strong lǐ jiǔ shí jiǔ kāi yuán lǐ zuǎn lèi sān shí sì xiōng lǐ liù strong
礼九十九 开元礼纂类三十四 凶礼六
sān pǐn yǐ shàng sàng zhōng sì pǐn yǐ xià zhì shù rén fù
三品以上丧中(四品以下至庶人附)
jiāng zàng chén chē wèi
将葬陈车位
qǐ rì zhī xī, nà jiù chē yú dà mén zhī nèi, dāng mén nán xiàng. jìn líng chē yú jiù chē zhī yòu. nèi wài suǒ chéng zhī chē chén yú dà mén wài, zhàng fū zhī chē mén xī, fù rén zhī chē mén dōng, jù fú zhòng zhě zài shàng. yǐ jìn mén jí běi fāng wèi shàng. nǚ zǐ zi qī qiè zhī chē, yǐ mù wèi zhī, bù qī shì. wú zhě yǐ qú chú yī chē, yǐ pú chán yuán gǔ, ruò bái tǔ è zhī, yǐ cū bù wèi huǎng jīn jiān. zhōu jí dà gōng zhī chē, yǐ bái tǔ è zhī, huò yī qú chú, jiē yǐ bù wèi huǎng jīn jiān. qí bù rú fú bù yě. zhǎng shì zhě xiān yú sù suǒ zhāng jí xiōng zhàng mù, xiōng wéi zài xī, jí wéi zài dōng, jù nán xiàng. shè líng zuò yú jí wéi xià rú cháng shì.
启日之夕,纳柩车於大门之内,当门南向。进灵车於柩车之右。内外所乘之车陈於大门外,丈夫之车门西,妇人之车门东,俱服重者在上。(以近门及北方为上。)女子子、妻妾之车,以木为之,不漆饰。无者以籧篨衣车,以蒲缠辕毂,若白土垩之,以粗布为幌〈巾兼〉。周及大功之车,以白土垩之,或衣籧篨,皆以布为幌〈巾兼〉。(其布如服布也。)掌事者先於宿所张吉凶帐幕,凶帷在西,吉帷在东,俱南向。设灵座於吉帷下如常式。
chén qì yòng
陈器用
qǐ zhī xī, fā yǐn qián wǔ kè, chuí yī gǔ wèi yī yán. wú gǔ zhě, liàng shí ér xíng shì. chén bù jí xiōng yí zhàng, fāng xiāng huáng jīn sì mù wèi fāng xiāng. liù pǐn yǐ xià shè qī tóu zhī chē, qī tóu liǎng mù yě. zhì shí dà guān chē jí míng qì yǐ xià, chén yú jiù chē zhī qián. yī pǐn yǐn sì, pī liù, duó zuǒ yòu gè bā, fǔ shà èr, fú shà èr, huà shà èr. èr pǐn sān pǐn: yǐn èr, pī sì, duó zuǒ yòu gè liù, fǔ shà èr, huà shà èr. sì pǐn wǔ pǐn: yǐn èr, pī èr, duó zuǒ yòu gè sì, fǔ shà èr, huà shà èr. liù pǐn yǐ xià, yǐn èr, pī èr, duó huà shà gè èr, wéi wú fǔ fú shà ěr. fán yǐn zhě, ér chē suǒ yě. pī zhě, xì yú ér chē, sì shù zài páng, zhí zhī yǐ bèi qīng fù. duó zhě, yǐ tóng wèi zhī, suǒ yǐ jié wǎn zhě. shà zhě, yǐ mù wèi kuāng, guǎng èr chǐ, gāo èr chǐ sì cùn, qí xíng fāng, liǎng jiǎo gāo, yī yǐ bái bù, bǐng zhǎng wǔ chǐ. fǔ shà fú shà, huà fǔ fú wén yú shà zhī nèi, sì yuán huà yǐ yún qì. huà shà zhě, nèi wài sì yuán jiē huà yún qì. shù rén wú yǐn pī duó shà.
启之夕,发引前五刻,搥一鼓为一严。(无鼓者,量时而行事。)陈布吉凶仪仗,方相、(黄金四目为方相。六品以下设魌头之车,魌头两目也。)志石、大棺车及明器以下,陈於柩车之前。一品引四,披六,铎左右各八,黼翣二,黻翣二,画翣二。(二品、三品:引二,披四,铎左右各六,黼翣二,画翣二。四品、五品:引二,披二,铎左右各四,黼翣二,画翣二。六品以下,引二,披二,铎、画翣各二,唯无黼黻翣耳。凡引者,轜车索也。披者,系於轜车,四树在旁,执之以备倾覆。铎者,以铜为之,所以节挽者。翣者,以木为筐,广二尺,高二尺四寸,其形方,两角高,衣以白布,柄长五尺。黼翣黻翣,画黼黻文於翣之内,四缘画以云气。画翣者,内外四缘皆画云气。庶人无引、披、铎、翣。)
jìn yǐn
进引
èr kè qǐng, chuí èr gǔ wèi èr yán. liù pǐn yǐ xià wú gǔ yán. zhǎng zhuàn zhě chè qǐ diàn yǐ chū, chū chè diàn, nèi wài jù xìng, lì kū yú wèi. zhí fú zhě jiē rù, zhǎng shì zhě chè wéi. chí shà zhě shēng, yǐ shà zhàng jiù. zhí fú zhě shēng. zhí duó zhě rù, jiā xī jiē lì. zhí dào zhě rù, dāng xī jiē nán, běi miàn lì. liù pǐn yǐ xià wú dào, xià jiē zhǔn cǐ. zhǎng shì zhě qǔ chóng chū, yǐ yú mén wài zhī dōng. zhí jīng zhě lì yú zhí dào nán, běi miàn. zhū zhí pī fú duó jīng dào shà zhě, jiē bù shēn yī, jiè zé. liù pǐn yǐ xià, dàn zhí jīng zhě lì yú xī jiē nán, běi miàn, yú jiē tóng. chén bù jiāng qì, chuí sān gǔ wèi sān yán. jìn líng chē yú nèi mén wài, nán xiàng. zhù yǐ yāo yú yì líng zuò qián, nèi sàng zé fù rén zhí yāo yú. zhù yú yú zuǒ, xī xiàng guì, zhāo gào yuē:" gū zǐ mǒu mǔ yún āi zǐ jǐn yòng jí chén, fèng guī xiān qǐn, ruò xīn bǔ zhái, yún" fèng qiān yōu zhái". sì pǐn yǐ xià xiān zhào yōu zhái. líng chē jiù yǐn, shén dào yū huí, wéi yǐ huāng liáo, wú rèn gěng jué." xìng, lì, shǎo qǐng, yāo yú chū, jiàng zì xī jiē, yǔ yí liù pǐn yǐ xià yún wēi yí cóng zhě rú píng shēng, yì líng chē hòu, shǎo qǐng, yú tuì.
二刻顷,搥二鼓为二严。(六品以下无鼓严。)掌馔者彻启奠以出,初彻奠,内外俱兴,立哭於位。执紼者皆入,掌事者彻帷。持翣者升,以翣障柩。执紼者升。执铎者入,夹西阶立。执纛者入,当西阶南,北面立。(六品以下无纛,下皆准此。)掌事者取重出,倚於门外之东。执旌者立於执纛南,北面。(诸执披、紼、铎、旌、纛、翣者,皆布深衣,介帻。六品以下,但执旌者立於西阶南,北面,馀皆同。)陈布将讫,搥三鼓为三严。进灵车於内门外,南向。祝以腰舆诣灵座前,(内丧则妇人执腰舆。)祝於舆左,西向跪,昭告曰:"孤子某(母云哀子)谨用吉辰,奉归先寝,(若新卜宅,云"奉迁幽宅"。四品以下先兆、幽宅。)灵车就引,神道纡回,惟以荒寥,无任鲠绝。"兴,立,少顷,腰舆出,降自西阶,羽仪(六品以下云威仪)从者如平生,诣灵车后,少顷,舆退。
yǐn chūn sì pǐn yǐ xià jǔ jiù, xià jiē rú cǐ.
引輴(四品以下举柩,下皆如此。)
jiāng yǐn chūn, chūn jí jiù chē. zhí duó zhě jù zhèn duó, yǐn chūn jiàng jiù jiē xián, nán xiàng. chū chūn dòng jí jìn zhǐ, zhí duó zhě jiē zhèn duó, měi zhèn zhě xiān yáo zhī, yáo qì, sān zhèn zhī. qí chí shà zhě cháng yǐ shà zhàng yú chūn, chūn jiàng jiē, zhí dào zhě què xíng ér yǐn, chūn zhǐ zé huí běi miàn lì, zhí jīng zhě yì jiàn ér nán, chūn zhǐ, huí běi xiàng lì. zhǔ rén yǐ xià yǐ cì cóng chūn ér jiàng, zhǔ fù yòu cì qí hòu jiàng.
将引輴,(輴即柩车。)执铎者俱振铎,引輴降就阶閒,南向。初輴动及进止,执铎者皆振铎,每振者先摇之,摇讫,三振之。其持翣者常以翣障於輴,輴降阶,执纛者卻行而引,輴止则回北面立,执旌者亦渐而南,輴止,回北向立。主人以下以次从輴而降,主妇又次其后降。
chūn zài tíng wèi
輴在庭位
chūn zhì tíng, tíng nèi xiān shī xí yǐ jū jiù. zhǔ rén jí zhū zǐ yǐ xià lì kū yú chūn dōng, xī xiàng nán shàng zǔ fù yǐ xià lì kū yú chūn dōng běi, nán xiàng xī shàng yì xìng zhī zhàng fū lì kū yú zhǔ rén dōng nán, xī miàn běi shàng. fù rén yǐ cì cóng jiàng, qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià lì kū yú chūn xī, dōng xiàng nán shàng zǔ mǔ yǐ xià lì kū yú chūn xī běi, nán xiàng dōng shàng yì xìng zhī fù rén lì kū yú zhǔ fù xī nán, dōng miàn běi shàng. nèi wài zhī jì, zhàng yǐ xíng wéi. fán wéi yòng, rú fú bù. guó guān lì kū yú zhí fú zhě dōng nán, běi miàn xī shàng liù pǐn yǐ xià wú guó guān yě. liáo zuǒ lì kū yú zhí fú zhě xī nán, běi miàn dōng shàng.
輴至庭,(庭内先施席以居柩。)主人及诸子以下立哭於輴东,西向南上;祖父以下立哭於輴东北,南向西上;异姓之丈夫立哭於主人东南,西面北上。妇人以次从降,妻、妾、女子子以下立哭於輴西,东向南上;祖母以下立哭於輴西北,南向东上;异姓之妇人立哭於主妇西南,东面北上。内外之际,障以行帷。(凡帷用,如服布。)国官立哭於执紼者东南,北面西上;(六品以下无国官也。)僚佐立哭於执紼者西南,北面东上。
zǔ diàn
祖奠
tíng wèi jì dìng, zhù shuài zhí zhuàn zhě shè zǔ diàn yú chūn dōng, rú dà liǎn zhī yí. zhù zhuó diàn qì, jìn zhuàn nán, běi miàn guì yuē:" yǒng qiān zhī lǐ, líng chén bù liú, jǐn fèng jiù chē, shì zūn zǔ dào, shàng xiǎng." shǎo qǐng, chè zhī.
庭位既定,祝帅执馔者设祖奠於輴东,如大敛之仪。祝酌奠讫,进馔南,北面跪曰:"永迁之礼,灵辰不留,谨奉柩车,式遵祖道,尚飨。"少顷,彻之。
chūn chū shēng chē
輴出升车
zhí pī zhě zhí qián hòu pī, zhí fú zhě yǐn chūn chū. sì pǐn yǐ xià wú. chūn chē dòng, jīng xiān dào cì, zhǔ rén yǐ xià cóng kū yú chūn chē hòu, fù rén cì kū yú hòu. chūn chū, dào ér chē, zhí fú zhě jiě fú, shǔ yú ér chē, sì pǐn yǐ xià wéi jiù chū dào ér chē, yú tóng. shè wéi zhàng yú chūn chē hòu, zhí fú zhí pī zhě rú cháng, suì shēng jiù. nèi wài kū wèi rú zài tíng zhī yí.
执披者执前后披,执紼者引輴出。(四品以下无。)輴车动,旌先纛次,主人以下从哭於輴车后,妇人次哭於后。輴出,到轜车,执紼者解紼,属於轜车,(四品以下唯柩出到轜车,馀同。)设帷障於輴车后,执紼执披者如常,遂升柩。内外哭位如在庭之仪。
qiǎn diàn
遣奠
jì shēng jiù, zhù yǔ zhí zhuàn zhě shè qiǎn diàn yú jiù dōng, rú zǔ diàn zhī lǐ. zhù zhuó diàn yú zhuàn qián, shǎo qǐng chè zhī.
既升柩,祝与执馔者设遣奠於柩东,如祖奠之礼。祝酌奠於馔前,少顷彻之。
qiǎn chē
遣车
jì yí diàn, zhǎng shì zhě yǐ pú wěi bāo shēng tǐ xià jié, qī bāo, sì pǐn wǔ pǐn wǔ bāo, liù pǐn yǐ xià èr bāo. yǐ shéng shù zhī, shèng yǐ pán, zài yú chē, liè yú jīng qián.
既遗奠,掌事者以蒲苇苞牲体下节,七苞,(四品五品五苞,六品以下二苞。)以绳束之,盛以盘,载於车,列於旌前。
qì xíng xù
器行序
chè qiǎn diàn, líng chē dòng, cóng zhě rú cháng, gǔ chuī zhèn zuò ér xíng. liù pǐn yǐ xià wú gǔ chuī. xiān líng chē, hòu cì fāng xiāng chē, liù pǐn yǐ xià qī tóu chē yě. cì zhì shí chē, cì dà guān chē, cì chūn chē, zhì shí yǔ dà guān ruò xiān shè zhě, bù rù chén bù zhī cì. sì pǐn yǐ xià wú chūn chē. cì míng qì yú, cì xià zhàng yú, cì mǐ yú, wǔ gǔ mǐ shí yǐ wǔ shāo, gè dòu èr shēng, mì yòng shū bù. cì jiǔ pú hǎi yú, jiǔ shí yǐ hú, gè wǔ shēng, mì yòng gōng bù. hǎi shí yú èr wèng, gè sān shēng, mì yòng shū bù. cì bāo shēng yú, cì shí yú, shí pán wǎn jù zì zú. fāng xiāng yǐ xià jià shì yù, shì yú míng qì xià zhàng děng, rén jiē jiè zé shēn yī. liù pǐn yǐ xià qī tóu, wú jià shì. cì míng jīng, cì dào, cì duó, duó fēn zuǒ yòu. cì ér chē.
彻遣奠,灵车动,从者如常,鼓吹振作而行。(六品以下无鼓吹。)先灵车,后次方相车,(六品以下魌头车也。)次志石车,次大棺车,次輴车,(志石与大棺若先设者,不入陈布之次。四品以下无輴车。)次明器舆,次下帐舆,次米舆,(五穀米实以五筲,各斗二升,幂用疏布。)次酒脯醢舆,(酒实以壶,各五升,幂用功布。醢实於二瓮,各三升,幂用疏布。)次苞牲舆,次食舆,(食盘椀具自足。方相以下驾士驭,士舁明器、下帐等,人皆介帻深衣。六品以下魌头,无驾士。)次铭旌,次纛,次铎,(铎分左右。)次轜车。
zhū xiào cóng jiù chē xù
诸孝从柩车序
zhǔ rén jí zhū zǐ jù dié zhàng cuī fú, tū zhě cuī jīn jiā dié. tú xiǎn kū cóng, zhū zhàng fū fù rén gè yī fú jīng cū yǐ cì cóng kū. chū mén, nèi wài zūn xíng zhě jiē chéng chē mǎ, kū bù jué shēng.
主人及诸子俱绖杖縗服,(秃者縗巾加绖。)徒跣哭从,诸丈夫妇人各依服精粗以次从哭。出门,内外尊行者皆乘车马,哭不绝声。
guō mén qīn bīn guī
郭门亲宾归
shān guō, ruò qīn bīn hái zhě, quán tíng jiù chē, nèi wài zūn xíng zhě jiē xià chē mǎ, yī fú zhī cū xì wèi xù, lì kū rú shì. xiāng zhě yǐn qīn bīn yǐ cì jiù jiù chē zhī zuǒ, xiàng jiù lì kū jǐn āi, bēi zhě zài bài ér tuì, fù rén yì rú zhī.
山郭,若亲宾还者,权停柩车,内外尊行者皆下车马,依服之粗细为序,立哭如式。相者引亲宾以次就柩车之左,向柩立哭尽哀,卑者再拜而退,妇人亦如之。
zhū xiào chéng chē
诸孝乘车
qīn bīn jì hái, nèi wài chéng chē mǎ. ruò mù yuǎn jí bìng bù kān bù zhě, suī wú qīn bīn hái, zhǔ rén jí zhū zǐ yì chéng è chē, qù yíng sān bǎi bù jiē xià.
亲宾既还,内外乘车马。(若墓远及病不堪步者,虽无亲宾还,主人及诸子亦乘垩车,去茔三百步皆下。)
sù zhǐ
宿止
líng chē dào wéi mén wài, huí, nán xiàng. jìn yāo yú yú líng chē hòu. wēi yí cóng zhě rú cháng. shǎo qǐng, yú rù, yì líng zuò qián, shǎo qǐng jiàng chū. suì jìn cháng shí yú líng zuò, ruò shí qǐng, chè zhī. měi zhì tíng sù zhī suǒ, yú shì shè líng zuò, jìn shí rú chū. jiù chē dào, rù xiōng wéi, tíng yú xī xiāng, nán yuán. zhù shè jǐ xí yú jiù chē dōng.
灵车到帷门外,回,南向。进腰舆於灵车后。威仪从者如常。少顷,舆入,诣灵座前,少顷降出。遂进常食於灵座,若食顷,彻之。(每至停宿之所,於室设灵座,进食如初。)柩车到,入凶帷,停於西厢,南辕。祝设几席於柩车东。
sù chù kū wèi
宿处哭位
chū zhì sù chù, nèi wài jiē jiù jiù chē suǒ. zhǔ rén jí zhū zǐ yǐ xià yú jiù chē zhī dōng, xī miàn nán shàng qī qiè nǚ zǐ zi fù rén yú jiù chē zhī xī, dōng miàn nán shàng zǔ fù yǐ xià yú jiù chē dōng běi, nán miàn xī shàng yì zú yǒu fú zhě yú jiù chē dōng nán, xī miàn běi shàng zǔ mǔ yǐ xià yú jiù chē xī běi, nán miàn dōng shàng yì xìng fù rén yòu yú jiù chē xī nán, dōng miàn běi shàng guó guān yú wéi wài jiù zhī dōng, běi miàn xī shàng liáo zuǒ yú jiù zhī xī, běi miàn dōng shàng. jù lì kū. zì guó guān yǐ xià, liù pǐn wú.
初至宿处,内外皆就柩车所。主人及诸子以下於柩车之东,西面南上;妻妾、女子子、妇人於柩车之西,东面南上;祖父以下於柩车东北,南面西上;异族有服者於柩车东南,西面北上;祖母以下於柩车西北,南面东上;异姓妇人又於柩车西南,东面北上;国官於帷外柩之东,北面西上;僚佐於柩之西,北面东上。俱立哭。(自国官以下,六品无。)
xíng cì diàn
行次奠
fán tíng sù, jìn jiǔ pú zhī diàn yú jiù dōng, rú cháo diàn zhī yí. jì shè diàn, nèi wài gè hái cì, dié kū bù jué shēng. jí xī, nèi wài jiù jiù chē suǒ kū, jìn xī diàn rú cháo diàn zhī yí. qì, dié kū rú cháng. jué míng, yòu jiù wèi kū, jìn cháo diàn yì rú zhī. ruò shí qǐng, chè zhī. jí xiōng yí zhàng yī shì fā yǐn, nèi wài cóng kū rú chū yí.
凡停宿,进酒脯之奠於柩东,如朝奠之仪。既设奠,内外各还次,迭哭不绝声。及夕,内外就柩车所哭,进夕奠如朝奠之仪。讫,迭哭如常。厥明,又就位哭,进朝奠亦如之。若食顷,彻之。吉凶仪仗依式发引,内外从哭如初仪。
qīn bīn zhì fèng
亲宾致赗
bīn yǒu fèng lǐ, zài zhǔ rén shè zǔ diàn zhī shí. bīn lì yú dà mén wài xī xiāng, dōng miàn. cóng zhě yǐ fěi fèng xuán xūn, lì yú bīn xī nán, jù dōng miàn. qiān mǎ zhě yǐ mǎ chén yú bīn dōng nán, běi shǒu xī shàng. xiāng zhě rù gào, suì yì zhǔ rén zhī zuǒ, běi miàn shòu mìng, chū, duì bīn qián xī miàn yuē:" gǎn qǐng shì." bīn yuē:" mǒu gǎn fèng." xiāng zhě rù gào, chū yuē:" gū mǒu xū yǐ." bīn zhī cóng zhě zuò diàn fěi, qǔ bì, xìng, yì bīn qián, xī miàn yǐ shòu bīn, tuì fù wèi. xiāng zhě yǐn bīn rù. qiān mǎ zhě xiān yǐ mǎ rù, chén yú chūn chē nán, běi shǒu xī shàng. sì pǐn yǐ xià yú jiù chē nán. bīn rù, yóu mǎ xī, dāng chūn chē dōng nán, běi miàn lì. nèi wài quán zhǐ kū. bīn yuē:" mǒu shì fēng ruò mǒu wèi, jiāng guī yōu zhái, gǎn zhì fèng." cí bì ér kū, nèi wài jiē kū, zhǔ rén bài jī sǎng. bīn zhǐ kū, xiāng zhě yǐn bīn jìn chūn chē dōng, xī miàn diàn bì yú chē shàng, xiāng zhě yǐn bīn yòu yóu chūn chē qián yǐ xī ér chū. chū bīn chū, zhǎng shì zhě yóu zhǔ rén yòu yì chūn chē dōng, xī miàn jǔ bì yǐ dōng. dōng cáng zhī. shòu mǎ zhě yóu qián xuán qiān mǎ zhě hòu, shì qí yòu shòu zhī, qiān zhě yóu qián yǐ xī ér chū. bīn jiāng chū, zhǔ rén bài jī sǎng sòng zhī.
宾有赗礼,在主人设祖奠之时。宾立於大门外西厢,东面。从者以篚奉玄纁,立於宾西南,俱东面。牵马者以马陈於宾东南,北首西上。相者入告,遂诣主人之左,北面受命,出,对宾前西面曰:"敢请事。"宾曰:"某敢赗。"相者入告,出曰:"孤某须矣。"宾之从者坐奠篚,取币,兴,诣宾前,西面以授宾,退复位。相者引宾入。牵马者先以马入,陈於輴车南,北首西上。(四品以下於柩车南。)宾入,由马西,当輴车东南,北面立。内外权止哭。宾曰:"某谥封若某位,将归幽宅,敢致赗。"辞毕而哭,内外皆哭,主人拜稽颡。宾止哭,相者引宾进輴车东,西面奠币於车上,相者引宾又由輴车前以西而出。初宾出,掌事者由主人右诣輴车东,西面举币以东。(东藏之。)受马者由前旋牵马者后,適其右受之,牵者由前以西而出。宾将出,主人拜稽颡送之。
yíng cì
茔次
qián yī rì zhī xī, zhǎng shì zhě xiān yú mù mén nèi dào xī, zhāng wéi mù shè líng zuò rú chū.
前一日之夕,掌事者先於墓门内道西,张帷幕、设灵座如初。
dào mù
到墓
chéng chē zhě bēi xíng jiàn fén ér xià, zūn xíng jí yíng ér xià, xù kū. líng chē zhì wéi mén wài, huí chē nán xiàng, zhù yǐ yāo yú yì líng chē hòu, shǎo qǐng, rù yì líng zuò qián, shǎo qǐng, yǐ yú jiàng chū, suì shè jiǔ pú zhī diàn rú chū. jiù chē zhì kuàng qián, huí nán xiàng, zhàng fū fù rén zhī wèi rú qiǎn diàn zhī yí.
乘车者卑行见坟而下,尊行及茔而下,序哭。灵车至帷门外,回车南向,祝以腰舆诣灵车后,少顷,入诣灵座前,少顷,以舆降出,遂设酒脯之奠如初。柩车至壙前,回南向,丈夫妇人之位如遣奠之仪。
chén míng qì
陈明器
zhǎng shì zhě chén míng qì yú kuàng dōng nán, xī xiàng běi shàng.
掌事者陈明器於壙东南,西向北上。
xià jiù kū xù
下柩哭序
jìn chūn chē sì pǐn yǐ xià bù xí. yú jiù chē zhī hòu, zhāng wéi, xià jiù yú chūn. zhàng fū jiù dōng, fù rén jiù xī, yǐ cì jìn píng jiù kū, jǐn āi, gè tuì fù wèi. nèi wài bēi zhě zài bài cí jué. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià kū yú xiàn dào dōng, xī miàn běi shàng. qī jí nǚ zǐ zi yǐ xià fù rén jiē zhàng yǐ xíng wéi, kū yú xiàn dào xī, dōng miàn běi shàng.
进輴车(四品以下布席。)於柩车之后,张帷,下柩於輴。丈夫柩东,妇人柩西,以次进凭柩哭,尽哀,各退复位。内外卑者再拜辞诀。相者引主人以下哭於羡道东,西面北上。妻及女子子以下妇人皆障以行帷,哭於羡道西,东面北上。
rù mù
入墓
shī xí yú kuàng hù nèi zhī xī. sì pǐn yǐ xià suì xià jiù yú kuàng. zhí fú zhě shǔ fú yú chūn, liù pǐn yǐ xià wú zhí fú zhě. suì xià jiù yú kuàng hù nèi xí shàng, běi shǒu, fù yǐ yí qīn.
施席於壙户内之西。(四品以下遂下柩於壙。)执紼者属紼於輴,(六品以下无执紼者。)遂下柩於壙户内席上,北首,覆以夷衾。
mù zhōng zhì qì xù
墓中置器序
chūn chū. sì pǐn yǐ xià wú chūn chē, dàn yǒu chí shà zhě. chí shà zhě rù, yǐ shà yú kuàng nèi liǎng xiāng, suì yǐ xià zhàng zhāng yú jiù dōng, nán xiàng. mǐ jiǔ pú chén yú xià zhàng dōng běi, shí pán shè yú xià zhàng qián, bāo shēng zhì yú sì yú, xī hǎi chén yú shí pán zhī nán, jiè yǐ bǎn, míng qì shè yú kuàng nèi zhī zuǒ yòu.
輴出。(四品以下无輴车,但有持翣者。)持翣者入,倚翣於壙内两厢,遂以下帐张於柩东,南向。米、酒、脯陈於下帐东北,食盘设於下帐前,苞牲置於四隅,醯醢陈於食盘之南,藉以版,明器设於壙内之左右。
yǎn kuàng
掩壙
zhǎng shì zhě yǐ xuán xūn shòu zhǔ rén, zhǔ rén shòu zhù, zhù fèng yǐ rù, diàn yú líng zuò, zhǔ rén bài jī sǎng. shī míng jīng zhì shí yú kuàng mén zhī nèi, zhì shè qì, yǎn hù, shè guān yuè, suì fù tǔ sān. zhǔ rén yǐ xià jī sǎng kū, jǐn āi, tuì, jù jiù líng suǒ kū. zhǎng yí zhě shè jì hòu tǔ yú mù zuǒ, rú hòu yí.
掌事者以玄纁授主人,主人授祝,祝奉以入,奠於灵座,主人拜稽颡。施铭旌志石於壙门之内,置设讫,掩户,设关籥,遂复土三。主人以下稽颡哭,尽哀,退,俱就灵所哭。掌仪者设祭后土於墓左,如后仪。
jì hòu tǔ
祭后土
xiān yú mù zuǒ chú dì wèi jì suǒ. jiù chē dào, zhù jí fú pù hòu tǔ shì shén xí běi fāng, nán xiàng. shè jiǔ zūn yú shén zuò dōng nán, běi xiàng. shè xǐ yú jiǔ zūn dōng nán, běi xiàng, léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì, yǐ jīn jué shí yú fěi. jì fù tǔ, gào zhě jí fú, guó guān liáo zuǒ zhī zhǎng. ruò wú zhě qīn bīn chōng yě. xiāng zhě yǐn gào zhě yǔ zhù jí zhí zūn léi fěi zhě, jù lì yú léi xǐ dōng nán, chóng xíng xī miàn, yǐ běi wéi shǒu. lì dìng, jù zài bài. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě jù jiù zūn léi fěi zhī hòu. xiāng zhě jìn gào zhě zhī zuǒ, běi miàn bái:" qǐng xíng shì." zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, zhù yíng yǐn shè yú shén zuò qián, zhì shè qì, zhǎng zhuàn zhě chū. xiāng zhě yǐn gào zhě yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, xiāng zhě yǐn gào zhě yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, gào zhě zhuó jiǔ, jìn, guì diàn yú shén zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, běi xiàng lì. zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng miàn guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi mǒu guān xìng míng, gǎn zhāo gào yú hòu tǔ zhī shén: mǒu guān fēng shì, biǎn zī yōu zhái, shén qí bǎo yòu, bǐ wú hòu jiān. jǐn yǐ xī qí zī shèng shù pǐn, míng jiàn yú hòu tǔ zhī shén, shàng xiǎng." qì, xìng. gào zhě zài bài. zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn gào zhě tuì fù wèi, zài bài, xiāng zhě yǐn gào zhě chū. zhù yǐ xià jù fù wèi, zài bài, chè zhuàn xí yǐ chū.
先於墓左除地为祭所。柩车到,祝吉服铺后土氏神席北方,南向。设酒樽於神座东南,北向。设洗於酒樽东南,北向,罍水在洗东,篚在洗西,南肆,以巾爵实於篚。既复土,告者吉服,(国官僚佐之长。若无者亲宾充也。)相者引告者与祝及执樽罍篚者,俱立於罍洗东南,重行西面,以北为首。立定,俱再拜。祝与执樽罍篚者俱就樽罍篚之后。相者进告者之左,北面白:"请行事。"掌馔者以馔入,祝迎引设於神座前,置设讫,掌馔者出。相者引告者诣罍洗,盥手洗爵,相者引告者诣酒樽所,执樽者举幂,告者酌酒,进,跪奠於神座前,俯伏,兴,少退,北向立。祝持版进於神座之右,东面跪读祝文曰:"维年月朔日,子某官姓名,敢昭告於后土之神:某官封谥,窆兹幽宅,神其保佑,俾无后艰。谨以牺齐粢盛庶品,明荐於后土之神,尚飨。"讫,兴。告者再拜。祝进,跪奠版於神座,兴,还樽所。相者引告者退复位,再拜,相者引告者出。祝以下俱复位,再拜,彻馔席以出。
fǎn kū
反哭
jì xià jiù yú kuàng, chuí yī gǔ wèi yī yán, wú gǔ zhě liàng shí chén bù yě. yǎn mù hù. chuí èr gǔ wèi zài yán, nèi wài jiù líng suǒ. chuí sān gǔ wèi sān yán, chè jiǔ pú zhī diàn, jìn líng chē yú wéi wài, chén bù yí wèi liù pǐn yǐ xià wéi chén bù yí. rú lái yí. yòu jìn yāo yú, rù yì líng zuò qián, shǎo qǐng, chū yì líng chē hòu, shǎo qǐng, yú tuì, líng chē fā xíng, nèi wài cóng kū rú chū yí. chū mù mén, zūn xíng zhě chéng chē mǎ, qù mù bǎi bù xǔ, bēi zhě chéng chē mǎ yǐ kū cóng. líng chē dào dì, nèi wài jiē xià chē mǎ. líng chē rù, zhì xī jiē qián, huí nán xiàng, zhù yǐ yāo yú yì líng chē hòu, shǎo qǐng, shēng, rù yì líng zuò qián. zhǔ rén yǐ xià cóng shēng, lì yú líng zuò dōng, xī miàn nán shàng. shǎo qǐng, yāo yú jiàng chū. nèi wài jù shēng. zhū zǔ fù yǐ xià kū yú wéi dōng, běi bì xià, nán miàn xī shàng qī jí nǚ zǐ zi yǐ xià fù rén kū yú líng xī, dōng miàn nán shàng zhū zǔ mǔ yǐ xià kū yú wéi xī, běi bì xià, nán miàn dōng shàng wài yīn kū yú nán xiāng: zhàng fū yú wéi dōng, běi miàn xī shàng fù rén yú wéi xī, běi miàn dōng shàng. yǒu qīn bīn diào kū zhě, shēng táng, xī xiàng líng kū rú cháng. qí diào yú tíng zhě, chēng" tòng dāng nài hé", yú rú cháng yí. kū jǐn yī āi, xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jiàng, gè hái cì. mù yù yǐ qí yú. zhǎn cuī zhě mù ér bù zhì, qí cuī zhě yǐ xià zhì.
既下柩於壙,搥一鼓为一严,(无鼓者量时陈布也。)掩墓户。搥二鼓为再严,内外就灵所。搥三鼓为三严,彻酒脯之奠,进灵车於帷外,陈布仪卫(六品以下唯陈布仪。)如来仪。又进腰舆,入诣灵座前,少顷,出诣灵车后,少顷,舆退,灵车发行,内外从哭如初仪。出墓门,尊行者乘车马,去墓百步许,卑者乘车马以哭从。灵车到第,内外皆下车马。灵车入,至西阶前,回南向,祝以腰舆诣灵车后,少顷,升,入诣灵座前。主人以下从升,立於灵座东,西面南上。少顷,腰舆降出。内外俱升。诸祖父以下哭於帷东,北壁下,南面西上;妻及女子子以下妇人哭於灵西,东面南上;诸祖母以下哭於帷西,北壁下,南面东上;外姻哭於南厢:丈夫於帷东,北面西上;妇人於帷西,北面东上。有亲宾吊哭者,升堂,西向灵哭如常。其吊於庭者,称"痛当柰何",馀如常仪。哭尽一哀,相者引主人以下降,各还次。沐浴以俟虞。(斩縗者沐而不栉,齐縗者以下栉。)
yú jì
虞祭
jiù jì rù kuàng, guó guān ruò liáo zuǒ zhī zhǎng yǔ zhù liù pǐn yǐ xià wú guó guān, yǐ xià tóng. xiān guī xiū yú shì. láo zhuàn rú yīn diàn, qì yòng wū qī. xiān zào yú zhǔ, yǐ wū qī kuì kuì zhī, shèng yú xiāng, wū qī fū, yī jiē zhì yú bié suǒ. yú zhǔ yòng sāng, zhǔ jiē zhǎng yī chǐ, fāng sì cùn, shàng dǐng yuán, jìng yī cùn bā fēn, sì xiāng gè kè yī cùn yī fēn, yòu shàng xià sì fāng tōng kǒng, jìng jiǔ fēn. qí kuì, dǐ gài jù fāng, dǐ zì xià ér shàng, gài cóng shàng ér xià, yǔ dǐ qí. qí fū fāng yī chǐ, hòu sān cùn. jiāng jì, chū shén zhǔ zhì yú zuò, qí kuì ān yú shén zhǔ zhī hòu. sì pǐn yǐ xià wú. jù zhuàn yú táng dōng. líng chē jiāng zhì, zhǎng shì zhě xiān shī líng zuò yú qǐn táng shì nèi hù xī, dōng xiàng yú líng dōng yòu nán běi shè wéi, dōng chū hù. ruò shì nèi zhǎi, zé shè líng zuò yú táng. yāo yú jiāng rù, zhù fèng yú zhǔ rù zhì yú líng zuò, dōng xiàng, shè sù jǐ yú yòu. zì yāo yú yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhǎng shì zhě shè xǐ yú xī jiē xī nán, běi xiàng, dōng miàn dāng xī liù, liù pǐn yǐ xià xī róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ xī, fěi zài xǐ dōng, nán sì, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng.
柩既入壙,国官若僚佐之长与祝(六品以下无国官,以下同。)先归修虞事。牢馔如殷奠,器用乌漆。先造虞主,以乌漆匮匮之,盛於箱,乌漆趺,一皆置於别所。(虞主用桑,主皆长一尺,方四寸,上顶圆,径一寸八分,四厢各刻一寸一分,又上下四方通孔,径九分。其匮,底盖俱方,底自下而上,盖从上而下,与底齐。其趺方一尺,厚三寸。将祭,出神主置於座,其匮安於神主之后。四品以下无。)具馔於堂东。灵车将至,掌事者先施灵座於寝堂室内户西,东向;於灵东又南北设帷,东出户。(若室内窄,则设灵座於堂。)腰舆将入,祝奉虞主入置於灵座,东向,设素几於右。(自腰舆以下,四品以下无。)掌事者设洗於西阶西南,北向,东面当西霤,(六品以下西荣。)南北以堂深;罍水在洗西,篚在洗东,南肆,篚实爵一,巾一,加幂。设瓦甒二於灵座之左,北墉下,醴酒在东,幂用絺,加勺,南柄。
jì mù yù, zhǔ rén jí zhū zǐ qī qiè nǚ zǐ zi nèi wài shēng yì líng suǒ. zhǔ rén jí zhū zǐ yǐ zhàng yú shì hù wài, jí yīng bài zhě kū yú líng dōng xī rú chū, nèi wài jiē kū. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě gè jiù zūn léi fěi suǒ lì. zhí zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, jù shēng zì dōng jiē, chén shè rú yīn diàn zhī yí, qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng chū.
既沐浴,主人及诸子、妻妾、女子子内外升诣灵所。主人及诸子倚仗於室户外,及应拜者哭於灵东西如初,内外皆哭。祝与执樽罍篚者各就樽罍篚所立。执馔者以馔入,俱升自东阶,陈设如殷奠之仪,讫,掌馔者降出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, zhí léi xǐ zhě zhuó shuǐ, zhǔ rén guàn shǒu, zhí fěi zhě qǔ jīn yú fěi, xìng, shòu zhǔ rén, zhǔ rén shì shǒu qì, shòu jīn diàn yú fěi. yòu qǔ jué, xìng, yǐ shòu zhǔ rén, zhí léi xǐ zhě yòu zhuó shuǐ, zhǔ rén xǐ fèi jué, jué wú zú zhě. zhí fěi zhě yòu shòu jīn, zhǔ rén shì jué qì, shòu jīn diàn yú fěi. xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, zhǔ rén zhuó lǐ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jìn yì líng zuò qián, xī xiàng guì, diàn jué yú zhuàn qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī xiàng lì. zhù yǐ zhù wén jìn lì yú shén zuò zhī yòu, běi miàn, nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ mǒu, sūn chēng āi sūn, cǐ wèi mǔ jí zǔ mǔ suǒ chēng yě. fù zǔ zé chēng gū zǐ gū sūn. gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ zé yún bǐ fū rén mǒu shì. sūn wèi sàng zhǔ, zé chēng zǔ. rì yuè chuán sù, yǎn jí fǎn yú, kòu dì hào tiān, wǔ qíng mí kuì. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. āi jiàn xiá shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhù xìng. zhǔ rén kū, zài bài. nèi wài yìng bài zhě, jiē kū, zài bài. zhù jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, chū fù wèi. kū jǐn āi.
相者引主人降自西阶诣罍洗,主人止哭,执罍洗者酌水,主人盥手,执篚者取巾於篚,兴,授主人,主人拭手讫,受巾奠於篚。又取爵,兴,以授主人,执罍洗者又酌水,主人洗废爵,(爵无足者。)执篚者又授巾,主人拭爵讫,受巾奠於篚。相者引主人升自西阶,诣酒樽所,执樽者举幂,主人酌醴。相者引主人进诣灵座前,西向跪,奠爵於馔前,俯伏,兴,少退,西向立。祝以祝文进立於神座之右,北面,内外皆止哭。祝跪读祝文曰:"维年月朔日,子哀子某,(孙称哀孙,此为母及祖母所称也。父祖则称孤子孤孙。)敢昭告於考某官封谥:(妣则云妣夫人某氏。孙为丧主,则称祖。)日月遄速,奄及反虞,叩地号天,五情糜溃。谨以洁牲柔毛、刚鬛、明粢、芗合、芗萁、嘉蔬、嘉荐、醴齐,(四品以下,谨以洁牲刚鬛、嘉荐、普淖、明齐、溲酒。馀同。)哀荐祫事於考某官封谥,尚飨。"祝兴。主人哭,再拜。内外应拜者,皆哭,再拜。祝进,跪奠版於灵座,兴,出复位。哭尽哀。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià chū, zhàng, jiàng zì xī jiē gè jiù cì. qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià gè hái bié shì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhù yǔ zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù kuì zhǔ, sì pǐn yǐ xià wú zhǔ. hé hù yǐ chū. zhǎng shì zhě mái zhòng yú mén wài dào zuǒ.
相者引主人以下出,杖,降自西阶各就次。妻妾、女子子以下各还别室。祝阖户,与执樽罍者降出。少顷,祝与掌馔者入,开户,彻馔,祝匮主,(四品以下无主。)阖户以出。掌事者埋重於门外道左。
xián rì zài yú, hòu rì sān yú, lǐ jiē yǔ chū yú tóng. yòu xián rì wèi zú kū jì. qí yú zhù cí, zài yú yún" āi jiàn yú shì", dì sān yú yún" āi jiàn chéng shì".
閒日再虞,后日三虞,礼皆与初虞同。又閒日为卒哭祭。其虞祝辞,再虞云"哀荐虞事",第三虞云"哀荐成事"。
zú kū jì
卒哭祭
qián yī rì zhī xī, zhǎng shì zhě gǎi lú, jiǎn píng, zhù méi, tú lú bù tú jiàn miàn, tú lú lǐ, bù tú lú wài. jiǎn pú wèi xí, bù yuán, yǐ mù wèi zhěn. láo zhuàn rú yú jì. qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì, zhù zhěng fú jǐ yán, qǐ kuì, chū shén zhǔ, zhì yú zuò yǐ chū. zì qǐ kuì yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhǎng shì zhě shè xǐ yú xī jiē xī nán, běi xiàng, dōng miàn dāng xī liù, liù pǐn yǐ xià dāng xī róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ xī, fěi zài xǐ dōng, nán sì, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. zhǎng shì zhě jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
前一日之夕,掌事者改庐,剪屏,柱楣,涂庐不涂见面,(涂庐里,不涂庐外。)剪蒲为席,不缘,以木为枕。牢馔如虞祭。其日夙兴,祝入,烛先,升自阼阶,入於室,祝整拂几筵,启匮,出神主,置於座以出。(自启匮以下,四品以下无。)掌事者设洗於西阶西南,北向,东面当西霤,(六品以下当西荣。)南北以堂深;罍水在洗西,篚在洗东,南肆,篚实爵一,巾一,加幂。设瓦甒二於灵座之左,北墉下,醴酒在东,幂用絺,加勺,南柄。掌事者具馔於堂东。祝与执樽罍篚者先入,立於樽罍篚之后。
nèi wài cuī fú jù shēng. zhǔ rén jí zhū zǐ yǐ zhàng yú shì hù wài, jù lì yú líng zuò dōng, xī miàn nán shàng qī qiè nǚ zǐ zi lì yú líng zuò xī, dōng miàn nán shàng. nèi wài gè jiù wèi, zuò kū. yīng bài zhě lì. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng, rù shè yú líng zuò qián.
内外縗服俱升。主人及诸子倚仗於室户外,俱立於灵座东,西面南上;妻妾、女子子立於灵座西,东面南上。内外各就位,坐哭。(应拜者立。)掌馔者以馔升,入设於灵座前。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, rù yì jiǔ zūn suǒ, zhǔ rén zhuó lǐ xiāng zhě yǐn zhǔ rén jìn, guì diàn yú líng zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. yīng bài zhě péi yú hòu. zhù chí bǎn rù, lì yú líng zuò zhī nán, běi miàn. nèi wài zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ mǒu, gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. rì yuè bù jū, yǎn jí zú kū, zhuī mù yǒng wǎng, pān hào wú dǎi. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. liù pǐn yǐ xià wú róu máo, yú yǔ sì pǐn wǔ pǐn tóng. xià jiē zhǔn cǐ. āi jiàn chéng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén yǐ xià kū zài bài, nèi wài yìng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò qián, xìng, hái zūn suǒ. zhù dú bǎn qì, xìng, guì jìn bǎn, yǔ zhǔ rén kū tóng shí. xiāng zhě yǐn zhǔ rén tuì fù wèi, kū jǐn āi, nèi wài gè hái cì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, yǔ zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù kuì zhǔ, hé hù yǐ jiàng.
相者引主人降自西阶,诣罍洗,主人止哭,盥手洗爵;相者引主人升自西阶,入诣酒樽所,主人酌醴;相者引主人进,跪奠於灵座前,俯伏,兴,少退,西面立。应拜者陪於后。祝持版入,立於灵座之南,北面。内外止哭。祝跪读祝文曰:"维年月朔日,子哀子某,敢昭告於考某官封谥:(妣云妣夫人某氏。)日月不居,奄及卒哭,追慕永往,攀号无逮。谨以洁牲柔毛、刚鬛、明粢、芗合、芗萁、嘉蔬、嘉荐、醴齐,(四品以下,谨以洁牲柔毛、刚鬛、嘉荐、普淖、明齐、溲酒。馀同。六品以下无柔毛,馀与四品、五品同。下皆准此。)哀荐成事於考某官封谥,尚飨。"主人以下哭再拜,内外应拜者皆再拜哭。祝兴,进,跪奠版於灵座前,兴,还樽所。(祝读版讫,兴,跪进版,与主人哭同时。)相者引主人退复位,哭尽哀,内外各还次。祝阖户,与执樽罍者降出。少顷,与掌馔者入,开户,彻馔,祝匮主,阖户以降。
zì zú kū zhī hòu, cháo yī kū, xī yī kū, shū shí yǐn shuǐ, zhōu ér xiǎo xiáng.
自卒哭之后,朝一哭,夕一哭,蔬食饮水,周而小祥。
xiǎo xiáng jì
小祥祭
zhǔ rén yǒu sī xiān zhì lì zhǔ bìng fū kuì děng, rú sàng zhǔ zhī lǐ. sì pǐn yǐ xià wú. qián yī rì zhī xī, huǐ lú wèi è shì, shè pú xí. zhōu sàng è shì zhě chú zhī, shè dì xí. chén liàn guān yú cì. zhǔ rén jí zhū zǐ jù mù yù, zhì, zhǎo jiǎn. láo zhuàn jí qì rú zú kū zhī lǐ.
主人有司先制栗主并趺匮等,如丧主之礼。(四品以下无。)前一日之夕,毁庐为垩室,设蒲席。周丧垩室者除之,设地席。陈练冠於次。主人及诸子俱沐浴,栉,爪剪。牢馔及器如卒哭之礼。
qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì. sì pǐn yǐ xià wú zhǔ rén, jiā zhěng fú jǐ yán yǐ chū. zhù yú líng zuò zhī xī gèng shè sàng zhǔ zuò, dōng xiàng. zhù fèng sàng zhǔ zhì yú zuò qì, zhù chū, yíng lì zhǔ rù zhì yú jiù líng zuò, zhù kāi kuì, fèng chū lì zhǔ, zhì yú líng zuò qì, shè jǐ yú yòu, nǎi chū. sì pǐn yǐ xià wú fèng zhǔ yí.
其日夙兴,祝入,烛先,升自阼阶,入於室。(四品以下无主人,加整拂几筵以出。)祝於灵座之西更设丧主座,东向。祝奉丧主置於座讫,祝出,迎栗主入置於旧灵座,祝开匮,奉出栗主,置於灵座讫,设几於右,乃出。(四品以下无奉主仪。)
zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú xī jiē xī nán rú chū. fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
掌事者设罍洗篚於西阶西南如初。篚实爵一,巾一,加幂。设瓦甒二於灵座之左,北墉下,醴酒在东,幂用絺,加勺,南柄。具馔於堂东。祝与执樽罍篚者先入,立於樽罍篚之后。
nèi wài cuī fú. zhǔ rén yǐ zhàng yú jiē dōng, jù shēng jiù wèi, yīng bài zhě lì. kū jǐn āi, xiāng zhě yǐn jiàng, zhǔ rén zhàng jiù cì, zhǔ fù yǐ xià gè jiù cì. zhǔ rén jí zhū zǐ chú shǒu dié, zhe liàn guān, qī qiè nǚ zǐ zi chú yāo dié. zhōu fú zhě zhě chú zhī, zhàng fū sù fú jí guān jù, fù rén sù fú jí jù. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jí zhū zǐ yǐ zhàng rú chū, nèi wài jù shēng jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng zì dōng jiē, rù shè yú líng zuò qián, shè qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng zì xī jiē yǐ chū.
内外縗服。主人倚仗於阶东,俱升就位,(应拜者立。)哭尽哀,相者引降,主人杖就次,主妇以下各就次。主人及诸子除首绖,著练冠,妻妾、女子子除腰绖。周服者者除之,丈夫素服吉冠屦,妇人素服吉屦。相者引主人及诸子倚杖如初,内外俱升就位哭。掌馔者以馔升自东阶,入设於灵座前,设讫,掌馔者降自西阶以出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, rù yì jiǔ zūn suǒ zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú líng zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú líng zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ fù mò chēng gū zǐ. mǒu gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. suì yuè jǐng pò, yǎn jí xiǎo xiáng, pān mù yǒng yuǎn, zhòng zēng tú liè. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn xiáng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, nèi wài yìng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, hái zūn suǒ. zhǔ rén kū bài yǔ zhù xìng diàn bǎn tóng shí. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiù wèi, kū jǐn āi, nèi wài gè hái cì. zhǔ rén zhàng rú shì. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhù yǔ jìn zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù kuì zhǔ, hé hù yǐ jiàng. qí sàng zhǔ zhù fèng chū, mái zhī yú miào mén wài zhī zuǒ. sì pǐn yǐ xià, dàn zhù hé hù yǐ jiàng, wú kuì zhǔ yí.
相者引主人降自西阶,诣罍洗,主人止哭,盥手洗爵;相者引主人升自西阶,入诣酒樽所酌醴,进,跪奠於灵座前,俯伏,兴,少退,西面立。祝持版进立於灵座之右,北面。内外皆止哭。祝跪读祝文曰:"维年月朔日,子哀子(父殁称孤子。)某敢昭告於考某官封谥:(妣云妣夫人某氏。)岁月警迫,奄及小祥,攀慕永远,重增屠裂。谨以洁牲柔毛、刚鬛、明粢、芗合、芗萁、嘉蔬、嘉荐、醴齐,(四品以下,谨以洁牲柔毛、刚鬛、嘉荐、普淖、明齐、溲酒。馀同。)祗荐祥事於考某官封谥,尚飨。"主人哭再拜,内外应拜者皆再拜哭。祝兴,进,跪奠版於灵座,兴,还樽所。(主人哭拜与祝兴奠版同时。)相者引主人就位,哭尽哀,内外各还次。(主人杖如式。)祝阖户,与执樽罍者降出。少顷,祝与进馔者入,开户,彻馔,祝匮主,阖户以降。其丧主祝奉出,埋之於庙门外之左。(四品以下,但祝阖户以降,无匮主仪。)
zì xiǎo xiáng zhī hòu, zhǐ zhāo xī zhī kū, kū wú shí, āi zhì zé kū. shǐ shí cài guǒ, fàn sù shí, yǐn shuǐ jiāng. wú yán lào bù néng shí, yán lào kě. yòu zhōu ér dà xiáng.
自小祥之后,止朝夕之哭,(哭无时,哀至则哭。)始食菜果,饭素食,饮水浆。无盐酪不能食,盐酪可。又周而大祥。
dà xiáng jì
大祥祭
qián yī rì zhī xī, chú è shì, zhāng wéi, yòu bèi nèi wài shòu fú wèi zhī dà xiáng zhī fú. gè yú qí cì. zhǔ rén jí zhū zǐ jù mù yù zhì zhǎo jiǎn. láo zhuàn jí qì rú xiǎo xiáng zhī lǐ.
前一日之夕,除垩室,张帷,又备内外受服(谓之大祥之服。)各於其次。主人及诸子俱沐浴、栉、爪剪。牢馔及器如小祥之礼。
qí rì sù xìng, nèi wài gè fú qí cuī fú, bìng yú cì kū, jǐn āi. chú fú zhě zhe chú fú qì, yòu kū, jǐn āi zhǐ. mèi shuǎng qián, liù pǐn yǐ xià yún sù xìng. zhù rù, zhú xiān, shēng zì zuò jiē, rù yú shì, zhù zhěng fú líng yán, qǐ kuì chū shén zhǔ, zhì yú zuò, yòu jǐ yǐ chū. sì pǐn yǐ xià, wéi zhù rù zhěng fú jǐ yán yǐ chū.
其日夙兴,内外各服其縗服,并於次哭,尽哀。除服者著除服讫,又哭,尽哀止。昧爽前,(六品以下云夙兴。)祝入,烛先,升自阼阶,入於室,祝整拂灵筵,启匮出神主,置於座,右几以出。(四品以下,唯祝入整拂几筵以出。)
zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú xī jiē xī nán rú chū, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú líng zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi zhě xiān rù, lì yú zūn léi zhī hòu. nèi wài jù shēng, jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn shēng zì dōng jiē, rù shè yú zuò qián, zhì shè qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng zì xī jiē yǐ chū.
掌事者设罍洗篚於西阶西南如初,篚实爵一,巾一,加幂。设瓦甒二於灵座之左,北墉下,醴酒在东,幂用絺,加勺,南柄。具馔於堂东。祝与执樽罍者先入,立於樽罍之后。内外俱升,就位哭。掌馔者以馔升自东阶,入设於座前,置设讫,掌馔者降自西阶以出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì xī jiē, yì léi xǐ, zhǔ rén zhǐ kū, guàn shǒu xǐ jué. xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì xī jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú líng qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú líng zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi āi zǐ fù sāng chēng gū zǐ. mǒu gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yún bǐ fū rén mǒu shì. rì yuè yú mài, yǎn jí dà xiáng, pān mù yǒng yuǎn, wú rèn huāng bó. jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn xiáng shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, yīng bài zhě jiē zài bài kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú líng zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiù wèi kū, jǐn āi.
相者引主人降自西阶,诣罍洗,主人止哭,盥手洗爵。相者引主人升自西阶,诣酒樽所,酌醴,进,跪奠於灵前,俯伏,兴,少退,西面立。祝持版进立於灵座之右,北面。内外皆止哭。祝跪读祝文曰:"维年月朔日,子哀子(父丧称孤子。)某敢昭告於考某官封谥:(妣云妣夫人某氏。)日月逾迈,奄及大祥,攀慕永远,无任荒踣。谨以洁牲柔毛、刚鬛、明粢、芗合、芗萁、嘉蔬、嘉荐、醴齐,(四品以下,谨以洁牲柔毛、刚鬛、嘉荐、普淖、明齐、溲酒。馀同。)祗荐祥事於考某官封谥,尚飨。"主人哭再拜,应拜者皆再拜哭。祝兴,进,跪奠版於灵座,兴,还樽所。相者引主人就位哭,尽哀。
zhǔ rén yǐ xià gè hái wài qǐn, qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià hái yú qǐn. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn, zhù kuì zhǔ, sì pǐn yǐ xià dàn zhǎng shì zhě chú líng zuò. hé hù ér chū.
主人以下各还外寝,妻妾、女子子以下还於寝。祝阖户,与执樽罍者降出。少顷,掌馔者入,开户,彻馔,祝匮主,(四品以下但掌事者除灵座。)阖户而出。
xián yuè ér dàn. zì dà xiáng zhī hòu, wài wú kū zhě, shí yǒu hǎi jiàng.
閒月而禫。自大祥之后,外无哭者,食有醢酱。
dàn jì
禫祭
qián yī rì, zhǎng shì zhě xiān bèi nèi wài dàn fú, gè chén yú bié suǒ. zhǔ rén jí zhū zǐ jù mù yù zhì zhǎo jiǎn, réng sù yú wài qǐn. láo zhuàn jí qì rú dà xiáng zhī lǐ.
前一日,掌事者先备内外禫服,各陈於别所。主人及诸子俱沐浴、栉、爪剪,仍宿於外寝。牢馔及器如大祥之礼。
qí rì sù xìng, zhù rù, zhú xiān, shēng, fú jǐ yán, qǐ kuì, chū shén zhǔ zhì yú zuò. sì pǐn yǐ xià wéi shè jǐ yán yú diàn. zhǎng shì zhě shè léi xǐ fěi yú dōng jiē dōng nán rú cháng, fěi shí jué yī, jīn yī, jiā mì. shè wǎ wǔ èr yú zuò zhī zuǒ, běi yōng xià, lǐ jiǔ zài dōng, mì yòng chī, jiā sháo, nán bǐng. jù zhuàn yú táng dōng. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě xiān rù, lì yú zūn léi fěi zhī hòu.
其日夙兴,祝入,烛先,升,拂几筵,启匮,出神主置於座。(四品以下唯设几筵於奠。)掌事者设罍洗篚於东阶东南如常,篚实爵一,巾一,加幂。设瓦甒二於座之左,北墉下,醴酒在东,幂用絺,加勺,南柄。具馔於堂东。祝与执樽罍篚者先入,立於樽罍篚之后。
zhǔ rén jí zhū zǐ qī qiè nǚ zǐ zi réng xiáng fú, wèi zhǎng zǐ sān nián zhě yì xiáng fú. nèi wài jù shēng jiù wèi, kū jǐn āi, jiàng, shì xiáng fú, yīng dàn fú zhě zhe dàn fú. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jù shēng, jiù wèi kū. zhǎng zhuàn zhě yǐ zhuàn rù, shēng, shè yú zuò qián qì, zhí zhuàn zhě chū.
主人及诸子、妻妾、女子子仍祥服,(为长子三年者亦祥服。)内外俱升就位,哭尽哀,降,释祥服,应禫服者著禫服。相者引主人以下俱升,就位哭。掌馔者以馔入,升,设於座前讫,执馔者出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén jiàng zì dōng jiē, yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué xiāng zhě yǐn zhǔ rén shēng zì dōng jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhuó lǐ, jìn, guì diàn yú zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xī miàn lì. zhù chí bǎn jìn lì yú zuò zhī yòu, běi miàn. nèi wài jiē zhǐ kū. zhù guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi gū zǐ mǒu, gǎn zhāo gào yú kǎo mǒu guān fēng shì: bǐ yuē bǐ fū rén mǒu shì. dàn zhì yǒu qī, zhuī yuǎn wú jí, jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè míng zī xiāng hé xiāng qí jiā shū jiā jiàn lǐ qí, sì pǐn yǐ xià jǐn yǐ jié shēng róu máo gāng liè jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ. yú tóng. zhī jiàn dàn shì yú kǎo mǒu guān fēng shì, shàng xiǎng." zhǔ rén kū zài bài, yīng bài zhě zài bài, nèi wài jiē kū. zhù xìng, jìn, guì diàn bǎn yú zuò, hái zūn suǒ.
相者引主人降自东阶,诣罍洗,盥手洗爵;相者引主人升自东阶,诣酒樽所,酌醴,进,跪奠於座前,俯伏,兴,少退,西面立。祝持版进立於座之右,北面。内外皆止哭。祝跪读祝文曰:"维年月朔日,子孤子某,敢昭告於考某官封谥:(妣曰妣夫人某氏。)禫制有期,追远无及,谨以洁牲柔毛、刚鬛、明粢、芗合、芗萁、嘉蔬、嘉荐、醴齐,(四品以下谨以洁牲柔毛、刚鬛、嘉荐、普淖、明齐、溲酒。馀同。)祗荐禫事於考某官封谥,尚飨。"主人哭再拜,应拜者再拜,内外皆哭。祝兴,进,跪奠版於座,还樽所。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià chū, jiàng zì dōng jiē, hái qǐn nèi xiāng zhě yǐn qī qiè nǚ zǐ zi yǐ xià jiàng zì xī jiē cè, hái yú qǐn. zhù hé hù, yǔ zhí zūn léi zhě jiàng chū. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě rù, kāi hù, chè zhuàn yǐ chū zhù kuì shén zhǔ, hé hù yǐ jiàng.
相者引主人以下出,降自东阶,还寝;内相者引妻妾、女子子以下降自西阶侧,还於寝。祝阖户,与执樽罍者降出。少顷,掌馔者入,开户,彻馔以出;祝匮神主,阖户以降。
fù miào rú bié yí. zì dàn zhī hòu, nèi wú kū zhě, shǐ yǐn lǐ jiǔ, shí gān ròu.
祔庙如别仪。自禫之后,内无哭者,始饮醴酒,食乾肉。
fù miào liù pǐn yǐ xià yún fù jì.
祔庙(六品以下云祔祭。)
jiāng fù, bo rì rú cháng yí. sì pǐn yǐ xià shì rì rú cháng yí.
将祔,卜日如常仪。(四品以下筮日如常仪。)
jiāng fù, zhǎng shì zhě xiān yú shǐ zǔ miào shì nèi xī bì wèi kǎn shì. sì pǐn yǐ xià wú cǐ yí. qián sān rì, zhǔ rén jí yà xiàn zhōng xiàn jí zhū zhí shì zhě jù sàn zhāi èr rì, zhì zhāi yī rì.
将祔,掌事者先於始祖庙室内西壁为埳室。(四品以下无此仪。)前三日,主人及亚献、终献及诸执事者俱散斋二日,致斋一日。
qián yī rì, zhǎng shì zhě qīng sǎo miào zhī nèi wài. qí miào yīng dì qiān zhě, jiē chū shén zhǔ zhì yú zuò, sì pǐn yǐ xià, dàn dì qiān zhě shè zuò, wú shén zhǔ, xià tóng. zhǔ rén yǐ jiǔ pú gào qiān qì, suì yí chuáng wò, yǐ cì qiān shén zhǔ, zhì yú wò zuò, yòu diàn jiǔ pú hǎi yǐ ān shén. shǎo qǐng, zhǎng zhuàn zhě chè zhuàn yǐ chū, zhǎng miào zhě yǐ cì kuì shén zhǔ nà yú kǎn shì qì, liù pǐn yǐ xià, dàn qián yī rì zhǎng shì zhě qīng sǎo zhèng qǐn zhī nèi wài. qí rì wèi míng, zhǎng shì zhě shè zēng zǔ zhī zuò yú zhèng qǐn shì nèi zhī ào, dōng xiàng. yòu shè kǎo zhī fù zuò yú zēng zǔ shì nèi dōng bì xià, xī xiàng, yòu jǐ. bǐ zé fù yú zēng zǔ gū, shè zuò yì rú zhī. yán zēng zǔ jí zēng zǔ gū, jiē jù xiào zǐ zhī yán, yú wáng zhě zǔ jí zǔ gū yě. fù yú zēng zǔ, zé zēng zǔ bǐ pèi, yǒu shì yú zūn, kě yǐ jí bēi zhě. liù pǐn yǐ xià, shè kǎo zhī fù zuò yú zēng zǔ zuò dōng nán, běi xiàng, jiē yòu jǐ. yú tóng. shè zhǔ rén wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng. shè zǐ sūn wèi yú nán mén nèi dào dōng, běi miàn xī shàng. shè yà xiàn zhōng xiàn wèi yú zhǔ rén dōng nán, shè zhǎng shì zhě yǐ xià wèi yú zhōng xiàn dōng nán, jù xī miàn běi shàng. yà xiàn zhōng xiàn yǐ guó guān liáo zuǒ, ruò wú, qīn bīn chōng. shè zàn chàng zhě wèi yú zhǔ rén xī nán, xī miàn. shè jiǔ zūn yú táng shàng shì hù zhī dōng nán, běi xiàng xī shàng. shè xǐ yú zuò jiē dōng nán, běi xiàng, dōng xī dāng dōng liù, liù pǐn yǐ xià yún dōng róng. nán běi yǐ táng shēn léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì, fěi shí jué sān, jīn èr, jiā mì. qí jué shù měi miào sān.
前一日,掌事者清扫庙之内外。其庙应递迁者,皆出神主置於座,(四品以下,但递迁者设座,无神主,下同。)主人以酒脯告迁讫,遂移床幄,以次迁神主,置於幄座,又奠酒脯醢以安神。少顷,掌馔者彻馔以出,掌庙者以次匮神主纳於埳室讫,(六品以下,但前一日掌事者清扫正寝之内外。其日未明,掌事者设曾祖之座於正寝室内之奥,东向。)又设考之祔座於曾祖室内东壁下,西向,右几。(妣则祔於曾祖姑,设座亦如之。言曾祖及曾祖姑,皆据孝子之言,於亡者祖及祖姑也。祔於曾祖,则曾祖妣配,有事於尊,可以及卑者。六品以下,设考之祔座於曾祖座东南,北向,皆右几。馀同。)设主人位於东阶东南,西向。设子孙位於南门内道东,北面西上。设亚献、终献位於主人东南,设掌事者以下位於终献东南,俱西面北上。(亚献终献以国官僚佐,若无,亲宾充。)设赞唱者位於主人西南,西面。设酒樽於堂上室户之东南,北向西上。设洗於阼阶东南,北向,东西当东霤,(六品以下云东荣。)南北以堂深;罍水在洗东,篚在洗西,南肆,篚实爵三,巾二,加幂。(其爵数每庙三。)
fù rì, nèi wài sù xìng, zhǎng zhuàn zhě xiān jù shǎo láo zhī zhuàn èr zuò, gè zǔ sān, guǐ èr, liù pǐn yǐ xià jù tè shēng zhī zhuàn èr zuò, gè zǔ yī, guǐ èr. yú tóng. fǔ èr, xíng èr, jiǔ zūn èr. qí èr zūn, yī shí xuán jiǔ, wèi shàng yī shí qīng jiǔ, cì zhī. shàng zūn jiā xuán jiǔ zhě, zhòng gǔ. qí biān dòu, yī pǐn zhě gè shí èr. èr pǐn sān pǐn gè bā, sì pǐn wǔ pǐn gè liù, liù pǐn yǐ xià zhě gè sì. zhǔ rén jí xíng shì zhě gè fú jì fú. zhǎng shì zhě jù yāo yú. zhǎng miào zhě kāi shén zhǔ zhì yú zuò, jiàng chū. zēng zǔ bǐ shén zhǔ bìng ér chù yòu. ruò fù bǐ zé chū zēng zǔ bǐ shén zhǔ ér yǐ. zhí zūn léi fěi zhě rù jiù wèi. sì pǐn yǐ xià, zé zhǔ rén yǐ xià jiē rù jiù wèi, yòu zhū fù rén tíng yú mén wài, zhōu yǐ xíng wéi, qí jì qì ér hái. liù pǐn yǐ xià, zé zhū fù rén wèi yú xī jiē xī nán, yú yǔ sì pǐn yǐ xià tóng.
祔日,内外夙兴,掌馔者先具少牢之馔二座,各俎三,簋二,(六品以下具特牲之馔二座,各俎一,簋二。馀同。)簠二,鉶二,酒樽二。其二樽,一实玄酒,为上;一实清酒,次之。(上樽加玄酒者,重古。)其笾豆,一品者各十二。(二品三品各八,四品五品各六,六品以下者各四。)主人及行事者各服祭服。掌事者具腰舆。掌庙者开神主置於座,降出。(曾祖妣神主并而处右。若祔妣则出曾祖妣神主而)(已。)执樽罍篚者入就位。(四品以下,则主人以下皆入就位,又诸妇人停於门外,周以行帷,俟祭讫而还。六品以下,则诸妇人位於西阶西南,馀与四品以下同。)
nèi wài jù jiù líng shì suǒ. zhù jìn zuò qián, xī miàn gào yuē:" yǐ jīn jí chén, fèng qiān shén zhǔ yú miào." zhí yú zhě yǐ yú shēng, rù, jìn yú yú zuò qián. zhù nà shén zhǔ yú kuì, zhì yú yú, zhù réng fú yú zuǒ, ruò fù bǐ, zé hūn sì zhī shǔ fú yú yòu. jiàng zì xī jiē, zǐ sūn nèi wài péi cóng yú hòu. zhì miào mén, zhū fù rén tíng yú mén wài, zhōu yǐ xíng wéi, qí jì qì ér hái. shén zhǔ rù zì nán mén, shēng zì xī jiē, rù yú shì. zhū zǐ sūn cóng shēng, lì yú shì hù xī, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. xíng shì zhě cóng rù, gè jiù wèi. yú yì kǎn shì qián, huí yú xī xiàng. zhù qǐ kuì, chū shén zhǔ zhì yú zuò. yú jiàng, lì yú xī jiē xià, dōng xiàng. xiāng zhě yǐn zhǔ rén yǐ xià jiàng zì dōng jiē, gè jiù wèi. zì nèi wài gè jiù líng shì yǐ xià, sì pǐn yǐ xià wú. zhù lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. zhǎng zhuàn zhě yǐn zhuàn rù, shēng zì dōng jiē, rù yú shì, gè yú shén zuò qián shī shè qì, zhǎng zhuàn yǐ xià jiàng chū.
内外俱就灵室所。祝进座前,西面告曰:"以今吉辰,奉迁神主於庙。"执舆者以舆升,入,进舆於座前。祝纳神主於匮,置於舆,祝仍扶於左,(若祔妣,则阍寺之属扶於右。)降自西阶,子孙内外陪从於后。至庙门,诸妇人停於门外,周以行帷,俟祭讫而还。神主入自南门,升自西阶,入於室。诸子孙从升,立於室户西,重行东面,以北为上。行事者从入,各就位。舆诣埳室前,回舆西向。祝启匮,出神主置於座。舆降,立於西阶下,东向。相者引主人以下降自东阶,各就位。(自内外各就灵室以下,四品以下无。)祝立定,赞唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。掌馔者引馔入,升自东阶,入於室,各於神座前施设讫,掌馔以下降出。
xiāng zhě yǐn zhǔ rén yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, shēng zì dōng jiē, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, zhǔ rén zhuó jiǔ, xiāng zhě yǐn zhǔ rén rù shì, jìn, běi miàn guì diàn jué yú zēng zǔ shén zuò qián, fǔ fú, xìng xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, yì jiǔ zūn suǒ, qǔ jué zhuó jiǔ, rù shì, jìn, dōng xiàng guì diàn yú zǔ shén zuò qián, fǔ fú, xìng, chū hù běi miàn lì. qún zǔ jí kǎo jiē rú zhī. zhù chí bǎn jìn yú shì hù wài zhī yòu, dōng xiàng guì dú zhù wén yuē:" wéi nián yuè shuò rì, zi xiào zēng sūn mǒu guān fēng mǒu gǎn zhāo gào yú zēng zǔ mǒu guān fēng shì ruò wú guān fēng, dàn yún zēng zǔ zhī líng. fù mǔ yún zēng zǔ bǐ fū rén mǒu shì, bù gào zēng zǔ. zǔ mǒu guān fēng shì ruò fù mǔ, yún zǔ bǐ mǒu shì. yǐ xià wú guān fēng zhě, dàn yún kǎo bǐ zhī líng. kǎo mǒu guān fēng shì: ruò fù mǔ, yún bǐ mǒu shì. rú fù zài, bù kě jù qiān zǔ bǐ, xiān bǐ yí yú miào dōng běi, dāng bié lì yī shì, cáng qí zhǔ, dài kǎo tóng fù. mǒu zuì jī bù miè, suì jí miǎn sàng, xiān wáng zhì lǐ, liàn zhǔ rén fù, zōng miào shàng qiān, zhāo mù jì xù, shì yòng shì yú huáng kǎo fēng shì, yǐ qiān wáng kǎo fēng shì, jī fù sūn mǒu fēng shì. wú guān fēng zhě, dàn yún yǐ shì qiān yú zǔ, jī fù mǒu sūn. ruò mǔ tóng fù, zé yún shì qiān yú zǔ gū fū rén mǒu shì, yǐ jī fù sūn fù fū rén mǒu shì. gè suí suǒ chēng. wú guān fēng zhě, dàn yún yǐ shì qiān yú zǔ gū mǒu shì, yǐ jī fù sūn fù mǒu shì. jǐn yǐ jié shēng gāng liè, jiā jiàn pǔ nào míng qí sōu jiǔ, zhī jiàn yú zēng zǔ mǒu guān fēng shì, zēng zǔ bǐ mǒu shì pèi zǔ mǒu guān fēng shì, zǔ bǐ mǒu shì pèi kǎo mǒu guān fēng shì. ruò fù mǔ, zé yún zēng zǔ bǐ mǒu shì, zǔ bǐ mǒu shì. shàng xiǎng." xìng. zhǔ rén zài bài. zhù jìn, rù, diàn bǎn yú zēng zǔ shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiāng zhě yǐn zhǔ rén rù shì, lì yú xī bì xià, dōng miàn zài bài. xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, jiàng, huán běn wèi.
相者引主人诣罍洗,盥手洗爵,升自东阶,诣酒樽所,执樽者举幂,主人酌酒,相者引主人入室,进,北面跪奠爵於曾祖神座前,俯伏,兴;相者引主人出,诣酒樽所,取爵酌酒,入室,进,东向跪奠於祖神座前,俯伏,兴,出户北面立。(群祖及考皆如之。)祝持版进於室户外之右,东向跪读祝文曰:"维年月朔日,子孝曾孙某官封某敢昭告於曾祖某官封谥、(若无官封,但云曾祖之灵。祔母云曾祖妣夫人某氏,不告曾祖。)祖某官封谥、(若祔母,云祖妣某氏。以下无官封者,但云考妣之灵。)考某官封谥:(若祔母,云妣某氏。如父在,不可遽迁祖妣,先妣宜於庙东北,当别立一室,藏其主,待考同)(祔。)某罪积不灭,岁及免丧,先王制礼,练主人祔,宗庙上迁,昭穆继序,是用適於皇考封谥,以迁王考封谥,跻祔孙某封谥。(无官封者,但云以適迁於祖,跻祔某孙。若母同祔,则云適迁於祖姑夫人某氏,以跻祔孙妇夫人某氏。各随所称。无官封者,但云以適迁於祖姑某氏,以跻祔孙妇某氏。)谨以洁牲刚鬛,嘉荐、普淖、明齐、溲酒,祗荐於曾祖某官封谥,曾祖妣某氏配;祖某官封谥,祖妣某氏配;考某官封谥。(若祔母,则云曾祖妣某氏,祖妣某氏。)尚飨。"兴。主人再拜。祝进,入,奠版於曾祖神座,兴,还樽所。相者引主人入室,立於西壁下,东面再拜。相者引主人出,降,还本位。
chū zhǔ xiàn jiāng bì, xiāng zhě yǐn yà xiàn yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, shēng yì jiǔ zūn suǒ, zhuó jiǔ, rù, jìn, běi miàn guì diàn yú zēng zǔ zuò qián, fǔ fú, xìng xiāng zhě yǐn yà xiàn yì jiǔ zūn suǒ, qǔ jué zhuó jiǔ, rù, jìn, dōng miàn guì diàn yú zǔ shén zuò, kǎo yì rú zhī. fǔ fú, xìng, chū hù běi miàn zài bài qì, yòu rù shì, lì yú xī bì xià, dōng miàn zài bài, xiāng zhě yǐn chū, jiàng fù wèi.
初主献将毕,相者引亚献诣罍洗,盥手洗爵,升诣酒樽所,酌酒,入,进,北面跪奠於曾祖座前,俯伏,兴;相者引亚献诣酒樽所,取爵酌酒,入,进,东面跪奠於祖神座,(考亦如之。)俯伏,兴,出户北面再拜讫,又入室,立於西壁下,东面再拜,相者引出,降复位。
yà xiàn jiāng bì, xiāng zhě yǐn zhōng xiàn yì léi xǐ, guàn shǒu, shēng zhuó zhōng xiàn rú yà xiàn zhī yí qì, xiāng zhě yǐn zhōng xiàn jiàng fù wèi.
亚献将毕,相者引终献诣罍洗,盥手,升酌终献如亚献之仪讫,相者引终献降复位。
zhù rù, chè dòu, hái zūn suǒ. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. xiāng zhě yǐn zhǔ rén chū, yòu xiāng zhě yǐn zài wèi zǐ sūn yǐ xià chū. zhǎng zhuàn zhě rù, chè zhuàn yǐ chū. zhǎng miào zhě yǔ zhù hūn sì nà zēng zǔ shén zhǔ yú kǎn shì, chū. yòu yǐ yāo yú shēng, yì kǎo shén zuò qián, zhù nà zhǔ yú kuì, zhì yú yú, yì kǎo miào, chū shén zhǔ zhì yú zuò, jìn jiǔ pú zhī diàn yú zuò qián, shǎo qǐng chè zhī, zhù nà shén zhǔ yú kǎn shì. zì zhǎng miào zhě yǐ xià, liù pǐn yǐ xià wú.
祝入,彻豆,还樽所。赞唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。相者引主人出,又相者引在位子孙以下出。掌馔者入,彻馔以出。掌庙者与祝、阍寺纳曾祖神主於埳室,出。又以腰舆升,诣考神座前,祝纳主於匮,置於舆,诣考庙,出神主置於座,进酒脯之奠於座前,少顷彻之,祝纳神主於埳室。(自掌庙者以下,六品以下无。)
qí cuī sān nián, qí yú zú kū xiáng dàn biàn chú zhī jié, yǔ zhǎn cuī tóng. fù zài wèi mǔ wèi qī dāng èr xiáng jí dàn, rì yuè zhī qī suī yì, qí yí jié zé tóng. zhōu fú yǐ xià biàn chú, yī qí yuè suàn, gè yǐ qí rì zhī chén, bèi cuī fú, shēng jiù wèi, kū jǐn āi, jiàng yì bié shì, shì cuī fú, zhe sù fú, yòu jiù wèi kū jǐn āi, chū jiù bié shì zhōng rì. yì mén zhě zhì xī, gè hái qí jiā.
齐縗三年,其虞、卒哭、祥、禫变除之节,与斩縗同。父在为母、为妻当二祥及禫,日月之期虽异,其仪节则同。周服以下变除,依其月算,各以其日之晨,备縗服,升就位,哭尽哀,降诣别室,释縗服,著素服,又就位哭尽哀,出就别室终日。异门者至夕,各还其家。