wǔ miào táng gāo zōng shàng yuán chū, fēng tài gōng wèi wǔ chéng wáng, kāi yuán jiān, shǐ zhì yà shèng shí zhé yǐ cóng sì, xún jiā qī shí èr dì zǐ. sòng tài zǔ chū jí wèi, jí zhào xiū miào, yǔ guó xué xiāng duì, wèi jǐ xìng miào, yǐ bái qǐ shā jiàng mìng qù zhī. zhì huī zōng xuān hé jiān, yòu shēng zhāng liáng pèi xiǎng diàn, shàng yǐ guǎn zhòng sūn wǔ lè yì zhū gé liàng lǐ jī xī xiàng, ráng jū fàn lǐ hán xìn lǐ jìng guō zi yí dōng xiàng, wèi shí zhé ér liǎng wǔ zé bái qǐ wú qǐ gè wèi zhī shǒu, fán qī shí èr rén. nán dù hòu yòu shēng guǎn zhòng guō zi yí yú diàn shàng, yòu zēng cáo bīn yī rén. zhì běn cháo hóng wǔ jiān, lǐ bù qǐng rú qián dài gù shì, shè wǔ xué, réng jiàn wǔ chéng miào, shàng wèi shì qí wén wǔ wèi èr yǐ, dàn yǐ tài gōng cóng sì dì wáng miào, ér fèi wǔ chéng miào. bìng wǔ xué bù shè. zhì jiàn wén sì nián zhēng yuè, shǐ jiàn jīng wèi wǔ xué, jí jiào shòu děng guān. jǐng tài sān nián fèi wǔ xué, tiān shùn èr nián fù shè. chéng huà sì nián, yòng guó zi jiān chéng yán yǔ xī yán, gǔ zhě xué bì yǒu miào, qǐ jiāng wǔ xué yú yíng gǎi wèi miào, shǐ zhī lǐ xiān yǒng hòu zhī yì. shàng xǔ zhī, ér tài gōng bù dé sì yóu gù yě. jiā jìng jiān, shì zōng xiū jǔ kuàng diǎn, wú bù míng bèi zhì zhào xiū tài yī yuàn sān huáng miào, réng lí zhèng sì diǎn, zhèng wèi yǐ fú xī shén nóng huáng dì, pèi wèi yǐ gōu máng zhù róng fēng hòu lì mù sì rén, qí cóng sì, jiù dài jì tiān shī qí bó bo gāo guǐ yú qū yú fū shǎo yú shǎo shī tóng jūn tài yǐ léi gōng mǎ shī huáng shí rén, gài nǐ shí zhé, fù zēng yī yǐn shén yīng wáng biǎn què cāng gōng chún yú yì zhāng jī huá tuó wáng shū hé huáng fǔ mì bào piáo zi gě hóng cháo yuán fāng zhēn rén sūn sī miǎo yào wáng wéi cí cáng qǐ xuán zǐ wáng bīng qián yǐ zhū gōng liú wán sù zhāng yuán sù lǐ gǎo zhū yàn xiū shí bā rén, cóng sì liǎng wǔ, diàn yuē jǐng huì, mén yuē xián jì, shēng yòng tài láo, qì yòng biān dòu fǔ guǐ, yǐ zhòng chūn zhòng dōng shàng jiǎ rì, qiǎn dà chén xíng lǐ, zhe wèi lìng. gài jǐ yǔ wén xuān miào bìng zhì. ér wǔ chéng zhī miào, zhí zhì jiā jìng shí wǔ nián sì yuè, bīng bù yì yǐ wǔ xué tài zhǎi, qǐng tà qí zhì, gǎi jiàn yú dà xìng lóng sì gù zhǐ. shàng mìng huì lǐ gōng èr bù gòng yì, jiē yán yí fǎng táng zhì, lì wǔ chéng wáng miào, qí pèi shí zhě, yì yǐ wèi liáo zi huáng shí gōng lǐ guǎng zhào chōng guó, sòng jiāng zé zēng hán shì zhōng yuè fēi, běn cháo zé xú dá cháng yù chūn zhāng yù tāng hé pèi xiǎng, měi nián xià qiū zhì jì, zhì zhòng dōng, qǐng chē jià xìng xué zhī jiǎng wǔ diàn dà yuè.
【武廟】唐高宗上元初，封太公為武成王，開元間，始置亞聖十哲以從祀，尋加七十二弟子。宋太祖初即位，即詔修廟，與國學相對，未幾幸廟，以白起殺降命去之。至徽宗宣和間，又升張良配享殿，上以管仲、孫武、樂毅、諸葛亮、李績西向，穰苴、范蠡、韓信、李靖、郭子儀東向，為十哲；而兩廡則白起、吳起各為之首，凡七十二人。南渡後又升管仲、郭子儀於殿上，又增曹彬一人。至本朝洪武間，禮部請如前代故事，設武學，仍建武成廟，上謂是歧文武為二矣，但以太公從祀帝王廟，而廢武成廟。並武學不設。至建文四年正月，始建京衛武學，及教授等官。景泰三年廢武學，天順二年復設。成化四年，用國子監丞閻禹錫言，古者學必有廟，乞將武學余楹改為廟，使知禮先勇後之義。上許之，而太公不得祀猶故也。嘉靖間，世宗修舉曠典，無不明備至詔修太醫院、三皇廟，仍釐正祀典，正位以伏羲、神農、黃帝，配位以勾芒、祝融、風后、力牧四人，其從祀，僦貸季天師、歧伯、伯高、鬼臾區、俞跗、少俞、少師、桐君、太乙雷公、馬師皇十人，蓋擬十哲，復增伊尹、神應王扁鵲、倉公淳于意、張機、華佗、王叔和、皇甫謐、抱朴子葛洪、巢元方真人、孫思邈藥王、韋慈藏啟玄子、王冰、錢乙、朱 厷、劉完素、張元素、李杲、朱彥修十八人，從祀兩廡，殿曰景惠，門曰咸濟，牲用太牢，器用籩豆簠簋，以仲春仲冬上甲日，遣大臣行禮，著為令。蓋幾與文宣廟並峙。而武成之廟，直至嘉靖十五年四月，兵部議以武學太窄，請拓其制，改建於大興隆寺故址。上命會禮工二部共議，皆言宜仿唐制，立武成王廟，其配食者，益以尉繚子、黃石公、李廣、趙充國，宋將則增韓世忠、岳飛，本朝則徐達、常遇春、張玉、湯和配享，每年夏秋致祭，至仲冬，請車駕幸學之講武殿大閱。

shàng yǔn zhī, jí mìng nǐ yì tú shuō yǐ wén, yú shì wén wǔ liǎng miào bìng yī wáng fán sān dà sì, dǐng lì yú jīng shī yǐ.
上允之，即命擬議圖說以聞，於是文武兩廟並醫王凡三大祀，鼎立於京師矣。

jīn mào zhōu lì yào wáng miào, zhuān sì biǎn què, gài biǎn gù mào rén yě. shén miào jiàn xiàng, cí shèng qí dǎo yǒu xiào, suì dǐng xīn zhī, xiāng huǒ fán shèng wèi jī nán guān. rán què jū zhuān wèi, ér sān huáng fǎn sì yú páng, dào zhì shén yǐ.
今鄚州立藥王廟，專祀扁鵲，蓋扁故鄚人也。神廟建像，慈聖祈禱有效，遂鼎新之，香火繁盛為畿南冠。然鵲居專位，而三皇反祀於旁，倒置甚矣。

wǔ chén cì bèi jiā jìng mò nián, yòng gù jiāng yáng zhào wèi liáo dōng zǒng bīng guān, zhào gǎn shàng zhī yù, niè jǐn zhōng bào guó sì zì yú bèi, qí yǔ xún fǔ hóu rǔ liàng hù bù guǎn xiǎng láng zhōng hé dōng xù, hù jié huí wèi, jiǔ zhī fù qǐ gǎn fèn bù píng, shì sǐ yǔ lǔ jiǎo, yīn zhī zhàn mò. wú zi, yǒu mǔ, pín bù miǎn jī hán. xún fǔ wáng zhī gào yǐ wén, shàng mìng yuè gěi mǐ sān shí, fù qí jiā. cǐ lèi cháo kuàng diǎn, rán yǐ lì gè biān zhuàng shì bù wèi guò yě.
【武臣刺背】嘉靖末年，用故將楊照為遼東總兵官，照感上知遇，涅「盡忠報國「四字於背，其與巡撫侯汝諒、戶部管餉郎中何東序，互訐回衛，久之復起感憤不平，誓死與虜角，因之戰歿。無子，有母，貧不免饑寒。巡撫王之誥以聞，上命月給米三石，復其家。此累朝曠典，然以勵各邊壯士不為過也。

àn cì bèi yī shì, shǐ yú sòng yuè shǎo bǎo fēi, yuán shùn dì mò nián, háng zhōu xún jiǎn hú zhòng bīn jǔ bīng, qí tú jiē wén bèi yuē chì xīn bào guó, shì shā hóng jīn. zhì wǒ míng zhèng dé jiān, jǐn yī wèi jiàng yú diāo xuān, zì yán bèi cì jǐn zhōng bào guó sì zì, shàng nù, mìng běn wèi zhàng ér shù zhī lǐng nán. zhì jiā jìng chū, nán lǐ bù shì láng huáng wǎn wèi bái jiǎn suǒ gōng, yì zì shū yán bèi yǒu jǐn zhōng bào guó zì kě yàn, shàng suī bù zuì, ér tiān xià zhì jīn chī xiào. gài zhì zhào ér wǔ yǐ. gē gǔ pōu gān, gù jǐn xiào měi shì, rán xiào pín bù yǐ, yì chéng gù tào. hú zhòng bīn diāo xuān bù zú yán, xī huáng yáng zhī jiàn bù jí cǐ.
按刺背一事，始於宋岳少保（飛），元順帝末年，杭州巡檢胡仲彬舉兵，其徒皆文背曰「赤心報國，誓殺紅巾「。至我明正德間，錦衣衛匠余刁宣，自言背刺「盡忠報國「四字，上怒，命本衛杖而戍之嶺南。至嘉靖初，南禮部侍郎黃綰為白簡所攻，亦自疏言背有「盡忠報國「字可驗，上雖不罪，而天下至今嗤笑。蓋至照而五矣。割股剖肝，固盡孝美事，然效顰不已，亦成故套。胡仲彬、刁宣不足言，惜黃、楊之見不及此。

qǐng wǔ jǔ diàn shì chéng huà shí sì nián, huàn guān wāng zhí shàn quán, fāng wù biān gōng, yòu wǔ rén, nǎi shàng shū qǐng wǔ jǔ shè kē, yì yòng xiāng shì huì shì diàn shì, xī rú jìn shì ēn lì. shàng xià qí shū yú bīng bù, shí yú sù mǐn wèi dà sī mǎ, bù gǎn jué, qǐng tíng chén jí yì, yú shì huì tóng yīng guó gōng zhāng fǔ wén wǔ zhū dà chén jí kē dào yì zhī. zhòng zhī bù kě, rán bù gǎn nì zhí, suì tiáo shàng dà lüè: xuǎn wǔ chén dí zǐ jiù rú xué dú shū xí shè, xiāng shì yǐ jiǔ yuè, huì shì yǐ sān yuè, chū chǎng shì shè, èr chǎng shì lùn, sān chǎng shì cè, yǐ sì yuè chū yī diàn shì, cì wǔ jǔ jí dì chū shēn ēn róng cì dì, kè lù lì bēi, yī rú jìn shì zhì. shí wàn wén kāng dāng guó, xīn zhī qí fēi, kǒng jǔ zhī qiě dé huò, xū yǒu shù yǐ huǎn zhī, nǎi mì zòu shàng nèi pī chū: wǔ jǔ zhòng shì wèi yì jí xíng, yí lìng bīng bù yí wén tiān xià, jiào yǎng shù nián, qí yǒu chéng xiào, xún àn tí xué jù zòu qǐ sòng, shì fāng dé zhǐ. wén kāng shēng píng yǐ ā mèi qǔ chǒng, dú cǐ shì diào tíng zuì tuǒ. rán zhì hóng zhì zhōng, bì jìng xíng zhī, dàn bù diàn shì ěr. yǐ xiào zōng qīn lǐ rú chén, sì fāng qīng yàn, yóu bù miǎn wèi yīng biàn pò gé, jīn nán běi duō shì, wǔ fū jù yǒu yuè yě zhī xīn, huò yì jí diàn shì, wèi kě zhī yě. jiā jìng shí jiǔ nián, bīng bù qǐng wǔ jǔ xiāng shì, shàng yǐ lèi kē wèi jiàn dé rén, mìng yǐ zhī. gěi shì zhōng wáng mèng bì qǐng liù nián yī jǔ, yì bù xǔ. wèi jiǔ fù xíng zhī.
【請武舉殿試】成化十四年，宦官汪直擅權，方務邊功，右武人，乃上疏請武舉設科，亦用鄉試、會試、殿試，悉如進士恩例。上下其疏於兵部，時余肅敏為大司馬，不敢決，請廷臣集議，於是會同英國公張輔、文武諸大臣及科道議之。眾知不可，然不敢逆直，遂條上大略：選武臣嫡子就儒學讀書習射，鄉試以九月，會試以三月，初場試射，二場試論，三場試策，以四月初一殿試，賜武舉及第出身恩榮次第，刻錄立碑，一如進士制。時萬文康當國，心知其非，恐沮之且得禍，須有術以緩之，乃密奏上內批出：武舉重事未易即行，宜令兵部移文天下，教養數年，俟有成效，巡按提學具奏起送，事方得止。文康生平以阿媚取寵，獨此事調停最妥。然至弘治中，畢竟行之，但不殿試耳。以孝宗親禮儒臣，四方清晏，猶不免為纓弁破格，今南北多事，武夫俱有躍冶之心，或議及殿試，未可知也。嘉靖十九年，兵部請武舉鄉試，上以累科未見得人，命已之。給事中王夢弼請六年一舉，亦不許。未久復行之。

cì jūn sòng jiàn ér cì miàn, yǐ fáng táo yì. hán qí yù cì shǎn xī yì yǒng shǒu, sī mǎ guāng zhēng zhī bù cóng. nán sòng yǒu bā zì jūn, zì cì qí miàn, yún shì shā jīn zéi, bào xiào zhào huáng, hòu cóng liú qí. bài wù shù yú shùn chāng zhě shì yě. rán wèi yǒu cì bì zhě. běn cháo jí zhòng qián cì, tài zǔ lì jìn bù xǔ, sì shèng làn yòng, nǎi yǒu jí kě xiào zhě. rú jǐng tài zhōng, wǔ qīng hóu shí hēng wèi zǒng bīng, qǐng zhēng jiǎo yě xiān, jūn rén yī shèng èr shèng zhě, dé bǎo jiā chǎn sì shèng wǔ shèng zhě, zuǒ yòu bì gè cì chì xīn bào guó sì zì. jǐng dì yuē: lǐng jūn shèng lǔ, cì zì shì xíng fá, jiā yú wú zuì bù jìn qíng. bù xǔ. wǔ rén bù xué, wàng yì zhì cǐ.
【刺軍】宋健兒刺面，以防逃逸。韓琦欲刺陝西義勇手，司馬光爭之不從。南宋有八字軍，自刺其面，雲「誓殺金賊，報效趙皇「，後從劉錡。敗兀朮於順昌者是也。然未有刺臂者。本朝極重黔刺，太祖厲禁不許，嗣聖濫用，乃有極可笑者。如景泰中，武清侯石亨為總兵，請征剿也先，軍人一勝二勝者，得保家產；四勝五勝者，左右臂各刺「赤心報國「四字。景帝曰：領軍勝虜，刺字是刑罰，加於無罪不近情。不許。武人不學，妄議至此。

qī shuài jù nèi wāng tài hán yǔ qī yuán jìng shǎo bǎo, shēng sǐ jiāo yě, qī mò, ér wāng zhì qí mù, shù qí wèi qī suǒ kùn, jǐ zhì jué sì, qí shuō shén bèi, nèi suǒ chēng yī pǐn zhě shì yě. rán wāng zhī pà fù, yì yǔ qī xiāng bó zhòng. jí wāng zhǎng jūn wú jiāng wèi qí fù suǒ yān, yì mǔ fū rén dǎo zhī yě. biān fú bù zì jiàn, xiào tā liáng shàng yàn. zì gǔ rán yǐ.
【戚帥懼內】汪太涵與戚元敬少保，生死交也，戚歿，而汪志其墓，述其為妻所困，幾至絕祀，其說甚備，內所稱一品者是也。然汪之怕婦，亦與戚相伯仲。即汪長君（無疆）為其婦所閹，亦母夫人導之也。蝙蝠不自見，笑他樑上燕。自古然矣。

wǔ biàn zhī héng zhèng tǒng shí sān nián, dà níng dōu zhǐ huī qiān shì lǐ gǎo, dào yù qí zhōu zhī zhōu lǐ yù bù bì dào, zhàng zhī, wèi xún àn yù shǐ duàn xìn suǒ hé, qí shí dū sī zhī héng rú cǐ. yòu èr nián wèi jǐng tài yuán nián, wàn quán cān jiāng yáng jùn, yǐ xié sī zhàng sǐ dōu zhǐ huī qiān shì táo zhōng, chū nǐ zhǎn, wèi jǐ jǐng dì yòu zhī, lìng suí fù chāng píng hóu yáng hóng lì gōng ér yǐ, dū sī zhī jiàn yòu rú cǐ. fū yǐ wǔ pǐn cì shǐ, fǎn jiàn tà yú jiàn ér, qí shí jìn shēn dào sàng, kě wèi duǎn qì. yòu xuān dé jiān, níng zhōu zhī zhōu liú gāng, hé nán jūn zhōu rén, yǐ jìn shì qǐ jiā, chū shǒu fán lì jiǔ kǎo niàn qī nián, jiā zhì èr pǐn fú fèng, jìng bù qiān, zhì shì guī. rán zé jiǎ kē jùn shǒu, jiāng zhōng shēn wèi piān bì chuí yé? dāng shí diǎn zhì yì nán jiě yǐ.
【武弁之橫】正統十三年，大寧都指揮僉事李暠，道遇祁州知州李玉不避道，杖之，為巡按御史段信所劾，其時都司之橫如此。又二年為景泰元年，萬全參將楊峻，以挾私杖死都指揮僉事陶忠，初擬斬，未幾景帝宥之，令隨父昌平侯楊洪立功而已，都司之賤又如此。夫以五品刺史，反見撻於健兒，其時縉紳道喪，可為短氣。又宣德間，寧州知州劉綱，河南鈞州人，以進士起家，出守凡歷九考廿七年，加至二品服俸，竟不遷，致仕歸。然則甲科郡守，將終身為偏裨箠耶？當時典制亦難解矣。

wō huàn bǐ suì wō fàn cháo xiān, zhōng cháo qīng bīng lì jiù zhī, yī shí dà shuài fēi rén, róu jiàn qí jìng, piāo lüè yín zì, gèng bèi yú wō. qǐng mǐn rén tán jí jiā jìng guǐ hài shí yī yuè, wō zhì xìng huà fǔ wěi wèi guān jūn fù jiù, chéng zhōng kāi mén nà zhī, wō suì rù jù qí chéng, yú suì fāng qù, qí cǎn dú bù bì yán. qí shí lì gōng dà jiāng rú liú xiǎn zhě, jí jīn liú tǐng fù yě, qí zài dōng nán hào wèi liáng biàn, rán yù jūn quán wú jì lǜ, xìng huà chéng táo chū fù rén, xiǎn jūn jí lüè duó zhī. jí yuán rèn cān zhèng wáng fèng tái zhě, qí xīn jì qī nián shào shū lì, yì wèi xiǎn suǒ nà, zhū dà lì jù bù gǎn jié. xiǎn hòu yǐ jī láo zòu kǎi dēng tán, rù shǔ píng jiǔ sī yí qiú, yǔ shǔ fǔ céng shàng shū shěng wú, tóng wèi jiāng líng gōng qì zhòng. qí zi tīng, cóng diān qián qǐ, lǚ zòu gōng, qí hòu cháo xiān zhī yì, yì yǐ kǎi xuán, wèi shí xiàng yòng. fāng wō shì qǐ shí, wú xiāng yǒu zhū xiān zhě, yǐ fàn yán jù bǔ, shāng guān bīng lùn zhǎn, huì mù zhuàng shì wèi qián fēng, xiān duó shēn yīng mù, yǐ mào wěi chōng duì zhǎng, yī rì guó wō shí sān rén, hú xiāng mǐn wèi dū fǔ, jí yǐ pián yí bài shǒu bèi, yú nián zhì cān jiāng. rán xìng jué qiáng, bù néng shì shàng guān, é jìn fù zǒng bīng, bèi tái shǐ bái jiǎn lùn zhǎn. jiǔ zhī shì dé bái, jiàng cān jiāng, zài jìn zài zhé, zhōng wèi fú jiàn dà shuài. lián yǒng shàn zhàn, yǒu huì ài, néng fǔ shì zú, dé qí sǐ lì, mǐn rén ài zhī. yǐ nián zhì qǐng lǎo, yōu lǐ yǔn guī, jīn wò lín xià, sì bì xiāo rán, shàng jiàn wú yàng. yú yòu shú shí zhī, qí tóng shí lì gōng zhě, rú shěn xī yí yú dà yóu qī jì guāng, jiē yǐ zhēng wō qǔ fù guì, néng jié jiāo wén shì, biǎo zhāng zhàn jī, suì wèi shì suǒ chǐ tán. zhū xiān wèi jiāng jūn, yǒu gǔ rén fēng, shì bù zài zhū biàn xià, jìng méi méi wú wén, xī zāi!
【倭患】比歲倭犯朝鮮，中朝傾兵力救之，一時大帥非人，蹂踐其境，剽掠淫恣，更倍於倭。頃閩人談及嘉靖癸亥十一月，倭至興化府偽為官軍赴救，城中開門納之，倭遂入據其城，逾歲方去，其慘毒不必言。其時立功大將如劉顯者，即今劉挺父也，其在東南號為良弁，然御軍全無紀律，興化城逃出婦人，顯軍即掠奪之。即原任參政王鳳台者，其新繼妻年少姝麗，亦為顯所納，諸大吏俱不敢詰。顯後以積勞奏凱登壇，入蜀平九絲夷酋，與蜀撫曾尚書（省吾），同為江陵公器重。其子綎，從滇黔起，屢奏功，其後朝鮮之役，亦以凱旋，為時向用。方倭事起時，吾鄉有朱先者，以販鹽拒捕，傷官兵論斬，會募壯士為前鋒，先奪身應募，以貌偉充隊長，一日馘倭十三人，胡襄愍為督府，即以便宜拜守備，逾年至參將。然性倔強，不能事上官，俄進副總兵，被台使白簡論斬。久之事得白，降參將，再進再謫，終為福建大帥。廉勇善戰，有惠愛，能撫士卒，得其死力，閩人愛之。以年至請老，優禮允歸，今臥林下，四壁蕭然，尚健無恙。余幼熟識之，其同時立功者，如沈希儀、俞大猷、戚繼光，皆以征倭取富貴，能結交文士，表章戰績，遂為世所侈談。朱先為將軍，有古人風，似不在諸弁下，竟沒沒無聞，惜哉！

jūn lìng hú xiāng mǐn tí bīng zài wú jùn, shí yǒu jiàn ér mǎi gū sì chún jiǔ ròu zhǎ yǐn dàn, ér bù chóu qí zhí, qiě tòng ōu zhī, gū zhě bù néng píng, sù zhī xíng tái. hú lì mìng fù zú zhì, zú lì biàn yún wú zhī. hú bù néng jué. shí xú wén zhǎng zài zuò, wèi dāng pōu fù yǐ yàn zhī. hú xiào yǐ wèi rán, wèi gū zhě yuē: fù zhōng yǒu zhǎ zé yǐ, bù rán rǔ dāng dǐ cháng. gū zhě tīng mìng, lì pōu zhī, zé zhǎ shàng zài, suì shì gū zhě, ér bèi cháng zhī, jūn zhōng gǔ lì, bù fù gǎn sì. xú yǐ shū shēng ér yǒu dǎn jué nǎi ěr.
【軍令】胡襄愍提兵在吾郡，時有健兒買酤肆醇酒肉鮓飲啖，而不酬其值，且痛毆之，酤者不能平，訴之行台。胡立命縛卒至，卒力辨雲無之。胡不能決。時徐文長在坐，謂當剖腹以驗之。胡笑以為然，謂酤者曰：「腹中有鮓則已，不然汝當抵償。「酤者聽命，立剖之，則鮓尚在，遂釋酤者，而倍償之，軍中股慄，不復敢肆。徐以書生而有膽決乃爾。

wǔ biàn jiàn fú jīn wǔ biàn suǒ yī xiù xiōng, bù xún qīn dìng pǐn jí, gài fú shī zi zì jǐn yī zhì zhǐ huī qiān shì ér shàng, zé wú bù fú qí lín zhě. rén jiē wèi qǐ yú jiā jìng jiān, hòu nǎi zhī shì zài jǐng tài sì nián: jǐn yī zhǐ huī tóng zhī bì wàng, shū yuán yǒng lè jiù lì, wèi huán wèi jìn chén, bù bǐ tā guān, gài xǔ lín fú. yì yóu shì zōng xī yuàn fèng xuán, zhū xué shì dé yī hè páo, yóu wèi yǒu shuō. zhì yú shī zi bǔ, yòu bù tè bēi zhì wǔ rén, jīn jiàn ér hé dāo jǐ zhě, wú bù yǐ wèi cháng fú. ǒu fàn lìng zhé hé yī shòu fù, wǎn zhuǎn yú biān tà zhī xià, shǎo qǐng, jí gōng yì rú gù. shú zhī yī èr pǐn cǎi zhāng, rǔ xiè zhì cǐ.
【武弁僭服】今武弁所衣繡胸，不循欽定品級，概服獅子；自錦衣至指揮僉事而上，則無不服麒麟者。人皆謂起於嘉靖間，後乃知事在景泰四年：錦衣指揮同知畢旺，疏援永樂舊例，謂環衛近臣，不比他官，概許麟服。亦猶世宗西苑奉玄，諸學士得衣鶴袍，猶為有說。至於獅子補，又不特卑秩武人，今健兒荷刀戟者，無不以為常服。偶犯令輒和衣受縛，宛轉於鞭撻之下，少頃，即供役如故。孰知一二品采章，辱褻至此。

wǔ zhí bǐ shì jīn wǔ biàn xí tì zhì jīng bǐ shì, tú yīng gù shì, qí mù bù shí dīng, shè bù chuān zhá zhě, jù jīn zǐ yín qīng ér guī, tú mí lǐn xì, huǎn jí bù dé sī háo zhī yòng. ǒu jiǎn dé lóng qìng èr nián èr yuè shí sì rì, bīng bù tí zhè jiāng xún fǔ zhào dōu yù shǐ chén jiāng cái yī jié ér shēn míng zhī, qǐng chì gè fǔ àn dū xué xiàn chén jiāng yīng xí shè rén, nián shí wǔ yǐ shàng, zī zhì kě zào zhě, sòng xué chōng fù zuò yǎng, fán yù xí tì nián jí èr shí yīng bǐ shì zhě, xué chén kǎo tāo qián cè yī dào, zhuǎn sòng fǔ àn fù yuè. tāo qián guàn tōng, gōng mǎ xián shú zhě wèi shàng děng tāo qián shū ér gōng mǎ shú zhě wèi cì děng tāo qián gōng mǎ jù bù xí wèi xià děng. sòng bù bǐ shì, shàng děng hòu quē guǎn shì, zhōng děng dài fèng chà cāo, xià děng yǔ zhī bàn fèng, hòu dì èr nián zài kǎo fù bù fù bǐ. èr cì bù zhōng zhě, zhào bāng zhèng lì réng zhī bàn fèng sān cì bù zhōng zhě gé fā wèi jūn, bié xuǎn zǐ dì xí zhí. fèng zhǐ yī nǐ xíng. àn cǐ fǎ yú wǔ biàn kǎo hé zuì yán, yì zuì shù, jiǔ ér bù fèi, cǐ bèi bì sī zì fèn. jìng bù zhī fèi yú hé nián, ér mù zōng shǐ yì bù zài hé yě?
【武職比試】今武弁襲替至京比試，徒應故事，其目不識丁，射不穿札者，俱金紫銀青而歸，徒糜廩餼，緩急不得絲毫之用。偶檢得隆慶二年二月十四日，兵部題浙江巡撫趙都御史陳將材一節而申明之，請飭各撫按督學憲臣將應襲舍人，年十五以上，資質可造者，送學充附作養，凡遇襲替年及二十應比試者，學臣考韜鈐策一道，轉送撫按覆閱。韜鈐貫通，弓馬嫻熟者為上等；韜鈐疏而弓馬熟者為次等；韜鈐弓馬俱不習為下等。送部比試，上等候缺管事，中等帶俸差操，下等與支半俸，候第二年再考赴部覆比。二次不中者，照邦政例仍支半俸；三次不中者革發為軍，別選子弟襲職。奉旨依擬行。按此法於武弁考核最嚴，亦最恕，久而不廢，此輩必思自奮。竟不知廢於何年，而穆宗史亦不載何也？

jiā dīng jiā dīng gài fǎng yú táng jì fān zhèn, rú tián chéng sì zhī wèi fǔ yá bīng, lǚ yòng zhī zhī mò yé dōu, yáng xíng mì zhī hēi yún dōu, yáng shī hòu zhī yín qiāng xiào jié dōu ér shǐ shèng, zhì shā tuó yǐ jiàn ér wèi yì zi ér jí yǐ. jīn xī běi jiāng shuài suǒ xù jiā dīng, qí lǐn xì yī xiè, guò é bīng shí bèi, měi dāng dà dí, yòng yǐ xiàn zhèn, qí shàn zhàn zhě duō yǐ shǒu gōng zì fèn, jiān zhì dēng tán. yì yǒu yǐ jiàng lǔ xiào shùn zhě, yóu chēng xiāo jiàn, jìn liáo zuǒ lǐ níng yuǎn zhuān zhàng cǐ shù xūn. guǐ sì cháo xiān zhī yì, píng rǎng dà jié, lǐ rú sōng yǐ píng tiǎn zài ěr, bù yù tā bīng fēn qí gōng, qián lǜ jiā dīng èr qiān rén yè zhì bì tí guǎn, yù fú yī jǔ jiān yān.
【家丁】家丁蓋昉於唐季藩鎮，如田承嗣之魏府牙兵，呂用之之莫邪都，楊行密之黑雲都，楊師厚之銀槍效節都而始盛，至沙陀以健兒為義子而極矣。今西北將帥所蓄家丁，其廩餼衣械，過額兵十倍，每當大敵，用以陷陣，其善戰者多以首功自奮，間至登壇。亦有以降虜效順者，尤稱驍健，近遼左李寧遠專仗此樹勛。癸巳朝鮮之役，平壤大捷，李如松以平殄在邇，不欲他兵分其功，潛率家丁二千人夜至碧蹄館，遇伏一舉殲焉。

qí jiā dīng lǐ yǒu shēng zhě, jī láo yǐ zhì fù zǒng bīng, zhī shēn diàn hòu zhàn mò, rú sōng shǐ dé tuō. shēng chū wèi jiàn ér, nì yī jì, yīn wéi lìng shī qī dāng zhǎn, rú sōng xī qí yǒng, yīn yòng zhòng zī mǎi jì, bìng wèi zhì lián jù, gòng fèi qiān jīn cì zhī, zhì shì yǐ sǐ bào yún.
其家丁李友升者，積勞已至副總兵，隻身殿後戰歿，如松始得脫。升初為健兒，昵一妓，因違令失期當斬，如松惜其勇，因用重貲買妓，並為制奩具，共費千金賜之，至是以死報雲。

tǔ bīng tǔ bīng zhī shè, shǐ yú chéng huà chū nián, xún fǔ yán suī dōu yù shǐ lú xiáng jiàn yì, yǐ yíng wǔ bīng shǎo, ér yán ān qìng yáng biān mín xiāo yǒng, xí jiàn hú lǔ, gǎn yǔ zhàn dòu, yí xuǎn mín bīng zhī zhuàng zhě, biān chéng shén wǔ wèi tǔ bīng, liàng miǎn hù zū, fán dé wǔ qiān rén xùn liàn zhī. tǔ bīng qiáng shèng shí, máo lǐ hái rù kòu, wèi zhī tuì què, xiáng qù ér cǐ fǎ suì fèi. jīn nèi dì suǒ wèi mín zhuàng zhě, shǐ yú zhèng tǒng jǐ sì zhī biàn, yì fēi zǔ zhì. chū zhāo mù shí, qì xiè ān mǎ jù cóng guān gěi, dì fāng yǒu sī chūn qiū xùn liàn, yù jǐng diào yòng.
【土兵】土兵之設，始於成化初年，巡撫延綏都御史廬祥建議，以營伍兵少，而延安慶陽邊民驍勇，習見胡虜，敢與戰鬥，宜選民兵之壯者，編成什伍為土兵，量免戶租，凡得五千人訓練之。土兵強盛時，毛里孩入寇，為之退卻，祥去而此法遂廢。今內地所謂民壯者，始於正統己巳之變，亦非祖制。初招募時，器械鞍馬俱從官給，地方有司春秋訓練，遇警調用。

hóng zhì èr nián, fù mìng xíng zhī, cǐ hòu zhào lì biān qiān, tú gōng yíng sòng zhī yòng. rán zhèng dé jì nián, wáng wén chéng shàng yòng zhī yǐ jiān níng pàn. yán zhì jīn rì, jìng liè yú zào zhī zhōng, bǔ ná mín fàn xū fèi gōng shí, háo wú suǒ yòng. gè biān jiāng lǐng, yòu zhuān yǐ jiā dīng wèi fēng ruì, bìng tǔ bīng yì jiǔ bù jiǎng yǐ. rán yán suī zhī bīng, zhì jīn wèi zhū biān guān, tā zhèn zé bù rán.
弘治二年，復命行之，此後照例編僉，徒供迎送之用。然正德季年，王文成尚用之以殲寧叛。沿至今日，竟列輿皂之中，捕拿民犯虛費工食，毫無所用。各邊將領，又專倚家丁為鋒銳，並土兵亦久不講矣。然延綏之兵，至今為諸邊冠，他鎮則不然。

yǐ gù jiā jìng jiān, jì zhōu liàn bīng, zhōng bù néng chéng liè, wáng sī zhì zhōng chéng, yǐ cǐ zuò zhòng pì. lóng wàn jiān, qī shǎo bǎo jì guāng wèi shuài, fǎn yòng zhè bīng yú jì, yóu shì jīng bīng chēng shuò fāng dì yī, yì shí shì shǐ rán. ruò tǔ bīng zhī zài dōng nán, zé wō jǐng shí, zhào wén huá shì shī zhè jiāng, gù lìng xiāng guān lǐng bīng, tuán jié chū zhàn, yòu chá jí jiān tián bǎi wàn mǔ, yǐ shàn xīn bīng. shí pú bǎn yáng xiāng yì xīn cóng jì liáo zhào lǐng zhōng shū, fù shū wèi xiāng shēn wèi shuài, dū zé wèi biàn, qiě jiān tián chū yú hé suǒ? shì suì dé yǐ. zhào zhī shuō, gài yù jiè yǐ lóng sāng zǐ, zhāng wēi fú, yóu chuǎn miù zhī tán yě.
以故嘉靖間，薊州練兵，終不能成列，王思質中丞，以此坐重辟。隆、萬間，戚少保（繼光）為帥，反用浙兵於薊，由是精兵稱朔方第一，亦時勢使然。若土兵之在東南，則倭警時，趙文華誓師浙江，故令鄉官領兵，團結出戰，又查籍間田百萬畝，以贍新兵。時蒲坂楊襄毅新從薊遼召領中樞，覆疏謂鄉紳為帥，督責未便，且間田出於何所？事遂得已。趙之說，蓋欲藉以籠桑梓，張威福，尤舛謬之談也。

jiě jūn jiě jūn yī yì, yǐ běn tú lǐ zhǎng chōng zhǎng jiě, xiān wèi qǔ qī, bèi zī zhuāng, shì zhī rú yán fù, fáng zhī rú dà dí, shàng kǒng zhōng tú táo yì xiāng lèi. qí jiàn gèng dé cǐ qiǎn zhě, jǔ jiā zhèn bù āi hào, zhì yǒu yīn ér dǐ zuì pò jiā zhě. jìn nián zé shāo bù rán, céng jì yòu nián shì xiān rén dǐ zhī, yǒu wú jiāng yī sǒu, hào dīng dà bó zhě, jiā wēn ér xǐ dàn yǐn, jiǔ wǎng lái yǔ jiā, yī rì hū zhì dǐ shě, wèn zhī, zé jiě jūn lái, qí rén nǎi bǔ yì, wàng zhǐ píng mín wèi dào, fā qiǎn liáo dōng sān wàn wèi chōng jūn, yì suí zài mén wài. xiān rén yǔ zhī yuē: shèn wù zài lái, tǎng cǐ fàn yì qù nài hé? dīng bù gù, lìng zhī rén, kòu tóu zì yán xìng wáng, shòu dīng ēn bù yì yě. qù fǔ yī yuè, zé wáng xìng zhě dú zhì dǐ qiú jiàn, xiān rén hài wèn zhī, yún yǐ qì shì, dīng dà bó yì dàn xī zhì yǐ. xiān rén xì jié qí gù, dì xiào ér bù yán. yòu zā yuè ér dīng lái, zé pī huí zài shǒu, qí rén dào wǔ, xiān cóng jiān dào dùn guī, bù yóu shān hǎi guān, gù fǎn zǎo hái, yīn yǔ dīng zuò bàn nán xuán. jìn wén zhōng tú yì yǒu táo zhě, zé zhǎng jiě zì chōng jūn fàn, gù yī èr nán nǚ, yī wèi jūn qī, yī wèi jiě rén, tóu pī dào wèi shōu guǎn, lǐng pī bào mìng shí, jìng hái sāng zǐ. bǐ chù shù zhǎng, yǐ rù wǔ tuō táo, zuì dāng jí jǐ, bù gǎn shēng yán, qiě lì qí yí xià kǒu liáng, qián rù náng tuó, ér hé gē zhī rén, yōu yóu lǘ lǐ, gèng wú shuí hé zhī zhě. xiàng lái zhǎng jiě fán yù táo pàn, bì gào suǒ zài guān sī zhuī bǔ, jí jī liú zhī, rán hòu fā zú zhuī tǎo, bǎi zhòng bù dé yī èr. zì dǎo zhòng diǎn zhě bǐ bǐ, yì kě zhuō yě.
【解軍】解軍一役，以本圖里長充長解，先為娶妻，備貲裝，事之如嚴父，防之如大敵，尚恐中途逃逸相累。其踐更得此遣者，舉家震怖哀號，至有因而抵罪破家者。近年則稍不然，曾記幼年侍先人邸之，有吳江一叟，號丁大伯者，家溫而喜啖飲，久往來予家，一日忽至邸舍，問之，則解軍來，其人乃捕役，妄指平民為盜，發遣遼東三萬衛充軍，亦隨在門外。先人語之曰：慎勿再來，倘此犯逸去奈何？丁不顧，令之人，叩頭自言姓王，受丁恩不逸也。去甫一月，則王姓者獨至邸求見，先人駭問之，雲已訖事，丁大伯亦旦夕至矣。先人細詰其故，第笑而不言。又匝月而丁來，則批回在手，其人到伍，先從間道遁歸，不由山海關，故反早還，因與丁作伴南旋。近聞中途亦有逃者，則長解自充軍犯，雇一二男女，一為軍妻，一為解人，投批到衛收管，領批報命時，竟還桑梓。彼處戍長，以入伍脫逃，罪當及己，不敢聲言，且利其遺下口糧，潛入囊橐，而荷戈之人，優遊閭里，更無誰何之者。向來長解凡遇逃叛，必告所在官司追捕，即羈留之，然後發卒追討，百中不得一二。自蹈重典者比比，抑可拙也。

xíng bù
○刑部

shān rén fēi yǔ shān rén lè xīn lú zhě, jiāng xī lín chuān rén, běn jiān shēng yě, lái jīng shī yǐ bǎi hé yóu gōng qīng jiān, duō zào kǒu yǔ, rén duō wèi è zhī. rán pō yǒu cái zhì, yǐ gù shì dài fū yì yǒu yǔ zhī nì zhě. shí wèi jīn shàng zhī xīn mǎo dōng, xíng kē gěi shì zhōng wáng jiàn zhōng, tè shū jiū zhī, nèi yún xīn lú niē zào fēi yǔ, yǐ zōu yuán biāo luò yú rén lǐ yí liáng zǐ qí wú zhōng xíng chén sī xiào ráo shēn lú hóng chūn lǐ zhí jiāng dōng zhī wèi shí jūn zǐ, yǐ zhào qīng hóng shēng yuǎn zhāng chéng cài xì zhōu hú rǔ níng chén yǔ jiāo zhāng dǐng sī lǐ chūn kāi wèi bā gǒu, yǐ yáng sì zhī yáng wén huàn yáng wén jǔ wèi sān yáng, yòu wèi yáo yuē: ruò yào shì dào chāng, qù le bā gǒu yǔ sān yáng. yòu yǔ tīng bǔ qiān shì lǐ guǎn gǎi zuò cān shēn gé xià běn gǎo, bìng yǔ yuán rèn gěi shì zhōng luó dà hóng wèi tóng xiāng jiāo hǎo, jiǎng jiū chán xué, jí tā zhū bù fǎ shì. shàng mìng dǎi xīn lú yú zhào yù jū zhī, jù fú zhū zuì zhuàng, shàng mìng hé lì jiā shù zhī, xún sǐ. zhāng dǐng sī gù wèi lì kē dōu gěi shì zhōng, zhé wèi mù liáo, shàng shū zì bái qí yuān yún: shēn běn sū zhōu rén, shǒu kuí shēn wèi huì shì dà zuò shī, cì kuí wáng wèi shù cháng shí jiào xí shī, jù tóng lǐ rén, yīn zài yán lù kàng zhí, bù fù èr xiāng bèi biǎn.
【山人蜚語】山人樂新爐者，江西臨川人，本監生也，來京師以捭闔游公卿間，多造口語，人多畏惡之。然頗有才智，以故士大夫亦有與之昵者。時為今上之辛卯冬，刑科給事中王建中，特疏糾之，內雲新爐捏造飛語，以鄒元標、雒於仁、李沂、梁子琦、吳中行、沈思孝、饒伸、盧洪春、李植、江東之為十君子，以趙卿、洪聲遠、張程、蔡系周、胡汝寧、陳與郊、張鼎思、李春開為八狗，以楊四知、楊文煥、楊文舉為三羊，又為謠曰：若要世道昌，去了八狗與三羊。又與聽補僉事李琯改作參申閣下本稿，並與原任給事中羅大紘為同鄉交好，講究禪學，及他諸不法事。上命逮新爐於詔獄鞫之，具伏諸罪狀，上命荷立枷戍之，尋死。張鼎思故為吏科都給事中，謫為幕僚，上疏自白其冤云：身本蘇州人，首揆申為會試大座師，次揆王為庶常時教習師，俱同里人，因在言路伉直，不附二相被貶。

jīn xīn lú suǒ zhǐ zì yǒu rén, dú chén wèi rén suǒ yì zhì, zhāo cí zhōng suì gǎi rù chén xìng míng, bù dé bù biàn. qí yì yǔ fǒu bù kě zhī, ér wú wěn xuān báo, suì cháo wèi zhāng huàn gǒu. yún wáng cì nián wài bǔ qiān shì, yòu yī nián guǐ sì dà jì, yǐ bù jí zhé, gài zuò cǐ shū yún.
今新爐所指自有人，獨臣為人所易致，招詞中遂改入臣姓名，不得不辨。其易與否不可知，而吳吻儇薄，遂嘲為「張換狗「。雲王次年外補僉事，又一年癸巳大計，以不及謫，蓋坐此疏雲。

xīn lú shì xiān wèi dōng chǎng suǒ fā, yǐ dé zhǐ xùn jū, wáng gěi shì cān shū jì zhī, fēi wáng shǐ huò yě. xīn lú xiān nián céng rù dà kē zhāng hóng mù xià chēng qì hòu, féng bǎo zhī dé zuì, hóng shòu yì xīn lú yǐ zhuǎn shòu yán guān lùn zhī. yuán rèn shùn tiān tōng pàn zhōu hóng yuè jiàn yán shū zhōng céng fā qí shì, gài xīn lú zhī qīng xiǎn yǒu sù yǐ.
新爐事先為東廠所發，已得旨訊鞫，王給事參疏繼之，非王始禍也。新爐先年曾入大榼張宏幕下稱契厚，馮保之得罪，宏授意新爐以轉授言官論之。原任順天通判周宏禴建言疏中曾發其事，蓋新爐之傾險有素矣。

wù xū bàng shū lǚ xīn wú sī kòu, chū kè guī fàn yī shū, xíng jīng shī wèi jiǔ, ér huáng guì fēi zhòng kè zhī, qiě wèi zhī xù, guāng yàn zhào yī shí, cháo shì zhēng gòu zhì àn tóu, yì jiàn yǒu xī zǐ, ér wú gǎn chāng yán zhě. lì kē gěi shì zhōng dài shì héng shǒu fā dà nán, cān lǚ bāo cáng huò xīn, yǒu jìng zōng lín fǔ zhī móu, ér qián rèn yù shǐ jīn quán jiāo zhī xiàn fán yù héng zhě jì zhī, jǔ cháo hài è. gài yǐ shǒu piān míng dé mǎ hòu jìn fēng yī shì, bù miǎn shāo ài yǎn ěr. qí shí yǒu wèi tú shuō bá zhě, yòu zhuān gōng lǚ sī kòu, qí yǔ shēn wén, qiě zá yǐn zài shì zhī míng dà chén shù rén yǐ shí zhī. yú shì zhū yǔ zhāng xīn jiàn xiāng zuǒ zhě, suì zhǐ jí zhī. qián èr nián, lǚ yǔ xiù shuǐ shěn jì shān zhēng wèi shǎo zǎi, jù bù dé, ér shěn dú jiàn zhú, shěn yǔ xīn jiàn sù hòu, lǚ suì yí xīn jiàn wèi shěn bào fù yǐ. lǚ xiān yǒu shū, qí zhū yǔ wèi zhí chén tiān xià ān wēi, ér shū wěi yún: jìng shàng yōu wēi zhī shū, yīn cǐ bá yǔ zhī qián, yòu biāo míng yún yōu wēi hóng yì, yǐ jī qiè zhī. qí yún yān shān zhū dōng jí zhě guǐ míng yě, jìng bù zhī hé rén suǒ zào. yòu shū běn míng guī fàn yì míng guī jiàn, yì bù zhī chū zì hé rén. jīn guī fàn gǎi běn, rén jiān shàng xíng, ér guì fēi suǒ kè yuán běn, jí zhèng wǎn biàn yuān lù, shì yǐ bù duō jiàn yǐ. kǒng guó shǐ tā rì wèi bì quán zài běn mò, jīn lù qí quán wén yú hòu, zhì ruò lǚ kè shū zhī yǒu chéng xīn yǔ fǒu, zhāng xiāng yú shì héng shū guǒ yù wén yǔ fǒu, zé míng míng zhōng yǒu guǐ shén chá zhī. liǎng jiā jù sòng, zhèng rú fù nǚ bó xī, jù bù zú píng yě.
【戊戌謗書】呂新吾司寇，初刻《閨範》一書，行京師未久，而皇貴妃重刻之，且為之序，光艷照一時，朝士爭購置案頭，亦漸有潝訿，而無敢昌言者。吏科給事中戴士衡首發大難，參呂包藏禍心，有敬宗、林甫之謀，而前任御史今全椒知縣樊玉衡者繼之，舉朝駭愕。蓋以首篇明德馬後進封一事，不免稍礙眼耳。其時有為圖說跋者，又專攻呂司寇，其語深文，且雜引在事知名大臣數人以實之。於是諸與張新建相左者，遂指及之。前二年，呂與秀水沈繼山爭為少宰，俱不得，而沈獨見逐，沈與新建素厚，呂遂疑新建為沈報復矣。呂先有疏，其朱語為直陳天下安危，而疏尾云：敬上憂危之疏，因此跋語之前，又標名雲「憂危竑議「，以譏切之。其雲燕山朱東吉者詭名也，竟不知何人所造。又書本名《閨範》易名《閨鑒》，亦不知出自何人。今《閨範》改本，人間尚行，而貴妃所刻原本，及鄭畹《辨冤錄》，世已不多見矣。恐國史他日未必全載本末，今錄其全文於後，至若呂刻書之有成心與否，張相於士衡疏果預聞與否，則冥冥中有鬼神詧之。兩家聚訟，正如婦女勃溪，俱不足憑也。

zhòng kān guī fàn xù cháng wén guī mén zhě, wàn huà zhī yuán, zì gǔ shèng dì míng huáng, xián shèn zhòng zhī. yǔ fù xìng bù mǐn, yòu chéng mǔ shī zhī xùn, shí sòng shī shū zhī yán, jí qí shí yǒu wǔ nián, gōng féng shèng mǔ guǎng sì zhī ēn, suì bèi jiǔ pín zhī xuǎn, kè zhí jīn zhì, yǐ méng dì juàn, dàn yù sān wáng, jì zhū gōng zhǔ, cán dāo huáng hào, kuì wú tú bào wēi gōng. qián yīn chǔ wèi jiǔ xuán, tuō zān dài zuì, lài gān gāng dú duàn, chū gé jiǎng xué, tiān rén gòng yuè, yí yì jǐn jiě, yì zì qín lì. shì yù shǎo xiá, zé jìng pěng wǒ cí shèng huáng tài hòu nǚ jiàn, zhuāng sòng xiào fǎ, sù yè jīng jīng. qiě shí líng wǒ huáng shàng zhūn zhūn huì yǐ dì jiàn tú shuō, yǔ fán xùn jiè zhū shū, shù jǐ miǎn xiū jué dé, yǐ sù gōng wéi. yóu sī zhèng jǐ yí zhèng rén, qí jiā dāng zhì tú, yù tuī guǎng shì xīn, gōng zhū tiān xià, qiú zhū míng bái yì jiǎn, zú wèi mín fǎ zhě. jìn dé lǚ shì kūn guī fàn yī shū, shì shū yě shǒu liè sì shū wǔ jīng, páng jí zhū zi bǎi jiā, shàng sù táng yú sān dài, xià qì hàn sòng wǒ cháo, xián hòu zhé fēi, zhēn fù liè nǚ, bù yī ér zú, jiā yán shàn xíng, zhào yào jiǎn biān, qīng fēng gāo jié, zhēng guāng rì yuè, zhēn suǒ wèi fú chí gāng cháng, dǐ lì míng jié, yǔ yì wáng huà zhě shì yǐ. rán qiě yī rén huì yī tú, yī tú xù yī shì, fù yī zàn, shì hé yán zhí, lǐ míng cí yuē, zhēn guī hú zhī zhēn jiàn yě. suī bù gǎn shàng nǐ rén xiào zhī nǚ jiè, zhāng shèng zhī nǚ xùn, jí lìng jì shì biān ér bìng chuán, yì shù hū jì shù zhī yī shì yě. dú xī chuán bō wèi guǎng, jī quàn yǒu yí, yuán chū gōng zī, mìng guān zhòng zǐ, bān bù zhōng wài, yǒng zuò fǎ chéng. jiē jiē! yǔ xī guān hé nán jī mín tú, zé juān jīn zhèn jì, jīn guān guī fàn tú, zé yòng guǎng jiào yán, wú fēi yù mín bù shī qí jiào yǔ yǎng ěr. sī shì sī mín, yǒu néng guān gǎn xìng qǐ, yì rán yǐ wǎng zhé zì lì, zé shì tú zhī kè, bù wèi tú yǐ. yīn xù jué zhǐ, yǐ guān piān duān. wàn lì èr shí sān nián yǐ wèi qī yuè wàng rì xù.
【重刊閨範序】嘗聞閨門者，萬化之原，自古聖帝明皇，咸慎重之。予賦性不敏，幼承母師之訓，時誦詩書之言，及其十有五年，躬逢聖母廣嗣之恩，遂備九嬪之選，恪執巾櫛，倚蒙帝眷，誕育三王，暨諸公主，慚叨皇號，愧無圖報微功。前因儲位久懸，脫簪待罪，賴乾剛獨斷，出閣講學，天人共悅，疑義盡解，益自勤勵。侍御少暇，則敬捧我慈聖皇太后《女鑒》，莊誦效法，夙夜兢兢。且時聆我皇上諄諄誨以《帝鑒圖說》，與凡訓誡諸書，庶幾勉修厥德，以肅宮闈。尤思正己宜正人，齊家當治圖，欲推廣是心，公諸天下，求諸明白易簡，足為民法者。近得呂氏坤《閨範》一書，是書也首列四書五經，旁及諸子百家，上溯唐虞三代，下迄漢宋我朝，賢后哲妃，貞婦烈女，不一而足，嘉言善行，照耀簡編，清風高節，爭光日月，真所謂扶持綱常，砥礪名節，羽翼王化者是已。然且一人繪一圖，一圖敘一事，附一贊，事核言直，理明詞約，真閨壺之箴鑒也。雖不敢上擬仁孝之《女誡》，章聖之《女訓》，藉令繼是編而並傳，亦庶乎繼述之一事也。獨惜傳播未廣，激勸有遺，原出宮貲，命官重梓，頒布中外，永作法程。嗟嗟！予昔觀《河南饑民圖》，則捐金賑濟，今觀《閨範圖》，則用廣教言，無非欲民不失其教與養耳。斯世斯民，有能觀感興起，毅然以往哲自勵，則是圖之刻，不為徒矣。因敘厥指，以冠篇端。萬曆二十三年乙未七月望日序。

cǐ guì fēi jiù xù, fēi xiōng zhèng guó tài zhī bó zhèng chéng ēn zhòng kè, jīn xíng yú shì. dàn tú shuō dì yī duàn, míng dé mǎ hòu jū shǒu zhě, jīn yǐ shān qù bù cún, bù zhī hé gù? dài gěi shì jì shū cān lǚ sī kòu yǐ, chéng ēn biàn shū, jí yǐ bá yǔ wèi chū yú gěi shì zhī bǐ, cǐ chóu kǒu wǎng fù zhī cháng, yì wú zú yà. wéi shì fán zhī xiàn shū, chéng ēn yǐ wèi yuǎn chén bù yí gòu cǐ dà nì, bì shì héng zhī dǎng, dà jiān dà quán zhǔ shǐ zhī, zé míng zhǐ zhāng xīn jiàn yǐ.
此貴妃舊序，妃兄鄭國泰之伯鄭承恩重刻，今行於世。但圖說第一段，明德馬後居首者，今已刪去不存，不知何故？戴給事既疏參呂司寇矣，承恩辨疏，即以跋語為出於給事之筆，此仇口往復之常，亦無足訝。惟是樊知縣疏，承恩以為遠臣不宜構此大逆，必士衡之黨，大奸大權主使之，則明指張新建矣。

gài shì héng céng wèi xīn jiàn zhī xiàn, gù zhí zuò zhāng zhǔ shǐ. ér yù shǐ zhào zhī hàn yī shū, yòu fù huì qī wǎn, wèi xīn jiàn shí zào cǐ móu, ér tóng móu zhě zé liú chǔ xiān liú yīng qiū xú zuò wàn jiàn shān kūn děng zhū rén, shàng nù yì bù kě jiě, bù liǎng yuè, zhāng xiāng suì jiè dōng shì jiàn zhú, chū zhǐ wèi guān dài xián zhù, dì èr zhǐ, wèi zhāng wèi chàng yán wèi shǒu, zhe gé guān dài wèi mín. gài zhí yòng zhōu zhī hàn jí chéng ēn shū zhōng yǔ yǐ.
蓋士衡曾為新建知縣，故直坐張主使。而御史趙之翰一疏，又附會戚畹，謂新建實造此謀，而同謀者則劉楚先、劉應秋、徐作、萬建{山昆}等諸人，上怒益不可解，不兩月，張相遂借東事見逐，初旨位冠帶閒住，第二旨，謂張位倡言為首，著革冠帶為民。蓋直用周之翰及承恩疏中語矣。

zhèng chéng ēn shàng shū hòu, yòu kè biàn yuān xù yán, jǐn zài guì fēi xù bìng bá yǐ.
鄭承恩上疏後，又刻《辨冤續言》，盡載貴妃序並跋矣。

chéng ēn biàn shū yún: tú shuō nǎi huáng guì fēi bān zì nèi fǔ, zhòng jiā zài xù, jí guì fēi xù zhōng, yì bù guò yún jìn dé lǚ shì guī fàn yī shū ér yǐ. ér míng zhǐ hū xià, yún guī fàn shì zhèn fù yǔ guì fēi suǒ kàn, yú shì chén xià jiān kǒu, bù gǎn fù wèi dài fán chén yuān. zhì guǐ mǎo yāo shū qǐ, shàng mì zhǐ hū wèn chén jǔ: zhāng wèi zěn me dǎ fā le? gài jiù yí wèi shì yě. jǔ huí zòu yún: yǐ dōng shì dǎ fā. shàng yì shǐ jiě.
承恩辨疏云：《圖說》乃皇貴妃頒自內府，重加再序，即貴妃序中，亦不過雲近得呂氏《閨範》一書而已。而明旨忽下，雲「《閨範》是朕付與貴妃所看「，於是臣下緘口，不敢復為戴樊陳冤。至癸卯妖書起，上密旨忽問陳矩：「張位怎麼打發了？「蓋舊疑未釋也。矩回奏云：「以東事打發。「上意始解。

guī jiàn tú shuō bá dōng jí dé guī jiàn tú shuō, dú zhī tàn yuē: lǚ xiān shēng wèi cǐ shū yě, suī wú yì chǔ zhī móu, bù xìng yǒu qí jī yǐ. yī niàn zhī chā, qíng gù kě yuán. huò yuē, lǚ sù jiǎng zhèng xué, chēng qū jǐn, hú rěn zhé yǔ nì móu? yuē: jūn zhī qí yī, wèi zhī qí èr. xī lǚ yù de quán bù yǐ háng dào, chéng kǒng xiù shuǐ jié zú, shì pò wú nài, suì nuò zōu shēng zhī jì, yāo nèi jìn zhī yuán, chū mén yǒu gōng, shī shū fā zhǒng, wèi cháng bù chū yú zhèng yě. huò yuē: lǚ yì guǎng fēng huà, hú bù jiāng cǐ shū míng jìn cháo tíng, bān xíng nèi wài, nǎi nú yán qī wǎn, qǐ bù shī tǐ? yuē: kǒng zǐ shèng rén yě, fú xī yīng zhào, nán zǐ qǐng jiàn, zhì zài háng dào, qǐ dé wèi qū. huò yuē: lǚ xù zhōng zhí nǐ jì shù xiān cháo mǔ hòu, zhì tài hòu zhōng gōng hé dì, qiě chēng tuō zān quàn jiǎng, wú nǎi qiǎo wèi mèi hū? yuē: gōng yán wù yǐ. céng jiàn cóng gǔ yǐ lái, yǒu gōng wéi yǔ jiàn rèn dà chén kè shū zhě hū? pò gé zhī ēn liáng hòu yǐ. ēn hòu zé bào sī lóng, shēn wèi dà chén, cháo rěn zì chù yǐ báo. huò yuē: xù zhōng yòu yǐn xiān cháo nǚ xùn nǚ jiè, bǐ nǎi mǔ hòu lín zi, rú chén zuǎn biān, zī xiāng bǐ nǐ, dé wú bù lún? yuē: zūn chēng bù jí, kǒng qǔ xìn bù dǔ, dàn qiú nèi jiào hóng xuān, yòu hé jì jiào jí cǐ. huò yuē: gǔ jīn xián hòu fēi duō yǐ, hú tú shuō dú qǔ hàn míng dé yī hòu? míng dé hòu xián xíng duō yǐ, hú tú shuō shǒu zài qí yáo guì rén jìn wèi zhōng gōng? yuē: lǚ xiān shēng zì biàn jīng yǐ. míng dé wú zi, gù yǐ qǔ zhī, ruò jìn zhōng gōng ǒu rán xiāng lèi, bǐ chéng hé xīn zāi? qiě bǐ shí dà nèi bèi zāi, zhōng gōng jiǎn shàn, yǐ fēi jìn hòu, shì jī jiāng chéng, lǚ chéng cǐ shí, cǐ yì zhí qí huì ěr. huò yuē: wǔ shí bǎo qiǎng, sì pǐ cǎi bì, shí mù suǒ shì, hú wèi ér lái? yuē: cǐ xián fēi jìng xián zhī lǐ, què zhī bù gōng, shì dāng liàng qí xīn yǐ. huò yuē: rén wèi lǚ yīn bài lù nán róng, nǎi shàng yōu wēi yī shū, hào qì cháo mén, wú nǎi yù gài ér mí zhāng? yuē: yōu wēi yī shū, rén chēng zhōng gān yì dǎn, kuàng cǐ yī fù jí lèi, hé kě jù dé! ān dé ér shǎo zhū? huò yuē: guó běn ān wēi, níng yú tài zǐ. qiè jiàn yōu wēi shū zhōng, liè tiān xià shì bèi yǐ, hú dú quē cǐ? yuē: gōng hé jiàn zhī wǎn yé? fū rén yì yǒu suǒ zhuān, yǔ yǒu suǒ jì, tǎng míng fèng cè lì, jiāng shǔ zhī shuí? ruò guī cǐ zé qián gōng jǐn qì, guī bǐ zé hòu huàn zì zhāo, hé ruò bù yán zhī yù yě? huò yuē: gù yǐ. wén lǚ suǒ jìn jīn lóng mìng shū, chēng zài zhǎng zhī mìng, bù guò qīng dàn fān wáng, chēng zài sān zhī mìng, yì rì tài píng tiān zǐ, jīn nèi tíng xián dǔ suō shé, shì yì bù kě yǐ yǐ hū? yuē: guǎn zhòng wèi zhēng, tiān xià cái yě, zi jiū jiàn chéng, jūn hào guó yì, rén gè yǒu jiàn, zi hé zé bèi tài kē? huò yuē: lǚ zhī wèi cǐ, běn móu quán bù háng dào, jīn quán bù bù kě dé, sī kòu bù néng ān, bù zhōng fù hào tàn hū? yuē: yǒu shì zāi, zi zhī yū yě. fū yǒu fēi cháng rén, sī yǒu fēi cháng shì, gǔ jīn chéng zé wáng, bài zé dào zhě hé xiàn, qǐ yí yǐ chéng bài lùn yīng xióng zāi? liú fāng yí chòu, duàn fēi fán yōng bēi lòu suǒ néng wèi, kuàng shì shàng wèi dìng, cè guó yuán xūn, zhōng yǒu zhào qǐ zhī rì yǐ. huò yuē: lǚ zhī wèi cǐ, rén jiē báo zhī, zi dú yǔ zhī, hé yě? yuē: zǐ zhēn jǐng wā jiàn yǐ, dāng shì míng rén, ruò zhāng gōng yǎng méng liú gōng dào hēng wèi gōng yǔn zhēn zhèng gōng chéng ēn dèng gōng guāng zuò hóng gōng qí dào chéng gōng shào bái gōng suǒ zhī xuē gōng hēng, jiē chēng lǚ suǒ jiàn jí gāo, suǒ jǔ jí dāng, xián jǔ chūn qiū dà yì zi yǐ mǔ guì zhī shuō, gòng jiàn shè jì qí xūn. fū táng yān zhí mìng, tiān zǐ mén shēng sòng jiān nòng quán, shén qì xiāo yì. jīn méng yuē dìng, yǔ yì yǐ chéng, zi wéi bù zhī shì, qǐ zhī guó jiā dà jì, yí cóng cǐ sān jiān, wú zì qǔ huò kě yě. yú gù yuē: lǚ xiān shēng wèi cǐ shū, tè qí yī niàn zhī chā, qíng gù kě yuán yě. huò rén bù néng nán, wěi wěi ér tuì, yīn yuán bǐ jì zhī. yān shān zhū dōng jí dùn shǒu bá.
【閨鑒圖說跋】東吉得《閨鑒圖說》，讀之嘆曰：呂先生為此書也，雖無易儲之謀，不幸有其跡矣。一念之差，情固可原。或曰，呂素講正學，稱曲謹，胡忍輒與逆謀？曰：君知其一，未知其二。昔呂欲得銓部以行道，誠恐繡水捷足，勢迫無奈，遂諾鯫生之計，邀內禁之援，出門有功，詩書發冢，未嘗不出於正也。或曰：呂意廣風化，胡不將此書明進朝廷，頒行內外，乃奴顏戚畹，豈不失體？曰：孔子聖人也，佛肸應召，南子請見，志在行道，豈得為屈。或曰：呂序中直擬繼述先朝母后，置太后中宮何地，且稱脫簪勸講，毋乃巧為媚乎？曰：公言誤矣。曾見從古以來，有宮闈與見任大臣刻書者乎？破格之恩良厚矣。恩厚則報斯隆，身為大臣，朝忍自處以薄。或曰：序中又引先朝《女訓》、《女誡》，彼乃母后臨子，儒臣纂編，茲相比擬，得無不倫？曰：尊稱不極，恐取信不篤，但求內教宏宣，又何計較及此。或曰：古今賢后妃多矣，胡《圖說》獨取漢明德一後？明德後賢行多矣，胡《圖說》首載其繇貴人進位中宮？曰：呂先生自辨精矣。明德無子，故以取之，若進中宮偶然相類，彼誠何心哉？且彼時大內被災，中宮減膳，以妃進後，事機將成，呂乘此時，此亦值其會耳。或曰：五十寶鏹，四匹彩幣，十目所視，胡為而來？曰：此賢妃敬賢之禮，卻之不恭，是當諒其心矣。或曰：人謂呂因敗露難容，乃上憂危一疏，號泣朝門，無乃欲蓋而彌彰？曰：憂危一疏，人稱忠肝義膽，況此一副急淚，何可遽得！安得而少諸？或曰：國本安危，寧逾太子。竊見憂危疏中，列天下事備矣，胡獨缺此？曰：公何見之晚耶？夫人意有所專，語有所忌，倘明奉冊立，將屬之誰？若歸此則前功盡棄，歸彼則後患自招，何若不言之愈也？或曰：固矣。聞呂所進金龍命書，稱在長之命，不過清淡藩王，稱在三之命，異日太平天子，今內廷咸睹縮舌，是亦不可以已乎？曰：管仲、魏徵，天下才也，子糾、建成，均號國裔，人各有見，子何責備太苛？或曰：呂之為此，本謀銓部行道，今銓部不可得，司寇不能安，不終付浩嘆乎？曰：有是哉，子之迂也。夫有非常人，斯有非常事，古今成則王，敗則盜者何限，豈宜以成敗論英雄哉？流芳遺臭，斷非凡庸卑陋所能為，況事尚未定，策國元勛，終有召起之日矣。或曰：呂之為此，人皆薄之，子獨與之，何也？曰：子真井蛙見矣，當世名人，若張公養蒙、劉公道亨、魏公允真、鄭公承恩、鄧公光祚、洪公其道、程公紹、白公所知、薛公亨，皆稱呂所見極高，所舉極當，咸舉春秋大義子以母貴之說，共建社稷奇勳。夫唐閹執命，天子門生；宋奸弄權，神器宵易。今盟約定，羽翼已成，子韋布之士，豈知國家大計，宜從此三緘，無自取禍可也。余故曰：呂先生為此書，特其一念之差，情固可原也。或人不能難，唯唯而退，因援筆記之。燕山朱東吉頓首跋。

guǐ mǎo yāo shū dōng gōng wèi jiàn, zì yǐ yǒu jiāng gěi shì yīng lín sūn bǐ bù rú fǎ shěn lì bù jǐng sān jūn kàng shū hòu, wú suì bù yǐ jiàn chǔ wèi qǐng. zhì rén chén chūn, shēn wú xiàn yǐ mì jiē bèi yí, guǐ sì chūn, wáng tài cāng yǐ bìng fēng bèi yì, shàng duì yán zhě zī shén, cè lì zài sān huǎn qī. zhì xīn chǒu nián, ér míng zhǐ hū cóng zhōng xià, lì dōng gōng, fēng fú wáng, bù yáo qún chén jiàn bái, tiān xià gòng xiǎo rán zhī shèng yì jiǔ dìng, tè bù yù chén xià jū yǐ wèi gōng ěr. zhì guǐ mǎo suì, zé zhèn fāng jiǔ ān zhě yǐ lì sān nián, nǎi yāo shū dǒu qǐ, fù jiè gǎi yì dōng cháo wèi míng, ér zhǐ zhū cì kuí xìng míng yǐ shí zhī, qí lì yì shén dú, zào yǔ shén qiǎo, ér qí cí zhǐ shén bù jīng. shí shàng nù mò cè, jǔ cháo dǐng fèi, jǐn bǔ chù shēng guāng fú shàng xíng, liáo yǐ sāi zé wán jú ěr. zhì yú zào zhuàn zhī rén, zhōng mò néng míng yě, yú xiàng yǐ shù qí gài, jīn lù quán wén yú hòu.
【癸卯妖書】東宮未建，自乙酉姜給事（應麟）、孫比部（如法）、沈吏部（璟）三君抗疏後，無歲不以建儲為請。至壬辰春，申吳縣以密揭被疑，癸巳春，王太倉以並封被議，上懟言者滋甚，冊立再三緩期。至辛丑年，而明旨忽從中下，立東宮，封福王，不繇群臣建白，天下共曉然知聖意久定，特不欲臣下居以為功耳。至癸卯歲，則震方久安者已歷三年，乃妖書陡起，復借改易東朝為名，而指朱次揆姓名以實之，其立意甚毒，造語甚巧，而其詞旨甚不經。時上怒莫測，舉朝鼎沸，僅捕俶生光服上刑，聊以塞責完局耳。至於造撰之人，終莫能明也，余向已述其概，今錄全文於後。

xù yōu wēi hóng yì fù wàn lì sān shí yī nián shí yī yuè shí èr rì, tí dū dōng chǎng tài jiān chén jǔ zòu chēng: bàn shì jiǎng chén děng, fǎng dé guó běn yōu guān kān shū yī běn, fēng jìn shèng lǎn. guó běn yōu guān běn shū yòng gāng lián zhǐ shuā yìn, pí miàn shàng qiān, shì cǐ sì zì, wú biān lán. xù yōu wēi hóng yì, běn shū dì yī zhāng dì yī xíng shì cǐ wǔ zì.
【續憂危竑議（附）】萬曆三十一年十一月十二日，提督東廠太監陳矩奏稱：辦事蔣臣等，訪得《國本攸關》刊書一本，封進聖覽。《國本攸關》本書用缸連紙刷印，皮面上籤，是此四字，無邊欄。《續憂危竑議》，本書第一張第一行是此五字。

huò yǒu wèn yú zhèng fú chéng yuē: jīn tiān xià tài píng, guó běn yǐ gù, wú fù kě yōu, wú fù kě lǜ yǐ, ér xiān shēng cháng bù yù, hé yě? zhèng fú chéng yuē: shì hé yán zāi? jīn zhī shì shì, zhèng jiǎ shēng suǒ wèi cuò huǒ jī xīn zhī shí yě. huò yuē: yì tài shèn yǐ, xiān shēng zhī yán yě, dé wú wèi chǔ gōng yǒu wèi ān hū? yuē: rán. fū dōng gōng yǒu dōng gōng zhī guān, yī guān bù bèi, hé yǐ chēng hū? huáng shàng pò yú shěn xiàng gōng zhī qǐng, bù dé yǐ lì zhī, ér cóng guān bù bèi, zhèng suǒ yǐ yù tā rì gǎi yì zhī yì yě. yuē: gǎi lì shuí qí dāng zhī? yuē: fú wáng yǐ. dà shuài mǔ ài zhě zi bào, zhèng guì fēi zhī zhuān quán, huí tiān zhuǎn rì hé nán zāi! yuē: hé yǐ zhī zhī? yuē: yǐ yòng zhū xiàng gōng zhī zhī. fū zài cháo zài yě gù bù fá rén, ér bì yòng zhū zhě, gài zhū míng gēng, gēng zhě gèng yě, suǒ yǐ yù tā rì gēng yì zhī yì yě. yuē: shì gù rán yǐ. zhū xiàng gōng yī rén, ān néng jǐn dé zhòng xīn ér biàn luàn hū? yuē: lòu zāi zi zhī yán yǐ. fū yǐ jí shān, yíng zhú chòu, jīn zhī shì huàn zhě jiē shì. qǐ yǒu xiàng gōng chàng zhī, ér zhòng bù fù zhě hū? qiě jūn shì zi yě, zhǎng kě lì, ér cì wèi bì bù kě lì yě.
或有問於鄭福成曰：今天下太平，國本已固，無復可憂，無復可慮矣，而先生常不豫，何也？鄭福成曰：是何言哉？今之事勢，正賈生所謂厝火積薪之時也。或曰：亦太甚矣，先生之言也，得毋謂儲宮有未安乎？曰：然。夫東宮有東宮之官，一官不備，何以稱乎？皇上迫於沈相公之請，不得已立之，而從官不備，正所以寓他日改易之意也。曰：改立誰其當之？曰：福王矣。大率母愛者子抱，鄭貴妃之專權，回天轉日何難哉！曰：何以知之？曰：以用朱相公知之。夫在朝在野固不乏人，而必用朱者，蓋朱名賡，賡者更也，所以寓他日更易之意也。曰：是固然矣。朱相公一人，安能盡得眾心而變亂乎？曰：陋哉子之言矣。夫蟻集膻，蠅逐臭，今之仕宦者皆是。豈有相公倡之，而眾不附者乎？且均是子也，長可立，而次未必不可立也。

hóu zhī mén rén yì cún, shuí kěn shě fù guì ér qū sǐ wáng hū? huò yuē: zhòng fù xìng míng, kě dé shù fǒu? yuē: yú shù zhī shú yǐ, wén zé yǒu wáng gōng shì yáng sūn gōng wěi lǐ gōng wèn zhāng gōng yǎng zhì wǔ zé yǒu wáng gōng zhī zhēn chén gōng rǔ zhōng wáng gōng míng shì wáng gōng chéng ēn zhèng gōng guó xián, ér yòu yǒu zhèng guì fēi zhǔ zhī yú nèi. cǐ zhī wèi shí luàn. lǔ lùn suǒ wèi yǒu fù rén yān, jiǔ rén ér yǐ, zhèng hé wén wáng shè bó yì kǎo ér lì wǔ wáng zhī yì yě. yuē: rán zé hé yǐ zhī cǐ shù rén zhī suǒ wèi hū? yuē: shù gōng jiē rén jié, wú bù wàng fēn máo zuò tǔ, rú yáo guǎng xiào, qǐ qí fù guì zhōng qí shēn ér yǐ hū? gù yǒu wáng shì yáng chén rǔ zhōng, zé jìng nán zhī bīng qǔ zhū jīng yíng ér zì zú yǐ yǒu lǐ wèn, zé sān biān xiǎn yào yǒu rén kòng zhī yǐ yǒu sūn wěi yú bǎo dìng, zé è tiān xià zhī yān hóu, sì fāng qín wáng zhī bīng wú yóu zhì yǐ yǒu wáng zhī zhēn, zé sù wèi jìn chéng yǒu rén, shuí néng zhǎn guān ér rù hū? yuē: shì gù rán yǐ. ruò zhāng yǎng zhì wáng chéng ēn wáng míng shì zhě hé yú? yuē: yǎng zhì, zhū gōng sī rén yě, ér èr wáng zhě, zé zhū gōng zhī xiāng rén yě, wú bù yuàn jiè xiàng gōng zhī yú guāng zhě, kuàng yǒu yǐ zhāo lái zhī hū? yuē: rán zé shì kě jì hū? yuē: bì jì.
侯之門、仁義存，誰肯舍富貴而趨死亡乎？或曰：眾附姓名，可得數否？曰：餘數之熟矣，文則有王公世揚、孫公瑋、李公汶、張公養志；武則有王公之楨、陳公汝忠、王公名世、王公承恩、鄭公國賢，而又有鄭貴妃主之於內。此之謂十亂。《魯論》所謂有婦人焉，九人而已，正合文王舍伯邑考而立武王之意也。曰：然則何以知此數人之所為乎？曰：數公皆人傑，無不望分茅胙土，如姚廣孝，豈其富貴終其身而已乎？故有王世揚、陳汝忠，則靖難之兵取諸京營而自足矣；有李汶，則三邊險要有人控之矣；有孫瑋於保定，則扼天下之咽喉，四方勤王之兵無由至矣；有王之楨，則宿衛禁城有人，誰能斬關而入乎？曰：是固然矣。若張養志、王承恩、王名世者何歟？曰：養志，朱公私人也，而二王者，則朱公之鄉人也，無不願借相公之餘光者，況有以招徠之乎？曰：然則事可濟乎？曰：必濟。

yōng rén chàng yì, rén shàng jǐng cóng, ér cǐ shù gōng jiē rén jié yě, qiě fù yǒu zhèng fēi yǔ zhèng jǔ zhāo xī bǐ zhōu yú dì qián, yǐ wèi zhī zhǔ, gòng jǔ dà shì, hé wèi wú chéng. huò yuē: jiāo mén gōng dú wú yán hū, yuē, jiāo mén wèi rén yīn zéi, cháng yòng yú rén, gù yǒu fú jǐ zì chéng zhī, yǒu huò zé guī bì ér bù rǎn. hé yǐ jiàn qí rán yě, fū jǐn yī wèi xī sī fáng, lèi zòu yǒu míng, zǔ zōng lái wú yǒu bù shēng zhě. ér huáng qīn wáng dào huà, běn nèi yǒu míng, jìng bù shēng, qǐ qí cái lì chū zhū cài yōng xià zāi? gài shěn xiàng gōng yù yòu zhèng ér zuǒ wáng, gù hé shí zhī shí, lìng qīn jiā shǐ qǐ qīn yì qí gōng ér bù lù, wáng zhī zhēn yǒu yǐ mò shòu zhī yě. yuē: rán zé zi hé yǐ chù cǐ? yuē: tiān zhī suǒ xìng, bù kě fèi yě tiān zhī suǒ fèi, bù kě xìng yě. yú zhǐ tīng tiān ěr, ān néng fǎn tiān hū? huò rén wěi wěi ér tuì. wàn lì sān shí yī nián lì bù dōu gěi shì zhōng xiàng yīng xiáng zhuàn, sì chuān dào yù shǐ qiáo yīng jiǎ shū.
庸人倡議，人尚景從，而此數公皆人傑也，且復有鄭妃與鄭矩朝夕比周於帝前，以為之主，共舉大事，何謂無成。或曰：蛟門公獨無言乎，曰，蛟門為人陰賊，常用於人，故有福己自成之，有禍則規避而不染。何以見其然也，夫錦衣衛西司房，類奏有名，祖宗來無有不升者。而皇親王道化，本內有名，竟不升，豈其才力出諸菜傭下哉？蓋沈相公欲右鄭而左王，故核實之時，令親家史起欽抑其功而不錄，王之楨有以默授之也。曰：然則子何以處此？曰：天之所興，不可廢也；天之所廢，不可興也。余止聽天耳，安能反天乎？或人唯唯而退。萬曆三十一年吏部都給事中項應祥撰，四川道御史喬應甲書。

cǐ yāo shū lì yì, zhǒng qián tú shuō bá ér zuò, gù míng xù yōu wēi hóng yì, dàn qí suǒ qīng xiàn zhě, bié shì yī fān rén ěr. suǒ yún zhèng fú chéng zhě, zé zhǐ zhèng guì fēi yǔ fú wáng suǒ móu bì chéng, qián zhī guǐ míng zhū dōng jí, yì shì cǐ yì. qí shí wén wǔ yào jīn, gè yuán tiān nù, yǐ bào sù chóu, rú tí shuài wáng zhī zhēn yì hé zú yán, ruò guō jiāng xià shěn guī dé zhū gōng, jù jǐ bù bǎo shǒu lǐng, shí cǐ shū wèi zhī suì, zhēn suǒ wèi jiāo luàn sì guó, chái hǔ bù shòu zhě. céng wén yī jù gōng yún: cǐ jǐn yī zhèng pǔ zhě shí wèi zhī, qí yì jiè yǐ qīng qí tóng lèi, bù yú yí huò zhì cǐ. zhèng wèi gù dà sī mǎ luò zhī dì sān zi, sù jiǎo kuài wú lài, xiān yú rén yín nián yǔ gùn tú wú zhōng kuāng dà jiāng liú tīng jīn, shì fā gé zhí, jū jīng yì duō huì zhuàng, jí chái bèi yì wèi è zhī. qí hòu huàn è jí bù qǐ, wǔ guān jù kuì sàng shǐ jué. shí zhě kuài zhī, yǐ wèi bào yīng, lǐ huò rán yǔ? dū xià zhī rén, yòu yǒu yún chū zì zhōng shū zhào shì zhēn shǒu. zhào wèi zhè zhī lè qīng rén, shēng píng shén kǒu hǎo jié, yǐ gù rén yì xiāng yí, dàn zhào yǐ bù yī néng shū, xuǎn rù wén huá diàn, yǔ suǒ zhǐ zhū gōng háo wú yuàn xì, hé yǐ zuò cǐ jì liǎ, shì dài bù rán.
此妖書立意，踵前《圖說跋》而作，故名《續憂危竑議》，但其所傾陷者，別是一番人耳。所云鄭福成者，則指鄭貴妃與福王所謀必成，前之詭名朱東吉，亦是此意。其時文武要津，各緣天怒，以報夙仇，如緹帥王之楨亦何足言，若郭江夏、沈歸德諸公，俱幾不保首領，實此書為之祟，真所謂交亂四國，豺虎不受者。曾聞一鉅公云：此錦衣鄭朴者實為之，其意藉以傾其同類，不虞貽禍至此。鄭為故大司馬洛之第三子，素狡獪無賴，先於壬寅年與棍徒吳中□誆大將劉綎金，事發革職，居京益多穢狀，即儕輩亦畏惡之。其後患惡疾不起，五官俱潰喪始絕。識者快之，以為報應，理或然與？都下之人，又有雲出自中書趙士楨手。趙為浙之樂清人，生平甚口好訐，以故人亦相疑，但趙以布衣能書，選入文華殿，與所指諸公毫無怨隙，何以作此伎倆，是殆不然。

nú bì shì nì wǎng nián sōng jiāng dǒng yòu hǎi shǎo zǎi, yǐ yù xià guò kē, wèi qún pū suǒ luán gē. jìn nián jiā xìng fǔ zhī píng hú lù shēng hào èr wán zhě, yì shì jiā zhī yì, kù yù zhū nú, nú bèi gòng shǒu rèn zhī, jù zì shǒu zhèng fǎ. gài yuàn dú zhī jí, gān xīn dǐ cháng yě.
【奴婢弒逆】往年松江董幼海少宰，以御下過苛，為群仆所臠割。近年嘉興府之平湖陸生號二頑者，亦世家之裔，酷遇諸奴，奴輩共手刃之，俱自首正法。蓋怨毒之極，甘心抵償也。

yòu wàn lì shí qī nián liù yuè, nán jiān shēng pān wén xī zhě, hú zhōu rén, míng jiā zǐ yě, nián shén shǎo, xìng yín ér tiāo, qì qí zhū jiù pū, dú yǔ ài bì chūn táo bì nú zhū tíng, jí tíng qī jīn shì rù jīn líng. bì yǔ nú sī tōng shén nì, jù zhǔ zhī ér jiā zuì, yǔ jīn shì gòng sān rén, shā pān, gē qí yáng dào, qù qí shuāng fū zhī bàn, qiè zī yì qù. bù shù rì chòu dá sì lín, qǐ hù jiàn shī, rèn wèi nǚ zǐ, xián wèi pān shā bì táo qù. guān sī yuǎn bǔ, yú bàn suì, shǐ dé sān shì nì fú fǎ, qí jiā rén bèi shǐ shí pān shēng cán gé yǐ guī. gài yín nüè zhī dé huò rú cǐ, ér pān shì zé gèng qí yǐ, qiě jù zài sān wú yī fāng, kě jiè kě jiè!
又萬曆十七年六月，南監生潘文錫者，湖州人，名家子也，年甚少，性淫而佻，棄其諸舊仆，獨與愛婢春桃、嬖奴朱廷，及廷妻金氏入金陵。婢與奴私通甚昵，懼主知而加罪，與金氏共三人，殺潘，割其陽道，去其雙趺之半，挈貲逸去。不數日臭達四鄰，啟戶見屍，認為女子，咸謂潘殺婢逃去。官司遠捕，逾半歲，始得三弒逆伏法，其家人輩始拾潘生殘骼以歸。蓋淫虐之得禍如此，而潘事則更奇矣，且俱在三吳一方，可戒可戒！

rǔ jí fù xiōng yǔ yún: fù zǐ xiōng dì zuì bù xiāng jí. wǎng nián jiǎ shēn, xíng bù shàng shū pān jì xún qǐng kuān gù xiāng jiāng líng zi sūn, ér yù shǐ lǐ zhí hé qí wǎng nián zì xù hé gōng, yǐ fā zōng rén gōng tuī jiāng líng, ér yǐ gǒu gōng zì jū. yòu yún: fù fǎng chá chōng jūn, xiōng rén mìng nǐ sǐ, fù zǐ xiōng dì jì è, bù cái zé tài shèn yǐ. pān xiōng gù yǐ jiǎ kē guān cí lín, yì míng shì yě, zì shì ér hòu, dàn zhāng suǒ zhǐ, wū jí jiā mén, màn yán guī gé, qí huì lìng rén yǎn ěr yǐ.
【辱及父兄】語云：父子兄弟罪不相及。往年甲申，刑部尚書潘季馴請寬故相江陵子孫，而御史李植劾其往年自敘河工，以發蹤人功推江陵，而以狗功自居。又云：父訪察充軍，兄人命擬死，父子兄弟濟惡，不才則太甚矣。潘兄故以甲科官詞林，亦名士也，自是而後，彈章所指，誣及家門，蔓延閨閣，其穢令人掩耳矣。

dǔ bó lì jìn jīn tiān xià dǔ bó shèng xíng, qí shǐ shī huò cái, shén zé yù tián zhái, yòu shén zé wèi chuān yú, jìn chéng dà huǒ jié zéi. gài yīn běn cháo fǎ qīng, yú mín yì fàn. sòng shí chún huà èr nián rùn èr yuè, tài zōng xià lìng kāi fēng fǔ, fán fāng shì yǒu dǔ bó zhě, jù xíng chù zhǎn, lín bǐ nì bù wén zhě wèn zuì. cǐ fǎ zhì shàn, gài rén qíng wèi sǐ, zì rán shuāi zhǐ.
【賭博厲禁】今天下賭博盛行，其始失貨財，甚則鬻田宅，又甚則為穿窬，浸成大夥劫賊。蓋因本朝法輕，愚民易犯。宋時淳化二年閏二月，太宗下令開封府，凡坊市有賭博者，俱行處斬，鄰比匿不聞者問罪。此法至善，蓋人情畏死，自然衰止。

yòu yǒu shì dǔ zhě, jiāng qī qiè mài jiān yǐ cháng fù jìn, yì yǒu bìng qī zhù ér shū qù zhě. àn hóng wǔ èr shí èr nián shèng zhǐ: xué chàng de gē le shé tóu, xià qí dǎ shuāng lù de duàn shǒu, cù yuán zhě xiè jiǎo, fàn zhě bì rú fǎ shī xíng. jīn dǔ bó zhě yì dāng jiā yǐ ròu xíng, rú tài zǔ chū zhì, jiě qí wàn kě yě.
又有嗜賭者，將妻妾賣奸以償負進，亦有並妻注而輸去者。按洪武二十二年聖旨：學唱的割了舌頭，下棋打雙陸的斷手，蹴圓者卸腳，犯者必如法施行。今賭博者亦當加以肉刑，如太祖初制，解其腕可也。

zhèng tǒng jiān, dà xìng zhī xiàn mǎ tōng jiàn bái zhì dǔ bó zhī fǎ, fǎ sī fù yì, yǐ dìng fàn zhě yùn liáng kǒu wài yǐ. jīn cǐ fǎ hé yǐ gé bù xíng, jǐn cóng chū zhì nǐ zhàng, jí jiā zhòng zhě bù guò jiā shì, hé yé?
正統間，大興知縣馬通建白治賭博之法，法司覆議，已定犯者運糧口外矣。今此法何以格不行，僅從初制擬杖，即加重者不過枷示，何耶？

tiān shùn yì fá zhī yì yīng zōng fù pì hòu, xíng shǎng zuì wèi shī píng, ér shā rén dǐ cháng, gèng yǒu jí dào zhì kě hài zhě, jīn liáo jì yī èr. rú tiān shùn èr nián jiǔ yuè, yǒu hú guǎng cháng dé wèi zhǐ huī shǐ xià xuān, shā yī jǐ yǐ jū zhě qī zǐ sān rén, jù fén zhī, àn chá sī féng chéng zòu jū líng chí chù sǐ, xíng bù láng zhōng xǔ zhèn, yǐ shěn xíng zhì, biàn suǒ shā wèi gù gōng rén, jiǎn lùn jiǎo. hòu xuān shù chén sù yuān, fǎ sī jù zhì bù lǐ, xuān zi hǔ shàng shū, yuán dài fù xíng, qiě wèi fù shā jiā nú, fēi gù gōng rén, dū chá yuàn wèi qí qíng kě mǐn, xuān zhú dé fù zhí. chéng yǐ shī rù rén sǐ, xià jǐn yī yù. zhì sān nián sì yuè, yí chuān wèi zhǐ huī qiān shì wáng yǒu zhōng, shā qí suǒ bù wèi dào zhě, zhú sǒu suǒ bù shā zhī, shì jué, suǒ bù qī rén jiē yǔ sǐ, zhōng zuò móu shā rén zào yì zhǎn. xún àn shān dōng yù shǐ hǎo yuān zhī wèi, shā yī rén ér sǐ qī rén, kuàng zhōng fēi qīn shā zhě, qíng kě mǐn. shàng mìng yǒu zhōng fā chōng gān sù wèi jūn, fū shā rén zhì sān rén qī rén, cǐ yǔ zhòu dà biàn, yī de fù guān, yī jǐn qiǎn shù, cǐ hé lǜ yě? zhì sān nián liù yuè, yù shǐ hé chǔ yīng xún shì guāng lù, chī zuò jiān chú yì zhū xīn, yú yuè ér sǐ, mìng jǐn yī xùn zhī, xià xíng bù yù nǐ shú zhàng hái zhí, shàng mìng jiā yú dū chá yuàn qián sān yuè, mǎn rì yǐ wén, zhì jiǔ yuè shǐ shì jiā, jiàng wèi guǎng xī píng nán diǎn shǐ.
【天順議罰之異】英宗復辟後，刑賞最為失平，而殺人抵償，更有極倒置可駭者，今聊記一二。如天順二年九月，有湖廣常德衛指揮使夏瑄，殺依己以居者妻子三人，俱焚之，按察司馮誠奏鞫凌遲處死，刑部郎中許振，以審刑至，辨所殺為僱工人，減論絞。後瑄數陳訴冤，法司俱置不理，瑄子虎上疏，原代父刑，且謂父殺家奴，非僱工人，都察院謂其情可憫，瑄逐得復職。誠以失入人死，下錦衣獄。至三年四月，沂川衛指揮僉事王有忠，殺其所部為盜者，逐嗾所部殺之，事覺，所部七人皆瘐死，忠坐謀殺人造意斬。巡按山東御史郝淵之謂，殺一人而死七人，況忠非親殺者，情可憫。上命有忠發充甘肅衛軍，夫殺人至三人七人，此宇宙大變，一得復官，一僅遣戍，此何律也？至三年六月，御史何楚英巡視光祿，笞作奸廚役朱辛，逾月而死，命錦衣訊之，下刑部獄擬贖杖還職，上命枷於都察院前三月，滿日以聞，至九月始釋枷，降為廣西平南典史。

yǐ yù shǐ zhàng yī chú yì, qiě sǐ zài bǎo gū xiàn wài, hé zhì hé sān mù qiě zhì sān yuè, jiào zhī liǎng zhǐ huī shā duō mìng zhě, hé chì tiān rǎng? gài shì shí cáo shí shàn quán, zhuān yòu wǔ rén, yǐ zhì tái chén lù rǔ zhì cǐ.
以御史杖一廚役，且死在保辜限外，何至荷三木且至三月，較之兩指揮殺多命者，何啻天壤？蓋是時曹石擅權，專右武人，以至台臣僇辱至此。

tái shěng
○台省

yù shǐ mò bài shì zōng mò nián, chǒng lù zī zhāng, shàng xià xiāng méng, wú wén yǐ zāng lì shàng wén zhě. zhì jiā jìng sì shí sì nián, xún àn yù shǐ zhè jiāng huáng tíng pìn huí jí, guò héng shān xiàn, bù lǐ zhī xiàn chén ān zhì, chén nù fā qí qiè, dé jīn yín zhū wù shén huǒ, tíng pìn huáng jù xùn xiè, shǐ hái zhī. qí shì chuán wén rù dōu, zhǎng yuàn zuǒ dōu yù shǐ zhāng yǒng míng fā qí zhuàng, shàng mìng tíng pìn guān dài xián zhù, tái zhǎng kě wèi néng jǔ qí zhí yǐ. sì shí wǔ nián gěi shì zhōng hé qǐ míng, zhuī lùn xún fǔ yún yáng dōu yù shǐ chén zhì xiān, rèn yù shǐ àn jiāng xī, guī jiā guò chóng ān xiàn, wáng qí sì tuó, jiàn níng fǔ tuī guān wú wéi jīng, wèi bǔ huò dé zhī, qí zhōng jiē jīn bǎo, qiě yǒu bù yī shàn, zài lù yí bù xià shù wàn, shàng yì mìng gé zhí xián zhù, gài yǐ shěng yuán jiū xī tái yě. zhì mù zōng chū nián, tún yán dōu yù shǐ páng shàng péng, shū hé huái yáng xún yán yù shǐ sūn yǐ rén, qīn nì yán yín qiān yú liǎng, yí lìng xiān gé zhí tīng kān, shàng yǔn zhī, shì yòu tóng shì xiàn chén xiāng jiū, yǔ qián liǎng shì shāo yì yǐ. jīn shàng bǐng xū nián, nán jīng zhǎng yuàn yòu dōu yù shǐ xīn zì xiū, shū hé xún shì xià jiāng yù shǐ shěn rǔ liáng, zāng huì shù wàn, fèng zhǐ zhuī zāng qiǎn xū, cǐ yǐ táng guān cān zhì tái chén, zhèng yǔ zhāng yǒng míng tóng. zhì xīn mǎo nián, yuán rèn jiāng xī lú líng zhī xiàn xīn rèn shì yù shǐ qián yī běn, zhuī lùn xún àn jiāng xī dīng yōu yù shǐ zhù dà zhōu, lín xíng piào qǔ duō zāng, shàng mìng xíng bù zhǔ shì mǎ yóu lóng wǎng kān dé shí, nǎi mìng tí qí dǎi dà zhōu zhì jīng, xià zhào yù, qiǎn shù zhuī zāng, gài yǐ jiù shǔ lì xīn tái chén, fā tóng guān huì zhuàng yě. zhì rén chén nián, yù shǐ lǐ tiān lín yòu hé dà lǐ chéng yuán rèn yù shǐ sū zàn àn diān, tān sì zāng yíng jù wàn, cì nián dà jì, yǐ tān lì chì wèi biān máng. shì liǎng shì jiē tóng yín zì xiāng jié, jiào qián shì gèng dà bù tóng, ér zhǔ shàng chù fēn yì jiào shì zōng cháo jiā zhòng. gài xún fāng bù jiǎn, gù zì qǔ zhī, ér lán tái tǐ miàn sǎo dì jǐn yǐ. yǒng lè bā nián, běi jīng yù shǐ zōu shī yán, hé qǐ yán chá yù shǐ bái chūn, xún shì yì zhàn, tān shòu huì lù, huáng tài sūn mìng dū chá yuàn jū zhī, shí shàng běi zhēng wèi hái, tài sūn liú shǒu běi jīng xíng zài yě. xuān dé zhōng, yù shǐ yán ái shòu lù shì lù, wèi yù shǐ liú hóng dào hé bà. yòu xuān dé mò nián, yīng zōng dēng jí, yù shǐ liú zhēn hé yù shǐ zhèng xǐ, qīn qī wù liào, shòu jiàng lì yín liǎng, yù shǐ liào wén chāng xún àn guǎng xī, rǎo hài jūn mín, mìng dǎi xià yù. yòu yù shǐ sūn chún zhèng xià, hé yù shǐ hú zhèng xún shì cāng liáng, wèi biǎo xiōng qiān hù nà liáng, zhǔ tuō xùn sī, yì xià fǎ sī dǎi zhì. gài guó chū tái chén yǐ xiāng jié rú cǐ. jìn rì yǒu tái bù gōng tái zhī shuō, suī fēi guó tǐ, yì jìn yú hòu.
【御史墨敗】世宗末年，寵賂滋彰，上下相蒙，無聞以贓吏上聞者。至嘉靖四十四年，巡按御史浙江黃廷聘回籍，過衡山縣，不禮知縣陳安志，陳怒發其篋，得金銀諸物甚夥，廷聘惶懼遜謝，始還之。其事傳聞入都，掌院左都御史張永明發其狀，上命廷聘冠帶閒住，台長可謂能舉其職矣。四十五年給事中何起鳴，追論巡撫鄖陽都御史陳志先，任御史按江西，歸家過崇安縣，亡其四橐，建寧府推官吳維京，為捕獲得之，其中皆金寶，且有簿一扇，載賂遺不下數萬，上亦命革職閒住，蓋以省垣糾西台也。至穆宗初年，屯鹽都御史龐尚鵬，疏劾淮揚巡鹽御史孫以仁，侵匿鹽銀千餘兩，宜令先革職聽勘，上允之，是又同事憲臣相糾，與前兩事稍異矣。今上丙戌年，南京掌院右都御史辛自修，疏劾巡視下江御史沈汝梁，贓賄數萬，奉旨追贓遣戌，此以堂官參治台臣，正與張永明同。至辛卯年，原任江西廬陵知縣新任試御史錢一本，追論巡按江西丁憂御史祝大舟，臨行票取多贓，上命刑部主事馬猶龍往勘得實，乃命緹騎逮大舟至京，下詔獄，遣戍追贓，蓋以舊屬吏、新台臣，發同官穢狀也。至壬辰年，御史李天麟又劾大理丞原任御史蘇酇按滇，貪肆贓盈鉅萬，次年大計，以貪例斥為編氓。是兩事皆同寅自相訐，較前事更大不同，而主上處分亦較世宗朝加重。蓋巡方不檢，固自取之，而蘭台體面掃地盡矣。永樂八年，北京御史鄒師顏，劾啟鹽察御史白春，巡視驛站，貪受賄賂，皇太孫命都察院鞫之，時上北征未還，太孫留守北京行在也。宣德中，御史嚴皚受賂事露，為御史劉洪道劾罷。又宣德末年，英宗登極，御史劉楨劾御史鄭禧，侵欺物料，受匠吏銀兩，御史廖文昌巡按廣西，擾害軍民，命逮下獄。又御史孫純、鄭夏，劾御史胡正巡視倉糧，為表兄千戶納糧，囑託徇私，亦下法司逮治。蓋國初台臣已相訐如此。近日有台不攻台之說，雖非國體，亦近於厚。

kē dào hù jiū jiā jìng liù nián dīng hài dà jì, zhāng cōng yǐ bīng bù zuǒ shì láng, wèi běi kē dào suǒ jiū, guì è yǐ lǐ bù yòu shì láng, wèi nán kē dào suǒ jiū, suī jù fèng zhǐ liú yòng, ér xīn hèn shén. è nǎi shū wèi yáng tíng hé sī dǎng yóu zài yán lù, yǐn xiàn zōng chū nián lì, yú shí yí hòu, hù xiāng jiū chá. lì bù wèi cǐ hóng zhì shí qī nián shì, ér xiàn zōng wú zhī.
【科道互糾】嘉靖六年丁亥大計，張璁以兵部左侍郎，為北科道所糾，桂萼以禮部右侍郎，為南科道所糾，雖俱奉旨留用，而心恨甚。萼乃疏謂楊廷和私黨猶在言路，引憲宗初年例，於拾遺後，互相糾察。吏部謂此弘治十七年事，而憲宗無之。

è yòu yǐ chéng huà sān nián bā yuè xiàn gāng zài qí shì. shàng yǐ è yán wèi rán, mìng lì bù lēi kē dào hù xiāng jiū shí, shí kǎo chá nèi liù kē yǐ qù sì rén, shí sān dào yǐ qù shí rén yǐ. kē chén wáng jùn mín dào chén liú yú děng, zhí zòu yuàn tīng lì bù zài kǎo, yú shì lì bù tóng dū chá yuàn kǎo shàng, bù jǐn yù shǐ chǔ liáng cái, fú zào gěi shì lí liáng, yù shǐ wáng dào cáo hóng.
萼又以成化三年八月憲綱載其事。上以萼言為然，命吏部勒科道互相糾拾，時考察內六科已去四人，十三道已去十人矣。科臣王俊民、道臣劉隅等，執奏願聽吏部再考，於是吏部同都察院考上，不謹御史儲良材，浮躁給事黎良，御史王道、曹宏。

shàng mìng lí liáng liú yòng, wáng dào cáo hóng, zhōng yǎng jiā jū, bù bì kǎo, wéi chǔ liáng cái yī rén bà zhí xián zhù. ér zhōng zhǐ pī chū, bīng kē dōu gěi shì zhèng zì bì, yī mén sān cuàn, hù kē gěi shì mèng qí, bèi hé kān wèn bù yǐn bì, gè jiàng èr jí diào wài. cǐ èr rén zuì zhuàng zhāo rán, bù yuàn yǎn fù, ér yǐ wú guān xì zhě wèi jiě, shū fù wěi rèn, jīn zài jī yú lùn yán chá. nǎi yòu shàng sì rén bèi zhé ér zhǐ. wèi jǐ, liáng cái shàng zhāng zì biàn, wèi chén wèi yáng tíng hé suǒ hèn, jīn lì bù zuǒ shì láng hé mèng chūn yòu fù dōu yù shǐ liú wén zhuāng, sù dǎng tíng hé, jiāng yǐn yòng gōng yì lǐ zhī chén, réng zhǔ dà zōng zhī lùn. shí mèng chūn shǔ bù, wén zhuāng shǔ yuàn yě. shàng zé bù yuàn bù chí gōng lùn, wèi rén bào fù sī yuàn, qiě liáng cái sù xíng fēi bù jǐn zhě, jīn yǐ bù jí diào wài rèn. shì láng guì è děng, yòu shū jiù liáng cái rèn yuàn zāo wū, qù fēi qí zuì, shàng cóng zhī, mìng liáng cái fù zhí. àn bù yuàn chū kǎo zhǐ sì rén, qí sān yǐ bù dòng, wéi liáng cái yǐ bà ér jiàng, yǐ jiàng ér liú, shì zhōng wú yī rén qù wèi yě. wéi nèi pī zhé èr kē chén, nǎi zhāng guì chū bù qiǎn zhě, fù chū yǐ bào sī yuàn ěr. rán zé xī yǐ kǎo wèi? kuàng guì è suǒ yǐn chéng huà sān nián lì yì bù rán, shì shí wéi yán suī xún fǔ quē bù dāng, shàng yīn mìng hù jiū, yī shí wài bǔ zhě qī rén, chū fēi kǎo chá shí yí lì yě. zhì yú lì bù suǒ yǐn hóng zhì shí qī nián lì, zé gèng wú zhī, shì nián wéi gěi shì zhōng wú shùn děng, lùn mǎ wén shēng děng bù dāng, wèi yù shǐ suǒ hé, yīn bà shùn zhí. rán zé bù wéi guì è zì yì wàng yǐn, ér hé mèng chūn děng yì měng rán diǎn gù, yù yǐ jù è bèi fāng zhāng zhī yàn nán yǐ! nèi jì dà diǎn, shì cǐ diān dào pī chāng, shū zhī shǐ cè, lìng rén jǐ shǒu zhuī lì quán jiān. qiě è shǐ zhōng yǐn yáng tíng hé jí dà lǐ wèi yán, sǒng dòng shàng tīng, yǐ yào bì yǔn, xīn suī hěn ér shí zé lòu yǐ.
上命黎良留用，王道、曹宏，終養家居，不必考，惟儲良材一人罷職閒住。而中旨批出，兵科都給事鄭自璧，一門三爨，戶科給事孟奇，被劾勘問不引避，各降二級調外。此二人罪狀昭然，部院掩覆，而以無關係者為解，殊負委任，今再稽輿論嚴察。乃又上四人被謫而止。未幾，良材上章自辨，謂「臣為楊廷和所恨，今吏部左侍郎何孟春、右副都御史劉文莊，素黨廷和，將引用攻議禮之臣，仍主大宗之論「。時孟春署部，文莊署院也。上責部院不持公論，為人報復私怨，且良材素行非不謹者，今以不及調外任。侍郎桂萼等，又疏救良材「任怨遭誣，去非其罪「，上從之，命良材復職。按部院初考止四人，其三已不動，惟良材已罷而降，已降而留，是終無一人去位也。惟內批謫二科臣，乃張、桂初不嗛者，附出以報私怨耳。然則奚以考為？況桂萼所引成化三年例亦不然，是時惟延綏巡撫缺不當，上因命互糾，一時外補者七人，初非考察拾遺例也。至於吏部所引弘治十七年例，則更無之，是年惟給事中吳蕣等，論馬文升等不當，為御史所劾，因罷蕣職。然則不惟桂萼恣意妄引，而何孟春等亦懵然典故，欲以拒萼輩方張之焰難矣！內計大典，似此顛倒披猖，書之史冊，令人戟手追詈權奸。且萼始終引楊廷和及大禮為言，聳動上聽，以要必允，心雖狠而識則陋矣。

kē qiú xìng míng gǔ lái yǐ xìng míng bàng rén zhě, rú péi dù zhī fēi yī tǎn fù, sòng jiāo zhī guó xìng sì tiān, chán kǒu zào yán, wèi qiān gǔ tòng hèn. jìn rì xuān báo chéng sú, yì yǒu chuàn hé míng zì, gōng cháo xuè zhě, rán wèi gǎn dá zhī tiān tīng. bù yì nián lái guàn yǐ cǐ xiàn rén, dēng zhī zhāng shū, rú kē chén qí shì chén, chū bǎo zhāng jū zhèng, zài bǎo dà yù shān, zé mù zhī wèi qí rén qí bǎo shān. lì kē dōu gěi shì lián yǒu chén xìng zhě, zé yuē chén chén xiāng yīn jìn rì zuǒ tōng zhèng xú shēn zhě, wú rén yě, chū míng shēn xī, hòu qù xià zì, jǔ jìn shì, yán guān zhuī lùn zhī, yǐ wèi féng yíng tóng lǐ shēn wáng èr xiāng, qí dàn zhāng yún, qù tài cāng zhī xián míng, fù wú xiàn zhī tóng xìng, yì qiǎo ér kè yǐ, zuì hòu zé guǐ mǎo dōng zhī yāo shū, yún shàng qǐ zhū shān yīn yú tián jiān, zhuān yǐ yì chǔ, shì yì zhū nǎi guó xìng, ér gēng zhě gèng yě, chuān záo jiǎo wū, huò luàn yuǎn jìn, qí zuì shū sǐ gù yí, dàn wèi bì guǒ chū yú chù shēng guāng ěr.
【苛求姓名】古來以姓名謗人者，如裴度之緋衣坦腹，宋郊之國姓祀天，讒口造言，為千古痛恨。近日儇薄成俗，亦有串合名字，供嘲謔者，然未敢達之天聽。不意年來慣以此陷人，登之章疏，如科臣齊世臣，初保張居正，再保大峪山，則目之為齊人齊保山。吏科都給事連有陳姓者，則曰陳陳相因；近日左通政徐申者，吳人也，初名申錫，後去下字，舉進士，言官追論之，以為逢迎同里申王二相，其彈章雲，去太倉之嫌名，附吳縣之同姓，亦巧而刻矣，最後則癸卯冬之妖書，雲上起朱山陰于田間，專以易儲，示意朱乃國姓，而賡者更也，穿鑿矯誣，惑亂遠近，其罪殊死固宜，但未必果出於俶生光耳。

yù shǐ ā nèi shì zhèng tǒng èr nián wǔ yuè, yù shǐ zhèng yóng zòu zhāng jiā wān xuān kè sī jí chóng wén mén fēn sī, shāng huò fàn dào, jī zhì shù duō, fāng mìng chōu pán, bù wú tíng zhì, zhāng jiā wān yí zhuān wěi nèi guān chōu fēn, chóng wén mén yí lìng běn mén shōu chāo nèi guān jiān guǎn. shàng yuē: dàn jiè suǒ sī wù zhì, bù bì zhuān wěi nèi guān, shì jìng bù xíng. dāng shí tái zhǎng gù zuǒ hào wèi qīng zhèng, fǔ qù wèi, ér yù shǐ zhé yǒu cǐ děng jiàn bái. shí wáng zhèn chū qiè bǐng, yóng zòu fēi jié jiāo jìn shì ér hé? jīn chóng wén mén shuì kè shǔ zhī hù bù láng, shàng huò lì mín, ruò xíng yóng yán, yí hài wú qióng yǐ. shì shí sān yáng zài nèi gé, gù shàng néng dù huò méng, dàn bù zhī cǐ yù shǐ shàng kān chù bān xíng fǒu? chéng huà liù nián, xún àn yún nán yù shǐ guō ruì, zòu zhèn shǒu tài jiān qián néng, gāng guǒ yǒu wèi, zhèng wù guī yī, jīn néng yǒu jí, kǒng zhào hái jīng shī, qǐ shèng ēn mǐn niàn, yǒng lìng zhèn shǒu, shàng bào wén ér yǐ. néng zhī rěn è, tiān xià suǒ hèn, ruì yǐ xiàn chén zòu bǎo, cùn zhǎn bù zú bì gū yě. wèi jǐ yù shǐ dài jìn zhī yú wāng zhí, cǐ yǐ jiàn qí duān yǐ.
【御史阿內侍】正統二年五月，御史鄭顒奏張家灣宣課司及崇文門分司，商貨販到，積至數多，方命抽盤，不無停滯，張家灣宜專委內官抽分，崇文門宜令本門收鈔內官兼管。上曰：但戒所司勿滯，不必專委內官，事竟不行。當時台長顧佐號為清正，甫去位，而御史輒有此等建白。時王振初竊柄，顒奏非結交近侍而何？今崇文門稅課屬之戶部郎，尚或厲民，若行顒言，貽害無窮矣。是時三楊在內閣，故尚能杜禍萌，但不知此御史尚堪處班行否？成化六年，巡按雲南御史郭瑞，奏鎮守太監錢能，剛果有為，政務歸一，今能有疾，恐召還京師，乞聖恩憫念，永令鎮守，上報聞而已。能之稔惡，天下所恨，瑞以憲臣奏保，寸斬不足蔽辜也。未幾御史戴縉之諛汪直，此已見其端矣。

tái shū jī xuè hǎi zhōng jiè wèi fáng huán suǒ lùn liè, fèn jí shàng shū biàn xī, qí cí shén jī, fáng nǎi zài shū gōng zhī, yǐ bǐ chén xié fèn wàng biàn, dà sì chī zhāng wèi míng, qí tā suǒ yún pò xuē yì dài zhū shì, jí jī qiào kǒng mèng bù lián zhū shuō, jù bù bì lù. wéi qí shǐ kǒu xiào xuè zhě, zuì kān pěng fù, jīn jié lù yú hòu. ruì wèi chén lùn qí yī yán yī dòng, wú bù wèi shì lùn suǒ chī xiào zhě zhī wū, qǐng jǔ yī èr shí zhī, kě hū? ruì wèi dú, lìng bīng mǎ sī shēn zhī yú gěi shì zhōng yǔ chún, yǔ chún pī qí dú wěi yuē: hǎi wài qí tán. yòu sòng jiān shēng dào guó zi jiān, lìng jì jiǔ huáng fèng xiáng zé zhì, fèng xiáng pī qí lái wén yuē: běn táng xiān shēng, qiě jiāng zhōng yōng jūn zǐ sù wèi ér xíng yī zhāng, yǔ tā jiǎng jiě. fán cǐ jiē wèi chī xiào, ruì qǐ yǐ shì wèi èr chén bāo měi zhī cí yé? zhì yú zhū chén wǎng lái, bīn zhǔ zhī jiān, jiè ruì ér gōng tán xiào zhě, hé kě shèng shù. chén yī rì, xié sī yè xí kǒng jiào, huì jiàn qí shǔ guān tú qiān chén wén héng děng, zuò zhōng yǒu wèn jí ruì zhī jǔ dòng zhě, yuē: guì táng wēng fàng gào shòu zhuàng, bù jiàn fā xíng rú hé? qiān yuē: tā yào xíng, wǒ sì sī zhí dìng bù kěn, shuō wèn lǐ cí zhuàng, yuán bú shì běn bù yá mén zhí zhǎng, suǒ yǐ méi nài hé, zhǐ de zhù le. chén yòu wèn yuē: rán zé jìn rì hé wèi? wén héng yuē: zài jiā dú chéng cè? chén yuē: dú cè jīng shēng shì, dà chén hé rì wèi zhī? wén héng yuē: yào tiáo chén, xiào yuē: yào tiáo chén, bù guò jiù shì lùn shì kě yǐ, hé bì chéng cè? qǐng ruì suǒ chén yī rì zhì ān tiān xià zhī shū, gù jí lái zì zhōng rì dù mén shú dú chéng cè ér yǒu de zhě yě. rán shū zhī jiāng chéng, jié xīn sī yú zā suì zhī jiǔ, ér xiào zhī sù, néng jì zhì ān yú yī rì zhī jiān, chén zhōng wèi gǎn xìn zhī, qiān yòu yuē: jìn rì yòu yào wǒ gǎi yī dào zhāo nǐ, shèn shì kǔ shì. chén yǔ qiān yuē: lǎo fǎ jiā hé nán yú cǐ? qiān yuē: tí mù gǔ guài nán zuò, tā zhāo tí shuō nán zhí lì zhī yǒu huī zhōu, yóu shí shěng zhī yǒu fú jiàn. kǎo rì zhū lì jù bù yù qí yì, wú táng wēng xiǎo pì zhī yuē: huī mǐn rén duō yù, nǐ měi zhī jiāng yīn zhèng mào yǔ shěn rǔ liáng liǎng gè lái, qǔ gōng wèn zuì jiù shì le. tí nèi yòu yǒu hàn jí àn bǐng gōng chū shǒu, bèi huī zhōu zhī fǔ zhòng zé èr shí, jí àn qì fèn bù guò, bào shí tóu jiāng ér sǐ. rú cǐ tí mù, jiào rén zěn zuò? xí kǒng jiào tàn yuē: cǐ lǎo bù chū, fǎn huò shèng míng. jīn cǐ yī chū, lòu chū xǔ duō běn xiàng, cǐ jiàn zào huà zhī miào, bù róng rén qiè qǔ xū míng yě. cǐ jiē chén qù nián bā yuè huí jīng zhī shí, suǒ xí wén yú zhū chén zhě jiē rú cǐ. jìn guò sū sōng, huì fǔ chén wáng yuán jìng àn chén dèng liàn, yòu xiāng yǔ yán jí ruì zhī wèi rén. èr chén jiē zì guǎng dōng ér lái, chén wèn qí jū jiā hé zhuàng, yīng yuē: cǐ lǎo dà gài hǎo yì, zuò shì duō bù jìn rén qíng, jū jiā jiǔ qǔ, ér yì qí qī, wú gù ér yì qí nǚ, shì jiē yì cháng zhī shì. chén wèn qí qī nǚ yǒu kě chū kě shā zhī zuì fǒu? yuē: rú yǒu kě chū kě shā zhī zuì, ér chū zhī shā zhī, zé xián zhě zhī néng shì, fēi suǒ wèi bù jìn rén qíng yǐ. chén zhǎng tàn yuē: wú qǐ shā qī, yì yá pēng zi, sī qí rén yú, nài hé shì zhī xián ruì zhě zé zé yé? jīn ruì yǐ mào, ér qī fāng ài, rén yù gù wú suǒ bù jí nǚ jì shā ér zi yì wú, tiān dào huò bù kě jǐn shuǎng yě. shí wàn lì shí sì nián zhī qī yuè, shū zhì, jǔ cháo hài huò, jù xiāng gù, wèi jí yǒu yán. wéi zhū gù péng sān jìn shì, hé shū gōng fáng bǎo hǎi, zú bù shèng ér jiàn zhú.
【台疏譏謔】海忠介為房寰所論列，憤極上疏辯析，其詞甚激，房乃再疏攻之，以鄙臣挾忿妄辯，大肆鴟張為名，其他所云破靴易帶諸事，及譏誚孔孟不廉諸說，俱不必錄。惟其矢口笑謔者，最堪捧腹，今節錄於後。瑞謂臣論其一言一動，無不為士論所嗤笑者之誣，請舉一二實之，可乎？瑞為牘，令兵馬司申之於給事鍾宇淳，宇淳批其牘尾曰：海外奇談。又送監生到國子監，令祭酒黃鳳翔責治，鳳翔批其來文曰：本堂先生，且將《中庸》君子素位而行一章，與他講解。凡此皆為嗤笑，瑞豈以是為二臣褒美之詞耶？至於諸臣往來，賓主之間，借瑞而供談笑者，何可勝數。臣一日，偕司業習孔教，會見其屬官屠謙、陳文衡等，座中有問及瑞之舉動者，曰：貴堂翁放告受狀，不見發行如何？謙曰：他要行，我四司執定不肯，說問理詞狀，原不是本部衙門職掌，所以沒奈何，只得住了。臣又問曰：然則近日何為？文衡曰：在家讀程策？臣曰：讀策經生事，大臣何日為之？文衡曰：要條陳，笑曰：要條陳，不過就事論事可矣，何必程策？頃瑞所陳一日治安天下之疏，固即來自終日杜門熟讀程策而有得者也。然疏之將成，竭心思於匝歲之久，而效之速，能計治安於一日之間，臣終未敢信之，謙又曰：近日又要我改一道招擬，甚是苦事。臣語謙曰：老法家何難於此？謙曰：題目古怪難做，他招題說南直隸之有徽州，猶十省之有福建。考日、諸吏俱不喻其意，吾堂翁曉譬之曰：徽、閩人多欲，你每隻將殷正茂與沈汝梁兩個來，取供問罪就是了。題內又有漢汲黯秉公出首，被徽州知府重責二十，汲黯氣憤不過，抱石投江而死。如此題目，教人怎做？習孔教嘆曰：此老不出，反獲盛名。今此一出，露出許多本相，此見造化之妙，不容人竊取虛名也。此皆臣去年八月回京之時，所習聞於諸臣者皆如此。近過蘇松，會撫臣王元敬、按臣鄧煉，又相與言及瑞之為人。二臣皆自廣東而來，臣問其居家何狀，應曰：此老大概好異，作事多不近人情，居家九娶，而易其妻，無故而縊其女，是皆異常之事。臣問其妻女有可出可殺之罪否？曰：如有可出可殺之罪，而出之殺之，則賢者之能事，非所謂不近人情矣。臣長嘆曰：吳起殺妻，易牙烹子，斯其人歟，奈何世之賢瑞者嘖嘖耶？今瑞已耄，而妻方艾，人慾固無所不極；女既殺而子亦無，天道或不可盡爽也。時萬曆十四年之七月，疏至，舉朝駭惑，俱相顧，未及有言。惟、諸、顧、彭三進士，合疏攻房保海，卒不勝而見逐。

wèi jǐ fáng yì wài zhuǎn fù shǐ yǐ qù. dà dǐ zhōng jiè zhī qīng, guān jué yī shí, wú duān xìng biǎn ér zhí, jì yǐ qīng jiāo rén, yòu yǐ qīng lǜ rén, zhì xíng zhī mán mà, rén duō bù kān, rán fú qí míng, bù gǎn kàng. wéi fáng shǒu yīng qí fēng, suì yǒu pō pí wú lài zhī chēng, fáng yán suī bù jǐn wū, dàn wèi hǎi yū hān zé kě, nǎi yuē dà jiān, yuē jí zhà, yuē chuān yú, zé shī zhī yǐ, yí sān jūn zhī bù píng yě. bù shù rì, nán jiǒng qīng shěn jì shān cān fáng zhī shū yì zhì.
未幾房亦外轉副使以去。大抵忠介之清，冠絕一時，無端性褊而執，既以清驕人，又以清律人，至形之謾罵，人多不堪，然服其名，不敢抗。惟房首攖其鋒，遂有潑皮無賴之稱，房言雖不盡誣，但謂海迂憨則可，乃曰大奸，曰極詐，曰穿窬，則失之矣，宜三君之不平也。不數日，南冏卿沈繼山參房之疏亦至。

yán shì
○言事

shū lùn duó qíng jǐng tài wǔ nián lì kē gěi shì zhōng lǐ bǐng yí shàng shū, zhǐ zuǒ tōng zhèng wáng fù duó qíng, nèi yún: nǎng zhě lì kē dōu gěi shì lín cōng zòu, fán jīng guān fēi yǔ jī yào zhě, yǒu fù mǔ sàng, xī tīng zhōng zhì, bù bì duó qíng. huò yǒu yǐ duó qíng wèi shàn shì, shì fù mǔ rú lù rén, zǐ dào jì kuī, chén jié ān zài? qí shí yǐ méng yú yǔn, jīn yòu lìng fù duó qíng, fù fā shēn kē dì, míng jiào zhōng rén, yòu fēi zhí diǎn jī wù zhě, qǐ shàng shōu huí lún mìng. shàng bù yǔn bǐng yí suǒ yǐn. gài lín cōng xiān yī nián shū yě, qí chí lùn kě wèi zhèng yǐ. zhì tiān shùn sān nián, zé lín cōng yǐ wèi yòu fù dōu yù shǐ, yǐ yōu guī lǐ, fèng zhǐ xíng qǔ lái jīng, lín yì yǒu shū qǐng zhōng sàng. rán yī cí bù yǔn, jí fù rèn yǐ. rán dāng shí tǎng yǒu yǐ qián shū zhì zhī zhě, lín hé cí zhì biàn? qǐ yǐ zhōng chéng diǎn jī yào, kě shì fù mǔ wèi lù rén yé? lín zhuāng mǐn yī dài míng chén, fēi hòu shēng suǒ gǎn shàn yì, cǐ shì yì wán bì zhī xiá yún.
【疏論奪情】景泰五年吏科給事中李秉彝上疏，止左通政王復奪情，內云：曩者吏科都給事林聰奏，凡京官非與機要者，有父母喪，悉聽終制，不必奪情。或有以奪情為善事，視父母如路人，子道既虧，臣節安在？其時已蒙俞允，今又令復奪情，復發身科第，名教中人，又非職典機務者，乞上收回綸命。上不允秉彝所引。蓋林聰先一年疏也，其持論可謂正矣。至天順三年，則林聰已為右副都御史，以憂歸里，奉旨行取來京，林亦有疏請終喪。然一辭不允，即赴任矣。然當時倘有以前疏質之者，林何詞致辨？豈以中丞典機要，可視父母為路人耶？林莊敏一代名臣，非後生所敢擅議，此事亦完璧之瑕雲。

jīng zhí
○京職

liú wén tài liú wén tài xiān rèn yòu tōng zhèng, guǎn tài yī yuàn shǐ, yǐ tóu jì guāi fāng, zhì sǔn xiàn zōng, wèi gěi shì zhōng hán zhòng děng yù shǐ chén gǔ děng, jiāo zhāng gōng shū cān hé, xiào zōng mìng jiàng wèi yuàn pàn. zhì hóng zhì shí liù nián, shàng yīn běn cǎo é wù, mìng guān gǎi xiū, yǐ liú wén tài děng chōng qí yì. ér wén tài děng yú běn cǎo shí měng rán, nǎi qǐng yòng hàn lín guān rèn jiào zhèng. gé chén liú jiàn zhēng zhī yún: qǐ yǒu cí chén wèi yī shì xiào shū zhī lǐ? shàng nǎi mìng hàn lín zhuān xiū qí shū, ér tài yī guān bù yù. gài wén tài céng dé gù dà xué shì qiū jùn suǒ zhe yī shū, jù zài shí sān kē zhī wài zhě, yù lìng zòu yǐ wèi jǐ gōng, yīn yǒu cǐ yì yě.
【劉文泰】劉文泰先任右通政，管太醫院使，以投劑乖方，致損憲宗，為給事中韓重等、御史陳谷等，交章公疏參劾，孝宗命降為院判。至弘治十六年，上因《本草》訛誤，命官改修，以劉文泰等充其役。而文泰等於《本草》實懵然，乃請用翰林官任校正。閣臣劉健爭之云：豈有詞臣為醫士校書之理？上乃命翰林專修其書，而太醫官不預。蓋文泰曾得故大學士邱浚所著醫書，俱在十三科之外者，欲另奏以為己功，因有此議也。

liú jiàn yòu lì zhēng: chén děng zhí zài lùn sī, lǐ nán qīn yuè, tài yī yuàn guān shù duō, yí lìng zuǎn xiū. shàng yòu gǎi mìng gāi yuàn zì xiū, qǔ huí cí chén, yǐ tài jiān zhāng yú zhǔ qí shì. wén tài yīn cǐ yì yǔ yú xiāng biǎo lǐ, yú shì yuán yǐn zhuān shì jìn zhōng, yù shàng jí zhōng gōng yǒu jí, wú lùn nèi wài kē, jù lìng wén tài zhí rù yǐ. yǐ chǒu zhī xià, shàng běn yǐ huàn rè dé jí, wén tài wù tóu dà rè zhī jì, fán zào bù kān, yǐ zhì shàng bīn. gài xiào kāng hòu sù yì xìn rèn wén tài jí yú, yǐ gù bù xíng è zhǐ. bǐ wǔ zōng dēng jí, fǎ sī huì zòu zhāng yú xiàng yǔ wén tài wèi jiān, yòu jiàn wén tài zuǎn xiū běn cǎo, xiān dì bù yù, wén tài yào bù duì zhèng, yí bǐ zhū sī guān yǔ nèi chén jiāo jié zuò bì fú tóng, zòu qǐ gè zhǎn, shàng yǔn zhī. yú shì nán běi kē dào liú děng, xián wèi qǐng sù zhū wén tài, yǐ wèi xiān dì zài tiān zhī líng, shàng jǐn bào wén ér yǐ. jiǔ zhī, èr rén kǔ biàn bù yǐ, jù miǎn sǐ yí shù. shǐ yún shì shí dà chén nì hòu wén tài zhě, gù bù yòng hé hé yù yào dà bù jìng zhèng tiáo, ér bǐ tā lǜ, yīn dé wèi hòu rì jiě tuō zhī dì. suǒ zhǐ dà chén, gài zhǐ xiè lǐ èr xiāng yě. wén tài yī yōng yī, zhì cù liǎng cháo shèng shòu, cùn zhé bù zú cháng, jìng miǎn yú sǐ, ruò qí wū xiàn wáng sān yuán, yòu bù zú yán yǐ.
劉健又力爭：臣等職在論思，理難侵越，太醫院官數多，宜令纂修。上又改命該院自修，取回詞臣，以太監張瑜主其事。文泰因此益與瑜相表里，於是援引專侍禁中，遇上及中宮有疾，無論內外科，俱令文泰直入矣。乙丑之夏，上本以患熱得疾，文泰誤投大熱之劑，煩躁不堪，以至上賓。蓋孝康後素亦信任文泰及瑜，以故不行遏止。比武宗登極，法司會奏張瑜向與文泰為奸，又薦文泰纂修《本草》，先帝不豫，文泰藥不對證，宜比諸司官與內臣交結作弊扶同，奏啟各斬，上允之。於是南北科道劉◆等，咸謂請速誅文泰，以慰先帝在天之靈，上僅報聞而已。久之，二人苦辨不已，俱免死遺戍。史雲是時大臣暱厚文泰者，故不用「合和御藥大不敬「正條，而比他律，因得為後日解脫之地。所指大臣，蓋指謝、李二相也。文泰一庸醫，致促兩朝聖壽，寸磔不足償，竟免於死，若其誣陷王三原，又不足言矣。

mǎ cóng qiān guāng lù shǎo qīng mǎ cóng qiān, jiā jìng jiān hé tí dū guāng lù tài jiān dù tài, gān méi nèi tǎng shù wàn, tài yì wū cóng qiān fěi bàng bù zhōng, shàng xìn ér nù zhī, zhào zhàng bā shí, jí bì zhàng xià. gài mǎ xiān yǒu shū dàn xiāng sōng, liú zhōng bù fā, zhì shì sōng yīn ér xià shí, qí sǐ kě wèi zhì yuān. jí mù zōng dēng jí, fán xiān cháo zhōng jiàn dé zuì zhě, xī hé bāo xù, yán guān jiàn bái, lǚ wèi mǎ qǐng ēn diǎn, ér zhōng guān bèi zhuī hèn zhī, huā yán cóng qiān shí bàng xiān dì, sǐ yǒu yú lù, shàng jìng yì bù xǔ. zhí zhì jīn shàng zhī xīn mǎo, cóng qiān zhī zǐ mǎ yǒu huá, yù qǐng shén āi, shàng shǐ mìng yǔ tā jì zàng, ér tā xù shàng wèi zhī jí.
【馬從謙】光祿少卿馬從謙，嘉靖間劾提督光祿太監杜泰，乾沒內帑數萬，泰亦誣從謙誹謗不忠，上信而怒之，詔杖八十，即斃杖下。蓋馬先有疏彈相嵩，留中不發，至是嵩因而下石，其死可謂至冤。及穆宗登極，凡先朝忠諫得罪者，悉荷褒恤，言官建白，屢為馬請恩典，而中官輩追恨之，嘩言從謙實謗先帝，死有餘僇，上竟抑不許。直至今上之辛卯，從謙之子馬有驊，籲請甚哀，上始命與他祭葬，而他恤尚未之及。

guāng lù guān qiè wù guāng lù sì dà guān shǔ chéng zhāng miǎn, zòu běn sì qīng nài hēng jiè gōng sì, dào qǔ zhū é ròu jí miàn shí wèi sī yòng, shàng mìng hēng duì zhuàng, hēng jù zhuàng. shàng yuē: ěr wèi táng guān, tān tāo rú cǐ, lùn fǎ nán róng, gū yòu zhī. cǐ zhèng tǒng liù nián shí yě.
【光祿官竊物】光祿寺大官署丞張冕，奏本寺卿柰亨借供祀，盜取豬鵝肉及麵食為私用，上命亨對狀，亨具狀。上曰：爾為堂官，貪饕如此，論法難容，姑宥之。此正統六年時也。

zhì wàn lì shí bā nián, guāng lù shǔ chéng máo yī zhù. dào shǔ zhōng huǒ tuǐ, wèi táng guān suǒ zòu, shàng mìng sòng xíng bù, zhuī yuán wù, wèn tú wèi mín. liǎng shì lüè tóng, ér chù fēn lüè yì. àn hēng yǐ chú yì dé guān, dào qiè gù qí zhǎng jì, rán yòu zuì zhī hòu, zhì zhèng tǒng shí nián shí sān nián, liǎng yǐ hù shì láng chōng tíng shì dú juǎn guān, yòu yīn zi huáng wèi zhōng shū shè rén. shí sì nián, hēng yǐ jiǔ jí qǐ miǎn cháo cān, dàn chū shì shì, shàng yòu xǔ zhī. hēng zhī hòu yán bù zú zé, ér ēn chǒng zhī làn yì shén yǐ!
至萬曆十八年，光祿署丞茅一柱。盜署中火腿，為堂官所奏，上命送刑部，追原物，問徒為民。兩事略同，而處分略異。按亨以廚役得官，盜竊固其長技，然宥罪之後，至正統十年十三年，兩以戶侍郎充廷試讀卷官，又蔭子鐄為中書舍人。十四年，亨以久疾乞免朝參，但出視事，上又許之。亨之厚顏不足責，而恩寵之濫亦甚矣！

lì fǎ
○曆法

suàn xué suàn xué yì shū shù zhōng yào shì, ér yú gōu jī qián gǔ, yóu wèi chī jǐn. běn cháo dìng zhì, yǐ zhè jiāng jí sū sōng èr fǔ, wèi cái fù zhī dì. jiāng xī shì fēng jué guǐ, suì jìn cǐ sān chù shì rén, bù dé guān jì cáo. rán hù bù xū lì, jǐn zhè dōng jù jiān, kū xué qí jiān, nà yí shàng xià, jǐn chū qí shǒu, qiě jīng yú wò suàn, shì guān zhǎng yóu mù ǒu. shì hè bǎn cáo zhě, yòu shì bù shū wèi zhī dì, màn bù liú yì, qí zài wài sī mín shè zhě, yì chí chóu bù zhī zòng héng, rèn qí xià wèi xī hè, jiē zuò suàn xué bù jiǎng zhī gù. wéi sòng chóng níng sān nián, tè lì suàn xué, qí yè yǐ jiǔ zhāng zhōu bì, jí jiǎ shè yí shù wèi suàn wèn, réng jiān hǎi dǎo sūn zi wǔ cáo zhāng qiū jiàn xià hóu suàn fǎ bìng táng lì suàn sān shì tiān wén shū wèi běn kē. běn kē wài, rén zhàn yī xiǎo jīng, yuàn zhàn dà jīng zhě tīng. dà guān zhōng, mìng suàn xué rú xiáng xù zhī zhì, sān nián sān yuè zhào yǐ wén xuān wáng wèi xiān shī, yǎn zōu jīng sān guó gōng pèi xiǎng, shí zhé cóng sì, ér liè zì xī zhù míng suàn shù zhī rén, huì xiàng yú liǎng láng, jiā cì wǔ děng zhī jué, yú shì fēng hòu dà náo lì shǒu róng chéng jī zǐ shāng gāo cháng yí guǐ yú qū wū xián jiǔ rén fēng gōng, shǐ sū bo tú fù bo yǎn zǐ shèn bo chǔ qiū shǐ zhào shǐ mò bì zào róng fāng gān dé shí shēn xiān yú wàng rén gěng shòu chāng xià hóu shèng jīng fáng yì fèng lǐ xún zhāng héng zhōu xìng dān yáng fán yīng guō pú hé chéng tiān sòng jǐng yè xiāo jí lín xiào gōng zhāng gōng zhāng zhòu yuán wáng pǔ èr shí bā rén fēng bó, dèng píng liú hóng guǎn hé zhào dá zǔ chōng zhī yīn shào xìn dōu fāng xǔ zūn gěng xún liú chāo liú xuàn fù rén jūn wáng xiào tōng qú tán luó lǐ chún fēng wáng xī míng lǐ dǐng zuò biān gāng láng xiāng kǎi èr shí rén fēng zǐ, sī mǎ jì zhǔ luò xià hóng yán jūn píng liú huī jiāng jí zhāng qiū jiàn xià hóu yáng zhēn luán lú tiān yì jiǔ rén fēng nán. qí hòu yòu gǎi huáng dì wèi xiān shī, qiě shì xué yǔ tài xué sān shè tóng, yǐ shàng shě sān děng tuī ēn, qí zhòng rú cǐ. yòu luò xià hóng yǔ xiān yú wàng rén jù tóng dìng tài chū lì zhě, ér suǒ xí yì shì yǐ tiān wén shū wèi běn kē, zé jiān tōng lì xué, yǒu bì shì yòng gèng dà. jīn rì qīn tiān jiān shì xué zhū shēng, yǒu néng tōng jiǔ zhāng zhōu bì zhě hū?
【算學】算學亦書數中要事，而於勾稽錢穀，尤為吃緊。本朝定製，以浙江及蘇松二府，為財賦之地。江西士風譎詭，遂禁此三處士人，不得官計曹。然戶部胥吏，盡浙東巨奸，窟穴其間，那移上下，盡出其手，且精於握算，視官長猶木偶。釋褐版曹者，又視簿書為脂地，漫不留意，其在外司民社者，亦持籌不知縱橫，任其下為溪壑，皆坐算學不講之故。惟宋崇寧三年，特立算學，其業以《九章周髀》，及假設疑數為算問，仍兼海島、孫子、五曹、張邱建、夏侯算法、並唐歷算三式天文書為本科。本科外，人占一小經，願占大經者聽。大觀中，命算學如庠序之制，三年三月詔以文宣王為先師，兗、鄒、荊三國公配享，十哲從祀，而列自昔著名算數之人，繪像於兩廊，加賜五等之爵，於是風后、大撓、隸首、容成、箕子、商高、常儀、鬼臾區、巫咸九人封公，史蘇、卜徒父、卜偃、梓慎、卜楚邱、史趙、史墨、裨灶、榮方、甘德、石申、鮮于妄人、耿壽昌、夏侯勝、京房、翌奉、李尋、張衡、周興、單颺、樊英、郭璞、何承天、宋景業、蕭吉、臨孝恭、張恭、張胄元、王朴二十八人封伯，鄧平、劉洪、管輅、趙達、祖沖之、殷紹、信都芳、許遵、耿詢、劉焯、劉炫、傅仁均、王孝通、瞿曇羅、李淳風、王希明、李鼎祚、邊岡、郎襄楷二十人封子，司馬季主、洛下閎、嚴君平、劉徽、姜、岌、張邱建、夏侯陽、甄鸞、盧天翼九人封男。其後又改黃帝為先師，且試學與太學三舍同，以上舍三、等推恩，其重如此。又洛下閎與鮮于妄人俱同定《太初曆》者，而所習亦似以天文書為本科，則兼通曆學，有裨世用更大。今日欽天監世學諸生，有能通《九章周髀》者乎？

sòng rén shí jiàn, gù fēi jīn shì suǒ jí.
宋人識見，固非今世所及。

àn guǎng diǎn gù yún: yǐ zī wèi láng, fēi zī cái yě. zī jí zī zì, zī suàn yě. jī ér suàn zhī. shì rén xié cǐ jì xiào yú guān, jí gé zhě chóu yǐ zhí, wèi zhī zī láng. hàn shì zì yǒu cǐ yī tú, rú zhāng shì zhī sī mǎ xiàng rú zhī shǔ jiē shì yě. hòu shì wù yǐ wèi nà qián mǎi jué, rú jīn kāi shì lì ěr. rán zé suàn xué zhī zhòng, zhèng bù shǐ yú sòng jì yǐ. nìng xìng
按《廣典故》云：以貲為郎，非貲財也。貲、即「訾「字，訾算也。積而算之。士人挾此技效於官，及格者酬以職，謂之貲郎。漢世自有此一途，如張釋之、司馬相如之屬皆是也。後世誤以為納錢買爵，如今開事例耳。然則算學之重，正不始於宋季矣。○佞幸

tài jí tài jí běn wú jí, zì sòng zhōu zi jiā yǐ yī quān, qí hòu yū rú zhù tài jí tú, qí shì rú quān, rén suì yún: jīn nǎi zhī tài jí zhī wèi wù, biǎn ér zhōng kōng. ér běn cháo dà rú wú kāng zhāi, měi duì rén zhé yǐ liǎng shǒu zuò quān shì, zì yún wú shí bù jiàn tài jí, fú báo zhě suì yǐ lú fú tóu qí zhōng. yòu yǒu yī xiǎn guān, yǐ lì rén luǒ lù, fā chū zhì zuì, yún chōng pò tài jí. yòu yǒu zuò tài jí sù yuān wén zhě, ér shèng xián dào lǐ, shòu rén xiè màn zhì yǐ. zhì shì zōng cháo, bà rèn fǔ chéng zhū lóng xǐ. zuò tài jí yī yǐ xiàn, gài fáng zhōng shù yě.
【太極】太極本無極，自宋周子加以一圈，其後迂儒鑄太極圖，其式如圈，人遂云：今乃知太極之為物，匾而中空。而本朝大儒吳康齋，每對人輒以兩手作圈勢，自雲無時不見太極，浮薄者遂以蘆菔投其中。又有一顯官，以隸人裸露，發出治罪，雲衝破太極。又有作太極訴冤文者，而聖賢道理，受人褻慢至矣。至世宗朝，罷任府丞朱隆禧。作太極衣以獻，蓋房中術也。

shàng dà xǐ, jìn qīng jìn shì láng. yòu jīn diān zhōng wén wǔ shàng xià, yǐ miǎn líng xiāng kuì yí, dēng zhī jiǎn dú, yuē tài jí wán. wǔ shèng zhì cǐ, kě tòng kě hèn!
上大喜，進卿進侍郎。又今滇中文武上下，以緬鈴相饋遺，登之簡牘，曰太極丸。侮聖至此，可痛可恨！

liǎng liù qīng zhī jìn hé nán yān líng rén liú ruì zhě, wèi lì kē dōu gěi shì zhōng, lù yù wáng zhèn, guì yú dào páng, zhèn dà xǐ, shēng wèi hù bù zuǒ shì láng, hòu shēng hù bù shàng shū, zhì shì guī, zhì chéng huà qī nián shǐ zú. hé nán tāng yīn rén lǐ suì zhě, lì guān gōng bù shàng shū, zhì shì guī, qí hòu zhāng yǒng xī zhēng hái jīng guò tāng yīn, suì bì yī pò guān, ér shù shàng suǒ cì yù dài, guì yíng yú lù. yǒng jīng yuē: hé zhì yú shì? suì yīn yǐ qíng qǐ lián. yǒng zhì jīng shī, lì bù jiàn zhī, zhào fù gù guān, zài zhǎng dōng cáo, yòu shí èr nián zhì shì guī, jiā jìng qī nián shǐ zú. èr rén jù qǐ zhōng zhōu, yǐ jiǎ bǎng wèi liù qīng, nǎi qí méi jìn zhī shù rú cǐ, rán jiē gōng míng shǐ zhōng, lǎo sǐ lín xià, bù lí hē qiǎn. suì dé shì gōng mǐn, chóng zèng tài bǎo, hòu jǐn duó yì míng ér yǐ.
【兩六卿之進】河南鄢陵人劉睿者，為吏科都給事中，路遇王振，跪於道旁，振大喜，升為戶部左侍郎，後升戶部尚書，致仕歸，至成化七年始卒。河南湯陰人李燧者，歷官工部尚書，致仕歸，其後張永西征還京過湯陰，燧敝衣破冠，而束上所賜玉帶，跪迎於路。永驚曰：何至於是？燧因以情乞憐。永至京師，吏部薦之，召復故官，再長冬曹，又十二年致仕歸，嘉靖七年始卒。二人俱起中州，以甲榜位六卿，乃其媒進之術如此，然皆功名始終，老死林下，不罹訶譴。燧得諡恭敏，崇贈太保，後僅奪易名而已。

zhèng dé èr gē zhě wǔ zōng nán xìng, zhì yáng wén xiāng yī qīng jiā, yǒu gē tóng shì yān, shàng yuè qí bái xī, wèn hé míng, yuē yáng zhī, cì míng yuē yáng zhī yù, mìng cóng jià běi shàng. zhī qī fù sòng mǐn, yǐ rén mìng wèn dǐ cháng, xì cháng zhōu fǔ yù, zhī shàng wèi qǔ, ér jià xíng yǐ pò, xún àn yù shǐ lǐ dōng, jí mìng cháng zhōu zhī fǔ lǐ sōng, huàn mǐn chū yù, miǎn zuì guī jiā, qǔ nǚ sòng fǔ, guān wèi jù yī shì sòng zhī, cóng shàng zhì jīng shī, hòu shǎng ér hái. xiān shì shàng chū xuān fǔ, yǒu gē zhě yì wèi shàng suǒ xǐ, wèn qí míng, zuǒ yòu yǐ tóu shàng bái wèi duì, gài běn dài fǔ yuàn zhōng lè bù, zhèn shǒu tài jiān jiè lái gōng yīng zhě, gù yǒu cǐ hùn míng. shàng xiào yuē: tóu jì bái, bù zhī yāo jiān yì bái fǒu? dǎi shàng qǐ, zhū dà kē suì yān zhī, gài lǜ shèng yì huò yù hū rù nèi tíng, gù yǒu cǐ wèn, hòu cǐ yōu jìng bù zhào. tóng wèi gē tóng, ér xìng bù xìng zhì cǐ.
【正德二歌者】武宗南幸，至楊文襄（一清）家，有歌童侍焉，上悅其白皙，問何名，曰楊芝，賜名曰羊脂玉，命從駕北上。芝妻父宋閔，以人命問抵償，系常州府獄，芝尚未娶，而駕行已迫，巡按御史李東，急命常州知府李嵩，喚閔出獄，免罪歸家，取女送府，官為具衣飾送之，從上至京師，厚賞而還。先是上出宣府，有歌者亦為上所喜，問其名，左右以「頭上白「為對，蓋本代府院中樂部，鎮守太監借來供應者，故有此諢名。上笑曰：「頭既白，不知腰間亦白否？「逮上起，諸大榼遂閹之，蓋慮聖意或欲呼入內廷，故有此問，後此優竟不召。同為歌童，而幸不幸至此。

àn táng rén wèi bù yóu zhào mìng ér zì gōng wèi sī bái, běn cháo wú cǐ míng, jīn shèng yǔ yún yún, bì cóng shǐ cè dé zhī zhě. xuān dé jiān, hàn fǔ jūn yú wáng mǐn shàn cù jū, xuān zōng xǐ zhī, yān wèi nèi shì, hòu jìn tài jiān, zhèn shǒu shǎn xī. cǐ zé yǔ táng tài zōng yān líng rén luó hēi hēi, mìng jiào gōng rén pí pá shì xiāng lèi.
按唐人謂不由詔命而自宮為私白，本朝無此名，今聖語云雲，必從史冊得之者。宣德間，漢府軍余王敏善蹴鞠，宣宗喜之，閹為內侍，後進太監，鎮守陝西。此則與唐太宗閹伶人羅黑黑，命教宮人琵琶事相類。

míng chén yī shì zhī shī jiā jìng dà lǐ zhī yì, zì zhāng guì chàng zhī, zhì chēng zōng, zhì rù miào pèi shàng dì. yǐ zhì fèng qiān xiǎn líng, xià zhì chú yì wáng fú suí quán děng jiàn lì, yì yóu ér xiào zhī. rán shì jūn zǐ wú yī rén yǐ wèi kě zhě, wéi wāng hóng dú zhǔ qiān yí yī shuō, zé zhāng shèng tài hòu shàng wú yàng yě. hóng yuán è dà duì, yì hé zú zé? nài hé ā chǎn chéng fēng, jí yī shí hào wèi zhèng rén, yì xiàn yú xī chǒng, yǒu zhōng rén suǒ bù wèi zhě. rú wèi gōng jiǎn zhuāng qú yīn guì è yǐn yòng, dé yǐ jì jiǔ shì jiǎng yán, zé tuō guì mì jìn zhǒng zi mì fāng, gāo wén ruì nán yǔ wèi lǐ qīng shí, zé zhuàn xuán wén kòu tán qiú mèi, jù zhe zài ěr mù. bǐ zhī cài jūn mó zhī lóng tú, kòu píng zhòng zhī tiān shū, gèng kān ǒu huì. shì fēng pī mǐ, jí xián zhě bù miǎn, wèi fēi zhāng guì zuò yǒng bù kě.
【名臣一事之失】嘉靖大禮之議，自張、桂倡之，至稱宗，至入廟配上帝。以至奉遷顯陵，下至廚役王福、隨全等賤隸，亦尤而效之。然士君子無一人以為可者，惟汪鋐獨主遷移一說，則章聖太后尚無恙也。鋐元惡大憝，亦何足責？奈何阿諂成風，即一時號為正人，亦獻諛希寵，有中人所不為者。如魏恭簡（莊渠）因桂萼引用，得以祭酒侍講筵，則托桂密進種子秘方，高文瑞（南宇）為禮卿時，則撰玄文叩壇求媚，俱著在耳目。比之蔡君謨之龍圖，寇平仲之天書，更堪嘔噦。士風披靡，即賢者不免，謂非張、桂作俑不可。

lùn zhī jiā jìng bǐng chén bā yuè, shàng wèn lǐ chén: gǔ yòng zhī cǎo rù yào, dāng qiú zhī hé suǒ, jīn kě dé fǒu? shàng shū wú shān duì yún: běn cǎo lùn zhī, yǒu hēi chì qīng bái huáng zǐ, qí sè bù tóng, qí wèi yì yì. rán jiē yún jiǔ fú qīng shēn, wáng chōng lùn héng yún: zhī shēng yú tǔ, tǔ qì hé, gù zhī cǎo shēng. ruì mìng jì yún: wáng zhě dé rén, zé zhī cǎo shēng. wén xuǎn yún: huáng huáng líng zhī, yī nián sān xiù. hàn jiù yí yún: zhī yǒu jiǔ jīng, jīn sè lǜ yè zhū shí, yè yǒu guāng. huáng dì nèi chuán yún: wáng mǔ qiǎn xiān rén gē wàn nián zhǎng shēng zhī qū, shòu dì yǐ shí hán yù jí zhī shū, huì làng fēng yáo chí zhī shàng, shòu shén zhī tú shí juǎn. qí tiáo duì shén xī. shàng zhào yǒu sī, cǎi zhī yú yuán yuè lóng hǔ hè míng sān máo qí yún zhū shān jí wǔ yuè, yòu fǎng zhī mín jiān. yú shì wǎn píng xiàn mín zhāng jù yòu shǒu dé zhī wǔ běn yǐ xiàn, shàng yuè, jī yǐ jīn bó.
【論芝】嘉靖丙辰八月，上問禮臣：「古用芝草入藥，當求之何所，今可得否？「尚書吳山對云：《本草》論芝，有黑、赤、青、白、黃、紫，其色不同，其味亦異。然皆雲久服輕身，王充《論衡》云：芝生於土，土氣和，故芝草生。《瑞命記》云：王者德仁，則芝草生。《文選》云：煌煌靈芝，一年三秀。《漢舊儀》云：芝有九莖，金色綠葉朱實，夜有光。《黃帝內傳》云：王母遣仙人歌萬年長生之曲，授帝以石函玉笈之書，會閬風瑤池之上，授《神芝圖》十卷。其條對甚析。上詔有司，采芝於元岳、龍虎、鶴鳴、三茅、齊雲諸山及五嶽，又訪之民間。於是宛平縣民張巨佑首得芝五本以獻，上悅，齎以金帛。

yú shì chén mín xiàn zhī zhě jiē zhǒng, cǎi zhī shǐ yì sì chū. cì nián jiǔ yuè, lǐ bù lèi jìn wǔ yuè jí míng shān suǒ cǎi huò xiān zhī yǐ qiān yú běn. zhí zhì mò nián, wáng jīn xiàn zhī, dà dé shèng juàn, zhào wèi yù yī, liàn zhī wèi yào, zá jìn tā bù jīng zhī jì, zhì sǔn shèng gōng. shàng xiān hòu, zuò zi shā fù lǜ lùn guǎ, zuì hòu dài chū. dāng liàn zhī shí, yòng gù kě xué táo zhòng wén děng yán, xū zhēn lóng xián xiāng pèi hé, bìng dé kuàng xué xiān tiān zhēn yín wèi qì, jìn zhī kě dé zhǎng shēng. yú shì zhǔ shì wáng jiàn děng yǐ cǎi lóng xián chū, zuǒ tōng zhèng wáng huái děng yǐ kāi kuàng chū, bǎo dìng fǔ chén wú yuè děng xiàn jīn yín shā, suǒ zhì cǎi bàn biàn tiān xià yǐ.
於是臣民獻芝者接踵，采芝使亦四出。次年九月，禮部類進五嶽及名山所採獲鮮芝已千餘本。直至末年，王金獻芝，大得聖眷，召為御醫，煉芝為藥，雜進他不經之劑，致損聖躬。上仙后，坐子殺父律論剮，最後貸出。當煉芝時，用顧可學、陶仲文等言，須真龍涎香配和，並得礦穴先天真銀為器，進之可得長生。於是主事王健等以采龍涎出，左通政王槐等以開礦出，保定撫臣吳岳等獻金銀砂，所至採辦遍天下矣。

wú shān wèi lǐ bù shàng shū shí, zhí xīn yǒu nián zhēng dàn, yǐ rì shí bù jí fēn shù dāng miǎn jiù, shàng yù chén xià chēng hè, shān bù cóng, suì bà guī, gài jiè yǐ shì xī rì zhī féng yíng yě.
吳山為禮部尚書時，值辛酉年正旦，以日食不及分數當免救，上欲臣下稱賀，山不從，遂罷歸，蓋藉以飾昔日之逢迎也。

cǐ wú shān wèi jiāng xī gāo ān rén, jīn shàng chū shì wén duān, fēi hé nán fǔ chén jìn bái tù zhě, rán qí rén yì zhì xíng bù shàng shū, zhí lì wú jiāng rén.
此吳山為江西高安人，今上初諡文端，非河南撫臣進白兔者，然其人亦至刑部尚書，直隸吳江人。

dū fǔ
○督撫

zhōu wén xiāng zhōu wén xiāng chén zhī fǔ jiāng nán zuì jiǔ, gōng zuì dà, sān wú rén zhì jīn dé zhī, rán yì zhèng jué jiān yòng. shí wáng zhèn xīn jiàn sī dì, wén xiāng mì lìng rén guī dù qí tīng shì nèi shì, guǎng xiá zhǎng duǎn, mìng sōng jiāng fǔ zhī róng dì yī yǐ kuì, zhèn pù zhī bù shuǎng fēn cùn, yīn dà xǐ, fán yǒu zòu qǐng, qí pī dá wú bù rú yì, yǐ cǐ dé pián yí zhǎn bù.
【周文襄】周文襄（忱）之撫江南最久，功最大，三吳人至今德之，然亦正譎兼用。時王振新建私第，文襄密令人規度其廳事內室，廣狹長短，命松江府織絨地衣以饋，振鋪之不爽分寸，因大喜，凡有奏請，其批答無不如意，以此得便宜展布。

jí zhèn sǐ lǔ zhōng, jǐng dì mìng jí zhī, dé yī jīn guān yīn, bèi lòu yún: xiào sūn zhōu chén jìn. wèi sī jí méi yù shǐ qián xīn suǒ mù dǔ. gài wěi qū yǐ cóng shì, yì háo jié zuò yòng, rú lǐ dé yù zhī yú zhōng wèi yáng qīn yì mǎ cún liàng yě.
及振死虜中，景帝命籍之，得一金觀音，背鏤云：「孝孫周忱進「。為司籍沒御史錢昕所目睹。蓋委曲以從事，亦豪傑作用，如李德裕之於中尉楊欽義、馬存亮也。

qín guì zào gé tiān gé chéng, shǔ shuài zhèng gāng zhōng, lù qí jiàng zhēn liàng guǎng mào, zào tǎn wèi xiàn, jǐn rú qí shì: guì yùn, wèi tàn qí yīn shì, yīn shì cuàn zhī. xìng wáng zhèn wú cǐ jiàn jiě ěr.
秦檜造格天閣成，蜀帥鄭剛中，賂其匠偵量廣袤，造毯為獻，盡如其式：檜慍，謂探其陰事，因事竄之。幸王振無此見解耳。

qián hū cǐ, zé táng lǐ zhāng wèi xuān zhōu guān chá shǐ shí, zǎi xiàng yáng shōu zào bái tán tíng zi, huì qīn yǒu luò chéng zhī xiān, shì zhāng qián dù qí guǎng mào, zhī chéng dì tǎn, zhì rì yǐ xiàn, hòu shōu bài, zhāng yì dé zuì, gài fān chén yǐ dì yī lù quán yào, yì yǒu suǒ běn.
前乎此，則唐李璋為宣州觀察使時，宰相楊收造白檀亭子，會親友落成之先，是璋潛度其廣袤，織成地毯，至日以獻，後收敗，璋亦得罪，蓋藩臣以地衣賂權要，亦有所本。

bái tù táng yǒu bái tù yù shǐ zhī qiào, gài yǐ bù dé zhǎo jiàn mín yuán yě, ruò zhēn yǒu qí shì, wú rú jiā jìng shí yī nián sì chuān xún àn yù shǐ sòng cāng, huò bái tù yú liáng shān xiàn yǐ xiàn, lǐ bù qǐng hè, shàng cí yǐ fěi bó bù gǎn dāng, zài qǐng nǎi xǔ, yǐ xiàn yú tài miào shì miào, chéng yú liǎng gōng tài hòu qián. bǎi guān biǎo hè, yú shì lì bù shàng shū wāng hóng shì jiǎng xué shì kuí áng xiàn shī, lǐ bù shàng shū xià yán shǎo zhān shì zhāng hàn hàn lín xué shì xí chūn jì jiǔ lín wén jùn biān xiū zhāng jiā xiàn sòng, lǐ bù shì láng zhàn ruò shuǐ xiàn yǎn yǎ, shì jiǎng xué shì liào dào nán shì dú xué shì wú huì wáng jiào xiū zhuàn yáo lái xiàn fù, xiū zhuàn lún yǐ xùn xiàn gē, shàng jiē yōu zhào bāo dá. wéi shì jiǎng xué shì guō wéi fān yǐ xiàn fù wǔ zhǐ, jié zé gé zhí xián zhù. gài fǔ zhèn zhòng chén gòng ruì qǔ mèi, zì jiā jìng bā nián wāng hóng xiàn gān lù hòu suǒ jǐn jiàn, qiě xià jí qín shòu, cóng cǐ jìn ruì wù zhě jiē zhǒng, ruò sòng cāng zhě, yì kě hū wèi bái tù dōu yù shǐ yǐ. sì hòu zé shí èr nián hé nán fǔ chén wú shān dé bái lù yú líng bǎo xiàn, shàng mìng xiàn miào, chéng liǎng gōng, shòu hè rú qián, wāng hóng děng yòu xiàn sòng fù, ér zhǎng zhān shì láng gù dǐng chén zé xiàn lè zhāng, fǔ chén lǐ shí fāng xiàn fū dí luán gè yǐ bái lù chéng ruì shī wèi xiàn, shàng jiē yōu dá. shì nián yòu yǒu yīng tiān fǔ chén chén shì xiàn bái tù, shàng yuē: bái què lù tù chóng chū, bù bì jǔ xiàn. wāng hóng yòu zuò shī sān zhāng, měi shàng qiān chōng zhī dé, shàng yì dà xìng. rán sì fāng fǔ chén yǐ qín shòu ruì wù jìn zhě, shǐ bù jué shū, zhōng shàng zhī shì, gài zhào yú sòng cāng yún.
【白兔】唐有白兔御史之誚，蓋以不得爪踐民園也，若真有其事，無如嘉靖十一年四川巡按御史宋滄，獲白兔於梁山縣以獻，禮部請賀，上辭以菲薄不敢當，再請乃許，以獻於太廟世廟，呈於兩宮太后前。百官表賀，於是吏部尚書汪鋐、侍講學士葵昂獻詩，禮部尚書夏言、少詹事張瀚、翰林學士席春、祭酒林文俊、編修張家獻頌，禮部侍郎湛若水獻演雅，侍講學士廖道南、侍讀學士吳惠、王教、修撰姚淶獻賦，修撰倫以訓獻歌，上皆優詔褒答。惟侍講學士郭維藩以獻賦忤旨，詰責革職閒住。蓋撫鎮重臣貢瑞取媚，自嘉靖八年汪鋐獻甘露後所僅見，且下及禽獸，從此進瑞物者接踵，若宋滄者，亦可呼為白兔都御史矣。嗣後則十二年河南撫臣吳山得白鹿於靈寶縣，上命獻廟，呈兩宮，受賀如前，汪鈜等又獻頌賦，而掌詹侍郎顧鼎臣則獻樂章，輔臣李時、方獻夫、翟鑾各以白鹿呈瑞詩為獻，上皆優答。是年又有應天撫臣陳軾獻白兔，上曰：「白鵲鹿兔重出，不必舉獻。「汪鈜又作詩三章，美上謙沖之德，上益大悻。然四方撫臣以禽獸瑞物進者，史不絕書，終上之世，蓋肇於宋滄雲。

xiān sòng cāng ér xiàn bái què zhě, yǒu jiā jìng shí nián zhī zhèng wáng hòu wán, hòu wú shān ér xiàn bái tù zhě, yǒu shí liù nián zhī huī wáng hòu jué, shí qī nián zhī yī wáng diǎn yǎng, jù xì zōng shì, bù zú dào yě. rán tā rì hòu wán fā gāo qiáng gé jué, diǎn yǎng gé jué xuē guó, hòu jué zhī zǐ zài lǔn, zhì xuē jué zì shā, zuì hòu zé sì shí yī nián huái wáng hòu chóu jìn bái yàn, bù shù yuè, wáng yì hōng. xū! yì yì yǐ.
先宋滄而獻白鵲者，有嘉靖十年之鄭王厚烷，後吳山而獻白兔者，有十六年之徽王厚爝，十七年之伊王典楧，俱系宗室，不足道也。然他日厚烷發高牆革爵，典楧革爵削國，厚爝之子載埨，至削爵自殺，最後則四十一年淮王厚燽進白雁，不數月，王亦薨。吁！亦異矣。

luó rǔ jìng luó rǔ jìng chū wèi jí shì, bèi wén huáng dì zhào bèi sòng gǔ wén, bù néng chēng zhǐ, zhé shù jiāng xī. yuè shù yuè zhào huí shì zhī, xún zhuó xiū zhuàn, shēng shì jiǎng, zuò shì jiàng jiān chá yù shǐ. shòu xuān zōng zhī, chāo wèi gōng bù yòu shì láng, wǎng yù jiāo zhǐ lí lì, yǐ lì shè nǚ lè bù yuè, jǐn suì qí yǐn qì, lí jù, qiǎn shǐ chí xiè. xún tí dū shǎn xī tún tián, shòu zhǐ huī fù mǐn děng jīn yín qì diāo shǔ pí, shì jué lùn jiǎo, zhuī zāng rù guān. wèi jǐ, méng ēn yòu chōng wèi shì guān, zài wǎng shǎn xī, cì zhī chì yuē: ěr bù néng zhì shēn yǐ qǔ zuì, zhèn tè qū fǎ yǐ shēn ēn yòu. ér fù yòng réng wǎng zǒng dū, yù yǒu sù sòng, zhòng zé fù dū sī bù zhèng sī àn chá sī, jí xún àn yù shǐ jiū wèn, qīng zé liàng qíng zé fá. rǔ jìng fǔ tuō sǐ qiú, jù yīng zhòng rèn rú cǐ, qiě xún àn yù shǐ shàng chéng shòu fǔ chén cí zhuàng rú shǔ lì, yì kě fèi zǔ zōng shí zhì dù. rǔ jìng fǔ shǎn wèi jǐ, yòu yǐ wàng yǐn lì fù zhí zuò zhǎn, lǚ shū chēng wǎng, yīng zōng fǔ jí wèi, lìng zài yàn, yǐ zài shǎn yǒu láo, yòu sǐ shù chì chéng wèi. zài qǐ, yòu yǐ yuán guān fǔ shǎn xī, yǐ lǎo bà guī, zú yú jiā. fù wén, yǔ jì zàng rú lì.
【羅汝敬】羅汝敬初為吉士，被文皇帝召背誦古文，不能稱旨，謫戍江西。越數月召回釋之，尋擢修撰，升侍講，坐事降監察御史。受宣宗知，超為工部右侍郎，往諭交址黎利，以利設女樂不悅，盡碎其飲器，黎懼，遣使馳謝。尋提督陝西屯田，受指揮傅敏等金銀器貂鼠皮，事覺論絞，追贓入官。未幾，蒙恩宥充為事官，再往陝西，賜之敕曰：爾不能治身以取罪，朕特屈法以伸恩宥。而復用仍往總督，遇有訴訟，重則付都司、布政司、按察司，及巡按御史究問，輕則量情責罰。汝敬甫脫死囚，遽膺重任如此，且巡按御史尚承受撫臣詞狀如屬吏，亦可廢祖宗時制度。汝敬撫陝未幾，又以妄引例復職坐斬，屢疏稱枉，英宗甫即位，令再讞，以在陝有勞，宥死戍赤城衛。再起，又以原官撫陝西，以老罷歸，卒於家。訃聞，與祭葬如例。

àn jìng yī zuò zhǎn, yī zuò jiǎo, liǎng zhé shù, yòu yǐ èr qīng shàn qù, dé shì zhōng zhī diǎn, zāo jì yì bù cháng yún. yǎn zhōu qí shì yún: rǔ jìng wèi jí shì shí, céng chōng xíng bù lì, yòu zhé shù jiāo zhǐ, guǒ ěr zé gèng qí yǐ. rǔ jìng céng wèi shì qīng, wèi yú qiān suǒ xì, jiōng zhī kōng shì, mìng fù shī sān shí yùn shǐ qǐ zhī chū, é qǐng shī chéng, gài cái ér bù jī shì yě.
按敬一坐斬，一坐絞，兩謫戍，又以貳卿善去，得飾終之典，遭際亦不常雲。弇州奇事云：汝敬為吉士時，曾充刑部吏，又謫戍交址，果爾則更奇矣。汝敬曾為侍卿，為于謙所戲，扃之空室，命賦詩三十韻始啟之出，俄頃詩成，蓋才而不羈士也。

sī dào
○司道

jiān sī chuàng shì jiā sū sōng bīng bèi, guǎng píng cài guó xī, huá tíng xú xiāng jiǎng xué gāo zú yě, jì yīng gāo xīn zhèng mù, bǎi fāng jiǒng huá tíng, méi qí chǎn, shù qí zi. shí lù wǔ tái tài zǎi yǐ qīng shì jū jiā, yǔ cài tóng shì jiǎng xí zhě, qū wèi pái jiě, lǚ yǐ mén qiáng yì dòng zhī, cài yuē: wú cǐ jǔ zhèng shēn wèi xiàng gōng yě. bù rú cǐ, xú shì bù ān.
【監司創勢家】蘇松兵備，廣平蔡國熙，華亭徐相講學高足也，既應高新鄭幕，百方窘華亭，沒其產，戍其子。時陸五台太宰以卿士居家，與蔡同侍講席者，曲為排解，屢以門牆誼動之，蔡曰：「吾此舉正深為相公也。不如此，徐氏不安。「

tóng shí yǒu jiā hú bīng bèi wú xī zhāng zi rén, wú jùn wú shǎo cān shào tóng nián yě, shào wèi tài zǎi péng zhòng zi, xiōng dì fán wǔ rén, měi gòu lì zhī yuē: wú chái jù yè bái, ruò ān dé dú dāo jiǎ dì? shǎo cān bù kān qí líng, sù zhī bīng shǐ. shí tài zǎi jū xiāng, pō zòng qí shè rén zi wèi bù fǎ, zhāng nǎi fǎ shéng zhī, zhǎng gōng wèi jùn bó zhě, rì fú fú dùn sǎng yú yì lìng.
同時有嘉湖兵備無錫張子仁，吾郡吳少參（紹）同年也，紹為太宰鵬仲子，兄弟凡五人，每詬詈之曰：吾儕俱曳白，若安得獨叨甲第？少參不堪其凌，訴之兵使。時太宰居鄉，頗縱其舍人子為不法，張乃法繩之，長公為郡伯者，日扶服頓顙於邑令。

hé jùn wèi yàn yuē: yǒu yǎn bù céng jiàn, tài shǒu guì zhī xiàn. shì shēn bèi yóu qí yǐ shèn, zhāng yuē: wú cǐ jǔ shēn wèi tài zǎi yě, bù rú cǐ, wú shì bù ān. liǎng shì jù zài yī shí, sōng jiā yòu jiē rǎng, diāo zhà sì qǐ, shǔ hú zòng héng, lǘ xiàng dǐng fèi zhě jiā suì. huá tíng jǐ yù tóu huán, wú tài zǎi fù zǐ bù shèng fèn, xiāng jì sǐ, dài cài chì qù, zhāng diào rèn fāng jiě. èr gōng jí zhēn wèi liǎng jiā zào fú, wú nài dāng zhī zhě nán kān ěr.
禾郡為諺曰：有眼不曾見，太守跪知縣。士紳輩尤其已甚，張曰：「吾此舉深為太宰也，不如此，吳氏不安。「兩事俱在一時，松嘉又接壤，刁詐四起，鼠狐縱橫，閭巷鼎沸者浹歲。華亭幾欲投繯，吳太宰父子不勝忿，相繼死，迨蔡斥去，張調任方解。二公即真為兩家造福，無奈當之者難堪耳。

wú gōng ǒu bìng bù chū, xiān rén wǎng hòu, tán yú tà qián, shí zhèng kǔ jiǔ yǔ, hū wèn yuē: jūn jū xiāng jiān, nóng rén jiē dé jì yǐ. xiān rén yǐ chóu lín fáng sè shì wèi yán.
吳公偶病不出，先人往候，談於榻前，時正苦久雨，忽問曰：「君居鄉間，農人皆得計矣。「先人以愁霖妨穡事為言。

wú yuē: bù rán, wú wèi xiāng cūn diāo wán, zhèng jiāng jí cǐ wèi tú lài zū zhài dì ěr. xiān rén dà hài, wèi shēn yī pǐn, fù yī jùn, hé chū cǐ yǔ, shì qiě bù jiǔ yǐ. wèi jǐ huò fā, yú nián xiè shì. shì rén
吳曰：「不然，吾謂鄉村刁頑，正將藉此為圖賴租債地耳。「先人大駭，謂身一品，富一郡，何出此語，是且不久矣。未幾禍發，逾年謝世。○士人

zhōu jiè yuán chún pǔ zhōu yòng zhāi rǔ lì, wú zhī kūn shān rén, wén míng jí shén, jǔ nán jī jiè yuán, jiǔ wèi dì, guǎn yú hú zhōu nán xún dǒng zōng bó jiā, fù xìng pǔ mào, yòu wú èr sè, zài shú shāo jiǔ, zhé gào guī. zhǔ rén zhī qí bù kān jì mò, yòu bù gǎn qiáng liú, wēi jí lóng yáng zǐ dōu zhī shuō, jí huì nù biàn sè, wèi cǐ qín shòu dào gài suǒ wèi, gài shēng píng wèi jiě nán sè yě. zhǔ rén sù niàn qí hān, nǎi lìng tóng zǐ shàn yín zhě, chéng zuì nà qí jīng, mèng zhōng bù jué, huān qià jīng xǐng, qí tóng yù niǎo zhī bù xiū, yì chàng shì chēng kuài, mì wèn tóng zǐ, zhī chū zhǔ rén yì, nǎi dà hū yuē: lóng shān zhēn shèng rén! shù shí shēng bù jué, míng rì qí shì chuán bù, yuǎn jìn guài xiào. lóng shān wèi zhǔ rén bié hào, zì shì suì nì yú nán chǒng, bù wèn yán chī lǎo yòu, bì qiú tōng tǐ. qí hòu jǔ dīng chǒu jìn shì, jìng yǐ hǎo wài, léi bèi ér mò.
【周解元淳樸】周用齋（汝礪），吳之崑山人，文名藉甚，舉南畿解元，久未第，館於湖州南潯董宗伯家，賦性朴茂，幼無二色，在塾稍久，輒告歸。主人知其不堪寂寞，又不敢強留，微及龍陽子都之說，即恚怒變色，謂此禽獸盜丐所為，蓋生平未解男色也。主人素念其憨，乃令童子善淫者，乘醉納其莖，夢中不覺，歡洽驚醒，其童愈嬲之不休，益暢適稱快，密問童子，知出主人意，乃大呼曰：「龍山真聖人！「數十聲不絕，明日其事傳布，遠近怪笑。龍山為主人別號，自是遂溺於男寵，不問妍媸老幼，必求通體。其後舉丁丑進士，竟以好外，羸憊而歿。

shěn zǔ liàng wú zhōng cái shì hǎo wèi xiǎo lìng, bù guò guī lián yān fěn zhōng yǔ, wú yǒu shěn zǔ liàng tóng shēng zèng jì zuò yī cí, mò jù yún: rèn tā bǎi bān dǎ mà bǎi bān xiū, yě zhǐ shì shū shēng báo fú nán xiāo shòu. yú wèi róu qíng yì wú bèi jiā shì, hé zhì bēi xià wěi xiè nǎi ěr. cǐ jūn suī yǒu cái míng, qí rú fēng yún qì duǎn hé? shěn wèi jǐ yǐ pín yù zǎo shì.
【沈祖量】吳中才士好為小令，不過閨奩煙粉中語，吾友沈祖量（同生）贈妓作一詞，末句云：任他百般打罵百般羞，也只是書生薄福難消受。余謂柔情亦吾輩佳事，何至卑下委媟乃爾。此君雖有才名，其如風雲氣短何？沈未幾以貧郁早世。

fù nǚ
○婦女

mìng fù yǐ dù shòu zhàng lǐ bù zhì shì zuǒ shì láng yáng xuān qī wáng shì, sù dù hàn, zhàng shā shì bì shí yú rén, xuān bù néng zhì. dōng chǎng shàng qí shì, mìng dǎi zhì, xíng bù nǐ shú rú lǜ, xuān zé shú zhàng réng zhì shì. shàng yuē: wáng shì suī mìng fù, lì yīng nà shú, dàn sì yì cán kù, réng mìng xíng bù zhàng zhī wǔ shí, shǐ zhī suǒ jǐng. cǐ chéng huà mò nián shì yě. cǐ lì ruò xíng yú jīn, zú shǐ shì shēn zhī qī cán jù bù gǎn zì, dàn kǒng guì chén rú yáng xuān, yǐn rěn bù gǎn fā ěr.
【命婦以妒受杖】禮部致仕左侍郎楊宣妻王氏，素妒悍，杖殺侍婢十餘人，宣不能制。東廠上其事，命逮治，刑部擬贖如律，宣則贖杖仍致仕。上曰：王氏雖命婦，例應納贖，但肆意殘酷，仍命刑部杖之五十，使知所儆。此成化末年事也。此例若行於今，足使士紳之妻慚懼不敢恣，但恐貴臣如楊宣，隱忍不敢發耳。

xuān, zhí lì xīn chéng rén, jìn shì qǐ jiā, tiān shùn chū wèi yù shǐ. shí gèng huà zhī chū, xuān jiàn bái duō kě cǎi, shàng mù shǔ zhī, lì bài hóng lú shǎo qīng, lì xiàn zōng cháo, shén bèi juàn zhù, shàng zuò lián huán shī yǐ cì zhī, yǐ jīn guān zhì shì. guī jiā hòu, qiè shēng zǐ, nì zhī lín jiā, qí qī yòu lái sōu zhī bù huò, zi shǐ dé quán, cǐ qí qī bèi zhàng yǐ hòu shì yě.
宣，直隸新城人，進士起家，天順初為御史。時更化之初，宣建白多可采，上目屬之，立拜鴻臚少卿，歷憲宗朝，甚被眷注，上作連環詩以賜之，以今官致仕。歸家後，妾生子，匿之鄰家，其妻又來搜之不獲，子始得全，此其妻被杖以後事也。

xuān zhì hóng zhì shí nián shǐ zú. hóng zhì shí yī nián, sì zhōu zhī zhōu xǔ bì qī sūn shì, dù qiè zhū shì yǒu shēn, yǐ yào dú zhī bù sǐ, yòng tiě chuí jī qí nǎo, zhū jù, zì yì sǐ. fù yǐ shí yā qí fù, yáng máo sāi qí kǒu bí, yǐ guān zài chū fù huó. shì fā, shàng mìng zhàng sūn shì bā shí lí yì.
宣至弘治十年始卒。弘治十一年，泗州知州許弼妻孫氏，妒妾朱氏有娠，以藥毒之不死，用鐵椎擊其腦，朱懼，自縊死。復以石壓其腹，羊毛塞其口鼻，以棺載出復活。事發，上命杖孫氏八十離異。

xuān dé liù nián, yù shǐ fù jìng qī, ōu qiè zhōng qí yào hài, qiè zì yì sǐ. dāng zhì zuì, yǒu sī yǐ jìng qī céng shòu fēng wèi yí, shàng yuē: fù dù yǐ shì è xíng, kuàng yǐ dù shā rén, qí è shén yǐ! mìng zuì zhī rú lǜ. chéng huà shí èr nián shí yuè, cháo shěn zhū qiú, yǒu ōu qī sǐ zhě zuò dǐ cháng, shí lǐ bù shì láng yǐn zhí dú yuē: rén yǐ wú zi qǔ qiè, zāo qī hàn dù, ōu zhī chū kǒng jué sì, jīn gù jué qí mìng, shì zhī dù fù zhǎng qì yǐ. zhòng xī rán shū kě jīn, suì dé bù sǐ. yuán tài zōng shí, mìng fù rén yǒu dù zhě, chéng yǐ zhàn niú xùn bù zhōng, lùn zuì, jí jù cái wèi gèng qǔ.
宣德六年，御史傅敬妻，毆妾中其要害，妾自縊死。當治罪，有司以敬妻曾受封為疑，上曰：「婦妒已是惡行，況以妒殺人，其惡甚矣！「命罪之如律。成化十二年十月，朝審諸囚，有毆妻死者坐抵償，時禮部侍郎尹直獨曰：人以無子娶妾，遭妻悍妒，毆之初恐絕嗣，今顧絕其命，世之妒婦長氣矣。眾翕然書可矜，遂得不死。元太宗時，命婦人有妒者，乘以驏牛徇部中，論罪，即聚財為更娶。

nán hé bó qiè sēng guān cháng xiù zhě, bài gù nán hé bó fāng yīng wèi fù, yīn yǔ xiū wǔ bó shěn yù děng jiāo hǎo, xiù zhì gè jiā yǐn, jù shè jì lè, bǐ gēng yī jí yǔ jì luàn, yòu tōng yīng qiè. wèi qí tú suǒ gào, zhào xià jǐn yī wèi yù, yǐ xiù jiān yì fù zhī qiè, zhàng yī bǎi chōng tiě lǐng wèi jūn yù tíng lù, dài píng jīn xián zhù. yòu yù mǎ jiān zuǒ jiān chéng lóng rùn, qǔ fāng yīng qiè xǔ shì wèi qī, shì fā, shàng mìng lí yì, rùn sòng sī lǐ jiān zhì zhī. bǐ yīng shēng qián lǚ wèi dà shuài, pō zhe láo jī, ér shēn hòu jī shì, huò ǒu yāo tū, huò pèi yín yān, jù chè shèng tīng, yì kě xiào yǐ. cǐ jù chéng huà nián jiān shì.
【南和伯妾】僧官常琇者，拜故南和伯方瑛為父，因與修武伯沈煜等交好，琇至各家飲，俱設妓樂，比更衣即與妓亂，又通瑛妾。為其徒所告，詔下錦衣衛獄，以琇奸義父之妾，杖一百充鐵嶺衛軍；煜停祿，戴平巾閒住。又御馬監左監丞龍閏，娶方瑛妾許氏為妻，事發，上命離異，閏送司禮監治之。彼瑛生前屢為大帥，頗著勞績，而身後姬侍，或耦妖禿，或配淫閹，俱徹聖聽，亦可笑矣。此俱成化年間事。

jī fǔ
○畿輔

yuán xī fàng dēng yǒng lè qī nián zhēng yuè shí yī rì, qīn fèng tài zōng wén huáng dì shèng zhǐ: tài zǔ kāi jī chuàng yè, píng dìng tiān xià, sì shí yú nián, lǐ lè zhèng lìng, dōu yǐ bèi jù. zhèn jí wèi yǐ lái, wù zūn chéng fǎ, rú jīn fēng diào yǔ shùn, jūn mín lè yè, jīn nián shàng yuán jié zhēng yuè shí yī rì zhì èr shí rì, zhè jǐ rì guān rén měi dōu yǔ jié jiǎ, zhe tā xián xiá xiū xī, bù zòu shì yǒu yào jǐn de shì, míng bái xiě le fēng jìn lái. mín jiān fàng dēng, cóng tā yǐn jiǔ zuò lè kuài huó, bīng mǎ sī dōu bù jīn, yè xún zhe bú yào jiǎo rǎo shēng shì, yǒng wèi dìng lì. nèn guān rén měi gèng yào yòng xīn shǒu zhe tài zǔ huáng dì fǎ dù, ài xù jūn mín, yǒng bǎo fù guì, gòng xiǎng tài píng. qīn cǐ. yòu xuān dé èr nián zhēng yuè shí èr rì, qīn fèng xuān zōng huáng dì chì yù wén wǔ qún chén: zhèn gōng yīng tiān mìng, sì chéng dà wèi, yǎng wéi zǔ zōng chuàng jiàn shǒu chéng zhī jiān, sù xī jīng tì, yī zūn chéng xiàn, yǐ fǔ tiān xià. lài shàng tiān chuí yòu, hǎi yǔ qīng píng, yǔ yáng shí ruò, nián gǔ suì chéng, jiā yǔ chén děng, gòng xiǎng tài píng zhī lè.
【元夕放燈】永樂七年正月十一日，欽奉太宗文皇帝聖旨：「太祖開基創業，平定天下，四十餘年，禮樂政令，都已備具。朕即位以來，務遵成法，如今風調雨順，軍民樂業，今年上元節正月十一日至二十日，這幾日官人每都與節假，著他閒暇休息，不奏事；有要緊的事，明白寫了封進來。民間放燈，從他飲酒作樂快活，兵馬司都不禁，夜巡著不要攪擾生事，永為定例。恁官人每更要用心守著太祖皇帝法度，愛恤軍民，永保富貴，共享太平。欽此。「又宣德二年正月十二日，欽奉宣宗皇帝敕諭文武群臣：「朕恭膺天命，嗣承大位，仰惟祖宗創建守成之艱，夙夕兢惕，一遵成憲，以撫天下。賴上天垂佑，海宇清平，雨暘時若，年穀遂成，嘉與臣等，共享太平之樂。

jīn suì wéi xīn, shàng yuán jiè jié, tè cì bǎi guān jiǎ shí rì, fán yǒu jī wù zhòng shì, fēng jìn lái wén. zài jīng jūn mín, rú gù shì zhāng dēng yǐn jiǔ wèi lè, wǔ chéng bīng mǎ chí yè jìn, dàn jiè chì guān yuán jūn mín rén děng, bù xǔ yīn ér shēng shì, wéi zhě zuì zhī, yǒng wèi dìng lì. qīn cǐ. yǐ shàng èr lì, jiē zài zài lìng jiǎ, měi zhì nián zhōng, lǐ bù shàng shū yuán yǐn qián lì qǐng zhǐ, xǔ lái nián xīn zhèng, mín jiān fàng dēng fán shí zhòu yè. gài bǐ zhī sòng chū, qián chù mǎi yàn zēng sān rì zhī wài, yòu zhǎn èr rì. zì yǒng lè qī nián jǐ chǒu, zhì jīn shàng míng nián sān shí wǔ nián dīng wèi, qià yǐ yī bǎi jiǔ shí jiǔ nián, sì hǎi chéng píng rì jiǔ, niǎn xià fán fù bǎi bèi, wài fāng dēng shì zhī shèng, rì xīn yuè yì, zhū sī táng shǔ, jù fàng jià áo yóu, shěng shǔ wèi kōng.
今歲維新，上元屆節，特賜百官假十日，凡有機務重事，封進來聞。在京軍民，如故事張燈飲酒為樂，五城兵馬弛夜禁，但戒飭官員軍民人等，不許因而生事，違者罪之，永為定例。欽此。「以上二例，皆載在令甲，每至年終，禮部上疏援引前例請旨，許來年新正，民間放燈凡十晝夜。蓋比之宋初，錢俶買宴增三日之外，又展二日。自永樂七年己丑，至今上明年三十五年丁未，恰已一百九十九年，四海承平日久，輦下繁富百倍，外方燈市之盛，日新月異，諸司堂屬，俱放假遨遊，省署為空。

wéi chén xū chǒu wèi nián, xì rù jì dìng qī, lì bù dū chá yuàn guān. jí cháo jìn wài lì, jiù jiē yǒu jìn, ér wēi fú sī guān zhě, réng bù fá yě. qí shí nán gōng shì shì, dà bàn lín jí, hū péng mìng jì, chè yè gē hū, wú rén hē jié. zhì ruò hóu mén qī lǐ guì zhǔ dà dāng, zé yòu xiān qī zhòng jià, gè zhàn dēng lóu, chǐ cùn xì dì, jǐn róng xuán mǎ, jià yì bù zī. chū zhì jīng shī zhě, hài tàn è yí, zhèng rú sòng biàn jīng chūn rú hóng jǐn duī zhōng guò, rén shì qīng luó mù lǐ xíng, zhēn tài píng jiā huà yě. yú ér shí mù dǔ fán huá, zhì jīn rù mèng, wén jìn nián yì shāo shāo jiǎn jiù guān. yǐ gài shèng zhǔ yóu xìng jiàn xī, ér áo shān zhī shè, jiǔ yǐ tíng zhǐ, yì shì lǐ shǐ rán.
惟辰、戌、丑、未年，系入計定期，吏部都察院官。及朝覲外吏，舊皆有禁，而微服私觀者，仍不乏也。其時南宮試士，大半鱗集，呼朋命伎，徹夜歌呼，無人訶詰。至若侯門戚里、貴主大璫，則又先期重價，各占燈樓，尺寸隙地，僅容旋馬，價亦不貲。初至京師者，駭嘆 咢眙，正如宋汴京「春如紅錦堆中過，人似青羅幙里行「，真太平佳話也。余兒時目睹繁華，至今入夢，聞近年亦稍稍減舊觀。矣蓋聖主游幸漸稀，而鰲山之設，久已停止，亦事理使然。

àn wén huáng dì cháo, zhèng yòng guān jì, zhì xuān dé èr nián, shàng wèi yǒu gù zuǒ zhī shū.
按文皇帝朝，正用官妓，至宣德二年，尚未有顧佐之疏。

shì shí cháo chén tuì shí, jù dé yōng é dài wèi yú, zé dēng lóu zhī shèng, yóu wèi qí yàn. shì shēng sī shì, yì hé duō xìng! jìn ǒu yǔ huáng zhēn fǔ tán jí guān jì, yú wèi ruò xún táng sòng jí guó chū gù shì, zé gōng bèi zhēn shén xiān bù rú yǐ. shí huáng yǐ wài lì yì bù hòu kǎo xuǎn, nǎi zhèn shēng yuē: bù kě, bù kě, guǒ rú xiōng yán, zé qǔ zhōng jiā lì, jù wèi lì bù kē dào suǒ jù, qí yǔ wú bèi zhōu xuán, bì má xiā bǒ tū zhī shǔ, lìng rén yì bù kān ěr. wèi zhī dà jué.
是時朝臣退食，俱得擁蛾黛為娛，則燈樓之盛，尤為奇艷。士生斯世，抑何多幸！近偶與黃貞甫談及官妓，余謂若循唐宋及國初故事，則公輩真神仙不如矣。時黃以外吏詣部候考選，乃振聲曰：「不可，不可，果如兄言，則曲中佳麗，俱為吏部、科道所據，其與吾輩周旋，必麻瞎跛禿之屬，令人益不堪耳。「為之大噱。

xuān dé sì nián zhēng yuè shuò, tè cì wén wǔ jié jiǎ èr shí rì, yuán xiāo yè, zhào qún chén xī fù yù yuàn guān dēng. zhì wǔ nián bā nián yì rán, cǐ yòu xì tè ēn, fēi cháng lì yě.
宣德四年正月朔，特賜文武節假二十日，元宵夜，召群臣悉赴御苑觀燈。至五年八年亦然，此又系特恩，非常例也。

nèi fǔ chù bào shì zōng chū nián, gé nèi fǔ yīng fáng zhū yīng quǎn, lìng fàng zòng jǐ jǐn yǐ. zhì jiā jìng bā nián, yīng fáng nèi chén, yòu yǐ zǔ miào xiàn xīn zòu qǐng cún liú, gài yǐ yīn sì dà diǎn cháng shàng, réng xī hè qí zhōng yě. shàng yán zhǐ bù xǔ, qiě mìng lǐ bù chá yì xiàn xīn shí wù yǐ wén. lǐ bù yán zōng miào xiàn xīn, jí fèng xiān diàn suì jiàn pǐn wèi, bù guò lù yàn tù zhū é yā jī děng wù, zài zài huì diǎn, zhǎng zhī tài cháng, hòu yīn chù yǒu yīng quǎn, huò jiān yǐ fèng jiàn, rán fēi lì yě, qǐng yī qiè bà zhī. shàng nà qí yán, suì yī huì diǎn bà qù. zhì jiā jìng shí nián, bīng bù fù yǒng shì zhāng shēng zòu, xī yuàn bào fáng chù tǔ bào yī zhī, zhì yì yǒng shì èr bǎi sì shí míng, suì lǐn èr qiān bā bǎi shí, zhàn dì shí qǐng, suì zū qī bǎi jīn, qí shí jiē diǎn shǒu nèi chén qīn móu. qǐng liàng liú yǒng shì sì shí rén, yú hái yíng chà cāo, réng lìng gāi jiān hé qí jiān lì yǐ bào, shàng cóng zhī. àn nèi tíng niǎo shòu zhī chù, suǒ fèi bù zī, jǔ yī bào ér tā wù kě zhī yǐ. yú jìn dé yóu yuàn zhōng, jiàn hǔ bào zhī kǎn zhě, jí mǔ pìn bái é zhī zài hǔ chéng zhě, bù kě méi jǔ, dàn dà guān zhī fèng, jiē mín gāo xuè yě.
【內府畜豹】世宗初年，革內府鷹房諸鷹犬，令放縱幾盡矣。至嘉靖八年，鷹房內臣，又以祖廟獻新奏請存留，蓋以禋祀大典嘗上，仍溪壑其中也。上嚴旨不許，且命禮部查議獻新時物以聞。禮部言宗廟獻新，及奉先殿歲薦品味，不過鹿、雁、兔、豬、鵝、鴨、雞等物，載在《會典》，掌之太常，後因畜有鷹犬，或間以奉薦，然非例也，請一切罷之。上納其言，遂依《會典》罷去。至嘉靖十年，兵部覆勇士張升奏，西苑豹房畜土豹一隻，至役勇士二百四十名，歲廩二千八百石，占地十頃，歲租七百金，其實皆典守內臣侵牟。請量留勇士四十人，余還營差操，仍令該監核其奸利以報，上從之。按內廷鳥獸之畜，所費不貲，舉一豹而他物可知矣。余近得游苑中，見虎豹之檻者，及牡牝白額之在虎城者，不可枚舉，啗大官之奉，皆民膏血也。

jiàn jiǔ lóu hóng wǔ èr shí qī nián, shàng yǐ hǎi nèi tài píng, sī yǔ mín xié lè, mìng gōng bù jiàn shí jiǔ lóu yú jiāng dōng mén wài, yǒu hè míng zuì xiān ōu gē gǔ fù lái bīn zhòng yì děng míng. jì ér yòu zēng zuò wǔ lóu, zhì shì jiē chéng. zhào cì wén wǔ bǎi guān chāo, mìng yàn yú zuì xiān lóu, ér wǔ lóu zé zhuān yǐ chù yòu jiǔ gē jì zhě. gài fǎng sòng shì gù shì, dàn bù shè guān yùn, yǐ shōu què kè, zuì wèi qīng cháo jiā shì. yàn bǎi guān hòu bù shù rì, dìng zhèng cài shì shū chuán, shàng yòu mìng yàn bó shì qián zǎi děng yú xīn chéng jiǔ lóu, gè xiàn shī xiè, shàng dà yuè, bǐ shū chéng, cì shū míng yuē shū chuán huì tōng, mìng lǐ bù kān xíng tiān xià. àn shàng chū guān cài shì shū chuán, rì yuè xīng chén yùn xíng yǔ zhū zǐ shī chuán bù tóng, jí tā zhù yǔ pó yáng zōu jì yǒu suǒ lùn, jiān yǒu wèi ān, suì zhēng tiān xià rú chén dìng zhèng zhī, yú shì hàn lín zhì shì biān xiū zhāng měi hé guó zi zhì shì bó shì qián zǎi zhì shì zhù jiào jìn quán jiào shòu gāo ràng děng gòng èr shí qī rén, jù qiǎn xíng rén chí chuán zhēng zhì. shàng mìng xué shì liú sān wú zǒng qí shì kāi jú, hàn lín yuàn lǐ yù zhū rú shén hòu, zhì yù zhì shī yǐ cì, mìng zhī shǔ hé, jí qí guī, yòu cì yàn chí yì ér hái. yǐ xiū shū jù diǎn, ér lìng zhī gē guǎn wèi huān, fēi kāi tiān shèng rén wú cǐ yùn zhì, dàn zōu jì yǒu zhě hé rén, zhì qín gāo huáng fēng fēi zhī cǎi? zhì yǒng lè èr nián, yòu yǒu ráo zhōu rén zhū yǒu jì xiàn shū, zhuān gōng chéng zhū, wén huáng mìng zhàng zhú zhī. qí rén tóng shēng yī dì, xìng míng yòu xiāng sì, qí wèi yī rén èr rén wèi kě
【建酒樓】洪武二十七年，上以海內太平，思與民偕樂，命工部建十酒樓於江東門外，有鶴鳴、醉仙、謳歌、鼓腹、來賓、重譯等名。既而又增作五樓，至是皆成。詔賜文武百官鈔，命宴於醉仙樓，而五樓則專以處侑酒歌妓者。蓋仿宋世故事，但不設官醞，以收榷課，最為清朝佳事。宴百官後不數日，定正蔡氏書傳，上又命宴博士錢宰等於新成酒樓，各獻詩謝，上大悅，比書成，賜書名曰《書傳會通》，命禮部刊行天下。按上初觀蔡氏書傳，日月星辰運行與朱子詩傳不同，及他注與鄱陽鄒季友所論，間有未安，遂徵天下儒臣定正之，於是翰林致仕編修張美和、國子致仕博士錢宰、致仕助教靳權、教授高讓等共二十七人，俱遣行人馳傳征至。上命學士劉三吾總其事開局，翰林院禮遇諸儒甚厚，至御製詩以賜，命之屬和，及其歸，又賜宴馳驛而還。以修書鉅典，而令之歌館為歡，非開天聖人無此韻致，但鄒季友者何人，致勤高皇葑菲之采？至永樂二年，又有饒州人朱友季獻書，專攻程朱，文皇命杖逐之。其人同生一地，姓名又相似，其為一人二人未可