gāo gōu lí bǎi jì wù jí shī wéi dòu mò lóu dì dòu yú kù mò xī qì dān wū luò hóu
高句丽 百济 勿吉 失韦 豆莫娄 地豆于 库莫奚 契 丹 乌洛侯
gāo gōu lí zhě, chū yú fū yú, zì yán xiān zǔ zhū méng. zhū méng mǔ hé bó nǚ, wèi fū yú wáng bì yú shì zhōng, wèi rì suǒ zhào. yǐn shēn bì zhī, rì yǐng yòu zhú. jì ér yǒu yùn, shēng yī luǎn, dà rú wǔ shēng. fū yú wáng qì zhī yǔ quǎn, quǎn bù shí qì zhī yǔ shǐ, shǐ yòu bù shí qì zhī yú lù, niú mǎ bì zhī hòu qì zhī yě, zhòng niǎo yǐ máo rú zhī. fū yú wáng gē pōu zhī, bù néng pò, suì hái qí mǔ. qí mǔ yǐ wù guǒ zhī, zhì yú nuǎn chù, yǒu yī nán pò ké ér chū. jí qí zhǎng yě, zì zhī yuē zhū méng, qí sú yán" zhū méng" zhě, shàn shè yě. fū yú rén yǐ zhū méng fēi rén suǒ shēng, jiāng yǒu yì zhì, qǐng chú zhī, wáng bù tīng, mìng zhī yǎng mǎ. zhū méng měi sī shì, zhī yǒu shàn è, jùn zhě jiǎn shí lìng shòu, nú zhě shàn yǎng lìng féi. fū yú wáng yǐ féi zhě zì chéng, yǐ shòu zhě gěi zhū méng. hòu shòu yú tián, yǐ zhū méng shàn shè, xiàn zhī yī shǐ. zhū méng suī shǐ shǎo, yì shòu shén duō. fū yú zhī chén yòu móu shā zhī. zhū méng mǔ yīn zhī, gào zhū méng yuē:" guó jiāng hài rǔ, yǐ rǔ cái lüè, yí yuǎn shì sì fāng." zhū méng nǎi yǔ wū yǐn wū wéi děng èr rén, qì fū yú, dōng nán zǒu. zhōng dào yù yī dà shuǐ, yù jì wú liáng, fū yú rén zhuī zhī shén jí. zhū méng gào shuǐ yuē:" wǒ shì rì zi, hé bó wài sūn, jīn rì táo zǒu, zhuī bīng chuí jí, rú hé dé jì?" yú shàng yú biē bìng fú, wèi zhī chéng qiáo, zhū méng dé dù, yú biē nǎi jiě, zhuī qí bù dé dù. zhū méng suì zhì pǔ shù shuǐ, yù jiàn sān rén, qí yī rén zhe má yī, yī rén zhe nà yī, yī rén zhe shuǐ zǎo yī, yǔ zhū méng zhì gē shēng gǔ chéng, suì jū yān, hào yuē gāo gōu lí, yīn yǐ wéi shì yān.
高句丽者,出于夫余,自言先祖朱蒙。朱蒙母河伯女,为夫余王闭于室中,为 日所照。引身避之,日影又逐。既而有孕,生一卵,大如五升。夫余王弃之与犬, 犬不食;弃之与豕,豕又不食;弃之于路,牛马避之;后弃之野,众鸟以毛茹之。 夫余王割剖之,不能破,遂还其母。其母以物裹之,置于暖处,有一男破壳而出。 及其长也,字之曰朱蒙,其俗言“朱蒙”者,善射也。夫余人以朱蒙非人所生,将 有异志,请除之,王不听,命之养马。朱蒙每私试,知有善恶,骏者减食令瘦,驽 者善养令肥。夫余王以肥者自乘,以瘦者给朱蒙。后狩于田,以朱蒙善射,限之一 矢。朱蒙虽矢少,殪兽甚多。夫余之臣又谋杀之。朱蒙母阴知,告朱蒙曰:“国将 害汝,以汝才略,宜远适四方。”朱蒙乃与乌引、乌违等二人,弃夫余,东南走。 中道遇一大水,欲济无梁,夫余人追之甚急。朱蒙告水曰:“我是日子,河伯外孙, 今日逃走,追兵垂及,如何得济?”于上鱼鳖并浮,为之成桥,朱蒙得渡,鱼鳖乃 解,追骑不得渡。朱蒙遂至普述水,遇见三人,其一人著麻衣,一人著纳衣,一人 著水藻衣,与朱蒙至纥升骨城,遂居焉,号曰高句丽,因以为氏焉。
chū, zhū méng zài fū yú shí, qī huái yùn, zhū méng táo hòu shēng yī zi, zì shǐ lǘ xié. jí zhǎng, zhī zhū méng wèi guó zhǔ, jí yǔ mǔ wáng ér guī zhī, míng zhī yuē lǘ dá, wěi zhī guó shì. zhū méng sǐ, lǘ dá dài lì. lǘ dá sǐ, zi rú lì dài lì. rú lì sǐ, zi mò lái dài lì, nǎi zhēng fū yú, fū yú dà bài, suì tǒng shǔ yān. mò lái zǐ sūn xiāng chuán, zhì yì sūn gōng, shēng ér kāi mù néng shì, guó rén è zhī. jí zhǎng xiōng nüè, guó yǐ cán pò. gōng zēng sūn wèi gōng yì shēng ér shì, rén yǐ qí sì céng zǔ gōng, gù míng wéi wèi gōng, gāo gōu lí hū xiāng sì wèi" wèi". wèi gōng yì yǒu yǒng lì, biàn gōng mǎ. wèi zhèng shǐ zhōng, rù kòu liáo xī ān píng, wèi yōu zhōu cì shǐ mǔ qiū jiǎn suǒ pò. qí xuán sūn yǐ fú lì, lì zi zhāo, liè dì shí yǔ mù róng shì xiāng gōng jī. jiàn guó sì nián, mù róng yuán zhēn shuài zhòng fá zhī, rù zì nán shǎn, zhàn yú mù dǐ, dà pò zhāo jūn, chéng shèng cháng qū, suì rù wán dōu, zhāo dān mǎ bēn cuàn. yuán zhēn jué zhāo fù mù, zài qí shī, bìng lüè qí mǔ qī zhēn bǎo nán nǚ wǔ wàn yú kǒu, fén qí gōng shì, huǐ wán dū chéng ér hái. zì hòu zhāo qiǎn shǐ lái zhāo. zǔ gé kòu chóu, bù néng zì dá. zhāo hòu wèi bǎi jì suǒ shā.
初,朱蒙在夫余时,妻怀孕,朱蒙逃后生一子,字始闾谐。及长,知朱蒙为国 主,即与母亡而归之,名之曰闾达,委之国事。朱蒙死,闾达代立。闾达死,子如 栗代立。如栗死,子莫来代立,乃征夫余,夫余大败,遂统属焉。莫来子孙相传, 至裔孙宫,生而开目能视,国人恶之。及长凶虐,国以残破。宫曾孙位宫亦生而视, 人以其似曾祖宫,故名为位宫,高句丽呼相似为“位”。位宫亦有勇力,便弓马。 魏正始中,入寇辽西安平,为幽州刺史母丘俭所破。其玄孙乙弗利,利子钊,烈帝 时与慕容氏相攻击。建国四年,慕容元真率众伐之,入自南陕,战于木底,大破钊 军,乘胜长驱,遂入丸都,钊单马奔窜。元真掘钊父墓,载其尸,并掠其母妻、珍 宝、男女五万余口,焚其宫室,毁丸都城而还。自后钊遣使来朝。阻隔寇仇,不能 自达。钊后为百济所杀。
shì zǔ shí, zhāo zēng sūn liǎn shǐ qiǎn biàn zhě ān dōng fèng biǎo gòng fāng wù, bìng qǐng guó huì, shì zǔ jiā qí chéng kuǎn, zhào xià dì xì wài míng huì yú qí guó, qiǎn yuán wài sàn qí shì láng lǐ áo bài liǎn wèi dū du liáo hǎi zhū jūn shì zhēng dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí zhōng láng jiàng liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí wáng. áo zhì qí suǒ jū píng rǎng chéng, fǎng qí fāng shì, yún: liáo dōng nán yī qiān yú lǐ, dōng zhì zhà chéng, nán zhì xiǎo hǎi, běi zhì jiù fū yú, mín hù cān bèi yú qián wèi shí. qí dì dōng xī èr qiān lǐ, nán běi yī qiān yú lǐ. mín jiē tǔ zhù, suí shān gǔ ér jū, yī bù bó jí pí. tǔ tián báo jí, cán nóng bù zú yǐ zì gòng, gù qí rén jié yǐn shí. qí sú yín, hǎo gē wǔ, yè zé nán nǚ qún jù ér xì, wú guì jiàn zhī jié, rán jié jìng zì xǐ. qí wáng hǎo zhì gōng shì. qí guān míng yǒu yè shē tài shē dà xiōng xiǎo xiōng zhī hào. tóu zhe zhé fēng, qí xíng rú biàn, páng chā niǎo yǔ, guì jiàn yǒu chà. lì zé fǎn gǒng, guì bài yè yī jiǎo, xíng bù rú zǒu. cháng yǐ shí yuè jì tiān, guó zhōng dà huì. qí gōng huì, yī fú jiē jǐn xiù, jīn yín yǐ wéi shì. hǎo dūn jù. shí yòng zǔ fán. chū sān chǐ mǎ, yún běn zhū méng suǒ chéng, mǎ zhǒng jí guǒ xià yě. hòu gòng shǐ xiāng xún, suì zhì huáng jīn èr bǎi jīn, bái yín sì bǎi jīn.
世祖时,钊曾孙琏始遣便者安东奉表贡方物,并请国讳,世祖嘉其诚款,诏下 帝系外名讳于其国,遣员外散骑侍郎李敖拜琏为都督辽海诸军事、征东将军、领护 东夷中郎将、辽东郡开国公、高句丽王。敖至其所居平壤城,访其方事,云:辽东 南一千余里,东至栅城,南至小海,北至旧夫余,民户参倍于前魏时。其地东西二 千里,南北一千余里。民皆土著,随山谷而居,衣布帛及皮。土田薄脊,蚕农不 足以自供,故其人节饮食。其俗淫,好歌舞,夜则男女群聚而戏,无贵贱之节,然 洁净自喜。其王好治宫室。其官名有谒奢、太奢、大兄、小兄之号。头著折风,其 形如弁,旁插鸟羽,贵贱有差。立则反拱,跪拜曳一脚,行步如走。常以十月祭天, 国中大会。其公会,衣服皆锦绣,金银以为饰。好蹲踞。食用俎凡。出三尺马,云 本朱蒙所乘,马种即果下也。后贡使相寻,岁致黄金二百斤,白银四百斤。
shí féng wén tōng lǜ zhòng bēn zhī, shì zǔ qiǎn sàn qí cháng shì fēng bō zhào liǎn lìng sòng wén tōng, liǎn shàng shū chēng dāng yǔ wén tōng jù fèng wáng huà, jìng bù sòng. shì zǔ nù, yù wǎng tǎo zhī. lè píng wáng pī děng yì dài hòu jǔ, shì zǔ nǎi zhǐ, ér wén tōng yì xún wèi liǎn suǒ shā.
时冯文通率众奔之,世祖遣散骑常侍封拨诏琏令送文通,琏上书称当与文通俱 奉王化,竟不送。世祖怒,欲往讨之。乐平王丕等议待后举,世祖乃止,而文通亦 寻为琏所杀。
hòu wén míng tài hòu yǐ xiǎn zǔ liù gōng wèi bèi, chì liǎn lìng jiàn qí nǚ. liǎn fèng biǎo, yún nǚ yǐ chū jià, qiú yǐ dì nǚ yīng zhǐ, cháo tíng xǔ yān, nǎi qiǎn ān lè wáng zhēn shàng shū lǐ fū děng zhì jìng sòng bì. liǎn huò qí zuǒ yòu zhī shuō, yún cháo tíng xī yǔ féng shì hūn yīn, wèi jǐ ér miè qí guó, yīn jiàn bù yuǎn, yí yǐ fāng biàn cí zhī. liǎn suì shàng shū wàng chēng nǚ sǐ. cháo tíng yí qí jiǎo zhà, yòu qiǎn jiǎ sàn qí cháng shì chéng jùn qiè zé zhī, ruò nǚ shěn sǐ zhě, tīng gèng xuǎn zōng shū. liǎn yún:" ruò tiān zǐ shù qí qián qiān, jǐn dāng fèng zhào." huì xiǎn zǔ bēng, nǎi zhǐ.
后文明太后以显祖六宫未备,敕琏令荐其女。琏奉表,云女已出嫁,求以弟女 应旨,朝廷许焉,乃遣安乐王真、尚书李敷等至境送币。琏惑其左右之说,云朝廷 昔与冯氏婚姻,未几而灭其国,殷鉴不远,宜以方便辞之。琏遂上书妄称女死。朝 廷疑其矫诈,又遣假散骑常侍程骏切责之,若女审死者,听更选宗淑。琏云:“若 天子恕其前愆,谨当奉诏。”会显祖崩,乃止。
zhì gāo zǔ shí, liǎn gòng xiàn bèi qián, qí bào cì yì shāo jiā yān. shí guāng zhōu yú hǎi zhōng de liǎn suǒ qiǎn yì xiāo dào chéng shǐ yú nú děng, gāo zǔ zhào zé liǎn yuē:" dào chéng qīn shā qí jūn, qiè hào jiāng zuǒ, zhèn fāng yù xìng miè guó yú jiù bāng, jì jué shì yú liú shì, ér qīng yuè jìng wài jiāo, yuǎn tōng cuàn zéi, qǐ shì fān chén shǒu jié zhī yì! jīn bù yǐ yī guò yǎn qīng jiù kuǎn, jí sòng hái fān, qí gǎn shù sī yǎn, zhǐ chéng míng xiàn, jí níng suǒ bù, dòng jìng yǐ wén."
至高祖时,琏贡献倍前,其报赐亦稍加焉。时光州于海中得琏所遣诣萧道成使 余奴等,高祖诏责琏曰:“道成亲杀其君,窃号江左,朕方欲兴灭国于旧邦,继绝 世于刘氏,而卿越境外交,远通篡贼,岂是籓臣守节之义!今不以一过掩卿旧款, 即送还籓,其感恕思衍,只承明宪,辑宁所部,动静以闻。”
tài hé shí wǔ nián, liǎn sǐ, nián bǎi yú suì. gāo zǔ jǔ āi yú dōng jiāo, qiǎn yè zhě pú yè lǐ ān shàng cè zèng chē qí dà jiàng jūn tài fù liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí wáng, shì yuē kāng. yòu qiǎn dà hóng lú bài liǎn sūn yún shǐ chí jié dū du liáo hǎi zhū jūn shì zhēng dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí zhōng láng jiàng liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí wáng, cì yì guān fú wù chē qí zhī shì, yòu zhào yún qiǎn shì zǐ rù cháo, lìng jí jiāo qiū zhī lǐ. yún shàng shū cí jí, wéi qiǎn qí cóng shū shēng yú suí shǐ yì quē, yán zé zhī. zì cǐ suì cháng gòng xiàn. zhèng shǐ zhōng, shì zōng yú dōng táng yǐn jiàn qí shǐ ruì xī fú, xī fú jìn yuē:" gāo lí xì chéng tiān jí, lèi yè chún chéng, dì chǎn tǔ máo, wú qiān wáng gòng. dàn huáng jīn chū zì fū yú, kē zé shè luó suǒ chǎn. jīn fū yú wèi wù jí suǒ zhú, shè luó wèi bǎi jì suǒ bìng, guó wáng chén yún wéi jì jué zhī yì, xī qiān yú jìng nèi. èr pǐn suǒ yǐ bù dēng wáng fǔ, shí liǎng zéi shì wèi." shì zōng yuē:" gāo lí shì hé shàng jiàng, zhuān zhì hǎi wài, jiǔ yí xiá lǔ, shí dé zhēng zhī. píng qìng, chǐ, shuí zhī jiù yě? xī fāng gòng zhī qiān, zé zài lián lǜ. qīng yí xuān zhèn zhǐ yú qīng zhǔ, wù jǐn wēi huái zhī lüè, jiǎn pī hài qún, jí níng dōng yì, biàn èr yì hái fù jiù xū, tǔ máo wú shī cháng gòng yě."
太和十五年,琏死,年百余岁。高祖举哀于东郊,遣谒者仆射李安上策赠车骑 大将军、太傅、辽东郡开国公、高句丽王,谥曰康。又遣大鸿胪拜琏孙云使持节、 都督辽海诸军事、征东将军、领护东夷中郎将、辽东郡开国公、高句丽王,赐衣冠 服物车旗之饰,又诏云遣世子入朝,令及郊丘之礼。云上书辞疾,惟遣其从叔升于 随使诣阙,严责之。自此岁常贡献。正始中,世宗于东堂引见其使芮悉弗,悉弗进 曰:“高丽系诚天极,累叶纯诚,地产土毛,无愆王贡。但黄金出自夫余,珂则涉 罗所产。今夫余为勿吉所逐,涉罗为百济所并,国王臣云惟继绝之义,悉迁于境内。 二品所以不登王府,实两贼是为。”世宗曰:“高丽世荷上将,专制海外,九夷黠 虏,实得征之。瓶罄,耻,谁之咎也?昔方贡之愆,责在连率。卿宜宣朕旨于卿主, 务尽威怀之略,揃披害群,辑宁东裔,便二邑还复旧墟,土毛无失常贡也。”
shén guī zhōng, yún sǐ, líng tài hòu wèi jǔ āi yú dōng táng, qiǎn shǐ cè zèng chē qí dà jiàng jūn lǐng hù dōng yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí wáng. yòu bài qí shì zǐ ān wèi ān dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí. zhèng guāng chū, guāng zhōu yòu yú hǎi zhōng zhí dé xiāo yǎn suǒ shòu ān níng dōng jiāng jūn yì guān jiàn pèi, jí shǐ rén jiāng fǎ shèng děng, sòng yú jīng shī. ān sǐ, zi yán lì. chū dì chū, zhào jiā yán shǐ chí jié sàn qí cháng shì chē qí dà jiàng jūn lǐng hù chē yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo gōu lí wáng, cì yì guān fú wù chē qí zhī shì. tiān píng zhōng, zhào jiā yán shì zhōng piào qí dà jiàng jūn, yú xī rú gù. yán sǐ, zi chéng lì. qì yú wǔ dìng mò, qí gòng shǐ wú suì bù zhì.
神龟中,云死,灵太后为举哀于东堂,遣使策赠车骑大将军、领护东夷校尉、 辽东郡开国公、高句丽王。又拜其世子安为安东将军、领护东夷校尉、辽东郡开国 公、高句丽。正光初,光州又于海中执得萧衍所授安宁东将军衣冠剑佩,及使人江 法盛等,送于京师。安死,子延立。出帝初,诏加延使持节、散骑常侍、车骑大将 军、领护车夷校尉、辽东郡开国公、高句丽王,赐衣冠服物车旗之饰。天平中,诏 加延侍中、骠骑大将军,余悉如故。延死,子成立。讫于武定末,其贡使无岁不至。
bǎi jì guó, qí xiān chū zì fū yú. qí guó běi qù gāo gōu lí qiān yú lǐ, chù xiǎo hǎi zhī nán. qí mín tǔ zhù, dì duō xià shī, lǜ jiē shān jū. yǒu wǔ gǔ, qí yī fú yǐn shí yǔ gāo gōu lí tóng.
百济国,其先出自夫余。其国北去高句丽千余里,处小海之南。其民土著,地 多下湿,率皆山居。有五谷,其衣服饮食与高句丽同。
yán xìng èr nián, qí wáng yú qìng shǐ qiǎn shǐ shàng biǎo yuē:" chén jiàn guó dōng jí, chái láng gé lù, suī shì chéng líng huà, mò yóu fèng fān, zhān wàng yún quē, chí qíng wǎng jí. liáng fēng wēi yīng, fú wéi huáng dì bì xià xié hé tiān xiū, bù shèng xì yǎng zhī qíng, jǐn qiǎn sī shǔ guàn jūn jiāng jūn fù mǎ dū wèi fú sī hóu, zhǎng shǐ yú lǐ, lóng xiāng jiāng jūn dài fāng tài shǒu sī mǎ zhāng mào děng tóu fǎng bō zǔ, sōu jìng xuán jīn, tuō mìng zì rán zhī yùn, qiǎn jìn wàn yī zhī chéng. jì shén zhī chuí gǎn, huáng líng hóng fù, kè dá tiān tíng, xuān chàng chén zhì, suī dàn wén xī méi, yǒng wú yú hèn." yòu yún:" chén yǔ gāo gōu lí yuán chū fū yú, xiān shì zhī shí, dǔ chóng jiù kuǎn. qí zǔ zhāo qīng fèi lín hǎo, qīn lǜ shì zhòng, líng jiàn chén jìng. chén zǔ xū zhěng lǚ diàn mài, yīng jī chí jī, shǐ shí zàn jiāo, xiāo zhǎn zhāo shǒu. zì ěr yǐ lái, mò gǎn nán gù. zì féng shì shù zhōng, yú jìn bēn cuàn, chǒu lèi jiàn shèng, suì jiàn líng bī, gòu yuàn lián huò, sān shí yú zài, cái dān lì jié, zhuǎn zì càn cù. ruò tiān cí qū jīn, yuǎn jí wú wài, sù qiǎn yī jiāng, lái jiù chén guó, dāng fèng sòng bǐ nǚ, zhí sǎo hòu gōng, bìng qiǎn zǐ dì, mù yǔ wài jiù. chǐ rǎng pǐ fū bù gǎn zì yǒu." yòu yún:" jīn liǎn yǒu zuì, guó zì yú ròu, dà chén qiáng zú, lù shā wú yǐ, zuì yíng è jī, mín shù bēng lí. shì miè wáng zhī qī, jiǎ shǒu zhī qiū yě. qiě féng zú shì mǎ, yǒu niǎo chù zhī liàn lè làng zhū jùn, huái shǒu qiū zhī xīn. tiān wēi yī jǔ, yǒu zhēng wú zhàn. chén suī bù mǐn, zhì xiào bì lì, dāng lǜ suǒ tǒng, chéng fēng xiǎng yìng. qiě gāo lí bú yì, nì zhà fēi yī, wài mù kuí xiāo fān bēi zhī cí, nèi huái xiōng huò shǐ tū zhī xíng. huò nán tōng liú shì, huò běi yuē rú rú, gòng xiāng chún chǐ, móu líng wáng lüè. xī táng yáo zhì shèng, zhì fá dān shuǐ mèng cháng chēng rén, bù shě tú lì. juān liú zhī shuǐ, yí zǎo yōng sè, jīn ruò bù qǔ, jiāng yí hòu huǐ. qù gēng chén nián hòu, chén xī jiè xiǎo shí shān běi guó hǎi zhōng jiàn shī shí yú, bìng dé yī qì ān lēi, shì zhī fēi gāo lí zhī wù, hòu wén nǎi shì wáng rén lái jiàng chén guó. cháng shé gé lù, yǐ chén yú hǎi, suī wèi wěi dāng, shēn huái fèn huì. xī sòng lù shēn zhōu, chǔ zhuāng tú xiǎn yào cuō fàng jiū, xìn líng bù shí. kè dí jiàn míng, měi lóng wú yǐ. fū yǐ qū qū piān bǐ, yóu mù wàn dài zhī xìn, kuàng bì xià hé qì tiān dì, shì qīng shān hǎi, qǐ lìng xiǎo shù, kuà sāi tiān kuí. jīn shàng suǒ de ān yī, yǐ wéi shí yàn."
延兴二年,其王余庆始遣使上表曰:“臣建国东极,豺狼隔路,虽世承灵化, 莫由奉籓,瞻望云阙,驰情罔极。凉风微应,伏惟皇帝陛下协和天休,不胜系仰之 情,谨遣私署冠军将军、驸马都尉弗斯侯,长史余礼,龙骧将军、带方太守、司马 张茂等投舫波阻,搜径玄津,托命自然之运,遣进万一之诚。冀神祗垂感,皇灵洪 复,克达天庭,宣暢臣志,虽旦闻夕没,永无余恨。”又云:“臣与高句丽源出夫 余,先世之时,笃崇旧款。其祖钊轻废邻好,亲率士众,陵践臣境。臣祖须整旅电 迈,应机驰击,矢石暂交,枭斩钊首。自尔已来,莫敢南顾。自冯氏数终,余烬奔 窜,丑类渐盛,遂见陵逼,构怨连祸,三十余载,财殚力竭,转自孱踧。若天慈曲 矜,远及无外,速遣一将,来救臣国,当奉送鄙女,执扫后宫,并遣子弟,牧圉外 厩。尺壤匹夫不敢自有。”又云:“今琏有罪,国自鱼肉,大臣强族,戮杀无已, 罪盈恶积,民庶崩离。是灭亡之期,假手之秋也。且冯族士马,有鸟畜之恋;乐浪 诸郡,怀首丘之心。天威一举,有征无战。臣虽不敏,志效毕力,当率所统,承风 响应。且高丽不义,逆诈非一,外慕隗嚣籓卑之辞,内怀凶祸豕突之行。或南通刘 氏,或北约蠕蠕,共相脣齿,谋陵王略。昔唐尧至圣,致罚丹水;孟常称仁,不舍 涂詈。涓流之水,宜早壅塞,今若不取,将贻后悔。去庚辰年后,臣西界小石山北 国海中见尸十余,并得衣器鞍勒,视之非高丽之物,后闻乃是王人来降臣国。长蛇 隔路,以沉于海,虽未委当,深怀愤恚。昔宋戮申舟,楚庄徒跣;鹞撮放鸠,信陵 不食。克敌建名,美隆无已。夫以区区偏鄙,犹慕万代之信,况陛下合气天地,势 倾山海,岂令小竖,跨塞天逵。今上所得鞍一,以为实验。”
xiǎn zǔ yǐ qí pì yuǎn, mào xiǎn cháo xiàn, lǐ yù yōu hòu, qiǎn shǐ zhě shào ān yǔ qí shǐ jù hái. zhào yuē:" dé biǎo wén zhī, wú yàng shén shàn. qīng zài dōng yú, chù wǔ fú zhī wài, bù yuǎn shān hǎi, guī chéng wèi quē, xīn jiā zhì yì, yòng jí yú huái. zhèn chéng wàn shì zhī yè, jūn lín sì hǎi, tǒng yù qún shēng. jīn yǔ nèi qīng yī, bā biǎo guī yì, qiǎng fù ér zhì zhě bù kě chēng shù, fēng sú zhī hé, shì mǎ zhī shèng, jiē yú lǐ děng qīn suǒ wén jiàn. qīng yǔ gāo lí bù mù, lǚ zhì líng fàn, gǒu néng shùn yì, shǒu zhī yǐ rén, yì hé yōu yú kòu chóu yě. qián suǒ qiǎn shǐ, fú hǎi yǐ fǔ huāng wài zhī guó, cóng lái jī nián, wǎng ér bù fǎn, cún wáng dá fǒu, wèi néng shěn xī. qīng suǒ sòng ān, bǐ xiào jiù chéng, fēi zhōng guó zhī wù. bù kě yǐ yí sì zhī shì, yǐ shēng bì rán zhī guò. jīng lüè quán yào, yǐ jù bié zhǐ." yòu zhào yuē:" zhī gāo lí zǔ jiāng, qīn yì qīng tǔ, xiū xiān jūn zhī jiù yuàn, qì xī mín zhī dà dé, bīng jiāo lèi zài, nán jié huāng biān. shǐ jiān shēn xū zhī chéng, guó yǒu chǔ yuè zhī jí, nǎi yīng zhǎn yì fú wēi, chéng jī diàn jǔ. dàn yǐ gāo lí chēng fān xiān cháo, gòng zhí rì jiǔ, yú bǐ suī yǒu zì xī zhī xìn, yú guó wèi yǒu fàn lìng zhī qiān. qīng shǐ mìng shǐ tōng, biàn qiú zhì fá, xún tǎo shì huì, lǐ yì wèi zhōu. gù wǎng nián qiǎn lǐ děng zhì píng rǎng, yù yàn qí yóu zhuàng. rán gāo lí zòu qǐng pín fán, cí lǐ jù yì, xíng rén bù néng yì qí qǐng, sī fǎ wú yǐ chéng qí zé, gù tīng qí suǒ qǐ, zhào lǐ děng hái. ruò jīn fù wéi zhǐ, zé guò jiù yì lù, hòu suī zì chén, wú suǒ táo zuì, rán hòu xīng shī tǎo zhī, yú yì wèi dé. jiǔ yí zhī guó, mín jū hǎi wài, dào chàng zé fèng fān, huì jí zé bǎo jìng, gù jī mí zhe yú qián diǎn, hù gòng kuàng yú suì shí. qīng bèi chén qiáng ruò zhī xíng, jù liè wǎng dài zhī jī, yù shū shì yì, nǐ kuàng guāi zhōng, hóng guī dà lüè, qí zhì yóu zài. jīn zhōng xià píng yī, yǔ nèi wú yú, měi yù líng wēi dōng jí, xuán jīng yù biǎo, zhěng huāng lí yú piān fāng, shū huáng fēng yú yuǎn fú. liáng yóu gāo lí jí xù, wèi jí bǔ zhēng. jīn ruò bù cóng zhào zhǐ, zé qīng zhī lái móu, zài xié zhèn yì yuán róng qǐ xíng, jiāng bù yún yuǎn. biàn kě yù lǜ tóng xìng, jù yǐ dài shì, shí qiǎn bào shǐ, sù jiū bǐ qíng. shī jǔ zhī rì, qīng wèi xiāng dǎo zhī shǒu, dà jié zhī hòu, yòu shòu yuán gōng zhī shǎng, bù yì shàn hū. suǒ xiàn jǐn bù hǎi wù suī bù xī dá, míng qīng zhì xīn. jīn cì zá wù rú bié." yòu zhào liǎn hù sòng ān děng.
显祖以其僻远,冒险朝献,礼遇优厚,遣使者邵安与其使俱还。诏曰:“得表 闻之,无恙甚善。卿在东隅,处五服之外,不远山海,归诚魏阙,欣嘉至意,用戢 于怀。朕承万世之业,君临四海,统御群生。今宇内清一,八表归义,襁负而至者 不可称数,风俗之和,士马之盛,皆余礼等亲所闻见。卿与高丽不穆,屡致陵犯, 苟能顺义,守之以仁,亦何忧于寇仇也。前所遣使,浮海以抚荒外之国,从来积年, 往而不返,存亡达否,未能审悉。卿所送鞍,比校旧乘,非中国之物。不可以疑似 之事,以生必然之过。经略权要,已具别旨。”又诏曰:“知高丽阻疆,侵轶卿土, 修先君之旧怨,弃息民之大德,兵交累载,难结荒边。使兼申胥之诚,国有楚越之 急,乃应展义扶微,乘机电举。但以高丽称籓先朝,供职日久,于彼虽有自昔之衅, 于国未有犯令之愆。卿使命始通,便求致伐,寻讨事会,理亦未周。故往年遣礼等 至平壤,欲验其由状。然高丽奏请频烦,辞理俱诣,行人不能抑其请,司法无以成 其责,故听其所启,诏礼等还。若今复违旨,则过咎益露,后虽自陈,无所逃罪, 然后兴师讨之,于义为得。九夷之国,民居海外,道暢则奉籓,惠戢则保境,故羁 縻著于前典,楛贡旷于岁时。卿备陈强弱之形,具列往代之迹,欲殊事异,拟贶乖 衷,洪规大略,其致犹在。今中夏平一,宇内无虞,每欲陵威东极,悬旌域表,拯 荒黎于偏方,舒皇风于远服。良由高丽即叙,未及卜征。今若不从诏旨,则卿之来 谋,载协朕意元戎启行,将不云远。便可豫率同兴,具以待事,时遣报使,速究彼 情。师举之日,卿为乡导之首,大捷之后,又受元功之赏,不亦善乎。所献锦布海 物虽不悉达,明卿至心。今赐杂物如别。”又诏琏护送安等。
ān děng zhì gāo gōu lí, liǎn chēng xī yǔ yú qìng yǒu chóu, bù lìng dōng guò, ān děng yú shì jiē hái. nǎi xià zhào qiè zé zhī. wǔ nián, shǐ ān děng cóng dōng lái fú hǎi, cì yú qìng xǐ shū, bāo qí chéng jié. ān děng zhì hǎi bīn, yù fēng piāo dàng. jìng bù dá ér hái.
安等至高句丽,琏称昔与余庆有仇,不令东过,安等于是皆还。乃下诏切责之。 五年,使安等从东莱浮海,赐余庆玺书,褒其诚节。安等至海滨,遇风飘荡。竟不 达而还。
wù jí guó, zài gāo gōu lí běi, jiù sù shèn guó yě. yì luò gè zì yǒu zhǎng, bù xiāng zǒng yī. qí rén jìn hàn, yú dōng yí zuì qiáng. yán yǔ dú yì. cháng qīng dòu mò lóu děng guó, zhū guó yì huàn zhī. qù luò wǔ qiān lǐ. zì hé lóng běi èr bǎi yú lǐ yǒu shàn yù shān, shān běi xíng shí sān rì zhì qí lí shān, yòu běi xíng qī rì zhì rú luò huán shuǐ, shuǐ guǎng lǐ yú, yòu běi xíng shí wǔ rì zhì tài lǔ shuǐ, yòu dōng běi xíng shí bā rì dào qí guó. guó yǒu dà shuǐ, kuò sān lǐ yú, míng sù mò shuǐ. qí dì xià shī, zhù chéng xué jū, wū shì xíng zhǒng, kāi kǒu yú shàng, yǐ tī chū rù. qí guó wú niú, yǒu chē mǎ, diàn zé ǒu gēng, chē zé bù tuī. yǒu sù jí mài jì, cài zé yǒu kuí. shuǐ qì xián níng, yán shēng shù shàng, yì yǒu yán chí. duō zhū wú yáng. jué mǐ yùn jiǔ, yǐn néng zhì zuì. fù rén zé bù qún, nán zǐ zhū quǎn pí qiú. chū hūn zhī xī, nán jiù nǚ jiā zhí nǚ rǔ ér bà, biàn yǐ wéi dìng, réng wèi fū fù. sú yǐ rén nì xǐ shǒu miàn. tóu chā hǔ bào wěi. shàn shè liè, gōng zhǎng sān chǐ, jiàn zhǎng chǐ èr cùn, yǐ shí wèi zú. qí fù mǔ chūn xià sǐ, lì mái zhī, zhǒng shàng zuò wū, bù lìng yǔ shī ruò qiū dōng, yǐ qí shī bǔ diāo, diāo shí qí ròu, duō de zhī. cháng qī bā yuè zào dú yào fù jiàn zú, shè qín shòu, zhōng zhě biàn sǐ, zhǔ yào dú qì yì néng shā rén. guó nán yǒu tú tài shān, wèi yán" dà huáng", yǒu hǔ bào pí láng bù hài rén, rén bù dé shān shàng sōu wū, xíng jìng shān zhě, jiē yǐ wù shèng.
勿吉国,在高句丽北,旧肃慎国也。邑落各自有长,不相总一。其人劲悍,于 东夷最强。言语独异。常轻豆莫娄等国,诸国亦患之。去洛五千里。自和龙北二百 余里有善玉山,山北行十三日至祁黎山,又北行七日至如洛环水,水广里余,又北 行十五日至太鲁水,又东北行十八日到其国。国有大水,阔三里余,名速末水。其 地下湿,筑城穴居,屋似形冢,开口于上,以梯出入。其国无牛,有车马,佃则偶 耕,车则步推。有粟及麦穄,菜则有葵。水气醎凝,盐生树上,亦有盐池。多猪无 羊。嚼米醖酒,饮能至醉。妇人则布裙,男子猪犬皮裘。初婚之夕,男就女家执女 乳而罢,便以为定,仍为夫妇。俗以人溺洗手面。头插虎豹尾。善射猎,弓长三尺, 箭长尺二寸,以石为镞。其父母春夏死,立埋之,冢上作屋,不令雨湿;若秋冬, 以其尸捕貂,貂食其肉,多得之。常七八月造毒药傅箭镞,射禽兽,中者便死,煮 药毒气亦能杀人。国南有徒太山,魏言“大皇”,有虎豹罴狼不害人,人不得山上 溲污,行迳山者,皆以物盛。
qù yán xìng zhōng, qiǎn shǐ yǐ lì zhī cháo xiàn. tài hé chū, yòu gòng mǎ wǔ bǎi pǐ. yǐ lì zhī chēng: chū fā qí guó, běi chuán sù nán hé xī shàng, zhì tài shui hé, chén chuán yú shuǐ, nán chū lù xíng, dù luò gū shuǐ, cóng qì dān xī jiè dá hé lóng. zì yún qí guó xiān pò gāo gōu lí shí luò, mì qí bǎi jì móu cóng shuǐ dào bìng lì qǔ gāo gōu lí, qiǎn yǐ lì zhī fèng shǐ dà guó, qǐng qí kě fǒu. zhào chì sān guó tóng shì fān fù, yí gòng hé shùn, wù xiāng qīn rǎo. yǐ lì zhī nǎi hái. cóng qí lái dào, qǔ de běn chuán, fàn dá qí guó. jiǔ nián, fù qiǎn shǐ hóu ní zhī cháo xiàn. míng nián fù rù gòng.
去延兴中,遣使乙力支朝献。太和初,又贡马五百匹。乙力支称:初发其国, 北船溯难河西上,至太氵河,沉船于水,南出陆行,渡洛孤水,从契丹西界达和 龙。自云其国先破高句丽十落,密其百济谋从水道并力取高句丽,遣乙力支奉使大 国,请其可否。诏敕三国同是籓附,宜共和顺,勿相侵扰。乙力支乃还。从其来道, 取得本船,泛达其国。九年,复遣使侯尼支朝献。明年复入贡。
qí bàng yǒu dà mò lú guó fù zhōng guó mò duō huí guó kù lóu guó sù hé guó jù fú fú guó pǐ lí ěr guó bá dà hé guó yù yǔ líng guó kù fú zhēn guó lǔ lóu guó yǔ zhēn hóu guó, qián hòu gè qiǎn shǐ cháo xiàn.
其傍有大莫卢国、复钟国、莫多回国、库娄国、素和国、具弗伏国、匹黎尔国、 拔大何国、郁羽陵国、库伏真国、鲁娄国、羽真侯国,前后各遣使朝献。
tài hé shí èr nián, wù jí fù qiǎn shǐ gòng hù shǐ fāng wù yú jīng shī. shí qī nián, yòu qiǎn shǐ rén pó fēi děng wǔ bǎi yú rén cháo xiàn. jǐng míng sì nián, fù qiǎn shǐ hòu lì guī děng cháo gòng. zì cǐ qì yú zhèng guāng, gòng shǐ xiāng xún. ěr hòu, zhōng guó fēn rǎo, pō huò bù zhì. xīng hé èr nián liù yuè, qiǎn shǐ shí jiǔ yún děng gòng fāng wù, zhì yú wǔ dìng bù jué.
太和十二年,勿吉复遣使贡楛矢方物于京师。十七年,又遣使人婆非等五百余 人朝献。景明四年,复遣使候力归等朝贡。自此迄于正光,贡使相寻。尔后,中国 纷扰,颇或不至。兴和二年六月,遣使石久云等贡方物,至于武定不绝。
shī wéi guó, zài wù jí běi qiān lǐ, qù luò liù qiān lǐ. lù chū hé lóng běi qiān yú lǐ, rù qì dān guó, yòu běi xíng shí rì zhì chuài shuǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu gài shuǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu dú le shān, qí shān gāo dà, zhōu huí sān bǎi yú lǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu dà shuǐ míng qū lì, yòu běi xíng sān rì zhì rèn shuǐ, yòu běi xíng wǔ rì dào qí guó. yǒu dà shuǐ cóng běi ér lái, guǎng sì lǐ yú, míng jì shuǐ. guó tǔ xià shī., yǔ yǔ kù mò xī qì dān dòu mò lóu guó tóng. pō yǒu sù mài jí jì, wéi shí zhū yú, yǎng niú mǎ, sú yòu wú yáng. xià zé chéng jū, dōng zhú shuǐ cǎo. yì duō diāo pí. zhàng fū suǒ fā. yòng jiǎo gōng, qí jiàn yóu zhǎng. nǚ fù shù fà, zuò chā shǒu jì. qí guó shǎo qiè dào, dào yī zhēng sān, shā rén zhě zé mǎ sān bǎi pǐ. nán nǚ xī yī bái lù pí rú kù. yǒu qū niàng jiǔ. sú ài chì zhū, wèi fù rén shì, chuān guà yú jǐng, yǐ duō wèi guì, nǚ bù dé cǐ, nǎi zhì bù jià. fù mǔ sǐ, nán nǚ jù kū sān nián, shī zé zhì yú lín shù zhī shàng. wǔ dìng èr nián sì yuè, shǐ qiǎn shǐ zhāng yān dòu fá děng xiàn qí fāng wù, qì wǔ dìng mò, gòng shǐ xiāng xún.
失韦国,在勿吉北千里,去洛六千里。路出和龙北千余里,入契丹国,又北行 十日至啜水,又北行三日有盖水,又北行三日有犊了山,其山高大,周回三百余里, 又北行三日有大水名屈利,又北行三日至刃水,又北行五日到其国。有大水从北而 来,广四里余,名穄水。国土下湿。,语与库莫奚、契丹、豆莫娄国同。颇有粟麦 及穄,唯食猪鱼,养牛马,俗又无羊。夏则城居,冬逐水草。亦多貂皮。丈夫索发。 用角弓,其箭尤长。女妇束发,作叉手髻。其国少窃盗,盗一征三,杀人者责马三 百匹。男女悉衣白鹿皮襦袴。有曲酿酒。俗爱赤珠,为妇人饰,穿挂于颈,以多为 贵,女不得此,乃至不嫁。父母死,男女聚哭三年,尸则置于林树之上。武定二年 四月,始遣使张焉豆伐等献其方物,迄武定末,贡使相寻。
dòu mò lóu guó, zài wù jí guó běi qiān lǐ, qù luò liù qiān lǐ, jiù běi fú yú yě. zài shī wéi zhī dōng, dōng zhì yú hǎi, fāng èr qiān lǐ. qí rén tǔ zhù, yǒu gōng shì cāng kù. duō shān líng guǎng zé, yú dōng yí zhī yù zuì wéi píng chǎng. dì yí wǔ gǔ, bù shēng wǔ guǒ. qí rén zhǎng dà, xìng qiáng yǒng, jǐn hòu, bù kòu chāo. qí jūn zhǎng jiē yǐ liù chù míng guān, yì luò yǒu háo shuài. yǐn shí yì yòng zǔ dòu. yǒu má bù, yī zhì lèi gāo lí ér fú dà, qí guó dà rén, yǐ jīn yín shì zhī. yòng xíng yán jí, shā rén zhě sǐ, méi qí jiā rén wéi nú bì. sú yín, yóu è dù fù, dù zhě shā zhī, shī qí guó nán shān shàng zhì fǔ. nǚ jiā yù de, shū niú mǎ nǎi yǔ zhī. huò yán běn huì mò zhī dì yě.
豆莫娄国,在勿吉国北千里,去洛六千里,旧北扶余也。在失韦之东,东至于 海,方二千里。其人土著,有宫室仓库。多山陵广泽,于东夷之域最为平敞。地宜 五谷,不生五果。其人长大,性强勇,谨厚,不寇抄。其君长皆以六畜名官,邑落 有豪帅。饮食亦用俎豆。有麻布,衣制类高丽而幅大,其国大人,以金银饰之。用 刑严急,杀人者死,没其家人为奴婢。俗淫,尤恶妒妇,妒者杀之,尸其国南山上 至腐。女家欲得,输牛马乃与之。或言本秽貊之地也。
dì dòu yú guó, zài shī wéi xī qiān yú lǐ. duō niú yáng, chū míng mǎ, pí wèi yī fú, wú wǔ gǔ, wéi shí ròu lào. yán xìng èr nián bā yuè, qiǎn shǐ cháo gòng, zhì yú tài hé liù nián, gòng shǐ bù jué. shí sì nián, pín lái fàn sāi, gāo zǔ zhào zhēng xī dà jiàng jūn yáng píng wáng yí jī zǒu zhī. zì hòu shí cháo jīng shī, qì wǔ dìng mò, gòng shǐ bù jué.
地豆于国,在失韦西千余里。多牛羊,出名马,皮为衣服,无五谷,惟食肉酪。 延兴二年八月,遣使朝贡,至于太和六年,贡使不绝。十四年,频来犯塞,高祖诏 征西大将军、阳平王颐击走之。自后时朝京师,迄武定末,贡使不绝。
kù mò xī guó zhī xiān, dōng bù yǔ wén zhī bié yě. chū wèi mù róng yuán zhēn suǒ pò, yí luò zhě cuàn nì sōng mò zhī jiān. qí mín bù jié jìng, ér shàn shè liè, hǎo wèi kòu chāo. dēng guó sān nián, tài zǔ qīn zì chū tǎo, zhì ruò luò shuǐ nán, dà pò zhī, huò qí sì bù luò, mǎ niú yáng shǐ shí yú wàn. dì yuē:" cǐ qún dí zhū zhǒng bù shí dé yì, hù xiāng qīn dào, yǒu fàn wáng lüè, gù wǎng zhēng zhī. qiě shǔ qiè gǒu dào, hé zú wéi huàn. jīn zhōng zhōu dà luàn, wú xiān píng zhī, rán hòu zhāng qí wēi huái, zé wú suǒ bù fú yǐ." jì ér chē jià nán hái yún zhōng, huái fú yān zhào. shí shù nián jiān, zhū zhǒng yǔ kù mò xī yì jiē zī shèng. jí kāi liáo hǎi, zhì shù hé lóng, zhū yí zhèn jù, gè xiàn fāng wù. gāo zōng xiǎn zǔ shì, kù mò xī suì zhì míng mǎ wén pí. gāo zǔ chū, qiǎn shǐ cháo gòng. tài hé sì nián, zhé rù sāi nèi, cí yǐ wèi dì dòu yú chāo lüè, zhào shū qiè zé zhī. èr shí èr nián, rù kòu ān zhōu, yíng yàn yōu sān zhōu bīng shù qiān rén jī zǒu zhī. hòu fù kuǎn fù, měi qiú rù sāi, yǔ mín jiāo yì. shì zōng zhào yuē:" kù mò xī qù tài hé èr shí yī yǐ qián, yǔ ān yíng èr zhōu biān mín cān jū, jiāo yì wǎng lái, bìng wú yí èr. zhì èr shí èr nián pàn nì yǐ lái, suì ěr yuǎn cuàn. jīn suī kuǎn fù, yóu zài sāi biǎo, měi qǐng rù sāi yǔ mín jiāo yì. ruò yì ér bù xǔ, guāi qí guī xiàng zhī xīn. tīng ér bù yú, huò yǒu wàn yī zhī jǐng. bù róng yī xiān rèn qí jiāo yì, shì yí xiàn jié, jiāo shì zhī rì, zhōu qiǎn shàng zuǒ jiān zhī." zì shì yǐ hòu, suì cháng cháo xiàn, zhì yú wǔ dìng mò bù jué.
库莫奚国之先,东部宇文之别也。初为慕容元真所破,遗落者窜匿松漠之间。 其民不洁净,而善射猎,好为寇钞。登国三年,太祖亲自出讨,至弱洛水南,大破 之,获其四部落,马牛羊豕十余万。帝曰:“此群狄诸种不识德义,互相侵盗,有 犯王略,故往征之。且鼠窃狗盗,何足为患。今中州大乱,吾先平之,然后张其威 怀,则无所不服矣。”既而车驾南还云中,怀服燕赵。十数年间,诸种与库莫奚亦 皆滋盛。及开辽海,置戍和龙,诸夷震惧,各献方物。高宗、显祖世,库莫奚岁致 名马文皮。高祖初,遣使朝贡。太和四年,辄入塞内,辞以畏地豆于钞掠,诏书切 责之。二十二年,入寇安州,营燕幽三州兵数千人击走之。后复款附,每求入塞, 与民交易。世宗诏曰:“库莫奚去太和二十一以前,与安营二州边民参居,交易往 来,并无疑贰。至二十二年叛逆以来,遂尔远窜。今虽款附,犹在塞表,每请入塞 与民交易。若抑而不许,乖其归向之心。听而不虞,或有万一之警。不容依先任其 交易,事宜限节,交市之日,州遣上佐监之。”自是已后,岁常朝献,至于武定末 不绝。
qì dān guó, zài kù mò xī dōng, yì zhǒng tóng lèi, jù cuàn yú sōng mò zhī jiān. dēng guó zhōng, guó jūn dà pò zhī, suì táo bèng, yǔ kù mò xī fēn bèi. jīng shù shí nián, shāo zī màn, yǒu bù luò, yú hé lóng zhī běi shù bǎi lǐ, duō wèi kòu dào. zhēn jūn yǐ lái, qiú cháo xiàn, suì gòng míng mǎ. xiǎn zǔ shí, shǐ mò fú gē hé chén fèng xiàn, dé bān xiǎng yú zhū guó zhī mò. guī ér xiāng wèi, yán guó jiā zhī měi, xīn jiē xīn mù, yú shì dōng běi qún dí wén zhī, mò bù sī fú. xī wàn dān bù hé dà hé bù fú fú yù bù yǔ líng bù rì lián bù pǐ jié bù lí bù tǔ liù yú bù děng, gè yǐ qí míng mǎ wén pí rù xiàn tiān fǔ, suì qiú wèi cháng. jiē dé jiāo shì yú hé lóng mì yún zhī jiān, gòng xiàn bù jué. tài hé sān nián, gāo jù lì qiè yǔ rú rú móu, yù qǔ dì dòu yú fēn zhī. qì dān jù qí qīn yì, qí mò fú hè wù yú lǜ qí bù luò chē sān qiān shèng zhòng wàn yú kǒu, qū xǐ zá chù, qiú rù nèi fù, zhǐ yú bái láng shuǐ dōng. zì cǐ suì cháng cháo gòng. hòu gào jī, gāo zǔ jīn zhī, tīng qí rù guān shì dí. jí shì zōng sù zōng shí, héng qiǎn shǐ gòng fāng wù. xī píng zhōng, qì dān shǐ rén zǔ zhēn děng sān shí rén hái, líng tài hòu yǐ qí sú jià qǔ zhī jì, yǐ qīng zhān wèi shàng fú, rén gěi qīng zhān liǎng pǐ, shǎng qí chéng kuǎn zhī xīn, yú yī jiù shì. cháo gòng zhì qí shòu shàn cháng bù jué.
契丹国,在库莫奚东,异种同类,俱窜于松漠之间。登国中,国军大破之,遂 逃迸,与库莫奚分背。经数十年,稍滋蔓,有部落,于和龙之北数百里,多为寇盗。 真君以来,求朝献,岁贡名马。显祖时,使莫弗纥何辰奉献,得班飨于诸国之末。 归而相谓,言国家之美,心皆忻慕,于是东北群狄闻之,莫不思服。悉万丹部、何 大何部、伏弗郁部、羽陵部、日连部、匹洁部、黎部、吐六于部等,各以其名马文 皮入献天府,遂求为常。皆得交市于和龙、密云之间,贡献不绝。太和三年,高句 丽窃与蠕蠕谋,欲取地豆于分之。契丹惧其侵轶,其莫弗贺勿于率其部落车三千乘、 众万余口,驱徙杂畜,求入内附,止于白狼水东。自此岁常朝贡。后告饥,高祖矜 之,听其入关市籴。及世宗、肃宗时,恆遣使贡方物。熙平中,契丹使人祖真等三 十人还,灵太后以其俗嫁娶之际,以青氈为上服,人给青氈两匹,赏其诚款之心, 余依旧式。朝贡至齐受禅常不绝。
wū luò hòu guó, zài dì dòu yú zhī běi, qù dài dōu sì qiān wǔ bǎi yú lǐ. qí tǔ xià shī, duō wù qì ér hán, mín dōng zé chuān dì wèi shì, xià zé suí yuán fù xù mù. duō shǐ, yǒu gǔ mài. wú dà jūn zhǎng, bù luò mò fú jiē shì wèi zhī. qí sú shéng fā, pí fú, yǐ zhū wèi shì. mín shàng yǒng, bù wéi jiān qiè, gù màn cáng yě jī ér wú kòu dào. hǎo liè shè. lè yǒu kōng hóu, mù cáo gé miàn ér shī jiǔ xián. qí guó xī běi yǒu wán shuǐ, dōng běi liú hé yú nán shuǐ, qí dì xiǎo shuǐ jiē zhù yú nán, dōng rù yú hǎi. yòu xī běi èr shí rì xíng yǒu yú yǐ ní dà shuǐ, suǒ wèi běi hǎi yě. shì zǔ zhēn jūn sì nián lái zhāo, chēng qí guó xī běi yǒu guó jiā xiān dì jiù xū, shí shì nán běi jiǔ shí bù, dōng xī sì shí bù, gāo qī shí chǐ, shì yǒu shén líng, mín duō qí qǐng. shì zǔ qiǎn zhōng shū shì láng lǐ chǎng gào jì yān, kān zhù wén yú shì zhī bì ér hái.
乌洛候国,在地豆于之北,去代都四千五百余里。其土下湿,多雾气而寒,民 冬则穿地为室,夏则随原阜畜牧。多豕,有谷麦。无大君长,部落莫弗皆世为之。 其俗绳发,皮服,以珠为饰。民尚勇,不为奸窃,故慢藏野积而无寇盗。好猎射。 乐有箜篌,木槽革面而施九弦。其国西北有完水,东北流合于难水,其地小水皆注 于难,东入于海。又西北二十日行有于已尼大水,所谓北海也。世祖真君四年来朝, 称其国西北有国家先帝旧墟,石室南北九十步,东西四十步,高七十尺,室有神灵, 民多祈请。世祖遣中书侍郎李敞告祭焉,刊祝文于室之壁而还。
shǐ chén yuē: yí dí zhī yú zhōng guó, jī mí ér yǐ. gāo lí suì xiū gòng zhí, dōng fān zhī guān, róng āi zhī lǐ, zhì zì tiān cháo, yì wèi yōu yǐ. qí tā lù lù, xián zhī kuǎn gòng, qǐ niú mǎ nèi xiàng, dōng fēng rù lǜ zhě yě.
史臣曰:夷狄之于中国,羁縻而已。高丽岁修贡职,东籓之冠,荣哀之礼,致 自天朝,亦为优矣。其他碌碌,咸知款贡,岂牛马内向,东风入律者也。