qī fó gǔ fó yīng shì, mián lì wú qióng, bù kě yǐ zhōu zhī ér xī shù yě. jìn gù tán xián jié yǒu qiān rú lái. jì yú shì jiā, dàn jì qī fó. àn zhǎng ā hán jīng yún: qī fó jīng jìn lì, fàng guāng miè àn míng. gè gè zuò shù xià, yú zhōng chéng zhèng jué. yòu màn shū shì lì wèi qī fó zǔ shī, jīn huá shàn huì dà shì dēng sōng shān dǐng háng dào, gǎn qī fó yǐn qián, wéi mó jiē hòu. jīn zhī zhuàn shù, duàn zì qī fó ér xià.
七佛古佛應世,綿歷無窮,不可以周知而悉數也。近故譚賢劫有千如來。暨於釋迦,但紀七佛。按長阿含經云:「七佛精進力,放光滅暗冥。各各坐樹下,於中成正覺。」又曼殊室利為七佛祖師,金華善慧大士登松山頂行道,感七佛引前,維摩接後。今之撰述,斷自七佛而下。
pí pó shī fú pí pó shī fú. guò qù zhuāng yán jié, dì jiǔ bǎi jiǔ shí bā zūn. jì yuē: shēn cóng wú xiāng zhòng shòu shēng, yóu rú huàn chū zhū xíng xiàng. huàn rén xīn shí běn lái wú, zuì fú jiē kōng wú suǒ zhù. zhǎng ā hán jīng yún:
毗婆尸佛毗婆尸佛。﹝過去莊嚴劫,第九百九十八尊。﹞偈曰:「身從無相中受生,猶如幻出諸形象。幻人心識本來無,罪福皆空無所住。」長阿含經云:
rén shòu bā wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng shā lì, xìng jū lì ruò. fù pán tóu, mǔ pán tóu pó tí. jū bān tóu pó tí chéng. zuò bō bō luó shù xià, shuō fǎ sān huì, dù rén sān shí sì wàn bā qiān. shén zú èr: yī míng qiān chá, èr míng tí shě. shì zhě wú yōu zi fāng yīng.
「人壽八萬歲時,此佛出世。種剎利,姓拘利若。父槃頭,母槃頭婆提。居般頭婆提城。坐波波羅樹下,說法三會,度人三十四萬八千。」神足二:一名騫茶,二名提舍。侍者無憂子方膺。
shī qì fú shī qì fú. zhuāng yán jié, dì jiǔ bǎi jiǔ shí jiǔ zūn. jì yuē: qǐ zhū shàn fǎ běn shì huàn, zào zhū è yè yì shì huàn. shēn rú jù mò xīn rú fēng, huàn chū wú gēn wú shí xìng. zhǎng ā hán jīng yún: rén shòu qī wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng shā lì, xìng jū lì ruò. fù míng xiāng, mǔ guāng yào. jū guāng xiāng chéng. zuò fēn tuó lì shù xià, shuō fǎ sān huì, dù rén èr shí wǔ wàn. shén zú èr: yī míng ā pí fú, èr míng pó pó. shì zhě rěn háng zǐ wú liàng.
尸棄佛尸棄佛。﹝莊嚴劫,第九百九十九尊。﹞偈曰:「起諸善法本是幻,造諸惡業亦是幻。身如聚沫心如風,幻出無根無實性。」長阿含經云:「人壽七萬歲時,此佛出世。」種剎利,姓拘利若。父明相,母光耀。居光相城。坐分陀利樹下,說法三會,度人二十五萬。神足二:一名阿毗浮,二名婆婆。侍者忍行子無量。
pí shě fú fú pí shě fú fú. zhuāng yán jié, dì yī qiān zūn. jì yuē: jiǎ jiè sì dà yǐ wèi shēn, xīn běn wú shēng yīn jìng yǒu. qián jìng ruò wú xīn yì wú, zuì fú rú huàn qǐ yì miè. zhǎng ā hán jīng yún: rén shòu liù wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng shā lì, xìng jū lì ruò. fù shàn dēng, mǔ chēng jiè. jū wú yù chéng. zuò pó luó shù xià, shuō fǎ èr huì, dù rén yī shí sān wàn. shén zú èr: yī fú yóu, èr yù duō mó. shì zhě jì miè zi miào jué.
毗舍浮佛毗舍浮佛。﹝莊嚴劫,第一千尊。﹞偈曰:「假借四大以為身,心本無生因境有。前境若無心亦無,罪福如幻起亦滅。」長阿含經云:「人壽六萬歲時,此佛出世。」種剎利,姓拘利若。父善燈,母稱戒。居無喻城。坐婆羅樹下,說法二會,度人一十三萬。神足二:一扶游,二郁多摩。侍者寂滅子妙覺。
jū liú sūn fú jū liú sūn fú. jiàn zài xián jié, dì yī zūn. jì yuē: jiàn shēn wú shí shì fú shēn, le xīn rú huàn shì fú huàn. liǎo de shēn xīn běn xìng kōng, sī rén yǔ fú hé shū bié? zhǎng ā hán jīng yún: rén shòu sì wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng pó luó mén, xìng jiā yè. fù lǐ dé, mǔ shàn zhī. jū ān hé chéng. zuò shī lì shā shù xià, shuō fǎ yī huì. dù rén sì wàn. shén zú èr: yī sà ní, èr pí lóu. shì zhě shàn jué zi shàng shèng.
拘留孫佛拘留孫佛。﹝見在賢劫,第一尊。﹞偈曰:「見身無實是佛身,了心如幻是佛幻。了得身心本性空,斯人與佛何殊別?」長阿含經云:「人壽四萬歲時,此佛出世。」種婆羅門,姓迦葉。父禮得,母善枝。居安和城。坐尸利沙樹下,說法一會。度人四萬。神足二:一薩尼,二毗樓。侍者善覺子上勝。
jū nà hán mù ní fú jū nà hán mù ní fú. xián jié, dì èr zūn. jì yuē: fú bù jiàn shēn zhī shì fú, ruò shí yǒu zhī bié wú fú. zhì zhě néng zhī zuì xìng kōng, tǎn rán bù bù yú shēng sǐ. zhǎng ā hán jīng yún: rén shòu sān wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng pó luó mén, xìng jiā yè. fù dà dé, mǔ shàn shèng. jū qīng jìng chéng. zuò wū zàn pó luó mén shù xià, shuō fǎ yī huì, dù rén sān wàn. shén zú èr: yī shū pán nà, èr yù duō lóu. shì zhě ān hé zi dǎo shī.
拘那含牟尼佛拘那含牟尼佛。﹝賢劫,第二尊。﹞偈曰:「佛不見身知是佛,若實有知別無佛。智者能知罪性空,坦然不怖於生死。」長阿含經云:「人壽三萬歲時,此佛出世。」種婆羅門,姓迦葉。父大德,母善勝。居清淨城。坐烏暫婆羅門樹下,說法一會,度人三萬。神足二:一舒槃那,二郁多樓。侍者安和子導師。
jiā yè fú jiā yè fú. xián jié, dì sān zūn. jì yuē: yī qiè zhòng shēng xìng qīng jìng, cóng běn wú shēng wú kě miè. jí cǐ shēn xīn shì huàn shēng, huàn huà zhī zhōng wú zuì fú. zhǎng ā hán jīng yún: rén shòu èr wàn suì shí, cǐ fó chū shì. zhǒng pó luó mén, xìng jiā yè. fù fàn dé, mǔ cái zhǔ. jū bō luó nài chéng. zuò ní jū lǜ shù xià, shuō fǎ yī huì, dù rén èr wàn. shén zú èr: yī tí shě, èr pó luó pó. shì zhě shàn yǒu zǐ jí jūn.
迦葉佛迦葉佛。﹝賢劫,第三尊。﹞偈曰:「一切眾生性清淨,從本無生無可滅。即此身心是幻生,幻化之中無罪福。」長阿含經云:「人壽二萬歲時,此佛出世。」種婆羅門,姓迦葉。父梵德,母財主。居波羅奈城。坐尼拘律樹下,說法一會,度人二萬。神足二:一提舍,二婆羅婆。侍者善友子集軍。
shì jiā mù ní fú shì jiā mù ní fú. xián jié, dì sì zūn. xìng shā lì, fù jìng fàn tiān, mǔ dà qīng jìng miào wèi. dēng bǔ chù, shēng dōu shuài tiān shàng, míng yuē shèng shàn tiān rén, yì míng hù míng dà shì. dù zhū tiān zhòng, shuō bǔ chù xíng, yú shí fāng jiè zhōng, xiàn shēn shuō fǎ. pǔ yào jīng yún: fú chū shēng shā lì wáng jiā, fàng dà zhì guāng míng, zhào shí fāng shì jiè. dì yǒng jīn lián huá, zì rán pěng shuāng zú. dōng xī jí nán běi, gè xíng yú qī bù. fēn shǒu zhǐ tiān dì, zuò shī zi hǒu shēng. shàng xià jí sì wéi, wú néng zūn wǒ zhě. jí zhōu zhāo wáng èr shí sì nián jiǎ yín suì sì yuè bā rì yě.
釋迦牟尼佛釋迦牟尼佛。﹝賢劫,第四尊。﹞姓剎利,父淨飯天,母大清淨妙位。登補處,生兜率天上,名曰勝善天人,亦名護明大士。度諸天眾,說補處行,於十方界中,現身說法。普曜經云:「佛初生剎利王家,放大智光明,照十方世界。地涌金蓮華,自然捧雙足。東西及南北,各行於七步。分手指天地,作師子吼聲。上下及四維,無能尊我者。」即周昭王二十四年甲寅歲四月八日也。
zhì sì shí èr nián èr yuè bā rì, nián shí jiǔ, yù qiú chū jiā ér zì niàn yán: dāng fù hé yù?
至四十二年二月八日,年十九,欲求出家而自念言:「當復何遇?」
jí yú sì mén yóu guān, jiàn sì děng shì, xīn yǒu bēi xǐ ér zuò sī wéi, cǐ lǎo bìng sǐ, zhōng kě yàn lí.
即於四門游觀,見四等事,心有悲喜而作思維,此老、病、死,終可厭離。
yú shì yè zi shí, yǒu yì tiān rén míng yuē jìng jū, yú chuāng yǒu zhōng chā shǒu bái yán: chū jiā shí zhì, kě qù yǐ.
於是夜子時,有一天人名曰淨居,於窗牖中叉手白言:「出家時至,可去矣。」
tài zǐ wén yǐ, xīn shēng huān xǐ, jí yú chéng ér qù, yú tán tè shān zhōng xiū dào. shǐ yú ā lán jiā lán chù sān nián, xué bù yòng chù dìng, zhī fēi biàn shě. fù zhì yù tóu lán fú chù sān nián, xué fēi fēi xiǎng dìng, zhī fēi yì shě. yòu zhì xiàng tóu shān, tóng zhū wài dào rì shí má mài, jīng yú liù nián. gù jīng yún: yǐ wú xīn yì wú shòu xíng, ér xī cuī fú zhū wài dào. xiān lì shì xié fǎ, shì zhū fāng biàn, fā zhū yì jiàn, lìng zhì pú tí. gù pǔ jí jīng yún: pú sà yú èr yuè bā rì, míng xīng chū shí chéng dào, hào tiān rén shī, shí nián sān shí yǐ. jí mù wáng sān nián guǐ wèi suì yě. jì ér yú lù yě yuàn zhōng wèi jiāo chén rú děng wǔ rén zhuǎn sì dì fǎ lún ér zhèng dào guǒ. shuō fǎ zhù shì sì shí jiǔ nián, hòu gào dì zǐ mó hē jiā yè: wú yǐ qīng jìng fǎ yǎn niè pán miào xīn shí xiāng wú xiāng wēi miào zhèng fǎ, jiāng fù yú rǔ, rǔ dāng hù chí. bìng chì ā nán: fù èr chuán huà, wú lìng duàn jué. ér shuō jì yuē: fǎ běn fǎ wú fǎ, wú fǎ fǎ yì fǎ. jīn fù wú fǎ shí, fǎ fǎ hé céng fǎ? ěr shí shì zūn shuō cǐ jì yǐ, fù gào jiā yè: wú jiāng jīn lǚ sēng jiā lí yī chuán fù yú rǔ, zhuǎn shòu bǔ chù, zhì cí shì fó chū shì, wù lìng xiǔ huài. jiā yè wén jì, tóu miàn lǐ zú yuē: shàn zāi! shàn zāi! wǒ dāng yī chì, gōng shùn fú gù. ěr shí shì zūn zhì jū shī nà chéng, gào zhū dà zhòng: wú jīn bèi tòng, yù rù niè pán. jí wǎng xī lián hé cè, suō luó shuāng shù xià, yòu gǔ lèi zú, pō rán yàn jì. fù cóng guān qǐ, wèi mǔ shuō fǎ. tè shì shuāng zú huà pó qí, bìng shuō wú cháng jì yuē: zhū xíng wú cháng, shì shēng miè fǎ. shēng miè miè yǐ, jì miè wèi lè. shí zhū dì zǐ jí yǐ xiāng xīn jìng chá pí zhī, jìn hòu jīn guān rú gù.
太子聞已,心生歡喜,即逾城而去,於檀特山中修道。始於阿藍迦藍處三年,學不用處定,知非便舍。復至郁頭藍弗處三年,學非非想定,知非亦舍。又至象頭山,同諸外道日食麻麥,經於六年。故經云:「以無心意、無受行,而悉摧伏諸外道。」先歷試邪法,示諸方便,發諸異見,令至菩提。故普集經云:「菩薩於二月八日,明星出時成道,號天人師,時年三十矣。」即穆王三年癸未歲也。既而於鹿野苑中為憍陳如等五人轉四諦法輪而證道果。說法住世四十九年,後告弟子摩訶迦葉:「吾以清淨法眼、涅槃妙心、實相無相、微妙正法,將付於汝,汝當護持。」並敕阿難:「副貳傳化,無令斷絕。」而說偈曰:「法本法無法,無法法亦法。今付無法時,法法何曾法?」爾時世尊說此偈已,復告迦葉:「吾將金縷僧伽梨衣傳付於汝,轉授補處,至慈氏佛出世,勿令朽壞。」迦葉聞偈,頭面禮足曰:「善哉!善哉!我當依敕,恭順佛故。」爾時世尊至拘屍那城,告諸大眾:「吾今背痛,欲入涅槃。」即往熙連河側,娑羅雙樹下,右股累足,泊然宴寂。復從棺起,為母說法。特示雙足化婆耆,並說無常偈曰:「諸行無常,是生滅法。生滅滅已,寂滅為樂。」時諸弟子即以香薪競茶毗之,燼後金棺如故。
ěr shí dà zhòng jí yú fú qián, yǐ jì zàn yuē: fán sú zhū měng chì, hé néng zhì huǒ ruò, qǐng zūn sān mèi huǒ, dū wéi jīn sè shēn. ěr shí quán guān zuò ér jǔ, gāo qī duō luó shù, wǎng fǎn kōng zhōng, huà huǒ sān mèi. xū yú huī shēng, dé shè lì bā hú sì dòu. jí mù wáng wǔ shí èr nián rén shēn suì èr yuè shí wǔ rì yě. zì shì zūn miè hòu yī qiān yī shí qī nián, jiào zhì zhōng xià, jí hòu hàn yǒng píng shí nián wù chén suì yě.
爾時大眾即於佛前,以偈贊曰:「凡俗諸猛熾,何能致火爇,請尊三昧火,闍維金色身。」爾時全棺座而舉,高七多羅樹,往返空中,化火三昧。須臾灰生,得舍利八斛四斗。即穆王五十二年壬申歲二月十五日也。自世尊滅後一千一十七年,教至中夏,即後漢永平十年戊辰歲也。
shì zūn cái shēng xià, nǎi yī shǒu zhǐ tiān, yī shǒu zhǐ dì, zhōu xíng qī bù, mù gù sì fāng yuē: tiān shàng tiān xià, wéi wú dú zūn. shì zūn yī rì shēng zuò, dà zhòng jí dìng. wén shū bái chuí yuē: dì guān fǎ wáng fǎ, fǎ wáng fǎ rú shì. shì zūn biàn xià zuò. shì zūn yī rì shēng zuò, mò rán ér zuò. ā nán bái chuí yuē: qǐng shì zūn shuō fǎ. shì zūn yún: huì zhōng yǒu èr bǐ qiū fàn lǜ xíng, wǒ gù bù shuō fǎ. ā nán yǐ tā xīn tōng guān shì bǐ qiū, suì nǎi qiǎn chū. shì zūn hái fù mò rán. ā nán yòu yuē: shì lái wèi èr bǐ qiū fàn lǜ, shì èr bǐ qiū yǐ qiǎn chū, shì zūn hé bù shuō fǎ? shì zūn yuē: wú shì bù wèi èr chéng shēng wén rén shuō fǎ. biàn xià zuò. shì zūn yī rì shēng zuò, dà zhòng jí dìng. jiā yè bái chuí yuē: shì zūn shuō fǎ jìng. shì zūn biàn xià zuò. shì zūn jiǔ shí rì zài dāo lì tiān, wèi mǔ shuō fǎ, jí cí tiān jiè ér xià, shí sì zhòng bā bù, jù wǎng kōng jiè fèng yíng. yǒu lián huā sè bǐ qiū ní zuò niàn yún:
世尊才生下,乃一手指天,一手指地,周行七步,目顧四方曰:「天上天下,唯吾獨尊。」世尊一日升座,大眾集定。文殊白椎曰:「諦觀法王法,法王法如是。」世尊便下座。世尊一日升座,默然而坐。阿難白椎曰:「請世尊說法。」世尊云:「會中有二比丘犯律行,我故不說法。」阿難以他心通觀是比丘,遂乃遣出。世尊還復默然。阿難又曰:「適來為二比丘犯律,是二比丘已遣出,世尊何不說法?」世尊曰:「吾誓不為二乘聲聞人說法。」便下座。世尊一日升座,大眾集定。迦葉白椎曰:「世尊說法竟。」世尊便下座。世尊九十日在忉利天,為母說法,及辭天界而下,時四眾八部,俱往空界奉迎。有蓮花色比丘尼作念云:
wǒ shì ní shēn, bì jū dà sēng hòu jiàn fú. bù rú yòng shén lì biàn zuò zhuǎn lún shèng wáng, qiān zi wéi rào, zuì chū jiàn fú. guǒ mǎn qí yuàn. shì zūn cái jiàn, nǎi hē yún: lián huā sè bǐ qiū ní, rǔ hé dé yuè dà sēng jiàn wú? rǔ suī jiàn wú sè shēn, qiě bù jiàn wú fǎ shēn. xū pú tí yán zhōng yàn zuò, què jiàn wú fǎ shēn. shì zūn xī yīn wén shū zhì zhū fú jí chù, zhí zhū fú gè hái běn chù, wéi yǒu yī nǚ rén jìn bǐ fú zuò, rù yú sān mèi. wén shū nǎi bái fó yún: hé cǐ rén dé jìn fú zuò, ér wǒ bù dé? fú gào wén shū: rǔ dàn jué cǐ nǚ lìng cóng sān mèi qǐ, rǔ zì wèn zhī. wén shū rào nǚ rén sān zā, míng zhǐ yī xià, nǎi tuō zhì fàn tiān, jǐn qí shén lì ér bù néng chū. shì zūn yuē: jiǎ shǐ bǎi qiān wàn wén shū, chū cǐ nǚ rén dìng bù dé. xià fāng jīng guò sì shí èr héng hé shā guó tǔ, yǒu wǎng míng pú sà chū cǐ nǚ rén dìng. xū yú, wǎng míng dà shì cóng dì yǒng chū, zuò lǐ shì zūn. shì zūn chì wǎng míng chū, wǎng míng què zhì nǚ zǐ qián, míng zhǐ yī xià, nǚ zǐ yú shì cóng dìng ér chū. shì zūn yīn bō sī nì wáng wèn:
「我是尼身,必居大僧後見佛。不如用神力變作轉輪聖王,千子圍繞,最初見佛。」果滿其願。世尊才見,乃訶云:「蓮花色比丘尼,汝何得越大僧見吾?汝雖見吾色身,且不見吾法身。須菩提岩中宴坐,卻見吾法身。」世尊昔因文殊至諸佛集處,值諸佛各還本處,唯有一女人近彼佛坐,入於三昧。文殊乃白佛云:「何此人得近佛坐,而我不得?」佛告文殊:「汝但覺此女令從三昧起,汝自問之。」文殊繞女人三匝,鳴指一下,乃托至梵天,盡其神力而不能出。世尊曰:「假使百千萬文殊,出此女人定不得。下方經過四十二恆河沙國土,有罔明菩薩出此女人定。」須臾,罔明大士從地湧出,作禮世尊。世尊敕罔明出,罔明卻至女子前,鳴指一下,女子於是從定而出。世尊因波斯匿王問:
shèng yì dì zhōng yǒu shì sú dì fǒu? ruò yán wú, zhì bù yīng èr. ruò yán yǒu, zhì bù yīng yī. yī èr zhī yì, qí yì yún hé? fú yán: dài wáng! rǔ yú guò qù lóng guāng fó fǎ zhōng céng wèn cǐ yì, wǒ jīn wú shuō, rǔ jīn wú tīng. wú shuō wú tīng, shì míng wèi yī yì èr yì. shì zūn yī rì jiàn wén shū zài mén wài lì, nǎi yuē: wén shū! wén shū!
「勝義諦中有世俗諦否?若言無,智不應二。若言有,智不應一。一二之義,其義云何?」佛言:「大王!汝於過去龍光佛法中曾問此義,我今無說,汝今無聽。無說無聽,是名為一義二義。」世尊一日見文殊在門外立,乃曰:「文殊!文殊!
hé bù rù mén lái? wén shū yuē: wǒ bù jiàn yī fǎ zài mén wài, hé yǐ jiào wǒ rù mén. shì zūn yī rì zuò cì, jiàn èr rén shēng zhū guò, nǎi wèn: zhè gè shì shèn me? yuē: fú jù yī qiè zhì, zhū zi yě bù shí! shì zūn yuē: yě xū wèn guò. shì zūn yīn yǒu yì xué wèn: zhū fǎ shì cháng xié? shì zūn bù duì. yòu wèn:
何不入門來?」文殊曰:「我不見一法在門外,何以教我入門。」世尊一日坐次,見二人升豬過,乃問:「這個是甚麼?」曰:「佛具一切智,豬子也不識!」世尊曰:「也須問過。」世尊因有異學問:「諸法是常邪?」世尊不對。又問:
zhū fǎ shì wú cháng xié? yì bù duì. yì xué yuē: shì zūn jù yī qiè zhì, hé bù duì wǒ? shì zūn yuē:
「諸法是無常邪?」亦不對。異學曰:「世尊具一切智,何不對我?」世尊曰:
rǔ zhī suǒ wèn, jiē wèi xì lùn. shì zūn yī rì shì suí sè mó ní zhū, wèn wǔ fāng tiān wáng: cǐ zhū ér zuò hé sè? shí wǔ fāng tiān wáng hù shuō yì sè. shì zūn fù cáng zhū rù xiù, què tái shǒu yuē: cǐ zhū zuò hé sè? tiān wáng yuē: fó shǒu zhōng wú zhū, hé chù yǒu sè? shì zūn tàn yuē: rǔ hé mí dào zhī shén!
「汝之所問,皆為戲論。」世尊一日示隨色摩尼珠,問五方天王:「此珠而作何色?」時五方天王互說異色。世尊復藏珠入袖,卻抬手曰:「此珠作何色?」天王曰:「佛手中無珠,何處有色?」世尊嘆曰:「汝何迷倒之甚!
wú jiāng shì zhū shì zhī, biàn gè qiáng shuō yǒu qīng huáng chì bái sè wú jiāng zhēn zhū shì zhī, biàn zǒng bù zhī.
吾將世珠示之,便各強說有青、黃、赤、白色;吾將真珠示之,便總不知。」
shí wǔ fāng tiān wáng xī jiē wù tōng. shì zūn yīn gān tà pó wáng xiàn lè, qí shí shān hé dà dì jǐn zuò qín shēng. jiā yè qǐ zuò wǔ, wáng wèn: jiā yè qǐ bú shì ā luó hàn, zhū lòu yǐ jǐn, hé gèng yǒu yú xí? fú yuē: shí wú yú xí, mò bàng fǎ yě. wáng yòu fǔ qín sān biàn, jiā yè yì sān dù zuò wǔ. wáng yuē: jiā yè zuò wǔ, qǐ bú shì?
時五方天王悉皆悟通。世尊因乾闥婆王獻樂,其時山河大地盡作琴聲。迦葉起作舞,王問:「迦葉豈不是阿羅漢,諸漏已盡,何更有餘習?」佛曰:「實無餘習,莫謗法也。」王又撫琴三遍,迦葉亦三度作舞。王曰:「迦葉作舞,豈不是?」
fú yuē: shí bù céng zuò wǔ! wáng yuē: shì zūn hé dé wàng yǔ? fú yuē: bù wàng yǔ. rǔ fǔ qín, shān hé dà dì mù shí jǐn zuò qín shēng, qǐ bú shì? wáng yuē: shì. fú yuē: jiā yè yì fù rú shì. suǒ yǐ shí bù céng zuò wǔ. wáng nǎi xìn shòu.
佛曰:「實不曾作舞!」王曰:「世尊何得妄語?」佛曰:「不妄語。汝撫琴,山河大地木石盡作琴聲,豈不是?」王曰:「是。」佛曰:「迦葉亦復如是。所以實不曾作舞。」王乃信受。
shì zūn yīn wài dào wèn: zuó rì shuō hé fǎ? yuē: shuō dìng fǎ. wài dào yuē: jīn rì shuō hé fǎ? yuē: bù dìng fǎ. wài dào yuē: zuó rì shuō dìng fǎ, jīn rì hé shuō bù dìng fǎ? shì zūn yuē: zuó rì dìng, jīn rì bù dìng. shì zūn yīn wǔ tòng xiān rén wèn: shì zūn yǒu liù tōng, wǒ yǒu wǔ tòng. rú hé shì nà yī tòng? fú zhào wǔ tòng xiān rén, wǔ tòng yīng nuò. fú yuē: nà yī tòng, nǐ wèn wǒ. shì zūn yīn pǔ yǎn pú sà yù jiàn pǔ xián, bù kě dé jiàn, nǎi zhì sān dù rù dìng, biàn guān sān qiān dà qiān shì jiè, mì pǔ xián bù kě dé jiàn, ér lái bái fó. fú yuē: rǔ dàn yú jìng sān mèi zhōng qǐ yī niàn, biàn jiàn pǔ xián. pǔ yǎn yú shì cái qǐ yī niàn, biàn jiàn pǔ xián, xiàng kōng zhōng chéng liù yá bái xiàng. shì zūn yīn zì zì rì wén shū sān chù guò xià. jiā yè yù bái chuí bìn chū, cái niān chuí, nǎi jiàn bǎi qiān wàn yì wén shū. jiā yè jǐn qí shén lì, chuí bù néng jǔ. shì zūn suì wèn jiā yè: rǔ nǐ bìn nà gè wén shū? jiā yè wú duì. shì zūn yīn zhǎng zhǎo fàn zhì suǒ lùn yì, yù yuē yuē: wǒ yì ruò duò, wǒ zì zhǎn shǒu. shì zūn yuē: rǔ yì yǐ hé wèi zōng? zhì yuē: wǒ yǐ yī qiè bù shòu wèi zōng. shì zūn yuē:
世尊因外道問:「昨日說何法?」曰:「說定法。」外道曰:「今日說何法?」曰:「不定法。」外道曰:「昨日說定法,今日何說不定法?」世尊曰:「昨日定,今日不定。」世尊因五通仙人問:「世尊有六通,我有五通。如何是那一通?」佛召五通仙人,五通應諾。佛曰:「那一通,你問我。」世尊因普眼菩薩欲見普賢,不可得見,乃至三度入定,遍觀三千大千世界,覓普賢不可得見,而來白佛。佛曰:「汝但於靜三昧中起一念,便見普賢。」普眼於是才起一念,便見普賢,向空中乘六牙白象。世尊因自恣日文殊三處過夏。迦葉欲白椎擯出,才拈椎,乃見百千萬億文殊。迦葉盡其神力,椎不能舉。世尊遂問迦葉:「汝擬擯那個文殊?」迦葉無對。世尊因長爪梵志索論義,預約曰:「我義若墮,我自斬首。」世尊曰:「汝義以何為宗?」志曰:「我以一切不受為宗。」世尊曰:
shì jiàn shòu fǒu? zhì fú xiù ér qù. xíng zhì zhōng lù, nǎi shěng. wèi dì zǐ yuē: wǒ dāng huí qù, zhǎn shǒu yǐ xiè shì zūn. dì zǐ yuē: rén tiān zhòng qián, xìng dāng dé shèng, hé yǐ zhǎn shǒu? zhì yuē: wǒ níng yú yǒu zhì rén qián zhǎn shǒu, bù yú wú zhì rén qián dé shèng. nǎi tàn yuē: wǒ yì liǎng chù fù duò, shì jiàn ruò shòu, fù mén chù cū, shì jiàn bù shòu, fù mén chù xì. yī qiē rén tiān èr chéng, jiē bù zhī wǒ yì duò chù, wéi yǒu shì zūn zhū dà pú sà zhī wǒ yì duò. huí zhì shì zūn qián yuē: wǒ yì liǎng chù fù duò, gù dāng zhǎn shǒu yǐ xiè. shì zūn yuē: wǒ fǎ zhōng wú rú shì shì, rǔ dāng huí xīn xiàng dào. yú shì tóng wǔ bǎi tú zhòng yī shí tóu fú chū jiā, zhèng ā luó hàn.
「是見受否?」志拂袖而去。行至中路,乃省。謂弟子曰:「我當回去,斬首以謝世尊。」弟子曰:「人天眾前,幸當得勝,何以斬首?」志曰:「我寧於有智人前斬首,不於無智人前得勝。」乃嘆曰:「我義兩處負墮,是見若受,負門處粗,是見不受,負門處細。一切人天二乘,皆不知我義墮處,唯有世尊諸大菩薩知我義墮。」回至世尊前曰:「我義兩處負墮,故當斬首以謝。」世尊曰:「我法中無如是事,汝當回心向道。」於是同五百徒眾一時投佛出家,證阿羅漢。
shì zūn xī yù jiāng zhū shèng zhòng, wǎng dì liù tiān shuō dà jí jīng, chì tā fāng cǐ tǔ rén jiān tiān shàng yī qiè níng è guǐ shén, xī jiē jí huì, shòu fú fù zhǔ, yōng hù zhèng fǎ. shè yǒu bù fù zhě, sì tiān mén wáng fēi rè tiě lún zhuī zhī lìng jí. jì jí huì yǐ, wú yǒu bù shùn fú chì zhě, gè fā hóng shì, yōng hù zhèng fǎ. wéi yǒu yī mó wáng wèi shì zūn yuē: qú tán! wǒ dài yī qiè zhòng shēng chéng fó jǐn, zhòng shēng jiè kōng, wú yǒu zhòng shēng míng zì, wǒ nǎi fā pú tí xīn. shì zūn cháng yǔ ā nán xíng cì, jiàn yī gǔ fó tǎ. shì zūn biàn zuò lǐ. ā nán yuē: cǐ shì shèn me rén tǎ? shì zūn yuē: cǐ shì guò qù zhū fó tǎ. ā nán yuē: guò qù zhū fú shì shèn me rén dì zǐ? shì zūn yuē: shì wú dì zǐ. ā nán yuē: yīng dāng rú shì. shì zūn yīn yǒu wài dào wèn: bù wèn yǒu yán, bù wèn wú yán.
世尊昔欲將諸聖眾,往第六天說大集經,敕他方此土、人間天上、一切獰惡鬼神,悉皆輯會,受佛付囑,擁護正法。設有不赴者,四天門王飛熱鐵輪追之令集。既集會已,無有不順佛敕者,各發弘誓,擁護正法。唯有一魔王謂世尊曰:「瞿曇!我待一切眾生成佛盡,眾生界空,無有眾生名字,我乃發菩提心。」世尊嘗與阿難行次,見一古佛塔。世尊便作禮。阿難曰:「此是甚麼人塔?」世尊曰:「此是過去諸佛塔。」阿難曰:「過去諸佛是甚麼人弟子?」世尊曰:「是吾弟子。」阿難曰:「應當如是。」世尊因有外道問:「不問有言,不問無言。」
shì zūn liáng jiǔ. wài dào zàn tàn yuē: shì zūn dà cí dà bēi, kāi wǒ mí yún, lìng wǒ dé rù. nǎi zuò lǐ ér qù.
世尊良久。外道讚嘆曰:「世尊大慈大悲,開我迷雲,令我得入。」乃作禮而去。
ā nán bái fó: wài dào dé hé dào lǐ, chēng zàn ér qù? shì zūn yuē: rú shì liáng mǎ, jiàn biān yǐng ér xíng.
阿難白佛:「外道得何道理,稱讚而去?」世尊曰:「如世良馬,見鞭影而行。」
shì zūn yī rì chì ā nán: shí shí jiāng zhì, rǔ dāng rù chéng chí bō. ā nán yīng nuò. shì zūn yuē: rǔ jì chí bō, xū yī guò qù qī fó yí shì. ā nán biàn wèn: rú hé shì guò qù qī fó yí shì? shì zūn zhào ā nán, ā nán yīng nuò. shì zūn yuē: chí bō qù! shì zūn yīn yǒu bǐ qiū wèn: wǒ yú shì zūn fǎ zhōng jiàn chù jí yǒu, zhèng chù wèi shì. shì zūn dāng hé suǒ shì? shì zūn yuē: bǐ qiū mǒu jiǎ, dāng hé suǒ shì, shì rǔ cǐ wèn? shì zūn chéng dào hòu, zài shì duō lín zhōng yī shù xià jiā fū ér zuò. yǒu èr shāng rén yǐ wǔ bǎi chéng chē jīng guò lín pàn, yǒu èr chē niú bù kěn qián jìn. shāng rén nǎi yà, jiàn zhī shān shén. bào yán: lín zhōng yǒu shèng rén chéng dào, jīng yú sì shí jiǔ rì wèi shí, rǔ dāng gōng yǎng. shāng rén rù lín, guǒ jiàn yī rén duān rán bù dòng. nǎi wèn yuē: wèi shì fàn wáng xié? dì shì xié? shān shén xié? hé shén xié? shì zūn wēi xiào, jǔ jiā shā jiǎo shì zhī. shāng rén dǐng lǐ, suì chén gōng yǎng. shì zūn yīn qí pó shàn bié yīn xiǎng, zhì yī zhǒng jiān, jiàn wǔ dú lóu, nǎi qiāo yī dú lóu wèn qí pó: cǐ shēng hé chù? yuē:
世尊一日敕阿難:「食時將至,汝當入城持缽。」阿難應諾。世尊曰:「汝既持缽,須依過去七佛儀式。」阿難便問:「如何是過去七佛儀式?」世尊召阿難,阿難應諾。世尊曰:「持缽去!」世尊因有比丘問:「我於世尊法中見處即有,證處未是。世尊當何所示?」世尊曰:「比丘某甲,當何所示,是汝此問?」世尊成道後,在逝多林中一樹下跏趺而坐。有二商人以五百乘車經過林畔,有二車牛不肯前進。商人乃訝,見之山神。報言:「林中有聖人成道,經逾四十九日未食,汝當供養。」商人入林,果見一人端然不動。乃問曰:「為是梵王邪?帝釋邪?山神邪?河神邪?」世尊微笑,舉袈裟角示之。商人頂禮,遂陳供養。世尊因耆婆善別音響,至一冢間,見五髑髏,乃敲一髑髏問耆婆:「此生何處?」曰:
cǐ shēng rén dào. shì zūn yòu qiāo yī yuē: cǐ shēng hé chù? yuē: cǐ shēng tiān dào. shì zūn yòu bié qiāo yī wèn: cǐ shēng hé chù? qí pó wǎng zhī shēng chù. shì zūn yīn hēi shì fàn zhì yùn shén lì, yǐ zuǒ yòu shǒu qíng hé huān wú tóng huā liǎng zhū, lái gōng yǎng fú. fú zhào xiān rén, fàn zhì yīng nuò. fú yuē: yú xià zhe. fàn zhì suì fàng xià zuǒ shǒu yī zhū huā. fú yòu zhào xiān rén: fàng xià zhe. fàn zhì yòu fàng xià yòu shǒu yī zhū huā. fú yòu zhào xiān rén:
「此生人道。」世尊又敲一曰:「此生何處?」曰:「此生天道。」世尊又別敲一問:「此生何處?」耆婆罔知生處。世尊因黑氏梵志運神力,以左右手擎合歡、梧桐花兩株,來供養佛。佛召仙人,梵志應諾。佛曰:「於下著。」梵志遂放下左手一株花。佛又召仙人:「放下著。」梵志又放下右手一株花。佛又召仙人:
yú xià zhe. fàn zhì yuē: shì zūn, wǒ jīn liǎng shǒu jiē kōng, gèng jiào fàng xià gè shén me? fú yuē: wú fēi jiào rǔ fàng shě qí huā, rǔ dāng fàng shě wài liù chén nèi liù gēn zhōng liù shí. yī shí shě què, wú kě shě chù, shì rǔ miǎn shēng sǐ chù. fàn zhì yú yán xià wù wú shēng rěn.
「於下著。」梵志曰:「世尊,我今兩手皆空,更教放下個甚麼?」佛曰:「吾非教汝放舍其花,汝當放舍外六塵、內六根、中六識。一時舍卻,無可舍處,是汝免生死處。」梵志於言下悟無生忍。
shì zūn yīn líng shān huì shàng wǔ bǎi bǐ qiū dé sì chán dìng, jù wǔ shén tōng, wèi dé fǎ rěn, yǐ sù mìng zhì tōng, gè gè zì jiàn guò qù shā fù hài mǔ, jí zhū zhòng zuì, yú zì xīn nèi gè gè huái yí, yú shén shēn fǎ bù néng zhèng rù. yú shì wén shū chéng fú shén lì, suì shǒu wò lì jiàn, chí bī rú lái. shì zūn nǎi wèi wén shū yuē: zhù! zhù! bù yīng zuò nì, wù dé hài wú. wú bì bèi hài, wèi shàn bèi hài. wén shū shī lì! ěr cóng běn yǐ lái wú yǒu wǒ rén, dàn yǐ nèi xīn jiàn yǒu wǒ rén. nèi xīn qǐ shí, wǒ bì bèi hài, jí míng wèi hài, yú shì wǔ bǎi bǐ qiū zì wù běn xīn, rú mèng rú huàn, yú mèng huàn zhōng wú yǒu wǒ rén, nǎi zhì néng shēng suǒ shēng fù mǔ. yú shì wǔ bǎi bǐ qiū tóng zàn tàn yuē: wén shū dà zhì shì, shēn dá fǎ yuán dǐ. zì shǒu wò lì jiàn, chí bī rú lái shēn. rú jiàn fú yì ěr, yī xiāng wú yǒu èr. wú xiāng wú suǒ shēng, shì zhōng yún hé shā? shì zūn yīn dì bù fā yǎn ní, xiàn huā yú rán dēng. rán dēng jiàn bù fā chù, suì yuē tuì zhòng, nǎi zhǐ dì yuē: cǐ yī fāng dì, yí jiàn yī fàn shā. shí zhòng zhōng yǒu yī xián yú zhǎng zhě, chí biāo yú zhǐ chù chā yuē: jiàn fàn shā jìng. shí zhū tiān sàn huā, zàn yuē:
世尊因靈山會上五百比丘得四禪定,具五神通,未得法忍,以宿命智通,各各自見過去殺父害母,及諸重罪,於自心內各各懷疑,於甚深法不能證入。於是文殊承佛神力,遂手握利劍,持逼如來。世尊乃謂文殊曰:「住!住!不應作逆,勿得害吾。吾必被害,為善被害。文殊師利!爾從本已來無有我人,但以內心見有我人。內心起時,我必被害,即名為害,」於是五百比丘自悟本心,如夢如幻,於夢幻中無有我人,乃至能生所生父母。於是五百比丘同讚嘆曰:「文殊大智士,深達法源底。自手握利劍,持逼如來身。如劍佛亦爾,一相無有二。無相無所生,是中云何殺?」世尊因地布發掩泥,獻花於然燈。然燈見布發處,遂約退眾,乃指地曰:「此一方地,宜建一梵剎。」時眾中有一賢於長者,持標於指處插曰:「建梵剎竟。」時諸天散花,贊曰:
shù zǐ yǒu dà zhì yǐ! shì zūn yīn qī xián nǚ yóu shī tuó lín, yī nǚ zhǐ shī yuē: shī zài zhè lǐ, rén xiàng shén chù qù? yī nǚ yuē: zuò me? zuò me? zhū zǐ dì guān, gè gè qì wù, gǎn dì shì sàn huā yuē: wéi yuàn shèng zǐ yǒu hé suǒ xū, wǒ dāng zhōng shēn gōng gěi. nǚ yuē: wǒ jiā sì shì qī zhēn, xī jiē jù zú, wéi yào sān bān wù: yī yào wú gēn shù zi yī zhū, èr yào wú yīn yáng dì yī piàn, sān yào jiào bù xiǎng shān gǔ yī suǒ. dì shì yuē:
「庶子有大智矣!」世尊因七賢女游屍陀林,一女指屍曰:「屍在這裡,人向甚處去?」一女曰:「作麼?作麼?」諸姊諦觀,各各契悟,感帝釋散花曰:「惟願聖姊有何所須,我當終身供給。」女曰:「我家四事七珍,悉皆具足,唯要三般物:一要無根樹子一株,二要無陰陽地一片,三要叫不響山谷一所。」帝釋曰:
yī qiè suǒ xū, wǒ xī yǒu zhī. ruò sān bān wù, wǒ shí wú dé. nǚ yuē: rǔ ruò wú cǐ, zhēng jiě jì rén? dì shì wǎng cuò, suì tóng wǎng bái fó. fú yán: jiāo shī jiā, wǒ zhū dì zǐ dà ā luó hàn bù jiě cǐ yì, wéi yǒu zhū dà pú sà nǎi jiě cǐ yì. shì zūn yīn diào dá dì fú, shēng shēn rù dì yù, suì lìng ā nán wèn: nǐ zài dì yù zhōng ān fǒu? yuē: wǒ suī zài dì yù, rú sān chán tiān lè. fú yòu lìng wèn: nǐ hái qiú chū fǒu?
「一切所須,我悉有之。若三般物,我實無得。」女曰:「汝若無此,爭解濟人?」帝釋罔措,遂同往白佛。佛言:「憍屍迦,我諸弟子大阿羅漢不解此義,唯有諸大菩薩乃解此義。」世尊因調達諦佛,生身入地獄,遂令阿難問:「你在地獄中安否?」曰:「我雖在地獄,如三禪天樂。」佛又令問:「你還求出否?」
yuē: wǒ dài shì zūn lái biàn chū. ā nán yuē: fú shì sān jiè dà shī, qǐ yǒu rù dì yù fēn? yuē: fú jì wú rù dì yù fēn, wǒ qǐ yǒu chū dì yù fēn? shì zūn yīn wén shū hū qǐ fú jiàn fǎ jiàn, bèi shì zūn wēi shén shè xiàng èr tiě wéi shān, chéng dōng yǒu yī lǎo mǔ, yǔ fú tóng shēng ér bù yù jiàn fú. měi jiàn fú lái, jí biàn huí bì.
曰:「我待世尊來便出。」阿難曰:「佛是三界大師,豈有入地獄分?」曰:「佛既無入地獄分,我豈有出地獄分?」世尊因文殊忽起佛見、法見,被世尊威神攝向二鐵圍山,城東有一老母,與佛同生而不欲見佛。每見佛來,即便迴避。
suī rán rú cǐ, huí gù dōng xī, zǒng jiē shì fú. suì yǐ shǒu yǎn miàn, yú shí zhǐ zhǎng zhōng yì zǒng shì fú. yāng jué mó luó yīn chí bō zhì yī zhǎng zhě mén, qí jiā fù rén zhèng zhí chǎn nán, zǐ mǔ wèi fēn. zhǎng zhě yuē: qú tán dì zǐ, rǔ wèi zhì shèng, dāng yǒu hé fǎ néng miǎn nán? yāng jué yǔ zhǎng zhě yuē: wǒ zhà rù dào, wèi zhī cǐ fǎ. dài wǒ huí wèn shì zūn, què lái xiāng bào. jí fǎn, jù shì bái fó. fú gào yāng jué: rǔ sù qù bào, yán wǒ zì cóng xián shèng fǎ lái, wèi zēng shā shēng. yāng jué fèng fú yǔ jí wǎng gào zhī. qí fù dé wén, dāng shí fēn miǎn. shì zūn cháng zài ní jù lǜ shù xià zuò cì, yīn èr shāng rén wèn: shì zūn hái jiàn chē guò fǒu? yuē: bù jiàn. shāng rén yuē: hái wén fǒu?
雖然如此,回顧東西,總皆是佛。遂以手掩面,於十指掌中亦總是佛。殃崛摩羅因持缽至一長者門,其家婦人正值產難,子母未分。長者曰:「瞿曇弟子,汝為至聖,當有何法能免難?」殃崛語長者曰:「我乍入道,未知此法。待我回問世尊,卻來相報。」及返,具事白佛。佛告殃崛:「汝速去報,言我自從賢聖法來,未曾殺生。」殃崛奉佛語疾往告之。其婦得聞,當時分免。世尊嘗在尼俱律樹下坐次,因二商人問:「世尊還見車過否?」曰:「不見。」商人曰:「還聞否?」
yuē: bù wén. shāng rén yuē: mò chán dìng fǒu? yuē: bù chán dìng. yuē: mò shuì mián fǒu?
曰:「不聞。」商人曰:「莫禪定否?」曰:「不禪定。」曰:「莫睡眠否?」
yuē: bù shuì mián. shāng rén nǎi tàn yuē: shàn zāi! shàn zāi! shì zūn jué ér bù jiàn. suì yàn bái liǎng duàn. shì zūn zài líng shān huì shàng, niān huā shì zhòng. shì shí zhòng jiē mò rán, wéi jiā yè zūn zhě pò yán wēi xiào. shì zūn yuē:
曰:「不睡眠。」商人乃嘆曰:「善哉!善哉!世尊覺而不見。」遂厭白兩段。世尊在靈山會上,拈花示眾。是時眾皆默然,唯迦葉尊者破顏微笑。世尊曰:
wú yǒu zhèng fǎ yǎn cáng, niè pán miào xīn, shí xiāng wú xiāng, wēi miào fǎ mén, bù lì wén zì, jiào wài bié chuán, fù zhǔ mó hē jiā yè. shì zūn zhì duō zǐ tǎ qián, mìng mó hē jiā yè fēn zuò lìng zuò, yǐ sēng jiā lí wéi zhī. suì gào yuē:
「吾有正法眼藏,涅槃妙心,實相無相,微妙法門,不立文字,教外別傳,付囑摩訶迦葉。」世尊至多子塔前,命摩訶迦葉分座令坐,以僧伽梨圍之。遂告曰:
wú yǐ zhèng fǎ yǎn cáng mì fù yú rǔ, rǔ dāng hù chí, chuán fù jiāng lái. shì zūn lín rù niè pán, wén shū dà shì qǐng fú zài zhuǎn fǎ lún. shì zūn duō yuē: wén shū!
「吾以正法眼藏密付於汝,汝當護持,傳付將來。」世尊臨入涅槃,文殊大士請佛再轉法輪。世尊咄曰:「文殊!
wú sì shí jiǔ nián zhù shì, wèi zēng shuō yī zì, rǔ qǐng wú zài zhuǎn fǎ lún, shì wú céng zhuǎn fǎ lún xié? shì zūn yú niè pán huì shàng, yǐ shǒu mó xiōng, gào zhòng yuē: rǔ děng shàn guān wú zǐ mó jīn sè zhī shēn, zhān yǎng qǔ zú, wù lìng hòu huǐ. ruò wèi wú miè dù, fēi wú dì zǐ. ruò wèi wú bù miè dù, yì fēi wú dì zǐ. shí bǎi wàn yì zhòng, xī jiē qì wù.
吾四十九年住世,未曾說一字,汝請吾再轉法輪,是吾曾轉法輪邪?」世尊於涅槃會上,以手摩胸,告眾曰:「汝等善觀吾紫磨金色之身,瞻仰取足,勿令後悔。若謂吾滅度,非吾弟子。若謂吾不滅度,亦非吾弟子。」時百萬億眾,悉皆契悟。
xī tiān zǔ shī yī zǔ mó hē jiā yè zūn zhě yī zǔ mó hē jiā yè zūn zhě, mó jié tuó guó rén yě. xìng pó luó mén, fù yǐn zé, mǔ xiāng zhì. xī wèi duàn jīn shī, shàn míng jīn xìng, shǐ qí róu fú. fù fǎ chuán yún: cháng yú jiǔ yuǎn jié zhōng, pí pó shī fú rù niè pán hòu, sì zhòng qǐ tǎ, tǎ zhōng xiàng miàn jīn sè yǒu quē huài. shí yǒu pín nǚ, jiāng jīn zhū wǎng jīn shī suǒ, qǐng shì fú miàn. jì ér yīn gòng fā yuàn: yuàn wǒ èr rén wèi wú yīn fū qī. yóu shì yīn yuán, jiǔ shí yī jié shēn jiē jīn sè, hòu shēng fàn tiān. tiān shòu jǐn, shēng zhōng tiān mó jié tuó guó pó luó mén jiā, míng yuē jiā yè bō, cǐ yún yǐn guāng shèng zūn, gài yǐ jīn sè wèi hào yě. yáo shì zhì qiú chū jiā, jì dù zhū yǒu. fú yán: shàn lái, bǐ qiū! xū fà zì chú, jiā shā zhe tǐ, cháng yú zhòng zhōng chēng tàn dì yī. fù yán: wú yǐ qīng jìng fǎ yǎn, jiāng fù yú rǔ. rǔ kě liú bù, wú lìng duàn jué. niè pán jīng yún: ěr shí shì zūn yù niè pán shí, jiā yè bù zài zhòng huì, fú gào zhū dà dì zǐ, jiā yè lái shí, kě lìng xuān yáng zhèng fǎ yǎn cáng. ěr shí jiā yè zài qí dū jué shān bì bō luó kū dǔ shèng guāng míng, jí rù sān mèi, yǐ jìng tiān yǎn, guān jiàn shì zūn yú xī lián hé cè, rù bān niè pán. nǎi gào qí tú yuē: rú lái niè pán yě, hé qí shǐ zāi! jí zhì shuāng shù jiān, bēi liàn hào qì. fú yú jīn guān chū shì shuāng zú. ěr shí jiā yè gào zhū bǐ qiū: fú yǐ chá pí, jīn gāng shè lì, fēi wǒ děng shì. wǒ děng yí dāng jié jí fǎ yǎn, wú lìng duàn jué. nǎi shuō jì yuē: rú lái dì zǐ, qiě mò niè pán, de shén tōng zhě, dāng fù jié jí. yú shì de shén tōng zhě xī jí wáng shè qí dū jué shān bì bō luó kū. shí ā nán wèi lòu wèi jǐn, bù dé rù huì, hòu zhèng ā luó hàn guǒ, yóu shì de rén. jiā yè nǎi bái zhòng yán: cǐ ā nán bǐ qiū duō wén zǒng chí, yǒu dà zhì huì, cháng suí rú lái, fàn xíng qīng jìng. suǒ wén fó fǎ, rú shuǐ chuán qì, wú yǒu yí yú. fú suǒ zàn tàn, cōng mǐn dì yī. yí kě qǐng bǐ jí xiū duō luó cáng. dà zhòng mò rán. jiā yè gào ā nán yuē: rǔ jīn yí xuān fǎ yǎn. ā nán wén yǔ xìn shòu, guān chá zhòng xīn ér xuān jì yán: bǐ qiū zhū juàn shǔ, lí fú bù zhuāng yán. yóu rú xū kōng zhōng, zhòng xīng zhī wú yuè. shuō shì jì yǐ, lǐ zhòng sēng zú, shēng fǎ zuò ér xuān shì yán: rú shì wǒ wén.
西天祖師一祖摩訶迦葉尊者一祖摩訶迦葉尊者,摩竭陀國人也。姓婆羅門,父飲澤,母香志。昔為鍛金師,善明金性,使其柔伏。付法傳云:嘗於久遠劫中,毗婆尸佛入涅槃後,四眾起塔,塔中像面金色有缺壞。時有貧女,將金珠往金師所,請飾佛面。既而因共發願:願我二人為無姻夫妻。由是因緣,九十一劫身皆金色,後生梵天。天壽盡,生中天摩竭陀國婆羅門家,名曰迦葉波,此雲飲光勝尊,蓋以金色為號也。繇是志求出家,冀度諸有。佛言:「善來,比丘!」鬚髮自除,袈裟著體,常於眾中稱嘆第一。復言:「吾以清淨法眼,將付於汝。汝可流布,無令斷絕。」涅槃經云:爾時世尊欲涅槃時,迦葉不在眾會,佛告諸大弟子,迦葉來時,可令宣揚正法眼藏。爾時迦葉在耆闍崛山畢缽羅窟睹勝光明,即入三昧,以淨天眼,觀見世尊於熙連河側,入般涅槃。乃告其徒曰:「如來涅槃也,何其駛哉!」即至雙樹間,悲戀號泣。佛於金棺出示雙足。爾時迦葉告諸比丘:「佛已茶毗,金剛舍利,非我等事。我等宜當結集法眼,無令斷絕。」乃說偈曰:「如來弟子,且莫涅槃,得神通者,當赴結集。」於是得神通者悉集王舍耆闍崛山畢缽羅窟。時阿難為漏未盡,不得入會,後證阿羅漢果,由是得人。迦葉乃白眾言:「此阿難比丘多聞總持,有大智慧,常隨如來,梵行清淨。所聞佛法,如水傳器,無有遺余。佛所讚嘆,聰敏第一。宜可請彼集修多羅藏。」大眾默然。迦葉告阿難曰:「汝今宜宣法眼。」阿難聞語信受,觀察眾心而宣偈言:「比丘諸眷屬,離佛不莊嚴。猶如虛空中,眾星之無月。」說是偈已,禮眾僧足,升法座而宣是言:「如是我聞。
yī shí fú zhù mǒu chù shuō mǒu jīng jiào, nǎi zhì rén tiān děng zuò lǐ fèng xíng. shí jiā yè wèn zhū bǐ qiū: ā nán suǒ yán, bù cuò miù hū? jiē yuē: bù yì shì zūn suǒ shuō. jiā yè nǎi gào ā nán yán: wǒ jīn nián bù jiǔ liú, jīn jiāng zhèng fǎ fù zhǔ yú rǔ. rǔ shàn shǒu hù, tīng wú jì yán. fǎ fǎ běn lái fǎ, wú fǎ wú fēi fǎ. hé yú yī fǎ zhōng, yǒu fǎ yǒu bù fǎ? shuō jì yǐ, nǎi chí sēng jiā lí yī rù jī zú shān, qí cí shì xià shēng. jí zhōu xiào wáng wǔ nián bǐng chén suì yě. zūn zhě yīn wài dào wèn: rú hé shì wǒ wǒ? zhě yuē: mì wǒ zhě shì rǔ wǒ. wài dào yuē:
一時佛住某處說某經教,乃至人天等作禮奉行。」時迦葉問諸比丘:「阿難所言,不錯謬乎?」皆曰:「不異世尊所說。」迦葉乃告阿難言:「我今年不久留,今將正法付囑於汝。汝善守護,聽吾偈言。法法本來法,無法無非法。何於一法中,有法有不法」?」說偈已,乃持僧伽梨衣入雞足山,俟慈氏下生。即周孝王五年丙辰歲也。尊者因外道問:「如何是我我?」者曰:「覓我者是汝我。」外道曰:
zhè gè shì wǒ wǒ, shī wǒ hé zài? zhě yuē: rǔ wèn wǒ mì. zūn zhě yī rì tà ní cì, yǒu yī shā mí jiàn, nǎi wèn zūn zhě: hé dé zì wèi? zhě yuē: wǒ ruò bù wèi, shuí wèi wǒ wèi?
「這個是我我,師我何在?」者曰:「汝問我覓。」尊者一日踏泥次,有一沙彌見,乃問尊者:「何得自為?」者曰:「我若不為,誰為我為?」
èr zǔ ā nán zūn zhě èr zǔ ā nán zūn zhě, wáng shè chéng rén yě. xìng shā lì dì, fù hú fàn wáng, shí fú zhī cóng dì yě. fàn yǔ ā nán tuó, cǐ yún qìng xǐ, yì yún huān xǐ. rú lái chéng dào yè shēng, yīn wèi zhī míng. duō wén bó dá, zhì huì wú ài.
二祖阿難尊者二祖阿難尊者,王舍城人也。姓剎利帝,父斛飯王,實佛之從弟也。梵語阿難陀,此雲慶喜,亦云歡喜。如來成道夜生,因為之名。多聞博達,智慧無礙。
shì zūn yǐ wèi zǒng chí dì yī, cháng suǒ zàn tàn. jiā yǐ sù shì yǒu dà gōng dé, shòu chí fǎ cáng, rú shuǐ chuán qì, fú nǎi mìng wèi shì zhě. zūn zhě yī rì bái fó yán: jīn rì rù chéng, jiàn yī qí tè shì. fú yuē: jiàn hé qí tè shì? zhě yuē: rù chéng shí jiàn yī zǎn lè rén zuò wǔ, chū chéng zǒng jiàn wú cháng. fú yuē: wǒ zuó rì rù chéng, yì jiàn yī qí tè shì. zhě yuē: wèi shěn jiàn hé qí tè shì? fú yuē: wǒ rù chéng shí jiàn yī zǎn lè rén zuò wǔ, chū chéng shí yì jiàn lè rén zuò wǔ. yī rì wèn jiā yè yuē: shī xiōng! shì zūn chuán jīn lán jiā shā wài, bié chuán gè shén me? jiā yè zhào ā nán, ā nán yīng nuò. jiā yè yuē: dào què mén qián shā gān zhe! hòu ā dū shì wáng bái yán: rén zhě! rú lái jiā yè zūn shèng èr shī, jiē yǐ niè pán, ér wǒ duō gù, xī bù néng dǔ. zūn zhě bān niè pán shí, yuàn chuí gào bié. zūn zhě xǔ zhī. hòu zì niàn yán: wǒ shēn wēi cuì, yóu rú jù mò, kuàng fù shuāi lǎo, qǐ kān jiǔ zhǎng? ā dū shì wáng yǔ wú yǒu yuē. nǎi yì wáng gōng, gào zhī yuē: wú yù rù niè pán, lái cí ěr.
世尊以為總持第一,嘗所讚嘆。加以宿世有大功德,受持法藏,如水傳器,佛乃命為侍者。尊者一日白佛言:「今日入城,見一奇特事。」佛曰:「見何奇特事?」者曰:「入城時見一攢樂人作舞,出城總見無常。」佛曰:「我昨日入城,亦見一奇特事。」者曰:「未審見何奇特事?」佛曰:「我入城時見一攢樂人作舞,出城時亦見樂人作舞。」一日問迦葉曰:「師兄!世尊傳金襴袈裟外,別傳個甚麼?」迦葉召阿難,阿難應諾。迦葉曰:「倒卻門前剎竿著!」後阿闍世王白言:「仁者!如來、迦葉尊勝二師,皆已涅槃,而我多故,悉不能睹。尊者般涅槃時,願垂告別。」尊者許之。後自念言:「我身危脆,猶如聚沫,況復衰老,豈堪久長?阿闍世王與吾有約。」乃詣王宮,告之曰:「吾欲入涅槃,來辭耳。」
mén zhě yuē: wáng qǐn, bù kě yǐ wén. zhě yuē: qí wáng jué shí, dāng wèi wǒ shuō. shí ā dū shì wáng mèng zhōng jiàn yī bǎo gài, qī bǎo yán shì, qiān wàn yì zhòng wéi rào zhān yǎng é ér fēng yǔ bào zhì, chuī zhé qí bǐng, zhēn bǎo yīng luò, xī zhuì yú dì, xīn shén jīng yì. jì wù, mén zhě jù bái shàng shì. wáng wén, shī shēng hào tòng, āi gǎn tiān dì. jí zhì pí shě lí chéng, jiàn zūn zhě zài héng hé zhōng liú, jiā fū ér zuò. wáng nǎi zuò lǐ, ér shuō jì yuē: qǐ shǒu sān jiè zūn, qì wǒ ér zhì cǐ, zàn píng bēi yuàn lì, qiě mò bān niè pán. shí pí shě lí wáng yì zài hé cè, shuō jì yán: zūn zhě yī hé sù, ér guī jì miè chǎng yuàn zhù xū yú jiān, ér shòu yú gōng yǎng.
門者曰:「王寢,不可以聞。」者曰:「俟王覺時,當為我說。」時阿闍世王夢中見一寶蓋,七寶嚴飾,千萬億眾圍繞瞻仰;俄而風雨暴至,吹折其柄,珍寶瓔珞,悉墜於地,心甚驚異。既寤,門者具白上事。王聞,失聲號慟,哀感天地。即至毗舍離城,見尊者在恆河中流,跏趺而坐。王乃作禮,而說偈曰:「稽首三界尊,棄我而至此,暫憑悲願力,且莫般涅槃。」時毗舍離王亦在河側,說偈言:「尊者一何速,而歸寂滅場;願住須臾間,而受於供養。」
zūn zhě jiàn èr guó wáng xián lái quàn qǐng, nǎi shuō jì yán: èr wáng shàn yán zhù, wù wèi kǔ bēi liàn. niè pán dāng wǒ jìng, ér wú zhū yǒu gù. zūn zhě fù niàn: wǒ ruò piān xiàng yī guó, zhū guó zhēng jìng, wú yǒu shì chù, yīng yǐ píng děng dù zhū yǒu qíng. suì yú héng hé zhōng liú, jiāng rù jì miè. shì shí shān hé dà dì, liù zhǒng zhèn dòng, xuě shān yǒu wǔ bǎi xiān rén, dǔ zī ruì yīng, fēi kōng ér zhì, lǐ zūn zhě zú, hú guì bái yán: wǒ yú zhǎng lǎo, dāng zhèng fó fǎ, yuàn chuí dà cí, dù tuō wǒ děng. zūn zhě mò rán shòu qǐng, jí biàn qíng jiā hé xī wèi jīn dì, wèi qí xiān zhòng shuō zhū dà fǎ. zūn zhě fù niàn: xiān suǒ dù tuō dì zǐ yīng dāng lái jí. xū yú, wǔ bǎi luó hàn cóng kōng ér xià, wèi zhū xiān rén chū jiā shòu jù. qí xiān zhòng zhōng yǒu èr luó hàn: yī míng shāng nà hé xiū, èr míng mò tián dǐ jiā. zūn zhě zhī shì fǎ qì, nǎi gào zhī yuē:
尊者見二國王咸來勸請,乃說偈言:「二王善嚴住,勿為苦悲戀。涅槃當我靜,而無諸有故。」尊者復念:我若偏向一國,諸國爭競,無有是處,應以平等度諸有情。遂於恆河中流,將入寂滅。是時山河大地,六種震動,雪山有五百仙人,睹茲瑞應,飛空而至,禮尊者足,胡跪白言:「我於長老,當證佛法,願垂大慈,度脫我等。」尊者默然受請,即變殑伽河悉為金地,為其仙眾說諸大法。尊者復念:先所度脫弟子應當來集。須臾,五百羅漢從空而下,為諸仙人出家授具。其仙眾中有二羅漢:一名商那和修,二名末田底迦。尊者知是法器,乃告之曰:
xī rú lái yǐ dà fǎ yǎn fù dà jiā yè, jiā yè rù dìng ér fù yú wǒ wǒ jīn jiāng miè, yòng chuán yú rǔ. rǔ shòu wú jiào, dāng tīng jì yán: běn lái fù yǒu fǎ, fù le yán wú fǎ. gè gè xū zì wù, wù le wú wú fǎ.
「昔如來以大法眼付大迦葉,迦葉入定而付於我;我今將滅,用傳於汝。汝受吾教,當聽偈言:本來付有法,付了言無法。各各須自悟,悟了無無法。」
zūn zhě fù fǎ yǎn cáng jìng, yǒng shēn xū kōng, xiàn shí bā biàn rù fēng fèn xùn sān mèi. fēn shēn sì fēn: yī fēn fèng dāo lì tiān, yī fēn fèng suō jié luó lóng gōng, yī fēn fèng pí shě lí wáng, yī fēn fèng ā dū shì wáng. gè zào bǎo tǎ ér gōng yǎng zhī. nǎi lì wáng shí èr nián guǐ sì suì yě.
尊者付法眼藏竟,踴身虛空,現十八變入風奮迅三昧。分身四分:一分奉忉利天,一分奉娑竭羅龍宮,一分奉毗舍離王,一分奉阿闍世王。各造寶塔而供養之。乃厲王十二年癸巳歲也。
sān zǔ shāng nà hé xiū zūn zhě sān zǔ shāng nà hé xiū zūn zhě, mó tū luó guó rén yě. yì míng shě nà pó sī.
三祖商那和修尊者三祖商那和修尊者,摩突羅國人也。亦名舍那婆斯。
xìng pí shě duō, fù lín shèng, mǔ jiāo shē yé, zài tāi liù nián ér shēng. fàn yǔ shāng nuò jiā, cǐ yún zì rán fú, jí xī yù jiǔ zhī xiù cǎo míng yě. ruò shèng rén jiàng shēng, zé cǐ cǎo shēng yú jìng jié zhī dì. hé xiū shēng shí, ruì cǎo sī yīng.
姓毗舍多,父林勝,母憍奢耶,在胎六年而生。梵語商諾迦,此雲自然服,即西域九枝秀草名也。若聖人降生,則此草生於淨潔之地。和修生時,瑞草斯應。
xī rú lái xíng huà zhì mó tū luó guó, jiàn yī qīng lín, zhī yè mào shèng, yǔ ā nán yuē: cǐ lín dì míng yōu liú tú, wú miè dù hòu yī bǎi nián, yǒu bǐ qiū shāng nà hé xiū, yú cǐ zhuǎn miào fǎ lún. hòu bǎi suì, guǒ dàn hé xiū, chū jiā zhèng dào, shòu qìng xǐ zūn zhě fǎ yǎn, huà dǎo yǒu qíng. jí zhǐ cǐ lín, jiàng èr huǒ lóng, guī shùn fó jiào. lóng yīn shī qí dì, yǐ jiàn fàn gōng. zūn zhě huà yuán jì jiǔ, sī fù zhèng fǎ. xún yú zhā lì guó, dé yōu bō jū duō yǐ wèi gěi shì. yīn wèn jū duō yuē: rǔ nián jǐ xié? dá yuē: wǒ nián shí qī. zhě yuē: rǔ shēn shí qī, xìng shí qī xié? dá yuē: shī fā yǐ bái, wèi fā bái xié? xīn bái xié? zhě yuē: wǒ dàn fā bái, fēi xīn bái ěr. jū duō yuē: wǒ shēn shí qī, fēi xìng shí qī yě. zūn zhě zhī shì fǎ qì. hòu sān zài, suì wèi luò fà shòu jù. nǎi gào yuē: xī rú lái yǐ wú shàng fǎ yǎn fù zhǔ jiā yè. zhǎn zhuǎn xiāng shòu, ér zhì yú wǒ wǒ jīn fù rǔ, wù lìng duàn jué. rǔ shòu wú jiào, tīng wú jì yán: fēi fǎ yì fēi xīn, wú xīn yì wú fǎ. shuō shì xīn fǎ shí, shì fǎ fēi xīn fǎ. shuō jì yǐ, jí yǐn yú jì bīn guó nán xiàng bái shān zhōng. hòu yú sān mèi zhōng, jiàn dì zǐ jū duō yǒu wǔ bǎi tú zhòng, cháng duō xiè màn. zūn zhě nǎi wǎng bǐ, xiàn lóng fèn xùn sān mèi yǐ diào fú zhī. ér shuō jì yuē: tōng dá fēi bǐ cǐ, zhì shèng wú zhǎng duǎn. rǔ chú qīng màn yì, jí dé ā luó hàn. wǔ bǎi bǐ qiū wén jì yǐ, yī jiào fèng xíng, jiē huò wú lòu. zūn zhě nǎi xiàn shí bā biàn huǒ guāng sān mèi, yòng fén qí shēn. jū duō shōu shè lì, zàng yú fàn jiā luó shān.
昔如來行化至摩突羅國,見一青林,枝葉茂盛,語阿難曰:「此林地名優留荼,吾滅度後一百年,有比丘商那和修,於此轉妙法輪。」後百歲,果誕和修,出家證道,受慶喜尊者法眼,化導有情。及止此林,降二火龍,歸順佛教。龍因施其地,以建梵宮。尊者化緣既久,思付正法。尋於吒利國,得優波鞠多以為給侍。因問鞠多曰:「汝年幾邪?」答曰:「我年十七。」者曰:「汝身十七,性十七邪?」答曰:「師發已白,為發白邪?心白邪?」者曰:「我但發白,非心白耳。」鞠多曰:「我身十七,非性十七也。」尊者知是法器。後三載,遂為落髮授具。乃告曰:「昔如來以無上法眼付囑迦葉。展轉相授,而至於我;我今付汝,勿令斷絕。汝受吾教,聽吾偈言:非法亦非心,無心亦無法。說是心法時,是法非心法。」」說偈已,即隱於罽賓國南象白山中。後於三昧中,見弟子鞠多有五百徒眾,常多懈慢。尊者乃往彼,現龍奮迅三昧以調伏之。而說偈曰:「通達非彼此,至聖無長短。汝除輕慢意,疾得阿羅漢。」五百比丘聞偈已,依教奉行,皆獲無漏。尊者乃現十八變火光三昧,用焚其身。鞠多收舍利,葬於梵迦羅山。
wǔ bǎi bǐ qiū gè chí yī fān, yíng dǎo zhì bǐ, jiàn tǎ gōng yǎng. nǎi xuān wáng èr shí èr nián yǐ wèi suì yě.
五百比丘各持一幡,迎導至彼,建塔供養。乃宣王二十二年乙未歲也。
sì zǔ yōu bō jū duō zūn zhě sì zǔ yōu bō jū duō zūn zhě, zhā lì guó rén yě. yì míng yōu bō jué duō. yòu míng wū bō jū duō. xìng shǒu tuó, fù shàn yì. shí qī chū jiā, èr shí zhèng guǒ. suí fāng xíng huà, zhì mó tū luó guó, de dù zhě shén zhòng. yóu shì mó gōng zhèn dòng, bō xún chóu bù, suì jié qí mó lì, yǐ hài zhèng fǎ. zūn zhě jí rù sān mèi, guān qí suǒ yóu. bō xún fù cì biàn, mì chí yīng luò mí zhī yú jǐng.
四祖優波鞠多尊者四祖優波鞠多尊者,吒利國人也。亦名優波崛多。又名鄔波鞠多。姓首陀,父善意。十七出家,二十證果。隨方行化,至摩突羅國,得度者甚眾。由是魔宮震動,波旬愁怖,遂竭其魔力,以害正法。尊者即入三昧,觀其所由。波旬復伺便,密持瓔珞縻之於頸。
jí zūn zhě chū dìng, nǎi qǔ rén gǒu shé sān shī, huà wèi huá mán, yán wèi yù bō xún yuē: rǔ yǔ wǒ yīng luò, shèn shì zhēn miào. wú yǒu huá mán, yǐ xiāng chóu fèng. bō xún dà xǐ, yǐn jǐng shòu zhī, jí biàn wèi sān zhǒng chòu shī, chóng qū huài làn. bō xún yàn è, dà shēng yōu nǎo. jǐn jǐ shén lì, bù néng yí dòng. nǎi shēng liù yù tiān, gào zhū tiān zhǔ.
及尊者出定,乃取人狗蛇三屍,化為華鬘,言慰諭波旬曰:「汝與我瓔珞,甚是珍妙。吾有華鬘,以相酬奉。」波旬大喜,引頸受之,即變為三種臭屍,蟲蛆壞爛。波旬厭惡,大生憂惱。盡己神力,不能移動。乃升六欲天,告諸天主。
yòu yì fàn wáng, qiú qí jiě miǎn. bǐ gè gào yán: shí lì dì zǐ, suǒ zuò shén biàn, wǒ bèi fán lòu, hé néng qù zhī? bō xún yuē: rán zé nài hé? fàn wáng yuē: rǔ kě guī xīn zūn zhě, jí néng chú duàn. nǎi wèi shuō jì, lìng qí huí xiàng yuē: ruò yīn dì dào, hái yīn dì qǐ lí dì qiú qǐ, zhōng wú qí lǐ. bō xún shòu jiào yǐ, jí xià tiān gōng, lǐ zūn zhě zú, āi lù chàn huǐ. zūn zhě gào yuē: rǔ zì jīn qù, yú rú lái zhèng fǎ, gèng bù zuò ráo hài fǒu? bō xún yuē: wǒ shì huí xiàng fú dào, yǒng duàn bù shàn. zūn zhě yuē: ruò rán zhě, rǔ kě kǒu zì chàng yán: guī yī sān bǎo. mó wáng hé zhǎng sān chàng, huá mán xī chú. nǎi huān xǐ yǒng yuè, zuò lǐ zūn zhě ér shuō jì yuē: qǐ shǒu sān mèi zūn, shí lì shèng dì zǐ. wǒ jīn yuàn huí xiàng, wù lìng yǒu liè ruò. zūn zhě zài shì huà dǎo, zhèng guǒ zuì duō. měi dù yī rén, yǐ yī chóu zhì yú shí shì. qí shì zòng shí bā zhǒu, guǎng shí èr zhǒu, chōng mǎn qí jiān.
又詣梵王,求其解免。彼各告言:「十力弟子,所作神變,我輩凡陋,何能去之?」波旬曰:「然則奈何?」梵王曰:「汝可歸心尊者,即能除斷。」乃為說偈,令其回向曰:「若因地倒,還因地起;離地求起,終無其理。」波旬受教已,即下天宮,禮尊者足,哀露懺悔。尊者告曰:「汝自今去,於如來正法,更不作嬈害否?」波旬曰:「我誓回向佛道,永斷不善。」尊者曰:「若然者,汝可口自唱言:皈依三寶。」魔王合掌三唱,華鬘悉除。乃歡喜踴躍,作禮尊者而說偈曰:「稽首三昧尊,十力聖弟子。我今願回向,勿令有劣弱。」尊者在世化導,證果最多。每度一人,以一籌置於石室。其室縱十八肘,廣十二肘,充滿其間。
zuì hòu yǒu yī zhǎng zhě zi, míng yuē xiāng zhòng, lái lǐ zūn zhě, zhì qiú chū jiā. zūn zhě wèn yuē: rǔ shēn chū jiā, xīn chū jiā? dá yuē: wǒ lái chū jiā, fēi wèi shēn xīn. zūn zhě yuē: bù wèi shēn xīn, fù shuí chū jiā? dá yuē: fū chū jiā zhě, wú wǒ wǒ gù. wú wǒ wǒ gù, jí xīn bù shēng miè xīn bù shēng miè, jí shì cháng dào.
最後有一長者子,名曰香眾,來禮尊者,志求出家。尊者問曰:「汝身出家,心出家?」答曰:「我來出家,非為身心。」尊者曰:「不為身心,復誰出家?」答曰:「夫出家者,無我我故。無我我故,即心不生滅;心不生滅,即是常道。
zhū fú yì cháng xīn wú xíng xiāng, qí tǐ yì rán. zūn zhě yuē: rǔ dāng dà wù, xīn zì tōng dá. yí yī fó fǎ sēng, shào lóng shèng zhǒng. jí wèi tì dù, shòu jù zú jiè. réng gào zhī yuē: rǔ fù cháng mèng jīn rì ér shēng rǔ, kě míng tí duō jiā. fù wèi yuē: rú lái yǐ dà fǎ yǎn cáng, cì dì chuán shòu, yǐ zhì yú wǒ. jīn fù fù rǔ, tīng wú jì yán: xīn zì běn lái xīn, běn xīn fēi yǒu fǎ. yǒu fǎ yǒu běn xīn, fēi xīn fēi běn fǎ. fù fǎ yǐ, nǎi yǒng shēn xū kōng, chéng shí bā biàn, què fù běn zuò, jiā fū ér shì. tí duō jiā yǐ shì nèi chóu yòng fén shī qū, shōu shè lì, jiàn tǎ gōng yǎng. jí píng wáng sān shí nián gēng zǐ suì yě.
諸佛亦常心無形相,其體亦然。」尊者曰:「汝當大悟,心自通達。宜依佛法僧,紹隆聖種。」即為剃度,授具足戒。仍告之曰:「汝父嘗夢金日而生汝,可名提多迦。」復謂曰:「如來以大法眼藏,次第傳授,以至於我。今復付汝,聽吾偈言:心自本來心,本心非有法。有法有本心,非心非本法。」」付法已,乃踴身虛空,呈十八變,卻複本座,跏趺而逝。提多迦以室內籌用焚師軀,收舍利,建塔供養。即平王三十年庚子歲也。
wǔ zǔ tí duō jiā zūn zhě wǔ zǔ tí duō jiā zūn zhě, mó jiā tuó guó rén yě. fàn yǔ tí duō jiā, cǐ yún tōng zhēn liàng. chū shēng zhī shí, fù mèng jīn rì zì wū ér chū, zhào yào tiān dì. qián yǒu dà shān, zhū bǎo yán shì. shān dǐng quán yǒng, pāng tuó sì liú. hòu yù jū duō zūn zhě, wèi jiě zhī yuē: bǎo shān zhě, wú shēn yě. quán yǒng zhě, fǎ wú jǐn yě. rì cóng wū chū zhě, rǔ jīn rù dào zhī xiāng yě. zhào yào tiān dì zhě, rǔ zhì huì chāo yuè yě. zūn zhě wén shī shuō yǐ, huān xǐ yǒng yuè, ér chàng jì yán: wēi wēi qī bǎo shān, cháng chū zhì huì quán. huí wèi zhēn fǎ wèi, néng dù zhū yǒu yuán. jū duō zūn zhě yì shuō jì yuē: wǒ fǎ chuán yú rǔ, dāng xiàn dà zhì huì. jīn rì cóng wū chū, zhào yào yú tiān dì. tí duō jiā wén shī miào jì, shè lǐ fèng chí. hòu zhì zhōng yìn dù, bǐ guó yǒu bā qiān dà xiān, mí zhē jiā wèi shǒu. wén zūn zhě zhì, lǜ zhòng zhān lǐ. wèi zūn zhě yuē: xī yǔ shī tóng shēng fàn tiān, wǒ yù ā sī tuó xiān shòu wǒ xiān fǎ, shī féng shí lì dì zǐ, xiū xí chán nà, zì cǐ bào fēn shū tú, yǐ jīng liù jié. zhě yuē: zhī lí lèi jié, chéng zāi bù xū. jīn kě shě xié guī zhèng, yǐ rù fú chéng. mí zhē jiā yuē: xī ā sī tuó xiān rén shòu wǒ jì yún: rǔ què hòu liù jié, dāng yù tóng xué, huò wú lòu guǒ. jīn yě xiāng yù, fēi sù yuán xié? yuàn shī cí bēi, lìng wǒ jiě tuō. zhě jí dù chū jiā, mìng zhū shèng shòu jiè. qí yú xiān zhòng, shǐ shēng wǒ màn. zūn zhě shì dà shén tōng, yú shì jù fā pú tí xīn, yī shí chū jiā.
五祖提多迦尊者五祖提多迦尊者,摩伽陀國人也。梵語提多迦,此雲通真量。初生之時,父夢金日自屋而出,照耀天地。前有大山,諸寶嚴飾。山頂泉涌,滂沱四流。後遇鞠多尊者,為解之曰:「寶山者,吾身也。泉涌者,法無盡也。日從屋出者,汝今入道之相也。照耀天地者,汝智慧超越也。」尊者聞師說已,歡喜踴躍,而唱偈言:「巍巍七寶山,常出智慧泉。回為真法味,能度諸有緣。」鞠多尊者亦說偈曰:「我法傳於汝,當現大智慧。金日從屋出,照耀於天地。」提多迦聞師妙偈,設禮奉持。後至中印度,彼國有八千大仙,彌遮迦為首。聞尊者至,率眾瞻禮。謂尊者曰:「昔與師同生梵天,我遇阿私陀仙授我仙法,師逢十力弟子,修習禪那,自此報分殊塗,已經六劫。」者曰:「支離累劫,誠哉不虛。今可舍邪歸正,以入佛乘。」彌遮迦曰:「昔阿私陀仙人授我記云:汝卻後六劫,當遇同學,獲無漏果。」今也相遇,非宿緣邪?願師慈悲,令我解脫。」者即度出家,命諸聖授戒。其餘仙眾,始生我慢。尊者示大神通,於是俱發菩提心,一時出家。
zhě nǎi gào mí zhē jiā yuē: xī rú lái yǐ dà fǎ yǎn cáng mì fù jiā yè, zhǎn zhuǎn xiāng shòu, ér zhì yú wǒ. wǒ jīn fù rǔ, dāng hù niàn zhī. nǎi shuō jì yuē: tōng dá běn fǎ xīn, wú fǎ wú fēi fǎ. wù le tóng wèi wù, wú xīn yì wú fǎ. shuō jì yǐ, yǒng shēn xū kōng zuò shí bā biàn, huǒ guāng sān mèi, zì fén qí qū. mí zhē jiā yǔ bā qiān bǐ qiū tóng shōu shè lì, yú bān tú shān zhōng qǐ tǎ gōng yǎng. jí zhuāng wáng wǔ nián jǐ chǒu suì yě. liù zǔ mí zhē jiā zūn zhě liù zǔ mí zhē jiā zūn zhě, zhōng yìn dù rén yě. jì chuán fǎ yǐ, yóu huà zhì běi tiān zhú guó, jiàn zhì dié zhī shàng yǒu jīn sè xiáng yún, tàn yuē: sī dào rén qì yě, bì yǒu dà shì wèi wú sì. nǎi rù chéng, yú huán huì jiān yǒu yī rén shǒu chí jiǔ qì, nì ér wèn yuē: shī hé fāng lái? yù wǎng hé suǒ? zǔ yuē: cóng zì xīn lái, yù wǎng wú chù. yuē: shí wǒ shǒu zhōng wù fǒu? zǔ yuē: cǐ shì chù qì ér fù jìng zhě. yuē: shī shí wǒ fǒu? zǔ yuē: wǒ jí bù shí, shí jí fēi wǒ. fù wèi zhī yuē: rǔ shì zì chēng míng shì, wú dāng hòu shì běn yīn. bǐ shuō jì dá yuē: wǒ cóng wú liàng jié, zhì yú shēng cǐ guó, běn xìng pō luó duò, míng zì pó xū mì.
者乃告彌遮迦曰:「昔如來以大法眼藏密付迦葉,展轉相授,而至於我。我今付汝,當護念之。」乃說偈曰:「通達本法心,無法無非法。悟了同未悟,無心亦無法。」說偈已,踴身虛空作十八變,火光三昧,自焚其軀。彌遮迦與八千比丘同收舍利,於班荼山中起塔供養。即莊王五年己丑歲也。六祖彌遮迦尊者六祖彌遮迦尊者,中印度人也。既傳法已,游化至北天竺國,見雉堞之上有金色祥雲,嘆曰:「斯道人氣也,必有大士為吾嗣。」乃入城,於闤闠間有一人手持酒器,逆而問曰:「師何方來?欲往何所?」祖曰:「從自心來,欲往無處。」曰:「識我手中物否?」祖曰:「此是觸器而負淨者。」曰:「師識我否?」祖曰:「我即不識,識即非我。」復謂之曰:「汝試自稱名氏,吾當後示本因。」彼說偈答曰:「我從無量劫,至於生此國,本姓頗羅墮,名字婆須蜜。」
zǔ yuē: wǒ shī tí duō jiā shuō, shì zūn xī yóu běi yìn dù, yǔ ā nán yán: cǐ guó zhōng wú miè hòu sān bǎi nián, yǒu yī shèng rén xìng pō luó duò, míng pó xū mì, ér yú chán zǔ, dāng huò dì qī. shì zūn jì rǔ, rǔ yīng chū jiā.
祖曰:「我師提多迦說,世尊昔游北印度,語阿難言:「此國中吾滅後三百年,有一聖人姓頗羅墮,名婆須蜜,而於禪祖,當獲第七。」世尊記汝,汝應出家。」
bǐ nǎi zhì qì lǐ shī. cè lì ér yán yuē: wǒ sī wǎng jié, cháng zuò tán nà, xiàn yī rú lái bǎo zuò, bǐ fú jì wǒ yuē: rǔ yú xián jié shì jiā fǎ zhōng, xuān chuán zhì jiào. jīn fú shī shuō, yuàn jiā dù tuō. zǔ jí yǔ pī tì, fù yuán jiè xiāng, nǎi gào zhī yuē: zhèng fǎ yǎn cáng, jīn fù yú rǔ, wù lìng duàn jué. nǎi shuō jì yuē: wú xīn wú kě dé, shuō dé bù míng fǎ. ruò le xīn fēi xīn, shǐ jiě xīn xīn fǎ.
彼乃置器禮師。側立而言曰:「我思往劫,嘗作檀那,獻一如來寶座,彼佛記我曰:汝於賢劫釋迦法中,宣傳至教。」今符師說,願加度脫。」祖即與披剃,復圓戒相,乃告之曰:「正法眼藏,今付於汝,勿令斷絕。」乃說偈曰:「無心無可得,說得不名法。若了心非心,始解心心法。」
zǔ shuō jì yǐ, rù shī zi fèn xùn sān mèi, yǒng shēn xū kōng, gāo qī duō luó shù, què fù běn zuò, huà huǒ zì fén.
祖說偈已,入師子奮迅三昧,踴身虛空,高七多羅樹,卻複本座,化火自焚。
pó xū mì shōu líng gǔ, zhù qī bǎo hán, jiàn fú tú zhì yú shàng jí. jí xiāng wáng shí wǔ nián jiǎ shēn suì yě.
婆須蜜收靈骨,貯七寶函,建浮圖置於上級。即襄王十五年甲申歲也。
qī zǔ pó xū mì zūn zhě qī zǔ pó xū mì zhě, běi tiān zhú guó rén yě. xìng pō luó duò, cháng fú jìng yī, zhí jiǔ qì, yóu xíng lǐ hàn, huò yín huò xiào, rén wèi zhī kuáng. jí yù mí zhē jiā zūn zhě, xuān rú lái wǎng zhì, zì xǐng qián yuán, tóu qì chū jiā, shòu fǎ xíng huà. zhì jiā mó luó guó, guǎng yǔ fó shì. yú fǎ zuò qián, hū yǒu zhì zhě zì chēng: wǒ míng fó tuó nán tí, jīn yǔ shī lùn yì. zǔ yuē: rén zhě lùn jí bù yì, yì jí bù lùn. ruò nǐ lùn yì, zhōng fēi yì lùn. nán tí zhī shī yì shèng, xīn jí qīn fú. yuē: wǒ yuàn qiú dào, zhān gān lù wèi. zǔ suì yǔ tì dù, ér shòu jù jiè.
七祖婆須蜜尊者七祖婆須蜜者,北天竺國人也。姓頗羅墮,常服淨衣,執酒器,遊行里閈,或吟或嘯,人謂之狂。及遇彌遮迦尊者,宣如來往志,自省前緣,投器出家,受法行化。至迦摩羅國,廣與佛事。於法座前,忽有智者自稱:「我名佛陀難提,今與師論義。」祖曰:「仁者論即不義,義即不論。若擬論義,終非義論。」難提知師義勝,心即欽服。曰:「我願求道,沾甘露味。」祖遂與剃度,而授具戒。
fù gào zhī yuē: rú lái zhèng fǎ yǎn cáng, wǒ jīn fù rǔ, rǔ dāng hù chí. nǎi shuō jì yuē: xīn tóng xū kōng jiè, shì děng xū kōng fǎ. zhèng dé xū kōng shí, wú shì wú fēi fǎ. jí rù cí xīn sān mèi. shí fàn wáng dì shì jí zhū tiān zhòng jù lái zuò lǐ, ér shuō jì yán: xián jié zhòng shèng zǔ, ér dāng dì qī wèi. zūn zhě āi niàn wǒ, qǐng wèi xuān fú dì.
復告之曰:「如來正法眼藏,我今付汝,汝當護持。」乃說偈曰:「心同虛空界,示等虛空法。證得虛空時,無是無非法。」即入慈心三昧。時梵王帝釋及諸天眾俱來作禮,而說偈言:「賢劫眾聖祖,而當第七位。尊者哀念我,請為宣佛地。」
zūn zhě cóng sān mèi qǐ, shì zhòng yuē: wǒ suǒ de fǎ, ér fēi yǒu gù, ruò shí fú dì, lí yǒu wú gù. yǔ yǐ, hái rù sān mèi, shì niè pán xiāng. nán tí jí yú běn zuò qǐ qī bǎo tǎ, yǐ zàng quán shēn. jí dìng wáng shí qī nián xīn wèi suì yě.
尊者從三昧起,示眾曰:「我所得法,而非有故,若識佛地,離有無故。」語已,還入三昧,示涅槃相。難提即於本座起七寶塔,以葬全身。即定王十七年辛未歲也。
bā zǔ fó tuó nán tí zūn zhě bā zǔ fó tuó nán tí zūn zhě, jiā mó luó guó rén yě. xìng qú tán shì, dǐng yǒu ròu jì, biàn jié wú ài. chū yù pó xū mì, chū jiā shòu jiào. jì ér lǐng tú xíng huà, zhì tí jiā guó pí shě luó jiā, jiàn shě shàng yǒu bái guāng shàng shèng, wèi qí tú yuē: cǐ jiā yǒu shèng rén, kǒu wú yán shuō, zhēn dà chéng qì. bù xíng sì qú, zhī chù huì ěr. yán qì, zhǎng zhě chū zhì lǐ, wèn: hé suǒ xū? zǔ yuē: wǒ qiú shì zhě. zhǎng zhě yuē: wǒ yǒu yī zi, míng fú tuó mì duō, nián yǐ wǔ shí, kǒu wèi zēng yán, zú wèi zēng lǚ. zǔ yuē: rú rǔ suǒ shuō, zhēn wú dì zǐ.
八祖佛陀難提尊者八祖佛陀難提尊者,迦摩羅國人也。姓瞿曇氏,頂有肉髻,辯捷無礙。初遇婆須蜜,出家受教。既而領徒行化,至提伽國毗舍羅家,見舍上有白光上勝,謂其徒曰:「此家有聖人,口無言說,真大乘器。不行四衢,知觸穢耳。」言訖,長者出致禮,問:「何所須?」祖曰:「我求侍者。」長者曰:「我有一子,名伏馱蜜多,年已五十,口未曾言,足未曾履。」祖曰:「如汝所說,真吾弟子。」
fú tuó wén zhī, jù qǐ lǐ bài, ér shuō jì yuē: fù mǔ fēi wǒ qīn, shuí shì zuì qīn zhě? zhū fú fēi wǒ dào, shuí wèi zuì dào zhě? zǔ yǐ jì dá yuē: rǔ yán yǔ xīn qīn, fù mǔ fēi kě bǐ rǔ xíng yǔ dào hé, zhū fó xīn jí shì. wài qiú yǒu xiāng fú, yǔ rǔ bù xiāng sì. yù shí rǔ běn xīn, fēi hé yì fēi lí. fú tuó wén jì yǐ, biàn xíng qī bù. zǔ yuē: cǐ zi xī céng zhí fú, bēi yuàn guǎng dà, lǜ fù mǔ shòu qíng nán shě, gù bù yán bù lǚ ěr.
伏馱聞之,遽起禮拜,而說偈曰:「父母非我親,誰是最親者?諸佛非我道,誰為最道者?」祖以偈答曰:「汝言與心親,父母非可比;汝行與道合,諸佛心即是。外求有相佛,與汝不相似。欲識汝本心,非合亦非離。」伏馱聞偈已,便行七步。祖曰:「此子昔曾值佛,悲願廣大,慮父母受情難捨,故不言不履耳。」
zhǎng zhě suì shě lìng chū jiā. zǔ xún shòu jù jiè, fù gào zhī yuē: wǒ jīn yǐ rú lái zhèng fǎ yǎn cáng fù zhǔ yú rǔ, wù lìng duàn jué. nǎi shuō jì yuē: xū kōng wú nèi wài, xīn fǎ yì rú cǐ. ruò le xū kōng gù, shì dá zhēn rú lǐ.
長者遂舍令出家。祖尋授具戒,復告之曰:「我今以如來正法眼藏付囑於汝,勿令斷絕。」乃說偈曰:「虛空無內外,心法亦如此。若了虛空故,是達真如理。」
fú tuó chéng shī fù zhǔ, yǐ jì zàn yuē: wǒ shī chán zǔ zhōng, dāng dé wèi dì bā. fǎ huà zhòng wú liàng, xī huò ā luó hàn. ěr shí fó tuó nán tí jí xiàn shén biàn, què fù běn zuò, yǎn rán jì miè. zhòng yǔ bǎo tǎ, zàng qí quán shēn. jí jǐng wáng shí nián yín suì yě.
伏馱承師付囑,以偈贊曰:「我師禪祖中,當得為第八。法化眾無量,悉獲阿羅漢。」爾時佛陀難提即現神變,卻複本座,儼然寂滅。眾與寶塔,葬其全身。即景王十年寅歲也。
jiǔ zǔ fú tuó mì zūn zhě jiǔ zǔ fú tuó mì duō zūn zhě, tí jiā guó rén yě. xìng pí shě luó. jì shòu bā zǔ fù zhǔ, hòu zhì zhōng yìn dù xíng huà. shí yǒu zhǎng zhě xiāng gài, xié yī zi ér lái, zhān lǐ zǔ yuē: cǐ zi chù tāi liù shí suì, yīn hào nán shēng. cháng huì yī xiān zhě, wèi cǐ ér fēi fán, dāng wèi fǎ qì. jīn yù zūn zhě, kě lìng chū jiā. zǔ jí yǔ luò fà shòu jiè, jié mó zhī jì, xiáng guāng zhú zuò, réng gǎn shè lì sān qī lì xiàn qián, zì cǐ jīng jìn wàng pí. jì ér zǔ gào zhī yuē: rú lái dà fǎ yǎn cáng, jīn fù yú rǔ. rǔ hù niàn zhī. nǎi shuō jì yuē: zhēn lǐ běn wú míng, yīn míng xiǎn zhēn lǐ. shòu dé zhēn shí fǎ, fēi zhēn yì fēi wěi. zǔ fù fǎ yǐ, jí rù jǐn sān mèi ér bān niè pán. zhòng yǐ xiāng yóu zhān tán dū wéi, shōu shè lì, jiàn tǎ yú nà làn tuó sì. jí jìng wáng sān shí sān nián jiǎ yín suì yě.
九祖伏馱蜜尊者九祖伏馱蜜多尊者,提伽國人也。姓毗舍羅。既受八祖付囑,後至中印度行化。時有長者香蓋,攜一子而來,瞻禮祖曰:「此子處胎六十歲,因號難生。嘗會一仙者,謂此兒非凡,當為法器。今遇尊者,可令出家。」祖即與落髮授戒,羯磨之際,祥光燭座,仍感舍利三七粒現前,自此精進忘疲。既而祖告之曰:「如來大法眼藏,今付於汝。汝護念之。」乃說偈曰:「真理本無名,因名顯真理。受得真實法,非真亦非偽。」祖付法已,即入盡三昧而般涅槃。眾以香油旃檀闍維,收舍利,建塔於那爛陀寺。即敬王三十三年甲寅歲也。
shí zǔ xié zūn zhě shí zǔ xié zūn zhě, zhōng yìn dù rén yě. běn míng nán shēng.
十祖脅尊者十祖脅尊者,中印度人也。本名難生。
chū jiāng dàn shí, fù mèng yī bái xiàng, bèi yǒu bǎo zuò, zuò shàng ān yī míng zhū, cóng mén ér rù, guāng zhào sì zhòng, jì jué suì shēng. cóng zhí jiǔ zǔ, zhí shì zuǒ yòu, wèi cháng shuì mián, wèi qí xié bù zhì xí, suì hào xié zūn zhě yān. chū zhì huá shì guó, qì yī shù xià. yòu shǒu zhǐ dì ér gào zhòng yuē: cǐ dì biàn jīn sè, dāng yǒu shèng rén rù huì. yán qì, jí biàn jīn sè. shí yǒu zhǎng zhě zi fù nà yè shē, hé zhǎng qián lì. zǔ wèn yuē: rǔ cóng hé lái? dá yuē:
初將誕時,父夢一白象,背有寶座,座上安一明珠,從門而入,光照四眾,既覺遂生。從值九祖,執侍左右,未嘗睡眠,謂其脅不至席,遂號脅尊者焉。初至華氏國,憩一樹下。右手指地而告眾曰:「此地變金色,當有聖人入會。」言訖,即變金色。時有長者子富那夜奢,合掌前立。祖問曰:「汝從何來?」答曰:
wǒ xīn fēi wǎng. zǔ yuē: rǔ hé chù zhù? dá yuē: wǒ xīn fēi zhǐ. zǔ yuē: rǔ bù dìng xié? yuē: zhū fú yì rán. zǔ yuē: rǔ fēi zhū fú. yuē: zhū fú yì fēi. zǔ yīn shuō jì yuē: cǐ dì biàn jīn sè, yù zhī yǒu shèng zhì. dāng zuò pú tí shù, jué huá ér chéng yǐ. yè shē fù shuō jì yuē:
「我心非往。」祖曰:「汝何處住?」答曰:「我心非止。」祖曰:「汝不定邪?」曰:「諸佛亦然。」祖曰:「汝非諸佛。」曰:「諸佛亦非。」祖因說偈曰:「此地變金色,預知有聖至。當坐菩提樹,覺華而成已。」夜奢復說偈曰:
shī zuò jīn sè dì, cháng shuō zhēn shí yì. huí guāng ér zhào wǒ, lìng rù sān mó dì. zǔ zhī qí yì, jí dù chū jiā, fù jù jiè pǐn, nǎi gào zhī yuē: rú lái dà fǎ cáng, jīn fù yú rǔ, rǔ hù niàn zhī. nǎi shuō jì yuē: zhēn tǐ zì rán zhēn, yīn zhēn shuō yǒu lǐ. lǐng dé zhēn zhēn fǎ, wú xíng yì wú zhǐ. zǔ fù fǎ yǐ, jí xiàn shén biàn ér rù niè pán, huà huǒ zì fén. sì zhòng gè yǐ yī gāi shèng shè lì, suí chù yǔ tǎ ér gōng yǎng zhī. jí zhēn wáng èr shí qī nián jǐ hài suì yě.
「師坐金色地,常說真實義。回光而照我,令入三摩諦。」祖知其意,即度出家,復具戒品,乃告之曰:「如來大法藏,今付於汝,汝護念之。」乃說偈曰:「真體自然真,因真說有理。領得真真法,無行亦無止。」祖付法已,即現神變而入涅槃,化火自焚。四眾各以衣祴盛舍利,隨處與塔而供養之。即貞王二十七年己亥歲也。
shí yī zǔ fù nà yè shē zūn zhě shí yī zǔ fù nà yè shē zūn zhě, huá shì guó rén yě. xìng qú tán shì, fù bǎo shēn. jì dé fǎ yú xié zūn zhě, xún yì bō luó nài guó, yǒu mǎ míng dà shì yíng ér zuò lǐ. wèn yuē: wǒ yù shí fú, hé zhě jí shì? zǔ yuē:
十一祖富那夜奢尊者十一祖富那夜奢尊者,華氏國人也。姓瞿曇氏,父寶身。既得法於脅尊者,尋詣波羅奈國,有馬鳴大士迎而作禮。問曰:「我欲識佛,何者即是?」祖曰:
rǔ yù shí fú, bù shí zhě shì. yuē: fú jì bù shí, yān zhī shì hū? zǔ yuē: jì bù shí fú, yān zhī bú shì? yuē: cǐ shì jù yì. zǔ yuē: bǐ shì mù yì. zǔ wèn: jù yì zhě hé?
「汝欲識佛,不識者是。」曰:「佛既不識,焉知是乎?」祖曰:「既不識佛,焉知不是?」曰:「此是鋸義。」祖曰:「彼是木義。」祖問:「鋸義者何?」
yuē: yǔ shī píng chū. mǎ míng què wèn: mù yì zhě hé? zǔ yuē: rǔ bèi wǒ jiě. mǎ míng huò rán xǐng wù, qǐ shǒu guī yī, suì qiú tì dù. zǔ wèi zhòng yuē: cǐ dà shì zhě, xī wèi pí shè lì guó wáng. qí guó, yǒu yī lèi rén rú mǎ luǒ lù, wáng yùn shén lì fēn shēn wèi cán, bǐ nǎi dé yī. wáng hòu fù shēng zhōng yìn dù, mǎ rén gǎn liàn bēi míng, yīn hào mǎ míng yān. rú lái jì yún: wú miè dù hòu liù bǎi nián, dāng yǒu xián zhě mǎ míng yú bō luó nài guó, cuī fú yì dào, dù rén wú liàng, jì wú chuán huà. jīn zhèng shì shí. jí gào zhī yuē: rú lái dà fǎ yǎn cáng, jīn fù yú rǔ. jí shuō jì yuē: mí wù rú yǐn xiǎn, míng àn bù xiāng lí. jīn fù yǐn xiǎn fǎ, fēi yī yì fēi èr.
曰:「與師平出。」馬鳴卻問:「木義者何?」祖曰:「汝被我解。」馬鳴豁然省悟,稽首皈依,遂求剃度。祖謂眾曰:「此大士者,昔為毗舍利國王。其國,有一類人如馬裸露,王運神力分身為蠶,彼乃得衣。王后復生中印度,馬人感戀悲鳴,因號馬鳴焉。如來記云:吾滅度後六百年,當有賢者馬鳴于波羅奈國,摧伏異道,度人無量,繼吾傳化。」今正是時。」即告之曰:「如來大法眼藏,今付於汝。」即說偈曰:「迷悟如隱顯,明暗不相離。今付隱顯法,非一亦非二。」
zūn zhě fù fǎ yǐ, jí xiàn shén biàn, zhàn rán yuán jì. zhòng xìng bǎo tǎ, yǐ bì quán shēn. jí ān wáng shí jiǔ nián wù xū suì yě. shí èr zǔ mǎ míng zūn zhě shí èr zǔ mǎ míng dà shì zhě, bō luó nài guó rén yě. yì míng gōng shèng, yǐ yǒu zuò wú zuò zhū gōng dé zuì wèi shū shèng, gù míng yān. jì shòu fǎ yú yè shē zūn zhě, hòu yú huá shì guó zhuǎn miào fǎ lún. hū yǒu lǎo rén, zuò qián pū dì, zǔ wèi zhòng yuē: cǐ fēi yōng liú, dāng yǒu yì xiāng. yán qì bù jiàn. é cóng dì yǒng chū yī jīn sè rén, fù huà wèi nǚ zǐ, yòu shǒu zhǐ zǔ ér shuō jì yuē: qǐ shǒu zhǎng lǎo zūn, dāng shòu rú lái jì. jīn yú cǐ dì shàng, xuān tōng dì yī yì. shuō jì yǐ, piē rán bù jiàn. zǔ yuē: jiāng yǒu mó lái, yǔ wú jiào yīn jué lì. yǒu qǐng, fēng yǔ bào zhì, tiān dì huì míng. zǔ yuē: mó zhī lái xìn yǐ, wú dāng chú zhī. jí zhǐ kōng zhōng, xiàn yī dà jīn lóng, fèn fā wēi shén, zhèn dòng shān yuè. zǔ yǎn rán yú zuò, mó shì suí miè. jīng qī rì, yǒu yī xiǎo chóng, dà ruò jiāo míng, qián xíng zuò xià. zǔ yǐ shǒu qǔ zhī, shì zhòng yuē: sī nǎi mó zhī suǒ biàn, dào tīng wú fǎ ěr. nǎi fàng zhī lìng qù, mó bù néng dòng. zǔ gào zhī yuē: rǔ dàn guī yī sān bǎo, jí de shén tōng. suì fù běn xíng, zuò lǐ chàn huǐ. zǔ wèn yuē:
尊者付法已,即現神變,湛然圓寂。眾興寶塔,以閟全身。即安王十九年戊戌歲也。十二祖馬鳴尊者十二祖馬鳴大士者,波羅奈國人也。亦名功勝,以有作無作諸功德最為殊勝,故名焉。既受法於夜奢尊者,後於華氏國轉妙法輪。忽有老人,座前仆地,祖謂眾曰:「此非庸流,當有異相。」言訖不見。俄從地湧出一金色人,復化為女子,右手指祖而說偈曰:「稽首長老尊,當受如來記。今於此地上,宣通第一義。」說偈已,瞥然不見。祖曰:「將有魔來,與吾較﹝音角﹞力。」有頃,風雨暴至,天地晦冥。祖曰:「魔之來信矣,吾當除之。」即指空中,現一大金龍,奮發威神,震動山嶽。祖儼然於座,魔事隨滅。經七日,有一小蟲,大若蟭螟,潛形座下。祖以手取之,示眾曰:「斯乃魔之所變,盜聽吾法耳。」乃放之令去,魔不能動。祖告之曰:「汝但歸依三寶,即得神通。」遂複本形,作禮懺悔。祖問曰:
rǔ míng shuí xié? juàn shǔ duō shǎo? yuē: wǒ míng jiā pí mó luó, yǒu sān qiān juàn shǔ. zǔ yuē: jǐn rǔ shén lì, biàn huà ruò hé? yuē: wǒ huà jù hǎi jí wèi xiǎo shì. zǔ yuē: rǔ huà xìng hǎi dé fǒu? yuē:
「汝名誰邪?眷屬多少?」曰:「我名迦毗摩羅,有三千眷屬。」祖曰:「盡汝神力,變化若何?」曰:「我化巨海極為小事。」祖曰:「汝化性海得否?」曰:
hé wèi xìng hǎi, wǒ wèi cháng zhī. zǔ jí wèi shuō xìng hǎi yuē: shān hé dà dì, jiē yī jiàn lì. sān mèi liù tōng, yóu zī fā xiàn. jiā pí mó luó wén yán, suì fā xìn xīn, yǔ tú zhòng sān qiān, jù qiú tì dù. zǔ nǎi zhào wǔ bǎi luó hàn, yǔ shòu jù jiè. fù gào zhī yuē: rú lái dà fǎ yǎn cáng, jīn dāng fù rǔ. rǔ tīng jì yán: yǐn xiǎn jí běn fǎ, míng àn yuán bù èr. jīn fù wù le fǎ, fēi qǔ yì fēi lí. fù zhǔ yǐ, jí rù lóng fèn xùn sān mèi, tǐng shēn kōng zhōng, rú rì lún xiāng, rán hòu shì miè. sì zhòng yǐ zhēn tǐ cáng zhī lóng kān. jí xiǎn wáng sì shí èr nián jiǎ wǔ suì yě.
「何謂性海,我未嘗知。」祖即為說性海曰:「山河大地,皆依建立。三昧六通,由茲發現。」迦毗摩羅聞言,遂發信心,與徒眾三千,俱求剃度。祖乃召五百羅漢,與授具戒。復告之曰:「如來大法眼藏,今當付汝。汝聽偈言:隱顯即本法,明暗元不二。今付悟了法,非取亦非離。」」付囑已,即入龍奮迅三昧,挺身空中,如日輪相,然後示滅。四眾以真體藏之龍龕。即顯王四十二年甲午歲也。
shí sān zǔ jiā pí mó luó zūn zhě shí sān zǔ jiā pí mó luó zūn zhě, huá shì guó rén yě. chū wèi wài dào, yǒu tú sān qiān, tōng zhū yì lùn. hòu yú mǎ míng zūn zhě dé fǎ, lǐng tú zhì xī yìn dù. bǐ yǒu tài zǐ, míng yún zì zài. yǎng zūn zhě míng, qǐng yú gōng zhōng gōng yǎng.
十三祖迦毗摩羅尊者十三祖迦毗摩羅尊者,華氏國人也。初為外道,有徒三千,通諸異論。後於馬鳴尊者得法,領徒至西印度。彼有太子,名雲自在。仰尊者名,請於宮中供養。
zǔ yuē: rú lái yǒu jiào, shā mén bù dé qīn jìn guó wáng dà chén quán shì zhī jiā. tài zǐ yuē: jīn wǒ guó chéng zhī běi, yǒu dà shān yān. shān yǒu yī shí kū, kě chán jì yú cǐ fǒu? zǔ yuē: nuò. jí rù bǐ shān. xíng shù lǐ, féng yī dà mǎng, zǔ zhí qián bù gù, pán rào zǔ shēn, zǔ yīn yǔ shòu sān guī yī, mǎng tīng qì ér qù. zǔ jiāng zhì shí kū, fù yǒu yī lǎo rén sù fú ér chū, hé zhǎng wèn xùn. zǔ yuē: rǔ hé suǒ zhǐ? dá yuē: wǒ xī cháng wèi bǐ qiū, duō lè jì jìng, yǒu chū xué bǐ qiū shù lái qǐng yì, ér wǒ fán yú yīng dá, qǐ chēn hèn xiǎng, mìng zhōng duò wèi mǎng shēn, zhù shì kū zhōng, jīn yǐ qiān zài. shì yù zūn zhě, huò wén jiè fǎ, gù lái xiè ěr. zǔ wèn yuē: cǐ shān gèng yǒu hé rén jū zhǐ? yuē: běi qù shí lǐ, yǒu dà shù yīn fù wǔ bǎi dà lóng, qí shù wáng míng lóng shù, cháng wèi lóng zhòng shuō fǎ, wǒ yì tīng shòu ěr. zǔ suì yǔ tú zhòng yì bǐ, lóng shù chū yíng yuē: shēn shān gū jì, lóng mǎng suǒ jū. dà dé zhì zūn, hé wǎng shén zú? zǔ yuē: wú fēi zhì zūn, lái fǎng xián zhě. lóng shù mò niàn yuē:
祖曰:「如來有教,沙門不得親近國王、大臣權勢之家。」太子曰:「今我國城之北,有大山焉。山有一石窟,可禪寂於此否?」祖曰:「諾。」即入彼山。行數里,逢一大蟒,祖直前不顧,盤繞祖身,祖因與授三皈依,蟒聽訖而去。祖將至石窟,復有一老人素服而出,合掌問訊。祖曰:「汝何所止?」答曰:「我昔嘗為比丘,多樂寂靜,有初學比丘數來請益,而我煩於應答,起嗔恨想,命終墮為蟒身,住是窟中,今已千載。適遇尊者,獲聞戒法,故來謝爾。」祖問曰:「此山更有何人居止?」曰:「北去十里,有大樹蔭覆五百大龍,其樹王名龍樹,常為龍眾說法,我亦聽受耳。」祖遂與徒眾詣彼,龍樹出迎曰:「深山孤寂,龍蟒所居。大德至尊,何枉神足?」祖曰:「吾非至尊,來訪賢者。」龍樹默念曰:
cǐ shī dé jué dìng xìng míng dào yǎn fǒu? shì dà shèng jì zhēn chéng fǒu? zǔ yuē: rǔ suī xīn yǔ, wǒ yǐ yì zhī.
「此師得決定性明道眼否?是大聖繼真乘否?」祖曰:「汝雖心語,我已意知。
dàn bàn chū jiā, hé lǜ wú zhī bù shèng? lóng shù wén yǐ, huǐ xiè. zǔ jí yǔ dù tuō, jí wǔ bǎi lóng zhòng jù shòu jù jiè. fù gào zhī yuē: jīn yǐ rú lái dà fǎ yǎn cáng, fù zhǔ yú rǔ. dì tīng jì yán: fēi yǐn fēi xiǎn fǎ, shuō shì zhēn shí jì. wù cǐ yǐn xiǎn fǎ, fēi yú yì fēi zhì fù fǎ yǐ, jí xiàn shén biàn, huà huǒ fén shēn. lóng shù shōu wǔ sè shè lì, jiàn tǎ yān. jí nǎn wáng sì shí liù nián rén chén suì yě.
但辦出家,何慮吾之不聖?」龍樹聞已,悔謝。祖即與度脫,及五百龍眾俱授具戒。復告之曰:「今以如來大法眼藏,付囑於汝。諦聽偈言:非隱非顯法,說是真實際。悟此隱顯法,非愚亦非智」」付法已,即現神變,化火焚身。龍樹收五色舍利,建塔焉。即赧王四十六年壬辰歲也。
shí sì zǔ lóng shù zūn zhě shí sì zǔ lóng shù zūn zhě, xī tiān zhú guó rén yě, yì míng lóng shèng. shǐ yú mó luó zūn zhě dé fǎ, hòu zhì nán yìn dù. bǐ guó zhī rén, duō xìn fú yè. zǔ wèi shuō fǎ, dì xiāng wèi yuē: rén yǒu fú yè, shì jiān dì yī. tú yán fó xìng, shuí néng dǔ zhī? zǔ yuē: rǔ yù jiàn fó xìng, xiān xū chú wǒ màn. bǐ rén yuē: fó xìng dà xiǎo? zǔ yuē: fēi dà fēi xiǎo, fēi guǎng fēi xiá. wú fú wú bào, bù sǐ bù shēng. bǐ wén lǐ shèng, xī huí chū xīn. zǔ fù yú zuò shàng, xiàn zì zài shēn, rú mǎn yuè lún. yī qiè zhòng wéi wén fǎ yīn, bù dǔ zǔ xiāng. bǐ zhòng zhōng yǒu zhǎng zhě zi, míng jiā nà tí pó, wèi zhòng yuē: shí cǐ xiāng fǒu? zhòng yuē: mù suǒ wèi dǔ, ān néng biàn shí? tí pó yuē: cǐ shì zūn zhě xiàn fó xìng tǐ xiāng, yǐ shì wǒ děng. hé yǐ zhī zhī? gài yǐ wú xiāng sān mèi, xíng rú mǎn yuè. fó xìng zhī yì, kuò rán xū míng. yán qì, lún xiāng jí yǐn, fù jū běn zuò, ér shuō jì yán: shēn xiàn yuán yuè xiàng, yǐ biǎo zhū fú tǐ. shuō fǎ wú qí xíng, yòng biàn fēi shēng sè. bǐ zhòng wén jì, dùn wù wú shēng, xián yuàn chū jiā, yǐ qiú jiě tuō. zǔ jí wèi tì fà, mìng zhū shèng shòu jù. qí guó xiān yǒu wài dào wǔ qiān yú zhòng, zuò dà huàn shù, zhòng jiē zōng yǎng. zǔ xī wèi huà zhī, lìng guī sān bǎo. fù zào dà zhì dù lùn zhōng lùn shí èr mén lùn, chuí zhī yú shì. hòu gào shàng shǒu dì zǐ jiā nà tí pó yuē: rú lái dà fǎ yǎn cáng jīn dāng fù rǔ. tīng wú jì yán: wèi míng yǐn xiǎn fǎ, fāng shuō jiě tuō lǐ. yú fǎ xīn bù zhèng, wú chēn yì wú xǐ. fù fǎ qì, rù yuè lún sān mèi, guǎng xiàn shén biàn, fù jiù běn zuò, níng rán chán jì. jiā nà tí pó yǔ zhū sì zhòng, gòng jiàn bǎo tǎ yǐ zàng yān. jí qín shǐ huáng sān shí wǔ nián jǐ chǒu suì yě. shí wǔ zǔ jiā nà tí pó zūn zhě shí wǔ zǔ jiā nà tí pó zūn zhě, nán tiān zhú guó rén yě, xìng pí shě luó. chū qiú fú yè, jiān lè biàn lùn. hòu yè lóng shù dà shì. jiāng jí mén, lóng shù zhī shì zhì rén, xiān qiǎn shì zhě yǐ mǎn bō shuǐ zhì yú zuò qián. zūn zhě dǔ zhī, jí yǐ yī zhēn tóu zhī ér jìn, xīn rán qì huì. lóng shù jí wèi shuō fǎ, bù qǐ yú zuò, xiàn yuè lún xiāng, wéi wén qí shēng, bù jiàn qí xíng. zǔ yǔ zhòng yuē: jīn cǐ ruì zhě, shī xiàn fó xìng. biǎo shuō fǎ fēi shēng sè yě. zǔ jì dé fǎ, hòu zhì jiā pí luó guó. bǐ yǒu zhǎng zhě, yuē fàn mó jìng dé yī rì, yuán shù shēng ěr rú jūn, wèi shén měi. wéi zhǎng zhě yǔ dì èr zi luó hóu luó duō qǔ ér shí zhī. qǔ yǐ suí zhǎng, jǐn ér fù shēng. zì yú qīn shǔ, jiē bù néng jiàn. zǔ zhī qí sù yīn, suì zhì qí jiā. zhǎng zhě nǎi wèn qí gù. zǔ yuē: rǔ jiā xī céng gōng yǎng yī bǐ qiū, rán cǐ bǐ qiū dào yǎn wèi míng, yǐ xū zhān xìn shī, gù bào wèi mù jūn. wéi rǔ yǔ zǐ jīng chéng gōng yǎng, dé yǐ xiǎng zhī, yú jí fǒu yǐ.
十四祖龍樹尊者十四祖龍樹尊者,西天竺國人也,亦名龍勝。始於摩羅尊者得法,後至南印度。彼國之人,多信福業。祖為說法,遞相謂曰:「人有福業,世間第一。徒言佛性,誰能睹之?」祖曰:「汝欲見佛性,先須除我慢。」彼人曰:「佛性大小?」祖曰:「非大非小,非廣非狹。無福無報,不死不生。」彼聞理勝,悉回初心。祖復於座上,現自在身,如滿月輪。一切眾唯聞法音,不睹祖相。彼眾中有長者子,名迦那提婆,謂眾曰:「識此相否?」眾曰:「目所未睹,安能辨識?」提婆曰:「此是尊者現佛性體相,以示我等。何以知之?蓋以無相三昧,形如滿月。佛性之義,廓然虛明。」言訖,輪相即隱,復居本座,而說偈言:「身現圓月相,以表諸佛體。說法無其形,用辨非聲色。」彼眾聞偈,頓悟無生,咸願出家,以求解脫。祖即為剃髮,命諸聖授具。其國先有外道五千餘眾,作大幻術,眾皆宗仰。祖悉為化之,令歸三寶。復造大智度論、中論、十二門論,垂之於世。後告上首弟子迦那提婆曰:「如來大法眼藏今當付汝。聽吾偈言:為明隱顯法,方說解脫理。於法心不證,無瞋亦無喜。」」付法訖,入月輪三昧,廣現神變,復就本座,凝然禪寂。迦那提婆與諸四眾,共建寶塔以葬焉。即秦始皇三十五年己丑歲也。十五祖迦那提婆尊者十五祖迦那提婆尊者,南天竺國人也,姓毗舍羅。初求福業,兼樂辯論。後謁龍樹大士。將及門,龍樹知是智人,先遣侍者以滿缽水置於座前。尊者睹之,即以一針投之而進,欣然契會。龍樹即為說法,不起於座,現月輪相,唯聞其聲,不見其形。祖語眾曰:「今此瑞者,師現佛性。表說法非聲色也。」祖既得法,後至迦毗羅國。彼有長者,曰梵摩淨德一日,園樹生耳如菌,味甚美。唯長者與第二子羅睺羅多取而食之。取已隨長,盡而復生。自余親屬,皆不能見。祖知其宿因,遂至其家。長者乃問其故。祖曰:「汝家昔曾供養一比丘,然此比丘道眼未明,以虛沾信施,故報為木菌。唯汝與子精誠供養,得以享之,余即否矣。」
yòu wèn zhǎng zhě: nián duō shǎo? dá yuē: qī shí yǒu jiǔ. zǔ nǎi shuō jì yuē: rù dào bù tōng lǐ, fù shēn hái xìn shī. rǔ nián bā shí yī, cǐ shù bù shēng ěr. zhǎng zhě wén jì yǐ, mí jiā tàn fú. qiě yuē: dì zǐ shuāi lǎo, bù néng shì shī, yuàn shě cì zǐ, suí shī chū jiā. zǔ yuē: xī rú lái jì cǐ zi, dāng dì èr wǔ bǎi nián wèi dà jiào zhǔ. jīn zhī xiāng yù, gài fú sù yīn. jí yǔ tì fà zhí shì. zhì bā lián fú chéng, wén zhū wài dào yù zhàng fó fǎ. jì zhī jì jiǔ, zǔ nǎi zhí zhǎng fān rù bǐ zhòng zhōng. bǐ wèn zǔ yuē: rǔ hé bù qián? zǔ yuē:
又問長者:「年多少?」答曰:「七十有九。」祖乃說偈曰:「入道不通理,復身還信施。汝年八十一,此樹不生耳。」長者聞偈已,彌加嘆伏。且曰:「弟子衰老,不能事師,願舍次子,隨師出家。」祖曰:「昔如來記此子,當第二五百年為大教主。今之相遇,蓋符宿因。」即與剃髮執侍。至巴連弗城,聞諸外道慾障佛法。計之既久,祖乃執長旛入彼眾中。彼問祖曰:「汝何不前?」祖曰:
rǔ hé bù hòu? bǐ yuē: rǔ shì jiàn rén. zǔ yuē: rǔ shì liáng rén. bǐ yuē: rǔ jiě hé fǎ? zǔ yuē: rǔ bǎi bù jiě. bǐ yuē: wǒ yù de fú. zǔ yuē: wǒ zhuó rán dé fú. bǐ yuē: rǔ bù hé dé. zǔ yuē: yuán dào wǒ dé, rǔ shí bù dé. bǐ yuē: rǔ jì bù dé, yún hé yán dé? zǔ yuē: rǔ yǒu wǒ gù, suǒ yǐ bù dé. wǒ wú wǒ wǒ, gù zì dāng dé. bǐ cí jì qū, nǎi wèn zǔ yuē: rǔ míng hé děng? zǔ yuē wǒ míng jiā nà tí pó. bǐ jì sù wén zǔ míng, nǎi huǐ guò zhì xiè.
「汝何不後?」彼曰:「汝似賤人。」祖曰:「汝似良人。」彼曰:「汝解何法?」祖曰:「汝百不解。」彼曰:「我欲得佛。」祖曰:「我灼然得佛。」彼曰:「汝不合得。」祖曰:「元道我得,汝實不得。」彼曰:「汝既不得,云何言得?」祖曰:「汝有我故,所以不得。我無我我,故自當得。」彼辭既屈,乃問祖曰:「汝名何等?」祖曰「我名迦那提婆。」彼既夙聞祖名,乃悔過致謝。
shí zhòng zhōng yóu hù xìng wèn nán, zǔ zhé yǐ wú ài zhī biàn, yóu shì guī fú. nǎi gào shàng zú luó hóu luó duō ér fù fǎ yǎn.
時眾中猶互興問難,祖折以無礙之辯,由是歸伏。乃告上足羅睺羅多而付法眼。
jì yuē: běn duì chuán fǎ rén, wèi shuō jiě tuō lǐ. yú fǎ shí wú zhèng, wú zhōng yì wú shǐ. zǔ shuō jì yǐ, rù fèn xùn dìng, shēn fàng bā guāng, ér guī jì miè. xué zhòng xìng tǎ ér gōng yǎng zhī. jí qián hàn wén dì shí jiǔ nián gēng chén suì yě.
偈曰:「本對傳法人,為說解脫理。於法實無證,無終亦無始。」祖說偈已,入奮迅定,身放八光,而歸寂滅。學眾興塔而供養之。即前漢文帝十九年庚辰歲也。
shí liù zǔ luó hóu luó duō zūn zhě shí liù zǔ luó hóu luó duō zūn zhě, jiā pí luó guó rén yě.
十六祖羅睺羅多尊者十六祖羅睺羅多尊者,迦毗羅國人也。
xíng huà zhì shì luó fá chéng, yǒu hé míng yuē jīn shuǐ, qí wèi shū měi, zhōng liú fù xiàn wǔ fú yǐng. zǔ gào zhòng yuē: cǐ hé zhī yuán, fán wǔ bǎi lǐ, yǒu shèng zhě sēng jiā nán tí jū yú bǐ chù. fú zhì: yī qiān nián hòu, dāng shào shèng wèi. yǔ yǐ, lǐng zhū xué zhòng, sù liú ér shàng. zhì bǐ, jiàn sēng jiā nán tí ān zuò rù dìng. zǔ yǔ zhòng cì zhī. jīng sān qī rì, fāng cóng dìng qǐ. zǔ wèn yuē: rǔ shēn dìng xié, xīn dìng xié? tí yuē: shēn xīn jù dìng. zǔ yuē: shēn xīn jù dìng, hé yǒu chū rù? tí yuē: suī yǒu chū rù, bù shī dìng xiāng. rú jīn zài jǐng, jīn tǐ cháng jì. zǔ yuē: ruò jīn zài jǐng, ruò jīn chū jǐng, jīn wú dòng jìng, hé wù chū rù? tí yuē: yán jīn dòng jìng, hé wù chū rù? yán jīn chū rù, jīn fēi dòng jìng. zǔ yuē: ruò jīn zài jǐng, chū zhě hé jīn? ruò jīn chū jǐng, zài zhě hé wù? tí yuē: jīn ruò chū jǐng, zài zhě fēi jīn. jīn ruò zài jǐng, chū zhě fēi wù. zǔ yuē: cǐ yì bù rán. tí yuē: bǐ yì fēi zhe. zǔ yuē: cǐ yì dāng duò. tí yuē: bǐ yì bù chéng. zǔ yuē: bǐ yì bù chéng, wǒ yì chéng yǐ. tí yuē: wǒ yì suī chéng, fǎ fēi wǒ gù.
行化至室羅筏城,有河名曰金水,其味殊美,中流復現五佛影。祖告眾曰:「此河之源,凡五百里,有聖者僧伽難提居於彼處。佛志:一千年後,當紹聖位。」」語已,領諸學眾,溯流而上。至彼,見僧伽難提安坐入定。祖與眾伺之。經三七日,方從定起。祖問曰:「汝身定邪,心定邪?」提曰:「身心俱定。」祖曰:「身心俱定,何有出入?」提曰:「雖有出入,不失定相。如金在井,金體常寂。」祖曰:「若金在井,若金出井,金無動靜,何物出入?」提曰:「言金動靜,何物出入?言金出入,金非動靜。」祖曰:「若金在井,出者何金?若金出井,在者何物?」提曰:「金若出井,在者非金。金若在井,出者非物。」祖曰:「此義不然。」提曰:「彼義非著。」祖曰:「此義當墮。」提曰:「彼義不成。」祖曰:「彼義不成,我義成矣。」提曰:「我義雖成,法非我故。」
zǔ yuē: wǒ yì yǐ chéng, wǒ wú wǒ gù. tí yuē: wǒ wú wǒ gù, fù chéng hé yì? zǔ yuē: wǒ wú wǒ gù, gù chéng rǔ yì. tí yuē: rén zhě shī shuí, dé shì wú wǒ? zǔ yuē: wǒ shī jiā nà tí pó, zhèng shì wú wǒ. nán tí yǐ jì zàn yuē: qǐ shǒu tí pó shī, ér chū yú rén zhě. rén zhě wú wǒ gù, wǒ yù shī rén zhě. zǔ yǐ jì dá yuē: wǒ yǐ wú wǒ gù, rǔ xū jiàn wǒ wǒ. rǔ ruò shī wǒ gù, zhī wǒ fēi wǒ wǒ.
祖曰:「我義已成,我無我故。」提曰:「我無我故,復成何義?」祖曰:「我無我故,故成汝義。」提曰:「仁者師誰,得是無我?」祖曰:「我師迦那提婆,證是無我。」難提以偈贊曰:「稽首提婆師,而出於仁者。仁者無我故,我欲師仁者。」祖以偈答曰:「我已無我故,汝須見我我。汝若師我故,知我非我我。」
nán tí xīn yì huò rán, jí qiú dù tuō. zǔ yuē: rǔ xīn zì zài, fēi wǒ suǒ xì. yǔ yǐ, jí yǐ yòu shǒu qíng jīn bō, jǔ zhì fàn gōng, qǔ bǐ xiāng fàn, jiāng zhāi dà zhòng, ér dà zhòng hū shēng yàn è zhī xīn. zǔ yuē: fēi wǒ zhī jiù, rǔ děng zì yè. jí mìng nán tí fēn zuò tóng shí, zhòng fù yà zhī. zǔ yuē: rǔ bù dé shí, jiē yóu cǐ gù.
難提心意豁然,即求度脫。祖曰:「汝心自在,非我所系。」語已,即以右手擎金缽,舉至梵宮,取彼香飯,將齋大眾,而大眾忽生厭惡之心。祖曰:「非我之咎,汝等自業。」即命難提分座同食,眾復訝之。祖曰:「汝不得食,皆由此故。
dāng zhī yǔ wú fēn zuò zhě, jí guò qù suō luó shù wáng rú lái yě. mǐn wù jiàng jī, rǔ bèi yì zhuāng yán jié zhōng yǐ zhì sān guǒ ér wèi zhèng wú lòu zhě yě. zhòng yuē: wǒ shī shén lì, sī kě xìn yǐ. bǐ yún guò qù fú zhě, jí qiè yí yān.
當知與吾分座者,即過去娑羅樹王如來也。愍物降跡,汝輩亦莊嚴劫中已至三果而未證無漏者也。」眾曰:「我師神力,斯可信矣。彼雲過去佛者,即竊疑焉。」
nán tí zhī zhòng shēng màn, nǎi yuē: shì zūn zài rì, shì jiè píng zhèng, wú yǒu qiū líng, jiāng hé gōu xù, shuǐ xī gān měi, cǎo mù zī mào, guó tǔ fēng yíng. wú bā kǔ xíng shí shàn, zì shuāng shù shì miè bā bǎi yú nián, shì jiè qiū xū, shù mù kū cuì, rén wú zhì xìn, zhèng niàn qīng wēi, bù xìn zhēn rú, wéi ài shén lì. yán qì, yǐ yòu shǒu jiàn zhǎn rù dì, zhì jīn gāng lún jì, qǔ gān lù shuǐ, yǐ liú lí qì chí zhì huì suǒ. dà zhòng jiàn zhī, jí shí qīn mù, huǐ guò zuò lǐ.
難提知眾生慢,乃曰:「世尊在日,世界平正,無有丘陵,江河溝洫,水悉甘美,草木滋茂,國土豐盈。無八苦、行十善,自雙樹示滅八百餘年,世界丘墟,樹木枯悴,人無至信,正念輕微,不信真如,唯愛神力。」言訖,以右手漸展入地,至金剛輪際,取甘露水,以琉璃器持至會所。大眾見之,即時欽慕,悔過作禮。
yú shì, zǔ mìng sēng jiā nán tí ér fù fǎ yǎn. jì yuē: yú fǎ shí wú zhèng, bù qǔ yì bù lí. fǎ fēi yǒu wú xiāng, nèi wài yún hé qǐ? zǔ fù fǎ yǐ, ān zuò guī jì. sì zhòng jiàn tǎ. dāng qián hàn wǔ dì èr shí bā nián wù chén suì yě.
於是,祖命僧伽難提而付法眼。偈曰:「於法實無證,不取亦不離。法非有無相,內外云何起?」祖付法已,安坐歸寂。四眾建塔。當前漢武帝二十八年戊辰歲也。
shí qī zǔ sēng jiā nán tí zūn zhě shí qī zǔ sēng jiā nán tí zūn zhě, shì luó fá chéng bǎo zhuāng yán wáng zhī zǐ yě. shēng ér néng yán, cháng zàn fó shì. qī suì jí yàn shì lè, yǐ jì gào qí fù mǔ yuē: qǐ shǒu dà cí fù, hé nán gǔ xuè mǔ. wǒ jīn yù chū jiā, xìng yuàn āi mǐn gù. fù mǔ gù zhǐ zhī, suì zhōng rì bù shí. nǎi xǔ qí zài jiā chū jiā, hào sēng jiā nán tí. fù mìng shā mén chán lì duō wèi zhī shī. jī shí jiǔ zài, mò cháng tuì juàn. měi zì niàn yán: shēn jū wáng gōng, hú wèi chū jiā? yī xī, tiān guāng xià shǔ, jiàn yí lù tǎn píng, bù jué xú xíng. yuē shí lǐ xǔ, zhì dà yán qián, yǒu shí kū yān, nǎi yàn jì yú zhōng. fù jì shī zi, jí bìn chán lì duō chū guó, fǎng xún qí zi, bù zhī suǒ zài.
十七祖僧伽難提尊者十七祖僧伽難提尊者,室羅筏城寶莊嚴王之子也。生而能言,常贊佛事。七歲即厭世樂,以偈告其父母曰:「稽首大慈父,和南骨血母。我今欲出家,幸願哀愍故。」父母固止之,遂終日不食。乃許其在家出家,號僧伽難提。復命沙門禪利多為之師。積十九載,末嘗退倦。每自念言:「身居王宮,胡為出家?」一夕,天光下屬,見一路坦平,不覺徐行。約十里許,至大岩前,有石窟焉,乃燕寂於中。父既失子,即擯禪利多出國,訪尋其子,不知所在。
jīng shí nián, zǔ dé fǎ shòu jì yǐ, xíng huà zhì mó tí guó, hū yǒu liáng fēng xí zhòng, shēn xīn yuè shì fēi cháng, ér bù zhī qí rán. zǔ yuē: cǐ dào dé zhī fēng yě. dāng yǒu shèng zhě chū shì, sì xù zǔ dēng hū? yán qì, yǐ shén lì shè zhū dà zhòng, yóu lì shān gǔ. shí qǐng, zhì yī fēng xià, wèi zhòng yuē: cǐ fēng dǐng yǒu zǐ yún rú gài, shèng rén jū cǐ yǐ. jí yǔ dà zhòng pái huái jiǔ zhī. jiàn shān shě yī tóng zǐ, chí yuán jiàn zhí zào zǔ qián. zǔ wèn: rǔ jǐ suì xié? yuē: bǎi suì. zǔ yuē: rǔ nián shàng yòu, hé yán bǎi suì? tóng yuē: wǒ bù huì lǐ, zhèng bǎi suì ěr. zǔ yuē: rǔ shàn jī xié? tóng yuē: fú yán: ruò rén shēng bǎi suì, bù huì zhū fú jī, wèi ruò shēng yī rì, ér dé jué le zhī. zǔ yuē: rǔ shǒu zhōng zhě, dāng hé suǒ biǎo? tóng yuē: zhū fú dà yuán jiàn, nèi wài wú xiá yì. liǎng rén tóng dé jiàn, xīn yǎn jiē xiāng sì. bǐ fù mǔ wén zi yǔ, jí shě lìng chū jiā. zǔ xié zhì běn chù, shòu jù jiè qì, míng jiā yé shě duō. tā shí wén fēng chuī diàn líng shēng, zǔ wèn yuē: líng míng xié? fēng míng xié? shě duō yuē: fēi fēng líng míng, wǒ xīn míng ěr. zǔ yuē: xīn fù shuí hū? shě duō yuē:
經十年,祖得法受記已,行化至摩提國,忽有涼風襲眾,身心悅適非常,而不知其然。祖曰:「此道德之風也。當有聖者出世,嗣續祖燈乎?」言訖,以神力攝諸大眾,遊歷山谷。食頃,至一峰下,謂眾曰:「此峰頂有紫雲如蓋,聖人居此矣。」即與大眾徘徊久之。見山舍一童子,持圓鑒直造祖前。祖問:「汝幾歲邪?」曰:「百歲。」祖曰:「汝年尚幼,何言百歲?」童曰:「我不會理,正百歲耳。」祖曰:「汝善機邪?」童曰:「佛言:若人生百歲,不會諸佛機,未若生一日,而得決了之。」祖曰:「汝手中者,當何所表?」童曰:「諸佛大圓鑒,內外無瑕翳。兩人同得見,心眼皆相似。」彼父母聞子語,即舍令出家。祖攜至本處,授具戒訖,名伽耶舍多。他時聞風吹殿鈴聲,祖問曰:「鈴鳴邪?風鳴邪?」舍多曰:「非風鈴鳴,我心鳴耳。」祖曰:「心復誰乎?」舍多曰:
jù jì jìng gù. zǔ yuē: shàn zāi! shàn zāi! jì wú dào zhě, fēi zi ér shuí? jí fù fǎ yǎn. jì yuē:
「俱寂靜故。」祖曰:「善哉!善哉!繼吾道者,非子而誰?」即付法眼。偈曰:
xīn dì běn wú shēng, yīn dì cóng yuán qǐ. yuán zhǒng bù xiāng fáng, huá guǒ yì fù ěr. zǔ fù fǎ yǐ, yòu shǒu pān shù ér huà. dà zhòng yì yuē: zūn zhě shù xià guī jì, qí chuí yīn hòu yì hū! jiāng fèng quán shēn yú gāo yuán jiàn tǎ, zhòng lì bù néng jǔ, jí jiù shù xià qǐ tǎ. dāng qián hàn zhāo dì shí sān nián dīng wèi suì yě.
「心地本無生,因地從緣起。緣種不相妨,華果亦復爾。」祖付法已,右手攀樹而化。大眾議曰:「尊者樹下歸寂,其垂蔭後裔乎!」將奉全身於高原建塔,眾力不能舉,即就樹下起塔。當前漢昭帝十三年丁未歲也。
shí bā zǔ jiā yé shě duō zūn zhě shí bā zǔ jiā yé shě duō zūn zhě, mó tí guó rén yě. xìng yù tóu lán, fù tiān gài, mǔ fāng shèng. cháng mèng dà shén chí jiàn, yīn ér yǒu shēn. fán qī rì ér dàn, jī tǐ yíng rú liú lí, wèi cháng xǐ mù, zì rán xiāng jié. yòu hǎo xián jìng, yǔ fēi cháng tóng. chí jiàn chū yóu, yù nán tí zūn zhě. de dù hòu, lǐng tú zhì dà ròu zhī guó. jiàn yī pó luó mén shě yǒu yì qì, zǔ jiāng rù bǐ shě, shě zhǔ jiū mó luó duō wèn yuē: shì hé tú zhòng? zǔ yuē: shì fú dì zǐ.
十八祖伽耶舍多尊者十八祖伽耶舍多尊者,摩提國人也。姓郁頭藍,父天蓋,母方聖。嘗夢大神持鑒,因而有娠。凡七日而誕,肌體瑩如琉璃,未嘗洗沐,自然香潔。幼好閒靜,語非常童。持鑒出遊,遇難提尊者。得度後,領徒至大月氏國。見一婆羅門舍有異氣,祖將入彼舍,舍主鳩摩羅多問曰:「是何徒眾?」祖曰:「是佛弟子。」
bǐ wén fú hào, xīn shén sǒng rán, jí shí bì hù. zǔ liáng jiǔ kòu qí mén, luó duō yuē: cǐ shě wú rén. zǔ yuē:
彼聞佛號,心神竦然,即時閉戶。祖良久扣其門,羅多曰:「此舍無人。」祖曰:
dá wú zhě shuí? luó duō wén yǔ, zhī shì yì rén, jù kāi guān yán jiē. zǔ yuē: xī shì zūn jì yuē: wú miè hòu yī qiān nián, yǒu dà shì chū xiàn yú ròu zhī guó, shào lóng xuán huà. jīn rǔ zhí wú, yīng sī jiā yùn. yú shì jiū mó luó duō fā sù mìng zhì, tóu chéng chū jiā. shòu jù qì, fù fǎ jì yuē: yǒu zhǒng yǒu xīn dì, yīn yuán néng fā méng.
「答無者誰?」羅多聞語,知是異人,遽開關延接。祖曰:「昔世尊記曰:吾滅後一千年,有大士出現於月氏國,紹隆玄化。」今汝值吾,應斯嘉運。」於是鳩摩羅多發宿命智,投誠出家。授具訖,付法偈曰:「有種有心地,因緣能發萌。
yú yuán bù xiāng ài, dāng shēng shēng bù shēng. zǔ fù fǎ yǐ, yǒng shēn xū kōng, xiàn shí bā zhǒng shén biàn, huà huǒ guāng sān mèi, zì fén qí shēn. zhòng yǐ shè lì qǐ tǎ. dāng qián hàn chéng dì èr shí nián wù shēn suì yě.
於緣不相礙,當生生不生。」祖付法已,踴身虛空,現十八種神變,化火光三昧,自焚其身。眾以舍利起塔。當前漢成帝二十年戊申歲也。
shí jiǔ zǔ jiū mó luó duō zūn zhě shí jiǔ zǔ jiū mó luó duō zūn zhě, dà ròu zhī guó pó luó mén zhī zǐ yě. xī wèi zì zài tiān rén. yù jiè dì liù tiān. jiàn pú sà yīng luò, hū qǐ ài xīn, duò shēng dāo lì. yù jiè dì èr tiān. wén jiāo shī jiā shuō bō rě bō luó mì duō, yǐ fǎ shèng gù, shēng yú fàn tiān sè jiè. yǐ gēn lì gù, shàn shuō fǎ yào, zhū tiān zūn wèi dǎo shī. yǐ jì zǔ shí zhì, suì jiàng ròu zhī. hòu zhì zhōng tiān zhú guó, yǒu dà shì míng dū yè duō, wèn yuē: wǒ jiā fù mǔ sù xìn sān bǎo, ér cháng yíng jí zhài, fán suǒ yíng zuò, jiē bù rú yì ér wǒ lín jiā jiǔ wèi zhān tuó luó xíng, ér shēn cháng yǒng jiàn, suǒ zuò hé hé. bǐ hé xìng, ér wǒ hé gū? zǔ yuē: hé zú yí hū! qiě shàn è zhī bào yǒu sān shí yān: fán rén dàn jiàn rén yāo bào shòu nì jí yì xiōng, biàn wèi wáng yīn guǒ xū zuì fú, shū bù zhī yǐng xiǎng xiāng suí, háo lí mí tè.
十九祖鳩摩羅多尊者十九祖鳩摩羅多尊者,大月氏國婆羅門之子也。昔為自在天人。﹝欲界第六天。﹞見菩薩瓔珞,忽起愛心,墮生忉利。﹝欲界第二天。﹞聞憍屍迦說般若波羅蜜多,以法勝故,升於梵天色界。以根利故,善說法要,諸天尊為導師。以繼祖時至,遂降月氏。後至中天竺國,有大士名闍夜多,問曰:「我家父母素信三寶,而常縈疾瘵,凡所營作,皆不如意;而我鄰家久為旃陀羅行,而身常勇健,所作和合。彼何幸,而我何辜?」祖曰:「何足疑乎!且善惡之報有三時焉:凡人但見仁夭暴壽、逆吉義凶,便謂亡因果、虛罪福,殊不知影響相隨,毫釐靡忒。
zòng jīng bǎi qiān wàn jié, yì bù mó miè. shí dū yè duō wén shì yǔ yǐ, dùn shì suǒ yí. zǔ yuē: rǔ suī yǐ xìn sān yè, ér wèi míng yè cóng huò shēng, huò yīn shí yǒu, shí yī bù jué, bù jué yī xīn.
縱經百千萬劫,亦不磨滅。」時闍夜多聞是語已,頓釋所疑。祖曰:「汝雖已信三業,而未明業從惑生,惑因識有,識依不覺,不覺依心。
xīn běn qīng jìng, wú shēng miè, wú zào zuò, wú bào yīng, wú shèng fù, jì jì rán, líng líng rán. rǔ ruò rù cǐ fǎ mén, kě yǔ zhū fú tóng yǐ. yī qiè shàn è yǒu wèi wú wèi, jiē rú mèng huàn. dū yè duō chéng yán lǐng zhǐ, jí fā sù huì, kěn qiú chū jiā. jì shòu jù, zǔ gào yuē: wú jīn jì miè shí zhì, rǔ dāng shào xíng huà jī. nǎi fù fǎ yǎn, jì yuē: xìng shàng běn wú shēng, wèi duì qiú rén shuō. yú fǎ jì wú dé, hé huái jué bù jué. yòu yún:
心本清淨,無生滅,無造作,無報應,無勝負,寂寂然,靈靈然。汝若入此法門,可與諸佛同矣。一切善惡、有為無為,皆如夢幻。」闍夜多承言領旨,即發宿慧,懇求出家。既受具,祖告曰:「吾今寂滅時至,汝當紹行化跡。」乃付法眼,偈曰:「性上本無生,為對求人說。於法既無得,何懷決不決。」又云:
cǐ shì miào yīn rú lái jiàn xìng qīng jìng zhī jù, rǔ yí chuán bù hòu xué. yán qì, jí yú zuò shàng, yǐ zhǐ zhǎo lí miàn, rú hóng lián kāi chū, dà guāng míng zhào yào sì zhòng, ér rù jì miè. dū yè duō qǐ tǎ. dāng xīn shì shí sì nián rén wǔ suì yě.
「此是妙音如來見性清淨之句,汝宜傳布後學。」言訖,即於座上,以指爪剺面,如紅蓮開出,大光明照耀四眾,而入寂滅。闍夜多起塔。當新室十四年壬午歲也。
èr shí zǔ dū yè duō zūn zhě èr shí zǔ dū yè duō zūn zhě, běi tiān zhú guó rén yě. zhì huì yuān chōng, huà dǎo wú liàng. hòu zhì luó yuè chéng, fū yáng dùn jiào. bǐ yǒu xué zhòng, wéi shàng biàn lùn. wèi zhī shǒu zhě, míng pó xiū pán tóu. cǐ yún biàn xíng. cháng yī shí bù wò, liù shí lǐ fú, qīng jìng wú yù, wèi zhòng suǒ guī. zǔ jiāng yù dù zhī, xiān wèn bǐ zhòng yuē: cǐ biàn xíng tóu tuó, néng xiū fàn xíng, kě dé fú dào hū? zhòng yuē: wǒ shī jīng jìn, hé gù bù kě. zǔ yuē: rǔ shī yǔ dào yuǎn yǐ. shè kǔ xíng lì yú chén jié, jiē xū wàng zhī běn yě. zhòng yuē: zūn zhě yùn hé dé xíng ér jī wǒ shī? zǔ yuē: wǒ bù qiú dào, yì bù diān dào. wǒ bù lǐ fú, yì bù qīng màn. wǒ bù zhǎng zuò, yì bù xiè dài. wǒ bù yī shí, yì bù zá shí. wǒ bù zhī zú, yì bù tān yù. xīn wú suǒ xī, míng zhī yuē dào. shí biàn xíng wén yǐ, fā wú lòu zhì, huān xǐ zàn tàn. zǔ yòu yǔ bǐ zhòng yuē: huì wú yǔ fǒu? wú suǒ yǐ rán zhě, wèi qí qiú dào xīn qiè. fū xián jí jí duàn, gù wú bù zàn. lìng qí zhù ān lè dì, rù zhū fú zhì. fù gào biàn xíng yuē: wú shì duì zhòng, yì cuò rén zhě, dé wú nǎo yú zhōng hū? biàn xíng yuē: wǒ yì niàn qī jié qián, shēng cháng ān lè guó, shī yú zhì zhě yuè jìng, jì wǒ fēi jiǔ dāng zhèng sī tuó hán guǒ. shí yǒu dà guāng míng pú sà chū shì, wǒ yǐ lǎo gù, cè zhàng lǐ yè. shī chì wǒ yuē: zhòng zǐ qīng fù, yī hé bǐ zāi! shí wǒ zì wèi wú guò, qǐng shī shì zhī. shī yuē: rǔ lǐ dà guāng míng pú sà, yǐ zhàng yǐ bì huà fú miàn, yǐ cǐ guò màn, suì shī èr guǒ.
二十祖闍夜多尊者二十祖闍夜多尊者,北天竺國人也。智慧淵沖,化導無量。後至羅閱城,敷揚頓教。彼有學眾,唯尚辯論。為之首者,名婆修盤頭。﹝此雲遍行。﹞常一食不臥,六時禮佛,清淨無欲,為眾所歸。祖將欲度之,先問彼眾曰:「此遍行頭陀,能修梵行,可得佛道乎?」眾曰:「我師精進,何故不可。」祖曰:「汝師與道遠矣。設苦行歷於塵劫,皆虛妄之本也。」眾曰:「尊者蘊何德行而譏我師?」祖曰:「我不求道,亦不顛倒。我不禮佛,亦不輕慢。我不長坐,亦不懈怠。我不一食,亦不雜食。我不知足,亦不貪慾。心無所希,名之曰道。」時遍行聞已,發無漏智,歡喜讚嘆。祖又語彼眾曰:「會吾語否?吾所以然者,為其求道心切。夫弦急即斷,故吾不贊。令其住安樂地,入諸佛智。」復告遍行曰:「吾適對眾,抑挫仁者,得無惱於衷乎?」遍行曰:「我憶念七劫前,生常安樂國,師於智者月淨,記我非久當證斯陀含果。時有大光明菩薩出世,我以老故,策杖禮謁。師叱我曰:「重子輕父,一何鄙哉!」時我自謂無過,請師示之。師曰:「汝禮大光明菩薩,以杖倚壁畫佛面,以此過慢,遂失二果。」
wǒ zé gōng huǐ guò yǐ lái, wén zhū è yán, rú fēng rú xiǎng, kuàng jīn huò yǐn wú shàng gān lù, ér fǎn shēng rè nǎo xié? wéi yuàn dà cí, yǐ miào dào chuí huì. zǔ yuē: rǔ jiǔ zhí zhòng dé, dāng jì wú zōng. tīng wú jì yuē: yán bù hé wú shēng, tóng yú fǎ jiè xìng. ruò néng rú shì jiě, tōng dá shì lǐ jìng. zǔ fù fǎ yǐ, bù qǐ yú zuò, yǎn rán guī jì. dū wéi, shōu shè lì jiàn tǎ, dāng hòu hàn míng dì shí qī nián jiǎ xū suì yě.
我責躬悔過以來,聞諸惡言,如風如響,況今獲飲無上甘露,而反生熱惱邪?惟願大慈,以妙道垂誨。」祖曰:「汝久植眾德,當繼吾宗。聽吾偈曰:言不合無生,同於法界性。若能如是解,通達事理竟。」」祖付法已,不起於座,奄然歸寂。闍維,收舍利建塔,當後漢明帝十七年甲戌歲也。
èr shí yī zǔ pó xiū pán tóu zūn zhě èr shí yī zǔ pó xiū pán tóu zūn zhě, luó yuè chéng rén yě. xìng pí shě qū, fù guāng gài, mǔ yán yī. jiā fù ér wú zi, fù mǔ dǎo yú fó tǎ ér qiú sì yān. yī xī, mǔ mèng tūn míng àn èr zhū, jué ér yǒu yùn. jīng qī rì, yǒu yī luó hàn míng xián zhòng zhì qí jiā, guāng gài shè lǐ, xián zhòng duān zuò shòu zhī. yán yī chū bài, xián zhòng bì xí, yún:
二十一祖婆修盤頭尊者二十一祖婆修盤頭尊者,羅閱城人也。姓毗舍佉,父光蓋,母嚴一。家富而無子,父母禱於佛塔而求嗣焉。一夕,母夢吞明暗二珠,覺而有孕。經七日,有一羅漢名賢眾至其家,光蓋設禮,賢眾端坐受之。嚴一出拜,賢眾避席,云:
huí lǐ fǎ shēn dà shì. guāng gài wǎng cè qí yóu, suì qǔ yī bǎo zhū guì xiàn, shì qí zhēn wěi. xián zhòng jí shòu zhī, shū wú xùn xiè. guāng gài bù néng rěn, wèn yuē: wǒ shì zhàng fū, zhì lǐ bù gù wǒ qī hé dé, zūn zhě bì zhī. xián zhòng yuē: wǒ shòu lǐ nà zhū, guì fú rǔ ěr. rǔ fù huái shèng zi, shēng dāng wèi shì dēng huì rì, gù wú bì zhī, fēi zhòng nǚ rén yě. xián zhòng yòu yuē: rǔ fù dāng shēng èr zi, yī míng pó xiū pán tóu, zé wú suǒ zūn zhě yě. èr míng chú ní. cǐ yún yě què zi. xī rú lái zài xuě shān xiū dào, chú ní cháo yú dǐng shàng, fú jì chéng dào, chú ní shòu bào wèi nà tí guó wáng. fú jì yún: rǔ zhì dì èr wǔ bǎi nián, shēng luó yuè chéng pí shě qū jiā, yǔ shèng tóng bāo.
「回禮法身大士。」光蓋罔測其由,遂取一寶珠跪獻,試其真偽。賢眾即受之,殊無遜謝。光蓋不能忍,問曰:「我是丈夫,致禮不顧;我妻何德,尊者避之。」賢眾曰:「我受禮納珠,貴福汝耳。汝婦懷聖子,生當為世燈慧日,故吾避之,非重女人也。」賢眾又曰:「汝婦當生二子,一名婆修盤頭,則吾所尊者也。二名芻尼。﹝此雲野鵲子﹞。昔如來在雪山修道,芻尼巢於頂上,佛既成道,芻尼受報為那提國王。佛記云:汝至第二五百年,生羅閱城毗舍佉家,與聖同胞。」
jīn wú shuǎng yǐ. hòu yī yuè, guǒ chǎn èr zi. zūn zhě pó xiū pán tóu nián zhì shí wǔ, lǐ guāng dù luó hàn chū jiā, gǎn pí pó hē pú sà yǔ zhī shòu jiè. xíng huà zhì nà tí guó, bǐ wáng míng cháng zì zài, yǒu èr zi: yī míng mó hē luó, cì míng mó ná luó. wáng wèn zǔ rì: luó yuè chéng tǔ fēng, yǔ cǐ hé yì? zǔ yuē: bǐ tǔ céng sān fó chū shì, jīn wáng guó yǒu èr shī huà dǎo. wáng yuē: èr shī zhě shuí? zǔ yuē: fú jì dì èr wǔ bǎi nián, yǒu èr shén lì dà shì chū jiā jì shèng, jí wáng zhī cì zǐ mó ná luó, shì qí yī yě. wú suī dé báo, gǎn dāng qí yī. wáng yuē:
今無爽矣。」後一月,果產二子。尊者婆修盤頭年至十五,禮光度羅漢出家,感毗婆訶菩薩與之授戒。行化至那提國,彼王名常自在,有二子:一名摩訶羅,次名摩拏羅。王問祖日:「羅閱城土風,與此何異?」祖曰:「彼土曾三佛出世,今王國有二師化導。」王曰:「二師者誰?」祖曰:「佛記第二五百年,有二神力大士出家繼聖,即王之次子摩拏羅,是其一也。吾雖德薄,敢當其一。」王曰:
chéng rú zūn zhě suǒ yán, dāng shě cǐ zi zuò shā mén. zǔ yuē: shàn zāi! dài wáng néng zūn fú zhǐ. jí yǔ shòu jù, fù fǎ. jì yuē: pào huàn tóng wú ài, rú hé bù liǎo wù, dá fǎ zài qí zhōng, fēi jīn yì fēi gǔ. zǔ fù fǎ yǐ, yǒng shēn gāo bàn yóu xún, yì rán ér zhù. sì zhòng yǎng zhān qián qǐng, fù zuò jiā fū ér shì. tú pí dé shè lì, jiàn tǎ. dāng hòu hàn shāng dì shí èr nián dīng sì suì yě. èr shí èr zǔ mó ná luó zūn zhě èr shí èr zǔ mó ná luó zūn zhě, nà tí guó cháng zì zài wáng zhī zǐ yě. nián sān shí, yù pó xiū zǔ shī chū jiā chuán fǎ zhì xī yìn dù. bǐ guó wáng míng de dù, jí qú tán zhǒng zú, guī yī fú chéng, qín xíng jīng jìn. yī rì, yú háng dào chù, xiàn yī xiǎo tǎ, yù qǔ gōng yǎng, zhòng mò néng jǔ. wáng jí dà huì fàn xíng chán guān zhòu shù děng sān zhòng, yù wèn suǒ yí. shí zǔ yì fù cǐ huì, shì sān zhòng jiē mò néng biàn. zǔ jí wèi wáng guǎng shuō tǎ zhī suǒ yīn, tǎ, ā yù wáng zào zhě, cǐ bù fán lù. jīn zhī chū xiàn, wáng fú lì zhī suǒ zhì yě. wáng wén shì shuō, nǎi yuē: zhì shèng nán féng, shì lè fēi jiǔ. jí chuán wèi tài zǐ, tóu zǔ chū jiā, qī rì ér zhèng sì guǒ. zǔ shēn jiā wèi huì yuē: rǔ jū cǐ guó, shàn zì dù rén. jīn yì yù yǒu dà fǎ qì, wú dāng wǎng huà. de dù yuē: shī yīng jī shí fāng, dòng niàn dāng zhì, níng láo wǎng xié? zǔ yuē: rán. yú shì fén xiāng, yáo yǔ ròu zhī guó hè lēi nà bǐ qiū yuē: rǔ zài bǐ guó, jiào dǎo hè zhòng, dào guǒ jiāng zhèng, yí zì zhī zhī.
「誠如尊者所言,當舍此子作沙門。」祖曰:「善哉!大王能遵佛旨。」即與授具,付法。偈曰:「泡幻同無礙,如何不了悟,達法在其中,非今亦非古。」祖付法已,踴身高半由旬,屹然而住。四眾仰瞻虔請,復坐跏趺而逝。荼毗得舍利,建塔。當後漢殤帝十二年丁巳歲也。二十二祖摩拏羅尊者二十二祖摩拏羅尊者,那提國常自在王之子也。年三十,遇婆修祖師出家傳法至西印度。彼國王名得度,即瞿曇種族,歸依佛乘,勤行精進。一日,於行道處,現一小塔,欲取供養,眾莫能舉。王即大會梵行、禪觀、咒術等三眾,欲問所疑。時祖亦赴此會,是三眾皆莫能辨。祖即為王廣說塔之所因,﹝塔,阿育王造者,此不繁錄。﹞今之出現,王福力之所致也。王聞是說,乃曰:「至聖難逢,世樂非久。」即傳位太子,投祖出家,七日而證四果。祖深加慰誨曰:「汝居此國,善自度人。今異域有大法器,吾當往化。」得度曰:「師應跡十方,動念當至,寧勞往邪?」祖曰:「然。」於是焚香,遙語月氏國鶴勒那比丘曰:「汝在彼國,教導鶴眾,道果將證,宜自知之。」
shí hè lēi nà wèi bǐ guó wáng bǎo yìn shuō xiū duō luó jì, hū dǔ yì xiāng chéng suì, wáng yuē: shì hé xiáng yě? yuē: cǐ shì xī yìn tǔ chuán fó xīn yìn zǔ shī mó ná luó jiāng zhì, xiān jiàng xìn xiāng ěr. yuē: cǐ shī shén lì hé rú? yuē: cǐ shī yuǎn chéng fú jì, dāng yú cǐ tǔ guǎng xuān xuán huà. shí wáng yǔ hè lēi nà jù yáo zuò lǐ.
時鶴勒那為彼國王寶印說修多羅偈,忽睹異香成穗,王曰:「是何祥也?」曰:「此是西印土傳佛心印祖師摩拏羅將至,先降信香耳。」曰:「此師神力何如?」曰:「此師遠承佛記,當於此土廣宣玄化。」時王與鶴勒那俱遙作禮。
zǔ zhī yǐ, jí cí de dù bǐ qiū, wǎng ròu zhī guó, shòu wáng yǔ hè lēi nà gōng yǎng. hòu hè lēi nà wèn zǔ yuē:
祖知已,即辭得度比丘,往月氏國,受王與鶴勒那供養。後鶴勒那問祖曰:
wǒ zhǐ lín jiān, yǐ jīng jiǔ bái. yìn dù yǐ yī nián wèi yī bái. yǒu dì zǐ lóng zi zhě, yòu ér cōng huì, wǒ yú sān shì tuī qióng, mò zhī qí běn. zǔ yuē: cǐ zi yú dì wǔ jié zhōng, shēng miào xǐ guó pó luó mén jiā, céng yǐ zhān tán shī yú fú yǔ, zuò chuí zhuàng zhōng, shòu bào cōng mǐn, wèi zhòng qīn yǎng. yòu wèn: wǒ yǒu hé yuán ér gǎn hè zhòng? zǔ yuē: rǔ dì sì jié zhōng, cháng wèi bǐ qiū, dāng fù huì lóng gōng. rǔ zhū dì zǐ xián yù suí cóng, rǔ guān wǔ bǎi zhòng zhōng, wú yǒu yī rén kān rèn miào gōng. shí zhū dì zǐ yuē: shī cháng shuō fǎ, yú shí děng zhě, yú fǎ yì děng.
「我止林間,已經九白。﹝印度以一年為一白。﹞有弟子龍子者,幼而聰慧,我於三世推窮,莫知其本。」祖曰:「此子於第五劫中,生妙喜國婆羅門家,曾以旃檀施於佛宇,作槌撞鐘,受報聰敏,為眾欽仰。」又問:「我有何緣而感鶴眾?」祖曰:「汝第四劫中,嘗為比丘,當赴會龍宮。汝諸弟子咸欲隨從,汝觀五百眾中,無有一人堪任妙供。時諸弟子曰:「師常說法,於食等者,於法亦等。
jīn jì bù rán, hé shèng zhī yǒu! rǔ jí lìng fù huì. zì rǔ shě shēng qù shēng zhuǎn huà zhū guó, qí wǔ bǎi dì zǐ yǐ fú wēi dé báo, shēng yú yǔ zú. jīn gǎn rǔ zhī huì, gù wèi hè zhòng xiāng suí. hè lēi nà wèn yuē: yǐ hé fāng biàn, lìng bǐ jiě tuō? zǔ yuē: wǒ yǒu wú shàng fǎ bǎo, rǔ dāng tīng shòu, huà wèi lái jì. ér shuō jì yuē:
今既不然,何聖之有!」汝即令赴會。自汝捨生、趣生、轉化諸國,其五百弟子以福微德薄,生於羽族。今感汝之惠,故為鶴眾相隨。」鶴勒那問曰:「以何方便,令彼解脫?」祖曰:「我有無上法寶,汝當聽受,化未來際。」而說偈曰:
xīn suí wàn jìng zhuǎn, zhuǎn chù shí néng yōu. suí liú rèn de xìng, wú xǐ fù wú yōu. shí hè zhòng wén jì, fēi míng ér qù. zǔ jiā fū, jì rán yǎn huà. hè lēi nà yǔ bǎo yìn wáng qǐ tǎ. dāng hòu hàn huán dì shí jiǔ nián yǐ sì suì yě. èr shí sān zǔ hè lēi nà zūn zhě èr shí sān zǔ hè lēi nà zūn zhě, lēi nà fàn yǔ, hè jí huá yán, yǐ cháng gǎn qún hè liàn mù gù míng ěr. ròu zhī guó rén yě. xìng pó luó mén, fù qiān shèng, mǔ jīn guāng. yǐ wú zi gù, dǎo yú qī fó jīn chuáng. jí mèng xū mí shān dǐng yī shén tóng, chí jīn huán yún: wǒ lái yě. jué ér yǒu yùn. nián qī suì, yóu xíng jù luò, dǔ mín jiān yín sì, nǎi rù miào chì zhī yuē: rǔ wàng xìng huò fú, huàn huò yú rén, suì fèi shēng láo, shāng hài sī shén. yán qì, miào hū rán ér huài. yóu shì xiāng dǎng wèi zhī shèng zi. nián èr shí èr chū jiā. sān shí yù mó ná luó zūn zhě, fù fǎ yǎn cáng.
「心隨萬境轉,轉處實能幽。隨流認得性,無喜復無憂。」時鶴眾聞偈,飛鳴而去。祖跏趺,寂然奄化。鶴勒那與寶印王起塔。當後漢桓帝十九年乙巳歲也。二十三祖鶴勒那尊者二十三祖鶴勒那尊者,﹝勒那梵語,鶴即華言,以常感群鶴戀慕故名耳。﹞月氏國人也。姓婆羅門,父千勝,母金光。以無子故,禱於七佛金幢。即夢須彌山頂一神童,持金環云:「我來也。」覺而有孕。年七歲,遊行聚落,睹民間淫祀,乃入廟叱之曰:「汝妄興禍福,幻惑於人,歲費牲牢,傷害斯甚。」言訖,廟忽然而壞。由是鄉黨謂之聖子。年二十二出家。三十遇摩拏羅尊者,付法眼藏。
xíng huà zhì zhōng yìn dù. bǐ guó wáng míng wú wèi hǎi, chóng xìn fó dào. zǔ wèi shuō zhèng fǎ cì, wáng hū jiàn èr rén fēi sù fú bài zǔ. wáng wèn yuē: cǐ hé rén yě? zǔ yuē: cǐ shì rì yuè tiān zǐ, wú xī céng wèi shuō fǎ, gù lái lǐ bài. liáng jiǔ bù jiàn, wéi wén yì xiāng. wáng yuē: rì yuè guó tǔ, zǒng yǒu duō shǎo? zǔ yuē: qiān shì jiā fú suǒ huà shì jiè, gè yǒu bǎi yì mí lú rì yuè, wǒ ruò guǎng shuō, jí bù néng jǐn. wáng wén xīn rán. shí zǔ yǎn wú shàng dào, dù yǒu yuán zhòng, yǐ shàng zú lóng zi zǎo yāo, yǒu xiōng shī zi, bó tōng qiáng jì, shì pó luó mén. jué shī jì shì, dì fù yún wáng, nǎi guī yī zūn zhě ér wèn yuē: wǒ yù qiú dào, dāng hé yòng xīn? zǔ yuē: rǔ yù qiú dào, wú suǒ yòng xīn. yuē: jì wú yòng xīn, shuí zuò fó shì? zǔ yuē: rǔ ruò yǒu yòng, jí fēi gōng dé. rǔ ruò wú zuò, jí shì fó shì. jīng yún: wǒ suǒ zuò gōng dé, ér wú wǒ suǒ gù. shī zi wén shì yǔ yǐ, jí rù fú huì. shí zǔ hū zhǐ dōng běi wèn yuē: shì hé qì xiàng? shī zǐ yuē: wǒ jiàn qì rú bái hóng, guàn hū tiān dì.
行化至中印度。彼國王名無畏海,崇信佛道。祖為說正法次,王忽見二人緋素服拜祖。王問曰:「此何人也?」祖曰:「此是日月天子,吾昔曾為說法,故來禮拜。」良久不見,唯聞異香。王曰:「日月國土,總有多少?」祖曰:「千釋迦佛所化世界,各有百億迷盧日月,我若廣說,即不能盡。」王聞忻然。時祖演無上道,度有緣眾,以上足龍子早夭,有兄師子,博通強記,事婆羅門。厥師既逝,弟復雲亡,乃歸依尊者而問曰:「我欲求道,當何用心?」祖曰:「汝欲求道,無所用心。」曰:「既無用心,誰作佛事?」祖曰:「汝若有用,即非功德。汝若無作,即是佛事。經云:我所作功德,而無我所故。」」師子聞是語已,即入佛慧。時祖忽指東北問曰:「是何氣象?」師子曰:「我見氣如白虹,貫乎天地。
fù yǒu hēi qì wǔ dào, héng gèn qí zhōng. zǔ yuē: qí zhào yún hé? yuē: mò kě zhī yǐ. zǔ yuē:
復有黑氣五道,橫亘其中。」祖曰:「其兆云何?」曰:「莫可知矣。」祖曰:
wú miè hòu wǔ shí nián, běi tiān zhú guó dāng yǒu nán qǐ, yīng zài rǔ shēn. wú jiāng miè yǐ, jīn yǐ fǎ yǎn fù zhǔ yú rǔ, shàn zì hù chí. nǎi shuō jì yuē: rèn dé xīn xìng shí, kě shuō bù sī yì. liǎo liǎo wú kě dé, dé shí bù shuō zhī.
「吾滅後五十年,北天竺國當有難起,嬰在汝身。吾將滅矣,今以法眼付囑於汝,善自護持。」乃說偈曰:「認得心性時,可說不思議。了了無可得,得時不說知。」
shī zi bǐ qiū wén jì xīn qiè, rán wèi xiǎo jiāng lí hé nán, zǔ nǎi mì shì zhī. yán qì, xiàn shí bā biàn, miàn guī jì. dū wéi bì, fēn shè lì, gè yù xìng tǎ. zǔ fù xiàn kōng zhōng ér shuō jì yuē: yī fǎ yī qiè fǎ, yī qiè yī fǎ shè. wú shēn fēi yǒu wú, hé fēn yī qiè tǎ? dà zhòng wén jì, suì bù fù fēn, jiù tuó dōu chǎng ér jiàn tǎ yān. jí hòu hàn xiàn dì èr shí nián jǐ chǒu suì yě.
師子比丘聞偈欣愜,然未曉將罹何難,祖乃密示之。言訖,現十八變,面歸寂。闍維畢,分舍利,各欲興塔。祖復現空中而說偈曰:「一法一切法,一切一法攝。吾身非有無,何分一切塔?」大眾聞偈,遂不復分,就馱都場而建塔焉。即後漢獻帝二十年己丑歲也。
èr shí sì zǔ shī zi zūn zhě èr shí sì zǔ shī zi bǐ qiū zhě, zhōng yìn dù rén yě. xìng pó luó mén. dé fǎ yóu fāng, zhì jì bīn guó. yǒu bō lì jiā zhě, běn xí chán guān, gù yǒu chán dìng zhī jiàn zhí xiāng shě xiāng bù yǔ zhī wǔ zhòng. zǔ jié ér huà zhī, sì zhòng jiē mò rán xīn fú. wéi chán dìng shī dá mó dá zhě, wén sì zhòng bèi zé, fèn fěi ér lái. zǔ yuē: rén zhě xí dìng, hé dāng lái cǐ? jì zhì yú cǐ, hú yún xí dìng? bǐ yuē: wǒ suī lái cǐ, xīn yì bù luàn. dìng suí rén xí, qǐ zài chù suǒ? zǔ yuē: rén zhě jì lái, qí xí yì zhì. jì wú chù suǒ, qǐ zài rén xí? bǐ yuē:
二十四祖師子尊者二十四祖師子比丘者,中印度人也。姓婆羅門。得法遊方,至罽賓國。有波利迦者,本習禪觀,故有禪定、知見、執相、舍相、不語之五眾。祖詰而化之,四眾皆默然心服。唯禪定師達磨達者,聞四眾被責,憤悱而來。祖曰:「仁者習定,何當來此?既至於此,胡云習定?」彼曰:「我雖來此,心亦不亂。定隨人習,豈在處所?」祖曰:「仁者既來,其習亦至。既無處所,豈在人習?」彼曰:
dìng xí rén gù, fēi rén xí dìng. wǒ dāng lái cǐ, qí dìng cháng xí. zǔ yuē: rén fēi xí dìng, dìng xí rén gù.
「定習人故,非人習定。我當來此,其定常習。」祖曰:「人非習定,定習人故。
dāng zì lái shí, qí dìng shuí xí? bǐ yuē: rú jìng míng zhū, nèi wài wú yì. dìng ruò tōng dá, bì dāng rú cǐ.
當自來時,其定誰習?」彼曰:「如淨明珠,內外無翳。定若通達,必當如此。」
zǔ yuē: dìng ruò tōng dá, yī sì míng zhū. jīn jiàn rén zhě, fēi zhū zhī tú. bǐ yuē: qí zhū míng chè, nèi wài xī dìng. wǒ xīn bù luàn, yóu ruò cǐ jìng. zǔ yuē: qí zhū wú nèi wài, rén zhě hé néng dìng? huì wù fēi dòng yáo, cǐ dìng bú shì jìng. dá mó dá méng zǔ kāi wù, xīn dì lǎng rán. zǔ jì shè wǔ zhòng, míng wén xiá ěr. fāng qiú fǎ sì, yù yī zhǎng zhě, yǐn qí zi wèn zǔ yuē: cǐ zi míng sī duō, dāng shēng biàn quán zuǒ shǒu, jīn jì zhǎng yǐ, zhōng wèi néng shū, yuàn zūn zhě shì qí sù yīn. zǔ dǔ zhī, jí yǐ shǒu jiē yuē: kě hái wǒ zhū! tóng zǐ jù kāi shǒu fèng zhū, zhòng jiē jīng yì. zǔ yuē: wú qián bào wèi sēng, yǒu tóng zǐ míng pó shě, wú cháng fù xī hǎi zhāi, shòu chèn zhū fù zhī, jīn hái wú zhū, lǐ gù rán yǐ. zhǎng zhě suì shě qí zi chū jiā, zǔ jí yǔ shòu jù. yǐ qián yuán gù míng pó shě sī duō. zǔ jí wèi zhī yuē: wú shī mì yǒu xuán jì, lí nán fēi jiǔ, rú lái zhèng fǎ yǎn cáng jīn zhuǎn fù rǔ, rǔ yīng bǎo hù, pǔ rùn lái jì. jì yuē: zhèng shuō zhī jiàn shí, zhī jiàn jù shì xīn. dāng xīn jí zhī jiàn, zhī jiàn jí yú jīn. zǔ shuō jì yǐ, yǐ sēng jiā lí mì fù sī duō, bǐ zhī tā guó, suí jī yǎn huà. sī duō shòu jiào, zhí dǐ nán tiān. zǔ wèi nán bù kě yǐ gǒu miǎn, dú liú jì bīn. shí běn guó yǒu wài dào èr rén: yī míng mó mù duō, èr míng dōu luò zhē, xué zhū huàn fǎ, yù gòng móu luàn. nǎi dào wèi shì zi xíng xiàng, qián rù wáng gōng. qiě yuē: bù chéng jí zuì guī fó zǐ. yāo jì zì zuò, huò yì xuán zhǒng. wáng guǒ nù yuē: wú sù guī xīn sān bǎo, hé nǎi gòu hài, yī zhì yú sī! jí mìng pò huǐ jiā lán, qū chú shì zhòng. yòu zì bǐng jiàn, zhì zūn zhě suǒ, wèn yuē: shī dé yùn kōng fǒu?
祖曰:「定若通達,一似明珠。今見仁者,非珠之徒。」彼曰:「其珠明徹,內外悉定。我心不亂,猶若此淨。」祖曰:「其珠無內外,仁者何能定?穢物非動搖,此定不是淨。」達磨達蒙祖開悟,心地朗然。祖既攝五眾,名聞遐邇。方求法嗣,遇一長者,引其子問祖曰:「此子名斯多,當生便拳左手,今既長矣,終未能舒,願尊者示其宿因。」祖睹之,即以手接曰:「可還我珠!」童子遽開手奉珠,眾皆驚異。祖曰:「吾前報為僧,有童子名婆舍,吾嘗赴西海齋,受嚫珠付之,今還吾珠,理固然矣。」長者遂舍其子出家,祖即與授具。以前緣故名婆舍斯多。祖即謂之曰:「吾師密有懸記,罹難非久,如來正法眼藏今轉付汝,汝應保護,普潤來際。」偈曰:「正說知見時,知見俱是心。當心即知見,知見即於今。」祖說偈已,以僧伽梨密付斯多,俾之他國,隨機演化。斯多受教,直抵南天。祖謂難不可以苟免,獨留罽賓。時本國有外道二人:一名摩目多,二名都落遮,學諸幻法,欲共謀亂。乃盜為釋子形象,潛入王宮。且曰:「不成即罪歸佛子。」妖既自作,禍亦旋踵。王果怒曰:「吾素歸心三寶,何乃構害,一至於斯!」即命破毀伽藍,袪除釋眾。又自秉劍,至尊者所,問曰:「師得蘊空否?」
zǔ yuē: yǐ dé yùn kōng. wáng yuē: lí shēng sǐ fǒu? zǔ yuē: yǐ lí shēng sǐ. wáng yuē: jì lí shēng sǐ, kě shī wǒ tóu. zǔ yuē: shēn fēi wǒ yǒu, hé lìn yú tóu! wáng jí huī rèn, duàn zūn zhě shǒu. bái rǔ yǒng gāo shù chǐ, wáng zhī yòu bì xuán yì duò dì, qī rì ér zhōng. tài zǐ guāng shǒu tàn yuē: wǒ fù hé gù zì qǔ qí huò? shí yǒu xiàng bái shān xiān rén zhě, shēn míng yīn guǒ, jí wèi guāng shǒu guǎng xuān sù yīn, jiě qí yí wǎng. shì jù shèng zhòu jí jí bǎo lín chuán. suì yǐ shī zi zūn zhě bào tǐ ér jiàn tǎ yān. dāng wèi qí wáng èr shí nián jǐ mǎo suì yě.
祖曰:「已得蘊空。」王曰:「離生死否?」祖曰:「已離生死。」王曰:「既離生死,可施我頭。」祖曰:「身非我有,何吝於頭!」王即揮刃,斷尊者首。白乳涌高數尺,王之右臂旋亦墮地,七日而終。太子光首嘆曰:「我父何故自取其禍?」時有象白山仙人者,深明因果,即為光首廣宣宿因,解其疑網。﹝事具聖胄集及寶林傳。﹞遂以師子尊者報體而建塔焉。當魏齊王二十年己卯歲也。
èr shí wǔ zǔ pó shě sī duō zūn zhě èr shí wǔ zǔ pó shě sī duō zūn zhě, jì bīn guó rén yě. xìng pó luó mén, fù jì xíng, mǔ cháng ān lè. chū, mǔ mèng de shén jiàn, yīn ér yǒu yùn jì dàn, quán zuǒ shǒu. yù shī zi zūn zhě xiǎn fā sù yīn, mì shòu xīn yìn. hòu shì nán tiān, zhì zhōng yìn dù. bǐ guó wáng míng jiā shèng, shè lǐ gōng yǎng. shí yǒu wài dào, hào wú wǒ zūn. xiān wèi wáng lǐ zhòng, jí zǔ zhī zhì, yù yǔ lùn yì, xìng ér shèng zhī, yǐ gù qí shì. nǎi yú wáng qián wèi zǔ yuē: wǒ jiě mò lùn, bù jiǎ yán shuō. zǔ yuē: shú zhī shèng fù? bǐ yuē: bù zhēng shèng fù, dàn qǔ qí yì. zǔ yuē: rǔ yǐ hé wèi yì? bǐ yuē: wú xīn wèi yì. zǔ yuē: rǔ jì wú xīn, qǐ dé yì hū? bǐ yuē:
二十五祖婆舍斯多尊者二十五祖婆舍斯多尊者,罽賓國人也。姓婆羅門,父寂行,母常安樂。初,母夢得神劍,因而有孕既誕,拳左手。遇師子尊者顯發宿因,密授心印。後適南天,至中印度。彼國王名迦勝,設禮供養。時有外道,號無我尊。先為王禮重,嫉祖之至,欲與論義,幸而勝之,以固其事。乃於王前謂祖曰:「我解默論,不假言說。」祖曰:「孰知勝負?」彼曰:「不爭勝負,但取其義。」祖曰:「汝以何為義?」彼曰:「無心為義。」祖曰:「汝既無心,豈得義乎?」彼曰:
wǒ shuō wú xīn, dāng míng fēi yì. zǔ yuē: rǔ shuō wú xīn, dāng míng fēi yì. wǒ shuō fēi xīn, dāng yì fēi míng. bǐ yuē: dāng yì fēi míng, shuí néng biàn yì? zǔ yuē: rǔ míng fēi yì, cǐ míng hé míng? bǐ yuē:
「我說無心,當名非義。」祖曰:「汝說無心,當名非義。我說非心,當義非名。」彼曰:「當義非名,誰能辨義?」祖曰:「汝名非義,此名何名?」彼曰:
wèi biàn fēi yì, shì míng wú míng. zǔ yuē: míng jì fēi míng, yì yì fēi yì, biàn zhě shì shuí, dāng biàn hé wù? rú shì wǎng fǎn wǔ shí jiǔ fān, wài dào dù kǒu xìn fú. yú shí zǔ hū miàn běi, hé zhǎng zhǎng xū yuē: wǒ shī shī zi zūn zhě, jīn rì yù nán, sī kě yān. jí cí wáng nán mài, dá yú nán tiān, qián yǐn shān gǔ. shí bǐ guó wáng míng tiān dé, yíng qǐng gōng yǎng. wáng yǒu èr zi: yī míng dé shèng, xiōng bào ér sè lì chōng shèng. yī míng bù rú mì duō, hé róu ér zhǎng yīng jí kǔ. zǔ nǎi wèi chén yīn guǒ, wáng jí dùn shì suǒ yí. yòu yǒu zhòu shù shī, jì zǔ zhī dào, nǎi qián zhì dú yào yú yǐn shí zhōng, zǔ zhī ér shí zhī, bǐ fǎn shòu huò, suì tóu zǔ chū jiā. zǔ jí yǔ shòu jù. hòu liù shí zài, dé shèng jí wèi, fù xìn wài dào, zhì nán yú zǔ. bù rú mì duō yǐ jìn jiàn bèi qiú. wáng jù wèn zǔ yuē: yǔ guó sù jué yāo é, shī suǒ chuán zhě dāng shì hé zōng? zǔ yuē: wáng guó xī lái, shí wú xié fǎ. wǒ suǒ de zhě, jí shì fú zōng. wáng yuē: fú miè yǐ qiān èr bǎi zài, shī cóng shuí dé xié? zǔ yuē: yǐn guāng dà shì, qīn shòu fó yìn, zhǎn zhuǎn zhì èr shí sì shì shī zi zūn zhě, wǒ cóng bǐ dé.
「為辨非義,是名無名。」祖曰:「名既非名,義亦非義,辨者是誰,當辨何物?」如是往返五十九番,外道杜口信伏。於時祖忽面北,合掌長吁曰:「我師師子尊者,今日遇難,斯可焉。」即辭王南邁,達於南天,潛隱山谷。時彼國王名天德,迎請供養。王有二子:一名德勝,凶暴而色力充盛。一名不如密多,和柔而長嬰疾苦。祖乃為陳因果,王即頓釋所疑。又有咒術師,忌祖之道,乃潛置毒藥於飲食中,祖知而食之,彼返受禍,遂投祖出家。祖即與授具。後六十載,德勝即位,覆信外道,致難於祖。不如密多以進諫被囚。王遽問祖曰:「予國素絕妖訛,師所傳者當是何宗?」祖曰:「王國昔來,實無邪法。我所得者,即是佛宗。」王曰:「佛滅已千二百載,師從誰得邪?」祖曰:「飲光大士,親受佛印,展轉至二十四世師子尊者,我從彼得。」
wáng yuē: yǔ wén shī zi bǐ qiū bù néng miǎn yú xíng lù, hé néng chuán fǎ hòu rén? zǔ yuē: wǒ shī nán wèi qǐ shí, mì shòu wǒ xìn yī fǎ jì, yǐ xiǎn shī chéng. wáng yuē: qí yī hé zài? zǔ jí yú náng zhōng chū yī shì wáng. wáng mìng fén zhī, wǔ sè xiàng xiān, xīn jǐn rú gù. wáng jí zhuī huǐ zhì lǐ. shī zǐ zhēn sì jì míng, nǎi shè mì duō. mì duō suì qiú chū jiā. zǔ wèn yuē: rǔ yù chū jiā, dāng wèi hé shì? mì duō yuē: wǒ ruò chū jiā, bù wèi qí shì. zǔ yuē: bù wèi hé shì? mì duō yuē: bù wèi sú shì. zǔ yuē: dāng wèi hé shì? mì duō yuē: dāng wèi fó shì. zǔ yuē: tài zǐ zhì huì tiān zhì, bì zhū shèng jiàng jī. jí xǔ chū jiā. liù nián shì fèng, hòu yú wáng gōng shòu jù. jié mó zhī jì, dà dì zhèn dòng, pō duō líng yì. zǔ nǎi mìng zhī yuē: wú yǐ shuāi xiǔ, ān kě jiǔ liú? rǔ dāng shàn hù zhèng fǎ yǎn cáng, pǔ jì qún yǒu.
王曰:「予聞師子比丘不能免於刑戮,何能傳法後人?」祖曰:「我師難未起時,密授我信衣法偈,以顯師承。」王曰:「其衣何在?」祖即於囊中出衣示王。王命焚之,五色相鮮,薪盡如故。王即追悔致禮。師子真嗣既明,乃赦密多。密多遂求出家。祖問曰:「汝欲出家,當為何事?」密多曰:「我若出家,不為其事。」祖曰:「不為何事?」密多曰:「不為俗事。」祖曰:「當為何事?」密多曰:「當為佛事。」祖曰:「太子智慧天至,必諸聖降跡。」即許出家。六年侍奉,後於王宮受具。羯磨之際,大地震動,頗多靈異。祖乃命之曰:「吾已衰朽,安可久留?汝當善護正法眼藏,普濟群有。