strong lǐ bā shí wǔ kāi yuán lǐ zuǎn lèi èr shí jiā lǐ sì strong
禮八十五 開元禮纂類二十 嘉禮四
lín xuān cè mìng huáng hòu
臨軒冊命皇后
bo rì, gào yuán qiū, gào fāng qiū tài miào, yǐ shàng bìng yǒu sī xíng shì, rú cháng gào yí.
卜日,告圓丘,告方丘、太廟,以上並有司行事,如常告儀。
lín xuān mìng shǐ
臨軒命使
jiāng xíng cè lǐ, suǒ sī zòu qǐng tài wèi wèi shǐ, sī tú wèi fù. qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn, diàn tíng chén shè lè xuán nèi wài guān cì shì wèi jǐng bì bìng rú nà hòu yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng. xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò, huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò, nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn cè shǐ fù rù jiù wèi, tài wèi chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. lì dìng, diǎn yí chàng yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. shì zhōng qián chéng zhì, jiàng yì shǐ zhě dōng běi, xī miàn chēng:" yǒu zhì." cè shǐ zài bài. shì zhōng xuān zhì yuē:" cè mǒu shì wèi huáng hòu, mìng gōng děng chí jié zhǎn lǐ." xuān zhì qì, yòu jù zài bài. shì zhōng hái shì wèi. huáng mén shì láng chí jié xī miàn shòu tài wèi, tài wèi shòu fù zhǔ jié, lì yú shǐ hòu. huáng mén shì láng tuì. zhōng shū shì láng yǐn cè àn jí cóng xǐ shòu àn lì yú cè shǐ dōng běi, xī miàn. zhōng shū shì láng qǔ cè, chí àn zhě tuì zì shǐ hòu, lì yú tài wèi zhī zuǒ. xī miàn shòu tài wèi, tài wèi shòu cè zhì yú àn, chí àn zhě tuì lì yú shǐ zhě hòu. zhōng shū shì láng yòu qǔ cóng xǐ shòu yǐ shòu tài wèi, tài wèi shòu, zhì yú àn, jiē rú shòu cè zhī yí. zhōng shū shì láng tuì. diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún chén zài wèi zhě jiē zài bài. tōng shì shè rén yǐn cè shǐ chū, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī. tài wèi chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè. huáng dì jiàng zuò, shì wèi jǐng bì rú lái yí, rù zì dōng fáng, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn qún guān zài wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū.
將行冊禮,所司奏請太尉為使,司徒為副。前一日,尚舍奉御設御幄於太極殿,殿庭陳設樂懸、內外官次、侍衛警蹕並如納後儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應。協律郎跪,俯伏,舉麾,鼓柷,奏太和之樂,鼓吹振作,皇帝出自西房,即御座,南向坐,符寶郎奉寶置於御座如常,樂止。通事舍人引冊使副入就位,太尉初入門,舒和之樂作,至位,樂止。立定,典儀唱曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜。侍中前承制,降詣使者東北,西面稱:"有制。"冊使再拜。侍中宣制曰:"冊某氏為皇后,命公等持節展禮。"宣制訖,又俱再拜。侍中還侍位。黃門侍郎持節西面授太尉,太尉受付主節,立於使後。黃門侍郎退。中書侍郎引冊案及琮璽綬案立於冊使東北,西面。中書侍郎取冊,(持案者退自使後,立於太尉之左。)西面授太尉,太尉受冊置於案,持案者退立於使者後。中書侍郎又取琮璽綬以授太尉,太尉受,置於案,皆如受冊之儀。中書侍郎退。典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群臣在位者皆再拜。通事舍人引冊使出,持節者前導,持案者次之。太尉初行樂作,出門樂止。侍中前跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,鼓柷,奏太和之樂。皇帝降座,侍衛警蹕如來儀,入自東房,樂止。通事舍人引群官在位者以次出。(蕃客先出。)
huáng hòu shòu cè
皇后受冊
qián yī rì, shǒu gōng yú sù zhāng mén wài dào xī jìn nán, suí biàn shè tài wèi sī tú děng cì, dōng xiàng běi shàng. yòu yú mìng fù cháo táng shè wài mìng fù cì rú cháng. shàng qǐn lǜ qí shǔ yú huáng hòu zhèng diàn shè yù wò zuò, nán xiàng. yòu shè huáng hòu shòu cè wèi yú diàn tíng jiē xián, běi xiàng. yòu shè mìng fù děng tuō xì xí yú xī jiē qián jìn xī, dōng xiàng. sī lè zhǎn gōng xuán zhī lè yú diàn tíng, shè huī yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng, bìng rú cháng yí. nèi pū jìn zhòng dí yǐ xià yú sù zhāng mén wài dào dōng, xī xiàng, yǐ běi wèi shàng.
前一日,守宮於肅章門外道西近南,隨便設太尉、司徒等次,東向北上。又於命婦朝堂設外命婦次如常。尚寢率其屬於皇后正殿設御幄座,南向。又設皇后受冊位於殿庭階閒,北向。又設命婦等脫舄席於西階前近西,東向。司樂展宮懸之樂於殿庭,設麾於殿上西階之西,東向,並如常儀。內仆進重翟以下於肅章門外道東,西向,以北為上。
qí rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú huáng hòu diàn zhèng nán mén zhī wài rú cháng yí. diǎn yí shè cè shǐ wèi yú sù zhāng mén wài zhī xī, dōng xiàng běi shàng. shè nèi shì wèi yú shǐ fù zhī nán, jǔ cè àn jí cóng xǐ shòu zhě yòu zài nán, chà tuì, jù dōng xiàng. yòu shè nèi gěi shì wèi yú běi xiāng, nán xiàng. yòu shè nèi yè zhě jiān wèi yú qí dōng nán, xī xiàng. nèi yè zhě shè wài mìng fù wèi yú mìng fù cháo táng, fēn zuǒ yòu xiāng, dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià zài dōng, tài fū rén yǐ xià zài xī, bìng měi děng yì wèi, chóng xíng xiāng xiàng, yǐ běi wèi shàng. sī zàn shè nèi mìng fù jí nèi guān fēi gòng fèng zhě wèi yú shòu cè zhèng diàn zhī tíng dōng xiāng, xī xiàng, chóng xíng běi shàng. yòu shè nèi mìng fù děng cháo wèi yú diàn tíng yù dào dōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng. yòu shè wài mìng fù cháo wèi yú diàn tíng yù dào zuǒ yòu, jìn nán: dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià zài dào dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng tài fū rén yǐ xià zài dào xī, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, yǐ dōng wèi shàng. yòu shè sī zàn wèi yú dōng jiē dōng nán, diǎn zàn èr rén zài nán, chà tuì, jù xī xiàng.
其日,依時刻諸衛勒所部屯門列仗及陳布於皇后殿正南門之外如常儀。典儀設冊使位於肅章門外之西,東向北上。設內侍位於使副之南,舉冊案及琮璽綬者又在南,差退,俱東向。又設內給事位於北廂,南向。又設內謁者監位於其東南,西向。內謁者設外命婦位於命婦朝堂,分左右廂,大長公主以下在東,太夫人以下在西,並每等異位,重行相向,以北為上。司贊設內命婦及內官非供奉者位於受冊正殿之庭東廂,西向,重行北上。又設內命婦等朝位於殿庭御道東,重行,北面西上。又設外命婦朝位於殿庭御道左右,近南:大長公主以下在道東,每等異位,重行北面,以西為上;太夫人以下在道西,每等異位,重行北面,以東為上。又設司贊位於東階東南,典贊二人在南,差退,俱西向。
nèi shì bǎn zòu huáng hòu:" qǐng zhōng yán." wài mìng fù yī shí kè jù fù jí cháo táng cì, gè fú qí fú. nèi yè zhě jiān xiān zhì èr àn yú sù zhāng mén wài, jìn xiàn. tài wèi sī tú jì shòu mìng, chū zhì cháo táng, jù chéng hé, bèi lǔ bù, gǔ chuī chí jié rú shì. qí cè cóng xǐ shòu gè yǐ yóu luò wǎng dú chē zài ér xíng, nèi shì zhī shǔ yǔ suǒ sī shǒu zhǎng zhī. zhì yǒng ān mén wài, jiàng hé, yè zhě yǐn rù, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, zhǎng cì zhě jù yǐn rù cì. nèi diǎn yǐn yǐn wài mìng fù jiù cháo táng wèi. sī lè shuài nǚ gōng rén rù jiù wèi, diǎn lè shēng jiù jǔ huī wèi. sī zàn shuài diǎn zàn xiān jiù diàn tíng wèi. nèi diǎn yǐn gè yǐn wài mìng fù liǎng xíng jù yǐ cì jìn, zhì sù zhāng mén, nèi sī bīn jiē yǐn jìn rù, lì yú huáng hòu zhèng diàn gé wài rú cháo táng zhī wèi. yè zhě yǐn tài wèi yǐ xià jiù sù zhāng mén wài wèi, chí jié zhě lì yú tài wèi zhī běi, shǎo tuì, dōng miàn. nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì jiù nán miàn wèi, nèi yè zhě jiān tuì fù wèi. nèi mìng fù děng yīng péi liè zhě gè fú qí fú, sī bīn yǐn jiù péi liè wèi.
內侍版奏皇后:"請中嚴。"外命婦依時刻俱赴集朝堂次,各服其服。內謁者監先置二案於肅章門外,近限。太尉、司徒既受命,出至朝堂,俱乘輅,備鹵簿,鼓吹、持節如式。其冊琮璽綬各以油絡網犢車載而行,內侍之屬與所司守掌之。至永安門外,降輅,謁者引入,持節者前導,持案者次之,掌次者俱引入次。內典引引外命婦就朝堂位。司樂帥女工人入就位,典樂升就舉麾位。司贊帥典贊先就殿庭位。內典引各引外命婦兩行俱以次進,至肅章門,內司賓接引進入,立於皇后正殿閤外如朝堂之位。謁者引太尉以下就肅章門外位,持節者立於太尉之北,少退,東面。內謁者監引內給事就南面位,內謁者監退復位。內命婦等應陪列者各服其服,司賓引就陪列位。
shàng yí bǎn zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī, sī yán yǐn shàng gōng, shàng gōng yǐn huáng hòu, chū zì zhèng diàn xī fáng, shì wèi jǐng bì rú cháng yí. shǒu shì huī yī, suǒ sī xiān jìn. diǎn lè jǔ huī, zòu zhèng hé zhī lè, fán lè jiē diǎn lè jǔ huī, gōng gǔ chù ér hòu zuò, yǎn huī jiá yǔ ér hòu zhǐ. huáng hòu zhì liǎng yíng xián, nán xiàng lì dìng, lè zhǐ.
尚儀版奏:"外辦。"皇后首飾褘衣,司言引尚宮,尚宮引皇后,出自正殿西房,侍衛警蹕如常儀。(首飾褘衣,所司先進。)典樂舉麾,奏正和之樂,(凡樂皆典樂舉麾,工鼓柷而後作,偃麾戛敔而後止。)皇后至兩楹閒,南向立定,樂止。
chū nèi gěi shì jì jiù nán miàn wèi, tài wèi jìn nèi gěi shì qián, běi miàn guì chēng:" tài wèi fēng chén mǒu sī tú fēng chén mǒu, fèng zhì shòu huáng hòu bèi wù diǎn cè." qì, fǔ fú, xìng, tuì fù wèi. nèi yè zhě jiān yǐn nèi gěi shì yì sù zhāng mén, chuán gào sī yán. sī yán rù yì huáng hòu qián guì zòu qì, xìng, hái shì wèi.
初內給事既就南面位,太尉進內給事前,北面跪稱:"太尉封臣某、司徒封臣某,奉制授皇后備物典冊。"訖,俯伏,興,退復位。內謁者監引內給事詣肅章門,傳告司言。司言入詣皇后前跪奏訖,興,還侍位。
chū sī yán rù, fèng cè cóng xǐ shòu zhě yǐ cì jìn, dāng sī tú qián, sī tú qǔ cè cóng xǐ shòu yǐ cì jìn shòu tài wèi, jǔ àn zhě yǐ cì tuì, sī tú shòu qì, tuì fù wèi. nèi shì jìn tài wèi qián, xī miàn yǐ cì shòu cè cóng xǐ shòu, dōng miàn shòu nèi yè zhě jiān, liàng yǐ nèi yè zhě děng zhù jǔ zhī. tuì fù wèi. nèi yè zhě jiān chí cè cóng xǐ shòu děng jìn lì yú sù zhāng mén wài, guì zhì cè cóng xǐ shòu yú àn, fǔ fú, xìng.
初司言入,奉冊琮璽綬者以次進,當司徒前,司徒取冊琮璽綬以次進授太尉,舉案者以次退,司徒授訖,退復位。內侍進太尉前,西面以次受冊琮璽綬,東面授內謁者監,(量以內謁者等助舉之。)退復位。內謁者監持冊琮璽綬等進立於肅章門外,跪置冊琮璽綬於案,俛伏,興。
chū sī yán zòu qì, shàng yí zàn huáng hòu jiàng, sī yán yǐn shàng gōng, shàng gōng yǐn huáng hòu, jiàng jiù tíng zhōng běi miàn wèi, huáng hòu chū xíng lè zuò, lì dìng lè zhǐ. chū huáng hòu jiāng jiàng, yòu shàng gōng yì mén guì qǔ cè, shàng fú yì mén guì qǔ cóng xǐ shòu, xìng, jìn, jù rù lì yú huáng hòu zhī yòu, shǎo qián, xī xiàng. sī yán sī bǎo gè yī rén, jìn lì yú huáng hòu zhī zuǒ, shǎo qián, dōng xiàng. shàng gōng chēng:" yǒu zhì." shàng yí zàn huáng hòu zài bài, shàng gōng xuān cè qì, shàng yí yòu zàn huáng hòu zài bài. shàng gōng fèng cè jìn shòu huáng hòu, huáng hòu shòu yǐ shòu sī yán. shàng fú yòu fèng cóng xǐ shòu yǐ cì shòu huáng hòu, huáng hòu shòu yǐ shòu sī bǎo qì, shàng yí zàn huáng hòu shēng zuò. huáng hòu yù yú, sǎn shàn shì wèi rú cháng, huáng hòu shēng, chū xíng lè zuò, jí yù zuò nán xiàng zuò, sī bǎo fèng cóng xǐ zhì yú yù zuò, lè zhǐ.
初司言奏訖,尚儀贊皇后降,司言引尚宮,尚宮引皇后,降就庭中北面位,皇后初行樂作,立定樂止。初皇后將降,又尚宮詣門跪取冊,尚服詣門跪取琮璽綬,興,進,俱入立於皇后之右,少前,西向。司言司寶各一人,進立於皇后之左,少前,東向。尚宮稱:"有制。"尚儀贊皇后再拜,尚宮宣冊訖,尚儀又贊皇后再拜。尚宮奉冊進授皇后,皇后受以授司言。尚服又奉琮璽綬以次授皇后,皇后受以授司寶訖,尚儀贊皇后升座。皇后御輿,繖扇侍衛如常,皇后升,初行樂作,即御座南向坐,司寶奉琮璽置於御座,樂止。
sī bīn yǐn nèi mìng fù děng péi liè zhě yǐ cì jìn, jiù běi miàn wèi, wèi shǒu zhě chū xíng, diǎn lè jǔ huī, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, nèi mìng fù jiē zài bài. sī bīn yǐn wèi shǒu zhě yī rén yì xī jiē, chū xíng lè zuò, zhì jiē lè zhǐ. wèi shǒu zhě tuō xì, shēng, jìn dāng yù zuò qián, běi miàn guì zòu:" mǒu fēi qiè xìng děng yán, fú wéi diàn xià kūn xiàng pèi tiān, dé zhāo hòu zài, fán jué zhào shù, bù shèng qìng yuè." qì qǐ, sī bīn yǐn wèi shǒu zhě zì xī jiē jiàng, nà xì lè zuò, fù wèi lè zhǐ. sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, nèi mìng fù děng jiē zài bài. sī yán qián chéng lìng, jiàng zì xī jiē, yì nèi mìng fù xī běi, dōng miàn chēng:" lìng zhǐ." nèi mìng fù děng jiē zài bài. xuān lìng qì, zài wèi zhě yòu zài bài. sī zàn yuē:" zài bài." diǎn zàn chéng chuán, zài wèi zhě jiē zài bài. sī bīn yǐ cì yǐn cóng suí biàn mén chū, gè hái qí qǐn, wèi shǒu zhě chū xíng lè zuò, zhì mén lè zhǐ.
司賓引內命婦等陪列者以次進,就北面位,為首者初行,典樂舉麾,舒和之樂作,至位,樂止。司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,內命婦皆再拜。司賓引為首者一人詣西階,初行樂作,至階樂止。為首者脫舄,升,進當御座前,北面跪奏:"某妃妾姓等言,伏唯殿下坤象配天,德昭厚載,凡厥兆庶,不勝慶躍。"訖起,司賓引為首者自西階降,納舄樂作,復位樂止。司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,內命婦等皆再拜。司言前承令,降自西階,詣內命婦西北,東面稱:"令旨。"內命婦等皆再拜。宣令訖,在位者又再拜。司贊曰:"再拜。"典贊承傳,在位者皆再拜。司賓以次引從隨便門出,各還其寢,為首者初行樂作,至門樂止。
sī bīn yòu yǐn wài mìng fù yǐ cì rù, wèi shǒu zhě chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. lì dìng, sī zàn yuē:" zài bài." zhǎng zàn chéng chuán, wài mìng fù děng jiē zài bài qì, sī bīn yǐn wèi shǒu zhě yī rén, jìn shēng fèng hè fù wèi bài lè zuò zhǐ jí xuān lìng bài cí děng jiē rú nèi mìng fù zhī yí. qì, yǐn chū, wèi shǒu zhě chū xíng, lè zuò, chū mén lè zhǐ.
司賓又引外命婦以次入,為首者初入門,舒和之樂作,至位樂止。立定,司贊曰:"再拜。"掌贊承傳,外命婦等皆再拜訖,司賓引為首者一人,進升奉賀、復位拜、樂作止及宣令拜辭等皆如內命婦之儀。訖,引出,為首者初行,樂作,出門樂止。
sī yán yòu zòu qún guān hè qì, shàng yí qián guì zòu chēng:" shàng yí qiè xìng yán, lǐ bì." hái shì wèi. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú cháng yí, lè zhǐ. nǚ gōng rén tuì.
司言又奏群官賀訖,尚儀前跪奏稱:"尚儀妾姓言,禮畢。"還侍位。皇后降座,樂作,御輿入自東房,侍衛警蹕如常儀,樂止。女工人退。
cè mìng shǐ zhě chéng hé yì cháo táng, zhì jiàng chē suǒ, jiàng hé, rù, zhì tài jí diàn tíng dà héng jiē nán, yù dào dōng, běi miàn xī shàng lì. zhōng shū lìng lì yú tài wèi dōng běi, xī miàn. tài wèi děng zài bài, fù mìng yuē:" fèng zhì shòu huáng hòu bèi wù diǎn cè, lǐ bì." yòu zài bài. zhōng shū lìng zòu wén. tài wèi děng tuì. lǔ bù fān jié děng gè hái běn sī.
冊命使者乘輅詣朝堂,至降車所,降輅,入,至太極殿庭大橫街南,御道東,北面西上立。中書令立於太尉東北,西面。太尉等再拜,復命曰:"奉制授皇后備物典冊,禮畢。"又再拜。中書令奏聞。太尉等退。鹵簿幡節等各還本司。
huáng hòu shòu qún chén hè
皇后受群臣賀
huáng hòu biǎo xiè
皇后表謝
cháo huáng tài hòu
朝皇太后
huáng dì huì qún chén
皇帝會群臣
qún chén shàng lǐ
群臣上禮
huáng hòu huì wài mìng fù
皇后會外命婦
huáng hòu miào jiàn
皇后廟見
yòu bìng rú nà hòu yí.
右並如納後儀。
lín xuān cè mìng huáng tài zǐ
臨軒冊命皇太子
bo rì, gào yuán qiū, gào fāng qiū tài miào, bìng yǒu sī xíng shì rú cháng yí.
卜日,告圓丘,告方丘、太廟,並有司行事如常儀。
lín xuān cè mìng
臨軒冊命
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò zuò yú tài jí diàn běi bì xià, nán xiàng. shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú dōng cháo táng zhī běi, xī xiàng. shè qún guān cì yú dōng xī cháo táng. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng, yòu shè jǔ huī wèi yú shàng xià. gǔ chuī lìng shè shí èr àn yú jiàn gǔ zhī wài. chéng huáng lìng chén chē hé, shàng niǎn fèng yù chén yú niǎn, bìng rú cháng yí. diǎn yí shè huáng tài zǐ bǎn wèi yú héng jiē zhī nán, dào dōng, běi xiàng. shè qún guān bǎn wèi: wén guān yī pǐn yǐ xià wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē zhī nán, jù xī miàn běi shàng wǔ guān yī pǐn yǐ xià wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán xī, liù pǐn yǐ xià héng jiē zhī nán, jù dōng miàn. zhū qīn yú wǔ pǐn yǐ shàng zhī nán, huáng zōng qīn yú dōng, yì xìng qīn yú xī. fān kè fēn fāng yú liù pǐn yǐ xià zhī nán, jiē yǐ běi wèi shàng, bìng rú cháng yí. ruò yǒu zhāo jí shǐ, fēn fāng yú wén wǔ guān dāng pǐn zhī xià, zhū zhōu shǐ rén fēn fāng yú cháo jí shǐ jiǔ pǐn zhī hòu. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. fèng lǐ shè mén wài wèi, jiē rú yuán rì zhī yí.
前一日,尚舍奉御設御幄座於太極殿北壁下,南向。守宮設皇太子次於東朝堂之北,西向。設群官次於東西朝堂。太樂令展宮懸於殿庭,又設舉麾位於上下。鼓吹令設十二案於建鼓之外。乘黃令陳車輅,尚輦奉御陳輿輦,並如常儀。典儀設皇太子版位於橫街之南,道東,北向。設群官版位:文官一品以下五品以上於懸東,六品以下於橫街之南,俱西面北上;武官一品以下五品以上於懸西,六品以下橫街之南,俱東面。諸親於五品以上之南,(皇宗親於東,異姓親於西。)蕃客分方於六品以下之南,皆以北為上,並如常儀。(若有朝集使,分方於文武官當品之下,諸州使人分方於朝集使九品之後。)設典儀位於懸之東北,贊者二人在南,少退,俱西向。奉禮設門外位,皆如元日之儀。
qí rì, huáng tài zǐ rì wèi chū qián èr kè, gōng guān yīng cóng zhě jù fú qí fú, zhū wèi gè lēi suǒ bù chén shè rú cháng. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, yì gé fèng yíng. pū jìn jīn hé yú gé wài, nán xiàng zuǒ nèi lǜ yī rén zhí dāo lì hé qián, běi xiàng. zàn shàn yī rén zài shì chén zhī qián, zàn zhě èr rén yòu zài zàn shàn zhī qián. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." pū fèn yī ér shēng, zhèng lì zhí pèi. huáng tài zǐ jù fú, yuǎn yóu guān, ruò wèi guān zé shuāng tóng jì. jiàng shā páo, shēng yú yǐ chū, zuǒ yòu shì wèi rú cháng, zuǒ nèi lǜ qián zhí pèi. huáng tài zǐ shēng hé, pū lì shòu suī. zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì rú shì. zàn shàn jìn dāng hé qián, guì zòu chēng:" zàn shàn chén mǒu yán, qǐng fā yǐn." fǔ fú, xìng, tuì fù wèi. fán zàn shàn zòu qǐng, jiē jìn dāng hé qián, guì chēng jù guān chén mǒu yán qì, fǔ fú, xìng. hé dòng, zàn shàn yǔ zàn zhě jiā yǐn yǐ chū, zuǒ yòu nèi lǜ jiā hé ér qū. zhì shì chén shàng mǎ suǒ, zàn shàn zòu chēng:" qǐng hé quán tíng, lìng shì chén shàng mǎ." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zàn shàn tuì chēng:" shì chén shàng mǎ." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ shì chén jiē shàng mǎ. zuǒ shù zǐ yǐ xià jiā shì yú hé qián, zàn zhě zài gòng fèng guān rén nèi. shì chén shàng mǎ bì, zàn shàn zòu chēng:" qǐng lìng chē yòu shēng." zuǒ shù zǐ qián chéng lìng, tuì chēng:" lìng yuē nuò." zàn shàn tuì fù wèi. zuǒ nèi lǜ shēng qì, zàn shàn zòu chēng:" qǐng fā yǐn." tuì fù wèi. huáng tài zǐ hé dòng, sān shī chéng chē xùn dǎo, sān shǎo chéng chē xùn cóng, míng náo ér xíng, wén wǔ gōng chén jiē chéng chē yǐ cóng. zhì xià chē suǒ, náo chuī zhǐ. zhì cì qián, huí hé xī xiàng, nèi lǜ jiàng lì yú hé yòu. zuǒ shù zǐ jìn dāng hé qián, guì zòu chēng:" zuǒ shù zǐ chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng tài zǐ jiàng hé, shè rén yǐn huáng tài zǐ jiù biàn zuò, shì wèi rú cháng yí.
其日,皇太子日未出前二刻,宮官應從者俱服其服,諸衛各勒所部陳設如常。左庶子版奏:"請中嚴。"諸侍衛之官各服其器服,詣閤奉迎。仆進金輅於閤外,南向;左內率一人執刀立輅前,北向。贊善一人在侍臣之前,贊者二人又在贊善之前。左庶子版奏:"外辦。"仆奮衣而升,正立執轡。皇太子具服,遠遊冠,(若未冠則雙童髻。)絳紗袍,升輿以出,左右侍衛如常,左內率前執轡。皇太子升輅,仆立授綏。左庶子以下夾侍如式。贊善進當輅前,跪奏稱:"贊善臣某言,請發引。"俯伏,興,退復位。(凡贊善奏請,皆進當輅前,跪稱具官臣某言訖,俯伏,興。)輅動,贊善與贊者夾引以出,左右內率夾輅而趨。至侍臣上馬所,贊善奏稱:"請輅權停,令侍臣上馬。"左庶子前承令,退稱:"令曰諾。"贊善退稱:"侍臣上馬。"贊者承傳,文武侍臣皆上馬。左庶子以下夾侍於輅前,贊者在供奉官人內。侍臣上馬畢,贊善奏稱:"請令車右升。"左庶子前承令,退稱:"令曰諾。"贊善退復位。左內率升訖,贊善奏稱:"請發引。"退復位。皇太子輅動,三師乘車訓導,三少乘車訓從,鳴鐃而行,文武宮臣皆乘車以從。至下車所,鐃吹止。至次前,回輅西向,內率降立於輅右。左庶子進當輅前,跪奏稱:"左庶子臣某言,請降輅。"俯伏,興,還侍位。皇太子降輅,舍人引皇太子就便座,侍衛如常儀。
qí rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù liè huáng huī zhàng tún mén jí chén diàn tíng rú cháng yí. qún guān zhū qīn kè shǐ děng yī shí kè jù jí cháo táng cì, gè fú qí fú. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." sà jǐ jìn zhàng rù chén yú diàn tíng, tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi. zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. tōng shì shè rén yǐn qún guān kè shǐ gè jiù cháo táng qián wèi. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi, shè rén gè yǐn qún guān kè shǐ yǐ cì rù jiù wèi. huáng tài zǐ chū cì, shè rén yǐn huáng tài zǐ, sān shī sān shǎo dǎo cóng rú shì, rù lì yú diàn wài zhī dōng, xī miàn. zhū wèi lǜ zuǒ yòu shè rén jí jìn shì zhě liàng rén cóng rù. huáng mén shì láng yǐ cè jí bǎo shòu gè zhì yú àn, jiē lìng shǐ èr rén jiàng gōng fú duì jǔ àn, lì yú mén nèi dào běi, xī miàn cè àn yú běi, zhōng shū shì láng lì yú àn hòu.
其日,依時刻諸衛勒所部列黃麾仗屯門及陳殿庭如常儀。群官、諸親、客使等依時刻俱集朝堂次,各服其服。侍中版奏:"請中嚴。"鈒戟近仗入陳於殿庭,太樂令帥工人入就位,協律郎入就舉麾位。諸侍衛之官各服其器服,符寶郎奉寶,俱詣閤奉迎。通事舍人引群官、客使各就朝堂前位。典儀帥贊者先入就位,舍人各引群官、客使以次入就位。皇太子出次,舍人引皇太子,三師三少導從如式,入立於殿外之東,西面。(諸衛率、左右舍人及近侍者量人從入。)黃門侍郎以冊及寶綬各置於案,皆令史二人絳公服對舉案,立於門內道北,西面;冊案於北,中書侍郎立於案後。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn zhī fú, yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò, huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng, xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"皇帝服袞冕之服,御輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應,協律郎跪,俯伏,舉麾,鼓柷,奏太和之樂,鼓吹振作,皇帝出自西房,即御座南向坐,符寶郎奉寶置於御座如常,協律郎偃麾,戛敔,樂止。
shè rén yǐn huáng tài zǐ rù jiù wèi, sān shī sān shǎo yǐ xià cóng rù zhě lì yú huáng tài zǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. huáng tài zǐ chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi, lè zhǐ. diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, huáng tài zǐ zài bài. diǎn yí yuē:" zài bài." qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. zhōng shū lìng jiàng lì yú huáng tài zǐ dōng běi, xī miàn. zhōng shū shì láng yī rén yǐn cè àn, yòu zhōng shū shì láng yī rén yǐn xǐ shòu àn, jìn lì yú zhōng shū lìng zhī nán, shǎo tuì, jù xī miàn. zhōng shū shì láng qǔ cè shòu zhōng shū lìng, tuì fù wèi. zhōng shū lìng chēng:" yǒu zhì." huáng tài zǐ zài bài. dú cè qì, huáng tài zǐ zài bài, jìn shòu cè, tuì shòu zuǒ shù zǐ. zhōng shū shì láng qǔ xǐ shòu, jìn shòu zhōng shū lìng, huáng tài zǐ yòu jìn shòu xǐ shòu, tuì shòu zuǒ shù zǐ. zhōng shū lìng yǐ xià hái shì wèi, chí àn zhě yǐ àn tuì. diǎn yí yuē:" zài bài." huáng tài zǐ zài bài. diǎn yí yòu yuē:" zài bài." qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. shè rén yǐn huáng tài zǐ chū, chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ.
舍人引皇太子入就位,(三師三少以下從入者立於皇太子東南,西面北上。)皇太子初入門,舒和之樂作,至位,樂止。典儀曰:"再拜。"贊者承傳,皇太子再拜。典儀曰:"再拜。"群官在位者皆再拜。中書令降立於皇太子東北,西面。中書侍郎一人引冊案,又中書侍郎一人引璽綬案,進立於中書令之南,少退,俱西面。中書侍郎取冊授中書令,退復位。中書令稱:"有制。"皇太子再拜。讀冊訖,皇太子再拜,進受冊,退授左庶子。中書侍郎取璽綬,進授中書令,皇太子又進受璽綬,退授左庶子。中書令以下還侍位,持案者以案退。典儀曰:"再拜。"皇太子再拜。典儀又曰:"再拜。"群官在位者皆再拜。舍人引皇太子出,初行樂作,出門樂止。
shì zhōng guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, gǔ chuī zhèn zuò, huáng dì jiàng zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú cháng yí, shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn qún guān zài wèi zhě yǐ cì chū. fān kè xiān chū.
侍中跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,鼓柷,奏太和之樂,鼓吹振作,皇帝降座,御輿入自東房,侍衛警蹕如常儀,侍臣從至閤,樂止。通事舍人引群官在位者以次出。(蕃客先出。)
cháo huáng hòu
朝皇后
qián yī rì, suǒ sī shè huáng tài zǐ cì yú yǒng ān mén wài zhī xī, dōng xiàng, zhōu yǐ xíng wéi, pù zuò rú shì. yòu shè sān shī sān shǎo děng biàn zuò yú xī nán, dōng xiàng běi shàng.
前一日,所司設皇太子次於永安門外之西,東向,周以行帷,鋪座如式。又設三師三少等便座於西南,東向北上。
qí rì, zhū wèi gè lēi suǒ bù tún mén liè zhàng jí chén bù yú huáng hòu zhèng diàn nán mén zhī wài. huáng tài zǐ jiāng zhì, shàng yí bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." huáng tài zǐ shòu cè qì, shè rén yǐn huáng tài zǐ, sān shī sān shǎo dǎo cóng jí yú shì wèi jiē rú cháng yí, yì huáng hòu suǒ yù zhī diàn gé wài dào dōng, xī miàn lì. liù shàng yǐ xià gè fú qí fú, jù yì huáng hòu nèi gé fèng yíng. shàng yí bǎn zòu:" wài bàn." huáng hòu shǒu shì huī yī, yù yú yǐ chū, jí yù zuò nán xiàng zuò, shì wèi rú shì. nèi yè zhě jiān yǐn huáng tài zǐ zhì sù zhāng mén, qí shì wèi zhī guān bìng lì yú mén wài. sī bīn chéng yǐn huáng tài zǐ rù lì yú tíng, běi miàn lì dìng. huáng tài zǐ zài bài qì, sī bīn yǐn huáng tài zǐ zhì gé, nèi yè zhě jiān chéng yǐn yǐ chū, shè rén yǐn zhī cì, shì wèi rú shì. sān shī sān shǎo yǐ xià gè zhī cì.
其日,諸衛各勒所部屯門列仗及陳布於皇后正殿南門之外。皇太子將至,尚儀版奏:"請中嚴。"皇太子受冊訖,舍人引皇太子,三師三少導從及餘侍衛皆如常儀,詣皇后所御之殿閤外道東,西面立。六尚以下各服其服,俱詣皇后內閤奉迎。尚儀版奏:"外辦。"皇后首飾褘衣,御輿以出,即御座南向坐,侍衛如式。內謁者監引皇太子至肅章門,(其侍衛之官並立於門外。)司賓承引皇太子入立於庭,北面立定。皇太子再拜訖,司賓引皇太子至閤,內謁者監承引以出,舍人引之次,侍衛如式。三師三少以下各之次。
yè tài miào
謁太廟
qián yī rì, yòu xiào sǎo chú miào zhī nèi wài, shǒu gōng shè huáng tài zǐ cì yú miào xī nán, dōng xiàng. yòu shè sān shī yǐ xià jí wén wǔ guān cì yú huáng tài zǐ cì zhī hòu, shǎo jìn xī, jù dōng xiàng. fèng lǐ shè huáng tài zǐ bǎn wèi yú miào tíng dào dōng, běi xiàng.
前一日,右校掃除廟之內外,守宮設皇太子次於廟西南,東向。又設三師以下及文武官次於皇太子次之後,少近西,俱東向。奉禮設皇太子版位於廟庭道東,北向。
qí rì, huáng tài zǐ rù shòu cè, suǒ sī zhuǎn lǔ bù zhàng wèi yú yǒng ān mén xī yǐ qí. huáng tài zǐ cháo huáng hòu qì, chū, shè rén yǐn zhī cì, shì wèi rú cháng. pū jìn jīn hé yú cì qián. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." huáng tài zǐ chū cì chéng hé, zòu qǐng fā yǐn jí shì chén péi cóng náo chuī shēng zuò jiē rú chū yí. zhì ān shàng mén jiē dāng miào xī, náo chuī zhǐ. zhì cì qián, huí hé dōng xiàng, nèi lǜ jiàng lì yú hé yòu. zuǒ shù zǐ jìn dāng hé qián, guì chēng:" zuǒ shù zǐ chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng tài zǐ jiàng hé, chéng yú rù cì, shì wèi rú cháng yí.
其日,皇太子入受冊,所司轉鹵簿仗衛於永安門西以俟。皇太子朝皇后訖,出,舍人引之次,侍衛如常。仆進金輅於次前。左庶子版奏:"外辦。"皇太子出次乘輅,奏請發引及侍臣陪從、鐃吹聲作皆如初儀。至安上門街當廟西,鐃吹止。至次前,回輅東向,內率降立於輅右。左庶子進當輅前,跪稱:"左庶子臣某言,請降輅。"俯伏,興,還侍位。皇太子降輅,乘輿入次,侍衛如常儀。
huáng tài zǐ rù cì yī kè qǐng, lǜ gèng lìng lì yú cì mén zhī wài. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." huáng tài zǐ chū cì, shì wèi rú cháng. lǜ gèng lìng yǐn huáng tài zǐ rù zì nán mén, sān shī sān shǎo dǎo cóng rú shì, shù zǐ èr rén, yī rén zàn zuǒ, yī rén zàn yòu, shè rén èr rén cóng, jìn zhàng liàng rén cóng rù. huáng tài zǐ zhì wèi, lì dìng, lǜ gèng lìng zòu:" qǐng diàn xià zài bài." huáng tài zǐ zài bài. shǎo qǐng, lǜ gèng lìng zòu:" diàn xià cí." huáng tài zǐ zài bài cí. lǜ gèng lìng qián zòu:" lǐ bì." lǜ gèng lìng yǐn huáng tài zǐ chū zì nán mén, rù cì, shì wèi rú cháng.
皇太子入次一刻頃,率更令立於次門之外。左庶子版奏:"外辦。"皇太子出次,侍衛如常。率更令引皇太子入自南門,三師三少導從如式,庶子二人,一人贊左,一人贊右,舍人二人從,近仗量人從入。皇太子至位,立定,率更令奏:"請殿下再拜。"皇太子再拜。少頃,率更令奏:"殿下辭。"皇太子再拜辭。率更令前奏:"禮畢。"率更令引皇太子出自南門,入次,侍衛如常。
huáng tài zǐ jì rù biàn cì, yǒu sī zhuǎn zhàng wèi yú hái tú rú lái yí. pū jìn jīn hé yú cì qián rú cháng. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." huáng tài zǐ chéng yú chū cì, shēng hé, shì wèi rú cháng, shì chén shàng mǎ péi cóng jiē rú lái yí. hé dòng, guò miào, míng náo ér xíng. zhì zhòng míng mén, gōng guān wén wǔ jù xià mǎ, huáng tài zǐ chéng hé rù, sān shī sān shǎo hái. huáng tài zǐ zhì dōng gé qián, huí hé nán xiàng. zuǒ shù zǐ guì zòu:" qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng. huáng tài zǐ jiàng hé, chéng yú yǐ rù, shì chén cóng zhì gé. zuǒ shù zǐ bǎn zòu qǐng jiāng shì gè hái běn suǒ.
皇太子既入便次,有司轉仗衛於還塗如來儀。仆進金輅於次前如常。左庶子版奏:"外辦。"皇太子乘輿出次,升輅,侍衛如常,侍臣上馬陪從皆如來儀。輅動,過廟,鳴鐃而行。至重明門,宮官文武俱下馬,皇太子乘輅入,三師三少還。皇太子至東閤前,回輅南向。左庶子跪奏:"請降輅。"俯伏,興。皇太子降輅,乘輿以入,侍臣從至閤。左庶子版奏請將士各還本所。
huì qún chén jiē rú yuán huì zhī yí. qí rì shàng shòu cí yuē:" jù guān mǒu děng qǐ shǒu yán, huáng tài zǐ qí yí sù zhe, lìng yuè jí rì, guāng jiàn chéng huá, chén děng bù shèng dà qìng, jǐn shàng qiān wàn suì shòu."
會群臣(皆如元會之儀。其日上壽辭曰:"具官某等稽首言,皇太子岐嶷夙著,令月吉日,光踐承華,臣等不勝大慶,謹上千萬歲壽。")
qún chén shàng lǐ
群臣上禮
qián yī rì, shǒu gōng liàng shè cì yú dōng xī cháo táng rú cháng.
前一日,守宮量設次於東西朝堂如常。
qí rì, yīng shàng lǐ zhī guān yī shí kè gè jí yú cì, jiē fú qí fú. fèng lǐ xiān shè shàng lǐ zhī guān wèi yú dōng cháo táng zhī qián, jìn nán: wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè zhōng shū shè rén wèi yú wén guān wèi shǒu zhě zhī běi, nán xiàng. shè fèng lǐ wèi yú wén guān dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, chà tuì, jù xī xiàng. yè zhě yǐn shàng lǐ zhī guān jiù wèi lì dìng. lìng shǐ èr rén duì jǔ biǎo àn, lǐ bù láng zhōng yǐn zhōng shū shè rén, qián qǔ biǎo shòu shè rén qì, yǐn àn tuì. fèng lǐ chàng:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, zài wèi zhě jiē zài bài. zhōng shū shè rén fèng biǎo rù jìn. yè zhě yǐn zài wèi zhě tuì.
其日,應上禮之官依時刻各集於次,皆服其服。奉禮先設上禮之官位於東朝堂之前,近南:文東武西,重行北面,相對為首。設中書舍人位於文官為首者之北,南向。設奉禮位於文官東北,贊者二人在南,差退,俱西向。謁者引上禮之官就位立定。令史二人對舉表案,禮部郎中引中書舍人,前取表授舍人訖,引案退。奉禮唱:"再拜。"贊者承傳,在位者皆再拜。中書舍人奉表入進。謁者引在位者退。
huáng hòu shòu qún chén hè jiē rú yuán rì fèng hè zhī yí. qí hè cí tóng huì lǐ jǐn fèng hè, yǐ nèi gěi shì xuān lìng dá yún zhī.
皇后受群臣賀(皆如元日奉賀之儀。其賀辭同會禮謹奉賀,以內給事宣令答雲知。)
huáng hòu huì mìng fù jiē rú yuán huì zhī yí. qí shàng shòu cí yún" jù wèi qiè xìng děng yán", yú tóng shàng.
皇后會命婦(皆如元會之儀。其上壽辭雲"具位妾姓等言",餘同上。)
huáng tài zǐ huì qún chén jiē rú yuán huì zhī yí. qí hè cí yún:" fú wéi diàn xià, gù tiān yōu zòng, dé yè rì xīn, shì guāng chén gōng, pǔ tiān tóng qìng. mǒu děng qíng bǎi cháng pǐn, bù shèng xīn yuè." zuǒ shù zǐ xuān lìng dá yún:" mǒu yǐ bù mǐn, sù gōng lǐ xùn, zhī fèng cháo mìng, cán jù wéi shēn."
皇太子會群臣(皆如元會之儀。其賀辭云:"伏惟殿下,固天攸縱,德業日新,式光宸宮,普天同慶。某等情百常品,不勝忻悅。"左庶子宣令答云:"某以不敏,夙恭禮訓,祗奉朝命,慚懼惟深。")
huáng tài zǐ huì gōng chén jiē rú yuán huì zhī yí. qí shàng shòu tóng shàng.
皇太子會宮臣(皆如元會之儀。其上壽同上。)
gōng chén shàng lǐ
宮臣上禮
qián yī rì, shǒu gōng liàng shè cì yú dōng gōng cháo táng rú cháng.
前一日,守宮量設次於東宮朝堂如常。
qí rì, yīng shàng lǐ zhī guān yī shí kè gè jí yú cì, jiē fú cháo fú. fèng lǐ xiān shè shàng lǐ zhī guān wèi yú cháo táng qián, wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi xiàng, xiāng duì wèi shǒu. shè tài zǐ shè rén wèi yú wén guān wèi shǒu zhě zhī běi, nán xiàng. shè fèng lǐ wèi yú wén guān dōng běi, zàn zhě yī rén zài nán, chà tuì, jù xī xiàng. tōng shì shè rén gè yǐn shàng lǐ zhī guān jiē jiù wèi lì dìng. lìng shǐ èr rén duì jǔ biǎo àn, zhān shì qián, chéng yǐn jiù tài zǐ shè rén, qǔ biǎo shòu shè rén qì, yǐn àn tuì. fèng lǐ chàng:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, zài wèi zhě jiē zài bài. shè rén yǐ biǎo rù. yè zhě yǐn zài wèi zhě jiē tuì.
其日,應上禮之官依時刻各集於次,皆服朝服。奉禮先設上禮之官位於朝堂前,文東武西,重行北向,相對為首。設太子舍人位於文官為首者之北,南向。設奉禮位於文官東北,贊者一人在南,差退,俱西向。通事舍人各引上禮之官皆就位立定。令史二人對舉表案,詹事前,承引就太子舍人,取表授舍人訖,引案退。奉禮唱:"再拜。"贊者承傳,在位者皆再拜。舍人以表入。謁者引在位者皆退。
nèi cè huáng tài zǐ
內冊皇太子
bo rì gào yuán qiū fāng qiū tài miào, bìng yǒu sī xíng shì rú cháng yí.
卜日、告圓丘、方丘、太廟,並有司行事如常儀。
lín xuān mìng shǐ
臨軒命使
qí yí yǔ lín xuān cè hòu mìng shǐ tóng. wéi sī tú wèi fù, jí xuān zhì yún" cè mǒu wèi huáng tài zǐ" wèi yì.
(其儀與臨軒冊後命使同。惟司徒為副,及宣制雲"冊某為皇太子"為異。)
huáng tài zǐ shòu cè
皇太子受冊
qián yī rì, shǒu gōng shè cè shǐ cì yú zhòng míng mén wài dào xī, fù shǐ cì yòu yú qí xī, jù nán xiàng, bìng pù chuáng xí. yòu shè gōng chén wén wǔ guān cì yú dōng gōng cháo táng rú cháng. suǒ sī chén shè huáng tài zǐ yǔ yí chē yú jí lè xuán děng, bìng rú yuán rì shòu cháo yí. zhǎng yán shè huáng tài zǐ shòu cè wèi yú nèi diàn zhī tíng jiē xián, běi xiàng. zhǎng yí shè gōng chén bǎn wèi yú diàn tíng: wén guān wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē zhī nán, jiē xī miàn běi shàng wǔ guān wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán xī, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē nán, dāng wén guān, jiē dōng miàn běi shàng. fèng lǐ shè cháo táng qián wèi rú cháng.
前一日,守宮設冊使次於重明門外道西,副使次又於其西,俱南向,並鋪床蓆。又設宮臣文武官次於東宮朝堂如常。所司陳設皇太子羽儀、車輿及樂懸等,並如元日受朝儀。掌筵設皇太子受冊位於內殿之庭階閒,北向。掌儀設宮臣版位於殿庭:文官五品以上於懸東,六品以下於橫街之南,皆西面北上;武官五品以上於懸西,六品以下於橫街南,當文官,皆東面北上。奉禮設朝堂前位如常。
qí rì, zhū wèi lǜ gè lēi suǒ bù tún mén liè zhàng rú shì. gōng guān yú cè shǐ wèi dào zhī qián, liàng shí kè fù jí cì, gǎi fú cháo fú, gè jiù cháo táng qián wèi. tài wèi sī tú jì shòu mìng, chū zhì cháo táng, chéng hé bèi lǔ bù gǔ chuī chí jié rú shì. qí cè xǐ shòu gè yǐ yóu luò wǎng dú chē zài ér xíng. zhì dōng gōng cháo táng, jiàng hé, yè zhě yǐn jiù cì, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cóng zhī, zhǎng cì zhě yán rù cì. chū cè shǐ jiāng zhì, tōng shì shè rén gè yǐn gōng chén rù jiù diàn tíng wèi. zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." gōng chén rù qì, tōng shì shè rén yǐn tài wèi sī tú rù lì yú zuǒ gé mén wài, xī miàn běi shàng. chí fān jié cè xǐ àn zhě zhì gé mén wài, bìng yǐ gěi shǐ dài.
其日,諸衛率各勒所部屯門列仗如式。宮官於冊使未到之前,量時刻赴集次,改服朝服,各就朝堂前位。太尉、司徒既受命,出至朝堂,乘輅、備鹵簿、鼓吹、持節如式。其冊璽綬各以油絡網犢車載而行。至東宮朝堂,降輅,謁者引就次,持節者前導,持案者從之,掌次者延入次。初冊使將至,通事舍人各引宮臣入就殿庭位。左庶子版奏:"請中嚴。"宮臣入訖,通事舍人引太尉、司徒入立於左閤門外,西面北上。(持幡節冊璽案者至閤門外,並以給使代。)
zuǒ shù zǐ bǎn zòu:" wài bàn." huáng tài zǐ zhe shuāng tóng jì, jiàng shā páo, jiù shòu cè wèi. suǒ sī xiān zòu qǐng zuǒ shù zǐ yī rén yǐn dǎo xiāng lǐ. diǎn zhí chéng yǐn tài wèi yǐ xià rù. tài wèi lì yú jiē xián, nán miàn sī tú lì yú tài wèi xī nán, dōng miàn, jié zài tài wèi dōng, shǎo nán, xī miàn cè xǐ àn zài sī tú xī nán, dōng miàn. zhǎng shū èr rén lì yú huáng tài zǐ zhī zuǒ, shǎo qián, dōng miàn. sī tú jiù àn qǔ cè, jìn, dōng miàn shòu tài wèi, chí jié zhě tuō jié yī, tài wèi chēng:" yǒu zhào." zuǒ shù zǐ zàn huáng tài zǐ zài bài, huáng tài zǐ zài bài. tài wèi xuān cè qì, zuǒ shù zǐ yòu zàn zài bài, huáng tài zǐ yòu zài bài. zuǒ shù zǐ jìn yì tài wèi qián shòu cè, tuì shòu huáng tài zǐ, huáng tài zǐ shòu yǐ shòu zhǎng shū. sī tú yòu cì qǔ xǐ shòu jìn, dōng miàn shòu tài wèi, zuǒ shù zǐ jìn tài wèi qián, shòu, tuì shòu huáng tài zǐ, huáng tài zǐ shòu yǐ shòu zhǎng shū qì, chí jié zhě jiā jié yī, zuǒ shù zǐ zàn yǐn huáng tài zǐ tuì. diǎn zhí gè yǐn tài wèi yǐ xià chū zhì gé wài, tōng shì shè rén chéng yǐn yǐ chū. qí àn jí fān jié děng bìng zhuǎn fù lìng shǐ zhǔ jié. yòu tōng shì shè rén gè yǐn gōng chén yǐ cì chū.
左庶子版奏:"外辦。"皇太子著雙童髻,絳紗袍,就受冊位。(所司先奏請左庶子一人引導相禮。)典直承引太尉以下入。太尉立於階閒,南面;司徒立於太尉西南,東面,節在太尉東,少南,西面;冊璽案在司徒西南,東面。掌書二人立於皇太子之左,少前,東面。司徒就案取冊,進,東面授太尉,持節者脫節衣,太尉稱:"有詔。"左庶子贊皇太子再拜,皇太子再拜。太尉宣冊訖,左庶子又贊再拜,皇太子又再拜。左庶子進詣太尉前受冊,退授皇太子,皇太子受以授掌書。司徒又次取璽綬進,東面授太尉,左庶子進太尉前,受,退授皇太子,皇太子受以授掌書訖,持節者加節衣,左庶子贊引皇太子退。典直各引太尉以下出至閤外,通事舍人承引以出。(其案及幡節等並轉付令史、主節。)又通事舍人各引宮臣以次出。
tài wèi sī tú chéng hé yì cháo táng, zhì jiàng chē suǒ, jiàng hé, rù zhì tài jí diàn tíng dà héng jiē nán, yù dào dōng, běi xiàng xī shàng lì. zhōng shū lìng lì yú tài wèi dōng běi, xī miàn. tài wèi děng zài bài, fù mìng yuē:" fèng zhào cè huáng tài zǐ, lǐ bì." yòu zài bài. zhōng shū lìng zòu wén. tài wèi děng tuì. lǔ bù fān jié děng hái běn sī.
太尉、司徒乘輅詣朝堂,至降車所,降輅,入至太極殿庭大橫街南,御道東,北向西上立。中書令立於太尉東北,西面。太尉等再拜,復命曰:"奉詔冊皇太子,禮畢。"又再拜。中書令奏聞。太尉等退。鹵簿幡節等還本司。
huáng tài zǐ cháo yè
皇太子朝謁
qí rì cè qì, huáng tài zǐ zhe shuāng tóng jì, jiàng shā páo, yì huáng dì suǒ yù diàn rú cháng nèi cháo zhī shì. zhì gé, sī bīn yǐn rù, zhì diàn qián, běi miàn zài bài. sī bīn yǐn tuì, yì huáng hòu suǒ yù diàn qián, běi miàn zài bài. sī bīn yǐn chū, hái gōng rú cháng.
其日冊訖,皇太子著雙童髻,絳紗袍,詣皇帝所御殿如常內朝之式。至閤,司賓引入,至殿前,北面再拜。司賓引退,詣皇后所御殿前,北面再拜。司賓引出,還宮如常。
yè tài miào
謁太廟
huáng dì huì qún chén
皇帝會群臣
qún chén shàng lǐ
群臣上禮
huáng hòu shòu qún chén hè
皇后受群臣賀
huáng hòu huì wài mìng fù
皇后會外命婦
huáng tài zǐ huì qún chén
皇太子會群臣
huáng tài zǐ huì gōng chén
皇太子會宮臣
gōng chén shàng lǐ
宮臣上禮
yòu yǐ shàng bìng rú lín xuān cè mìng yí.
右以上並如臨軒冊命儀。
lín xuān cè mìng zhū wáng dà chén
臨軒冊命諸王大臣
jiāng cè mìng qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn běi bì, nán xiàng. shǒu gōng shè qún guān cì yú cháo táng, tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng, yòu shè jǔ huī wèi yú shàng xià, bìng rú cháng yí.
將冊命前一日,尚舍奉御設御幄於太極殿北壁,南向。守宮設群官次於朝堂,太樂令展宮懸於殿庭,又設舉麾位於上下,並如常儀。
qí rì, diǎn yí shè qún guān bǎn wèi: wén guān yī pǐn yǐ xià wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú dà héng jiē zhī nán, jù xī miàn wǔ guān yī pǐn yǐ xià wǔ pǐn yǐ shàng yú xuán xī, liù pǐn yǐ xià yú dà héng jiē nán, jù dōng miàn. jiē yǐ běi wèi shàng, bìng rú cháng yí. shè shòu cè zhě wèi yú dà jiē zhī nán, dào dōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng. shè diǎn yí wèi yú xuán zhī dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. fèng lǐ shè mén wài wèi: wén guān yú dōng cháo táng, xī miàn, wǔ guān yú xī cháo táng, dōng miàn, jù měi děng yì wèi, chóng xíng běi shàng.
其日,典儀設群官版位:文官一品以下五品以上於懸東,六品以下於大橫街之南,俱西面;武官一品以下五品以上於懸西,六品以下於大橫街南,俱東面。皆以北為上,並如常儀。設受冊者位於大街之南,道東,重行,北面西上。設典儀位於懸之東北,贊者二人在南,少退,俱西向。奉禮設門外位:文官於東朝堂,西面,武官於西朝堂,東面,俱每等異位,重行北上。
qí rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù liè zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. shòu cè zhě fú cháo fú, fā dì bèi lǔ bù, yǔ qún guān jù jí cháo táng cì, qún guān gè fú qí fú. zàn yǐn yǐn qún guān jù chū cì, diǎn yè yǐn jiù cháo táng qián wèi. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." sà jǐ jìn zhàng rù chén yú diàn tíng, tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi. zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. tōng shì shè rén yǐn qún guān rù jiù wèi. yòu yǐn shòu cè zhě rù lì yú tài jí mén wài, dào dōng, xī xiàng. zhōng shū shì láng yǐ cè zhì yú àn, lìng shǐ èr rén jiē jiàng gōng fú duì jǔ àn lì yú zuǒ yán míng mén nèi dào běi, xī miàn, shì láng lì yú àn hòu.
其日,依時刻諸衛勒所部列仗屯門及陳於殿庭如常儀。受冊者服朝服,發第備鹵簿,與群官俱集朝堂次,群官各服其服。贊引引群官俱出次,典謁引就朝堂前位。侍中版奏:"請中嚴。"鈒戟近仗入陳於殿庭,太樂令帥工人入就位,協律郎入就舉麾位。諸侍衛之官各服其器服,符寶郎奉寶,俱詣閤奉迎。典儀帥贊者先入就位。通事舍人引群官入就位。又引受冊者入立於太極門外,道東,西向。中書侍郎以冊置於案,令史二人皆絳公服對舉案立於左延明門內道北,西面,侍郎立於案後。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú tōng tiān guān, jiàng shā páo, yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò, nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng yí, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"皇帝服通天冠,絳紗袍,御輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應,協律郎跪,俯伏,舉麾,鼓柷,奏太和之樂,皇帝出自西房,即御座,南向坐,符寶郎奉寶置於御座如常儀,樂止。
tōng shì shè rén yǐn shòu cè zhě yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. zhōng shū lìng jiàng lì yú shòu cè zhě dōng běi, xī miàn. zhōng shū shì láng yǐn cè àn jìn, rù yú zhōng shū lìng zhī nán, shǎo tuì, jù xī miàn. tōng shì shè rén yǐn wèi shǒu zhě yī rén shǎo qián, běi miàn. zhōng shū shì láng qǔ cè, jìn shòu, tuì fù wèi. zhōng shū lìng chēng:" yǒu zhì." shòu cè zhě zài bài. zhōng shū lìng dú cè qì, shòu cè zhě yòu zài bài. tōng shì shè rén yǐn shòu cè zhě jìn shòu qì, diǎn yè yǐn tuì, fù wèi. yòu tōng shì shè rén yǐn cì shòu cè zhě qián shòu cè rú shàng yí. biàn cè qì, zhōng shū lìng yǐ xià hái shì wèi, chí àn zhě yǐ àn tuì. diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. tōng shì shè rén yǐn shòu cè zhě yǐ cì chū.
通事舍人引受冊者以次入就位。立定,典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜。中書令降立於受冊者東北,西面。中書侍郎引冊案進,入於中書令之南,少退,俱西面。通事舍人引為首者一人少前,北面。中書侍郎取冊,進授,退復位。中書令稱:"有制。"受冊者再拜。中書令讀冊訖,受冊者又再拜。通事舍人引受冊者進受訖,典謁引退,復位。又通事舍人引次受冊者前受冊如上儀。遍冊訖,中書令以下還侍位,持案者以案退。典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜。通事舍人引受冊者以次出。
shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè. huáng dì jiàng zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. tōng shì shè rén yǐn qún guān zài wèi zhě yǐ cì chū.
侍中前跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,鼓柷,奏太和之樂。皇帝降座,御輿入自東房,侍衛警蹕如來儀,侍臣從至閤,樂止。通事舍人引群官在位者以次出。
ruò cè sān shī sān gōng qīn wáng, huáng dì fú gǔn miǎn zhī fú, gǔ chuī lìng shè shí èr àn, chéng huáng lìng chén chē hé, shàng niǎn fèng yù chén yú niǎn, zhū wèi shè huáng huī bàn zhàng. shòu cè zhě chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. cè bì yǐn chū, chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ. yú tóng shàng yí. cè kāi fǔ yí tóng sān sī tài zǐ sān shī biāo qí dà jiāng jūn zuǒ yòu chéng xiàng jīng dū mù hé nán mù, bìng rú lín xuān cè mìng yí.
若冊三師、三公、親王,皇帝服袞冕之服,鼓吹令設十二案,乘黃令陳車輅,尚輦奉御陳輿輦,諸衛設黃麾半仗。受冊者初入門,舒和之樂作,至位樂止。冊畢引出,初行樂作,出門樂止。餘同上儀。冊開府儀同三司、太子三師、驃騎大將軍、左右丞相、京都牧、河南牧,並如臨軒冊命儀。
cháo táng cè mìng zhū chén
朝堂冊命諸臣
qián yī rì, shǒu gōng shè shòu cè zhě cì yú dōng cháo táng.
前一日,守宮設受冊者次於東朝堂。
qí rì píng míng, shòu cè zhě cháo fú, shēng hé, fā dì, bèi lǔ bù, yì cháo táng, zhì jiàng chē suǒ, jiàng hé, yè zhě jiàng gōng fú yǐn jiù cì. fèng lǐ shè shòu cè zhě bǎn wèi yú dōng cháo táng qián, jìn nán, běi xiàng. yòu shè shè rén xuān cè wèi yú qí běi, nán xiàng. jiāng cè, shè rén yǐn shòu cè zhě jiù bǎn wèi lì. shè rén gōng fú xiān yǐ cè shū zhì yú àn, lìng shǐ èr rén jiàng gōng fú duì jǔ àn. yòu shè rén yǐn zhōng shū shè rén, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, chū yì xuān cè wèi, chí jié zhě lì yú shè rén zhī dōng, shǎo nán, xī xiàng, chí àn zhě lì yú shè rén xī nán, dōng xiàng. chí jié zhě tuō jié yī, chí àn zhě jìn shè rén qián, shè rén qǔ cè, chí àn zhě tuì fù wèi. shè rén chēng:" yǒu zhì." shòu cè zhě zài bài. xuān cè qì, yòu zài bài. yòu shè rén yǐn shòu cè zhě jìn shè rén qián, běi miàn shòu cè, tuì fù wèi. chí jié zhě jiā jié yī, diǎn yè yǐn shè rén, fān jié qián dǎo ér rù. yè zhě yǐn shòu cè zhě tuì, shòu cè zhě shēng hé hái dì rú lái yí.
其日平明,受冊者朝服,升輅,發第,備鹵簿,詣朝堂,至降車所,降輅,謁者絳公服引就次。奉禮設受冊者版位於東朝堂前,近南,北向。又設舍人宣冊位於其北,南向。將冊,舍人引受冊者就版位立。舍人公服先以冊書置於案,令史二人絳公服對舉案。又舍人引中書舍人,持節者前導,持案者次之,出詣宣冊位,持節者立於舍人之東,少南,西向,持案者立於舍人西南,東向。持節者脫節衣,持案者進舍人前,舍人取冊,持案者退復位。舍人稱:"有制。"受冊者再拜。宣冊訖,又再拜。又舍人引受冊者進舍人前,北面受冊,退復位。持節者加節衣,典謁引舍人,幡節前導而入。謁者引受冊者退,受冊者升輅還第如來儀。
cè tài zǐ shǎo shī tài zǐ shǎo fù tài zǐ shǎo bǎo tè jìn fǔ guó dà jiāng jūn guāng lù dài fū zhèn guó dà jiāng jūn shì zhōng zhōng shū lìng zhū wèi dà jiāng jūn liù shàng shū tài zǐ zhān shì tài cháng qīng dū du jí shàng zhōu cì shǐ zài jīng zhě, bìng tóng shàng yí.
冊太子少師、太子少傅、太子少保、特進、輔國大將軍、光祿大夫、鎮國大將軍、侍中、中書令、諸衛大將軍、六尚書、太子詹事、太常卿、都督及上州刺史在京者,並同上儀。
cè nèi mìng fù èr pǐn yǐ shàng
冊內命婦二品以上
qián yī rì, shǒu gōng shè shǐ zhě jí cè àn biàn cì yú sù zhāng mén wài jí yǒng ān mén wài, jiē dào yòu dōng xiàng. sī shè shè shòu cè zhě wèi yú qí qǐn tíng jìn nán, dāng jiē xián, běi xiàng.
前一日,守宮設使者及冊案便次於肅章門外及永安門外,皆道右東向。司設設受冊者位於其寢庭近南,當階閒,北向。
qí rì, diǎn yí shè cè shǐ wèi yú sù zhāng mén wài zhī xī, dōng xiàng běi shàng, jǔ cè àn zhě wèi zài nán, chà tuì, jù dōng xiàng. nèi yè zhě jiān xiān zhì àn yú sù zhāng mén wài, jìn xiàn. shǐ zhě gōng fú fā cháo táng, chéng hé, bèi lǔ bù gǔ chuī chí jié rú shì, qí cè yǐ yóu luò wǎng dú chē zài ér xíng. zhì yǒng ān mén, jiàng hé, yè zhě yǐn rù, qí cè bù zhì yú cè àn, zé suí shǐ ér rù. zhǎng cì zhě jù yǐn rù cì. shòu cè zhě huā chāi dí yī, sī yán yǐn jiù shòu cè wèi, shì cóng rú cháng. yè zhě yǐn cè shǐ chū jiù wèi, chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, chí cè àn zhě lì yú shǐ fù xī nán, jù dōng miàn. chí jié zhě tuō jié yī, chí cè àn zhě yǐ àn jìn shǐ fù qián, shǐ fù qǔ cè yú àn, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ fù yǐ cè jìn shòu shǐ zhě, tuì fù wèi. nèi gěi shì jìn shǐ zhě qián, xī miàn shòu cè, jìn lì yú sù zhāng mén wài, guì zhì cè yú àn, fǔ fú, xìng, tuì. sī yán yì gé, guì qǔ cè, xìng, jìn lì yú shòu cè zhě zhī běi, nán miàn, chēng:" yǒu zhì." shòu cè zhě zài bài. xuān cè qì, yòu zài bài. shòu cè zhě jìn shòu cè yǐ tuì. chū cè rù gé, shǎo qǐng, yè zhě yǐn shǐ zhě chū jiù yǒng ān mén wài cì, gēng yī, chéng mǎ gè hái qí dì. lǔ bù fān jié jù hái běn sī.
其日,典儀設冊使位於肅章門外之西,東向北上,舉冊案者位在南,差退,俱東向。內謁者監先置案於肅章門外,近限。使者公服發朝堂,乘輅,備鹵簿、鼓吹、持節如式,其冊以油絡網犢車載而行。至永安門,降輅,謁者引入,(其冊不置於冊案,則隨使而入。)掌次者俱引入次。受冊者花釵翟衣,司言引就受冊位,侍從如常。謁者引冊使出就位,持節者立於使者之北,少退,持冊案者立於使副西南,俱東面。持節者脫節衣,持冊案者以案進使副前,使副取冊於案,持案者退復位。使副以冊進授使者,退復位。內給事進使者前,西面受冊,進立於肅章門外,跪置冊於案,俯伏,興,退。司言詣閤,跪取冊,興,進立於受冊者之北,南面,稱:"有制。"受冊者再拜。宣冊訖,又再拜。受冊者進受冊以退。初冊入閤,少頃,謁者引使者出就永安門外次,更衣,乘馬各還其第。鹵簿幡節俱還本司。
qiǎn shǐ cè shòu guān jué
遣使冊授官爵
qián yī rì, shòu cè zhī guān shè shǐ zhě cì yú dà mén wài dào xī, nán xiàng.
前一日,受冊之官設使者次於大門外道西,南向。
qí rì, shǐ zhě zhì, shǒu cì zhě yǐn jiù cì, yǐ zhì shū zhì yú àn. shǐ zhě yǐ xià jiē fú cháo fú. shòu cè zhě zhe cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú, chū lì yú zhèng qǐn dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí jié zhě qián dǎo, lì yú dà mén zhī xī, chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, lìng shǐ èr rén duì jǔ cè àn, lì yú shǐ zhě xī nán, jù dōng miàn. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn shòu cè zhě yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn. yòu zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí jié zhě qián dǎo, chí cè àn zhě cì zhī, rù mén ér zuǒ, shǐ zhě yì jiē xián nán miàn lì, chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī dōng, shǎo nán, xī miàn, chí cè àn zhě lì yú shǐ zhě xī nán, dōng miàn. zàn lǐ zhě yǐn shòu cè zhě rù lì yú shǐ zhě zhī nán, běi miàn. lì dìng, chí jié zhě tuō jié yī, chí cè àn zhě jìn shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ cè, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." shòu cè zhě zài bài. xuān cè qì, shòu cè zhě yòu zài bài. zàn lǐ zhě yǐn shòu cè zhě jìn shǐ zhě qián, běi miàn shòu cè, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. chí jié zhě jiā jié yī, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí jié zhě qián dǎo yǐ chū, chí àn zhě cóng zhī, jù fù mén wài wèi. zàn lǐ zhě yǐn shòu cè zhě chū mén dōng, xī miàn zài bài sòng. zàn lǐ yǐn shǐ zhě hái yú cì. yòu zàn lǐ zhě yǐn shòu cè zhě rù.
其日,使者至,守次者引就次,以制書置於案。使者以下皆服朝服。受冊者著朝服,非朝服者公服,出立於正寢東階東南,西面。使者出次,贊禮者引使者,持節者前導,立於大門之西,持節者立於使者之北,少退,令史二人對舉冊案,立於使者西南,俱東面。立定,贊禮者引受冊者迎於大門外之南,北面。又贊禮者引使者,持節者前導,持冊案者次之,入門而左,使者詣階閒南面立,持節者立於使者之東,少南,西面,持冊案者立於使者西南,東面。贊禮者引受冊者入立於使者之南,北面。立定,持節者脫節衣,持冊案者進使者前,使者取冊,持案者退復位。使者稱:"有制。"受冊者再拜。宣冊訖,受冊者又再拜。贊禮者引受冊者進使者前,北面受冊,退立於東階東南,西面。持節者加節衣,贊禮者引使者,持節者前導以出,持案者從之,俱復門外位。贊禮者引受冊者出門東,西面再拜送。贊禮引使者還於次。又贊禮者引受冊者入。
shuò rì shòu cháo qí shuò rì dú shí lìng zé bù xíng cǐ lǐ.
朔日受朝(其朔日讀時令則不行此禮。)
qián yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn běi bì, nán xiàng. shǒu gōng shè wén guān cì yú cháo táng rú cháng yí. tài lè lìng zhǎn gōng xuán yú diàn tíng, shè jǔ huī wèi yú diàn shàng xī jiē zhī xī, dōng xiàng, yī wèi yú lè xuán dōng nán, xī xiàng, bìng rú cháng yí.
前一日,尚舍奉御設御幄於太極殿北壁,南向。守宮設文官次於朝堂如常儀。太樂令展宮懸於殿庭,設舉麾位於殿上西階之西,東向,一位於樂懸東南,西向,並如常儀。
qí rì, diǎn yí shè wén guān sān pǐn yǐ shàng wèi yú héng jiē zhī nán dào dōng, shè wǔ guān sān pǐn yǐ shàng wèi yú dào xī, jù měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè wén guān sì pǐn wǔ pǐn wèi yú xuán dōng, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē zhī nán, měi děng yì wèi, chóng xíng, xī miàn běi shàng. shè wǔ guān sì pǐn wǔ pǐn wèi yú xuán xī, liù pǐn yǐ xià yú héng jiē zhī nán, dāng wén guān, měi děng yì wèi, chóng xíng, dōng miàn běi shàng. shè diǎn yí wèi yú lè xuán dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. fèng lǐ shè mén wài wèi: wén guān yú dōng cháo táng, xī miàn, wǔ guān yú xī cháo táng, dōng miàn, jiē měi děng yì wèi, chóng xíng, běi shàng.
其日,典儀設文官三品以上位於橫街之南道東,設武官三品以上位於道西,俱每等異位,重行北面,相對為首。設文官四品、五品位於懸東,六品以下於橫街之南,每等異位,重行,西面北上。設武官四品、五品位於懸西,六品以下於橫街之南,當文官,每等異位,重行,東面北上。設典儀位於樂懸東北,贊者二人在南,少退,俱西向。奉禮設門外位:文官於東朝堂,西面,武官於西朝堂,東面,皆每等異位,重行,北上。
qí rì, yī shí kè zhū wèi lēi suǒ bù liè zhàng tún mén jí chén yú diàn tíng rú cháng yí. qún guān jí cháo táng, jù jiù cì, gè fú gōng fú. lì bù bīng bù zàn qún guān jù chū cì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù cháo táng qián wèi. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." sà jǐ jìn zhàng rù chén yú diàn tíng, tài lè lìng shuài gōng rén rù jiù wèi, xié lǜ láng rù jiù jǔ huī wèi. zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, fú bǎo láng fèng bǎo, jù yì gé fèng yíng. diǎn yí shuài zàn zhě rù jiù wèi. tōng shì shè rén yǐn sì pǐn yǐ xià xiān rù jiù wèi.
其日,依時刻諸衛勒所部列仗屯門及陳於殿庭如常儀。群官集朝堂,俱就次,各服公服。吏部、兵部贊群官俱出次,通事舍人各引就朝堂前位。侍中版奏:"請中嚴。"鈒戟近仗入陳於殿庭,太樂令帥工人入就位,協律郎入就舉麾位。諸侍衛之官各服其器服,符寶郎奉寶,俱詣閤奉迎。典儀帥贊者入就位。通事舍人引四品以下先入就位。
shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." yǒu sī chéng zhǐ suǒ shàn, huáng dì biàn fú, jiàng shā yī, yù yú yǐ chū, qū zhí huá gài jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jiāng chū, zhàng dòng, tài lè lìng lìng zhuàng huáng zhōng zhī zhōng, yòu wǔ zhōng jiē yīng, xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè. huáng dì chū zì xī fáng, jí yù zuò, nán xiàng zuò, fú bǎo láng fèng bǎo zhì yú yù zuò rú cháng yí, xié lǜ láng yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ.
侍中版奏:"外辦。"有司承旨索扇,皇帝弁服,絳紗衣,御輿以出,曲直華蓋警蹕侍衛如常儀。皇帝將出,仗動,太樂令令撞黃鍾之鐘,右五鍾皆應,協律郎跪,俯伏,舉麾,鼓柷,奏太和之樂。皇帝出自西房,即御座,南向坐,符寶郎奉寶置於御座如常儀,協律郎偃麾,戛敔,樂止。
tōng shì shè rén yǐn sān pǐn yǐ shàng yǐ cì rù jiù wèi, gōng chū rù mén, shū hé zhī lè zuò, zhì wèi lè zhǐ. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài qì, diǎn yí yòu yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě yòu zài bài. shè rén yǐn qún guān běi miàn wèi zhě yǐ cì chū, gōng chū xíng lè zuò, chū mén lè zhǐ.
通事舍人引三品以上以次入就位,公初入門,舒和之樂作,至位樂止。立定,典儀曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜訖,典儀又曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者又再拜。舍人引群官北面位者以次出,公初行樂作,出門樂止。
shì zhōng qián guì zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, lǐ bì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. yǒu sī chéng zhǐ suǒ shàn, huáng dì xìng, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ wǔ zhōng jiē yīng, zòu tài hé zhī lè. huáng dì jiàng zuò, yù yú rù zì dōng fáng, shì wèi jǐng bì rú lái yí, shì chén cóng zhì gé, lè zhǐ. shè rén yǐn dōng xī miàn wèi zhě yǐ cì chū. huáng dì ruò yù yì shàn guān, zé qún chén jiē fú cōng zhě, bù shè lè xuán, qù jǐng bì.
侍中前跪奏稱:"侍中臣某言,禮畢。"俯伏,興,還侍位。有司承旨索扇,皇帝興,太樂令令撞蕤賓之鐘,左五鍾皆應,奏太和之樂。皇帝降座,御輿入自東房,侍衛警蹕如來儀,侍臣從至閤,樂止。舍人引東西面位者以次出。皇帝若御翼善冠,則群臣皆服蔥褶,不設樂懸,去警蹕。
cháo jí shǐ yǐn jiàn fèng cí fù
朝集使引見(奉辭附)
qián yī rì, shàng shě fèng yù xiān zòu, yú suǒ yù diàn shè yù zuò rú cháng yí.
前一日,尚舍奉御先奏,於所御殿設御座如常儀。
qí rì, yī shí kè suǒ yóu liàng jiā duì zhàng chén liè rú cháng shì. diǎn yí yú diàn tíng héng jiē zhī nán běi shè bǎn wèi rú cháng yí. qí rì, cháo jí shǐ sù xìng, bìng jí cháo táng, gè fú cháo fú. jīng guān wén wǔ jiǔ pǐn yǐ shàng, bìng fú cōng zhě. zhū shì fèng guān jí jīng guān wén wǔ sì pǐn yǐ xià jiù wèi rú shì. tōng shì shè rén yǐn jīng guān wén wǔ sān pǐn yǐ shàng jí cháo jí shǐ jù jiù suǒ yù diàn mén wài xù lì yǐ qí.
其日,依時刻所由量加隊仗陳列如常式。典儀於殿庭橫街之南北設版位如常儀。其日,朝集使夙興,並集朝堂,各服朝服。京官文武九品以上,並服蔥褶。諸侍奉官及京官文武四品以下就位如式。通事舍人引京官文武三品以上及朝集使俱就所御殿門外序立以俟。
shì zhōng jìn zòu:" wài bàn." huáng dì cháng fú jí yù zuò, nán xiàng zuò, shì wèi rú cháng yí. tōng shì shè rén fēn yǐn jīng guān wén wǔ sān pǐn yǐ shàng yì héng jiē nán xiāng duì běi miàn wèi. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." qún guān zài wèi zhě jiē zài bài qì, tōng shì shè rén gè yǐn jiù jiē běi dōng xī bān xù lì. yòu tōng shì shè rén fēn yǐn cháo jí shǐ rù jiù běi miàn wèi. dōng fāng nán fāng zài dōng, xī fāng běi fāng zài xī. lì dìng, diǎn yí yuē:" zài bài." cháo jí shǐ děng jù zài bài. tōng shì shè rén chéng zhǐ yì cháo jí shǐ dōng, běi miàn lì, chēng:" yǒu zhì." cháo jí shǐ děng jiē zài bài. shè rén xuān chì qì, yòu zài bài. dá zhì xiān dìng xíng shǒu yī rén guì zòu, shè rén wèi zòu, tīng jìn zhǐ. ruò chéng ēn wèi wèn, jí wǔ dǎo, qì, yòu zài bài. shè rén xuān chì qì, shì zhōng zòu lǐ bì, huáng dì hái gōng rú lái yí. shì chén tuì, qún guān děng yǐ cì tuì.
侍中進奏:"外辦。"皇帝常服即御座,南向坐,侍衛如常儀。通事舍人分引京官文武三品以上詣橫街南相對北面位。立定,典儀曰:"再拜。"群官在位者皆再拜訖,通事舍人各引就街北東西班序立。又通事舍人分引朝集使入就北面位。(東方南方在東,西方北方在西。)立定,典儀曰:"再拜。"朝集使等俱再拜。通事舍人承旨詣朝集使東,北面立,稱:"有制。"朝集使等皆再拜。舍人宣敕訖,又再拜。(答制先定行首一人跪奏,舍人為奏,聽進止。)若承恩慰問,即舞蹈,訖,又再拜。舍人宣敕訖,侍中奏禮畢,皇帝還宮如來儀。侍臣退,群官等以次退。
qí cháo jí shǐ fèng cí, jiē zhǔn fèng cān zhī yí. qí jīng guān, dàn cháng cān guān liè bǎn wèi. qí cháo jí shǐ, sān pǐn yǐ shàng yǐn shēng diàn cì shí, sì pǐn yǐ xià yú láng xià cì shí, bìng lín shí zòu tīng jìn zhǐ.
其朝集使奉辭,皆準奉參之儀。其京官,但常參官列版位。其朝集使,三品以上引升殿賜食,四品以下於廊下賜食,並臨時奏聽進止。