strong lǐ jiǔ shí qī kāi yuán lǐ zuǎn lèi sān shí èr xiōng lǐ sì strong
礼九十七 开元礼纂类三十二 凶礼四
dōng gōng fēi wén sàng
东宫妃闻丧
wén fù mǔ zǔ fù mǔ sāng
闻父母祖父母丧
huáng tài zǐ fēi wèi fù mǔ zǔ fù mǔ jǔ āi.
皇太子妃为父母、祖父母举哀。
qí rì, fù sàng zhě zhì, běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn qì, jǔ āi qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhǎng yán xiān yú bié diàn dōng bì xià shè jiàn, wèi fēi jǔ āi wèi, xī xiàng. wèi zǔ fù mǔ zé běi bì xià, nán xiàng. bié diàn qián shè màn, xià běi miàn shè liáng dì yǐ xià wèi, xī shàng. qián èr kè, nǚ shì lín zhě jí liè yú gé wài biàn cì. sī zé yī rén shēng lì yú diàn shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn. zhì qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,赴丧者至,本司散下其礼,所司随职供办讫,举哀前三刻,司则版启:"请中严。"掌筵先於别殿东壁下设荐,为妃举哀位,西向。为祖父母则北壁下,南向。别殿前设幔,下北面设良娣以下位,西上。前二刻,女侍临者集列於閤外便次。司则一人升立於殿上东楹之南,女史二人立於阶下,并西面。至前一刻,司则版启:"外办。"
zhì shí, yǐn fēi chū, shēng diàn, shì wèi rú cháng. diǎn nèi bǎn qǐ fù wén, sī zé chuán qǐ, chēng" mǒu guān ruò mǒu fū rén. yǐ mǒu yuè rì chén hōng". fēi tí ruò kū, fù mǔ tí, zǔ fù mǔ kū. jǐn yī āi wèn gù, yòu kū jǐn āi. fēi gǎi sù fú, liáng dì yǐ xià shì lín zhě jiē sù fú, kū yòu jǐn āi. nǚ shì zhě yǐ sī guī xià nǚ shǐ chōng zhī. yǐn liáng dì yǐ xià rù, gè jiù wèi. sī zé chēng bài, nǚ shǐ chéng chuán, fán sī zé yǒu cí, nǚ shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng xià, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià tuì. sī zé guì qǐ:" qǐng kū zhǐ." fēi zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ. fēi tuì shě bié cì, shì cóng zhě shì wèi rú cháng. yú gé kū lín rú cháng lǐ.
至时,引妃出,升殿,侍卫如常。典内版启赴闻,司则传启,称"某官(若某夫人。)以某月日辰薨"。妃啼若哭,(父母啼,祖父母哭。)尽一哀;问故,又哭尽哀。妃改素服,良娣以下侍临者皆素服,哭又尽哀。女侍者(以司闺下女史充之。)引良娣以下入,各就位。司则称拜,女史承传,(凡司则有词,女史皆承传。)良娣以下在位者皆再拜;司则称哭,良娣以下在位者皆哭;十五举声,司则称止,良弟以下在位者皆止;司则称拜,良娣以下在位者皆再拜;司则称下,女侍者引良娣以下退。司则跪启:"请哭止。"妃止,从临者皆止。妃退舍别次,侍从者侍卫如常。於閤哭临如常礼。
qí rì bū lín, qián èr kè qǐ yán, liáng dì yǐ xià fù jí. yī kè qǐ bàn. zhì shí, yǐn gè fù wèi. sī zé guì zòu:" qǐng kū." fēi kū lín rú chū, liáng dì yǐ xià jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ jiē zhǐ, dàn wú bài, qí tā rú qián yí.
其日晡临,前二刻启严,良娣以下赴集。一刻启办。至时,引各复位。司则跪奏:"请哭。"妃哭临如初,良娣以下皆哭,十五举声,司则称止皆止,但无拜,其他如前仪。
fēi wèi fù mǔ zhī jǔ āi yě, qí fēi nǚ yì sù fú, yǐn shēng wèi yú hù nèi zhī dōng, běi miàn, yǔ fēi jù kū yú liáng dì yǐ xià zhī tuì yě, zàn zhǐ yǐn tuì. zì hòu bēn fù rú bié lǐ. qí yǒu jí gù wèi jí bēn, zé zì hòu cháo bū fù jí, qǐ yǐn jí wèi kū lín rú chū, yǐ zhì chéng fú. wén wài zǔ fù mǔ sāng, zé yú bié gōng cì, qí rì bū lín hòu, sān cháo kū lín ér zhǐ. wèi zhū wáng fēi zhǔ běn fú dà gōng zhě, qí rì bū lín ér zhǐ, xiǎo gōng yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ. wèi liáng dì zōng qī yǔ zhū wáng fēi zhǔ tóng. liáng dì yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ. qí rì nèi wài yìng fèng wèi zhě, fù jí qǐ yǐn jí shàng xià wèi cì kū lín fǔ wèi jí bài kū fèng wèi rú cháng lǐ. qí rì gōng guān děng yīng fèng wèi zhě, fù jí gōng mén fèng wèi rú cháng lǐ. zì hòu jiē rán.
妃为父母之举哀也,其妃女亦素服,引升位於户内之东,北面,与妃俱哭;於良娣以下之退也,赞止引退。自后奔赴如别礼。其有疾故未及奔,则自后朝晡赴集,启引即位哭临如初,以至成服。(闻外祖父母丧,则於别宫次,其日晡临后,三朝哭临而止。为诸王妃主本服大功者,其日晡临而止,小功以下一举哀而止。为良娣、宗戚与诸王妃主同。良娣以下一举哀而止。其日内外应奉慰者,赴集、启引、即上下位次、哭临、抚慰及拜哭、奉慰如常礼。其日宫官等应奉慰者,赴集宫门奉慰如常礼。自后皆然。)
sān rì chéng fú. běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. zhǎng yán xiān yú fēi jǔ āi bié diàn dōng bì shè sù xià chuáng xí, wèi fēi chéng fú wèi, xī xiàng. wèi zǔ fù mǔ zé běi bì xià, nán xiàng. suǒ sī xiān zhì fēi qí cuī zhōu zhī fú, yòu zhì liáng dì yǐ xià fú yì rú zhī.
三日成服。本司散下其礼,所司随职供办。掌筵先於妃举哀别殿东壁设素下床席,为妃成服位,西向。为祖父母则北壁下,南向。所司先制妃齐縗周之服,又制良娣以下服亦如之。
qí rì, chéng fú qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" zhōng yán." nǚ shì lín zhě shēng liè yú bié diàn shàng, kū bù jué shēng. qián èr kè, sī zé yú bié diàn qián màn xià zhěng shè liáng dì yǐ xià kū wèi rú chū yòu yú diàn shàng fēi wèi qián shè xí, wèi fèng wèi wèi. liáng dì yǐ xià réng chū fú, jí liè yú gé wài cì. nǚ shì zhě gè yǐ qiè fèng qí cuī fú jìn shòu, réng zàn biàn fú yān. sī zé yī rén shēng lì yú diàn shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn. zhǎng yán yǐ qiè fèng cuī fú shēng, dōng xián běi miàn lì. chéng fú qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,成服前三刻,司则版启:"中严。"女侍临者升列於别殿上,哭不绝声。前二刻,司则於别殿前幔下整设良娣以下哭位如初;又於殿上妃位前设席,为奉慰位。良娣以下仍初服,集列於閤外次。女侍者各以箧奉其縗服进授,仍赞变服焉。司则一人升立於殿上东楹之南,女史二人立於阶下,并西面。掌严以箧奉縗服升,东閒北面立。成服前一刻,司则版启:"外办。"
fēi réng chū fú jí wèi, shì wèi rú chū. sī zé guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé guì zòu:" qǐng zhǐ, chéng fú." fēi zhǐ, zhǎng yán yǐ qiè fèng cuī fú jìn, guì shòu, xìng, réng zàn biàn fú yān. yú biàn fú zé quán shè bù zhàng, yǐ ér qù zhī. biàn fú yǐ, sī zé yòu guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū. nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià rù jí wèi, sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ. nǚ shì zhě yǐn liáng dì xíng shǒu yī rén shēng, yì fēi qián xí wèi, guì fèng wèi, xìng, nǚ shì zhě yǐn jiàng, huán běn wèi. sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài. nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià tuì. sī zé guì qǐ:" kū zhǐ." fēi zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ. fēi tuì shě bié shì rú cháng lǐ, shì cóng zhě shì wèi rú chū, yú fēi kū lín rú chū. qí rì bū lín, bū qián èr kè qǐ yán, liáng dì yǐ xià fù jí. yī kè qǐ bàn, yǐn jí wèi kū lín rú chū.
妃仍初服即位,侍卫如初。司则跪启:"请哭。"妃哭,从临者皆哭,十五举声,司则跪奏:"请止,成服。"妃止,掌严以箧奉縗服进,跪授,兴,仍赞变服焉。(於变服则权设步障,已而去之。)变服已,司则又跪启:"请哭。"妃哭。女侍者引良娣以下入即位,司则称拜,良娣以下在位者皆再拜;司则称哭,良娣以下在位者皆哭;十五举声,司则称止,良娣以下在位者皆止。女侍者引良娣行首一人升,诣妃前席位,跪奉慰,兴,女侍者引降,还本位。司则称拜,良娣以下在位者皆再拜。女侍者引良娣以下退。司则跪启:"哭止。"妃止,从临者皆止。妃退舍别室如常礼,侍从者侍卫如初,於妃哭临如初。其日晡临,晡前二刻启严,良娣以下赴集。一刻启办,引即位哭临如初。
qí yǒu fēi nǚ yīng chéng fú zhě, zé zhì xiǎo gōng wǔ yuè zhī fú, yǐn shēng jí wèi rú chū, yǔ fēi jù chéng fú, kū lín xiān bài wèi rú liáng dì zhī yí. yú liáng dì yǐ xià tuì, zàn zhǐ yǐn tuì. zì hòu cháo bū kū lín rú chū, yǐ zhì zú kū. ruò gōng chú zé rú bié lǐ. qí wèi zēng zǔ gāo zǔ fù mǔ, zé yǔ liáng dì yǐ xià jù chéng qí cuī sān yuè zhī fú rú cháng lǐ. wèi wài zǔ fù mǔ zhū wáng fēi zhǔ liáng dì zōng qī děng jǔ āi, bìng yǔ zǔ fù mǔ wén sāng lǐ tóng. qí yì zhě, yú bié gōng cì. qí rì bū lín, hòu sān cháo kū lín ér zhǐ. zhū wáng fēi zhǔ yǐ xià yī jǔ āi ér zhǐ.
其有妃女应成服者,则制小功五月之服,引升即位如初,与妃俱成服,哭临先拜慰如良娣之仪。於良娣以下退,赞止引退。自后朝晡哭临如初,以至卒哭。(若公除则如别礼。)其为曾祖高祖父母,则与良娣以下俱成齐縗三月之服如常礼。(为外祖父母、诸王妃主、良娣、宗戚等举哀,并与祖父母闻丧礼同。其异者,於别宫次。其日晡临,后三朝哭临而止。诸王妃主以下一举哀而止。)
bēn sāng
奔丧
bēn fù mǔ zǔ fù mǔ sāng
奔父母祖父母丧
běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. shǒu gōng xiān shè xíng gōng biàn diàn yú zhǔ rén dà mén wài zhī yòu, nán xiàng. yòu yú biàn diàn zhī hòu jí zuǒ yòu xiāng, shè liáng dì yǐ xià jí zhū péi cóng zhě biàn cì rú shì. yòu yú sàng qǐn qián shè zhàng màn, wèi liáng dì yǐ xià bài kū cì. zhǔ rén wǔ shǔ zhī qīn yú fēi wèi zhì zhī qián, jí liè yú zhǔ rén dì.
本司散下其礼,所司随职供办。守宫先设行宫便殿於主人大门外之右,南向。又於便殿之后及左右厢,设良娣以下及诸陪从者便次如式。又於丧寝前设障幔,为良娣以下拜哭次。主人五属之亲於妃未至之前,集列於主人第。
qí rì, chū gōng qián sì kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." chū gōng qián sān kè, zhū lǜ děng bèi liè cháng xíng zhàng wèi lǔ bù yú suǒ chū gōng mén wài nèi rú cháng yí. chū gōng qián èr kè, dǎo kè shè rén yú zhǔ rén dì sàng qǐn shī xī ruò bìn xī shè jiàn xí wèi fēi kū wèi, dōng xiàng. qí bēn zǔ fù mǔ sāng, zé hù nèi zhī xī, nán xiāng, běi miàn. dǎo kè shè rén yòu yú sàng qǐn tíng màn xià, běi miàn chóng xíng shè liáng dì yǐ xià bài kū wèi cì, běi miàn xī shàng. qí liáng dì yǐ xià péi cóng zhě gè fú sù fú, jí liè yǐ qí, péi cóng rú cháng. yǐ chéng fú zé fú cuī fú. nèi jiù wèi jìn è chē, qí zhàng wèi lǔ bù bìng yǐ cì zhěng liè yú suǒ chū gōng mén wài nèi rú cháng yí. chū gōng qián yī kè, sī guī yǐ xià yīng péi cóng zhě, bìng yǐ cì jìn yíng rú cháng. xiǎo yú jìn yú nèi tíng.
其日,出宫前四刻,司则版启:"请中严。"出宫前三刻,诸率等备列常行仗卫卤簿於所出宫门外内如常仪。出宫前二刻,导客舍人於主人第丧寝尸西(若殡西)设荐席为妃哭位,东向。(其奔祖父母丧,则户内之西,南厢,北面。)导客舍人又於丧寝庭幔下,北面重行设良娣以下拜哭位次,北面西上。其良娣以下陪从者各服素服,集列以俟,陪从如常。(已成服则服縗服。)内厩尉进垩车,其仗卫卤簿并以次整列於所出宫门外内如常仪。出宫前一刻,司闺以下应陪从者,并以次进迎如常。小舆进於内庭。
zhì shí, sī zé yòu bǎn qǐ:" wài bàn." fēi réng jǔ āi zhī fú, shēng yú chū, yǐ chéng fú zé fú cuī fú. sān miàn zhōu yǐ bái bù xíng wéi. zhì gé wài, fēi jiàng yú, shēng è chē, nèi jiù wèi zhí yù, diǎn nèi yǐ xià qián dǎo jiā yǐn yǔ sī guī yǐ xià shèng chē péi cóng rú cháng yí. liáng dì yǐ xià yìng cóng zhě, chéng chē yǐ cì xù cóng rú cháng. zhàng wèi jiā yǐn. fēi kū, cóng lín zhě suí kū bù jué shēng. yú fēi wèi dào zhī qián, sī yí zàn zhǔ rén nèi wài wǔ shǔ zhī qīn bìng chū jiù qián táng kū, qí wèi rú bìn táng zhī yí. dǎo kè shè rén yī rén shēng lì yú sàng qǐn dōng yíng zhī nán, nèi gěi shǐ èr rén lì yú jiē xià, bìng xī miàn.
至时,司则又版启:"外办。"妃仍举哀之服,升舆出,(已成服则服縗服。)三面周以白布行帷。至閤外,妃降舆,升垩车,内厩尉执御,典内以下前导夹引与司闺以下乘车陪从如常仪。良娣以下应从者,乘车以次序从如常。仗卫夹引。妃哭,从临者随哭不绝声。於妃未到之前,司仪赞主人内外五属之亲并出就前堂哭,其位如殡堂之仪。导客舍人一人升立於丧寝东楹之南,内给使二人立於阶下,并西面。
fēi zhì zhǔ rén dì jiàng chē suǒ, sī zé qǐ:" qǐng xiáng rù." fēi jiàng chē réng kū, rù zì wéi mén, sān miàn zhōu yǐ xíng wéi, cóng lín zhě réng kū cóng bù jué shēng, sī guī yǐ xià kū cóng rú chū, shì zhě jiā fú. zhǔ rén jiàng yì dōng jiē zhī nán, réng lì kū qí bēn zǔ fù mǔ sāng, zé zhǔ rén réng lì kū yǐ dài. zhòng zhǔ rén bìng jiàng lì yú zhǔ rén zhī hòu, xī miàn běi shàng, lì kū. yǐ fú jīng cū wèi xù. fēi zhì sàng qǐn tíng. zhǔ rén kū zhǐ, zài bài, réng lì kū. nǚ shì zhě fú yǐn, fēi kū shēng zì xī cè jiē, jìn shī xī, guì, píng shī fǔ xīn kū, cóng lín zhě réng kū. yú fēi zhī shēng yě, dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià cóng bēn zhě, gè quán shě yú biàn cì, qí zhàng wèi lǔ bù tún liè yú wài nèi rú cháng. zhǔ rén yǐ xià yīng shēng zhě shēng, gè jiù wèi kū. fēi kū jǐn yī āi, réng fú yǐn jí wèi kū, cóng lín zhě réng kū. ruò yǐ bìn, zé xiān yǐn jìn líng qián, guì píng líng kū, jǐn āi, qǐ yǐn tuì, xī miàn zài bài, nǎi jí wèi kū. dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià rù jí bān wèi. dǎo kè shè rén chēng bài, gěi shǐ chéng chuán, chàng" kě bài", fán shè rén yǒu cí, gěi shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài dǎo kè shè rén chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū shí wǔ jǔ shēng, dǎo kè shè rén chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ ruò yǐ chéng fú, zé yǐn xíng shǒu shēng wèi jiē rú cháng lǐ. dǎo kè shè rén chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài qì, dǎo kè shè rén yǐn liáng dì yǐ xià tuì huán biàn cì. sī zé guì qǐ fēi kū zhǐ, fēi zhǐ kū, cóng lín zhě jiē zhǐ, fēi tuì jiàng, jí biàn cì. diǎn nèi bǎn qǐ:" jiě yán." jiàng shì réng bù dé zhé lí bù wǔ.
妃至主人第降车所,司则启:"请降入。"妃降车仍哭,入自闱门,三面周以行帷,从临者仍哭从不绝声,司闺以下哭从如初,侍者夹扶。主人降诣东阶之南,仍立哭;(其奔祖父母丧,则主人仍立哭以待。)众主人并降立於主人之后,西面北上,立哭。(以服精粗为序。)妃至丧寝庭。主人哭止,再拜,仍立哭。女侍者扶引,妃哭升自西侧阶,进尸西,跪,凭尸抚心哭,从临者仍哭。於妃之升也,导客舍人引良娣以下从奔者,各权舍於便次,其杖卫卤簿屯列於外内如常。主人以下应升者升,各就位哭。妃哭尽一哀,仍扶引即位哭,从临者仍哭。(若已殡,则先引进灵前,跪凭灵哭,尽哀,启引退,西面再拜,乃即位哭。)导客舍人引良娣以下入即班位。导客舍人称拜,给使承传,唱"可拜",(凡舍人有词,给使皆承传。)良娣以下在位者皆再拜;导客舍人称哭,良娣以下在位者皆哭;十五举声,导客舍人称止,良娣以下在位者皆止;(若已成服,则引行首升慰皆如常礼。)导客舍人称拜,良娣以下在位者皆再拜讫,导客舍人引良娣以下退还便次。司则跪启妃哭止,妃止哭,从临者皆止,妃退降,即便次。典内版启:"解严。"(将士仍不得辄离部伍。)
qí chéng fú yǐ, zé gōng guān děng yīng fèng wèi zhě bìng fù fèng wèi rú cháng lǐ. zì hòu fēi yī shí kū lín rú cháng lǐ. qí wèi fù ruò zǔ fù sāng, zé zì hòu qǐ yǐn kū yú hòu qǐn cì. qí wèi chéng fú ér bēn, zé zhì chéng fú rì, jí yǔ zhǔ rén jù chéng fú. qí bēn fù mǔ zhī sàng, zé chéng fú ér hái gōng. qí yǒu bié chì lìng hái gōng, zé suí zhǐ qī. qí wèi jí hái gōng yě, qí liáng dì yǐ xià jí lǔ bù zhàng wèi yīng hái zhě xiān hái liú zhě yǔ fēi yī shí kū lín, jí chéng fú zé rú fēi zhī lǐ.
其成服已,则宫官等应奉慰者并赴奉慰如常礼。自后妃依时哭临如常礼。(其为父若祖父丧,则自后启引哭於后寝次。)其未成服而奔,则至成服日,即与主人俱成服。其奔父母之丧,则成服而还宫。其有别饬令还宫,则随旨期。其未即还宫也,其良娣以下及卤簿仗卫应还者先还;留者与妃依时哭临,及成服则如妃之礼。
yú fēi hái gōng rì zhī cháo yě, zhū yīng fèng yíng zhī guān jí zhàng wèi lǔ bù děng bìng fù zhǔ rén dì, fèng yíng rú shì. yú hái gōng rì, chē fā qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhū lǜ děng zhěng liè zhàng wèi lǔ bù yú hái tú rú lái yí. zhì shí, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn." fēi kū bài qì, zhǔ rén yǐ xià gè liè běn cì, bài kū rú chū. qí zūn jí zhǎng zé bù jiàng bài. sī guī fú yǐn fēi jiàng chū, shì cóng zhě rú chū. fēi zhì zhōng mén, qǐ kū zhǐ, shēng chē, cóng lín zhě jiē zhǐ, sān miàn zhōu yǐ xíng wéi. liáng dì yǐ xià shèng chē xù cóng rú chū. fēi zhì gé wài, sī zé guì qǐ:" qǐng xiáng rù." fēi jiàng chē, shēng yú rù, diǎn nèi yǐ xià péi cóng zhì gé rú chū. diǎn nèi bǎn qǐ:" qǐng jiě yán." zhū liè lǔ bù zhě gè hái qí suǒ. zì hòu fù zàng jí liàn xiáng, zé chū rù rú chū lǐ.
於妃还宫日之朝也,诸应奉迎之官及仗卫卤簿等并赴主人第,奉迎如式。於还宫日,车发前三刻,司则版启:"请中严。"诸率等整列仗卫卤簿於还涂如来仪。至时,司则版启:"外办。"妃哭拜讫,主人以下各列本次,拜哭如初。(其尊及长则不降拜。)司闺扶引妃降出,侍从者如初。妃至中门,启哭止,升车,从临者皆止,三面周以行帷。良娣以下乘车序从如初。妃至閤外,司则跪启:"请降入。"妃降车,升舆入,典内以下陪从至閤如初。典内版启:"请解严。"诸列卤簿者各还其所。自后赴葬及练祥,则出入如初礼。
huáng tài zǐ fēi yú zǔ fù mǔ ruò fù mǔ zhī sàng bù fù zàng, zé yú qǐ rì zhī cháo yě, yǔ liáng dì yǐ xià fú cuī fú, qǐ yǐn gè jí shàng xià wèi cì, kū lín bài wèi rú chū. ruò fù zài ruò zǔ fù zài wèi mǔ ruò zǔ mǔ zhī sàng, shí yī yuè ér xiǎo xiáng, zé yǔ liáng dì yǐ xià, yú wèi cì xíng biàn chú zhī lǐ, yì yǐ liàn zǒng, chú yāo dié, kū lín shòu wèi rú cháng lǐ. qí bǐng zhǐ xíng gōng chú zhī lǐ, zé shí sān rì ér chú, qí xíng chú lǐ rú bié tiáo.
皇太子妃於祖父母若父母之丧不赴葬,则於启日之朝也,与良娣以下服縗服,启引各即上下位次,哭临拜慰如初。若父在若祖父在为母若祖母之丧,十一月而小祥,则与良娣以下,於位次行变除之礼,易以练总,除腰绖,哭临受慰如常礼。其禀旨行公除之礼,则十三日而除,其行除礼如别条。
lín sàng
临丧
lín wài zǔ fù mǔ sāng
临外祖父母丧
yǔ bēn zǔ fù mǔ sāng lǐ tóng. qí yì zhě, chéng cháng xíng zhī chē, qí zhàng wèi yǔ yí zhī shǔ zé rú píng cháng, ér wèi yú sàng qǐn zhōng xián zhī xī běi bì xià, nán miàn, jí wèi nǎi kū. qí zhǔ rén nèi wài wǔ shǔ zhī qīn, bìng kū yú sàng qǐn qián hòu tíng. yīng shēng zhě, rú tài zǐ lín wài zǔ fù mǔ sāng zhǔ rén yǐ xià dài zhī lǐ. huáng tài zǐ fēi měi chū lín, ruò xū yán gǔ, bìng xū zhǔn suǒ lín yuǎn jìn jí zhàng wèi bèi lüè, bèi, rú cháng. lüè, bù bèi. bǐng zhǐ zài yú dāng shí.
与奔祖父母丧礼同。其异者,乘常行之车,其仗卫羽仪之属则如平常,而位於丧寝中閒之西北壁下,南面,即位乃哭。其主人内外五属之亲,并哭於丧寝前后庭。应升者,如太子临外祖父母丧主人以下待之礼。皇太子妃每出临,若须严鼓,并须准所临远近及仗卫备略,(备,如常。略,不备。)禀旨在於当时。
lín liáng dì yǐ xià sàng
临良娣以下丧
fēi lín liáng dì yǐ xià zhī sàng, běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. jiàng lín qián èr kè, sī zé bǎn qǐ:" qǐng zhōng yán." zhǎng yán xiān yú sàng qǐn zhōng xián běi xiāng shè sù xià chuáng xí, wèi fēi kū wèi, nán xiàng. yāo yú jìn yú nèi tíng. jiàng lín qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn." fēi fú sù fú, shēng yú chū, cháng shì cóng zhě shì wèi rú cháng. zhì sàng qǐn suǒ, jiàng yú, shēng sàng qǐn, jí wèi zuò, kū, shì cóng zhě shì wèi rú cháng. yú fēi zhī jiāng zhì yě, nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī zǐ, jiàng dōng jiē zhī nán, xī miàn zài bài. yǐ chéng fú zé qù zhàng. yòu nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī nǚ, chū běi hù, jiàng qǐn běi, nán miàn zài bài. yǐn bìng shēng, fù wèi kū rú chū. sī zé guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, guì qǐ:" zhǐ, fǔ wèi." fēi zhǐ. nǚ shì zhě yǐn wáng zhě zhī zǐ yì fēi qián guì kū, fǔ wèi zhī, zi xìng, zài bài, yǐn tuì fù wèi. yòu yǐn wáng zhě zhī nǚ rú shàng lǐ. sī zé guì qǐ:" qǐng hái." fēi shēng yú, yǐn jiàng, hái, shì wèi rú chū. yú fēi zhī jiàng yě, shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī zǐ jiàng bài, yǐn shēng, fù wèi kū. nǚ shì zhě qǐ yǐn wáng zhě zhī nǚ jiàng bài, yǐn shēng, fù wèi kū bìng rú chū.
妃临良娣以下之丧,本司散下其礼,所司随职供办。降临前二刻,司则版启:"请中严。"掌筵先於丧寝中閒北厢设素下床席,为妃哭位,南向。腰舆进於内庭。降临前一刻,司则版启:"外办。"妃服素服,升舆出,常侍从者侍卫如常。至丧寝所,降舆,升丧寝,即位坐,哭,侍从者侍卫如常。於妃之将至也,女侍者启引亡者之子,降东阶之南,西面再拜。(已成服则去杖。)又女侍者启引亡者之女,出北户,降寝北,南面再拜。引并升,复位哭如初。司则跪启:"请哭。"妃哭,从临者皆哭,十五举声,跪启:"止,抚慰。"妃止。女侍者引亡者之子诣妃前跪哭,抚慰之,子兴,再拜,引退复位。又引亡者之女如上礼。司则跪启:"请还。"妃升舆,引降,还,侍卫如初。於妃之降也,侍者启引亡者之子降拜,引升,复位哭。女侍者启引亡者之女降拜,引升,复位哭并如初。
chú sàng
除丧
chú fù mǔ zǔ fù mǔ sāng chú wài zǔ fù mǔ sāng fù
除父母祖父母丧(除外祖父母丧附)
fēi chú fù mǔ zǔ fù mǔ sāng fú zhī zhì. běn sī sàn xià qí lǐ, suǒ sī suí zhí gōng bàn. suǒ sī xiān zhì fēi jí liáng dì yǐ xià sù fú. dǎo kè shè rén xiān yú bié diàn gé wài, zhěng shè liáng dì yǐ xià biàn cì rú chū. yòu yú bié diàn qián zhěng shè zhàng màn, wèi liáng dì yǐ xià bài kū cì. yǐ shí sān yuè ér chú fú. yú chú fú qián zhī xī fēi bū lín yǐ, yǒu sī chú qí gù wèi cì, ér shè xīn xià chuáng xí yān.
妃除父母、祖父母丧服之制。本司散下其礼,所司随职供办。所司先制妃及良娣以下素服。导客舍人先於别殿閤外,整设良娣以下便次如初。又於别殿前整设障幔,为良娣以下拜哭次。以十三月而除服。於除服前之夕妃晡临已,有司除其故位次,而设新下床席焉。
qí rì, píng míng hòu ér chú fú. yú chú fú qián sān kè, sī zé bǎn qǐ:" zhōng yán." nǚ shì lín zhě shēng liè yú bié diàn shàng, kū lín rú chū. chú fú qián èr kè, sī zé yú bié diàn qián màn xià, zhěng shè liáng dì yǐ xià wèi cì yòu yú diàn shàng fēi wèi qián shè xí yān, wèi guì fèng wèi wèi. liáng dì yǐ xià réng cuī fú, jí liè yú gé wài biàn cì. nǚ shì zhě yǐ qiè fèng qí sù fú jìn shòu, réng zàn biàn chú yān. sī zé yī rén shēng lì yú táng shàng dōng yíng zhī nán, nǚ shǐ èr rén lì yú táng xià, bìng xī miàn. zhǎng yán yǐ qiè fèng sù fú shēng, dōng xián běi miàn lì. qián yī kè, sī zé bǎn qǐ:" wài bàn."
其日,平明后而除服。於除服前三刻,司则版启:"中严。"女侍临者升列於别殿上,哭临如初。除服前二刻,司则於别殿前幔下,整设良娣以下位次;又於殿上妃位前设席焉,为跪奉慰位。良娣以下仍縗服,集列於閤外便次。女侍者以箧奉其素服进授,仍赞变除焉。司则一人升立於堂上东楹之南,女史二人立於堂下,并西面。掌严以箧奉素服升,东閒北面立。前一刻,司则版启:"外办。"
fēi réng fú cuī fú, yǐn chū, shēng, jí wèi cì, cháng shì cóng zhě shì wèi rú chū. fēi kū, cóng lín zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé guì qǐ:" kū zhǐ, cóng lǐ zhì chú fú." fēi zhǐ. zhǎng yán yǐ qiè fèng sù fú jìn, guì shòu, xìng, réng zàn biàn chú yān. yú biàn fú, zé quán shè bù zhàng, yǐ ér qù zhī. qí shì lín zhě yì cóng biàn chú. biàn chú yǐ, sī zé yòu guì qǐ:" qǐng kū." fēi kū, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià rù, jí bān wèi. sī zé chēng bài, nǚ shǐ chéng chuán, chàng" kě bài", fán sī zé yǒu cí, nǚ shǐ jiē chéng chuán. liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài. sī zé chēng kū, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē kū, shí wǔ jǔ shēng, sī zé chēng zhǐ, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zhǐ. nǚ shì zhě yǐn liáng dì xíng shǒu yī rén shēng, jìn fēi qián xí wèi, guì fèng wèi, xìng, nǚ shì zhě yǐn jiàng, huán běn wèi. sī zé chēng bài, liáng dì yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài, nǚ shì zhě yǐn liáng dì yǐ xià chū, gè hái gōng qǐn rú cháng lǐ. sī zé guì qǐ:" qǐng kū zhǐ, hái." fēi kū zhǐ, cóng lín zhě jiē zhǐ, fēi jiàng hái nèi qǐn, shì wèi rú chū. chú wài zǔ fù mǔ fú, yǔ zǔ fù mǔ fú tóng. qí xíng gōng chú zhī lǐ, zé wǔ rì ér chú zhī.
妃仍服縗服,引出,升,即位次,常侍从者侍卫如初。妃哭,从临者皆哭,十五举声,司则跪启:"哭止,从礼制除服。"妃止。掌严以箧奉素服进,跪授,兴,仍赞变除焉。(於变服,则权设步障,已而去之。其侍临者亦从变除。)变除已,司则又跪启:"请哭。"妃哭,女侍者引良娣以下入,即班位。司则称拜,女史承传,唱"可拜",(凡司则有词,女史皆承传。)良娣以下在位者皆再拜。司则称哭,良娣以下在位者皆哭,十五举声,司则称止,良娣以下在位者皆止。女侍者引良娣行首一人升,进妃前席位,跪奉慰,兴,女侍者引降,还本位。司则称拜,良娣以下在位者皆再拜,女侍者引良娣以下出,各还宫寝如常礼。司则跪启:"请哭止,还。"妃哭止,从临者皆止,妃降还内寝,侍卫如初。(除外祖父母服,与祖父母服同。其行公除之礼,则五日而除之。)