strong lǐ bā shí sān kāi yuán lǐ zuǎn lèi shí bā jiā lǐ èr strong
禮八十三 開元禮纂類十八 嘉禮二
huáng dì huáng hòu zhèng zhì shòu huáng tài zǐ cháo hè
皇帝皇后正至受皇太子朝賀
qián èr rì, běn sī xuān shè nèi wài, gè gōng qí zhí.
前二日,本司宣攝內外,各供其職。
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò zuò yú tài jí diàn běi bì, nán xiàng. shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú chéng tiān mén wài dōng cháo táng běi, xī xiàng. yòu yú dōng gōng cháo táng shè gōng chén cì rú shì. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng rú lín xuān yí. diǎn yí shè huáng tài zǐ wèi yú héng jiē nán dào dōng, běi miàn. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, chà tuì, jù xī miàn. fèng lǐ shè gōng chén bǎn wèi yú dōng gōng cháo táng rú cháng.
前一日,尚舍奉御設御幄座於太極殿北壁,南向。守宮設皇太子次於承天門外東朝堂北,西向。又於東宮朝堂設宮臣次如式。太樂令展宮懸於殿庭如臨軒儀。典儀設皇太子位於橫街南道東,北面。設典儀位於懸之東北,贊者二人在南,差退,俱西面。奉禮設宮臣版位於東宮朝堂如常。
qí rì, yī shí kè gōng guān jù jí yú cì, gè fú qí fú. zhū wèi lǜ gè lēi suǒ bù chén shè rú cháng. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." diǎn yè yǐn gōng chén gè jiù wèi. shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, yòu shù zǐ fù bǎo rú shì. jù yì gé fèng yíng. pū jìn jīn hé yú xī gé wài, nán xiàng. nèi lǜ yī rén zhí dāo lì yú hé qián, běi xiàng. zhōng yǔn yī rén zài shì chén zhī qián, zàn zhě èr rén zài zhōng yǔn qián.
其日,依時刻宮官俱集於次,各服其服。諸衛率各勒所部陳設如常。左庶子版奏:"請中嚴。"典謁引宮臣各就位。侍衛之官各服其器服,(右庶子負寶如式。)俱詣閤奉迎。仆進金輅於西閤外,南向。內率一人執刀立於輅前,北向。中允一人在侍臣之前,贊者二人在中允前。
zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." pū fèn yī ér shēng, zhèng lì zhí pèi. huáng tài zǐ jù fú yuǎn yóu guān, ruò wèi guān zé shuāng tóng jì. jiàng shā páo, shēng yú yǐ chū, zuǒ yòu shì wèi rú cháng yí. nèi lǜ qián zhí pèi, huáng tài zǐ shēng hé, pū lì shòu suī, zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì rú cháng. zhōng yǔn jìn, dāng hé qián guì, zòu chēng:" zhōng yǔn chén mǒu yán, qǐng fā yǐn." fǔ fú, xìng, tuì fù wèi. fán zhōng yǔn zòu qǐng, jiē rú cǐ yí. hé dòng, zhōng yǔn yǔ zàn zhě jiā yǐn yǐ chū, nèi lǜ jiā hé ér qū. chū zhòng míng mén, zhì shì chén shàng mǎ suǒ, zhōng yǔn zòu:" qǐng hé quán tíng, lìng shì chén shàng mǎ." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zhōng yǔn tuì chēng:" shì chén shàng mǎ." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ shì chén jiē shàng mǎ, zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì yú hé qián, zàn zhě zài gòng fèng guān rén nèi. shì chén shàng mǎ bì, zhōng yǔn zòu chēng:" qǐng lìng chē yòu shēng." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zhōng yǔn tuì fù wèi. nèi lǜ shēng qì, zhōng yǔn zòu:" qǐng fā yǐn." tuì fù wèi. huáng tài zǐ hé dòng, sān shī chéng chē xùn dǎo, sān shǎo chéng chē xùn cóng, míng náo ér xíng, wén wǔ gōng chén jiē chéng mǎ yǐ cóng. zhì zhǎng lè mén, náo chuī zhǐ. zhì cì qián, huí hé xī xiàng, nèi lǜ jiàng lì yú hé yòu. zuǒ shù zǐ jìn, dāng hé qián guì, zòu chēng:" zuǒ shù zǐ chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng tài zǐ jiàng hé, shè rén yǐn jiù cì zuò, shì wèi rú cháng.
左庶子版奏:"外辦。"仆奮衣而升,正立執轡。皇太子具服遠遊冠,(若未冠則雙童髻。)絳紗袍,升輿以出,左右侍衛如常儀。內率前執轡,皇太子升輅,仆立授綏,左庶子以下夾侍如常。中允進,當輅前跪,奏稱:"中允臣某言,請發引。"俯伏,興,退復位。(凡中允奏請,皆如此儀。)輅動,中允與贊者夾引以出,內率夾輅而趨。出重明門,至侍臣上馬所,中允奏:"請輅權停,令侍臣上馬。"左庶子前承令,退稱:"令曰諾。"中允退稱:"侍臣上馬。"贊者承傳,文武侍臣皆上馬,左庶子以下夾侍於輅前,贊者在供奉官人內。侍臣上馬畢,中允奏稱:"請令車右升。"左庶子前承令,退稱:"令曰諾。"中允退復位。內率升訖,中允奏:"請發引。"退復位。皇太子輅動,三師乘車訓導,三少乘車訓從,鳴鐃而行,文武宮臣皆乘馬以從。至長樂門,鐃吹止。至次前,回輅西向,內率降立於輅右。左庶子進,當輅前跪,奏稱:"左庶子臣某言,請降輅。"俯伏,興,還侍位。皇太子降輅,舍人引就次坐,侍衛如常。
qí rì, yī shí kè jiāng shì tián jiē, zhū wèi lēi suǒ bù liè huáng huī dà zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. huáng tài zǐ jì jiù cì, shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." jìn zhàng jiù chén yú gé wài. tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi. zhū wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. tōng shì shè rén yǐn qún guān sì pǐn yǐ xià cì rù jiù wèi. huáng tài zǐ chū cì, shè rén yǐn huáng tài zǐ, sān shī sān shǎo dǎo cóng rú shì, rù lì yú tài jí mén wài zhī dōng, xī miàn. zhū wèi lǜ zuǒ yòu shù zǐ shè rén jí jìn shì zhě liàng rén cóng rù.
其日,依時刻將士填街,諸衛勒所部列黃麾大仗屯門及陳於殿庭如常儀。皇太子既就次,侍中版奏:"請中嚴。"近仗就陳於閤外。太樂令帥工人入就位,協律郎入就舉麾位。諸衛之官各服其器服,符寶郎奉寶,俱詣閤奉迎。典儀帥贊者先入就位。通事舍人引群官四品以下次入就位。皇太子出次,舍人引皇太子,三師三少導從如式,入立於太極門外之東,西面。(諸衛率、左右庶子、舍人及近侍者量人從入。)
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn zhī fú, chéng yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng. xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gōng gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò, nán xiàng zuò. fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng. xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"皇帝服袞冕之服,乘輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應。協律郎跪,俯伏,舉麾,工鼓柷,奏太和之樂,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座,南向坐。符寶郎奉寶置於御座如常。協律郎偃麾,戛敔,樂止。
shè rén yǐn huáng tài zǐ rù jiù wèi. zhū wèi lǜ zuǒ yòu shù zǐ yǐ xià cóng rù zhě, lì yú huáng tài zǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. huáng tài zǐ chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, huáng tài zǐ zài bài. shè rén yǐn huáng tài zǐ yì xī jiē, chū xíng lè zuò, zhì jiē lè zhǐ. shè rén yǐn huáng tài zǐ shēng, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì, hè chēng:" yuán zhèng shǒu zuò, jǐng fú wéi xīn. fú wéi bì xià yǔ tiān tóng xiū." dōng zhì yún:" tiān zhèng zhǎng zhì, fú wéi bì xià rú rì zhī shēng." yǐ xià zhū zhèng zhì, hè cí bìng tóng. fǔ fú, xìng. shè rén yǐn jiàng, lè zuò, fù wèi, lè zhǐ. huáng tài zǐ zài bài. shì zhōng qián chéng zhì, jiàng yì huáng tài zǐ dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." huáng tài zǐ zài bài. xuān zhì qì, huáng tài zǐ yòu zài bài. diǎn yí chàng:" zài bài." huáng tài zǐ yòu zài bài. tōng shì shè rén yǐn chū, chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. huáng tài zǐ jì chū, gōng wáng rù, cháo hè rú bié yí.
舍人引皇太子入就位。(諸衛率、左右庶子以下從入者,立於皇太子東南,西面北上。)皇太子初入門,舒和之樂作,至位,樂止。立定,典儀曰:"再拜。"贊者承傳,皇太子再拜。舍人引皇太子詣西階,初行樂作,至階樂止。舍人引皇太子升,進當御座前,北面跪,賀稱:"元正首祚,景福惟新。伏惟陛下與天同休。"(冬至云:"天正長至,伏惟陛下如日之升。"以下諸正至,賀詞並同。)俯伏,興。舍人引降,樂作,復位,樂止。皇太子再拜。侍中前承制,降詣皇太子東北,西面稱:"有制。"皇太子再拜。宣制訖,皇太子又再拜。典儀唱:"再拜。"皇太子又再拜。通事舍人引出,初行樂作,出門樂止。皇太子既出,公王入,朝賀如別儀。
huáng tài zǐ cháo hè huáng hòu. qián yī rì, shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú chóng yì mén nèi, suí dì zhī yí. qí rì, sī zàn shè huáng tài zǐ bǎn wèi yú huáng hòu zhèng diàn zhī tíng xuán nán, běi miàn. huáng tài zǐ cháo huáng dì qì, shè rén yǐn huáng tài zǐ cóng nà yì mén yì chóng yì mén nèi cì quán tíng. wài mìng fù cháo hè jiāng qì, shè rén yǐn huáng tài zǐ chū lì yú sù zhāng mén. wài mìng fù chū qì, nèi yè zhě jiān yǐn huáng tài zǐ zhì sù zhāng mén, sī bīn chéng yǐn huáng tài zǐ rù jiù wèi. lì dìng, sī zàn chàng:" zài bài." huáng tài zǐ zài bài qì, sī bīn yòu yǐn huáng tài zǐ yì xī jiē shēng, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, qí hè cí tóng hè huáng dì, wéi gǎi yún diàn xià. fǔ fú, xìng, yǐn jiàng fù wèi, huáng tài zǐ zài bài. shàng yí qián chéng lìng, jiàng yì huáng tài zǐ xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." huáng tài zǐ zài bài. xuān lìng qì, yòu zài bài. sī zàn chàng:" zài bài." huáng tài zǐ yòu zài bài. sī bīn yǐn huáng tài zǐ zhì gé, nèi yè zhě jiān chéng yǐn yǐ chū. shè rén yǐn huáng tài zǐ chéng chē hái gōng rú lái yí.
皇太子朝賀皇后。前一日,守宮設皇太子次於崇義門內,隨地之宜。其日,司贊設皇太子版位於皇后正殿之庭懸南,北面。皇太子朝皇帝訖,舍人引皇太子從納義門詣崇義門內次權停。外命婦朝賀將訖,舍人引皇太子出立於肅章門。外命婦出訖,內謁者監引皇太子至肅章門,司賓承引皇太子入就位。立定,司贊唱:"再拜。"皇太子再拜訖,司賓又引皇太子詣西階升,當御座前,北面跪賀,(其賀詞同賀皇帝,唯改雲殿下。)俯伏,興,引降復位,皇太子再拜。尚儀前承令,降詣皇太子西北,東面稱:"令旨。"皇太子再拜。宣令訖,又再拜。司贊唱:"再拜。"皇太子又再拜。司賓引皇太子至閤,內謁者監承引以出。舍人引皇太子乘車還宮如來儀。
huáng dì huáng hòu zhèng zhì shòu huáng tài zǐ fēi cháo hè
皇帝皇后正至受皇太子妃朝賀
qí rì, yī shí kè zhū wèi lǜ gè lēi suǒ bù chén bù fēi yí zhàng rú cháng. nèi jiù wèi jìn chē yú gé wài. sī zé liàng shí kè qǐ:" wài bàn." fēi fú shǒu shì yú yī, chéng chē yǐ chū, shì wèi rú cháng. rù, zhì xià chē suǒ, fēi jiàng chē, shì cóng rú cháng. nèi shì suǒ sī yǐn yì gé wài. huáng dì jí yù zuò, nán xiàng zuò, shì wèi rú cháng. sī bīn yǐn fēi shēng zì xī jiē, jìn, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè. cí yǔ shàng tóng, wéi jiā zūn hào ěr. hè qì, qǐ, sī bīn yǐn jiàng, fù wèi, fēi zài bài qì, shàng yí qián chéng chì, jiàng yì fēi xī běi, dōng miàn chēng:" yǒu chì." fēi zài bài. xuān chì qì, yòu zài bài.
其日,依時刻諸衛率各勒所部陳布妃儀仗如常。內廄尉進車於閤外。司則量時刻啟:"外辦。"妃服首飾褕衣,乘車以出,侍衛如常。入,至下車所,妃降車,侍從如常。內侍所司引詣閤外。皇帝即御座,南向坐,侍衛如常。司賓引妃升自西階,進,當御座前,北面跪賀。(詞與上同,唯加尊號耳。)賀訖,起,司賓引降,復位,妃再拜訖,尚儀前承敕,降詣妃西北,東面稱:"有敕。"妃再拜。宣敕訖,又再拜。
sī bīn yǐn fēi chū, yì huáng hòu suǒ yù diàn, lì yú gé wài. liù shàng yǐ xià gè fú qí fú, jù yì huáng hòu nèi gé fèng yíng rú shì. huáng hòu chū, jí yù zuò nán xiàng zuò, jìn shì rú cháng. sī bīn yǐn fēi rù lì yú tíng, běi miàn, lì dìng, zài bài. sī bīn yǐn fēi shēng zì xī jiē, jìn, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè. hè cí tóng shàng. hè qì qǐ, sī bīn yǐn jiàng fù wèi, fēi zài bài qì, shàng yí qián chéng lìng, jiàng yì fēi xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." fēi zài bài. xuān lìng qì, yòu zài bài. sī bīn yǐn fēi chū, chéng chē hái gōng rú lái yí. ruò zhū wáng fēi fèng chì tóng cháo, zé gè fú qí fú xiān zhì huáng tài zǐ fēi xià chē suǒ, dài suí rù, wèi zài huáng tài zǐ fēi nán, běi miàn xī shàng. wéi bù shēng yǐ wài, yǔ huáng tài zǐ fēi tóng. ruò bié cháo, yì zhǔn huáng tài zǐ fēi shì.
司賓引妃出,詣皇后所御殿,立於閤外。六尚以下各服其服,俱詣皇后內閤奉迎如式。皇后出,即御座南向坐,近侍如常。司賓引妃入立於庭,北面,立定,再拜。司賓引妃升自西階,進,當御座前,北面跪賀。(賀詞同上。)賀訖起,司賓引降復位,妃再拜訖,尚儀前承令,降詣妃西北,東面稱:"令旨。"妃再拜。宣令訖,又再拜。司賓引妃出,乘車還宮如來儀。(若諸王妃奉敕同朝,則各服其服先至皇太子妃下車所,待隨入,位在皇太子妃南,北面西上。唯不升以外,與皇太子妃同。若別朝,亦准皇太子妃式。)
huáng dì zhèng zhì shòu qún chén cháo hè bìng huì
皇帝正至受群臣朝賀(並會)
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn běi bì xià, nán xiàng, pù yù zuò rú cháng. shǒu gōng shè qún guān kè shǐ děng cì yú dōng xī cháo táng. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng, shè huī yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng, yī wèi yú lè xuán dōng nán, xī xiàng. gǔ chuī lìng fēn zhì shí èr àn yú jiàn gǔ zhī wài. chéng huáng lìng chén chē hé, shàng niǎn fèng yù chén yú niǎn, shàng shě fèng yù shè jiě jiàn xí yú xuán xī běi héng jiē zhī nán, bìng rú cháng yí.
前一日,尚舍奉御設御幄於太極殿北壁下,南向,鋪御座如常。守宮設群官客使等次於東西朝堂。太樂令展宮懸於殿庭,設麾於殿上西階之西,東向,一位於樂懸東南,西向。鼓吹令分置十二案於建鼓之外。乘黃令陳車輅,尚輦奉御陳輿輦,尚舍奉御設解劍席於懸西北橫街之南,並如常儀。
diǎn yí shè wén guān sān pǐn yǐ shàng wèi yú héng jiē zhī nán dào dōng, bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú dào xī, wǔ guān sān pǐn yǐ shàng yú jiè gōng xī gōng zhī xī, shǎo nán, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè wén guān sì pǐn wǔ pǐn wèi yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē nán, měi děng yì wèi, chóng xíng, xī miàn běi shàng. shè zhū zhōu cháo jí shǐ wèi: dū du cì shǐ jí sān pǐn yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú wén guān sān pǐn zhī dōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng xī fāng běi fāng yú wǔ guān sān pǐn zhī xī, chóng xíng, běi miàn dōng shàng sì pǐn yǐ xià jiē fēn fāng wèi yú wén wǔ guān dāng pǐn zhī xià. zhū zhōu shǐ rén fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ zhī xià yì rú zhī. shè zhū qīn wèi yú sì pǐn wǔ pǐn zhī nán. huáng zōng qīn zài dōng, yì xìng qīn zài xī. shè zhū fāng kè wèi: sān děng yǐ shàng dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī dōng, měi guó yì wèi, chóng xíng, běi miàn xī shàng xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī xī, měi guó yì wèi, chóng xíng, běi miàn dōng shàng sì děng yǐ xià fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ liù pǐn zhī xià, chóng xíng, měi děng yì wèi. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī miàn.
典儀設文官三品以上位於橫街之南道東,(褒聖侯於三品之下。)介公、酅公於道西,武官三品以上於介公、酅公之西,少南,每等異位,重行北面,相對為首。設文官四品、五品位於懸東,六品以下於橫街南,每等異位,重行,西面北上。設諸州朝集使位:都督、刺史及三品以上,東方南方於文官三品之東,重行,北面西上;西方北方於武官三品之西,重行,北面東上;四品以下皆分方位於文武官當品之下。諸州使人分方位於朝集使之下亦如之。設諸親位於四品五品之南。(皇宗親在東,異姓親在西。)設諸方客位:三等以上東方南方於東方朝集使之東,每國異位,重行,北面西上;西方北方於西方朝集使之西,每國異位,重行,北面東上;四等以下分方位於朝集使六品之下,重行,每等異位。設典儀位於懸之東北,贊者二人在南,少退,俱西面。
fèng lǐ shè mén wài wèi: wén guān yú dōng cháo táng, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn. bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú xī cháo táng zhī qián. wǔ guān yú jiè gōng xī gōng zhī nán, shǎo tuì, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn. zhū qīn wèi yú wén wǔ guān sì pǐn wǔ pǐn zhī nán. huáng zōng qīn zài dōng, yì xìng qīn zài xī. shè zhū zhōu cháo jí shǐ wèi: dōng fāng nán fāng yú zōng qīn zhī nán, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn xī fāng běi fāng yú yì xìng qīn zhī nán, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn. zhū zhōu shǐ rén fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ zhī xià yì rú zhī. zhū fāng kè wèi: dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī nán, měi guó yì wèi, chóng xíng, xī miàn běi shàng xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī nán, dōng miàn běi zhī.
奉禮設門外位:文官於東朝堂,每等異位,重行西面。(褒聖侯於三品之下。)介公、酅公於西朝堂之前。武官於介公、酅公之南,少退,每等異位,重行東面。諸親位於文武官四品、五品之南。(皇宗親在東,異姓親在西。)設諸州朝集使位:東方南方於宗親之南,每等異位,重行西面;西方北方於異姓親之南,每等異位,重行東面。諸州使人分方位於朝集使之下亦如之。諸方客位:東方南方於東方朝集使之南,每國異位,重行,西面北上;西方北方於西方朝集使之南,東面北之。
qí rì, yī shí kè jiāng shì tián jiē, zhū wèi lēi suǒ bù liè huáng huī dà zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. qún guān zhū qīn kè shǐ jí cháo táng, jiē jiù cì gè fú qí fú. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi, zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. lì bù bīng bù zhǔ kè hù bù zàn qún guān kè shǐ jù chū cì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù cháo táng qián wèi. yòu tōng shì shè rén yǐn sì pǐn yǐ xià jí zhū qīn kè shǐ děng yīng xiān zhì zhě rù jiù wèi.
其日,依時刻將士填街,諸衛勒所部列黃麾大仗屯門及陳於殿庭如常儀。群官、諸親、客使集朝堂,皆就次各服其服。侍中版奏:"請中嚴。"太樂令帥工人入就位,協律郎入就舉麾位,諸侍衛之官各服其器服,符寶郎奉寶,俱詣閤奉迎。典儀帥贊者先入就位。吏部、兵部、主客、戶部贊群官客使俱出次,通事舍人各引就朝堂前位。又通事舍人引四品以下及諸親客使等應先置者入就位。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn, dōng zhì zé fú tōng tiān guān, jiàng shā páo. yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, xié lǜ láng fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, yǐ gū xǐ zhī jūn, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò nán xiàng zuò. fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng. xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"皇帝服袞冕,(冬至則服通天冠,絳紗袍。)御輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應,協律郎俯伏,舉麾,鼓柷,奏太和之樂,以姑洗之均,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座南向坐。符寶郎奉寶置於御座如常。協律郎偃麾,戛敔,樂止。
tōng shì shè rén yǐn gōng wáng yǐ xià jí zhū fāng kè shǐ děng yǐ cì rù jiù wèi. huáng tài zǐ ruò lái cháo, zé huáng tài zǐ cháo chū qì, diǎn yè yǐn gōng wáng yǐ xià rù. gōng chū zhī mén, shū hé zhī lè zuò, gōng zhì wèi, lè zhǐ. qún guān kè shǐ děng lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài qì, tōng shì shè rén yǐn shàng gōng yī rén yì xī jiē, gōng chū xíng lè zuò, zhì jiě jiàn xí, lè zhǐ. gōng jiù xí, tuō xì, guì jiě jiàn, zhì yú xí, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén yǐn shēng jiē, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, chēng mǒu guān chén yán. hè cí yǔ tài zǐ tóng, wéi chēng zūn hào wèi yì. hè qì, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén yǐn jiàng bì, yì xí hòu, shàng gōng guì zhe jiàn, fǔ fú, xìng, nà xì, lè zuò, fù héng jiē nán wèi, lè zhǐ. qún guān kè shǐ děng jù zài bài. shì zhōng qián chéng zhào, jiàng yì qún guān dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." qún guān kè shǐ děng jiē zài bài. xuān zhì yuē:" lǚ xīn zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." dōng zhì yún:" lǚ zhǎng zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." xuān qì, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài qì, wǔ dǎo sān chēng wàn suì, qì, yòu zài bài. shì zhōng hái shì wèi.
通事舍人引公王以下及諸方客使等以次入就位。(皇太子若來朝,則皇太子朝出訖,典謁引公王以下入。)公初之門,舒和之樂作,公至位,樂止。群官、客使等立定,典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群官、客使等皆再拜訖,通事舍人引上公一人詣西階,公初行樂作,至解劍席,樂止。公就席,脫舄,跪解劍,置於席,俯伏,興。通事舍人引升階,進當御座前,北面跪賀,稱某官臣言。(賀詞與太子同,唯稱尊號為異。)賀訖,俯伏,興。通事舍人引降陛,詣席後,上公跪著劍,俯伏,興,納舄,樂作,復橫街南位,樂止。群官、客使等俱再拜。侍中前承詔,降詣群官東北,西面稱:"有制。"群官、客使等皆再拜。宣制曰:"履新之慶,與公等同之。"(冬至云:"履長之慶,與公等同之。")宣訖,群官、客使等皆再拜訖,舞蹈三稱萬歲,訖,又再拜。侍中還侍位。
chū qún guān jiāng cháo, zhōng shū shì láng yǐ zhū zhōu zhèn biǎo bié wèi yī àn, qí yú yòu yán míng mén wài, gěi shì zhōng yǐ xiáng ruì àn qí yú zuǒ yán míng mén wài, jù lìng shǐ jiàng gōng fú duì jǔ àn. shì láng gěi shì zhōng jù jiù shì chén bān. yú kè shǐ chū rù, hù bù yǐ zhū zhōu gòng wù chén yú tài jí mén dōng xī xiāng lǐ bù yǐ zhū fān gòng wù liàng kě zhí zhě fān kè shǒu zhí rù jiù nèi wèi, qí zhòng dà zhě chén yú cháo táng qián. chū shàng gōng jiāng rù mén, zhōng shū shì láng jiàng, yǐn biǎo àn rù yì xī jiē xià, dōng miàn lì gěi shì zhōng jiàng, yǐn xiáng ruì àn rù yì dōng jiē xià, xī miàn lì. shàng gōng jiāng shēng hè, zhōng shū lìng huáng mén shì láng jù jiàng, gè lì jiē xià. chū shàng gōng shēng jiē, zhōng shū lìng huáng mén shì láng gè qǔ suǒ zòu zhī wén yǐ cì shēng. shàng gōng hè qì, zhōng shū lìng qián guì zòu zhū fāng biǎo qì, huáng mén shì láng yòu jìn guì zòu xiáng ruì qì, jù jiàng, zhì suǒ zòu zhī wén yú àn, gè hái shì wèi. shì láng yǔ gěi shì zhōng yǐn àn tuì zhì dōng xī jiē qián, àn suì chū, shì láng gěi shì zhōng hái shì wèi.
初群官將朝,中書侍郎以諸州鎮表別為一案,俟於右延明門外,給事中以祥瑞案俟於左延明門外,俱令史絳公服對舉案。侍郎、給事中俱就侍臣班。於客使初入,戶部以諸州貢物陳於太極門東西廂;禮部以諸蕃貢物量可執者蕃客手執入就內位,其重大者陳於朝堂前。初上公將入門,中書侍郎降,引表案入詣西階下,東面立;給事中降,引祥瑞案入詣東階下,西面立。上公將升賀,中書令、黃門侍郎俱降,各立階下。初上公升階,中書令、黃門侍郎各取所奏之文以次升。上公賀訖,中書令前跪奏諸方表訖,黃門侍郎又進跪奏祥瑞訖,俱降,置所奏之文於案,各還侍位。侍郎與給事中引案退至東西階前,案遂出,侍郎、給事中還侍位。
chū shì zhōng xuān zhì qì, cháo jí shǐ jí fān kè jiē zài bài qì, hù bù shàng shū jìn yì jiē xián, běi miàn guì zòu qí shàng shū zòu réng dài huáng mén shì láng zòu xiáng ruì qì. chēng:" hù bù shàng shū chén mǒu yán, zhū zhōu gòng wù qǐng fù suǒ sī." fǔ fú, xìng. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." shàng shū tuì fù wèi. lǐ bù shàng shū yǐ cì jìn yì jiē xián, běi miàn guì zòu chēng:" lǐ bù shàng shū chén mǒu yán, zhū fān gòng wù qǐng fù suǒ sī." fǔ fú, xìng. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." shàng shū tuì fù wèi. shì zhōng hái shì wèi. tài fǔ lǜ qí shǔ shòu zhū zhōu jí zhū fān gòng wù chū guī rén nà yì mén, zhí wù zhě suí zhī. diǎn yí yuē:" zài bài." tōng shì shè rén yǐ cì yǐn běi miàn wèi zhě chū, gōng chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ.
初侍中宣制訖,朝集使及蕃客皆再拜訖,戶部尚書進詣階閒,北面跪奏(其尚書奏仍待黃門侍郎奏祥瑞訖。)稱:"戶部尚書臣某言,諸州貢物請付所司。"俯伏,興。侍中前承制,退稱:"制曰可。"尚書退復位。禮部尚書以次進詣階閒,北面跪奏稱:"禮部尚書臣某言,諸蕃貢物請付所司。"俯伏,興。侍中前承制,退稱:"制曰可。"尚書退復位。侍中還侍位。太府率其屬受諸州及諸蕃貢物出歸仁納義門,執物者隨之。典儀曰:"再拜。"通事舍人以次引北面位者出,公初行樂作,出門樂止。
shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì jiàng zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí. shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn dōng xī miàn wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū. qí dōng zhì shòu cháo zé bù zòu xiáng ruì gòng wù, yòu wú zhū fāng biǎo.
侍中前跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,奏太和之樂,鼓吹振作。皇帝降座,御輿入自東房,侍衛警蹕如來儀。侍臣從至閤,樂止。通事舍人引東西面位者以次出。(蕃客先出。其冬至受朝則不奏祥瑞、貢物,又無諸方表。)
huì
會
cháo qì, tài lè lìng shè dēng gē yú diàn shàng, yǐn èr wǔ rù lì yú xuán nán. shàng shě fèng yù pù qún guān shēng diàn zhě zuò: wén guān sān pǐn yǐ shàng yú yù zuò dōng nán, xī xiàng bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú yù zuò xī nán, dōng xiàng wǔ guān sān pǐn yǐ shàng yú jiè gōng xī gōng zhī hòu cháo jí shǐ dū du cì shǐ jí sān pǐn yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú wén guān sān pǐn zhī hòu xī fāng běi fāng yú wǔ guān sān pǐn zhī hòu fān kè sān děng yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī hòu, xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī hòu. jù chóng xíng, měi děng yì wèi, yǐ běi wèi shàng. shè bù shēng diàn zhě zuò gè yú qí wèi. yòu shè qún guān jiě jiàn xí yú xuán zhī xī běi, héng jiē zhī nán, bìng rú cháng yí. shàng shí fèng yù shè shòu zūn yú diàn shàng dōng xù zhī duān, xī xiàng shè diàn yú zūn nán, jiā jué yī. tài guān lìng shè shēng diàn zhě jiǔ zūn yú dōng xī xiāng jìn běi, shè diàn tíng qún guān jiǔ zūn gè yú qí zuò zhī nán, jiē yǒu diàn mì, jù zhàng yǐ wéi. shī shè qì, lì bù bīng bù hù bù zhǔ kè zàn qún guān kè shǐ jù chū cì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù cháo táng qián wèi. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. tōng shì shè rén gè yǐn shēng diàn zhě cì rù jiù wèi.
朝訖,太樂令設登歌於殿上,引二舞入立於懸南。尚舍奉御鋪群官升殿者座:文官三品以上於御座東南,西向;(褒聖侯於三品之下。)介公、酅公於御座西南,東向;武官三品以上於介公、酅公之後;朝集使都督刺史及三品以上,東方南方於文官三品之後;西方北方於武官三品之後;蕃客三等以上,東方南方於東方朝集使之後,西方北方於西方朝集使之後。俱重行,每等異位,以北為上。設不升殿者座各於其位。又設群官解劍席於懸之西北,橫街之南,並如常儀。尚食奉御設壽樽於殿上東序之端,西向;設坫於樽南,加爵一。太官令設升殿者酒樽於東西廂近北,設殿庭群官酒樽各於其座之南,皆有坫冪,俱障以帷。施設訖,吏部、兵部、戶部、主客贊群官客使俱出次,通事舍人各引就朝堂前位。典儀帥贊者先入就位。通事舍人各引升殿者次入就位。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú tōng tiān guān, jiàng shā páo, dōng zhì zé bù gǎi fú. yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú zuò rú cháng, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"皇帝服通天冠,絳紗袍,(冬至則不改服。)御輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應,奏太和之樂,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座南向坐,符寶郎奉寶置於座如常,樂止。
diǎn yí yī rén shēng jiù dōng jiē shàng, xī miàn lì. tōng shì shè rén yǐn gōng wáng yǐ xià jí zhū kè shǐ yǐ cì rù jiù wèi. gōng wáng chū rù mén lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. qún guān kè shǐ lì dìng, ruò cháo huì rì bié, shè wèi zàn bài chén yǐn rú cháo lǐ. qí rì èr wǔ yǔ gōng rén jù rù jiù wèi. shì zhōng jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng yán zhū gōng wáng děng shēng." fǔ fú, xìng. yòu shì zhōng chēng:" zhì yuē kě." shì zhōng yì dōng jiē shàng, xī miàn chēng:" zhì yán gōng wáng děng shēng diàn shàng." diǎn yí chéng chuán, jiē xià zàn zhě yòu chéng chuán, qún guān kè shǐ jiē zài bài, shì zhōng hái wèi. qún guān bài qì, tōng shì shè rén yǐn yīng shēng diàn zhě yì dōng xī jiē. gōng chū xíng lè zuò, zhì jiě jiàn xí lè zhǐ. gōng wáng yǐ xià gè tuō xì, guì jiě jiàn, zhì yú xí shàng, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén jiē yǐn shàng gōng yī rén shēng jiē, shǎo dōng, xī miàn lì dìng, yǐ xià gè lì yú zuò hòu lì dìng.
典儀一人升就東階上,西面立。通事舍人引公王以下及諸客使以次入就位。公王初入門樂作,至位樂止。群官客使立定,(若朝會日別,設位贊拜陳引如朝禮。其日二舞與工人俱入就位。)侍中進當御座前,北面跪奏稱:"侍中臣某言,請延諸公王等升。"俯伏,興。又侍中稱:"制曰可。"侍中詣東階上,西面稱:"制延公王等升殿上。"典儀承傳,階下贊者又承傳,群官客使皆再拜,侍中還位。群官拜訖,通事舍人引應升殿者詣東西階。公初行樂作,至解劍席樂止。公王以下各脫舄,跪解劍,置於席上,俯伏,興。通事舍人接引上公一人升階,少東,西面立定,以下各立於座後立定。
guāng lù qīng jìn yì jiē xián, guì zòu chēng:" chén mǒu yán, qǐng cì qún guān shàng shòu." fǔ fú, xìng. shì zhōng chēng:" zhì yuē kě." guāng lù qīng tuì yì jiǔ zūn suǒ, xī miàn lì. tōng shì shè rén yǐn shàng gōng yì jiǔ zūn suǒ, běi miàn lì. shàng shí fèng yù zhuó jiǔ yī jué shòu shàng gōng, shàng gōng jìn hù shòu jué. tōng shì shè rén yǐn shàng gōng jìn dào yù zuò qián, běi miàn shòu diàn zhōng jiān. diàn zhōng jiān shòu jué, jìn zhì yù qián. shàng gōng zhí hù, tōng shì shè rén yǐn shàng gōng tuì, běi miàn guì chēng:" mǒu guān chén mǒu děng qǐ shǒu yán, yuán zhèng shǒu zuò, dōng zhì yún" tiān zhèng zhǎng zhì". chén děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." fǔ fú, xìng, zài bài, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù zài bài, lì yú xí hòu. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" jìng jǔ gōng děng zhī shāng." qún guān kè shǐ děng shàng xià yòu zài bài. diàn zhōng jiān qǔ jué fèng jìn, jìn chén dì jìn. huáng dì jǔ jiǔ, xiū hé zhī lè zuò, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē wǔ dǎo sān, chēng wàn suì. huáng dì jǔ jiǔ qì, diàn zhōng jiān jìn shòu xū jué yǐ shòu shàng shí fèng yù, fèng yù shòu jué fù yú diàn, lè zhǐ. chū diàn zhōng jiān shòu xū jué, diàn shàng diǎn yí chàng:" zài bài." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zài bài.
光祿卿進詣階閒,跪奏稱:"臣某言,請賜群官上壽。"俯伏,興。侍中稱:"制曰可。"光祿卿退詣酒樽所,西面立。通事舍人引上公詣酒樽所,北面立。尚食奉御酌酒一爵授上公,上公搢笏受爵。通事舍人引上公進到御座前,北面授殿中監。殿中監受爵,進置御前。上公執笏,通事舍人引上公退,北面跪稱:"某官臣某等稽首言,元正首祚,(冬至雲"天正長至"。)臣等不勝大慶,謹上千萬歲壽。"俯伏,興,再拜,群官、客使等上下俱再拜,立於席後。侍中前承制,退稱:"敬舉公等之觴。"群官、客使等上下又再拜。殿中監取爵奉進,近臣遞進。皇帝舉酒,休和之樂作,群官、客使等上下皆舞蹈三,稱萬歲。皇帝舉酒訖,殿中監進受虛爵以授尚食奉御,奉御受爵復於坫,樂止。初殿中監受虛爵,殿上典儀唱:"再拜。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆再拜。
tōng shì shè rén yǐn shàng gōng jiù zuò hòu lì. diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù jiù zuò, fǔ fú, zuò. tài lè lìng yǐn gē zhě jí qín sè zhì jiē, tuō lǚ yú xià, shēng, jiù wèi zuò. qí shēng guǎn zhě jìn yì xī jiē xián, běi miàn lì. shàng shí fèng yù jìn jiǔ zhì jiē, diàn shàng diǎn yí chàng:" jiǔ zhì, xìng." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē fǔ fú, qǐ, lì yú xí hòu. diàn zhōng jiān dào jiē, shěng jiǔ. shàng shí fèng yù fèng jiǔ jìn, huáng dì jǔ jiǔ. tài guān lìng yòu xíng qún guān jiǔ, jiǔ zhì, diàn shàng diǎn yí chàng:" zài bài." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài, jìn hù shòu zhì. diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē jiù zuò, fǔ fú, zuò, yǐn. huáng dì chū jǔ jiǔ, dēng gē zuò zhāo hé zhī lè sān zhōng, shàng shí fèng yù jìn shòu xū zhì, fù yú diàn, dēng gē qì, jiàng fù wèi.
通事舍人引上公就座後立。殿上典儀唱:"就座。"階下贊者承傳,群官、客使等上下俱就座,俯伏,坐。太樂令引歌者及琴瑟至階,脫履於下,升,就位坐。其笙管者進詣西階閒,北面立。尚食奉御進酒至階,殿上典儀唱:"酒至,興。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆俯伏,起,立於席後。殿中監到階,省酒。尚食奉御奉酒進,皇帝舉酒。太官令又行群官酒,酒至,殿上典儀唱:"再拜。"階下贊者承傳,群官、客使等皆再拜,搢笏受觶。殿上典儀唱:"就座。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆就座,俯伏,坐,飲。皇帝初舉酒,登歌作昭和之樂三終,尚食奉御進受虛觶,復於坫,登歌訖,降復位。
shāng xíng sān zhōu, shàng shí fèng yù jìn yù shí, shí shēng jiē, diàn shàng diǎn yí chàng:" shí zhì, xìng." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zhí hù, fǔ fú, qǐ, lì zuò hòu. diàn zhōng jiān dào jiē, shěng àn. shàng shí fèng yù pǐn cháng shí qì, yǐ cì jìn zhì yù qián. tài guān lìng yòu xíng qún guān àn, yù ruò bù shí, jí qún guān àn xiān xià qì, bù xū xìng. shè shí qì, diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē jiù zuò, fǔ fú, zuò. huáng dì nǎi fàn, xiū hé zhī lè zuò, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù fàn yù shí bì, lè zhǐ.
觴行三周,尚食奉御進御食,食升階,殿上典儀唱:"食至,興。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆執笏,俯伏,起,立座後。殿中監到階,省案。尚食奉御品嘗食訖,以次進置御前。太官令又行群官案,(御若不食,及群官案先下訖,不須興。)設食訖,殿上典儀唱:"就座。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆就座,俯伏,坐。皇帝乃飯,休和之樂作,群官、客使等上下俱飯;御食畢,樂止。
réng xíng jiǔ, suì shè shù xiū. tài lè lìng yǐn èr wǔ yǐ cì rù zuò. ruò cì jiǔ, shì zhōng chéng zhào, yì dōng jiē, xī miàn chēng:" cì jiǔ." diàn shàng diǎn yí chéng chuán, jiē xià zàn zhě yòu chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zhí hù, fǔ fú, qǐ, zài bài, jìn hù, lì shòu zhì, jiù xí, fǔ fú, zuò, yǐn qì, fǔ fú, qǐ, lì shòu xū jué, zhí hù, yòu zài bài, jiù zuò.
仍行酒,遂設庶羞。太樂令引二舞以次入作。若賜酒,侍中承詔,詣東階,西面稱:"賜酒。"殿上典儀承傳,階下贊者又承傳,群官、客使等上下皆執笏,俯伏,起,再拜,搢笏,立受觶,就席,俯伏,坐,飲訖,俯伏,起,立授虛爵,執笏,又再拜,就座。
jiǔ xíng shí èr biàn, huì bì, diàn shàng diǎn yí chàng:" kě qǐ." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē fǔ fú, qǐ, lì xí hòu. tōng shì shè rén yǐn jiàng jiē, jù yì xí hòu guì zhe jiàn, fǔ fú, xìng, nà xì, lè zuò, fù héng jiē nán wèi, lè zhǐ. wèi yú diàn tíng zhě réng lì yú xí hòu. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng zài wèi zhě jiē zài bài. wèi yú diàn tíng zhě bài yú xí hòu. ruò yǒu chì cì wù, shì zhōng qián chéng zhì, jiàng yì qún guān dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." qún guān kè shǐ děng jiē zài bài. shì zhōng xuān zhì qì, qún guān kè shǐ děng yòu zài bài. tōng shì shè rén yǐn qún guān kè shǐ yǐ cì chū, gōng chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì jiàng zuò, yù yú, rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn dōng xī miàn wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū.
酒行十二遍,會畢,殿上典儀唱:"可起。"階下贊者承傳,群官、客使等上下皆俯伏,起,立席後。通事舍人引降階,俱詣席後跪著劍,俯伏,興,納舄,樂作,復橫街南位,樂止。位於殿庭者仍立於席後。立定,典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群官、客使等在位者皆再拜。(位於殿庭者拜於席後。)若有敕賜物,侍中前承制,降詣群官東北,西面稱:"有制。"群官、客使等皆再拜。侍中宣制訖,群官、客使等又再拜。通事舍人引群官、客使以次出,公初行樂作,出門樂止。侍中前跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,奏太和之樂,鼓吹振作。皇帝降座,御輿,入自東房,侍衛警蹕如來儀,侍臣從至閤,樂止。通事舍人引東西面位者以次出。(蕃客先出。)
huáng dì ruò fú yì shàn guān cōng zhě, zé jīng guān zhe cōng zhě, cháo jí shǐ zhe gōng fú. shēng zuò zhě fú lǚ rú shì. ruò shè jiǔ bù lè, zé qù lè xuán, wú jǐng bì. tài lè lìng shuài jiǔ bù jì lì yú zuǒ yòu yán míng mén wài, qún guān chū chàng wàn suì, tài lè lìng jí yǐn jiǔ bù jì shēng zuò ér rù, gè jiù zuò, yǐ cì zuò rú shì.
皇帝若服翼善冠、蔥褶,則京官著蔥褶,朝集使著公服。(升座者服履如式。)若設九部樂,則去樂懸,無警蹕。太樂令帥九部伎立於左右延明門外,群官初唱萬歲,太樂令即引九部伎聲作而入,各就座,以次作如式。
huáng dì qiān qiū jié shòu qún chén cháo hè bìng huì
皇帝千秋節受群臣朝賀(並會)
qián sān rì, suǒ sī gōng bèi rú shì.
前三日,所司供備如式。
qián yī rì, shàng shě pù yù zuò nèi wài zhāng shè bìng rú cháng yù lóu zhī yí. shàng shí guāng lù gōng bàn rú shì. shàng shí xiān zhì shòu zūn yú lóu shàng yù zuò zhī dōng, yòu zhì shòu zūn yú lóu qián zhī dōng nán. jiē yǒu zhǎn jiǎ.
前一日,尚舍鋪御座、內外張設並如常御樓之儀。尚食、光祿供辦如式。尚食先置壽樽於樓上御座之東,又置壽樽於樓前之東南。(皆有盞斝。)
qí rì píng xiǎo, chén yǐn zhàng wèi rú cháng yí. bǎi guān cháng fú, xián jiù héng jiē nán, yī dōng xī bān xù lì. shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì cháng fú jí yù zuò, hòu qiān lián. tōng shì shè rén fēn yǐn qún guān yì héng jiē běi shòu zūn zhī xī nán, jù běi miàn. zhōng shū mén xià jí gòng fèng guān rú cháng shì lì dìng. diǎn yí zàn zài bài, héng jiē nán běi bǎi guān jù zài bài qì, shàng shí fèng yù zhuó shòu jiǔ yǐ shòu diàn zhōng jiān, diàn zhōng jiān yǐ shòu shì zhōng, shì zhōng zhí jiǔ yǐ lì. diàn zhōng jiān shòu shì zhōng zhī jiǔ, shì zhōng zhí hù, shāo qián guì zòu chēng:" qiān qiū lìng jié, chén děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." zòu qì, xìng, zài bài, qún guān shàng xià jiē zài bài. nèi suǒ yóu zhuó shòu zūn zhī jiǔ yǐ jìn, huáng dì shòu jiǔ, chéng zhì xuān yún:" dé qīng děng shòu jiǔ, yǔ qīng děng nèi wài tóng qìng." huáng dì jǔ jiǔ, qún guān shàng xià yòu zài bài sān hū wàn suì, wǔ dǎo, yòu zài bài qì, yì zuò suǒ. tài guān lìng zhuó jiǔ yǐ jìn, shì zhōng zhí jiǔ yǐ chū, qún guān děng jù chū xiè jiǔ qì, jiù zuò. tài cháng qīng yǐn lè zuò zhǐ rú cháng yí. qí héng jiē nán qún guān yīng yǒu cháng shí zhě. yǐn jiù zuò rú shì. yú tuì. qí qún guān suǒ xiàn gān lù chún zhòu, shàng shí děng suǒ yóu bìng qí rì píng xiǎo yú lóu zhī biàn mén fèng jìn. huì bì, lóu shàng qiān lián, qún guān gè chū jiù wèi, lì dìng, diǎn yí zàn zài bài, qún guān děng jù zài bài. ruò lín shí bié yǒu jìn zhǐ, suí shì zàn xiāng. chuí lián, qún guān tuì.
其日平曉,陳引仗衛如常儀。百官常服,咸就橫街南,依東西班序立。侍中版奏:"外辦。"皇帝常服即御座,候褰簾。通事舍人分引群官詣橫街北壽樽之西南,俱北面。中書、門下及供奉官如常式立定。典儀贊再拜,橫街南北百官俱再拜訖,尚食奉御酌壽酒以授殿中監,殿中監以授侍中,侍中執酒以立。殿中監受侍中之酒,侍中執笏,稍前跪奏稱:"千秋令節,臣等不勝大慶,謹上千萬歲壽。"奏訖,興,再拜,群官上下皆再拜。內所由酌壽樽之酒以進,皇帝受酒,承制宣云:"得卿等壽酒,與卿等內外同慶。"皇帝舉酒,群官上下又再拜三呼萬歲,舞蹈,又再拜訖,詣座所。太官令酌酒以進,侍中執酒以出,群官等俱出謝酒訖,就座。太常卿引樂作止如常儀。(其橫街南群官應有常食者。引就座如式。餘退。)其群官所獻甘露、醇酎,尚食等所由並其日平曉於樓之便門奉進。會畢,樓上褰簾,群官各出就位,立定,典儀贊再拜,群官等俱再拜。(若臨時別有進止,隨事贊相。)垂簾,群官退。
huáng hòu zhèng zhì shòu qún guān cháo hè
皇后正至受群官朝賀
qián yī rì, shàng qǐn lǜ qí shǔ shè yù wò zuò rú wài mìng fù cháo hè yí. shǒu gōng shè qún guān cì yú gōng chéng mén wài rú cháng yí.
前一日,尚寢率其屬設御幄座如外命婦朝賀儀。守宮設群官次於宮城門外如常儀。
qí rì wèi míng yī kè, zhū wèi gè lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú sù zhāng mén wài. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān zhū qīn fān kè shǐ děng wèi yú gōng chéng mén wài, rú cháo táng zhī shì. diǎn yí shè wén wǔ qún guān wèi yú sù zhāng mén wài, wén dōng wǔ xī, jù chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. zhū qīn wèi yú wén wǔ wǔ pǐn zhī xià, cháo jí shǐ fān kè děng fēn fāng wèi cì rú cháng. shè diǎn yí zàn zhě wèi yú qún guān dōng běi, chà tuì, xī xiàng běi shàng. yòu shè nèi gěi shì wèi yú qún guān zhī běi, nán xiàng. ruò yǔ wài mìng fù tóng shí cháo, zé diǎn yí yú sù zhāng mén wài shè qún guān děng bǎn wèi. wén wǔ qún guān yī shí kè jí dào mén wài, jù jiù cì gè fú qí fú. ruò yǔ shàng tái tóng shàng cháo hè, zé shàng tái lǐ bì, qún guān réng cháo fú, diǎn yè yǐn cóng nà yì mén xī xíng jiù bǎn wèi. shàng yí zòu:" qǐng zhōng yán." liù shàng yǐ xià gè fú qí fú jù yì nèi gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. diǎn yè yǐn wén wǔ qún guān rù jiù wèi.
其日未明一刻,諸衛各勒所部屯門列仗及陳布於肅章門外。奉禮設文武群官、諸親、蕃客使等位於宮城門外,如朝堂之式。典儀設文武群官位於肅章門外,文東武西,俱重行北面,相對為首。諸親位於文武五品之下,朝集使、蕃客等分方位次如常。設典儀、贊者位於群官東北,差退,西向北上。又設內給事位於群官之北,南向。(若與外命婦同時朝,則典儀於肅章門外設群官等版位。)文武群官依時刻集到門外,俱就次各服其服。(若與上台同上朝賀,則上台禮畢,群官仍朝服,典謁引從納義門西行就版位。)尚儀奏:"請中嚴。"六尚以下各服其服俱詣內閤奉迎。典儀帥贊者先入就位。典謁引文武群官入就位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jí yù zuò nán xiàng zuò. shì wèi jǐng bì jí shè cóng xǐ yú yù zuò bìng rú cháng yí. nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì chū jiù nán miàn. diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ qún guān děng jù zài bài. diǎn yè yǐn wèi shǒu zhě yī rén jìn nèi gěi shì qián, běi miàn guì hè. cí zhèng zhì bìng yǔ hè huáng dì tóng, wéi" fú wéi diàn xià yǔ shí tóng xiū" wèi yì ěr. hè qì, fǔ fú, xìng. diǎn yè yǐn tuì fù wèi. qún guān děng jiē zài bài. nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì rù, yī shì zòu wén. nèi gěi shì chéng lìng chū, nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì fù nán miàn wèi, chēng:" lìng zhǐ." qún guān děng jiē zài bài. nèi gěi shì xuān lìng yún:" lǚ xīn dōng zhì yún" lǚ zhǎng". zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." qún guān děng yòu zài bài. nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì rù. diǎn yè yǐn qún guān děng chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." huáng hòu jiàng zuò yǐ rù, shì wèi jǐng bì rú cháng yí.
尚儀奏:"外辦。"皇后首飾褘衣以出,即御座南向坐。侍衛警蹕及設琮璽於御座並如常儀。內謁者監引內給事出就南面。典儀曰:"再拜。"贊者承傳,文武群官等俱再拜。典謁引為首者一人進內給事前,北面跪賀。(詞正至並與賀皇帝同,唯"伏惟殿下與時同休"為異耳。)賀訖,俯伏,興。典謁引退復位。群官等皆再拜。內謁者監引內給事入,依式奏聞。內給事承令出,內謁者監引內給事復南面位,稱:"令旨。"群官等皆再拜。內給事宣令云:"履新(冬至雲"履長")。之慶,與公等同之。"群官等又再拜。內謁者監引內給事入。典謁引群官等出。尚儀前奏:"禮畢。"皇后降座以入,侍衛警蹕如常儀。
huáng hòu zhèng zhì shòu wài mìng fù cháo hè bìng huì
皇后正至受外命婦朝賀(並會)
qián èr rì, běn sī xuān shè nèi wài gè gōng qí zhí.
前二日,本司宣攝內外各供其職。
qián yī rì, shǒu gōng shè wài mìng fù cì rú cháng yí. shàng qǐn shuài qí shǔ shè yù wò yú huáng hòu zhèng diàn běi bì, nán xiàng. yòu shè mìng fù wèi shǒu zhě tuō xì xí yú xī jiē qián jìn xī, dōng xiàng rú shì. sī lè zhǎn gōng xuán zhī lè yú diàn tíng, shè huī yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng. nèi pū jìn zhòng dí yǐ xià yú sù zhāng mén wài dào dōng, xī xiàng běi shàng. sī zàn shè wài mìng fù děng bǎn wèi yú diàn tíng: dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià zài dōng, tài fū rén yǐ xià zài xī, zhū qīn fù nǚ wèi yú wài mìng fù zhī xià, zōng qīn zài dōng, yì xìng zài xī. jù chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. nèi yè zhě shè wài mìng fù děng wèi yú sù zhāng mén wài: dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià yú dào dōng, tài fū rén yǐ xià yú dào xī, jù chóng xíng xiāng xiàng, běi shàng. mìng fù yǒu fū, cóng fū zhī jué wú fū, cóng zi zhī jué. shè sī zàn wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng. zhǎng zàn èr rén wèi yú sī zàn zhī nán, chà tuì, jù xī xiàng.
前一日,守宮設外命婦次如常儀。尚寢帥其屬設御幄於皇后正殿北壁,南向。又設命婦為首者脫舄席於西階前近西,東向如式。司樂展宮懸之樂於殿庭,設麾於殿上西階之西,東向。內仆進重翟以下於肅章門外道東,西向北上。司贊設外命婦等版位於殿庭:大長公主以下在東,太夫人以下在西,諸親婦女位於外命婦之下,(宗親在東,異姓在西。)俱重行北面,相對為首。內謁者設外命婦等位於肅章門外:大長公主以下於道東,太夫人以下於道西,俱重行相向,北上。命婦有夫,從夫之爵;無夫,從子之爵。設司贊位於東階東南,西向。掌贊二人位於司贊之南,差退,俱西向。
shòu cháo rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú sù zhāng mén wài rú cháng yí. wài mìng fù děng yī shí kè jí dào gōng mén wài, zhì xià chē suǒ dào xī, dōng xiàng, yǐ chē wèi cì, běi shàng. chē cì dìng, wài mìng fù děng jiē jiàng chē, nèi diǎn yǐn yǐn zhī cì, gè fú qí fú. shàng yí zòu:" qǐng zhōng yán." gōng guān shì wèi zhě jiē cháo fú, sī bǎo fèng cóng bǎo, yī shì jù yì nèi gé fèng yíng. sī lè shuài nǚ gōng rén rù jiù wèi, diǎn lè shēng jiù jǔ huī wèi. sī zàn shuài zhǎng zàn xiān rù jiù wèi. nèi diǎn yǐn yǐn wài mìng fù jù jiù sù zhāng mén wài wèi.
受朝日,依時刻諸衛勒所部屯門列仗及陳布於肅章門外如常儀。外命婦等依時刻集到宮門外,至下車所道西,東向,以車為次,北上。車次定,外命婦等皆降車,內典引引之次,各服其服。尚儀奏:"請中嚴。"宮官侍衛者皆朝服,司寶奉琮寶,依式俱詣內閤奉迎。司樂帥女工人入就位,典樂升就舉麾位。司贊帥掌贊先入就位。內典引引外命婦俱就肅章門外位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jǐng bì rú cháng yí. huáng hòu chū zì xī fáng, diǎn lè jǔ huī, zòu zhèng hé zhī lè jí yù zuò nán xiàng zuò, sī bǎo fèng cóng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng, yǎn huī, lè zhǐ. fán lè jiē diǎn lè jǔ huī gōng gǔ chù ér hòu zuò, yǎn huī jiá yǔ ér hòu zhǐ. sī bīn chéng yǐn wài mìng fù yǐ cì rù jiù wèi. wèi shǒu zhě chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. mìng fù děng lì dìng, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī bīn yǐn wèi shǒu zhě yī rén yì xī jiē, wèi shǒu zhě chū xíng, lè zuò, zhì jiē lè zhǐ. wèi shǒu zhě tuō xì, shēng, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, chēng" qiè xìng děng yán". hè cí yǔ qún guān tóng. hè qì, qǐ, sī bīn yǐn wèi shǒu zhě jiàng jiē nà xì, lè zuò fù wèi lì dìng, lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī yán qián chéng lìng, jiàng zì xī jiē, yì mìng fù xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." wài mìng fù děng jiē zài bài. xuān lìng yuē:" lǚ xīn zhī qìng, dōng zhì yún" lǚ zhǎng zhī qìng". yǔ fū rén děng tóng zhī." sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī bīn yǐ cì yǐn chū, wèi shǒu zhě chū xíng, lè zuò, chū gé lè zhǐ, nèi diǎn yǐn chéng yǐn yǐ chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." hái shì wèi. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, lè zhǐ. nǚ gōng rén tuì.
尚儀奏:"外辦。"皇后首飾褘衣以出,警蹕如常儀。皇后出自西房,典樂舉麾,奏正和之樂;即御座南向坐,司寶奉琮寶置於御座如常,偃麾,樂止。(凡樂皆典樂舉麾工鼓柷而後作,偃麾戛敔而後止。)司賓承引外命婦以次入就位。為首者初入門,舒和之樂作,至位,樂止。命婦等立定,司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等皆再拜。司賓引為首者一人詣西階,為首者初行,樂作,至階樂止。為首者脫舄,升,進當御座前,北面跪賀,稱"妾姓等言"。(賀詞與群官同。)賀訖,起,司賓引為首者降階納舄,樂作;復位立定,樂止。司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等皆再拜。司言前承令,降自西階,詣命婦西北,東面稱:"令旨。"外命婦等皆再拜。宣令曰:"履新之慶,(冬至雲"履長之慶"。)與夫人等同之。"司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等皆再拜。司賓以次引出,為首者初行,樂作,出閤樂止,內典引承引以出。尚儀前奏:"禮畢。"還侍位。皇后降座,樂作;入自東房,侍衛警蹕如來儀,樂止。女工人退。
huì
會
cháo qì, shàng qǐn shuài qí shǔ pù wài mìng fù děng zhī zuò yú diàn shàng, dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià yú yù zuò dōng nán, chóng xíng xī xiàng tài fū rén yǐ xià yú yù zuò xī nán, chóng xíng dōng xiàng. shè bù shēng diàn zhě zuò xí yú dōng xī láng xià, jiē rú shàng yí. yòu liàng shè tuō lǚ xí yú dōng xī jiē xià. shàng shí shè shòu zūn yú diàn shàng dōng xù zhī duān, xī xiàng yǒu diàn jiā jué yī yú zūn xià. shè shēng diàn zhě jiǔ zūn yú dōng xī láng xià, jìn běi shè láng xià zhě jiǔ zūn gè yú qí zuò zhī nán, jiē yǒu diàn mì, jù zhàng yǐ wéi. shè qì, sī lè shuài zhū lè rén jiù wèi. nèi diǎn yǐn yǐn wài mìng fù jù yì sù zhāng mén wài wèi.
朝訖,尚寢帥其屬鋪外命婦等之座於殿上,大長公主以下於御座東南,重行西向;太夫人以下於御座西南,重行東向。設不升殿者座席於東西廊下,皆如上儀。又量設脫履席於東西階下。尚食設壽樽於殿上東序之端,西向;有坫、加爵一於樽下。設升殿者酒樽於東西廊下,近北;設廊下者酒樽各於其座之南,皆有坫冪,俱障以帷。設訖,司樂帥諸樂人就位。內典引引外命婦俱詣肅章門外位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng hòu chū zì xī fáng, diǎn lè jǔ huī, zhèng hé zhī lè zuò, jí yù zuò nán xiàng zuò, sī bǎo fèng cóng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng yí, yǎn huī, lè zhǐ. sī bīn chéng yǐn wài mìng fù yǐ cì rù jiù wèi, wèi shǒu zhě chū rù mén, lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. wài mìng fù lì dìng, ruò cháo huì bié rì, zàn bài rú cháo lǐ. sī yán qián chéng lìng, jiàng yì mìng fù xī běi, dōng xiàng chēng:" lìng zhǐ, fū rén děng shēng xí zuò." sī zàn yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. qì, sī bīn yǐn wài mìng fù yīng shēng diàn zhě yì dōng xī jiē, lè zuò, wèi shǒu zhě zhì jiē, lè zhǐ, jù jiù xí, tuō xì yú jiē xià yǐ shēng. sī bīn yǐn wèi shǒu zhě yī rén shēng jiē, jìn dōng, xī miàn lì, yǐ xià gè jiù xí hòu lì. sī bīn yǐn bù shēng diàn zhě yì dōng xī láng xià xí hòu lì.
尚儀奏:"外辦。"皇后首飾褘衣以出,警蹕侍衛如常儀。皇后出自西房,典樂舉麾,正和之樂作,即御座南向坐,司寶奉琮寶置於御座如常儀,偃麾,樂止。司賓承引外命婦以次入就位,為首者初入門,樂作,至位樂止。外命婦立定,(若朝會別日,贊拜如朝禮。)司言前承令,降詣命婦西北,東向稱:"令旨,夫人等升席坐。"司贊曰:"再拜。"贊者承傳,外命婦等皆再拜。訖,司賓引外命婦應升殿者詣東西階,樂作,為首者至階,樂止,俱就席,脫舄於階下以升。司賓引為首者一人升階,近東,西面立,以下各就席後立。司賓引不升殿者詣東西廊下席後立。
shàng xià lì dìng, sī bīn yǐn wèi shǒu zhě yì jiǔ zūn suǒ, běi miàn lì. shàng shí zhuó jiǔ yī jué yǐ shòu wèi shǒu zhě, sī bīn yǐn wèi shǒu zhě zhì yù zuò qián, běi xiàng shòu shàng shí, shàng shí shòu jué, jìn zhì yù zuò qián. sī bīn yǐn wèi shǒu zhě tuì, běi miàn, wèi shǒu zhě guì zòu chēng:" qiè xìng děng yán, yuán zhèng shǒu zuò, dōng zhì yún" tiān zhèng zhǎng zhì". qiè děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." xìng, zài bài, wài mìng fù děng jiē zài bài qì, sī yán qián chéng lìng, xuān lìng yún:" lìng zhǐ, fū rén děng tóng nà jǐng fú." wài mìng fù děng yòu zài bài. shàng shí qǔ jué fèng jìn, huáng hòu jǔ jiǔ, lè zuò, wài mìng fù děng jiē sān chēng wàn suì huáng hòu jǔ jiǔ qì, shàng shí shòu xū jué fù yú diàn, lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài.
上下立定,司賓引為首者詣酒樽所,北面立。尚食酌酒一爵以授為首者,司賓引為首者至御座前,北向授尚食,尚食受爵,進置御座前。司賓引為首者退,北面,為首者跪奏稱:"妾姓等言,元正首祚,(冬至雲"天正長至"。)妾等不勝大慶,謹上千萬歲壽。"興,再拜,外命婦等皆再拜訖,司言前承令,宣令云:"令旨,夫人等同納景福。"外命婦等又再拜。尚食取爵奉進,皇后舉酒,樂作,外命婦等皆三稱萬歲;皇后舉酒訖,尚食受虛爵復於坫,樂止。司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等皆再拜。
sī bīn yǐn wèi shǒu zhě jiù xí hòu lì. sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù jiù zuò. shàng shí jìn jiǔ, zhì jiē, sī zàn yuē:" jiǔ zhì, xìng." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù xìng, lì xí hòu. shàng yí zhì jiē shěng jiǔ. shàng shí fèng jiǔ jìn, huáng hòu jǔ jiǔ, lè zuò rú cháng. yòu xíng wài mìng fù jiǔ, jiǔ zhì, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù zài bài, shòu zhì. sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù jiù zuò zuò yǐn. huáng hòu jǔ jiǔ qì, shàng shí shòu xū jué fù yú diàn, lè zhǐ.
司賓引為首者就席後立。司贊曰:"就座。"掌贊承傳,外命婦等俱就座。尚食進酒,至階,司贊曰:"酒至,興。"掌贊承傳,外命婦等俱興,立席後。尚儀至階省酒。尚食奉酒進,皇后舉酒,樂作如常。又行外命婦酒,酒至,司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等俱再拜,受觶。司贊曰:"就座。"掌贊承傳,外命婦等俱就座坐飲。皇后舉酒訖,尚食受虛爵復於坫,樂止。
shāng xíng sān zhōu, shàng shí jìn yù shí, shí shēng jiē, sī zàn yuē:" shí zhì, xìng." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ lì xí hòu. shàng shí zhì jiē shěng àn. shàng shí pǐn cháng shí qì, yǐ cì jìn zhì yù qián. yòu xíng mìng fù àn. yù ruò bù shí, jí wài mìng fù àn xiān xià qì, bù xū xìng. shè shí qì, sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē jiù xí zuò. huáng hòu nǎi fàn, lè zuò, wài mìng fù děng jù fàn, yù shí bì, lè zhǐ.
觴行三周,尚食進御食,食升階,司贊曰:"食至,興。"掌贊承傳,外命婦等皆起立席後。尚食至階省案。尚食品嘗食訖,以次進置御前。又行命婦案。(御若不食,及外命婦案先下訖,不須興。)設食訖,司贊曰:"就座。"掌贊承傳,外命婦等皆就席坐。皇后乃飯,樂作,外命婦等俱飯,御食畢,樂止。
réng xíng jiǔ, suì shè shù xiū, zhū jì yǐ cì zuò. ruò cì jiǔ, sī yán qián chéng lìng, yì dōng jiē shàng, xī xiàng chēng:" cì jiǔ." jiē xià zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ, zài bài. lì shòu zhì, zuò yǐn qì, qǐ, lì shòu xū zhì, yòu zài bài, jiù xí zuò.
仍行酒,遂設庶羞,諸伎以次作。若賜酒,司言前承令,詣東階上,西向稱:"賜酒。"階下掌贊承傳,外命婦等皆起,再拜。立受觶,坐飲訖,起,立授虛觶,又再拜,就席坐。
jiǔ xíng shí èr biàn, huì bì. sī zàn yuē:" kě qǐ." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ, lì xí hòu. sī bīn yǐn jiàng, gè nà xì, lè zuò, jù yǐn fù jiē xià wèi, lè zhǐ. qí láng xià zhě réng lì yú xí hòu. lì dìng, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng zài wèi zhě jiē zài bài. ruò yǒu shù bó, zé shàng gōng shuài qí shǔ yǐ shù bó xiān lì yú dōng xī xiāng. sī yán qián chéng lìng, jiàng zì xī jiē, yì mìng fù xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." wài mìng fù děng jiē zài bài. xuān lìng qì, wài mìng fù děng yòu zài bài. shàng gōng shuài qí shǔ yǐ cì shòu shù bó qì, wài mìng fù děng yòu zài bài. sī bīn yǐn wài mìng fù děng yǐ cì chū, lè zuò, chū mén lè zhǐ. nèi diǎn yǐn chéng yǐn cì chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." suì hái shì wèi. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò, rù zì dōng fáng, jǐng bì shì wèi rú lái yí, lè zhǐ.
酒行十二遍,會畢。司贊曰:"可起。"掌贊承傳,外命婦等皆起,立席後。司賓引降,各納舄,樂作,俱引復階下位,樂止。其廊下者仍立於席後。立定,司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等在位者皆再拜。若有束帛,則尚功帥其屬以束帛先立於東西廂。司言前承令,降自西階,詣命婦西北,東面稱:"令旨。"外命婦等皆再拜。宣令訖,外命婦等又再拜。尚功帥其屬以次授束帛訖,外命婦等又再拜。司賓引外命婦等以次出,樂作,出門樂止。內典引承引次出。尚儀前奏:"禮畢。"遂還侍位。皇后降座,樂作,入自東房,警蹕侍衛如來儀,樂止。