strong lǐ jiǔ shí qī kāi yuán lǐ zuǎn lèi sān shí èr xiōng lǐ sì strong
禮九十七 開元禮纂類三十二 凶禮四
dōng gōng fēi wén sàng
東宮妃聞喪
wén fù mǔ zǔ fù mǔ sàng
聞父母祖父母喪
huáng tài zǐ fēi wèi fù mǔ zǔ fù mǔ jǔ āi.
皇太子妃為父母、祖父母舉哀。
qí rì, fù sàng zhě zhì, běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn qì, jǔ āi qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhǎng yán xiān yú bié diàn dōng bì xià shè jiàn, wèi fēi jǔ āi wèi, xī xiàng. wèi zǔ fù mǔ zé běi bì xià, nán xiàng. bié diàn qián shè màn, xià běi miàn shè liáng dì yǐ xià wèi, xī shàng. qián èr kè, nǚ shì lín zhě jí liè yú gé wài biàn cì. sī zé yī rén shēng lì yú diàn shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn. zhì qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,赴喪者至,本司散下其禮,所司隨職供辦訖,舉哀前三刻,司則版啟:"請中嚴。"掌筵先於別殿東壁下設薦,為妃舉哀位,西向。為祖父母則北壁下,南向。別殿前設幔,下北面設良娣以下位,西上。前二刻,女侍臨者集列於閤外便次。司則一人升立於殿上東楹之南,女史二人立於階下,並西面。至前一刻,司則版啟:"外辦。"
zhì shí, yǐn fēi chū, shēng diàn, shì wèi rú cháng. diǎn nèi bǎn qǐ fù wén, sī zé chuán qǐ, chēng" mǒu guān ruò mǒu fū rén. yǐ mǒu yuè rì chén hōng". fēi tí ruò kū, fù mǔ tí, zǔ fù mǔ kū. jǐn yī āi wèn gù, yòu kū jǐn āi. fēi gǎi sù fú, liáng dì yǐ xià shì lín zhě jiē sù fú, kū yòu jǐn āi. nǚ shì zhě yǐ sī guī xià nǚ shǐ chōng zhī. yǐn liáng dì yǐ xià rù, gè jiù wèi. sī zé chēng bài, nǚ shǐ chéng chuán, fán sī zé yǒu cí, nǚ shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng xià, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià tuì. sī zé guì qǐ:" qǐng kū zhǐ." fēi zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ. fēi tuì shě bié cì, shì cóng zhě shì wèi rú cháng. yú gé kū lín rú cháng lǐ.
至時,引妃出,升殿,侍衛如常。典內版啟赴聞,司則傳啟,稱"某官(若某夫人。)以某月日辰薨"。妃啼若哭,(父母啼,祖父母哭。)盡一哀;問故,又哭盡哀。妃改素服,良娣以下侍臨者皆素服,哭又盡哀。女侍者(以司閨下女史充之。)引良娣以下入,各就位。司則稱拜,女史承傳,(凡司則有詞,女史皆承傳。)良娣以下在位者皆再拜;司則稱哭,良娣以下在位者皆哭;十五舉聲,司則稱止,良弟以下在位者皆止;司則稱拜,良娣以下在位者皆再拜;司則稱下,女侍者引良娣以下退。司則跪啟:"請哭止。"妃止,從臨者皆止。妃退舍別次,侍從者侍衛如常。於閤哭臨如常禮。
qí rì bū lín, qián èr kè qǐ yán, liáng dì yǐ xià fù jí. yī kè qǐ bàn. zhì shí, yǐn gè fù wèi. sī zé guì zòu:" qǐng kū." fēi kū lín rú chū, liáng dì yǐ xià jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ jiē zhǐ, dàn wú bài, qí tā rú qián yí.
其日晡臨,前二刻啟嚴,良娣以下赴集。一刻啟辦。至時,引各復位。司則跪奏:"請哭。"妃哭臨如初,良娣以下皆哭,十五舉聲,司則稱止皆止,但無拜,其他如前儀。
fēi wèi fù mǔ zhī jǔ āi yě, qí fēi nǚ yì sù fú, yǐn shēng wèi yú hù nèi zhī dōng, běi miàn, yǔ fēi jù kū yú liáng dì yǐ xià zhī tuì yě, zàn zhǐ yǐn tuì. zì hòu bēn fù rú bié lǐ. qí yǒu jí gù wèi jí bēn, zé zì hòu cháo bū fù jí, qǐ yǐn jí wèi kū lín rú chū, yǐ zhì chéng fú. wén wài zǔ fù mǔ sàng, zé yú bié gōng cì, qí rì bū lín hòu, sān cháo kū lín ér zhǐ. wèi zhū wáng fēi zhǔ běn fú dà gōng zhě, qí rì bū lín ér zhǐ, xiǎo gōng yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ. wèi liáng dì zōng qī yǔ zhū wáng fēi zhǔ tóng. liáng dì yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ. qí rì nèi wài yīng fèng wèi zhě, fù jí qǐ yǐn jí shàng xià wèi cì kū lín fǔ wèi jí bài kū fèng wèi rú cháng lǐ. qí rì gōng guān děng yīng fèng wèi zhě, fù jí gōng mén fèng wèi rú cháng lǐ. zì hòu jiē rán.
妃為父母之舉哀也,其妃女亦素服,引升位於戶內之東,北面,與妃俱哭;於良娣以下之退也,贊止引退。自後奔赴如別禮。其有疾故未及奔,則自後朝晡赴集,啟引即位哭臨如初,以至成服。(聞外祖父母喪,則於別宮次,其日晡臨後,三朝哭臨而止。為諸王妃主本服大功者,其日晡臨而止,小功以下一舉哀而止。為良娣、宗戚與諸王妃主同。良娣以下一舉哀而止。其日內外應奉慰者,赴集、啟引、即上下位次、哭臨、撫慰及拜哭、奉慰如常禮。其日宮官等應奉慰者,赴集宮門奉慰如常禮。自後皆然。)
sān rì chéng fú. běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. zhǎng yán xiān yú fēi jǔ āi bié diàn dōng bì shè sù xià chuáng xí, wèi fēi chéng fú wèi, xī xiàng. wèi zǔ fù mǔ zé běi bì xià, nán xiàng. suǒ sī xiān zhì fēi qí cuī zhōu zhī fú, yòu zhì liáng dì yǐ xià fú yì rú zhī.
三日成服。本司散下其禮,所司隨職供辦。掌筵先於妃舉哀別殿東壁設素下床蓆,為妃成服位,西向。為祖父母則北壁下,南向。所司先制妃齊縗周之服,又制良娣以下服亦如之。
qí rì, chéng fú qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" zhōng yán." nǚ shì lín zhě shēng liè yú bié diàn shàng, kū bù jué shēng. qián èr kè, sī zé yú bié diàn qián màn xià zhěng shè liáng dì yǐ xià kū wèi rú chū yòu yú diàn shàng fēi wèi qián shè xí, wèi fèng wèi wèi. liáng dì yǐ xià réng chū fú, jí liè yú gé wài cì. nǚ shì zhě gè yǐ qiè fèng qí cuī fú jìn shòu, réng zàn biàn fú yān. sī zé yī rén shēng lì yú diàn shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn. zhǎng yán yǐ qiè fèng cuī fú shēng, dōng xián běi miàn lì. chéng fú qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,成服前三刻,司則版啟:"中嚴。"女侍臨者升列於別殿上,哭不絕聲。前二刻,司則於別殿前幔下整設良娣以下哭位如初;又於殿上妃位前設席,為奉慰位。良娣以下仍初服,集列於閤外次。女侍者各以篋奉其縗服進授,仍贊變服焉。司則一人升立於殿上東楹之南,女史二人立於階下,並西面。掌嚴以篋奉縗服升,東閒北面立。成服前一刻,司則版啟:"外辦。"
fēi réng chū fú jí wèi, shì wèi rú chū. sī zé guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé guì zòu:" qǐng zhǐ, chéng fú." fēi zhǐ, zhǎng yán yǐ qiè fèng cuī fú jìn, guì shòu, xìng, réng zàn biàn fú yān. yú biàn fú zé quán shè bù zhàng, yǐ ér qù zhī. biàn fú yǐ, sī zé yòu guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū. nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià rù jí wèi, sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ. nǚ shì zhě yǐn liáng dì xíng shǒu yī rén shēng, yì fēi qián xí wèi, guì fèng wèi, xìng, nǚ shì zhě yǐn jiàng, hái běn wèi. sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài. nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià tuì. sī zé guì qǐ:" kū zhǐ." fēi zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ. fēi tuì shě bié shì rú cháng lǐ, shì cóng zhě shì wèi rú chū, yú fēi kū lín rú chū. qí rì bū lín, bū qián èr kè qǐ yán, liáng dì yǐ xià fù jí. yī kè qǐ bàn, yǐn jí wèi kū lín rú chū.
妃仍初服即位,侍衛如初。司則跪啟:"請哭。"妃哭,從臨者皆哭,十五舉聲,司則跪奏:"請止,成服。"妃止,掌嚴以篋奉縗服進,跪授,興,仍贊變服焉。(於變服則權設步障,已而去之。)變服已,司則又跪啟:"請哭。"妃哭。女侍者引良娣以下入即位,司則稱拜,良娣以下在位者皆再拜;司則稱哭,良娣以下在位者皆哭;十五舉聲,司則稱止,良娣以下在位者皆止。女侍者引良娣行首一人升,詣妃前席位,跪奉慰,興,女侍者引降,還本位。司則稱拜,良娣以下在位者皆再拜。女侍者引良娣以下退。司則跪啟:"哭止。"妃止,從臨者皆止。妃退舍別室如常禮,侍從者侍衛如初,於妃哭臨如初。其日晡臨,晡前二刻啟嚴,良娣以下赴集。一刻啟辦,引即位哭臨如初。
qí yǒu fēi nǚ yīng chéng fú zhě, zé zhì xiǎo gōng wǔ yuè zhī fú, yǐn shēng jí wèi rú chū, yǔ fēi jù chéng fú, kū lín xiān bài wèi rú liáng dì zhī yí. yú liáng dì yǐ xià tuì, zàn zhǐ yǐn tuì. zì hòu cháo bū kū lín rú chū, yǐ zhì zú kū. ruò gōng chú zé rú bié lǐ. qí wèi zēng zǔ gāo zǔ fù mǔ, zé yǔ liáng dì yǐ xià jù chéng qí cuī sān yuè zhī fú rú cháng lǐ. wèi wài zǔ fù mǔ zhū wáng fēi zhǔ liáng dì zōng qī děng jǔ āi, bìng yǔ zǔ fù mǔ wén sàng lǐ tóng. qí yì zhě, yú bié gōng cì. qí rì bū lín, hòu sān cháo kū lín ér zhǐ. zhū wáng fēi zhǔ yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ.
其有妃女應成服者,則制小功五月之服,引升即位如初,與妃俱成服,哭臨先拜慰如良娣之儀。於良娣以下退,贊止引退。自後朝晡哭臨如初,以至卒哭。(若公除則如別禮。)其為曾祖高祖父母,則與良娣以下俱成齊縗三月之服如常禮。(為外祖父母、諸王妃主、良娣、宗戚等舉哀,並與祖父母聞喪禮同。其異者,於別宮次。其日晡臨,後三朝哭臨而止。諸王妃主以下一舉哀而止。)
bēn sàng
奔喪
bēn fù mǔ zǔ fù mǔ sàng
奔父母祖父母喪
běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. shǒu gōng xiān shè xíng gōng biàn diàn yú zhǔ rén dà mén wài zhī yòu, nán xiàng. yòu yú biàn diàn zhī hòu jí zuǒ yòu xiāng, shè liáng dì yǐ xià jí zhū péi cóng zhě biàn cì rú shì. yòu yú sàng qǐn qián shè zhàng màn, wèi liáng dì yǐ xià bài kū cì. zhǔ rén wǔ shǔ zhī qīn yú fēi wèi zhì zhī qián, jí liè yú zhǔ rén dì.
本司散下其禮,所司隨職供辦。守宮先設行宮便殿於主人大門外之右,南向。又於便殿之後及左右廂,設良娣以下及諸陪從者便次如式。又於喪寢前設障幔,為良娣以下拜哭次。主人五屬之親於妃未至之前,集列於主人第。
qí rì, chū gōng qián sì kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." chū gōng qián sān kè, zhū lǜ děng bèi liè cháng xíng zhàng wèi lǔ bù yú suǒ chū gōng mén wài nèi rú cháng yí. chū gōng qián èr kè, dǎo kè shè rén yú zhǔ rén dì sàng qǐn shī xī ruò bìn xī shè jiàn xí wèi fēi kū wèi, dōng xiàng. qí bēn zǔ fù mǔ sàng, zé hù nèi zhī xī, nán xiāng, běi miàn. dǎo kè shè rén yòu yú sàng qǐn tíng màn xià, běi miàn chóng xíng shè liáng dì yǐ xià bài kū wèi cì, běi miàn xī shàng. qí liáng dì yǐ xià péi cóng zhě gè fú sù fú, jí liè yǐ qí, péi cóng rú cháng. yǐ chéng fú zé fú cuī fú. nèi jiù wèi jìn è chē, qí zhàng wèi lǔ bù bìng yǐ cì zhěng liè yú suǒ chū gōng mén wài nèi rú cháng yí. chū gōng qián yī kè, sī guī yǐ xià yīng péi cóng zhě, bìng yǐ cì jìn yíng rú cháng. xiǎo yú jìn yú nèi tíng.
其日,出宮前四刻,司則版啟:"請中嚴。"出宮前三刻,諸率等備列常行仗衛鹵簿於所出宮門外內如常儀。出宮前二刻,導客舍人於主人第喪寢屍西(若殯西)設薦席為妃哭位,東向。(其奔祖父母喪,則戶內之西,南廂,北面。)導客舍人又於喪寢庭幔下,北面重行設良娣以下拜哭位次,北面西上。其良娣以下陪從者各服素服,集列以俟,陪從如常。(已成服則服縗服。)內廄尉進堊車,其仗衛鹵簿並以次整列於所出宮門外內如常儀。出宮前一刻,司閨以下應陪從者,並以次進迎如常。小輿進於內庭。
zhì shí, sī zé yòu bǎn qǐ:" wài bàn." fēi réng jǔ āi zhī fú, shēng yú chū, yǐ chéng fú zé fú cuī fú. sān miàn zhōu yǐ bái bù xíng wéi. zhì gé wài, fēi jiàng yú, shēng è chē, nèi jiù wèi zhí yù, diǎn nèi yǐ xià qián dǎo jiā yǐn yǔ sī guī yǐ xià shèng chē péi cóng rú cháng yí. liáng dì yǐ xià yīng cóng zhě, chéng chē yǐ cì xù cóng rú cháng. zhàng wèi jiā yǐn. fēi kū, cóng lín zhě suí kū bù jué shēng. yú fēi wèi dào zhī qián, sī yí zàn zhǔ rén nèi wài wǔ shǔ zhī qīn bìng chū jiù qián táng kū, qí wèi rú bìn táng zhī yí. dǎo kè shè rén yī rén shēng lì yú sàng qǐn dōng yíng zhī nán, nèi gěi shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn.
至時,司則又版啟:"外辦。"妃仍舉哀之服,升輿出,(已成服則服縗服。)三面周以白布行帷。至閤外,妃降輿,升堊車,內廄尉執御,典內以下前導夾引與司閨以下乘車陪從如常儀。良娣以下應從者,乘車以次序從如常。仗衛夾引。妃哭,從臨者隨哭不絕聲。於妃未到之前,司儀贊主人內外五屬之親並出就前堂哭,其位如殯堂之儀。導客舍人一人升立於喪寢東楹之南,內給使二人立於階下,並西面。
fēi zhì zhǔ rén dì jiàng chē suǒ, sī zé qǐ:" qǐng jiàng rù." fēi jiàng chē réng kū, rù zì wéi mén, sān miàn zhōu yǐ xíng wéi, cóng lín zhě réng kū cóng bù jué shēng, sī guī yǐ xià kū cóng rú chū, shì zhě jiā fú. zhǔ rén jiàng yì dōng jiē zhī nán, réng lì kū qí bēn zǔ fù mǔ sàng, zé zhǔ rén réng lì kū yǐ dài. zhòng zhǔ rén bìng jiàng lì yú zhǔ rén zhī hòu, xī miàn běi shàng, lì kū. yǐ fú jīng cū wèi xù. fēi zhì sàng qǐn tíng. zhǔ rén kū zhǐ, zài bài, réng lì kū. nǚ shì zhě fú yǐn, fēi kū shēng zì xī cè jiē, jìn shī xī, guì, píng shī fǔ xīn kū, cóng lín zhě réng kū. yú fēi zhī shēng yě, dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià cóng bēn zhě, gè quán shě yú biàn cì, qí zhàng wèi lǔ bù tún liè yú wài nèi rú cháng. zhǔ rén yǐ xià yīng shēng zhě shēng, gè jiù wèi kū. fēi kū jǐn yī āi, réng fú yǐn jí wèi kū, cóng lín zhě réng kū. ruò yǐ bìn, zé xiān yǐn jìn líng qián, guì píng líng kū, jǐn āi, qǐ yǐn tuì, xī miàn zài bài, nǎi jí wèi kū. dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià rù jí bān wèi. dǎo kè shè rén chēng bài, gěi shǐ chéng chuán, chàng" kě bài", fán shè rén yǒu cí, gěi shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài dǎo kè shè rén chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, dǎo kè shè rén chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ ruò yǐ chéng fú, zé yǐn xíng shǒu shēng wèi jiē rú cháng lǐ. dǎo kè shè rén chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài qì, dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià tuì hái biàn cì. sī zé guì qǐ fēi kū zhǐ, fēi zhǐ kū, cóng lín zhě jiē zhǐ, fēi tuì jiàng, jí biàn cì. diǎn nèi bǎn qǐ:" jiě yán." jiāng shì réng bù dé zhé lí bù wǔ.
妃至主人第降車所,司則啟:"請降入。"妃降車仍哭,入自闈門,三面周以行帷,從臨者仍哭從不絕聲,司閨以下哭從如初,侍者夾扶。主人降詣東階之南,仍立哭;(其奔祖父母喪,則主人仍立哭以待。)眾主人並降立於主人之後,西面北上,立哭。(以服精粗為序。)妃至喪寢庭。主人哭止,再拜,仍立哭。女侍者扶引,妃哭升自西側階,進屍西,跪,憑屍撫心哭,從臨者仍哭。於妃之升也,導客舍人引良娣以下從奔者,各權舍於便次,其杖衛鹵簿屯列於外內如常。主人以下應升者升,各就位哭。妃哭盡一哀,仍扶引即位哭,從臨者仍哭。(若已殯,則先引進靈前,跪憑靈哭,盡哀,啟引退,西面再拜,乃即位哭。)導客舍人引良娣以下入即班位。導客舍人稱拜,給使承傳,唱"可拜",(凡舍人有詞,給使皆承傳。)良娣以下在位者皆再拜;導客舍人稱哭,良娣以下在位者皆哭;十五舉聲,導客舍人稱止,良娣以下在位者皆止;(若已成服,則引行首升慰皆如常禮。)導客舍人稱拜,良娣以下在位者皆再拜訖,導客舍人引良娣以下退還便次。司則跪啟妃哭止,妃止哭,從臨者皆止,妃退降,即便次。典內版啟:"解嚴。"(將士仍不得輒離部伍。)
qí chéng fú yǐ, zé gōng guān děng yīng fèng wèi zhě bìng fù fèng wèi rú cháng lǐ. zì hòu fēi yī shí kū lín rú cháng lǐ. qí wèi fù ruò zǔ fù sàng, zé zì hòu qǐ yǐn kū yú hòu qǐn cì. qí wèi chéng fú ér bēn, zé zhì chéng fú rì, jí yǔ zhǔ rén jù chéng fú. qí bēn fù mǔ zhī sàng, zé chéng fú ér hái gōng. qí yǒu bié chì lìng hái gōng, zé suí zhǐ qī. qí wèi jí hái gōng yě, qí liáng dì yǐ xià jí lǔ bù zhàng wèi yīng hái zhě xiān hái liú zhě yǔ fēi yī shí kū lín, jí chéng fú zé rú fēi zhī lǐ.
其成服已,則宮官等應奉慰者並赴奉慰如常禮。自后妃依時哭臨如常禮。(其為父若祖父喪,則自後啟引哭於後寢次。)其未成服而奔,則至成服日,即與主人俱成服。其奔父母之喪,則成服而還宮。其有別飭令還宮,則隨旨期。其未即還宮也,其良娣以下及鹵簿仗衛應還者先還;留者與妃依時哭臨,及成服則如妃之禮。
yú fēi hái gōng rì zhī cháo yě, zhū yīng fèng yíng zhī guān jí zhàng wèi lǔ bù děng bìng fù zhǔ rén dì, fèng yíng rú shì. yú hái gōng rì, chē fā qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhū lǜ děng zhěng liè zhàng wèi lǔ bù yú hái tú rú lái yí. zhì shí, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn." fēi kū bài qì, zhǔ rén yǐ xià gè liè běn cì, bài kū rú chū. qí zūn jí zhǎng zé bù jiàng bài. sī guī fú yǐn fēi jiàng chū, shì cóng zhě rú chū. fēi zhì zhōng mén, qǐ kū zhǐ, shēng chē, cóng lín zhě jiē zhǐ, sān miàn zhōu yǐ xíng wéi. liáng dì yǐ xià shèng chē xù cóng rú chū. fēi zhì gé wài, sī zé guì qǐ:" qǐng jiàng rù." fēi jiàng chē, shēng yú rù, diǎn nèi yǐ xià péi cóng zhì gé rú chū. diǎn nèi bǎn qǐ:" qǐng jiě yán." zhū liè lǔ bù zhě gè hái qí suǒ. zì hòu fù zàng jí liàn xiáng, zé chū rù rú chū lǐ.
於妃還宮日之朝也,諸應奉迎之官及仗衛鹵簿等並赴主人第,奉迎如式。於還宮日,車發前三刻,司則版啟:"請中嚴。"諸率等整列仗衛鹵簿於還塗如來儀。至時,司則版啟:"外辦。"妃哭拜訖,主人以下各列本次,拜哭如初。(其尊及長則不降拜。)司閨扶引妃降出,侍從者如初。妃至中門,啟哭止,升車,從臨者皆止,三面周以行帷。良娣以下乘車序從如初。妃至閤外,司則跪啟:"請降入。"妃降車,升輿入,典內以下陪從至閤如初。典內版啟:"請解嚴。"諸列鹵簿者各還其所。自後赴葬及練祥,則出入如初禮。
huáng tài zǐ fēi yú zǔ fù mǔ ruò fù mǔ zhī sàng bù fù zàng, zé yú qǐ rì zhī cháo yě, yǔ liáng dì yǐ xià fú cuī fú, qǐ yǐn gè jí shàng xià wèi cì, kū lín bài wèi rú chū. ruò fù zài ruò zǔ fù zài wèi mǔ ruò zǔ mǔ zhī sàng, shí yī yuè ér xiǎo xiáng, zé yǔ liáng dì yǐ xià, yú wèi cì xíng biàn chú zhī lǐ, yì yǐ liàn zǒng, chú yāo dié, kū lín shòu wèi rú cháng lǐ. qí bǐng zhǐ xíng gōng chú zhī lǐ, zé shí sān rì ér chú, qí xíng chú lǐ rú bié tiáo.
皇太子妃於祖父母若父母之喪不赴葬,則於啟日之朝也,與良娣以下服縗服,啟引各即上下位次,哭臨拜慰如初。若父在若祖父在為母若祖母之喪,十一月而小祥,則與良娣以下,於位次行變除之禮,易以練總,除腰絰,哭臨受慰如常禮。其稟旨行公除之禮,則十三日而除,其行除禮如別條。
lín sàng
臨喪
lín wài zǔ fù mǔ sàng
臨外祖父母喪
yǔ bēn zǔ fù mǔ sàng lǐ tóng. qí yì zhě, chéng cháng xíng zhī chē, qí zhàng wèi yǔ yí zhī shǔ zé rú píng cháng, ér wèi yú sàng qǐn zhōng xián zhī xī běi bì xià, nán miàn, jí wèi nǎi kū. qí zhǔ rén nèi wài wǔ shǔ zhī qīn, bìng kū yú sàng qǐn qián hòu tíng. yīng shēng zhě, rú tài zǐ lín wài zǔ fù mǔ sàng zhǔ rén yǐ xià dài zhī lǐ. huáng tài zǐ fēi měi chū lín, ruò xū yán gǔ, bìng xū zhǔn suǒ lín yuǎn jìn jí zhàng wèi bèi lüè, bèi, rú cháng. lüè, bù bèi. bǐng zhǐ zài yú dāng shí.
與奔祖父母喪禮同。其異者,乘常行之車,其仗衛羽儀之屬則如平常,而位於喪寢中閒之西北壁下,南面,即位乃哭。其主人內外五屬之親,並哭於喪寢前後庭。應升者,如太子臨外祖父母喪主人以下待之禮。皇太子妃每出臨,若須嚴鼓,並須准所臨遠近及仗衛備略,(備,如常。略,不備。)稟旨在於當時。
lín liáng dì yǐ xià sàng
臨良娣以下喪
fēi lín liáng dì yǐ xià zhī sàng, běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. jiàng lín qián èr kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhǎng yán xiān yú sàng qǐn zhōng xián běi xiāng shè sù xià chuáng xí, wèi fēi kū wèi, nán xiàng. yāo yú jìn yú nèi tíng. jiàng lín qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn." fēi fú sù fú, shēng yú chū, cháng shì cóng zhě shì wèi rú cháng. zhì sàng qǐn suǒ, jiàng yú, shēng sàng qǐn, jí wèi zuò, kū, shì cóng zhě shì wèi rú cháng. yú fēi zhī jiāng zhì yě, nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī zǐ, jiàng dōng jiē zhī nán, xī miàn zài bài. yǐ chéng fú zé qù zhàng. yòu nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī nǚ, chū běi hù, jiàng qǐn běi, nán miàn zài bài. yǐn bìng shēng, fù wèi kū rú chū. sī zé guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, guì qǐ:" zhǐ, fǔ wèi." fēi zhǐ. nǚ shì zhě yǐn wáng zhě zhī zǐ yì fēi qián guì kū, fǔ wèi zhī, zi xìng, zài bài, yǐn tuì fù wèi. yòu yǐn wáng zhě zhī nǚ rú shàng lǐ. sī zé guì qǐ:" qǐng hái." fēi shēng yú, yǐn jiàng, hái, shì wèi rú chū. yú fēi zhī jiàng yě, shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī zǐ jiàng bài, yǐn shēng, fù wèi kū. nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī nǚ jiàng bài, yǐn shēng, fù wèi kū bìng rú chū.
妃臨良娣以下之喪,本司散下其禮,所司隨職供辦。降臨前二刻,司則版啟:"請中嚴。"掌筵先於喪寢中閒北廂設素下床蓆,為妃哭位,南向。腰輿進於內庭。降臨前一刻,司則版啟:"外辦。"妃服素服,升輿出,常侍從者侍衛如常。至喪寢所,降輿,升喪寢,即位坐,哭,侍從者侍衛如常。於妃之將至也,女侍者啟引亡者之子,降東階之南,西面再拜。(已成服則去杖。)又女侍者啟引亡者之女,出北戶,降寢北,南面再拜。引並升,復位哭如初。司則跪啟:"請哭。"妃哭,從臨者皆哭,十五舉聲,跪啟:"止,撫慰。"妃止。女侍者引亡者之子詣妃前跪哭,撫慰之,子興,再拜,引退復位。又引亡者之女如上禮。司則跪啟:"請還。"妃升輿,引降,還,侍衛如初。於妃之降也,侍者啟引亡者之子降拜,引升,復位哭。女侍者啟引亡者之女降拜,引升,復位哭並如初。
chú sàng
除喪
chú fù mǔ zǔ fù mǔ sàng chú wài zǔ fù mǔ sàng fù
除父母祖父母喪(除外祖父母喪附)
fēi chú fù mǔ zǔ fù mǔ sàng fú zhī zhì. běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. suǒ sī xiān zhì fēi jí liáng dì yǐ xià sù fú. dǎo kè shè rén xiān yú bié diàn gé wài, zhěng shè liáng dì yǐ xià biàn cì rú chū. yòu yú bié diàn qián zhěng shè zhàng màn, wèi liáng dì yǐ xià bài kū cì. yǐ shí sān yuè ér chú fú. yú chú fú qián zhī xī fēi bū lín yǐ, yǒu sī chú qí gù wèi cì, ér shè xīn xià chuáng xí yān.
妃除父母、祖父母喪服之制。本司散下其禮,所司隨職供辦。所司先制妃及良娣以下素服。導客舍人先於別殿閤外,整設良娣以下便次如初。又於別殿前整設障幔,為良娣以下拜哭次。以十三月而除服。於除服前之夕妃晡臨已,有司除其故位次,而設新下床蓆焉。
qí rì, píng míng hòu ér chú fú. yú chú fú qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" zhōng yán." nǚ shì lín zhě shēng liè yú bié diàn shàng, kū lín rú chū. chú fú qián èr kè, sī zé yú bié diàn qián màn xià, zhěng shè liáng dì yǐ xià wèi cì yòu yú diàn shàng fēi wèi qián shè xí yān, wèi guì fèng wèi wèi. liáng dì yǐ xià réng cuī fú, jí liè yú gé wài biàn cì. nǚ shì zhě yǐ qiè fèng qí sù fú jìn shòu, réng zàn biàn chú yān. sī zé yī rén shēng lì yú táng shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú táng xià, bìng xī miàn. zhǎng yán yǐ qiè fèng sù fú shēng, dōng xián běi miàn lì. qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,平明後而除服。於除服前三刻,司則版啟:"中嚴。"女侍臨者升列於別殿上,哭臨如初。除服前二刻,司則於別殿前幔下,整設良娣以下位次;又於殿上妃位前設席焉,為跪奉慰位。良娣以下仍縗服,集列於閤外便次。女侍者以篋奉其素服進授,仍贊變除焉。司則一人升立於堂上東楹之南,女史二人立於堂下,並西面。掌嚴以篋奉素服升,東閒北面立。前一刻,司則版啟:"外辦。"
fēi réng fú cuī fú, yǐn chū, shēng, jí wèi cì, cháng shì cóng zhě shì wèi rú chū. fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé guì qǐ:" kū zhǐ, cóng lǐ zhì chú fú." fēi zhǐ. zhǎng yán yǐ qiè fèng sù fú jìn, guì shòu, xìng, réng zàn biàn chú yān. yú biàn fú, zé quán shè bù zhàng, yǐ ér qù zhī. qí shì lín zhě yì cóng biàn chú. biàn chú yǐ, sī zé yòu guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià rù, jí bān wèi. sī zé chēng bài, nǚ shǐ chéng chuán, chàng" kě bài", fán sī zé yǒu cí, nǚ shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài. sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ. nǚ shì zhě yǐn liáng dì xíng shǒu yī rén shēng, jìn fēi qián xí wèi, guì fèng wèi, xìng, nǚ shì zhě yǐn jiàng, hái běn wèi. sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià chū, gè hái gōng qǐn rú cháng lǐ. sī zé guì qǐ:" qǐng kū zhǐ, hái." fēi kū zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ, fēi jiàng hái nèi qǐn, shì wèi rú chū. chú wài zǔ fù mǔ fú, yǔ zǔ fù mǔ fú tóng. qí xíng gōng chú zhī lǐ, zé wǔ rì ér chú zhī.
妃仍服縗服,引出,升,即位次,常侍從者侍衛如初。妃哭,從臨者皆哭,十五舉聲,司則跪啟:"哭止,從禮制除服。"妃止。掌嚴以篋奉素服進,跪授,興,仍贊變除焉。(於變服,則權設步障,已而去之。其侍臨者亦從變除。)變除已,司則又跪啟:"請哭。"妃哭,女侍者引良娣以下入,即班位。司則稱拜,女史承傳,唱"可拜",(凡司則有詞,女史皆承傳。)良娣以下在位者皆再拜。司則稱哭,良娣以下在位者皆哭,十五舉聲,司則稱止,良娣以下在位者皆止。女侍者引良娣行首一人升,進妃前席位,跪奉慰,興,女侍者引降,還本位。司則稱拜,良娣以下在位者皆再拜,女侍者引良娣以下出,各還宮寢如常禮。司則跪啟:"請哭止,還。"妃哭止,從臨者皆止,妃降還內寢,侍衛如初。(除外祖父母服,與祖父母服同。其行公除之禮,則五日而除之。)