strong sì hào yǔ yì dìng tài zǐ strong
四皓羽翼定太子
hàn dì bèi è qì chōng dào, zuǒ yòu jí fú dì rù qǐn shì, zhū jiàng dào zhàng xià wèn ān, dì wò bìng bù qǐ, mìng yī tiáo zhì, shù rì fāng yù, dì zhòng shǎng wú chén, suì fēng wèi zhōng yì hòu: réng xíng shǒu chì, xiǎo yù wú ruì, yòng xīn bǎ shǒu jiāng xià yí dài. yǐ liú zhòng zhī zǐ liú bì jiù fēng wèi wú wáng, zhèn shǒu jiāng dōng.
汉帝被恶气冲倒,左右急扶帝入寝室,诸将到帐下问安,帝卧病不起,命医调治,数日方愈,帝重赏吴臣,遂封为忠毅候:仍行手敕,晓谕吴芮,用心把守江夏一带。以刘仲之子刘濞就封为吴王,镇守江东。
shí yī yuè, dì guò lǔ, wén quē lǐ nǎi shēng kǒng zǐ zhī chù, yǒu kǒng zǐ zhī tíng bìng kǒng lín, dì jí lǜ wén wǔ qún chén yǐ tài láo zhī lǐ sì zhī, bìng fēng qí zǐ sūn, biàn yóu tài yuè shèng jìng, fù xún wèn kǒng yán yí zhǐ, sì kǒng miào bì, hái guò fēng pèi, zhì jiǔ pèi yíng, xī zhào gù rén fù lǎo zǐ dì zòng jiǔ xiào lè, yòu zhāo zhì pèi zhōng yòu tóng dé èr bǎi rén, jiào zhī gē wǔ, jìng rì zuò huān yǐn jiǔ, jiǔ zhì bàn hān, dì qǐ, jī zhù zì wèi gē yuē:
十一月,帝过鲁,闻阙里乃生孔子之处,有孔子之庭并孔林,帝即率文武群臣以太牢之礼祀之,并封其子孙,遍游泰岳胜境,复询问孔颜遗址,祀孔庙毕,还过丰沛,置酒沛营,悉召故人父老子弟纵酒笑乐,又招致沛中幼童得二百人,教之歌舞,竟日作欢饮酒,酒至半酣,帝起,击筑自为歌曰:
dà fēng qǐ xī yún fēi yáng, wēi jiā hǎi nèi xī guī gù xiāng, ān dé měng shì xī shǒu sì fāng?
大风起兮云飞扬,威加海内兮归故乡,安得猛士兮守四方?
lìng gē ér jiē hé xí zhī, dì nǎi zì qǐ gē wǔ, kāng kǎi shāng huái, qì shù háng xià. wèi fù lǎo yuē:" yóu zǐ bēi gù xiāng, xiǎng wú yòu shí, zhōng rì yǔ xiāng rén tóng chǔ, juàn liàn bù xiāng shě, hòu qǐ bīng fēng pèi, biàn yóu hǎi nèi, nǎi jīng bǎi yú zhàn, suì yǒu tiān xià. zhì jīn bù jué lǎo yǐ! ěr děng yì jiē pó bái. zhuī sī wǎng rì, qíng shén shāng gǎn. wú jīn suī jí guì, wàn suì hòu, wú hún pò yóu lè sī fēng pèi." suì yǐ pèi xiàn wèi dì tāng mù yì, xī miǎn zū shuì. fù xiōng zhū mǔ dí rén rì yǔ huān lè, dì kǒng tài láo rǎo, yù qǐ xíng, fù xiōng yòu gù qǐng liú dì, dì yuē:" wú rén mǎ zhòng duō, pèi jù nǎi xiǎo yì, kǒng gōng jǐ bù fū, wú jiǔ wèi mín kǔ yě." dì bù dé yǐ, yòu wǎng sān rì, dà bīng qǐ shēn, yī rì guò luò yáng, zhí dǐ guān zhōng, lǚ hòu tài zǐ qī jī rú yì, bìng wén wǔ qún chén yíng jiē chē jià rù nèi, dà pái yán yàn, kào shǎng zhū jiàng, zì cǐ tiān xià wú shì.
令歌儿皆和习之,帝乃自起歌舞,慷慨伤怀,泣数行下。谓父老曰:“游子悲故乡,想吾幼时,终日与乡人同处,眷恋不相舍,后起兵丰沛,遍游海内,乃经百余战,遂有天下。至今不觉老矣!尔等亦皆皤白。追思往日,情甚伤感。吾今虽极贵,万岁后,吾魂魄犹乐思丰沛。”遂以沛县为帝汤沐邑,悉免租税。父兄诸母敌人日与欢乐,帝恐太劳扰,欲启行,父兄又固请留帝,帝曰:“吾人马众多,沛具乃小邑,恐供给不敷,无久为民苦也。”帝不得已,又往三日,大兵起身,一日过洛阳,直抵关中,吕后、太子、戚姬、如意,并文武群臣迎接车驾入内,大排筵宴,犒赏诸将,自此天下无事。
dì chǒng ài qī jī yì shén: lǚ hòu měi huái jí yuàn, yīn xún shì xuān guài xián jī, jī bù néng zì ān, yī rì dì yǒu jí, rù jī gōng, jiàn dì yī xiàng duō jí, yīn zòu yuē:" bì xià chūn qiū jiàn gāo, ruò shèng yì bù zǎo yǐ dìng yì, wú mǔ zǐ kǒng tā rì wú zàng dì yǐ!" dì yuē:" cǐ shì yì shén yì, dài zhèn xú xú tú zhī." jī mìng zuǒ yòu zhì jiǔ, yǔ dì huān qià, dì dà zuì, zhěn jī xī shàng, suì shú qǐn. lǚ hòu mì lìng tàn kàn, zhī dì zài jī gōng yǐn jiǔ, hòu chéng xìng jí guò xī gōng, yǒu shǒu gōng mén jìn shì bào jī yuē:" lǚ niáng niáng zhì yǐ!" jī yīn dì zhěn xī shú shuì, bù gǎn jīng rǎo, zuò chuáng wèi qǐ, hòu hū zhì, dà mà yuē:" jiàn bì měi jiàn wǒ, zì sì wú zhuàng, jīn rù ěr gōng, shàng gāo zuò bù qǐ, shì hé dào lǐ?" jī yuē:" qiè jiàn hòu, qǐ gǎn bù yuǎn yíng? yīn dì shú shuì, bù gǎn jīng qǐn, yǐ cǐ shī lǐ." hòu yuē:" jiàn bì měi jiàn wǒ, biàn yǐ dì wèi cí tā rì wàn suì hòu, dìng zhe rǔ wèi chèn fěn!" suì dà nù mà lì ér qù, qī jī bàn shǎng wú yán, wéi zā yàn duò lèi, bù yì lèi diǎn dī yú dì miàn shàng, dì jué lái. jiǔ xǐng, jiàn wēi jī duò lèi, dì jīng wèn yuē:" ài qīng yuán hé chuí lèi?" jī yuē:" shì jiān bì xià zhěn qiè xī shuì shú, bù liào lǚ hòu zì wài lái, chén tuǒ kǒng jīng bì xià qǐn, bù gǎn dòng shēn, hòu guài bù qǐ, chēn guài ér qù, yù shì bì xià wàn suì hòu, zhì chén qiè lì jī fěn: qiè yīn cǐ tí qì, wù yǐ lèi zhū wū bì xià lóng yán, qiè gāi wàn sǐ." suì guì fú zài dì, jiāo róng chóu mào. wàn zhǒng fēng zī. dì jí yǐ shǒu lǎn yī fǔ zhī yuē:" rǔ fàng xīn! guǎn jiào rǔ wú shì, míng rì chū cháo, yǔ qún chén huì yì, dìng yì tài zǐ, rǔ bì wèi huáng hòu, rú yì wèi tài zǐ, lǚ hòu qǐ néng hài rǔ yé?" qī jī kòu shǒu bài xiè.
帝宠爱戚姬益甚:吕后每怀嫉怨,因寻事喧怪咸姬,姬不能自安,一日帝有疾,入姬宫,见帝一向多疾,因奏曰:“陛下春秋渐高,若圣意不早以定议,吾母子恐他日无葬地矣!”帝曰:“此事亦甚易,待朕徐徐图之。”姬命左右置酒,与帝欢洽,帝大醉,枕姬膝上,遂熟寝。吕后密令探看,知帝在姬宫饮酒,后乘兴即过西宫,有守宫门近侍报姬曰:“吕娘娘至矣!”姬因帝枕膝熟睡,不敢惊扰,坐床未起,后忽至,大骂曰:“贱婢每见我,恣肆无状,今入尔宫,尚高坐不起,是何道理?”姬曰:“妾见后,岂敢不远迎?因帝熟睡,不敢惊寝,以此失礼。”后曰:“贱婢每见我,便以帝为辞;他日万岁后,定着汝为讖粉!”遂大怒骂詈而去,戚姬半晌无言,惟咂咽堕泪,不意泪点滴于帝面上,帝觉来。酒醒,见威姬堕泪,帝惊问曰:“爱卿缘何垂泪?”姬曰:“适间陛下枕妾膝睡熟,不料吕后自外来,臣妥恐惊陛下寝,不敢动身,后怪不起,嗔怪而去,欲侍陛下万岁后,致臣妾力齑粉:妾因此啼泣,误以泪珠污陛下龙颜,妾该万死。”遂跪伏在地,娇容愁貌。万种风姿。帝急以手揽衣抚之曰:“汝放心!管教汝无事,明日出朝,与群臣会议,定易太子,汝必为皇后,如意为太子,吕后岂能害汝耶?”戚姬叩首拜谢。
dì shāng yì yǐ dìng, cì rì chū cháo wén wǔ qún chén cháo cān bì, dì suì shǒu chì, zhe lìng qún chén zài yì gēng yì tài zǐ, wù tái gōng lùn, wù zhí yǐ jiàn. dì suì mìng qún chén, fù chéng xiàng fǔ shāng yì.
帝商议已定,次日出朝文武群臣朝参毕,帝遂手敕,着令群臣再议更易太子,务台公论,勿执已见。帝遂命群臣,赴丞相府商议。
lǚ hòu zhī jué, yīn zhào lǚ zé rén nèi yì yuē:" dì chǒng qī jī, bù niàn jiù dé, lěi cì zhào qún chén, yào yì tài zǐ, cǐ shì rú hé?" lǚ zé yuē:" chén shí jiàn qiǎn xiǎo, bù zú yǐ móu dà shì, niáng niáng ruò yào chóu cè, xū chāi rén mì wèn zhāng zǐ fáng, kàn tā yǒu shèn shí jiàn." hòu yuē:" zhāng zǐ fáng dǎo yǐn bì gǔ, yī xiàng bù chū, qǐ kě wèi wǒ chóu huà?" lǚ zé yuē:" chén yǔ zǐ fáng zhī zǐ zhāng pì jiāng jiāo hǎo, yāng tā zhuǎn yǔ zǐ fáng tōng dá, liào zǐ fáng yī yán zhī jiān, biàn kě zhǔ yì." hòu jí mìng lǚ zé tóng pì jiāng wǎng wèn zhāng liáng: chū bù yù yán, lǚ zé yuē:" zé fèng hòu mìng, lái wèn gōng huà jì, jīn gōng bù yán, chén hé yǐ fù hòu? jīn zé dàn yǒu sǐ ér yǐ, bì bù néng chū gōng zhī mén yě." liáng yuē:" cǐ shì fēi gǎn bù yán, dàn bù kě yǐ kǒu shé zhēng yě." zé yuē:" chū gōng zhī kǒu, rù zé zhī ěr, hé bù kě yán zhī yǒu?" liáng nǎi fù ěr wèi zé yuē:" dì píng bái suǒ zhòng zhě yǒu sì rén, yī xiàng zhēng pìn, qí rén jiān zhì bù yù lái, yǐn yú shāng shān zhī nán, cǐ shān lí cháng ān sān bǎi lǐ, shān shì zuì xiǎn, duō chū zhī cǎo, jiān lái cǎi zhī ér shí, záo quán ér yǐn, piāo rán yǔ shì xiàng wàng, dì shēn mù qí rén, ér bù néng lì zhì, měi yù chú zhī, yòu kǒng tiān xià rén fēi yì, yì qiě zǔ sè xián lù, suì rèn bǐ zì lè. jīn niáng niáng chāi rén bēi lǐ hòu bì, cí yì kěn qiè, wù qiú cǐ sì rén, yǐ yǔ yì tài zǐ, dì yī jiàn zhī, zé zì rán bù gǎn yán fèi lì yǐ. ruò dé cǐ sì rén lái, shèng bǎi yuán qiáng jiàng, dǐ shí wàn jīng bīng, bù dòng shēng sè, ér tài zǐ yǒu pán shí zhī gù yǐ." zé yuē:" yuàn qiú sì gōng xìng míng." liáng yuē:" cǐ sì rén yī rén xìng táng, míng xuān míng, jū dōng yuán, suì hào dōng yuán gōng yī rén xìng qǐ, míng lǐ jì, hán dān rén, chū yǐn shāng nán, hòu yǔ dōng yuán wèi yǒu yī rén xìng cuī, míng huáng, zì shǎo tōng qí rén, yǐn jū xià huáng, suì hào xià huáng gōng yī rén xìng zhōu, míng shù, zì yuán dào, hé nèi rén, hào jiǎo lǐ xiān shēng, ěr jiù jiāng cǐ sì rén zòu zhī niáng niáng, jí zǎo kěn qiú, ruò dé tā xià shān, tài zǐ zhī fú yě."
吕后知觉,因召吕泽人内议曰:“帝宠戚姬,不念旧德,累次诏群臣,要易太子,此事如何?”吕泽曰:“臣识见浅小,不足以谋大事,娘娘若要筹策,须差人密问张子房,看他有甚识见。”后曰:“张子房导引辟谷,一向不出,岂可为我筹画?”吕泽曰:“臣与子房之子张辟疆交好,央他转与子房通达,料子房一言之间,便可主意。”后即命吕泽同辟疆往问张良:初不欲言,吕泽曰:“泽奉后命,来问公画计,今公不言,臣何以复后?今泽但有死而已,必不能出公之门也。”良曰:“此事非敢不言,但不可以口舌争也。”泽曰:“出公之口,入泽之耳,何不可言之有?”良乃附耳谓泽曰:“帝平白所重者有四人,一向征聘,其人坚志不欲来,隐于商山之南,此山离长安三百里,山势最险,多出芝草,间来采芝而食,凿泉而饮,飘然与世相忘,帝深慕其人,而不能力致,每欲除之,又恐天下人非议,亦且阻塞贤路,遂任彼自乐。今娘娘差人卑礼厚币,辞意恳切,务求此四人,以羽翼太子,帝一见之,则自然不敢言废立矣。若得此四人来,胜百员强将,抵十万精兵,不动声色,而太子有磐石之固矣。”泽曰:“愿求四公姓名。”良曰:“此四人一人姓唐,名宣明,居东园,遂号东园公;一人姓绮,名里季,邯郸人,初隐商南,后与东园为友;一人姓崔,名黄,字少通.齐人,隐居夏黄,遂号夏黄公;一人姓周,名术,字元道,河内人,号角里先生,尔就将此四人奏知娘娘,急早恳求,若得他下山,太子之福也。”
lǚ zé wén zhāng liáng zhī yán, bài xiè, jí lái zòu zhī niáng niáng, lǚ hòu suí chà nèi shǐ lǐ gōng děng sì rén yù bèi xī shǔ jǐn sì shí pǐ, huáng jīn sì qiān liǎng, míng mǎ sì pǐ, qián fù shāng shān, qiú jiàn sì hào, sì hào fāng yóu shān zhōng cǎi zhī ér guī, jiàn shǐ mìng gè bèi hòu lǐ, guì yú shān pō zhī xià, fǔ fú ér yán yuē:" fāng jīn huáng tài zǐ rén xiào chéng jìng, zhe wén yú tiān xià, sù yǎng sì gōng zhī míng, tè chà mǒu děng bēi lǐ hòu bì, qǐ qǐng sì gōng xià shān, fǔ jiào tài zǐ, yǐ chéng tài píng zhī zhì, tā rì sì dēng bǎo wèi, fù guì yǔ gōng gòng zhī, yuàn gōng wù cí yān." sì hào chū yǒu nán sè, jiàn shǐ mìng āi qiú kěn qiè. bài fú zài dì bù qǐ. suì jiāng lǐ wù shōu xià, liú shǐ mìng zài shān zhōng zàn xiē yī xiǔ. cì rì, sì hào shōu shí xíng náng, tóng shǐ mìng xià shān, lái jiàn tài zǐ. lǚ hòu jí chuán mìng, pái shè yán xí, kuǎn dài sì rén. sì hào zì cǐ zhāo xī yǔ tài zǐ xiāng bàn bù tí.
吕泽闻张良之言,拜谢,急来奏知娘娘,吕后随差内使李恭等四人预备西蜀锦四十疋,黄金四千两,名马四匹,前赴商山,求见四皓,四皓方由山中采芝而归,见使命各备厚礼,跪于山坡之下,俯伏而言曰:“方今皇太子仁孝诚敬,著闻于天下,素仰四公之名,特差某等卑礼厚币,乞请四公下山,辅教太子,以成太平之治,他日嗣登宝位,富贵与公共之,愿公勿辞焉。”四皓初有难色,见使命哀求恳切。拜伏在地不起。遂将礼物收下,留使命在山中暂歇一宿。次日,四皓收拾行囊,同使命下山,来见太子。吕后即传命,排设筵席,款待四人。四皓自此朝夕与太子相伴不题。
què shuō dì shēng diàn zhào qún chén yuē:" zhèn qián rì mìng qīng děng huì yì, gēng yì tài zǐ, lián rì wèi jiàn huí zòu." shū sūn tōng zhōu chāng děng jiàn yuē:" xī jìn xiàn gōng yǐ lí jī zhī gù, fèi tài zǐ, lì xī qí, jìn guó luàn zhě shù shí nián. qín yǐ bù hàn dìng fú sū, lìng zhào gāo dé yǐ zhà lì hú hài, zì shǐ miè sì, cǐ bì xià suǒ qīn jiàn, jīn tài zǐ rén xiào, tiān xià jiē wén zhī, bì xià bì yù fèi dí ér lì shǎo, chén yuàn xiān fú zhū, jǐng xuè wū dì yě." dì suì fú xiù ér rù, qún chén jiē sàn.
却说帝升殿召群臣曰:“朕前日命卿等会议,更易太子,连日未见回奏。”叔孙通、周昌等谏曰:“昔晋献公以骊姬之故,废太子,立奚齐,晋国乱者数十年。秦以不旱定扶苏,令赵高得以诈立胡亥,自使灭祀,此陛下所亲见,今太子仁孝,天下皆闻之,陛下必欲废嫡而立少,臣愿先伏诛,颈血污地也。”帝遂拂袖而入,群臣皆散。
dì zhèng yù xìng cháng xìn gōng, guò biàn diàn, shì jiàn tài zǐ zì wén dé diàn ér lái, sì lǎo rén suí tài zǐ hòu xíng, dì guài wèn yuē:" cǐ sì rén, zì hé ér lái?" sì rén jìn qián gè yán qí xìng míng, dì nǎi jīng yuē:" wú jiǔ yǐ bēi lǐ dūn qǐng, sì gōng jiē táo bì bù yù lái, jīn gōng hé cóng wú ér yóu hū?" sì rén yuē:" bì xià qīng shì màn mà, chén děng yì bù shòu rǔ, gù kǒng jù ér wáng nì zhī: wén tài zǐ rén xiào gōng jìng, lǐ xián xià shì, tiān xià mò bù yán jǐng yuàn wèi tài zǐ sǐ zhě, gù chén děng yuàn wěi shēn yǐ shì tài zǐ." dì yuē:" fán sì gōng xìng tiáo hù tài zǐ." sì rén gè wèi shòu, wàng dì bài fú, yì guān shén zhěng, qì dù qí wěi, zhēn dāng shì zhī shén xiān yě. dì xiāng wàng ér qù.
帝正欲幸长信宫,过便殿,适见太子自文德殿而来,四老人随太子后行,帝怪问曰:“此四人,自何而来?”四人近前各言其姓名,帝乃惊曰:“吾久以卑礼敦请,四公皆逃避不欲来,今公何从吾儿游乎?”四人曰:“陛下轻士嫚骂,臣等义不受辱,故恐惧而亡匿之:闻太子仁孝恭敬,礼贤下士,天下莫不延颈愿为太子死者,故臣等愿委身以事太子。”帝曰:“烦四公幸调护太子。”四人各为寿,望帝拜伏,衣冠甚整,器度奇伟,真当世之神仙也。帝相望而去。
dì zhì cháng xìn gōng, qī jī jiē jiàn, dì bèi dào shū sūn tōng zhōu chāng děng lì jiàn bù yù gēng yì, yòu qiě tài zǐ yǒu sì hào wèi zhī fǔ zuǒ, yǔ yì yǐ chéng, nán dòng yáo yǐ, qī jī bù jué lèi xià, dì yù zhī yuē:" wú fēng rú yì dōu shàn dì, liào gēn běn yǐ gù, dìng wú shì yǐ." jī bài xiè, bù zhī dì fēng rú yì hé chǔ qù? qiě kàn xià huí fēn jiě.
帝至长信宫,戚姬接见,帝备道叔孙通、周昌等力谏不欲更易,又且太子有四皓为之辅佐,羽翼已成,难动摇矣,戚姬不觉泪下,帝谕之曰:“吾封如意都善地,料根本已固,定无事矣。”姬拜谢,不知帝封如意何处去?且看下回分解。