十月之交,帝親祭,牲用馬牛羊,又親行貙劉之禮。
xiào wén tài hé sān nián liù yuè, qīn yè qī miào. shí qún guān yì yuē: dà wèi jiù shì, duō bù qīn yè. jīn bì xià xiào chéng fā zhōng, sī qīn zhí sì. jǐn àn jiù zhāng, jí wèi qīn bài zhī yí. zhì kě.
孝文太和三年六月,親謁七廟。(時群官議曰:」大魏舊事,多不親謁。今陛下孝誠發中,思親執祀。謹按舊章,集為親拜之儀。」制可。)
shí wǔ nián sì yuè, gǎi yíng tài miào. zhào yuē: zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé, hòu zhě bù dé shàn zǔ zōng zhī míng, jū èr tiāo zhī miào. jīn shù zūn xiān zhì, yí zhì zǔ zōng zhī hào. liè zǔ yǒu chuàng yè zhī gōng, dài zǔ yǒu kāi tà zhī dé, yí wèi zǔ zōng, bǎi dài bù qiān. ér yuǎn zǔ píng wén gōng wèi duō yú zhāo chéng, rán miào hào wèi tài zǔ dào wǔ jiàn yè zhī xūn, gāo yú píng wén, miào hào wèi liè zǔ. bǐ xiào shì wèi wèi yǔn. zhèn jīn fèng zūn dào wǔ wèi tài zǔ, yǔ xiǎn zǔ wèi èr tiāo, yú jiē yǐ cì ér qiān. píng wén jì qiān, miào wéi yǒu liù, rú jīn qī miào, yī zé wú zhǔ. wéi dāng zhèn gōng cǐ shì, yì chén zǐ suǒ nán yán. zhèn yǐ bù dé, tiǎn chéng hóng xù, ruò zōng miào zhī líng, huò quán shǒu lǐng yǐ méi yú dì, wèi zhāo mù zhī cì, xīn yuàn bì yǐ. bì bù kě xiān shè, kě chuí wén shì hòu. sī kōng zhǎng lè wáng mù liàng děng zòu yán: shēng píng zhī huì, shì zài yú jīn. tuī gōng kǎo dé, shí rú míng zhǐ. dàn qī miào zhī sì, bèi xíng rì jiǔ, wú yí què yī, xū yǒu suǒ dài. chén děng yú wèi yī xiān zūn sì, kě chuí wén shì hòu. lǐ zhōng rú cǐ, bù gǎn bù yán. bā yuè, zhào jùn guó yǒu shí guǒ kě jiàn zhě, bìng sòng jīng shī, yǐ gōng miào xiǎng. qí bái dēng shān jī míng shān miào, wéi qiǎn yǒu sī xíng shì. shí yī yuè, shì dàn jì tài hé miào. dì gǔn miǎn, yǔ jì zhě cháo fú. dīng mǎo, qiān miào zhī shén zhǔ yú tài miào, bǎi guān péi cóng. fèng shén zhǔ yú zhāi chē, zhì xīn miào. yǒu sī shēng shén zhǔ yú tài miào, zhū wáng hóu mù shǒu fān fù děng, gè yǐ qí zhí lái jì.
十五年四月,改營太廟。詔曰:」祖有功,宗有德,後者不得擅祖宗之名,居二祧之廟。今述遵先志,宜制祖宗之號。烈祖有創業之功,代祖有開拓之德,宜為祖宗,百代不遷。而遠祖平文功未多於昭成,然廟號為太祖;道武建業之勛,高於平文,廟號為烈祖。比校似為未允。朕今奉尊道武為太祖,與顯祖為二祧,餘皆以次而遷。平文既遷,廟唯有六,如今七廟,一則無主。唯當朕躬此事,亦臣子所難言。朕以不德,忝承洪緒,若宗廟之靈,獲全首領以沒於地,為昭穆之次,心愿畢矣。必不可先設,可垂文示後。」(司空長樂王穆亮等奏言:」昇平之會,事在於今。推功考德,實如明旨。但七廟之祀,備行日久,無宜闕一,虛有所待。臣等愚謂依先尊祀,可垂文示後。俚衷如此,不敢不言。」)八月,詔郡國有時果可薦者,並送京師,以供廟享。其白登山、雞鳴山廟,唯遣有司行事。十一月,釋禫祭太和廟。帝袞冕,與祭者朝服。丁卯,遷廟之神主於太廟,百官陪從。奉神主於齋車,至新廟。有司升神主於太廟,諸王侯牧守、蕃附等,各以其職來祭。
shí liù nián shí yuè zhào: xiān wáng zhì lǐ, jīng lún wàn dài. bái dēng miào zhě, yǒu wèi ér xìng, zhāo mù bù cì. tài zǔ yǒu sān céng zhī yǔ, yǐ jiàng wú fāng zhàng zhī shì. yòu cháng yòng jì qiū, gōng jià qián sì. jīn shòu yī zhī yuè, xiǎng jì míng táng lì dōng zhī shǐ, fèng zhēng tài miào. ruò fù zhāi bái dēng, biàn wèi yī yuè zài jià. miǎn xiáng èr lǐ, wèi yí shěng yī. kě fèi dōng shān zhī sì, chéng cǐ èr xiǎng zhī jìng. kě chì yǒu sī, dàn mìng nèi diǎn shén zhě, shè xíng jì shì. xiàn míng dào wǔ gè yǒu miào chēng, kě jù yī jiù shì. zì tài zōng zhū dì, xī wú diàn yǔ, yīn tíng zhī.
十六年十月詔:」先王制禮,經綸萬代。白登廟者,有為而興,昭穆不次。太祖有三層之宇,已降無方丈之室。又常用季秋,躬駕虔祀。今授衣之月,享祭明堂;立冬之始,奉烝太廟。若復齋白登,便為一月再駕。緬詳二理,謂宜省一。可廢東山之祀,成此二享之敬。可敕有司,但命內典神者,攝行祭事。獻明、道武各有廟稱,可具依舊式。」自太宗諸帝,昔無殿宇,因停之。
shí jiǔ nián, qiān dōu luò yì. èr yuè, zhào yuē: tài hé miào yǐ jiù, shén yí líng zhǔ, yí shí fèng níng. kě kè wǔ yuè fèng qiān yú miào. qí chū jīn yōng zhī yí, yī zhǔn chū dài dōu tài hé zhī shì. rù xīn miào zhī diǎn, kě yī jìn zhì jīn yōng zhī guǐ. qí wēi yí lǔ bù, rú chū dài miào. bǎi guān fèng qiān, yí kě shěng zhī. dàn lìng cháo guān sì pǐn yǐ shàng shì guān wǔ pǐn yǐ shàng zōng shì fèng yíng.
十九年,遷都洛邑。二月,詔曰:」太和廟已就,神儀靈主,宜時奉寧。可克五月奉遷於廟。其出金墉之儀,一準出代都太和之式。入新廟之典,可依近至金墉之軌。其威儀鹵簿,如出代廟。百官奉遷,宜可省之。但令朝官四品以上、侍官五品以上、宗室奉迎。」
běi qí wén xuān dì shòu chán, zhì liù miào. xiàn wǔ yǐ xià bù huǐ, yǐ shàng zé dì huǐ. bìng tóng miào ér bié shì. jì ér qiān shén zhǔ yú tài miào. wén xiāng wén xuān, bìng tài zǔ zhī zǐ, wén xuān chū yí qí zhāo mù zhī cì, yù bié lì miào, zhòng yì bù tóng. zhì èr nián qiū, shǐ fù tài miào. wǔ jì tóng liáng zhì.
北齊文宣帝受禪,置六廟。獻武以下不毀,以上則遞毀。並同廟而別室。既而遷神主於太廟。文襄、文宣,並太祖之子,文宣初疑其昭穆之次,欲別立廟,眾議不同。至二年秋,始附太廟。五祭同梁制。
hòu zhōu mǐn dì shòu chán, ér yòu zōng miào. zhuī zūn huáng zǔ wèi dé huáng dì míng gōng, shēng tài. fù wén wáng wèi wén huáng dì, miào hào tài zǔ. tài shī zhōu guó gōng, míng tài. nǐ zǔ yǐ shàng sān miào dì qiān, zhì tài zǔ bù huǐ. qí xià xiāng chéng zhì èr zhāo èr mù wèi wǔ yān. míng dì bēng, miào hào dài zōng, wǔ dì bēng, miào hào gāo zǔ, bìng wèi tiāo miào bù huǐ.
後周閔帝受禪,而右宗廟。追尊皇祖為德皇帝(名肱,生泰。)父文王為文皇帝,廟號太祖。(太師周國公,名泰。)擬祖以上三廟遞遷,至太祖不毀。其下相承置二昭二穆為五焉。明帝崩,廟號代宗,武帝崩,廟號高祖,並為祧廟不毀。
suí wén dì shòu mìng, qiǎn jiān tài bǎo yǔ wén shàn fèng cè yì tóng zhōu, gào huáng kǎo huán wáng miào, jiān yòng nǚ wū, tóng jiā rén lǐ. zhuī zūn hào wèi wǔ yuán huáng dì, dà sī kōng míng zhōng. huáng bǐ wèi yuán míng huáng hòu, yíng shén guī yú jīng shī. gǎi lì zuǒ zōng miào. wèi yán shǐ zǔ, yòu wú shòu mìng zhī tiāo, zì gāo zǔ yǐ xià, zhì sì qīn miào, tóng diàn yì shì. yī huáng gāo zǔ tài yuán fǔ jūn miào, èr huáng zēng zǔ kāng wáng miào, sān huáng zǔ xiàn wáng miào, sì huáng kǎo tài zǔ wǔ yuán huáng dì miào. nǐ zǔ qiān yú shàng, ér tài zǔ zhī miào bù huǐ. zhì yáng dì, lì qī miào. tài zǔ gāo zǔ gè yī diàn, zhǔn zhōu wén wǔ èr tiāo, yǔ shǐ zǔ ér sān. yú bìng fēn shì ér jì. shǐ jí tiāo zhī wài, cóng dié huǐ zhī fǎ. shí lǐ bù shì láng xǔ shàn xīn děng yì: àn zhōu zhì, zì tài zǔ yǐ xià, gè bié lì miào, zhì yú dì xiá, jiē shí yú tài zǔ. shì yǐ qián hàn yì suí chù ér lì. hòu hàn guāng wǔ xīn píng kòu luàn, wù cóng shěng yuē, nǎi zǒng lì yī táng, ér qún zhǔ yì shì. zì cǐ yǐ lái, yīn xún bù biàn. jīn qǐng lì qī miào. zhào kě. jì yíng luò yì, hòu yǒu sī zòu, qǐng yú dōng jīng jiàn lì zōng miào. dì wèi mì shū jiān liǔ qiǎo yán yuē: jīn shǐ zǔ jí èr tiāo yǐ jù, lìng hòu zi sūn, chù zhèn hé suǒ? yòu xià zhào, zhǔn yì bié lì gāo zǔ zhī miào, shǔ yǒu xíng yì, fù qǐn.
隋文帝受命,遣兼太保宇文善奉策詣同州,告皇考桓王廟,兼用女巫,同家人禮。追尊號為武元皇帝,(大司空名忠。)皇妣為元明皇后,迎神歸於京師。改立左宗廟。未言始祖,又無受命之祧,自高祖以下,置四親廟,同殿異室。一、皇高祖太原府君廟,二、皇曾祖康王廟,三、皇祖獻王廟,四、皇考太祖武元皇帝廟。擬祖遷於上,而太祖之廟不毀。至煬帝,立七廟。太祖、高祖各一殿,准周文、武二祧,與始祖而三。餘並分室而祭。始及祧之外,從迭毀之法。(時禮部侍郎許善心等議:」案周制,自太祖以下,各別立廟,至於禘祫,皆食於太祖。是以前漢亦隨處而立。後漢光武新平寇亂,務從省約,乃總立一堂,而群主異室。自此以來,因循不變。今請立七廟。」詔可。)既營洛邑,後有司奏,請於東京建立宗廟。帝謂秘書監柳{巧言}曰:」今始祖及二祧已具,令後子孫,處朕何所?」又下詔,准議別立高祖之廟,屬有行役,復寢。
dà táng wǔ dé yuán nián, zhuī zūn gāo zǔ yuē xuān jiǎn gōng, zēng zǔ yuē yì wáng, zǔ yuē jǐng huáng dì, kǎo yuē yuán huáng dì, fǎ jià yíng shén zhǔ, fù yú tài miào, shǐ xiǎng sì shì.
大唐武德元年,追尊高祖曰宣簡公,曾祖曰懿王,祖曰景皇帝,考曰元皇帝,法駕迎神主,祔於太廟,始享四室。
zhēn guān jiǔ nián, gāo zǔ bēng, zēng xiū tài miào. zhōng shū shì láng cén wén běn yì yuē: zǔ zhèng xuán zhě zé chén sì miào zhī zhì, shù wáng sù zhě zé yǐn qī miào zhī wén, guì jiàn hùn ér mò biàn, shì fēi fēn ér bù dìng. chūn qiū gǔ liáng chuán jí lǐ jì wáng zhì jì fǎ lǐ qì kǒng zǐ jiā yǔ, bìng yún' tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ miào, dài fū sān miào, shì yī miào'. shàng shū xián yǒu yī dé yuē' qī shì zhī miào, kě yǐ guān dé'. zhì yú sūn qīng kǒng ān guó liú xīn bān biāo fù zǐ kǒng cháo yú xǐ gàn bǎo zhī tú, shāng jiào jīn gǔ, xián yǐ wèi rán. gù qí wén yuē' tiān zǐ sān zhāo sān mù, yǔ tài zǔ zhī miào ér qī'. shì yǐ jìn sòng qí liáng, jiē yī sī yì, lì qīn miào liù, qǐ fēi yǒu guó zhī mào diǎn, bù kān zhī xiū liè hū! rán ruò shǐ wéi qún jīng zhī zhèng shuō, cóng lěi dài zhī yí yì, bēi zi yōng zhī dǔ lùn, zūn kāng chéng zhī jiù xué, zé tiān zǐ zhī lǐ, xià bī yú rén chén, zhū hóu zhī zhì, shàng tiě yú wáng zhě, fēi suǒ wèi zūn bēi yǒu xù, míng wèi bù tóng zhě yě. chén děng cān xiáng, qǐng yī jìn sòng gù shì, lì qīn miào liù, qí zǔ zōng zhī zhì, shì zūn jiù diǎn. zhì cóng zhī. yú shì zēng xiū tài miào, shǐ chóng fù hóng nóng fǔ jūn jí gāo zǔ shén zhǔ, bìng jiù sì shì wèi liù shì.
貞觀九年,高祖崩,增修太廟。中書侍郎岑文本議曰:」祖鄭玄者則陳四廟之制,述王肅者則引七廟之文,貴賤混而莫辨,是非紛而不定。春秋穀梁傳及禮記王制祭法禮器、孔子家語,並雲'天子七廟,諸侯五廟,大夫三廟,士一廟'。尚書咸有一德曰'七世之廟,可以觀德'。至於孫卿、孔安國、劉歆、班彪父子、孔晁、虞喜、干寶之徒,商較今古,咸以為然。故其文曰'天子三昭三穆,與太祖之廟而七'。是以晉、宋、齊、梁,皆依斯義,立親廟六,豈非有國之茂典,不刊之休烈乎!然若使違群經之正說,從累代之疑議,背子雍之篤論,遵康成之舊學,則天子之禮,下逼於人臣,諸侯之制,上僣於王者,非所謂尊卑有序,名位不同者也。臣等參詳,請依晉宋故事,立親廟六,其祖宗之制,式遵舊典。」制從之。於是增修太廟,始崇祔弘農府君及高祖神主,並舊四室為六室。
tài zōng bēng, qiān hóng nóng fǔ jūn shén zhǔ yú jiā shì, tài zōng shén zhǔ fù tài miào. gāo zōng bēng, shén zhǔ fù tài miào, yòu qiān xuān huáng dì shén zhǔ yú jiā shì.
太宗崩,遷弘農府君神主於夾室,太宗神主祔太廟。高宗崩,神主祔太廟,又遷宣皇帝神主於夾室。
ruì zōng chuí gǒng sì nián zhēng yuè, yòu yú dōng dōu lì gāo zǔ tài zōng gāo zōng sān miào, sì shí xiǎng sì, rú jīng miào zhī yí. bié lì chóng xiān miào yǐ xiǎng wǔ shì zǔ kǎo. wǔ tài hòu yòu lìng yì chóng xiān miào shì shù, suǒ sī yì, suì zhǐ. bó shì zhōu cóng qǐng lì qī miào, qí huáng jiā tài miào, qǐng jiǎn wèi wǔ shì. chūn guān shì láng jiǎ tài yǐn zòu yuē: qín hàn tài hòu lín cháo chēng zhì, bìng jù lǐ jīng zhèng wén, tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ miào. jīn zhōu cóng bié yǐn fú yì, guǎng shù yì wén, zhí chóng quán yí, bù yī cháng dù. qí chóng xiān miào, hé tóng zhū hóu zhī shù, guó jiā zōng miào bù kě yí biàn. tài hòu suì zhǐ. jì gé mìng chēng dì, gǎi dà táng jīng tài miào wèi xiǎng dé miào, sì shí wéi xiǎng gāo zǔ yǐ xià sān shì, yú sì shì bì qí mén, fèi xiǎng sì zhī lǐ. yòu yú dōng dōu gǎi zhì tài miào wèi qī shì, fù wǔ shì qī dài shén zhǔ. yòu gǎi jīng chóng xiān miào wèi chóng zūn miào, qí xiǎng sì rú tài miào zhī yí. réng gǎi tài miào shǔ wèi qīng miào tái, jiā guān yuán, chóng qí bān zhì.
睿宗垂拱四年正月,又於東都立高祖、太宗、高宗三廟,四時享祀,如京廟之儀。別立崇先廟以享武氏祖考。武太后又令議崇先廟室數,所司議,遂止。(博士周悰請立七廟,其皇家太廟,請減為五室。春官侍郎賈太隱奏曰:」秦漢太后臨朝稱制,並據禮經正文,天子七廟,諸侯五廟。今周悰別引浮議,廣述異文,直崇權儀,不依常度。其崇先廟,合同諸侯之數,國家宗廟不可移變。」太后遂止。)既革命稱帝,改大唐京太廟為享德廟,四時唯享高祖以下三室,餘四室閉其門,廢享祀之禮。又於東都改制太廟為七室,祔武氏七代神主。又改京崇先廟為崇尊廟,其享祀如太廟之儀。仍改太廟署為清廟台,加官員,崇其班秩。
shén lóng yuán nián, gǎi xiǎng dé miào yī jiù wèi jīng tài miào. qiān wǔ shì qī miào shén zhǔ yú xī jīng chóng zūn miào. dōng dōu zhì tài miào, yǐ jǐng huáng dì wèi tài zǔ, miào chóng liù shì.
神龍元年,改享德廟依舊為京太廟。遷武氏七廟神主於西京崇尊廟。東都置太廟,以景皇帝為太祖,廟崇六室。
shí tài cháng bó shì zhāng qí xián jiàn yì yuē: shǐ fēng zhī jūn, wèi zhī tài zǔ. tài zǔ zhī miào, bǎi dài bù qiān, shāng zhī xuán wáng zhōu zhī hòu jì shì yě. dàn shāng zì xuán wáng yǐ hòu, shí yǒu sì dài, zhì tāng ér yǒu tiān xià. zhōu zì hòu jì yǐ hòu, shí yǒu qī dài, zhì wǔ wáng ér yǒu tiān xià. qí jiān dài shù jì yuǎn, qiān miào qīn miào jiē chū tài zǔ zhī hòu, gù dé hé shí yǒu xù, zūn bēi bù chà. qí hòu hàn gāo shòu mìng, wú shǐ fēng zǔ, jí yǐ gāo zǔ huáng dì wèi tài zǔ. wèi wǔ chuàng yè, wén dì shòu mìng, yì yǐ wǔ dì wèi tài zǔ. jìn xuān chuàng yè, wǔ dì shòu mìng, yì yǐ xuān dì wèi tài zǔ. yǔ wén yǐ wén huáng dì wèi tài zǔ, suí shì yǐ wǔ yuán huáng dì wèi tài zǔ. guó jiā jǐng huáng dì shǐ fēng táng gōng, shí wèi tài zǔ. zhōng jiān dài shù jì jìn, liè zài sān zhāo sān mù zhī nèi, gù huáng jiā tài miào, wéi yǒu liù shì. qí hóng nóng fǔ jūn xuān guāng èr dì, zūn yú tài zǔ, qīn jǐn zé qiān, bù zài zhāo mù hé shí zhī shù. fèng chì' qī shì yǐ xià, yī jiù hào zūn chóng.' xù yòu fèng chì' jì lì qī miào, xū zūn chóng shǐ zǔ, sù lìng xiáng dìng' zhě. fú xún lǐ jīng, shǐ zǔ jí tài zǔ, tài zǔ zhī wài, gèng wú shǐ zǔ. hòu zhōu tài zǔ zhī wài, yǐ zhōu wén wáng wèi shǐ zǔ, bù hé lǐ jīng. huò yǒu yǐn bái hǔ tōng yì yún' hòu jì wèi shǐ zǔ, wén wáng wèi tài zǔ, wǔ wáng wèi tài zōng', jí zhèng xuán zhù shī yōng xù yún' tài zǔ wèi wén wáng' yǐ wèi shuō zhě. qí yì bù rán. hé zhě? bǐ yǐ lǐ' wáng zhě zǔ yǒu gōng ér zōng yǒu dé, zhōu rén zǔ wén wáng ér zōng wǔ wáng', yǐ wèi wén wáng wèi tài zǔ ěr, fēi xiá jì qún zhǔ hé shí zhī tài zǔ. jīn yì zhě, huò yǒu yù lì liáng wǔ zhāo wáng wèi shǐ zǔ zhě, shū wèi bù kě. hé zhě? xī zài shāng zhōu, jì xiè shǐ fēng, tāng wǔ zhī xìng, zuò yóu jì xiè, gù yǐ wèi tài zǔ, jí huáng jiā zhī jǐng dì shì yě. liáng wǔ zhāo wáng xūn yè wèi guǎng, hòu zhǔ shī shǒu, guó tǔ bù chuán. jǐng huáng shǐ fēng, shí běn míng mìng. jīn nǎi shě fēng táng zhī shèng liè, chóng xī liáng zhī yuǎn gòu, qiú zhī qián gǔ, shí guāi diǎn lǐ. wèi shì bù yǐ cáo cān wèi tài zǔ, jìn shì bù yǐ yīn wáng áng wèi tài zǔ, sòng shì bù yǐ chǔ yuán wáng wèi tài zǔ, qí liáng bù yǐ xiāo hé wèi tài zǔ, chén suí bù yǐ hú gōng yáng zhèn wèi tài zǔ, zé huáng jiā ān kě yǐ liáng wǔ zhāo wáng wèi tài zǔ hū? hàn zhī dōng jīng, dà yì jiāo sì, duō yǐ zhōu jiāo hòu jì, hàn dāng jiāo yáo. wéi dù lín yì, dú yǐ wèi' zhōu shì zhī xìng, zuò yóu hòu jì. hàn yè tè qǐ, gōng bù yuán yáo. zǔ zōng gù shì, suǒ yí yīn xún.' jìng cóng lín yì. yòu chuán chēng' yù zhī tiān shàng, shì wèn zhǎng rén', yǐ qí jìn zhī. wǔ dé zhēn guān zhī shí, qù liáng wǔ zhāo wáng, gài yì jìn yú jīn yǐ. dāng shí bù lì zhě, bù kě lì gù yě. jīn jì nián dài jìn yuǎn, fāng fù lì zhī, shí kǒng jǐng huáng shī zhí ér zhèn nù, wǔ zhāo xū wèi ér bù dā, fēi shè jì zhī fú yě. qǐng zhǔn chì jiā tài miào wèi qī shì, xiǎng xuān huáng dì yǐ bèi qī dài. qí shǐ zǔ bù hé bié yǒu zūn chóng.
時太常博士張齊賢建議曰:」始封之君,謂之太祖。太祖之廟,百代不遷,商之玄王、周之后稷是也。但商自玄王以後,十有四代,至湯而有天下。周自后稷以後,十有七代,至武王而有天下。其間代數既遠,遷廟親廟皆出太祖之後,故得合食有序,尊卑不差。其後漢高受命,無始封祖,即以高祖皇帝為太祖。魏武創業,文帝受命,亦以武帝為太祖。晉宣創業,武帝受命,亦以宣帝為太祖。宇文以文皇帝為太祖,隋室以武元皇帝為太祖。國家景皇帝始封唐公,實為太祖。中間代數既近,列在三昭三穆之內,故皇家太廟,唯有六室。其弘農府君、宣光二帝,尊於太祖,親盡則遷,不在昭穆合食之數。奉敕'七室以下,依舊號尊崇。'續又奉敕'既立七廟,須尊崇始祖,速令詳定'者。伏尋禮經,始祖即太祖,太祖之外,更無始祖。後周太祖之外,以周文王為始祖,不合禮經。或有引白虎通義雲'后稷為始祖,文王為太祖,武王為太宗',及鄭玄注詩雍序雲'太祖謂文王'以為說者。其義不然。何者?彼以禮'王者祖有功而宗有德,周人祖文王而宗武王',以謂文王為太祖耳,非祫祭群主合食之太祖。今議者,或有欲立涼武昭王為始祖者,殊為不可。何者?昔在商周,稷、卨始封,湯武之興,祚由稷、卨,故以為太祖,即皇家之景帝是也。涼武昭王勳業未廣,後主失守,國土不傳。景皇始封,實本明命。今乃舍封唐之盛烈,崇西涼之遠構,求之前古,實乖典禮。魏氏不以曹參為太祖,晉氏不以殷王卬為太祖,宋氏不以楚元王為太祖,齊、梁不以蕭何為太祖,陳、隋不以胡公、楊震為太祖,則皇家安可以涼武昭王為太祖乎?漢之東京,大議郊祀,多以周郊后稷,漢當郊堯。唯杜林議,獨以為'周室之興,祚由后稷。漢業特起,功不緣堯。祖宗故事,所宜因循。'竟從林議。又傳稱'欲知天上,事問長人',以其近之。武德、貞觀之時,去涼武昭王,蓋亦近於今矣。當時不立者,不可立故也。今既年代浸遠,方復立之,實恐景皇失職而震怒,武昭虛位而不荅,非社稷之福也。請准敕加太廟為七室,享宣皇帝以備七代。其始祖不合別有尊崇。」
tài cháng bó shì liú chéng qìng yì yuē: fū tài zǔ yǐ gōng jiàn, zhāo mù yǐ qīn chóng, yǒu gōng bǎi dài ér bù qiān, qīn jǐn qī yè ér dāng huǐ. huò yǐ tài zǔ dài qiǎn, miào shù fēi bèi, gèng yú zhāo mù zhī shàng, yuǎn lì hé qiān zhī jūn, qū cóng qī miào zhī wén, shēn guāi dié huǐ zhī zhì. jǐng huáng dì jùn dé jī táng, dài shù yóu jìn, hào suī chóng yú tài zǔ, qīn shàng liè yú zhāo mù, qiě lín liù shì zhī wèi, wèi shēn qī dài zhī zūn. shì zhī tài miào dāng liù, wèi hé yǒu qī. gù xiān cháo wéi yǒu xuān guāng jǐng yuán shén yáo wén wǔ liù dài qīn miào. dà dì dēng xiá, shén zhǔ shēng fù yú miào shì, yǐ xuān huáng dì dài shù dāng mǎn, zhǔn lǐ fù qiān. jīn zhǐ yǒu guāng huáng dì yǐ xià liù dài qīn miào, fēi shì tiān zǐ zhī miào shù bù dāng yǒu qī, běn yóu tài zǔ yǒu yuǎn jìn zhī yì, gù chū jiàn yǒu duō shǎo zhī shū. xuān huáng jì fēi shǐ zǔ, yòu miào wú zǔ zōng zhī hào, qīn jǐn jì qiān, qí miào bù hé zhòng lì. kǒng wéi wáng zhì zhī wén, bù hé xiān cháo zhī zhǐ. guāng chóng liù shì, bù kuī gǔ yì.
太常博士劉承慶議曰:」夫太祖以功建,昭穆以親崇,有功百代而不遷,親盡七葉而當毀。或以太祖代淺,廟數非備,更於昭穆之上,遠立合遷之君,曲從七廟之文,深乖迭毀之制。景皇帝濬德基唐,代數猶近,號雖崇於太祖,親尚列於昭穆,且臨六室之位,未申七代之尊。是知太廟當六,未合有七。故先朝唯有宣、光、景、元、神堯、文武六代親廟。大帝登遐,神主升祔於廟室,以宣皇帝代數當滿,准禮復遷。今止有光皇帝以下六代親廟,非是天子之廟數不當有七,本由太祖有遠近之異,故初建有多少之殊。宣皇既非始祖,又廟無祖宗之號,親盡既遷,其廟不合重立。恐違王制之文,不合先朝之旨。光崇六室,不虧古義。」
shí yǒu zhì, lìng zǎi chén gèng jiā xiáng dìng. lǐ bù shàng shū zhù qīn míng děng zòu yán: zhāng qí xián yǐ shǐ tóng tài zǔ, bù hé gèng zǔ zhāo wáng liú chéng qìng yǐ wáng zhì sān zhāo sān mù, bù hé zhòng chóng xuān dì. chén děng shāng liáng, qǐng yī zhāng qí xián yǐ jǐng huáng dì wèi tài zǔ, yī liú chéng qìng zūn chóng liù shì. zhì cóng zhī.
時有制,令宰臣更加詳定。禮部尚書祝欽明等奏言:」張齊賢以始同太祖,不合更祖昭王;劉承慶以王制三昭三穆,不合重崇宣帝。臣等商量,請依張齊賢以景皇帝為太祖,依劉承慶尊崇六室。」制從之。
sān nián, gǎi wǔ shì chóng zūn miào wèi chóng ēn miào, yī tiān shòu shí xiǎng jì. qí miào zhāi láng jiāng yòng wǔ pǐn zi, hòu què zhǐ. shí wǔ sān sī yòng shì, mì lìng ān lè gōng zhǔ fěng zhōng zōng, gù yǒu cǐ zhì. xún yòu tè lìng chóng ēn miào zhāi láng qǔ wǔ pǐn zi chōng. tài cháng bó shì yáng fú zòu yuē: tài miào zhāi láng zhǐ qǔ qī pǐn zi. jīn chóng ēn miào jì qǔ wǔ pǐn zi, tài miào zhāi láng zuò hé děng jí? dì yuē: yì zhǔn chóng ēn. fú yuē: chóng ēn wèi tài miào zhī chén, yǐ chén zhǔn jūn, yóu wèi tiě nì, yǐ jūn zhǔn chén, tiān xià yí jù. nǎi zhǐ.
三年,改武氏崇尊廟為崇恩廟,依天授時享祭。其廟齋郎將用五品子,後卻止。(時武三思用事,密令安樂公主諷中宗,故有此制。尋又特令崇恩廟齋郎取五品子充。太常博士楊孚奏曰:」太廟齋郎只取七品子。今崇恩廟既取五品子,太廟齋郎作何等級?」帝曰:」亦准崇恩。」孚曰:」崇恩為太廟之臣,以臣准君,猶為僣逆,以君准臣,天下疑懼。」乃止。)
ruì zōng fèi chóng ēn miào.
睿宗廢崇恩廟。
kāi yuán sì nián, gǎi tí zé tiān shén zhǔ yún zé tiān huáng hòu wǔ shì. tài cháng qīng jiāng jiǎo fù yǔ lǐ guān shàng yán yuē: jīn tài miào zhōng zé tiān huáng hòu pèi gāo zōng tí yún' tiān hòu shèng dì wǔ shì'. shén lóng zhī chū, yǐ qù dì hào. cén xī bù xián zhèng lǐ, fù tí dì míng, kǒng fēi tōng diǎn. qǐng zhí tí yún' zé tiān huáng hòu wǔ shì'. cóng zhī.
開元四年,改題則天神主雲」則天皇后武氏」。(太常卿姜皎復與禮官上言曰:」今太廟中則天皇后配高宗題雲'天后聖帝武氏'。神龍之初,已去帝號。岑羲不閒正禮,復題帝名,恐非通典。請直題雲'則天皇后武氏'。」從之。)
shí nián, zhì yí zhōng zōng shén zhǔ jiù zhèng miào, réng chuàng lì jiǔ shì. qí hòu zhì xiàn zǔ yì zǔ tài zǔ dài zǔ gāo zǔ tài zōng gāo zōng zhōng zōng ruì zōng tài miào jiǔ shì yě. zhōng zōng ruì zōng, xiōng dì xiāng jì. sūn píng zi shàng shū lùn zhī. jù xiōng dì zhāo mù piān zhōng.
十年,制移中宗神主就正廟,仍創立九室。其後制獻祖、懿祖、太祖、代祖、高祖、太宗、高宗、中宗、睿宗太廟九室也。(中宗、睿宗,兄弟相繼。孫平子上書論之。具兄弟昭穆篇中。)
èr shí sān nián zhēng yuè, shè wén: zōng miào zhì xiǎng, wù zài fēng jié. lǐ jīng yán gé, bì běn rén qíng. biān dòu zhī jiàn, huò wèi néng bèi wù. yí lìng lǐ guān xué shì xiáng yì jù zòu. tài cháng qīng wéi tāo zòu: zōng miào zhī diàn, měi zuò biān dòu gè jiā shí èr. yòu jiǔ jué zhì dù quán xiǎo, jǐn wú yī hé, zhí chí shén nán, qǐng shāo lìng guǎng dà. fù shàng shū shěng jí zhòng guān xiáng yì.
二十三年正月,赦文:」宗廟致享,務在豐潔。禮經沿革,必本人情。籩豆之薦,或未能備物。宜令禮官學士詳議具奏。」太常卿韋縚奏:」宗廟之奠,每座籩豆各加十二。又酒爵制度全小,僅無一合,執持甚難,請稍令廣大。」付尚書省集眾官詳議。
tài zǐ bīn kè cuī miǎn yì yuē: qiè wén shí lǐ lè zhī qíng zhě néng zuò, zhī lǐ lè zhī wén zhě néng shù. shù zuò zhī yì, shèng xián suǒ zhòng, lǐ lè zhī běn, gǔ jīn suǒ chóng, biàn ér tōng zhī, suǒ yǐ jiǔ yě. suǒ wèi biàn zhě, biàn qí wén yě suǒ wèi tōng zhě, tōng qí qíng yě. jì lǐ zhī xìng, zhào yú tài gǔ, rén suǒ yǐn shí, bì xiān yán xiàn. wèi yǒu huǒ huà, rú máo yǐn xuè, zé yǒu máo xuè zhī jiàn wèi yǒu qū niè, wū zūn póu yǐn, zé yǒu xuán jiǔ zhī diàn. shī jí hòu wáng, lǐ wù jiàn bèi, zuò wèi jiǔ lǐ, fú qí xī shēng, yǐ zhì xīn xiāng, yǐ jí fēng jié, gù yǒu sān shēng bā guǐ zhī shèng, wǔ qí jiǔ xiàn zhī yīn. rán yǐ shén dào zhì xuán, kě cún ér bù néng cè yě, jì lǐ zhì jìng, kě bèi ér bù kě fèi yě, shì yǐ máo xuè xīng yàn, xuán zūn xī xiàng, mí bù bì dēng yú míng jiàn yǐ. rán ér jiàn guì yú xīn, wèi bù shàng xiè, suī zé bèi wù, yóu cún jié zhì, gù lǐ yún' tiān zhī suǒ shēng, dì zhī suǒ zhǎng, gǒu kě jiàn zhě, mò bù xián zài'. bèi wù zhī qíng yě. yòu yuē' sān shēng zhī zǔ, bā guǐ zhī shí, měi wù bèi yǐ kūn chóng zhī yì, cǎo mù zhī shí, yīn yáng zhī wù bèi yǐ'. cǐ jié zhì zhī wén yě. xíng zǔ biān dòu, fǔ guǐ zūn léi zhī shí, jiē zhōu rén zhī shí zhuàn yě, qí yòng tōng yú yàn xiǎng bīn kè, ér zhōu gōng zhì lǐ, xián yǔ máo xuè xuán jiǔ, tóng jiàn yú xiān. jìn zhōng láng lú chén, jìn gǔ zhī lǐ zhě yě. zhe jiā jì lǐ, jiē jìn shí cháng shí, bù fù chún yòng jiù wén. rán zé dāng shí yǐn shí, bù kě què yú sì jì míng yǐ, shì biàn lǐ wén ér tōng qí qíng yě. wǒ guó jiā yóu lǐ lì xùn, yīn shí zhì fàn, kǎo tú shǐ yú qián diǎn, jī zhōu hàn zhī jiù yí. qīng miào shí xiǎng, lǐ zhuàn bì chén, yòng zhōu zhì yě ér gǔ shì cún yān yuán qǐn shàng shí, shí shàn jù shè, zūn hàn fǎ yě ér zhēn wèi jí yān. zhí gòng lái jì, zhì yuǎn wù yě yǒu xīn bì jiàn, shùn shí lìng yě. yuàn yòu zhī nèi, gōng sè suǒ shōu, sōu shòu zhī shí, qīn fā suǒ zhōng, mò bù gē xiān zé měi, jiàn ér hòu shí, jǐn chéng jìng yě. ruò cǐ zhì yǐ, fù hé jiā yān? dàn dāng shēn chì jì rú shén zài, wú huò jiǎn dài, zēng xù qián chéng. qí jìn zhēn xiū, huò shí xiān měi, kǎo zhū cí diǎn, yǒu suǒ lòu lüè, jiē xiáng zé míng mù, biān zhū jiǎ lìng, yīn yí ér jiàn, yǐ lèi xiāng cóng, zé xīn xiān féi nóng jǐn zài shì yǐ, bù bì jiā yú biān dòu zhī shù yě. zhì yú jì qì, suí wù suǒ yí. gù tài gēng, gǔ shí yě, shèng yú, gǔ qì yě. hé gēng, shí zhuàn yě, shèng yú xíng xíng, shí qì yě. yì yǒu gǔ zhuàn ér shèng yú shí qì, gù máo xuè shèng yú pán, xuán jiǔ shèng yú zūn. wèi yǒu jiàn shí zhuàn ér zhuī yòng gǔ qì zhě. gǔ zhì ér jīn wén, biàn yú shì yě. suī jiā biān dòu shí èr, wèi zú yǐ jǐn tiān xià měi wù, ér cuò zhū qīng miào, yǒu jiān bèi zhī míng, jìn yú chǐ yǐ. yòu jù hàn shū yì wén zhì, mò jiā zhī liú, chū yú qīng miào, shì yǐ guì jiǎn. yóu cǐ guān zhī, qīng miào zhī bù shàng yú shē, jiù yǐ. tài cháng suǒ qǐng, kǒng wèi kě xíng. yòu chēng' jiǔ jué quán xiǎo, xū jiā guǎng dà'. qiè jù lǐ wén, yǒu yǐ xiǎo wèi guì zhě, xiàn yǐ jué, guì qí xiǎo yě. xiǎo bù jí zhì, jìng ér fēi lǐ, shì yǒu sī zhī shī qí chuán yě. gù kě suí shī lí zhèng, wú dài yì ér hòu gé. wèi zhī jīn zhì, hé suǒ yī zhǔn, qǐng jiān xiáng lìng shì, jù wén ér xíng.
太子賓客崔沔議曰:」竊聞識禮樂之情者能作,知禮樂之文者能述。述作之義,聖賢所重,禮樂之本,古今所崇,變而通之,所以久也。所謂變者,變其文也;所謂通者,通其情也。祭禮之興,肇於太古,人所飲食,必先嚴獻。未有火化,茹毛飲血,則有毛血之薦;未有麴糵,汙樽抔飲,則有玄酒之奠。施及後王,禮物漸備,作為酒醴,伏其犧牲,以致馨香,以極豐潔,故有三牲八簋之盛,五齊九獻之殷。然以神道至玄,可存而不能測也,祭禮至敬,可備而不可廢也,是以毛血腥爓,玄樽犧象,靡不畢登於明薦矣。然而薦貴於新,味不尚褻,雖則備物,猶存節制,故禮雲'天之所生,地之所長,苟可薦者,莫不咸在'。備物之情也。又曰'三牲之俎,八簋之實,美物備矣;昆蟲之異,草木之實,陰陽之物備矣'。此節制之文也。鈃俎籩豆,簠簋樽罍之實,皆周人之時饌也,其用通於宴饗賓客,而周公制禮,咸與毛血玄酒,同薦於先。晉中郎盧諶,近古知禮者也。著家祭禮,皆晉時常食,不復純用舊文。然則當時飲食,不可闕於祀祭明矣,是變禮文而通其情也。我國家由禮立訓,因時制范,考圖史於前典,稽周漢之舊儀。清廟時享,禮饌畢陳,用周制也而古式存焉;園寢上食,時膳具設,遵漢法也而珍味極焉。職貢來祭,致遠物也;有新必薦,順時令也。苑囿之內,躬穡所收,蒐狩之時,親發所中,莫不割鮮擇美,薦而後食,盡誠敬也。若此至矣,復何加焉?但當申敕祭如神在,毋或簡怠,增勖虔誠。其進珍羞,或時鮮美,考諸祠典,有所漏略,皆詳擇名目,編諸甲令,因宜而薦,以類相從,則新鮮肥醲盡在是矣,不必加於籩豆之數也。至於祭器,隨物所宜。故太羹,古食也,盛於;,古器也。和羹,時饌也,盛於鈃;鈃,時器也。亦有古饌而盛於時器,故毛血盛於盤,玄酒盛於樽。未有薦時饌而追用古器者。古質而今文,便於事也。雖加籩豆十二,未足以盡天下美物,而措諸清廟,有兼倍之名,近於侈矣。又據漢書藝文志,墨家之流,出於清廟,是以貴儉。由此觀之,清廟之不尚於奢,舊矣。太常所請,恐未可行。又稱'酒爵全小,須加廣大'。竊據禮文,有以小為貴者,獻以爵,貴其小也。小不及制,敬而非禮,是有司之失其傳也。固可隨失釐正,無待議而後革。未知今制,何所依准,請兼詳令式,據文而行。」
shàng yuē: xiǎng sì shí sī fēng jié, bù yīng fǎ zhì zhě, yì bù kě yòng. yú shì gèng lìng tài cháng liàng jiā pǐn wèi. wéi tāo yòu qǐng měi shì jiā biān dòu gè liù, měi sì shí yì pǐn, yǐ dāng shí xīn guǒ jí zhēn xiū tóng jiàn. zhì kě zhī. yòu zhuó xiàn jiǔ jué, shàng lìng yòng yuè shēng yī shēng, hé yú gǔ yì, ér duō shǎo shì zhōng. zì shì cháng yī xíng yān.
上曰:」享祀實思豐潔,不應法制者,亦不可用。」於是更令太常量加品味。韋縚又請」每室加籩豆各六,每四時異品,以當時新果及珍羞同薦」。制可之。又酌獻酒爵,上令用龠升一升,合於古義,而多少適中。自是常依行焉。
tiān bǎo sān zài zhào: qǐng sì shí yǒu shì yú tài miào, liǎng jīng tóng rì gào xiǎng. suī bo jí chén, jù zūn shàng rì, ér yì shēn rú zài, lǐ huò yǒu guāi. zì jīn yǐ hòu, liǎng jīng yí gè bié zé jí rì gào xiǎng.
天寶三載詔:」頃四時有事於太廟,兩京同日告享。雖卜吉辰,俱遵上日,而義深如在,禮或有乖。自今以後,兩京宜各別擇吉日告享。」
wǔ zài zhào: jì shén rú zài, chuán zhū gǔ xùn, yǐ duō wèi guì, zhe zì lǐ jīng. lǜ liáo zhī yí, gài xī xián zhī shàng zhì gān zhǐ zhī pǐn, yì xiào zǐ zhī jǐn chéng. jì qiè yīn xīn, fāng zī biàn lǐ. qí yǐ hòu xiǎng tài miào, yí liào wài měi shì jiā cháng shí yī yá pán. réng lìng suǒ sī, wù jǐn fēng jié.
五載詔:」祭神如在,傳諸古訓,以多為貴,著自禮經。膟膋之儀,蓋昔賢之尚質;甘旨之品,亦孝子之盡誠。既切因心,方資變禮。其以後享太廟,宜料外每室加常食一牙盤。仍令所司,務盡豐潔。」
jiǔ zài qī yuè, zhì yuē: chéng qián yǒu shì zōng miào, jiē chēng gào xiǎng. zī nǎi lín xià zhī cí, pō kuī zūn shàng zhī yì. jìng yán sī chēng, shū wèi wèi yǔn. zì jīn yǐ hòu, měi qīn gào xiàn tài qīng tài wēi gōng, gǎi wèi cháo xiàn, yǒu sī xíng shì wèi jiàn xiàn. qīn gào xiǎng miào, gǎi wèi cháo xiǎng, yǒu sī xíng shì wèi jiàn xiǎng. qīn xún líng gǎi wèi cháo bài, yǒu sī xíng shì wèi bài líng. yīng yuán zhū shì gào zōng miào zhě, bìng gǎi wèi zòu. qí jiāo tiān hòu tǔ jí zhū zhù wén yún' gǎn zhāo gào' zhě, bìng gǎi wèi' gǎn zhāo jiàn'. gān fēng yuán nián, zhào yuē: měi wéi zōng miào zhì jìng, qián chéng guàn xiǎng, ér èr děng yī diàn, wéi yǒu wèi ān. sī gé jiù zhāng, yòng chóng yán pèi. zì jīn yǐ hòu, zōng miào jiàn xiǎng jué jí fǔ guǐ xíng, gè yí bié diàn. qí yú láo zhuàn, bìng yī héng diǎn. zhēn yuán jiǔ nián shí yī yuè jiǔ rì, yè tài miào, yǒu chì: zhì miào xíng lǐ, bù dé shī rù. zhì jìng zhī suǒ, zì hé lǚ dì ér xíng. nán jiāo yì yí zhǔn cǐ.
九載七月,制曰:」承前有事宗廟,皆稱告享。茲乃臨下之辭,頗虧尊上之義。靜言斯稱,殊未為允。自今以後,每親告獻太清太微宮,改為朝獻,有司行事為薦獻。親告享廟,改為朝享,有司行事為薦享。親巡陵改為朝拜,有司行事為拜陵。應緣諸事告宗廟者,並改為奏。其郊天后土及諸祝文雲'敢昭告'者,並改為'敢昭薦'。」(乾封元年,詔曰:」每惟宗廟至敬,虔誠祼享,而二等一奠,惟有未安。思革舊章,用崇嚴配。自今以後,宗廟薦享爵及簠簋鈃,各宜別奠。其餘牢饌,並依恆典。」貞元九年十一月九日,謁太廟,有敕:」至廟行禮,不得施褥。至敬之所,自合履地而行。南郊亦宜准此。」)
hòu fēi miào zhōu wèi dōng jìn sòng qí liáng dà táng
后妃廟(周 魏 東晉 宋 齊 梁 大唐)
zhōu jì xiān bǐ zhī miào, jiāng yuán lǚ dà rén jī, gǎn shén líng ér shēng hòu jì, shì zhōu zhī xiān mǔ yě. zhōu lì miào zì hòu jì wèi shǐ zǔ, ér jiāng yuán wú suǒ pèi, shì yǐ tè lì miào jì zhī, wèi zhī bì gōng. bì, shén zhī. sì shí jiàn. dì xiá yǔ qī miào jiē jì. lè zòu yí zé, gē xiǎo lǚ, wǔ dà huò. yí zé, yáng shēng cì wǔ, xiǎo lǚ wèi zhī hé.
周祭先妣之廟,(姜嫄履大人跡,感神靈而生后稷,是周之先母也。周立廟自后稷為始祖,而姜嫄無所配,是以特立廟祭之,謂之閟宮。閟,神之。)四時薦。禘祫與七廟皆祭。樂奏夷則,歌小呂,舞大濩。(夷則,陽聲次五,小呂為之合。)
wèi wén sī hòu yī zhōu jiāng yuán miào dì xiá. gāo táng lóng yì. wén dì zhēn hòu cì sǐ, gù bù liè miào. míng dì jí wèi, yǒu sī zòu qǐng zhuī shì yuē wén zhāo huáng hòu, shǐ sī kōng wáng lǎng chí jié fèng cè gào cí yú líng. shí sān gōng yòu zòu yuē: zì gǔ zhōu rén guī zǔ hòu jì, yòu tè lì miào yǐ sì jiāng yuán. jīn wén zhāo huáng hòu yú hòu sì, shèng dé zhì huà, qǐ yǒu liàng zāi! fū yǐ huáng jiā shì fēi zhī zūn, shén líng qiān huà, ér wú qǐn miào, fēi yǐ bào xiǎn dé, zhāo xiào jìng yě. yí yī zhōu lǐ, bié lì qǐn miào. tài hé yuán nián èr yuè, lì miào yú yè. sì yuè, luò yì chū yíng zōng miào, jué dì dé yù xǐ, fāng yī cùn jiǔ fēn, qí wén yuē tiān zǐ xiàn sī cí qīn. míng dì wèi zhī gǎi róng, yǐ tài láo gào miào. jǐng chū yuán nián shí èr yuè, yǒu sī yòu zòu: wén zhāo huáng hòu lì miào jīng shī, yǒng chuán xiǎng sì, lè wǔ yǔ zǔ miào tóng, fèi qí zài yè miào.
魏文思後依周姜嫄廟禘祫。(高堂隆議。)文帝甄后賜死,故不列廟。明帝即位,有司奏請追諡曰文昭皇后,使司空王朗持節奉策告祠於陵。(時三公又奏曰:」自古周人歸祖后稷,又特立廟以祀姜嫄。今文昭皇后於後嗣,聖德至化,豈有量哉!夫以皇家世妃之尊,神靈遷化,而無寢廟,非以報顯德,昭孝敬也。宜依周禮,別立寢廟。」)太和元年二月,立廟於鄴。四月,洛邑初營宗廟,掘地得玉璽,方一寸九分,其文曰」天子羨思慈親」。明帝為之改容,以太牢告廟。(景初元年十二月,有司又奏:文昭皇后立廟京師,永傳享祀,樂舞與祖廟同,廢其在鄴廟。)
dōng jìn yuán dì chū wèi jìn wáng, fēi yú shì xiān wáng. wáng dǎo yǔ hè xún shū, lùn yú miào yuán dì wèi láng yá wáng, nà yú shì wèi fēi, yǒng jiā zhōng wáng, dì wèi jìn wáng, zhuī shì wèi hòu. ér yuán dì zǐ míng dì zì yǒu mǔ, shí yǐ cǐ yí, gù bǐ xiōng dì zhāo mù zhī yì yě. yún: wáng suǒ chóng xī zhě tǐ yě, wèi gǎn dāng zhèng wèi rù miào jí huǐ fèi zhī shù, bù zhī biàn kě dé ěr bù? xún dá yuē: hàn guāng wǔ yú shǔ, yǐ yuán dì wèi fù, gù yú zhāo mù zhī xù, biàn jū chéng dì zhī wèi, ér qiān chéng dì zhī zhǔ yú zhǎng ān gāo miào. jīn shèng shàng yú huì dì wèi xiōng dì, yì dāng jū huì dì zhī wèi, ér shàng jì wǔ dì, huì dì yì yí bié miào, zé yú fēi miào wèi, dāng yǐ cǐ dìng. dǎo yòu yún: dài ruò sī yù yú tài miào lì hòu bié shì. xún dá yuē: yú yǐ zūn wáng jì dāng tiān zhī zhèng tǒng, ér wèi jǐn chén jū zhī jí chēng, jì míng chēng wèi jí, gèng yú shì yí wèi nán. huò wèi kě lì bié miào, shǐ jìn tuì wú fàn. yì wèi yǐ zūn yì suǒ zhòng shī yú jīn, yí rú yǒu kě ěr lǐ. ruò quán zūn xún bèi, zhāo mù jì zhèng, zé fǔ cóng dìng wèi, yì wú jū xiǎo bié. rán fēi cháng lǐ, wú suǒ qǔ zhǔn. yú míng zé wèi mǎn, yú lǐ zé biàn cháng. qiè yǐ dài suǒ zhēn zhuó, yú rén qíng wèi wèi ān.
東晉元帝初為晉王,妃虞氏先亡。王導與賀循書,論虞廟(元帝為琅琊王,納虞氏為妃,永嘉中亡,帝為晉王,追諡為後。而元帝子明帝自有母,時以此疑,故比兄弟昭穆之義也。)云:」王所崇惜者體也,未敢當正位入廟及毀廢之數,不知便可得爾不?」循答曰:」漢光武於屬,以元帝為父,故於昭穆之敘,便居成帝之位,而遷成帝之主於長安高廟。今聖上於惠帝為兄弟,亦當居惠帝之位,而上繼武帝,惠帝亦宜別廟,則虞妃廟位,當以此定。」導又云:」戴若思欲於太廟立後別室。」循答曰:」愚以尊王既當天之正統,而未盡宸居之極稱,既名稱未極,更於事宜為難。或謂可立別廟,使進退無犯。意謂以尊意所重施於今,宜如有可爾理。若全尊尋備,昭穆既正,則俯從定位,亦無拘小別。然非常禮,無所取准。於名則未滿,於禮則變常。竊以戴所斟酌,於人情為未安。」
sòng xiào wǔ dà míng èr nián, yǒu sī zòu, huáng dài yīn jì, wú shì yú zhāng tài hòu. bó shì sūn wǔ yì: jì tǒng yuē:' yǒu shì yú tài miào, zé qún zhāo qún mù xián zài, bù shī qí lún.' yīn sì shì hé shí tài zǔ ér xù zhāo mù. zhāng tài hòu jì qū yú shàng, bù liè zhèng miào. ruò yíng zhǔ rù tài miào, jì bù gǎn pèi liè yú zhèng xù, yòu wèi wén yú zhāo mù zhī wài bié lì wèi wèi. zhāng tài hòu miào, sì shí xiǎng jiàn, suī bù yú sūn zhǐ, ruò tài miào dì xiá, dú jì bié gōng, yǔ sì shí zhēng cháng bù yì, zé fēi dì dà jì zhī yì, yòu wú qǔ yú xiá hé shí zhī wén. wèi bù yí yǔ tài miào tóng yīn jì zhī lǐ yě. zhào yuē: zhāng huáng tài hòu zhuī zūn jí hào, lǐ tóng qī miào, qǐ róng dú què yīn jiàn, gé zī shèng sì? bì gōng yáo xiá, jì xíng yǒu zhōu, wèi jìn cóng xiǎng, shì fàn wú tì. yí shù fù qián diǎn, yǐ xuān qíng jìng. bó shì wáng xiè zhī yì: àn dì xiá xiǎo miào, lǐ wú zhèng wén, qiú zhī qíng lì, rú yǒu kě zhǔn. tuī xún xiá zhī wèi míng, suī zài hé shí, ér jì diǎn zhī zhòng, yú cǐ wèi dà. fū yǐ xiào xiǎng qīn, zūn ài wǎng jí, jì yīn jiàn yú tài zǔ, yì zhì shèng sì yú xiǎo miào. pì yǒu shì yú zūn zhě, kě yǐ jí bēi. gù wèi gāo táng lóng suǒ wèi yóu yǐ xiá gù ér jì zhī yě. shì yǐ wèi zhī wén sī, jìn zhī xuān hòu, suī bù bìng xù yú tài miào, ér yóu jūn dì yú jiāng yuán, qí yì rú cǐ. yòu xú miǎo suǒ yǐn sì bù xiá, jiù ér jì zhī, yǐ wèi bié xiǎng zhī lì, sī qí zhèng yǐ. yú wèi zhāng tài hòu miào, yì yí yīn jiàn. cóng zhī.
宋孝武大明二年,有司奏,皇代殷祭,無事於章太后。(博士孫武議:」祭統曰:'有事於太廟,則群昭群穆咸在,不失其倫。'殷祀是合食太祖而序昭穆。章太后既屈於上,不列正廟。若迎主入太廟,既不敢配列於正序,又未聞於昭穆之外別立為位。章太后廟,四時享薦,雖不於孫止,若太廟禘祫,獨祭別宮,與四時烝嘗不異,則非禘大祭之義,又無取於祫合食之文。謂不宜與太廟同殷祭之禮也。」)詔曰:」章皇太后追尊極號,禮同七廟,豈容獨闕殷薦,隔茲盛祀?閟宮遙祫,既行有周,魏晉從饗,式范無替。宜述附前典,以宣情敬。」(博士王燮之議:」按禘祫小廟,禮無正文,求之情例,如有可准。推尋祫之為名,雖在合食,而祭典之重,於此為大。夫以孝享親,尊愛罔極,既殷薦於太祖,亦致盛祀於小廟。譬有事於尊者,可以及卑。故魏高堂隆所謂猶以祫故而祭之也。是以魏之文思,晉之宣後,雖不並序於太廟,而猶均禘於姜嫄,其意如此。又徐邈所引四不祫,就而祭之,以為別饗之例,斯其證矣。愚謂章太后廟,亦宜殷薦。」從之。)
qī nián, zhào lì xuān guì fēi miào. shí yǒu sī zòu: gù xuān guì fēi jì jiā shū lǐ, wèi xiáng yīng lì miào bù? yú hé yì yuē: hūn yì yún' hòu lì liù gōng', hòu zhī yǒu sān fēi, yóu tiān zǐ zhī yǒu sān gōng yě. sān gōng jì zūn yú liè guó zhū hóu, sān fēi yì guì yú shù bāng fū rén. jù chūn qiū, zhòng zi dé kǎo bǐ bié gōng. jīn guì fēi lǐ yīng lì cǐ xīn miào. zhào kě. hé yīn hé. qí sì lǐ, wáng qīn zhí diàn jué. yǒu gù, sān qīng xíng shì. shí yǒu sī yòu zòu yán: xīn ān wáng fú xuān guì fēi qí shuāi zhōu, shí yī yuè liàn, shí sān yuè gǎo, shí wǔ yuè dàn, xīn sàng sān nián. wèi xiáng xuān guì fēi fù miào zài hé shí? rù miào zhī rì, dāng xiān yǒu fù, wèi dàn jí rù xīn miào ér yǐ? ruò zài dà xiáng wèi jí dàn zhōng rù miào zhě, yù sì shí biàn dé jì bù? yòu xīn ān wáng zài xīn zhì zhōng, dé qīn fèng jì bù? zuǒ chéng xú yuán yì yǐ: lǐ yǒu sǔn yì, gǔ jīn yì yí. chūn qiū chuán suī yún zú kū ér fù, fù ér zuò zhǔ, dài zhī zhū hóu, jiē dàn zhōng rù miào. qiě má yī quán yuán, gé fú yú yuán jiā shān dié biàn chú, shēn qíng yú huáng sòng. kuàng xuān guì fēi dàn yù ruì fān, zàng jiā shū lǐ, líng yán lú wèi, jiē zhǔ zhī zhé shèng, kǎo gōng chuàng sì, bù fù wèn zhī cháo tíng. wèi dàn chú zhī hòu, yí qīn zhí diàn jué, wáng ruò yǒu gù, sān qīng xíng shì. zhào kě. quán yīn qī juàn fǎn.
七年,詔立宣貴妃廟。(時有司奏:」故宣貴妃既加殊禮,未詳應立廟不?」虞龢議曰:」婚義雲'後立六宮',後之有三妃,猶天子之有三公也。三公既尊於列國諸侯,三妃亦貴於庶邦夫人。據春秋,仲子得考彼別宮。今貴妃理應立此新廟。」詔可。龢音禾。)其祀禮,王親執奠爵。有故,三卿行事。(時有司又奏言:」新安王服宣貴妃齊衰周,十一月練,十三月縞,十五月禫,心喪三年。未詳宣貴妃祔廟在何時?入廟之日,當先有祔,為但即入新廟而已?若在大祥未及禫中入廟者,遇四時便得祭不?又新安王在心制中,得親奉祭不?」左丞徐爰議以:」禮有損益,古今異儀。春秋傳雖雲卒哭而祔,祔而作主,代之諸侯,皆禫終入廟。且麻衣縓緣,革服於元嘉;苫絰變除,申情於皇宋。況宣貴妃誕育叡蕃,葬加殊禮,靈筵廬位,皆主之哲聖,考宮創祀,不復問之朝廷。謂禫除之後,宜親執奠爵,王若有故,三卿行事。」詔可。縓音七絹反。)
míng dì tài shǐ èr nián, zhāo tài hòu bēng. yǒu sī zòu: tài hòu yú zhì zūn wú qīn, shàng tè zhì yì fú. fù miào zhī lǐ, xià lǐ guān xiáng yì. nǎi jī xīn shí yú shàng wèi, qí jì shǐ yǒu sī xíng lǐ. bó shì wáng lüè děng zòu: zhāo huáng tài hòu zhèng wèi mǔ yí, zūn hào yǔn zhe, fù miào zhī lǐ, yí bèi yí diǎn zé. yú wèi shén zhǔ yīng rù zhāng hòu miào. yòu yí yī jìn yuán huáng zhī yú mǐn dì, ān dì zhī yú yǒng ān hòu, jì sì zhī rì, bù qīn zhí shāng jué, shǐ yǒu sī xíng shì. shí tài zōng xuān hòu yǐ fù zhāng tài hòu miào, yú hé yì yǐ wèi: chūn qiū zhī yì, shù mǔ suī míng tóng chóng hào, ér shí yì zhèng dí. shì yǐ yóu kǎo bié gōng, ér gōng zǐ zhǔ qí sì. jīn zhāo huáng tài hòu jì fēi suǒ shēng, yì wú qīn fèng zhī lǐ. zhōu lǐ zōng bó zhí yún' ruò wáng bù yǔ jì, zé shè wèi', rán zé shǐ yǒu sī xíng qí lǐ. yòu fù rén wú cháng zhì, gè yǐ fū wèi dìng, fū wáng yǐ zi wèi cì. zhāo huáng tài hòu jí zhèng wèi yú qián, xuān tài hòu zhuī zūn zài hòu, yǐ cì xù ér yán, yí jī shí yú shàng wèi. zhào kě. liù yuè, yǒu sī zòu: qī yuè cháng cí èr miào, yī jiù chē jià qīn fèng. xiào wǔ huáng dì shì, zhì zūn qīn jìn shāng jué. yòu zhāo huáng tài hòu shì yīng bài, jí zhù wén chēng huáng dì. yù míng. yòu huáng hòu jīn yuè èr shí wǔ rì qián jiàn yú mí, bài xiào wǔ huáng dì zhāo huáng tài hòu. bìng wú míng wén. lǐ guān yì yuē: jīn shàng jì zuǎn sì wén huáng, yú xiào wǔ jìn bài ér yǐ. shāng jué shǐ yǒu sī xíng shì. zhāo huáng tài hòu zhù wén chēng huáng dì. yù míng. xiào wǔ zhāo huáng tài hòu èr shì, fèi jiàn gào.
明帝泰始二年,昭太后崩。有司奏:」太后於至尊無親,上特製義服。祔廟之禮,下禮官詳議。」乃躋新祏於上位,其祭使有司行禮。(博士王略等奏:」昭皇太后正位母儀,尊號允著,祔廟之禮,宜備彝典則。愚謂神主應入章後廟。又宜依晉元皇之於愍帝,安帝之於永安後,祭祀之日,不親執觴爵,使有司行事。」時太宗宣後已祔章太后廟,虞龢議以為:」春秋之義,庶母雖名同崇號,而實異正嫡。是以猶考別宮,而公子主其祀。今昭皇太后既非所生,益無親奉之理。周禮宗伯職雲'若王不與祭,則攝位',然則使有司行其禮。又婦人無常秩,各以夫為定,夫亡以子為次。昭皇太后即正位於前,宣太后追尊在後,以次序而言,宜躋祏於上位。」詔可。)六月,有司奏:」七月嘗祠二廟,依舊車駕親奉。孝武皇帝室,至尊親進觴爵。又昭皇太后室應拜,及祝文稱皇帝。(御名。)又皇后今月二十五日虔見於禰,拜孝武皇帝、昭皇太后。並無明文。」禮官議曰:」今上既纂嗣文皇,於孝武進拜而已。觴爵使有司行事。昭皇太后祝文稱皇帝。(御名。)孝武、昭皇太后二室,廢薦告。」
hòu fèi dì yuán huī èr nián shí yuè bǐng yín, yǒu sī zòu: zhì zūn qīn cí tài miào wén huáng dì tài hòu miào zhī rì, xiào wǔ huáng dì jí zhāo huáng tài hòu, suī qīn fēi zhèng tǒng, ér cháng jīng běi miàn, yí zhí xiào wǔ huáng dì shāng jué, zhāo huáng tài hòu yī jiù sān gōng xíng shì. zuǒ chéng sūn miǎn yì: jìn dài zǔ zōng xiào zōng xiǎn zōng liè zōng sù zōng, bìng shì jìn dì zhī bó, jīn zhāo míng zhǔn, ér chū wú yǒu sī xíng shì zhī wén. yú wèi zhǔ shàng qīn zhí xiào wǔ huáng dì shāng jué, yǒu qiè qíng jìng. huáng tài hòu jūn mǔ zhī guì, jiàn zūn yī shí, yǔ zhāng xuān èr miào tóng xiǎng bì gōng, fēi wéi bù kě gōng fèng, nǎi yí yì qí huǐ tì. qǐng qiě yī jiù, sān gōng xíng shì. cóng zhī.
後廢帝元徽二年十月丙寅,有司奏:至尊親祠太廟文皇帝太后廟之日,孝武皇帝及昭皇太后,雖親非正統,而嘗經北面,宜執孝武皇帝觴爵,昭皇太后依舊三公行事。(左丞孫緬議:」晉代祖宗孝宗、顯宗、烈宗、肅宗,並是晉帝之伯,今朝明准,而初無有司行事之文。愚謂主上親執孝武皇帝觴爵,有愜情敬。皇太后君母之貴,見尊一時,與章、宣二廟同享閟宮,非惟不可躬奉,乃宜議其毀替。請且依舊,三公行事。」從之。)
qí míng dì jiàn wǔ èr nián, yǒu sī zòu qiān jǐng yì hòu yú xīn miào. chē fú zhī yí, chéng zhòng dí chē, fú zhī huī yī, shǒu shì yǐ fù. shì zhōng sàn qí cháng shì huáng mén shì láng sàn qí shì láng gè èr rén, fēn cóng qián hòu bù, tóng yú wáng zhě. nèi zhí yǒu nǚ shàng shū nǚ zhǎng yù qǐ yǐn.
齊明帝建武二年,有司奏遷景懿後於新廟。(車服之儀,乘重翟車,服之褘衣,首飾以覆。侍中、散騎常侍、黃門侍郎、散騎侍郎各二人,分從前後部,同於王者。內職有女尚書、女長御啟引。)
liáng wǔ dì lì xiǎo miào. tài zǔ tài fū rén miào yě. fēi dí, gù bié lì miào. huáng dì měi jì tài miào qì, nǎi yì xiǎo miào, yì yǐ yī tài láo, rú tài miào lǐ.
梁武帝立小廟。(太祖、太夫人廟也。非嫡,故別立廟。)皇帝每祭太廟訖,乃詣小廟,亦以一太牢,如太廟禮。
dà táng lì sù míng huáng hòu miào, shí xiǎng, yǒu sī xíng shì. rú kāi yuán lǐ.
大唐立肅明皇后廟,時享,有司行事。如開元禮。
huáng tài zǐ jí huáng zǐ zōng miào dōng jìn dà táng
皇太子及皇子宗廟(東晉 大唐)
dōng jìn xiào wǔ dì tài yuán liù nián, zhào yuē: wáng dà xiōng yǐ sī mǎ xún zhī wèi guó hòu, jì lǐ hé yí? bó shì jiāng xī yì: gǔ liáng chuán yún' gōng zǐ zhī zhòng, shì dài fū', zé wáng zǐ yī lì yě. qǐng huáng zǐ miào jì, yòng dài fū lǐ, sān miào. bó shì shěn jì děng yì: lǐ, dài fū sān miào, wú guì jiàn zhī bié, rán zé shàng zhì huáng zǐ, xià jí péi chén, qí lǐ wú èr. shēng yòng shǎo láo. ruò jì sì zhī shēn wèi zhǔn dài fū, jì yòng shì lǐ. àn huì jī wáng sì zǐ, jí jiǎn wén dì zhǎng zi. bó shì shěn jì děng yì: huì jī wáng sì zǐ jì yǐ jí fèi, dāng jiàng cóng zhī gōng zǐ, zé jiē rú dài fū, shēng yòng shǎo láo. yí quán lì xíng miào, gào sì, ér hòu yíng jì sì zhī shēn. jiāng xī yì: huáng zǐ suī yǒu miào, rán wú zi bù lì miào, gù zhào shǐ lì hòu, zhēng cháng zhī sì, chēng' huáng dì yǒu mìng, mìng mǒu jì sì'. bó shì shěn jì yì: huáng zǐ yī rú dài fū lǐ, yīng lì hòu, yí xiān gào, quán wèi xíng miào. gào, yú lǐ wú wén. zhǔn xiān lì miào gào sì, ér hòu yíng jì sì zhī shēn. àn lǐ, jūn hōng sì zǐ shēng, tài zhù bì miǎn gào yú bìn. jì zàng sì zǐ shēng, zhù gào yú mí. míng fū zōng miào zhě, shén líng zhī suǒ zhái, shì yǐ cún wáng jí xiōng bì xiān gào yú miào, gǔ jīn bù gé zhī zhì, sān dài bù yì zhī diǎn. qǐ yǒu xìng miè jì jué, chuán sì bǎi dài, ér wū wáng zhě zhī líng, yí gào shēng zhī yì yé? yuán qíng yī lǐ, wèi yí xiān gào yú líng, hòu yíng yú zi. yǔ wèi zhī wèi: sì zǐ yǐ wú zi bù miào, jīn yǒu sì zǐ, nǎi lì miào yé? gào shēng zhě shì xiān zì yǒu miào, bù dé yǐn yǐ wèi lì.
東晉孝武帝太元六年,詔曰:」亡大兄以司馬珣之為國後,祭禮何儀?」博士江熙議:」穀梁傳雲'公子之重,視大夫',則王子一例也。請皇子廟祭,用大夫禮,三廟。(博士沈寂等議:」禮,大夫三廟,無貴賤之別,然則上至皇子,下及陪臣,其禮無二。」)牲用少牢。若繼嗣之身未准大夫,祭用士禮。(按會稽王嗣子,即簡文帝長子。博士沈寂等議:」會稽王嗣子既以疾廢,當降從之公子,則皆如大夫,牲用少牢。」)宜權立行廟,告嗣,而後迎繼嗣之身。(江熙議:」皇子雖有廟,然無子不立廟,故詔使立後,烝嘗之祀,稱'皇帝有命,命某繼嗣'。」博士沈寂議:」皇子依如大夫禮,應立後,宜先告,權為行廟。告,於禮無文。准先立廟告嗣,而後迎繼嗣之身。案禮,君薨嗣子生,太祝裨冕告於殯。既葬嗣子生,祝告於禰。明夫宗廟者,神靈之所宅,是以存亡吉凶必先告於廟,古今不革之制,三代不易之典。豈有興滅繼絕,傳祀百代,而誣亡者之靈,疑告生之義耶?緣情依禮,謂宜先告於靈,後迎於子。」庾蔚之謂:」嗣子以無子不廟,今有嗣子,乃立廟耶?告生者是先自有廟,不得引以為例。」)
dà táng kāi yuán sān nián, yòu shí yí chén zhēn jié yǐ zhū tài zǐ miào bù hé shǒu gōng sì xiǎng, shàng shū: fú jiàn zhāng huái tài zǐ děng sì miào, yuǎn zé cóng zǔ, jìn zé táng kūn, bìng fēi yǒu gōng yú rén, lì shì yú dài, ér qǐn miào xiāng shǔ, xiàn guàn lián shí, shì bù shī gǔ, yǐ kè yǒng dài, chén shí yí zhī. jīn zhāng huái tài zǐ děng nǎi yǐ líng miào, fēn shǔ guān liáo, bā chù xiū yíng, sì shí jì xiǎng, wù xū guān gěi, rén bì gōng liáng, hé lè dēng gē, xián tóng liè dì. jǐn àn zhōu lǐ, shǐ zǔ yǐ xià, yóu chēng xiǎo miào, wèi zhī cǐ miào, jué míng wéi hé? chén wèi bā shǔ sī cún, yuán liáo qiě shěng, sì shí jì sì, gōng gěi xián tíng. chén yòu wén pán shí wéi chéng, jì kāi fēng jiàn zhī diǎn bié zi wèi zǔ, fēi wú dà xiǎo zhī zōng. qí sì líng miào děng yīng xū jì sì zhě, bìng lìng chéng hòu zi sūn, zì xiū qí shì. chóng cǐ zhèng diǎn, jì hé lǐ jīng. shàng lìng yǒu sī jí lǐ guān jí qún chén xiáng yì zòu wén.
大唐開元三年,右拾遺陳貞節以諸太子廟不合守供祀享,上疏:」伏見章懷太子等四廟,遠則從祖,近則堂昆,並非有功於人,立事於代,而寢廟相屬,獻祼連時,事不師古,以克永代,臣實疑之。今章懷太子等乃以陵廟,分署官寮,八處修營,四時祭享,物須官給,人必公糧,合樂登歌,咸同列帝。謹按周禮,始祖以下,猶稱小廟,未知此廟,厥名維何?臣謂八署司存,員寮且省,四時祭祀,供給咸停。臣又聞磐石維城,既開封建之典;別子為祖,非無大小之宗。其四陵廟等應須祭祀者,並令承後子孫,自修其事。崇此正典,冀合禮經。」上令有司集禮官及群臣詳議奏聞。
jià bù yuán wài láng péi zi yú yì yuē: jǐn àn qián jiàn sì miào děng, bìng qián huáng dí yìn, yǔn shēn zhāo dài, shèng shàng āi gǔ ròu zhī shēn, xī zhēng cháng zhī xiǎng, xiàn zhāng wǎng xī, chuí fàn jiāng lái. xī yuán miào liè zhōu, lì yuán jū hàn, bìng wèi fēi qī dài, zhì zài yī shí, sī bìng qián dài hóng guī, hòu xián lìng fàn. yòu àn chūn qiū, hú tū shì xià guó, yù tài zǐ, shǐ dēng pū, yuē' yǔ jiāng yǐ jìn bì qín, qín jiāng sì yǔ.' cǐ zé tài zǐ zhī yán, wú hòu míng yǐ. duì yuē:' shén bù xīn fēi lèi, rén bù sì fēi zú, jūn sì wú nǎi tiǎn hū!' cǐ zé jìn yǒu qí sì, lì miào bì yǐ. yòu dìng gōng yuán nián, lì yáng gōng. jīng chuán gèng wú yì shuō. zhèng xuán zhù yún:' yáng gōng, bó qín zhī zǐ, jì shì dǎo ér lì qí gōng yě.' kǎo zhī hàn chǔ jìn dí zé rú bǐ, yán hū zhōu miào lǔ gōng zé rú cǐ, qǐ kě shǐ jìn qiú qín sì, lì fěi hàn sī? qiú wǎng zhě shēn, suǒ zhí zhě xiān, dú shén màn lǐ, lǐ bì bù rán. qiě zūn yǐ chǔ hòu, wèi jué zhū hóu, shì hào jì chóng, guān lì yǒu diǎn. qù yáng cún shuò, fēi lǐ suǒ ān, gǒu lì wàng lǐ, hé yǐ wèi guó.
駕部員外郎裴子餘議曰:」謹按前件四廟等,並前皇嫡胤,殞身昭代,聖上哀骨肉之深,錫烝嘗之享,憲章往昔,垂範將來。昔嫄廟列周,戾園居漢,並位非七代,置在一時,斯並前代宏規,後賢令范。又按春秋,狐突適下國,遇太子,使登仆,曰'予將以晉畀秦,秦將祀予。'此則太子之言,無後明矣。對曰:'神不歆非類,人不祀非族,君祀無乃殄乎!'此則晉有其祀,立廟必矣。又定公元年,立煬宮。經傳更無異說。鄭玄注云:'煬公,伯禽之子,季氏禱而立其宮也。'考之漢儲晉嫡則如彼,言乎周廟魯宮則如此,豈可使晉求秦祀,戾匪漢思?求枉者深,所直者鮮,黷神慢禮,理必不然。且尊以儲後,位絕諸侯,諡號既崇,官吏有典。去羊存朔,非理所安,狗利忘禮,何以為國。」
tài cháng bó shì duàn tóng tài yì yuē: fú jù yǐn tài zǐ děng, jiē bǐng shū ēn, shì chuàng líng qǐn. yī xiū píng zǎo, zhòu yí tán zhè, qǐ fēi mù qīn jì jué, dào wǎng tuī ēn zhě yú! kuàng hàn zhì lì yuán, jìn xún yú sì, shū chēng xián zhì, lǐ jì bǎi shén, fēn lún wēi ruí, kě lüè yán yǐ. yǐn tài zǐ děng bìng tè jiàng sī lún, bié yíng cí yǔ, yì shū tài miào, ēn chū dāng shí. jiè rú shì zhě zhī xī píng fán, yì yóu shēng zhě zhī kāi máo tǔ, chǒng zhāng suǒ jí, shuí wèi fēi yí? qiě zì gǔ dì wáng, fēng jiàn zǐ dì, jì yǐ wéi chéng zhī gù, xián dēng liè jùn zhī róng, qǐ bì yǒu gōng yú rén, lì shì yú dài? shēng zhě céng wú yì yì, shì zhě zhé cǐ zòu tíng, suī cún méi zhī jī bù tóng, ér jūn qīn zhī ēn hé bié! cǐ zé qīng zhòng fēi dāng, qíng lǐ bù jūn, shén dào gù shì nán wū, rén qíng shú yún qí kě.
太常博士段同泰議曰:」伏據隱太子等,皆稟殊恩,式創陵寢。一羞蘋藻,驟移檀柘,豈非睦親繼絕,悼往推恩者歟!況漢置戾園,晉循虞祀,書稱咸秩,禮紀百神,紛綸葳蕤,可略言矣。隱太子等並特降絲綸,別營祠宇,義殊太廟,恩出當時。借如逝者之錫蘋蘩,亦猶生者之開茆土,寵章所及,誰謂非宜?且自古帝王,封建子弟,寄以維城之固,咸登列郡之榮,豈必有功於人,立事於代?生者曾無異議,逝者輒此奏停,雖存沒之跡不同,而君親之恩何別!此則輕重非當,情禮不均,神道固是難誣,人情孰雲其可。」
kāi yuán èr shí èr nián qī yuè chì: zèng tài zǐ qǐng nián guān wèi lì miào, bìng zhì xiǎng sì, suī yù guī hòu, ér qíng qiě wèi ān. zhēng cháng zhī shí, zi sūn bù jí, ruò zhuān lìng guān jì, shì yǐ shū jiān qīn, suì cǐ wèi cháng, qǐ yún jiào xiào. qí zhū zèng tài zǐ yǒu hòu zhě, dàn guān zhì miào, gè lìng zǐ sūn zì zhǔ jì, qí shǔ jí guān xī tíng. ruò wú hòu zhě, yí yī jiù.
開元二十二年七月敕:」贈太子頃年官為立廟,並致享祀,雖欲歸厚,而情且未安。烝嘗之時,子孫不及,若專令官祭,是以疏間親,遂此為常,豈雲教孝。其諸贈太子有後者,但官置廟,各令子孫自主祭,其署及官悉停。若無後者,宜依舊。」
shàng yuán èr nián èr yuè, lǐ yí shǐ tài cháng qīng dù hóng jiàn zòu: ràng dì qī miào děng, qǐng tíng sì shí xiǎng xiàn. měi zhì dì xiá zhī yuè, zé yī jì yān. lè yòng dēng gē yī bù, shēng xiàn zūn zǔ zhī lǐ, tóng tài miào yī shì zhī yí.
上元二年二月,禮儀使、太常卿杜鴻漸奏:」讓帝七廟等,請停四時享獻。每至禘祫之月,則一祭焉。樂用登歌一部,牲獻樽俎之禮,同太廟一室之儀。」