strong lù jiǎ zhì diào kuǎi wén tōng strong
陸賈智調蒯文通
chén xī yīn wén hán xìn sǐ, kū dào yú dì: zuǒ yòu zhū jiāng jiù qǐ, chén xī yuē: wǒ shù nián lái, duō de hán xìn zhī jiào, suī lì yì xìng, shí tóng gǔ ròu. qǐ yì jīn rì wèi wǒ zāo cǐ zhū lù, yī wén qí sǐ, bù jué shí fēn shāng tòng, yòu qiě wǒ shì bù néng jì yǐ! wèi zhī nài hé? zhū jiāng yuē: hán hóu suī sǐ, dài wáng qǐ kě zì xiè? wǒ děng yuàn tóng dài wáng shā shàng hán dān, yǔ hàn wáng jué gè shèng fù! chén xī yuē: qiě bù bì jìn bīng, wú liào yī èr rì hàn bīng jué lái. bù ruò zhī zài cǐ, yù bèi jiāo zhàn. yán wèi bà, yǒu xì zuò lái bào: hàn wáng tǒng gè chù diào lái rén mǎ, shā bēn qū yáng lái, lí cǐ bù shàng bǎi lǐ. wǒ děng jìng fēi mǎ lái bào, dài wáng kě zuò sù zhǔn bèi. chén xī fēn fù zhū jiāng: bù kě rú qián yī bài, biàn xiān táo zǒu. zhū jiāng yuē: wǒ děng suí dài wáng yī tóng chū zhèn, bù bì gè fēn yíng zhài, kǒng nán jiù yīng. xī yuē: rǔ děng zhǐ fēn zuǒ yòu wèi yǔ yì, dài wǒ yǔ bǐ jiāo zhàn, rǔ què liǎng lù chōng jī, bǐ bīng zì luàn, kě yǐ qǔ shèng. zhū jiāng de lìng, gè fēn liǎng lù cì hou bù tí.
陳豨因聞韓信死,哭倒於地:左右諸將救起,陳豨曰:「我數年來,多得韓信之教,雖力異姓,實同骨肉。豈意今日為我遭此誅戮,一聞其死,不覺十分傷慟,又且我事不能濟矣!為之奈何?」諸將曰:「韓侯雖死,大王豈可自懈?我等願同大王殺上邯鄲,與漢王決個勝負!」陳豨曰:「且不必進兵,吾料一二日漢兵決來。不若只在此,預備交戰。」言未罷,有細作來報:「漢王統各處調來人馬,殺奔曲陽來,離此不上百里。我等徑飛馬來報,大王可作速準備。」陳豨分付諸將:「不可如前一敗,便先逃走。」諸將曰:「我等隨大王一同出陣,不必各分營寨,恐難救應。」豨曰:「汝等只分左右為羽翼,待我與彼交戰,汝卻兩路衝擊,彼兵自亂,可以取勝。」諸將得令,各分兩路伺候不題。
què shuō dì tún bīng rì jiǔ, yòu gè lù rén mǎ jù dào, zhī chén xī jiàn shā hán xìn, nì móu yǐ lù, jué rán wú xīn gù shǒu, chéng cǐ jī huì, tǒng bīng jìng fù qū yáng. yī rì dà bīng dǐ qū yáng, gāo chéng sān shí lǐ xià zhài, dì chuán lìng: zhe fán kuài wáng líng èr jiāng, jīn yè gè lǐng jīng bīng yī wàn, gè xián méi àn tóu qū yáng běi lù zuǒ yòu mái fú, dài xī bài zǒu, rǔ què chū cǐ qí bīng, kě yǐ qín xī, yòu mìng zhōu bó zhōu chāng èr jiāng, zài yíng hòu dài xī zuǒ yòu yǒu jiù bīng, kě chū cǐ bīng yǐ yù zhī. suí wǒ zhū jiāng, guāng zhe guàn yīng yǔ xī duì dí, zhèng zài hān zhàn zhī jì, ěr zhū jiāng pīn lì xié gōng, bǐ bài zǒu, jǐn lì zhuī gǎn, jué huò quán shèng. zhū jiāng de lìng, gè fēn fù yù bèi.
卻說帝屯兵日久,又各路人馬俱到,知陳豨見殺韓信,逆謀已露,決然無心固守,乘此機會,統兵徑赴曲陽。一日大兵抵曲陽,高城三十里下寨,帝傳令:「着樊噲、王陵二將,今夜各領精兵一萬,各銜枚暗投曲陽北路左右埋伏,待豨敗走,汝卻出此奇兵,可以擒豨,又命周勃、周昌二將,在營後待豨左右有救兵,可出此兵以御之。隨我諸將,光着灌嬰與豨對敵,正在酣戰之際,爾諸將拼力協攻,彼敗走,盡力追趕,決獲全勝。」諸將得令,各分付預備。
cì rì, guàn yīng lǐng bīng chū mǎ, yǔ chén xī dá huà. chén xī yī mǎ dāng xiān, dà jiào yuē: hàn bīng qián rì yǐ dà bài, shàng bù nà jiàng, nǎi gǎn fù lái sòng sǐ? guàn yīng dà mà: nì zéi zì bù zhī sǐ, shàng gǎn chěng qiáng? jǔ dāo yíng miàn lái pī: chén xī jǔ qiāng jiāo hái. èr jiāng dòu dào èr shí huí hé, zhǐ jiàn chén xī zuǒ yòu zhū jiāng jí lǐng bīng chōng shā lái. zhè hàn zhèn shàng zhōu bó zhōu chāng bù dài bǐ bīng dào lái, yì gè chū jīng bīng, bēn qián jié shā, chén xī yòu dòu yīng bù xià, zhèng zào jí zhī jì, hàn bīng yòu yī qí pīn lì lái xié zhù shā lái, chén xī rú hé dǐ dí dé guò? wǎng běi táo zǒu. xī zhū jiāng jiàn chén xī bài zǒu, wú xīn liàn zhàn, yì gè sì sàn bēn kuì. dì lǜ zhū jiāng hé bīng yī chù, jǐn lì zhuī shā. xī bīng yǐ zhī shì ruò, gè dào qí tóu xiáng. liú wǔ děng zhū jiāng, jù bèi zhōu bó zhōu chāng děng zhuī shā, suì sǐ luàn jūn zhī zhōng.
次日,灌嬰領兵出馬,與陳豨答話。陳豨一馬當先,大叫曰:「漢兵前日已大敗,尚不納降,乃敢復來送死?」灌嬰大罵:「逆賊自不知死,尚敢逞強?」舉刀迎面來劈:陳豨舉槍交還。二將斗到二十回合,只見陳豨左右諸將急領兵衝殺來。這漢陣上周勃、周昌不待彼兵到來,亦各出精兵,奔前截殺,陳豨又斗嬰不下,正躁急之際,漢兵又一齊拼力來協助殺來,陳豨如何抵敵得過?往北逃走。豨諸將見陳豨敗走,無心戀戰,亦各四散奔潰。帝率諸將合兵一處,盡力追殺。豨兵已知勢弱,各倒旗投降。劉武等諸將,俱被周勃、周昌等追殺,遂死亂軍之中。
chén xī zhèng táo zǒu zhōng jiān, hū tīng yī shēng pào xiǎng, fán shà wáng líng èr zhī shēng lì rén mǎ tū chū, chén xī bèi hàn bīng zhuī gǎn, zhèng jí yuán chù duǒ bì, yī shí cuò shǒu bù jí, bèi fán kuài yī jǐ, cì yú mǎ xià: dà shì hàn bīng jù dào, jiàn cì le chén xī, dì dà xǐ, suì jiāng shǒu jí chuán qù, xuán yú zhào dài èr chù, bǐ chù zhī xī sǐ, jiē wàng fēng guī fú. dì chuán mìng: rú yǒu tóu xiáng zhě, miǎn zhū lù. nǎi zhāo fǔ gè jùn xiàn, zhào dài xī píng.
陳豨正逃走中間,忽聽一聲炮響,樊啥、王陵二枝生力人馬突出,陳稀被漢兵追趕,正急元處躲避,一時措手不及,被樊噲一戟,刺於馬下:大勢漢兵俱到,見刺了陳豨,帝大喜,遂將首級傳去,懸於趙代二處,彼處知豨死,皆望風歸服。帝傳命:「如有投降者,免誅戮。」乃招撫各郡縣,趙代悉平。
dì chē jià fù luò yáng, lǚ hòu yuǎn lái yíng jiē, dì xiāng jiàn shén xǐ, bèi jiān hán xìn lín sǐ yǒu huà shuō? hòu yuē: xìn yán huǐ bù yòng kuǎi chè zhī jì, nǎi wèi ér nǚ zǐ suǒ zhà, qǐ fēi tiān zāi! dì wèn zuǒ yòu: kuǎi chè nǎi hé chù rén? chén píng yuē: kuǎi chè nǎi qí rén, jí yǒu jī biàn. hán xìn xíng bīng shí, cùn bù bù xiāng lí. wén cǐ rén céng quàn hán xìn yǐ qí fǎn, xìn bù tīng cǐ rén, suì yáng kuáng yú shì. qí rén dāng yǐ zhì qǔ, ruò bì xià yǐ qiè jū zhī, kǒng nán lì zhì, zé bì jiǎ wèi fēng kuáng ér zhèng yǐ. dì jí wèn zuǒ yòu: shuí rén wǎng qí guó diào kuǎi chè qù? yán wèi bì, lù jiǎ chū bān zòu yuē: chén yuàn wǎng. dì jí mìng jiǎ yǐn shí shù cóng rén, wǎng qí guó diào kuǎi chè.
帝車駕赴洛陽,呂后遠來迎接,帝相見甚喜,備間韓信臨死有話說?後曰:「信言悔不用蒯徹之計,乃為兒女子所詐,豈非天哉!」帝問左右:「蒯徹乃何處人?」陳平曰:「蒯徹乃齊人,極有機變。韓信行兵時,寸步不相離。聞此人曾勸韓信以齊反,信不聽此人,遂佯狂於市。其人當以智取,若陛下以怯拘之,恐難力致,則必假為瘋狂而正矣。」帝即問左右:「誰人往齊國調蒯徹去?」言未畢,陸賈出班奏曰:「臣願往。」帝即命賈引十數從人,往齊國調蒯徹。
yī rì dào qí, yǒu jùn shǒu lǐ xiǎn jiē jiǎ yú yì zhōng ān xiē, jiǎ wèn: kuǎi chè jīn zài hé chù? xiǎn yuē: cǐ rén měi zì gē zì xiào, yóu dàng yú jiē shì zhōng, rén jiē yǐ wèi fēng mó, mǒu cháng yǐ lǐ xiāng qǐng, bǐ zhōng bù jiù, cǐ děng rén zhǔ shàng wèn xū yòng tā? zài zhe dài fū yuǎn lái, kǒng tú láo shén yě! jiǎ yuē: jūn zhī qí yī, wèi zhī qí èr. kuǎi chè zhī fēng kuáng, nǎi qí zhà yě, rǔ kě zhe yī néng yán zhī tǔ, yǔ zhī yǐn jiǔ, bǐ bì gē xiào kuáng yǐn zhe qí rén rú cǐ rú cǐ yòu yǐn dài tā tòng kū zhī shí, wǒ què yǒu yán yǔ diào tā, tā zì rán bù gǎn fēng kuáng, guǎn jiào tā suí wǒ jiàn dì.
一日到齊,有郡守李顯接賈於驛中安歇,賈問:「蒯徹今在何處?」顯曰:「此人每自歌自笑,遊蕩於街市中,人皆以為瘋魔,某嘗以禮相請,彼終不就,此等人主上問須用他?在着大夫遠來,恐徒勞神也!」賈曰:「君知其一,未知其二。蒯徹之瘋狂,乃其詐也,汝可着一能言之土,與之飲酒,彼必歌笑狂飲;着其人如此如此誘引·待他痛哭之時,我卻有言語調他,他自然不敢瘋狂,管教他隨我見帝。」
lǐ xiǎn jí xuǎn liǎng gè néng yán zhī shì, yǔ le qián chāo, fēn fù tā rú cǐ rú cǐ, yòu yǐn kuǎi chè, dài tā kū shí, xiàng shí zì jiē qǐng lù dài fū xiāng jiàn. qí rén lǐng mìng, jí dào shì shàng jiàn kuǎi chè sàn fā kuáng xiào, yóu xíng yú shì, qiě wèi zhī gē yuē:
李顯即選兩個能言之士,與了錢鈔,分付他如此如此,誘引蒯徹,待他哭時,向十字街請陸大夫相見。其人領命,即到市上見蒯徹散發狂笑,遊行於市,且為之歌曰:
liù guó jiān bìng xī, wèi qín suǒ tūn, nèi wú háo jié xī, wǎng yí hòu kūn, qín shǐ zì shī xī. miè jué yú chǔ, chǔ wǎng xiū zhèng xī, shǔ zhī hàn jūn, wū jiāng bī xiàng xī, yī shuí zhī lì? shí dà móu qí xī, qǐ néng dú cún? nǎi bù zì wù xī, shàng sī guó jué, yī zhāo zāo pēng xī, huò fú wú mén. yáng kuáng chén zuì xī, qiě zì hūn hūn.
六國兼併兮,為秦所吞,內無豪傑兮,罔遺後昆,秦始自失兮。滅絕於楚,楚罔修政兮,屬之漢君,烏江逼項兮,伊誰之力?十大謀奇兮,豈能獨存?乃不自悟兮,尚思國爵,一朝遭烹兮,禍福無門。佯狂沉醉兮,且自昏昏。
gē bà xiàng nán ér qù. lǐ xiǎn de chāi rén wěi zhī yú hòu, jìn qián nǎi wǎn chè shǒu, yì dà xiào bù zhǐ yuē: wǒ jīn yǔ zi yì bìng kuáng yǐ: yuàn qǐng rù jiǔ diàn zhōng shì gū sān bēi. chè xǐ, yì suí èr rén rù jiǔ guǎn, èr rén yuē: wǒ jīn shù rì hòu hǎi wài yāo yóu, bù jū rén jiān, yǔ shì xiàng wéi, bù yù liàn gōng míng, tān guān guì yě. chè jiàn èr rén yǔ yán bù fán, nǎi yuē: wǒ zhī bìng kuáng, qí yì yǒu zài rǔ zhī bìng kuáng, guǒ hé yì nà? èr rén yuē: wǒ zhī bìng kuáng, fēi zi suǒ zhī yě. qiě yǔ zi yǐn jiǔ, bù bì duō yán, kǒng wèi rén suǒ wén, zé fēi bìng yě. chè jiàn èr rén yán shén qī qiāo, suì gǎi róng ér zhèng yán yuē: èr gōng jué fēi děng xián rén, yuàn qiú dà míng. èr rén yuē: wǒ èr rén yuán xì zhào guó rén, wén hán hóu zhī xián, qián suí chǔ dì, rì shì zuǒ yòu, yán tīng jì cóng, suì wèi xīn fù. bù yì hán hóu wú gù wèi jiā pú suǒ wū, bèi lǚ hòu zhǎn yú wèi yāng, yí qí sān zú, lín sǐ zhī jì, yán bù jué kǒu, zhǐ shuō huǐ bù tīng kuǎi chè zhī yán: wǒ děng jiàn hán hòu qū sǐ, hèn bù tóng wèi zhī sǐ, suì qì gōng míng, táo zǒu yú cǐ, wén zi kuáng gē yú shì, zhī qí wèi kuǎi xiān shēng yě, yīn yǔ sān bēi, yǐ xù zhōng qǔ. wú sī hán hóu shí dà gōng xūn, wèi dāng dài yuán chén, yī dàn bèi jiā pú suǒ wū, sǐ yú yīn rén zhī shǒu, zi sūn zhū miè, yī mài wú liú. qǐ yì hán hóu zāo rú cǐ zhī kǔ! wǒ èr rén xiǎng qí yí róng, niàn qí ēn yì, xiǎng wǎng rì wēi zhèn sān qí, hé děng yīng xióng, jīn fān wèi huà bǐng, qǐ bù tòng zāi: qǐ bù āi zāi! èr rén yán bà, lèi rú yǔ xià, gǎn dòng qì chè xīn shì, bù jué chuí xiōng diē jiǎo, fàng shēng dà kū yuē: hán hóu wèn bù zǎo wù yé? hé bù hàn wù yé? nǎi zhì jiàn shā, shǐ wǒ yī shēn wú zhǔ, wǒ hé yǐ wèi shēng yé?
歌罷向南而去。李顯的差人尾之於後,近前乃挽徹手,亦大笑不止曰:「我今與子亦病狂矣:願請入酒店中市沽三杯。」徹喜,亦隨二人入酒館,二人曰:「我今數日後海外邀游,不居人間,與世相違,不欲戀功名,貪官貴也。」徹見二人語言不凡,乃曰:「我之病狂,其意有在;汝之病狂,果何意那?」二人曰:「我之病狂,非子所知也。且與子飲酒,不必多言,恐為人所聞,則非病也。」徹見二人言甚蹊蹺,遂改容而正言曰:「二公決非等閒人,願求大名。」二人曰:「我二人原系趙國人,聞韓侯之賢,前隨楚地,日侍左右,言聽計從,遂為心腹。不意韓侯無故為家僕所誣,被呂后斬於未央,夷其三族,臨死之際,言不絕口,只說悔不聽蒯徹之言:我等見韓候屈死,恨不同為之死,遂棄功名,逃走於此,聞子狂歌於市,知其為蒯先生也,因與三杯,以敘衷曲。吾思韓侯十大功勳,為當代元臣,一旦被家僕所誣,死於陰人之手,子孫誅滅,一脈無留。豈意韓侯遭如此之苦!我二人想其儀容,念其恩意,想往日威振三齊,何等英雄,今翻為畫餅,豈不痛哉:豈不哀哉!」二人言罷,淚如雨下,感動砌徹心事,不覺捶胸跌腳,放聲大哭曰:「韓侯問不早悟耶?何不旱悟耶?乃至見殺,使我一身無主,我何以為生耶?」
zhèng kū zhī jiān, hū jiàn yī rén zì wài qiǎng rù, pī miàn jiū zhù, biàn dào: nǐ zhōng rì zhuāng kuáng, jīn rì què lòu chū běn xiàng lái yě!, kuǎi chè xià dé miàn rú tǔ sè, biàn wèn: nǐ shì hé rén? nà rén yuē: wǒ shì zhōng dài fū lù jiǎ yě. fèng hàn dì mìng, tè lái ná nǐ yán wèi bì, zhǐ jiàn jùn shǒu lǐ xiǎn, lǜ lǐng cóng rén jiāng chè fù zhù, jiù dài dào gōng tīng: lù jiǎ qīn jiě qí fù, yǐ lǐ xiāng jiē yuē: kuǎi xiān shēng bù bì rú cǐ yáng kuáng, kuài zhěng qǐ yì guān, fù luò yáng jiàn dì qù. fāng jīn sì hǎi yī jiā, wàn xìng jiē zi, yǔ qí yī xìn ér kōng sǐ, shú ruò jiù dì ér bào zhōng, zhì zhě bì néng shí shí xián zhě zé néng zé zhǔ, hàn dì nǎi dāng dài zhēn mìng, yǐ zhāng liáng shì shì xiàng hán, shàng fēng hóu wèi hàn chén, kuàng qí tā hū? xiān shēng dāng zì sī zhī! kuǎi chè yuē: mǒu yáng kuáng xǔ jiǔ, jīn bèi gōng dào shuō le wǒ yě. suì zhěng chì yì guān, yù bèi xíng zhuāng, suí lù jiǎ fù luò yáng jiàn dì.
正哭之間,忽見一人自外搶入,劈面揪住,便道:「你終日裝狂,今日卻漏出本相來也!,蒯徹嚇得面如土色,便問:」你是何人?」那人曰:「我是中大夫陸賈也。奉漢帝命,特來拿你」言未畢,只見郡守李顯,率領從人將徹縛住,就帶到公廳:陸賈親解其縛,以禮相接曰:「蒯先生不必如此佯狂,快整起衣冠,赴洛陽見帝去。方今四海一家,萬姓皆子,與其依信而空死,孰若舊帝而報忠,智者必能識時.賢者則能擇主,漢帝乃當代真命,以張良世世相韓,尚封侯為漢臣,況其他乎?先生當自思之!」蒯徹曰:「某佯狂許久,今被公倒說了我也。」遂整飭衣冠,預備行裝,隨陸賈赴洛陽見帝。
yī rì dào luò yáng, dì fāng yǔ qún chén yì shì, hū jiàn lù jiǎ yǐn kuǎi chè lái jiàn, bài fú zài dì, dì yuē: cǐ shì wèn rén? jiǎ yuē: nǎi qí rén kuǎi chè yě! dì yuē: xī rì rǔ céng jiào hán xìn fǎn yé? chè yuē: rán: shì chén jiào qíng fǎn yě. qín fū qí lù, tiān xià gòng zhú zhī, gāo cái jié zú zhě wán dé yān, zhí zhī quǎn fèi yáo, yáo fēi bù rén, quǎn gù fèi fēi qí zhǔ: dāng shì zhī shí, chén wéi zhī yǒu hán xìn, ér bù zhī yǒu bì xià yě. ruò xìn guǒ tīng chén yán, qǐ yǒu jīn rì? xìn jīn jì sǐ, chén yì bù dú shēng, bì shàng rú yù pēng chén, chén jí jiù sǐ, yì bù gǎn bì. dì xiào wèi zuǒ yòu yuē: chè zhī yán yì xìn zhī zhōng chén yě, bō gè wèi qí zhǔ ěr. zhèn jīn jí shì rǔ zhī zuì, shòu rǔ yǐ guān, rǔ yǐ wèi lì rú? chè yuē: guān fēi chén suǒ yuàn yě, wéi yuàn bì xià niàn xìn píng dìng tiān xià zhī gōng, qǐ jiāng xìn shǒu, fù chén zàng yú huái yīn, réng qǐ fēng wèi chǔ wáng, fàng chén yǔ xìn shǒu fén mù, yǐ zhōng yú nián. cǐ wàn dài dì wáng zhī dé, bì xià kě yǐ yǎn yì shì zhī hóng jī yú wú qióng yě. dì yuē: xián zāi kuǎi chè yě! jí rì jiāng xìn shǒu jí fù kuǎi chè, réng chuán mìng yǒu sī zào xìn fén, réng fēng wèi chǔ wáng, kuǎi chè bù shòu guān, rèn qí xián sàn kuài huó.
一日到洛陽,帝方與群臣議事,忽見陸賈引蒯徹來見,拜伏在地,帝曰:「此是問人?」賈曰:「乃齊人蒯徹也!」帝曰:「昔日汝曾教韓信反耶?」徹曰:「然:是臣教情反也。秦夫其鹿,天下共逐之,高材捷足者完得焉,跖之犬吠堯,堯非不仁,犬故吠非其主:當是之時,臣惟知有韓信,而不知有陛下也。若信果聽臣言,豈有今日?信今既死,臣亦不獨生,陛上如欲烹臣,臣即就死,亦不敢避。」帝笑謂左右曰:「徹之言亦信之忠臣也,波各為其主耳。朕今即釋汝之罪,授汝以官,汝以為例如?」徹曰:「官非臣所願也,惟願陛下念信平定天下之功,乞將信首,付臣葬於淮陰,仍乞封為楚王,放臣與信守墳墓,以終餘年。此萬代帝王之德,陛下可以衍億世之洪基於無窮也。」帝曰:「賢哉蒯徹也!」即日將信首級付蒯徹,仍傳命有司造信墳,仍封為楚王,蒯徹不授官,任其閒散快活。
què shuō dì réng tóng zhǎng ān, xiāo hé fèng wén wǔ qún chén jiē jiàn, dì dà shè yán yàn kào shǎng jūn shì. hū yǒu zuǒ yòu lái bào: cháo mén wài yǒu gào jī mì shì, cì hou tóu jiàn. dì yuē: chén xī shì fāng dìng, yòu yǒu gào biàn zhě tóu jiàn. chuán mìng zhe jìn lái! qí rén rù nèi jiàn dì, dào chū zhè gè rén lái, wèi zhī shì shuí, qiě kàn xià huí fēn jiě.
卻說帝仍同長安,蕭何奉文武群臣接見,帝大設筵宴犒賞軍士。忽有左右來報:「朝門外有告機密事,伺候投見。」帝曰:「陳豨事方定,又有告變者投見。傳命着進來!」其人入內見帝,道出這個人來,未知是誰,且看下回分解。