strong sì hào yǔ yì dìng tài zǐ strong
四皓羽翼定太子
hàn dì bèi è qì chōng dào, zuǒ yòu jí fú dì rù qǐn shì, zhū jiāng dào zhàng xià wèn ān, dì wò bìng bù qǐ, mìng yī diào zhì, shù rì fāng yù, dì zhòng shǎng wú chén, suì fēng wèi zhōng yì hòu: réng xíng shǒu chì, xiǎo yù wú ruì, yòng xīn bǎ shǒu jiāng xià yī dài. yǐ liú zhòng zhī zǐ liú bì jiù fēng wèi wú wáng, zhèn shǒu jiāng dōng.
漢帝被惡氣衝倒,左右急扶帝入寢室,諸將到帳下問安,帝臥病不起,命醫調治,數日方愈,帝重賞吳臣,遂封為忠毅候:仍行手敕,曉諭吳芮,用心把守江夏一帶。以劉仲之子劉濞就封為吳王,鎮守江東。
shí yī yuè, dì guò lǔ, wén què lǐ nǎi shēng kǒng zǐ zhī chù, yǒu kǒng zǐ zhī tíng bìng kǒng lín, dì jí lǜ wén wǔ qún chén yǐ tài láo zhī lǐ sì zhī, bìng fēng qí zi sūn, biàn yóu tài yuè shèng jìng, fù xún wèn kǒng yán yí zhǐ, sì kǒng miào bì, hái guò fēng pèi, zhì jiǔ pèi yíng, xī zhào gù rén fù lǎo zǐ dì zòng jiǔ xiào lè, yòu zhāo zhì pèi zhōng yòu tóng dé èr bǎi rén, jiào zhī gē wǔ, jìng rì zuò huān yǐn jiǔ, jiǔ zhì bàn hān, dì qǐ, jī zhú zì wèi gē yuē:
十一月,帝過魯,聞闕里乃生孔子之處,有孔子之庭並孔林,帝即率文武群臣以太牢之禮祀之,並封其子孫,遍游泰岳勝境,復詢問孔顏遺址,祀孔廟畢,還過豐沛,置酒沛營,悉召故人父老子弟縱酒笑樂,又招致沛中幼童得二百人,教之歌舞,竟日作歡飲酒,酒至半酣,帝起,擊築自為歌曰:
dà fēng qǐ xī yún fēi yáng, wēi jiā hǎi nèi xī guī gù xiāng, ān dé měng shì xī shǒu sì fāng?
大風起兮雲飛揚,威加海內兮歸故鄉,安得猛士兮守四方?
lìng gē ér jiē hé xí zhī, dì nǎi zì qǐ gē wǔ, kāng kǎi shāng huái, qì shù xíng xià. wèi fù lǎo yuē: yóu zi bēi gù xiāng, xiǎng wú yòu shí, zhōng rì yǔ xiāng rén tóng chù, juàn liàn bù xiāng shě, hòu qǐ bīng fēng pèi, biàn yóu hǎi nèi, nǎi jīng bǎi yú zhàn, suì yǒu tiān xià. zhì jīn bù jué lǎo yǐ! ěr děng yì jiē pó bái. zhuī sī wǎng rì, qíng shén shāng gǎn. wú jīn suī jí guì, wàn suì hòu, wú hún pò yóu lè sī fēng pèi. suì yǐ pèi xiàn wèi dì tāng mù yì, xī miǎn zū shuì. fù xiōng zhū mǔ dí rén rì yǔ huān lè, dì kǒng tài láo rǎo, yù qǐ xíng, fù xiōng yòu gù qǐng liú dì, dì yuē: wú rén mǎ zhòng duō, pèi jù nǎi xiǎo yì, kǒng gōng gěi bù fū, wú jiǔ wèi mín kǔ yě. dì bù dé yǐ, yòu wǎng sān rì, dà bīng qǐ shēn, yī rì guò luò yáng, zhí dǐ guān zhōng, lǚ hòu tài zǐ qī jī rú yì, bìng wén wǔ qún chén yíng jiē chē jià rù nèi, dà pái yán yàn, kào shǎng zhū jiāng, zì cǐ tiān xià wú shì.
令歌兒皆和習之,帝乃自起歌舞,慷慨傷懷,泣數行下。謂父老曰:「遊子悲故鄉,想吾幼時,終日與鄉人同處,眷戀不相舍,後起兵豐沛,遍游海內,乃經百餘戰,遂有天下。至今不覺老矣!爾等亦皆皤白。追思往日,情甚傷感。吾今雖極貴,萬歲後,吾魂魄猶樂思豐沛。」遂以沛縣為帝湯沐邑,悉免租稅。父兄諸母敵人日與歡樂,帝恐太勞擾,欲啟行,父兄又固請留帝,帝曰:「吾人馬眾多,沛具乃小邑,恐供給不敷,無久為民苦也。」帝不得已,又往三日,大兵起身,一日過洛陽,直抵關中,呂后、太子、戚姬、如意,並文武群臣迎接車駕入內,大排筵宴,犒賞諸將,自此天下無事。
dì chǒng ài qī jī yì shén: lǚ hòu měi huái jí yuàn, yīn xún shì xuān guài xián jī, jī bù néng zì ān, yī rì dì yǒu jí, rù jī gōng, jiàn dì yī xiàng duō jí, yīn zòu yuē: bì xià chūn qiū jiàn gāo, ruò shèng yì bù zǎo yǐ dìng yì, wú mǔ zǐ kǒng tā rì wú zàng dì yǐ! dì yuē: cǐ shì yì shén yì, dài zhèn xú xú tú zhī. jī mìng zuǒ yòu zhì jiǔ, yǔ dì huān qià, dì dà zuì, zhěn jī xī shàng, suì shú qǐn. lǚ hòu mì lìng tàn kàn, zhī dì zài jī gōng yǐn jiǔ, hòu chéng xìng jí guò xī gōng, yǒu shǒu gōng mén jìn shì bào jī yuē: lǚ niáng niáng zhì yǐ! jī yīn dì zhěn xī shú shuì, bù gǎn jīng rǎo, zuò chuáng wèi qǐ, hòu hū zhì, dà mà yuē: jiàn bì měi jiàn wǒ, zì sì wú zhuàng, jīn rù ěr gōng, shàng gāo zuò bù qǐ, shì hé dào lǐ? jī yuē: qiè jiàn hòu, qǐ gǎn bù yuǎn yíng? yīn dì shú shuì, bù gǎn jīng qǐn, yǐ cǐ shī lǐ. hòu yuē: jiàn bì měi jiàn wǒ, biàn yǐ dì wèi cí tā rì wàn suì hòu, dìng zhe rǔ wèi chèn fěn! suì dà nù mà lì ér qù, qī jī bàn shǎng wú yán, wéi zā yàn duò lèi, bù yì lèi diǎn dī yú dì miàn shàng, dì jué lái. jiǔ xǐng, jiàn wēi jī duò lèi, dì jīng wèn yuē: ài qīng yuán hé chuí lèi? jī yuē: shì jiān bì xià zhěn qiè xī shuì shú, bù liào lǚ hòu zì wài lái, chén tuǒ kǒng jīng bì xià qǐn, bù gǎn dòng shēn, hòu guài bù qǐ, chēn guài ér qù, yù shì bì xià wàn suì hòu, zhì chén qiè lì jī fěn: qiè yīn cǐ tí qì, wù yǐ lèi zhū wū bì xià lóng yán, qiè gāi wàn sǐ. suì guì fú zài dì, jiāo róng chóu mào. wàn zhǒng fēng zī. dì jí yǐ shǒu lǎn yī fǔ zhī yuē: rǔ fàng xīn! guǎn jiào rǔ wú shì, míng rì chū cháo, yǔ qún chén huì yì, dìng yì tài zǐ, rǔ bì wèi huáng hòu, rú yì wèi tài zǐ, lǚ hòu qǐ néng hài rǔ yé? qī jī kòu shǒu bài xiè.
帝寵愛戚姬益甚:呂后每懷嫉怨,因尋事喧怪咸姬,姬不能自安,一日帝有疾,入姬宮,見帝一向多疾,因奏曰:「陛下春秋漸高,若聖意不早以定議,吾母子恐他日無葬地矣!」帝曰:「此事亦甚易,待朕徐徐圖之。」姬命左右置酒,與帝歡洽,帝大醉,枕姬膝上,遂熟寢。呂后密令探看,知帝在姬宮飲酒,後乘興即過西宮,有守宮門近侍報姬曰:「呂娘娘至矣!」姬因帝枕膝熟睡,不敢驚擾,坐床未起,後忽至,大罵曰:「賤婢每見我,恣肆無狀,今入爾宮,尚高坐不起,是何道理?」姬曰:「妾見後,豈敢不遠迎?因帝熟睡,不敢驚寢,以此失禮。」後曰:「賤婢每見我,便以帝為辭;他日萬歲後,定着汝為讖粉!」遂大怒罵詈而去,戚姬半晌無言,惟咂咽墮淚,不意淚點滴於帝面上,帝覺來。酒醒,見威姬墮淚,帝驚問曰:「愛卿緣何垂淚?」姬曰:「適間陛下枕妾膝睡熟,不料呂后自外來,臣妥恐驚陛下寢,不敢動身,後怪不起,嗔怪而去,欲侍陛下萬歲後,致臣妾力齏粉:妾因此啼泣,誤以淚珠污陛下龍顏,妾該萬死。」遂跪伏在地,嬌容愁貌。萬種風姿。帝急以手攬衣撫之曰:「汝放心!管教汝無事,明日出朝,與群臣會議,定易太子,汝必為皇后,如意為太子,呂后豈能害汝耶?」戚姬叩首拜謝。
dì shāng yì yǐ dìng, cì rì chū cháo wén wǔ qún chén cháo cān bì, dì suì shǒu chì, zhe lìng qún chén zài yì gēng yì tài zǐ, wù tái gōng lùn, wù zhí yǐ jiàn. dì suì mìng qún chén, fù chéng xiàng fǔ shāng yì.
帝商議已定,次日出朝文武群臣朝參畢,帝遂手敕,着令群臣再議更易太子,務台公論,勿執已見。帝遂命群臣,赴丞相府商議。
lǚ hòu zhī jué, yīn zhào lǚ zé rén nèi yì yuē: dì chǒng qī jī, bù niàn jiù dé, lěi cì zhào qún chén, yào yì tài zǐ, cǐ shì rú hé? lǚ zé yuē: chén shí jiàn qiǎn xiǎo, bù zú yǐ móu dà shì, niáng niáng ruò yào chóu cè, xū chāi rén mì wèn zhāng zǐ fáng, kàn tā yǒu shèn shí jiàn. hòu yuē: zhāng zǐ fáng dǎo yǐn pì gǔ, yī xiàng bù chū, qǐ kě wèi wǒ chóu huà? lǚ zé yuē: chén yǔ zǐ fáng zhī zǐ zhāng pì jiāng jiāo hǎo, yāng tā zhuǎn yǔ zǐ fáng tōng dá, liào zǐ fáng yī yán zhī jiān, biàn kě zhǔ yì. hòu jí mìng lǚ zé tóng pì jiāng wǎng wèn zhāng liáng: chū bù yù yán, lǚ zé yuē: zé fèng hòu mìng, lái wèn gōng huà jì, jīn gōng bù yán, chén hé yǐ fù hòu? jīn zé dàn yǒu sǐ ér yǐ, bì bù néng chū gōng zhī mén yě. liáng yuē: cǐ shì fēi gǎn bù yán, dàn bù kě yǐ kǒu shé zhēng yě. zé yuē: chū gōng zhī kǒu, rù zé zhī ěr, hé bù kě yán zhī yǒu? liáng nǎi fù ěr wèi zé yuē: dì píng bái suǒ zhòng zhě yǒu sì rén, yī xiàng zhēng pìn, qí rén jiān zhì bù yù lái, yǐn yú shāng shān zhī nán, cǐ shān lí zhǎng ān sān bǎi lǐ, shān shì zuì xiǎn, duō chū zhī cǎo, jiān lái cǎi zhī ér shí, záo quán ér yǐn, piāo rán yǔ shì xiàng wàng, dì shēn mù qí rén, ér bù néng lì zhì, měi yù chú zhī, yòu kǒng tiān xià rén fēi yì, yì qiě zǔ sè xián lù, suì rèn bǐ zì lè. jīn niáng niáng chāi rén bēi lǐ hòu bì, cí yì kěn qiè, wù qiú cǐ sì rén, yǐ yǔ yì tài zǐ, dì yī jiàn zhī, zé zì rán bù gǎn yán fèi lì yǐ. ruò dé cǐ sì rén lái, shèng bǎi yuán qiáng jiāng, dǐ shí wàn jīng bīng, bù dòng shēng sè, ér tài zǐ yǒu pán shí zhī gù yǐ. zé yuē: yuàn qiú sì gōng xìng míng. liáng yuē: cǐ sì rén yī rén xìng táng, míng xuān míng, jū dōng yuán, suì hào dōng yuán gōng yī rén xìng qǐ, míng lǐ jì, hán dān rén, chū yǐn shāng nán, hòu yǔ dōng yuán wèi yǒu yī rén xìng cuī, míng huáng, zì shǎo tōng qí rén, yǐn jū xià huáng, suì hào xià huáng gōng yī rén xìng zhōu, míng shù, zì yuán dào, hé nèi rén, hào jiǎo lǐ xiān shēng, ěr jiù jiāng cǐ sì rén zòu zhī niáng niáng, jí zǎo kěn qiú, ruò dé tā xià shān, tài zǐ zhī fú yě.
呂后知覺,因召呂澤人內議曰:「帝寵戚姬,不念舊德,累次詔群臣,要易太子,此事如何?」呂澤曰:「臣識見淺小,不足以謀大事,娘娘若要籌策,須差人密問張子房,看他有甚識見。」後曰:「張子房導引辟穀,一向不出,豈可為我籌畫?」呂澤曰:「臣與子房之子張辟疆交好,央他轉與子房通達,料子房一言之間,便可主意。」後即命呂澤同辟疆往問張良:初不欲言,呂澤曰:「澤奉後命,來問公畫計,今公不言,臣何以復後?今澤但有死而已,必不能出公之門也。」良曰:「此事非敢不言,但不可以口舌爭也。」澤曰:「出公之口,入澤之耳,何不可言之有?」良乃附耳謂澤曰:「帝平白所重者有四人,一向徵聘,其人堅志不欲來,隱於商山之南,此山離長安三百里,山勢最險,多出芝草,間來采芝而食,鑿泉而飲,飄然與世相忘,帝深慕其人,而不能力致,每欲除之,又恐天下人非議,亦且阻塞賢路,遂任彼自樂。今娘娘差人卑禮厚幣,辭意懇切,務求此四人,以羽翼太子,帝一見之,則自然不敢言廢立矣。若得此四人來,勝百員強將,抵十萬精兵,不動聲色,而太子有磐石之固矣。」澤曰:「願求四公姓名。」良曰:「此四人一人姓唐,名宣明,居東園,遂號東園公;一人姓綺,名里季,邯鄲人,初隱商南,後與東園為友;一人姓崔,名黃,字少通.齊人,隱居夏黃,遂號夏黃公;一人姓周,名術,字元道,河內人,號角里先生,爾就將此四人奏知娘娘,急早懇求,若得他下山,太子之福也。」
lǚ zé wén zhāng liáng zhī yán, bài xiè, jí lái zòu zhī niáng niáng, lǚ hòu suí chà nèi shǐ lǐ gōng děng sì rén yù bèi xī shǔ jǐn sì shí pǐ, huáng jīn sì qiān liǎng, míng mǎ sì pǐ, qián fù shāng shān, qiú jiàn sì hào, sì hào fāng yóu shān zhōng cǎi zhī ér guī, jiàn shǐ mìng gè bèi hòu lǐ, guì yú shān pō zhī xià, fǔ fú ér yán yuē: fāng jīn huáng tài zǐ rén xiào chéng jìng, zhe wén yú tiān xià, sù yǎng sì gōng zhī míng, tè chà mǒu děng bēi lǐ hòu bì, qǐ qǐng sì gōng xià shān, fǔ jiào tài zǐ, yǐ chéng tài píng zhī zhì, tā rì sì dēng bǎo wèi, fù guì yǔ gōng gòng zhī, yuàn gōng wù cí yān. sì hào chū yǒu nán sè, jiàn shǐ mìng āi qiú kěn qiè. bài fú zài dì bù qǐ. suì jiāng lǐ wù shōu xià, liú shǐ mìng zài shān zhōng zàn xiē yī xiǔ. cì rì, sì hào shōu shí xíng náng, tóng shǐ mìng xià shān, lái jiàn tài zǐ. lǚ hòu jí chuán mìng, pái shè yán xí, kuǎn dài sì rén. sì hào zì cǐ zhāo xī yǔ tài zǐ xiāng bàn bù tí.
呂澤聞張良之言,拜謝,急來奏知娘娘,呂后隨差內使李恭等四人預備西蜀錦四十疋,黃金四千兩,名馬四匹,前赴商山,求見四皓,四皓方由山中采芝而歸,見使命各備厚禮,跪於山坡之下,俯伏而言曰:「方今皇太子仁孝誠敬,著聞於天下,素仰四公之名,特差某等卑禮厚幣,乞請四公下山,輔教太子,以成太平之治,他日嗣登寶位,富貴與公共之,願公勿辭焉。」四皓初有難色,見使命哀求懇切。拜伏在地不起。遂將禮物收下,留使命在山中暫歇一宿。次日,四皓收拾行囊,同使命下山,來見太子。呂后即傳命,排設筵席,款待四人。四皓自此朝夕與太子相伴不題。
què shuō dì shēng diàn zhào qún chén yuē: zhèn qián rì mìng qīng děng huì yì, gēng yì tài zǐ, lián rì wèi jiàn huí zòu. shū sūn tōng zhōu chāng děng jiàn yuē: xī jìn xiàn gōng yǐ lí jī zhī gù, fèi tài zǐ, lì xī qí, jìn guó luàn zhě shù shí nián. qín yǐ bù hàn dìng fú sū, lìng zhào gāo dé yǐ zhà lì hú hài, zì shǐ miè sì, cǐ bì xià suǒ qīn jiàn, jīn tài zǐ rén xiào, tiān xià jiē wén zhī, bì xià bì yù fèi dí ér lì shǎo, chén yuàn xiān fú zhū, jǐng xuè wū dì yě. dì suì fú xiù ér rù, qún chén jiē sàn.
卻說帝升殿召群臣曰:「朕前日命卿等會議,更易太子,連日未見回奏。」叔孫通、周昌等諫曰:「昔晉獻公以驪姬之故,廢太子,立奚齊,晉國亂者數十年。秦以不旱定扶蘇,令趙高得以詐立胡亥,自使滅祀,此陛下所親見,今太子仁孝,天下皆聞之,陛下必欲廢嫡而立少,臣願先伏誅,頸血污地也。」帝遂拂袖而入,群臣皆散。
dì zhèng yù xìng zhǎng xìn gōng, guò biàn diàn, shì jiàn tài zǐ zì wén dé diàn ér lái, sì lǎo rén suí tài zǐ hòu xíng, dì guài wèn yuē: cǐ sì rén, zì hé ér lái? sì rén jìn qián gè yán qí xìng míng, dì nǎi jīng yuē: wú jiǔ yǐ bēi lǐ dūn qǐng, sì gōng jiē táo bì bù yù lái, jīn gōng hé cóng wú ér yóu hū? sì rén yuē: bì xià qīng shì mān mà, chén děng yì bù shòu rǔ, gù kǒng jù ér wáng nì zhī: wén tài zǐ rén xiào gōng jìng, lǐ xián xià shì, tiān xià mò bù yán jǐng yuàn wèi tài zǐ sǐ zhě, gù chén děng yuàn wěi shēn yǐ shì tài zǐ. dì yuē: fán sì gōng xìng diào hù tài zǐ. sì rén gè wèi shòu, wàng dì bài fú, yì guān shén zhěng, qì dù qí wěi, zhēn dāng shì zhī shén xiān yě. dì xiāng wàng ér qù.
帝正欲幸長信宮,過便殿,適見太子自文德殿而來,四老人隨太子後行,帝怪問曰:「此四人,自何而來?」四人近前各言其姓名,帝乃驚曰:「吾久以卑禮敦請,四公皆逃避不欲來,今公何從吾兒游乎?」四人曰:「陛下輕士嫚罵,臣等義不受辱,故恐懼而亡匿之:聞太子仁孝恭敬,禮賢下士,天下莫不延頸願為太子死者,故臣等願委身以事太子。」帝曰:「煩四公幸調護太子。」四人各為壽,望帝拜伏,衣冠甚整,器度奇偉,真當世之神仙也。帝相望而去。
dì zhì zhǎng xìn gōng, qī jī jiē jiàn, dì bèi dào shū sūn tōng zhōu chāng děng lì jiàn bù yù gēng yì, yòu qiě tài zǐ yǒu sì hào wèi zhī fǔ zuǒ, yǔ yì yǐ chéng, nán dòng yáo yǐ, qī jī bù jué lèi xià, dì yù zhī yuē: wú fēng rú yì dōu shàn dì, liào gēn běn yǐ gù, dìng wú shì yǐ. jī bài xiè, bù zhī dì fēng rú yì hé chù qù? qiě kàn xià huí fēn jiě.
帝至長信宮,戚姬接見,帝備道叔孫通、周昌等力諫不欲更易,又且太子有四皓為之輔佐,羽翼已成,難動搖矣,戚姬不覺淚下,帝諭之曰:「吾封如意都善地,料根本已固,定無事矣。」姬拜謝,不知帝封如意何處去?且看下回分解。