qīng yuán xià wǔ shì shí shuāng zhū chán shī fǎ sì dà guāng jū huì chán shī tán zhōu dà guāng shān jū huì chán shī, jīng zhào rén yě.
青原下五世石霜諸禪師法嗣大光居誨禪師潭州大光山居誨禪師，京兆人也。

chū zào shí shuāng, zhǎng zuò bù wò. má yī cǎo jù, wáng shēn wèi fǎ.
初造石霜，長坐不臥。麻衣草屨，亡身為法。

shuāng suì lìng zhǔ xìng kōng tǎ yuàn. yī rì, shuāng zhī yuán shú, shì shén suǒ de. wèn yuē: guó jiā měi nián fàng jǔ rén jí dì, cháo mén hái dé bài yě wú? shī yuē: yǒu yī rén bù qiú jìn. shuāng yuē: píng hé? shī yuē: tā qiě bù wèi míng. shuāng yuē: chú què jīn rì, bié gèng yǒu shí yě wú? shī yuē: tā yì bù dào jīn rì shì.
霜遂令主性空塔院。一日，霜知緣熟，試甚所得。問曰：「國家每年放舉人及第，朝門還得拜也無？」師曰：「有一人不求進。」霜曰：「憑何？」師曰：「他且不為名。」霜曰：「除卻今日，別更有時也無？」師曰：「他亦不道今日是。」

rú shì chóu wèn, wǎng fù wú zhì. pán huán èr shí yú sì, zhòng qǐng chū shì. sēng wèn: qí rú dá mó shì zǔ fǒu? shī yuē: bú shì. zǔ yuē:
如是酬問，往復無滯。盤桓二十餘祀，眾請出世。僧問：「祇如達磨是祖否？」師曰：「不是。」祖曰：

jì bú shì zǔ, yòu lái zuò shèn me? shī yuē: qí wèi rǔ bù jiàn. yuē: jiàn hòu rú hé? shī yuē: fāng zhī bú shì zǔ. wèn:
「既不是祖，又來作甚麼？」師曰：「祇為汝不薦。」曰：「薦後如何？」師曰：「方知不是祖。」問：

hùn dùn wèi fēn shí rú hé? shī yuē: shí jiào ā shuí xù? shàng táng:
「混沌未分時如何？」師曰：「時教阿誰敘？」上堂：

yī dài shí jiào, qí shì zhěng lǐ shí rén shǒu jiǎo, zhí ráo bō jǐn dào dǐ, yě qí chéng dé gè liǎo shì rén, bù kě jiāng dāng nà yī xià shì. suǒ yǐ dào sì shí jiǔ nián míng bù jǐn, biāo bù qǐ, dào zhè lǐ hé zuò me shēng? gèng ruò dāo dāo, kǒng chéng fù lèi.
「一代時教，祇是整理時人手腳，直饒剝盡到底，也祇成得個了事人，不可將當衲衣下事。所以道四十九年明不盡，標不起，到這裡合作麼生？更若忉忉，恐成負累。

zhēn zhòng!
珍重！」

jiǔ fēng dào qián chán shī ruì zhōu jiǔ fēng dào qián chán shī, fú zhōu rén yě. cháng wèi shí shuāng shì zhě. jì shuāng guī jì, zhòng qǐng shǒu zuò jì zhù chí. shī bái zhòng yuē: xū míng dé xiān shī yì, shǐ kě. zuò yuē: xiān shī yǒu shèn me yì? shī yuē: xiān shī dào:
九峰道虔禪師瑞州九峰道虔禪師，福州人也。嘗為石霜侍者。洎霜歸寂，眾請首座繼住持。師白眾曰：「須明得先師意，始可。」座曰：「先師有甚麼意？」師曰：「先師道：

xiū qù, xiē qù, lěng jiǎo jiǎo dì qù, yī niàn wàn nián qù, hán huī kū mù qù, gǔ miào xiāng lú qù, yī tiáo bái liàn qù. qí yú zé bù wèn, rú hé shì yī tiáo bái liàn qù? zuò yuē: zhè gè qí shì míng yī sè biān shì.
休去，歇去，冷湫湫地去，一念萬年去，寒灰枯木去，古廟香爐去，一條白練去。其餘則不問，如何是一條白練去？」座曰：「這個祇是明一色邊事。」

shī yuē: yuán lái wèi huì xiān shī yì zài. zuò yuē: nǐ bù kěn wǒ nà? dàn zhuāng xiāng lái, xiāng yān duàn chù, ruò qù bù dé, jí bù huì xiān shī yì.
師曰：「元來未會先師意在。」座曰：「你不肯我那？但裝香來，香煙斷處，若去不得，即不會先師意。」

suì fén xiāng, xiāng yān wèi duàn, zuò yǐ tuō qù. shī fǔ zuò bèi yuē: zuò tuō lì wáng jí bù wú, xiān shī yì wèi mèng jiàn zài. zhù hòu, sēng wèn:
遂焚香，香煙未斷，座已脫去。師拊座背曰：「坐脫立亡即不無，先師意未夢見在。」住後，僧問：

wú jiān zhōng rén xíng shén me xíng? shī yuē: chù shēng xíng. yuē: chù shēng fù xíng shén me xíng? shī yuē: wú jiān xíng. yuē: cǐ yóu shì zhǎng shēng lù shàng rén? shī yuē:
「無間中人行甚麼行？」師曰：「畜生行。」曰：「畜生復行甚麼行？」師曰：「無間行。」曰：「此猶是長生路上人？」師曰：

rǔ xū zhī yǒu bù gòng mìng zhě. yuē: bù gòng shén me mìng? shī yuē: zhǎng shēng qì bù cháng. shī nǎi yuē: zhū xiōng dì hái shí dé mìng me?
「汝須知有不共命者。」曰：「不共甚麼命？」師曰：「長生氣不常。」師乃曰：「諸兄弟還識得命麼？

yù zhī mìng, liú quán shì mìng, zhàn jì shì shēn. qiān bō jìng yǒng, shì wén shū jìng jiè. yī gèn qíng kōng, shì pǔ xián chuáng tà. qí cì, jiè yī jù zi shì zhǐ yuè, yú zhōng shì shì huà yuè, cóng shàng zōng mén zhōng shì, rú jié dù shǐ xìn qí xiāng sì, qiě rú zhū fāng xiān dé, wèi jiàn xǔ duō míng mù zhǐ chén yǐ qián, zhū xiōng dì yuē shén me tǐ gé shāng liáng. dào zhè lǐ bù jiǎ sān cùn shì huà huì kàn, bù jiǎ yǎn ěr shì cǎi tīng kàn, bù jiǎ shì biàn bái kàn. suǒ yǐ dào:
欲知命，流泉是命，湛寂是身。千波競涌，是文殊境界。一亘晴空，是普賢床榻。其次，借一句子是指月，於中事是話月，從上宗門中事，如節度使信旗相似，且如諸方先德，未建許多名目指陳已前，諸兄弟約甚麼體格商量。到這裡不假三寸試話會看，不假眼耳試采聽看，不假試辨白看。所以道：

shēng qián pāo bù chū, jù hòu bù cáng xíng. jǐn gān dà dì dōu lái, shì rǔ dāng rén gè tǐ, xiàng shén me chù ān yǎn ěr bí shé?
聲前拋不出，句後不藏形。盡乾大地都來，是汝當人個體，向甚麼處安眼耳鼻舌？

mò dàn xiàng yì gēn xià tú dù zuò jiě, jǐn wèi lái jì yì wèi yǒu xiū xiē fēn. suǒ yǐ dòng shān dào: nǐ jiāng xīn yì xué xuán zōng, dà shì xī xíng què xiàng dōng. zhēn zhòng!
莫但向意根下圖度作解，盡未來際亦未有休歇分。所以洞山道：「擬將心意學玄宗，大似西行卻向東。」珍重！」

wèn: chéng gǔ yǒu yán, xiàng wài shào zé chén wèi, xiàng nèi shào zé wáng zhǒng, shì fǒu? shī yuē: shì.
問：「承古有言，向外紹則臣位，向內紹則王種，是否？」師曰：「是。」

yuē: rú hé shì wài shào? shī yuē:
曰：「如何是外紹？」師曰：

ruò bù zhī shì jí tóu, qí dé liǎo shì, huàn zuò wài shào, shì wèi chén zhǒng. yuē: rú hé shì nèi shào? shī yuē: zhī xiàng lǐ xǔ chéng dāng dān hé, shì wèi nèi shào.
「若不知事極頭，祇得了事，喚作外紹，是為臣種。」曰：「如何是內紹？」師曰：「知向里許承當擔荷，是為內紹。」

yuē: rú hé shì wáng zhǒng? shī yuē: xū jiàn wú chéng dāng dǐ rén, wú dān hé dǐ rén, shǐ dé tóng yī sè.
曰：「如何是王種？」師曰：「須見無承當底人，無擔荷底人，始得同一色。

tóng yī sè le, suǒ yǐ jiè wèi dàn shēng, shì wèi wáng zhǒng. yuē: nèn me zé nèi shào yì xū dé zhuǎn? shī yuē: zhuó rán! yǒu chéng dāng dān hé, zhēng dé bù zhuǎn?
同一色了，所以借為誕生，是為王種。」曰：「恁麼則內紹亦須得轉？」師曰：「灼然！有承當擔荷，爭得不轉？

rǔ dào nèi shào biàn shì rén wáng zhǒng, nǐ qiě dào rú jīn hái yǒu shào dǐ dào lǐ me? suǒ yǐ gǔ rén dào: shào shì gōng, shào le fēi shì gōng. zhuǎn gōng wèi le, shǐ huàn zuò rén wáng zhǒng. yuē:
汝道內紹便是人王種，你且道如今還有紹底道理麼？所以古人道：紹是功，紹了非是功。轉功位了，始喚作人王種。」曰：

wèi shěn wài shào hái zhuǎn yě wú? shī yuē: wài shào quán wèi zhī yǒu, qiě jiào qú zhī yǒu. yuē: rú hé shì zhī yǒu? shī yuē: tiān míng bù jué xiǎo. wèn:
「未審外紹還轉也無？」師曰：「外紹全未知有，且教渠知有。」曰：「如何是知有？」師曰：「天明不覺曉。」問：

rú hé shì wài shào? shī yuē: bù jiè bié rén jiā lǐ shì. yuē: rú hé shì nèi shào. shī yuē:
「如何是外紹？」師曰：「不借別人家裡事。」曰：「如何是內紹。」師曰：

tuī yé xiàng lǐ tóu. yuē: èr yǔ zhī zhōng, nà yǔ zuì qīn.
「推爺向裡頭。」曰：「二語之中，那語最親。」

shī yuē: chén zài mén lǐ, wáng bù chū mén. yuē: nèn me zé bù chū mén zhě, bù là èr biān. shī yuē:
師曰：「臣在門裡，王不出門。」曰：「恁麼則不出門者，不落二邊。」師曰：

qú yě bù dú zuò shì jiè, lǐ shào wáng zhǒng míng, wài shào wáng zhǒng xìng. suǒ yǐ dào: shào shì gōng, míng chén shì piān zhōng zhèng. shào le zhuǎn gōng, míng jūn shì zhèng zhōng piān. wèn: dàn shēng hái gèng zhī wén yě wú? shī yuē: gèng zhī wén ā shuí? yuē: nèn me zé mò biàn shì fǒu? shī yuē: ruò shì, gǔ rén wèi shén me dào dàn shēng wáng yǒu fù? yuē:
「渠也不獨坐世界，里紹王種名，外紹王種姓。所以道：紹是功，名臣是偏中正。紹了轉功，名君是正中偏。」問：「誕生還更知聞也無？」師曰：「更知聞阿誰？」曰：「恁麼則莫便是否？」師曰：「若是，古人為甚麼道誕生王有父？」曰：

jì yǒu fù, wèi shén me bù zhī wén? shī yuē: tóng shí bù shí zǔ. wèn: gǔ rén yún: zhí de bù nèn me lái zhě, yóu shì ér sūn. yì zhǐ rú hé? shī yuē:
「既有父，為甚麼不知聞？」師曰：「同時不識祖。」問：「古人云：直得不恁麼來者，猶是兒孫。意旨如何？」師曰：

gǔ rén bù mán yǔ. yuē: rú hé shì lái dǐ ér sūn? shī yuē: yóu shǒu zhēn yù zài. yuē:
「古人不謾語。」曰：「如何是來底兒孫？」師曰：「猶守珍御在。」曰：

rú hé shì fù? shī yuē:
「如何是父？」師曰：

wú jiā kě zuò, wú shì kě xìng. wèn: zhū shèng jiān chū, qí shì gè chuán yǔ dǐ rén, qǐ bú shì hé shàng yǔ? shī yuē: shì. yuē: qí rú shì zūn shēng xià, yī shǒu zhǐ tiān, yī shǒu zhǐ dì, yún: tiān shàng tiān xià, wéi wǒ dú zūn. wèi shén me huàn zuò chuán yǔ dǐ rén? shī yuē: wèi tā zhǐ tiān zhǐ dì, suǒ yǐ huàn zuò chuán yǔ dǐ rén. sēng lǐ bài ér tuì. wèn: jiǔ zhòng wú xìn, ēn shè hé lái? shī yuē: liú guāng suī biàn, kǔn nèi bù zhōu. yuē: liú guāng yǔ kǔn nèi xiāng qù duō shǎo?
「無家可坐，無世可興。」問：「諸聖間出，祇是個傳語底人，豈不是和尚語？」師曰：「是。」曰：「祇如世尊生下，一手指天，一手指地，云：天上天下，唯我獨尊。為甚麼喚作傳語底人？」師曰：「為他指天指地，所以喚作傳語底人。」僧禮拜而退。問：「九重無信，恩赦何來？」師曰：「流光雖遍，閫內不周。」曰：「流光與閫內相去多少？」

shī yuē: lǜ shuǐ téng bō, qīng shān xiù sè. wèn: rén rén jǐn yán qǐng yì, wèi shěn shī jiāng hé zhěng jì?
師曰：「綠水騰波，青山秀色。」問：「人人盡言請益，未審師將何拯濟？」

shī yuē: rǔ dào jù yuè hái céng fá cùn tǔ yě wú?
師曰：「汝道巨岳還曾乏寸土也無？」

yuē: nèn me zé sì hǎi cān xún, dāng wèi hé shì? shī yuē: yǎn ruò mí tóu xīn zì kuáng. yuē:
曰：「恁麼則四海參尋，當為何事？」師曰：「演若迷頭心自狂。」曰：

hái yǒu bù kuáng zhě me? shī yuē: yǒu. yuē: rú hé shì bù kuáng zhě? shī yuē: tū xiǎo tú zhōng yǎn bù kāi. wèn: rú hé shì xué rén zì jǐ?
「還有不狂者麼？」師曰：「有。」曰：「如何是不狂者？」師曰：「突曉途中眼不開。」問：「如何是學人自己？」

shī yuē: gèng wèn ā shuí? yuē:
師曰：「更問阿誰？」曰：

biàn nèn me chéng dāng shí rú hé? shī yuē: xū mí hái gèng dài xū mí. wèn: zǔ zǔ xiāng chuán, fù chuán hé shì? shī yuē: shì jiā qiān, jiā yè fù. yuē:
「便恁麼承當時如何？」師曰：「須彌還更戴須彌。」問：「祖祖相傳，復傳何事？」師曰：「釋迦慳，迦葉富。」曰：

rú hé shì shì jiā qiān? shī yuē: wú wù yǔ rén. yuē: rú hé shì jiā yè fù? shī yuē:
「如何是釋迦慳？」師曰：「無物與人。」曰：「如何是迦葉富？」師曰：

guó nèi mèng cháng jūn. yuē: bì jìng chuán dǐ shì zuò me shēng? shī yuē:
「國內孟嘗君。」曰：「畢竟傳底事作麼生？」師曰：

bǎi suì lǎo rén fēn yè dēng. wèn: zhū fú fēi wǒ dào, rú hé shì wǒ dào? shī yuē: wǒ fēi zhū fú. yuē: jì fēi zhū fú, wèi shén me què lì wǒ dào?
「百歲老人分夜燈。」問：「諸佛非我道，如何是我道？」師曰：「我非諸佛。」曰：「既非諸佛，為甚麼卻立我道？」

shī yuē: shì lái zàn huàn lái, rú jīn què qiǎn chū. yuē: wèi shén me què qiǎn chū? shī yuē: ruò bù qiǎn chū, yǎn lǐ chén shēng. wèn:
師曰：「適來暫喚來，如今卻遣出。」曰：「為甚麼卻遣出？」師曰：「若不遣出，眼裡塵生。」問：

yī qiè chù mì bù dé, qǐ bú shì shèng? shī yuē: shì shèn me shèng? yuē: niú tóu wèi jiàn sì zǔ shí, qǐ bú shì shèng? shī yuē: shì shèng jìng wèi wàng. yuē:
「一切處覓不得，豈不是聖？」師曰：「是甚麼聖？」曰：「牛頭未見四祖時，豈不是聖？」師曰：「是聖境未忘。」曰：

èr shèng xiāng qù jǐ hé? shī yuē: chén zhōng suī yǒu yǐn xíng shù, zhēng nài quán shēn rù dì xiāng. wèn: gǔ rén dào: yīn zhēn lì wàng, cóng wàng xiǎn zhēn. shì fǒu?
「二聖相去幾何？」師曰：「塵中雖有隱形術，爭柰全身入帝鄉。」問：「古人道：因真立妄，從妄顯真。是否？」

shī yuē: shì. yuē: rú hé shì zhēn xīn? shī yuē: bù zá shí shì. yuē: rú hé shì wàng xīn? shī yuē: pān yuán qǐ dǎo shì. yuē:
師曰：「是。」曰：「如何是真心？」師曰：「不雜食是。」曰：「如何是妄心？」師曰：「攀緣起倒是。」曰：

lí cǐ èr tú, rú hé shì běn tǐ? shī yuē: běn tǐ bù lí. yuē: wèi shén me bù lí? shī yuē: bù jìng gōng dé tiān, shuí xián hēi àn nǚ. wèn: jǐn qián kūn dōu lái shì gè yǎn, rú hé shì qián kūn yǎn? shī yuē: qián kūn zài lǐ xǔ. yuē: qián kūn yǎn hé zài? shī yuē: zhèng shì qián kūn yǎn. yuē:
「離此二途，如何是本體？」師曰：「本體不離。」曰：「為甚麼不離？」師曰：「不敬功德天，誰嫌黑暗女。」問：「盡乾坤都來是個眼，如何是乾坤眼？」師曰：「乾坤在里許。」曰：「乾坤眼何在？」師曰：「正是乾坤眼。」曰：

hái zhào zhǔ yě wú? shī yuē: bù jiè sān guāng shì. yuē: jì bù jiè sān guāng shì, píng hé huàn zuò qián kūn yǎn? shī yuē:
「還照矚也無？」師曰：「不借三光勢。」曰：「既不借三光勢，憑何喚作乾坤眼？」師曰：

ruò bù rú shì, dú lóu qián jiàn guǐ rén wú shù. wèn: yī bǐ dān qīng wèi shén me miǎo zhì gōng zhēn bù dé?
「若不如是，髑髏前見鬼人無數。」問：「一筆丹青為甚麼邈志公真不得？」

shī yuē: sēng yáo què xǔ zhì gōng. yuē: wèi shěn sēng yáo dé shén me rén zhèng zhǐ, què xǔ zhì gōng? shī yuē: wū guī qǐ shǒu xū mí zhù. wèn:
師曰：「僧繇卻許志公。」曰：「未審僧繇得甚麼人證旨，卻許志公？」師曰：「烏龜稽首須彌柱。」問：

dòng róng shěn gǔ lù, shēn méi nǎi fāng zhī. cǐ yì rú hé? shī yuē:
「動容沈古路，身沒乃方知。此意如何？」師曰：

tōu fú qián mǎi fú xiāng. yuē: xué rén bù huì. shī yuē: bù huì jí shāo xiāng gōng yǎng běn yé niáng.
「偷佛錢買佛香。」曰：「學人不會。」師曰：「不會即燒香供養本爺娘。」

shī hòu zhù lè tán ér zhōng, shì dà jué chán shī.
師後住泐潭而終，諡大覺禪師。

yǒng quán jǐng xīn chán shī tái zhōu yǒng quán jǐng xīn chán shī, quán zhōu rén yě. zì shí shuāng kāi shì ér zhǐ yǒng quán. yī rì, bù pī jiā shā chī fàn, yǒu sēng wèn: mò chéng sú fǒu? shī yuē: jí jīn qǐ shì sēng xié? qiáng dé èr chán kè yú lù cì jiàn shī qí niú, bù shí shī. hū yuē: tí jiǎo shén fēn míng, zhēng nài qí zhě bù jiàn. shī zhòu niú ér qù. qiáng dé qì yú shù xià jiān chá. shī huí, què xià niú wèn yuē: èr chán kè jìn lí shén me chù? qiáng yuē: nà biān.
湧泉景欣禪師台州湧泉景欣禪師，泉州人也。自石霜開示而止湧泉。一日，不披袈裟吃飯，有僧問：「莫成俗否？」師曰：「即今豈是僧邪？」強、德二禪客於路次見師騎牛，不識師。忽曰：「蹄角甚分明，爭奈騎者不鑒。」師驟牛而去。強、德憩於樹下煎茶。師回，卻下牛問曰：「二禪客近離甚麼處？」強曰：「那邊。」

shī yuē: nà biān shì zuò me shēng? qiáng tí qǐ chá zhǎn. shī yuē: cǐ yóu shì zhè biān shì, nà biān shì zuò me shēng? qiáng wú duì. shī yuē: mò dào qí zhě bù jiàn hǎo! shàng táng: wǒ sì shí jiǔ nián zài zhè lǐ, shàng zì yǒu shí zǒu zuò. rǔ děng zhū rén mò kāi dà kǒu.
師曰：「那邊事作麼生？」強提起茶盞。師曰：「此猶是這邊事，那邊事作麼生？」強無對。師曰：「莫道騎者不鑒好！」上堂：「我四十九年在這裡，尚自有時走作。汝等諸人莫開大口。

jiàn jiě rén duō, xíng jiě rén wàn zhōng wú yī gè. jiàn jiě yán yǔ zǒng yào zhī tōng, ruò shí bù jǐn, gǎn dào lún huí qù zài. wèi hé rú cǐ? gài wèi shí lòu wèi jǐn.
見解人多，行解人萬中無一個。見解言語總要知通，若識不盡，敢道輪迴去在。為何如此？蓋為識漏未盡。

rǔ dàn jǐn què jīn shí, shǐ dé chéng lì, yì huàn zuò lì zhōng gōng. zhuǎn gōng jiù tā qù, yì huàn zuò jiù zhōng gōng, qīn tā qù. wǒ suǒ yǐ dào, qīn rén bù de dù, qú bù dù qīn rén.
汝但盡卻今時，始得成立，亦喚作立中功。轉功就他去，亦喚作就中功，親他去。我所以道，親人不得度，渠不度親人。

nèn me pì yù, shàng bù huì jiàn qǔ hún lún dǐ, dàn guǎn qǔ xìng, luàn dòng shé tóu. bù jiàn dòng shān dào: xiāng xù yě dà nán. rǔ xū zhī yǒu cǐ shì. ruò bù zhī yǒu tí, kū yǒu rì zài. shàng táng: pāi máng bù jiàn fú, kāi yǎn yù tú rén. jiè wèn tú zhōng shì, qú wú zhàng liù shēn.
恁麼譬喻，尚不會薦取渾侖底，但管取性，亂動舌頭。不見洞山道：「相續也大難。」汝須知有此事。若不知有啼，哭有日在。」上堂：「拍盲不見佛，開眼遇途人。借問途中事，渠無丈六身。

bù cóng wǔ tiān lái, hàn dì bù céng tà. bú shì zhāng jiā shēng, shuí yún lǐ jiā zǐ. sān rén zhǔ yī zhàng wò yī chuáng, shì yī bù shì yī, niān lái dā jiān shàng, wèi tā shí bā ér, lùn bù nài yī hé.
不從五天來，漢地不曾踏。不是張家生，誰雲李家子。三人拄一杖、臥一床，似伊不似伊，拈來搭肩上，為他十八兒，論不奈伊何。」

yún gài zhì yuán chán shī tán zhōu yún gài shān zhì yuán yuán jìng chán shī, yóu fāng shí wèn yún jū yuē: zhì yuán bù nài hé shí rú hé? jū yuē: zhī wèi dū lí gōng lì bú dào.
雲蓋志元禪師潭州雲蓋山志元圓淨禪師，遊方時問雲居曰：「志元不奈何時如何？」居曰：「秪為闍黎功力不到。」

shī bù lǐ bài. zhí zào shí shuāng, yì rú qián wèn. shuāng yuē: fēi dàn dū lí, lǎo sēng yì bù nài hé! shī yuē: hé shàng wèi shén me bù nài hé? shuāng yuē:
師不禮拜。直造石霜，亦如前問。霜曰：「非但闍黎，老僧亦不柰何！」師曰：「和尚為甚麼不奈何？」霜曰：

lǎo sēng ruò nài hé, niān guò rǔ bù nài hé. shī biàn lǐ bài. sēng wèn shí shuāng: wàn hù jù bì jí bù wèn, wàn hù jù kāi shí rú hé? shuāng yuē:
「老僧若柰何，拈過汝不柰何。」師便禮拜。僧問石霜：「萬戶俱閉即不問，萬戶俱開時如何？」霜曰：

táng zhōng shì zuò me shēng? sēng wú duì. jīng bàn nián, fāng shǐ xià yī zhuǎn yǔ yuē: wú rén jiē dé qú.
「堂中事作麼生？」僧無對。經半年，方始下一轉語曰：「無人接得渠。」

shuāng yuē: dào jí tài shā dào, qí dào dé bā chéng. yuē:
霜曰：「道即太煞道，祇道得八成。」曰：

hé shàng yòu qiě rú hé? shuāng yuē: wú rén shí dé qú. shī zhī nǎi lǐ bài, qǐ wèi jǔ. shuāng bù kěn, shī nǎi bào shuāng shàng fāng zhàng yuē:
「和尚又且如何？」霜曰：「無人識得渠。」師知乃禮拜，乞為舉。霜不肯，師乃抱霜上方丈曰：

hé shàng ruò bù dào, dǎ hé shàng qù zài! shuāng yuē: dé zài. shī pín lǐ bài. shuāng yuē: wú rén shí dé qú. shī yú yán xià dùn shěng. zhù hòu, sēng wèn: rú hé shì fú? shī yuē: huáng miàn dǐ shì. yuē: rú hé shì fǎ? shī yuē: cáng lǐ shì. wèn: rán dēng wèi chū shí rú hé? shī yuē: mèi bù dé. wèn: shé wèi shén me tūn què shī? shī yuē: tōng shēn sè bù tóng. wèn: rú hé shì nà sēng? shī yuē:
「和尚若不道，打和尚去在！」霜曰：「得在。」師頻禮拜。霜曰：「無人識得渠。」師於言下頓省。住後，僧問：「如何是佛？」師曰：「黃面底是。」曰：「如何是法？」師曰：「藏里是。」問：「然燈未出時如何？」師曰：「昧不得。」問：「蛇為甚麼吞卻師？」師曰：「通身色不同。」問：「如何是衲僧？」師曰：

cān xún fǎng dào. tán zhōu dào zhèng biǎo wén mǎ wáng, qǐ shī lùn yì, wáng qǐng shī shàng diàn xiāng jiàn. chá bà, shī jiù wáng qǐ jiàn, shī wò jiàn wèn dào zhèng yuē:
「參尋訪道。」潭州道正表聞馬王，乞師論義，王請師上殿相見。茶罷，師就王乞劍，師握劍問道正曰：

nǐ běn jiào zhōng dào, huǎng huǎng hū hū, qí zhōng yǒu wù, shì hé wù? yǎo yǎo míng míng, qí zhōng yǒu jīng, shì hé jīng? dào dé bù zhǎn, dào bù dé jí zhǎn. dào zhèng máng rán, biàn lǐ bài chàn huǐ. shī wèi wáng yuē: hái shí cǐ rén fǒu? wáng yuē: shí. shī yuē: shì shuí? wáng yuē: dào zhèng. shī yuē:
「你本教中道，恍恍惚惚，其中有物，是何物？杳杳冥冥，其中有精，是何精？道得不斬，道不得即斬。」道正茫然，便禮拜懺悔。師謂王曰：「還識此人否？」王曰：「識。」師曰：「是誰？」王曰：「道正。」師曰：

bú shì. qí dào ruò zhèng, hé duì dé chén sēng.
「不是。其道若正，合對得臣僧。

cǐ qí shì gè wú zhǔ gū yīn zī dào shì gèng bù fēn yún.
此祇是個無主孤」因茲道士更不紛紜。

gǔ shān cáng chán shī tán zhōu gǔ shān cáng chán shī, sēng wèn: fǎ shàng yīng shě, hé kuàng fēi fǎ? rú hé shì fǎ shàng yīng shě? shī yuē: kōng lǐ sā tí hú. yuē:
谷山藏禪師潭州谷山藏禪師，僧問：「法尚應舍，何況非法？如何是法尚應舍？」師曰：「空里撒醍醐。」曰：

rú hé shì fēi fǎ? shī yuē: sōng shān dào shì zhà míng tóu. wèn: bī pò chū lái shí rú hé?
「如何是非法？」師曰：「嵩山道士詐明頭。」問：「逼迫出來時如何？」

shī yuē: hái céng zā zhe rǔ me!
師曰：「還曾拶著汝麼！」

zhōng yún shān gài chán shī tán zhōu zhōng yún gài chán shī, sēng wèn: hé shàng kāi táng, dāng wèi hé shì? shī yuē:
中雲山蓋禪師潭州中雲蓋禪師，僧問：「和尚開堂，當為何事？」師曰：

wèi rǔ lǘ hàn. yuē: zhū fó chū shì, dāng wèi hé shì?
「為汝驢漢。」曰：「諸佛出世，當為何事？」

shī yuē: wèi rǔ lǘ hàn. wèn: zǔ fú wèi chū shì shí rú hé? shī yuē: xiàng bù dé. yuē: chū shì hòu rú hé? shī yuē:
師曰：「為汝驢漢。」問：「祖佛未出世時如何？」師曰：「像不得。」曰：「出世後如何？」師曰：

dū lí yě xū cè shēn shǐ dé. wèn: rú hé shì xiàng shàng yī jù? shī yuē: wén shū shī què kǒu.
「闍黎也須側身始得。」問：「如何是向上一句？」師曰：「文殊失卻口。」

yuē: rú hé shì mén tóu yī jù? shī yuē: tóu shàng chā huā zǐ. wèn:
曰：「如何是門頭一句？」師曰：「頭上插花子。」問：

rú hé shì chāo bǎi yì? shī yuē: chāo rén bù dé kěn.
「如何是超百億？」師曰：「超人不得肯。」

nán jì sēng yī chán shī hé zhōng nán jì shān sēng yī chán shī, sēng wèn: xìng huò qīn jìn, qǐ shī zhǐ shì. shī yuē:
南際僧一禪師河中南際山僧一禪師，僧問：「幸獲親近，乞師指示。」師曰：

wǒ ruò zhǐ shì, jí qū zhe rǔ. yuē: jiào xué rén zuò me shēng jí shì? shī yuē: qiè jì shì fēi. wèn: rú hé shì nà sēng qì xī?
「我若指示，即屈著汝。」曰：「教學人作麼生即是？」師曰：「切忌是非。」問：「如何是衲僧氣息？」

shī yuē: hái céng xūn zhe rǔ yě wú? wèn:
師曰：「還曾薰著汝也無？」問：

tóng lèi jí bù wèn, rú hé shì yì lèi? shī yuē: yào tóu zhuó jiāng qù! wèn: rú hé shì fǎ shēn zhǔ? shī yuē: bù guò lái. wèn: rú hé shì pí lú shī? shī yuē:
「同類即不問，如何是異類？」師曰：「要頭斫將去！」問：「如何是法身主？」師曰：「不過來。」問：「如何是毗盧師？」師曰：

bù chāo yuè. shī zhōng yú zhǎng qìng, shì běn jìng dà shī.
「不超越。」師終於長慶，諡本淨大師。

qī xián huái yòu chán shī lú shān qī xián huái yòu chán shī, quán zhōu rén yě. sēng wèn: rú hé shì wǔ lǎo fēng qián shì?
棲賢懷佑禪師廬山棲賢懷佑禪師，泉州人也。僧問：「如何是五老峰前事？」

shī yuē: wàn gǔ qiān qiū. yuē: nèn me zé chéng jué sì qù yě. shī yuē: chóu chú yù yǔ shuí. wèn: zì yuǎn qū fēng, qǐng shī jī fā. shī yuē: tā bù píng shí. yuē: qǐng shī píng shí. shī yuē:
師曰：「萬古千秋。」曰：「恁麼則成絕嗣去也。」師曰：「躊躇欲與誰。」問：「自遠趨風，請師激發。」師曰：「他不憑時。」曰：「請師憑時。」師曰：

wǒ yì bù huàn. wèn: rú hé shì fǎ fǎ wú chà? shī yuē: xuě shàng gèng jiā shuāng. shàng táng:
「我亦不換。」問：「如何是法法無差？」師曰：「雪上更加霜。」上堂：

ruò huì cǐ gè shì, wú yǒu xià kǒu chù. wèn:
「若會此個事，無有下口處。」問：

rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: jǐng dǐ hán chán, tiān zhōng míng yuè.
「如何是祖師西來意？」師曰：「井底寒蟾，天中明月。」

fù chuán hóng jiàn chán shī fú zhōu fù chuán shān hóng jiàn chán shī, sēng wèn: rú hé shì běn lái miàn mù? shī biàn bì mù tǔ shé, yòu kāi mù tǔ shé. yuē:
覆船洪薦禪師福州覆船山洪薦禪師，僧問：「如何是本來面目？」師便閉目吐舌，又開目吐舌。曰：

běn lái yǒu xǔ duō miàn mù. shī yuē: shì lái jiàn shén me? sēng wú yǔ. wèn: rú hé shì shī zi? shī yuē: shàn xiāo hǒu. sēng fǔ zhǎng yuē: hǎo shǒu! hǎo shǒu!
「本來有許多面目。」師曰：「適來見甚麼？」僧無語。問：「如何是師子？」師曰：「善哮吼。」僧拊掌曰：「好手！好手！」

shī yuē: qīng tiān bái rì, què bèi guǐ mí. sēng zuò xiān chán chuáng shì, shī biàn dǎ. yuē: lǘ shì wèi qù, mǎ shì dào lái. shī yuē: zhuó rán zuò jiā. sēng fú xiù biàn chū. shī yuē: jiāng ōu shèng shuǐ, nǐ bǐ dà yáng. wèn: rú hé shì xuán miào? shī yuē:
師曰：「青天白日，卻被鬼迷。」僧作掀禪床勢，師便打。曰：「驢事未去，馬事到來。」師曰：「灼然作家。」僧拂袖便出。師曰：「將甌盛水，擬比大洋。」問：「如何是玄妙？」師曰：

wèi wèn yǐ qián. dào wú wèn:
「未問已前。」道吾問：

jiǔ xiàng hé shàng huì chán, shì fǒu? shī yuē: cāng tiān! cāng tiān! wú jìn qián yǎn shī kǒu, yuē:
「久向和尚會禪，是否？」師曰：「蒼天！蒼天！」吾近前掩師口，曰：

dī shēng! dī shēng! shī yǔ yī zhǎng. wú yuē: cāng tiān! cāng tiān!
「低聲！低聲！」師與一掌。吾曰：「蒼天！蒼天！」

shī bǎ zhù yuē: dé nèn me wú lǐ. wú què yǔ yī zhǎng. shī yuē: lǎo sēng zuì guò! wú fú xiù biàn xíng. shī hē hē dà xiào yuē:
師把住曰：「得恁麼無禮。」吾卻與一掌。師曰：「老僧罪過！」吾拂袖便行。師呵呵大笑曰：

zǎo zhī rú shì, bù jiàn rú shì. sēng cān, shī biàn zuò qǐ shì. sēng biàn chū. shī yuē: dū lí qiě lái rén shì. sēng huí zuò chōu zuò jù shì, shī què guī fāng zhàng. sēng yuē:
「早知如是，不見如是。」僧參，師便作起勢。僧便出。師曰：「闍黎且來人事。」僧回作抽坐具勢，師卻歸方丈。僧曰：

cāng tiān! cāng tiān! shī yuē: lóng tóu shé wěi. sēng jìn qián chā shǒu lì. shī yuē: bài jiāng tóu wáng, bù cún xìng mìng. wèn:
「蒼天！蒼天！」師曰：「龍頭蛇尾。」僧近前叉手立。師曰：「敗將投王，不存性命。」問：

bào pú tóu shī, shī hái jiē fǒu? shī yǐ shǒu pāi xiāng tái, sēng lǐ bài. shī yuē: lǐ bài zé bù wú, qí zhōng shì zuò me shēng? sēng què pāi xiāng tái. shī yuē:
「抱璞投師，師還接否？」師以手拍香台，僧禮拜。師曰：「禮拜則不無，其中事作麼生？」僧卻拍香台。師曰：

shé tóu bù chū kǒu. shī jiāng shì jì, sān rì qián lìng shì zhě huàn dì yī zuò lái, shī wò, chū qì yī shēng, zuò huàn shì zhě yuē: hé shàng kě, yào tāng shuǐ chī.
「舌頭不出口。」師將示寂，三日前令侍者喚第一座來，師臥，出氣一聲，座喚侍者曰：「和尚渴，要湯水吃。」

shī nǎi miàn bì ér wò. lín zhōng lìng jí zhòng, nǎi zhǎn liǎng shǒu chū shé shì zhī. shí dì sān zuò yuē: zhū rén, hé shàng shé gēn yìng yě. shī yuē: kǔ zāi! kǔ zāi!
師乃面壁而臥。臨終令集眾，乃展兩手出舌示之。時第三座曰：「諸人，和尚舌根硬也。」師曰：「苦哉！苦哉！

chéng rú dì sān zuò suǒ yán, shé gēn yìng qù yě. yán qì ér jì, shì shào lóng dà shī.
誠如第三座所言，舌根硬去也。」言訖而寂，諡紹隆大師。

dé shān cún dé chán shī dǐng zhōu dé shān cún dé huì kōng chán shī, sēng wèn: rú hé shì yī jù? shī yuē: gèng qǐng wèn. wèn: rú hé shì hé shàng xiān tuó pó? shī yuē: zuó yè sān gēng jiàn yuè míng.
德山存德禪師鼎州德山存德慧空禪師，僧問：「如何是一句？」師曰：「更請問。」問：「如何是和尚先陀婆？」師曰：「昨夜三更見月明。」

jí zhōu chóng ēn chán shī jí zhōu chóng ēn chán shī, sēng wèn: zǔ yì jiào yì shì tóng shì bié? shī yuē: shǎo lín suī yǒu yuè, cōng lǐng bù chuān yún. wèn: rú hé shì lèi?
吉州崇恩禪師吉州崇恩禪師，僧問：「祖意教意是同是別？」師曰：「少林雖有月，蔥嶺不穿雲。」問：「如何是類？」

shī yuē: nài hé qiáo pàn sī shēng qiè, jiàn shù lín zhōng qù fù lái.
師曰：「柰河橋畔嘶聲切，劍樹林中去復來。」

shí shuāng shān huī chán shī shí shuāng huī chán shī, sēng wèn: shì zūn chū shì, xiān dù wǔ jù lún. hé shàng chū shì, xiān dù hé rén? shī yuē: zǒng bù dù. yuē:
石霜山暉禪師石霜暉禪師，僧問：「世尊出世，先度五俱輪。和尚出世，先度何人？」師曰：「總不度。」曰：

wèi shén me bù dù? shī yuē: wèi yī bú shì wǔ jù lún.
「為甚麼不度？」師曰：「為伊不是五俱輪。」

yǐng zhōu bā jiāo chán shī yǐng zhōu bā jiāo chán shī, sēng wèn: cóng shàng zōng chéng, rú hé jǔ chàng? shī yuē: yǐ bèi rén lěng yǎn qù pò le. wèn:
郢州芭蕉禪師郢州芭蕉禪師，僧問：「從上宗乘，如何舉唱？」師曰：「已被人冷眼覷破了。」問：

bù là zhū yuán, qǐng shī zhí zhǐ. shī yuē: yǒu wèn yǒu dá. wèn: rú hé shì hé shàng wèi rén yī jù? shī yuē: qí kǒng dū lí bù wèn. wèn: rú hé shì xiàng qù dǐ rén?
「不落諸緣，請師直指。」師曰：「有問有答。」問：「如何是和尚為人一句？」師曰：「祇恐闍黎不問。」問：「如何是向去底人？」

shī yuē: dǒng jiā zhì zǐ shēng shēng kū. yuē: rú hé shì què lái dǐ rén? shī yuē: kū mù lí lóng lù zhǎo yá.
師曰：「董家稚子聲聲哭。」曰：「如何是卻來底人？」師曰：「枯木驪龍露爪牙。」

féi tián huì jué chán shī tán zhōu féi tián huì jué fú chán shī, sēng wèn: rú hé shì wèi chū shì biān shì? shī yuē:
肥田慧覺禪師潭州肥田慧覺伏禪師，僧問：「如何是未出世邊事？」師曰：

jì zhōng zhū wèi jiě, shí nǚ liǎn shuāng méi. yuē:
「髻中珠未解，石女斂雙眉。」曰：

chū shì hòu rú hé? shī yuē: líng guī chéng guà zhào, shī què zì jiā shēn. wèn: cǐ dì míng shén me? shī yuē: féi tián. yuē: yí zhǒng shén me? shī biàn dǎ. shī yǒu jì yuē: xiū duō hǎo jù wǎng gōng fū, fǎn běn hái yuán shì dà yú. zǔ fú bù cóng xiū zhèng dé, zòng xíng xuán lù yě qí qū. lù yuàn shān huī chán shī tán zhōu lù yuàn huī chán shī, sēng wèn: bù jiǎ zhū yuán, qǐng shī dào. shī qiāo huǒ lú yuē:
「出世後如何？」師曰：「靈龜呈卦兆，失卻自家身。」問：「此地名甚麼？」師曰：「肥田。」曰：「宜種甚麼？」師便打。師有偈曰：「修多好句枉工夫，返本還源是大愚。祖佛不從修證得，縱行玄路也崎嶇。」鹿苑山暉禪師潭州鹿苑暉禪師，僧問：「不假諸緣，請師道。」師敲火爐曰：

huì me? yuē: bù huì. shī yuē: kē shuì hàn!
「會麼？」曰：「不會。」師曰：「瞌睡漢！」

wèn: niú tóu wèi jiàn sì zǔ shí rú hé? shī yuē: rú yuè zài shuǐ. yuē: jiàn hòu rú hé? shī yuē: rú shuǐ zài yuè. wèn:
問：「牛頭未見四祖時如何？」師曰：「如月在水。」曰：「見後如何？」師曰：「如水在月。」問：

zǔ zǔ xiāng chuán, wèi shěn chuán gè shén me? shī yuē: rǔ wèn wǒ, wǒ wèn rǔ. yuē: nèn me zé zī sù bù fēn yě. shī yuē: shén me chù qù lái.
「祖祖相傳，未審傳個甚麼？」師曰：「汝問我，我問汝。」曰：「恁麼則緇素不分也。」師曰：「甚麼處去來。」

bǎo gài shān yuē chán shī tán zhōu bǎo gài yuē chán shī, sēng wèn: bǎo gài gāo gāo guà, qí zhōng shì ruò hé? qǐng shī yán xià zhǐ, yī jù bù xiāo duō. shī yuē:
寶蓋山約禪師潭州寶蓋約禪師，僧問：「寶蓋高高掛，其中事若何？請師言下旨，一句不消多。」師曰：

bǎo gài guà kōng zhōng, yǒu lù bù céng tōng. tǎng qiú yán xià zhǐ, biàn shì yǒu xī dōng. yún mén hǎi yàn chán shī yuè zhōu yún mén shān zhěng mí sì hǎi yàn chán shī, sēng wèn: rú hé shì nà yī xià shì? shī yuē: rú yǎo yìng shí tóu. wèn:
「寶蓋掛空中，有路不曾通。儻求言下旨，便是有西東。」雲門海晏禪師越州雲門山拯迷寺海晏禪師，僧問：「如何是衲衣下事？」師曰：「如咬硬石頭。」問：

rú hé shì gǔ sì yī lú xiāng? shī yuē: lì dài wú rén xiù. yuē: xiù zhě rú hé? shī yuē:
「如何是古寺一爐香？」師曰：「歷代無人嗅。」曰：「嗅者如何？」師曰：

liù gēn jù bú dào. wèn:
「六根俱不到。」問：

jiǔ xiàng zhěng mí, dào lái wèi shén me bù jiàn zhěng mí? shī yuē: dū lí bù shí zhěng mí.
「久向拯迷，到來為甚麼不見拯迷？」師曰：「闍黎不識拯迷。」

hú nán wén shū chán shī hú nán wén shū chán shī, sēng wèn: sēng yáo wèi shén me mào zhì gōng zhēn bù dé? shī yuē:
湖南文殊禪師湖南文殊禪師，僧問：「僧繇為甚麼貌志公真不得？」師曰：

fēi dàn sēng yáo, zhì gōng yě mào bù dé. yuē:
「非但僧繇，志公也貌不得。」曰：

zhì gōng wèi shén me mào bù dé? shī yuē: cǎi huì bù jiāng lái. yuē: hé shàng hái mào de yě wú?
「志公為甚麼貌不得？」師曰：「彩繪不將來。」曰：「和尚還貌得也無？」

shī yuē: wǒ yì mào bù dé. yuē:
師曰：「我亦貌不得。」曰：

hé shàng wèi shén me mào bù dé? shī yuē: qú bù yǐ gǒu wǒ yán sè, jiào wǒ zuò me shēng mào? wèn:
「和尚為甚麼貌不得？」師曰：「渠不以苟我顏色，教我作麼生貌？」問：

rú hé shì mì shì? shī yuē: jǐn bù jiù. yuē:
「如何是密室？」師曰：「緊不就。」曰：

rú hé shì mì shì zhōng rén? shī yuē: bù zuò shàng sè niú.
「如何是密室中人？」師曰：「不坐上色牛。」

fèng xiáng shí zhù chán shī fèng xiáng fǔ shí zhù chán shī yóu fāng shí dào dòng shān, shí qián hé shàng chuí yǔ yuē: yǒu sì zhǒng rén:
鳳翔石柱禪師鳳翔府石柱禪師遊方時到洞山，時虔和尚垂語曰：「有四種人：

yī rén shuō guò fó zǔ, yī bù xíng bù dé. yī rén xíng guò fó zǔ, yī jù shuō bù dé. yī rén shuō de xíng dé. yī rén shuō bù dé, xíng bù dé. ā nà gè shì qí rén? shī chū zhòng yuē:
一人說過佛祖，一步行不得。一人行過佛祖，一句說不得。一人說得行得。一人說不得，行不得。阿那個是其人？」師出眾曰：

yī rén shuō guò fó zǔ xíng bù dé zhě, qí shì wú shé bù xǔ xíng. yī rén xíng guò fó zǔ yī jù shuō bù dé zhě, qí shì wú zú bù xǔ shuō.
「一人說過佛祖行不得者，祇是無舌不許行。一人行過佛祖一句說不得者，祇是無足不許說。

yī rén shuō de xíng dé zhě, qí shì hán gài xiāng chēng. yī rén shuō bù de xíng bù dé zhě, rú duàn mìng qiú huó. cǐ shì shí nǚ ér, pī jiā dài suǒ. shān yuē:
一人說得行得者，祇是函蓋相稱。一人說不得行不得者，如斷命求活。此是石女兒，披枷帶鎖。」山曰：

dū lí fēn shàng zuò me shēng? shī yuē: gāi tōng fēn shàng zhuō zhuō níng zhāng. shān yuē: qí rú hǎi shàng míng gōng xiù yòu zuò me shēng? shī yuē: huàn rén xiāng féng, fǔ zhǎng hē hē.
「闍黎分上作麼生？」師曰：「該通分上卓卓寧彰。」山曰：「祇如海上明公秀又作麼生？」師曰：「幻人相逢，拊掌呵呵。」

dà tōng cún shòu chán shī hé zhōng fǔ qī yán shān dà tōng yuàn cún shòu chán shī, chū jiǎng jīng lùn, hòu yú shí shuāng zhī shì wàng quán. zhù hòu, sēng wèn:
大通存壽禪師河中府棲岩山大通院存壽禪師，初講經論，後於石霜之室忘筌。住後，僧問：

rú hé shì hé shàng dé lì chù? shī yuē: bù jū wú lǐ wèi, qǐ zuò bái niú chē. wèn: lián huá wèi chū shuǐ shí rú hé? shī yuē: rǔ mò wèn chū shuǐ hòu lián huá shì me?
「如何是和尚得力處？」師曰：「不居無理位，豈坐白牛車。」問：「蓮華未出水時如何？」師曰：「汝莫問出水後蓮華事麼？」

sēng wú yǔ. shī píng jū hǎn yán, kòu zhī zé yīng. shì zhēn jì chán shī. nán yuè xuán tài chán shī nán yuè xuán tài chán shī, chén jìng guǎ yán, wèi cháng yī bó, shí wèi zhī tài bù nà. shǐ jiàn dé shān, shēng yú táng yǐ. hòu yè shí shuāng, suì rù shì yān. zhǎng hàn èr shí nián, yǔ guàn xiū qí jǐ wèi yǒu. hòu jū lán ruò, yuē jīn gāng tái, shì bù lì mén tú, sì fāng hòu jìn yī fù, jiē yòng jiāo yǒu zhī lǐ.
僧無語。師平居罕言，叩之則應。諡真寂禪師。南嶽玄泰禪師南嶽玄泰禪師，沉靜寡言，未嘗衣帛，時謂之泰布衲。始見德山，升於堂矣。後謁石霜，遂入室焉。掌翰二十年，與貫休齊己為友。後居蘭若，曰金剛台，誓不立門徒，四方後進依附，皆用交友之禮。

cháng yǐ héng shān duō bèi shān mín zhǎn fá shāo shē, wèi hài zī shén, nǎi zuò shē shān yáo yuē: shē shān ér, shē shān ér, wú suǒ zhī. nián nián zhuó duàn qīng shān méi.
嘗以衡山多被山民斬伐燒畬，為害滋甚，乃作畬山謠曰：「畬山兒，畬山兒，無所知。年年斫斷青山嵋。

jiù zhōng zuì hǎo héng yuè sè, shān sōng lì fǔ cuī zhēn zhī. líng qín yě hè wú yīn yī, bái yún huí bì qīng yān fēi. yuán náo lù jué yán yá chū, zhī shù shī gēn máo cǎo féi. nián nián zhuó bà réng zài chú, qiān qiū zhōng shì nán fù chū. yòu dào jīn nián zhǒng bù duō, lái nián gèng zhuó dāng yáng pō.
就中最好衡岳色，杉松利斧摧貞枝。靈禽野鶴無因依，白雲迴避青煙飛。猿猱路絕岩崖出，芝術失根茆草肥。年年斫罷仍再鉏，千秋終是難復初。又道今年種不多，來年更斫當陽坡。

guó jiā shòu yuè shàng rú cǐ, bù zhī cǐ lǐ rú zhī hé. yuǎn ěr chuán bō, dá yú jiǔ zhòng, yǒu zhào jìn zhǐ. gù yuè zhōng lán ruò wú fù yán liáo, shī zhī lì yě. jiāng shì miè, nǎi zhào yī sēng lìng bèi xīn zhēng, liú jì yuē: jīn nián liù shí wǔ, sì dà jiāng lí zhǔ. qí dào zì xuán xuán, gè zhōng wú fó zǔ.
國家壽岳尚如此，不知此理如之何。」遠邇傳播，達於九重，有詔禁止。故岳中蘭若無復延燎，師之力也。將示滅，乃召一僧令備薪蒸，留偈曰：「今年六十五，四大將離主。其道自玄玄，箇中無佛祖。

bù yòng tì tóu, bù xū zǎo yù, yī duī měng huǒ, qiān zú wàn zú. duān zuò chuí yī zú ér shì. dū wéi shōu shè lì, jiàn tǎ yú yíng yún tíng cè.
不用剃頭，不須澡浴，一堆猛火，千足萬足。」端坐垂一足而逝。闍維收舍利，建塔於迎雲亭側。

tán zhōu yún gài chán shī tán zhōu yún gài chán shī, sēng wèn: fú wèi chū shì shí rú hé? shī yuē: yuè zhōng cáng yù tù. yuē: chū hòu rú hé? shī yuē:
潭州雲蓋禪師潭州雲蓋禪師，僧問：「佛未出世時如何？」師曰：「月中藏玉兔。」曰：「出後如何？」師曰：

rì lǐ bèi jīn wū. wèn: bù kě yǐ qíng cè shí rú hé? shī yuē: wú shé tóng ér jī zhì jǐn.
「日裡背金烏。」問：「不可以情測時如何？」師曰：「無舌童兒機智盡。」

fēng xué cān, shī wèn: shí jiǎo chuān yún lù, xié qióng yì ruò hé?
風穴參，師問：「石角穿雲路，攜筇意若何？」

xué yuē: hóng xiá lóng yù xiàng, yōng zhàng zhào chuān yuán. shī yuē: xiāng suí lái yě. xué yuē: hé shàng yě xū dī shēng. shī yuē: qiě zuò chī chá.
穴曰：「紅霞籠玉象，擁嶂照川源。」師曰：「相隨來也。」穴曰：「和尚也須低聲。」師曰：「且坐吃茶。」

lóng hú pǔ wén chán shī shào wǔ jūn lóng hú pǔ wén chán shī, táng xī zōng tài zǐ yě. yòu bù rú hūn, zhǎng wú jīng shì yì.
龍湖普聞禪師邵武軍龍湖普聞禪師，唐僖宗太子也。幼不茹葷，長無經世意。

xī zōng zhōng ài zhī, rán bǎi jì táo xiě, zhōng bù néng huí. zhōng hé chū, xī zōng xìng shǔ, shī duàn fà yì yóu, rén wú zhī zhě. zào shí shuāng, wèn yuē: zǔ shī bié chuán shì, kěn yǐ xiāng fù hū? shuāng yuē:
僖宗鍾愛之，然百計陶寫，終不能回。中和初，僖宗幸蜀，師斷髮逸游，人無知者。造石霜，問曰：「祖師別傳事，肯以相付乎？」霜曰：

mò bàng zǔ shī. shī yuē: tiān xià zōng zhǐ shèng dà, qǐ wàng wèi zhī xié? shuāng yuē: shì shí shì nà? shī yuē: shī yì rú hé? shuāng yuē: dài àn shān diǎn tóu, jí xiàng rǔ dào. shī yú yán xià dùn shěng. cí qù zhì shào wǔ chéng wài, jiàn shān yù rán shēn xiù, suì bō cǎo, zhì yān qǐ chù, yǒu yī kǔ xíng jū yān.
「莫謗祖師。」師曰：「天下宗旨盛大，豈妄為之邪？」霜曰：「是實事那？」師曰：「師意如何？」霜曰：「待案山點頭，即向汝道。」師於言下頓省。辭去至邵武城外，見山郁然深秀，遂撥草，至煙起處，有一苦行居焉。

kǔ xíng jiàn shī zhì, nǎi yuē: shàng rén dāng xìng cǐ. zhǎng yī ér qù. shī jū shí yú nián, yī rì yǒu yī lǎo rén bài yè, shī wèn: zhù zài hé chù?
苦行見師至，乃曰：「上人當興此。」長揖而去。師居十餘年，一日有一老人拜謁，師問：「住在何處？

zhì cǐ hé qiú? lǎo rén yuē: zhù zài cǐ shān, rán fēi rén, lóng yě. xíng yǔ bù zhí, shàng tiān yǒu fá dāng sǐ, yuàn chuí jiù hù. shī yuē:
至此何求？」老人曰：「住在此山，然非人，龍也。行雨不職，上天有罰當死，願垂救護。」師曰：

rǔ dé zuì shàng dì, wǒ hé néng zhì lì? suī rán, kě yì xíng lái. é shī lǎo rén suǒ zài, shì zuò bàng yǒu yī xiǎo shé, yán yuán rù xiù.
「汝得罪上帝，我何能致力？雖然，可易形來。」俄失老人所在，視坐傍有一小蛇，延緣入袖。

zhì mù léi diàn zhèn shān, fēng yǔ jiāo zuò. shī wēi zuò bù qīng, dá dàn qíng jì, chuí xiù, shé duò dì ér qù. yǒu qǐng, lǎo rén bài ér qì yuē:
至暮雷電震山，風雨交作。師危坐不傾，達旦晴霽，垂袖，蛇墮地而去。有頃，老人拜而泣曰：

zì fēi dà shì cí bēi, wèi xuè xīng huì cǐ shān yǐ, niàn hé yǐ bào sī ēn. jí xué yán xià wèi quán, yuē:
「自非大士慈悲，為血腥穢此山矣，念何以報斯恩。」即穴岩下為泉，曰：

cǐ quán wèi tā rì duō zhòng zhī shè. jīn hào lóng hú. bāng rén wén qí shì, shī cái shī lì, xiāng yǔ jiàn sì, nà zǐ yún qū. shī chǎn huà sān shí yú nián, lín shì jì shēng zhōng jí zhòng, shuō jì yuē:
「此泉為他日多眾之設。」今號龍湖。邦人聞其事，施財施力，相與建寺，衲子云趨。師闡化三十餘年，臨示寂聲鍾集眾，說偈曰：

wǒ táo shì nán lái chū jiā, zōng shī zhǐ shì gè xiē chù. zhù shān jù zhòng sān shí nián, xún cháng bù yù qīng fēn fù. jīn rì fēn míng shuō shì jūn, wǒ liǎn mù shí qí tīng qǔ. ān rán ér shì. tǎ yú běn shān, shì yuán jué chán shī.
「我逃世難來出家，宗師指示個歇處。住山聚眾三十年，尋常不欲輕分付。今日分明說似君，我斂目時齊聽取。」安然而逝。塔於本山，諡圓覺禪師。

zhāng zhuō xiù cái zhāng zhuō xiù cái, yīn chán yuè dà shī zhǐ cān shí shuāng. shuāng wèn: xiù cái hé xìng? yuē: xìng zhāng míng zhuō. shuāng yuē:
張拙秀才張拙秀才，因禪月大師指參石霜。霜問：「秀才何姓？」曰：「姓張名拙。」霜曰：

mì qiǎo shàng bù kě dé, zhuō zì hé lái? gōng hū yǒu shěng. nǎi chéng jì yuē: guāng míng jì zhào biàn hé shā, fán shèng hán líng gòng wǒ jiā.
「覓巧尚不可得，拙自何來？」公忽有省。乃呈偈曰：「光明寂照遍河沙，凡聖含靈共我家。

yī niàn bù shēng quán tǐ xiàn, liù gēn cái dòng bèi yún zhē. duàn chú fán nǎo zhòng zēng bìng, qù xiàng zhēn rú yì shì xié. suí shùn shì yuán wú guà ài, pán shēng sǐ děng kōng huā.
一念不生全體現，六根才動被雲遮。斷除煩惱重增病，趣向真如亦是邪。隨順世緣無罣礙，槃生死等空花。」

jiā shān huì chán shī fǎ sì luò pǔ yuán ān chán shī lǐ zhōu luò pǔ shān yuán ān chán shī, fèng xiáng lín yóu rén yě. guàn nián chū jiā, jù jiè tōng jīng lùn. wèn dào lín jì, hòu wèi shì zhě.
夾山會禪師法嗣洛浦元安禪師澧州洛浦山元安禪師，鳳翔麟遊人也。丱年出家，具戒通經論。問道臨濟，後為侍者。

jì cháng duì zhòng měi zhī yuē: lín jì mén xià yī zhī jiàn, shuí gǎn dāng fēng. shī méng yìn kě, zì wèi yǐ zú.
濟嘗對眾美之曰：「臨濟門下一隻箭，誰敢當鋒。」師蒙印可，自謂已足。

yī rì shì lì cì, yǒu zuò zhǔ cān jì, jì wèn: yǒu yī rén yú sān shèng shí èr fēn jiào míng dé, yǒu yī rén bù yú sān shèng shí èr fēn jiào míng dé, qiě dào cǐ èr rén shì tóng shì bié? zhǔ yuē:
一日侍立次，有座主參濟，濟問：「有一人於三乘十二分教明得，有一人不於三乘十二分教明得，且道此二人是同是別？」主曰：

míng dé jí tóng, míng bù dé jí bié. shī yuē: zhè lǐ shì shèn me suǒ zài? shuō tóng shuō bié? jì gù shī yuē: rǔ yòu zuò me shēng? shī biàn hē. jì sòng zuò zhǔ huí, wèn shī:
「明得即同，明不得即別。」師曰：「這裡是甚麼所在？說同說別？」濟顧師曰：「汝又作麼生？」師便喝。濟送座主回，問師：

rǔ qǐ bú shì shì lái hē lǎo sēng zhě? shī yuē: shì. jì biàn dǎ. shī hòu cí jì, jì wèn:
「汝豈不是適來喝老僧者？」師曰：「是。」濟便打。師後辭濟，濟問：

shén me chù qù? shī yuē: nán fāng qù.
「甚麼處去？」師曰：「南方去。」

jì yǐ zhǔ zhàng huà yī huà, yuē: guò dé zhè gè biàn qù. shī nǎi hē, jì biàn dǎ. shī zuò lǐ ér qù.
濟以拄杖畫一畫，曰：「過得這個便去。」師乃喝，濟便打。師作禮而去。

jì míng rì shēng táng yuē: lín jì mén xià yǒu gè chì shāo lǐ yú, yáo tóu bǎi wěi, xiàng nán fāng qù, bù zhī xiàng shuí jī jiā wèng lǐ yān shā.
濟明日升堂曰：「臨濟門下有個赤梢鯉魚，搖頭擺尾，向南方去，不知向誰虀家瓮里淹殺。」

shī yóu lì bà, zhí wǎng jiā shān zhuō ān, jīng nián bù fǎng jiā shān.
師遊歷罷，直往夾山卓庵，經年不訪夾山。

shān nǎi xiū shū, lìng sēng chí wǎng. shī jiē dé biàn zuò què, zài zhǎn shǒu suǒ, sēng wú duì. shī biàn dǎ, yuē:
山乃修書，令僧馳往。師接得便坐卻，再展手索，僧無對。師便打，曰：

guī qù jǔ shì hé shàng. sēng huí jǔ shì, shān yuē:
「歸去舉似和尚。」僧回舉似，山曰：

zhè sēng ruò kāi shū, sān rì nèi bì lái. ruò bù kāi shū, sī rén jiù bù de yě. shī guǒ sān rì hòu zhì, jiàn jiā shān bù lǐ bài, nǎi dāng miàn chā shǒu ér lì.
「這僧若開書，三日內必來。若不開書，斯人救不得也。」師果三日後至，見夾山不禮拜，乃當面叉手而立。

shān yuē: jī qī fèng cháo, fēi qí tóng lèi. chū qù! shī yuē: zì yuǎn qū fēng, qǐng shī yī jiē.
山曰：「雞棲鳳巢，非其同類。出去！」師曰：「自遠趨風，請師一接。」

shān yuē: mù qián wú dū lí, cǐ jiān wú lǎo sēng.
山曰：「目前無闍黎，此間無老僧。」

shī biàn hē. shān yuē: zhù! zhù! qiě mò cǎo cǎo. yún yuè shì tóng, xī shān gè yì.
師便喝。山曰：「住！住！且莫草草。雲月是同，溪山各異。

jié duàn tiān xià rén shé tóu jí bù wú, dū lí, zhēng jiào wú shé rén jiě yǔ? shī sī, shān biàn dǎ, yīn zī fú yīng. xìng huà dài yún: dàn zhī zuò fú, mò chóu zhòng shēng. yī rì wèn shān: fú mó bú dào chù rú hé tǐ huì?
截斷天下人舌頭即不無，闍黎，爭教無舌人解語？」師思，山便打，因茲服膺。﹝興化代云：「但知作佛，莫愁眾生。」﹞一日問山：「佛魔不到處如何體會？」

shān yuē: zhú míng qiān lǐ xiàng, dū shì lǎo sēng mí. yòu wèn: cháo yáng yǐ shēng, yè yuè bù xiàn shí rú hé? shān yuē: lóng xián hǎi zhū, yóu yú bù gù.
山曰：「燭明千里像，闍室老僧迷。」又問：「朝陽已升，夜月不現時如何？」山曰：「龍銜海珠，游魚不顧。」

shān jiāng shì miè, chuí yǔ yuē: shí tóu yī zhī, kàn kàn shī miè yǐ. shī yuē: bù rán. shān yuē:
山將示滅，垂語曰：「石頭一枝，看看師滅矣。」師曰：「不然。」山曰：

hé yě? shī yuē: tā jiā zì yǒu qīng shān zài.
「何也？」師曰：「他家自有青山在。」

shān yuē: gǒu rú shì, jí wú zōng bù zhuì yǐ. jì jiā shān shùn shì, shī dǐ yú cén yáng, yù gù rén yīn huà wǔ líng shì. wèn yuē:
山曰：「苟如是，即吾宗不墜矣。」暨夾山順世，師抵於涔陽，遇故人因話武陵事。問曰：

shū hū shù nián, hé chù táo nán? shī yuē: qí zài huán huì zhōng. yuē: hé bù xiàng wú rén chù qù? shī yuē: wú rén chù yǒu hé nán? yuē: huán huì zhōng rú hé táo bì?
「倏忽數年，何處逃難？」師曰：「祇在闤闠中。」曰：「何不向無人處去？」師曰：「無人處有何難？」曰：「闤闠中如何逃避？」

shī yuē: suī zài huán huì zhōng, yào qiě rén bù shí. gù rén wǎng cè. yòu wèn: fú fú xiāng yīng, zǔ zǔ xiāng chuán, bǐ cǐ bù chuí qū shí rú hé? shī yuē: yě lǎo mén qián, bù huà cháo táng zhī shì. yuē: hé tán hé shì? shī yuē: wèi féng bié zhě, zhōng bù kāi quán. yuē:
師曰：「雖在闤闠中，要且人不識。」故人罔測。又問：「佛佛相應，祖祖相傳，彼此不垂曲時如何？」師曰：「野老門前，不話朝堂之事。」曰：「合譚何事？」師曰：「未逢別者，終不開拳。」曰：

yǒu rén bù cóng cháo táng lái, xiāng féng hái huà huì fǒu? shī yuē: liàng wài zhī jī, tú láo mù jī.
「有人不從朝堂來，相逢還話會否？」師曰：「量外之機，徒勞目擊。」

shī xún zhī lǐ yáng luò pǔ shān bo zhú yàn chù, hòu qiān zhǐ lǎng zhōu sū xī. sì fāng xuán lǚ, chōng chōng bēn còu. shàng táng:
師尋之澧陽洛浦山卜築宴處，後遷止朗州蘇溪。四方玄侶，憧憧奔湊。上堂：

mò hòu yī jù shǐ dào láo guān, suǒ duàn yào jīn, bù tōng fán shèng. xún cháng xiàng zhū rén dào, rèn cóng tiān xià lè xīn xīn, wǒ dú bù kěn.
「末後一句始到牢關，鎖斷要津，不通凡聖。尋常向諸人道，任從天下樂欣欣，我獨不肯。

yù zhī shàng liú zhī shì, bù jiāng fó zǔ yán jiào tiē zài é tóu shàng, rú guī fù tú, zì qǔ sàng shēn zhī zhào. fèng yíng jīn wǎng, chí xiāo hàn yǐ hé qī. zhí xū zhǐ wài míng zōng, mò xiàng yán zhōng qǔ zé.
欲知上流之士，不將佛祖言教貼在額頭上，如龜負圖，自取喪身之兆。鳳縈金網，趍霄漢以何期。直須旨外明宗，莫向言中取則。

shì yǐ shí rén jī shì rǔ, yě jiě chàng bā gē. rǔ ruò shì shí rén, xuě qū yě yīng hé. zhǐ nán yí lù, zhì zhě zhī shū. sēng wèn: piē rán biàn jiàn shí rú hé.
是以石人機似汝，也解唱巴歌。汝若似石人，雪曲也應和。指南一路，智者知疏。」僧問：「瞥然便見時如何。」

shī yuē: xiǎo xīng fēn shǔ sè, zhēng shì tài yáng huī. yòu wèn: nèn me lái bù lì, nèn me qù bù mǐn shí rú hé? shī yuē:
師曰：「曉星分曙色，爭似太陽輝。」又問：「恁麼來不立，恁麼去不泯時如何？」師曰：

yù xīn qiáo zǐ guì, yī jǐn dào rén qīng. wèn: gōng yǎng bǎi qiān zhū fú, bù rú gōng yǎng yī gè wú xīn dào rén. wèi shěn bǎi qiān zhū fú yǒu hé guò? wú xīn dào rén yǒu hé dé?
「鬻薪樵子貴，衣錦道人輕。」問：「供養百千諸佛，不如供養一個無心道人。未審百千諸佛有何過？無心道人有何德？」

shī yuē: yī piàn bái yún héng gǔ kǒu, jǐ duō guī niǎo jǐn mí cháo. wèn: rì wèi chū shí rú hé? shī yuē:
師曰：「一片白雲橫谷口，幾多歸鳥盡迷巢。」問：「日未出時如何？」師曰：

shuǐ jié cāng míng lóng shàng yǐn, yún téng bì hàn fèng yóu fēi. wèn: rú hé shì běn lái shì? shī yuē:
「水竭滄溟龍尚隱，雲騰碧漢鳳猶飛。」問：「如何是本來事？」師曰：

yī lì zài huāng tián, bù yún miáo zì xiù. yuē: ruò yě bù yún, mò bèi cǎo mái què yě wú? shī yuē: jī gǔ yì chú ráo, tí bài zhōng nán yǐn. wèn: bù shāng wù mìng zhě rú hé? shī yuē: yǎn huā shān yǐng zhuǎn, mí zhě mán páng huáng. wèn:
「一粒在荒田，不耘苗自秀。」曰：「若也不耘，莫被草埋卻也無？」師曰：「肌骨異芻蕘，稊稗終難隱。」問：「不傷物命者如何？」師曰：「眼花山影轉，迷者謾彷徨。」問：

bù tán jīn gǔ shí rú hé? shī yuē: líng guī wú guà zhào, kōng ké bù láo zuān. yuē: zhēng nài kōng ké hé? shī yuē: jiàn jǐn wú jī suǒ, xié zhèng bù kě lì. yuē: nèn me zé wú qī pō chù yě. shī yuē: xuán xiàng shǐ yú wèi xíng, xū láo fán yú shì cǎi. wèn: lóng jī bù tǔ wù zī yì shì rú hé? shī yuē:
「不譚今古時如何？」師曰：「靈龜無卦兆，空殼不勞鑽。」曰：「爭柰空殼何？」師曰：「見盡無機所，邪正不可立。」曰：「恁麼則無棲泊處也。」師曰：「玄象始於未形，虛勞煩於飾彩。」問：「龍機不吐霧滋益事如何？」師曰：

dào běn wú míng, bù cún míng àn. yuē: bù guà míng àn dǐ shì, yòu zuò me shēng? shī yuē: yán zhōng yì jǔ, yì wài nán tí. wèn:
「道本無名，不存明暗。」曰：「不掛明暗底事，又作麼生？」師曰：「言中易舉，意外難提。」問：

bù shēng rú lái jiā, bù zuò huá wáng zuò shí rú hé? shī yuē: rǔ dào huǒ lú zhòng duō shǎo? wèn:
「不生如來家，不坐華王座時如何？」師曰：「汝道火爐重多少？」問：

zǔ yì jiào yì, shì tóng shì bié? shī yuē: shī zi kū zhōng wú yì shòu, xiàng wáng xíng chù jué hú zōng. wèn: yī shí jǔ lái shí rú hé? shī yuē:
「祖意教意，是同是別？」師曰：「師子窟中無異獸，象王行處絕狐蹤。」問：「一時舉來時如何？」師曰：

xiàn pú bù zhī jī, tú láo zhāo yuè zú. wèn sēng: jìn lí shén chù?
「獻璞不知機，徒勞招刖足。」問僧：「近離甚處？」

yuē: jīng nán. shī yuē: yǒu yī rén yǔ me qù, hái féng me? yuē: bù féng. shī yuē:
曰：「荊南。」師曰：「有一人與麼去，還逢麼？」曰：「不逢。」師曰：

wèi shén bù féng? yuē: ruò féng jí tóu fěn suì. shī yuē: dū lí sān cùn shén mì.
「為甚不逢？」曰：「若逢即頭粉碎。」師曰：「闍黎三寸甚密。」

yún mén yú jiāng xī jiàn qí sēng, nǎi wèn: hái yǒu cǐ yǔ fǒu? yuē: shì. mén yuē: luò pǔ dào tuì sān qiān lǐ. wèn:
雲門於江西見其僧，乃問：「還有此語否？」曰：「是。」門曰：「洛浦倒退三千里。」問：

xíng bù sī yì chù rú hé? shī yuē: qīng shān cháng jǔ zú, bái rì bù yí lún. wèn: kū jǐn huāng tián dú lì shì rú hé? shī yuē:
「行不思議處如何？」師曰：「青山常舉足，白日不移輪。」問：「枯盡荒田獨立事如何？」師曰：

lù yǐ xuě cháo yóu kě biàn, wū tóu qī lì shì nán fēn. wèn: rú hé shì zhǔ zhōng bīn? shī yuē:
「鷺倚雪巢猶可辨，烏投漆立事難分。」問：「如何是主中賓？」師曰：

féng rén cháng wèn lù, zú xià zhèn zhǎng mí. yuē: rú hé shì bīn zhǔ shuāng jǔ? shī yuē:
「逢人常問路，足下鎮長迷。」曰：「如何是賓主雙舉？」師曰：

kū shù wú héng zhī, niǎo lái nán cuò zú. wèn: zhōng rì méng lóng shí rú hé? shī yuē: zhì bǎo hùn shā zhōng, shí zhě tiān rán yì. yuē:
「枯樹無橫枝，鳥來難措足。」問：「終日朦朧時如何？」師曰：「擲寶混沙中，識者天然異。」曰：

nèn me zé zhǎn shǒu bù féng shī yě. shī yuē: mò jiāng hè lì wù zuò yīng tí. wèn: yuán yī sān diǎn rén jiē huì, luò pǔ jiā fēng shì ruò hé? shī yuē:
「恁麼則展手不逢師也。」師曰：「莫將鶴唳誤作鶯啼。」問：「圓伊三點人皆會，洛浦家風事若何？」師曰：

léi tíng yī zhèn, bù gǔ shēng xiāo. wèn: zhèng táng tíng wǔ shí rú hé? shī yuē: tíng wǔ yóu kuī bàn, wū shěn shǐ dé yuán.
「雷霆一震，布鼓聲銷。」問：「正堂亭午時如何？」師曰：「亭午猶虧半，烏沈始得圓。

yào huì gè zhòng yì, niú tóu wěi shàng ān. wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: sà sà dāng xuān zhú, jīng shuāng bù zì hán. sēng nǐ jìn yǔ, shī yuē: qí wén fēng jī xiǎng, zhī shì jǐ qiān gān. shàng táng: sūn bìn shōu pù qù yě, yǒu bo zhě chū lái. sēng yuē: qǐng hé shàng bo. shī yuē: rǔ jiā yé sǐ.
要會個中意，牛頭尾上安。」問：「如何是祖師西來意？」師曰：「颯颯當軒竹，經霜不自寒。」僧擬進語，師曰：「祇聞風擊響，知是幾千竿。」上堂：「孫臏收鋪去也，有卜者出來。」僧曰：「請和尚卜。」師曰：「汝家爺死。」

sēng wú duì. fǎ yǎn dài fǔ zhǎng sān xià. wèn: rú hé shì xī lái yì? shī yǐ fú zi jī chán chuáng yuē:
僧無對。﹝法眼代拊掌三下。﹞問：「如何是西來意？」師以拂子擊禪床曰：

huì me? yuē: bù huì. shī yuē:
「會麼？」曰：「不會。」師曰：

tiān shàng hū léi jīng yǔ zhòu, jǐng dǐ xiā má bù jǔ tóu. wèn: rú hé shì fó fǎ dà yì? shī yuē:
「天上忽雷驚宇宙，井底蝦蟆不舉頭。」問：「如何是佛法大意？」師曰：

xuě fù hú fēng fēng bù bái, yǔ zī shí sǔn sǔn xū shēng. wèn: fǎ shēn wú wèi, bù duò zhū shù, shì fǒu? shī yuē: xī qǔ méi máo hǎo! yuē: rú hé miǎn de sī jiù? shī yuē: ní guī rèn nǐ qiān nián, zhōng bù jiě suí yún hè. yuē: zhí shì sūn bìn, yě zāo biǎn bō. shī yuē:
「雪覆狐峰峰不白，雨滋石筍筍鬚生。」問：「法身無為，不墮諸數，是否？」師曰：「惜取眉毛好！」曰：「如何免得斯咎？」師曰：「泥龜任你千年，終不解隨雲鶴。」曰：「直是孫臏，也遭貶剝。」師曰：

bù chuān bí kǒng dǐ niú, yǒu shèn yù chù? sēng biàn zuò niú hǒu. shī yuē: zhè chù shēng!
「不穿鼻孔底牛，有甚御處？」僧便作牛吼。師曰：「這畜生！」

sēng biàn hē. shī yuē: yǎn wěi lù yá, zhōng fēi hǎo shǒu. wèn: wàn zhàng xuán yá sā shǒu qù, rú hé miǎn de sàng yú shēn shí rú hé? shī yuē: xū mí xì ǒu sī. yuē: shì hé jìng jiè? shī yuē: shā gān tóu shàng yǎng lián xīn. yuē:
僧便喝。師曰：「掩尾露牙，終非好手。」問：「萬丈懸崖撒手去，如何免得喪於身時如何？」師曰：「須彌系藕絲。」曰：「是何境界？」師曰：「剎竿頭上仰蓮心。」曰：

nèn me zé zhàn zhàn chéng chéng qù yě. shī yuē: xū mí dǐng shàng zài fān shēn. yuē: nèn me zé jīng jīng qiē qiē qù yě. shī yuē: kōng suí méi gē zǒu, xū sàng wǎng luó shēn. yuē: rú hé dé bù suí qù? shī yuē:
「恁麼則湛湛澄澄去也。」師曰：「須彌頂上再翻身。」曰：「恁麼則兢兢切切去也。」師曰：「空隨媒鴿走，虛喪網羅身。」曰：「如何得不隨去？」師曰：

yīng é píng xiàng xiǎo, nǐ tòu wàng tiān fēi. wèn: lù bù chuí qún mù shí rú hé? shī yuē: yǒu hǔ yā xū zào, wú rén niǎo bù jīng. wèn: bō luàn qián kūn dǐ rén lái, shī hái jiē fǒu? shī shù fú zi. sēng yuē: nèn me zé dé yù míng jūn qù yě. shī yuē: yī xī shì qū cái kān tīng, yòu bèi fēng chuī bié diào zhōng. wèn: fú mó bú dào chù, rú hé biàn dé? shī yuē: yǎn ruò tóu fēi shī, jìng zhōng rèn qǔ guāi. wèn:
「罌鵝瓶項小，擬透望天飛。」問：「露不垂群木時如何？」師曰：「有虎鴉須噪，無人鳥不驚。」問：「撥亂乾坤底人來，師還接否？」師豎拂子。僧曰：「恁麼則得遇明君去也。」師曰：「依稀似曲才堪聽，又被風吹別調中。」問：「佛魔不到處，如何辨得？」師曰：「演若頭非失，鏡中認取乖。」問：

rú hé shì jiù lí shēng sǐ? shī yuē:
「如何是救離生死？」師曰：

zhí shuǐ gǒu yán shēng, bù wén tiān lè miào. wèn: sì dà cóng hé ér yǒu? shī yuē: zhàn shuǐ wú bō, ōu yīn fēng jī. yuē: ōu miè guī shuǐ shí rú hé? shī yuē: bù hún bù zhuó, yú lóng rèn yuè. wèn: rú hé lí dé shēng sǐ qù? shī yuē: yī niàn wàng jī, dà xū wú diàn. wèn: rú hé shì dào? shī yuē:
「執水苟延生，不聞天樂妙。」問：「四大從何而有？」師曰：「湛水無波，漚因風激。」曰：「漚滅歸水時如何？」師曰：「不渾不濁，魚龍任躍。」問：「如何離得生死去？」師曰：「一念忘機，大虛無玷。」問：「如何是道？」師曰：

cún jī yóu zhì jī, qù wù què tōng tú. wèn: rú hé shì yī dà zàng jiào shōu bù dé zhě? shī yuē:
「存機猶滯跡，去杌卻通途。」問：「如何是一大藏教收不得者？」師曰：

yǔ zī sān cǎo xiù, piàn yù běn lái huī. wèn:
「雨滋三草秀，片玉本來輝。」問：

yī háo tūn jǐn jù hǎi, yú zhōng gèng fù hé yán? shī yuē: jiā yǒu bái zé zhī tú, bì wú rú shì yāo guài. bǎo fú bié yún:
「一毫吞盡巨海，於中更復何言？」師曰：「家有白澤之圖，必無如是妖怪。」﹝保福別云：

jiā wú bái zé zhī tú, yì wú rú shì yāo guài. wèn: níng rán shí rú hé? shī yuē: shí léi yīng jié, zhèn yuè jīng zhé. yuē: qiān bān yùn dòng, bù yì gè níng rán shí rú hé? shī yuē:
「家無白澤之圖，亦無如是妖怪。」﹞問：「凝然時如何？」師曰：「時雷應節，震岳驚蟄。」曰：「千般運動，不異個凝然時如何？」師曰：

líng hè zhù kōng wài, dùn niǎo bù lí cháo. yuē: rú hé? shī yuē: bái shǒu bài shào nián, jǔ shì rén nán xìn. wèn: zhū shèng nèn me lái, jiāng hé gōng yǎng?
「靈鶴翥空外，鈍鳥不離巢。」曰：「如何？」師曰：「白首拜少年，舉世人難信。」問：「諸聖恁麼來，將何供養？」

shī yuē: tǔ sù suī chí xī, bú shì pó luó mén. wèn: zǔ yì jiào yì, shì tóng shì bié? shī yuē:
師曰：「土宿雖持錫，不是婆羅門。」問：「祖意教意，是同是別？」師曰：

rì yuè bìng lún huī, shuí jiā bié yǒu lù. yuē:
「日月並輪輝，誰家別有路。」曰：

nèn me zé xiǎn huì shū tú, shì fēi yī gài. shī yuē: dàn zì bù wáng yáng, hé xū qì qí lù. wèn: xué rén nǐ guī shí rú hé? shī yuē:
「恁麼則顯晦殊途，事非一概。」師曰：「但自不亡羊，何須泣岐路。」問：「學人擬歸時如何？」師曰：

jiā pò rén wáng, zi guī hé chù? yuē: nèn me zé bù guī qù yě. shī yuē: tíng qián cán xuě rì lún xiāo, shì nèi yóu chén qiǎn shuí sǎo? nǎi yǒu jì yuē:
「家破人亡，子歸何處？」曰：「恁麼則不歸去也。」師曰：「庭前殘雪日輪消，室內游塵遣誰掃？」乃有偈曰：

jué zhì guī xiāng qù, chéng chuán dù wǔ hú. jǔ gāo xīng yuè yǐn, tíng zhào rì lún gū. jiě lǎn lí xié àn, zhāng fān chū zhèng tú.
「決志歸鄉去，乘船渡五湖。舉篙星月隱，停棹日輪孤。解纜離邪岸，張帆出正途。

dào lái jiā dàng jǐn, miǎn zuò wū zhōng yú. wèn: dòng shì fǎ wáng miáo, jì shì fǎ wáng gēn, gēn miáo jí bù wèn, rú hé shì fǎ wáng? shī jǔ fú zi. sēng yuē: cǐ yóu shì fǎ wáng miáo. shī yuē: lóng bù chū dòng, shuí rén nài hé! shì zhě wèi shī yuē: zhào fǎ shī zhì dé sì lún, shén qí guài. shī yuē:
到來家盪盡，免作屋中愚。」問：「動是法王苗，寂是法王根，根苗即不問，如何是法王？」師舉拂子。僧曰：「此猶是法王苗。」師曰：「龍不出洞，誰人柰何！」侍者謂師曰：「肇法師製得四輪，甚奇怪。」師曰：

zhào gōng shén qí guài, yào qiě bù jiàn zǔ shī. zhě wú duì. fǎ dēng dài yún: hé shàng shén me chù shì. yún jū xī yún: shén me chù shì zhào gōng bù jiàn zǔ shī chù, mò shì yǒu xǔ duō yán yǔ me? yòu yún:
「肇公甚奇怪，要且不見祖師。」者無對。﹝法燈代云：「和尚甚麼處是。」雲居錫云：「甚麼處是肇公不見祖師處，莫是有許多言語麼？」又云：

zhào gōng yǒu duō shǎo yán yǔ. wèn: rú hé shì shēng jī yí lù? shī yuē: qiāo kōng yǒu xiǎng, jī mù wú shēng.
「肇公有多少言語。」﹞問：「如何是生機一路？」師曰：「敲空有響，擊木無聲。」

shī liǎng shān kāi fǎ, yǔ bō zhū fāng. guāng huà yuán nián bā yuè, jiè zhǔ shì yuē: chū jiā zhī fǎ, zhǎng wù bù liú.
師兩山開法，語播諸方。光化元年八月，誡主事曰：「出家之法，長物不留。

bō zhǒng zhī shí, qiè yí jiǎn shěng.
播種之時，切宜減省。

dì gòu zhī wù, xī cóng fèi tíng. liú guāng xùn sù, dà dào xuán shēn. gǒu huò yīn xún, hé yóu tǐ wù?
締構之務，悉從廢停。流光迅速，大道玄深。苟或因循，曷由體悟？」

suī jī lì kěn qiè, zhòng yǐ wèi cháng, lüè bù xiāng jǐng. zhì dōng shì wēi jí, yì bù juàn cān qǐng. shí èr yuè yī rì gào zhòng yuē: wú fēi míng jí hòu yě. jīn yǒu yī shì wèn rǔ děng: ruò dào zhè gè shì, jí tóu shàng ān tóu ruò dào bú shì, jí zhǎn tóu qiú huó. dì yī zuò duì yuē: qīng shān bù jǔ zú, rì xià bù tiāo dēng. shī yuē:
雖激勵懇切，眾以為常，略不相儆。至冬示微疾，亦不倦參請。十二月一日告眾曰：「吾非明即後也。今有一事問汝等：若道這個是，即頭上安頭；若道不是，即斬頭求活。」第一座對曰：「青山不舉足，日下不挑燈。」師曰：

shì shèn me shí jié, zuò zhè gè yǔ huà? shí yǒu yàn cóng shàng zuò duì yuē: lí cǐ èr tú, qǐng hé shàng bù wèn. shī yuē: wèi zài gèng dào. yuē: yàn cóng dào bù jǐn.
「是甚麼時節，作這個語話？」時有彥從上座對曰：「離此二途，請和尚不問。」師曰：「未在更道。」曰：「彥從道不盡。」

shī yuē: wǒ bù guǎn rǔ jǐn bù jǐn. yuē: yàn cóng wú shì zhě qí duì hé shàng. shī biàn xiū. zhì yè lìng shì zhě huàn cóng wèn yuē:
師曰：「我不管汝盡不盡。」曰：「彥從無侍者祇對和尚。」師便休。至夜令侍者喚從問曰：

dū lí jīn rì qí duì, shén yǒu dào li. rǔ hé tǐ dé xiān shī yì. xiān shī dào, mù qián wú fǎ, yì zài mù qián, bú shì mù qián fǎ, fēi ěr mù zhī suǒ dào.
「闍黎今日祇對，甚有道理。汝合體得先師意。先師道，目前無法，意在目前，不是目前法，非耳目之所到。

qiě dào nà jù shì bīn, nà jù shì zhǔ? ruò zé dé chū, fēn fù bō dài zi. yuē: yàn cóng bù huì.
且道那句是賓，那句是主？若擇得出，分付缽袋子。」曰：「彥從不會。」

shī yuē: rǔ hé huì. yuē: yàn cóng shí bù huì.
師曰：「汝合會。」曰：「彥從實不會。」

shī hē chū, nǎi yuē: kǔ! kǔ! xuán jué yún: qiě dào cóng shàng zuò shí bù huì, shì pà jiàn bō dài zi zhān zhe yī. èr rì wǔ shí, bié sēng jǔ qián huà wèn shī. shī yuē:
師喝出，乃曰：「苦！苦！」﹝玄覺云：「且道從上座實不會，是怕見缽袋子粘著伊。」﹞二日午時，別僧舉前話問師。師曰：

cí zhōu bù zhào qīng bō shàng, jiàn xiá tú láo fàng shuǐ é. biàn gào jì. xiāo yáo huái zhōng chán shī fǔ zhōu xiāo yáo shān huái zhōng chán shī, sēng wèn: bù shì zhī jù hái yǒu rén dào dé fǒu? shī yuē: huò jí wǔ rì zhāi qián, huò jí wǔ rì zhāi hòu.
「慈舟不棹清波上，劍峽徒勞放水鵝。」便告寂。逍遙懷忠禪師撫州逍遙山懷忠禪師，僧問：「不似之句還有人道得否？」師曰：「或即五日齋前，或即五日齋後。」

wèn: jiàn jìng míng lì, háo máo hé huò? shī yuē: bù kōng juàn suǒ. wèn: hóng lú měng yàn, pēng duàn hé wù? shī yuē: pēng fú pēng zǔ. yuē:
問：「劍鏡明利，毫毛何惑？」師曰：「不空罥索。」問：「洪爐猛焰，烹鍛何物？」師曰：「烹佛烹祖。」曰：

fó zǔ zuò me shēng pēng? shī yuē: yè zài qí zhōng. yuē: huàn zuò shèn me yè? shī yuē:
「佛祖作麼生烹？」師曰：「業在其中。」曰：「喚作甚麼業？」師曰：

fó lì bù rú. wèn:
「佛力不如。」問：

sì shí jiǔ nián bù shuō yī jù, rú hé shì bù shuō dǐ jù? shī yuē: zhǐ lǚ xī xíng, dào rén bù gù. yuē: mò biàn shì hé shàng xiāo tíng chù yě wú! shī yuē: mǎ shì guān mǎ bù yòng yìn. wèn:
「四十九年不說一句，如何是不說底句？」師曰：「只履西行，道人不顧。」曰：「莫便是和尚消停處也無！」師曰：「馬是官馬不用印。」問：

rú hé shì yī lǎo yī bù lǎo? shī yuē: sān cóng liù yì. yuē: rú hé shì qí tè yī jù?
「如何是一老一不老？」師曰：「三從六義。」曰：「如何是奇特一句？」

shī yuē: zuò fú chuáng, zhuó fú pǔ. wèn:
師曰：「坐佛床，斫佛朴。」問：

zǔ yǔ fú ā nà gè zuì qīn? shī yuē: zhēn jīn bù kěn bó, shuí kěn huàn ní wán. yuē: nèn me zé bù kěn qù yě! shī yuē: rǔ guì wǒ jiàn. wèn:
「祖與佛阿那個最親？」師曰：「真金不肯博，誰肯換泥丸。」曰：「恁麼則不肯去也！」師曰：「汝貴我賤。」問：

xuán jiàn wàn nián sōng shí rú hé? shī yuē: fēi yán kě jí. yuē: dāng wèi hé shì? shī yuē: wèi rǔ dào huà. yuē: yán wài shì rú hé míng dé? shī yuē:
「懸劍萬年松時如何？」師曰：「非言可及。」曰：「當為何事？」師曰：「為汝道話。」曰：「言外事如何明得？」師曰：

rì jiǔ nián duō jīn gǔ chéng. wèn: bù dí mó jūn, rú hé zhèng dào? shī yuē: hǎi shuǐ bù láo sháo zi yǎo. wèn: bú zhù yǒu yún shān, cháng jū wú dǐ chuán shí rú hé? shī yuē: guǒ shú zì rán xiāng. yuē: gèng qǐng shī dào. shī yuē: mén qián zhēn fó zǐ. yuē: xué rén wèi shén me bù jiàn? shī yuē:
「日久年多筋骨成。」問：「不敵魔軍，如何證道？」師曰：「海水不勞杓子舀。」問：「不住有雲山，常居無底船時如何？」師曰：「果熟自然香。」曰：「更請師道。」師曰：「門前真佛子。」曰：「學人為甚麼不見？」師曰：

chù chù wáng lǎo shī.
「處處王老師。」

pán lóng kě wén chán shī yuán zhōu pán lóng shān kě wén chán shī, sēng wèn: wáng sēng qiān huà xiàng shén me chù qù yě? shī yuē: shí niú yán gǔ lù, rì lǐ yè míng dēng. wèn:
蟠龍可文禪師袁州蟠龍山可文禪師，僧問：「亡僧遷化向甚麼處去也？」師曰：「石牛沿古路，日裡夜明燈。」問：

rú hé shì fú? shī yuē: chī ér shě fù táo. huáng shān yuè lún chán shī fǔ zhōu huáng shān yuè lún chán shī, fú táng xǔ shì zi. chū yè sān fēng, jī yuán mí qì. xún wén jiā shān shèng huà, nǎi wǎng kòu zhī. shān wèn:
「如何是佛？」師曰：「痴兒舍父逃。」黃山月輪禪師撫州黃山月輪禪師，福唐許氏子。初謁三峰，機緣靡契。尋聞夾山盛化，乃往叩之。山問：

míng shén me? shī yuē: yuè lún. shān zuò yī yuán xiāng, yuē: hé sì zhè gè? shī yuē:
「名甚麼？」師曰：「月輪。」山作一圓相，曰：「何似這個？」師曰：

hé shàng nèn me yǔ huà, zhū fāng dà yǒu rén bù kěn zài. shān yuē: dū lí zuò me shēng! shī yuē: hái jiàn yuè lún me? shān yuē: dū lí nèn me dào, cǐ jiān dà yǒu rén bù kěn zhū fāng. shī nǎi fú yīng cān xùn.
「和尚恁麼語話，諸方大有人不肯在。」山曰：「闍黎作麼生！」師曰：「還見月輪麼？」山曰：「闍黎恁麼道，此間大有人不肯諸方。」師乃服膺參訊。

yī rì, jiā shān kàng shēng wèn yuē: zi shì shèn me chù rén? shī yuē: mǐn zhōng rén. shān yuē: hái shí lǎo sēng me? shī yuē: hé shàng hái shí xué rén me?
一日，夾山抗聲問曰：「子是甚麼處人？」師曰：「閩中人。」山曰：「還識老僧麼？」師曰：「和尚還識學人麼？」

shān yuē: bù rán. zi qiě hái lǎo sēng cǎo xié qián, rán hòu lǎo sēng hái zi lú líng mǐ jià. shī yuē: nèn me zé bù shí hé shàng yě.
山曰：「不然。子且還老僧草鞋錢，然後老僧還子廬陵米價。」師曰：「恁麼則不識和尚也。

wèi wěi lú líng mǐ zuò me jià? shān yuē: zhēn shī zi ér, shàn néng xiāo hǒu. nǎi rù shì shòu yìn, yī fù qī nián. zhòng qǐng zhù huáng shān. shàng táng:
未委廬陵米作麼價？」山曰：「真師子兒，善能哮吼。」乃入室受印，依附七年。眾請住黃山。上堂：

zǔ shī xī lái, tè chàng cǐ shì. zì shì zhū rén bù jiàn, xiàng wài chí qiú. tóu chì shuǐ yǐ xún zhū, jiù jīng shān ér mì yù. suǒ yǐ dào: cóng mén rù zhě, bú shì jiā zhēn. rèn yǐng mí tóu, qǐ fēi dà cuò. sēng wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: liáng diàn bù shī gōng, wèi bāng jué xīn jī. wèn: rú hé shì dào? shī yuē: shí niú pín tǔ sān chūn wù, mù mǎ sī shēng mǎn dào tú. wèn: rú hé dé jiàn běn lái miàn mù?
「祖師西來，特唱此事。自是諸人不薦，向外馳求。投赤水以尋珠，就荊山而覓玉。所以道：從門入者，不是家珍。認影迷頭，豈非大錯。」僧問：「如何是祖師西來意？」師曰：「梁殿不施功，魏邦絕心跡。」問：「如何是道？」師曰：「石牛頻吐三春霧，木馬嘶聲滿道途。」問：「如何得見本來面目？」

shī yuē: bù láo xuán shí jìng, tiān xiǎo zì jī míng. wèn: zōng chéng yī jù, qǐng shī shāng liáng. shī yuē: huáng fēng dú tuō wù wài xiù, nián lái yuè wǎng lěng sōu sōu. wèn: bù biàn zhōng yán, rú hé zhǐ bō?
師曰：「不勞懸石鏡，天曉自雞鳴。」問：「宗乘一句，請師商量。」師曰：「黃峰獨脫物外秀，年來月往冷颼颼。」問：「不辨中言，如何指撥？」

shī yuē: jiàn qù yuǎn yǐ, ěr fāng kè zhōu. wèn: rú hé shì nà yī xià shì? shī yuē: shí niú shuǐ shàng wò, dōng xī dé zì yóu. wèn:
師曰：「劍去遠矣，爾方刻舟。」問：「如何是衲衣下事？」師曰：「石牛水上臥，東西得自由。」問：

rú hé shì mù qián yì? shī yuē: qiū fēng yǒu yùn, piàn yuè wú fāng. wèn: rú hé shì xué rén yòng xīn chù? shī yuē: jué hù bù yǎn, duì yuè mò mí. wèn:
「如何是目前意？」師曰：「秋風有韻，片月無方。」問：「如何是學人用心處？」師曰：「覺戶不掩，對月莫迷。」問：

rú hé shì qīng xiāo lù? shī yuē: hè qī yún wài shù, bù juàn kǔ fēng shuāng. wèn: guò qù shì rú hé? shī yuē: lóng jiào qīng tán, bō lán zì sù. shī yú tóng guāng èr nián shì jì, tǎ yú yuàn zhī xī běi yú.
「如何是青霄路？」師曰：「鶴棲雲外樹，不倦苦風霜。」問：「過去事如何？」師曰：「龍叫清潭，波瀾自肅。」師於同光二年示寂，塔於院之西北隅。

sháo shān huán pǔ chán shī luò jīng sháo shān huán pǔ chán shī, yǒu sēng dào cān, lǐ bài qǐ lì. shī yuē: dà cái cáng zhuō hù. sēng guò yī biān lì, shī yuē: sàng què dòng liáng cái. wèn: rú hé shì sháo shān jìng? shī yuē: gǔ jīn yuán niǎo jiào, cuì sè báo yān lóng. yuē: rú hé shì jìng zhōng rén? shī yuē: tuì hòu kàn.
韶山寰普禪師洛京韶山寰普禪師，有僧到參，禮拜起立。師曰：「大才藏拙戶。」僧過一邊立，師曰：「喪卻棟樑材。」問：「如何是韶山境？」師曰：「古今猿鳥叫，翠色薄煙籠。」曰：「如何是境中人？」師曰：「退後看。」

sēng cān, shī wèn: mò shì duō kǒu bái tóu yīn me? yīn yuē: bù gǎn. shī yuē: yǒu duō shǎo kǒu? yuē: tōng shēn shì. shī yuē:
僧參，師問：「莫是多口白頭因麼？」因曰：「不敢。」師曰：「有多少口？」曰：「通身是。」師曰：

xún cháng xiàng shén me chù ē? yuē: xiàng sháo shān kǒu lǐ ē. shī yuē: yǒu sháo shān kǒu jí dé, wú sháo shān kǒu xiàng shén me chù ē? yīn wú yǔ. shī biàn dǎ.
「尋常向甚麼處屙？」曰：「向韶山口裡屙。」師曰：「有韶山口即得，無韶山口向甚麼處屙？」因無語。師便打。

zūn bù nà fǎng shī, zài shān xià xiāng jiàn. zūn wèn: sháo shān lù xiàng shén me chù qù? shī yǐ shǒu zhǐ yuē:
遵布衲訪師，在山下相見。遵問：「韶山路向甚麼處去？」師以手指曰：

wū! nà qīng qīng àn àn chù qù. zūn jìn qián bǎ zhù yuē:
「嗚！那青青黯黯處去。」遵近前把住曰：

jiǔ xiàng sháo shān, mò biàn shì fǒu? shī yuē: shì jí shì. dū lí yǒu shèn me shì? zūn yuē: nǐ shēn yī wèn, shī hái dá fǒu? shī yuē:
「久向韶山，莫便是否？」師曰：「是即是。闍黎有甚麼事？」遵曰：「擬伸一問，師還答否？」師曰：

kàn jūn bú shì jīn yá zuò, zhēng jiě wān gōng shè wèi chí. zūn yuē: fèng huáng zhí rù yān xiāo qù, shuí pà lín jiān yě què ér. shī yuē:
「看君不是金牙作，爭解彎弓射尉遲。」遵曰：「鳳凰直入煙霄去，誰怕林間野雀兒。」師曰：

dāng xuān huà gǔ cóng jūn jī, shì zhǎn jiā fēng shì lǎo sēng. zūn yuē: yī jù jiǒng chāo qiān shèng wài, sōng luó bù yǔ yuè lún qí. shī yuē: ráo jūn zhí chū wēi yīn wài, yóu jiào sháo shān bàn yuè chéng. zūn yuē: guò zài shén chù? shī yuē: tì tǎng zhī cí, shí rén zhī yǒu. zūn yuē: nèn me zé zhēn yù ní zhōng yì, bù bō wàn jī chén. shī yuē: lǔ bān mén xià, tú shī qiǎo miào. zūn yuē: xué rén jí nèn me, wèi shěn shī yì rú hé? shī yuē:
「當軒畫鼓從君擊，試展家風似老僧。」遵曰：「一句迥超千聖外，松蘿不與月輪齊。」師曰：「饒君直出威音外，猶較韶山半月程。」遵曰：「過在甚處？」師曰：「倜儻之辭，時人知有。」遵曰：「恁麼則真玉泥中異，不撥萬機塵。」師曰：「魯般門下，徒施巧妙。」遵曰：「學人即恁麼，未審師意如何？」師曰：

yù nǚ yè pāo suō, zhī jǐn yú xī shě. zūn yuē: mò biàn shì hé shàng jiā fēng yě wú? shī yuē: gēng fū zhì yù lòu, bú shì háng jiā zuò. zūn yuē:
「玉女夜拋梭，織錦於西舍。」遵曰：「莫便是和尚家風也無？」師曰：「耕夫制玉漏，不是行家作。」遵曰：

cǐ yóu shì wén yán, rú hé shì hé shàng jiā fēng? shī yuē: héng shēn dāng yǔ zhòu, shuí shì chū tóu rén? zūn wú yǔ. shī suì tóng guī shān, cái rén shì le, shī zhào jìn qián yuē:
「此猶是文言，如何是和尚家風？」師曰：「橫身當宇宙，誰是出頭人？」遵無語。師遂同歸山，才人事了，師召近前曰：

dū lí yǒu chōng tiān zhī qì, lǎo sēng yǒu rù dì zhī móu. dū lí héng tūn jù hǎi, lǎo sēng bèi fù xū mí. dū lí àn jiàn shàng lái, lǎo sēng yà qiāng xiāng dài. xiàng shàng yí lù, sù dào! sù dào! zūn yuē:
「闍黎有沖天之氣，老僧有入地之謀。闍黎橫吞巨海，老僧背負須彌。闍黎按劍上來，老僧掗鎗相待。向上一路，速道！速道！」遵曰：

míng jìng dāng tái, qǐng shī yī jiàn. shī yuē: bù jiàn. zūn yuē: wèi shén bù jiàn? shī yuē:
「明鏡當台，請師一鑒。」師曰：「不鑒。」遵曰：「為甚不鑒？」師曰：

shuǐ qiǎn wú yú, tú láo xià diào.
「水淺無魚，徒勞下釣。」

zūn wú duì, shī biàn dǎ. sēng wèn: rú hé shì yī rú xiāng? shī yuē: lù fēi xiāo hàn bái, shān yuǎn sè shēn qīng. wèn: shì fēi bú dào chù, hái yǒu jù yě wú? shī yuē:
遵無對，師便打。僧問：「如何是一如相？」師曰：「鷺飛霄漢白，山遠色深青。」問：「是非不到處，還有句也無？」師曰：

yǒu. yuē: shì shèn me jù? shī yuē: yī piàn bái yún bù lù chǒu. zhōng hòu shì wú wèi chán shī.
「有。」曰：「是甚麼句？」師曰：「一片白雲不露醜。」終後諡無畏禪師。

shàng lán lìng chāo chán shī hóng zhōu shàng lán lìng chāo chán shī, chū zhù ruì zhōu shàng lán shān, chàng jiā shān zhī dào, xué lǚ jù huì.
上藍令超禪師洪州上藍令超禪師，初住瑞州上藍山，唱夾山之道，學侶俱會。

hòu yú hóng jǐng chuàng chán yuàn, hái yǐ shàng lán wèi míng, huà dào yì shèng. sēng wèn: rú hé shì shàng lán běn fèn shì?
後於洪井創禪苑，還以上藍為名，化道益盛。僧問：「如何是上藍本分事？」

shī yuē: bù cóng qiān shèng jiè, qǐ xiàng wàn jī qiú. yuē: qí rú bù jiè bù qiú shí rú hé? shī yuē: bù kě niān fàng rǔ shǒu lǐ, dé me? wèn: fēng qián rú hé biàn de? shī yuē: fēng qián bù lù yǐng, mò xiàng shé tóu xún. wèn:
師曰：「不從千聖借，豈向萬機求。」曰：「祇如不借不求時如何？」師曰：「不可拈放汝手裡，得麼？」問：「鋒前如何辨的？」師曰：「鋒前不露影，莫向舌頭尋。」問：

rú hé shì wú shé rén chàng gē? shī yuē: yùn zhèn qīng xiāo, gōng shāng bù fàn. wèn: èr lóng zhēng zhū, shuí shì de zhě? shī yuē:
「如何是無舌人唱歌？」師曰：「韻震青霄，宮商不犯。」問：「二龍爭珠，誰是得者？」師曰：

qí zhū biàn dì, mù dǔ rú ní. wèn: shàn cái jiàn wén shū hòu, wèi shén què wǎng nán fāng? shī yuē:
「其珠遍地，目睹如泥。」問：「善財見文殊後，為甚卻往南方？」師曰：

xué píng rù shì, zhī nǎi tōng fāng. yuē: wèi shén me mí lēi què qiǎn jiàn wén shū?
「學憑入室，知乃通方。」曰：「為甚麼彌勒卻遣見文殊？」

shī yuē: dào guǎng wú yá, féng rén bù jǐn. zhì táng dà shùn zhēng yuè chū, gào zhòng yuē: wú běn yuē zhù cǐ shí nián, jīn huà shì jì bì, dāng jí xíng yǐ.
師曰：「道廣無涯，逢人不盡。」至唐大順正月初，告眾曰：「吾本約住此十年，今化事既畢，當即行矣。」

zhāi bì shēng zhōng, duān zuò zhǎng wǎng. shì yuán zhēn chán shī. yùn zhōu sì chán chán shī yùn zhōu sì chán chán shī, sēng wèn: gǔ rén yǒu qǐng bù bèi, jīn qǐng hé shàng rù jǐng, hái qù yě wú? shī yuē:
齋畢聲鍾，端坐長往。諡元真禪師。鄆州四禪禪師鄆州四禪禪師，僧問：「古人有請不背，今請和尚入井，還去也無？」師曰：

shēn shēn wú bié yuán, yǐn zhě xiāo zhū huàn. wèn: rú hé shì hé shàng jiā fēng? shī yuē: huì dé dǐ rén yì, xū zhī yuè sè hán. wèn: zhū fú wèi chū shì shí rú hé? shī yuē:
「深深無別源，飲者消諸患。」問：「如何是和尚家風？」師曰：「會得底人意，須知月色寒。」問：「諸佛未出世時如何？」師曰：

wáng gōng jué xiāo xī. yuē: chū shì hòu rú hé? shī yuē: róng kū gè bù tóng.
「王宮絕消息。」曰：「出世後如何？」師曰：「榮枯各不同。」

tài yuán hǎi hú chán shī tài yuán hǎi hú chán shī, yīn yǒu rén qǐng guàn dǐng sān zàng gōng yǎng, fū zuò qì, shī nǎi jiù bǐ wèi zuò. shí yǒu yún shè zuò zhǔ wèn yuē:
太原海湖禪師太原海湖禪師，因有人請灌頂三藏供養，敷坐訖，師乃就彼位坐。時有雲涉座主問曰：

hé shàng shén me nián háng dào? shī yuē: zuò zhǔ jìn qián lái! shè jìn qián, shī yuē: qí rú jiāo chén rú shì shèn me nián háng dào? shè máng rán. shī hē yuē:
「和尚甚麼年行道？」師曰：「座主近前來！」涉近前，師曰：「祇如憍陳如是甚麼年行道？」涉茫然。師喝曰：

zhè niào chuáng guǐ! wèn: hé shàng yuàn nèi rén hé tài shǎo, dìng shuǐ yuàn rén hé tài duō? shī yuē: cǎo shēn duō yě lù, yán gāo xiè zhì xī. wèn: rú hé shì wú wèn ér zì dá? shī yuē: sōng yùn qín shēng xiǎng.
「這尿床鬼！」問：「和尚院內人何太少，定水院人何太多？」師曰：「草深多野鹿，岩高獬豸稀。」問：「如何是無問而自答？」師曰：「松韻琴聲響。」

jiā zhōu bái shuǐ chán shī jiā zhōu bái shuǐ chán shī, sēng wèn: rú hé shì xī lái yì? shī yuē: sì míng wú kū zhái, yī dī rùn qián kūn. wèn:
嘉州白水禪師嘉州白水禪師，僧問：「如何是西來意？」師曰：「四溟無窟宅，一滴潤乾坤。」問：

cáo xī yí lù, hé tán hé shì? shī yuē: jiàn sōng qiān zài hè lái jù, yuè zhōng xiāng guì fèng huáng guī.
「曹溪一路，合譚何事？」師曰：「澗松千載鶴來聚，月中香桂鳳凰歸。」

wèn: rú hé shì cǐ jīng? yuē:
問：「如何是此經？」曰：

pāo suō shí nǚ liáo kōng xiǎng, hǎi dǐ ní niú yè jiào pín.
「拋梭石女遼空響，海底泥牛夜叫頻。」

tiān gài shān yōu chán shī fèng xiáng fǔ tiān gài shān yōu chán shī, sēng wèn: rú hé shì tiān gài shuǐ? shī yuē: sì hǎi pāng tuó, bù fàn juān dī. wèn:
天蓋山幽禪師鳳翔府天蓋山幽禪師，僧問：「如何是天蓋水？」師曰：「四海滂沱，不犯涓滴。」問：

xué rén nǐ kàn jīng shí rú hé? shī yuē: jì shì dà shāng, hé qiú xiǎo lì. wèn: duì jìng bù dòng shí rú hé? shī yuē: biān fāng suī yǒu lìng, bú shì tài píng nián. qīng píng zūn chán shī fǎ sì sān jiǎo lìng guī chán shī qí zhōu sān jiǎo shān lìng guī chán shī, chū cān qīng píng, píng wèn: lái zuò me? shī yuē: lái lǐ bài. píng yuē: lǐ bài ā shuí? shī yuē:
「學人擬看經時如何？」師曰：「既是大商，何求小利。」問：「對境不動時如何？」師曰：「邊方雖有令，不是太平年。」清平遵禪師法嗣三角令圭禪師蘄州三角山令圭禪師，初參清平，平問：「來作麼？」師曰：「來禮拜。」平曰：「禮拜阿誰？」師曰：

tè lái lǐ bài hé shàng. píng duō yuē: zhè dùn gēn ā shī! shī nǎi lǐ bài. píng yǐ shǒu zhuó shī jǐng yī xià, cóng cǐ lǐng zhǐ. zhù hòu, sēng wèn:
「特來禮拜和尚。」平咄曰：「這鈍根阿師！」師乃禮拜。平以手斫師頸一下，從此領旨。住後，僧問：

rú hé shì fú? shī yuē: míng rì lái, xiàng rǔ dào. rú jīn dào bù dé!
「如何是佛？」師曰：「明日來，向汝道。如今道不得！」

tóu zǐ tóng chán shī fǎ sì tóu zǐ gǎn wēn chán shī tóu zǐ gǎn wēn chán shī, sēng wèn: shī dēng bǎo zuò, jiē shì hé rén? shī yuē: rú yuè fù qiān xī. yuē: nèn me zé mǎn dì bù kuī yě.
投子同禪師法嗣投子感溫禪師投子感溫禪師，僧問：「師登寶座，接示何人？」師曰：「如月赴千溪。」曰：「恁麼則滿地不虧也。」

shī yuē: mò nèn me dào. wèn: fù bù tóu, wèi shén me què tóu zǐ? shī yuē: qǐ shì bié rén wū lǐ shì. yuē: fù yǔ zi hái shǔ gōng yě wú?
師曰：「莫恁麼道。」問：「父不投，為甚麼卻投子？」師曰：「豈是別人屋裡事。」曰：「父與子還屬功也無？」

shī yuē: bù shǔ. yuē: bù shǔ gōng dǐ rú hé? shī yuē: fù zǐ gè zì tuō. yuē:
師曰：「不屬。」曰：「不屬功底如何？」師曰：「父子各自脫。」曰：

wèi shén me rú cǐ? shī yuē: rǔ yǔ wǒ huì.
「為甚麼如此？」師曰：「汝與我會。」

shī yóu shān jiàn chán tuì, shì zhě wèn yuē: ké zài zhè lǐ, chán xiàng shén me chù qù yě? shī niān ké jiù ěr pàn yáo sān wǔ xià, zuò chán shēng. shì zhě yú shì kāi wù.
師游山見蟬蛻，侍者問曰：「殼在這裡，蟬向甚麼處去也？」師拈殼就耳畔搖三五下，作蟬聲。侍者於是開悟。

niú tóu shān wēi chán shī fú zhōu niú tóu wēi chán shī, shàng táng: sān shì zhū fú, yòng yī diǎn jì liǎ bù dé. tiān xià lǎo shī kǒu shì biǎn dān, zhū rén zuò me shēng?
牛頭山微禪師福州牛頭微禪師，上堂：「三世諸佛，用一點伎倆不得。天下老師口似匾擔，諸人作麼生？

dà bù róng yì, chú fēi zhī yǒu, yú mò néng zhī. sēng wèn: rú hé shì hé shàng jiā fēng? shī yuē:
大不容易，除非知有，余莫能知。」僧問：「如何是和尚家風？」師曰：

shān shē tuō sù fàn, yě cài dàn huáng jī. yuē:
「山畬脫粟飯，野菜澹黃虀。」曰：

hū yù shàng kè lái, yòu zuò me shēng? shī yuē: chī jí cóng jūn chī, bù chī rèn dōng xī. wèn: bù wèn lí lóng hàn xià zhū, rú hé shí dé jiā zhōng bǎo? shī yuē:
「忽遇上客來，又作麼生？」師曰：「吃即從君吃，不吃任東西。」問：「不問驪龍頷下珠，如何識得家中寶？」師曰：

máng zhōng zhēng dé zuò xián rén.
「忙中爭得作閒人。」

xiāng shān chéng zhào chán shī xī chuān qīng chéng xiāng shān chéng zhào chán shī, sēng wèn: zhū fú yǒu nán, xiàng huǒ yàn lǐ cáng shēn, wèi shěn nà sēng yǒu nán, xiàng shén me chù cáng shēn? shī yuē:
香山澄照禪師西川青城香山澄照禪師，僧問：「諸佛有難，向火焰里藏身，未審衲僧有難，向甚麼處藏身？」師曰：

shuǐ jīng wèng lǐ zhe bō sī. wèn: rú hé shì chū shēng yuè? shī yuē: dà bàn rén bù jiàn.
「水精瓮里著波斯。」問：「如何是初生月？」師曰：「大半人不見。」

shǎn fǔ tiān fú chán shī shǎn fǔ tiān fú chán shī, sēng wèn: rú hé shì fó fǎ dà yì? shī yuē: huáng hé wú dī shuǐ, huá yuè zǒng píng chén.
陝府天福禪師陝府天福禪師，僧問：「如何是佛法大意？」師曰：「黃河無滴水，華岳總平沉。」

zhōng liáng shān gǔ chán shī xìng yuán fǔ zhōng liáng shān zūn gǔ chán shī, sēng wèn: kōng jié wú rén néng wèn fǎ, jí jīn yǒu wèn fǎ hé ān? shī yuē: dà bēi pú sà wèng lǐ zuò.
中梁山古禪師興元府中梁山遵古禪師，僧問：「空劫無人能問法，即今有問法何安？」師曰：「大悲菩薩瓮里坐。」

wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: dào shì dān lòu.
問：「如何是祖師西來意？」師曰：「道士擔漏。」

xiāng zhōu gǔ yǐn chán shī xiāng zhōu gǔ yǐn chán shī, sēng wèn: rú hé shì bù chù bái yún jī? shī yuē: hè dài yā yán, fú shēng bù qì.
襄州谷隱禪師襄州谷隱禪師，僧問：「如何是不觸白雲機？」師曰：「鶴帶鴉顏，浮生不棄。」

ān zhōu jiǔ zōng chán shī ān zhōu jiǔ zōng shān chán shī, sēng wèn: yuǎn wén jiǔ zōng, jí hū dào lái, qí jiàn yī zōng.
安州九嵕禪師安州九嵕山禪師，僧問：「遠聞九嵕，及乎到來，祇見一嵕。」

shī yuē: dū lí qí jiàn yī zōng, bù jiàn jiǔ zōng. yuē:
師曰：「闍黎祇見一嵕，不見九嵕。」曰：

rú hé shì jiǔ zōng? shī yuē: shuǐ jí làng huā. pán shān èr shì chán shī yōu zhōu pán shān chán shī, èr shì sēng wèn: rú hé chū dé sān jiè? shī yuē: zài lǐ tóu lái duō shǎo shí xié? yuē: rú hé chū dé? shī yuē:
「如何是九嵕？」師曰：「水急浪花。」盤山二世禪師幽州盤山禪師，﹝二世﹞僧問：「如何出得三界？」師曰：「在裡頭來多少時邪？」曰：「如何出得？」師曰：

qīng shān bù ài bái yún fēi. wèn: chéng jiào yǒu yán, rú huà rén fán nǎo, rú shí nǚ ér, cǐ lǐ rú hé? shī yuē: dū lí zhí rú shí nǚ ér qù.
「青山不礙白雲飛。」問：「承教有言，如化人煩惱，如石女兒，此理如何？」師曰：「闍黎直如石女兒去。」

jiǔ zōng jìng huì chán shī jiǔ zōng jìng huì chán shī, sēng wèn: jiě tuō shēn kēng, rú hé guò dé? shī yuē: bù qiú guò. yuē: rú hé guò dé? shī yuē: qiú guò yì fēi. guān yīn yán jùn chán shī dōng jīng guān yīn yuàn yán jùn chán shī zhě, xíng tái lián shì zi. chū cān zǔ xí, biàn lì héng lú mín shǔ.
九嵕敬慧禪師九嵕敬慧禪師，僧問：「解脫深坑，如何過得？」師曰：「不求過。」曰：「如何過得？」師曰：「求過亦非。」觀音岩俊禪師東京觀音院岩俊禪師者，邢台廉氏子。初參祖席，遍歷衡、廬、岷、蜀。

cháng jīng fèng lín shēn gǔ, chuā dǔ zhēn bǎo fā xiàn, tóng lǚ xiāng gù, yì jiāng qǔ zhī. shī yuē: gǔ rén chú yuán, chù huáng jīn ruò wǎ lì. dài wú jiān fù dǐng, xū cǐ gōng sì fāng sēng. yán qì shě qù.
嘗經鳳林深谷，欻睹珍寶發現，同侶相顧，意將取之。師曰：「古人鉏園，觸黃金若瓦礫。待吾菅覆頂，須此供四方僧。」言訖捨去。

yè tóu zǐ. zi wèn: zuó yè sù hé chù? shī yuē: bù dòng dào chǎng. zǐ yuē: jì yán bù dòng, hé yóu zhì cǐ? shī yuē: zhì cǐ qǐ shì dòng xié? zǐ yuē: yuán lái sù bù zhe chù. tóu zǐ mò xǔ zhī. xún zhù guān yīn, zhòng cháng shù bǎi.
謁投子。子問：「昨夜宿何處？」師曰：「不動道場。」子曰：「既言不動，曷由至此？」師曰：「至此豈是動邪？」子曰：「元來宿不著處。」投子默許之。尋住觀音，眾常數百。

zhōu gāo zǔ shì zōng èr dì qián yǐn shí, měi dēng fāng zhàng, bì shī lǐ. jí jí wèi, tè cì zǐ yī, shǔ jìng jiè dà shī. shì jì chuí jiè mén rén qì, yí yán hé zhǎng ér shì.
周高祖、世宗二帝潛隱時，每登方丈，必施禮。及即位，特賜紫衣，署淨戒大師。示寂垂誡門人訖，怡顏合掌而逝。

háo zhōu sī míng chán shī háo zhōu sī míng chán shī, zài zhòng shí, sēng wèn: rú hé shì shàng zuò shā mí tóng xíng? shī yuē: nuò. wèn: rú hé shì qīng jìng fǎ shēn? shī yuē:
濠州思明禪師濠州思明禪師，在眾時，僧問：「如何是上座沙彌童行？」師曰：「諾。」問：「如何是清淨法身？」師曰：

shǐ lǐ qū ér, tóu chū tóu méi.
「屎里蛆兒，頭出頭沒。」

fèng xiáng zhāo fú chán shī fèng xiáng fǔ zhāo fú chán shī, sēng wèn: dōng yá wū yá jiē chū duì, hé shàng wèi shén me bù chū duì? shī yuē: zhù chí gè bù tóng, dū lí zhēng dé guài. qīng yuán xià liù shì dà guāng huì chán shī fǎ sì gǔ shān yǒu yuán chán shī tán zhōu gǔ shān yǒu yuán chán shī, sēng wèn: pīng zhī zǐ rú hé dé guī xiàng? shī yuē: huì rén lù bù tōng. yuē:
鳳翔招福禪師鳳翔府招福禪師，僧問：「東牙烏牙皆出隊，和尚為甚麼不出隊？」師曰：「住持各不同，闍黎爭得怪。」青原下六世大光誨禪師法嗣谷山有緣禪師潭州谷山有緣禪師，僧問：「竮之子如何得歸向？」師曰：「會人路不通。」曰：

nèn me zé wú fèng zhòng chù yě. shī yuē: wǒ dào nǐ bō yú luò dì niān bù qǐ. wèn: yī bō biàn zhuǎn shí rú hé? shī yuē: yě mǎ zǒu shí biān pèi duàn, shí rén fǔ zhǎng xiào hē hē.
「恁麼則無奉重處也。」師曰：「我道你缽盂落地拈不起。」問：「一撥便轉時如何？」師曰：「野馬走時鞭轡斷，石人拊掌笑呵呵。」

tán zhōu lóng xìng chán shī tán zhōu lóng xìng chán shī, sēng wèn: yī bō biàn zhuǎn shí rú hé? shī yuē: gēn bù lì. wèn: dé zuò pī yī shí rú hé? shī yuē:
潭州龍興禪師潭州龍興禪師，僧問：「一撥便轉時如何？」師曰：「根不利。」問：「得坐披衣時如何？」師曰：

bù duān yán. yuē: wèi shén me bù duān yán? shī yuē: bù cóng xiū zhèng dé. wèn: rú hé shì dào zhōng rén? shī yuē: zhōng rì jì zǎn méi. wèn:
「不端嚴。」曰：「為甚麼不端嚴？」師曰：「不從修證得。」問：「如何是道中人？」師曰：「終日寂攢眉。」問：

wén bù jiā diǎn shí rú hé? shī yuē: wú mù tóng ér bù chū hù. wèn: bīn zhǔ wèi fēn shí rú hé? shī yuē: shuāng lù pán zhōng bù hè cǎi. yuē:
「文不加點時如何？」師曰：「無目童兒不出戶。」問：「賓主未分時如何？」師曰：「雙陸盤中不喝彩。」曰：

fēn hòu rú hé? shī yuē: tóu zǐ bù céng pāo.
「分後如何？」師曰：「骰子不曾拋。」

fú lóng yī shì chán shī tán zhōu fú lóng shān chán shī, dì yī shì sēng wèn: jiǎo zhǎng hé wèi sū lào, biàn dà dì zuò huáng jīn shí rú hé? shī yuē: bì zhǎng shān xiù duǎn. wèn:
伏龍一世禪師潭州伏龍山禪師，﹝第一世﹞僧問：「攪長河為酥酪，變大地作黃金時如何？」師曰：「臂長衫袖短。」問：

suí yuán rèn dé shí rú hé? shī yuē: xuě nèi mǔ dān huā. wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: nǐ dé nèn me bù shí tòng yǎng!
「隨緣認得時如何？」師曰：「雪內牡丹花。」問：「如何是祖師西來意？」師曰：「你得恁麼不識痛癢！」

bái yún shàn cáng chán shī jīng zhào bái yún shàn cáng chán shī, sēng wèn: rú hé shì hé shàng shēn shēn chù? shī yuē:
白雲善藏禪師京兆白雲善藏禪師，僧問：「如何是和尚深深處？」師曰：

ǎi zǐ dù shēn xī. wèn: chì jiǎo shí rú hé? shī yuē:
「矮子渡深溪。」問：「赤腳時如何？」師曰：

hé bù tuō què. wèn: rú hé shì fǎ fǎ bù shēng? shī yuē: wàn lèi qiān chà. yuē: rú hé shì fǎ fǎ bù miè? shī yuē: zòng héng mǎn mù.
「何不脫卻。」問：「如何是法法不生？」師曰：「萬類千差。」曰：「如何是法法不滅？」師曰：「縱橫滿目。」

fú lóng èr shì chán shī fú lóng shān chán shī, dì èr shì, sēng wèn: suí yuán rèn dé shí rú hé? shī yuē: rǔ dào xìng guó mén lóu gāo duō shǎo? wèn: zi bù tán fù dé shí rú hé? shī yuē: dū lí qiě dǐ shēng.
伏龍二世禪師伏龍山禪師，﹝第二世﹞，僧問：「隨緣認得時如何？」師曰：「汝道興國門樓高多少？」問：「子不譚父德時如何？」師曰：「闍黎且底聲。」

shǎn fǔ lóng jùn chán shī shǎn fǔ lóng jùn shān chán shī, sēng wèn: rú hé shì bù zhī shàn è dǐ rén? shī yuē:
陝府龍峻禪師陝府龍峻山禪師，僧問：「如何是不知善惡底人？」師曰：

qiān shèng jìn bù dé. yuē:
「千聖近不得。」曰：

cǐ rén hái zhī yǒu xiàng shàng shì yě wú? shī yuē: bù zhī. yuē: wèi shén me bù zhī? shī yuē:
「此人還知有向上事也無？」師曰：「不知。」曰：「為甚麼不知？」師曰：

bù shí shàn è, shuō shén me xiàng shàng shì. yuē: bì jìng rú hé? shī yuē:
「不識善惡，說甚麼向上事。」曰：「畢竟如何？」師曰：

bù jiàn dào àn. wèn: rú hé shì fú xiàng shàng rén? shī yuē: bù dài róng. wèn: fán yǒu zhǎn tà jǐn luò jīn shí, bù zhǎn tà shí rú hé? shī yuē:
「不見道犴。」問：「如何是佛向上人？」師曰：「不帶容。」問：「凡有展拓盡落今時，不展拓時如何？」師曰：

bù zhǎn, bù zhǎn. yuē: bì jìng rú hé? shī yuē: bù tà! bù tà!
「不展，不展。」曰：「畢竟如何？」師曰：「不拓！不拓！」

fú lóng sān shì chán shī fú lóng shān hé shàng dì sān shì sēng wèn: xíng jǐn qiān shān lù, xuán jī shì ruò hé?
伏龍三世禪師伏龍山和尚﹝第三世﹞僧問：「行盡千山路，玄機事若何？」

shī yuē: niǎo dào bù céng qī. wèn: jì shì shī, wèi shén què wú wèi cì? shī yuē: gǔ jīn pái bù chū, sān jì qǐ néng ān? yuē:
師曰：「鳥道不曾棲。」問：「既是師，為甚卻無位次？」師曰：「古今排不出，三際豈能安？」曰：

nèn me zé mǒu jiǎ suí shǒu qù yě. shī yuē: chūn fēng chuī liǔ xù, wǎng fù jǐ shí xiū? wèn: rú hé shì zhēn jì? shī yuē: hōng jié wú yì, bù cún jiē jí.
「恁麼則某甲隨手去也。」師曰：「春風吹柳絮，往復幾時休？」問：「如何是真際？」師曰：「嚝劫無異，不存階級。」

jiǔ fēng qián chán shī fǎ sì xīn luó qīng yuàn chán shī xīn luó guó qīng yuàn chán shī, sēng wèn: bēn mǎ zhēng qiú, shuí shì de zhě? shī yuē: shuí shì bù dé zhě? yuē: nèn me zé bù zài zhēng yě.
九峰虔禪師法嗣新羅清院禪師新羅國清院禪師，僧問：「奔馬爭毬，誰是得者？」師曰：「誰是不得者？」曰：「恁麼則不在爭也。」

shī yuē: zhí de bù zhēng, yì yǒu guò zài. yuē: rú hé miǎn de cǐ guò? shī yuē: yào qiě bù céng shī. yuē: bù shī chù rú hé duàn liàn? shī yuē: liǎng shǒu pěng bù qǐ.
師曰：「直得不爭，亦有過在。」曰：「如何免得此過？」師曰：「要且不曾失。」曰：「不失處如何鍛煉？」師曰：「兩手捧不起。」

lè tán shén dǎng chán shī hóng zhōu lè tán shén dǎng chán shī, sēng wèn: sì wēi yí zhōng rú hé biàn zhǔ? shī yuē:
泐潭神黨禪師洪州泐潭神黨禪師，僧問：「四威儀中如何辨主？」師曰：

zhèng yù bǎo fēng bù tuō xié. wèn: rú hé shì fó fǎ dà yì? shī yuē: xū kōng jià tiě chuán, yuè dǐng làng tāo tiān. nán yuán xíng xiū chán shī yuán zhōu nán yuán xíng xiū huì guān chán shī, yì yuē guāng mù. sēng wèn: rú hé shì nán yuán jìng? shī yuē:
「正遇寶峰不脫鞋。」問：「如何是佛法大意？」師曰：「虛空駕鐵船，岳頂浪滔天。」南源行修禪師袁州南源行修慧觀禪師，﹝亦曰光睦。﹞僧問：「如何是南源境？」師曰：

jǐ chù fēng luán yuán niǎo jiào, yī dài píng chuān yóu zi mí. wèn: rú hé shì nán yuán shēn shēn chù? shī yuē: zhòng rén jiē jiàn. yuē: nèn me zé qiǎn yě. shī yuē: yě shì liǎng tóu yáo. wèn:
「幾處峰巒猿鳥叫，一帶平川遊子迷。」問：「如何是南源深深處？」師曰：「眾人皆見。」曰：「恁麼則淺也。」師曰：「也是兩頭搖。」問：

yǒu kǒu tán bù dé, wú xīn wèi jiàn yī shí rú hé? shī yuē: gǔ dòng yǒu lóng yín bù chū, yán qián mù mǎ hǎn wú xíng. lè tán shān míng chán shī lè tán míng chán shī yī rì xià dào kè wèi, zhòng qǐng shī guī fāng zhàng. shī yuē: dào dé jí qù. shí móu hé shàng duì yuē: dà zhòng qǐng
「有口談不得，無心未見伊時如何？」師曰：「古洞有龍吟不出，岩前木馬喊無形。」泐潭山明禪師泐潭明禪師一日下到客位，眾請師歸方丈。師曰：「道得即去。」時牟和尚對曰：「大眾請

shī nǎi shàng fǎ táng. sēng wèn: fēi sī liang chù shí qíng nán cè shí rú hé? shī yuē: wǒ bù yù wéi gǔ rén. yuē: bù wéi gǔ rén yì zuò me shēng? shī yuē: yě hé xiāo de rǔ sān bài. sēng wèn: duì dǎo mó mó, bù dé wàng què, cǐ yì rú hé? shī yuē:
師乃上法堂。僧問：「非思量處識情難測時如何？」師曰：「我不欲違古人。」曰：「不違古人意作麼生？」師曰：「也合消得汝三拜。」僧問：「碓搗磨磨，不得忘卻，此意如何？」師曰：

hǔ kǒu lǐ huó què ér. wèn:
「虎口裡活雀兒。」問：

dìng huì bù shēng shí rú hé? shī yuē: tiě niú cǎo shàng wò, hūn hūn bù jǔ tóu. wèn: rú hé shì dào zhě? shī yuē: máo sān sān dì. yuē: rú hé shì dào zhě jiā fēng?
「定慧不生時如何？」師曰：「鐵牛草上臥，昏昏不舉頭。」問：「如何是道者？」師曰：「毛毿毿地。」曰：「如何是道者家風？」

shī yuē: fó diàn qián féng zūn zhě. wèn: rú hé shì hé shàng zhōng rì shì? shī yuē: bō yú lǐ wú zhé jīn. yuē: rú hé shì shā mén rì yòng shì? shī yuē: hōng hōng bù jiè wàn rén jī.
師曰：「佛殿前逢尊者。」問：「如何是和尚終日事？」師曰：「缽盂里無折筋。」曰：「如何是沙門日用事？」師曰：「轟轟不借萬人機。」

jí zhōu hé shān chán shī jí zhōu hé shān chán shī, sēng wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: shān shù zi. wèn: wén shū yǐ hé wèi shī? shī yuē:
吉州禾山禪師吉州禾山禪師，僧問：「如何是祖師西來意？」師曰：「杉樹子。」問：「文殊以何為師？」師曰：

fēng zhēng yǒu yùn zhēn kān tīng, tīng dé yóu lái qū bù chéng. lè tán yán mào chán shī lè tán yán mào chán shī, sēng wèn: rú hé shì gǔ fó xīn? shī yuē: zhōng bù dào tǔ mù wǎ lì shì. wèn:
「風箏有韻真堪聽，聽得由來曲不成。」泐潭延茂禪師泐潭延茂禪師，僧問：「如何是古佛心？」師曰：「終不道土木瓦礫是。」問：

rì luò xī shān qù, lín zhōng shì ruò hé? shī yuē: tíng qián huā shèng fā, shì nèi bù zhī chūn. wèn:
「日落西山去，林中事若何？」師曰：「庭前花盛發，室內不知春。」問：

rú hé shì bì mén zào chē? shī yuē: shī què bān māo ér. yuē:
「如何是閉門造車？」師曰：「失卻斑貓兒。」曰：

rú hé shì chū mén hé zhé? shī yuē: zuò dì dào zhǎng ān. wèn: rú hé shì hé shàng zhèng zhǔ?
「如何是出門合轍？」師曰：「坐地到長安。」問：「如何是和尚正主？」

shī yuē: huà gǔ lián chuí xiǎng, ěr pàn bù wén shēng. tóng ān cháng chá chán shī hóng zhōu fèng qī tóng ān yuàn cháng chá chán shī, sēng wèn: rú hé shì fèng qī jiā fēng? shī yuē: fèng qī wú jiā fēng. yuē:
師曰：「畫鼓連槌響，耳畔不聞聲。」同安常察禪師洪州鳳棲同安院常察禪師，僧問：「如何是鳳棲家風？」師曰：「鳳棲無家風。」曰：

jì shì fèng qī, wèi shén me wú jiā fēng? shī yuē: bù yíng bīn, bù dài kè. yuē: nèn me zé sì hǎi cān xún, dāng wèi hé shì? shī yuē: pán dìng zì yǒu páng rén shī. wèn:
「既是鳳棲，為甚麼無家風？」師曰：「不迎賓，不待客。」曰：「恁麼則四海參尋，當為何事？」師曰：「盤飣自有旁人施。」問：

rú hé shì fèng qī jìng? shī yuē: qiān fēng lián yuè xiù, wàn zhàng bù zhī chūn. yuē: rú hé shì jìng zhōng rén? shī yuē:
「如何是鳳棲境？」師曰：「千峰連岳秀，萬嶂不知春。」曰：「如何是境中人？」師曰：

gū yán yǐ shí zuò, bù xià bái yún xīn. wèn: zǔ yì jiào yì, shì tóng shì bié? shī yuē: tiě gǒu fèi shí niú, huàn rén kàn yuè sè. wèn: rú hé shì pī máo dài jiǎo dǐ rén? shī yuē:
「孤岩倚石坐，不下白雲心。」問：「祖意教意，是同是別？」師曰：「鐵狗吠石牛，幻人看月色。」問：「如何是披毛戴角底人？」師曰：

suō yī ruò lì mài huáng jīn, jǐ gè xiāng féng bù jiě huàn? wèn: xué rén wèi xiǎo shí jī, qǐ shī zhǐ shì.
「蓑衣箬笠賣黃金，幾個相逢不解喚？」問：「學人未曉時機，乞師指示。」

shī yuē:
師曰：

cān chà sōng zhú yān lóng báo, zhòng dié fēng luán yuè shàng chí. sēng nǐ jìn yǔ, shī yuē: jiàn jiǎ wèi shī, zéi shēn yǐ lù. sēng yuē: hé yě? shī yuē:
「參差松竹煙籠薄，重疊峰巒月上遲。」僧擬進語，師曰：「劍甲未施，賊身已露。」僧曰：「何也？」師曰：

jīng yáng bù jiǎn qián zhú, shuǐ mò tú kuā hǎi shàng lóng. sēng rào chán chuáng ér chū. shī yuē: bì mù shí wō niú, yī chǎng suān sè kǔ. wèn: fǎn běn hái yuán shí rú hé? shī yuē:
「精陽不剪前竹，水墨徒夸海上龍。」僧繞禪床而出。師曰：「閉目食蝸牛，一場酸澀苦。」問：「返本還源時如何？」師曰：

jiāo liáo suī tuō ké, bù miǎn bào hán zhī. wèn: rú hé shì měng lì dǐ rén? shī yuē: shí niú bù bù hǒu shēn tán, zhǐ mǎ shēng shēng huǒ zhōng jiào.
「蟭蟟雖脫殼，不免抱寒枝。」問：「如何是猛利底人？」師曰：「石牛步步吼深潭，紙馬聲聲火中叫。」

xīn dào chí xī rào shī sān zā, zhèn xī yī xià yuē: fán shèng bú dào chù, qǐng shī dào. shī míng zhǐ sān xià.
新到持錫繞師三匝，振錫一下曰：「凡聖不到處，請師道。」師鳴指三下。

sēng yuē: tóng ān jīn rì xià dé wàng qián shī hòu. shī yuē:
僧曰：「同安今日嚇得忘前失後。」師曰：

dū lí fā zú hé chù? sēng zhēn zhòng biàn chū. shī yuē: wǔ hú nà zǐ, yī xī chán rén, wèi dào tóng ān, bù fáng yí zhe. sēng huí shǒu, yuē: yuǎn wén bù rú jìn jiàn. shī yuē: tān tā yī bēi jiǔ, shī què mǎn chuán yú. wèn: rú hé shì dà méi cán kuì dǐ rén? shī yuē: lǎo sēng jiàn zuò zhè yè cì. wèn:
「闍黎發足何處？」僧珍重便出。師曰：「五湖衲子，一錫禪人，未到同安，不妨疑著。」僧回首，曰：「遠聞不如近見。」師曰：「貪他一杯酒，失卻滿船魚。」問：「如何是大沒慚愧底人？」師曰：「老僧見作這業次。」問：

rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: xī yīn wán yuè wén shēng jué, xiàng bèi léi jīng huā rù yá. wèn:
「如何是祖師西來意？」師曰：「犀因玩月紋生角，象被雷驚花入牙。」問：

rú hé shì xiàng qù dǐ rén? shī yuē:
「如何是向去底人？」師曰：

hán chán bào kū mù, qì jǐn bù huí tóu. yuē: rú hé shì què lái dǐ rén? shī yuē: huǒ lǐ lú huā xiù, féng chūn qià sì qiū. yuē:
「寒蟬抱枯木，泣盡不回頭。」曰：「如何是卻來底人？」師曰：「火里蘆花秀，逢春恰似秋。」曰：

rú hé shì bù lái bù qù dǐ rén? shī yuē: shí yáng yù shí hǔ, xiāng kàn zǎo wǎn xiū. zuò zhǔ wèn:
「如何是不來不去底人？」師曰：「石羊遇石虎，相看早晚休。」座主問：

sān shèng shí èr fēn jiào, mǒu jiǎ cū zhī, wèi shěn hé shàng shuō hé fǎ shì rén?
「三乘十二分教，某甲粗知，未審和尚說何法示人？」

shī yuē: wǒ shuō yī chéng fǎ. yuē: rú hé shì yī chéng fǎ? shī yuē: jǐ bān yún sè chū fēng dǐng, yī yàng quán shēng luò kǎn qián. yuē:
師曰：「我說一乘法。」曰：「如何是一乘法？」師曰：「幾般雲色出峰頂，一樣泉聲落檻前。」曰：

bù wèn zhè gè, rú hé shì yī chéng fǎ? shī yuē: nǐ bù fáng líng lì. wán yuè cì, wèi sēng yuē: qí zāi! qí zāi! xīng míng yuè lǎng, zú kě guān zhān, qǐ yì dào hū?
「不問這個，如何是一乘法？」師曰：「你不妨靈利。」玩月次，謂僧曰：「奇哉！奇哉！星明月朗，足可觀瞻，豈異道乎？」

sēng yuē: rú hé shì dào? shī yuē: rǔ shì dào kàn. yuē: bǐ zì wú chuāng, wù shāng zhī yě.
僧曰：「如何是道？」師曰：「汝試道看。」曰：「彼自無瘡，勿傷之也。」

shī yuē: fù jí gōng wén, bù xián gōng shī. wèn sēng:
師曰：「負笈攻文，不閒弓失。」問僧：

jìn lí hé chù? yuē: jiāng xī. shī yuē: jiāng xī fǎ dào hé sì cǐ jiān? yuē: lài yù wèn zhe mǒu jiǎ, ruò wèn bié rén, zé huò shēng yě. shī yuē:
「近離何處？」曰：「江西。」師曰：「江西法道何似此間？」曰：「賴遇問著某甲，若問別人，則禍生也。」師曰：

lǎo sēng shì lái zào cì. yuē: mǒu jiǎ bú shì yīng ér, tú yòng zhǐ tí huáng yè. shī yuē: shāng biē shù guī, shā huó yóu wǒ. wèn sēng: shén me lái?
「老僧適來造次。」曰：「某甲不是嬰兒，徒用止啼黃葉。」師曰：「傷鱉恕龜，殺活由我。」問僧：「甚麼來？」

yuē: wǔ tái. shī yuē: hái jiàn wén shū me? sēng zhǎn liǎng shǒu. shī yuē: zhǎn shǒu pō duō, wén shū shuí dǔ? yuē: qì jí shā rén. shī yuē:
曰：「五台。」師曰：「還見文殊麼？」僧展兩手。師曰：「展手頗多，文殊誰睹？」曰：「氣急殺人。」師曰：

bù dǔ yún zhōng yàn, yān zhī shā sāi hán. wèn: yuǎn qū zhàng shì, qǐ shī yī yán. shī yuē: sūn bìn mén xià, tú huà zuān guī. yuē: míng bù làng dé. shī yuē: chī chá qù! sēng biàn zhēn zhòng. shī yuē: suī dé yī chǎng róng, yuè què yī shuāng zú. shī kàn jīng cì, yǒu sēng lái wèn xùn. shī yuē:
「不睹雲中雁，焉知沙塞寒。」問：「遠趨丈室，乞師一言。」師曰：「孫臏門下，徒話鑽龜。」曰：「名不浪得。」師曰：「吃茶去！」僧便珍重。師曰：「雖得一場榮，刖卻一雙足。」師看經次，有僧來問訊。師曰：

gǔ fó jīn fú, jiē wú bié lǐ. yuē: hé shàng rú hé? shī dǎ yī zhǎng. sēng yuē: rú shì!
「古佛今佛，皆無別理。」曰：「和尚如何？」師打一掌。僧曰：「如是！

rú shì! shī yuē: zhè fēng diān hàn. yuē: jīn gǔ jiē rán.
如是！」師曰：「這風顛漢。」曰：「今古皆然。」

shī yuē: nǐ yù jiàng lóng, què féng sǐ hǔ. yuē: tóng ān shén shēng guāng cǎi. shī yuē: shǒu zhū tíng bó, fēi rǔ ér shuí? yuē: hé shàng! shī yuē:
師曰：「擬欲降龍，卻逢死虎。」曰：「同安甚生光彩。」師曰：「守株停舶，非汝而誰？」曰：「和尚！」師曰：

hú yáng wǎng chǔ, bào qū ér guī. shī wèn sēng: yǎn jiè wú guāng, rú hé dé jiàn? yuē: běi dǒu dōng zhuǎn, nán dòu xī yí. shī yuē: fū zǐ rù tài miào. yuē: yǔ me zé tóng ān mén xià, dào jué rén huāng qù yě. shī yuē: héng bào yīng hái, nǐ zhāng huáng jiǎn. shī wén què shēng, wèi zhòng yuē:
「胡羊往楚，抱屈而歸。」師問僧：「眼界無光，如何得見？」曰：「北斗東轉，南斗西移。」師曰：「夫子入太廟。」曰：「與麼則同安門下，道絕人荒去也。」師曰：「橫抱嬰孩，擬彰皇簡。」師聞鵲聲，謂眾曰：

xǐ què míng hán guì, xīn yìn shì qú chuán. sēng chū wèn yuē: hé bié? shī yuē: zhòng zhōng yǒu rén zài. yuē: tóng ān mén xià, dào jué rén huāng? shī yuē:
「喜鵲鳴寒檜，心印是渠傳。」僧出問曰：「何別？」師曰：「眾中有人在。」曰：「同安門下，道絕人荒？」師曰：

hú rén yǐn rǔ, fǎn guài liáng yī. yuē: xiū! xiū! shī yuē: lǎo hè rù kū chí, bù jiàn yú zōng jī.
「胡人飲乳，返怪良醫。」曰：「休！休！」師曰：「老鶴入枯池，不見魚蹤跡。」

lè tán kuāng wù chán shī hóng zhōu lè tán kuāng wù chán shī, sēng wèn: rú hé shì zhí jié yí lù? shī yuē: qià hǎo xiāo xī. yuē: hái tōng xiàng shàng shì yě wú? shī yuē:
泐潭匡悟禪師洪州泐潭匡悟禪師，僧問：「如何是直截一路？」師曰：「恰好消息。」曰：「還通向上事也無？」師曰：

yú cóng xià guò. wèn: yōu guān wèi dù, xìn xī bù tōng shí rú hé? shī yuē: kè lù rú tiān yuǎn, hóu mén shì hǎi shēn. wèn:
「魚從下過。」問：「幽關未度，信息不通時如何？」師曰：「客路如天遠，侯門似海深。」問：

xiāng yān fù yù, dà zhāng fǎ yán, cóng shàng zōng chéng, rú hé jǔ chàng? shī yuē: mò cuò jǔ shì rén.
「香煙馥郁，大張法筵，從上宗乘，如何舉唱？」師曰：「莫錯舉似人。」

yuē: nèn me zé zǒng yīng rú shì. shī yuē: hái shì méi jiāo shè. wèn:
曰：「恁麼則總應如是。」師曰：「還是沒交涉。」問：

liù yè fēn fāng, shī chuán hé yè? shī yuē: liù yè bù xiāng xù, huā kāi guǒ bù chéng. yuē: qǐ wú jīn rì shì? shī yuē: ruò shì jīn rì jí yǒu. yuē:
「六葉芬芳，師傳何葉？」師曰：「六葉不相續，花開果不成。」曰：「豈無今日事？」師曰：「若是今日即有。」曰：

jīn rì shì rú hé? shī yuē: yè yè lián zhī xiù, huā kāi chù chù fāng. hé shān wú yīn chán shī jí zhōu hé shān wú yīn chán shī, fú zhōu wú shì zi. qī suì cóng xuě fēng chū jiā, yī nián shòu jù.
「今日事如何？」師曰：「葉葉連枝秀，花開處處芳。」禾山無殷禪師吉州禾山無殷禪師，福州吳氏子。七歲從雪峰出家，依年受具。

yè jiǔ fēng, fēng wèn:
謁九峰，峰問：

rǔ yuǎn yuǎn ér lái, huī huī yīn gǔn suí zhòng, jiàn hé jìng jiè ér kě xiū xíng? yóu hé jìng lù ér néng chū lí? shī yuē: zhòng hūn kuò guān, máng zhě zì máng. fēng nǎi xǔ rù shì.
「汝遠遠而來，暉暉﹝音袞﹞隨眾，見何境界而可修行？由何徑路而能出離？」師曰：「重昏廓關，盲者自盲。」峰乃許入室。

hòu zhù hé shān, xué tú jì jì, zhū fāng jiàng tàn. jiāng nán lǐ shì zhào ér wèn yuē: hé shàng hé chù lái? shī yuē: hé shān lái. yuē: shān zài shén me chù? shī yuē: rén lái cháo fèng què, shān yuè bù céng yí. guó zhǔ zhòng zhī, mìng jū yáng zhōu xiáng guāng yuàn. fù qǐ rù shān, yǐ cuì yán ér qī zhǐ yān.
後住禾山，學徒濟濟，諸方降嘆。江南李氏召而問曰：「和尚何處來？」師曰：「禾山來。」曰：「山在甚麼處？」師曰：「人來朝鳳闕，山嶽不曾移。」國主重之，命居楊州祥光院。復乞入山，以翠岩而棲止焉。

shí shàng lán yì xū qí shì, mìng shī lái wǎng chǎn huà, hào chéng yuán chán shī. sēng wèn: xué rén zhà rù cóng lín, qǐ shī zhǐ shì. shī yuē: yú rǔ bù xī. wèn:
時上藍亦虛其室，命師來往闡化，號澄源禪師。僧問：「學人乍入叢林，乞師指示。」師曰：「於汝不惜。」問：

yǎng shān chā qiāo yì zhǐ rú hé? shī yuē: rǔ wèn wǒ. yuē: xuán shā tà dào qiāo yòu zuò me shēng?
「仰山插鍬意旨如何？」師曰：「汝問我。」曰：「玄沙踏倒鍬又作麼生？」

shī yuē: wǒ wèn rǔ. yuē:
師曰：「我問汝。」曰：

wèi biàn qí zōng, rú hé tǐ xī? shī yuē: tóu dà wěi jiān. wèn: zhǐ chǐ zhī jiān, wèi shén me bù dǔ shī yán? shī yuē: qiě yǔ dū lí dào yī bàn. yuē:
「未辨其宗，如何體悉？」師曰：「頭大尾尖。」問：「咫尺之間，為甚麼不睹師顏？」師曰：「且與闍黎道一半。」曰：

wèi shén me bù quán dào? shī yuē: jǐn fǎ wú mín. yuē: bù pà wú mín, qǐng shī jǐn fǎ.
「為甚麼不全道？」師曰：「盡法無民。」曰：「不怕無民，請師盡法。」

shī yuē: tuī dǎo hé shān yě! wèn: xí xué wèi zhī wén, jué xué wèi zhī lín, guò cǐ èr zhě, wèi zhī zhēn guò. rú hé shì zhēn guò? shī yuē:
師曰：「推倒禾山也！」問：「習學謂之聞，絕學謂之鄰，過此二者，謂之真過。如何是真過？」師曰：

hé shān jiě dǎ gǔ. yuē: rú hé shì zhēn dì? shī yuē: hé shān jiě dǎ gǔ.
「禾山解打鼓。」曰：「如何是真諦？」師曰：「禾山解打鼓。」

wèn: jí xīn jí fó zé bù wèn, rú hé shì fēi xīn fēi fú? shī yuē: hé shān jiě dǎ gǔ. yuē:
問：「即心即佛則不問，如何是非心非佛？」師曰：「禾山解打鼓。」曰：

rú hé shì xiàng shàng shì? shī yuē:
「如何是向上事？」師曰：

hé shān jiě dǎ gǔ. wèn: wàn fǎ qí xìng shí rú hé? shī yuē: hé shān jiě dǎ gǔ. wèn:
「禾山解打鼓。」問：「萬法齊興時如何？」師曰：「禾山解打鼓。」問：

rú hé shì gǔ fó xīn? shī yuē: shì jiè bēng xiàn. yuē:
「如何是古佛心？」師曰：「世界崩陷。」曰：

wèi shén rú cǐ? shī yuē: níng wú wǒ shēn. wèn: zūn zhě bō méi jī mù, shì yù wáng shí rú hé? shī yuē: jí jīn yě nèn me. yuē:
「為甚如此？」師曰：「寧無我身。」問：「尊者撥眉擊目，視育王時如何？」師曰：「即今也恁麼。」曰：

xué rén rú hé lǐng huì? shī yuē: mò fēi mó lì zhī shān. wèn: mó ní bǎo diàn yǒu sì jiǎo, yī jiǎo cháng lù, rú hé shì lòu dǐ jiǎo? shī jǔ shǒu yuē: rǔ dǎ wǒ.
「學人如何領會？」師曰：「莫非摩利支山。」問：「摩尼寶殿有四角，一角常露，如何是露底角？」師舉手曰：「汝打我。」

fù yuē: rǔ hái huì me? yuē: bù huì. shī yuē: rǔ zhēng jiě dǎ dé wǒ? wèn: rú hé shì xī lái yì? shī yuē: pū pò zhe. wèn:
復曰：「汝還會麼？」曰：「不會。」師曰：「汝爭解打得我？」問：「如何是西來意？」師曰：「撲破著。」問：

yǐ zài hóng lú, qǐng shī pēng liàn. shī yuē: chuí xià chéng qì. yuē: nèn me zé pēng liàn qù yě!
「已在紅爐，請師烹煉。」師曰：「槌下成器。」曰：「恁麼則烹煉去也！」

shī yuē: chí zhōu hé shàng. wèn:
師曰：「池州和尚。」問：

sì bì dǎ hé, zhōng jiān chǎn cǎo. hé shàng fù ā nà tóu? shī yuē: shén me chù bù fù. yuē: nèn me zé tóng yú zhòng qù yě. shī yuē: xiǎo shī dì zǐ.
「四壁打禾，中間鏟草。和尚赴阿那頭？」師曰：「甚麼處不赴。」曰：「恁麼則同於眾去也。」師曰：「小師弟子。」

jiàn lóng yuán nián èr yuè shì wēi jí, sān yuè èr rì cí zhòng, nǎi yuē: hòu lái xué zhě wèi shí hé shān, jí jīn shí qǔ. zhēn zhòng! yán qì ér jì. shì fǎ xìng chán shī. lè tán shān móu chán shī hóng zhōu lè tán móu chán shī, sēng wèn: rú hé shì xué rén zhe lì chù? shī yuē: zhèng shì zhe lì chù. shàng táng, sēng wèn:
建隆元年二月示微疾，三月二日辭眾，乃曰：「後來學者未識禾山，即今識取。珍重！」言訖而寂。諡法性禪師。泐潭山牟禪師洪州泐潭牟禪師，僧問：「如何是學人著力處？」師曰：「正是著力處。」上堂，僧問：

bǎi zhàng juǎn xí yì zhǐ rú hé? shī yuē: zhēn zhòng! biàn xià zuò.
「百丈卷席意旨如何？」師曰：「珍重！」便下座。

yǒng quán xīn chán shī fǎ sì liù tōng yuàn shào chán shī tái zhōu liù tōng yuàn shào chán shī, yī rì, yǒng quán wèn: shén me chù qù lái? shī yuē: shāo shē lái. quán yuē: huǒ hòu shì zuò me shēng? shī yuē: tiě shé zuān bù rù. zhù hòu, sēng wèn: bù chū yān hóu chún wěn shì rú hé? shī yuē: dài rǔ yī jué duàn jīn zi shān, wǒ yì bù xiàng rǔ dào. wèn:
湧泉欣禪師法嗣六通院紹禪師台州六通院紹禪師，一日，湧泉問：「甚麼處去來？」師曰：「燒畬來。」泉曰：「火後事作麼生？」師曰：「鐵蛇鑽不入。」住後，僧問：「不出咽喉唇吻事如何？」師曰：「待汝一钁斷巾子山，我亦不向汝道。」問：

nán shān yǒu yī dú shé, rú hé jìn dé? shī yuē: fēi dàn dū lí, qiān shèng yì jìn bù dé. rén wèn:
「南山有一毒蛇，如何近得？」師曰：「非但闍黎，千聖亦近不得。」人問：

chéng wén nán fāng yǒu yī jiàn huà, rú hé shì yī jiàn? shī yuē: bù dāng fēng. yuē: tóu luò yòu zuò me shēng? shī yuē: wǒ dào bù dāng fēng, yǒu shèn me tóu? qí rén lǐ xiè ér qù. wèn:
「承聞南方有一劍話，如何是一劍？」師曰：「不當鋒。」曰：「頭落又作麼生？」師曰：「我道不當鋒，有甚麼頭？」其人禮謝而去。問：

fù mǔ wèi shēng shí, nà rén hé chù lì? shī yuē: guà zhào wèi xìng, sūn bìn shī suàn. wèn: rú hé shì dà qiān dǐng? shī yuē: bù yǔ zhòng fēng qí.
「父母未生時，那人何處立？」師曰：「卦兆未興，孫臏失筭。」問：「如何是大千頂？」師曰：「不與眾峰齊。」

shī xiū xià, rù tiān tāi shān huá dǐng fēng huì jī, mò zhī suǒ zhōng.
師休夏，入天台山華頂峰晦跡，莫知所終。

yún gài yuán chán shī fǎ sì yún gài zhì hǎn chán shī tán zhōu yún gài shān zhì hǎn chán shī, sēng wèn: rú hé shì xū mí dǐng shàng làng tāo tiān? shī yuē: wén shū zhèng zuò nào. yuē:
雲蓋元禪師法嗣雲蓋智罕禪師潭州雲蓋山志罕禪師，僧問：「如何是須彌頂上浪滔天？」師曰：「文殊正作鬧。」曰：

rú hé shì zhèng wèi zhōng shì? shī yuē: bù xiàng jī qián zhǎn dà bēi. wèn: rú hé shì nà biān rén?
「如何是正位中事？」師曰：「不向機前展大悲。」問：「如何是那邊人？」

shī yuē: fēng qián bù lù yǐng, jù hòu mì wú zōng.
師曰：「鋒前不露影，句後覓無蹤。」

xīn luó wò lóng chán shī xīn luó guó wò lóng chán shī, sēng wèn: rú hé shì dà rén xiāng? shī yuē: zǐ luó zhàng lǐ bù chuí shǒu. yuē: wèi shén me bù chuí shǒu. shī yuē:
新羅臥龍禪師新羅國臥龍禪師，僧問：「如何是大人相？」師曰：「紫羅帳里不垂手。」曰：「為甚麼不垂手。」師曰：

bù zūn guì. wèn: shí èr shí zhōng rú hé yòng xīn? shī yuē: hú sūn chī máo chóng. wèn:
「不尊貴。」問：「十二時中如何用心？」師曰：「猢猻吃毛蟲。」問：

rú hé shì tán zhòng yì? shī yuē:
「如何是潭中意？」師曰：

sī lún chuí bú dào, pán xī mán fàng gōu. yuē: rú hé shì tán wài shì? shī yuē: rì lǐ jīn niǎo jiào, chán zhōng yù tù jīng.
「絲綸垂不到，磻溪謾放鈎。」曰：「如何是潭外事？」師曰：「日裡金鳥叫，蟾中玉兔驚。」

tiān tāi shān dēng chán shī péng zhōu tiān tāi dēng chán shī, sēng wèn:
天台山燈禪師彭州天台燈禪師，僧問：