strong lǐ jiǔ shí jiǔ kāi yuán lǐ zuǎn lèi sān shí sì xiōng lǐ liù strong
禮九十九 開元禮纂類三十四 凶禮六
sān pǐn yǐ shàng sàng zhōng sì pǐn yǐ xià zhì shù rén fù
三品以上喪中(四品以下至庶人附)
jiāng zàng chén chē wèi
將葬陳車位
qǐ rì zhī xī, nà jiù chē yú dà mén zhī nèi, dāng mén nán xiàng. jìn líng chē yú jiù chē zhī yòu. nèi wài suǒ chéng zhī chē chén yú dà mén wài, zhàng fū zhī chē mén xī, fù rén zhī chē mén dōng, jù fú zhòng zhě zài shàng. yǐ jìn mén jí běi fāng wèi shàng. nǚ zǐ zi qī qiè zhī chē, yǐ mù wèi zhī, bù qī shì. wú zhě yǐ qú chú yī chē, yǐ pú chán yuán gǔ, ruò bái tǔ è zhī, yǐ cū bù wèi huǎng jīn jiān. zhōu jí dà gōng zhī chē, yǐ bái tǔ è zhī, huò yī qú chú, jiē yǐ bù wèi huǎng jīn jiān. qí bù rú fú bù yě. zhǎng shì zhě xiān yú sù suǒ zhāng jí xiōng zhàng mù, xiōng wéi zài xī, jí wéi zài dōng, jù nán xiàng. shè líng zuò yú jí wéi xià rú cháng shì.
啟日之夕,納柩車於大門之內,當門南向。進靈車於柩車之右。內外所乘之車陳於大門外,丈夫之車門西,婦人之車門東,俱服重者在上。(以近門及北方為上。)女子子、妻妾之車,以木為之,不漆飾。無者以籧篨衣車,以蒲纏轅轂,若白土堊之,以粗布為幌〈巾兼〉。周及大功之車,以白土堊之,或衣籧篨,皆以布為幌〈巾兼〉。(其布如服布也。)掌事者先於宿所張吉凶帳幕,凶帷在西,吉帷在東,俱南向。設靈座於吉帷下如常式。
chén qì yòng
陳器用
qǐ zhī xī, fā yǐn qián wǔ kè, chuí yī gǔ wèi yī yán. wú gǔ zhě, liàng shí ér xíng shì. chén bù jí xiōng yí zhàng, fāng xiāng huáng jīn sì mù wèi fāng xiāng. liù pǐn yǐ xià shè qī tóu zhī chē, qī tóu liǎng mù yě. zhì shí dà guān chē jí míng qì yǐ xià, chén yú jiù chē zhī qián. yī pǐn yǐn sì, pī liù, duó zuǒ yòu gè bā, fǔ shà èr, fú shà èr, huà shà èr. èr pǐn sān pǐn: yǐn èr, pī sì, duó zuǒ yòu gè liù, fǔ shà èr, huà shà èr. sì pǐn wǔ pǐn: yǐn èr, pī èr, duó zuǒ yòu gè sì, fǔ shà èr, huà shà èr. liù pǐn yǐ xià, yǐn èr, pī èr, duó huà shà gè èr, wéi wú fǔ fú shà ěr. fán yǐn zhě, ér chē suǒ yě. pī zhě, xì yú ér chē, sì shù zài páng, zhí zhī yǐ bèi qīng fù. duó zhě, yǐ tóng wèi zhī, suǒ yǐ jié wǎn zhě. shà zhě, yǐ mù wèi kuāng, guǎng èr chǐ, gāo èr chǐ sì cùn, qí xíng fāng, liǎng jiǎo gāo, yī yǐ bái bù, bǐng zhǎng wǔ chǐ. fǔ shà fú shà, huà fǔ fú wén yú shà zhī nèi, sì yuán huà yǐ yún qì. huà shà zhě, nèi wài sì yuán jiē huà yún qì. shù rén wú yǐn pī duó shà.
啟之夕,發引前五刻,搥一鼓為一嚴。(無鼓者,量時而行事。)陳布吉凶儀仗,方相、(黃金四目為方相。六品以下設魌頭之車,魌頭兩目也。)志石、大棺車及明器以下,陳於柩車之前。一品引四,披六,鐸左右各八,黼翣二,黻翣二,畫翣二。(二品、三品:引二,披四,鐸左右各六,黼翣二,畫翣二。四品、五品:引二,披二,鐸左右各四,黼翣二,畫翣二。六品以下,引二,披二,鐸、畫翣各二,唯無黼黻翣耳。凡引者,轜車索也。披者,系於轜車,四樹在旁,執之以備傾覆。鐸者,以銅為之,所以節挽者。翣者,以木為筐,廣二尺,高二尺四寸,其形方,兩角高,衣以白布,柄長五尺。黼翣黻翣,畫黼黻文於翣之內,四緣畫以雲氣。畫翣者,內外四緣皆畫雲氣。庶人無引、披、鐸、翣。)
jìn yǐn
進引
èr kè qǐng, chuí èr gǔ wèi èr yán. liù pǐn yǐ xià wú gǔ yán. zhǎng zhuàn zhě chè qǐ diàn yǐ chū, chū chè diàn, nèi wài jù xìng, lì kū yú wèi. zhí fú zhě jiē rù, zhǎng shì zhě chè wéi. chí shà zhě shēng, yǐ shà zhàng jiù. zhí fú zhě shēng. zhí duó zhě rù, jiā xī jiē lì. zhí dào zhě rù, dāng xī jiē nán, běi miàn lì. liù pǐn yǐ xià wú dào, xià jiē zhǔn cǐ. zhǎng shì zhě qǔ chóng chū, yǐ yú mén wài zhī dōng. zhí jīng zhě lì yú zhí dào nán, běi miàn. zhū zhí pī fú duó jīng dào shà zhě, jiē bù shēn yī, jiè zé. liù pǐn yǐ xià, dàn zhí jīng zhě lì yú xī jiē nán, běi miàn, yú jiē tóng. chén bù jiāng qì, chuí sān gǔ wèi sān yán. jìn líng chē yú nèi mén wài, nán xiàng. zhù yǐ yāo yú yì líng zuò qián, nèi sàng zé fù rén zhí yāo yú. zhù yú yú zuǒ, xī xiàng guì, zhāo gào yuē:" gū zǐ mǒu mǔ yún āi zǐ jǐn yòng jí chén, fèng guī xiān qǐn, ruò xīn bǔ zhái, yún" fèng qiān yōu zhái". sì pǐn yǐ xià xiān zhào yōu zhái. líng chē jiù yǐn, shén dào yū huí, wéi yǐ huāng liáo, wú rèn gěng jué." xìng, lì, shǎo qǐng, yāo yú chū, jiàng zì xī jiē, yǔ yí liù pǐn yǐ xià yún wēi yí cóng zhě rú píng shēng, yì líng chē hòu, shǎo qǐng, yú tuì.
二刻頃,搥二鼓為二嚴。(六品以下無鼓嚴。)掌饌者徹啟奠以出,初徹奠,內外俱興,立哭於位。執紼者皆入,掌事者徹帷。持翣者升,以翣障柩。執紼者升。執鐸者入,夾西階立。執纛者入,當西階南,北面立。(六品以下無纛,下皆準此。)掌事者取重出,倚於門外之東。執旌者立於執纛南,北面。(諸執披、紼、鐸、旌、纛、翣者,皆布深衣,介幘。六品以下,但執旌者立於西階南,北面,餘皆同。)陳布將訖,搥三鼓為三嚴。進靈車於內門外,南向。祝以腰輿詣靈座前,(內喪則婦人執腰輿。)祝於輿左,西向跪,昭告曰:"孤子某(母雲哀子)謹用吉辰,奉歸先寢,(若新卜宅,雲"奉遷幽宅"。四品以下先兆、幽宅。)靈車就引,神道紆迴,惟以荒寥,無任鯁絕。"興,立,少頃,腰輿出,降自西階,羽儀(六品以下雲威儀)從者如平生,詣靈車後,少頃,輿退。
yǐn chūn sì pǐn yǐ xià jǔ jiù, xià jiē rú cǐ.
引輴(四品以下舉柩,下皆如此。)
jiāng yǐn chūn, chūn jí jiù chē. zhí duó zhě jù zhèn duó, yǐn chūn jiàng jiù jiē xián, nán xiàng. chū chūn dòng jí jìn zhǐ, zhí duó zhě jiē zhèn duó, měi zhèn zhě xiān yáo zhī, yáo qì, sān zhèn zhī. qí chí shà zhě cháng yǐ shà zhàng yú chūn, chūn jiàng jiē, zhí dào zhě què xíng ér yǐn, chūn zhǐ zé huí běi miàn lì, zhí jīng zhě yì jiàn ér nán, chūn zhǐ, huí běi xiàng lì. zhǔ rén yǐ xià yǐ cì cóng chūn ér jiàng, zhǔ fù yòu cì qí hòu jiàng.
將引輴,(輴即柩車。)執鐸者俱振鐸,引輴降就階閒,南向。初輴動及進止,執鐸者皆振鐸,每振者先搖之,搖訖,三振之。其持翣者常以翣障於輴,輴降階,執纛者卻行而引,輴止則回北面立,執旌者亦漸而南,輴止,回北向立。主人以下以次從輴而降,主婦又次其後降。
chūn zài tíng wèi
輴在庭位
chūn zhì tíng, tíng nèi xiān shī xí yǐ jū jiù. zhǔ rén jí zhū zi yǐ xià lì kū yú chūn dōng, xī xiàng nán shàng zǔ fù yǐ xià lì kū yú chūn dōng běi, nán xiàng xī shàng yì xìng zhī zhàng fū lì kū yú zhǔ rén dōng nán, xī miàn běi shàng. fù rén yǐ cì cóng jiàng, qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià lì kū yú chūn xī, dōng xiàng nán shàng zǔ mǔ yǐ xià lì kū yú chūn xī běi, nán xiàng dōng shàng yì xìng zhī fù rén lì kū yú zhǔ fù xī nán, dōng miàn běi shàng. nèi wài zhī jì, zhàng yǐ xíng wéi. fán wéi yòng, rú fú bù. guó guān lì kū yú zhí fú zhě dōng nán, běi miàn xī shàng liù pǐn yǐ xià wú guó guān yě. liáo zuǒ lì kū yú zhí fú zhě xī nán, běi miàn dōng shàng.
輴至庭,(庭內先施席以居柩。)主人及諸子以下立哭於輴東,西向南上;祖父以下立哭於輴東北,南向西上;異姓之丈夫立哭於主人東南,西面北上。婦人以次從降,妻、妾、女子子以下立哭於輴西,東向南上;祖母以下立哭於輴西北,南向東上;異姓之婦人立哭於主婦西南,東面北上。內外之際,障以行帷。(凡帷用,如服布。)國官立哭於執紼者東南,北面西上;(六品以下無國官也。)僚佐立哭於執紼者西南,北面東上。
zǔ diàn
祖奠
tíng wèi jì dìng, zhù shuài zhí zhuàn zhě shè zǔ diàn yú chūn dōng, rú dà liǎn zhī yí. zhù zhuó diàn qì, jìn zhuàn nán, běi miàn guì yuē:" yǒng qiān zhī lǐ, líng chén bù liú, jǐn fèng jiù chē, shì zūn zǔ dào, shàng xiǎng." shǎo qǐng, chè zhī.
庭位既定,祝帥執饌者設祖奠於輴東,如大斂之儀。祝酌奠訖,進饌南,北面跪曰:"永遷之禮,靈辰不留,謹奉柩車,式遵祖道,尚饗。"少頃,徹之。
chūn chū shēng chē
輴出升車
zhí pī zhě zhí qián hòu pī, zhí fú zhě yǐn chūn chū. sì pǐn yǐ xià wú. chūn chē dòng, jīng xiān dào cì, zhǔ rén yǐ xià cóng kū yú chūn chē hòu, fù rén cì kū yú hòu. chūn chū, dào ér chē, zhí fú zhě jiě fú, shǔ yú ér chē, sì pǐn yǐ xià wéi jiù chū dào ér chē, yú tóng. shè wéi zhàng yú chūn chē hòu, zhí fú zhí pī zhě rú cháng, suì shēng jiù. nèi wài kū wèi rú zài tíng zhī yí.
執披者執前後披,執紼者引輴出。(四品以下無。)輴車動,旌先纛次,主人以下從哭於輴車後,婦人次哭於後。輴出,到轜車,執紼者解紼,屬於轜車,(四品以下唯柩出到轜車,餘同。)設帷障於輴車後,執紼執披者如常,遂升柩。內外哭位如在庭之儀。
qiǎn diàn
遣奠
jì shēng jiù, zhù yǔ zhí zhuàn zhě shè qiǎn diàn yú jiù dōng, rú zǔ diàn zhī lǐ. zhù zhuó diàn yú zhuàn qián, shǎo qǐng chè zhī.
既升柩,祝與執饌者設遣奠於柩東,如祖奠之禮。祝酌奠於饌前,少頃徹之。
qiǎn chē
遣車
jì yí diàn, zhǎng shì zhě yǐ pú wěi bāo shēng tǐ xià jié, qī bāo, sì pǐn wǔ pǐn wǔ bāo, liù pǐn yǐ xià èr bāo. yǐ shéng shù zhī, shèng yǐ pán, zài yú chē, liè yú jīng qián.
既遺奠,掌事者以蒲葦苞牲體下節,七苞,(四品五品五苞,六品以下二苞。)以繩束之,盛以盤,載於車,列於旌前。
qì xíng xù
器行序
chè qiǎn diàn, líng chē dòng, cóng zhě rú cháng, gǔ chuī zhèn zuò ér xíng. liù pǐn yǐ xià wú gǔ chuī. xiān líng chē, hòu cì fāng xiāng chē, liù pǐn yǐ xià qī tóu chē yě. cì zhì shí chē, cì dà guān chē, cì chūn chē, zhì shí yǔ dà guān ruò xiān shè zhě, bù rù chén bù zhī cì. sì pǐn yǐ xià wú chūn chē. cì míng qì yú, cì xià zhàng yú, cì mǐ yú, wǔ gǔ mǐ shí yǐ wǔ shāo, gè dòu èr shēng, mì yòng shū bù. cì jiǔ pú hǎi yú, jiǔ shí yǐ hú, gè wǔ shēng, mì yòng gōng bù. hǎi shí yú èr wèng, gè sān shēng, mì yòng shū bù. cì bāo shēng yú, cì shí yú, shí pán wǎn jù zì zú. fāng xiāng yǐ xià jià shì yù, shì yú míng qì xià zhàng děng, rén jiē jiè zé shēn yī. liù pǐn yǐ xià qī tóu, wú jià shì. cì míng jīng, cì dào, cì duó, duó fēn zuǒ yòu. cì ér chē.
徹遣奠,靈車動,從者如常,鼓吹振作而行。(六品以下無鼓吹。)先靈車,後次方相車,(六品以下魌頭車也。)次志石車,次大棺車,次輴車,(志石與大棺若先設者,不入陳布之次。四品以下無輴車。)次明器輿,次下帳輿,次米輿,(五穀米實以五筲,各斗二升,冪用疏布。)次酒脯醢輿,(酒實以壺,各五升,冪用功布。醢實於二瓮,各三升,冪用疏布。)次苞牲輿,次食輿,(食盤椀具自足。方相以下駕士馭,士舁明器、下帳等,人皆介幘深衣。六品以下魌頭,無駕士。)次銘旌,次纛,次鐸,(鐸分左右。)次轜車。
zhū xiào cóng jiù chē xù
諸孝從柩車序
zhǔ rén jí zhū zi jù dié zhàng cuī fú, tū zhě cuī jīn jiā dié. tú xiǎn kū cóng, zhū zhàng fū fù rén gè yī fú jīng cū yǐ cì cóng kū. chū mén, nèi wài zūn xíng zhě jiē chéng chē mǎ, kū bù jué shēng.
主人及諸子俱絰杖縗服,(禿者縗巾加絰。)徒跣哭從,諸丈夫婦人各依服精粗以次從哭。出門,內外尊行者皆乘車馬,哭不絕聲。
guō mén qīn bīn guī
郭門親賓歸
shān guō, ruò qīn bīn hái zhě, quán tíng jiù chē, nèi wài zūn xíng zhě jiē xià chē mǎ, yī fú zhī cū xì wèi xù, lì kū rú shì. xiāng zhě yǐn qīn bīn yǐ cì jiù jiù chē zhī zuǒ, xiàng jiù lì kū jǐn āi, bēi zhě zài bài ér tuì, fù rén yì rú zhī.
山郭,若親賓還者,權停柩車,內外尊行者皆下車馬,依服之粗細為序,立哭如式。相者引親賓以次就柩車之左,向柩立哭盡哀,卑者再拜而退,婦人亦如之。
zhū xiào chéng chē
諸孝乘車
qīn bīn jì hái, nèi wài chéng chē mǎ. ruò mù yuǎn jí bìng bù kān bù zhě, suī wú qīn bīn hái, zhǔ rén jí zhū zi yì chéng è chē, qù yíng sān bǎi bù jiē xià.
親賓既還,內外乘車馬。(若墓遠及病不堪步者,雖無親賓還,主人及諸子亦乘堊車,去塋三百步皆下。)
sù zhǐ
宿止
líng chē dào wéi mén wài, huí, nán xiàng. jìn yāo yú yú líng chē hòu. wēi yí cóng zhě rú cháng. shǎo qǐng, yú rù, yì líng zuò qián, shǎo qǐng jiàng chū. suì jìn cháng shí yú líng zuò, ruò shí qǐng, chè zhī. měi zhì tíng sù zhī suǒ, yú shì shè líng zuò, jìn shí rú chū. jiù chē dào, rù xiōng wéi, tíng yú xī xiāng, nán yuán. zhù shè jǐ xí yú jiù chē dōng.
靈車到帷門外,回,南向。進腰輿於靈車後。威儀從者如常。少頃,輿入,詣靈座前,少頃降出。遂進常食於靈座,若食頃,徹之。(每至停宿之所,於室設靈座,進食如初。)柩車到,入凶帷,停於西廂,南轅。祝設幾席於柩車東。
sù chù kū wèi
宿處哭位
chū zhì sù chù, nèi wài jiē jiù jiù chē suǒ. zhǔ rén jí zhū zi yǐ xià yú jiù chē zhī dōng, xī miàn nán shàng qī qiè nǚ zǐ zi fù rén yú jiù chē zhī xī, dōng miàn nán shàng zǔ fù yǐ xià yú jiù chē dōng běi, nán miàn xī shàng yì zú yǒu fú zhě yú jiù chē dōng nán, xī miàn běi shàng zǔ mǔ yǐ xià yú jiù chē xī běi, nán miàn dōng shàng yì xìng fù rén yòu yú jiù chē xī nán, dōng miàn běi shàng guó guān yú wéi wài jiù zhī dōng, běi miàn xī shàng liáo zuǒ yú jiù zhī xī, běi miàn dōng shàng. jù lì kū. zì guó guān yǐ xià, liù pǐn wú.
初至宿處,內外皆就柩車所。主人及諸子以下於柩車之東,西面南上;妻妾、女子子、婦人於柩車之西,東面南上;祖父以下於柩車東北,南面西上;異族有服者於柩車東南,西面北上;祖母以下於柩車西北,南面東上;異姓婦人又於柩車西南,東面北上;國官於帷外柩之東,北面西上;僚佐於柩之西,北面東上。俱立哭。(自國官以下,六品無。)
xíng cì diàn
行次奠
fán tíng sù, jìn jiǔ pú zhī diàn yú jiù dōng, rú cháo diàn zhī yí. jì shè diàn, nèi wài gè hái cì, dié kū bù jué shēng. jí xī, nèi wài jiù jiù chē suǒ kū, jìn xī diàn rú cháo diàn zhī yí. qì, dié kū rú cháng. jué míng, yòu jiù wèi kū, jìn cháo diàn yì rú zhī. ruò shí qǐng, chè zhī. jí xiōng yí zhàng yī shì fā yǐn, nèi wài cóng kū rú chū yí.
凡停宿,進酒脯之奠於柩東,如朝奠之儀。既設奠,內外各還次,迭哭不絕聲。及夕,內外就柩車所哭,進夕奠如朝奠之儀。訖,迭哭如常。厥明,又就位哭,進朝奠亦如之。若食頃,徹之。吉凶儀仗依式發引,內外從哭如初儀。
qīn bīn zhì fèng
親賓致賵
bīn yǒu fèng lǐ, zài zhǔ rén shè zǔ diàn zhī shí. bīn lì yú dà mén wài xī xiāng, dōng miàn. cóng zhě yǐ fěi fèng xuán xūn, lì yú bīn xī nán, jù dōng miàn. qiān mǎ zhě yǐ mǎ chén yú bīn dōng nán, běi shǒu xī shàng. xiāng zhě rù gào, suì yì zhǔ rén zhī zuǒ, běi miàn shòu mìng, chū, duì bīn qián xī miàn yuē:" gǎn qǐng shì." bīn yuē:" mǒu gǎn fèng." xiāng zhě rù gào, chū yuē:" gū mǒu xū yǐ." bīn zhī cóng zhě zuò diàn fěi, qǔ bì, xìng, yì bīn qián, xī miàn yǐ shòu bīn, tuì fù wèi. xiāng zhě yǐn bīn rù. qiān mǎ zhě xiān yǐ mǎ rù, chén yú chūn chē nán, běi shǒu xī shàng. sì pǐn yǐ xià yú jiù chē nán. bīn rù, yóu mǎ xī, dāng chūn chē dōng nán, běi miàn lì. nèi wài quán zhǐ kū. bīn yuē:" mǒu shì fēng ruò mǒu wèi, jiāng guī yōu zhái, gǎn zhì fèng." cí bì ér kū, nèi wài jiē kū, zhǔ rén bài jī sǎng. bīn zhǐ kū, xiāng zhě yǐn bīn jìn chūn chē dōng, xī miàn diàn bì yú chē shàng, xiāng zhě yǐn bīn yòu yóu chūn chē qián yǐ xī ér chū. chū bīn chū, zhǎng shì zhě yóu zhǔ rén yòu yì chūn chē dōng, xī miàn jǔ bì yǐ dōng. dōng cáng zhī. shòu mǎ zhě yóu qián xuán qiān mǎ zhě hòu, shì qí yòu shòu zhī, qiān zhě yóu qián yǐ xī ér chū. bīn jiāng chū, zhǔ rén bài jī sǎng sòng zhī.
賓有賵禮,在主人設祖奠之時。賓立於大門外西廂,東面。從者以篚奉玄纁,立於賓西南,俱東面。牽馬者以馬陳於賓東南,北首西上。相者入告,遂詣主人之左,北面受命,出,對賓前西面曰:"敢請事。"賓曰:"某敢賵。"相者入告,出曰:"孤某須矣。"賓之從者坐奠篚,取幣,興,詣賓前,西面以授賓,退復位。相者引賓入。牽馬者先以馬入,陳於輴車南,北首西上。(四品以下於柩車南。)賓入,由馬西,當輴車東南,北面立。內外權止哭。賓曰:"某諡封若某位,將歸幽宅,敢致賵。"辭畢而哭,內外皆哭,主人拜稽顙。賓止哭,相者引賓進輴車東,西面奠幣於車上,相者引賓又由輴車前以西而出。初賓出,掌事者由主人右詣輴車東,西面舉幣以東。(東藏之。)受馬者由前旋牽馬者後,適其右受之,牽者由前以西而出。賓將出,主人拜稽顙送之。
yíng cì
塋次
qián yī rì zhī xī, zhǎng shì zhě xiān yú mù mén nèi dào xī, zhāng wéi mù shè líng zuò rú chū.
前一日之夕,掌事者先於墓門內道西,張帷幕、設靈座如初。
dào mù
到墓
chéng chē zhě bēi xíng jiàn fén ér xià, zūn xíng jí yíng ér xià, xù kū. líng chē zhì wéi mén wài, huí chē nán xiàng, zhù yǐ yāo yú yì líng chē hòu, shǎo qǐng, rù yì líng zuò qián, shǎo qǐng, yǐ yú jiàng chū, suì shè jiǔ pú zhī diàn rú chū. jiù chē zhì kuàng qián, huí nán xiàng, zhàng fū fù rén zhī wèi rú qiǎn diàn zhī yí.
乘車者卑行見墳而下,尊行及塋而下,序哭。靈車至帷門外,回車南向,祝以腰輿詣靈車後,少頃,入詣靈座前,少頃,以輿降出,遂設酒脯之奠如初。柩車至壙前,回南向,丈夫婦人之位如遣奠之儀。
chén míng qì
陳明器
zhǎng shì zhě chén míng qì yú kuàng dōng nán, xī xiàng běi shàng.
掌事者陳明器於壙東南,西向北上。
xià jiù kū xù
下柩哭序
jìn chūn chē sì pǐn yǐ xià bù xí. yú jiù chē zhī hòu, zhāng wéi, xià jiù yú chūn. zhàng fū jiù dōng, fù rén jiù xī, yǐ cì jìn píng jiù kū, jǐn āi, gè tuì fù wèi. nèi wài bēi zhě zài bài cí jué. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià kū yú xiàn dào dōng, xī miàn běi shàng. qī jí nǚ zǐ zi yǐ xià fù rén jiē zhàng yǐ xíng wéi, kū yú xiàn dào xī, dōng miàn běi shàng.
進輴車(四品以下布席。)於柩車之後,張帷,下柩於輴。丈夫柩東,婦人柩西,以次進憑柩哭,盡哀,各退復位。內外卑者再拜辭訣。相者引主人以下哭於羨道東,西面北上。妻及女子子以下婦人皆障以行帷,哭於羨道西,東面北上。
rù mù
入墓
shī xí yú kuàng hù nèi zhī xī. sì pǐn yǐ xià suì xià jiù yú kuàng. zhí fú zhě shǔ fú yú chūn, liù pǐn yǐ xià wú zhí fú zhě. suì xià jiù yú kuàng hù nèi xí shàng, běi shǒu, fù yǐ yí qīn.
施席於壙戶內之西。(四品以下遂下柩於壙。)執紼者屬紼於輴,(六品以下無執紼者。)遂下柩於壙戶內席上,北首,覆以夷衾。
mù zhōng zhì qì xù
墓中置器序
chūn chū. sì pǐn yǐ xià wú chūn chē, dàn yǒu chí shà zhě. chí shà zhě rù, yǐ shà yú kuàng nèi liǎng xiāng, suì yǐ xià zhàng zhāng yú jiù dōng, nán xiàng. mǐ jiǔ pú chén yú xià zhàng dōng běi, shí pán shè yú xià zhàng qián, bāo shēng zhì yú sì yú, xī hǎi chén yú shí pán zhī nán, jiè yǐ bǎn, míng qì shè yú kuàng nèi zhī zuǒ yòu.
輴出。(四品以下無輴車,但有持翣者。)持翣者入,倚翣於壙內兩廂,遂以下帳張於柩東,南向。米、酒、脯陳於下帳東北,食盤設於下帳前,苞牲置於四隅,醯醢陳於食盤之南,藉以版,明器設於壙內之左右。
yǎn kuàng
掩壙
zhǎng shì zhě yǐ xuán xūn shòu zhǔ rén, zhǔ rén shòu zhù, zhù fèng yǐ rù, diàn yú líng zuò, zhǔ rén bài jī sǎng. shī míng jīng zhì shí yú kuàng mén zhī nèi, zhì shè qì, yǎn hù, shè guān yuè, suì fù tǔ sān. zhǔ rén yǐ xià jī sǎng kū, jǐn āi, tuì, jù jiù líng suǒ kū. zhǎng yí zhě shè jì hòu tǔ yú mù zuǒ, rú hòu yí.
掌事者以玄纁授主人,主人授祝,祝奉以入,奠於靈座,主人拜稽顙。施銘旌志石於壙門之內,置設訖,掩戶,設關籥,遂復土三。主人以下稽顙哭,盡哀,退,俱就靈所哭。掌儀者設祭后土於墓左,如後儀。
jì hòu tǔ
祭后土
xiān yú mù zuǒ chú dì wèi jì suǒ. jiù chē dào, zhù jí fú pù hòu tǔ shì shén xí běi fāng, nán xiàng. shè jiǔ zūn yú shén zuò dōng nán, běi xiàng. shè xǐ yú jiǔ zūn dōng nán, běi xiàng, léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì, yǐ jīn jué shí yú fěi. jì fù tǔ, gào zhě jí fú, guó guān liáo zuǒ zhī zhǎng. ruò wú zhě qīn bīn chōng yě. xiāng zhě yǐn gào zhě yǔ zhù jí zhí zūn léi fěi zhě, jù lì yú léi xǐ dōng nán, chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shǒu. lì dìng, jù zài bài. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě jù jiù zūn léi fěi zhī hòu. xiāng zhě jìn gào zhě zhī zuǒ, běi miàn bái:" qǐng xíng shì." zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, zhù yíng yǐn shè yú shén zuò qián, zhì shè qì, zhǎng zhuàn zhě chū. xiāng zhě yǐn gào zhě yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, xiāng zhě yǐn gào zhě yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, gào zhě zhuó jiǔ, jìn, guì diàn yú shén zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, běi xiàng lì. zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng miàn guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi mǒu guān xìng míng, gǎn zhāo gào yú hòu tǔ zhī shén: mǒu guān fēng shì, biǎn zī yōu zhái, shén qí bǎo yòu, bǐ wú hòu jiān. jǐn yǐ xī qí zī shèng shù pǐn, míng jiàn yú hòu tǔ zhī shén, shàng xiǎng." qì, xìng. gào zhě zài bài. zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn gào zhě tuì fù wèi, zài bài, xiāng zhě yǐn gào zhě chū. zhù yǐ xià jù fù wèi, zài bài, chè zhuàn xí yǐ chū.
先於墓左除地為祭所。柩車到,祝吉服鋪后土氏神席北方,南向。設酒樽於神座東南,北向。設洗於酒樽東南,北向,罍水在洗東,篚在洗西,南肆,以巾爵實於篚。既復土,告者吉服,(國官僚佐之長。若無者親賓充也。)相者引告者與祝及執樽罍篚者,俱立於罍洗東南,重行西面,以北為首。立定,俱再拜。祝與執樽罍篚者俱就樽罍篚之後。相者進告者之左,北面白:"請行事。"掌饌者以饌入,祝迎引設於神座前,置設訖,掌饌者出。相者引告者詣罍洗,盥手洗爵,相者引告者詣酒樽所,執樽者舉冪,告者酌酒,進,跪奠於神座前,俯伏,興,少退,北向立。祝持版進於神座之右,東面跪讀祝文曰:"維年月朔日,子某官姓名,敢昭告於后土之神:某官封諡,窆茲幽宅,神其保佑,俾無後艱。謹以犧齊粢盛庶品,明薦於后土之神,尚饗。"訖,興。告者再拜。祝進,跪奠版於神座,興,還樽所。相者引告者退復位,再拜,相者引告者出。祝以下俱復位,再拜,徹饌席以出。
fǎn kū
反哭
jì xià jiù yú kuàng, chuí yī gǔ wèi yī yán, wú gǔ zhě liàng shí chén bù yě. yǎn mù hù. chuí èr gǔ wèi zài yán, nèi wài jiù líng suǒ. chuí sān gǔ wèi sān yán, chè jiǔ pú zhī diàn, jìn líng chē yú wéi wài, chén bù yí wèi liù pǐn yǐ xià wéi chén bù yí. rú lái yí. yòu jìn yāo yú, rù yì líng zuò qián, shǎo qǐng, chū yì líng chē hòu, shǎo qǐng, yú tuì, líng chē fā xíng, nèi wài cóng kū rú chū yí. chū mù mén, zūn xíng zhě chéng chē mǎ, qù mù bǎi bù xǔ, bēi zhě chéng chē mǎ yǐ kū cóng. líng chē dào dì, nèi wài jiē xià chē mǎ. líng chē rù, zhì xī jiē qián, huí nán xiàng, zhù yǐ yāo yú yì líng chē hòu, shǎo qǐng, shēng, rù yì líng zuò qián. zhǔ rén yǐ xià cóng shēng, lì yú líng zuò dōng, xī miàn nán shàng. shǎo qǐng, yāo yú jiàng chū. nèi wài jù shēng. zhū zǔ fù yǐ xià kū yú wéi dōng, běi bì xià, nán miàn xī shàng qī jí nǚ zǐ zi yǐ xià fù rén kū yú líng xī, dōng miàn nán shàng zhū zǔ mǔ yǐ xià kū yú wéi xī, běi bì xià, nán miàn dōng shàng wài yīn kū yú nán xiāng: zhàng fū yú wéi dōng, běi miàn xī shàng fù rén yú wéi xī, běi miàn dōng shàng. yǒu qīn bīn diào kū zhě, shēng táng, xī xiàng líng kū rú cháng. qí diào yú tíng zhě, chēng" tòng dāng nài hé", yú rú cháng yí. kū jǐn yī āi, xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jiàng, gè hái cì. mù yù yǐ qí yú. zhǎn cuī zhě mù ér bù zhì, qí cuī zhě yǐ xià zhì.
既下柩於壙,搥一鼓為一嚴,(無鼓者量時陳布也。)掩墓戶。搥二鼓為再嚴,內外就靈所。搥三鼓為三嚴,徹酒脯之奠,進靈車於帷外,陳布儀衛(六品以下唯陳布儀。)如來儀。又進腰輿,入詣靈座前,少頃,出詣靈車後,少頃,輿退,靈車發行,內外從哭如初儀。出墓門,尊行者乘車馬,去墓百步許,卑者乘車馬以哭從。靈車到第,內外皆下車馬。靈車入,至西階前,回南向,祝以腰輿詣靈車後,少頃,升,入詣靈座前。主人以下從升,立於靈座東,西面南上。少頃,腰輿降出。內外俱升。諸祖父以下哭於帷東,北壁下,南面西上;妻及女子子以下婦人哭於靈西,東面南上;諸祖母以下哭於帷西,北壁下,南面東上;外姻哭於南廂:丈夫於帷東,北面西上;婦人於帷西,北面東上。有親賓吊哭者,升堂,西向靈哭如常。其吊於庭者,稱"痛當柰何",餘如常儀。哭盡一哀,相者引主人以下降,各還次。沐浴以俟虞。(斬縗者沐而不櫛,齊縗者以下櫛。)
yú jì
虞祭
jiù jì rù kuàng, guó guān ruò liáo zuǒ zhī zhǎng yǔ zhù liù pǐn yǐ xià wú guó guān, yǐ xià tóng. xiān guī xiū yú shì. láo zhuàn rú yīn diàn, qì yòng wū qī. xiān zào yú zhǔ, yǐ wū qī guì guì zhī, shèng yú xiāng, wū qī fū, yī jiē zhì yú bié suǒ. yú zhǔ yòng sāng, zhǔ jiē zhǎng yī chǐ, fāng sì cùn, shàng dǐng yuán, jìng yī cùn bā fēn, sì xiāng gè kè yī cùn yī fēn, yòu shàng xià sì fāng tōng kǒng, jìng jiǔ fēn. qí guì, dǐ gài jù fāng, dǐ zì xià ér shàng, gài cóng shàng ér xià, yǔ dǐ qí. qí fū fāng yī chǐ, hòu sān cùn. jiāng jì, chū shén zhǔ zhì yú zuò, qí guì ān yú shén zhǔ zhī hòu. sì pǐn yǐ xià wú. jù zhuàn yú táng dōng. líng chē jiāng zhì, zhǎng shì zhě xiān shī líng zuò yú qǐn táng shì nèi hù xī, dōng xiàng yú líng dōng yòu nán běi shè wéi, dōng chū hù. ruò shì nèi zhǎi, zé shè líng zuò yú táng. yāo yú jiāng rù, zhù fèng yú zhǔ rù zhì yú líng zuò, dōng xiàng, shè sù jǐ yú yòu. zì yāo yú yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhǎng shì zhě shè xǐ yú xī jiē xī nán, běi xiàng, dōng miàn dāng xī liù, liù pǐn yǐ xià xī róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ xī, fěi zài xǐ dōng, nán sì, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng.
柩既入壙,國官若僚佐之長與祝(六品以下無國官,以下同。)先歸修虞事。牢饌如殷奠,器用烏漆。先造虞主,以烏漆匱匱之,盛於箱,烏漆趺,一皆置於別所。(虞主用桑,主皆長一尺,方四寸,上頂圓,徑一寸八分,四廂各刻一寸一分,又上下四方通孔,徑九分。其匱,底蓋俱方,底自下而上,蓋從上而下,與底齊。其趺方一尺,厚三寸。將祭,出神主置於座,其匱安於神主之後。四品以下無。)具饌於堂東。靈車將至,掌事者先施靈座於寢堂室內戶西,東向;於靈東又南北設帷,東出戶。(若室內窄,則設靈座於堂。)腰輿將入,祝奉虞主入置於靈座,東向,設素幾於右。(自腰輿以下,四品以下無。)掌事者設洗於西階西南,北向,東面當西霤,(六品以下西榮。)南北以堂深;罍水在洗西,篚在洗東,南肆,篚實爵一,巾一,加冪。設瓦甒二於靈座之左,北墉下,醴酒在東,冪用絺,加勺,南柄。
jì mù yù, zhǔ rén jí zhū zi qī qiè nǚ zǐ zi nèi wài shēng yì líng suǒ. zhǔ rén jí zhū zi yǐ zhàng yú shì hù wài, jí yīng bài zhě kū yú líng dōng xī rú chū, nèi wài jiē kū. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě gè jiù zūn léi fěi suǒ lì. zhí zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, jù shēng zì dōng jiē, chén shè rú yīn diàn zhī yí, qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng chū.
既沐浴,主人及諸子、妻妾、女子子內外升詣靈所。主人及諸子倚仗於室戶外,及應拜者哭於靈東西如初,內外皆哭。祝與執樽罍篚者各就樽罍篚所立。執饌者以饌入,俱升自東階,陳設如殷奠之儀,訖,掌饌者降出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, zhí léi xǐ zhě zhuó shuǐ, zhǔ rén guàn shǒu, zhí fěi zhě qǔ jīn yú fěi, xìng, shòu zhǔ rén, zhǔ rén shì shǒu qì, shòu jīn diàn yú fěi. yòu qǔ jué, xìng, yǐ shòu zhǔ rén, zhí léi xǐ zhě yòu zhuó shuǐ, zhǔ rén xǐ fèi jué, jué wú zú zhě. zhí fěi zhě yòu shòu jīn, zhǔ rén shì jué qì, shòu jīn diàn yú fěi. xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, zhǔ rén zhuó lǐ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jìn yì líng zuò qián, xī xiàng guì, diàn jué yú zhuàn qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī xiàng lì. zhù yǐ zhù wén jìn lì yú shén zuò zhī yòu, běi miàn, nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ mǒu, sūn chēng āi sūn, cǐ wèi mǔ jí zǔ mǔ suǒ chēng yě. fù zǔ zé chēng gū zǐ gū sūn. gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ zé yún bǐ fū rén mǒu shì. sūn wèi sàng zhǔ, zé chēng zǔ. rì yuè chuán sù, yǎn jí fǎn yú, kòu dì hào tiān, wǔ qíng mí kuì. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. āi jiàn xiá shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhù xìng. zhǔ rén kū, zài bài. nèi wài yīng bài zhě, jiē kū, zài bài. zhù jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, chū fù wèi. kū jǐn āi.
相者引主人降自西階詣罍洗,主人止哭,執罍洗者酌水,主人盥手,執篚者取巾於篚,興,授主人,主人拭手訖,受巾奠於篚。又取爵,興,以授主人,執罍洗者又酌水,主人洗廢爵,(爵無足者。)執篚者又授巾,主人拭爵訖,受巾奠於篚。相者引主人升自西階,詣酒樽所,執樽者舉冪,主人酌醴。相者引主人進詣靈座前,西向跪,奠爵於饌前,俯伏,興,少退,西向立。祝以祝文進立於神座之右,北面,內外皆止哭。祝跪讀祝文曰:"維年月朔日,子哀子某,(孫稱哀孫,此為母及祖母所稱也。父祖則稱孤子孤孫。)敢昭告於考某官封諡:(妣則雲妣夫人某氏。孫為喪主,則稱祖。)日月遄速,奄及反虞,叩地號天,五情糜潰。謹以潔牲柔毛、剛鬛、明粢、薌合、薌萁、嘉蔬、嘉薦、醴齊,(四品以下,謹以潔牲剛鬛、嘉薦、普淖、明齊、溲酒。餘同。)哀薦祫事於考某官封諡,尚饗。"祝興。主人哭,再拜。內外應拜者,皆哭,再拜。祝進,跪奠版於靈座,興,出復位。哭盡哀。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià chū, zhàng, jiàng zì xī jiē gè jiù cì. qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià gè hái bié shì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhù yǔ zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù guì zhǔ, sì pǐn yǐ xià wú zhǔ. hé hù yǐ chū. zhǎng shì zhě mái zhòng yú mén wài dào zuǒ.
相者引主人以下出,杖,降自西階各就次。妻妾、女子子以下各還別室。祝闔戶,與執樽罍者降出。少頃,祝與掌饌者入,開戶,徹饌,祝匱主,(四品以下無主。)闔戶以出。掌事者埋重於門外道左。
xián rì zài yú, hòu rì sān yú, lǐ jiē yǔ chū yú tóng. yòu xián rì wèi zú kū jì. qí yú zhù cí, zài yú yún" āi jiàn yú shì", dì sān yú yún" āi jiàn chéng shì".
閒日再虞,後日三虞,禮皆與初虞同。又閒日為卒哭祭。其虞祝辭,再虞雲"哀薦虞事",第三虞雲"哀薦成事"。
zú kū jì
卒哭祭
qián yī rì zhī xī, zhǎng shì zhě gǎi lú, jiǎn píng, zhù méi, tú lú bù tú jiàn miàn, tú lú lǐ, bù tú lú wài. jiǎn pú wèi xí, bù yuán, yǐ mù wèi zhěn. láo zhuàn rú yú jì. qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì, zhù zhěng fú jǐ yán, qǐ guì, chū shén zhǔ, zhì yú zuò yǐ chū. zì qǐ guì yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhǎng shì zhě shè xǐ yú xī jiē xī nán, běi xiàng, dōng miàn dāng xī liù, liù pǐn yǐ xià dāng xī róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ xī, fěi zài xǐ dōng, nán sì, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. zhǎng shì zhě jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
前一日之夕,掌事者改廬,剪屏,柱楣,塗廬不塗見面,(塗廬里,不塗廬外。)剪蒲為席,不緣,以木為枕。牢饌如虞祭。其日夙興,祝入,燭先,升自阼階,入於室,祝整拂几筵,啟匱,出神主,置於座以出。(自啟匱以下,四品以下無。)掌事者設洗於西階西南,北向,東面當西霤,(六品以下當西榮。)南北以堂深;罍水在洗西,篚在洗東,南肆,篚實爵一,巾一,加冪。設瓦甒二於靈座之左,北墉下,醴酒在東,冪用絺,加勺,南柄。掌事者具饌於堂東。祝與執樽罍篚者先入,立於樽罍篚之後。
nèi wài cuī fú jù shēng. zhǔ rén jí zhū zi yǐ zhàng yú shì hù wài, jù lì yú líng zuò dōng, xī miàn nán shàng qī qiè nǚ zǐ zi lì yú líng zuò xī, dōng miàn nán shàng. nèi wài gè jiù wèi, zuò kū. yīng bài zhě lì. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng, rù shè yú líng zuò qián.
內外縗服俱升。主人及諸子倚仗於室戶外,俱立於靈座東,西面南上;妻妾、女子子立於靈座西,東面南上。內外各就位,坐哭。(應拜者立。)掌饌者以饌升,入設於靈座前。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, rù yì jiǔ zūn suǒ, zhǔ rén zhuó lǐ xiāng zhě yǐn zhǔ rén jìn, guì diàn yú líng zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. yīng bài zhě péi yú hòu. zhù chí bǎn rù, lì yú líng zuò zhī nán, běi miàn. nèi wài zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ mǒu, gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. rì yuè bù jū, yǎn jí zú kū, zhuī mù yǒng wǎng, pān hào wú dǎi. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. liù pǐn yǐ xià wú róu máo, yú yǔ sì pǐn wǔ pǐn tóng. xià jiē zhǔn cǐ. āi jiàn chéng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén yǐ xià kū zài bài, nèi wài yīng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò qián, xìng, hái zūn suǒ. zhù dú bǎn qì, xìng, guì jìn bǎn, yǔ zhǔ rén kū tóng shí. xiāng zhě yǐn zhǔ rén tuì fù wèi, kū jǐn āi, nèi wài gè hái cì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, yǔ zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù guì zhǔ, hé hù yǐ jiàng.
相者引主人降自西階,詣罍洗,主人止哭,盥手洗爵;相者引主人升自西階,入詣酒樽所,主人酌醴;相者引主人進,跪奠於靈座前,俯伏,興,少退,西面立。應拜者陪於後。祝持版入,立於靈座之南,北面。內外止哭。祝跪讀祝文曰:"維年月朔日,子哀子某,敢昭告於考某官封諡:(妣雲妣夫人某氏。)日月不居,奄及卒哭,追慕永往,攀號無逮。謹以潔牲柔毛、剛鬛、明粢、薌合、薌萁、嘉蔬、嘉薦、醴齊,(四品以下,謹以潔牲柔毛、剛鬛、嘉薦、普淖、明齊、溲酒。餘同。六品以下無柔毛,餘與四品、五品同。下皆準此。)哀薦成事於考某官封諡,尚饗。"主人以下哭再拜,內外應拜者皆再拜哭。祝興,進,跪奠版於靈座前,興,還樽所。(祝讀版訖,興,跪進版,與主人哭同時。)相者引主人退復位,哭盡哀,內外各還次。祝闔戶,與執樽罍者降出。少頃,與掌饌者入,開戶,徹饌,祝匱主,闔戶以降。
zì zú kū zhī hòu, cháo yī kū, xī yī kū, shū shí yǐn shuǐ, zhōu ér xiǎo xiáng.
自卒哭之後,朝一哭,夕一哭,蔬食飲水,周而小祥。
xiǎo xiáng jì
小祥祭
zhǔ rén yǒu sī xiān zhì lì zhǔ bìng fū guì děng, rú sàng zhǔ zhī lǐ. sì pǐn yǐ xià wú. qián yī rì zhī xī, huǐ lú wèi è shì, shè pú xí. zhōu sàng è shì zhě chú zhī, shè dì xí. chén liàn guān yú cì. zhǔ rén jí zhū zi jù mù yù, zhì, zhǎo jiǎn. láo zhuàn jí qì rú zú kū zhī lǐ.
主人有司先制栗主並趺匱等,如喪主之禮。(四品以下無。)前一日之夕,毀廬為堊室,設蒲蓆。周喪堊室者除之,設地席。陳練冠於次。主人及諸子俱沐浴,櫛,爪剪。牢饌及器如卒哭之禮。
qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì. sì pǐn yǐ xià wú zhǔ rén, jiā zhěng fú jǐ yán yǐ chū. zhù yú líng zuò zhī xī gèng shè sàng zhǔ zuò, dōng xiàng. zhù fèng sàng zhǔ zhì yú zuò qì, zhù chū, yíng lì zhǔ rù zhì yú jiù líng zuò, zhù kāi guì, fèng chū lì zhǔ, zhì yú líng zuò qì, shè jǐ yú yòu, nǎi chū. sì pǐn yǐ xià wú fèng zhǔ yí.
其日夙興,祝入,燭先,升自阼階,入於室。(四品以下無主人,加整拂几筵以出。)祝於靈座之西更設喪主座,東向。祝奉喪主置於座訖,祝出,迎栗主入置於舊靈座,祝開匱,奉出栗主,置於靈座訖,設幾於右,乃出。(四品以下無奉主儀。)
zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú xī jiē xī nán rú chū. fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
掌事者設罍洗篚於西階西南如初。篚實爵一,巾一,加冪。設瓦甒二於靈座之左,北墉下,醴酒在東,冪用絺,加勺,南柄。具饌於堂東。祝與執樽罍篚者先入,立於樽罍篚之後。
nèi wài cuī fú. zhǔ rén yǐ zhàng yú jiē dōng, jù shēng jiù wèi, yīng bài zhě lì. kū jǐn āi, xiāng zhě yǐn jiàng, zhǔ rén zhàng jiù cì, zhǔ fù yǐ xià gè jiù cì. zhǔ rén jí zhū zi chú shǒu dié, zhe liàn guān, qī qiè nǚ zǐ zi chú yāo dié. zhōu fú zhě zhě chú zhī, zhàng fū sù fú jí guān jù, fù rén sù fú jí jù. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jí zhū zi yǐ zhàng rú chū, nèi wài jù shēng jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng zì dōng jiē, rù shè yú líng zuò qián, shè qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng zì xī jiē yǐ chū.
內外縗服。主人倚仗於階東,俱升就位,(應拜者立。)哭盡哀,相者引降,主人杖就次,主婦以下各就次。主人及諸子除首絰,著練冠,妻妾、女子子除腰絰。周服者者除之,丈夫素服吉冠屨,婦人素服吉屨。相者引主人及諸子倚杖如初,內外俱升就位哭。掌饌者以饌升自東階,入設於靈座前,設訖,掌饌者降自西階以出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, rù yì jiǔ zūn suǒ zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú líng zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú líng zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ fù mò chēng gū zǐ. mǒu gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. suì yuè jǐng pò, yǎn jí xiǎo xiáng, pān mù yǒng yuǎn, zhòng zēng tú liè. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn xiáng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, nèi wài yīng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, hái zūn suǒ. zhǔ rén kū bài yǔ zhù xìng diàn bǎn tóng shí. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiù wèi, kū jǐn āi, nèi wài gè hái cì. zhǔ rén zhàng rú shì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhù yǔ jìn zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù guì zhǔ, hé hù yǐ jiàng. qí sàng zhǔ zhù fèng chū, mái zhī yú miào mén wài zhī zuǒ. sì pǐn yǐ xià, dàn zhù hé hù yǐ jiàng, wú guì zhǔ yí.
相者引主人降自西階,詣罍洗,主人止哭,盥手洗爵;相者引主人升自西階,入詣酒樽所酌醴,進,跪奠於靈座前,俯伏,興,少退,西面立。祝持版進立於靈座之右,北面。內外皆止哭。祝跪讀祝文曰:"維年月朔日,子哀子(父歿稱孤子。)某敢昭告於考某官封諡:(妣雲妣夫人某氏。)歲月警迫,奄及小祥,攀慕永遠,重增屠裂。謹以潔牲柔毛、剛鬛、明粢、薌合、薌萁、嘉蔬、嘉薦、醴齊,(四品以下,謹以潔牲柔毛、剛鬛、嘉薦、普淖、明齊、溲酒。餘同。)祗薦祥事於考某官封諡,尚饗。"主人哭再拜,內外應拜者皆再拜哭。祝興,進,跪奠版於靈座,興,還樽所。(主人哭拜與祝興奠版同時。)相者引主人就位,哭盡哀,內外各還次。(主人杖如式。)祝闔戶,與執樽罍者降出。少頃,祝與進饌者入,開戶,徹饌,祝匱主,闔戶以降。其喪主祝奉出,埋之於廟門外之左。(四品以下,但祝闔戶以降,無匱主儀。)
zì xiǎo xiáng zhī hòu, zhǐ zhāo xī zhī kū, kū wú shí, āi zhì zé kū. shǐ shí cài guǒ, fàn sù shí, yǐn shuǐ jiāng. wú yán lào bù néng shí, yán lào kě. yòu zhōu ér dà xiáng.
自小祥之後,止朝夕之哭,(哭無時,哀至則哭。)始食菜果,飯素食,飲水漿。無鹽酪不能食,鹽酪可。又周而大祥。
dà xiáng jì
大祥祭
qián yī rì zhī xī, chú è shì, zhāng wéi, yòu bèi nèi wài shòu fú wèi zhī dà xiáng zhī fú. gè yú qí cì. zhǔ rén jí zhū zi jù mù yù zhì zhǎo jiǎn. láo zhuàn jí qì rú xiǎo xiáng zhī lǐ.
前一日之夕,除堊室,張帷,又備內外受服(謂之大祥之服。)各於其次。主人及諸子俱沐浴、櫛、爪剪。牢饌及器如小祥之禮。
qí rì sù xìng, nèi wài gè fú qí cuī fú, bìng yú cì kū, jǐn āi. chú fú zhě zhe chú fú qì, yòu kū, jǐn āi zhǐ. mèi shuǎng qián, liù pǐn yǐ xià yún sù xìng. zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì, zhù zhěng fú líng yán, qǐ guì chū shén zhǔ, zhì yú zuò, yòu jǐ yǐ chū. sì pǐn yǐ xià, wéi zhù rù zhěng fú jǐ yán yǐ chū.
其日夙興,內外各服其縗服,並於次哭,盡哀。除服者著除服訖,又哭,盡哀止。昧爽前,(六品以下雲夙興。)祝入,燭先,升自阼階,入於室,祝整拂靈筵,啟匱出神主,置於座,右幾以出。(四品以下,唯祝入整拂几筵以出。)
zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú xī jiē xī nán rú chū, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi zhě xiān rù, lì yú zūn léi zhī hòu. nèi wài jù shēng, jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng zì dōng jiē, rù shè yú zuò qián, zhì shè qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng zì xī jiē yǐ chū.
掌事者設罍洗篚於西階西南如初,篚實爵一,巾一,加冪。設瓦甒二於靈座之左,北墉下,醴酒在東,冪用絺,加勺,南柄。具饌於堂東。祝與執樽罍者先入,立於樽罍之後。內外俱升,就位哭。掌饌者以饌升自東階,入設於座前,置設訖,掌饌者降自西階以出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué. xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú líng qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú líng zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ fù sàng chēng gū zǐ. mǒu gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. rì yuè yú mài, yǎn jí dà xiáng, pān mù yǒng yuǎn, wú rèn huāng bó. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn xiáng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, yīng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiù wèi kū, jǐn āi.
相者引主人降自西階,詣罍洗,主人止哭,盥手洗爵。相者引主人升自西階,詣酒樽所,酌醴,進,跪奠於靈前,俯伏,興,少退,西面立。祝持版進立於靈座之右,北面。內外皆止哭。祝跪讀祝文曰:"維年月朔日,子哀子(父喪稱孤子。)某敢昭告於考某官封諡:(妣雲妣夫人某氏。)日月逾邁,奄及大祥,攀慕永遠,無任荒踣。謹以潔牲柔毛、剛鬛、明粢、薌合、薌萁、嘉蔬、嘉薦、醴齊,(四品以下,謹以潔牲柔毛、剛鬛、嘉薦、普淖、明齊、溲酒。餘同。)祗薦祥事於考某官封諡,尚饗。"主人哭再拜,應拜者皆再拜哭。祝興,進,跪奠版於靈座,興,還樽所。相者引主人就位哭,盡哀。
zhǔ rén yǐ xià gè hái wài qǐn, qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià hái yú qǐn. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù guì zhǔ, sì pǐn yǐ xià dàn zhǎng shì zhě chú líng zuò. hé hù ér chū.
主人以下各還外寢,妻妾、女子子以下還於寢。祝闔戶,與執樽罍者降出。少頃,掌饌者入,開戶,徹饌,祝匱主,(四品以下但掌事者除靈座。)闔戶而出。
xián yuè ér dàn. zì dà xiáng zhī hòu, wài wú kū zhě, shí yǒu hǎi jiàng.
閒月而禫。自大祥之後,外無哭者,食有醢醬。
dàn jì
禫祭
qián yī rì, zhǎng shì zhě xiān bèi nèi wài dàn fú, gè chén yú bié suǒ. zhǔ rén jí zhū zi jù mù yù zhì zhǎo jiǎn, réng sù yú wài qǐn. láo zhuàn jí qì rú dà xiáng zhī lǐ.
前一日,掌事者先備內外禫服,各陳於別所。主人及諸子俱沐浴、櫛、爪剪,仍宿於外寢。牢饌及器如大祥之禮。
qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng, fú jǐ yán, qǐ guì, chū shén zhǔ zhì yú zuò. sì pǐn yǐ xià wéi shè jǐ yán yú diàn. zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú dōng jiē dōng nán rú cháng, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
其日夙興,祝入,燭先,升,拂几筵,啟匱,出神主置於座。(四品以下唯設几筵於奠。)掌事者設罍洗篚於東階東南如常,篚實爵一,巾一,加冪。設瓦甒二於座之左,北墉下,醴酒在東,冪用絺,加勺,南柄。具饌於堂東。祝與執樽罍篚者先入,立於樽罍篚之後。
zhǔ rén jí zhū zi qī qiè nǚ zǐ zi réng xiáng fú, wèi zhǎng zi sān nián zhě yì xiáng fú. nèi wài jù shēng jiù wèi, kū jǐn āi, jiàng, shì xiáng fú, yīng dàn fú zhě zhe dàn fú. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jù shēng, jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, shēng, shè yú zuò qián qì, zhí zhuàn zhě chū.
主人及諸子、妻妾、女子子仍祥服,(為長子三年者亦祥服。)內外俱升就位,哭盡哀,降,釋祥服,應禫服者著禫服。相者引主人以下俱升,就位哭。掌饌者以饌入,升,設於座前訖,執饌者出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì dōng jiē, yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì dōng jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi gū zǐ mǒu, gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yuē bǐ fū rén mǒu shì. dàn zhì yǒu qī, zhuī yuǎn wú jí, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn dàn shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, yīng bài zhě zài bài, nèi wài jiē kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú zuò, hái zūn suǒ.
相者引主人降自東階,詣罍洗,盥手洗爵;相者引主人升自東階,詣酒樽所,酌醴,進,跪奠於座前,俯伏,興,少退,西面立。祝持版進立於座之右,北面。內外皆止哭。祝跪讀祝文曰:"維年月朔日,子孤子某,敢昭告於考某官封諡:(妣曰妣夫人某氏。)禫制有期,追遠無及,謹以潔牲柔毛、剛鬛、明粢、薌合、薌萁、嘉蔬、嘉薦、醴齊,(四品以下謹以潔牲柔毛、剛鬛、嘉薦、普淖、明齊、溲酒。餘同。)祗薦禫事於考某官封諡,尚饗。"主人哭再拜,應拜者再拜,內外皆哭。祝興,進,跪奠版於座,還樽所。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià chū, jiàng zì dōng jiē, hái qǐn nèi xiāng zhě yǐn qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià jiàng zì xī jiē cè, hái yú qǐn. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn yǐ chū zhù guì shén zhǔ, hé hù yǐ jiàng.
相者引主人以下出,降自東階,還寢;內相者引妻妾、女子子以下降自西階側,還於寢。祝闔戶,與執樽罍者降出。少頃,掌饌者入,開戶,徹饌以出;祝匱神主,闔戶以降。
fù miào rú bié yí. zì dàn zhī hòu, nèi wú kū zhě, shǐ yǐn lǐ jiǔ, shí gān ròu.
祔廟如別儀。自禫之後,內無哭者,始飲醴酒,食乾肉。
fù miào liù pǐn yǐ xià yún fù jì.
祔廟(六品以下雲祔祭。)
jiāng fù, bo rì rú cháng yí. sì pǐn yǐ xià shì rì rú cháng yí.
將祔,卜日如常儀。(四品以下筮日如常儀。)
jiāng fù, zhǎng shì zhě xiān yú shǐ zǔ miào shì nèi xī bì wèi kǎn shì. sì pǐn yǐ xià wú cǐ yí. qián sān rì, zhǔ rén jí yà xiàn zhōng xiàn jí zhū zhí shì zhě jù sàn zhāi èr rì, zhì zhāi yī rì.
將祔,掌事者先於始祖廟室內西壁為埳室。(四品以下無此儀。)前三日,主人及亞獻、終獻及諸執事者俱散齋二日,致齋一日。
qián yī rì, zhǎng shì zhě qīng sǎo miào zhī nèi wài. qí miào yīng dì qiān zhě, jiē chū shén zhǔ zhì yú zuò, sì pǐn yǐ xià, dàn dì qiān zhě shè zuò, wú shén zhǔ, xià tóng. zhǔ rén yǐ jiǔ pú gào qiān qì, suì yí chuáng wò, yǐ cì qiān shén zhǔ, zhì yú wò zuò, yòu diàn jiǔ pú hǎi yǐ ān shén. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě chè zhuàn yǐ chū, zhǎng miào zhě yǐ cì guì shén zhǔ nà yú kǎn shì qì, liù pǐn yǐ xià, dàn qián yī rì zhǎng shì zhě qīng sǎo zhèng qǐn zhī nèi wài. qí rì wèi míng, zhǎng shì zhě shè zēng zǔ zhī zuò yú zhèng qǐn shì nèi zhī ào, dōng xiàng. yòu shè kǎo zhī fù zuò yú zēng zǔ shì nèi dōng bì xià, xī xiàng, yòu jǐ. bǐ zé fù yú zēng zǔ gū, shè zuò yì rú zhī. yán zēng zǔ jí zēng zǔ gū, jiē jù xiào zǐ zhī yán, yú wáng zhě zǔ jí zǔ gū yě. fù yú zēng zǔ, zé zēng zǔ bǐ pèi, yǒu shì yú zūn, kě yǐ jí bēi zhě. liù pǐn yǐ xià, shè kǎo zhī fù zuò yú zēng zǔ zuò dōng nán, běi xiàng, jiē yòu jǐ. yú tóng. shè zhǔ rén wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng. shè zi sūn wèi yú nán mén nèi dào dōng, běi miàn xī shàng. shè yà xiàn zhōng xiàn wèi yú zhǔ rén dōng nán, shè zhǎng shì zhě yǐ xià wèi yú zhōng xiàn dōng nán, jù xī miàn běi shàng. yà xiàn zhōng xiàn yǐ guó guān liáo zuǒ, ruò wú, qīn bīn chōng. shè zàn chàng zhě wèi yú zhǔ rén xī nán, xī miàn. shè jiǔ zūn yú táng shàng shì hù zhī dōng nán, běi xiàng xī shàng. shè xǐ yú zuò jiē dōng nán, běi xiàng, dōng xī dāng dōng liù, liù pǐn yǐ xià yún dōng róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì, fěi shí jué sān, jīn èr, jiā mì. qí jué shù měi miào sān.
前一日,掌事者清掃廟之內外。其廟應遞遷者,皆出神主置於座,(四品以下,但遞遷者設座,無神主,下同。)主人以酒脯告遷訖,遂移床幄,以次遷神主,置於幄座,又奠酒脯醢以安神。少頃,掌饌者徹饌以出,掌廟者以次匱神主納於埳室訖,(六品以下,但前一日掌事者清掃正寢之內外。其日未明,掌事者設曾祖之座於正寢室內之奧,東向。)又設考之祔座於曾祖室內東壁下,西向,右幾。(妣則祔於曾祖姑,設座亦如之。言曾祖及曾祖姑,皆據孝子之言,於亡者祖及祖姑也。祔於曾祖,則曾祖妣配,有事於尊,可以及卑者。六品以下,設考之祔座於曾祖座東南,北向,皆右幾。餘同。)設主人位於東階東南,西向。設子孫位於南門內道東,北面西上。設亞獻、終獻位於主人東南,設掌事者以下位於終獻東南,俱西面北上。(亞獻終獻以國官僚佐,若無,親賓充。)設贊唱者位於主人西南,西面。設酒樽於堂上室戶之東南,北向西上。設洗於阼階東南,北向,東西當東霤,(六品以下雲東榮。)南北以堂深;罍水在洗東,篚在洗西,南肆,篚實爵三,巾二,加冪。(其爵數每廟三。)
fù rì, nèi wài sù xìng, zhǎng zhuàn zhě xiān jù shǎo láo zhī zhuàn èr zuò, gè zǔ sān, guǐ èr, liù pǐn yǐ xià jù tè shēng zhī zhuàn èr zuò, gè zǔ yī, guǐ èr. yú tóng. fǔ èr, xíng èr, jiǔ zūn èr. qí èr zūn, yī shí xuán jiǔ, wèi shàng yī shí qīng jiǔ, cì zhī. shàng zūn jiā xuán jiǔ zhě, zhòng gǔ. qí biān dòu, yī pǐn zhě gè shí èr. èr pǐn sān pǐn gè bā, sì pǐn wǔ pǐn gè liù, liù pǐn yǐ xià zhě gè sì. zhǔ rén jí xíng shì zhě gè fú jì fú. zhǎng shì zhě jù yāo yú. zhǎng miào zhě kāi shén zhǔ zhì yú zuò, jiàng chū. zēng zǔ bǐ shén zhǔ bìng ér chù yòu. ruò fù bǐ zé chū zēng zǔ bǐ shén zhǔ ér yǐ. zhí zūn léi fěi zhě rù jiù wèi. sì pǐn yǐ xià, zé zhǔ rén yǐ xià jiē rù jiù wèi, yòu zhū fù rén tíng yú mén wài, zhōu yǐ xíng wéi, qí jì qì ér hái. liù pǐn yǐ xià, zé zhū fù rén wèi yú xī jiē xī nán, yú yǔ sì pǐn yǐ xià tóng.
祔日,內外夙興,掌饌者先具少牢之饌二座,各俎三,簋二,(六品以下具特牲之饌二座,各俎一,簋二。餘同。)簠二,鉶二,酒樽二。其二樽,一實玄酒,為上;一實清酒,次之。(上樽加玄酒者,重古。)其籩豆,一品者各十二。(二品三品各八,四品五品各六,六品以下者各四。)主人及行事者各服祭服。掌事者具腰輿。掌廟者開神主置於座,降出。(曾祖妣神主並而處右。若祔妣則出曾祖妣神主而)(已。)執樽罍篚者入就位。(四品以下,則主人以下皆入就位,又諸婦人停於門外,周以行帷,俟祭訖而還。六品以下,則諸婦人位於西階西南,餘與四品以下同。)
nèi wài jù jiù líng shì suǒ. zhù jìn zuò qián, xī miàn gào yuē:" yǐ jīn jí chén, fèng qiān shén zhǔ yú miào." zhí yú zhě yǐ yú shēng, rù, jìn yú yú zuò qián. zhù nà shén zhǔ yú guì, zhì yú yú, zhù réng fú yú zuǒ, ruò fù bǐ, zé hūn sì zhī shǔ fú yú yòu. jiàng zì xī jiē, zi sūn nèi wài péi cóng yú hòu. zhì miào mén, zhū fù rén tíng yú mén wài, zhōu yǐ xíng wéi, qí jì qì ér hái. shén zhǔ rù zì nán mén, shēng zì xī jiē, rù yú shì. zhū zi sūn cóng shēng, lì yú shì hù xī, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. xíng shì zhě cóng rù, gè jiù wèi. yú yì kǎn shì qián, huí yú xī xiàng. zhù qǐ guì, chū shén zhǔ zhì yú zuò. yú jiàng, lì yú xī jiē xià, dōng xiàng. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jiàng zì dōng jiē, gè jiù wèi. zì nèi wài gè jiù líng shì yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhù lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. zhǎng zhuàn zhě yǐn zhuàn rù, shēng zì dōng jiē, rù yú shì, gè yú shén zuò qián shī shè qì, zhǎng zhuàn yǐ xià jiàng chū.
內外俱就靈室所。祝進座前,西面告曰:"以今吉辰,奉遷神主於廟。"執輿者以輿升,入,進輿於座前。祝納神主於匱,置於輿,祝仍扶於左,(若祔妣,則閽寺之屬扶於右。)降自西階,子孫內外陪從於後。至廟門,諸婦人停於門外,周以行帷,俟祭訖而還。神主入自南門,升自西階,入於室。諸子孫從升,立於室戶西,重行東面,以北為上。行事者從入,各就位。輿詣埳室前,回輿西向。祝啟匱,出神主置於座。輿降,立於西階下,東向。相者引主人以下降自東階,各就位。(自內外各就靈室以下,四品以下無。)祝立定,贊唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。掌饌者引饌入,升自東階,入於室,各於神座前施設訖,掌饌以下降出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, shēng zì dōng jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, zhǔ rén zhuó jiǔ, xiāng zhě yǐn zhǔ rén rù shì, jìn, běi miàn guì diàn jué yú zēng zǔ shén zuò qián, fǔ fú, xìng xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, yì jiǔ zūn suǒ, qǔ jué zhuó jiǔ, rù shì, jìn, dōng xiàng guì diàn yú zǔ shén zuò qián, fǔ fú, xìng, chū hù běi miàn lì. qún zǔ jí kǎo jiē rú zhī. zhù chí bǎn jìn yú shì hù wài zhī yòu, dōng xiàng guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi xiào céng sūn mǒu guān fēng mǒu gǎn zhāo gào yú zēng zǔ mǒu guān fēng shì ruò wú guān fēng, dàn yún zēng zǔ zhī líng. fù mǔ yún zēng zǔ bǐ fū rén mǒu shì, bù gào zēng zǔ. zǔ mǒu guān fēng shì ruò fù mǔ, yún zǔ bǐ mǒu shì. yǐ xià wú guān fēng zhě, dàn yún kǎo bǐ zhī líng. kǎo mǒu guān fēng shì: ruò fù mǔ, yún bǐ mǒu shì. rú fù zài, bù kě jù qiān zǔ bǐ, xiān bǐ yí yú miào dōng běi, dāng bié lì yī shì, cáng qí zhǔ, dài kǎo tóng fù. mǒu zuì jī bù miè, suì jí miǎn sàng, xiān wáng zhì lǐ, liàn zhǔ rén fù, zōng miào shàng qiān, zhāo mù jì xù, shì yòng shì yú huáng kǎo fēng shì, yǐ qiān wáng kǎo fēng shì, jī fù sūn mǒu fēng shì. wú guān fēng zhě, dàn yún yǐ shì qiān yú zǔ, jī fù mǒu sūn. ruò mǔ tóng fù, zé yún shì qiān yú zǔ gū fū rén mǒu shì, yǐ jī fù sūn fù fū rén mǒu shì. gè suí suǒ chēng. wú guān fēng zhě, dàn yún yǐ shì qiān yú zǔ gū mǒu shì, yǐ jī fù sūn fù mǒu shì. jǐn yǐ jié shēng gāng liè, jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ, zhī jiàn yú zēng zǔ mǒu guān fēng shì, zēng zǔ bǐ mǒu shì pèi zǔ mǒu guān fēng shì, zǔ bǐ mǒu shì pèi kǎo mǒu guān fēng shì. ruò fù mǔ, zé yún zēng zǔ bǐ mǒu shì, zǔ bǐ mǒu shì. shàng xiǎng." xìng. zhǔ rén zài bài. zhù jìn, rù, diàn bǎn yú zēng zǔ shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén rù shì, lì yú xī bì xià, dōng miàn zài bài. xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, jiàng, hái běn wèi.
相者引主人詣罍洗,盥手洗爵,升自東階,詣酒樽所,執樽者舉冪,主人酌酒,相者引主人入室,進,北面跪奠爵於曾祖神座前,俯伏,興;相者引主人出,詣酒樽所,取爵酌酒,入室,進,東向跪奠於祖神座前,俯伏,興,出戶北面立。(群祖及考皆如之。)祝持版進於室戶外之右,東向跪讀祝文曰:"維年月朔日,子孝曾孫某官封某敢昭告於曾祖某官封諡、(若無官封,但云曾祖之靈。祔母雲曾祖妣夫人某氏,不告曾祖。)祖某官封諡、(若祔母,雲祖妣某氏。以下無官封者,但云考妣之靈。)考某官封諡:(若祔母,雲妣某氏。如父在,不可遽遷祖妣,先妣宜於廟東北,當別立一室,藏其主,待考同)(祔。)某罪積不滅,歲及免喪,先王制禮,練主人祔,宗廟上遷,昭穆繼序,是用適於皇考封諡,以遷王考封諡,躋祔孫某封諡。(無官封者,但云以適遷於祖,躋祔某孫。若母同祔,則雲適遷於祖姑夫人某氏,以躋祔孫婦夫人某氏。各隨所稱。無官封者,但云以適遷於祖姑某氏,以躋祔孫婦某氏。)謹以潔牲剛鬛,嘉薦、普淖、明齊、溲酒,祗薦於曾祖某官封諡,曾祖妣某氏配;祖某官封諡,祖妣某氏配;考某官封諡。(若祔母,則雲曾祖妣某氏,祖妣某氏。)尚饗。"興。主人再拜。祝進,入,奠版於曾祖神座,興,還樽所。相者引主人入室,立於西壁下,東面再拜。相者引主人出,降,還本位。
chū zhǔ xiàn jiāng bì, xiāng zhě yǐn yà xiàn yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, shēng yì jiǔ zūn suǒ, zhuó jiǔ, rù, jìn, běi miàn guì diàn yú zēng zǔ zuò qián, fǔ fú, xìng xiāng zhě yǐn yà xiàn yì jiǔ zūn suǒ, qǔ jué zhuó jiǔ, rù, jìn, dōng miàn guì diàn yú zǔ shén zuò, kǎo yì rú zhī. fǔ fú, xìng, chū hù běi miàn zài bài qì, yòu rù shì, lì yú xī bì xià, dōng miàn zài bài, xiāng zhě yǐn chū, jiàng fù wèi.
初主獻將畢,相者引亞獻詣罍洗,盥手洗爵,升詣酒樽所,酌酒,入,進,北面跪奠於曾祖座前,俯伏,興;相者引亞獻詣酒樽所,取爵酌酒,入,進,東面跪奠於祖神座,(考亦如之。)俯伏,興,出戶北面再拜訖,又入室,立於西壁下,東面再拜,相者引出,降復位。
yà xiàn jiāng bì, xiāng zhě yǐn zhōng xiàn yì léi xǐ, guàn shǒu, shēng zhuó zhōng xiàn rú yà xiàn zhī yí qì, xiāng zhě yǐn zhōng xiàn jiàng fù wèi.
亞獻將畢,相者引終獻詣罍洗,盥手,升酌終獻如亞獻之儀訖,相者引終獻降復位。
zhù rù, chè dòu, hái zūn suǒ. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, yòu xiāng zhě yǐn zài wèi zi sūn yǐ xià chū. zhǎng zhuàn zhě rù, chè zhuàn yǐ chū. zhǎng miào zhě yǔ zhù hūn sì nà zēng zǔ shén zhǔ yú kǎn shì, chū. yòu yǐ yāo yú shēng, yì kǎo shén zuò qián, zhù nà zhǔ yú guì, zhì yú yú, yì kǎo miào, chū shén zhǔ zhì yú zuò, jìn jiǔ pú zhī diàn yú zuò qián, shǎo qǐng chè zhī, zhù nà shén zhǔ yú kǎn shì. zì zhǎng miào zhě yǐ xià, liù pǐn yǐ xià wú.
祝入,徹豆,還樽所。贊唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。相者引主人出,又相者引在位子孫以下出。掌饌者入,徹饌以出。掌廟者與祝、閽寺納曾祖神主於埳室,出。又以腰輿升,詣考神座前,祝納主於匱,置於輿,詣考廟,出神主置於座,進酒脯之奠於座前,少頃徹之,祝納神主於埳室。(自掌廟者以下,六品以下無。)
qí cuī sān nián, qí yú zú kū xiáng dàn biàn chú zhī jié, yǔ zhǎn cuī tóng. fù zài wèi mǔ wèi qī dāng èr xiáng jí dàn, rì yuè zhī qī suī yì, qí yí jié zé tóng. zhōu fú yǐ xià biàn chú, yī qí yuè suàn, gè yǐ qí rì zhī chén, bèi cuī fú, shēng jiù wèi, kū jǐn āi, jiàng yì bié shì, shì cuī fú, zhe sù fú, yòu jiù wèi kū jǐn āi, chū jiù bié shì zhōng rì. yì mén zhě zhì xī, gè hái qí jiā.
齊縗三年,其虞、卒哭、祥、禫變除之節,與斬縗同。父在為母、為妻當二祥及禫,日月之期雖異,其儀節則同。周服以下變除,依其月算,各以其日之晨,備縗服,升就位,哭盡哀,降詣別室,釋縗服,著素服,又就位哭盡哀,出就別室終日。異門者至夕,各還其家。