dū fǔ
○督撫
zǒng dū jūn wù sòng shì zǒng bīng quán zhě, yǐ xuān fǔ shǐ wèi dì yī zhòng chén, dé lù zhì shuài yǐ xià. zhì nán dù yòu yǐ xiě běn wú yòu yǐ èr zì, wǔ chén yuè fēi wú jiè bèi, yì wèi xuān fǔ bù zú zhòng, yú shì zhāng jùn lǚ yí hào děng shǐ chēng dū du, ér shì quán wú kě jiā yǐ. běn cháo yí dé yǐ hòu, dà chén zǒng dū, zhǐ shī yú gōng chéng qián gǔ děng xiàng, jì nǎi yǒu zǒng dū jūn wù, wèi wén shuài dì yī zhòng rèn, liè nán sòng zhī dū du. rán zǔ zōng cháo wú zhī, jǐn jiàn yú zhèng tǒng chū, jìng yuǎn bó wáng jì yǐ bīng bù shàng shū dū shī zhēng lù chuān, shǐ yǐ zǒng dū jūn wù rù xián. zhì jǐng tài chū, jì qǐ wèi nán bīng shū, yòu yǐ zǒng dū jūn wù rù xián yǐ.
【總督軍務】宋世總兵權者,以宣撫使為第一重臣,得僇制帥以下。至南渡又以寫本無又以二字,武臣岳飛、吳玠輩,亦為宣撫不足重,於是張浚、呂頤浩等始稱都督,而事權無可加矣。本朝宜德以後,大臣總督,止施於工程錢穀等項,繼乃有總督軍務,為文帥第一重任,埒南宋之都督。然祖宗朝無之,僅見於正統初,靖遠伯王驥以兵部尚書督師征麓川,始以總督軍務入銜。至景泰初,驥起為南兵書,又以總督軍務入銜矣。
shí, yú sù mǐn zài běn bīng, yì chēng zǒng dū jūn wù. luó tōng yǐ yòu fù dōu yù shǐ shǒu xuān fǔ, yì chēng zǒng dū jūn wù. jǐng tài qī nián, bīng bù shàng shū shí pú zhēng hú guǎng tóng gǔ pàn miáo, yì yǐ zǒng dū rù xián. zì cǐ ér hòu, liǎng guǎng chuān guì jí shǎn xī sān biān, yǔ shān xī xuān dà, fán yǐ bù yuàn xián chū zhèn zhě, cóng cǐ chēng zǒng dū. zhì chéng huà jiān, yǒu yīng hào zhě yǐ fú jiàn bī shǐ fèng chì zhuān xíng shì, yì dé chēng zǒng dū hǎi dào, zé dài yán zhě zhī wù yě. zhì zhèng dé shí, wǔ zōng nán zhēng níng shù, zì chēng zǒng dū jūn wù zhèn guó gōng, yú shì chén xià jù bù gǎn chēng zǒng dū, gǎi wèi zǒng zhì. zhì jiā jìng zhōng yè, yòu yǐ zhì zì fēi chén zǐ suǒ gǎn dāng, suì réng chēng zǒng dū, ér tiān shè jì liáo hé dào zāo yùn zhī shǔ, jù fù jiù míng yǐ. rán ér jìn shēn jiān chēng wèi, yóu yún zhì tái, liǎng guǎng yóu wèi zūn yì. jīn tǐ yì jiàn líng yí.
時,於肅愍在本兵,亦稱總督軍務。羅通以右副都御史守宣府,亦稱總督軍務。景泰七年,兵部尚書石璞征湖廣銅鼓叛苗,亦以總督入銜。自此而後,兩廣、川、貴及陝西三邊,與山西宣大,凡以部院銜出鎮者,從此稱總督。至成化間,有應顥者以福建逼使奉敕專行事,亦得稱總督海道,則代言者之誤也。至正德時,武宗南征寧庶,自稱總督軍務鎮國公,於是臣下俱不敢稱總督,改為總制。至嘉靖中葉,又以「制「字非臣子所敢當,遂仍稱總督,而添設薊遼、河道、遭運之屬,俱復舊名矣。然而縉紳間稱謂,猶雲制台,兩廣尤為尊異。今體亦漸凌夷。
jìn nián guān bái shì xìng, yòu yǐ zǒng dū wèi bù zú zhòng, shǐ yǒu jīng lüè zhī míng. jīng lüè zài zǔ zōng cháo yì yǒu zhī, qí quán yuǎn chū zǒng dū xià, zhì shì shǐ jiā lóng hè. céng jiàn sòng tóng jiāng yīng chāng yǐ shǎo sī mǎ yīng cǐ rèn, qí chì shū yún: fán wén guān zhī fǔ yǐ xià, wǔ guān fù zǒng bīng yǐ xià, rú wéi jūn lìng zhě rèn zì zhǎn shǒu. xiě běn zhǎn shǒu zuò jūn fǎ, qí shì quán shì xiān cháo lù wán péng zé děng yǒu jiā, gài wén shuài zhī zhòng, zhì cǐ jí yǐ. lóng qìng jiān, yǐ běi lǔ xiū kuǎn, mìng bīng bù dà chén, měi sān nián jí jiān xiàn zhí, yuè shì jiǔ biān, dé jǔ hé dū fǔ yǐ zhì zǒng bīng děng guān, qí quán jì zhī chóng, jǐ yǔ gù xiāng yáng wén xiāng dí wén yì xiāng liè. yǐ hòu dà chén bà qiǎn, jí yǐ qí shì shǔ zhī xún yuè yù shǐ, tǐ lì jiàn bēi. jīn chéng píng yǐ jiǔ, gè biān yì shì sān nián dà yuè wèi le gù shì yǐ. zhèng dé wǔ nián, ān huà wáng zhì fán fǎn, shàng mìng tài jiān zhāng yǒng zhēng zhī, shǔ xián wèi zǒng dū níng xià děng chù jūn wù, bīng bù yán jiù wú zǒng dū tài jiān guān fáng, zhào zhù gěi zhī, nèi chén yǒu zǒng dū jūn wù, jǐn jiàn yǒng ěr.
近年關白事興,又以總督為不足重,始有經略之名。經略在祖宗朝亦有之,其權遠出總督下,至是始加隆赫。曾見宋桐江(應昌)以少司馬膺此任,其敕書云:「凡文官知府以下,武官副總兵以下,如違軍令者任自斬首。「寫本斬首作軍法,其事權視先朝陸完彭澤等有加,蓋文帥之重,至此極矣。隆慶間,以北虜修款,命兵部大臣,每三年即兼憲職,閱視九邊,得舉劾督撫以至總兵等官,其權寄之崇,幾與故相楊文襄、翟文懿相埒。以後大臣罷遣,即以其事屬之巡閱御史,體例漸卑。今承平已久,各邊亦視三年大閱為了故事矣。正德五年,安化王寘鐇反,上命太監張永征之,署銜為總督寧夏等處軍務,兵部言舊無總督太監關防,詔鑄給之,內臣有總督軍務,僅見永耳。
qí hòu jiǔ nián, yòu zǒng zhì xuān dà jūn wù. zhì jiā jìng liù nián, yǐ dà xué shì yáng yī qīng jiàn qǐ, zhǐ zhǎng yù yòng jiān, tí dū tuán yíng, bù dé fù chēng zǒng dū yǐ. zhì zhèng dé qī nián, zhōng yuán liú liù liú qī děng dào qǐ, mìng tài jiān gǔ dà yòng zhēng zhī, lù wán yǐ bù táng wèi wén shuài, jǐn dé chēng tí dū, ér dà yòng nǎi chēng zǒng dū jūn wù, gài yòng zhāng yǒng lì yě.
其後九年,又總制宣大軍務。至嘉靖六年,以大學士楊一清薦起,止掌御用監,提督團營,不得復稱總督矣。至正德七年,中原劉六、劉七等盜起,命太監谷大用征之,陸完以部堂為文帥,僅得稱提督,而大用乃稱總督軍務,蓋用張永例也。
xún fǔ zhī shǐ hóng wǔ èr shí sì nián xīn wèi, tài zǔ mìng huáng tài zǐ xún fǔ shǎn xī dì fāng, xún fǔ zhī míng, shǐ jiàn yú cǐ. yǐ hòu jiàn qiǎn shàng shū shì láng dōu yù shǐ sì qīng shǎo qīng děng guān xún fǔ gè chù biān fù, shì bì bào mìng, jí tíng bù qiǎn, qí míng huò yún xún fǔ, huò yún zhèn shǒu. hòu yǐ zhèn shǒu jì yǒu zǒng bīng, yòu yǒu nèi jiān, yǐ gù wén chén chū zhèn, bù fù yǒu zhèn shǒu zhī chēng, dàn chēng xún fǔ. zhuān zhì jūn wù yǒu tí dū yǒu zàn lǐ yòu zhòng yǒu zǒng dū, tā rú zhěng chì biān guān, tí dū biān guān, fǔ zhì liú mín, zǒng lǐ hé dào děng guān, jiē yīn shì tè shè, ér shì quán zé yī yě. qí yǐ bù táng děng guān chū zhě, yǔ xún àn yù shǐ bù xiāng tǒng shè, wén yí wǎng lái, zhì ài nán xíng, shǐ zhuān dìng wèi dōu yù shǐ. yǐ gù jǐng tài sì nián zhèn shǒu shǎn xī xíng bù yòu shì láng gěng jiǔ chóu gǎi yòu fù dōu yù shǐ, réng jiù zhèn shǒu, cǐ zhuān yòng xiàn chén zhī shǐ. qí hòu fán shàng shū shì láng rèn dū fǔ zhě, jù jiān dōu xiàn, yǐ biàn xíng shì, gài yù yǐ táng lín guān yù shǐ. chū yóu yǐ shǔ lǐ dài zhī, jì ér gǎi chēng wǎn shēng, jiàn yóu shì zuò, jīn zé bǐ cǐ jù chēng shì shēng, wén yí háo wú xuān zhì, xiāng yǔ ruò liáo cǎi, fǔ chén fǎn cì xún fāng pín xiào, féng yíng qí yì zhǐ yǐ, tiān shùn yuán nián, yǐ zǒng bīng guān shí hēng yán, jǐn gé tiān xià xún fǔ. jí hēng bài, fù shè rú gù. zhì zhèng dé èr nián shí yī yuè, liú jǐn luàn zhèng, qǔ huí tiān xià xún fǔ guān jǐn zhū, fù shè rú gù. gài cǐ guān zài guó chū kě yǐ wú shè, jīn fēi dū fǔ, hé yǐ zhì zǒng bīng zhī héng, duàn bù néng yī rì bà yǐ.
【巡撫之始】洪武二十四年辛未,太祖命皇太子巡撫陝西地方,巡撫之名,始見於此。以後漸遣尚書、侍郎、都御史、寺卿、少卿等官巡撫各處邊腹,事畢報命,即停不遣,其名或雲巡撫,或雲鎮守。後以鎮守既有總兵,又有內監,以故文臣出鎮,不復有鎮守之稱,但稱巡撫。專制軍務有提督、有贊理、又重有總督,他如整飭邊關,提督邊關,撫治流民,總理河道等官,皆因事特設,而事權則一也。其以部堂等官出者,與巡按御史不相統攝,文移往來,窒礙難行,始專定為都御史。以故景泰四年鎮守陝西刑部右侍郎耿九疇改右副都御史,仍舊鎮守,此專用憲臣之始。其後凡尚書侍郎任督撫者,俱兼都憲,以便行事,蓋欲以堂臨官御史。初猶以屬禮待之,既而改稱晚生,見猶侍坐,今則彼此俱稱侍生,文移毫無軒輊,相與若寮寀,撫臣反伺巡方嚬笑,逢迎其意旨矣,天順元年,以總兵官石亨言,盡革天下巡撫。及亨敗,復設如故。至正德二年十一月,劉瑾亂政,取回天下巡撫官;瑾誅,復設如故。蓋此官在國初可以無設,今非督撫,何以制總兵之橫,斷不能一日罷矣。
cān zàn jūn wù zhī shǐ jīn tiān xià chēng zàn lǐ jūn wù zhě wéi xún fǔ yī guān, jù zài biān fāng, gài yǐ guà yìn zǒng bīng jì chēng zǒng zhèn, gù shāo xùn qí chēng yǐ yà zhī. rú zhèng tǒng jiān, jīn lián yǐ xíng bù shàng shū, tóng níng yáng hóu chén mào sì zhēng mǐn kòu, shàng chēng cān zàn jūn wù shì yě.
【參贊軍務之始】今天下稱讚理軍務者惟巡撫一官,俱在邊方,蓋以掛印總兵既稱總鎮,故稍遜其稱以亞之。如正統間,金濂以刑部尚書,同寧陽侯陳懋寺征閩寇,尚稱參贊軍務是也。
rán guó chū yòu yǒu bù rán zhě, hóng xī yuán nián, yǐ wǔ biàn bù xián wén mò, xuǎn fāng miàn bù shǔ děng guān, zài gè zǒng bīng chù zǒng lǐ wén mò, shāng què jī mì, jǐn chēng cān zàn jūn wù, qí shì jì fēi fǔ chén bǐ. cǐ wài, yòu yǒu cān móu jūn wù xié zàn jūn wù zhī míng. ruò hóng xī jiān, mìng shān dōng zuǒ cān zhèng shěn gù, wǎng dà tóng zǒng bīng zhèng hēng chù shū bàn, zé yòu chū cān móu xié zàn zhī wài. cǐ hòu bù zài jiàn, zhì jǐng tài zhōng, dà tóng zé yǒu cān zhèng shěn gù, xuān fǔ zé yǒu cān zhèng liú lián, shān dōng zé yǒu cān yì zhōu yí, guǎng xī zé yǒu fù shǐ liú shào, ér liú qīng děng yòu yǐ láng zhōng gěi shì zhōng, chēng cān zàn jūn wù. yòu jǐng tài sì nián, yǐ yù shǐ jì huàn zì yuán quē, jù xiě běn bǔ, gāng xié zàn shǎn xī yán suī děng chù jūn wù, shì bù guò shuài mù liáo zuǒ, wèi zhī dāng shí yǔ zǒng bīng xiāng chù, lǐ jié hé rú. jǐng tài chū, yòu yǒu yú qiān shí hēng jūn qián zhěng lǐ jūn wù zhě, cì chì yǐ wǎng, qí rén wèi nèi chén xìng ān lǐ yǒng chāng, zé zhí bǐ táng zhī guān jūn róng chù zhì shǐ yǐ.
然國初又有不然者,洪熙元年,以武弁不嫻文墨,選方面部屬等官,在各總兵處總理文墨,商榷機密,僅稱參贊軍務,其事寄非撫臣比。此外,又有參謀軍務協贊軍務之名。若洪熙間,命山東左參政沈固,往大同總兵鄭亨處書辦,則又出參謀協贊之外。此後不再見,至景泰中,大同則有參政沈固,宣府則有參政劉漣,山東則有參議周頤,廣西則有副使劉紹,而劉清等又以郎中、給事中,稱參贊軍務。又景泰四年,以御史紀幻字原缺,據寫本補,綱協贊陝西延綏等處軍務,似不過帥幕僚佐,未知當時與總兵相處,禮節何如。景泰初,又有于謙、石亨軍前整理軍務者,賜敕以往,其人為內臣興安、李永昌,則直比唐之觀軍容處置使矣。
fǔ àn zhòng qīng liáo jué yǎn zhōu jì fǔ àn zhòng qīng, zì zhèng tǒng zhì hóng zhì fán sì shì, ér yí què yī shì, zuì yǒu guān xì zhě: hóng zhì shí qī nián shí yuè, xún àn shān dōng yù shǐ jīn lián, yǔ xún fǔ liáo dōng dōu yù shǐ zhāng nài jì zòu, shàng xià qí shì yú lǐ bīng xíng bù huì yì, yún fǔ àn gōng huì wén yí, yí gè zūn jiù zhì, dōu yù shǐ zhèng zuò, yù shǐ páng zuò, dōu yù shǐ miǎn fù, yù shǐ jù chéng. shàng cóng zhī. dāng shí tǐ zhì xuán jué rú cǐ.
【撫按重輕遼絕】弇州紀撫按重輕,自正統至弘治凡四事,而遺卻一事,最有關係者:弘治十七年十月,巡按山東御史金濂,與巡撫遼東都御史張鼐計奏,上下其事於禮兵刑部會議,雲撫按公會文移,宜各遵舊制,都御史正坐,御史旁坐,都御史勔付,御史具呈。上從之。當時體制懸絕如此。
tí dū jūn wù guó chū wǔ shì, jù jì zhī dōu zhǐ huī shǐ sī, qí hòu jiàn shè zǒng bīng, shì quán zuì zhòng. jīn yǔ nèi wén chén wèi xún fǔ zhě, jù xì tiān shè, fēi guó chū jiù zhì, yǐ gù chēng zàn lǐ jūn wù, bù guò zàn zhù zǒng bīng guān róng jī, rú jīng yíng bīng bù dà chén chēng xié lǐ róng zhèng zhě yì rán. qí zǒng bīng fēi guà jiāng jūn yìn zhě, zé yì wèi lèi cháo tiān shè, qí tóng shì xún fǔ, shǐ dé chēng tí dū jūn wù. gài jiù shí míng hào shàng shāo dī áng, ér shì jì dào jīn zé yī yǐ, wǔ chén yǐ zǒng bīng guān wèi jí zhòng, xiān cháo gōng hóu bó zhuān zhēng zhuān zhě, jiē liè shàng shū zhī shàng. zì zǒng dū jiàn hòu, zǒng bīng bǐng fèng yuē shù, jí shì jué jù bù miǎn tíng qū, qí hòu jiàn yǐ liú guān chōng zǒng zhèn, zhì wèi yì bēi. dāng dū fǔ dào rèn zhī chū, dōu móu zhí zhàng, kòu shǒu ér chū, jì yì guān dài sù yè, nǎi jiā lǐ mào yān. jiā jìng zhōng, jí zhōu shàng wén wèi sān gōng, jìn rì lǐ chéng liáng jī wǔ děng, yì xún cǐ guī bù gǎn yú yě. zhèng dé zhī jì, shàng zì chēng dà jiāng jūn zǒng dū jūn wù, ér jiāng bīn yǐ píng lǔ bó wèi tí dū, jí zhū yì zi zhū dà kē yì chēng zhī, wǔ chén zhī yǒu tí dū shǐ cǐ. jìn nián cháo xiān zhī yì, níng yuǎn zhǎng zi lǐ rú sōng zhě, xīn cóng níng xià zòu kǎi guī, zài yǐ dà shuài zhēng wō, gōng míng shén shèng, yì qì yíng yì, bù fù kěn xiū fú fú lǐ yú sòng jīng lüè. sòng wú rú zhī hé, shǐ yì jiā tí dū jūn wù, jí yǐ rù xián, qí xiāng jiàn shí, yòng biān dào jiàn dū fǔ yí, jǐn sù fú yú zuò, yī qiè gāo jiān shū fèi yǐ. wǔ chén xián yǒu tí dū shǐ cǐ. yòu jiàn shí, rú sōng guān zhǐ zuǒ dū du, tí dū rú xiàn chén shì xué zhèng zhě, bù shǔ guǎn chà wù zhě, nèi chén zhī fèng chì guǎn shì zhě, jǐn yī liǎng sī fáng zhī guǎn guān xiào zhě, jiē dé chēng zhī, dàn dài jūn wù zé zhòng ěr. yáng suì ān chū zǒng sān biān, wáng yáng míng zài qǐ liǎng guǎng, yáng cì cūn jié zhì yuán bīng, yì zhǐ chēng tí dū, rán shì quán zé zhì fǔ yě. ruò wǔ shuài zhī zhòng, zé tí dū zhī wài, rú jīn shàng chū qī jì guāng zài jì zhèn, yǐ zǒng bīng guān jiā zǒng lǐ, zhuān sī xùn liàn, bìng dū fǔ huī xià bì jiāng biāo bīng jù shǔ cāo yǎn diào qiǎn, shēng shā zài wò, wén lì jù yǎng qí bí xī, zé jiāng líng gōng tè yōu jiǎ zhī, fēi tā shuài suǒ de bǐ. chéng huà chū nián, yòng zhào fǔ pèi zhēng yí jiāng jūn yìn, tǒng dū du hé yǒng děng zhēng liú zéi, bù yì shēng cān zhèng hán yōng wèi qiān dōu yù shǐ tí dū jūn wù, shàng yǔn zhī, ér gǎi tí dū wèi cān zàn, gài kè shǒu zǔ zhì yě, chéng huà chū nián zhì zǔ zhì yě shù jù, jù xiě běn bǔ.
【提督軍務】國初武事,俱寄之都指揮使司,其後漸設總兵,事權最重。今宇內文臣為巡撫者,俱系添設,非國初舊制,以故稱讚理軍務,不過贊助總兵官戎機,如京營兵部大臣稱協理戎政者亦然。其總兵非掛將軍印者,則亦為累朝添設,其同事巡撫,始得稱提督軍務。蓋舊時名號尚稍低昂,而事寄到今則一矣,武臣以總兵官為極重,先朝公侯伯專征專者,皆列尚書之上。自總督建後,總兵稟奉約束,即世爵俱不免庭趨,其後漸以流官充總鎮,秩位益卑。當督撫到任之初,兜鍪執仗,叩首而出,繼易冠帶肅謁,乃加禮貌焉。嘉靖中,即周尚文位三公,近日李成梁躋五等,亦循此規不敢逾也。正德之季,上自稱大將軍總督軍務,而江彬以平虜伯為提督,及諸義子諸大榼亦稱之,武臣之有提督始此。近年朝鮮之役,寧遠長子李如松者,新從寧夏奏凱歸,再以大帥征倭,功名甚盛,意氣盈溢,不復肯修扶服禮於宋經略。宋無如之何,始議加提督軍務,即以入銜,其相見時,用邊道見督撫儀,僅素服隅坐,一切櫜鞬書廢矣。武臣銜有提督始此。又見時,如松官止左都督,提督如憲臣視學政者,部屬管差務者,內臣之奉敕管事者,錦衣兩司房之管官校者,皆得稱之,但帶軍務則重耳。楊邃庵初總三邊,王陽明再起兩廣,楊次村節制援兵,亦止稱提督,然事權則制府也。若武帥之重,則提督之外,如今上初戚繼光在薊鎮,以總兵官加總理,專司訓練,並督撫麾下裨將標兵俱屬操演調遣,生殺在握,文吏俱仰其鼻息,則江陵公特優假之,非他帥所得比。成化初年,用趙輔佩征夷將軍印,統都督和勇等征流賊,部議升參政韓雍為僉都御史提督軍務,上允之,而改提督為參贊,蓋恪守祖制也,成化初年至祖制也數句,據寫本補。
zhāng bàn zhōu zǒng dū zhāng shàng shū jīng, yǐ nán dà sī mǎ jiān běi yòu dōu yù shǐ, dū bīng zhēng wō, suǒ xiá jiāng nán fán liù shěng, shì quán zuì xióng zhòng, dà gōng chuí chéng. ér wèi zhào yǒng jiāng shǎo bǎo suǒ wū, dǎi xià yù sǐ xī shì, rén zhì jīn yuān zhī. rán zài shì shí, yì yǒu shāo rèn qíng chù: yǒu zhāng rèn zhě, wú zhī jiā dìng rén, qǐ jiā dīng wèi jìn shì gāo dì, bài láng shǔ xún cóng zhé jí wèi jiā xìng fǔ tóng zhī, yùn liáng wài jùn, zhì jiā xìng qiān qī bàn rì, zhāng dū fǔ shì chū chéng, yù zhī wèng mén nèi, yòng jūn xìng fǎ jiāng zhǎn zhī, bīng shǐ zhě wèi āi qǐng, shǐ qù yì guān fù zhī, tún zhàng liù shí, lìng hái zhí zì xiào. shí jūn mín wàn zhòng, xiāng gù hài guài, xiān dà fù shàng zài gōng chē qīn dǔ zhī, yì yǒu kě shā bù kě rǔ zhī tàn. hòu zhāng jùn chéng lèi jìn zhì, yǐ zhōng chéng fǔ xī yuè zhe wǔ gōng, guān shǎo sī mǎ guī. zhǎng jūn míng qí lián zì bó yú, yǐ rèn zǐ dēng yǐ wèi gāo dì.
【張半洲總督】張尚書(經),以南大司馬兼北右都御史,督兵征倭,所轄江南凡六省,事權最雄重,大功垂成。而為趙甬江少保所誣,逮下獄死西市,人至今冤之。然在事時,亦有稍任情處:有張任者,吳之嘉定人,起家丁未進士高第,拜郎署;尋從謫籍為嘉興府同知,運糧外郡,至嘉興愆期半日,張督府適出城,遇之瓮門內,用軍興法將斬之,兵使者為哀請,始去衣冠縛之,臀杖六十,令還職自效。時軍民萬眾,相顧駭怪,先大父尚在公車親睹之,亦有可殺不可辱之嘆。後張郡丞累晉秩,以中丞撫西粵著武功,官少司馬歸。長君名其廉字伯隅,以任子登乙未高第。
ruǎn zhōng chéng bèi wéi jiā jìng jiǎ yín yǐ mǎo jiān, wō yí kòu dōng nán, wú zhè shǒu bèi qí dú. shí àn zhè yù shǐ hú zōng xiàn shēng qiān dōu yù shǐ, dū jūn yǒu gōng, jùn zhuó yòu dōu, zǒng zhì zhè zhí fú jiāng sì shěng, ér yǐ zhè jiāng tí xué fù shǐ ruǎn è shēng qiān dōu dài hú rèn. ruǎn hǎo dà yán, rán bù shèn zhī bīng, hú qīng zhī pō chéng xì. zhì dīng sì nián, hú yǐ yòng jiǎng zhōu chén kě yuàn děng móu, yǔ wō qiú wāng zhí jiǎng hǎo, wō qiú xú hǎi zhě wèi de yào lǐng.
【阮中丞被圍】嘉靖甲寅、乙卯間,倭夷寇東南,吾浙首被其毒。時按浙御史胡宗憲升僉都御史,督軍有功,峻擢右都,總制浙、直、福、江四省,而以浙江提學副使阮鶚升僉都代胡任。阮好大言,然不甚知兵,胡輕之頗成隙。至丁巳年,胡已用蔣洲、陳可願等謀,與倭酋汪直講好,倭酋徐海者未得要領。
hǎi wén ruǎn bì jū tóng xiāng xiàn zhōng, qiě bīng xiǎng shān jī, suì jù bīng gōng zhī, yòng kōng cáo chuán shí yǐ wǎ shí, chōng qí chéng, zhì dié yáo dòng rú huī shà. hú xìng qí bài, bù fā yuán bīng. ruǎn jì shén, yǎn wò bù néng fù chū. zhū jiāng lì wèi dàn xī bù shǒu yǐ, yǒu shuō hú, tǎng shī shì fǎ dāng bìng zuò zhě, shǐ qiǎn xiāo ruì lái yuán. huì hé yì yì chéng, xú hǎi shǐ shòu mìng jiě wéi bà bīng, xún bèi zhí fú fǎ. ruǎn diào fǔ fú jiàn yǐ xíng. fāng tóng yì wéi chū jiě, ruǎn zhōng chéng shǐ chū shì shì, shí fāng shèng xià, zhū wén wǔ shì qí tíng zhōng rú jìng, wú màn cǎo bàn jīng, guài zhī, jì nǎi zhī yǎn wò shí shāo qǐ xíng, jí shǒu tì zhēn mǎng, yǐ xiāo yǒng rì ěr. ruǎn zài wú jùn shí, yú jiā lǎo nú kǎi zhě, ǒu rù chéng yǔ qí huī xià yī zú zhēng gòu, zú rù fū sù, jí mìng fù nú zhǎn zhī. qí pái jiāng chū, ér tāng gěi shì rì xīn lái fǎng, suì shāo tíng, tāng gù shú cǐ nú zhě, yǔ yán lì shì zhī, jìng bù wèn liǎng rén qū zhí, yì wèi zēng dǔ cǐ nú hé zhuàng yě.
海聞阮避居桐鄉縣中,且兵餉山跡,遂聚兵攻之,用空漕船實以瓦石,沖其城,雉堞搖動如揮箑。胡幸其敗,不發援兵。阮悸甚,偃臥不能復出。諸將吏謂旦夕不守矣,有說胡,倘失事法當並坐者,始遣驍銳來援。會和議亦成,徐海始受命解圍罷兵,尋被執伏法。阮調撫福建以行。方桐邑圍初解,阮中丞始出視事,時方盛夏,諸文武視其庭中如鏡,無蔓草半莖,怪之,繼乃知偃臥時稍起行,即手薙榛莽,以消永日耳。阮在吾郡時,余家老奴愷者,偶入城與其麾下一卒爭詬,卒入膚訴,即命縛奴斬之。旗牌將出,而湯給事(日新)來訪,遂稍停,湯故熟此奴者,與言立釋之,竟不問兩人曲直,亦未曾睹此奴何狀也。
nú míng rì fǎn xiāng jū, xiān dà fù shǐ zhī zhī, chū jiàn xiè guò, ruǎn yì máng rán, yǐ bù xǐng yì yǒu cǐ shì yǐ. qí zài mǐn bèi yán, yǐ fān sī tǎng lù wō, bìng tā fǔ guǐ, luò zhí dǎi zhì, rán shí yǐ shū ào huò bàng, qí shì zhuàng bù jǐn rán.
奴明日返鄉居,先大父始知之,出見謝過,阮亦茫然,已不省憶有此事矣。其在閩被言,以藩司帑賂倭,並他簠簋,落職逮治,然實以疏傲獲謗,其事狀不盡然。
hǎi zhōng jiè fǔ jiāng nán zhōng jiè zài jiāng nán, yī yì chéng qīng, ér bù shí shí wù, hǎo wèi bù jìn rén qíng zhī shì. rú jìn shēn zhī shēng bǔ jí fèng chà zhě, fān niè zhī rù hè wàn shòu zhě, jù jī yǒu kān hé, ér gǔ chuī jīng qí bā rén zhě gǎi wèi yī rén, yú fū káng fū èr shí sì míng gǎi wèi sì rén, rén bù néng kān, huò rén gù qiàn, huò yū dào tā qù. yòu lìng jùn yì tíng cān bù dé fǔ shǒu, rán shǔ lì wèi wēi, mò gǎn yǎng shì. wú xiāng yī yù xìng zhě, yǐ yǐ kē wèi qí shǔ jī xī lìng. gāo nián pó fù, fǔ yǎng jiān chǔ, rù yè shí dú qǐ zhǐ yū huǎn, yāo lǐng yì rán, hǎi dà xǐ, yǐ wèi cǐ dì yī qiáng xiàng lì yě. lì shū tè jiàn, xīn zhèng jí zhào rù wèi bǐ bù láng, qí zhì zhuàng yǔ zī báo bù wèn yě. gài jiǎo wǎng guò zhèng, yì xián zhě zhī yī bì yún. hǎi kāi fǔ wú zhōng, rén rén yǐ gào jié wèi shì, shū shēng zhī wú lài zhě, duò nóng zhī biàn xiá zhě, jiē qì jīng jí shì lěi sì, cóng shì dāo bǐ jiān. hòu wáng yǎn zhōu wèi huá tíng huà jì, cǎo nì míng cí zhuàng, chēng liǔ zhí gào jié yí qí èr rén, zhàn duó shǒu yáng wēi tián, hǎi wù, wèi zhī shāo zhǐ, xún yì yǐ yán qù wèi. ér cǐ fēng jì chì, xí wèi gù cháng, zhì jīn sān wú xiǎo mín, diāo wán jiǎ yú hǎi nèi, zé gēng wǔ xīn wèi jiān qǐ zhī yě. yòu rú wú zhōng shì xí zuì chún, jiān yǒu xié chāng nǚ chū yóu zhě, bì tuō míng qí mín, nì zhōu zhōng bù gǎn chū.
【海忠介撫江南】忠介在江南,一意澄清,而不識時務,好為不近人情之事。如縉紳之升補及奉差者,藩臬之入賀萬壽者,俱齎有勘合,而鼓吹旌旗八人者改為一人,輿夫扛夫二十四名改為四人,人不能堪,或亻雇倩,或迂道他去。又令郡邑庭參不得頫\首,然屬吏畏威,莫敢仰視。吾鄉一郁姓者,以乙科為其屬績溪令。高年皤腹,俯仰艱楚,入謁時獨起止迂緩,腰領屹然,海大喜,以為此第一強項吏也。立疏特薦,新鄭即召入為比部郎,其治狀與資薄不問也。蓋矯枉過正,亦賢者之一蔽雲。海開府吳中,人人以告訐為事,書生之無賴者,惰農之辨黠者,皆棄經籍、釋耒耜,從事刀筆間。後王弇州為華亭畫計,草匿名詞狀,稱柳跖告訐夷齊二人,占奪首陽薇田,海悟,為之稍止,尋亦以言去位。而此風既熾,習為故常,至今三吳小民,刁頑甲於海內,則庚午、辛未間啟之也。又如吳中士習最醇,間有挾娼女出遊者,必託名齊民,匿舟中不敢出。
zì dīng hài yǒu líng sī mǎ yáng shān yún yì ōu zhū shēng yī shì, dà fú wù qíng, wú shì fú què sù yuān, yán zhǐ xì zhì, líng xuē guān xián, rèn zǐ qiǎn shù, rén xīn shén kuài. rán cǐ hòu qīng jīn rì zì, dòng yǐ qín kēng xié shàng guān, zhì xiāng shēn zé wèi zhī rú chāng zi. jiān yǒu háo mín yōng shū lì yóu yàn, bì yāo yī èr xiáng shì zhì shàng zuò yǐ fáng yì wài. zhì mín jiān xìng sòng, gè qiàn suǒ zhī rú shēng, zhí zhī gōng tíng, yú shì wú zhōng xiāng wǔ, suì yǒu gù xiù cái dǎ rǔ zhī yǔ. gài mín fēng shì xí, wéi shàng suǒ dǎo, suǒ cóng lái jiǔ yǐ. hǎi xià yù shí, shì zōng zhèn nù, jǔ cháo yì wèi bì wú shēng lǐ, wéi sī wù hé yǐ shàng jiù zhī, yì xià zhào yù jǐ sǐ.
自丁亥有凌司馬洋山(雲翼)毆諸生一事,大拂物情,吳士伏闕訴冤,嚴旨系治,凌削官銜,任子遣戍,人心甚快。然此後青衿日恣,動以秦坑脅上官,至鄉紳則畏之如倀子。間有豪民擁姝麗游宴,必邀一二庠士置上座以防意外。至民間興訟,各倩所知儒生,直之公庭,於是吳中相侮,遂有「雇秀才打汝「之語。蓋民風士習,惟上所導,所從來久矣。海下獄時,世宗震怒,舉朝亦謂必無生理,惟司務何以尚救之,亦下詔獄幾死。
jí lóng qìng fù yòng, hǎi kàng shū lùn gāo xīn zhèng, gài wèi xú huá tíng dì, hé yì qǐng shàng fāng jiàn zhū gǒng yǐ zhù hǎi, gài liǎng rén shǐ zhōng tóng zhì rú cǐ. zhì wàn lì nèi xū, hǎi zài chū wèi nán shǎo zǎi, hé yǐ bù láng jié hǎi, ér zhì qí tà yú zuò yú. hé yì rán yuē: ruò jiào míng wèi gù yí ěr, dàn dāng nián pō tiǎn qì yì, bù néng yǐ kè lǐ jiàn chù hū? hǎi zhí bù kě, hé fèn yī jìng chū yuē: bù jí huáng quán, wú xiāng jiàn yě. yǔ jìn wén yú shí. hé dé zhuǎn wèi guāng lù sì chéng, lì shēng nán hóng lú qīng, yǐ lǎo zì miǎn, zhào jiā tài pú qīng zhì shì.
及隆慶復用,海抗疏論高新鄭,蓋為徐華亭地,何亦請上方劍誅拱以助海,蓋兩人始終同志如此。至萬曆內戌,海再出為南少宰,何以部郎竭海,而置其榻於坐隅。何毅然曰:「若較名位固宜爾,但當年頗忝氣誼,不能以客禮見處乎?「海執不可,何奮衣竟出曰:「不及黃泉,無相見也。「語浸聞於時。何得轉為光祿寺丞,歷升南鴻臚卿,以老自免,詔加太僕卿致仕。
hǎi xún jìn nán zǒng xiàn, zú yú wèi. hǎi yǐ yǐ kē wèi jiào guān pìn diǎn shì, yù yǔ héng wén shì, shí zhí zhǐ wèi zhèng, bù zhī xǔ, nù yù chū wéi, nǎi xǔ qí chū yī tí ér zhǐ, qiān chún ān zhī xiàn, zài zhuǎn jiā xìng tōng pàn, shǐ rù wèi hù bù láng, zhí jiàn lùn jiǎo. wú jùn zhì míng huàn. shī zài hǎi míng.
海尋晉南總憲,卒於位。海以乙科為教官聘典試,欲與衡文事,時直指為政,不之許,怒欲出闈,乃許其出一題而止,遷淳安知縣,再轉嘉興通判,始入為戶部郎,直諫論絞。吾郡志「名宦「。失載海名。
hǎi zhōng jiè bèi jiū hǎi zhōng jiè fǔ jiāng nán, lì yì cuò yì háo qiáng, zhì chù xú huá tíng gèng dà bù kān, rán yǐ yī shí rén wàng, wú gǎn yì zhě. dú xíng kē gěi shì shū huà shǒu lùn zhī, qí cí shàng huǎn. zhì lì kē gěi shì zhōng dài fèng xiáng dú shū cān zhī, zhì fā qí wèi nán jīng qīng sì shí, qī qiè xiāng zhēng, èr rén tóng rì zì yì. hǎi biàn shū tài jī, zhì dǐ jǔ cháo wú yī rén, yú shì lì kē dōu gěi shì guāng mào àn guāng mào rén míng, jiā jìng yǐ chǒu kē jìn shì, gù shàng kōng gé, fēi xìng, děng hé nán dào yù shǐ chéng shǒu jié děng, jù hèn nù, gè chū gōng shū hé jiū, ér hǎi shǐ qù. shuō zhě wèi xú shí sǒu dài wèi cǐ shū, hòu dài suì guī nǚ yú xú shì, zé lǐ huò yǒu zhī. dài shū cān zhí chén gù yǐ shèn, qí suǒ zhǐ yì jiē shí shì, jīn jié lù zhī: yī làn shòu cí sòng, zài huáng shàng dòng xī mín jiān, bān xíng zhòng jìn yě. ruì zé bù gù shè qián shì jiàn, xī tīng gào jié, yòu wú fàng gào rì qī, lǚ jìn lǚ tuì, xūn yíng qiān zhǐ, lèi shè wàn rén, bù néng àn lǐ qū zhí yǐ pōu shì fēi, ér dàn xùn qíng ài zēng yǐ jué shèng fù, zhì shǐ diāo tú fú ān shēng lǐ, wéi sī gòu sòng, yǐ xiǎo guò ér shì chéng jí è yǐ xū dàn ér niē zuò shí qíng, běn yǐ hù hūn tián tǔ, zhuāng wèi rén mìng qiáng dào huò wèi gào ér yáng yán yǐ xū suǒ, huò jì gào ér jiǎng jià yǐ qiú hé zhào sù zhě bù chī, wū gào zhě bù zhàng, lǜ fǎ sào dì luó zhī chéng fēng, rén xīn zhì cǐ, zhēn dà huài yǐ. yī tián chǎn fēn shú, zài zǔ zōng shí, yì lǜ wěn shì duān, dìng xiàn wǔ nián yě. ruì zé bù jū yuǎn nián jiāo yì, wéi lì wèn duàn, yòu bù xiáng shěn gàn zhèng, suí gào suí gěi, zhēn wěi bù fēn, qíng lǐ jù fú huò yǐ míng zhōng zhèng qì ér zuò wú jiāo, huò yǐ bǐ cǐ qíng gù ér zuò bī xiàn, zhì shǐ gùn tú bù yíng huó jì, zhuān móu duó chǎn zhòng kěn gēng xīn zhě jìng yǐ jiù jià huí shú, jǐ yè dàng jǐn zhě yòu yú zǔ chǎn zài fēn huò chēng tóu kào yǐ xià qí bái hái, huò yún zhàn nì yǐ sì qí duó qǔ, wān zhuàng mín zhī ròu, dàn è hǔ zhī huì fēng sú zhì cǐ, qí jí bì yǐ. yī dào lù gōng chāi, suǒ jīng mào làn, gù suǒ dāng chú, zhèng zhī yì bù kě gé. ruì chū jīng shí, yòng fū sān shí yú míng, dé zhōu ér xià, yòng fū yī bǎi yú míng, bǐ zì wèi fēn suǒ yīng ěr shū bù zhī yǐ cǐ chù jǐ, yì dāng yǐ cǐ chù rén. kuàng zuó nián chà jì hǎi shén, jiǎ chēng chì fǎng mín shì, kǒng xià dāng lù, zhí zhì běn xiāng. suī chái zhú yì qǔ zú yǒu sī, tái jiào jìng rù èr sī zhōng dào, zhì fū zào jù bèi zé sān shí. shàng bù kuì wù, dòng yǐ shèng zì jū, qí tiáo yuē zhōng, yǒu dà shèng rén zuò wèi děng yǔ, ér zhuàng yǒu qī tiān wán shèng zì, xī pī zhǔn xíng. kǒng shèng míng jiàn qiè tài shèn, yòu bù ān mín sú, wàng jìn bù xǔ wán zū, fū zū jì bù wán, shuì hé cóng chū? zhì diàn hù lài zū, chǎn hù péi shuì, gāo yú huāng fèi, guó fù hé suǒ chū bàn? yòu bù zūn míng lì, wàng jìn bù xǔ hái zhài. fū zhài bù hái yú jīn, zé jiè bù tōng yú hòu, zhì shǐ rì yòng suī jí, chēng dài wú mén, shù shǒu dài bì, wēi kùn hé yǐ zì sū? qí tā lú liè shàng duō, jiē wéi shí lì sú zhī shì. shí xīn zhèng yǐ shǒu kuí zhǎng quán, hǎi qí suǒ yòng yě, yì pō wén rén dì bù yí zhī zhuàng, gù fù shū yǒu qì xiǎo yì yíng, wǎn jié bù jìng zhū yǔ, lìng qí huí jí hòu yòng. xīn zhèng fāng yǐ hǎi wèi gǔ gōng, yǐ hé huá tíng, zhōng bù néng bì, gài bù néng kàng yī shí gōng yì yě. gāo suī zhuān bì, cǐ jǔ shì shāo cǎi wù qíng yún. hǎi zhōng jiè suǒ bān tiáo yuē yún: dàn zhī guó fǎ, bù zhī yǒu gé lǎo shàng shū. yú shì diāo mín fēng qǐ, jiāng nán dǐng fèi, yán jí wú zhè, bù wèn nián yuè jiǔ jìn, fú shǔ zūn bēi, yǐ jiàn líng liáng, yǐ nú gào zhǔ, dì zhí jù xiōng shū zhī yè, zǔ yí méng gǔ duó zhī míng. zì gēng wǔ zhì jīn jiāng sì shí nián, shǎo zhě zhuàng, zhuàng zhě lǎo, xí gù cháng, zhuān cǐ wū jié. jìn shēn zhī xián zhě, fǎn jǐn bì yǐ bó zhōng hòu zhī míng. cháng wén wú zhōng yáng zhèn wú chéng tài zǎi yún: jìn rì dì fāng shǐ jūn chěng fēng lì zhě, dòng yún bù wèi qiáng yù, rán zé qiáng yù nǎi wǒ bèi yě, bù yì āi zāi! wáng yǎn zhōu cǎo liǔ zhí gào yí qí yī zhuàng, hǎi lǎn zhī shǐ shāo wù, zhēn suǒ wèi tán yán wēi zhōng, kě yǐ jiě fēn yǐ.
【海忠介被糾】海忠介撫江南,立意挫抑豪強,至處徐華亭更大不堪,然以一時人望,無敢議者。獨刑科給事舒化首論之,其詞尚緩。至吏科給事中戴鳳翔獨疏參之,至發其為南京卿寺時,妻妾相爭,二人同日自縊。海辨疏太激,至詆舉朝無一人,於是吏科都給事光懋按光懋人名,嘉靖乙丑科進士,故上空格,非姓,等、河南道御史成守節等,俱恨怒,各出公疏合糾,而海始去。說者謂徐實嗾戴為此疏,後戴遂歸女於徐氏,則理或有之。戴疏參直臣固已甚,其所指亦皆實事,今節錄之:一、濫受詞訟,在皇上洞悉民奸,頒行重禁也。瑞則不顧赦前事件,悉聽告訐,又無放告日期,旅進旅退,勛盈千紙,累涉萬人,不能按理曲直以剖是非,而但徇情愛憎以決勝負,致使刁徒弗安生理,惟思構訟,以小過而飾成極惡;以虛誕而捏作實情,本以戶婚田土,裝為人命強盜;或未告而揚言以需索,或既告而講價以求和;趙訴者不笞,誣告者不杖,律法埽地;羅織成風,人心至此,真大壞矣。一、田產分贖,在祖宗時,亦慮紊事端,定限五年也。瑞則不拘遠年交易,違例問斷,又不詳審干證,隨告隨給,真偽不分,情理俱拂;或以明中正契而作無交,或以彼此情顧而作逼獻,致使棍徒不營活計,專謀奪產;重墾更新者徑以舊價回贖,己業盪盡者又於祖產再分;或稱投靠以嚇其白還,或雲占匿以肆其奪取,剜壯民之肉,啖餓虎之喙;風俗至此,其極敝矣。一、道路公差,所經冒濫,固所當除,正支亦不可革。瑞出京時,用夫三十餘名,德州而下,用夫一百餘名,彼自謂分所應爾殊不知以此處己,亦當以此處人。況昨年差祭海神,假稱敕訪民事,恐嚇當路,直至本鄉。雖柴燭亦取足有司,抬轎徑入二司中道,致夫皂俱被責三十。尚不愧悟,動以聖自居,其條約中,有「大聖人作為「等語,而狀有「欺天玩聖「字,悉批准行。恐聖名僭竊太甚,又不諳民俗,妄禁不許完租,夫租既不完,稅何從出?致佃戶賴租,產戶賠稅,膏腴荒廢,國賦何所出辦?又不遵明例,妄禁不許還債。夫債不還於今,則借不通於後,致使日用雖急,稱貸無門,束手待斃,危困何以自蘇?其他臚列尚多,皆違時戾俗之事。時新鄭以首揆掌銓,海其所用也,亦頗聞人地不宜之狀,故覆疏有「器小易盈,晚節不竟「諸語,令其回籍候用。新鄭方倚海為股肱,以齕華亭,終不能庇,蓋不能抗一時公議也。高雖專愎,此舉似稍采物情雲。海忠介所頒條約云:「但知國法,不知有閣老尚書。「於是刁民蜂起,江南鼎沸,延及吾浙,不問年月久近,服屬尊卑,以賤凌良,以奴告主,弟侄據兄叔之業,祖遺蒙古奪之名。自庚午至今將四十年,少者壯,壯者老,習故常,專此誣訐。縉紳之賢者,反謹避以博忠厚之名。嘗聞吳中楊震吳(成)太宰云:「近日地方使君逞風力者,動雲不畏強御,然則強御乃我輩也,不亦哀哉!「王弇州草柳跖告夷齊一狀,海覽之始稍悟,真所謂譚言微中,可以解紛矣。
lǐ shàng shū zhōng chéng fù zǐ fēng chéng rén nán bīng bù shàng shū lǐ kè zhāi suì, yǐ zhōng chéng fǔ zhǔn yáng, shì wō kòu rù fàn, wéi huái ān shén wēi jí, nǎi zi zhōng chéng jiàn luó cái shí shàng gōng chē zài wéi chéng zhōng, dān qí chū lì jiāng zú shì mín gù shǒu, fā cáo sī jīn, míng shǎng gé, yòu quàn fù jiā zhù xiè zhù xiǎng, zhòu yè píng chéng, qián mù tōng tài hǎi bīng shù qiān, yè chōng wéi rù, réng yè chū jū jī zhī, zhǎn shǒu wǔ qiān, wō zú xún qù. kè zhāi yǐ gōng jìn jīn guān.
【李尚書中丞父子】豐城人南兵部尚書李克齋(遂),以中丞撫准揚,適倭寇入犯,圍淮安甚危急,乃子中丞見羅(材)時上公車在圍城中,單騎出勵將卒士民固守,發漕司金,明賞格,又勸富家助械助餉,晝夜憑城,潛募通泰海兵數千,夜沖圍入,仍夜出狙擊之,斬首五千,倭卒循去。克齋以功晉今官。
cǐ wú xiāng shěn tài shǐ qíng fēng mào xiào suǒ jì, shí shěn zhèng zài lǐ shǔ zhōng, hòu yòu yǔ jiàn luó tóng dēng jìn shì, suǒ jì dāng bù miù. qí wèi nán běn bīng yě, zhí zhèn wǔ yíng zú qiāng hài shì láng huáng mào guān zhī hòu, yì jīng hàn wú zhuàng, lǐ zhì jí jì rán, qí kān dìng zhī lüè rú cǐ.
此吾鄉沈太史晴峰(懋孝)所紀,時沈正在李署中,後又與見羅同登進士,所紀當不謬。其為南本兵也,值振武營卒戕害侍郎黃懋官之後,益驚悍無狀,李至即寂然,其戡定之略如此。
cǐ guó shǐ zhī yán yě, ér jiāo yī yuán tài shǐ zé yún lǐ dǐ nán shū rèn shí, sàn kù jīn shù shí wàn yǐ dàn luàn zú, cǐ suǒ wèi kān dìng zhī lüè yǐ. jiāo jīn líng rén, mù jī qí shì, zé qí yán bì yì fēi wū. qǐ dāng shí zhǔn yīn zhī gōng, jǐn chū xiàng xián fāng lüè, jí yīng liú yào zhòng rèn, shī jǐn zhǐ cǐ yé? jiàn luó hòu guān zhōng chéng, yǐ jīn shàng dīng hài fǔ yún yáng, zāo cān jiāng mǐ wàn zhōng lǜ bīng pò xié, jiǒng jí chū kù jīn wèi shǎng, yòu hòu jiā yuè lǐn shǐ dé shì, xuán dùn zǒu fán xiāng, yǐ tīng kān bà guī, xún zuò diān shì bèi dǎi. yī zhōng chéng ěr, hé yǐ yǒng móu yú féng yē, ér xuǎn nuò yú jié yuè yé? dài bù kě xiǎo. lǐ kè zhāi wèi zhōng chéng shí, liǎng xiàn bái tù, gài qí rén yì hú méi lín liú yà yě. hòu kè zhāi zhǎng zi shì wèi yù shǐ qǐng yú cháo, kè zhāi jìng dé shàng shì.
此國史之言也,而焦漪園太史則雲李抵南樞任時,散庫金數十萬以啗亂卒,此所謂戡定之略矣。焦金陵人,目擊其事,則其言必亦非誣。豈當時准陰之功,盡出象賢方略,及膺留鑰重任,施僅止此耶?見羅後官中丞,以今上丁亥撫鄖陽,遭參將米萬鍾率兵迫脅,窘極出庫金為賞,又厚加月廩始得釋,旋遁走樊襄,以聽勘罷歸,尋坐滇事被逮。一中丞耳,何以勇謀於逢掖,而選懦於節鉞耶?殆不可曉。李克齋為中丞時,兩獻白兔,蓋其人亦胡梅林流亞也。後克齋長子栻為御史請於朝,克齋竟得上諡。
yún biàn wàn lì dīng hài, xiān wài dà fù wáng gōng huì quán huì fèng, yǐ shān dōng fù niè, liàng yí hú guǎng cān zhèng, fēn shǒu xià jīng nán, zhù miǎn yún yáng. shí yún fǔ wèi lǐ jiàn luó míng cái, gù tóng bǎng jìn shì, yòu tóng wèi láng shǔ, zuì chēng zhī qì, dé xú, zì shén xǐ, shū cù jiān chéng. fǔ dǐ jiā jí bìng, jǐ bù qǐ, shāo jiān. zhì zhuāng fù bìng fā, shàng qǐ xiū shū, qí shū fǔ fā, ér yún biàn gào yǐ. jiàn luó zì fù wén wǔ cái, yǐ jiǎng xué míng tiān xià, zhì chāi huǐ cān jiāng gōng shǔ, gǎi jiàn shū yuàn, wèi qí jiāng mǐ wàn zhōng shè móu gǔ zào, jìn lǐ yú shǔ bù dé chū, zì wèi shū bī lǐ shàng zhī cháo, wěi zuì wén lì, jí shī rú qū wèi zhū biàn zú jiě shì. shí, xīn dào chén wèi dīng wéi níng, chū zhì shāo yǐ yán ā zhǐ zhī, jù zāo ōu lì, dīng gù měi rán xū, zhì zhī dài jǐn, jǐ zhì jǔ jūn pàn nì, lài shǒu bèi wáng míng hè jiù zhǐ, dīng shǐ dé tuō. hòu suī jǐn diào guān, rán luó rǔ jí yǐ. shǐ wáng bù bào bìng qiě fù guān, bì néng zhǐ shū yuàn zhī jiàn, jí yù biàn zì yǒu fāng lüè, zǒng bù rú jiā shí zhī ān yě. shì dài yǒu shù hū?
【鄖變】萬曆丁亥,先外大父王公會泉諱俸,以山東副臬,量移湖廣參政,分守下荊南,駐勔鄖陽。時鄖撫為李見羅名材,故同榜進士,又同為郎署,最稱知契,得徐,自甚喜,書促兼程。甫抵家即病,幾不起,稍間。治裝復病發,上乞休疏,其疏甫發,而鄖變告矣。見羅自負文武才,以講學名天下,至拆毀參將公署,改建書院,為其將米萬鍾設謀鼓譟,禁李於署不得出,自為疏逼李上之朝,委罪文吏,及師儒曲為諸弁卒解釋。時,新道臣為丁惟寧,初至稍以言呵止之,遽遭毆詈,丁故美髯須,雉之殆盡,幾至舉軍叛逆,賴守備王鳴鶴救止,丁始得脫。後雖僅調官,然羅辱極矣。使王不抱病且赴官,必能止書院之建,即遇變自有方略,總不如家食之安也。是殆有數乎?
lǐ chū tīng kān qù, jì yǐ tā shì lùn jí diǎn, jiǔ zhī shǐ shì qiǎn shù. wáng míng hè zhě, huái ān wèi shì zhǐ huī, yǐ cǐ zhī míng, jīn wèi guǎng dōng dà shuài.
李初聽勘去,繼以他事論極典,久之始釋遣戍。王鳴鶴者,淮安衛世指揮,以此知名,今為廣東大帥。
lǐ jiàn luó zhōng chéng fēng chéng lǐ zhōng chéng cái yǐ lǐ xué míng tiān xià, hòu fǔ yún yáng, huǐ cān jiāng shǔ wèi jiǎng xué zhī suǒ, wèi shì zú suǒ huā, bèi jí jiǒng rǔ, xún yǐ tīng kān guī lǐ. cì nián, yún nán xún fǔ sū huái yú zàn yǐ qián rèn jīn téng dào mào gōng shì hé zhī, dǎi xià zhào yù, bàng lüè lùn sǐ. qí tóng nián wú xiāng xǔ sī mǎ fú yuǎn shí wèi yīng tiān fǔ chéng, shū jiù zhī, zhé qiān shì. tóng nián shēn wáng èr xiāng yì lì yuán bù dé, gù xíng bù zhě liù nián, shǐ dé biān shù mǐn zhōng. qí zài yù yě, tài fū rén zài jiā qì yǎng, rén wèi běn guī chéng bì xīng chí dǐ lǐ, zhuī fú mǔ sàng yǐ. jìng yǐ zhòng míng jiǔ kùn, yán tú yíng wèi zhě xiū zhì zhě jiē zhǒng, wèi miǎn liú zhì, bǐ zhì wú xiāng yǐ bàn suì yǐ. jiān liǎn rén xīn yí zhī, yǐ qí míng xián wú gǎn xiǎn yì yě. zhì mǐn, zé xǔ yǐ lèi jìn zhōng chéng, zhèng kāi fǔ bǐ zhōng, yíng zhì jiāo wài, jiàn qí dǎo cóng tài chǐ, yuǎn guò yú xǔ, xǔ chū yǔ guī zhī, lǐ nù jiàn yú sè.
【李見羅中丞】豐城李中丞(材)以理學名天下,後撫鄖陽,毀參將署為講學之所,為士卒所嘩,備極窘辱,尋以聽勘歸里。次年,雲南巡撫蘇懷愚(酇)以前任金騰道冒功事劾之,逮下詔獄,搒掠論死。其同年吾鄉許司馬(孚遠)時為應天府丞,疏救之,謫僉事。同年申、王二相亦力援不得,錮刑部者六年,始得編戍閩中。其在獄也,太夫人在家棄養,人謂本歸程必星馳抵里,追服母喪矣。竟以重名久困,沿途迎慰者、修贄者接踵,未免留滯,比至吾鄉已半歲矣。間臉人心疑之,以其名賢無敢顯議也。至閩,則許已累晉中丞,正開府彼中,迎至郊外,見其導從太侈,遠過於許,許出語規之,李怒見於色。
xǔ jiě qí yì, qiě kǒng shāng jiǔ yào, nǎi zé zuì chǎng gōng shǔ yǔ yù, mìng wén wǔ guān dàn wǎn xún bǔ, yī rú fǔ tái tǐ lì. lǐ měi rì fàng yá èr cì, tōng jiē bīn kè, shōu fā wén shū, dàn bù gǔ chuī jǔ pào ěr, shí zhě huò yǐ wèi wèi ān.
許解其意,且恐傷久要,乃擇最敞公署與寓,命文武官旦晚巡捕,一如撫台體例。李每日放衙二次,通接賓客,收發文書,但不鼓吹舉炮耳,識者或以為未安。
xǔ zhōng chéng sháo shàng xǔ jìng ān sī mǎ, dǔ xíng chéng xīn, gǔ rén suǒ shǎo. qí zài lì bù wèi nìng rén zhuàn suǒ pái, wài zhuǎn qiān shì, hòu jiàn zhì nán jīng zhào, pú dà yòng, yòu tè shū jiù lǐ jiàn luó, zài zhé qiān shì, yóu shì míng zhòng tiān xià. qí hòu jiàn jìn xiāng sì yǐ zhōng chéng, kāi fǔ fú jiàn, shí xīn ài mín, zì fèng rú hán shì, dì pì yú jiǎng xué, yī yǔ xiāng qì, xìn wèi shèng xián. qí xiá zhě yīn dé qī yǐ qí fāng, dì fāng bù wú sāo rǎo. huì jiàn luó cóng yù zhōng jiǎn zuì shù mǐn, liǎng rén tóng shí lóng xiàng, hé bìng yī fāng, wén wǔ bēn fù rú kuáng, yú shì yǒu yī shěng liǎng xún fǔ zhī yáo. yòu wú zhōng móu zhòng chún yǐ jīng shì zì háo, yǔ xǔ sù hòu, yì zhāo zhī wǎng, zhì yú yuè cāo xiān lìng móu yì jiào chǎng jiào jì, jì nǎi qīn wǎng fù hé, yú shì huī xià jiàn huái bù píng. yī rì, diào bīng wǎng zhāng nán fáng shǒu, zhèng shēn yuē shù, jūn zhōng hū huā, xǔ huáng pò wú cuò, lài liǎng dào chén wǎn cí jiě zhī. cì rì, fǎng zuì jié zhě bǎi yú rén, guó qí ěr, jǐn shè zhū wǔ, miǎn qí chū shù, shì shǐ dìng. qí shì zài rén chén nián, xǔ tóng lǐ zhāng yù shǐ tiān dé àn mǐn, qīn wèi yú yán. zhì jiǎ wǔ xǔ tuī nán dà lǐ qīng, shì shí lóu shàng wáng xiàng gōng xīn xiè shì, yú wǎng hòu, shì dǐ bào zhì, wáng jiàn zhī shén xǐ, yú yuē: yǐ zhōng chéng dé nán lěng jú, shì fēi miào táng yōu xián yì. xiàng gōng yuē: bù rán. cǐ xiōng gǔ jūn zǐ, ér yòng bīng fēi suǒ zhǎng, jīn wō nú zhèng chì, hǎi shàng duō shì, dé zǎo lí jù dì, gōng sī jù biàn. yú yòu jìn yuē: rán zé xǔ wēng dàn shēn yú lǐ xué, ér yòng shì shāo zhì, yí qí yǔ lǐ wēng xiāng zhī. xiàng gōng yòu zhèn shēng yuē: jìng ān zhēn zhèng hǎo rén, qiě lǎo shí bù yòng xū tóu, qǐ jiàn luó kě bǐ? qí chí lùn rú cǐ, bì yǒu kuī qí wēi zhě.
【許中丞】苕上許敬庵司馬,篤行誠心,古人所少。其在吏部為佞人篆所排,外轉僉事,後漸陟南京兆,脯大用,又特疏救李見羅,再謫僉事,由是名重天下。其後漸晉鄉寺以中丞,開府福建,實心愛民,自奉如寒士,第僻於講學,一語相契,信為聖賢。其黠者因得欺以其方,地方不無騷擾。會見羅從獄中減罪戍閩,兩人同時龍象,合併一方,文武奔附如狂,於是有一省兩巡撫之謠。又吳中繆仲淳以經世自豪,與許素厚,亦招之往,至於閱操先令繆詣教場較技,繼乃親往覆核,於是麾下漸懷不平。一日,調兵往漳南防守,正申約束,軍中忽嘩,許惶迫無措,賴兩道臣婉詞解之。次日,訪最桀者百餘人,馘其耳,盡赦諸伍,免其出戍,事始定。其事在壬辰年,許同里張御史(天德)按閩,親為余言。至甲午許推南大理卿,是時婁上王相公新謝事,余往候,適邸報至,王見之甚喜,余曰:「以中丞得南冷局,似非廟堂優賢意。「相公曰:「不然。此兄古君子,而用兵非所長,今倭奴正熾,海上多事,得早離劇地,公私俱便。「余又進曰:「然則許翁但深於理學,而用世稍窒,宜其與李翁相知。「相公又振聲曰:「敬庵真正好人,且老實不用虛頭,豈見羅可比?「其持論如此,必有窺其微者。
èr lǐ zhōng chéng qǐng nián, lù hé lǐ zhōng chéng xiū wú sān cái yǐ dū cáo zhù huái yīn, zhǎng yuán lǐ zhōng chéng lín huán huà lóng yǐ zǒng hé zhù jì níng, èr gōng tóng jí tóng lǐ yòu tóng zhì yě. lù hé yǐ zhǎng yuán sù xìng jié jiǎn, gù zuò yì diào zhī, yī rì qiǎn cái guān zhì shū bì yú jì shàng, fù yǐ bǎi jīn, yún tuō mù fǔ wèi shì yóu yān zhī yǐ gōng yìng qiè yòng, gài qí dì suǒ chū yě. zhǎng yuán zhī qí yǐ qì shèng zhī, hū cái guān wèi yuē: wǒ zhī rǔ zhǔ rén hòu fáng yīn shēng shén shèng, xiē xū zhī zé bù zú gōng yòng, mìng huī xià gèng mǎi bǎi jīn xié qù, zuò wǒ dá lǐ kě yě. lù hé fā shū, zhī fǎn wèi suǒ huǐ, gān xiào ér zhì zhī, jī yú wú yòng, yú shì háo qì yì shāo zhé.
【二李中丞】頃年,潞河李中丞修吾(三才)以督漕駐淮陰,長垣李中丞霖寰(化龍)以總河駐濟寧,二公同籍、同里、又同志也。潞河以長垣素性節儉,故作意調之,一日遣材官致書幣於濟上,附以百金,雲托幕府為市油煙脂以供媵妾用,蓋其地所出也。長垣知其以氣勝之,呼材官謂曰:「我知汝主人後房音聲甚盛,些須脂澤不足供用,命麾下更買百金攜去,作我答禮可也。「潞河發書,知反為所悔,乾笑而置之,跡於無用,於是豪氣亦稍折。
lǐ dòu yě zhōng chéng lǐ zhōng chéng míng dào, dōng yuè rén, qǐ jiā wù chén jìn shì. jiǔ lì wài fān, zhì yún nán zuǒ bù zhèng, sù wú jié yuè zhī wàng. wù wǔ dōng rù jìn, cì nián chūn jì diǎn bì, shì diān fǔ quē chū, lǐ jīng yíng dé zhī, mìng xià, dàn zhāng jiāo jí, lǐ jí bì cí ér xíng, fǔ chū guó mén, ér zhǐ xià bà qù yǐ. lǐ xīng chí fǎn yún nán lǚ zhōng chéng zhī rèn, dàn yā wén wǔ, shēn yán hào lìng, zhòu yè shì shì, jiào qián shù zhèng zhū gōng jiā jīng lì yān. shì wén yú cháo, bái jiǎn wèi qǐ, lǐ réng rì zuò táng huáng, zhì wén shū rú gù, zài fèng yán zhǐ jié zé ér zhōng bù qù. zhí zhì dài rù jìng, shǐ jiāo chéng yìn jié ér guī. zé zài shì xǔ jiǔ, lù jiǎ zhī zhuāng, yǐ bù zī yǐ. shèng zhǔ kuān dà, jìng cóng yōu jiǎ, zhēn yì shì yě.
【李斗野中丞】李中丞名燾,東粵人,起家戊辰進士。久歷外藩,至雲南左布政,素無節鉞之望。戊午冬入覲,次年春計典畢,適滇撫缺出,李經營得之,命下,彈章交集,李亟陛辭而行,甫出國門,而旨下罷去矣。李星馳返雲南履中丞之任,彈壓文武,申嚴號令,晝夜視事,較前數政諸公加精勵焉。事聞於朝,白簡 胃起,李仍日坐堂皇,治文書如故,再奉嚴旨詰責而終不去。直至代入境,始交承印節而歸。則在事許久,陸賈之裝,已不貲矣。聖主寬大,竟從優假,真異事也。
qín zhōng chéng qín shùn fēng yào, wú xī rén, yǐ xīn wèi shù cháng chū wèi suǒ yuán, zhòu qiān yòu jiàn dōu yù shǐ, fǔ nán gàn zài qiān yòu fù dōu, fǔ hú guǎng, bèi lùn diào yòng, bīn xíng qǔ dú huán xiàn yú yǐ guī. qí shǔ lì mǐn rén shěn jiè ān fū zhě, wèi héng zhōu fǔ tóng zhī, kàng zhāng lú liè qí zhuàng, shàng zhèn nù, qiǎn tí qí dǎi xià zhào yù, zhuī zāng zhé shù. shěn dēng jiǎ xū jìn shì, shòu yuè zhī shùn dé lìng, yǐ qīng jùn chēng, rù wèi láng, chū wèi shǒu, jù yǒu shēng, xún zhé shì guān. jì jié shàng guān dé zhì, yì qì yì fā shū, rén duō wèi è zhī.
【秦中丞】秦舜峰(燿),無錫人,以辛未庶常出為瑣垣,驟遷右劍都御史,撫南贛;再遷右副都,撫湖廣,被論調用,瀕行取讀鍰羨餘以歸。其屬吏閩人沈介庵(鈇)者,為衡州府同知,抗章臚列其狀,上震怒,遣緹騎逮下詔獄,追贓謫戍。沈登甲戌進士,授粵之順德令,以清峻稱,入為郎,出為守,俱有聲,尋謫是官。既訐上官得志,意氣益發舒,人多畏惡之。
zài zhuó jiǔ jiāng shǒu, rù jǐ wèi wài jì, yòng bù jǐn tiáo bà qù. shí sūn fù píng bǐng quán zhèng, shuō zhě yí kǎo gōng láng jiǎng lán ruò shí xīn yǒu yì xiū qiè, gù shěn yǔ dīng sháo yuán cǐ lǚ èr rén, jù yǐ míng liú wǎng chù. shěn wèi jiǎng tóng xiāng rén, sù xiāng chóu dīng, jiāng xī rén, gù jiǎng tóng nián, wèi qí xiāng zhāng zhōu tuī guān, céng tòng cái yì jiǎng zhě. yú shì yì lùn qún qǐ, xiù shuǐ shěn sī mǎ yì yǒu hòu yán, sūn jǐn yǐ dīng fǎng dān chéng yù lǎn, dīng dǎi xùn jǐ sǐ, jǐn dé shù qù. ér fù píng yǔ shěn xiù shuǐ hù jié liǎng bà, jiǎng yì fèi wèi biān máng. shěn jiè ān jì guī mǐn, yǐ háo héng wén, hòu wèi mǐn fǔ àn suǒ zòu, xià yù, lì fā qí qián hòu zuì, jìng zuò dà pì, zhì jīn zhǎng xì. qǐ lián yú guān ér dú yú xiāng yé? xiān yī nián, jiāng xī xún àn zhù dà zhōu, wèi qí jiù shǔ, lú líng zhī xiàn qián yī běn hé qí tān, zhù yǐ dīng yōu xíng, ér qián yì yǐ rù wèi yù shǐ, shàng tè mìng xíng bù zhǔ shì mǎ yóu lóng fèng chì wǎng kān, jǐn dé qí shí, zhù yì zuò zāng qiǎn shù. mǎ xún yǐ cái wàng diào lǐ bù, yōu qiān jiāng xī tí xué, wèi jǐ dà jì, yì yǐ bù jǐn bà. gài yī shí xī tái zhū gōng tòng hèn zhī, suì zuò yǒng gù. zhì jīn rén xī zhī, jiàn shàn bù jué yú gōng chē, dàn shì nián dāng shì zhě kǎo gōng wèi zhào mèng bái nán xīng, shì suǒ tuī wèi jūn zǐ, yǐ gù qǐ shì zhōng bù jiàn jí. zì zhù qín bài hòu, yī shí fǔ àn rén rén zì wēi, wèi shǔ lì jiē néng zhì qí sǐ mìng, yī qiè qǔ yòng shú huán, piào shàng jù xiě jiǎo huí.
再擢九江守,入己未外計,用不謹條罷去。時孫富平秉銓政,說者疑考功郎蔣蘭若(時馨)有意修郄,故沈與丁芍原(此呂)二人,俱以名流枉黜。沈為蔣同鄉人,素相仇;丁,江西人,故蔣同年,為其鄉漳州推官,曾痛裁抑蔣者。於是議論群起,秀水沈司馬亦有後言,孫盡以丁訪單呈御覽,丁逮訊幾死,僅得戍去。而富平與沈秀水互訐兩罷,蔣亦廢為編氓。沈介庵既歸閩,以豪橫聞,後為閩撫按所奏,下獄,吏發其前後罪,竟坐大辟,至今長系。豈廉於官而黷於鄉耶?先一年,江西巡按祝大舟,為其舊屬,盧陵知縣錢一本劾其貪,祝以丁憂行,而錢亦已入為御史,上特命刑部主事馬猶龍奉敕往勘,盡得其實,祝亦坐贓遣戍。馬尋以才望調禮部,優遷江西提學,未幾大計,亦以不謹罷。蓋一時西台諸公痛恨之,遂坐永錮。至今人惜之,薦剡不絕於公車,但是年當事者考功為趙夢白(南星),世所推為君子,以故啟事終不見及。自祝、秦敗後,一時撫按人人自危,謂屬吏皆能制其死命,一切取用贖鍰,票上俱寫繳回。
yú shì jùn xiàn gèng wú duǎn zhǎng kě chí, shù shǒu tīng mìng, wú gǎn wéi yán yǐ. èr gōng suī huò zhòng qiǎn, rán shí dà yǒu zào yú hòu rén yún. àn yǐ wèi dà jì, hú zhōu wú píng shān xiù yǐ tān xuē jí yóu wǎng, wú yǒu qīng wàng, cóng shān zhōng qǐ rèn yáng zhōu shǒu, wèi bǐ zhōng xiāng shēn suǒ hèn, zhōng zhī. wú sù guǎ jiāo, yòu xīn wèi dì sān rén, wèi wáng tài cāng suǒ jǔ, wáng fāng qù wèi, rén shàng yǐn xián, suì wú néng bái zhī zhě.
於是郡縣更無短長可持,束手聽命,無敢違言矣。二公雖獲重譴,然實大有造於後人云。按乙未大計,湖州吳平山(秀)以貪削籍尤枉,吳有清望,從山中起任揚州守,為彼中鄉紳所恨,中之。吳素寡交,又辛未第三人,為王太倉所舉,王方去位,人尚引嫌,遂無能白之者。
jīng lüè dà chén shè bà jìn nián cháo xiān gào jí, tíng qiǎn shì láng sòng yīng chāng wǎng yuán, shí yǐ zǒng dū wèi bù zú zhòng, tè jiā jīng lüè zhī hào. jì zhī zhě wèi gù yǎng qiān sūn kuàng xíng jiè zhū chén, suì jiē yīn zhī yǐ. dāng wō shì qǐ shí, sòng sù wú wēi wàng, wù lùn wú yǐ kǔn wài xiāng xǔ zhě, yī dàn tè bá, yì zhě wèi qǐ, qiě wèi shì quán guò lóng. bù zhī qián cǐ yǐ chǒu gēng yín jiān, zhèng luò yǐ shàng shū jīng lüè qī zhèn, shí lǔ qíng pǒ cè, fāng yǐ luò wèi gū zhù, gù wú rén zhǐ zhāi zhī. ér zàn huà wàn shì dé liáng yún lóng yì yī shí zhī xuǎn, jiē yǐ biān cái zhì tōng xiǎn. ruò sòng suǒ dài zàn huà èr zhǔ shì, yì tè cì sì pǐn fú yǐ shì zhòng, rán jù liáo dǎo chí mù, wèi jǐ lùn bà, yì fēi wàn shì dé děng chóu pǐ yě. ruò dīng yǒu nián, yáng hào yǐ wō shì jīng lüè liáo dōng, yǐ bài wáng chì guī, zhì wù wǔ nián, hào yòu yǐ biān jǐng shì zài qǐ jīng lüè liáo dōng, suì zhì sān lù sàng shī, cǐ qí zuì yòu cùn zhé bù zú shú yǐ. qián cǐ zé jiā jìng gēng xū, yǐ lǔ zhì niǎn xià, qiǎn dōu yù shǐ shāng dà jié jīng lüè jīng chéng nèi wài, yóu wèi gǔ jīn suǒ wú. xún yòu zhì sān fǔ jīng lüè, yǐ wáng yù wēng wàn dá xǔ zōng lǔ chōng liáo níng, fán sì nián jù gé. qí hòu hé nán xún fǔ zhāng huàn qǐng jīng lüè zhōng yuán, shàng dà bù yì, huàn yǐ tā shì jiàn zhú. rán zé jīng lüè zhī hào, fēi wén shuài suǒ yì dāng yě.
【經略大臣設罷】近年朝鮮告急,廷遣侍郎宋應昌往援,時以總督為不足重,特加經略之號。繼之者為顧養謙、孫鑛、邢玠諸臣,遂皆因之矣。當倭事起時,宋素無威望,物論無以閫外相許者,一旦特拔,議者 胃起,且謂事權過隆。不知前此乙丑、庚寅間,鄭洛以尚書經略七鎮,時虜情叵測,方以洛為孤注,故無人指摘之。而贊畫萬世德、梁雲龍亦一時之選,皆以邊才致通顯。若宋所帶贊畫二主事,亦特賜四品服以示重,然俱潦倒遲暮,未幾論罷,亦非萬世德等儔匹也。若丁酉年,楊鎬以倭事經略遼東,以敗亡斥歸,至戊午年,鎬又以邊警事再起經略遼東,遂至三路喪師,此其罪又寸磔不足贖矣。前此則嘉靖庚戌,以虜至輦下,遣都御史商大節經略京城內外,尤為古今所無。尋又置三輔經略,以王忬、翁萬達、許宗魯充遼寧,凡四年俱革。其後河南巡撫章煥請經略中原,上大不懌,煥以他事見逐。然則經略之號,非文帥所易當也。
rèn qiū dà liáo rèn qiū lǐ cì xī wèn, yǐ yǐ wèi suì chū zǒng shǎn xī sān biān, guān wèi yòu dōu yù shǐ, jiān bīng yòu shì. tóng yì tián dōng zhōu lè fǔ gān sù, zài qí jié zhì zhī xià, shì nián yì jiā yòu dōu yù shǐ jiān bīng zuǒ shì. wù shù suì, èr gōng tóng yǐ dà bīng yōu fù dà xiǎo sōng shān, lǐ zì bīng shū tài zǐ tài bǎo jìn gōng fù, tián zì bīng bù shàng shū jiā tài zǐ tài bǎo tóng yīn shì jǐn yī, shì nián tián rù zhèng wèi běn bīng, ér lǐ dū sì zhèn rú gù., zhì xīn chǒu, lǐ huí shǎo fù, tián jiā shǎo bǎo, tóng wèi sān gū, yǐ wèi yì yǐ. cì nián rén yín, tián yǐ bìng gào. zhì yǐ sì nián, lǐ rù wèi róng zhèng, yòu jiā shǎo shī. ér xú lǐ zhāi sān wèi yǐ gān sù xún fǔ yòu dōu yù shǐ jiā bīng bù shàng shū dài zhī, yòu rèn qiū rén yě. xú suī wèi dēng yī pǐn, ér kǔn cái sù zhe, jiāng lái gōng míng zhèng wèi kě liàng. dàn wán yì zhōng, yī shí dà liáo, tóng shì yī fāng, tà xióng biān, kāi zhì fǔ, jiē wǔ gōng gū, yán shǎng huán wèi, yì jìn dài suǒ shǎo. lóng qìng jiān pú bǎn zhī yáng yú pō wáng jiàn chuān, yòu bù zú dào yǐ. xún fǔ jiǔ rèn fǔ tái yī guān zuì chēng xióng jǐn, jiǔ rèn jí wèi dé yí. gài dì fāng lì bìng jì shú, lì xí ér mín ān zhī. rán fēi jiǔ bì qiān, zé yǐ yù jiǔ zhě duō, bù néng jiǔ yú rè dì, yì shì lǐ shǐ zhī rán. nǎi jìn nián qǐ shì jiǔ zhì, wǎng wǎng yú qī, qí zuì jiǔ zhě, wú rú chén yù tái yòng bīn zhī fǔ yún nán, zì guǐ sì qì wù jiǎ fán shí liù nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā zhì yòu dōu, zhī cóng yī pǐn fèng, qí jiān jīng jǐ hài yǐ sì liǎng dà jì, kē dào shí yí jù rù chì yōu, zhōng bù qù, jìng yǐ wǔ dìng fǔ shī shì, dǎi zhì jīng, bì yú yù cì zé lǐ xiū wú sān cái zhī fǔ jiāng běi, zì jǐ hài qì xīn hài fán shí sān nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā zhì hù bù shàng shū, yǐ jù hé miǎn guī wèi jiàn quán yǔn zhēn zhī fǔ shān xī, zì guǐ sì qì yǐ sì yì shí sān nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā yòu fù dōu, yǐ qǐng gào qù huáng zhōng méi kè zuǎn zhī fǔ shān dōng, zì xīn chǒu qì rén zǐ fán shí èr nián, qí guān zì yòu fù dōu jiā zhì bīng bù shàng shū, zhào rù wèi nán běn bīng, cǐ qí zuì zhù zhě. tā rú lǐ cì xī wèn zhī dū sān biān shí yī nián, dài fèng qí yào zhī dū liǎng guǎng shí nián, liú yòng zhāi yuán lín zhī fǔ zhè jiāng jiǔ nián, yòu bù kě shèng jì yǐ. cǐ děng shì jǐ rú xiān cháo zhōu wén xiāng yú sù mǐn gù shì, kǒng cǐ hòu wèi bì néng jì yě. huáng zhōng méi fǔ dōng shěng shí, zhèng zhí chén yù tái dǎi zhì, tíng yì yòng jiāng shuài bù shè bèi shī xiàn chéng zhài lǜ, huáng kàng shū jiù zhī shén lì, qiě yún shēn wèi shòu zhōu zhī zhōu, chén yǐ yù shǐ xíng bù, shòu qí zhī yù, qiě gāo liè jiàn zhāng, gù duó guān yǐ huàn qí zuì, rú guō zi yí zhī xuě lǐ bái. huáng shū shàng, pō zāo pēng jī, ér chén yù yì wèi xiǎo tǐng, suì dé zhǎng xì, huò zhě wèi huáng shāo jìn gǔ dào yún. liè yíng jǔ pào jìn nián zhōng wài bèi bīng shǐ zhě, zǎo wǎn táng jù jǔ pào, zhì zhí zhǐ xíng bù zé wú shēng, qù ér fù zuò. yǎn zhōu jì zhī yǐ wèi bù yǎ. rán cǐ shì běn fēi gù diǎn, qí bì tái shǐ yì yí. ruò zǒng dū jūn mén, tǐ zūn wèi zhòng, qí yòng jūn róng shèng lǐ, nǎi fēn nèi shì. xíng kūn tián shǎo bǎo zài jì liáo shí, yù xún guān yù shǐ yuè shì, yì mìng zàn tíng jǔ pào, gè dào zhēng zhī bù néng dé, yù shǐ xǐ guò wàng, yǐ wèi zūn jǐ, shū jiàn yǔ jí qí bù qíng.
【任邱大僚】任邱李次溪(汶),以乙未歲出總陝西三邊,官為右都御史,兼兵右侍。同邑田東洲(樂)撫甘肅,在其節制之下,是年亦加右都御史兼兵左侍。戊戍歲,二公同以大兵憂復大小松山,李自兵書太子太保進宮傅,田自兵部尚書加太子太保同蔭世錦衣,是年田入正位本兵,而李督四鎮如故。,至辛丑,李回少傅,田加少保,同為三孤,已為異矣。次年壬寅,田以病告。至乙巳年,李入為戎政,又加少師。而徐理齋(三畏)以甘肅巡撫右都御史加兵部尚書代之,又任邱人也。徐雖未登一品,而閫才素著,將來功名正未可量。彈丸邑中,一時大僚,同事一方,拓雄邊,開制府,接武公孤,延賞環衛,亦近代所少。隆慶間蒲坂之楊虞坡、王鑑川,又不足道矣。【巡撫久任】撫台一官最稱雄緊,久任極為得宜。蓋地方利病既熟,吏習而民安之。然非久必遷,則以欲灸者多,不能久於熱地,亦事理使之然。乃近年啟事久滯,往往逾期,其最久者,無如陳毓台(用賓)之撫雲南,自癸巳訖戊甲凡十六年,其官自右僉都加至右都,支從一品俸,其間經己亥乙巳兩大計,科道拾遺俱入斥幽,終不去,竟以武定府失事,逮至京,斃於獄;次則李修吾(三才)之撫江北,自己亥訖辛亥凡十三年,其官自右僉都加至戶部尚書,以聚劾免歸;魏見泉(允貞)之撫山西,自癸巳訖乙巳亦十三年,其官自右僉都加右副都,以請告去;黃鐘梅(克纘)之撫山東,自辛丑訖壬子凡十二年,其官自右副都加至兵部尚書,召入為南本兵,此其最著者。他如李次溪(汶)之督三邊十一年,戴鳳岐(燿)之督兩廣十年,劉用齋(元霖)之撫浙江九年,又不可勝紀矣。此等事幾如先朝周文襄、於肅愍故事,恐此後未必能繼也。黃鐘梅撫東省時,正值陳毓台逮治,廷議用「將帥不設備失陷城寨律「,黃抗疏救之甚力,且雲身為壽州知州,陳以御史行部,受其知遇,且高列薦章,顧奪官以逭其罪,如郭子儀之雪李白。黃疏上,頗遭抨擊,而陳獄亦為小挺,遂得長系,或者謂黃稍近古道雲。【列營舉炮】近年中外備兵使者,早晚堂俱舉炮,至直指行部則無聲,去而復作。弇州紀之以為不雅。然此事本非故典,其避台使亦宜。若總督軍門,體尊位重,其用軍容盛禮,乃分內事。邢昆田少保在薊遼時,遇巡關御史閱視,亦命暫停舉炮,各道爭之不能得,御史喜過望,以為尊己,疏薦語極其不情。
yòu tú jìng yuán gōng bǎo zōng jùn wèi xuān dà zhì tái, yǔ àn jūn yàn huì, yù yǒu gōng shì, àn jūn xū dú chū jiàn, gēng yī lǐng shāo piān, tú wèi shǒu zhěng zhī, cǐ yù shǐ yì qīn wèi rén yán.
又塗鏡源宮保(宗浚)為宣大制台,與按君宴會,遇有公事,按君須獨出見,更衣領稍偏,塗為手整之,此御史亦親為人言。
èr gōng jiē zhe xūn biān kǔn, pǐn wú kě yì, qí yǐn rěn yǐ jiù gōng míng, yì yóu hú xiāng mǐn méi lín zhī qū yú zhào yǒng jiāng shǎo bǎo ěr. tú zài xuān dà shí, zhí lǔ fù sān niáng zǐ zài yǔ lǔ zhǎng hūn gòu, shí lǔ fù yǐ jiāng xī líng, tú wèi bèi fáng lián zhī fěn shù shí chē, zhì fáng zhōng yín yào suǒ wèi jiē bèi xiāng zhě yì bǎi píng. cǐ děng jià shuāng lóng luò, yì bīng jiā suǒ yǒu, qiě xī chuí yàn rán zhě shù nián. ér yì zhě zī zhī, yì bù shù yǐ.
二公皆著勛邊閫,品無可議,其隱忍以就功名,亦猶胡襄愍(梅林)之屈於趙甬江少保耳。塗在宣大時,值虜婦三娘子再與虜長婚媾,時虜婦已將稀齡,塗為備房奩脂粉數十車,至房中淫藥所謂「揭被香「者亦百瓶。此等駕雙籠絡,亦兵家所有,且西陲晏然者數年。而議者訾之,亦不恕矣。
sī dào
○司道
fāng yìn fēn sī tài zǔ píng dìng tiān xià, fēn shí èr bù zhèng sī, shí wǔ nián zēng yún nán yǐ zhì àn chá dōu zhǐ huī sī, xià jí fǔ zhōu xiàn shòu fāng yìn, cǐ wài zé měi shěng liè fēn xún wèi sì shí èr dào, yì yǐ fāng yìn zhì shì, qí shì quán tè zhòng, jù liè xián àn chá shǐ. qí hòu fèi běi píng, zēng guì zhōu jiāo zhǐ yì rán. ruò fēn shǒu suī yún dào, rán ér wú qīn jiàng fāng yìn. yóu jì zhèng jiā jiān, nèi dì fēn shǒu, shàng kè sī yìn tiáo jì. jīn zé wài fān dà lì, wèi yǒu bù qīn jiàng guān fáng zhě. zì shì shì tǐ yí rán, dàn fēi guó chū é shè, wú gǎi bān fāng yìn zhě.
【方印分司】太祖平定天下,分十二布政司,十五年增雲南以至按察都指揮司,下及府州縣授方印,此外則每省列分巡為四十二道,亦以方印治事,其事權特重,俱列銜按察使。其後廢北平,增貴州交址亦然。若分守雖雲道,然而無欽降方印。猶記正嘉間,內地分守,尚刻私印條記。今則外藩大吏,未有不欽降關防者。自是事體宜然,但非國初額設,無改頒方印者。
wéi dōu zhuǎn yùn yán shǐ sī, qí liáo zuǒ wèi tóng zhī wèi fù shǐ wèi pàn guān, gè yǒu fèn dì, yì de yòng fāng yìn. gài tài zǔ tè zhòng yán zhèng, yǐ shì guān jūn guó, fēi tā guān bǐ. yì yóu sòng zhuǎn yùn fù shǐ, dé yǔ qí zhǎng jūn tǐ zhì shì, míng yuē cáo sī, qí yí yì shàng cún. jīn yùn sī xià yí yú zhōu jùn, wèi èr sī guān, yǐ zhī fǔ liè kǎo zhě wèi zhī, qí zhū liáo zé jù zī láng zá liú liáo dǎo bù kān zhě chōng zhī, yán zhèng yīn zhī dà huài. jìn shǐ yì zhèn shuā, yǐ liǎng huái kè jīn, wèi tiān xià zuì, tè lóng tǐ mào, lín cái pǐn zuì gāo zhě rèn zhī. zhì jǐn míng zhǐ, yún yǐ dào chén tǐ xíng shì, qiě gěi zhuān chì yǔ zhī, zhōng yǐ yùn sī jiù wèi shǔ lì, yī dàn chāo jū děng yí, gè zé yǐ zhǎng guì fú yè rú gù shì, zhì yǒu qì guān bù fù zhě. shì zé shèng yù sēn yán, shàng miǎo rán bù zūn, wèi yùn shǐ zhě, ān néng gèng zhǎn bù zāi? yòu rú xíng tài pú yuàn mǎ yī sī, qí tǐ yǔ jīng qīng xié háng, yì fù shì wèi rǒng sǎn, yǐ chù fān niè zhōng zhī yǒu yì zhě, hòu yǐ suǒ shǔ bù fèng yuē shù, tè jiā jiān àn chá qiān shì, ér zhōu xiàn zhī biàn huī rú gù yě. jìn rì yīn rén qíng yàn báo, jǐn shù gé qù, dàn shǔ fēn xún jí bīng bèi jiān shè, pǔ tiān wéi cún píng liáng yī yuàn mǎ ér yǐ. yán zhèng mǎ zhèng, jù shǔ guó jiā zuì qiè zuì dà shì, ér fèi chí zhì cǐ, jiǎ shēng ér zài, hé zhǐ huān xī.
惟都轉運鹽使司,其僚佐為同知、為副使、為判官,各有分地,亦得用方印。蓋太祖特重鹽政,以事關軍國,非他官比。亦猶宋轉運副使,得與其長均體治事,名曰漕司,其遺意尚存。今運司下夷於州郡,為二司官,以知府劣考者為之,其諸僚則俱貲郎雜流潦倒不堪者充之,鹽政因之大壞。近始議振刷,以兩淮課金,為天下最,特隆體貌,遴才品最高者任之。至廑明旨,雲以道臣體行事,且給專敕與之,終以運司舊為屬吏,一旦超居等夷,各責以長跪伏謁如故事,至有棄官不赴者。是則聖諭森嚴,尚藐然不遵,為運使者,安能更展布哉?又如行太僕苑馬一司,其體與京卿頡頏,亦復視為冗散,以處藩臬中之有議者,後以所屬不奉約束,特加兼按察僉事,而州縣之弁麾如故也。近日因人情厭薄,盡數革去,但屬分巡及兵備兼攝,普天惟存平涼一苑馬而已。鹽政、馬政,俱屬國家最切最大事,而廢馳至此,賈生而在,何止歡息。
xiàn chén chī shǔ lì xuān dé shí nián yīng zōng chū yù jí, yǒu xiān rèn sì chuān àn chá fù shǐ zhū yǔ yán zhě, yǐ bǔ dào zhì pí xiàn, nù zhī xiàn sūn xiáng bù shè cè jī bǔ, zhàng zhī èr shí. yuè wǔ rì xiáng sǐ, xún àn yù shǐ qǐng jiū yǔ yán zuì, shàng yuē: yǔ yán zhí zhuān bǔ dào, yǐ zéi gù zhàng xiáng, fēi sī yì yě. jìng yòu zhī. cǐ yóu yuǎn nián shì. zhì jiā jìng jiān, xún àn zhí lì yù shǐ jiǎng yáng, yǐ xì guò zhàng shā zhēn dìng zhī xiàn cóng zhī, wèi zhī jiā suǒ gào, hòu kān míng yáng zhǐ jiàng jí. yù shǐ suī zūn, rán yì lìng zhī mìng bù yīng qīng zhì cǐ. zhì liú yǔ zhǎng dū chá yuàn, měi yǐ suǒ shì chī rǔ yù shǐ, zé zhèng dé jiān shì, hé yù shǐ zhī jiàn yòu rú cǐ. yòu jiā jìng shí nián, guǎng dōng tí xué fù shǐ xiāo míng fèng, yì céng wèi yù shǐ, gāng bì rèn xìng, yīn zhào qìng zhī fǔ zhèng zhāng lǚ wǔ zhī, bù shèng fèn, bǎng zhī yú tíng, zhāng suì tóu hé qù, àn chén dǎi zhì. zhòng xián bù zhí míng fèng, liǎng jīng kē dào jiāo zhāng hé zhī, míng fèng zuò jiàng diào. fèng zhāng gè shàng shū zì lǐ, shàng lìng dǎi wèn, jì wèn jié, jù sòng bù bié yòng.
【憲臣笞屬吏】宣德十年英宗初御極,有先任四川按察副使朱與言者,以捕盜至郫縣,怒知縣孫祥不設策緝捕,杖之二十。越五日祥死,巡按御史請究與言罪,上曰:「與言職專捕盜,以賊故杖祥,非私意也。「竟宥之。此猶遠年事。至嘉靖間,巡按直隸御史蔣暘,以細過杖殺真定知縣叢芝,為芝家所告,後勘明暘止降級。御史雖尊,然邑令之命不應輕至此。至劉宇掌都察院,每以瑣事笞辱御史,則正德間事,何御史之賤又如此。又嘉靖十年,廣東提學副使蕭鳴鳳,亦曾為御史,剛愎任性,因肇慶知府鄭璋屢忤之,不勝忿,榜之於廷,璋遂投劾去,按臣逮治。眾咸不直鳴鳳,兩京科道交章劾之,鳴鳳坐降調。鳳、璋各上疏自理,上令逮問,既問結,俱送部別用。
fū jùn shǒu shī shī yī fāng, fēi kě chī zhī guān, qiě fù shǐ qù zhī yī jiē ěr, dāng shí zhèng zhāng hé yǐ gān shòu qí rǔ, ér miào táng jìng píng zhī, shū bù kě jiě. hóng zhì chū, shān xī àn chá sī chī jùn shǒu yī zhēn, yǐ jiàn wǔ juǎn. yī zhēn bèi chī jiàn běn juǎn jùn shǒu bèi chī yī zé, cǐ yún jiàn wǔ juǎn, zú zhèng kè běn fēi yuán běn juàn cì.
夫郡守師師一方,非可笞之官,且副使去之一階耳,當時鄭璋何以甘受其辱,而廟堂竟平之,殊不可解。弘治初,山西按察司笞郡守伊珍,已見五卷。伊珍被笞見本卷郡守被笞一則,此雲見五卷,足證刻本非原本卷次。
fān chén chī shǔ lì zhèng tǒng wǔ nián, shǎn xī cān zhèng hǎo jìng, yǐ gōng wù zhì huá chí yì, hū yì chéng zhāng gēng yě bù zhì, zhàng zhī zhì sǐ. àn wèn dāng shú tú hái zhí, shàng yuē: jìng yǐ xiǎo fèn bì yì yì zì jù xiě běn bǔ guān, bù rén shén yǐ! nán jū cháng lǜ. mìng biān shù dà tóng. qí shì yǔ zhū yǔ yán xiāng sì, qiě tóng yīng zōng cháo, ér chù fēn yǐ zì jiǒng yì.
【藩臣笞屬吏】正統五年,陝西參政郝敬,以公務至華池驛,呼驛丞張耕野不至,杖之至死。按問當贖徒還職,上曰:「敬以小忿斃驛驛字據寫本補官,不仁甚矣!難拘常律。命編戍大同。「其事與朱與言相似,且同英宗朝,而處分已自迥異。
zhì liù nián, zhè jiāng zuǒ bù zhèng shǐ huáng zé, yòu tà yán yùn sī dīng zī, wèi zī suǒ zòu, bìng jié zé kǎo mǎn zì chū xíng xiàn, liǎn mín yín sān qiān liǎng, bǔ cháng guān wù. nǎi jù xià yù, fǎ sī nǐ gè shú tú hái zhí, shàng yǐ zé shàn chī sān pǐn guān, zhòng liǎn bù cái, mìng chù wèi mín.
至六年,浙江左布政使黃澤,又撻鹽運司丁鎡,為鎡所奏,並訐澤考滿自出行縣,斂民銀三千兩,補償官物。乃俱下獄,法司擬各贖徒還職,上以澤擅笞三品官,重斂不才,命黜為民。
fū sān pǐn fāng miàn, yì zhì shòu tà, qí shì yǔ xiāo míng fèng yì xiāng sì. qiě huáng zé duō zāng, jǐn yǔ dīng zī tóng zuì, qíng fǎ jù shǔ bù píng, shàng zhī dú duàn yǔn yǐ. qí shí, yòu yǒu shān xī zuǒ cān zhèng wáng lái zhě, zhàng sǐ zhī xiàn zhāng bīn děng shí rén, fǎ sī yì qí yīn gōng dāng tú, wèi jǐ yǐ sān diàn gōng chéng ēn shè, jǐn diào guān guǎng dōng bù zhèng sī, zé shì shǔ guān zhī mìng, zhēn rú cǎo jiān. zuì zhǐ xū mí, yǐ wèi fēi fǎ, nǎi yǐ yuán guān diào yòng, yóu wèi guài shì. tiān shùn qī nián, zhè jiāng yòu cān yì gāo chóng, yǐ shì tà qú zhōu zhī fǔ táng yú, yú zòu chóng tān kù shù shì, nǎi xià xún àn yù shǐ jū zhì. yǐ shàng jù yīng zōng cháo shì. huò qí shí guān zhì yǔ jīn bù tóng, wéi xiāo xiàn fù chī lǐ jùn shǒu, jiǎng yù shǐ chī shā yì lìng èr shì, zé ěr mù wèi yuǎn, gèng kě hài ěr. jīn rén wén cǐ, wèi bì kěn xìn.
夫三品方面,亦至受撻,其事與蕭鳴鳳亦相似。且黃澤多贓,僅與丁鎡同罪,情法俱屬不平,上之獨斷允矣。其時,又有山西左參政王來者,杖死知縣張彬等十人,法司議其因公當徒,未幾以三殿功成恩赦,僅調官廣東布政司,則視屬官之命,真如草菅。罪止胥靡,已為非法,乃以原官調用,尤為怪事。天順七年,浙江右參議高崇,以事撻衢州知府唐瑜,瑜奏崇貪酷數事,乃下巡按御史鞫治。以上俱英宗朝事。或其時官制與今不同,惟蕭憲副笞李郡守,蔣御史笞殺邑令二事,則耳目未遠,更可駭耳。今人聞此,未必肯信。
fāng miàn guān yín zòng zhèng tǒng shí nián, fú jiàn zuǒ bù zhèng fāng zhèng, yòu qǔ fú zhōu zhōng wèi zhǐ huī dān gāng qī mǎ shì wèi qiè àn chá shǐ xiè zhuāng, yòu qǔ fú jiàn zuǒ wèi zhǐ huī zhāng mǐn nǚ wèi qiè yòu zài bǎi hù chén liàng jiā xié chāng yǐn jiǔ, shì fā, xià xún àn yù shǐ wèn, dé shí, qiǎn shù dà tóng. shì nián, liáo dōng yuàn mǎ shǎo qīng huáng yǎn, qǔ suǒ bù dìng liáo wèi qiān hù xiāo chéng dí guǎng nǚ wèi qiè, wǎng lái yǐn jiǔ yín lè, lì bù dū chá yuàn zhí zhì, mìng jiàng wèi xíng tài pú sì zhǔ bù. tóng yī yín zòng, tóng zài yī nián nèi, ér chù fēn zhī yì rú cǐ. qiě fāng miàn dà lì, jí yú suǒ zhì xuān yín, yì wèi yǒu zhī shì yě.
【方面官淫縱】正統十年,福建左布政方正,誘取福州中衛指揮單剛妻馬氏為妾;按察使謝莊,誘取福建左衛指揮張敏女為妾;又在百戶陳亮家挾娼飲酒,事發,下巡按御史問,得實,遣戍大同。是年,遼東苑馬少卿黃琰,娶所部定遼衛千戶蕭成、翟廣女為妾,往來飲酒淫樂,吏部都察院執治,命降為行太僕寺主簿。同一淫縱,同在一年內,而處分之異如此。且方面大吏,即於所治宣淫,亦未有之事也。
fān chén bèi chī gōng bù yòu shì láng huò xuān, xiān yǐ cān zhèng zhǎng dà tóng fǔ zhèn shǒu, yòu shǎo jiān wéi lì zhuǎn hèn xuān, sòng dōu yù shǐ nián fù jiā, zhòng zhàng shí yú, zhì bài yà qīng, shǐ zòu lì zhuǎn zhū bù fǎ, shàng mìng dǎi zhì lì zhuǎn. yì tiān shùn yuán nián shì yě. nèi shù gǎn chī fāng miàn, yì gèng yì yǐ. qí hòu lì zhuǎn méng shàng yòu, ér xuān yì bù wèn. xuān chū shǒu dà tóng shí, lǔ yōng tài shàng huáng zhì chéng xià, shí chéng zhōng yán bèi bù gǎn qǐ, xuān cóng shuǐ dòu chū chū, pú fú kòu mǎ tòng kū, jìn shàn jí xuē páo děng wù, chū fǔ jīn yín kào lǔ. shàng dé zhī, fǔ fù pì, jí zhào zuǒ dōng guān, xuān zhī jiàn zhī yú yīng zōng jiù yǐ. dú bù néng shāo yì lì zhuǎn, yǐ yī shēn qí fèn yé?
【藩臣被笞】工部右侍郎霍瑄,先以參政掌大同府鎮守,右少監韋力轉恨瑄,送都御史年富家,眾杖十餘,至拜亞卿,始奏力轉諸不法,上命逮治力轉。亦天順元年事也。內豎敢笞方面,抑更異矣。其後力轉蒙上宥,而瑄亦不問。瑄初守大同時,虜擁太上皇至城下,時城中嚴備不敢啟,瑄從水竇出出,匍匐叩馬痛哭,進膳及靴袍等物,出府金銀犒虜。上德之,甫復辟,即召佐冬官,瑄之見知於英宗舊矣。獨不能稍抑力轉,以一伸其忿耶?
wáng jí sǐ lián wáng jí, zhè jiāng yú yáo rén, yǐ jìn shì qǐ jiā, shì shì xíng bù guǎng dōng sī zhǔ shì, qí shǔ fēn xiá jǐn yī wèi. shí, mén dá hù xiàn zōng chǒng, qiě jiān lǐng zhèn fǔ sī, shì zhāng shén, jí měi shì cái yì zhī, yù qí tí qí zuò jiān zhě, xùn zhì jiā děng.
【王吉死廉】王吉,浙江餘姚人,以進士起家,筮仕刑部廣東司主事,其署分轄錦衣衛。時,門達怙憲宗寵,且兼領鎮撫司,勢張甚,吉每事裁抑之,遇其緹騎作奸者,訊治加等。
dá shén hèn, mì zhēn qí zuì, jiǔ wú suǒ de, shì jí bào bìng wù cháo cān, shàng yǐ lì sòng yù, dá xuǎn zú zhī jiǎo jiàn zhě tòng chuí zhī, jǐ sǐ bǐ hái zhí, rén qiě wèi rào zhǐ yǐ, zhí fǎ mí jùn. chū wèi guǎng dōng qiān shì, yǐ gōng shēng fù shǐ, xún suǒ bù huì cháo dào zài qǐ, shēn zì bó zhàn, mò yú zhèn. fāng chū shī shí, yǒu kào shī fèi qiān jīn, yòng jǐn shí zhī sān, zhǔ zhě míng yú wén, lián jí pín wú guī zhuāng, jǔ yǐ jiè qí pū. shì yè pū zhī fù hū chū zuò táng huáng, hū lì zú zuò jí shēng dà hū yuē: jí wèi wǒ zhào xià xiàn zhǎng lái. shì hú qiān shì shǔ shāo jìn, wén qí yì xiān zhì, hū dèng mù yuē: fēi yě. é ér xià zhì, nǎi qǐ yī yuē: bù nìng suī sǐ, shòu guó ēn hòu wú suǒ hèn, dì hèn yú wén bù zhī wǒ xīn, yǐ suǒ shèng guān tǎng fù wǒ jiā. suī cǐ zhōng wú kě gōu xiào, wǒ níng néng shòu wū dì xià hū? yǔ qì jí pū dì, jì wú tā yǔ yǐ. qí lián jìn rú cǐ, shì gài tiān zhí qí xìng. ruò shì zhī mò lì, qí zuò guǐ yì bì tōng bāo jū yě.
達甚恨,密偵其罪,久無所得,適吉暴病誤朝參,上以例送獄,達選卒之矯健者痛捶之,幾死;比還職,人且謂繞指矣,執法彌峻。出為廣東僉事,以功升副使,尋所部惠潮盜再起,身自搏戰,歿於陣。方出師時,有犒師費千金,用僅十之三,主者名余文,憐吉貧無歸裝,舉以界其仆。是夜仆之婦忽出坐堂皇,呼隸卒作吉聲大呼曰:「亟為我召夏憲長來。「適胡僉事署稍近,聞其異先至,忽瞪目曰:「非也。「俄而夏至,乃起揖曰:「不佞雖死,受國恩厚無所恨,第恨余文不知我心,以所剩官帑付我家。雖此中無可鈎校,我寧能受汙地下乎?「語訖即仆地,寂無他語矣。其廉勁如此,是蓋天植其性。若世之墨吏,其作鬼亦必通苞苴也。
fān niè guān jiān liǎng shěng jìn rì liǎng jī tiān sī dào, duō yǐ jìn jī èr sī guān dài xián, cǐ lǐ shì zhī dé bù rán. wéi hóng zhì jiǔ nián, hú guǎng yòu bù zhèng sī táo lǔ, yǐ gōng shēng běn shěng zuǒ bù zhèng, jiān guǎng dōng àn chá sī fù shǐ, dài guǎn guǎng dōng lǐng dōng dào. yǐ chǔ zhōng zhèng zhèng zì jù xiě běn bǔ guān jiān rèn yuè shěng fēn xún, cǐ guān zhì suǒ wú, yì shì tǐ yì bù biàn, qián cǐ hòu cǐ, jù wèi jiàn qí bǐ. shí zhèng jí zhì zhī shì, bì fēi wěn jiù zhāng, qí zhōng dìng yǒu shuō. tiān shùn chū, shùn tiān fǔ xué jiào shòu shào yù shēng yún nán tí xué qiān shì, jiān dū guì zhōu xué xiào, shì shí qián shì, shàng fù shì yú diān shěng yě.
【藩臬官兼兩省】近日兩畿添司道,多以近畿二司官帶銜,此理勢之得不然。惟弘治九年,湖廣右布政司陶魯,以功升本省左布政,兼廣東按察司副使,帶管廣東嶺東道。以楚中正正字據寫本補官兼任粵省分巡,此官制所無,抑事體亦不便,前此後此,俱未見其比。時正極治之世,必非紊舊章,其中定有說。天順初,順天府學教授邵玉升雲南提學僉事,兼督貴州學校,是時黔士,尚附試於滇省也。
zhěng chì bīng bèi zhī shǐ bīng bèi guān zhī shè, shǐ yú hóng zhì shí èr nián. qí shí mǎ duān sù wén shēng wèi běn bīng, jiàn yì chuàng lì cǐ guān, ér liú wén jìng jiàn zài nèi gé, zé lì yīn yǐ wèi bù kě. mǎ zhí zòu yù jiān, běn nián bā yuè shǐ shè jiāng xī jiǔ jiāng bīng bèi guān yī yuán. gài yǐ jiǔ jiāng jì guǎn jiāng fáng, yòu zǒng xiá pó yáng hú fáng, gù tè yǐ zhuān chì lìng àn chá sī guān lǐng zhī. jì zé hú guǎng zhī jiǔ yǒng guǎng xī zhī fǔ jiāng guǎng dōng zhī qióng zhōu sì chuān zhī wēi mào, jiē tiān shè bīng bèi, gài jiē biān fāng, duō shǔ yí dì yě. qí shí shì jì běn bù qīng, cǐ hòu yǐ jiàn tiān shè. zài zhèng dé jiān, liú kòu liú liù děng qǐ, zhōng yuán jiē shè lì yǐ. zhì jiā jìng mò nián, dōng nán wō shì rì jí, yú shì jiāng zhè mǐn guǎng zhī jiān, fán wèi fēn xún zhě wú bù dài zhěng chì bīng bèi zhī xián. qí shǐ yù lóng qí bǐng yǐ qián zhì wǔ chén, xùn xí zhàn shì, yòng fáng bù yú, yì fēi bù měi. dàn chéng píng rì jiǔ, réng rú shǒu tǔ zhī lì, wú biāo bīng kě liàn, wú jūn xiǎng kě zhī. suī pǔ tiān jiē yún bīng bèi, ér wèn qí zhěng chì zhě hé shì, jí zài shì zhě yì máng rán yě.
【整飭兵備之始】兵備官之設,始於弘治十二年。其時馬端肅(文升)為本兵,建議創立此官,而劉文靖(健)在內閣,則力陰以為不可。馬執奏愈堅,本年八月始設江西九江兵備官一員。蓋以九江既管江防,又總轄鄱陽湖防,故特以專敕令按察司官領之。繼則湖廣之九永、廣西之府江、廣東之瓊州、四川之威茂,皆添設兵備,蓋皆邊方,多屬夷地也。其時事寄本不輕,此後以漸添設。在正德間,流寇劉六等起,中原皆設立矣。至嘉靖末年,東南倭事日棘,於是江、浙、閩、廣之間,凡為分巡者無不帶整飭兵備之銜。其始欲隆其柄以鈐制武臣,訓習戰士,用防不虞,意非不美。但承平日久,仍如守土之吏,無標兵可練,無軍餉可支。雖普天皆雲兵備,而問其整飭者何事,即在事者亦茫然也。
yǐn xiàn shǐ jiā jìng wù xū jìn shì yǐn lún, shān dōng qí hé xiàn rén yě, yǐ jì jī qí shè guān yī shí. jí bà xiàn shǐ jiā jū, qí zi bǐng héng cóng róng, lì guān zǒng bīng, dāng dé yí ēn, yǐn zhé shòu qí fēng gào, gǎi fú xī dài shī bǔ, chū yè bīn kè. xiān dà jiǎo shí fēn fān qí dì, lǚ yǔ wǎng hái. bǐng héng hòu zhì dà shuài. lǚ lì zhàn gōng.
【尹憲使】嘉靖戊戌進士尹綸,山東齊河縣人也,以技擊騎射冠一時。及罷憲使家居,其子秉衡從戎,歷官總兵,當得貤恩,尹輒受其封誥,改服犀帶獅補,出謁賓客。先大佼時分藩其地,屢與往還。秉衡後至大帥。屢立戰功。
xú fāng bó sǐ shì jiā jìng èr shí bā nián jǐ yǒu, guì xī xià xiàng gōng yǐ fù tào shì fú fǎ, tiān xià āi ér xiào zhī. cì nián gēng xū, zé qí tóng lǐ yòu yǒu yī shì, wèi yuán jiāng xú fāng bó yě. xú míng yuè, yì guì xī xiàn rén, shǎo yǔ xià cái míng xiāng yà, lì guān yún nán yòu bù zhèng sī, zhí yuán jiāng fǔ tǔ shě nà jiàn chàng luàn, shì qí zhǔ zhī fǔ nà xiàn, duó qí yìn, xiào jù nì tú, gōng jié zhū zhōu xiàn, fǔ àn guān hú kuí lín yīng jī zǒng bīng mù cháo bì bù néng yù, fēi shí shàng biàn, shàng xià bīng bù yì, huì shī tǎo zhī. cháo bì nǎi yǔ xīn fǔ chén shí jiǎn, diào jí wǔ dìng běi shèng yì zuǒ děng tǔ hàn guān bīng, fēn wǔ shào jìn jiǎo. nà jiàn yáng wèi shùn mìng, qiǎn qí xiān suǒ shōu xì jīng lì zhāng wéi, wěi chú yú jiān jūn qiān shì wáng yǎng hào, wáng yí zhī bù gǎn wǎng. shì yuè yǐ dū xiǎng zhì jūn, wén qí yán qǐng xíng, yù zì yǐ wèi gōng, chū yuē cì rì jí miàn fù chū jiàng, zhòng jiē lì jiàn, wèi cǐ zhà bù kě xìn yuè yù nù, jiān bù cóng, rú qī fù zhī. bǐ zhì yuán jiāng fǔ nán mén wài, jiàn bù chū, fāng ā zé jiān, xiàng mǎ fú bīng qí fā, yuè jí zuǒ yòu jiē sǐ. yáo ān fǔ tǔ guān gāo hú fèn shēn lì jiù, yì zhàn mò, zì cǐ jiāo bīng lián suì, bù néng miè. huì jiàn sǐ, zhū qiú huǐ guò, gù nà xiàng shú zuì, shì zōng yì yàn jiǔ yì pí xī nán, suì bà bīng. yǒu zuò shī diào xú zhě yún: kě lián èr pǐn chéng xuān shǐ, zhǐ zhí yuán jiāng xiàng bā tiáo. yì yù cháo yú xī yě. xú sù jiǎng dào xué, zài shì tú yì fù shí yù, nǎi qí tān gōng xǐ shì, yǔ xià tóng kē, yī zé máo tǔ rè zhōng, yī zé jié yuè zài wàng, huò láng jí dū shì, huò jì fěn xíng jiān, yòu zài yī yì yī shí, zú wèi hòu lái yōng rén wàng xiǎng zhī jiè. xú hào bō shí, zì míng wáng wén chéng gāo zú, jiān wén wǔ cái, zhì jīn yǒu chēng zhī zhě.
【徐方伯死事】嘉靖二十八年己酉,貴溪夏相公以復套事伏法,天下哀而笑之。次年庚戌,則其同里又有一事,為元江徐方伯也。徐名樾,亦貴溪縣人,少與夏才名相亞,歷官雲南右布政司,值元江府土舍那鑒倡亂,弒其主知府那憲,奪其印,嘯聚逆徒,攻劫諸州縣,撫按官胡奎林(應箕)、總兵沐朝弼不能御,非時上變,上下兵部議,會師討之。朝弼乃與新撫臣石簡,調集武定北勝亦佐等土漢官兵,分五哨進剿。那鑒佯為順命,遣其先所收系經歷張維,偽除於監軍僉事王養浩,王疑之不敢往。適樾以督餉至軍,聞其言請行,欲自以為功,初約次日即面縛出降,眾皆力諫,謂此詐不可信樾愈怒,堅不從,如期赴之。比至元江府南門外,鑒不出,方呵責間,象馬伏兵齊發,樾及左右皆死。姚安府土官高鵠奮身力救,亦戰歿,自此交兵連歲,不能滅。會鑒死,諸酋悔過,顧納象贖罪,世宗亦厭久役疲西南,遂罷兵。有作詩吊徐者云:「可憐二品承宣使,只值元江象八條。「亦寓嘲於惜也。徐素講道學,在仕途亦負時譽,乃其貪功喜事,與夏同科,一則茅土熱中,一則節鉞在望,或狼籍都市,或薺粉行間,又在一邑一時,足為後來庸人妄想之戒。徐號波石,自名王文成高足,兼文武才,至今有稱之者。
wáng dà cān guó wō yǐ mǎo, wō zhì hé jùn jié cáo zú, chǐ qí yī nì jīng ruì yú kōng zhōu, lìng mǐn rén xiàng dào zhě fù bǎn qiān zhōu, jiē bù zhī qí wō yě. bǐ zhì wáng jiāng jīng, lí chéng yǐ sān shè, jù luò fán shù, nǎi qì zhōu yì yī, cāo dāo fén jié, jū mín bēn sàn, lǎo ruò fù nǚ bīng sǐ mí wàng, zhì yǒu quán jiā zāo rèn zhě. yú wài zǔ wáng huì quán dà cān shǒu shě dú bù qù, nì yǐn chù, kàn wō wǎng lái zōng jī, bǐ qí xuān bǎo jiāng xíng, zhòng jiē xiān fā, dú yī hàn zhě diàn hòu, hùn yú kōng shì, jiě dāo zhì yú páng, dà cān hū yuè chū, duó qí dāo cì zhī wō sàng yuán, yóu fèn qǐ zài pū, yuán jīng xiǎo kǒu, fū rú yǒu qī, zhēn kuí zéi yě.
【王大參馘倭】乙卯,倭至禾郡劫漕卒,褫其衣匿精銳於空舟,令閩人向道者負板牽舟,皆不知其倭也。比至王江涇,離城已三舍,聚落繁庶,乃棄舟易衣,操刀焚劫,居民奔散,老弱婦女兵死彌望,至有全家遭刃者。餘外祖王會泉大參守舍獨不去,匿隱處,瞰倭往來蹤跡,比其瑄飽將行,眾皆先發,獨一悍者殿後,溷於空室,解刀置於旁,大參忽躍出,奪其刀刺之;倭喪元,猶奮起再仆,圓睛小口,膚如黝漆,真魁賊也。
chí xiàn hú dū fǔ dà xǐ, jí chù yǐ bì jiāng, jiān bù cóng, jǐn shòu shǎng guī. qí hòu dēng jiǎ dì, tán zhě měi qí dǎn yǒng, zhé miàn chì bù dá, réng jiè hòu shēng, wù xué wǒ lǚ hǔ xū.
持獻胡督府大喜,即處以裨將,堅不從,僅受賞歸。其後登甲第,談者美其膽勇,輒面赤不答,仍戒後生,勿學我捋虎鬚。
bù àn èr sī guān zǔ zōng cháo zuì zhòng bù àn èr sī guān, zhī fǔ fán yǒu quē, bì dà chén bǎo jǔ bù sì kē dào guān yǒu cái wàng zhě jū zhī. yǐ gù tiān shùn yǐ qián, fán bù zhèng sī àn chá sī jiàn cháo, jù xù jīng guān èr pǐn sān pǐn zhī mò, jīn míng jiàng běn jiē yī jí lì yǐ.
【布按二司官】祖宗朝最重布按二司官,知府凡有缺,必大臣保舉部寺科道官有才望者居之。以故天順以前,凡布政司按察司見朝,俱序京官二品三品之末,今明降本階一級立矣。
yòu jù zuò jiào kāi gùn, jīn zé dǎo yǐ chǐ chuí cè mǎ dài yǎn shā, yǔ jīng shī mù liáo wú yì yǐ. yóu yì jīn shàng chū nián yǐ hài, jīn sī mǎ sòng tóng jiāng yīng chāng yǐ lì kē zuǒ gěi shì shēng jì nán fǔ zhī fǔ, shí xiān dà fù yǐ jì nán shǒu dào rù hè wàn shòu, sòng lái jiàn yú dǐ zhōng, zhí lǐ shén gōng, jí tóng shí dǐ rèn, wú jǐ wēi yùn sè. cì nián bǐng zǐ, jīn tài zǎi lǐ duì quán dài yǐ lǐ kē dōu gěi shì shēng shǎn xī cān zhèng, zì mó yǎn huā jīn dài shì rén, mǒu hé dé ér kān cǐ? shì shí shàng cún gǔ dào, jīn yán lù shì wài zhuǎn rú zhǎng liú ān zhì, dòng sè xiàng zhēng, qiě yǐ cǐ cǐ zì jù xiě běn bǔ, dìng bǐng quán zhī xié zhèng. jí jǐ chǒu nián, jīn sī tú zhāng yuán chōng yǎng méng yǐ hù kē dōu gěi shì shēng hé nán cān zhèng, yì bù miǎn shāo jiàn yán miàn, cǐ gōng fēi jì guān jué zhě, dàn zhòng nèi qīng wài, qí shì jī chéng ěr. ruò xīn chǒu nián, yù shǐ zhào wén bǐng yǐ shēng fù shǐ yù sǐ yǐ sì nián, gěi shì zhōng zhào dòu yǐ shēng cān yì, kàng shū zì biàn, fēn fēn lǚ yán, yòu bù zú yán yǐ.
又俱坐轎開棍,今則導以尺垂策馬帶眼紗,與京師幕寮無異矣。猶憶今上初年乙亥,今司馬宋桐江(應昌)以吏科左給事升濟南府知府,時先大父以濟南守道入賀萬壽,宋來見於邸中,執禮甚恭,即同時抵任,無幾微慍色。次年丙子,今太宰李對泉(戴)以禮科都給事升陝西參政,自摩弇花金帶示人,「某何德而堪此?「是時尚存古道,今言路視外轉如長流安置,動色相爭,且以此此字據寫本補,定秉銓之邪正。即己丑年,今司徒張元沖(養蒙)以戶科都給事升河南參政,亦不免稍見顏面,此公非計官爵者,但重內輕外,其勢跡成耳。若辛丑年,御史趙文炳以升副使郁死;乙巳年,給事鍾兆斗以升參議,抗疏自辨,紛紛屢言,又不足言矣。
jī fǔ fēn dào jīn shàng wù zǐ jǐ chǒu jiān, yǐ nán zhí lì sì fǔ, zài jiāng nán zhě zhǐ yī bīng bèi dào chén, ér nán běi yù shǐ xún fāng zhì zhě fán qī, chà dào chén péi xún, zhòu yè bù dé xiū xī, gèng wú xiá zhì suǒ bù dào shì. jiàn yì zhě yù xī wèi èr dào, yòu yí jī fǔ bù biàn gē liè, chí huí wèi guǒ. shì shēn wáng èr xiàng gōng zài kuí dì, wèi sāng zǐ lì rèn zhī, shǐ fēn dào wèi èr. jìng bù zhī tài zǔ shí yǐ yǒu gù shì yě. hóng wǔ niàn jiǔ nián, fēn tiān xià wèi sì shí èr dào, ér zhí lì jū qí liù: yuē huái xī dào, xiá fèng yáng lú zhōu èr fǔ, xú chú hé sān zhōu, tài pú sì zhōng dōu liú shǒu sī yuē huái dōng dào, xiá huái ān yáng zhōu èr fǔ, liù hé xiàn, liǎng huái yùn sī yuē sū sōng dào, xiá sū zhōu sōng jiāng èr fǔ yuē jiàn ān huī dào, xiá chí zhōu ān qìng huī zhōu sān fǔ yuē cháng zhèn dào, xiá zhèn jiāng cháng zhōu èr fǔ yuē jīng jī dào, xiá tài píng níng guó èr fǔ, guǎng dé zhōu jù róng lì shuǐ lì yáng sān xiàn. gài zǔ zhì fēn huà zhī míng bèi rú cǐ. yòu hóng xī yuán nián, shè xíng dū chá yuàn yú běi jīng, zhì lú lóng héng nán jì běi guǎng píng sì dào, měi dào zhì jiān chá yù shǐ sān yuán, dāng shí qū huà nán běi liǎng dōu, shì wài fān jiā xiáng. cǐ liǎng cháo gù shì, dāng jīn jiàn bái zhě, huò wèi jǐn zhī yě. shí jiāo zhǐ wèi shī, dū chá yuàn yǒu shí sì dào, yòu zhì sì dào, gài shí bā dào yù shǐ yǐ. jīn rén dàn zhī shí sān dào yù shǐ ěr.
【畿輔分道】今上戊子、己丑間,以南直隸四府,在江南者止一兵備道臣,而南北御史巡方至者凡七,差道臣陪巡,晝夜不得休息,更無暇治所部道事。建議者欲析為二道,又疑畿輔不便割裂,遲回未果。適申王二相公在揆地,為桑梓力任之,始分道為二。竟不知太祖時已有故事也。洪武廿九年,分天下為四十二道,而直隸居其六:曰淮西道,轄鳳陽、盧州二府,徐、滁、和三州,太僕寺中都留守司;曰淮東道,轄淮安、揚州二府,六合縣,兩淮運司;曰蘇松道,轄蘇州、松江二府;曰建安徽道,轄池州、安慶、徽州三府;曰常鎮道,轄鎮江、常州二府;曰京畿道,轄太平、寧國二府,廣德州、句容、溧水、溧陽三縣。蓋祖制分畫之明備如此。又洪熙元年,設行都察院於北京,置盧龍、恆南、冀北、廣平四道,每道置監察御史三員,當時區畫南北兩都,視外藩加詳。此兩朝故事,當今建白者,或未盡知也。時交址未失,都察院有十四道,又置四道,蓋十八道御史矣。今人但知十三道御史耳。
xiàn chén zuì zhé shì rén dé zuì, biān guǎn wèi shù zú zhě duō yǐ, wèi yǒu yí zhī lì yì zhě. guó chū yì huò chōng lì yǐ rǔ zhī, wèi jǐ zhé fù shōu lù. ruò yǒng lè jiān, jiāng xī àn chá shǐ zhōu guān zhèng yǒu zuì, zhé wèi hé jiān fǔ yì fū zhèng dé jiān, xún àn xú huái yù shǐ xuē fèng míng yǐ yǔ wǔ guān yǐn jiǔ tóu hú, zhé wèi suǒ zhì xú zhōu gōng shǒu. xiàn chén zhī rǔ, wèi yǒu zhì shì zhě. jí qí gū zì qǔ, yì fēi dài shì tǐ yǐ.
【憲臣罪謫】士人得罪,編管為戍卒者多矣,未有夷之隸役者。國初亦或充吏以辱之,未幾輒復收錄。若永樂間,江西按察使周觀政有罪,謫為河間府驛夫;正德間,巡按徐淮御史薛鳳鳴以與武官飲酒投壺,謫為所治徐州弓手。憲臣之辱,未有至是者。即其辜自取,亦非待士體矣。
lóng jūn yáng shǎo cān xuān chéng shěn hàn zhuàn jūn diǎn mào xué, yǐ jiàn zhǐ duó qíng wǔ jiāng líng yì, rán nèi kuì qí yán, yòu wú zhào liǎng mén shēng yǐ pàn zhī, zhào zhāng xí zhū cí chén, yòu yǐ yǒu wéi yán zhé qù, lǜ guǎn liáo zhī yuàn yě. lǚ lìng qí zi biān xiū sì xiū zhì shū wèi jiè, cù qí hái cháo. shěn yì wèi jué, shì yǒu xuān chéng kuáng shēng wú shì qī zhě, cǎo yī shū yù guī jiāng líng, biàn shì suǒ zhī, rén jiē wèi wēi zhī, rán shí diào qí zì xuàn, chū wèi cháng tóu jīng dǐ yě. wéi shí yòu yǒu wú lài qīng jīn wáng zhì zhě, tóng yī chì lì, wěi zào hǎi zhōng chéng ruì shū, chǒu dǐ jiāng líng, kè yìn biàn shòu, cǐ bù guò yù bó jiǔ shí zī ěr. shí, cāo jiāng hú dōu yù shǐ jiǎ dé zhī dà xǐ, yǐ wèi qí huò kě jū, bǔ shì qī rù yù, xié lìng zhāo chēng wèi mào xué suǒ zào, zhuǎn shòu shì qī zhě. wèn guān wèi tài píng fǔ jiāng fáng tóng zhī lóng zōng wǔ, sù yǔ shěn shàn, lì biàn yú hú zhōng chéng bù néng dé. hú nǎi xiān qǐng jiāng líng, yún jí lù zhāng fā qí shì, jiāng líng jù zhū lián bù kě jiě, huí jiǎn yǒu gū bì zhàng xià zhī yǔ, hú suì mìng jǐn zhī yù zhōng, shěn shǐ dé miǎn. hòu wú qī gòng shì shēng yuān, hú shù guì zhōu, lóng shí yǐ zì hú guǎng cān zhèng bà guī, yì lùn shù yuè dōng. xiān shì shì qī sǐ shí, jí yǒu yì lóng zhě, shěn gǎn qí qū quán, féng rén jí míng qí bù rán, qiě lǚ xiàng dāng lù bái qí yuān. huì xiān bìng zú, shì bù dé xuě, lóng jìng lǎo yú wǔ, jīn shàng zài. lóng yǔ luó kuāng hú gěi shì wèi yīn jiā, yǔ zōu nán gāo lì bù yì hòu shàn. liǎng gōng jù zhèng rén, fēi kěn làn jiāo zhě.
【龍君楊少參】宣城沈翰撰君典(懋學),以諫止奪情忤江陵意,然內愧其言,又吳、趙兩門生已叛之,趙、張、習諸詞臣,又以有違言謫去,慮館僚之怨也。屢令其子編修(嗣修)致書慰藉,促其還朝。沈亦◆◆未決,適有宣城狂生吳仕期者,草一書欲規江陵,遍示所知,人皆為危之,然實釣奇自炫,初未嘗投京邸也。維時又有無賴青衿王制者,同一斥吏,偽造海中丞(瑞)疏,醜詆江陵,刻印遍售,此不過欲博酒食資耳。時,操江胡都御史(檟)得之大喜,以為奇貨可居,捕仕期入獄,脅令招稱為懋學所造,轉授仕期者。問官為太平府江防同知龍宗武,素與沈善,力辨於胡中丞不能得。胡乃先請江陵,雲即露章發其事,江陵懼株連不可解,回柬有「姑斃杖下「之語,胡遂命盡之獄中,沈始得免。後吳妻貢氏聲冤,胡戍貴州,龍時已自湖廣參政罷歸,亦論戍粵東。先是仕期死時,即有議龍者,沈感其曲全,逢人即明其不然,且屢向當路白其冤。會先病卒,事不得雪,龍竟老於伍,今尚在。龍與羅匡湖給事為姻家,與鄒南皋吏部亦厚善。兩公俱正人,非肯濫交者。
féng yǎng qín dà cān xīn mǎo shùn tiān xiāng shì, féng zōng bó zuó ān qí shí yǐ yù dé wèi zhèng zhǔ kǎo, jí dé chén zǔ gāo chūn qiū juǎn ér zhì zhī zhě. shí qí zūn rén yǎng qín zi lǚ yǐ shān xī cān zhèng, bèi bīng yì zhōu, yǔ guǎn chǎng gōng bù zhǔ shì xiàng yuán chí dé zhēn, yàn yǐn fāng qià, shì jīng shī rén lái, zōng bó jì zhì shì lù jí jiā bào, fāng fā fēng dú shù xíng, jí dà shēng ā lì, qiě huān hèn yuē: féng shì cóng cǐ bù sì yǐ! xiàng guài wèn qí gù, yǎng qín yuē: wú ér shū lái, yún yǐ xián yí yì chén shēng bǎng shǒu, ruò gù zì wèi gōng míng dì, qí rú cǐ zi gōng míng hé? yīn duō duō bù xiū, suì bà jiǔ bié qù, dà cān wèi jǐ yì yǐ bìng xiè shì yǐ. cǐ xiàng qīn wèi yú yán zhě.
【馮仰芹大參】辛卯順天鄉試,馮宗伯琢庵(琦)時以諭德為正主考,即得陳祖皋春秋卷而置之者。時其尊人仰芹(子履)以山西參政,備兵易州,與管廠工部主事項元池(德禎),宴飲方洽,適京師人來,宗伯寄至試錄及家報,方發封讀數行,即大聲呵詈,且歡恨曰:「馮氏從此不祀矣!「項怪問其故,仰芹曰:「吾兒書來,雲以嫌疑易陳生榜首,若固自為功名地,其如此子功名何?「因咄咄不休,遂罷酒別去,大參未幾亦以病謝事矣。此項親為余言者。
yán yùn shǐ tiān xià liù zhuǎn yùn shǐ lǐ cuó zhèng, ér liǎng huái yán kè, jū wǔ yùn sī zhī dà bàn, qí shì quán zuì fán jù, xiān cháo jí zhòng cǐ guān. yǒng lè jiān, píng liáng zhī fǔ hé shì yīng yǐ xún liáng dì yī, tè shēng liǎng huái yùn shǐ, zhòng kě zhī yǐ. sì hòu gěng qīng huì yǐ gù dū yùn zhuǎn shì láng, réng chū lǐ yán fǎ, lì cháo jiē tè chà dōu zhuǎn yùn shǐ dǒng qí shì. jiā jìng jiān, qīng rú páng xīng ān shàng péng, zhuó rú yān jiàn quán mào qīng, jù zhōng chéng lì rèn.
【鹽運使】天下六轉運使理鹺政,而兩淮鹽課,居五運司之大半,其事權最繁鉅,先朝極重此官。永樂間,平涼知府何士英以循良第一,特升兩淮運使,重可知矣。嗣後耿清惠以故都運轉侍郎,仍出理鹽法,歷朝皆特差都轉運使董其事。嘉靖間,清如龐惺庵(尚鵬),濁如鄢劍泉(懋卿),俱中丞蒞任。
gù shàng xià xiāng ān, bù zhì dà jué liè. zì lóng qìng chū shǐ bà dà chén bù qiǎn, guī zhòng xún yán yù shǐ jí yán fǎ dào, yú shì yùn shǐ zhī quán rì xuē, tǐ rì xuē. qiě quán dì yǐ chù zhī fǔ zhī xià kǎo zhě, zhòu zǐ yǐ kē wǎng wǎng dé zhī, rén yì bù fù zì ài, ér cuó zhèng rì huài yǐ.
故上下相安,不致大決裂。自隆慶初始罷大臣不遣,歸重巡鹽御史及鹽法道,於是運使之權日削,體日削。且銓地以處知府之下考者,胄子乙科往往得之,人亦不復自愛,而鹺政日壞矣。
jīn shàng yòng yán guān jiàn yì, mìng zhòng yùn zhǎng zhī quán, qiě lóng qí tǐ mào bǐ fān niè, dé yǔ yán fǎ dào kàng lǐ, tè xuǎn lián lì shí chǔ yáng kūn yù chōng zhī, shí gù shǒu sū zhōu shǒu shào xìng yǐ qīng guān hǎi nèi zhě. shí zhì ér shì yù dào chén bù wèi lǐ, lè lìng zhǎng guì tíng cān rú jiù yí, shí huì hèn guà guān qù, jì zhī zhě fǔ shǒu fú yè yì bēi xià yǐ. zhì xīn hài nián, wú jùn yǒu féng guì hǎi shèng diǎn zhě, xīn chǒu jìn shì, yóu zhāng dé shǒu qiān shì guān, ér tóng jùn yī dà cān, yǐ cáo chǔ dào zhì yáng zhōu, guài féng xiū yè bù zhí shǔ lǐ, chì zhī chū, zhuǎn wén fǔ àn dàn zhī, féng suì zhé qù, yī shí hài yì. yùn zhǎng wèi yán dào suǒ xiá, chēng shǔ yóu yǒu shuō, zhì cáo chǔ yǔ yùn kè hé guān, ér kē zé nǎi ěr? qǐng nián dīng sì, hù kē gěi shì zhōng gěi shì zhōng sān zì jù xiě běn bǔ, shāng děng xuān zhōu zuò jiàn bái, tè zhòng yán zhèng, zé hù bù láng yuán cāng rú shì zhèn lǐ qí shì, ér yǐ àn chá fù shǐ xián chēng shū, lǐ yán fǎ zhǎng yùn shǐ zhī yìn, bìng yán dào yùn zhǎng wèi yī guān. yuán shǐ de xíng qí yì, ér liǎng huái kùn shāo lín yǐ.
今上用言官建議,命重運長之權,且隆其體貌比藩臬,得與鹽法道抗禮,特選廉吏石楚陽(昆玉)充之,石故守蘇州守紹興以清冠海內者。石至而侍御道臣不為禮,勒令長跪庭參如舊儀,石恚恨掛冠去,繼之者俯首伏謁益卑下矣。至辛亥年,吾郡有馮桂海(盛典)者,辛丑進士,由彰德守遷是官,而同郡一大參,以漕儲道至揚州,怪馮修謁不執屬禮,叱之出,轉聞撫按彈之,馮遂謫去,一時駭異。運長為鹽道所轄,稱屬猶有說,至漕儲與運課何關,而苛責乃爾?頃年丁巳,戶科給事中給事中三字據寫本補,商等軒(周祚)建白,特重鹽政,擇戶部郎袁滄孺(世振)理其事,而以按察副使銜稱疏,理鹽法掌運使之印,並鹽道運長為一官。袁始得行其意,而兩淮困稍璘矣。
yuán gù cái lì, yǔ shí chǔ yáng jù chǔ zhī huáng zhōu rén, shí jīn yǐ zhōng chéng zài gào.
袁故材吏,與石楚陽俱楚之黃州人,石今以中丞在告。
xiāng shēn jiàn jiān sī lǐ yǎn zhōu wèi xiāng dài fū yè fǔ tái bù zhèng sī guān jí fǔ zhōu xiàn, yí yǐ bù mín lǐ, qū páng mén, zǒu dōng jiē jiàn xún àn àn chá sī guān, zé rù zhōng mén, zǒu yǒng dào, yǐ shǒu tǔ yǔ chí xiàn zhě běn yǒu běn yǒu èr zì jù xiě běn bǔ, fēn bié yě. rán dāng shí yǐ bù néng xíng yǐ. jìn nián yǐ lái, zé fǔ àn shì quán bù shū, ér fān niè zhī guān, shí jiǔ jiē bǐ cǐ hù jiān, shú fēn qí wèi shǒu wèi xún zhī yì zhí, ér gè xíng yī lǐ yě. jí rú yǎn zhōu zhī xiāng wèi sū zhōu, zhǐ yī bīng dào, shì yí yǐ xiàn lǐ bié dài zhī yǐ. dàn bǐ zhōng bīng shǐ yī quē, zé sū zhōu shǒu dài shè qí shì, cǐ jì tǎng yī shí liǎng yè, zé chí yǒng yú dào shǔ, ér fǎn tíng qū yú fǔ xiè, yì lǐ shì zhī nán tōng zhě. shì yǒu gǔ xíng zhī, ér jīn bì bù kě xíng, cǐ yì qí yī yě. yòu cáo chǔ dào suī xiá qī shěng, jǐn guī cáo wù, tā wú suǒ yù. xīn hài rén zǐ jiān, wú xiāng yǒu yī rén wèi cǐ guān, zàn guò lǐ zhōng, lè lìng fǔ xiàn xíng shǔ lǐ, yú shì běn fǔ guǎn liáng tōng pàn zhǎng guì, gè xiàn guǎn liáng chéng kòu tóu, yú guān yǐ bàn shǔ tíng cān, yóu yàng yàng bù yuè. cǐ liàng xiǎo yì yíng, wàng zì zūn dà, wú zú guài zhě. yòu rú yǐ qián jiā jìng bǐng chén dīng sì jiān, cí jī zhào shǎo bǎo yǐ shì shī zhì zhè, zuò tái shòu liǎng sī yǐ xià fú yè, bù bì yán, ér tóng lǐ xiāng shēn yì yì zhī shǐ páng qū, shí wǔ lín gāo wén duān yí yǐ shǐ guān zài jiā, dú zhōng chí qí yǒng dào, zhào suī fèn shén, wú yǐ nán yě, zǒng yì dǒu shāo zhī qì ěr.
【鄉紳見監司禮】弇州謂鄉大夫謁撫台布政司官及府州縣,宜以部民禮,趨旁門,走東階;見巡按按察司官,則入中門,走甬道,以守土與持憲者本有本有二字據寫本補,分別也。然當時已不能行矣。近年以來,則撫按事權不殊,而藩臬之官,十九皆彼此互兼,孰分其為守為巡之異職,而各行一禮也。即如弇州之鄉為蘇州,止一兵道,是宜以憲禮別待之矣。但彼中兵使一缺,則蘇州守代攝其事,此際倘一時兩謁,則馳甬於道署,而反庭趨於府廨,亦理勢之難通者。事有古行之,而今必不可行,此亦其一也。又漕儲道雖轄七省,僅珪漕務,他無所預。辛亥、壬子間,吾鄉有一人為此官,暫過里中,勒令府縣行屬禮,於是本府管糧通判長跪,各縣管糧丞叩頭,余官以半屬庭參,猶怏怏不悅。此量小易盈,妄自尊大,無足怪者。又如以前嘉靖丙辰丁巳間,慈雞趙少保以視師至浙,坐檯受兩司以下伏謁,不必言,而同里鄉紳亦抑之使旁趨,時武林高文端(儀)以史官在家,獨中馳其甬道,趙雖忿甚,無以難也,總亦斗筲之器耳。
fǔ xiàn
○府縣
zhī fǔ cì chì jīn rén chuán shuō: sū zhōu zhī fǔ kuàng zhōng, yǐ lì yuán qǐ jiā shǒu jùn, fèng xuān zōng huáng dì chì, dé pián yí xíng shì, yǐ wèi yì diǎn. qí shuō chéng shì. rán qí shí bù zhǐ kuàng zhōng yī rén. gài xuān dé sān nián, shàng wén jùn shǒu xī yóu zī gé, duō bù chēng rèn, shì lì bù què shǒu jiǔ yuán, mìng bù yuàn dà chén jǔ jīng guān lián néng zhě yòng zhī. yú shì lì bù shàng shū jiǎn yì děng jǔ lǐ bù láng zhōng kuàng zhōng děng jiǔ rén, jù shēng zhī fǔ, qí jùn wèi xī ān sōng jiāng cháng zhōu, wǔ chāng háng zhōu jí ān jiàn chāng wēn zhōu yǔ sū, jiē yào dì. nèi yù shǐ hé wén yuān dé wēn zhōu, qí hòu dà yòng wèi míng qīng. shì shí, jiǔ rén jiē cì chì, zhōng bù guò yún: gōng chāi rén wéi fǎ hài mín zhě, jí jù shí zòu wén suǒ shǔ guān zuò jiān hài mín zhě, jí tí jiě lái jīng. fēi rú jīn suǒ chuán, fán qí tóng liáo jiē dé ná wèn yě. zhōng dǐ rèn zhī cì nián, zòu wú xiàn xiàn chéng zhào jùn, huò rōng wú néng, qǐ sòng zhì jīng. qí mín qiān bā bǎi yú rén, sù yú xún fǔ shì láng chéng jūn zhōu chén, yán jùn shǒu fǎ fèng gōng, ài mín jí shì, jù shàn zhuàng, yīn běn fǔ jīng lì fù dé, yǒu qiú bù suí, yòu xū suǒ liáng zhǎng, jùn jìn bù yǔ, yīn fèn zèn yú zhī fǔ, gù yǒu cǐ bàng. chén jūn yǐ wén, shàng mìng àn chén hé zhī, guǒ rú mín yán, mìng jùn fù zhí, zhì dé yú fǎ. dū chá yuàn qǐng zhì zhōng wàng zòu zhī zuì, shàng yuē: cǐ zhōng wèi dé suǒ qī, dàn shī zhī bù chá ěr, gū jì qí guò. réng jiè zhōng jiā shèn. rán zé zhōng gù yī qīng tīng zào dòng rén yě. wú rén yǐ qí yì tú jiàn lì, néng yì háo qiáng, yī shí yù zhī guò qíng, liú chuán zhì jīn bù shuāi ěr. zhèng tǒng bā nián, sū zhōu zhī fǔ lǐ cóng zhì yì cì chì.
【知府賜敕】今人傳說:「蘇州知府況鍾,以吏員起家守郡,奉宣宗皇帝敕,得便宜行事,以為異典。其說誠是。然其時不止況鍾一人。蓋宣德三年,上聞郡守悉由資格,多不稱任,適吏部闕守九員,命部院大臣舉京官廉能者用之。於是吏部尚書蹇義等舉禮部郎中況鍾等九人,俱升知府,其郡為西安、松江、常州,武昌、杭州、吉安、建昌、溫州與蘇,皆要地。內御史何文淵得溫州,其後大用為名卿。是時,九人皆賜敕,中不過云:「公差人違法害民者,即具實奏聞;所屬官作奸害民者,即提解來京。「非如今所傳,凡其同僚皆得拿問也。鍾抵任之次年,奏吳縣縣丞趙浚,矐茸無能,起送至京。其民千八百餘人,訴於巡撫侍郎成均周忱,言浚守法奉公,愛民集事,俱善狀,因本府經歷傅得,有求不遂,又需索糧長,浚禁不與,因憤譖於知府,故有此謗。忱均以聞,上命按臣核之,果如民言,命浚復職,置得於法。都察院請治鍾妄奏之罪,上曰:「此鍾為得所欺,但失之不察耳,姑記其過。「仍戒鍾加慎。然則鍾固一輕聽躁動人也。吳人以其異途健吏,能抑豪強,一時譽之過情,流傳至今不衰耳。正統八年,蘇州知府李從智亦賜敕。
yī yì èr lìng guǎng xī qìng yuǎn fǔ xīn chéng xiàn, sòng gù yì yě, yuán yǐ tǔ guān mò bǎo wèi bā xiān tún qiān hù zhǎng zhī. guó cháo hóng wǔ chū, shè liú guān zhī xiàn, bà zhǎng bīng guān mò shì, xǐ jū xīn chéng jiè shàng. xuān dé yǐ hòu, yáo tóng bù jìng, zhī xiàn sū kuān bù shì shì, ér tóng lǎo wéi gōng qín děng, bǎo jǔ mò bǎo zhī yuán sūn mò jìng chéng wèi tǔ guān, zhào shòu jìng chéng tè xí zhī xiàn, shí yī yì èr lìng, quán bù xiāng tǒng. jì kuān wèi lìng zhě yì bù zhèn, shì bǐng jǐn rù tǔ guān zhǎng wò, liú guān tú bào yìn jū fǔ chéng. hóng zhì zhōng, dū chén zhèng tíng bǎo zòu gé tǔ guān, ér tǔ mù wéi juān děng, fāng wèi zhèn shǒu nèi chén sī rén, suì dú yòng tǔ guān yǐ zhì yú jīn.
【一邑二令】廣西慶遠府忻城縣,宋故邑也,元以土官莫保為八仙屯千戶掌之。國朝洪武初,設流官知縣,罷掌兵官莫氏,徙居忻城界上。宣德以後,猺獞不靖,知縣蘇寬不事事,而獞老韋公秦等,保舉莫保之元孫莫敬誠為土官,詔授敬誠特襲知縣,時一邑二令,權不相統。繼寬為令者益不振,事柄盡入土官掌握,流官徒抱印居府城。弘治中,督臣鄭廷寶奏革土官,而土目韋涓等,方為鎮守內臣私人,遂獨用土官以至於今。
fū yī yì běn wú èr lìng zhī lǐ, wú lùn yí liú yí tǔ, bì dú rèn nǎi wèi dé zhī. rán jīn rì zhī zhèng yǒu shèn yì zhě, jí yǐ yún nán yī shěng yán zhī, shěng huì zhī yún nán fǔ, suǒ shǔ ān níng zhōu, yǒu tǔ liú èr zhī zhōu qǔ jìng fǔ suǒ shǔ yōu yì lù liáng luó xióng sān zhōu, lì jiāng fǔ zhī jù jīn zhōu, yǔ zhí lì zhī běi shèng zhōu, gè yǒu zhī zhōu èr yuán lín ān fǔ níng zhōu, yǒu tǔ liú èr zhī zhōu èr yuán. é méng zì èr xiàn, gè yǒu tǔ liú èr zhī xiàn yòu dà lǐ fǔ wèi diān zhōng dì yī ào qū, shān shuǐ zhēn bǎo jiǎ tiān xià, ér suǒ shǔ dèng chuān zhōu, yǒu yī hé xìng tǔ guān, tóng yī liú guān, wèi liǎng zhī zhōu yún lóng zhōu yì rán, yún nán xiàn zhī xiàn, yǔ tǔ guān yáng xìng zhě. tóng wèi zhī xiàn, qí tā shěng bù jí kǎo zhě shàng duō yě. ruò jìn rì zé yǒu tǔ guān lì gōng, fǔ àn tí qǐng, jiā tǔ zhī fǔ xū xián, zhuān guǎn xún bǔ, qí gāi fǔ jǐn shǔ liú guān zhī fǔ. cǐ zhèng yǔ hóng zhì jiān xīn chéng xiàn xiāng fǎn. jīn yún nán zhū zhōu xiàn dà dǐ jiē rán, kuí zhī zhèng tǐ zhōng wèi guāi chuǎn, qǐ kě bǐ yí biān fú, bù wèi yī lí zhèng zāi? jiā jìng mò nián, wō huàn fāng chì, yǒu guāng lù zhāng huàn zhě, zòu qǐng měi xiàn tiān shè zhī xiàn shù yuán, shì zōng bù yǔn. fū diān bó yí yì pàn fú bù cháng, yǐ gù tǔ liú bìng shè, wèi yī shí quán yí jì, yǐ fēi diǎn zhì, nǎi zhì dōng nán cái fù yào dì, yì yù fǎng cǐ lì yǐ rǎo dì fāng, rú cǐ jiàn bái, bù méng shèng zhǔ qiǎn zé, yì xìng yǐ! tǔ guān fǔ zhōu xiàn yá mén, ruò jǐn tǔ rén yī yuán wèi zhèng guān zhǎng yìn, ér liú guān wèi zhī zuǒ èr jí shǒu lǐng zhě, jù shí qí lǐn xì, bù dé yǔ wén zhèng shì. wéi yún nán wǔ dìng fǔ wǎng nián wèi gǎi liú shí, zé yìn shǔ liú guān tóng zhī shǔ zhǎng, qí zhī fǔ bù guò sī xún bǔ zhī yì. jiā jìng zhōng nǚ tǔ guān qú shì zòu qǐng gǎi zhèng, shàng xià bù yì, tǔ zhī fǔ shǐ dé yìn. yòu guǎng xī fèng yì zhōu tǔ zhī zhōu gé hòu, yǐ liú guān zhōu pàn zhǎng yìn, zhì yí mín, zhì jīn bù gǎi.
夫一邑本無二令之理,無論宜流宜土,必獨任乃為得之。然今日之政有甚異者,即以雲南一省言之,省會之雲南府,所屬安寧州,有土、流二知州;曲靖府所屬麀益、陸涼、羅雄三州,麗江府之巨津州,與直隸之北勝州,各有知州二員;臨安府寧州,有土、流二知州二員;。峨蒙自二縣,各有土、流二知縣;又大理府為滇中第一奧區,山水珍寶甲天下,而所屬鄧川州,有一何姓土官,同一流官,為兩知州;雲龍州亦然,雲南縣知縣,與土官楊姓者。同為知縣,其他省不及考者尚多也。若近日則有土官立功,撫按題請,加土知府虛銜,專管巡捕,其該府盡屬流官知府。此正與弘治間忻城縣相反。今雲南諸州縣大抵皆然,揆之政體終為乖舛,豈可鄙夷邊服,不為一釐正哉?嘉靖末年,倭患方熾,有光祿章煥者,奏請每縣添設知縣數員,世宗不允。夫滇僰夷裔叛服不常,以故土、流並設,為一時權宜計,已非典制,乃至東南財賦要地,亦欲仿此例以擾地方,如此建白,不蒙聖主譴責,亦幸矣!土官府州縣衙門,若僅土人一員為正官掌印,而流官為之佐貳及首領者,俱食其廩餼,不得與聞政事。惟雲南武定府往年未改流時,則印屬流官同知署掌,其知府不過司巡捕之役。嘉靖中女土官瞿氏奏請改正,上下部議,土知府始得印。又廣西奉議州土知州革後,以流官州判掌印,治夷民,至今不改。
yī fǔ èr tuī guān běn cháo fǔ zuǒ tóng zhī tōng pàn wú dìng yuán, ér tuī guān zhǐ yī yuán, gài pǔ tiān jiē rán. wéi zhí lì zhī yǒng píng fǔ dài xián jì liáo zhū zhèn lǐ xíng, zé duō shè èr sān yuán lǒng yòu zhī lín gǒng èr fǔ, jiān yù yǒu shì, yì yú dū fǔ zhù zā zhī dì, gè shè yī tuī guān. rán jiē suí mù fǔ shòu chéng, wèi yǒu yú jùn chéng bìng zhì zhě, kuàng nèi dì yóu jué wú zhī shì. wéi chéng huà èr shí èr nián jiāng xī jí ān zhī fǔ zhāng ruì zòu qǐng, yǐ jiāng xī dà jiā jié dǎng wèi fēi, jí ān yóu wèi jiàn sòng, jiān fàn zhì shù qiān rén, guān shǎo bù néng yāng duàn, yí zēng shè tuī guān yī yuán, shàng cóng zhī. cǐ jǔ zhēn shǔ chuàng jiàn, hòu bù zhī hé shí shǐ bà.
【一府二推官】本朝府佐同知、通判無定員,而推官止一員,蓋普天皆然。惟直隸之永平府帶銜薊遼諸鎮理刑,則多設二三員;隴右之臨、鞏二府,間遇有事,亦於督府駐紥之地,各設一推官。然皆隨幕府受成,未有於郡城並置者,況內地尤絕無之事。惟成化二十二年江西吉安知府張銳奏請,以江西大家結黨為非,吉安尤為健訟,監犯至數千人,官少不能泱斷,宜增設推官一員,上從之。此舉真屬創見,後不知何時始罷。
jùn shǒu bèi chī nán hù bù shàng shū yōng zhèng ān tài, gù chéng huà jiān míng chén yě, chū shì shì wú xiàn lìng, yǒu shén míng zhī chēng, yǐ hòu lì xī tái, liǎng wèi jùn shǒu, zhì hóng zhì yuán nián wèi shān xī àn chá shǐ, nù tài yuán zhī fǔ yī zhēn bì dào shāo chí, zhí ér chī zhī. zhēn sù yú cháo, yòu jié qí bù fǎ, jǐn jiàng hú guǎng cān zhèng ér yǐ. zhī fǔ jiē yǐ zūn, wú kě tà rǔ zhī lǐ, qiě shēn céng wèi cǐ guān, bù zhī dāng shí yǔ bǐ zhōng niè zhǎng hé yǐ xiāng chù. kuàng tài yuán shěng huì zhī dì, qí wǔ bó gǎn yú shǒu tà shàng guān, yì lǐ zhè suǒ wú. ér shì zài yōng mù zhì zhōng, yòu chū qí tóng xiāng lǚ zhòng mù nán bǐ, fēi yì shuō yě. qí hòu yǐ yòu fù dōu yù shǐ fǔ xuān fǔ, yòu yǐ dà zhàng zhàng cān jiāng lǐ jié, wèi yán guān hé bà, qí shì yì jiàn zhì zhōng, xiǎng yōng zhī wèi rén lián jié ér gāng bào wú yí yǐ.
【郡守被笞】南戶部尚書雍正庵(泰),故成化間名臣也,初筮仕吳縣令,有神明之稱,以後歷西台,兩為郡守,至弘治元年為山西按察使,怒太原知府伊珍避道稍遲,執而笞之。珍訴於朝,又訐其不法,僅降湖廣參政而已。知府階已尊,無可撻辱之理,且身曾為此官,不知當時與彼中臬長何以相處。況太原省會之地,其伍伯敢於手撻上官,亦理這所無。而事在雍墓誌中,又出其同鄉呂仲木(楠)筆,非臆說也。其後以右副都御史撫宣府,又以大杖杖參將李傑,為言官劾罷,其事亦見志中,想雍之為人廉潔而剛暴無疑矣。
jīn yuán huàn sōng jiāng fǔ qīng pǔ xiàn jǔ rén jīn yuán huàn zhě, yí jū sū zhōu zhī pán mén nèi, jiā rén yǔ huī zhōu rén zhēng shì yī xiǎo wù, xiāng ōu zhì shāng, huī rén guī ér bìng sǐ, qí jiā rén gào yǐ rén mìng. shí jùn shǒu wèi chǔ rén shí chǔ yáng kūn yù, yǔ jīn tóng jǔ yīng tiān jǐ mǎo xiāng shì, nián yì běn bù shèn hòu, ér jīn yǐ shì wú shí, pú tóng jí zài shì, bì néng zhí zhī, màn bù wèi yì. huī rén jiē jiǎo kuài shàn móu, fǎn yáng yán tài shǒu shòu tóng nián duō jīn, wèi zhī dào dì, shí sù yǐ lián qiào zì jīn zhòng, suì lì yì zuò yǐ zhǔ shǐ. yì lìng zhī shǒu yì, jìng lùn jīn dǐ cháng, yàn cí shàng zhī jùn, shàng zhī bīng dào, jù rú nǐ, xún shàng zhī tái shǐ.
【金元煥】松江府青浦縣舉人金元煥者,移居蘇州之盤門內,家人與徽州人爭市一小物,相毆致傷,徽人歸而病死,其家人告以人命。時郡守為楚人石楚陽(昆玉),與金同舉應天己卯鄉試,年誼本不甚厚,而金以事無實,脯同籍在事,必能直之,漫不為意。徽人皆狡獪善謀,反揚言太守受同年多金,為之道地,石素以廉峭自矜重,遂立意坐以主使。邑令知守意,竟論金抵償,讞詞上之郡,上之兵道,俱如擬,尋上之台使。
shí yù shǐ àn bù jīn tán, jīn lù yā jiè lì rén, lǐng zhì pán mén zhái zhōng, yǔ qī qiè yī bié, lì zú chū nán zhī, jì qǐng tóng wǎng tóng fā, shǐ xǔ nuò xié xíng. fǔ zhì, jí jù jiǔ yáo shèng zhuàn, lìng yī sǒu péi yǐn, ér shēn rù nèi shì, qí tiān míng jí xíng, sǒu xié xiào shàn yǐn, rén rén yǐ dà gōng wò zhī zhān zuì. bǐ míng hū jīn bù yīng, jí rù qí fáng tà, zé nú lèi yī kōng, náng tuó rú xǐ, bìng yǐn sǒu yì wú zōng yǐng yǐ. shí dà nù, sì chū jī bǔ, yǎo bù kě dé, lì zú dài qí zuì lùn sǐ, xún xiāng jì yǔ sǐ yù zhōng. chū jīn zhī yì yě, huò yún rù rì běn tóu guān bái, huò yún zài tài hú wèi dào kuí, huò yún zǒu xī nán tǔ guān chù cuàn qí wèi. yòu shí yú nián, shǐ zhī zài chǔ zhī yīng chéng chén yīng hóng qú sī tú jiā wèi diàn shī, xún yǔ chén dì ér nǚ yīn, zhì jīn shàng wú yàng.
時御史按部金壇,金賂押解隸人,領至盤門宅中,與妻妾一別,隸卒初難之,繼請同往同發,始許諾偕行。甫至,即具酒肴盛饌,令一叟陪飲,而身入內室,俟天明即行,叟諧笑善飲,人人以大觥沃之沾醉。比明呼金不應,急入其房闥,則孥累一空,囊橐如洗,並飲叟亦無蹤影矣。石大怒,四出緝捕,杳不可得,隸卒代其罪論死,尋相繼瘐死獄中。初金之逸也,或雲入日本投關白,或雲在太湖為盜魁,或雲走西南土官處篡其位。又十餘年,始知在楚之應城陳應虹(蕖)司徒家為墊師,尋與陳締兒女姻,至今尚無恙。
liú jì míng tài shǒu chén liú rén liú jì míng fāng yù, qǐ jiā guǐ wèi jìn shì, yǐ yù shǐ jiǔ cì chū shǒu, zài gǎi jī nán zhī guǎng píng, wèi rén tì tǎng bù shèn jū xiǎo jié. huì yǒu lái yáng rén gāo hái zhī chū zhě, yǐ ruò guàn dēng wù xū jìn shì, shòu qǔ zhōu lìng, mào bù yáng ér yǒu cái qíng yǔ liú yī jiàn mò nì, suì bù fù jū táng shǔ zhī lǐ, měi yàn huì bì tóu qióng cáng qū, hān xù lián rì xī, zhì yǐ shì jǐng yín xiè yǔ xiāng xì qiě lì, ér bù jiào yě.
【劉際明太守】陳留人劉際明(芳譽),起家癸未進士,以御史久次出守,再改畿南之廣平,為人倜儻不甚拘小節。會有萊陽人高孩之(出)者,以弱冠登戊戌進士,授曲周令,貌不揚而有才情與劉一見莫逆,遂不復拘堂屬之禮,每宴會必投瓊藏驅,酣酗連日夕,至以市井淫媟語相戲且詈,而不較也。
yù yǒu gōng xí, zé yāo fǔ liáo huì yǐn, qí wǔ xuè yì rú zhī. yǒu yī bié jià qǐ míng jīng zhě, ǒu yǐ jiǔ lìng yǔ gāo xiāng zhēng yán, suì gè chū jiē xiāng gōng, gāo jí bié jià jù yǐ lùn diào qù.
遇有公席,則邀府僚會飲,其侮謔亦如之。有一別駕起明經者,偶以酒令與高相爭言,遂各出揭相攻,高及別駕俱以論調去。
zhì jiǎ chén wài jì, liú yǐ fú zào jiàng sì jí yòng, liú gāo jù míng shì, rán wèi shǒu lìng yī fāng, zé shàng xià zì yǒu tǐ, hé zhì dàng sì nǎi ěr, shéng yǐ gōng lìng, yì wèi wèi wǎng. chuán wén guǎng píng bié jià zhě, chuí yě lǎo bèi, qí dài gāo fǎn bù néng rú wǔ mǎ zhī wàng fēn, gāo yǐ yàn zhī. yī rì jiǔ jiān, bié jià jǔ yī lìng, yǐ zì mào xiāng lèi zhě wèi shāng zhèng, bù néng zhě yǒu fá, nǎi xiān chū lìng yuē: zuǒ shǒu xiàng tóng líng juàn shā, tóu shàng xiàng tóng guān huàn jiā, bú shì zhè guān huàn jiā, rú hé yòng dé tā xǔ duō líng juàn shā? qí yǔ shí bǐ lǐ, gāo yì zēng zhī, nǎi jì zhī yuē: zuǒ shǒu xiàng tóng zǐ mèi gū, tóu shàng xiàng tóng dà zhàng fū, bú shì wǒ dà zhàng fū, rú hé nòng dé nǐ xǔ duō zǐ mèi gū? bié jià dà nù, mà zuò ér qǐ. liú xù zhī yuē: zuǒ shǒu xiàng tóng kāng bǐ lì, tóu shàng xiàng tóng niào shǐ pì, bù chī zhè xiē kāng bǐ lì, rú hé fàng chū xǔ duō niào shǐ pì? yì gài yù liǎng jiě zhī. ér bié jià bù píng yù shén, suì zhì hù jiē tóng qù, wèi zhī rán fǒu.
至甲辰外計,劉以浮躁降四級用,劉、高俱名士,然為守令一方,則上下自有體,何至盪肆乃爾,繩以功令,亦未為枉。傳聞廣平別駕者,椎野老悖,其待高反不能如五馬之忘分,高已厭之。一日酒間,別駕舉一令,以字貌相類者為觴政,不能者有罰,乃先出令曰:「左手相同綾絹紗,頭上相同官宦家,不是這官宦家,如何用得他許多綾絹紗?「其語實鄙俚,高益憎之,乃繼之曰:「左手相同姊妹姑,頭上相同大丈夫,不是我大丈夫,如何弄得你許多姊妹姑?「別駕大怒,罵座而起。劉續之曰:「左手相同糠秕糲,頭上相同尿屎屁,不吃這些糠秕糲,如何放出許多尿屎屁?「意蓋欲兩解之。而別駕不平愈甚,遂至互揭同去,未知然否。
xiàn lìng chù fēn rén mìng wú sú zuì xiāo, wú mìng zhé yǐ rén mìng rù zhuàng, jiū zhī háo wú yǐng xiǎng, lì zī tǔ zhě yì shì wèi xún cháng gù tào, màn rán zhǔn qí xíng, yì màn rán tīng qí bà. rán ér wēn bǎo shàn liáng lí qí dú zhě, bì zhì pò jiā ér hòu yǐ. zhì yǒu zhuàng xíng xǔ jiǔ, rán hòu qiú mì shī gǔ yǐ shí qí diāo zhà zhě. jìn wù xū nián yuè rén dèng yún xiāo bài zhǎng zhōu lìng, shú zhī cǐ bì, fán gào rén mìng zhě, qí zhuàng xiě míng mǒu rì dǎ shāng, mǒu chù mǒu shí shēn sǐ, shī tíng hé chù, qù chéng jǐ shí lǐ, rú xū gān zé jǐ shí bǎn. gào zhě wú yī bù zhǔn, jí kè shēn wǎng jiǎn yàn, lù yuǎn zhě xiàn dìng shí kè, tái zhì tīng jiǎn, qí wū zhě lì jí rú shù tòng chī, bù ráo yī xià, xíng zhī bàn nián, gào rén mìng zhě jué jī. dèng lì rèn qī nián, cǐ bì dùn jué, fǔ qù ér diāo fēng réng chì yǐ.
【縣令處分人命】吳俗最囂,無命輒以人命入狀,究之毫無影響,吏茲土者亦視為尋常故套,漫然准其行,亦漫然聽其罷。然而溫飽善良罹其毒者,必至破家而後已。至有狀行許久,然後求覓屍骨以實其刁詐者。近戊戌年粵人鄧雲霄拜長州令,熟知此弊,凡告人命者,其狀寫明某日打傷,某處某時身死,屍停何處,去城幾十里,如虛甘責幾十板。告者無一不准,即刻身往檢驗,路遠者限定時刻,抬至聽檢,其誣者立即如數痛笞,不饒一下,行之半年,告人命者絕跡。鄧蒞任七年,此弊頓絕,甫去而刁風仍熾矣。
yì lìng qīng zhòng guó chū jí zhòng láng shǔ, fán yù shǐ, jiǔ nián chēng zhí zhě shǐ shēng wèi zhǔ shì. jì ér tái shěng jiàn zhòng, yǒu dà chén bǎo jiàn zhě, dé tóng bù shǔ chū wèi fān niè zhī fǔ, ér gěi shì yù shǐ, duō cóng xīn jìn shì chú shòu. yǐ gù wài guān jí qīng, rú chéng huáng dūn zhī yán yuē: guó jiā chū yǐ tā tú shòu lìng, zhì xiàn zōng shǐ zhòng shì mín zhī rèn, nǎi yǐ dì sān jiǎ jìn shì wèi zhī, rán jiǔ xí zhòng nèi qīng wài zhī shuō. zì rèn qí láo, shòu rén zhī cuò, rèn shì zhí zhě qíng duō bù kān. luó yī fēng zhī yán yuē: rén zhōng jìn shì, shàng zhě qī hàn lín, cì qī gěi shì, cì yù shǐ, yòu cì qī zhǔ shì, dé zhī zé xīn. qí shì zhōu xiàn shǒu lìng, ruò yuān luán zhī shì fǔ shǔ, yī huò dé zhī, hún hào pò sàng, duì qī zǐ shī sè, shèn zhì hūn yè qǐ āi yǐ qiú miǎn. gài dāng shí yì lìng zhī qīng rú cǐ. zì kǎo xuǎn fǎ xìng, tái shěng èr dì, fēi píng bó zhōng xíng jí wài zhī tuī bù dé rù, yú shì wài lì zhòu zhòng, ér jiù zhōng yì lìng, yóu wèi rén suǒ lè jiù, gài huàn tuó zhī rù, kě yǐ jié jiāo yào lù, qǔ yù shàng guān. yòu jìn nián yǐ yǒu kē yǐ hòu, lìng jūn xī chōng běn shěng tóng kǎo, mén qiáng táo lǐ, gè shù qiáng yuán, sān nián zòu zuì, shàng tái jí yǐ liǎng yá mén dài zhī, chú yán qū tǐ, fǎn qí tā rì zhī táo zhù.
【邑令輕重】國初極重郎署,凡御史,九年稱職者始升為主事。既而台省漸重,有大臣保薦者,得同部屬出為藩臬知府,而給事御史,多從新進士除授。以故外官極輕,如程篁墩之言曰:「國家初以他途授令,至憲宗始重視民之任,乃以第三甲進士為之,然久襲重內輕外之說。自任其勞,受人之挫,任是職者情多不堪。「羅一峰之言曰:「人中進士,上者期翰林,次期給事,次御史,又次期主事,得之則忻。其視州縣守令,若鵷鸞之視腐鼠,一或得之,魂耗魄喪,對妻子失色,甚至昏夜乞哀以求免。「蓋當時邑令之輕如此。自考選法興,台省二地,非評博中行及外知推不得入,於是外吏驟重,而就中邑令,尤為人所樂就,蓋宦橐之入,可以結交要路,取譽上官。又近年乙酉科以後,令君悉充本省同考,門牆桃李,各樹強援,三年奏最,上台即以兩衙門待之,除顏屈體,反祈他日之陶鑄。
ér èr jiǎ zhī wèi zhǔ shì zhě, jī zī dài cì, bù guò liǎng sī jùn shǒu, fāng zhé yāo shǒu bǎn, yǎng shì tái shěng rú zài xiāo hàn. qí qīng huá yí lù, wéi yǒu gǎi diào quán cáo, rán bì shēn dì tái shěng zhī huān, yóu yáng jǐ duó, shǐ dé rù shǒu. ér sān jiǎ jìn shì, wǎn mò shòu chū jīng zhě, tóng nián fān yǒu dēng xiān zhī xiàn, yì kě yǐ guān shì biàn yǐ.
而二甲之為主事者,跡資待次,不過兩司郡守,方折腰手板,仰視台省如在霄漢。其清華一路,惟有改調銓曹,然必深締台省之歡,游揚擠奪,始得入手。而三甲進士,綰墨綬出京者,同年翻有登仙之羨,亦可以觀世變矣。
lì bēi jīn shì lì bēi zhī làn jí yǐ, ér qù sī yóu shén. fán zhǎng lì yǐ shàn qù zhě, jù dé xiè bì qióng shí, qí cí bù guò xiāng shēn bù qíng zhī yù, qí rén bù guò bà rú qiáng jù zhī qián. ér hòu zhì zhī guān, yòu zì wèi tā rì dì, wèi zhī zuò xù wén, zuò mù shū, yǐ jiǎng quàn zhī. jīn jiàn bái mǎn gōng chē, wú yī yǔ jí cǐ zhě, hé yě? nán shǐ péi sōng zhī yuē: shì lì sī bēi, yǒu guāi shì shí. yǐ wèi zhū lì bēi zhě, yí xī lìng yán shàng wèi cháo yì suǒ xǔ, rán hòu tīng zhī, shù kě yǐ fáng è wú zhēng, xiǎn zhāng shì shí. sòng wǔ dì cóng zhī, yóu shì pǔ duàn. yǐ jīn yī tǒng quán shèng, qǐ fǎn xùn yì xī zhī nián, suǒ dāng shǒu wèi jìn zhě.
【立碑】今世立碑之濫極矣,而「去思「尤甚。凡長吏以善去者,俱得屓贔穹石,其詞不過鄉紳不情之譽,其人不過霸儒強醵之錢。而後至之官,又自為他日地,為之作序文,作募疏,以獎勸之。今建白滿公車,無一語及此者,何也?南史裴松之曰:「世立私碑,有乖事實。「以為諸立碑者,宜悉令言上為朝議所許,然後聽之,庶可以防遏無徵,顯彰事實。宋武帝從之,由是普斷。以今一統全盛,豈反遜義熙之年,所當首為禁者。
xián míng qián dài shì huàn, měi bì xián míng, rú zōng rú zhōu hán gāo yuán jiàng zhī shǔ, ǒu fàn yí xiào zhě, jù zài zài diǎn jí zhōng. běn cháo cǐ jìn shāo chí, rán wèi yǒu jū guān zhī dì, zhí fàn qí míng zhě. jīn shàng chū yuán, wú xiāng dài chūn yǔ fèng xiáng, jiā jìng jǐ wèi jiǎ bǎng, yǐ xíng rén wèi lì kē gěi shì, bèi nèi jì jiàng bǔ shǎn xī fèng xiáng fǔ méi xiàn chéng, xián yí dāng shì zhě yǒu yì wǔ zhī, yí qì guān yǐ qù. dài jìng lǚ rèn, jiàn lì láng shǔ, yǐ zhì chū shǒu, yòu dé fèng xiáng fǔ zhī fǔ, zài jùn fán sān nián, shǐ zhuǎn shǎn xī yuàn mǎ shǎo qīng, yòu yǐ wài jì chì guī. wǔ mǎ zhī róng, suī kě mù, dàn lì mín chēng wèi, jí shàng xià wén dié wǎng hái, rì rì qīn dǔ qí míng, yì hé yǐ shī yán miàn? gài dài céng yǒu tè shū hé hǎi zhōng jiè, shí qíng báo zhī, lǚ jiā jiǒng rǔ. ér dài gù pǔ chéng rén, liàn liàn jī lē, qì bù néng jué yě. táo zhù zhī dì, qián hòu liǎng dù, jù kè ér qiǎo yǐ. jìn nián jǐ chǒu, wáng yǎn zhōu bài nán dà sī kòu, shí nán tái wáng rén róng zhě shū jiū zhī, wèi yǎn zhōu zhī fù, zuò fǎ jí xíng, bù yí shòu qiū qīng zhī mìng, qiě yún lǐ shèng mǔ, zēng zǐ bù rù, bù zhī shì zhēn hé yán fù zuò cǐ táng yě. yǎn zhōu biàn shū, yǔ āi ér kǔ, ruò wáng shì yù zhě, yì gèng wèi bù shù yǐ.
【嫌名】前代仕宦,每避嫌名,如宗如周、韓皋、元絳之屬,偶犯貽笑者,俱載在典籍中。本朝此禁稍弛,然未有居官之地,直犯其名者。今上初元,吾鄉戴春雨(鳳翔),嘉靖己未甲榜,以行人為吏科給事,被內計降補陝西鳳翔府郿縣丞,咸疑當事者有意侮之,宜棄官以去。戴竟履任,漸歷郎署,以至出守,又得鳳翔府知府,在郡凡三年,始轉陝西苑馬少卿,又以外計斥歸。五馬之榮,雖可慕,但吏民稱謂,及上下文牒往還,日日親睹其名,亦何以施顏面?蓋戴曾有特疏劾海忠介,時情薄之,屢加窘辱。而戴固朴誠人,戀戀雞肋,迄不能決也。陶鑄之地,前後兩度,俱刻而巧矣。近年己丑,王弇州拜南大司寇,時南台王仁榮者疏糾之,謂弇州之父,坐法極刑,不宜受秋卿之命,且雲里勝母,曾子不入,不知世貞何顏復坐此堂也。弇州辨疏,語哀而苦,若王侍御者,亦更為不恕矣。