strong lù jiǎ zhì diào kuǎi wén tōng strong
陆贾智调蒯文通
chén xī yīn wén hán xìn sǐ, kū dào yú dì: zuǒ yòu zhū jiàng jiù qǐ, chén xī yuē:" wǒ shù nián lái, duō de hán xìn zhī jiào, suī lì yì xìng, shí tóng gǔ ròu. qǐ yì jīn rì wèi wǒ zāo cǐ zhū lù, yī wén qí sǐ, bù jué shí fēn shāng tòng, yòu qiě wǒ shì bù néng jì yǐ! wèi zhī nài hé?" zhū jiàng yuē:" hán hóu suī sǐ, dài wáng qǐ kě zì xiè? wǒ děng yuàn tóng dài wáng shā shàng hán dān, yǔ hàn wáng jué gè shèng fù!" chén xī yuē:" qiě bù bì jìn bīng, wú liào yī èr rì hàn bīng jué lái. bù ruò zhī zài cǐ, yù bèi jiāo zhàn." yán wèi bà, yǒu xì zuò lái bào:" hàn wáng tǒng gè chù diào lái rén mǎ, shā bēn qǔ yáng lái, lí cǐ bù shàng bǎi lǐ. wǒ děng jìng fēi mǎ lái bào, dài wáng kě zuò sù zhǔn bèi." chén xī fēn fù zhū jiàng:" bù kě rú qián yī bài, biàn xiān táo zǒu." zhū jiàng yuē:" wǒ děng suí dài wáng yī tóng chū zhèn, bù bì gè fēn yíng zhài, kǒng nán jiù yìng." xī yuē:" rǔ děng zhǐ fēn zuǒ yòu wèi yǔ yì, dài wǒ yǔ bǐ jiāo zhàn, rǔ què liǎng lù chōng jī, bǐ bīng zì luàn, kě yǐ qǔ shèng." zhū jiàng de lìng, gè fēn liǎng lù cì hou bù tí.
陈豨因闻韩信死,哭倒于地:左右诸将救起,陈豨曰:“我数年来,多得韩信之教,虽力异姓,实同骨肉。岂意今日为我遭此诛戮,一闻其死,不觉十分伤恸,又且我事不能济矣!为之奈何?”诸将曰:“韩侯虽死,大王岂可自懈?我等愿同大王杀上邯郸,与汉王决个胜负!”陈豨曰:“且不必进兵,吾料一二日汉兵决来。不若只在此,预备交战。”言未罢,有细作来报:“汉王统各处调来人马,杀奔曲阳来,离此不上百里。我等径飞马来报,大王可作速准备。”陈豨分付诸将:“不可如前一败,便先逃走。”诸将曰:“我等随大王一同出阵,不必各分营寨,恐难救应。”豨曰:“汝等只分左右为羽翼,待我与彼交战,汝却两路冲击,彼兵自乱,可以取胜。”诸将得令,各分两路伺候不题。
què shuō dì tún bīng rì jiǔ, yòu gè lù rén mǎ jù dào, zhī chén xī jiàn shā hán xìn, nì móu yǐ lù, jué rán wú xīn gù shǒu, chéng cǐ jī huì, tǒng bīng jìng fù qǔ yáng. yī rì dà bīng dǐ qǔ yáng, gāo chéng sān shí lǐ xià zhài, dì chuán lìng:" zhe fán kuài wáng líng èr jiāng, jīn yè gè lǐng jīng bīng yī wàn, gè xián méi àn tóu qǔ yáng běi lù zuǒ yòu mái fú, dài xī bài zǒu, rǔ què chū cǐ qí bīng, kě yǐ qín xī, yòu mìng zhōu bó zhōu chāng èr jiāng, zài yíng hòu dài xī zuǒ yòu yǒu jiù bīng, kě chū cǐ bīng yǐ yù zhī. suí wǒ zhū jiàng, guāng zhe guàn yīng yǔ xī duì dí, zhèng zài hān zhàn zhī jì, ěr zhū jiàng pīn lì xié gōng, bǐ bài zǒu, jìn lì zhuī gǎn, jué huò quán shèng." zhū jiàng de lìng, gè fēn fù yù bèi.
却说帝屯兵日久,又各路人马俱到,知陈豨见杀韩信,逆谋已露,决然无心固守,乘此机会,统兵径赴曲阳。一日大兵抵曲阳,高城三十里下寨,帝传令:“着樊哙、王陵二将,今夜各领精兵一万,各衔枚暗投曲阳北路左右埋伏,待豨败走,汝却出此奇兵,可以擒豨,又命周勃、周昌二将,在营后待豨左右有救兵,可出此兵以御之。随我诸将,光着灌婴与豨对敌,正在酣战之际,尔诸将拼力协攻,彼败走,尽力追赶,决获全胜。”诸将得令,各分付预备。
cì rì, guàn yīng lǐng bīng chū mǎ, yǔ chén xī dá huà. chén xī yī mǎ dāng xiān, dà jiào yuē:" hàn bīng qián rì yǐ dà bài, shàng bù nà xiáng, nǎi gǎn fù lái sòng sǐ?" guàn yīng dà mà:" nì zéi zì bù zhī sǐ, shàng gǎn chěng qiáng?" jǔ dāo yíng miàn lái pī: chén xī jǔ qiāng jiāo huán. èr jiāng dòu dào èr shí huí hé, zhī jiàn chén xī zuǒ yòu zhū jiàng jí lǐng bīng chōng shā lái. zhè hàn zhèn shàng zhōu bó zhōu chāng bù dài bǐ bīng dào lái, yì gè chū jīng bīng, bēn qián jié shā, chén xī yòu dòu yīng bù xià, zhèng zào jí zhī jì, hàn bīng yòu yī qí pīn lì lái xié zhù shā lái, chén xī rú hé dǐ dí dé guò? wǎng běi táo zǒu. xī zhū jiàng jiàn chén xī bài zǒu, wú xīn liàn zhàn, yì gè sì sàn bēn kuì. dì lǜ zhū jiàng hé bīng yī chù, jìn lì zhuī shā. xī bīng yǐ zhī shì ruò, gè dào qí tóu xiáng. liú wǔ děng zhū jiàng, jù bèi zhōu bó zhōu chāng děng zhuī shā, suì sǐ luàn jūn zhī zhōng.
次日,灌婴领兵出马,与陈豨答话。陈豨一马当先,大叫曰:“汉兵前日已大败,尚不纳降,乃敢复来送死?”灌婴大骂:“逆贼自不知死,尚敢逞强?”举刀迎面来劈:陈豨举枪交还。二将斗到二十回合,只见陈豨左右诸将急领兵冲杀来。这汉阵上周勃、周昌不待彼兵到来,亦各出精兵,奔前截杀,陈豨又斗婴不下,正躁急之际,汉兵又一齐拼力来协助杀来,陈豨如何抵敌得过?往北逃走。豨诸将见陈豨败走,无心恋战,亦各四散奔溃。帝率诸将合兵一处,尽力追杀。豨兵已知势弱,各倒旗投降。刘武等诸将,俱被周勃、周昌等追杀,遂死乱军之中。
chén xī zhèng táo zǒu zhōng jiān, hū tīng yī shēng pào xiǎng, fán shà wáng líng èr zhī shēng lì rén mǎ tū chū, chén xī bèi hàn bīng zhuī gǎn, zhèng jí yuán chù duǒ bì, yī shí cuò shǒu bù jí, bèi fán kuài yī jǐ, cì yú mǎ xià: dà shì hàn bīng jù dào, jiàn cì le chén xī, dì dà xǐ, suì jiāng shǒu jí chuán qù, xuán yú zhào dài èr chù, bǐ chù zhī xī sǐ, jiē wàng fēng guī fú. dì chuán mìng:" rú yǒu tóu xiáng zhě, miǎn zhū lù." nǎi zhāo fǔ gè jùn xiàn, zhào dài xī píng.
陈豨正逃走中间,忽听一声炮响,樊啥、王陵二枝生力人马突出,陈稀被汉兵追赶,正急元处躲避,一时措手不及,被樊哙一戟,刺于马下:大势汉兵俱到,见刺了陈豨,帝大喜,遂将首级传去,悬于赵代二处,彼处知豨死,皆望风归服。帝传命:“如有投降者,免诛戮。”乃招抚各郡县,赵代悉平。
dì chē jià fù luò yáng, lǚ hòu yuǎn lái yíng jiē, dì xiāng jiàn shén xǐ, bèi jiān hán xìn lín sǐ yǒu huà shuō? hòu yuē:" xìn yán huǐ bù yòng kuǎi chè zhī jì, nǎi wèi ér nǚ zǐ suǒ zhà, qǐ fēi tiān zāi!" dì wèn zuǒ yòu:" kuǎi chè nǎi hé chǔ rén?" chén píng yuē:" kuǎi chè nǎi qí rén, jí yǒu jī biàn. hán xìn xíng bīng shí, cùn bù bù xiāng lí. wén cǐ rén céng quàn hán xìn yǐ qí fǎn, xìn bù tīng cǐ rén, suì yáng kuáng yú shì. qí rén dāng yǐ zhì qǔ, ruò bì xià yǐ qiè jū zhī, kǒng nán lì zhì, zé bì jiǎ wèi fēng kuáng ér zhèng yǐ." dì jí wèn zuǒ yòu:" shuí rén wǎng qí guó diào kuǎi chè qù?" yán wèi bì, lù jiǎ chū bān zòu yuē:" chén yuàn wǎng." dì jí mìng jiǎ yǐn shí shù cóng rén, wǎng qí guó diào kuǎi chè.
帝车驾赴洛阳,吕后远来迎接,帝相见甚喜,备间韩信临死有话说?后曰:“信言悔不用蒯彻之计,乃为儿女子所诈,岂非天哉!”帝问左右:“蒯彻乃何处人?”陈平曰:“蒯彻乃齐人,极有机变。韩信行兵时,寸步不相离。闻此人曾劝韩信以齐反,信不听此人,遂佯狂于市。其人当以智取,若陛下以怯拘之,恐难力致,则必假为疯狂而正矣。”帝即问左右:“谁人往齐国调蒯彻去?”言未毕,陆贾出班奏曰:“臣愿往。”帝即命贾引十数从人,往齐国调蒯彻。
yī rì dào qí, yǒu jùn shǒu lǐ xiǎn jiē jiǎ yú yì zhōng ān xiē, jiǎ wèn:" kuǎi chè jīn zài hé chǔ?" xiǎn yuē:" cǐ rén měi zì gē zì xiào, yóu dàng yú jiē shì zhōng, rén jiē yǐ wéi fēng mó, mǒu cháng yǐ lǐ xiāng qǐng, bǐ zhōng bù jiù, cǐ děng rén zhǔ shàng wèn xū yòng tā? zài zhe dài fū yuǎn lái, kǒng tú láo shén yě!" jiǎ yuē:" jūn zhī qí yī, wèi zhī qí èr. kuǎi chè zhī fēng kuáng, nǎi qí zhà yě, rǔ kě zhe yī néng yán zhī tǔ, yǔ zhī yǐn jiǔ, bǐ bì gē xiào kuáng yǐn zhe qí rén rú cǐ rú cǐ yòu yǐn dài tā tòng kū zhī shí, wǒ què yǒu yán yǔ diào tā, tā zì rán bù gǎn fēng kuáng, guǎn jiào tā suí wǒ jiàn dì."
一日到齐,有郡守李显接贾于驿中安歇,贾问:“蒯彻今在何处?”显曰:“此人每自歌自笑,游荡于街市中,人皆以为疯魔,某尝以礼相请,彼终不就,此等人主上问须用他?在着大夫远来,恐徒劳神也!”贾曰:“君知其一,未知其二。蒯彻之疯狂,乃其诈也,汝可着一能言之土,与之饮酒,彼必歌笑狂饮;着其人如此如此诱引·待他痛哭之时,我却有言语调他,他自然不敢疯狂,管教他随我见帝。”
lǐ xiǎn jí xuǎn liǎng gè néng yán zhī shì, yǔ le qián chāo, fēn fù tā rú cǐ rú cǐ, yòu yǐn kuǎi chè, dài tā kū shí, xiàng shí zì jiē qǐng lù dài fū xiāng jiàn. qí rén lǐng mìng, jí dào shì shàng jiàn kuǎi chè sàn fà kuáng xiào, yóu xíng yú shì, qiě wèi zhī gē yuē:
李显即选两个能言之士,与了钱钞,分付他如此如此,诱引蒯彻,待他哭时,向十字街请陆大夫相见。其人领命,即到市上见蒯彻散发狂笑,游行于市,且为之歌曰:
liù guó jiān bìng xī, wèi qín suǒ tūn, nèi wú háo jié xī, wǎng yí hòu kūn, qín shǐ zì shī xī. miè jué yú chǔ, chǔ wǎng xiū zhèng xī, shǔ zhī hàn jūn, wū jiāng bī xiàng xī, yī shuí zhī lì? shí dà móu qí xī, qǐ néng dú cún? nǎi bù zì wù xī, shàng sī guó jué, yī zhāo zāo pēng xī, huò fú wú mén. yáng kuáng chén zuì xī, qiě zì hūn hūn.
六国兼并兮,为秦所吞,内无豪杰兮,罔遗后昆,秦始自失兮。灭绝于楚,楚罔修政兮,属之汉君,乌江逼项兮,伊谁之力?十大谋奇兮,岂能独存?乃不自悟兮,尚思国爵,一朝遭烹兮,祸福无门。佯狂沉醉兮,且自昏昏。
gē bà xiàng nán ér qù. lǐ xiǎn de chāi rén wěi zhī yú hòu, jìn qián nǎi wǎn chè shǒu, yì dà xiào bù zhǐ yuē:" wǒ jīn yǔ zi yì bìng kuáng yǐ: yuàn qǐng rù jiǔ diàn zhōng shì gū sān bēi." chè xǐ, yì suí èr rén rù jiǔ guǎn, èr rén yuē:" wǒ jīn shù rì hòu hǎi wài yāo yóu, bù jū rén jiān, yǔ shì xiàng wéi, bù yù liàn gōng míng, tān guān guì yě." chè jiàn èr rén yǔ yán bù fán, nǎi yuē:" wǒ zhī bìng kuáng, qí yì yǒu zài rǔ zhī bìng kuáng, guǒ hé yì nà?" èr rén yuē:" wǒ zhī bìng kuáng, fēi zi suǒ zhī yě. qiě yǔ zi yǐn jiǔ, bù bì duō yán, kǒng wéi rén suǒ wén, zé fēi bìng yě." chè jiàn èr rén yán shén qī qiāo, suì gǎi róng ér zhèng yán yuē:" èr gōng jué fēi děng xián rén, yuàn qiú dà míng." èr rén yuē:" wǒ èr rén yuán xì zhào guó rén, wén hán hóu zhī xián, qián suí chǔ dì, rì shì zuǒ yòu, yán tīng jì cóng, suì wèi xīn fù. bù yì hán hóu wú gù wèi jiā pú suǒ wū, bèi lǚ hòu zhǎn yú wèi yāng, yí qí sān zú, lín sǐ zhī jì, yán bù jué kǒu, zhǐ shuō huǐ bù tīng kuǎi chè zhī yán: wǒ děng jiàn hán hòu qū sǐ, hèn bù tóng wèi zhī sǐ, suì qì gōng míng, táo zǒu yú cǐ, wén zi kuáng gē yú shì, zhī qí wèi kuǎi xiān shēng yě, yīn yǔ sān bēi, yǐ xù zhōng qǔ. wú sī hán hóu shí dà gōng xūn, wèi dāng dài yuán chén, yī dàn bèi jiā pú suǒ wū, sǐ yú yīn rén zhī shǒu, zǐ sūn zhū miè, yī mài wú liú. qǐ yì hán hóu zāo rú cǐ zhī kǔ! wǒ èr rén xiǎng qí yí róng, niàn qí ēn yì, xiǎng wǎng rì wēi zhèn sān qí, hé děng yīng xióng, jīn fān wèi huà bǐng, qǐ bù tòng zāi: qǐ bù āi zāi!" èr rén yán bà, lèi rú yǔ xià, gǎn dòng qì chè xīn shì, bù jué chuí xiōng diē jiǎo, fàng shēng dà kū yuē:" hán hóu wèn bù zǎo wù yé? hé bù hàn wù yé? nǎi zhì jiàn shā, shǐ wǒ yī shēn wú zhǔ, wǒ hé yǐ wéi shēng yé?"
歌罢向南而去。李显的差人尾之于后,近前乃挽彻手,亦大笑不止曰:“我今与子亦病狂矣:愿请入酒店中市沽三杯。”彻喜,亦随二人入酒馆,二人曰:“我今数日后海外邀游,不居人间,与世相违,不欲恋功名,贪官贵也。”彻见二人语言不凡,乃曰:“我之病狂,其意有在;汝之病狂,果何意那?”二人曰:“我之病狂,非子所知也。且与子饮酒,不必多言,恐为人所闻,则非病也。”彻见二人言甚蹊跷,遂改容而正言曰:“二公决非等闲人,愿求大名。”二人曰:“我二人原系赵国人,闻韩侯之贤,前随楚地,日侍左右,言听计从,遂为心腹。不意韩侯无故为家仆所诬,被吕后斩于未央,夷其三族,临死之际,言不绝口,只说悔不听蒯彻之言:我等见韩候屈死,恨不同为之死,遂弃功名,逃走于此,闻子狂歌于市,知其为蒯先生也,因与三杯,以叙衷曲。吾思韩侯十大功勋,为当代元臣,一旦被家仆所诬,死于阴人之手,子孙诛灭,一脉无留。岂意韩侯遭如此之苦!我二人想其仪容,念其恩意,想往日威振三齐,何等英雄,今翻为画饼,岂不痛哉:岂不哀哉!”二人言罢,泪如雨下,感动砌彻心事,不觉捶胸跌脚,放声大哭曰:“韩侯问不早悟耶?何不旱悟耶?乃至见杀,使我一身无主,我何以为生耶?”
zhèng kū zhī jiān, hū jiàn yī rén zì wài qiǎng rù, pī miàn jiū zhù, biàn dào:" nǐ zhōng rì zhuāng kuáng, jīn rì què lòu chū běn xiàng lái yě!, kuǎi chè xià dé miàn rú tǔ sè, biàn wèn:" nǐ shì hé rén?" nà rén yuē:" wǒ shì zhōng dài fū lù jiǎ yě. fèng hàn dì mìng, tè lái ná nǐ" yán wèi bì, zhī jiàn jùn shǒu lǐ xiǎn, shuài lǐng cóng rén jiāng chè fù zhù, jiù dài dào gōng tīng: lù jiǎ qīn jiě qí fù, yǐ lǐ xiāng jiē yuē:" kuǎi xiān shēng bù bì rú cǐ yáng kuáng, kuài zhěng qǐ yì guān, fù luò yáng jiàn dì qù. fāng jīn sì hǎi yī jiā, wàn xìng jiē zi, yǔ qí yī xìn ér kōng sǐ, shú ruò jiù dì ér bào zhōng, zhì zhě bì néng shí shí xián zhě zé néng zé zhǔ, hàn dì nǎi dāng dài zhēn mìng, yǐ zhāng liáng shì shì xiàng hán, shàng fēng hóu wèi hàn chén, kuàng qí tā hū? xiān shēng dāng zì sī zhī!" kuǎi chè yuē:" mǒu yáng kuáng xǔ jiǔ, jīn bèi gōng dào shuō le wǒ yě." suì zhěng chì yì guān, yù bèi xíng zhuāng, suí lù jiǎ fù luò yáng jiàn dì.
正哭之间,忽见一人自外抢入,劈面揪住,便道:“你终日装狂,今日却漏出本相来也!,蒯彻吓得面如土色,便问:”你是何人?”那人曰:“我是中大夫陆贾也。奉汉帝命,特来拿你”言未毕,只见郡守李显,率领从人将彻缚住,就带到公厅:陆贾亲解其缚,以礼相接曰:“蒯先生不必如此佯狂,快整起衣冠,赴洛阳见帝去。方今四海一家,万姓皆子,与其依信而空死,孰若旧帝而报忠,智者必能识时.贤者则能择主,汉帝乃当代真命,以张良世世相韩,尚封侯为汉臣,况其他乎?先生当自思之!”蒯彻曰:“某佯狂许久,今被公倒说了我也。”遂整饬衣冠,预备行装,随陆贾赴洛阳见帝。
yī rì dào luò yáng, dì fāng yǔ qún chén yì shì, hū jiàn lù jiǎ yǐn kuǎi chè lái jiàn, bài fú zài dì, dì yuē:" cǐ shì wèn rén?" jiǎ yuē:" nǎi qí rén kuǎi chè yě!" dì yuē:" xī rì rǔ céng jiào hán xìn fǎn yé?" chè yuē:" rán: shì chén jiào qíng fǎn yě. qín fū qí lù, tiān xià gòng zhú zhī, gāo cái jié zú zhě wán dé yān, zhí zhī quǎn fèi yáo, yáo fēi bù rén, quǎn gù fèi fēi qí zhǔ: dàng shì zhī shí, chén wéi zhī yǒu hán xìn, ér bù zhī yǒu bì xià yě. ruò xìn guǒ tīng chén yán, qǐ yǒu jīn rì? xìn jīn jì sǐ, chén yì bù dú shēng, bì shàng rú yù pēng chén, chén jí jiù sǐ, yì bù gǎn bì." dì xiào wèi zuǒ yòu yuē:" chè zhī yán yì xìn zhī zhōng chén yě, bō gè wèi qí zhǔ ěr. zhèn jīn jí shì rǔ zhī zuì, shòu rǔ yǐ guān, rǔ yǐ wéi lì rú?" chè yuē:" guān fēi chén suǒ yuàn yě, wéi yuàn bì xià niàn xìn píng dìng tiān xià zhī gōng, qǐ jiāng xìn shǒu, fù chén zàng yú huái yīn, réng qǐ fēng wèi chǔ wáng, fàng chén yǔ xìn shǒu fén mù, yǐ zhōng yú nián. cǐ wàn dài dì wáng zhī dé, bì xià kě yǐ yǎn yì shì zhī hóng jī yú wú qióng yě." dì yuē:" xián zāi kuǎi chè yě!" jí rì jiāng xìn shǒu jí fù kuǎi chè, réng chuán mìng yǒu sī zào xìn fén, réng fēng wèi chǔ wáng, kuǎi chè bù shòu guān, rèn qí xián sǎn kuài huó.
一日到洛阳,帝方与群臣议事,忽见陆贾引蒯彻来见,拜伏在地,帝曰:“此是问人?”贾曰:“乃齐人蒯彻也!”帝曰:“昔日汝曾教韩信反耶?”彻曰:“然:是臣教情反也。秦夫其鹿,天下共逐之,高材捷足者完得焉,跖之犬吠尧,尧非不仁,犬故吠非其主:当是之时,臣惟知有韩信,而不知有陛下也。若信果听臣言,岂有今日?信今既死,臣亦不独生,陛上如欲烹臣,臣即就死,亦不敢避。”帝笑谓左右曰:“彻之言亦信之忠臣也,波各为其主耳。朕今即释汝之罪,授汝以官,汝以为例如?”彻曰:“官非臣所愿也,惟愿陛下念信平定天下之功,乞将信首,付臣葬于淮阴,仍乞封为楚王,放臣与信守坟墓,以终余年。此万代帝王之德,陛下可以衍亿世之洪基于无穷也。”帝曰:“贤哉蒯彻也!”即日将信首级付蒯彻,仍传命有司造信坟,仍封为楚王,蒯彻不授官,任其闲散快活。
què shuō dì réng tóng cháng ān, xiāo hé fèng wén wǔ qún chén jiē jiàn, dì dà shè yán yàn kào shǎng jūn shì. hū yǒu zuǒ yòu lái bào:" cháo mén wài yǒu gào jī mì shì, cì hou tóu jiàn." dì yuē:" chén xī shì fāng dìng, yòu yǒu gào biàn zhě tóu jiàn. chuán mìng zhe jìn lái!" qí rén rù nèi jiàn dì, dào chū zhè gè rén lái, wèi zhī shì shuí, qiě kàn xià huí fēn jiě.
却说帝仍同长安,萧何奉文武群臣接见,帝大设筵宴犒赏军士。忽有左右来报:“朝门外有告机密事,伺候投见。”帝曰:“陈豨事方定,又有告变者投见。传命着进来!”其人入内见帝,道出这个人来,未知是谁,且看下回分解。