strong lǐ bā shí sān kāi yuán lǐ zuǎn lèi shí bā jiā lǐ èr strong
礼八十三 开元礼纂类十八 嘉礼二
huáng dì huáng hòu zhèng zhì shòu huáng tài zǐ cháo hè
皇帝皇后正至受皇太子朝贺
qián èr rì, běn sī xuān shè nèi wài, gè gōng qí zhí.
前二日,本司宣摄内外,各供其职。
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò zuò yú tài jí diàn běi bì, nán xiàng. shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú chéng tiān mén wài dōng cháo táng běi, xī xiàng. yòu yú dōng gōng cháo táng shè gōng chén cì rú shì. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng rú lín xuān yí. diǎn yí shè huáng tài zǐ wèi yú héng jiē nán dào dōng, běi miàn. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, chà tuì, jù xī miàn. fèng lǐ shè gōng chén bǎn wèi yú dōng gōng cháo táng rú cháng.
前一日,尚舍奉御设御幄座於太极殿北壁,南向。守宫设皇太子次於承天门外东朝堂北,西向。又於东宫朝堂设宫臣次如式。太乐令展宫悬於殿庭如临轩仪。典仪设皇太子位於横街南道东,北面。设典仪位於悬之东北,赞者二人在南,差退,俱西面。奉礼设宫臣版位於东宫朝堂如常。
qí rì, yī shí kè gōng guān jù jí yú cì, gè fú qí fú. zhū wèi lǜ gè lēi suǒ bù chén shè rú cháng. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." diǎn yè yǐn gōng chén gè jiù wèi. shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, yòu shù zǐ fù bǎo rú shì. jù yì gé fèng yíng. pū jìn jīn lù yú xī gé wài, nán xiàng. nèi lǜ yī rén zhí dāo lì yú lù qián, běi xiàng. zhōng yǔn yī rén zài shì chén zhī qián, zàn zhě èr rén zài zhōng yǔn qián.
其日,依时刻宫官俱集於次,各服其服。诸卫率各勒所部陈设如常。左庶子版奏:"请中严。"典谒引宫臣各就位。侍卫之官各服其器服,(右庶子负宝如式。)俱诣閤奉迎。仆进金辂於西閤外,南向。内率一人执刀立於辂前,北向。中允一人在侍臣之前,赞者二人在中允前。
zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." pū fèn yī ér shēng, zhèng lì zhí pèi. huáng tài zǐ jù fú yuǎn yóu guān, ruò wèi guān zé shuāng tóng jì. jiàng shā páo, shēng yú yǐ chū, zuǒ yòu shì wèi rú cháng yí. nèi lǜ qián zhí pèi, huáng tài zǐ shēng lù, pū lì shòu suí, zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì rú cháng. zhōng yǔn jìn, dāng lù qián guì, zòu chēng:" zhōng yǔn chén mǒu yán, qǐng fā yǐn." fǔ fú, xìng, tuì fù wèi. fán zhōng yǔn zòu qǐng, jiē rú cǐ yí. lù dòng, zhōng yǔn yǔ zàn zhě jiā yǐn yǐ chū, nèi lǜ jiā lù ér qū. chū zhòng míng mén, zhì shì chén shàng mǎ suǒ, zhōng yǔn zòu:" qǐng lù quán tíng, lìng shì chén shàng mǎ." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zhōng yǔn tuì chēng:" shì chén shàng mǎ." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ shì chén jiē shàng mǎ, zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì yú lù qián, zàn zhě zài gòng fèng guān rén nèi. shì chén shàng mǎ bì, zhōng yǔn zòu chēng:" qǐng lìng chē yòu shēng." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zhōng yǔn tuì fù wèi. nèi lǜ shēng qì, zhōng yǔn zòu:" qǐng fā yǐn." tuì fù wèi. huáng tài zǐ lù dòng, sān shī chéng chē xùn dǎo, sān shǎo chéng chē xùn cóng, míng náo ér xíng, wén wǔ gōng chén jiē chéng mǎ yǐ cóng. zhì cháng lè mén, náo chuī zhǐ. zhì cì qián, huí lù xī xiàng, nèi lǜ jiàng lì yú lù yòu. zuǒ shù zǐ jìn, dāng lù qián guì, zòu chēng:" zuǒ shù zǐ chén mǒu yán, qǐng xiáng lù." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng tài zǐ jiàng lù, shè rén yǐn jiù cì zuò, shì wèi rú cháng.
左庶子版奏:"外办。"仆奋衣而升,正立执辔。皇太子具服远游冠,(若未冠则双童髻。)绛纱袍,升舆以出,左右侍卫如常仪。内率前执辔,皇太子升辂,仆立授绥,左庶子以下夹侍如常。中允进,当辂前跪,奏称:"中允臣某言,请发引。"俯伏,兴,退复位。(凡中允奏请,皆如此仪。)辂动,中允与赞者夹引以出,内率夹辂而趋。出重明门,至侍臣上马所,中允奏:"请辂权停,令侍臣上马。"左庶子前承令,退称:"令曰诺。"中允退称:"侍臣上马。"赞者承传,文武侍臣皆上马,左庶子以下夹侍於辂前,赞者在供奉官人内。侍臣上马毕,中允奏称:"请令车右升。"左庶子前承令,退称:"令曰诺。"中允退复位。内率升讫,中允奏:"请发引。"退复位。皇太子辂动,三师乘车训导,三少乘车训从,鸣铙而行,文武宫臣皆乘马以从。至长乐门,铙吹止。至次前,回辂西向,内率降立於辂右。左庶子进,当辂前跪,奏称:"左庶子臣某言,请降辂。"俯伏,兴,还侍位。皇太子降辂,舍人引就次坐,侍卫如常。
qí rì, yī shí kè jiàng shì tián jiē, zhū wèi lēi suǒ bù liè huáng huī dà zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. huáng tài zǐ jì jiù cì, shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." jìn zhàng jiù chén yú gé wài. tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi. zhū wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. tōng shì shè rén yǐn qún guān sì pǐn yǐ xià cì rù jiù wèi. huáng tài zǐ chū cì, shè rén yǐn huáng tài zǐ, sān shī sān shǎo dǎo cóng rú shì, rù lì yú tài jí mén wài zhī dōng, xī miàn. zhū wèi lǜ zuǒ yòu shù zǐ shè rén jí jìn shì zhě liàng rén cóng rù.
其日,依时刻将士填街,诸卫勒所部列黄麾大仗屯门及陈於殿庭如常仪。皇太子既就次,侍中版奏:"请中严。"近仗就陈於閤外。太乐令帅工人入就位,协律郎入就举麾位。诸卫之官各服其器服,符宝郎奉宝,俱诣閤奉迎。典仪帅赞者先入就位。通事舍人引群官四品以下次入就位。皇太子出次,舍人引皇太子,三师三少导从如式,入立於太极门外之东,西面。(诸卫率、左右庶子、舍人及近侍者量人从入。)
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn zhī fú, shèng yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng. xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gōng gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò, nán xiàng zuò. fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng. xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外办。"皇帝服衮冕之服,乘舆以出,曲直华盖警跸侍卫如常仪。皇帝将出,仗动,太乐令令撞黄锺之钟,右五钟皆应。协律郎跪,俯伏,举麾,工鼓柷,奏太和之乐,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座,南向坐。符宝郎奉宝置於御座如常。协律郎偃麾,戛敔,乐止。
shè rén yǐn huáng tài zǐ rù jiù wèi. zhū wèi lǜ zuǒ yòu shù zǐ yǐ xià cóng rù zhě, lì yú huáng tài zǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. huáng tài zǐ chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, huáng tài zǐ zài bài. shè rén yǐn huáng tài zǐ yì xī jiē, chū xíng lè zuò, zhì jiē lè zhǐ. shè rén yǐn huáng tài zǐ shēng, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì, hè chēng:" yuán zhèng shǒu zuò, jǐng fú wéi xīn. fú wéi bì xià yǔ tiān tóng xiū." dōng zhì yún:" tiān zhèng cháng zhì, fú wéi bì xià rú rì zhī shēng." yǐ xià zhū zhèng zhì, hè cí bìng tóng. fǔ fú, xìng. shè rén yǐn jiàng, lè zuò, fù wèi, lè zhǐ. huáng tài zǐ zài bài. shì zhōng qián chéng zhì, jiàng yì huáng tài zǐ dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." huáng tài zǐ zài bài. xuān zhì qì, huáng tài zǐ yòu zài bài. diǎn yí chàng:" zài bài." huáng tài zǐ yòu zài bài. tōng shì shè rén yǐn chū, chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. huáng tài zǐ jì chū, gōng wáng rù, cháo hè rú bié yí.
舍人引皇太子入就位。(诸卫率、左右庶子以下从入者,立於皇太子东南,西面北上。)皇太子初入门,舒和之乐作,至位,乐止。立定,典仪曰:"再拜。"赞者承传,皇太子再拜。舍人引皇太子诣西阶,初行乐作,至阶乐止。舍人引皇太子升,进当御座前,北面跪,贺称:"元正首祚,景福惟新。伏惟陛下与天同休。"(冬至云:"天正长至,伏惟陛下如日之升。"以下诸正至,贺词并同。)俯伏,兴。舍人引降,乐作,复位,乐止。皇太子再拜。侍中前承制,降诣皇太子东北,西面称:"有制。"皇太子再拜。宣制讫,皇太子又再拜。典仪唱:"再拜。"皇太子又再拜。通事舍人引出,初行乐作,出门乐止。皇太子既出,公王入,朝贺如别仪。
huáng tài zǐ cháo hè huáng hòu. qián yī rì, shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú chóng yì mén nèi, suí dì zhī yí. qí rì, sī zàn shè huáng tài zǐ bǎn wèi yú huáng hòu zhèng diàn zhī tíng xuán nán, běi miàn. huáng tài zǐ cháo huáng dì qì, shè rén yǐn huáng tài zǐ cóng nà yì mén yì chóng yì mén nèi cì quán tíng. wài mìng fù cháo hè jiāng qì, shè rén yǐn huáng tài zǐ chū lì yú sù zhāng mén. wài mìng fù chū qì, nèi yè zhě jiān yǐn huáng tài zǐ zhì sù zhāng mén, sī bīn chéng yǐn huáng tài zǐ rù jiù wèi. lì dìng, sī zàn chàng:" zài bài." huáng tài zǐ zài bài qì, sī bīn yòu yǐn huáng tài zǐ yì xī jiē shēng, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, qí hè cí tóng hè huáng dì, wéi gǎi yún diàn xià. fǔ fú, xìng, yǐn jiàng fù wèi, huáng tài zǐ zài bài. shàng yí qián chéng lìng, jiàng yì huáng tài zǐ xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." huáng tài zǐ zài bài. xuān lìng qì, yòu zài bài. sī zàn chàng:" zài bài." huáng tài zǐ yòu zài bài. sī bīn yǐn huáng tài zǐ zhì gé, nèi yè zhě jiān chéng yǐn yǐ chū. shè rén yǐn huáng tài zǐ chéng chē hái gōng rú lái yí.
皇太子朝贺皇后。前一日,守宫设皇太子次於崇义门内,随地之宜。其日,司赞设皇太子版位於皇后正殿之庭悬南,北面。皇太子朝皇帝讫,舍人引皇太子从纳义门诣崇义门内次权停。外命妇朝贺将讫,舍人引皇太子出立於肃章门。外命妇出讫,内谒者监引皇太子至肃章门,司宾承引皇太子入就位。立定,司赞唱:"再拜。"皇太子再拜讫,司宾又引皇太子诣西阶升,当御座前,北面跪贺,(其贺词同贺皇帝,唯改云殿下。)俯伏,兴,引降复位,皇太子再拜。尚仪前承令,降诣皇太子西北,东面称:"令旨。"皇太子再拜。宣令讫,又再拜。司赞唱:"再拜。"皇太子又再拜。司宾引皇太子至閤,内谒者监承引以出。舍人引皇太子乘车还宫如来仪。
huáng dì huáng hòu zhèng zhì shòu huáng tài zǐ fēi cháo hè
皇帝皇后正至受皇太子妃朝贺
qí rì, yī shí kè zhū wèi lǜ gè lēi suǒ bù chén bù fēi yí zhàng rú cháng. nèi jiù wèi jìn chē yú gé wài. sī zé liàng shí kè qǐ:" wài bàn." fēi fú shǒu shì yú yī, chéng chē yǐ chū, shì wèi rú cháng. rù, zhì xià chē suǒ, fēi jiàng chē, shì cóng rú cháng. nèi shì suǒ sī yǐn yì gé wài. huáng dì jí yù zuò, nán xiàng zuò, shì wèi rú cháng. sī bīn yǐn fēi shēng zì xī jiē, jìn, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè. cí yǔ shàng tóng, wéi jiā zūn hào ěr. hè qì, qǐ, sī bīn yǐn jiàng, fù wèi, fēi zài bài qì, shàng yí qián chéng chì, jiàng yì fēi xī běi, dōng miàn chēng:" yǒu chì." fēi zài bài. xuān chì qì, yòu zài bài.
其日,依时刻诸卫率各勒所部陈布妃仪仗如常。内厩尉进车於閤外。司则量时刻启:"外办。"妃服首饰褕衣,乘车以出,侍卫如常。入,至下车所,妃降车,侍从如常。内侍所司引诣閤外。皇帝即御座,南向坐,侍卫如常。司宾引妃升自西阶,进,当御座前,北面跪贺。(词与上同,唯加尊号耳。)贺讫,起,司宾引降,复位,妃再拜讫,尚仪前承敕,降诣妃西北,东面称:"有敕。"妃再拜。宣敕讫,又再拜。
sī bīn yǐn fēi chū, yì huáng hòu suǒ yù diàn, lì yú gé wài. liù shàng yǐ xià gè fú qí fú, jù yì huáng hòu nèi gé fèng yíng rú shì. huáng hòu chū, jí yù zuò nán xiàng zuò, jìn shì rú cháng. sī bīn yǐn fēi rù lì yú tíng, běi miàn, lì dìng, zài bài. sī bīn yǐn fēi shēng zì xī jiē, jìn, dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè. hè cí tóng shàng. hè qì qǐ, sī bīn yǐn jiàng fù wèi, fēi zài bài qì, shàng yí qián chéng lìng, jiàng yì fēi xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." fēi zài bài. xuān lìng qì, yòu zài bài. sī bīn yǐn fēi chū, chéng chē hái gōng rú lái yí. ruò zhū wáng fēi fèng chì tóng cháo, zé gè fú qí fú xiān zhì huáng tài zǐ fēi xià chē suǒ, dài suí rù, wèi zài huáng tài zǐ fēi nán, běi miàn xī shàng. wéi bù shēng yǐ wài, yǔ huáng tài zǐ fēi tóng. ruò bié cháo, yì zhǔn huáng tài zǐ fēi shì.
司宾引妃出,诣皇后所御殿,立於閤外。六尚以下各服其服,俱诣皇后内閤奉迎如式。皇后出,即御座南向坐,近侍如常。司宾引妃入立於庭,北面,立定,再拜。司宾引妃升自西阶,进,当御座前,北面跪贺。(贺词同上。)贺讫起,司宾引降复位,妃再拜讫,尚仪前承令,降诣妃西北,东面称:"令旨。"妃再拜。宣令讫,又再拜。司宾引妃出,乘车还宫如来仪。(若诸王妃奉敕同朝,则各服其服先至皇太子妃下车所,待随入,位在皇太子妃南,北面西上。唯不升以外,与皇太子妃同。若别朝,亦准皇太子妃式。)
huáng dì zhèng zhì shòu qún chén cháo hè bìng huì
皇帝正至受群臣朝贺(并会)
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn běi bì xià, nán xiàng, pù yù zuò rú cháng. shǒu gōng shè qún guān kè shǐ děng cì yú dōng xī cháo táng. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng, shè huī yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng, yī wèi yú lè xuán dōng nán, xī xiàng. gǔ chuī lìng fēn zhì shí èr àn yú jiàn gǔ zhī wài. chéng huáng lìng chén chē lù, shàng niǎn fèng yù chén yú niǎn, shàng shě fèng yù shè jiě jiàn xí yú xuán xī běi héng jiē zhī nán, bìng rú cháng yí.
前一日,尚舍奉御设御幄於太极殿北壁下,南向,铺御座如常。守宫设群官客使等次於东西朝堂。太乐令展宫悬於殿庭,设麾於殿上西阶之西,东向,一位於乐悬东南,西向。鼓吹令分置十二案於建鼓之外。乘黄令陈车辂,尚辇奉御陈舆辇,尚舍奉御设解剑席於悬西北横街之南,并如常仪。
diǎn yí shè wén guān sān pǐn yǐ shàng wèi yú héng jiē zhī nán dào dōng, bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú dào xī, wǔ guān sān pǐn yǐ shàng yú jiè gōng xī gōng zhī xī, shǎo nán, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. shè wén guān sì pǐn wǔ pǐn wèi yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē nán, měi děng yì wèi, chóng xíng, xī miàn běi shàng. shè zhū zhōu cháo jí shǐ wèi: dū du cì shǐ jí sān pǐn yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú wén guān sān pǐn zhī dōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng xī fāng běi fāng yú wǔ guān sān pǐn zhī xī, chóng xíng, běi miàn dōng shàng sì pǐn yǐ xià jiē fēn fāng wèi yú wén wǔ guān dāng pǐn zhī xià. zhū zhōu shǐ rén fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ zhī xià yì rú zhī. shè zhū qīn wèi yú sì pǐn wǔ pǐn zhī nán. huáng zōng qīn zài dōng, yì xìng qīn zài xī. shè zhū fāng kè wèi: sān děng yǐ shàng dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī dōng, měi guó yì wèi, chóng xíng, běi miàn xī shàng xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī xī, měi guó yì wèi, chóng xíng, běi miàn dōng shàng sì děng yǐ xià fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ liù pǐn zhī xià, chóng xíng, měi děng yì wèi. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī miàn.
典仪设文官三品以上位於横街之南道东,(褒圣侯於三品之下。)介公、酅公於道西,武官三品以上於介公、酅公之西,少南,每等异位,重行北面,相对为首。设文官四品、五品位於悬东,六品以下於横街南,每等异位,重行,西面北上。设诸州朝集使位:都督、刺史及三品以上,东方南方於文官三品之东,重行,北面西上;西方北方於武官三品之西,重行,北面东上;四品以下皆分方位於文武官当品之下。诸州使人分方位於朝集使之下亦如之。设诸亲位於四品五品之南。(皇宗亲在东,异姓亲在西。)设诸方客位:三等以上东方南方於东方朝集使之东,每国异位,重行,北面西上;西方北方於西方朝集使之西,每国异位,重行,北面东上;四等以下分方位於朝集使六品之下,重行,每等异位。设典仪位於悬之东北,赞者二人在南,少退,俱西面。
fèng lǐ shè mén wài wèi: wén guān yú dōng cháo táng, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn. bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú xī cháo táng zhī qián. wǔ guān yú jiè gōng xī gōng zhī nán, shǎo tuì, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn. zhū qīn wèi yú wén wǔ guān sì pǐn wǔ pǐn zhī nán. huáng zōng qīn zài dōng, yì xìng qīn zài xī. shè zhū zhōu cháo jí shǐ wèi: dōng fāng nán fāng yú zōng qīn zhī nán, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn xī fāng běi fāng yú yì xìng qīn zhī nán, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn. zhū zhōu shǐ rén fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ zhī xià yì rú zhī. zhū fāng kè wèi: dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī nán, měi guó yì wèi, chóng xíng, xī miàn běi shàng xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī nán, dōng miàn běi zhī.
奉礼设门外位:文官於东朝堂,每等异位,重行西面。(褒圣侯於三品之下。)介公、酅公於西朝堂之前。武官於介公、酅公之南,少退,每等异位,重行东面。诸亲位於文武官四品、五品之南。(皇宗亲在东,异姓亲在西。)设诸州朝集使位:东方南方於宗亲之南,每等异位,重行西面;西方北方於异姓亲之南,每等异位,重行东面。诸州使人分方位於朝集使之下亦如之。诸方客位:东方南方於东方朝集使之南,每国异位,重行,西面北上;西方北方於西方朝集使之南,东面北之。
qí rì, yī shí kè jiàng shì tián jiē, zhū wèi lēi suǒ bù liè huáng huī dà zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. qún guān zhū qīn kè shǐ jí cháo táng, jiē jiù cì gè fú qí fú. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi, zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. lì bù bīng bù zhǔ kè hù bù zàn qún guān kè shǐ jù chū cì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù cháo táng qián wèi. yòu tōng shì shè rén yǐn sì pǐn yǐ xià jí zhū qīn kè shǐ děng yīng xiān zhì zhě rù jiù wèi.
其日,依时刻将士填街,诸卫勒所部列黄麾大仗屯门及陈於殿庭如常仪。群官、诸亲、客使集朝堂,皆就次各服其服。侍中版奏:"请中严。"太乐令帅工人入就位,协律郎入就举麾位,诸侍卫之官各服其器服,符宝郎奉宝,俱诣閤奉迎。典仪帅赞者先入就位。吏部、兵部、主客、户部赞群官客使俱出次,通事舍人各引就朝堂前位。又通事舍人引四品以下及诸亲客使等应先置者入就位。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn, dōng zhì zé fú tōng tiān guān, jiàng shā páo. yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, xié lǜ láng fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, yǐ gū xǐ zhī jūn, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò nán xiàng zuò. fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng. xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外办。"皇帝服衮冕,(冬至则服通天冠,绛纱袍。)御舆以出,曲直华盖警跸侍卫如常仪。皇帝将出,仗动,太乐令令撞黄锺之钟,右五钟皆应,协律郎俯伏,举麾,鼓柷,奏太和之乐,以姑洗之均,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座南向坐。符宝郎奉宝置於御座如常。协律郎偃麾,戛敔,乐止。
tōng shì shè rén yǐn gōng wáng yǐ xià jí zhū fāng kè shǐ děng yǐ cì rù jiù wèi. huáng tài zǐ ruò lái zhāo, zé huáng tài zǐ cháo chū qì, diǎn yè yǐn gōng wáng yǐ xià rù. gōng chū zhī mén, shū hé zhī lè zuò, gōng zhì wèi, lè zhǐ. qún guān kè shǐ děng lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài qì, tōng shì shè rén yǐn shàng gōng yī rén yì xī jiē, gōng chū xíng lè zuò, zhì jiě jiàn xí, lè zhǐ. gōng jiù xí, tuō xì, guì jiě jiàn, zhì yú xí, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén yǐn shēng jiē, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, chēng mǒu guān chén yán. hè cí yǔ tài zǐ tóng, wéi chēng zūn hào wèi yì. hè qì, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén yǐn jiàng bì, yì xí hòu, shàng gōng guì zhe jiàn, fǔ fú, xìng, nà xì, lè zuò, fù héng jiē nán wèi, lè zhǐ. qún guān kè shǐ děng jù zài bài. shì zhōng qián chéng zhào, jiàng yì qún guān dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." qún guān kè shǐ děng jiē zài bài. xuān zhì yuē:" lǚ xīn zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." dōng zhì yún:" lǚ zhǎng zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." xuān qì, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài qì, wǔ dǎo sān chēng wàn suì, qì, yòu zài bài. shì zhōng hái shì wèi.
通事舍人引公王以下及诸方客使等以次入就位。(皇太子若来朝,则皇太子朝出讫,典谒引公王以下入。)公初之门,舒和之乐作,公至位,乐止。群官、客使等立定,典仪曰:"再拜。"赞者承传,群官、客使等皆再拜讫,通事舍人引上公一人诣西阶,公初行乐作,至解剑席,乐止。公就席,脱舄,跪解剑,置於席,俯伏,兴。通事舍人引升阶,进当御座前,北面跪贺,称某官臣言。(贺词与太子同,唯称尊号为异。)贺讫,俯伏,兴。通事舍人引降陛,诣席后,上公跪著剑,俯伏,兴,纳舄,乐作,复横街南位,乐止。群官、客使等俱再拜。侍中前承诏,降诣群官东北,西面称:"有制。"群官、客使等皆再拜。宣制曰:"履新之庆,与公等同之。"(冬至云:"履长之庆,与公等同之。")宣讫,群官、客使等皆再拜讫,舞蹈三称万岁,讫,又再拜。侍中还侍位。
chū qún guān jiāng cháo, zhōng shū shì láng yǐ zhū zhōu zhèn biǎo bié wèi yī àn, qí yú yòu yán míng mén wài, jǐ shì zhōng yǐ xiáng ruì àn qí yú zuǒ yán míng mén wài, jù lìng shǐ jiàng gōng fú duì jǔ àn. shì láng jǐ shì zhōng jù jiù shì chén bān. yú kè shǐ chū rù, hù bù yǐ zhū zhōu gòng wù chén yú tài jí mén dōng xī xiāng lǐ bù yǐ zhū fān gòng wù liàng kě zhí zhě fān kè shǒu zhí rù jiù nèi wèi, qí zhòng dà zhě chén yú cháo táng qián. chū shàng gōng jiāng rù mén, zhōng shū shì láng jiàng, yǐn biǎo àn rù yì xī jiē xià, dōng miàn lì jǐ shì zhōng jiàng, yǐn xiáng ruì àn rù yì dōng jiē xià, xī miàn lì. shàng gōng jiāng shēng hè, zhōng shū lìng huáng mén shì láng jù jiàng, gè lì jiē xià. chū shàng gōng shēng jiē, zhōng shū lìng huáng mén shì láng gè qǔ suǒ zòu zhī wén yǐ cì shēng. shàng gōng hè qì, zhōng shū lìng qián guì zòu zhū fāng biǎo qì, huáng mén shì láng yòu jìn guì zòu xiáng ruì qì, jù jiàng, zhì suǒ zòu zhī wén yú àn, gè hái shì wèi. shì láng yǔ jǐ shì zhōng yǐn àn tuì zhì dōng xī jiē qián, àn suì chū, shì láng jǐ shì zhōng hái shì wèi.
初群官将朝,中书侍郎以诸州镇表别为一案,俟於右延明门外,给事中以祥瑞案俟於左延明门外,俱令史绛公服对举案。侍郎、给事中俱就侍臣班。於客使初入,户部以诸州贡物陈於太极门东西厢;礼部以诸蕃贡物量可执者蕃客手执入就内位,其重大者陈於朝堂前。初上公将入门,中书侍郎降,引表案入诣西阶下,东面立;给事中降,引祥瑞案入诣东阶下,西面立。上公将升贺,中书令、黄门侍郎俱降,各立阶下。初上公升阶,中书令、黄门侍郎各取所奏之文以次升。上公贺讫,中书令前跪奏诸方表讫,黄门侍郎又进跪奏祥瑞讫,俱降,置所奏之文於案,各还侍位。侍郎与给事中引案退至东西阶前,案遂出,侍郎、给事中还侍位。
chū shì zhōng xuān zhì qì, cháo jí shǐ jí fān kè jiē zài bài qì, hù bù shàng shū jìn yì jiē xián, běi miàn guì zòu qí shàng shū zòu réng dài huáng mén shì láng zòu xiáng ruì qì. chēng:" hù bù shàng shū chén mǒu yán, zhū zhōu gòng wù qǐng fù suǒ sī." fǔ fú, xìng. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." shàng shū tuì fù wèi. lǐ bù shàng shū yǐ cì jìn yì jiē xián, běi miàn guì zòu chēng:" lǐ bù shàng shū chén mǒu yán, zhū fān gòng wù qǐng fù suǒ sī." fǔ fú, xìng. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." shàng shū tuì fù wèi. shì zhōng hái shì wèi. tài fǔ lǜ qí shǔ shòu zhū zhōu jí zhū fān gòng wù chū guī rén nà yì mén, zhí wù zhě suí zhī. diǎn yí yuē:" zài bài." tōng shì shè rén yǐ cì yǐn běi miàn wèi zhě chū, gōng chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ.
初侍中宣制讫,朝集使及蕃客皆再拜讫,户部尚书进诣阶閒,北面跪奏(其尚书奏仍待黄门侍郎奏祥瑞讫。)称:"户部尚书臣某言,诸州贡物请付所司。"俯伏,兴。侍中前承制,退称:"制曰可。"尚书退复位。礼部尚书以次进诣阶閒,北面跪奏称:"礼部尚书臣某言,诸蕃贡物请付所司。"俯伏,兴。侍中前承制,退称:"制曰可。"尚书退复位。侍中还侍位。太府率其属受诸州及诸蕃贡物出归仁纳义门,执物者随之。典仪曰:"再拜。"通事舍人以次引北面位者出,公初行乐作,出门乐止。
shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì jiàng zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí. shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn dōng xī miàn wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū. qí dōng zhì shòu cháo zé bù zòu xiáng ruì gòng wù, yòu wú zhū fāng biǎo.
侍中前跪奏称:"侍中臣某言,礼毕。"俯伏,兴,还侍位。皇帝兴,太乐令令撞蕤宾之钟,左五钟皆应,奏太和之乐,鼓吹振作。皇帝降座,御舆入自东房,侍卫警跸如来仪。侍臣从至閤,乐止。通事舍人引东西面位者以次出。(蕃客先出。其冬至受朝则不奏祥瑞、贡物,又无诸方表。)
huì
会
cháo qì, tài lè lìng shè dēng gē yú diàn shàng, yǐn èr wǔ rù lì yú xuán nán. shàng shě fèng yù pù qún guān shēng diàn zhě zuò: wén guān sān pǐn yǐ shàng yú yù zuò dōng nán, xī xiàng bāo shèng hóu yú sān pǐn zhī xià. jiè gōng xī gōng yú yù zuò xī nán, dōng xiàng wǔ guān sān pǐn yǐ shàng yú jiè gōng xī gōng zhī hòu cháo jí shǐ dū du cì shǐ jí sān pǐn yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú wén guān sān pǐn zhī hòu xī fāng běi fāng yú wǔ guān sān pǐn zhī hòu fān kè sān děng yǐ shàng, dōng fāng nán fāng yú dōng fāng cháo jí shǐ zhī hòu, xī fāng běi fāng yú xī fāng cháo jí shǐ zhī hòu. jù chóng xíng, měi děng yì wèi, yǐ běi wèi shàng. shè bù shēng diàn zhě zuò gè yú qí wèi. yòu shè qún guān jiě jiàn xí yú xuán zhī xī běi, héng jiē zhī nán, bìng rú cháng yí. shàng shí fèng yù shè shòu zūn yú diàn shàng dōng xù zhī duān, xī xiàng shè diàn yú zūn nán, jiā jué yī. tài guān lìng shè shēng diàn zhě jiǔ zūn yú dōng xī xiāng jìn běi, shè diàn tíng qún guān jiǔ zūn gè yú qí zuò zhī nán, jiē yǒu diàn mì, jù zhàng yǐ wéi. shī shè qì, lì bù bīng bù hù bù zhǔ kè zàn qún guān kè shǐ jù chū cì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù cháo táng qián wèi. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. tōng shì shè rén gè yǐn shēng diàn zhě cì rù jiù wèi.
朝讫,太乐令设登歌於殿上,引二舞入立於悬南。尚舍奉御铺群官升殿者座:文官三品以上於御座东南,西向;(褒圣侯於三品之下。)介公、酅公於御座西南,东向;武官三品以上於介公、酅公之后;朝集使都督刺史及三品以上,东方南方於文官三品之后;西方北方於武官三品之后;蕃客三等以上,东方南方於东方朝集使之后,西方北方於西方朝集使之后。俱重行,每等异位,以北为上。设不升殿者座各於其位。又设群官解剑席於悬之西北,横街之南,并如常仪。尚食奉御设寿樽於殿上东序之端,西向;设坫於樽南,加爵一。太官令设升殿者酒樽於东西厢近北,设殿庭群官酒樽各於其座之南,皆有坫幂,俱障以帷。施设讫,吏部、兵部、户部、主客赞群官客使俱出次,通事舍人各引就朝堂前位。典仪帅赞者先入就位。通事舍人各引升殿者次入就位。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú tōng tiān guān, jiàng shā páo, dōng zhì zé bù gǎi fú. yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú zuò rú cháng, lè zhǐ.
侍中版奏:"外办。"皇帝服通天冠,绛纱袍,(冬至则不改服。)御舆以出,曲直华盖警跸侍卫如常仪。皇帝将出,仗动,太乐令令撞黄锺之钟,右五钟皆应,奏太和之乐,鼓吹振作。皇帝出自西房,即御座南向坐,符宝郎奉宝置於座如常,乐止。
diǎn yí yī rén shēng jiù dōng jiē shàng, xī miàn lì. tōng shì shè rén yǐn gōng wáng yǐ xià jí zhū kè shǐ yǐ cì rù jiù wèi. gōng wáng chū rù mén lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. qún guān kè shǐ lì dìng, ruò cháo huì rì bié, shè wèi zàn bài chén yǐn rú cháo lǐ. qí rì èr wǔ yǔ gōng rén jù rù jiù wèi. shì zhōng jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng yán zhū gōng wáng děng shēng." fǔ fú, xìng. yòu shì zhōng chēng:" zhì yuē kě." shì zhōng yì dōng jiē shàng, xī miàn chēng:" zhì yán gōng wáng děng shēng diàn shàng." diǎn yí chéng chuán, jiē xià zàn zhě yòu chéng chuán, qún guān kè shǐ jiē zài bài, shì zhōng hái wèi. qún guān bài qì, tōng shì shè rén yǐn yīng shēng diàn zhě yì dōng xī jiē. gōng chū xíng lè zuò, zhì jiě jiàn xí lè zhǐ. gōng wáng yǐ xià gè tuō xì, guì jiě jiàn, zhì yú xí shàng, fǔ fú, xìng. tōng shì shè rén jiē yǐn shàng gōng yī rén shēng jiē, shǎo dōng, xī miàn lì dìng, yǐ xià gè lì yú zuò hòu lì dìng.
典仪一人升就东阶上,西面立。通事舍人引公王以下及诸客使以次入就位。公王初入门乐作,至位乐止。群官客使立定,(若朝会日别,设位赞拜陈引如朝礼。其日二舞与工人俱入就位。)侍中进当御座前,北面跪奏称:"侍中臣某言,请延诸公王等升。"俯伏,兴。又侍中称:"制曰可。"侍中诣东阶上,西面称:"制延公王等升殿上。"典仪承传,阶下赞者又承传,群官客使皆再拜,侍中还位。群官拜讫,通事舍人引应升殿者诣东西阶。公初行乐作,至解剑席乐止。公王以下各脱舄,跪解剑,置於席上,俯伏,兴。通事舍人接引上公一人升阶,少东,西面立定,以下各立於座后立定。
guāng lù qīng jìn yì jiē xián, guì zòu chēng:" chén mǒu yán, qǐng cì qún guān shàng shòu." fǔ fú, xìng. shì zhōng chēng:" zhì yuē kě." guāng lù qīng tuì yì jiǔ zūn suǒ, xī miàn lì. tōng shì shè rén yǐn shàng gōng yì jiǔ zūn suǒ, běi miàn lì. shàng shí fèng yù zhuó jiǔ yī jué shòu shàng gōng, shàng gōng jìn hù shòu jué. tōng shì shè rén yǐn shàng gōng jìn dào yù zuò qián, běi miàn shòu diàn zhōng jiān. diàn zhōng jiān shòu jué, jìn zhì yù qián. shàng gōng zhí hù, tōng shì shè rén yǐn shàng gōng tuì, běi miàn guì chēng:" mǒu guān chén mǒu děng qǐ shǒu yán, yuán zhèng shǒu zuò, dōng zhì yún" tiān zhèng cháng zhì". chén děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." fǔ fú, xìng, zài bài, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù zài bài, lì yú xí hòu. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" jìng jǔ gōng děng zhī shāng." qún guān kè shǐ děng shàng xià yòu zài bài. diàn zhōng jiān qǔ jué fèng jìn, jìn chén dì jìn. huáng dì jǔ jiǔ, xiū hé zhī lè zuò, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē wǔ dǎo sān, chēng wàn suì. huáng dì jǔ jiǔ qì, diàn zhōng jiān jìn shòu xū jué yǐ shòu shàng shí fèng yù, fèng yù shòu jué fù yú diàn, lè zhǐ. chū diàn zhōng jiān shòu xū jué, diàn shàng diǎn yí chàng:" zài bài." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zài bài.
光禄卿进诣阶閒,跪奏称:"臣某言,请赐群官上寿。"俯伏,兴。侍中称:"制曰可。"光禄卿退诣酒樽所,西面立。通事舍人引上公诣酒樽所,北面立。尚食奉御酌酒一爵授上公,上公搢笏受爵。通事舍人引上公进到御座前,北面授殿中监。殿中监受爵,进置御前。上公执笏,通事舍人引上公退,北面跪称:"某官臣某等稽首言,元正首祚,(冬至云"天正长至"。)臣等不胜大庆,谨上千万岁寿。"俯伏,兴,再拜,群官、客使等上下俱再拜,立於席后。侍中前承制,退称:"敬举公等之觞。"群官、客使等上下又再拜。殿中监取爵奉进,近臣递进。皇帝举酒,休和之乐作,群官、客使等上下皆舞蹈三,称万岁。皇帝举酒讫,殿中监进受虚爵以授尚食奉御,奉御受爵复於坫,乐止。初殿中监受虚爵,殿上典仪唱:"再拜。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆再拜。
tōng shì shè rén yǐn shàng gōng jiù zuò hòu lì. diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù jiù zuò, fǔ fú, zuò. tài lè lìng yǐn gē zhě jí qín sè zhì jiē, tuō lǚ yú xià, shēng, jiù wèi zuò. qí shēng guǎn zhě jìn yì xī jiē xián, běi miàn lì. shàng shí fèng yù jìn jiǔ zhì jiē, diàn shàng diǎn yí chàng:" jiǔ zhì, xìng." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē fǔ fú, qǐ, lì yú xí hòu. diàn zhōng jiān dào jiē, shěng jiǔ. shàng shí fèng yù fèng jiǔ jìn, huáng dì jǔ jiǔ. tài guān lìng yòu xíng qún guān jiǔ, jiǔ zhì, diàn shàng diǎn yí chàng:" zài bài." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng jiē zài bài, jìn hù shòu zhì. diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē jiù zuò, fǔ fú, zuò, yǐn. huáng dì chū jǔ jiǔ, dēng gē zuò zhāo hé zhī lè sān zhōng, shàng shí fèng yù jìn shòu xū zhì, fù yú diàn, dēng gē qì, jiàng fù wèi.
通事舍人引上公就座后立。殿上典仪唱:"就座。"阶下赞者承传,群官、客使等上下俱就座,俯伏,坐。太乐令引歌者及琴瑟至阶,脱履於下,升,就位坐。其笙管者进诣西阶閒,北面立。尚食奉御进酒至阶,殿上典仪唱:"酒至,兴。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆俯伏,起,立於席后。殿中监到阶,省酒。尚食奉御奉酒进,皇帝举酒。太官令又行群官酒,酒至,殿上典仪唱:"再拜。"阶下赞者承传,群官、客使等皆再拜,搢笏受觯。殿上典仪唱:"就座。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆就座,俯伏,坐,饮。皇帝初举酒,登歌作昭和之乐三终,尚食奉御进受虚觯,复於坫,登歌讫,降复位。
shāng xíng sān zhōu, shàng shí fèng yù jìn yù shí, shí shēng jiē, diàn shàng diǎn yí chàng:" shí zhì, xìng." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zhí hù, fǔ fú, qǐ, lì zuò hòu. diàn zhōng jiān dào jiē, shěng àn. shàng shí fèng yù pǐn cháng shí qì, yǐ cì jìn zhì yù qián. tài guān lìng yòu xíng qún guān àn, yù ruò bù shí, jí qún guān àn xiān xià qì, bù xū xìng. shè shí qì, diàn shàng diǎn yí chàng:" jiù zuò." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē jiù zuò, fǔ fú, zuò. huáng dì nǎi fàn, xiū hé zhī lè zuò, qún guān kè shǐ děng shàng xià jù fàn yù shí bì, lè zhǐ.
觞行三周,尚食奉御进御食,食升阶,殿上典仪唱:"食至,兴。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆执笏,俯伏,起,立座后。殿中监到阶,省案。尚食奉御品尝食讫,以次进置御前。太官令又行群官案,(御若不食,及群官案先下讫,不须兴。)设食讫,殿上典仪唱:"就座。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆就座,俯伏,坐。皇帝乃饭,休和之乐作,群官、客使等上下俱饭;御食毕,乐止。
réng xíng jiǔ, suì shè shù xiū. tài lè lìng yǐn èr wǔ yǐ cì rù zuò. ruò cì jiǔ, shì zhōng chéng zhào, yì dōng jiē, xī miàn chēng:" cì jiǔ." diàn shàng diǎn yí chéng chuán, jiē xià zàn zhě yòu chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē zhí hù, fǔ fú, qǐ, zài bài, jìn hù, lì shòu zhì, jiù xí, fǔ fú, zuò, yǐn qì, fǔ fú, qǐ, lì shòu xū jué, zhí hù, yòu zài bài, jiù zuò.
仍行酒,遂设庶羞。太乐令引二舞以次入作。若赐酒,侍中承诏,诣东阶,西面称:"赐酒。"殿上典仪承传,阶下赞者又承传,群官、客使等上下皆执笏,俯伏,起,再拜,搢笏,立受觯,就席,俯伏,坐,饮讫,俯伏,起,立授虚爵,执笏,又再拜,就座。
jiǔ xíng shí èr biàn, huì bì, diàn shàng diǎn yí chàng:" kě qǐ." jiē xià zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng shàng xià jiē fǔ fú, qǐ, lì xí hòu. tōng shì shè rén yǐn jiàng jiē, jù yì xí hòu guì zhe jiàn, fǔ fú, xìng, nà xì, lè zuò, fù héng jiē nán wèi, lè zhǐ. wèi yú diàn tíng zhě réng lì yú xí hòu. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān kè shǐ děng zài wèi zhě jiē zài bài. wèi yú diàn tíng zhě bài yú xí hòu. ruò yǒu chì cì wù, shì zhōng qián chéng zhì, jiàng yì qún guān dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." qún guān kè shǐ děng jiē zài bài. shì zhōng xuān zhì qì, qún guān kè shǐ děng yòu zài bài. tōng shì shè rén yǐn qún guān kè shǐ yǐ cì chū, gōng chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò. huáng dì jiàng zuò, yù yú, rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn dōng xī miàn wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū.
酒行十二遍,会毕,殿上典仪唱:"可起。"阶下赞者承传,群官、客使等上下皆俯伏,起,立席后。通事舍人引降阶,俱诣席后跪著剑,俯伏,兴,纳舄,乐作,复横街南位,乐止。位於殿庭者仍立於席后。立定,典仪曰:"再拜。"赞者承传,群官、客使等在位者皆再拜。(位於殿庭者拜於席后。)若有敕赐物,侍中前承制,降诣群官东北,西面称:"有制。"群官、客使等皆再拜。侍中宣制讫,群官、客使等又再拜。通事舍人引群官、客使以次出,公初行乐作,出门乐止。侍中前跪奏称:"侍中臣某言,礼毕。"俯伏,兴,还侍位。皇帝兴,太乐令令撞蕤宾之钟,左五钟皆应,奏太和之乐,鼓吹振作。皇帝降座,御舆,入自东房,侍卫警跸如来仪,侍臣从至閤,乐止。通事舍人引东西面位者以次出。(蕃客先出。)
huáng dì ruò fú yì shàn guān cōng zhě, zé jīng guān zhe cōng zhě, cháo jí shǐ zhe gōng fú. shēng zuò zhě fú lǚ rú shì. ruò shè jiǔ bù lè, zé qù lè xuán, wú jǐng bì. tài lè lìng shuài jiǔ bù jì lì yú zuǒ yòu yán míng mén wài, qún guān chū chàng wàn suì, tài lè lìng jí yǐn jiǔ bù jì shēng zuò ér rù, gè jiù zuò, yǐ cì zuò rú shì.
皇帝若服翼善冠、葱褶,则京官著葱褶,朝集使著公服。(升座者服履如式。)若设九部乐,则去乐悬,无警跸。太乐令帅九部伎立於左右延明门外,群官初唱万岁,太乐令即引九部伎声作而入,各就座,以次作如式。
huáng dì qiān qiū jié shòu qún chén cháo hè bìng huì
皇帝千秋节受群臣朝贺(并会)
qián sān rì, suǒ sī gōng bèi rú shì.
前三日,所司供备如式。
qián yī rì, shàng shě pù yù zuò nèi wài zhāng shè bìng rú cháng yù lóu zhī yí. shàng shí guāng lù gōng bàn rú shì. shàng shí xiān zhì shòu zūn yú lóu shàng yù zuò zhī dōng, yòu zhì shòu zūn yú lóu qián zhī dōng nán. jiē yǒu zhǎn jiǎ.
前一日,尚舍铺御座、内外张设并如常御楼之仪。尚食、光禄供办如式。尚食先置寿樽於楼上御座之东,又置寿樽於楼前之东南。(皆有盏斝。)
qí rì píng xiǎo, chén yǐn zhàng wèi rú cháng yí. bǎi guān cháng fú, xián jiù héng jiē nán, yī dōng xī bān xù lì. shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì cháng fú jí yù zuò, hòu qiān lián. tōng shì shè rén fēn yǐn qún guān yì héng jiē běi shòu zūn zhī xī nán, jù běi miàn. zhōng shū mén xià jí gòng fèng guān rú cháng shì lì dìng. diǎn yí zàn zài bài, héng jiē nán běi bǎi guān jù zài bài qì, shàng shí fèng yù zhuó shòu jiǔ yǐ shòu diàn zhōng jiān, diàn zhōng jiān yǐ shòu shì zhōng, shì zhōng zhí jiǔ yǐ lì. diàn zhōng jiān shòu shì zhōng zhī jiǔ, shì zhōng zhí hù, shāo qián guì zòu chēng:" qiān qiū lìng jié, chén děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." zòu qì, xìng, zài bài, qún guān shàng xià jiē zài bài. nèi suǒ yóu zhuó shòu zūn zhī jiǔ yǐ jìn, huáng dì shòu jiǔ, chéng zhì xuān yún:" dé qīng děng shòu jiǔ, yǔ qīng děng nèi wài tóng qìng." huáng dì jǔ jiǔ, qún guān shàng xià yòu zài bài sān hū wàn suì, wǔ dǎo, yòu zài bài qì, yì zuò suǒ. tài guān lìng zhuó jiǔ yǐ jìn, shì zhōng zhí jiǔ yǐ chū, qún guān děng jù chū xiè jiǔ qì, jiù zuò. tài cháng qīng yǐn lè zuò zhǐ rú cháng yí. qí héng jiē nán qún guān yīng yǒu cháng shí zhě. yǐn jiù zuò rú shì. yú tuì. qí qún guān suǒ xiàn gān lù chún zhòu, shàng shí děng suǒ yóu bìng qí rì píng xiǎo yú lóu zhī biàn mén fèng jìn. huì bì, lóu shàng qiān lián, qún guān gè chū jiù wèi, lì dìng, diǎn yí zàn zài bài, qún guān děng jù zài bài. ruò lín shí bié yǒu jìn zhǐ, suí shì zàn xiāng. chuí lián, qún guān tuì.
其日平晓,陈引仗卫如常仪。百官常服,咸就横街南,依东西班序立。侍中版奏:"外办。"皇帝常服即御座,候褰帘。通事舍人分引群官诣横街北寿樽之西南,俱北面。中书、门下及供奉官如常式立定。典仪赞再拜,横街南北百官俱再拜讫,尚食奉御酌寿酒以授殿中监,殿中监以授侍中,侍中执酒以立。殿中监受侍中之酒,侍中执笏,稍前跪奏称:"千秋令节,臣等不胜大庆,谨上千万岁寿。"奏讫,兴,再拜,群官上下皆再拜。内所由酌寿樽之酒以进,皇帝受酒,承制宣云:"得卿等寿酒,与卿等内外同庆。"皇帝举酒,群官上下又再拜三呼万岁,舞蹈,又再拜讫,诣座所。太官令酌酒以进,侍中执酒以出,群官等俱出谢酒讫,就座。太常卿引乐作止如常仪。(其横街南群官应有常食者。引就座如式。馀退。)其群官所献甘露、醇酎,尚食等所由并其日平晓於楼之便门奉进。会毕,楼上褰帘,群官各出就位,立定,典仪赞再拜,群官等俱再拜。(若临时别有进止,随事赞相。)垂帘,群官退。
huáng hòu zhèng zhì shòu qún guān cháo hè
皇后正至受群官朝贺
qián yī rì, shàng qǐn lǜ qí shǔ shè yù wò zuò rú wài mìng fù cháo hè yí. shǒu gōng shè qún guān cì yú gōng chéng mén wài rú cháng yí.
前一日,尚寝率其属设御幄座如外命妇朝贺仪。守宫设群官次於宫城门外如常仪。
qí rì wèi míng yī kè, zhū wèi gè lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú sù zhāng mén wài. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān zhū qīn fān kè shǐ děng wèi yú gōng chéng mén wài, rú cháo táng zhī shì. diǎn yí shè wén wǔ qún guān wèi yú sù zhāng mén wài, wén dōng wǔ xī, jù chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. zhū qīn wèi yú wén wǔ wǔ pǐn zhī xià, cháo jí shǐ fān kè děng fēn fāng wèi cì rú cháng. shè diǎn yí zàn zhě wèi yú qún guān dōng běi, chà tuì, xī xiàng běi shàng. yòu shè nèi jǐ shì wèi yú qún guān zhī běi, nán xiàng. ruò yǔ wài mìng fù tóng shí cháo, zé diǎn yí yú sù zhāng mén wài shè qún guān děng bǎn wèi. wén wǔ qún guān yī shí kè jí dào mén wài, jù jiù cì gè fú qí fú. ruò yǔ shàng tái tóng shàng cháo hè, zé shàng tái lǐ bì, qún guān réng cháo fú, diǎn yè yǐn cóng nà yì mén xī xíng jiù bǎn wèi. shàng yí zòu:" qǐng zhōng yán." liù shàng yǐ xià gè fú qí fú jù yì nèi gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. diǎn yè yǐn wén wǔ qún guān rù jiù wèi.
其日未明一刻,诸卫各勒所部屯门列仗及陈布於肃章门外。奉礼设文武群官、诸亲、蕃客使等位於宫城门外,如朝堂之式。典仪设文武群官位於肃章门外,文东武西,俱重行北面,相对为首。诸亲位於文武五品之下,朝集使、蕃客等分方位次如常。设典仪、赞者位於群官东北,差退,西向北上。又设内给事位於群官之北,南向。(若与外命妇同时朝,则典仪於肃章门外设群官等版位。)文武群官依时刻集到门外,俱就次各服其服。(若与上台同上朝贺,则上台礼毕,群官仍朝服,典谒引从纳义门西行就版位。)尚仪奏:"请中严。"六尚以下各服其服俱诣内閤奉迎。典仪帅赞者先入就位。典谒引文武群官入就位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jí yù zuò nán xiàng zuò. shì wèi jǐng bì jí shè cóng xǐ yú yù zuò bìng rú cháng yí. nèi yè zhě jiān yǐn nèi jǐ shì chū jiù nán miàn. diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ qún guān děng jù zài bài. diǎn yè yǐn wéi shǒu zhě yī rén jìn nèi jǐ shì qián, běi miàn guì hè. cí zhèng zhì bìng yǔ hè huáng dì tóng, wéi" fú wéi diàn xià yǔ shí tóng xiū" wèi yì ěr. hè qì, fǔ fú, xìng. diǎn yè yǐn tuì fù wèi. qún guān děng jiē zài bài. nèi yè zhě jiān yǐn nèi jǐ shì rù, yī shì zòu wén. nèi jǐ shì chéng lìng chū, nèi yè zhě jiān yǐn nèi jǐ shì fù nán miàn wèi, chēng:" lìng zhǐ." qún guān děng jiē zài bài. nèi jǐ shì xuān lìng yún:" lǚ xīn dōng zhì yún" lǚ zhǎng". zhī qìng, yǔ gōng děng tóng zhī." qún guān děng yòu zài bài. nèi yè zhě jiān yǐn nèi jǐ shì rù. diǎn yè yǐn qún guān děng chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." huáng hòu jiàng zuò yǐ rù, shì wèi jǐng bì rú cháng yí.
尚仪奏:"外办。"皇后首饰袆衣以出,即御座南向坐。侍卫警跸及设琮玺於御座并如常仪。内谒者监引内给事出就南面。典仪曰:"再拜。"赞者承传,文武群官等俱再拜。典谒引为首者一人进内给事前,北面跪贺。(词正至并与贺皇帝同,唯"伏惟殿下与时同休"为异耳。)贺讫,俯伏,兴。典谒引退复位。群官等皆再拜。内谒者监引内给事入,依式奏闻。内给事承令出,内谒者监引内给事复南面位,称:"令旨。"群官等皆再拜。内给事宣令云:"履新(冬至云"履长")。之庆,与公等同之。"群官等又再拜。内谒者监引内给事入。典谒引群官等出。尚仪前奏:"礼毕。"皇后降座以入,侍卫警跸如常仪。
huáng hòu zhèng zhì shòu wài mìng fù cháo hè bìng huì
皇后正至受外命妇朝贺(并会)
qián èr rì, běn sī xuān shè nèi wài gè gōng qí zhí.
前二日,本司宣摄内外各供其职。
qián yī rì, shǒu gōng shè wài mìng fù cì rú cháng yí. shàng qǐn shuài qí shǔ shè yù wò yú huáng hòu zhèng diàn běi bì, nán xiàng. yòu shè mìng fù wéi shǒu zhě tuō xì xí yú xī jiē qián jìn xī, dōng xiàng rú shì. sī lè zhǎn gōng xuán zhī lè yú diàn tíng, shè huī yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng. nèi pū jìn zhòng dí yǐ xià yú sù zhāng mén wài dào dōng, xī xiàng běi shàng. sī zàn shè wài mìng fù děng bǎn wèi yú diàn tíng: dà cháng gōng zhǔ yǐ xià zài dōng, tài fū rén yǐ xià zài xī, zhū qīn fù nǚ wèi yú wài mìng fù zhī xià, zōng qīn zài dōng, yì xìng zài xī. jù chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. nèi yè zhě shè wài mìng fù děng wèi yú sù zhāng mén wài: dà cháng gōng zhǔ yǐ xià yú dào dōng, tài fū rén yǐ xià yú dào xī, jù chóng xíng xiāng xiàng, běi shàng. mìng fù yǒu fū, cóng fū zhī jué wú fū, cóng zǐ zhī jué. shè sī zàn wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng. zhǎng zàn èr rén wèi yú sī zàn zhī nán, chà tuì, jù xī xiàng.
前一日,守宫设外命妇次如常仪。尚寝帅其属设御幄於皇后正殿北壁,南向。又设命妇为首者脱舄席於西阶前近西,东向如式。司乐展宫悬之乐於殿庭,设麾於殿上西阶之西,东向。内仆进重翟以下於肃章门外道东,西向北上。司赞设外命妇等版位於殿庭:大长公主以下在东,太夫人以下在西,诸亲妇女位於外命妇之下,(宗亲在东,异姓在西。)俱重行北面,相对为首。内谒者设外命妇等位於肃章门外:大长公主以下於道东,太夫人以下於道西,俱重行相向,北上。命妇有夫,从夫之爵;无夫,从子之爵。设司赞位於东阶东南,西向。掌赞二人位於司赞之南,差退,俱西向。
shòu cháo rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú sù zhāng mén wài rú cháng yí. wài mìng fù děng yī shí kè jí dào gōng mén wài, zhì xià chē suǒ dào xī, dōng xiàng, yǐ chē wèi cì, běi shàng. chē cì dìng, wài mìng fù děng jiē jiàng chē, nèi diǎn yǐn yǐn zhī cì, gè fú qí fú. shàng yí zòu:" qǐng zhōng yán." gōng guān shì wèi zhě jiē cháo fú, sī bǎo fèng cóng bǎo, yī shì jù yì nèi gé fèng yíng. sī lè shuài nǚ gōng rén rù jiù wèi, diǎn lè shēng jiù jǔ huī wèi. sī zàn shuài zhǎng zàn xiān rù jiù wèi. nèi diǎn yǐn yǐn wài mìng fù jù jiù sù zhāng mén wài wèi.
受朝日,依时刻诸卫勒所部屯门列仗及陈布於肃章门外如常仪。外命妇等依时刻集到宫门外,至下车所道西,东向,以车为次,北上。车次定,外命妇等皆降车,内典引引之次,各服其服。尚仪奏:"请中严。"宫官侍卫者皆朝服,司宝奉琮宝,依式俱诣内閤奉迎。司乐帅女工人入就位,典乐升就举麾位。司赞帅掌赞先入就位。内典引引外命妇俱就肃章门外位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jǐng bì rú cháng yí. huáng hòu chū zì xī fáng, diǎn lè jǔ huī, zòu zhèng hé zhī lè jí yù zuò nán xiàng zuò, sī bǎo fèng cóng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng, yǎn huī, lè zhǐ. fán lè jiē diǎn lè jǔ huī gōng gǔ chù ér hòu zuò, yǎn huī jiá yǔ ér hòu zhǐ. sī bīn chéng yǐn wài mìng fù yǐ cì rù jiù wèi. wéi shǒu zhě chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. mìng fù děng lì dìng, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī bīn yǐn wéi shǒu zhě yī rén yì xī jiē, wéi shǒu zhě chū xíng, lè zuò, zhì jiē lè zhǐ. wéi shǒu zhě tuō xì, shēng, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì hè, chēng" qiè xìng děng yán". hè cí yǔ qún guān tóng. hè qì, qǐ, sī bīn yǐn wéi shǒu zhě jiàng jiē nà xì, lè zuò fù wèi lì dìng, lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī yán qián chéng lìng, jiàng zì xī jiē, yì mìng fù xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." wài mìng fù děng jiē zài bài. xuān lìng yuē:" lǚ xīn zhī qìng, dōng zhì yún" lǚ zhǎng zhī qìng". yǔ fū rén děng tóng zhī." sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. sī bīn yǐ cì yǐn chū, wéi shǒu zhě chū xíng, lè zuò, chū gé lè zhǐ, nèi diǎn yǐn chéng yǐn yǐ chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." hái shì wèi. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, lè zhǐ. nǚ gōng rén tuì.
尚仪奏:"外办。"皇后首饰袆衣以出,警跸如常仪。皇后出自西房,典乐举麾,奏正和之乐;即御座南向坐,司宝奉琮宝置於御座如常,偃麾,乐止。(凡乐皆典乐举麾工鼓柷而后作,偃麾戛敔而后止。)司宾承引外命妇以次入就位。为首者初入门,舒和之乐作,至位,乐止。命妇等立定,司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等皆再拜。司宾引为首者一人诣西阶,为首者初行,乐作,至阶乐止。为首者脱舄,升,进当御座前,北面跪贺,称"妾姓等言"。(贺词与群官同。)贺讫,起,司宾引为首者降阶纳舄,乐作;复位立定,乐止。司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等皆再拜。司言前承令,降自西阶,诣命妇西北,东面称:"令旨。"外命妇等皆再拜。宣令曰:"履新之庆,(冬至云"履长之庆"。)与夫人等同之。"司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等皆再拜。司宾以次引出,为首者初行,乐作,出閤乐止,内典引承引以出。尚仪前奏:"礼毕。"还侍位。皇后降座,乐作;入自东房,侍卫警跸如来仪,乐止。女工人退。
huì
会
cháo qì, shàng qǐn shuài qí shǔ pù wài mìng fù děng zhī zuò yú diàn shàng, dà cháng gōng zhǔ yǐ xià yú yù zuò dōng nán, chóng xíng xī xiàng tài fū rén yǐ xià yú yù zuò xī nán, chóng xíng dōng xiàng. shè bù shēng diàn zhě zuò xí yú dōng xī láng xià, jiē rú shàng yí. yòu liàng shè tuō lǚ xí yú dōng xī jiē xià. shàng shí shè shòu zūn yú diàn shàng dōng xù zhī duān, xī xiàng yǒu diàn jiā jué yī yú zūn xià. shè shēng diàn zhě jiǔ zūn yú dōng xī láng xià, jìn běi shè láng xià zhě jiǔ zūn gè yú qí zuò zhī nán, jiē yǒu diàn mì, jù zhàng yǐ wéi. shè qì, sī lè shuài zhū lè rén jiù wèi. nèi diǎn yǐn yǐn wài mìng fù jù yì sù zhāng mén wài wèi.
朝讫,尚寝帅其属铺外命妇等之座於殿上,大长公主以下於御座东南,重行西向;太夫人以下於御座西南,重行东向。设不升殿者座席於东西廊下,皆如上仪。又量设脱履席於东西阶下。尚食设寿樽於殿上东序之端,西向;有坫、加爵一於樽下。设升殿者酒樽於东西廊下,近北;设廊下者酒樽各於其座之南,皆有坫幂,俱障以帷。设讫,司乐帅诸乐人就位。内典引引外命妇俱诣肃章门外位。
shàng yí zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī yǐ chū, jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng hòu chū zì xī fáng, diǎn lè jǔ huī, zhèng hé zhī lè zuò, jí yù zuò nán xiàng zuò, sī bǎo fèng cóng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng yí, yǎn huī, lè zhǐ. sī bīn chéng yǐn wài mìng fù yǐ cì rù jiù wèi, wéi shǒu zhě chū rù mén, lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. wài mìng fù lì dìng, ruò cháo huì bié rì, zàn bài rú cháo lǐ. sī yán qián chéng lìng, jiàng yì mìng fù xī běi, dōng xiàng chēng:" lìng zhǐ, fū rén děng shēng xí zuò." sī zàn yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài. qì, sī bīn yǐn wài mìng fù yīng shēng diàn zhě yì dōng xī jiē, lè zuò, wéi shǒu zhě zhì jiē, lè zhǐ, jù jiù xí, tuō xì yú jiē xià yǐ shēng. sī bīn yǐn wéi shǒu zhě yī rén shēng jiē, jìn dōng, xī miàn lì, yǐ xià gè jiù xí hòu lì. sī bīn yǐn bù shēng diàn zhě yì dōng xī láng xià xí hòu lì.
尚仪奏:"外办。"皇后首饰袆衣以出,警跸侍卫如常仪。皇后出自西房,典乐举麾,正和之乐作,即御座南向坐,司宝奉琮宝置於御座如常仪,偃麾,乐止。司宾承引外命妇以次入就位,为首者初入门,乐作,至位乐止。外命妇立定,(若朝会别日,赞拜如朝礼。)司言前承令,降诣命妇西北,东向称:"令旨,夫人等升席坐。"司赞曰:"再拜。"赞者承传,外命妇等皆再拜。讫,司宾引外命妇应升殿者诣东西阶,乐作,为首者至阶,乐止,俱就席,脱舄於阶下以升。司宾引为首者一人升阶,近东,西面立,以下各就席后立。司宾引不升殿者诣东西廊下席后立。
shàng xià lì dìng, sī bīn yǐn wéi shǒu zhě yì jiǔ zūn suǒ, běi miàn lì. shàng shí zhuó jiǔ yī jué yǐ shòu wéi shǒu zhě, sī bīn yǐn wéi shǒu zhě zhì yù zuò qián, běi xiàng shòu shàng shí, shàng shí shòu jué, jìn zhì yù zuò qián. sī bīn yǐn wéi shǒu zhě tuì, běi miàn, wéi shǒu zhě guì zòu chēng:" qiè xìng děng yán, yuán zhèng shǒu zuò, dōng zhì yún" tiān zhèng cháng zhì". qiè děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu." xìng, zài bài, wài mìng fù děng jiē zài bài qì, sī yán qián chéng lìng, xuān lìng yún:" lìng zhǐ, fū rén děng tóng nà jǐng fú." wài mìng fù děng yòu zài bài. shàng shí qǔ jué fèng jìn, huáng hòu jǔ jiǔ, lè zuò, wài mìng fù děng jiē sān chēng wàn suì huáng hòu jǔ jiǔ qì, shàng shí shòu xū jué fù yú diàn, lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài.
上下立定,司宾引为首者诣酒樽所,北面立。尚食酌酒一爵以授为首者,司宾引为首者至御座前,北向授尚食,尚食受爵,进置御座前。司宾引为首者退,北面,为首者跪奏称:"妾姓等言,元正首祚,(冬至云"天正长至"。)妾等不胜大庆,谨上千万岁寿。"兴,再拜,外命妇等皆再拜讫,司言前承令,宣令云:"令旨,夫人等同纳景福。"外命妇等又再拜。尚食取爵奉进,皇后举酒,乐作,外命妇等皆三称万岁;皇后举酒讫,尚食受虚爵复於坫,乐止。司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等皆再拜。
sī bīn yǐn wéi shǒu zhě jiù xí hòu lì. sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù jiù zuò. shàng shí jìn jiǔ, zhì jiē, sī zàn yuē:" jiǔ zhì, xìng." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù xìng, lì xí hòu. shàng yí zhì jiē shěng jiǔ. shàng shí fèng jiǔ jìn, huáng hòu jǔ jiǔ, lè zuò rú cháng. yòu xíng wài mìng fù jiǔ, jiǔ zhì, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù zài bài, shòu zhì. sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jù jiù zuò zuò yǐn. huáng hòu jǔ jiǔ qì, shàng shí shòu xū jué fù yú diàn, lè zhǐ.
司宾引为首者就席后立。司赞曰:"就座。"掌赞承传,外命妇等俱就座。尚食进酒,至阶,司赞曰:"酒至,兴。"掌赞承传,外命妇等俱兴,立席后。尚仪至阶省酒。尚食奉酒进,皇后举酒,乐作如常。又行外命妇酒,酒至,司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等俱再拜,受觯。司赞曰:"就座。"掌赞承传,外命妇等俱就座坐饮。皇后举酒讫,尚食受虚爵复於坫,乐止。
shāng xíng sān zhōu, shàng shí jìn yù shí, shí shēng jiē, sī zàn yuē:" shí zhì, xìng." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ lì xí hòu. shàng shí zhì jiē shěng àn. shàng shí pǐn cháng shí qì, yǐ cì jìn zhì yù qián. yòu xíng mìng fù àn. yù ruò bù shí, jí wài mìng fù àn xiān xià qì, bù xū xìng. shè shí qì, sī zàn yuē:" jiù zuò." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē jiù xí zuò. huáng hòu nǎi fàn, lè zuò, wài mìng fù děng jù fàn, yù shí bì, lè zhǐ.
觞行三周,尚食进御食,食升阶,司赞曰:"食至,兴。"掌赞承传,外命妇等皆起立席后。尚食至阶省案。尚食品尝食讫,以次进置御前。又行命妇案。(御若不食,及外命妇案先下讫,不须兴。)设食讫,司赞曰:"就座。"掌赞承传,外命妇等皆就席坐。皇后乃饭,乐作,外命妇等俱饭,御食毕,乐止。
réng xíng jiǔ, suì shè shù xiū, zhū jì yǐ cì zuò. ruò cì jiǔ, sī yán qián chéng lìng, yì dōng jiē shàng, xī xiàng chēng:" cì jiǔ." jiē xià zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ, zài bài. lì shòu zhì, zuò yǐn qì, qǐ, lì shòu xū zhì, yòu zài bài, jiù xí zuò.
仍行酒,遂设庶羞,诸伎以次作。若赐酒,司言前承令,诣东阶上,西向称:"赐酒。"阶下掌赞承传,外命妇等皆起,再拜。立受觯,坐饮讫,起,立授虚觯,又再拜,就席坐。
jiǔ xíng shí èr biàn, huì bì. sī zàn yuē:" kě qǐ." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē qǐ, lì xí hòu. sī bīn yǐn jiàng, gè nà xì, lè zuò, jù yǐn fù jiē xià wèi, lè zhǐ. qí láng xià zhě réng lì yú xí hòu. lì dìng, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng zài wèi zhě jiē zài bài. ruò yǒu shù bó, zé shàng gōng shuài qí shǔ yǐ shù bó xiān lì yú dōng xī xiāng. sī yán qián chéng lìng, jiàng zì xī jiē, yì mìng fù xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." wài mìng fù děng jiē zài bài. xuān lìng qì, wài mìng fù děng yòu zài bài. shàng gōng shuài qí shǔ yǐ cì shòu shù bó qì, wài mìng fù děng yòu zài bài. sī bīn yǐn wài mìng fù děng yǐ cì chū, lè zuò, chū mén lè zhǐ. nèi diǎn yǐn chéng yǐn cì chū. shàng yí qián zòu:" lǐ bì." suì hái shì wèi. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò, rù zì dōng fáng, jǐng bì shì wèi rú lái yí, lè zhǐ.
酒行十二遍,会毕。司赞曰:"可起。"掌赞承传,外命妇等皆起,立席后。司宾引降,各纳舄,乐作,俱引复阶下位,乐止。其廊下者仍立於席后。立定,司赞曰:"再拜。"掌赞承传,外命妇等在位者皆再拜。若有束帛,则尚功帅其属以束帛先立於东西厢。司言前承令,降自西阶,诣命妇西北,东面称:"令旨。"外命妇等皆再拜。宣令讫,外命妇等又再拜。尚功帅其属以次授束帛讫,外命妇等又再拜。司宾引外命妇等以次出,乐作,出门乐止。内典引承引次出。尚仪前奏:"礼毕。"遂还侍位。皇后降座,乐作,入自东房,警跸侍卫如来仪,乐止。