dū fǔ
○督抚
zǒng dū jūn wù sòng shì zǒng bīng quán zhě, yǐ xuān fǔ shǐ wèi dì yī zhòng chén, dé lù zhì shuài yǐ xià. zhì nán dù yòu yǐ xiě běn wú yòu yǐ èr zì, wǔ chén yuè fēi wú jiè bèi, yì wèi xuān fǔ bù zú zhòng, yú shì zhāng jùn lǚ yí hào děng shǐ chēng dū du, ér shì quán wú kě jiā yǐ. běn cháo yí dé yǐ hòu, dà chén zǒng dū, zhǐ shī yú gōng chéng qián gǔ děng xiàng, jì nǎi yǒu zǒng dū jūn wù, wéi wén shuài dì yī zhòng rèn, liè nán sòng zhī dū du. rán zǔ zōng cháo wú zhī, jǐn jiàn yú zhèng tǒng chū, jìng yuǎn bó wáng jì yǐ bīng bù shàng shū dū shī zhēng lù chuān, shǐ yǐ zǒng dū jūn wù rù xián. zhì jǐng tài chū, jì qǐ wèi nán bīng shū, yòu yǐ zǒng dū jūn wù rù xián yǐ.
【总督军务】宋世总兵权者,以宣抚使为第一重臣,得僇制帅以下。至南渡又以写本无又以二字,武臣岳飞、吴玠辈,亦为宣抚不足重,于是张浚、吕颐浩等始称都督,而事权无可加矣。本朝宜德以后,大臣总督,止施于工程钱谷等项,继乃有总督军务,为文帅第一重任,埒南宋之都督。然祖宗朝无之,仅见于正统初,靖远伯王骥以兵部尚书督师征麓川,始以总督军务入衔。至景泰初,骥起为南兵书,又以总督军务入衔矣。
shí, yú sù mǐn zài běn bīng, yì chēng zǒng dū jūn wù. luó tōng yǐ yòu fù dōu yù shǐ shǒu xuān fǔ, yì chēng zǒng dū jūn wù. jǐng tài qī nián, bīng bù shàng shū shí pú zhēng hú guǎng tóng gǔ pàn miáo, yì yǐ zǒng dū rù xián. zì cǐ ér hòu, liǎng guǎng chuān guì jí shǎn xī sān biān, yǔ shān xī xuān dà, fán yǐ bù yuàn xián chū zhèn zhě, cóng cǐ chēng zǒng dū. zhì chéng huà jiān, yǒu yīng hào zhě yǐ fú jiàn bī shǐ fèng chì zhuān xíng shì, yì dé chēng zǒng dū hǎi dào, zé dài yán zhě zhī wù yě. zhì zhèng dé shí, wǔ zōng nán zhēng níng shù, zì chēng zǒng dū jūn wù zhèn guó gōng, yú shì chén xià jù bù gǎn chēng zǒng dū, gǎi wéi zǒng zhì. zhì jiā jìng zhōng yè, yòu yǐ" zhì" zì fēi chén zǐ suǒ gǎn dāng, suì réng chēng zǒng dū, ér tiān shè jì liáo hé dào zāo yùn zhī shǔ, jù fù jiù míng yǐ. rán ér jìn shēn jiān chēng wèi, yóu yún zhì tái, liǎng guǎng yóu wéi zūn yì. jīn tǐ yì jiàn líng yí.
时,于肃愍在本兵,亦称总督军务。罗通以右副都御史守宣府,亦称总督军务。景泰七年,兵部尚书石璞征湖广铜鼓叛苗,亦以总督入衔。自此而后,两广、川、贵及陕西三边,与山西宣大,凡以部院衔出镇者,从此称总督。至成化间,有应颢者以福建逼使奉敕专行事,亦得称总督海道,则代言者之误也。至正德时,武宗南征宁庶,自称总督军务镇国公,于是臣下俱不敢称总督,改为总制。至嘉靖中叶,又以“制“字非臣子所敢当,遂仍称总督,而添设蓟辽、河道、遭运之属,俱复旧名矣。然而缙绅间称谓,犹云制台,两广尤为尊异。今体亦渐凌夷。
jìn nián guān bái shì xìng, yòu yǐ zǒng dū wèi bù zú zhòng, shǐ yǒu jīng lüè zhī míng. jīng lüè zài zǔ zōng cháo yì yǒu zhī, qí quán yuǎn chū zǒng dū xià, zhì shì shǐ jiā lóng hè. céng jiàn sòng tóng jiāng yīng chāng yǐ shǎo sī mǎ yīng cǐ rèn, qí chì shū yún:" fán wén guān zhī fǔ yǐ xià, wǔ guān fù zǒng bīng yǐ xià, rú wéi jūn lìng zhě rèn zì zhǎn shǒu." xiě běn zhǎn shǒu zuò jūn fǎ, qí shì quán shì xiān cháo lù wán péng zé děng yǒu jiā, gài wén shuài zhī zhòng, zhì cǐ jí yǐ. lóng qìng jiān, yǐ běi lǔ xiū kuǎn, mìng bīng bù dà chén, měi sān nián jí jiān xiàn zhí, yuè shì jiǔ biān, dé jǔ hé dū fǔ yǐ zhì zǒng bīng děng guān, qí quán jì zhī chóng, jǐ yǔ gù xiāng yáng wén xiāng dí wén yì xiāng liè. yǐ hòu dà chén bà qiǎn, jí yǐ qí shì shǔ zhī xún yuè yù shǐ, tǐ lì jiàn bēi. jīn chéng píng yǐ jiǔ, gè biān yì shì sān nián dà yuè wèi le gù shì yǐ. zhèng dé wǔ nián, ān huà wáng zhì fán fǎn, shàng mìng tài jiàn zhāng yǒng zhēng zhī, shǔ xián wèi zǒng dū níng xià děng chù jūn wù, bīng bù yán jiù wú zǒng dū tài jiàn guān fáng, zhào zhù gěi zhī, nèi chén yǒu zǒng dū jūn wù, jǐn jiàn yǒng ěr.
近年关白事兴,又以总督为不足重,始有经略之名。经略在祖宗朝亦有之,其权远出总督下,至是始加隆赫。曾见宋桐江(应昌)以少司马膺此任,其敕书云:“凡文官知府以下,武官副总兵以下,如违军令者任自斩首。“写本斩首作军法,其事权视先朝陆完彭泽等有加,盖文帅之重,至此极矣。隆庆间,以北虏修款,命兵部大臣,每三年即兼宪职,阅视九边,得举劾督抚以至总兵等官,其权寄之崇,几与故相杨文襄、翟文懿相埒。以后大臣罢遣,即以其事属之巡阅御史,体例渐卑。今承平已久,各边亦视三年大阅为了故事矣。正德五年,安化王寘鐇反,上命太监张永征之,署衔为总督宁夏等处军务,兵部言旧无总督太监关防,诏铸给之,内臣有总督军务,仅见永耳。
qí hòu jiǔ nián, yòu zǒng zhì xuān dà jūn wù. zhì jiā jìng liù nián, yǐ dà xué shì yáng yī qīng jiàn qǐ, zhǐ zhǎng yù yòng jiān, tí dū tuán yíng, bù dé fù chēng zǒng dū yǐ. zhì zhèng dé qī nián, zhōng yuán liú liù liú qī děng dào qǐ, mìng tài jiàn gǔ dà yòng zhēng zhī, lù wán yǐ bù táng wéi wén shuài, jǐn dé chēng tí dū, ér dà yòng nǎi chēng zǒng dū jūn wù, gài yòng zhāng yǒng lì yě.
其后九年,又总制宣大军务。至嘉靖六年,以大学士杨一清荐起,止掌御用监,提督团营,不得复称总督矣。至正德七年,中原刘六、刘七等盗起,命太监谷大用征之,陆完以部堂为文帅,仅得称提督,而大用乃称总督军务,盖用张永例也。
xún fǔ zhī shǐ hóng wǔ èr shí sì nián xīn wèi, tài zǔ mìng huáng tài zǐ xún fǔ shǎn xī dì fāng, xún fǔ zhī míng, shǐ jiàn yú cǐ. yǐ hòu jiàn qiǎn shàng shū shì láng dōu yù shǐ sì qīng shǎo qīng děng guān xún fǔ gè chù biān fù, shì bì bào mìng, jí tíng bù qiǎn, qí míng huò yún xún fǔ, huò yún zhèn shǒu. hòu yǐ zhèn shǒu jì yǒu zǒng bīng, yòu yǒu nèi jiān, yǐ gù wén chén chū zhèn, bù fù yǒu zhèn shǒu zhī chēng, dàn chēng xún fǔ. zhuān zhì jūn wù yǒu tí dū yǒu zàn lǐ yòu zhòng yǒu zǒng dū, tā rú zhěng chì biān guān, tí dū biān guān, fǔ zhì liú mín, zǒng lǐ hé dào děng guān, jiē yīn shì tè shè, ér shì quán zé yī yě. qí yǐ bù táng děng guān chū zhě, yǔ xún àn yù shǐ bù xiāng tǒng shè, wén yí wǎng lái, zhì ài nán xíng, shǐ zhuān dìng wèi dōu yù shǐ. yǐ gù jǐng tài sì nián zhèn shǒu shǎn xī xíng bù yòu shì láng gěng jiǔ chóu gǎi yòu fù dōu yù shǐ, réng jiù zhèn shǒu, cǐ zhuān yòng xiàn chén zhī shǐ. qí hòu fán shàng shū shì láng rèn dū fǔ zhě, jù jiān dōu xiàn, yǐ biàn xíng shì, gài yù yǐ táng lín guān yù shǐ. chū yóu yǐ shǔ lǐ dài zhī, jì ér gǎi chēng wǎn shēng, jiàn yóu shì zuò, jīn zé bǐ cǐ jù chēng shì shēng, wén yí háo wú xuān zhì, xiāng yǔ ruò liáo cǎi, fǔ chén fǎn cì xún fāng pín xiào, féng yíng qí yì zhǐ yǐ, tiān shùn yuán nián, yǐ zǒng bīng guān shí hēng yán, jǐn gé tiān xià xún fǔ. jí hēng bài, fù shè rú gù. zhì zhèng dé èr nián shí yī yuè, liú jǐn luàn zhèng, qǔ huí tiān xià xún fǔ guān jǐn zhū, fù shè rú gù. gài cǐ guān zài guó chū kě yǐ wú shè, jīn fēi dū fǔ, hé yǐ zhì zǒng bīng zhī héng, duàn bù néng yī rì bà yǐ.
【巡抚之始】洪武二十四年辛未,太祖命皇太子巡抚陕西地方,巡抚之名,始见于此。以后渐遣尚书、侍郎、都御史、寺卿、少卿等官巡抚各处边腹,事毕报命,即停不遣,其名或云巡抚,或云镇守。后以镇守既有总兵,又有内监,以故文臣出镇,不复有镇守之称,但称巡抚。专制军务有提督、有赞理、又重有总督,他如整饬边关,提督边关,抚治流民,总理河道等官,皆因事特设,而事权则一也。其以部堂等官出者,与巡按御史不相统摄,文移往来,窒碍难行,始专定为都御史。以故景泰四年镇守陕西刑部右侍郎耿九畴改右副都御史,仍旧镇守,此专用宪臣之始。其后凡尚书侍郎任督抚者,俱兼都宪,以便行事,盖欲以堂临官御史。初犹以属礼待之,既而改称晚生,见犹侍坐,今则彼此俱称侍生,文移毫无轩轾,相与若寮采,抚臣反伺巡方嚬笑,逢迎其意旨矣,天顺元年,以总兵官石亨言,尽革天下巡抚。及亨败,复设如故。至正德二年十一月,刘瑾乱政,取回天下巡抚官;瑾诛,复设如故。盖此官在国初可以无设,今非督抚,何以制总兵之横,断不能一日罢矣。
cān zàn jūn wù zhī shǐ jīn tiān xià chēng zàn lǐ jūn wù zhě wéi xún fǔ yī guān, jù zài biān fāng, gài yǐ guà yìn zǒng bīng jì chēng zǒng zhèn, gù shāo xùn qí chēng yǐ yà zhī. rú zhèng tǒng jiān, jīn lián yǐ xíng bù shàng shū, tóng níng yáng hóu chén mào sì zhēng mǐn kòu, shàng chēng cān zàn jūn wù shì yě.
【参赞军务之始】今天下称赞理军务者惟巡抚一官,俱在边方,盖以挂印总兵既称总镇,故稍逊其称以亚之。如正统间,金濂以刑部尚书,同宁阳侯陈懋寺征闽寇,尚称参赞军务是也。
rán guó chū yòu yǒu bù rán zhě, hóng xī yuán nián, yǐ wǔ biàn bù xián wén mò, xuǎn fāng miàn bù shǔ děng guān, zài gè zǒng bīng chù zǒng lǐ wén mò, shāng què jī mì, jǐn chēng cān zàn jūn wù, qí shì jì fēi fǔ chén bǐ. cǐ wài, yòu yǒu cān móu jūn wù xié zàn jūn wù zhī míng. ruò hóng xī jiān, mìng shān dōng zuǒ cān zhèng shěn gù, wǎng dà tóng zǒng bīng zhèng hēng chù shū bàn, zé yòu chū cān móu xié zàn zhī wài. cǐ hòu bù zài jiàn, zhì jǐng tài zhōng, dà tóng zé yǒu cān zhèng shěn gù, xuān fǔ zé yǒu cān zhèng liú lián, shān dōng zé yǒu cān yì zhōu yí, guǎng xī zé yǒu fù shǐ liú shào, ér liú qīng děng yòu yǐ láng zhōng jǐ shì zhōng, chēng cān zàn jūn wù. yòu jǐng tài sì nián, yǐ yù shǐ jì huàn zì yuán quē, jù xiě běn bǔ, gāng xié zàn shǎn xī yán suí děng chù jūn wù, shì bù guò shuài mù liáo zuǒ, wèi zhī dāng shí yǔ zǒng bīng xiāng chǔ, lǐ jié hé rú. jǐng tài chū, yòu yǒu yú qiān shí hēng jūn qián zhěng lǐ jūn wù zhě, cì chì yǐ wǎng, qí rén wéi nèi chén xīng ān lǐ yǒng chāng, zé zhí bǐ táng zhī guān jūn róng chǔ zhì shǐ yǐ.
然国初又有不然者,洪熙元年,以武弁不娴文墨,选方面部属等官,在各总兵处总理文墨,商榷机密,仅称参赞军务,其事寄非抚臣比。此外,又有参谋军务协赞军务之名。若洪熙间,命山东左参政沈固,往大同总兵郑亨处书办,则又出参谋协赞之外。此后不再见,至景泰中,大同则有参政沈固,宣府则有参政刘涟,山东则有参议周颐,广西则有副使刘绍,而刘清等又以郎中、给事中,称参赞军务。又景泰四年,以御史纪幻字原缺,据写本补,纲协赞陕西延绥等处军务,似不过帅幕僚佐,未知当时与总兵相处,礼节何如。景泰初,又有于谦、石亨军前整理军务者,赐敕以往,其人为内臣兴安、李永昌,则直比唐之观军容处置使矣。
fǔ àn zhòng qīng liáo jué yǎn zhōu jì fǔ àn zhòng qīng, zì zhèng tǒng zhì hóng zhì fán sì shì, ér yí què yī shì, zuì yǒu guān xì zhě: hóng zhì shí qī nián shí yuè, xún àn shān dōng yù shǐ jīn lián, yǔ xún fǔ liáo dōng dōu yù shǐ zhāng nài jì zòu, shàng xià qí shì yú lǐ bīng xíng bù huì yì, yún fǔ àn gōng huì wén yí, yí gè zūn jiù zhì, dōu yù shǐ zhèng zuò, yù shǐ páng zuò, dōu yù shǐ miǎn fù, yù shǐ jù chéng. shàng cóng zhī. dāng shí tǐ zhì xuán jué rú cǐ.
【抚按重轻辽绝】弇州纪抚按重轻,自正统至弘治凡四事,而遗却一事,最有关系者:弘治十七年十月,巡按山东御史金濂,与巡抚辽东都御史张鼐计奏,上下其事于礼兵刑部会议,云抚按公会文移,宜各遵旧制,都御史正坐,御史旁坐,都御史勔付,御史具呈。上从之。当时体制悬绝如此。
tí dū jūn wù guó chū wǔ shì, jù jì zhī dōu zhǐ huī shǐ sī, qí hòu jiàn shè zǒng bīng, shì quán zuì zhòng. jīn yǔ nèi wén chén wèi xún fǔ zhě, jù xì tiān shè, fēi guó chū jiù zhì, yǐ gù chēng zàn lǐ jūn wù, bù guò zàn zhù zǒng bīng guān róng jī, rú jīng yíng bīng bù dà chén chēng xié lǐ róng zhèng zhě yì rán. qí zǒng bīng fēi guà jiāng jūn yìn zhě, zé yì wèi lèi cháo tiān shè, qí tóng shì xún fǔ, shǐ dé chēng tí dū jūn wù. gài jiù shí míng hào shàng shāo dī áng, ér shì jì dào jīn zé yī yǐ, wǔ chén yǐ zǒng bīng guān wèi jí zhòng, xiān cháo gōng hóu bó zhuān zhēng zhuān zhě, jiē liè shàng shū zhī shàng. zì zǒng dū jiàn hòu, zǒng bīng bǐng fèng yuē shù, jí shì jué jù bù miǎn tíng qū, qí hòu jiàn yǐ liú guān chōng zǒng zhèn, zhì wèi yì bēi. dāng dū fǔ dào rèn zhī chū, dōu móu zhí zhàng, kòu shǒu ér chū, jì yì guàn dài sù yè, nǎi jiā lǐ mào yān. jiā jìng zhōng, jí zhōu shàng wén wèi sān gōng, jìn rì lǐ chéng liáng jī wǔ děng, yì xún cǐ guī bù gǎn yú yě. zhèng dé zhī jì, shàng zì chēng dà jiàng jūn zǒng dū jūn wù, ér jiāng bīn yǐ píng lǔ bó wèi tí dū, jí zhū yì zǐ zhū dà kē yì chēng zhī, wǔ chén zhī yǒu tí dū shǐ cǐ. jìn nián cháo xiǎn zhī yì, níng yuǎn zhǎng zǐ lǐ rú sōng zhě, xīn cóng níng xià zòu kǎi guī, zài yǐ dà shuài zhēng wō, gōng míng shén shèng, yì qì yíng yì, bù fù kěn xiū fú fú lǐ yú sòng jīng lüè. sòng wú rú zhī hé, shǐ yì jiā tí dū jūn wù, jí yǐ rù xián, qí xiāng jiàn shí, yòng biān dào jiàn dū fǔ yí, jǐn sù fú yú zuò, yī qiè gāo jiān shū fèi yǐ. wǔ chén xián yǒu tí dū shǐ cǐ. yòu jiàn shí, rú sōng guān zhǐ zuǒ dū du, tí dū rú xiàn chén shì xué zhèng zhě, bù shǔ guǎn chà wù zhě, nèi chén zhī fèng chì guǎn shì zhě, jǐn yī liǎng sī fáng zhī guǎn guān xiào zhě, jiē dé chēng zhī, dàn dài jūn wù zé zhòng ěr. yáng suì ān chū zǒng sān biān, wáng yáng míng zài qǐ liǎng guǎng, yáng cì cūn jié zhì yuán bīng, yì zhǐ chēng tí dū, rán shì quán zé zhì fǔ yě. ruò wǔ shuài zhī zhòng, zé tí dū zhī wài, rú jīn shàng chū qī jì guāng zài jì zhèn, yǐ zǒng bīng guān jiā zǒng lǐ, zhuān sī xùn liàn, bìng dū fǔ huī xià pí jiàng biāo bīng jù shǔ cāo yǎn diào qiǎn, shēng shā zài wò, wén lì jù yǎng qí bí xī, zé jiāng líng gōng tè yōu jiǎ zhī, fēi tā shuài suǒ de bǐ. chéng huà chū nián, yòng zhào fǔ pèi zhēng yí jiāng jūn yìn, tǒng dū du hé yǒng děng zhēng liú zéi, bù yì shēng cān zhèng hán yōng wèi qiān dōu yù shǐ tí dū jūn wù, shàng yǔn zhī, ér gǎi tí dū wèi cān zàn, gài kè shǒu zǔ zhì yě, chéng huà chū nián zhì zǔ zhì yě shù jù, jù xiě běn bǔ.
【提督军务】国初武事,俱寄之都指挥使司,其后渐设总兵,事权最重。今宇内文臣为巡抚者,俱系添设,非国初旧制,以故称赞理军务,不过赞助总兵官戎机,如京营兵部大臣称协理戎政者亦然。其总兵非挂将军印者,则亦为累朝添设,其同事巡抚,始得称提督军务。盖旧时名号尚稍低昂,而事寄到今则一矣,武臣以总兵官为极重,先朝公侯伯专征专者,皆列尚书之上。自总督建后,总兵禀奉约束,即世爵俱不免庭趋,其后渐以流官充总镇,秩位益卑。当督抚到任之初,兜鍪执仗,叩首而出,继易冠带肃谒,乃加礼貌焉。嘉靖中,即周尚文位三公,近日李成梁跻五等,亦循此规不敢逾也。正德之季,上自称大将军总督军务,而江彬以平虏伯为提督,及诸义子诸大榼亦称之,武臣之有提督始此。近年朝鲜之役,宁远长子李如松者,新从宁夏奏凯归,再以大帅征倭,功名甚盛,意气盈溢,不复肯修扶服礼于宋经略。宋无如之何,始议加提督军务,即以入衔,其相见时,用边道见督抚仪,仅素服隅坐,一切櫜鞬书废矣。武臣衔有提督始此。又见时,如松官止左都督,提督如宪臣视学政者,部属管差务者,内臣之奉敕管事者,锦衣两司房之管官校者,皆得称之,但带军务则重耳。杨邃庵初总三边,王阳明再起两广,杨次村节制援兵,亦止称提督,然事权则制府也。若武帅之重,则提督之外,如今上初戚继光在蓟镇,以总兵官加总理,专司训练,并督抚麾下裨将标兵俱属操演调遣,生杀在握,文吏俱仰其鼻息,则江陵公特优假之,非他帅所得比。成化初年,用赵辅佩征夷将军印,统都督和勇等征流贼,部议升参政韩雍为佥都御史提督军务,上允之,而改提督为参赞,盖恪守祖制也,成化初年至祖制也数句,据写本补。
zhāng bàn zhōu zǒng dū zhāng shàng shū jīng, yǐ nán dà sī mǎ jiān běi yòu dōu yù shǐ, dū bīng zhēng wō, suǒ xiá jiāng nán fán liù shěng, shì quán zuì xióng zhòng, dà gōng chuí chéng. ér wèi zhào yǒng jiāng shǎo bǎo suǒ wū, dǎi xià yù sǐ xī shì, rén zhì jīn yuān zhī. rán zài shì shí, yì yǒu shāo rèn qíng chù: yǒu zhāng rèn zhě, wú zhī jiā dìng rén, qǐ jiā dīng wèi jìn shì gāo dì, bài láng shǔ xún cóng zhé jí wèi jiā xīng fǔ tóng zhī, yùn liáng wài jùn, zhì jiā xīng qiān qī bàn rì, zhāng dū fǔ shì chū chéng, yù zhī wèng mén nèi, yòng jūn xìng fǎ jiāng zhǎn zhī, bīng shǐ zhě wèi āi qǐng, shǐ qù yì guān fù zhī, tún zhàng liù shí, lìng hái zhí zì xiào. shí jūn mín wàn zhòng, xiāng gù hài guài, xiān dà fù shàng zài gōng chē qīn dǔ zhī, yì yǒu kě shā bù kě rǔ zhī tàn. hòu zhāng jùn chéng lèi jìn zhì, yǐ zhōng chéng fǔ xī yuè zhe wǔ gōng, guān shǎo sī mǎ guī. zhǎng jūn míng qí lián zì bó yú, yǐ rèn zǐ dēng yǐ wèi gāo dì.
【张半洲总督】张尚书(经),以南大司马兼北右都御史,督兵征倭,所辖江南凡六省,事权最雄重,大功垂成。而为赵甬江少保所诬,逮下狱死西市,人至今冤之。然在事时,亦有稍任情处:有张任者,吴之嘉定人,起家丁未进士高第,拜郎署;寻从谪籍为嘉兴府同知,运粮外郡,至嘉兴愆期半日,张督府适出城,遇之瓮门内,用军兴法将斩之,兵使者为哀请,始去衣冠缚之,臀杖六十,令还职自效。时军民万众,相顾骇怪,先大父尚在公车亲睹之,亦有可杀不可辱之叹。后张郡丞累晋秩,以中丞抚西粤著武功,官少司马归。长君名其廉字伯隅,以任子登乙未高第。
ruǎn zhōng chéng bèi wéi jiā jìng jiǎ yín yǐ mǎo jiān, wō yí kòu dōng nán, wú zhè shǒu bèi qí dú. shí àn zhè yù shǐ hú zōng xiàn shēng qiān dōu yù shǐ, dū jūn yǒu gōng, jùn zhuó yòu dōu, zǒng zhì zhè zhí fú jiāng sì shěng, ér yǐ zhè jiāng tí xué fù shǐ ruǎn è shēng qiān dōu dài hú rèn. ruǎn hǎo dà yán, rán bù shèn zhī bīng, hú qīng zhī pō chéng xì. zhì dīng sì nián, hú yǐ yòng jiǎng zhōu chén kě yuàn děng móu, yǔ wō qiú wāng zhí jiǎng hǎo, wō qiú xú hǎi zhě wèi de yào lǐng.
【阮中丞被围】嘉靖甲寅、乙卯间,倭夷寇东南,吾浙首被其毒。时按浙御史胡宗宪升佥都御史,督军有功,峻擢右都,总制浙、直、福、江四省,而以浙江提学副使阮鹗升佥都代胡任。阮好大言,然不甚知兵,胡轻之颇成隙。至丁巳年,胡已用蒋洲、陈可愿等谋,与倭酋汪直讲好,倭酋徐海者未得要领。
hǎi wén ruǎn bì jū tóng xiāng xiàn zhōng, qiě bīng xiǎng shān jī, suì jù bīng gōng zhī, yòng kōng cáo chuán shí yǐ wǎ shí, chōng qí chéng, zhì dié yáo dòng rú huī shà. hú xìng qí bài, bù fā yuán bīng. ruǎn jì shén, yǎn wò bù néng fù chū. zhū jiàng lì wèi dàn xī bù shǒu yǐ, yǒu shuō hú, tǎng shī shì fǎ dāng bìng zuò zhě, shǐ qiǎn xiāo ruì lái yuán. huì hé yì yì chéng, xú hǎi shǐ shòu mìng jiě wéi bà bīng, xún bèi zhí fú fǎ. ruǎn diào fǔ fú jiàn yǐ xíng. fāng tóng yì wéi chū jiě, ruǎn zhōng chéng shǐ chū shì shì, shí fāng shèng xià, zhū wén wǔ shì qí tíng zhōng rú jìng, wú màn cǎo bàn jīng, guài zhī, jì nǎi zhī yǎn wò shí shāo qǐ xíng, jí shǒu tì zhēn mǎng, yǐ xiāo yǒng rì ěr. ruǎn zài wú jùn shí, yú jiā lǎo nú kǎi zhě, ǒu rù chéng yǔ qí huī xià yī zú zhēng gòu, zú rù fū sù, jí mìng fù nú zhǎn zhī. qí pái jiāng chū, ér tāng jǐ shì rì xīn lái fǎng, suì shāo tíng, tāng gù shú cǐ nú zhě, yǔ yán lì shì zhī, jìng bù wèn liǎng rén qū zhí, yì wèi zēng dǔ cǐ nú hé zhuàng yě.
海闻阮避居桐乡县中,且兵饷山迹,遂聚兵攻之,用空漕船实以瓦石,冲其城,雉堞摇动如挥箑。胡幸其败,不发援兵。阮悸甚,偃卧不能复出。诸将吏谓旦夕不守矣,有说胡,倘失事法当并坐者,始遣骁锐来援。会和议亦成,徐海始受命解围罢兵,寻被执伏法。阮调抚福建以行。方桐邑围初解,阮中丞始出视事,时方盛夏,诸文武视其庭中如镜,无蔓草半茎,怪之,继乃知偃卧时稍起行,即手薙榛莽,以消永日耳。阮在吾郡时,余家老奴恺者,偶入城与其麾下一卒争诟,卒入肤诉,即命缚奴斩之。旗牌将出,而汤给事(日新)来访,遂稍停,汤故熟此奴者,与言立释之,竟不问两人曲直,亦未曾睹此奴何状也。
nú míng rì fǎn xiāng jū, xiān dà fù shǐ zhī zhī, chū jiàn xiè guò, ruǎn yì máng rán, yǐ bù xǐng yì yǒu cǐ shì yǐ. qí zài mǐn bèi yán, yǐ fān sī tǎng lù wō, bìng tā fǔ guǐ, luò zhí dǎi zhì, rán shí yǐ shū ào huò bàng, qí shì zhuàng bù jìn rán.
奴明日返乡居,先大父始知之,出见谢过,阮亦茫然,已不省忆有此事矣。其在闽被言,以藩司帑赂倭,并他簠簋,落职逮治,然实以疏傲获谤,其事状不尽然。
hǎi zhōng jiè fǔ jiāng nán zhōng jiè zài jiāng nán, yī yì chéng qīng, ér bù shí shí wù, hǎo wèi bù jìn rén qíng zhī shì. rú jìn shēn zhī shēng bǔ jí fèng chà zhě, fān niè zhī rù hè wàn shòu zhě, jù jī yǒu kān hé, ér gǔ chuī jīng qí bā rén zhě gǎi wéi yī rén, yú fū káng fū èr shí sì míng gǎi wéi sì rén, rén bù néng kān, huò rén gù qiàn, huò yū dào tā qù. yòu lìng jùn yì tíng cān bù dé fǔ shǒu, rán shǔ lì wèi wēi, mò gǎn yǎng shì. wú xiāng yī yù xìng zhě, yǐ yǐ kē wèi qí shǔ jì xī lìng. gāo nián pó fù, fǔ yǎng jiān chǔ, rù yè shí dú qǐ zhǐ yū huǎn, yāo lǐng yì rán, hǎi dà xǐ, yǐ wéi cǐ dì yī qiáng xiàng lì yě. lì shū tè jiàn, xīn zhèng jí zhào rù wèi bǐ bù láng, qí zhì zhuàng yǔ zī báo bù wèn yě. gài jiǎo wǎng guò zhèng, yì xián zhě zhī yī bì yún. hǎi kāi fǔ wú zhōng, rén rén yǐ gào jié wèi shì, shū shēng zhī wú lài zhě, duò nóng zhī biàn xiá zhě, jiē qì jīng jí shì lěi sì, cóng shì dāo bǐ jiān. hòu wáng yǎn zhōu wèi huá tíng huà jì, cǎo nì míng cí zhuàng, chēng liǔ zhí gào jié yí qí èr rén, zhàn duó shǒu yáng wēi tián, hǎi wù, wèi zhī shāo zhǐ, xún yì yǐ yán qù wèi. ér cǐ fēng jì chì, xí wèi gù cháng, zhì jīn sān wú xiǎo mín, diāo wán jiǎ yú hǎi nèi, zé gēng wǔ xīn wèi jiān qǐ zhī yě. yòu rú wú zhōng shì xí zuì chún, jiān yǒu xié chāng nǚ chū yóu zhě, bì tuō míng qí mín, nì zhōu zhōng bù gǎn chū.
【海忠介抚江南】忠介在江南,一意澄清,而不识时务,好为不近人情之事。如缙绅之升补及奉差者,藩臬之入贺万寿者,俱赍有勘合,而鼓吹旌旗八人者改为一人,舆夫扛夫二十四名改为四人,人不能堪,或亻雇倩,或迂道他去。又令郡邑庭参不得頫\首,然属吏畏威,莫敢仰视。吾乡一郁姓者,以乙科为其属绩溪令。高年皤腹,俯仰艰楚,入谒时独起止迂缓,腰领屹然,海大喜,以为此第一强项吏也。立疏特荐,新郑即召入为比部郎,其治状与资薄不问也。盖矫枉过正,亦贤者之一蔽云。海开府吴中,人人以告讦为事,书生之无赖者,惰农之辨黠者,皆弃经籍、释耒耜,从事刀笔间。后王弇州为华亭画计,草匿名词状,称柳跖告讦夷齐二人,占夺首阳薇田,海悟,为之稍止,寻亦以言去位。而此风既炽,习为故常,至今三吴小民,刁顽甲于海内,则庚午、辛未间启之也。又如吴中士习最醇,间有挟娼女出游者,必托名齐民,匿舟中不敢出。
zì dīng hài yǒu líng sī mǎ yáng shān yún yì ōu zhū shēng yī shì, dà fú wù qíng, wú shì fú quē sù yuān, yán zhǐ xì zhì, líng xuē guān xián, rèn zǐ qiǎn shù, rén xīn shén kuài. rán cǐ hòu qīng jīn rì zì, dòng yǐ qín kēng xié shàng guān, zhì xiāng shēn zé wèi zhī rú chāng zi. jiān yǒu háo mín yōng shū lì yóu yàn, bì yāo yī èr xiáng shì zhì shàng zuò yǐ fáng yì wài. zhì mín jiān xīng sòng, gè qiàn suǒ zhī rú shēng, zhí zhī gōng tíng, yú shì wú zhōng xiāng wǔ, suì yǒu" gù xiù cái dǎ rǔ" zhī yǔ. gài mín fēng shì xí, wéi shàng suǒ dǎo, suǒ cóng lái jiǔ yǐ. hǎi xià yù shí, shì zōng zhèn nù, jǔ cháo yì wèi bì wú shēng lǐ, wéi sī wù hé yǐ shàng jiù zhī, yì xià zhào yù jǐ sǐ.
自丁亥有凌司马洋山(云翼)殴诸生一事,大拂物情,吴士伏阙诉冤,严旨系治,凌削官衔,任子遣戍,人心甚快。然此后青衿日恣,动以秦坑胁上官,至乡绅则畏之如伥子。间有豪民拥姝丽游宴,必邀一二庠士置上座以防意外。至民间兴讼,各倩所知儒生,直之公庭,于是吴中相侮,遂有“雇秀才打汝“之语。盖民风士习,惟上所导,所从来久矣。海下狱时,世宗震怒,举朝亦谓必无生理,惟司务何以尚救之,亦下诏狱几死。
jí lóng qìng fù yòng, hǎi kàng shū lùn gāo xīn zhèng, gài wèi xú huá tíng dì, hé yì qǐng shàng fāng jiàn zhū gǒng yǐ zhù hǎi, gài liǎng rén shǐ zhōng tóng zhì rú cǐ. zhì wàn lì nèi xū, hǎi zài chū wèi nán shǎo zǎi, hé yǐ bù láng jié hǎi, ér zhì qí tà yú zuò yú. hé yì rán yuē:" ruò jiào míng wèi gù yí ěr, dàn dāng nián pō tiǎn qì yì, bù néng yǐ kè lǐ jiàn chù hū?" hǎi zhí bù kě, hé fèn yī jìng chū yuē:" bù jí huáng quán, wú xiāng jiàn yě." yǔ jìn wén yú shí. hé dé zhuǎn wéi guāng lù sì chéng, lì shēng nán hóng lú qīng, yǐ lǎo zì miǎn, zhào jiā tài pú qīng zhì shì.
及隆庆复用,海抗疏论高新郑,盖为徐华亭地,何亦请上方剑诛拱以助海,盖两人始终同志如此。至万历内戌,海再出为南少宰,何以部郎竭海,而置其榻于坐隅。何毅然曰:“若较名位固宜尔,但当年颇忝气谊,不能以客礼见处乎?“海执不可,何奋衣竟出曰:“不及黄泉,无相见也。“语浸闻于时。何得转为光禄寺丞,历升南鸿胪卿,以老自免,诏加太仆卿致仕。
hǎi xún jìn nán zǒng xiàn, zú yú wèi. hǎi yǐ yǐ kē wèi jiào guān pìn diǎn shì, yù yǔ héng wén shì, shí zhí zhǐ wéi zhèng, bù zhī xǔ, nù yù chū wéi, nǎi xǔ qí chū yī tí ér zhǐ, qiān chún ān zhī xiàn, zài zhuǎn jiā xīng tōng pàn, shǐ rù wèi hù bù láng, zhí jiàn lùn jiǎo. wú jùn zhì" míng huàn". shī zài hǎi míng.
海寻晋南总宪,卒于位。海以乙科为教官聘典试,欲与衡文事,时直指为政,不之许,怒欲出闱,乃许其出一题而止,迁淳安知县,再转嘉兴通判,始入为户部郎,直谏论绞。吾郡志“名宦“。失载海名。
hǎi zhōng jiè bèi jiū hǎi zhōng jiè fǔ jiāng nán, lì yì cuò yì háo qiáng, zhì chù xú huá tíng gèng dà bù kān, rán yǐ yī shí rén wàng, wú gǎn yì zhě. dú xíng kē jǐ shì shū huà shǒu lùn zhī, qí cí shàng huǎn. zhì lì kē jǐ shì zhōng dài fèng xiáng dú shū cān zhī, zhì fā qí wèi nán jīng qīng sì shí, qī qiè xiāng zhēng, èr rén tóng rì zì yì. hǎi biàn shū tài jī, zhì dǐ jǔ cháo wú yī rén, yú shì lì kē dōu jǐ shì guāng mào àn guāng mào rén míng, jiā jìng yǐ chǒu kē jìn shì, gù shàng kōng gé, fēi xìng, děng hé nán dào yù shǐ chéng shǒu jié děng, jù hèn nù, gè chū gōng shū hé jiū, ér hǎi shǐ qù. shuō zhě wèi xú shí sǒu dài wèi cǐ shū, hòu dài suì guī nǚ yú xú shì, zé lǐ huò yǒu zhī. dài shū cān zhí chén gù yǐ shèn, qí suǒ zhǐ yì jiē shí shì, jīn jié lù zhī: yī làn shòu cí sòng, zài huáng shàng dòng xī mín jiān, bān xíng zhòng jìn yě. ruì zé bù gù shè qián shì jiàn, xī tīng gào jié, yòu wú fàng gào rì qī, lǚ jìn lǚ tuì, xūn yíng qiān zhǐ, lèi shè wàn rén, bù néng àn lǐ qū zhí yǐ pōu shì fēi, ér dàn xùn qíng ài zēng yǐ jué shèng fù, zhì shǐ diāo tú fú ān shēng lǐ, wéi sī gòu sòng, yǐ xiǎo guò ér shì chéng jí è yǐ xū dàn ér niē zuò shí qíng, běn yǐ hù hūn tián tǔ, zhuāng wéi rén mìng qiáng dào huò wèi gào ér yáng yán yǐ xū suǒ, huò jì gào ér jiǎng jià yǐ qiú hé zhào sù zhě bù chī, wū gào zhě bù zhàng, lǜ fǎ sào dì luó zhī chéng fēng, rén xīn zhì cǐ, zhēn dà huài yǐ. yī tián chǎn fēn shú, zài zǔ zōng shí, yì lǜ wěn shì duān, dìng xiàn wǔ nián yě. ruì zé bù jū yuǎn nián jiāo yì, wéi lì wèn duàn, yòu bù xiáng shěn gān zhèng, suí gào suí gěi, zhēn wěi bù fēn, qíng lǐ jù fú huò yǐ míng zhōng zhèng qì ér zuò wú jiāo, huò yǐ bǐ cǐ qíng gù ér zuò bī xiàn, zhì shǐ gùn tú bù yíng huó jì, zhuān móu duó chǎn zhòng kěn gēng xīn zhě jìng yǐ jiù jià huí shú, jǐ yè dàng jǐn zhě yòu yú zǔ chǎn zài fēn huò chēng tóu kào yǐ xià qí bái hái, huò yún zhàn nì yǐ sì qí duó qǔ, wān zhuàng mín zhī ròu, dàn è hǔ zhī huì fēng sú zhì cǐ, qí jí bì yǐ. yī dào lù gōng chāi, suǒ jīng mào làn, gù suǒ dāng chú, zhèng zhī yì bù kě gé. ruì chū jīng shí, yòng fū sān shí yú míng, dé zhōu ér xià, yòng fū yī bǎi yú míng, bǐ zì wèi fēn suǒ yīng ěr shū bù zhī yǐ cǐ chù jǐ, yì dāng yǐ cǐ chù rén. kuàng zuó nián chà jì hǎi shén, jiǎ chēng chì fǎng mín shì, kǒng hè dāng lù, zhí zhì běn xiāng. suī chái zhú yì qǔ zú yǒu sī, tái jiào jìng rù èr sī zhōng dào, zhì fū zào jù bèi zé sān shí. shàng bù kuì wù, dòng yǐ shèng zì jū, qí tiáo yuē zhōng, yǒu" dà shèng rén zuò wéi" děng yǔ, ér zhuàng yǒu" qī tiān wán shèng" zì, xī pī zhǔn xíng. kǒng shèng míng jiàn qiè tài shèn, yòu bù ān mín sú, wàng jìn bù xǔ wán zū, fū zū jì bù wán, shuì hé cóng chū? zhì diàn hù lài zū, chǎn hù péi shuì, gāo yú huāng fèi, guó fù hé suǒ chū bàn? yòu bù zūn míng lì, wàng jìn bù xǔ huán zhài. fū zhài bù hái yú jīn, zé jiè bù tōng yú hòu, zhì shǐ rì yòng suī jí, chēng dài wú mén, shù shǒu dài bì, wēi kùn hé yǐ zì sū? qí tā lú liè shàng duō, jiē wéi shí lì sú zhī shì. shí xīn zhèng yǐ shǒu kuí zhǎng quán, hǎi qí suǒ yòng yě, yì pō wén rén dì bù yí zhī zhuàng, gù fù shū yǒu" qì xiǎo yì yíng, wǎn jié bù jìng" zhū yǔ, lìng qí huí jí hòu yòng. xīn zhèng fāng yǐ hǎi wèi gǔ gōng, yǐ hé huá tíng, zhōng bù néng bì, gài bù néng kàng yī shí gōng yì yě. gāo suī zhuān bì, cǐ jǔ shì shāo cǎi wù qíng yún. hǎi zhōng jiè suǒ bān tiáo yuē yún:" dàn zhī guó fǎ, bù zhī yǒu gé lǎo shàng shū." yú shì diāo mín fēng qǐ, jiāng nán dǐng fèi, yán jí wú zhè, bù wèn nián yuè jiǔ jìn, fú shǔ zūn bēi, yǐ jiàn líng liáng, yǐ nú gào zhǔ, dì zhí jù xiōng shū zhī yè, zǔ yí méng gǔ duó zhī míng. zì gēng wǔ zhì jīn jiāng sì shí nián, shǎo zhě zhuàng, zhuàng zhě lǎo, xí gù cháng, zhuān cǐ wū jié. jìn shēn zhī xián zhě, fǎn jǐn bì yǐ bó zhōng hòu zhī míng. cháng wén wú zhōng yáng zhèn wú chéng tài zǎi yún:" jìn rì dì fāng shǐ jūn chěng fēng lì zhě, dòng yún bù wèi qiáng yù, rán zé qiáng yù nǎi wǒ bèi yě, bù yì āi zāi!" wáng yǎn zhōu cǎo liǔ zhí gào yí qí yī zhuàng, hǎi lǎn zhī shǐ shāo wù, zhēn suǒ wèi tán yán wēi zhōng, kě yǐ jiě fēn yǐ.
【海忠介被纠】海忠介抚江南,立意挫抑豪强,至处徐华亭更大不堪,然以一时人望,无敢议者。独刑科给事舒化首论之,其词尚缓。至吏科给事中戴凤翔独疏参之,至发其为南京卿寺时,妻妾相争,二人同日自缢。海辨疏太激,至诋举朝无一人,于是吏科都给事光懋按光懋人名,嘉靖乙丑科进士,故上空格,非姓,等、河南道御史成守节等,俱恨怒,各出公疏合纠,而海始去。说者谓徐实嗾戴为此疏,后戴遂归女于徐氏,则理或有之。戴疏参直臣固已甚,其所指亦皆实事,今节录之:一、滥受词讼,在皇上洞悉民奸,颁行重禁也。瑞则不顾赦前事件,悉听告讦,又无放告日期,旅进旅退,勋盈千纸,累涉万人,不能按理曲直以剖是非,而但徇情爱憎以决胜负,致使刁徒弗安生理,惟思构讼,以小过而饰成极恶;以虚诞而捏作实情,本以户婚田土,装为人命强盗;或未告而扬言以需索,或既告而讲价以求和;赵诉者不笞,诬告者不杖,律法埽地;罗织成风,人心至此,真大坏矣。一、田产分赎,在祖宗时,亦虑紊事端,定限五年也。瑞则不拘远年交易,违例问断,又不详审干证,随告随给,真伪不分,情理俱拂;或以明中正契而作无交,或以彼此情顾而作逼献,致使棍徒不营活计,专谋夺产;重垦更新者径以旧价回赎,己业荡尽者又于祖产再分;或称投靠以吓其白还,或云占匿以肆其夺取,剜壮民之肉,啖饿虎之喙;风俗至此,其极敝矣。一、道路公差,所经冒滥,固所当除,正支亦不可革。瑞出京时,用夫三十余名,德州而下,用夫一百余名,彼自谓分所应尔殊不知以此处己,亦当以此处人。况昨年差祭海神,假称敕访民事,恐吓当路,直至本乡。虽柴烛亦取足有司,抬轿径入二司中道,致夫皂俱被责三十。尚不愧悟,动以圣自居,其条约中,有“大圣人作为“等语,而状有“欺天玩圣“字,悉批准行。恐圣名僭窃太甚,又不谙民俗,妄禁不许完租,夫租既不完,税何从出?致佃户赖租,产户赔税,膏腴荒废,国赋何所出办?又不遵明例,妄禁不许还债。夫债不还于今,则借不通于后,致使日用虽急,称贷无门,束手待毙,危困何以自苏?其他胪列尚多,皆违时戾俗之事。时新郑以首揆掌铨,海其所用也,亦颇闻人地不宜之状,故覆疏有“器小易盈,晚节不竟“诸语,令其回籍候用。新郑方倚海为股肱,以龁华亭,终不能庇,盖不能抗一时公议也。高虽专愎,此举似稍采物情云。海忠介所颁条约云:“但知国法,不知有阁老尚书。“于是刁民蜂起,江南鼎沸,延及吾浙,不问年月久近,服属尊卑,以贱凌良,以奴告主,弟侄据兄叔之业,祖遗蒙古夺之名。自庚午至今将四十年,少者壮,壮者老,习故常,专此诬讦。缙绅之贤者,反谨避以博忠厚之名。尝闻吴中杨震吴(成)太宰云:“近日地方使君逞风力者,动云不畏强御,然则强御乃我辈也,不亦哀哉!“王弇州草柳跖告夷齐一状,海览之始稍悟,真所谓谭言微中,可以解纷矣。
lǐ shàng shū zhōng chéng fù zǐ fēng chéng rén nán bīng bù shàng shū lǐ kè zhāi suì, yǐ zhōng chéng fǔ zhǔn yáng, shì wō kòu rù fàn, wéi huái ān shén wēi jí, nǎi zi zhōng chéng jiàn luó cái shí shàng gōng chē zài wéi chéng zhōng, dān qí chū lì jiāng zú shì mín gù shǒu, fā cáo sī jīn, míng shǎng gé, yòu quàn fù jiā zhù xiè zhù xiǎng, zhòu yè píng chéng, qián mù tōng tài hǎi bīng shù qiān, yè chōng wéi rù, réng yè chū jū jī zhī, zhǎn shǒu wǔ qiān, wō zú xún qù. kè zhāi yǐ gōng jìn jīn guān.
【李尚书中丞父子】丰城人南兵部尚书李克斋(遂),以中丞抚准扬,适倭寇入犯,围淮安甚危急,乃子中丞见罗(材)时上公车在围城中,单骑出励将卒士民固守,发漕司金,明赏格,又劝富家助械助饷,昼夜凭城,潜募通泰海兵数千,夜冲围入,仍夜出狙击之,斩首五千,倭卒循去。克斋以功晋今官。
cǐ wú xiāng shěn tài shǐ qíng fēng mào xiào suǒ jì, shí shěn zhèng zài lǐ shǔ zhōng, hòu yòu yǔ jiàn luó tóng dēng jìn shì, suǒ jì dāng bù miù. qí wèi nán běn bīng yě, zhí zhèn wǔ yíng zú qiāng hài shì láng huáng mào guān zhī hòu, yì jīng hàn wú zhuàng, lǐ zhì jí jì rán, qí kān dìng zhī lüè rú cǐ.
此吾乡沈太史晴峰(懋孝)所纪,时沈正在李署中,后又与见罗同登进士,所纪当不谬。其为南本兵也,值振武营卒戕害侍郎黄懋官之后,益惊悍无状,李至即寂然,其戡定之略如此。
cǐ guó shǐ zhī yán yě, ér jiāo yī yuán tài shǐ zé yún lǐ dǐ nán shū rèn shí, sàn kù jīn shù shí wàn yǐ dàn luàn zú, cǐ suǒ wèi kān dìng zhī lüè yǐ. jiāo jīn líng rén, mù jī qí shì, zé qí yán bì yì fēi wū. qǐ dāng shí zhǔn yīn zhī gōng, jǐn chū xiàng xián fāng lüè, jí yīng liú yào zhòng rèn, shī jǐn zhǐ cǐ yé? jiàn luó hòu guān zhōng chéng, yǐ jīn shàng dīng hài fǔ yún yáng, zāo cān jiāng mǐ wàn zhōng lǜ bīng pò xié, jiǒng jí chū kù jīn wèi shǎng, yòu hòu jiā yuè lǐn shǐ dé shì, xuán dùn zǒu fán xiāng, yǐ tīng kān bà guī, xún zuò diān shì bèi dǎi. yī zhōng chéng ěr, hé yǐ yǒng móu yú féng yē, ér xuǎn nuò yú jié yuè yé? dài bù kě xiǎo. lǐ kè zhāi wèi zhōng chéng shí, liǎng xiàn bái tù, gài qí rén yì hú méi lín liú yà yě. hòu kè zhāi zhǎng zǐ shì wèi yù shǐ qǐng yú cháo, kè zhāi jìng dé shàng shì.
此国史之言也,而焦漪园太史则云李抵南枢任时,散库金数十万以啗乱卒,此所谓戡定之略矣。焦金陵人,目击其事,则其言必亦非诬。岂当时准阴之功,尽出象贤方略,及膺留钥重任,施仅止此耶?见罗后官中丞,以今上丁亥抚郧阳,遭参将米万钟率兵迫胁,窘极出库金为赏,又厚加月廪始得释,旋遁走樊襄,以听勘罢归,寻坐滇事被逮。一中丞耳,何以勇谋于逢掖,而选懦于节钺耶?殆不可晓。李克斋为中丞时,两献白兔,盖其人亦胡梅林流亚也。后克斋长子栻为御史请于朝,克斋竟得上谥。
yún biàn wàn lì dīng hài, xiān wài dà fù wáng gōng huì quán huì fèng, yǐ shān dōng fù niè, liàng yí hú guǎng cān zhèng, fēn shǒu xià jīng nán, zhù miǎn yún yáng. shí yún fǔ wèi lǐ jiàn luó míng cái, gù tóng bǎng jìn shì, yòu tóng wèi láng shǔ, zuì chēng zhī qì, dé xú, zì shén xǐ, shū cù jiān chéng. fǔ dǐ jiā jí bìng, jǐ bù qǐ, shāo jiān. zhì zhuāng fù bìng fā, shàng qǐ xiū shū, qí shū fǔ fā, ér yún biàn gào yǐ. jiàn luó zì fù wén wǔ cái, yǐ jiǎng xué míng tiān xià, zhì chāi huǐ cān jiāng gōng shǔ, gǎi jiàn shū yuàn, wèi qí jiāng mǐ wàn zhōng shè móu gǔ zào, jìn lǐ yú shǔ bù dé chū, zì wèi shū bī lǐ shàng zhī cháo, wěi zuì wén lì, jí shī rú qū wèi zhū biàn zú jiě shì. shí, xīn dào chén wèi dīng wéi níng, chū zhì shāo yǐ yán ā zhǐ zhī, jù zāo ōu lì, dīng gù měi rán xū, zhì zhī dài jìn, jī zhì jǔ jūn pàn nì, lài shǒu bèi wáng míng hè jiù zhǐ, dīng shǐ dé tuō. hòu suī jǐn diào guān, rán luó rǔ jí yǐ. shǐ wáng bù bào bìng qiě fù guān, bì néng zhǐ shū yuàn zhī jiàn, jí yù biàn zì yǒu fāng lüè, zǒng bù rú jiā shí zhī ān yě. shì dài yǒu shù hū?
【郧变】万历丁亥,先外大父王公会泉讳俸,以山东副臬,量移湖广参政,分守下荆南,驻勔郧阳。时郧抚为李见罗名材,故同榜进士,又同为郎署,最称知契,得徐,自甚喜,书促兼程。甫抵家即病,几不起,稍间。治装复病发,上乞休疏,其疏甫发,而郧变告矣。见罗自负文武才,以讲学名天下,至拆毁参将公署,改建书院,为其将米万钟设谋鼓噪,禁李于署不得出,自为疏逼李上之朝,委罪文吏,及师儒曲为诸弁卒解释。时,新道臣为丁惟宁,初至稍以言呵止之,遽遭殴詈,丁故美髯须,雉之殆尽,几至举军叛逆,赖守备王鸣鹤救止,丁始得脱。后虽仅调官,然罗辱极矣。使王不抱病且赴官,必能止书院之建,即遇变自有方略,总不如家食之安也。是殆有数乎?
lǐ chū tīng kān qù, jì yǐ tā shì lùn jí diǎn, jiǔ zhī shǐ shì qiǎn shù. wáng míng hè zhě, huái ān wèi shì zhǐ huī, yǐ cǐ zhī míng, jīn wèi guǎng dōng dà shuài.
李初听勘去,继以他事论极典,久之始释遣戍。王鸣鹤者,淮安卫世指挥,以此知名,今为广东大帅。
lǐ jiàn luó zhōng chéng fēng chéng lǐ zhōng chéng cái yǐ lǐ xué míng tiān xià, hòu fǔ yún yáng, huǐ cān jiāng shǔ wèi jiǎng xué zhī suǒ, wèi shì zú suǒ huā, bèi jí jiǒng rǔ, xún yǐ tīng kān guī lǐ. cì nián, yún nán xún fǔ sū huái yú cuó yǐ qián rèn jīn téng dào mào gōng shì hé zhī, dǎi xià zhào yù, bàng lüè lùn sǐ. qí tóng nián wú xiāng xǔ sī mǎ fú yuǎn shí wéi yìng tiān fǔ chéng, shū jiù zhī, zhé qiān shì. tóng nián shēn wáng èr xiāng yì lì yuán bù dé, gù xíng bù zhě liù nián, shǐ dé biān shù mǐn zhōng. qí zài yù yě, tài fū rén zài jiā qì yǎng, rén wèi běn guī chéng bì xīng chí dǐ lǐ, zhuī fú mǔ sāng yǐ. jìng yǐ zhòng míng jiǔ kùn, yán tú yíng wèi zhě xiū zhì zhě jiē zhǒng, wèi miǎn liú zhì, bǐ zhì wú xiāng yǐ bàn suì yǐ. jiān liǎn rén xīn yí zhī, yǐ qí míng xián wú gǎn xiǎn yì yě. zhì mǐn, zé xǔ yǐ lèi jìn zhōng chéng, zhèng kāi fǔ bǐ zhōng, yíng zhì jiāo wài, jiàn qí dǎo cóng tài chǐ, yuǎn guò yú xǔ, xǔ chū yǔ guī zhī, lǐ nù jiàn yú sè.
【李见罗中丞】丰城李中丞(材)以理学名天下,后抚郧阳,毁参将署为讲学之所,为士卒所哗,备极窘辱,寻以听勘归里。次年,云南巡抚苏怀愚(酂)以前任金腾道冒功事劾之,逮下诏狱,搒掠论死。其同年吾乡许司马(孚远)时为应天府丞,疏救之,谪佥事。同年申、王二相亦力援不得,锢刑部者六年,始得编戍闽中。其在狱也,太夫人在家弃养,人谓本归程必星驰抵里,追服母丧矣。竟以重名久困,沿途迎慰者、修贽者接踵,未免留滞,比至吾乡已半岁矣。间脸人心疑之,以其名贤无敢显议也。至闽,则许已累晋中丞,正开府彼中,迎至郊外,见其导从太侈,远过于许,许出语规之,李怒见于色。
xǔ jiě qí yì, qiě kǒng shāng jiǔ yào, nǎi zé zuì chǎng gōng shǔ yǔ yù, mìng wén wǔ guān dàn wǎn xún bǔ, yī rú fǔ tái tǐ lì. lǐ měi rì fàng yá èr cì, tōng jiē bīn kè, shōu fā wén shū, dàn bù gǔ chuī jǔ pào ěr, shí zhě huò yǐ wéi wèi ān.
许解其意,且恐伤久要,乃择最敞公署与寓,命文武官旦晚巡捕,一如抚台体例。李每日放衙二次,通接宾客,收发文书,但不鼓吹举炮耳,识者或以为未安。
xǔ zhōng chéng sháo shàng xǔ jìng ān sī mǎ, dǔ xíng chéng xīn, gǔ rén suǒ shǎo. qí zài lì bù wèi nìng rén zhuàn suǒ pái, wài zhuǎn qiān shì, hòu jiàn zhì nán jīng zhào, pú dà yòng, yòu tè shū jiù lǐ jiàn luó, zài zhé qiān shì, yóu shì míng zhòng tiān xià. qí hòu jiàn jìn xiāng sì yǐ zhōng chéng, kāi fǔ fú jiàn, shí xīn ài mín, zì fèng rú hán shì, dì pì yú jiǎng xué, yī yǔ xiāng qì, xìn wèi shèng xián. qí xiá zhě yīn dé qī yǐ qí fāng, dì fāng bù wú sāo rǎo. huì jiàn luó cóng yù zhōng jiǎn zuì shù mǐn, liǎng rén tóng shí lóng xiàng, hé bìng yī fāng, wén wǔ bēn fù rú kuáng, yú shì yǒu yī shěng liǎng xún fǔ zhī yáo. yòu wú zhōng móu zhòng chún yǐ jīng shì zì háo, yǔ xǔ sù hòu, yì zhāo zhī wǎng, zhì yú yuè cāo xiān lìng móu yì jiào chǎng jiào jì, jì nǎi qīn wǎng fù hé, yú shì huī xià jiàn huái bù píng. yī rì, diào bīng wǎng zhāng nán fáng shǒu, zhèng shēn yuē shù, jūn zhōng hū huā, xǔ huáng pò wú cuò, lài liǎng dào chén wǎn cí jiě zhī. cì rì, fǎng zuì jié zhě bǎi yú rén, guó qí ěr, jǐn shè zhū wǔ, miǎn qí chū shù, shì shǐ dìng. qí shì zài rén chén nián, xǔ tóng lǐ zhāng yù shǐ tiān dé àn mǐn, qīn wèi yú yán. zhì jiǎ wǔ xǔ tuī nán dà lǐ qīng, shì shí lóu shàng wáng xiàng gōng xīn xiè shì, yú wǎng hòu, shì dǐ bào zhì, wáng jiàn zhī shén xǐ, yú yuē:" yǐ zhōng chéng dé nán lěng jú, shì fēi miào táng yōu xián yì." xiàng gōng yuē:" bù rán. cǐ xiōng gǔ jūn zǐ, ér yòng bīng fēi suǒ zhǎng, jīn wō nú zhèng chì, hǎi shàng duō shì, dé zǎo lí jù dì, gōng sī jù biàn." yú yòu jìn yuē:" rán zé xǔ wēng dàn shēn yú lǐ xué, ér yòng shì shāo zhì, yí qí yǔ lǐ wēng xiāng zhī." xiàng gōng yòu zhèn shēng yuē:" jìng ān zhēn zhèng hǎo rén, qiě lǎo shí bù yòng xū tóu, qǐ jiàn luó kě bǐ?" qí chí lùn rú cǐ, bì yǒu kuī qí wēi zhě.
【许中丞】苕上许敬庵司马,笃行诚心,古人所少。其在吏部为佞人篆所排,外转佥事,后渐陟南京兆,脯大用,又特疏救李见罗,再谪佥事,由是名重天下。其后渐晋乡寺以中丞,开府福建,实心爱民,自奉如寒士,第僻于讲学,一语相契,信为圣贤。其黠者因得欺以其方,地方不无骚扰。会见罗从狱中减罪戍闽,两人同时龙象,合并一方,文武奔附如狂,于是有一省两巡抚之谣。又吴中缪仲淳以经世自豪,与许素厚,亦招之往,至于阅操先令缪诣教场较技,继乃亲往覆核,于是麾下渐怀不平。一日,调兵往漳南防守,正申约束,军中忽哗,许惶迫无措,赖两道臣婉词解之。次日,访最桀者百余人,馘其耳,尽赦诸伍,免其出戍,事始定。其事在壬辰年,许同里张御史(天德)按闽,亲为余言。至甲午许推南大理卿,是时娄上王相公新谢事,余往候,适邸报至,王见之甚喜,余曰:“以中丞得南冷局,似非庙堂优贤意。“相公曰:“不然。此兄古君子,而用兵非所长,今倭奴正炽,海上多事,得早离剧地,公私俱便。“余又进曰:“然则许翁但深于理学,而用世稍窒,宜其与李翁相知。“相公又振声曰:“敬庵真正好人,且老实不用虚头,岂见罗可比?“其持论如此,必有窥其微者。
èr lǐ zhōng chéng qǐng nián, lù hé lǐ zhōng chéng xiū wú sān cái yǐ dū cáo zhù huái yīn, cháng yuán lǐ zhōng chéng lín huán huà lóng yǐ zǒng hé zhù jǐ níng, èr gōng tóng jí tóng lǐ yòu tóng zhì yě. lù hé yǐ cháng yuán sù xìng jié jiǎn, gù zuò yì diào zhī, yī rì qiǎn cái guān zhì shū bì yú jì shàng, fù yǐ bǎi jīn, yún tuō mù fǔ wèi shì yóu yān zhī yǐ gōng yìng qiè yòng, gài qí dì suǒ chū yě. cháng yuán zhī qí yǐ qì shèng zhī, hū cái guān wèi yuē:" wǒ zhī rǔ zhǔ rén hòu fáng yīn shēng shén shèng, xiē xū zhī zé bù zú gōng yòng, mìng huī xià gèng mǎi bǎi jīn xié qù, zuò wǒ dá lǐ kě yě." lù hé fā shū, zhī fǎn wèi suǒ huǐ, gān xiào ér zhì zhī, jī yú wú yòng, yú shì háo qì yì shāo zhé.
【二李中丞】顷年,潞河李中丞修吾(三才)以督漕驻淮阴,长垣李中丞霖寰(化龙)以总河驻济宁,二公同籍、同里、又同志也。潞河以长垣素性节俭,故作意调之,一日遣材官致书币于济上,附以百金,云托幕府为市油烟脂以供媵妾用,盖其地所出也。长垣知其以气胜之,呼材官谓曰:“我知汝主人后房音声甚盛,些须脂泽不足供用,命麾下更买百金携去,作我答礼可也。“潞河发书,知反为所悔,干笑而置之,迹于无用,于是豪气亦稍折。
lǐ dòu yě zhōng chéng lǐ zhōng chéng míng dào, dōng yuè rén, qǐ jiā wù chén jìn shì. jiǔ lì wài fān, zhì yún nán zuǒ bù zhèng, sù wú jié yuè zhī wàng. wù wǔ dōng rù jìn, cì nián chūn jì diǎn bì, shì diān fǔ quē chū, lǐ jīng yíng dé zhī, mìng xià, dàn zhāng jiāo jí, lǐ jí bì cí ér xíng, fǔ chū guó mén, ér zhǐ xià bà qù yǐ. lǐ xīng chí fǎn yún nán lǚ zhōng chéng zhī rèn, tán yā wén wǔ, shēn yán hào lìng, zhòu yè shì shì, jiào qián shù zhèng zhū gōng jiā jīng lì yān. shì wén yú cháo, bái jiǎn wèi qǐ, lǐ réng rì zuò táng huáng, zhì wén shū rú gù, zài fèng yán zhǐ jié zé ér zhōng bù qù. zhí zhì dài rù jìng, shǐ jiāo chéng yìn jié ér guī. zé zài shì xǔ jiǔ, lù jiǎ zhī zhuāng, yǐ bù zī yǐ. shèng zhǔ kuān dà, jìng cóng yōu jiǎ, zhēn yì shì yě.
【李斗野中丞】李中丞名焘,东粤人,起家戊辰进士。久历外藩,至云南左布政,素无节钺之望。戊午冬入觐,次年春计典毕,适滇抚缺出,李经营得之,命下,弹章交集,李亟陛辞而行,甫出国门,而旨下罢去矣。李星驰返云南履中丞之任,弹压文武,申严号令,昼夜视事,较前数政诸公加精励焉。事闻于朝,白简 胃起,李仍日坐堂皇,治文书如故,再奉严旨诘责而终不去。直至代入境,始交承印节而归。则在事许久,陆贾之装,已不赀矣。圣主宽大,竟从优假,真异事也。
qín zhōng chéng qín shùn fēng yào, wú xī rén, yǐ xīn wèi shù cháng chū wèi suǒ yuán, zhòu qiān yòu jiàn dōu yù shǐ, fǔ nán gàn zài qiān yòu fù dōu, fǔ hú guǎng, bèi lùn diào yòng, bīn xíng qǔ dú huán xiàn yú yǐ guī. qí shǔ lì mǐn rén shěn jiè ān fū zhě, wèi héng zhōu fǔ tóng zhī, kàng zhāng lú liè qí zhuàng, shàng zhèn nù, qiǎn tí qí dǎi xià zhào yù, zhuī zāng zhé shù. shěn dēng jiǎ xū jìn shì, shòu yuè zhī shùn dé lìng, yǐ qīng jùn chēng, rù wèi láng, chū wèi shǒu, jù yǒu shēng, xún zhé shì guān. jì jié shàng guān dé zhì, yì qì yì fā shū, rén duō wèi è zhī.
【秦中丞】秦舜峰(燿),无锡人,以辛未庶常出为琐垣,骤迁右剑都御史,抚南赣;再迁右副都,抚湖广,被论调用,濒行取读鍰羡余以归。其属吏闽人沈介庵(鈇)者,为衡州府同知,抗章胪列其状,上震怒,遣缇骑逮下诏狱,追赃谪戍。沈登甲戌进士,授粤之顺德令,以清峻称,入为郎,出为守,俱有声,寻谪是官。既讦上官得志,意气益发舒,人多畏恶之。
zài zhuó jiǔ jiāng shǒu, rù jǐ wèi wài jì, yòng bù jǐn tiáo bà qù. shí sūn fù píng bǐng quán zhèng, shuō zhě yí kǎo gōng láng jiǎng lán rě shí xīn yǒu yì xiū qiè, gù shěn yǔ dīng sháo yuán cǐ lǚ èr rén, jù yǐ míng liú wǎng chù. shěn wèi jiǎng tóng xiāng rén, sù xiāng chóu dīng, jiāng xī rén, gù jiǎng tóng nián, wèi qí xiāng zhāng zhōu tuī guān, céng tòng cái yì jiǎng zhě. yú shì yì lùn qún qǐ, xiù shuǐ shěn sī mǎ yì yǒu hòu yán, sūn jǐn yǐ dīng fǎng dān chéng yù lǎn, dīng dǎi xùn jǐ sǐ, jǐn dé shù qù. ér fù píng yǔ shěn xiù shuǐ hù jié liǎng bà, jiǎng yì fèi wèi biān máng. shěn jiè ān jì guī mǐn, yǐ háo hèng wén, hòu wèi mǐn fǔ àn suǒ zòu, xià yù, lì fā qí qián hòu zuì, jìng zuò dà pì, zhì jīn zhǎng xì. qǐ lián yú guān ér dú yú xiāng yé? xiān yī nián, jiāng xī xún àn zhù dà zhōu, wèi qí jiù shǔ, lú líng zhī xiàn qián yī běn hé qí tān, zhù yǐ dīng yōu xíng, ér qián yì yǐ rù wèi yù shǐ, shàng tè mìng xíng bù zhǔ shì mǎ yóu lóng fèng chì wǎng kān, jǐn dé qí shí, zhù yì zuò zāng qiǎn shù. mǎ xún yǐ cái wàng diào lǐ bù, yōu qiān jiāng xī tí xué, wèi jǐ dà jì, yì yǐ bù jǐn bà. gài yī shí xī tái zhū gōng tòng hèn zhī, suì zuò yǒng gù. zhì jīn rén xī zhī, jiàn shàn bù jué yú gōng chē, dàn shì nián dāng shì zhě kǎo gōng wèi zhào mèng bái nán xīng, shì suǒ tuī wèi jūn zǐ, yǐ gù qǐ shì zhōng bú jiàn jí. zì zhù qín bài hòu, yī shí fǔ àn rén rén zì wēi, wèi shǔ lì jiē néng zhì qí sǐ mìng, yī qiè qǔ yòng shú huán, piào shàng jù xiě jiǎo huí.
再擢九江守,入己未外计,用不谨条罢去。时孙富平秉铨政,说者疑考功郎蒋兰若(时馨)有意修郄,故沈与丁芍原(此吕)二人,俱以名流枉黜。沈为蒋同乡人,素相仇;丁,江西人,故蒋同年,为其乡漳州推官,曾痛裁抑蒋者。于是议论群起,秀水沈司马亦有后言,孙尽以丁访单呈御览,丁逮讯几死,仅得戍去。而富平与沈秀水互讦两罢,蒋亦废为编氓。沈介庵既归闽,以豪横闻,后为闽抚按所奏,下狱,吏发其前后罪,竟坐大辟,至今长系。岂廉于官而黩于乡耶?先一年,江西巡按祝大舟,为其旧属,卢陵知县钱一本劾其贪,祝以丁忧行,而钱亦已入为御史,上特命刑部主事马犹龙奉敕往勘,尽得其实,祝亦坐赃遣戍。马寻以才望调礼部,优迁江西提学,未几大计,亦以不谨罢。盖一时西台诸公痛恨之,遂坐永锢。至今人惜之,荐剡不绝于公车,但是年当事者考功为赵梦白(南星),世所推为君子,以故启事终不见及。自祝、秦败后,一时抚按人人自危,谓属吏皆能制其死命,一切取用赎鍰,票上俱写缴回。
yú shì jùn xiàn gèng wú duǎn cháng kě chí, shù shǒu tīng mìng, wú gǎn wéi yán yǐ. èr gōng suī huò zhòng qiǎn, rán shí dà yǒu zào yú hòu rén yún. àn yǐ wèi dà jì, hú zhōu wú píng shān xiù yǐ tān xuē jí yóu wǎng, wú yǒu qīng wàng, cóng shān zhōng qǐ rèn yáng zhōu shǒu, wèi bǐ zhōng xiāng shēn suǒ hèn, zhōng zhī. wú sù guǎ jiāo, yòu xīn wèi dì sān rén, wèi wáng tài cāng suǒ jǔ, wáng fāng qù wèi, rén shàng yǐn xián, suì wú néng bái zhī zhě.
于是郡县更无短长可持,束手听命,无敢违言矣。二公虽获重谴,然实大有造于后人云。按乙未大计,湖州吴平山(秀)以贪削籍尤枉,吴有清望,从山中起任扬州守,为彼中乡绅所恨,中之。吴素寡交,又辛未第三人,为王太仓所举,王方去位,人尚引嫌,遂无能白之者。
jīng lüè dà chén shè bà jìn nián cháo xiǎn gào jí, tíng qiǎn shì láng sòng yīng chāng wǎng yuán, shí yǐ zǒng dū wèi bù zú zhòng, tè jiā jīng lüè zhī hào. jì zhī zhě wèi gù yǎng qiān sūn kuàng xíng jiè zhū chén, suì jiē yīn zhī yǐ. dāng wō shì qǐ shí, sòng sù wú wēi wàng, wù lùn wú yǐ kǔn wài xiāng xǔ zhě, yī dàn tè bá, yì zhě wèi qǐ, qiě wèi shì quán guò lóng. bù zhī qián cǐ yǐ chǒu gēng yín jiān, zhèng luò yǐ shàng shū jīng lüè qī zhèn, shí lǔ qíng pǒ cè, fāng yǐ luò wèi gū zhù, gù wú rén zhǐ zhāi zhī. ér zàn huà wàn shì dé liáng yún lóng yì yī shí zhī xuǎn, jiē yǐ biān cái zhì tōng xiǎn. ruò sòng suǒ dài zàn huà èr zhǔ shì, yì tè cì sì pǐn fú yǐ shì zhòng, rán jù liáo dǎo chí mù, wèi jǐ lùn bà, yì fēi wàn shì dé děng chóu pǐ yě. ruò dīng yǒu nián, yáng gǎo yǐ wō shì jīng lüè liáo dōng, yǐ bài wáng chì guī, zhì wù wǔ nián, gǎo yòu yǐ biān jǐng shì zài qǐ jīng lüè liáo dōng, suì zhì sān lù sàng shī, cǐ qí zuì yòu cùn zhé bù zú shú yǐ. qián cǐ zé jiā jìng gēng xū, yǐ lǔ zhì niǎn xià, qiǎn dōu yù shǐ shāng dà jié jīng lüè jīng chéng nèi wài, yóu wéi gǔ jīn suǒ wú. xún yòu zhì sān fǔ jīng lüè, yǐ wáng yù wēng wàn dá xǔ zōng lǔ chōng liáo níng, fán sì nián jù gé. qí hòu hé nán xún fǔ zhāng huàn qǐng jīng lüè zhōng yuán, shàng dà bù yì, huàn yǐ tā shì jiàn zhú. rán zé jīng lüè zhī hào, fēi wén shuài suǒ yì dāng yě.
【经略大臣设罢】近年朝鲜告急,廷遣侍郎宋应昌往援,时以总督为不足重,特加经略之号。继之者为顾养谦、孙鑛、邢玠诸臣,遂皆因之矣。当倭事起时,宋素无威望,物论无以阃外相许者,一旦特拔,议者 胃起,且谓事权过隆。不知前此乙丑、庚寅间,郑洛以尚书经略七镇,时虏情叵测,方以洛为孤注,故无人指摘之。而赞画万世德、梁云龙亦一时之选,皆以边才致通显。若宋所带赞画二主事,亦特赐四品服以示重,然俱潦倒迟暮,未几论罢,亦非万世德等俦匹也。若丁酉年,杨镐以倭事经略辽东,以败亡斥归,至戊午年,镐又以边警事再起经略辽东,遂至三路丧师,此其罪又寸磔不足赎矣。前此则嘉靖庚戌,以虏至辇下,遣都御史商大节经略京城内外,尤为古今所无。寻又置三辅经略,以王忬、翁万达、许宗鲁充辽宁,凡四年俱革。其后河南巡抚章焕请经略中原,上大不怿,焕以他事见逐。然则经略之号,非文帅所易当也。
rèn qiū dà liáo rèn qiū lǐ cì xī wèn, yǐ yǐ wèi suì chū zǒng shǎn xī sān biān, guān wèi yòu dōu yù shǐ, jiān bīng yòu shì. tóng yì tián dōng zhōu lè fǔ gān sù, zài qí jié zhì zhī xià, shì nián yì jiā yòu dōu yù shǐ jiān bīng zuǒ shì. wù shù suì, èr gōng tóng yǐ dà bīng yōu fù dà xiǎo sōng shān, lǐ zì bīng shū tài zǐ tài bǎo jìn gōng fù, tián zì bīng bù shàng shū jiā tài zǐ tài bǎo tóng yīn shì jǐn yī, shì nián tián rù zhèng wèi běn bīng, ér lǐ dū sì zhèn rú gù., zhì xīn chǒu, lǐ huí shǎo fù, tián jiā shǎo bǎo, tóng wèi sān gū, yǐ wèi yì yǐ. cì nián rén yín, tián yǐ bìng gào. zhì yǐ sì nián, lǐ rù wèi róng zhèng, yòu jiā shǎo shī. ér xú lǐ zhāi sān wèi yǐ gān sù xún fǔ yòu dōu yù shǐ jiā bīng bù shàng shū dài zhī, yòu rèn qiū rén yě. xú suī wèi dēng yī pǐn, ér kǔn cái sù zhe, jiāng lái gōng míng zhèng wèi kě liàng. dàn wán yì zhōng, yī shí dà liáo, tóng shì yī fāng, tà xióng biān, kāi zhì fǔ, jiē wǔ gōng gū, yán shǎng huán wèi, yì jìn dài suǒ shǎo. lóng qìng jiān pú bǎn zhī yáng yú pō wáng jiàn chuān, yòu bù zú dào yǐ. xún fǔ jiǔ rèn fǔ tái yī guān zuì chēng xióng jǐn, jiǔ rèn jí wéi dé yí. gài dì fāng lì bìng jì shú, lì xí ér mín ān zhī. rán fēi jiǔ bì qiān, zé yǐ yù jiǔ zhě duō, bù néng jiǔ yú rè dì, yì shì lǐ shǐ zhī rán. nǎi jìn nián qǐ shì jiǔ zhì, wǎng wǎng yú qī, qí zuì jiǔ zhě, wú rú chén yù tái yòng bīn zhī fǔ yún nán, zì guǐ sì qì wù jiǎ fán shí liù nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā zhì yòu dōu, zhī cóng yī pǐn fèng, qí jiān jīng jǐ hài yǐ sì liǎng dà jì, kē dào shí yí jù rù chì yōu, zhōng bù qù, jìng yǐ wǔ dìng fǔ shī shì, dǎi zhì jīng, bì yú yù cì zé lǐ xiū wú sān cái zhī fǔ jiāng běi, zì jǐ hài qì xīn hài fán shí sān nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā zhì hù bù shàng shū, yǐ jù hé miǎn guī wèi jiàn quán yǔn zhēn zhī fǔ shān xī, zì guǐ sì qì yǐ sì yì shí sān nián, qí guān zì yòu qiān dōu jiā yòu fù dōu, yǐ qǐng gào qù huáng zhōng méi kè zuǎn zhī fǔ shān dōng, zì xīn chǒu qì rén zǐ fán shí èr nián, qí guān zì yòu fù dōu jiā zhì bīng bù shàng shū, zhào rù wèi nán běn bīng, cǐ qí zuì zhù zhě. tā rú lǐ cì xī wèn zhī dū sān biān shí yī nián, dài fèng qí yào zhī dū liǎng guǎng shí nián, liú yòng zhāi yuán lín zhī fǔ zhè jiāng jiǔ nián, yòu bù kě shèng jì yǐ. cǐ děng shì jǐ rú xiān cháo zhōu wén xiāng yú sù mǐn gù shì, kǒng cǐ hòu wèi bì néng jì yě. huáng zhōng méi fǔ dōng shěng shí, zhèng zhí chén yù tái dǎi zhì, tíng yì yòng" jiàng shuài bù shè bèi shī xiàn chéng zhài lǜ", huáng kàng shū jiù zhī shén lì, qiě yún shēn wéi shòu zhōu zhī zhōu, chén yǐ yù shǐ xíng bù, shòu qí zhī yù, qiě gāo liè jiàn zhāng, gù duó guān yǐ huàn qí zuì, rú guō zi yí zhī xuě lǐ bái. huáng shū shàng, pō zāo pēng jī, ér chén yù yì wèi xiǎo tǐng, suì dé zhǎng xì, huò zhě wèi huáng shāo jìn gǔ dào yún. liè yíng jǔ pào jìn nián zhōng wài bèi bīng shǐ zhě, zǎo wǎn táng jù jǔ pào, zhì zhí zhǐ xíng bù zé wú shēng, qù ér fù zuò. yǎn zhōu jì zhī yǐ wéi bù yǎ. rán cǐ shì běn fēi gù diǎn, qí bì tái shǐ yì yí. ruò zǒng dū jūn mén, tǐ zūn wèi zhòng, qí yòng jūn róng shèng lǐ, nǎi fèn nèi shì. xíng kūn tián shǎo bǎo zài jì liáo shí, yù xún guān yù shǐ yuè shì, yì mìng zàn tíng jǔ pào, gè dào zhēng zhī bù néng dé, yù shǐ xǐ guò wàng, yǐ wéi zūn jǐ, shū jiàn yǔ jí qí bù qíng.
【任邱大僚】任邱李次溪(汶),以乙未岁出总陕西三边,官为右都御史,兼兵右侍。同邑田东洲(乐)抚甘肃,在其节制之下,是年亦加右都御史兼兵左侍。戊戍岁,二公同以大兵忧复大小松山,李自兵书太子太保进宫傅,田自兵部尚书加太子太保同荫世锦衣,是年田入正位本兵,而李督四镇如故。,至辛丑,李回少傅,田加少保,同为三孤,已为异矣。次年壬寅,田以病告。至乙巳年,李入为戎政,又加少师。而徐理斋(三畏)以甘肃巡抚右都御史加兵部尚书代之,又任邱人也。徐虽未登一品,而阃才素著,将来功名正未可量。弹丸邑中,一时大僚,同事一方,拓雄边,开制府,接武公孤,延赏环卫,亦近代所少。隆庆间蒲坂之杨虞坡、王鉴川,又不足道矣。【巡抚久任】抚台一官最称雄紧,久任极为得宜。盖地方利病既熟,吏习而民安之。然非久必迁,则以欲灸者多,不能久于热地,亦事理使之然。乃近年启事久滞,往往逾期,其最久者,无如陈毓台(用宾)之抚云南,自癸巳讫戊甲凡十六年,其官自右佥都加至右都,支从一品俸,其间经己亥乙巳两大计,科道拾遗俱入斥幽,终不去,竟以武定府失事,逮至京,毙于狱;次则李修吾(三才)之抚江北,自己亥讫辛亥凡十三年,其官自右佥都加至户部尚书,以聚劾免归;魏见泉(允贞)之抚山西,自癸巳讫乙巳亦十三年,其官自右佥都加右副都,以请告去;黄钟梅(克缵)之抚山东,自辛丑讫壬子凡十二年,其官自右副都加至兵部尚书,召入为南本兵,此其最著者。他如李次溪(汶)之督三边十一年,戴凤岐(燿)之督两广十年,刘用斋(元霖)之抚浙江九年,又不可胜纪矣。此等事几如先朝周文襄、于肃愍故事,恐此后未必能继也。黄钟梅抚东省时,正值陈毓台逮治,廷议用“将帅不设备失陷城寨律“,黄抗疏救之甚力,且云身为寿州知州,陈以御史行部,受其知遇,且高列荐章,顾夺官以逭其罪,如郭子仪之雪李白。黄疏上,颇遭抨击,而陈狱亦为小挺,遂得长系,或者谓黄稍近古道云。【列营举炮】近年中外备兵使者,早晚堂俱举炮,至直指行部则无声,去而复作。弇州纪之以为不雅。然此事本非故典,其避台使亦宜。若总督军门,体尊位重,其用军容盛礼,乃分内事。邢昆田少保在蓟辽时,遇巡关御史阅视,亦命暂停举炮,各道争之不能得,御史喜过望,以为尊己,疏荐语极其不情。
yòu tú jìng yuán gōng bǎo zōng jùn wèi xuān dà zhì tái, yǔ àn jūn yàn huì, yù yǒu gōng shì, àn jūn xū dú chū jiàn, gēng yī lǐng shāo piān, tú wèi shǒu zhěng zhī, cǐ yù shǐ yì qīn wéi rén yán.
又涂镜源宫保(宗浚)为宣大制台,与按君宴会,遇有公事,按君须独出见,更衣领稍偏,涂为手整之,此御史亦亲为人言。
èr gōng jiē zhe xūn biān kǔn, pǐn wú kě yì, qí yǐn rěn yǐ jiù gōng míng, yì yóu hú xiāng mǐn méi lín zhī qū yú zhào yǒng jiāng shǎo bǎo ěr. tú zài xuān dà shí, zhí lǔ fù sān niáng zǐ zài yǔ lǔ zhǎng hūn gòu, shí lǔ fù yǐ jiāng xī líng, tú wèi bèi fáng lián zhī fěn shù shí chē, zhì fáng zhōng yín yào suǒ wèi" jiē bèi xiāng" zhě yì bǎi píng. cǐ děng jià shuāng lǒng luò, yì bīng jiā suǒ yǒu, qiě xī chuí yàn rán zhě shù nián. ér yì zhě zī zhī, yì bù shù yǐ.
二公皆著勋边阃,品无可议,其隐忍以就功名,亦犹胡襄愍(梅林)之屈于赵甬江少保耳。涂在宣大时,值虏妇三娘子再与虏长婚媾,时虏妇已将稀龄,涂为备房奁脂粉数十车,至房中淫药所谓“揭被香“者亦百瓶。此等驾双笼络,亦兵家所有,且西陲晏然者数年。而议者訾之,亦不恕矣。
sī dào
○司道
fāng yìn fēn sī tài zǔ píng dìng tiān xià, fēn shí èr bù zhèng sī, shí wǔ nián zēng yún nán yǐ zhì àn chá dōu zhǐ huī sī, xià jí fǔ zhōu xiàn shòu fāng yìn, cǐ wài zé měi shěng liè fēn xún wèi sì shí èr dào, yì yǐ fāng yìn zhì shì, qí shì quán tè zhòng, jù liè xián àn chá shǐ. qí hòu fèi běi píng, zēng guì zhōu jiāo zhǐ yì rán. ruò fēn shǒu suī yún dào, rán ér wú qīn jiàng fāng yìn. yóu jì zhèng jiā jiān, nèi dì fēn shǒu, shàng kè sī yìn tiáo jì. jīn zé wài fān dà lì, wèi yǒu bù qīn jiàng guān fáng zhě. zì shì shì tǐ yí rán, dàn fēi guó chū é shè, wú gǎi bān fāng yìn zhě.
【方印分司】太祖平定天下,分十二布政司,十五年增云南以至按察都指挥司,下及府州县授方印,此外则每省列分巡为四十二道,亦以方印治事,其事权特重,俱列衔按察使。其后废北平,增贵州交址亦然。若分守虽云道,然而无钦降方印。犹记正嘉间,内地分守,尚刻私印条记。今则外藩大吏,未有不钦降关防者。自是事体宜然,但非国初额设,无改颁方印者。
wéi dōu zhuǎn yùn yán shǐ sī, qí liáo zuǒ wèi tóng zhī wèi fù shǐ wèi pàn guān, gè yǒu fèn dì, yì de yòng fāng yìn. gài tài zǔ tè zhòng yán zhèng, yǐ shì guān jūn guó, fēi tā guān bǐ. yì yóu sòng zhuǎn yùn fù shǐ, dé yǔ qí zhǎng jūn tǐ zhì shì, míng yuē cáo sī, qí yí yì shàng cún. jīn yùn sī xià yí yú zhōu jùn, wèi èr sī guān, yǐ zhī fǔ liè kǎo zhě wèi zhī, qí zhū liáo zé jù zī láng zá liú liáo dǎo bù kān zhě chōng zhī, yán zhèng yīn zhī dà huài. jìn shǐ yì zhèn shuā, yǐ liǎng huái kè jīn, wèi tiān xià zuì, tè lóng tǐ mào, lín cái pǐn zuì gāo zhě rèn zhī. zhì jǐn míng zhǐ, yún yǐ dào chén tǐ xíng shì, qiě gěi zhuān chì yǔ zhī, zhōng yǐ yùn sī jiù wèi shǔ lì, yī dàn chāo jū děng yí, gè zé yǐ cháng guì fú yè rú gù shì, zhì yǒu qì guān bù fù zhě. shì zé shèng yù sēn yán, shàng miǎo rán bù zūn, wèi yùn shǐ zhě, ān néng gèng zhǎn bù zāi? yòu rú xíng tài pú yuàn mǎ yī sī, qí tǐ yǔ jīng qīng xié háng, yì fù shì wéi rǒng sǎn, yǐ chù fān niè zhōng zhī yǒu yì zhě, hòu yǐ suǒ shǔ bù fèng yuē shù, tè jiā jiān àn chá qiān shì, ér zhōu xiàn zhī biàn huī rú gù yě. jìn rì yīn rén qíng yàn bó, jìn shù gé qù, dàn shǔ fēn xún jí bīng bèi jiān shè, pǔ tiān wéi cún píng liáng yī yuàn mǎ ér yǐ. yán zhèng mǎ zhèng, jù shǔ guó jiā zuì qiè zuì dà shì, ér fèi chí zhì cǐ, jiǎ shēng ér zài, hé zhǐ huān xī.
惟都转运盐使司,其僚佐为同知、为副使、为判官,各有分地,亦得用方印。盖太祖特重盐政,以事关军国,非他官比。亦犹宋转运副使,得与其长均体治事,名曰漕司,其遗意尚存。今运司下夷于州郡,为二司官,以知府劣考者为之,其诸僚则俱赀郎杂流潦倒不堪者充之,盐政因之大坏。近始议振刷,以两淮课金,为天下最,特隆体貌,遴才品最高者任之。至廑明旨,云以道臣体行事,且给专敕与之,终以运司旧为属吏,一旦超居等夷,各责以长跪伏谒如故事,至有弃官不赴者。是则圣谕森严,尚藐然不遵,为运使者,安能更展布哉?又如行太仆苑马一司,其体与京卿颉颃,亦复视为冗散,以处藩臬中之有议者,后以所属不奉约束,特加兼按察佥事,而州县之弁麾如故也。近日因人情厌薄,尽数革去,但属分巡及兵备兼摄,普天惟存平凉一苑马而已。盐政、马政,俱属国家最切最大事,而废驰至此,贾生而在,何止欢息。
xiàn chén chī shǔ lì xuān dé shí nián yīng zōng chū yù jí, yǒu xiān rèn sì chuān àn chá fù shǐ zhū yǔ yán zhě, yǐ bǔ dào zhì pí xiàn, nù zhī xiàn sūn xiáng bù shè cè jī bǔ, zhàng zhī èr shí. yuè wǔ rì xiáng sǐ, xún àn yù shǐ qǐng jiū yǔ yán zuì, shàng yuē:" yǔ yán zhí zhuān bǔ dào, yǐ zéi gù zhàng xiáng, fēi sī yì yě." jìng yòu zhī. cǐ yóu yuǎn nián shì. zhì jiā jìng jiān, xún àn zhí lì yù shǐ jiǎng yáng, yǐ xì guò zhàng shā zhēn dìng zhī xiàn cóng zhī, wèi zhī jiā suǒ gào, hòu kān míng yáng zhǐ jiàng jí. yù shǐ suī zūn, rán yì lìng zhī mìng bù yīng qīng zhì cǐ. zhì liú yǔ zhǎng dū chá yuàn, měi yǐ suǒ shì chī rǔ yù shǐ, zé zhèng dé jiān shì, hé yù shǐ zhī jiàn yòu rú cǐ. yòu jiā jìng shí nián, guǎng dōng tí xué fù shǐ xiāo míng fèng, yì céng wèi yù shǐ, gāng bì rèn xìng, yīn zhào qìng zhī fǔ zhèng zhāng lǚ wǔ zhī, bù shèng fèn, bǎng zhī yú tíng, zhāng suì tóu hé qù, àn chén dǎi zhì. zhòng xián bù zhí míng fèng, liǎng jīng kē dào jiāo zhāng hé zhī, míng fèng zuò jiàng diào. fèng zhāng gè shàng shū zì lǐ, shàng lìng dǎi wèn, jì wèn jié, jù sòng bù bié yòng.
【宪臣笞属吏】宣德十年英宗初御极,有先任四川按察副使朱与言者,以捕盗至郫县,怒知县孙祥不设策缉捕,杖之二十。越五日祥死,巡按御史请究与言罪,上曰:“与言职专捕盗,以贼故杖祥,非私意也。“竟宥之。此犹远年事。至嘉靖间,巡按直隶御史蒋旸,以细过杖杀真定知县丛芝,为芝家所告,后勘明旸止降级。御史虽尊,然邑令之命不应轻至此。至刘宇掌都察院,每以琐事笞辱御史,则正德间事,何御史之贱又如此。又嘉靖十年,广东提学副使萧鸣凤,亦曾为御史,刚愎任性,因肇庆知府郑璋屡忤之,不胜忿,榜之于廷,璋遂投劾去,按臣逮治。众咸不直鸣凤,两京科道交章劾之,鸣凤坐降调。凤、璋各上疏自理,上令逮问,既问结,俱送部别用。
fū jùn shǒu shī shī yī fāng, fēi kě chī zhī guān, qiě fù shǐ qù zhī yī jiē ěr, dāng shí zhèng zhāng hé yǐ gān shòu qí rǔ, ér miào táng jìng píng zhī, shū bù kě jiě. hóng zhì chū, shān xī àn chá sī chī jùn shǒu yī zhēn, yǐ jiàn wǔ juǎn. yī zhēn bèi chī jiàn běn juǎn jùn shǒu bèi chī yī zé, cǐ yún jiàn wǔ juǎn, zú zhèng kè běn fēi yuán běn juàn cì.
夫郡守师师一方,非可笞之官,且副使去之一阶耳,当时郑璋何以甘受其辱,而庙堂竟平之,殊不可解。弘治初,山西按察司笞郡守伊珍,已见五卷。伊珍被笞见本卷郡守被笞一则,此云见五卷,足证刻本非原本卷次。
fān chén chī shǔ lì zhèng tǒng wǔ nián, shǎn xī cān zhèng hǎo jìng, yǐ gōng wù zhì huá chí yì, hū yì chéng zhāng gēng yě bù zhì, zhàng zhī zhì sǐ. àn wèn dāng shú tú hái zhí, shàng yuē:" jìng yǐ xiǎo fèn bì yì yì zì jù xiě běn bǔ guān, bù rén shén yǐ! nán jū cháng lǜ. mìng biān shù dà tóng." qí shì yǔ zhū yǔ yán xiāng sì, qiě tóng yīng zōng cháo, ér chǔ fèn yǐ zì jiǒng yì.
【藩臣笞属吏】正统五年,陕西参政郝敬,以公务至华池驿,呼驿丞张耕野不至,杖之至死。按问当赎徒还职,上曰:“敬以小忿毙驿驿字据写本补官,不仁甚矣!难拘常律。命编戍大同。“其事与朱与言相似,且同英宗朝,而处分已自迥异。
zhì liù nián, zhè jiāng zuǒ bù zhèng shǐ huáng zé, yòu tà yán yùn sī dīng zī, wèi zī suǒ zòu, bìng jié zé kǎo mǎn zì chū xíng xiàn, liǎn mín yín sān qiān liǎng, bǔ cháng guān wù. nǎi jù xià yù, fǎ sī nǐ gè shú tú hái zhí, shàng yǐ zé shàn chī sān pǐn guān, zhòng liǎn bù cái, mìng chù wèi mín.
至六年,浙江左布政使黄泽,又挞盐运司丁鎡,为鎡所奏,并讦泽考满自出行县,敛民银三千两,补偿官物。乃俱下狱,法司拟各赎徒还职,上以泽擅笞三品官,重敛不才,命黜为民。
fū sān pǐn fāng miàn, yì zhì shòu tà, qí shì yǔ xiāo míng fèng yì xiāng sì. qiě huáng zé duō zāng, jǐn yǔ dīng zī tóng zuì, qíng fǎ jù shǔ bù píng, shàng zhī dú duàn yǔn yǐ. qí shí, yòu yǒu shān xī zuǒ cān zhèng wáng lái zhě, zhàng sǐ zhī xiàn zhāng bīn děng shí rén, fǎ sī yì qí yīn gōng dāng tú, wèi jǐ yǐ sān diàn gōng chéng ēn shè, jǐn diào guān guǎng dōng bù zhèng sī, zé shì shǔ guān zhī mìng, zhēn rú cǎo jiān. zuì zhǐ xū mí, yǐ wèi fēi fǎ, nǎi yǐ yuán guān diào yòng, yóu wéi guài shì. tiān shùn qī nián, zhè jiāng yòu cān yì gāo chóng, yǐ shì tà qú zhōu zhī fǔ táng yú, yú zòu chóng tān kù shù shì, nǎi xià xún àn yù shǐ jū zhì. yǐ shàng jù yīng zōng cháo shì. huò qí shí guān zhì yǔ jīn bù tóng, wéi xiāo xiàn fù chī lǐ jùn shǒu, jiǎng yù shǐ chī shā yì lìng èr shì, zé ěr mù wèi yuǎn, gèng kě hài ěr. jīn rén wén cǐ, wèi bì kěn xìn.
夫三品方面,亦至受挞,其事与萧鸣凤亦相似。且黄泽多赃,仅与丁鎡同罪,情法俱属不平,上之独断允矣。其时,又有山西左参政王来者,杖死知县张彬等十人,法司议其因公当徒,未几以三殿功成恩赦,仅调官广东布政司,则视属官之命,真如草菅。罪止胥靡,已为非法,乃以原官调用,尤为怪事。天顺七年,浙江右参议高崇,以事挞衢州知府唐瑜,瑜奏崇贪酷数事,乃下巡按御史鞫治。以上俱英宗朝事。或其时官制与今不同,惟萧宪副笞李郡守,蒋御史笞杀邑令二事,则耳目未远,更可骇耳。今人闻此,未必肯信。
fāng miàn guān yín zòng zhèng tǒng shí nián, fú jiàn zuǒ bù zhèng fāng zhèng, yòu qǔ fú zhōu zhōng wèi zhǐ huī dān gāng qī mǎ shì wèi qiè àn chá shǐ xiè zhuāng, yòu qǔ fú jiàn zuǒ wèi zhǐ huī zhāng mǐn nǚ wèi qiè yòu zài bǎi hù chén liàng jiā xié chāng yǐn jiǔ, shì fā, xià xún àn yù shǐ wèn, dé shí, qiǎn shù dà tóng. shì nián, liáo dōng yuàn mǎ shǎo qīng huáng yǎn, qǔ suǒ bù dìng liáo wèi qiān hù xiāo chéng dí guǎng nǚ wèi qiè, wǎng lái yǐn jiǔ yín lè, lì bù dū chá yuàn zhí zhì, mìng jiàng wèi xíng tài pú sì zhǔ bù. tóng yī yín zòng, tóng zài yī nián nèi, ér chǔ fèn zhī yì rú cǐ. qiě fāng miàn dà lì, jí yú suǒ zhì xuān yín, yì wèi yǒu zhī shì yě.
【方面官淫纵】正统十年,福建左布政方正,诱取福州中卫指挥单刚妻马氏为妾;按察使谢庄,诱取福建左卫指挥张敏女为妾;又在百户陈亮家挟娼饮酒,事发,下巡按御史问,得实,遣戍大同。是年,辽东苑马少卿黄琰,娶所部定辽卫千户萧成、翟广女为妾,往来饮酒淫乐,吏部都察院执治,命降为行太仆寺主簿。同一淫纵,同在一年内,而处分之异如此。且方面大吏,即于所治宣淫,亦未有之事也。
fān chén bèi chī gōng bù yòu shì láng huò xuān, xiān yǐ cān zhèng zhǎng dà tóng fǔ zhèn shǒu, yòu shǎo jiān wéi lì zhuǎn hèn xuān, sòng dōu yù shǐ nián fù jiā, zhòng zhàng shí yú, zhì bài yà qīng, shǐ zòu lì zhuǎn zhū bù fǎ, shàng mìng dǎi zhì lì zhuǎn. yì tiān shùn yuán nián shì yě. nèi shù gǎn chī fāng miàn, yì gèng yì yǐ. qí hòu lì zhuǎn méng shàng yòu, ér xuān yì bù wèn. xuān chū shǒu dà tóng shí, lǔ yōng tài shàng huáng zhì chéng xià, shí chéng zhōng yán bèi bù gǎn qǐ, xuān cóng shuǐ dòu chū chū, pú fú kòu mǎ tòng kū, jìn shàn jí xuē páo děng wù, chū fǔ jīn yín kào lǔ. shàng dé zhī, fǔ fù bì, jí zhào zuǒ dōng guān, xuān zhī jiàn zhī yú yīng zōng jiù yǐ. dú bù néng shāo yì lì zhuǎn, yǐ yī shēn qí fèn yé?
【藩臣被笞】工部右侍郎霍瑄,先以参政掌大同府镇守,右少监韦力转恨瑄,送都御史年富家,众杖十余,至拜亚卿,始奏力转诸不法,上命逮治力转。亦天顺元年事也。内竖敢笞方面,抑更异矣。其后力转蒙上宥,而瑄亦不问。瑄初守大同时,虏拥太上皇至城下,时城中严备不敢启,瑄从水窦出出,匍匐叩马痛哭,进膳及靴袍等物,出府金银犒虏。上德之,甫复辟,即召佐冬官,瑄之见知于英宗旧矣。独不能稍抑力转,以一伸其忿耶?
wáng jí sǐ lián wáng jí, zhè jiāng yú yáo rén, yǐ jìn shì qǐ jiā, shì shì xíng bù guǎng dōng sī zhǔ shì, qí shǔ fēn xiá jǐn yī wèi. shí, mén dá hù xiàn zōng chǒng, qiě jiān lǐng zhèn fǔ sī, shì zhāng shén, jí měi shì cái yì zhī, yù qí tí qí zuò jiān zhě, xùn zhì jiā děng.
【王吉死廉】王吉,浙江余姚人,以进士起家,筮仕刑部广东司主事,其署分辖锦衣卫。时,门达怙宪宗宠,且兼领镇抚司,势张甚,吉每事裁抑之,遇其缇骑作奸者,讯治加等。
dá shén hèn, mì zhēn qí zuì, jiǔ wú suǒ de, shì jí bào bìng wù cháo cān, shàng yǐ lì sòng yù, dá xuǎn zú zhī jiǎo jiàn zhě tòng chuí zhī, jǐ sǐ bǐ hái zhí, rén qiě wèi rào zhǐ yǐ, zhí fǎ mí jùn. chū wèi guǎng dōng qiān shì, yǐ gōng shēng fù shǐ, xún suǒ bù huì cháo dào zài qǐ, shēn zì bó zhàn, mò yú zhèn. fāng chū shī shí, yǒu kào shī fèi qiān jīn, yòng jǐn shí zhī sān, zhǔ zhě míng yú wén, lián jí pín wú guī zhuāng, jǔ yǐ jiè qí pū. shì yè pū zhī fù hū chū zuò táng huáng, hū lì zú zuò jí shēng dà hū yuē:" jí wèi wǒ zhào xià xiàn zhǎng lái." shì hú qiān shì shǔ shāo jìn, wén qí yì xiān zhì, hū dèng mù yuē:" fēi yě." é ér xià zhì, nǎi qǐ yī yuē:" bù nìng suī sǐ, shòu guó ēn hòu wú suǒ hèn, dì hèn yú wén bù zhī wǒ xīn, yǐ suǒ shèng guān tǎng fù wǒ jiā. suī cǐ zhōng wú kě gōu xiào, wǒ níng néng shòu wū dì xià hū?" yǔ qì jí pū dì, jì wú tā yǔ yǐ. qí lián jìn rú cǐ, shì gài tiān zhí qí xìng. ruò shì zhī mò lì, qí zuò guǐ yì bì tōng bāo jū yě.
达甚恨,密侦其罪,久无所得,适吉暴病误朝参,上以例送狱,达选卒之矫健者痛捶之,几死;比还职,人且谓绕指矣,执法弥峻。出为广东佥事,以功升副使,寻所部惠潮盗再起,身自搏战,殁于阵。方出师时,有犒师费千金,用仅十之三,主者名余文,怜吉贫无归装,举以界其仆。是夜仆之妇忽出坐堂皇,呼隶卒作吉声大呼曰:“亟为我召夏宪长来。“适胡佥事署稍近,闻其异先至,忽瞪目曰:“非也。“俄而夏至,乃起揖曰:“不佞虽死,受国恩厚无所恨,第恨余文不知我心,以所剩官帑付我家。虽此中无可钩校,我宁能受汙地下乎?“语讫即仆地,寂无他语矣。其廉劲如此,是盖天植其性。若世之墨吏,其作鬼亦必通苞苴也。
fān niè guān jiān liǎng shěng jìn rì liǎng jī tiān sī dào, duō yǐ jìn jī èr sī guān dài xián, cǐ lǐ shì zhī dé bù rán. wéi hóng zhì jiǔ nián, hú guǎng yòu bù zhèng sī táo lǔ, yǐ gōng shēng běn shěng zuǒ bù zhèng, jiān guǎng dōng àn chá sī fù shǐ, dài guǎn guǎng dōng lǐng dōng dào. yǐ chǔ zhōng zhèng zhèng zì jù xiě běn bǔ guān jiān rèn yuè shěng fēn xún, cǐ guān zhì suǒ wú, yì shì tǐ yì bù biàn, qián cǐ hòu cǐ, jù wèi jiàn qí bǐ. shí zhèng jí zhì zhī shì, bì fēi wěn jiù zhāng, qí zhōng dìng yǒu shuō. tiān shùn chū, shùn tiān fǔ xué jiào shòu shào yù shēng yún nán tí xué qiān shì, jiān dū guì zhōu xué xiào, shì shí qián shì, shàng fù shì yú diān shěng yě.
【藩臬官兼两省】近日两畿添司道,多以近畿二司官带衔,此理势之得不然。惟弘治九年,湖广右布政司陶鲁,以功升本省左布政,兼广东按察司副使,带管广东岭东道。以楚中正正字据写本补官兼任粤省分巡,此官制所无,抑事体亦不便,前此后此,俱未见其比。时正极治之世,必非紊旧章,其中定有说。天顺初,顺天府学教授邵玉升云南提学佥事,兼督贵州学校,是时黔士,尚附试于滇省也。
zhěng chì bīng bèi zhī shǐ bīng bèi guān zhī shè, shǐ yú hóng zhì shí èr nián. qí shí mǎ duān sù wén shēng wèi běn bīng, jiàn yì chuàng lì cǐ guān, ér liú wén jìng jiàn zài nèi gé, zé lì yīn yǐ wéi bù kě. mǎ zhí zòu yù jiān, běn nián bā yuè shǐ shè jiāng xī jiǔ jiāng bīng bèi guān yī yuán. gài yǐ jiǔ jiāng jì guǎn jiāng fáng, yòu zǒng xiá pó yáng hú fáng, gù tè yǐ zhuān chì lìng àn chá sī guān lǐng zhī. jì zé hú guǎng zhī jiǔ yǒng guǎng xī zhī fǔ jiāng guǎng dōng zhī qióng zhōu sì chuān zhī wēi mào, jiē tiān shè bīng bèi, gài jiē biān fāng, duō shǔ yí dì yě. qí shí shì jì běn bù qīng, cǐ hòu yǐ jiàn tiān shè. zài zhèng dé jiān, liú kòu liú liù děng qǐ, zhōng yuán jiē shè lì yǐ. zhì jiā jìng mò nián, dōng nán wō shì rì jí, yú shì jiāng zhè mǐn guǎng zhī jiān, fán wèi fēn xún zhě wú bù dài zhěng chì bīng bèi zhī xián. qí shǐ yù lóng qí bǐng yǐ qián zhì wǔ chén, xùn xí zhàn shì, yòng fáng bù yú, yì fēi bù měi. dàn chéng píng rì jiǔ, réng rú shǒu tǔ zhī lì, wú biāo bīng kě liàn, wú jūn xiǎng kě zhī. suī pǔ tiān jiē yún bīng bèi, ér wèn qí zhěng chì zhě hé shì, jí zài shì zhě yì máng rán yě.
【整饬兵备之始】兵备官之设,始于弘治十二年。其时马端肃(文升)为本兵,建议创立此官,而刘文靖(健)在内阁,则力阴以为不可。马执奏愈坚,本年八月始设江西九江兵备官一员。盖以九江既管江防,又总辖鄱阳湖防,故特以专敕令按察司官领之。继则湖广之九永、广西之府江、广东之琼州、四川之威茂,皆添设兵备,盖皆边方,多属夷地也。其时事寄本不轻,此后以渐添设。在正德间,流寇刘六等起,中原皆设立矣。至嘉靖末年,东南倭事日棘,于是江、浙、闽、广之间,凡为分巡者无不带整饬兵备之衔。其始欲隆其柄以钤制武臣,训习战士,用防不虞,意非不美。但承平日久,仍如守土之吏,无标兵可练,无军饷可支。虽普天皆云兵备,而问其整饬者何事,即在事者亦茫然也。
yǐn xiàn shǐ jiā jìng wù xū jìn shì yǐn lún, shān dōng qí hé xiàn rén yě, yǐ jì jī qí shè guān yī shí. jí bà xiàn shǐ jiā jū, qí zi bǐng héng cóng róng, lì guān zǒng bīng, dāng de yí ēn, yǐn zhé shòu qí fēng gào, gǎi fú xī dài shī bǔ, chū yè bīn kè. xiān dà jiǎo shí fēn fān qí dì, lǚ yǔ wǎng huán. bǐng héng hòu zhì dà shuài. lǚ lì zhàn gōng.
【尹宪使】嘉靖戊戌进士尹纶,山东齐河县人也,以技击骑射冠一时。及罢宪使家居,其子秉衡从戎,历官总兵,当得貤恩,尹辄受其封诰,改服犀带狮补,出谒宾客。先大佼时分藩其地,屡与往还。秉衡后至大帅。屡立战功。
xú fāng bó sǐ shì jiā jìng èr shí bā nián jǐ yǒu, guì xī xià xiàng gōng yǐ fù tào shì fú fǎ, tiān xià āi ér xiào zhī. cì nián gēng xū, zé qí tóng lǐ yòu yǒu yī shì, wèi yuán jiāng xú fāng bó yě. xú míng yuè, yì guì xī xiàn rén, shǎo yǔ xià cái míng xiāng yà, lì guān yún nán yòu bù zhèng sī, zhí yuán jiāng fǔ tǔ shě nà jiàn chàng luàn, shì qí zhǔ zhī fǔ nà xiàn, duó qí yìn, xiào jù nì tú, gōng jié zhū zhōu xiàn, fǔ àn guān hú kuí lín yīng jī zǒng bīng mù cháo bì bù néng yù, fēi shí shàng biàn, shàng xià bīng bù yì, huì shī tǎo zhī. cháo bì nǎi yǔ xīn fǔ chén shí jiǎn, diào jí wǔ dìng běi shèng yì zuǒ děng tǔ hàn guān bīng, fēn wǔ shào jìn jiǎo. nà jiàn yáng wèi shùn mìng, qiǎn qí xiān suǒ shōu xì jīng lì zhāng wéi, wěi chú yú jiān jūn qiān shì wáng yǎng hào, wáng yí zhī bù gǎn wǎng. shì yuè yǐ dū xiǎng zhì jūn, wén qí yán qǐng xíng, yù zì yǐ wéi gōng, chū yuē cì rì jí miàn fù chū jiàng, zhòng jiē lì jiàn, wèi cǐ zhà bù kě xìn yuè yù nù, jiān bù cóng, rú qī fù zhī. bǐ zhì yuán jiāng fǔ nán mén wài, jiàn bù chū, fāng hē zé jiān, xiàng mǎ fú bīng qí fā, yuè jí zuǒ yòu jiē sǐ. yáo ān fǔ tǔ guān gāo gǔ fèn shēn lì jiù, yì zhàn mò, zì cǐ jiāo bīng lián suì, bù néng miè. huì jiàn sǐ, zhū qiú huǐ guò, gù nà xiàng shú zuì, shì zōng yì yàn jiǔ yì pí xī nán, suì bà bīng. yǒu zuò shī diào xú zhě yún:" kě lián èr pǐn chéng xuān shǐ, zhǐ zhí yuán jiāng xiàng bā tiáo." yì yù cháo yú xī yě. xú sù jiǎng dào xué, zài shì tú yì fù shí yù, nǎi qí tān gōng xǐ shì, yǔ xià tóng kē, yī zé máo tǔ rè zhōng, yī zé jié yuè zài wàng, huò láng jí dū shì, huò jì fěn háng jiān, yòu zài yī yì yī shí, zú wèi hòu lái yōng rén wàng xiǎng zhī jiè. xú hào bō shí, zì míng wáng wén chéng gāo zú, jiān wén wǔ cái, zhì jīn yǒu chēng zhī zhě.
【徐方伯死事】嘉靖二十八年己酉,贵溪夏相公以复套事伏法,天下哀而笑之。次年庚戌,则其同里又有一事,为元江徐方伯也。徐名樾,亦贵溪县人,少与夏才名相亚,历官云南右布政司,值元江府土舍那鉴倡乱,弑其主知府那宪,夺其印,啸聚逆徒,攻劫诸州县,抚按官胡奎林(应箕)、总兵沐朝弼不能御,非时上变,上下兵部议,会师讨之。朝弼乃与新抚臣石简,调集武定北胜亦佐等土汉官兵,分五哨进剿。那鉴佯为顺命,遣其先所收系经历张维,伪除于监军佥事王养浩,王疑之不敢往。适樾以督饷至军,闻其言请行,欲自以为功,初约次日即面缚出降,众皆力谏,谓此诈不可信樾愈怒,坚不从,如期赴之。比至元江府南门外,鉴不出,方呵责间,象马伏兵齐发,樾及左右皆死。姚安府土官高鹄奋身力救,亦战殁,自此交兵连岁,不能灭。会鉴死,诸酋悔过,顾纳象赎罪,世宗亦厌久役疲西南,遂罢兵。有作诗吊徐者云:“可怜二品承宣使,只值元江象八条。“亦寓嘲于惜也。徐素讲道学,在仕途亦负时誉,乃其贪功喜事,与夏同科,一则茅土热中,一则节钺在望,或狼籍都市,或荠粉行间,又在一邑一时,足为后来庸人妄想之戒。徐号波石,自名王文成高足,兼文武才,至今有称之者。
wáng dà cān guó wō yǐ mǎo, wō zhì hé jùn jié cáo zú, chǐ qí yī nì jīng ruì yú kōng zhōu, lìng mǐn rén xiàng dào zhě fù bǎn qiān zhōu, jiē bù zhī qí wō yě. bǐ zhì wáng jiāng jīng, lí chéng yǐ sān shè, jù luò fán shù, nǎi qì zhōu yì yī, cāo dāo fén jié, jū mín bēn sàn, lǎo ruò fù nǚ bīng sǐ mí wàng, zhì yǒu quán jiā zāo rèn zhě. yú wài zǔ wáng huì quán dà cān shǒu shě dú bù qù, nì yǐn chǔ, kàn wō wǎng lái zōng jī, bǐ qí xuān bǎo jiāng xíng, zhòng jiē xiān fā, dú yī hàn zhě diàn hòu, hùn yú kōng shì, jiě dāo zhì yú páng, dà cān hū yuè chū, duó qí dāo cì zhī wō sàng yuán, yóu fèn qǐ zài pū, yuán jīng xiǎo kǒu, fū rú yǒu qī, zhēn kuí zéi yě.
【王大参馘倭】乙卯,倭至禾郡劫漕卒,褫其衣匿精锐于空舟,令闽人向道者负板牵舟,皆不知其倭也。比至王江泾,离城已三舍,聚落繁庶,乃弃舟易衣,操刀焚劫,居民奔散,老弱妇女兵死弥望,至有全家遭刃者。余外祖王会泉大参守舍独不去,匿隐处,瞰倭往来踪迹,比其瑄饱将行,众皆先发,独一悍者殿后,溷于空室,解刀置于旁,大参忽跃出,夺其刀刺之;倭丧元,犹奋起再仆,圆睛小口,肤如黝漆,真魁贼也。
chí xiàn hú dū fǔ dà xǐ, jí chù yǐ pí jiàng, jiān bù cóng, jǐn shòu shǎng guī. qí hòu dēng jiǎ dì, tán zhě měi qí dǎn yǒng, zhé miàn chì bù dá, réng jiè hòu shēng, wù xué wǒ luō hǔ xū.
持献胡督府大喜,即处以裨将,坚不从,仅受赏归。其后登甲第,谈者美其胆勇,辄面赤不答,仍戒后生,勿学我捋虎须。
bù àn èr sī guān zǔ zōng cháo zuì zhòng bù àn èr sī guān, zhī fǔ fán yǒu quē, bì dà chén bǎo jǔ bù sì kē dào guān yǒu cái wàng zhě jū zhī. yǐ gù tiān shùn yǐ qián, fán bù zhèng sī àn chá sī jiàn cháo, jù xù jīng guān èr pǐn sān pǐn zhī mò, jīn míng jiàng běn jiē yī jí lì yǐ.
【布按二司官】祖宗朝最重布按二司官,知府凡有缺,必大臣保举部寺科道官有才望者居之。以故天顺以前,凡布政司按察司见朝,俱序京官二品三品之末,今明降本阶一级立矣。
yòu jù zuò jiào kāi gùn, jīn zé dǎo yǐ chǐ chuí cè mǎ dài yǎn shā, yǔ jīng shī mù liáo wú yì yǐ. yóu yì jīn shàng chū nián yǐ hài, jīn sī mǎ sòng tóng jiāng yīng chāng yǐ lì kē zuǒ jǐ shì shēng jǐ nán fǔ zhī fǔ, shí xiān dà fù yǐ jǐ nán shǒu dào rù hè wàn shòu, sòng lái jiàn yú dǐ zhōng, zhí lǐ shén gōng, jí tóng shí dǐ rèn, wú jī wēi yùn sè. cì nián bǐng zǐ, jīn tài zǎi lǐ duì quán dài yǐ lǐ kē dōu jǐ shì shēng shǎn xī cān zhèng, zì mó yǎn huā jīn dài shì rén," mǒu hé dé ér kān cǐ?" shì shí shàng cún gǔ dào, jīn yán lù shì wài zhuǎn rú cháng liú ān zhì, dòng sè xiàng zhēng, qiě yǐ cǐ cǐ zì jù xiě běn bǔ, dìng bǐng quán zhī xié zhèng. jí jǐ chǒu nián, jīn sī tú zhāng yuán chōng yǎng méng yǐ hù kē dōu jǐ shì shēng hé nán cān zhèng, yì bù miǎn shāo jiàn yán miàn, cǐ gōng fēi jì guān jué zhě, dàn zhòng nèi qīng wài, qí shì jī chéng ěr. ruò xīn chǒu nián, yù shǐ zhào wén bǐng yǐ shēng fù shǐ yù sǐ yǐ sì nián, jǐ shì zhōng zhào dòu yǐ shēng cān yì, kàng shū zì biàn, fēn fēn lǚ yán, yòu bù zú yán yǐ.
又俱坐轿开棍,今则导以尺垂策马带眼纱,与京师幕寮无异矣。犹忆今上初年乙亥,今司马宋桐江(应昌)以吏科左给事升济南府知府,时先大父以济南守道入贺万寿,宋来见于邸中,执礼甚恭,即同时抵任,无几微愠色。次年丙子,今太宰李对泉(戴)以礼科都给事升陕西参政,自摩弇花金带示人,“某何德而堪此?“是时尚存古道,今言路视外转如长流安置,动色相争,且以此此字据写本补,定秉铨之邪正。即己丑年,今司徒张元冲(养蒙)以户科都给事升河南参政,亦不免稍见颜面,此公非计官爵者,但重内轻外,其势迹成耳。若辛丑年,御史赵文炳以升副使郁死;乙巳年,给事钟兆斗以升参议,抗疏自辨,纷纷屡言,又不足言矣。
jī fǔ fēn dào jīn shàng wù zǐ jǐ chǒu jiān, yǐ nán zhí lì sì fǔ, zài jiāng nán zhě zhǐ yī bīng bèi dào chén, ér nán běi yù shǐ xún fāng zhì zhě fán qī, chà dào chén péi xún, zhòu yè bù dé xiū xī, gèng wú xiá zhì suǒ bù dào shì. jiàn yì zhě yù xī wèi èr dào, yòu yí jī fǔ bù biàn gē liè, chí huí wèi guǒ. shì shēn wáng èr xiàng gōng zài kuí dì, wèi sāng zǐ lì rèn zhī, shǐ fēn dào wèi èr. jìng bù zhī tài zǔ shí yǐ yǒu gù shì yě. hóng wǔ niàn jiǔ nián, fēn tiān xià wèi sì shí èr dào, ér zhí lì jū qí liù: yuē huái xī dào, xiá fèng yáng lú zhōu èr fǔ, xú chú hé sān zhōu, tài pú sì zhōng dōu liú shǒu sī yuē huái dōng dào, xiá huái ān yáng zhōu èr fǔ, liù hé xiàn, liǎng huái yùn sī yuē sū sōng dào, xiá sū zhōu sōng jiāng èr fǔ yuē jiàn ān huī dào, xiá chí zhōu ān qìng huī zhōu sān fǔ yuē cháng zhèn dào, xiá zhèn jiāng cháng zhōu èr fǔ yuē jīng jī dào, xiá tài píng níng guó èr fǔ, guǎng dé zhōu jù róng lì shuǐ lì yáng sān xiàn. gài zǔ zhì fēn huà zhī míng bèi rú cǐ. yòu hóng xī yuán nián, shè xíng dū chá yuàn yú běi jīng, zhì lú lóng héng nán jì běi guǎng píng sì dào, měi dào zhì jiān chá yù shǐ sān yuán, dāng shí qū huà nán běi liǎng dū, shì wài fān jiā xiáng. cǐ liǎng cháo gù shì, dāng jīn jiàn bái zhě, huò wèi jǐn zhī yě. shí jiāo zhǐ wèi shī, dū chá yuàn yǒu shí sì dào, yòu zhì sì dào, gài shí bā dào yù shǐ yǐ. jīn rén dàn zhī shí sān dào yù shǐ ěr.
【畿辅分道】今上戊子、己丑间,以南直隶四府,在江南者止一兵备道臣,而南北御史巡方至者凡七,差道臣陪巡,昼夜不得休息,更无暇治所部道事。建议者欲析为二道,又疑畿辅不便割裂,迟回未果。适申王二相公在揆地,为桑梓力任之,始分道为二。竟不知太祖时已有故事也。洪武廿九年,分天下为四十二道,而直隶居其六:曰淮西道,辖凤阳、卢州二府,徐、滁、和三州,太仆寺中都留守司;曰淮东道,辖淮安、扬州二府,六合县,两淮运司;曰苏松道,辖苏州、松江二府;曰建安徽道,辖池州、安庆、徽州三府;曰常镇道,辖镇江、常州二府;曰京畿道,辖太平、宁国二府,广德州、句容、溧水、溧阳三县。盖祖制分画之明备如此。又洪熙元年,设行都察院于北京,置卢龙、恒南、冀北、广平四道,每道置监察御史三员,当时区画南北两都,视外藩加详。此两朝故事,当今建白者,或未尽知也。时交址未失,都察院有十四道,又置四道,盖十八道御史矣。今人但知十三道御史耳。
xiàn chén zuì zhé shì rén dé zuì, biān guǎn wèi shù zú zhě duō yǐ, wèi yǒu yí zhī lì yì zhě. guó chū yì huò chōng lì yǐ rǔ zhī, wèi jǐ zhé fù shōu lù. ruò yǒng lè jiān, jiāng xī àn chá shǐ zhōu guān zhèng yǒu zuì, zhé wèi hé jiān fǔ yì fū zhèng dé jiān, xún àn xú huái yù shǐ xuē fèng míng yǐ yǔ wǔ guān yǐn jiǔ tóu hú, zhé wèi suǒ zhì xú zhōu gōng shǒu. xiàn chén zhī rǔ, wèi yǒu zhì shì zhě. jí qí gū zì qǔ, yì fēi dài shì tǐ yǐ.
【宪臣罪谪】士人得罪,编管为戍卒者多矣,未有夷之隶役者。国初亦或充吏以辱之,未几辄复收录。若永乐间,江西按察使周观政有罪,谪为河间府驿夫;正德间,巡按徐淮御史薛凤鸣以与武官饮酒投壶,谪为所治徐州弓手。宪臣之辱,未有至是者。即其辜自取,亦非待士体矣。
lóng jūn yáng shǎo cān xuān chéng shěn hàn zhuàn jūn diǎn mào xué, yǐ jiàn zhǐ duó qíng wǔ jiāng líng yì, rán nèi kuì qí yán, yòu wú zhào liǎng mén shēng yǐ pàn zhī, zhào zhāng xí zhū cí chén, yòu yǐ yǒu wéi yán zhé qù, lǜ guǎn liáo zhī yuàn yě. lǚ lìng qí zi biān xiū sì xiū zhì shū wèi jiè, cù qí hái cháo. shěn yì wèi jué, shì yǒu xuān chéng kuáng shēng wú shì qī zhě, cǎo yī shū yù guī jiāng líng, biàn shì suǒ zhī, rén jiē wèi wēi zhī, rán shí diào qí zì xuàn, chū wèi cháng tóu jīng dǐ yě. wéi shí yòu yǒu wú lài qīng jīn wáng zhì zhě, tóng yī chì lì, wěi zào hǎi zhōng chéng ruì shū, chǒu dǐ jiāng líng, kè yìn biàn shòu, cǐ bù guò yù bó jiǔ shí zī ěr. shí, cāo jiāng hú dōu yù shǐ jiǎ dé zhī dà xǐ, yǐ wéi qí huò kě jū, bǔ shì qī rù yù, xié lìng zhāo chēng wéi mào xué suǒ zào, zhuǎn shòu shì qī zhě. wèn guān wèi tài píng fǔ jiāng fáng tóng zhī lóng zōng wǔ, sù yǔ shěn shàn, lì biàn yú hú zhōng chéng bù néng dé. hú nǎi xiān qǐng jiāng líng, yún jí lù zhāng fā qí shì, jiāng líng jù zhū lián bù kě jiě, huí jiǎn yǒu" gū bì zhàng xià" zhī yǔ, hú suì mìng jǐn zhī yù zhōng, shěn shǐ dé miǎn. hòu wú qī gòng shì shēng yuān, hú shù guì zhōu, lóng shí yǐ zì hú guǎng cān zhèng bà guī, yì lùn shù yuè dōng. xiān shì shì qī sǐ shí, jí yǒu yì lóng zhě, shěn gǎn qí qū quán, féng rén jí míng qí bù rán, qiě lǚ xiàng dāng lù bái qí yuān. huì xiān bìng zú, shì bù dé xuě, lóng jìng lǎo yú wǔ, jīn shàng zài. lóng yǔ luó kuāng hú jǐ shì wèi yīn jiā, yǔ zōu nán gāo lì bù yì hòu shàn. liǎng gōng jù zhèng rén, fēi kěn làn jiāo zhě.
【龙君杨少参】宣城沈翰撰君典(懋学),以谏止夺情忤江陵意,然内愧其言,又吴、赵两门生已叛之,赵、张、习诸词臣,又以有违言谪去,虑馆僚之怨也。屡令其子编修(嗣修)致书慰藉,促其还朝。沈亦◆◆未决,适有宣城狂生吴仕期者,草一书欲规江陵,遍示所知,人皆为危之,然实钓奇自炫,初未尝投京邸也。维时又有无赖青衿王制者,同一斥吏,伪造海中丞(瑞)疏,丑诋江陵,刻印遍售,此不过欲博酒食资耳。时,操江胡都御史(槚)得之大喜,以为奇货可居,捕仕期入狱,胁令招称为懋学所造,转授仕期者。问官为太平府江防同知龙宗武,素与沈善,力辨于胡中丞不能得。胡乃先请江陵,云即露章发其事,江陵惧株连不可解,回柬有“姑毙杖下“之语,胡遂命尽之狱中,沈始得免。后吴妻贡氏声冤,胡戍贵州,龙时已自湖广参政罢归,亦论戍粤东。先是仕期死时,即有议龙者,沈感其曲全,逢人即明其不然,且屡向当路白其冤。会先病卒,事不得雪,龙竟老于伍,今尚在。龙与罗匡湖给事为姻家,与邹南皋吏部亦厚善。两公俱正人,非肯滥交者。
féng yǎng qín dà cān xīn mǎo shùn tiān xiāng shì, féng zōng bó zuó ān qí shí yǐ yù dé wèi zhèng zhǔ kǎo, jí dé chén zǔ gāo chūn qiū juǎn ér zhì zhī zhě. shí qí zūn rén yǎng qín zi lǚ yǐ shān xī cān zhèng, bèi bīng yì zhōu, yǔ guǎn chǎng gōng bù zhǔ shì xiàng yuán chí dé zhēn, yàn yǐn fāng qià, shì jīng shī rén lái, zōng bó jì zhì shì lù jí jiā bào, fāng fā fēng dú shù xíng, jí dà shēng ā lì, qiě huān hèn yuē:" féng shì cóng cǐ bù sì yǐ!" xiàng guài wèn qí gù, yǎng qín yuē:" wú ér shū lái, yún yǐ xián yí yì chén shēng bǎng shǒu, ruò gù zì wèi gōng míng dì, qí rú cǐ zi gōng míng hé?" yīn duō duō bù xiū, suì bà jiǔ bié qù, dà cān wèi jǐ yì yǐ bìng xiè shì yǐ. cǐ xiàng qīn wèi yú yán zhě.
【冯仰芹大参】辛卯顺天乡试,冯宗伯琢庵(琦)时以谕德为正主考,即得陈祖皋春秋卷而置之者。时其尊人仰芹(子履)以山西参政,备兵易州,与管厂工部主事项元池(德祯),宴饮方洽,适京师人来,宗伯寄至试录及家报,方发封读数行,即大声呵詈,且欢恨曰:“冯氏从此不祀矣!“项怪问其故,仰芹曰:“吾儿书来,云以嫌疑易陈生榜首,若固自为功名地,其如此子功名何?“因咄咄不休,遂罢酒别去,大参未几亦以病谢事矣。此项亲为余言者。
yán yùn shǐ tiān xià liù zhuǎn yùn shǐ lǐ cuó zhèng, ér liǎng huái yán kè, jū wǔ yùn sī zhī dà bàn, qí shì quán zuì fán jù, xiān cháo jí zhòng cǐ guān. yǒng lè jiān, píng liáng zhī fǔ hé shì yīng yǐ xún liáng dì yī, tè shēng liǎng huái yùn shǐ, zhòng kě zhī yǐ. sì hòu gěng qīng huì yǐ gù dū yùn zhuàn shì láng, réng chū lǐ yán fǎ, lì cháo jiē tè chà dōu zhuǎn yùn shǐ dǒng qí shì. jiā jìng jiān, qīng rú páng xīng ān shàng péng, zhuó rú yān jiàn quán mào qīng, jù zhōng chéng lì rèn.
【盐运使】天下六转运使理鹾政,而两淮盐课,居五运司之大半,其事权最繁钜,先朝极重此官。永乐间,平凉知府何士英以循良第一,特升两淮运使,重可知矣。嗣后耿清惠以故都运转侍郎,仍出理盐法,历朝皆特差都转运使董其事。嘉靖间,清如庞惺庵(尚鹏),浊如鄢剑泉(懋卿),俱中丞莅任。
gù shàng xià xiāng ān, bù zhì dà jué liè. zì lóng qìng chū shǐ bà dà chén bù qiǎn, guī zhòng xún yán yù shǐ jí yán fǎ dào, yú shì yùn shǐ zhī quán rì xuē, tǐ rì xuē. qiě quán dì yǐ chù zhī fǔ zhī xià kǎo zhě, zhòu zǐ yǐ kē wǎng wǎng dé zhī, rén yì bù fù zì ài, ér cuó zhèng rì huài yǐ.
故上下相安,不致大决裂。自隆庆初始罢大臣不遣,归重巡盐御史及盐法道,于是运使之权日削,体日削。且铨地以处知府之下考者,胄子乙科往往得之,人亦不复自爱,而鹾政日坏矣。
jīn shàng yòng yán guān jiàn yì, mìng zhòng yùn zhǎng zhī quán, qiě lóng qí tǐ mào bǐ fān niè, dé yǔ yán fǎ dào kàng lǐ, tè xuǎn lián lì shí chǔ yáng kūn yù chōng zhī, shí gù shǒu sū zhōu shǒu shào xīng yǐ qīng guān hǎi nèi zhě. shí zhì ér shì yù dào chén bù wéi lǐ, lè lìng cháng guì tíng cān rú jiù yí, shí huì hèn guà guān qù, jì zhī zhě fǔ shǒu fú yè yì bēi xià yǐ. zhì xīn hài nián, wú jùn yǒu féng guì hǎi shèng diǎn zhě, xīn chǒu jìn shì, yóu zhāng dé shǒu qiān shì guān, ér tóng jùn yī dà cān, yǐ cáo chǔ dào zhì yáng zhōu, guài féng xiū yè bù zhí shǔ lǐ, chì zhī chū, zhuǎn wén fǔ àn dàn zhī, féng suì zhé qù, yī shí hài yì. yùn zhǎng wèi yán dào suǒ xiá, chēng shǔ yóu yǒu shuō, zhì cáo chǔ yǔ yùn kè hé guān, ér kē zé nǎi ěr? qǐng nián dīng sì, hù kē jǐ shì zhōng jǐ shì zhōng sān zì jù xiě běn bǔ, shāng děng xuān zhōu zuò jiàn bái, tè zhòng yán zhèng, zé hù bù láng yuán cāng rú shì zhèn lǐ qí shì, ér yǐ àn chá fù shǐ xián chēng shū, lǐ yán fǎ zhǎng yùn shǐ zhī yìn, bìng yán dào yùn zhǎng wèi yī guān. yuán shǐ de xíng qí yì, ér liǎng huái kùn shāo lín yǐ.
今上用言官建议,命重运长之权,且隆其体貌比藩臬,得与盐法道抗礼,特选廉吏石楚阳(昆玉)充之,石故守苏州守绍兴以清冠海内者。石至而侍御道臣不为礼,勒令长跪庭参如旧仪,石恚恨挂冠去,继之者俯首伏谒益卑下矣。至辛亥年,吾郡有冯桂海(盛典)者,辛丑进士,由彰德守迁是官,而同郡一大参,以漕储道至扬州,怪冯修谒不执属礼,叱之出,转闻抚按弹之,冯遂谪去,一时骇异。运长为盐道所辖,称属犹有说,至漕储与运课何关,而苛责乃尔?顷年丁巳,户科给事中给事中三字据写本补,商等轩(周祚)建白,特重盐政,择户部郎袁沧孺(世振)理其事,而以按察副使衔称疏,理盐法掌运使之印,并盐道运长为一官。袁始得行其意,而两淮困稍璘矣。
yuán gù cái lì, yǔ shí chǔ yáng jù chǔ zhī huáng zhōu rén, shí jīn yǐ zhōng chéng zài gào.
袁故材吏,与石楚阳俱楚之黄州人,石今以中丞在告。
xiāng shēn jiàn jiān sī lǐ yǎn zhōu wèi xiāng dài fū yè fǔ tái bù zhèng sī guān jí fǔ zhōu xiàn, yí yǐ bù mín lǐ, qū páng mén, zǒu dōng jiē jiàn xún àn àn chá sī guān, zé rù zhōng mén, zǒu yǒng dào, yǐ shǒu tǔ yǔ chí xiàn zhě běn yǒu běn yǒu èr zì jù xiě běn bǔ, fēn bié yě. rán dāng shí yǐ bù néng xíng yǐ. jìn nián yǐ lái, zé fǔ àn shì quán bù shū, ér fān niè zhī guān, shí jiǔ jiē bǐ cǐ hù jiān, shú fēn qí wèi shǒu wèi xún zhī yì zhí, ér gè xíng yī lǐ yě. jí rú yǎn zhōu zhī xiāng wèi sū zhōu, zhǐ yī bīng dào, shì yí yǐ xiàn lǐ bié dài zhī yǐ. dàn bǐ zhōng bīng shǐ yī quē, zé sū zhōu shǒu dài shè qí shì, cǐ jì tǎng yī shí liǎng yè, zé chí yǒng yú dào shǔ, ér fǎn tíng qū yú fǔ xiè, yì lǐ shì zhī nán tōng zhě. shì yǒu gǔ xíng zhī, ér jīn bì bù kě xíng, cǐ yì qí yī yě. yòu cáo chǔ dào suī xiá qī shěng, jǐn guī cáo wù, tā wú suǒ yù. xīn hài rén zǐ jiān, wú xiāng yǒu yī rén wéi cǐ guān, zàn guò lǐ zhōng, lè lìng fǔ xiàn xíng shǔ lǐ, yú shì běn fǔ guǎn liáng tōng pàn cháng guì, gè xiàn guǎn liáng chéng kòu tóu, yú guān yǐ bàn shǔ tíng cān, yóu yàng yàng bù yuè. cǐ liàng xiǎo yì yíng, wàng zì zūn dà, wú zú guài zhě. yòu rú yǐ qián jiā jìng bǐng chén dīng sì jiān, cí jī zhào shǎo bǎo yǐ shì shī zhì zhè, zuò tái shòu liǎng sī yǐ xià fú yè, bù bì yán, ér tóng lǐ xiāng shēn yì yì zhī shǐ páng qū, shí wǔ lín gāo wén duān yí yǐ shǐ guān zài jiā, dú zhōng chí qí yǒng dào, zhào suī fèn shén, wú yǐ nán yě, zǒng yì dǒu shāo zhī qì ěr.
【乡绅见监司礼】弇州谓乡大夫谒抚台布政司官及府州县,宜以部民礼,趋旁门,走东阶;见巡按按察司官,则入中门,走甬道,以守土与持宪者本有本有二字据写本补,分别也。然当时已不能行矣。近年以来,则抚按事权不殊,而藩臬之官,十九皆彼此互兼,孰分其为守为巡之异职,而各行一礼也。即如弇州之乡为苏州,止一兵道,是宜以宪礼别待之矣。但彼中兵使一缺,则苏州守代摄其事,此际倘一时两谒,则驰甬于道署,而反庭趋于府廨,亦理势之难通者。事有古行之,而今必不可行,此亦其一也。又漕储道虽辖七省,仅珪漕务,他无所预。辛亥、壬子间,吾乡有一人为此官,暂过里中,勒令府县行属礼,于是本府管粮通判长跪,各县管粮丞叩头,余官以半属庭参,犹怏怏不悦。此量小易盈,妄自尊大,无足怪者。又如以前嘉靖丙辰丁巳间,慈鸡赵少保以视师至浙,坐台受两司以下伏谒,不必言,而同里乡绅亦抑之使旁趋,时武林高文端(仪)以史官在家,独中驰其甬道,赵虽忿甚,无以难也,总亦斗筲之器耳。
fǔ xiàn
○府县
zhī fǔ cì chì jīn rén chuán shuō:" sū zhōu zhī fǔ kuàng zhōng, yǐ lì yuán qǐ jiā shǒu jùn, fèng xuān zōng huáng dì chì, dé pián yí xíng shì, yǐ wéi yì diǎn. qí shuō chéng shì. rán qí shí bù zhǐ kuàng zhōng yī rén. gài xuān dé sān nián, shàng wén jùn shǒu xī yóu zī gé, duō bù chēng rèn, shì lì bù quē shǒu jiǔ yuán, mìng bù yuàn dà chén jǔ jīng guān lián néng zhě yòng zhī. yú shì lì bù shàng shū jiǎn yì děng jǔ lǐ bù láng zhōng kuàng zhōng děng jiǔ rén, jù shēng zhī fǔ, qí jùn wèi xī ān sōng jiāng cháng zhōu, wǔ chāng háng zhōu jí ān jiàn chāng wēn zhōu yǔ sū, jiē yào dì. nèi yù shǐ hé wén yuān dé wēn zhōu, qí hòu dà yòng wéi míng qīng. shì shí, jiǔ rén jiē cì chì, zhōng bù guò yún:" gōng chāi rén wéi fǎ hài mín zhě, jí jù shí zòu wén suǒ shǔ guān zuò jiān hài mín zhě, jí tí jiě lái jīng." fēi rú jīn suǒ chuán, fán qí tóng liáo jiē dé ná wèn yě. zhōng dǐ rèn zhī cì nián, zòu wú xiàn xiàn chéng zhào jùn, huò rōng wú néng, qǐ sòng zhì jīng. qí mín qiān bā bǎi yú rén, sù yú xún fǔ shì láng chéng jūn zhōu chén, yán jùn shǒu fǎ fèng gōng, ài mín jí shì, jù shàn zhuàng, yīn běn fǔ jīng lì fù dé, yǒu qiú bù suí, yòu xū suǒ liáng zhǎng, jùn jìn bù yǔ, yīn fèn zèn yú zhī fǔ, gù yǒu cǐ bàng. chén jūn yǐ wén, shàng mìng àn chén hé zhī, guǒ rú mín yán, mìng jùn fù zhí, zhì dé yú fǎ. dū chá yuàn qǐng zhì zhōng wàng zòu zhī zuì, shàng yuē:" cǐ zhōng wèi dé suǒ qī, dàn shī zhī bù chá ěr, gū jì qí guò." réng jiè zhōng jiā shèn. rán zé zhōng gù yī qīng tīng zào dòng rén yě. wú rén yǐ qí yì tú jiàn lì, néng yì háo qiáng, yī shí yù zhī guò qíng, liú chuán zhì jīn bù shuāi ěr. zhèng tǒng bā nián, sū zhōu zhī fǔ lǐ cóng zhì yì cì chì.
【知府赐敕】今人传说:“苏州知府况钟,以吏员起家守郡,奉宣宗皇帝敕,得便宜行事,以为异典。其说诚是。然其时不止况钟一人。盖宣德三年,上闻郡守悉由资格,多不称任,适吏部阙守九员,命部院大臣举京官廉能者用之。于是吏部尚书蹇义等举礼部郎中况钟等九人,俱升知府,其郡为西安、松江、常州,武昌、杭州、吉安、建昌、温州与苏,皆要地。内御史何文渊得温州,其后大用为名卿。是时,九人皆赐敕,中不过云:“公差人违法害民者,即具实奏闻;所属官作奸害民者,即提解来京。“非如今所传,凡其同僚皆得拿问也。钟抵任之次年,奏吴县县丞赵浚,矐茸无能,起送至京。其民千八百余人,诉于巡抚侍郎成均周忱,言浚守法奉公,爱民集事,俱善状,因本府经历傅得,有求不遂,又需索粮长,浚禁不与,因愤谮于知府,故有此谤。忱均以闻,上命按臣核之,果如民言,命浚复职,置得于法。都察院请治钟妄奏之罪,上曰:“此钟为得所欺,但失之不察耳,姑记其过。“仍戒钟加慎。然则钟固一轻听躁动人也。吴人以其异途健吏,能抑豪强,一时誉之过情,流传至今不衰耳。正统八年,苏州知府李从智亦赐敕。
yī yì èr lìng guǎng xī qìng yuǎn fǔ xīn chéng xiàn, sòng gù yì yě, yuán yǐ tǔ guān mò bǎo wèi bā xiān tún qiān hù zhǎng zhī. guó cháo hóng wǔ chū, shè liú guān zhī xiàn, bà zhǎng bīng guān mò shì, xǐ jū xīn chéng jiè shàng. xuān dé yǐ hòu, yáo tóng bù jìng, zhī xiàn sū kuān bù shì shì, ér tóng lǎo wéi gōng qín děng, bǎo jǔ mò bǎo zhī yuán sūn mò jìng chéng wèi tǔ guān, zhào shòu jìng chéng tè xí zhī xiàn, shí yī yì èr lìng, quán bù xiāng tǒng. jì kuān wèi lìng zhě yì bù zhèn, shì bǐng jǐn rù tǔ guān zhǎng wò, liú guān tú bào yìn jū fǔ chéng. hóng zhì zhōng, dū chén zhèng tíng bǎo zòu gé tǔ guān, ér tǔ mù wéi juān děng, fāng wèi zhèn shǒu nèi chén sī rén, suì dú yòng tǔ guān yǐ zhì yú jīn.
【一邑二令】广西庆远府忻城县,宋故邑也,元以土官莫保为八仙屯千户掌之。国朝洪武初,设流官知县,罢掌兵官莫氏,徙居忻城界上。宣德以后,猺獞不靖,知县苏宽不事事,而獞老韦公秦等,保举莫保之元孙莫敬诚为土官,诏授敬诚特袭知县,时一邑二令,权不相统。继宽为令者益不振,事柄尽入土官掌握,流官徒抱印居府城。弘治中,督臣郑廷宝奏革土官,而土目韦涓等,方为镇守内臣私人,遂独用土官以至于今。
fū yī yì běn wú èr lìng zhī lǐ, wú lùn yí liú yí tǔ, bì dú rèn nǎi wèi dé zhī. rán jīn rì zhī zhèng yǒu shèn yì zhě, jí yǐ yún nán yī shěng yán zhī, shěng huì zhī yún nán fǔ, suǒ shǔ ān níng zhōu, yǒu tǔ liú èr zhī zhōu qǔ jìng fǔ suǒ shǔ yōu yì lù liáng luó xióng sān zhōu, lì jiāng fǔ zhī jù jīn zhōu, yǔ zhí lì zhī běi shèng zhōu, gè yǒu zhī zhōu èr yuán lín ān fǔ níng zhōu, yǒu tǔ liú èr zhī zhōu èr yuán. é méng zì èr xiàn, gè yǒu tǔ liú èr zhī xiàn yòu dà lǐ fǔ wèi diān zhōng dì yī ào qū, shān shuǐ zhēn bǎo jiǎ tiān xià, ér suǒ shǔ dèng chuān zhōu, yǒu yī hé xìng tǔ guān, tóng yī liú guān, wèi liǎng zhī zhōu yún lóng zhōu yì rán, yún nán xiàn zhī xiàn, yǔ tǔ guān yáng xìng zhě. tóng wèi zhī xiàn, qí tā shěng bù jí kǎo zhě shàng duō yě. ruò jìn rì zé yǒu tǔ guān lì gōng, fǔ àn tí qǐng, jiā tǔ zhī fǔ xū xián, zhuān guǎn xún bǔ, qí gāi fǔ jǐn shǔ liú guān zhī fǔ. cǐ zhèng yǔ hóng zhì jiān xīn chéng xiàn xiāng fǎn. jīn yún nán zhū zhōu xiàn dà dǐ jiē rán, kuí zhī zhèng tǐ zhōng wèi guāi chuǎn, qǐ kě bǐ yí biān fú, bù wéi yī lí zhèng zāi? jiā jìng mò nián, wō huàn fāng chì, yǒu guāng lù zhāng huàn zhě, zòu qǐng měi xiàn tiān shè zhī xiàn shù yuán, shì zōng bù yǔn. fū diān bó yí yì pàn fú bù cháng, yǐ gù tǔ liú bìng shè, wèi yī shí quán yí jì, yǐ fēi diǎn zhì, nǎi zhì dōng nán cái fù yào dì, yì yù fǎng cǐ lì yǐ rǎo dì fāng, rú cǐ jiàn bái, bù méng shèng zhǔ qiǎn zé, yì xìng yǐ! tǔ guān fǔ zhōu xiàn yá mén, ruò jǐn tǔ rén yī yuán wèi zhèng guān zhǎng yìn, ér liú guān wèi zhī zuǒ èr jí shǒu lǐng zhě, jù shí qí lǐn xì, bù dé yù wén zhèng shì. wéi yún nán wǔ dìng fǔ wǎng nián wèi gǎi liú shí, zé yìn shǔ liú guān tóng zhī shǔ zhǎng, qí zhī fǔ bù guò sī xún bǔ zhī yì. jiā jìng zhōng nǚ tǔ guān qú shì zòu qǐng gǎi zhèng, shàng xià bù yì, tǔ zhī fǔ shǐ dé yìn. yòu guǎng xī fèng yì zhōu tǔ zhī zhōu gé hòu, yǐ liú guān zhōu pàn zhǎng yìn, zhì yí mín, zhì jīn bù gǎi.
夫一邑本无二令之理,无论宜流宜土,必独任乃为得之。然今日之政有甚异者,即以云南一省言之,省会之云南府,所属安宁州,有土、流二知州;曲靖府所属麀益、陆凉、罗雄三州,丽江府之巨津州,与直隶之北胜州,各有知州二员;临安府宁州,有土、流二知州二员;。峨蒙自二县,各有土、流二知县;又大理府为滇中第一奥区,山水珍宝甲天下,而所属邓川州,有一何姓土官,同一流官,为两知州;云龙州亦然,云南县知县,与土官杨姓者。同为知县,其他省不及考者尚多也。若近日则有土官立功,抚按题请,加土知府虚衔,专管巡捕,其该府尽属流官知府。此正与弘治间忻城县相反。今云南诸州县大抵皆然,揆之政体终为乖舛,岂可鄙夷边服,不为一厘正哉?嘉靖末年,倭患方炽,有光禄章焕者,奏请每县添设知县数员,世宗不允。夫滇僰夷裔叛服不常,以故土、流并设,为一时权宜计,已非典制,乃至东南财赋要地,亦欲仿此例以扰地方,如此建白,不蒙圣主谴责,亦幸矣!土官府州县衙门,若仅土人一员为正官掌印,而流官为之佐贰及首领者,俱食其廪饩,不得与闻政事。惟云南武定府往年未改流时,则印属流官同知署掌,其知府不过司巡捕之役。嘉靖中女土官瞿氏奏请改正,上下部议,土知府始得印。又广西奉议州土知州革后,以流官州判掌印,治夷民,至今不改。
yī fǔ èr tuī guān běn cháo fǔ zuǒ tóng zhī tōng pàn wú dìng yuán, ér tuī guān zhǐ yī yuán, gài pǔ tiān jiē rán. wéi zhí lì zhī yǒng píng fǔ dài xián jì liáo zhū zhèn lǐ xíng, zé duō shè èr sān yuán lǒng yòu zhī lín gǒng èr fǔ, jiān yù yǒu shì, yì yú dū fǔ zhù zā zhī dì, gè shè yī tuī guān. rán jiē suí mù fǔ shòu chéng, wèi yǒu yú jùn chéng bìng zhì zhě, kuàng nèi dì yóu jué wú zhī shì. wéi chéng huà èr shí èr nián jiāng xī jí ān zhī fǔ zhāng ruì zòu qǐng, yǐ jiāng xī dà jiā jié dǎng wèi fēi, jí ān yóu wéi jiàn sòng, jiān fàn zhì shù qiān rén, guān shǎo bù néng yāng duàn, yí zēng shè tuī guān yī yuán, shàng cóng zhī. cǐ jǔ zhēn shǔ chuàng jiàn, hòu bù zhī hé shí shǐ bà.
【一府二推官】本朝府佐同知、通判无定员,而推官止一员,盖普天皆然。惟直隶之永平府带衔蓟辽诸镇理刑,则多设二三员;陇右之临、巩二府,间遇有事,亦于督府驻紥之地,各设一推官。然皆随幕府受成,未有于郡城并置者,况内地尤绝无之事。惟成化二十二年江西吉安知府张锐奏请,以江西大家结党为非,吉安尤为健讼,监犯至数千人,官少不能泱断,宜增设推官一员,上从之。此举真属创见,后不知何时始罢。
jùn shǒu bèi chī nán hù bù shàng shū yōng zhèng ān tài, gù chéng huà jiān míng chén yě, chū shì shì wú xiàn lìng, yǒu shén míng zhī chēng, yǐ hòu lì xī tái, liǎng wèi jùn shǒu, zhì hóng zhì yuán nián wèi shān xī àn chá shǐ, nù tài yuán zhī fǔ yī zhēn bì dào shāo chí, zhí ér chī zhī. zhēn sù yú cháo, yòu jié qí bù fǎ, jǐn jiàng hú guǎng cān zhèng ér yǐ. zhī fǔ jiē yǐ zūn, wú kě tà rǔ zhī lǐ, qiě shēn céng wèi cǐ guān, bù zhī dāng shí yǔ bǐ zhōng niè zhǎng hé yǐ xiāng chǔ. kuàng tài yuán shěng huì zhī dì, qí wǔ bó gǎn yú shǒu tà shàng guān, yì lǐ zhè suǒ wú. ér shì zài yōng mù zhì zhōng, yòu chū qí tóng xiāng lǚ zhòng mù nán bǐ, fēi yì shuō yě. qí hòu yǐ yòu fù dōu yù shǐ fǔ xuān fǔ, yòu yǐ dà zhàng zhàng cān jiāng lǐ jié, wèi yán guān hé bà, qí shì yì jiàn zhì zhōng, xiǎng yōng zhī wéi rén lián jié ér gāng bào wú yí yǐ.
【郡守被笞】南户部尚书雍正庵(泰),故成化间名臣也,初筮仕吴县令,有神明之称,以后历西台,两为郡守,至弘治元年为山西按察使,怒太原知府伊珍避道稍迟,执而笞之。珍诉于朝,又讦其不法,仅降湖广参政而已。知府阶已尊,无可挞辱之理,且身曾为此官,不知当时与彼中臬长何以相处。况太原省会之地,其伍伯敢于手挞上官,亦理这所无。而事在雍墓志中,又出其同乡吕仲木(楠)笔,非臆说也。其后以右副都御史抚宣府,又以大杖杖参将李杰,为言官劾罢,其事亦见志中,想雍之为人廉洁而刚暴无疑矣。
jīn yuán huàn sōng jiāng fǔ qīng pǔ xiàn jǔ rén jīn yuán huàn zhě, yí jū sū zhōu zhī pán mén nèi, jiā rén yǔ huī zhōu rén zhēng shì yī xiǎo wù, xiāng ōu zhì shāng, huī rén guī ér bìng sǐ, qí jiā rén gào yǐ rén mìng. shí jùn shǒu wèi chǔ rén shí chǔ yáng kūn yù, yǔ jīn tóng jǔ yìng tiān jǐ mǎo xiāng shì, nián yì běn bù shèn hòu, ér jīn yǐ shì wú shí, pú tóng jí zài shì, bì néng zhí zhī, màn bù wéi yì. huī rén jiē jiǎo kuài shàn móu, fǎn yáng yán tài shǒu shòu tóng nián duō jīn, wèi zhī dào dì, shí sù yǐ lián qiào zì jīn zhòng, suì lì yì zuò yǐ zhǔ shǐ. yì lìng zhī shǒu yì, jìng lùn jīn dǐ cháng, yàn cí shàng zhī jùn, shàng zhī bīng dào, jù rú nǐ, xún shàng zhī tái shǐ.
【金元焕】松江府青浦县举人金元焕者,移居苏州之盘门内,家人与徽州人争市一小物,相殴致伤,徽人归而病死,其家人告以人命。时郡守为楚人石楚阳(昆玉),与金同举应天己卯乡试,年谊本不甚厚,而金以事无实,脯同籍在事,必能直之,漫不为意。徽人皆狡狯善谋,反扬言太守受同年多金,为之道地,石素以廉峭自矜重,遂立意坐以主使。邑令知守意,竟论金抵偿,谳词上之郡,上之兵道,俱如拟,寻上之台使。
shí yù shǐ àn bù jīn tán, jīn lù yā jiè lì rén, lǐng zhì pán mén zhái zhōng, yǔ qī qiè yī bié, lì zú chū nán zhī, jì qǐng tóng wǎng tóng fā, shǐ xǔ nuò xié xíng. fǔ zhì, jí jù jiǔ yáo shèng zhuàn, lìng yī sǒu péi yǐn, ér shēn rù nèi shì, qí tiān míng jí xíng, sǒu xié xiào shàn yǐn, rén rén yǐ dà gōng wò zhī zhān zuì. bǐ míng hū jīn bù yīng, jí rù qí fáng tà, zé nú lèi yī kōng, náng tuó rú xǐ, bìng yǐn sǒu yì wú zōng yǐng yǐ. shí dà nù, sì chū jī bǔ, yǎo bù kě dé, lì zú dài qí zuì lùn sǐ, xún xiāng jì yǔ sǐ yù zhōng. chū jīn zhī yì yě, huò yún rù rì běn tóu guān bái, huò yún zài tài hú wèi dào kuí, huò yún zǒu xī nán tǔ guān chù cuàn qí wèi. yòu shí yú nián, shǐ zhī zài chǔ zhī yīng chéng chén yīng hóng qú sī tú jiā wèi diàn shī, xún yǔ chén dì ér nǚ yīn, zhì jīn shàng wú yàng.
时御史按部金坛,金赂押解隶人,领至盘门宅中,与妻妾一别,隶卒初难之,继请同往同发,始许诺偕行。甫至,即具酒肴盛馔,令一叟陪饮,而身入内室,俟天明即行,叟谐笑善饮,人人以大觥沃之沾醉。比明呼金不应,急入其房闼,则孥累一空,囊橐如洗,并饮叟亦无踪影矣。石大怒,四出缉捕,杳不可得,隶卒代其罪论死,寻相继瘐死狱中。初金之逸也,或云入日本投关白,或云在太湖为盗魁,或云走西南土官处篡其位。又十余年,始知在楚之应城陈应虹(蕖)司徒家为垫师,寻与陈缔儿女姻,至今尚无恙。
liú jì míng tài shǒu chén liú rén liú jì míng fāng yù, qǐ jiā guǐ wèi jìn shì, yǐ yù shǐ jiǔ cì chū shǒu, zài gǎi jī nán zhī guǎng píng, wéi rén tì tǎng bù shèn jū xiǎo jié. huì yǒu lái yáng rén gāo hái zhī chū zhě, yǐ ruò guàn dēng wù xū jìn shì, shòu qǔ zhōu lìng, mào bù yáng ér yǒu cái qíng yǔ liú yī jiàn mò nì, suì bù fù jū táng shǔ zhī lǐ, měi yàn huì bì tóu qióng cáng qū, hān xù lián rì xī, zhì yǐ shì jǐng yín xiè yǔ xiāng xì qiě lì, ér bù jiào yě.
【刘际明太守】陈留人刘际明(芳誉),起家癸未进士,以御史久次出守,再改畿南之广平,为人倜傥不甚拘小节。会有莱阳人高孩之(出)者,以弱冠登戊戌进士,授曲周令,貌不扬而有才情与刘一见莫逆,遂不复拘堂属之礼,每宴会必投琼藏驱,酣酗连日夕,至以市井淫媟语相戏且詈,而不较也。
yù yǒu gōng xí, zé yāo fǔ liáo huì yǐn, qí wǔ xuè yì rú zhī. yǒu yī bié jià qǐ míng jīng zhě, ǒu yǐ jiǔ lìng yǔ gāo xiāng zhēng yán, suì gè chū jiē xiāng gōng, gāo jí bié jià jù yǐ lùn diào qù.
遇有公席,则邀府僚会饮,其侮谑亦如之。有一别驾起明经者,偶以酒令与高相争言,遂各出揭相攻,高及别驾俱以论调去。
zhì jiǎ chén wài jì, liú yǐ fú zào jiàng sì jí yòng, liú gāo jù míng shì, rán wèi shǒu lìng yī fāng, zé shàng xià zì yǒu tǐ, hé zhì dàng sì nǎi ěr, shéng yǐ gōng lìng, yì wèi wèi wǎng. chuán wén guǎng píng bié jià zhě, chuí yě lǎo bèi, qí dài gāo fǎn bù néng rú wǔ mǎ zhī wàng fēn, gāo yǐ yàn zhī. yī rì jiǔ jiān, bié jià jǔ yī lìng, yǐ zì mào xiāng lèi zhě wèi shāng zhèng, bù néng zhě yǒu fá, nǎi xiān chū lìng yuē:" zuǒ shǒu xiàng tóng líng juàn shā, tóu shàng xiàng tóng guān huàn jiā, bú shì zhè guān huàn jiā, rú hé yòng dé tā xǔ duō líng juàn shā?" qí yǔ shí bǐ lǐ, gāo yì zēng zhī, nǎi jì zhī yuē:" zuǒ shǒu xiàng tóng zǐ mèi gū, tóu shàng xiàng tóng dà zhàng fū, bú shì wǒ dà zhàng fū, rú hé nòng dé nǐ xǔ duō zǐ mèi gū?" bié jià dà nù, mà zuò ér qǐ. liú xù zhī yuē:" zuǒ shǒu xiàng tóng kāng bǐ lì, tóu shàng xiàng tóng niào shǐ pì, bù chī zhèi xiē kāng bǐ lì, rú hé fàng chū xǔ duō niào shǐ pì?" yì gài yù liǎng jiě zhī. ér bié jià bù píng yù shén, suì zhì hù jiē tóng qù, wèi zhī rán fǒu.
至甲辰外计,刘以浮躁降四级用,刘、高俱名士,然为守令一方,则上下自有体,何至荡肆乃尔,绳以功令,亦未为枉。传闻广平别驾者,椎野老悖,其待高反不能如五马之忘分,高已厌之。一日酒间,别驾举一令,以字貌相类者为觞政,不能者有罚,乃先出令曰:“左手相同绫绢纱,头上相同官宦家,不是这官宦家,如何用得他许多绫绢纱?“其语实鄙俚,高益憎之,乃继之曰:“左手相同姊妹姑,头上相同大丈夫,不是我大丈夫,如何弄得你许多姊妹姑?“别驾大怒,骂座而起。刘续之曰:“左手相同糠秕粝,头上相同尿屎屁,不吃这些糠秕粝,如何放出许多尿屎屁?“意盖欲两解之。而别驾不平愈甚,遂至互揭同去,未知然否。
xiàn lìng chǔ fèn rén mìng wú sú zuì xiāo, wú mìng zhé yǐ rén mìng rù zhuàng, jiū zhī háo wú yǐng xiǎng, lì zī tǔ zhě yì shì wéi xún cháng gù tào, màn rán zhǔn qí xíng, yì màn rán tīng qí bà. rán ér wēn bǎo shàn liáng lí qí dú zhě, bì zhì pò jiā ér hòu yǐ. zhì yǒu zhuàng xíng xǔ jiǔ, rán hòu qiú mì shī gǔ yǐ shí qí diāo zhà zhě. jìn wù xū nián yuè rén dèng yún xiāo bài zhǎng zhōu lìng, shú zhī cǐ bì, fán gào rén mìng zhě, qí zhuàng xiě míng mǒu rì dǎ shāng, mǒu chù mǒu shí shēn sǐ, shī tíng hé chǔ, qù chéng jǐ shí lǐ, rú xū gān zé jǐ shí bǎn. gào zhě wú yī bù zhǔn, jí kè shēn wǎng jiǎn yàn, lù yuǎn zhě xiàn dìng shí kè, tái zhì tīng jiǎn, qí wū zhě lì jí rú shù tòng chī, bù ráo yī xià, xíng zhī bàn nián, gào rén mìng zhě jué jī. dèng lì rèn qī nián, cǐ bì dùn jué, fǔ qù ér diāo fēng réng chì yǐ.
【县令处分人命】吴俗最嚣,无命辄以人命入状,究之毫无影响,吏兹土者亦视为寻常故套,漫然准其行,亦漫然听其罢。然而温饱善良罹其毒者,必至破家而后已。至有状行许久,然后求觅尸骨以实其刁诈者。近戊戌年粤人邓云霄拜长州令,熟知此弊,凡告人命者,其状写明某日打伤,某处某时身死,尸停何处,去城几十里,如虚甘责几十板。告者无一不准,即刻身往检验,路远者限定时刻,抬至听检,其诬者立即如数痛笞,不饶一下,行之半年,告人命者绝迹。邓莅任七年,此弊顿绝,甫去而刁风仍炽矣。
yì lìng qīng zhòng guó chū jí zhòng láng shǔ, fán yù shǐ, jiǔ nián chèn zhí zhě shǐ shēng wéi zhǔ shì. jì ér tái shěng jiàn zhòng, yǒu dà chén bǎo jiàn zhě, dé tóng bù shǔ chū wèi fān niè zhī fǔ, ér jǐ shì yù shǐ, duō cóng xīn jìn shì chú shòu. yǐ gù wài guān jí qīng, rú chéng huáng dūn zhī yán yuē:" guó jiā chū yǐ tā tú shòu lìng, zhì xiàn zōng shǐ zhòng shì mín zhī rèn, nǎi yǐ dì sān jiǎ jìn shì wèi zhī, rán jiǔ xí zhòng nèi qīng wài zhī shuō. zì rèn qí láo, shòu rén zhī cuò, rèn shì zhí zhě qíng duō bù kān." luó yī fēng zhī yán yuē:" rén zhōng jìn shì, shàng zhě qī hàn lín, cì qī jǐ shì, cì yù shǐ, yòu cì qī zhǔ shì, dé zhī zé xīn. qí shì zhōu xiàn shǒu lìng, ruò yuān luán zhī shì fǔ shǔ, yī huò dé zhī, hún hào pò sàng, duì qī zǐ shī sè, shèn zhì hūn yè qǐ āi yǐ qiú miǎn." gài dāng shí yì lìng zhī qīng rú cǐ. zì kǎo xuǎn fǎ xìng, tái shěng èr dì, fēi píng bó zhōng xíng jí wài zhī tuī bù dé rù, yú shì wài lì zhòu zhòng, ér jiù zhōng yì lìng, yóu wéi rén suǒ lè jiù, gài huàn tuó zhī rù, kě yǐ jié jiāo yào lù, qǔ yù shàng guān. yòu jìn nián yǐ yǒu kē yǐ hòu, lìng jūn xī chōng běn shěng tóng kǎo, mén qiáng táo lǐ, gè shù qiáng yuán, sān nián zòu zuì, shàng tái jí yǐ liǎng yá mén dài zhī, chú yán qū tǐ, fǎn qí tā rì zhī táo zhù.
【邑令轻重】国初极重郎署,凡御史,九年称职者始升为主事。既而台省渐重,有大臣保荐者,得同部属出为藩臬知府,而给事御史,多从新进士除授。以故外官极轻,如程篁墩之言曰:“国家初以他途授令,至宪宗始重视民之任,乃以第三甲进士为之,然久袭重内轻外之说。自任其劳,受人之挫,任是职者情多不堪。“罗一峰之言曰:“人中进士,上者期翰林,次期给事,次御史,又次期主事,得之则忻。其视州县守令,若鹓鸾之视腐鼠,一或得之,魂耗魄丧,对妻子失色,甚至昏夜乞哀以求免。“盖当时邑令之轻如此。自考选法兴,台省二地,非评博中行及外知推不得入,于是外吏骤重,而就中邑令,尤为人所乐就,盖宦橐之入,可以结交要路,取誉上官。又近年乙酉科以后,令君悉充本省同考,门墙桃李,各树强援,三年奏最,上台即以两衙门待之,除颜屈体,反祈他日之陶铸。
ér èr jiǎ zhī wéi zhǔ shì zhě, jī zī dài cì, bù guò liǎng sī jùn shǒu, fāng zhé yāo shǒu bǎn, yǎng shì tái shěng rú zài xiāo hàn. qí qīng huá yí lù, wéi yǒu gǎi diào quán cáo, rán bì shēn dì tái shěng zhī huān, yóu yáng jǐ duó, shǐ dé rù shǒu. ér sān jiǎ jìn shì, wǎn mò shòu chū jīng zhě, tóng nián fān yǒu dēng xiān zhī xiàn, yì kě yǐ guān shì biàn yǐ.
而二甲之为主事者,迹资待次,不过两司郡守,方折腰手板,仰视台省如在霄汉。其清华一路,惟有改调铨曹,然必深缔台省之欢,游扬挤夺,始得入手。而三甲进士,绾墨绶出京者,同年翻有登仙之羡,亦可以观世变矣。
lì bēi jīn shì lì bēi zhī làn jí yǐ, ér" qù sī" yóu shén. fán zhǎng lì yǐ shàn qù zhě, jù dé xì bì qióng shí, qí cí bù guò xiāng shēn bù qíng zhī yù, qí rén bù guò bà rú qiáng jù zhī qián. ér hòu zhì zhī guān, yòu zì wèi tā rì dì, wèi zhī zuò xù wén, zuò mù shū, yǐ jiǎng quàn zhī. jīn jiàn bái mǎn gōng chē, wú yī yǔ jí cǐ zhě, hé yě? nán shǐ péi sōng zhī yuē:" shì lì sī bēi, yǒu guāi shì shí." yǐ wéi zhū lì bēi zhě, yí xī lìng yán shàng wèi cháo yì suǒ xǔ, rán hòu tīng zhī, shù kě yǐ fáng è wú zhēng, xiǎn zhāng shì shí. sòng wǔ dì cóng zhī, yóu shì pǔ duàn. yǐ jīn yī tǒng quán shèng, qǐ fǎn xùn yì xī zhī nián, suǒ dāng shǒu wèi jìn zhě.
【立碑】今世立碑之滥极矣,而“去思“尤甚。凡长吏以善去者,俱得屃赑穹石,其词不过乡绅不情之誉,其人不过霸儒强醵之钱。而后至之官,又自为他日地,为之作序文,作募疏,以奖劝之。今建白满公车,无一语及此者,何也?南史裴松之曰:“世立私碑,有乖事实。“以为诸立碑者,宜悉令言上为朝议所许,然后听之,庶可以防遏无徵,显彰事实。宋武帝从之,由是普断。以今一统全盛,岂反逊义熙之年,所当首为禁者。
xián míng qián dài shì huàn, měi bì xián míng, rú zōng rú zhōu hán gāo yuán jiàng zhī shǔ, ǒu fàn yí xiào zhě, jù zài zài diǎn jí zhōng. běn cháo cǐ jìn shāo chí, rán wèi yǒu jū guān zhī dì, zhí fàn qí míng zhě. jīn shàng chū yuán, wú xiāng dài chūn yǔ fèng xiáng, jiā jìng jǐ wèi jiǎ bǎng, yǐ xíng rén wéi lì kē jǐ shì, bèi nèi jì jiàng bǔ shǎn xī fèng xiáng fǔ méi xiàn chéng, xián yí dāng shì zhě yǒu yì wǔ zhī, yí qì guān yǐ qù. dài jìng lǚ rèn, jiàn lì láng shǔ, yǐ zhì chū shǒu, yòu dé fèng xiáng fǔ zhī fǔ, zài jùn fán sān nián, shǐ zhuǎn shǎn xī yuàn mǎ shǎo qīng, yòu yǐ wài jì chì guī. wǔ mǎ zhī róng, suī kě mù, dàn lì mín chēng wèi, jí shàng xià wén dié wǎng huán, rì rì qīn dǔ qí míng, yì hé yǐ shī yán miàn? gài dài céng yǒu tè shū hé hǎi zhōng jiè, shí qíng báo zhī, lǚ jiā jiǒng rǔ. ér dài gù pǔ chéng rén, liàn liàn jī lèi, qì bù néng jué yě. táo zhù zhī dì, qián hòu liǎng dù, jù kè ér qiǎo yǐ. jìn nián jǐ chǒu, wáng yǎn zhōu bài nán dà sī kòu, shí nán tái wáng rén róng zhě shū jiū zhī, wèi yǎn zhōu zhī fù, zuò fǎ jí xíng, bù yí shòu qiū qīng zhī mìng, qiě yún lǐ shèng mǔ, zēng zǐ bù rù, bù zhī shì zhēn hé yán fù zuò cǐ táng yě. yǎn zhōu biàn shū, yǔ āi ér kǔ, ruò wáng shì yù zhě, yì gèng wéi bù shù yǐ.
【嫌名】前代仕宦,每避嫌名,如宗如周、韩皋、元绛之属,偶犯贻笑者,俱载在典籍中。本朝此禁稍弛,然未有居官之地,直犯其名者。今上初元,吾乡戴春雨(凤翔),嘉靖己未甲榜,以行人为吏科给事,被内计降补陕西凤翔府郿县丞,咸疑当事者有意侮之,宜弃官以去。戴竟履任,渐历郎署,以至出守,又得凤翔府知府,在郡凡三年,始转陕西苑马少卿,又以外计斥归。五马之荣,虽可慕,但吏民称谓,及上下文牒往还,日日亲睹其名,亦何以施颜面?盖戴曾有特疏劾海忠介,时情薄之,屡加窘辱。而戴固朴诚人,恋恋鸡肋,迄不能决也。陶铸之地,前后两度,俱刻而巧矣。近年己丑,王弇州拜南大司寇,时南台王仁荣者疏纠之,谓弇州之父,坐法极刑,不宜受秋卿之命,且云里胜母,曾子不入,不知世贞何颜复坐此堂也。弇州辨疏,语哀而苦,若王侍御者,亦更为不恕矣。