strong lǚ tài hòu móu zhū gōng chén strong
吕太后谋诛功臣
hàn dì bēng sì rì, hòu mì bù fā sāng, zhào lǚ zé shěn shí qí yì yuē:" fāng jīn zài cháo gōng chén, qiáng liáng bá hù, gè huái yì zhì, ruò zhī dì bēng, jué rán zuò luàn, qǐ kěn wěi shēn yǐ shì shǎo dì? wǒ yù jiǎ chuán dì bìng shén zhòng, zhào dà xiǎo zhū chén rén nèi fēn fù yí zhǔ, bù jū zài nèi zài wài, tōng yào rù nèi, què mái fú xià wǔ shì, yīn ér shā zhī. yǐ chú hòu huàn. cǐ jì rú hé?" shěn shí qí yuē:" niáng niáng xū cǎo zhào chuán bù zhōng wài, zhe lìng dà xiǎo qún chén rù nèi, réng yào wěi yī xīn fù dà jiàng, shuài lǐng wǔ shì fāng hǎo xià shǒu, ruò fáng bèi bù yán, tǎng qún chén zuò biàn, fǎn rě qǐ huò lái. fēi tóng xiǎo kě." hòu yuē:" zuǒ yòu rén jiāng wéi lì shāng kě tuō xīn fù, rǔ kě zhào lái jì yì." lǚ zé jí wǎng zhào lì shāng, shāng jí lái jiàn hòu, hòu jiāng qián shì mì yǔ lì shāng shuō zhī, shāng yuē:" cǐ shì shén fēi cháng cè, niáng niáng ruò cǎo zhāo chuán bù zhōng wài, tǎng qún chén gè shēng yí jì, qí qǐ yì zhì, zé tiān xià wēi yǐ! kuàng chén píng guàn yīng, qián lǐng jīng bīng shí wàn bǎ shǒu xíng yáng wǔ yáng hòu fán kuài, tài wèi zhōu bó, lǐng jīng bīng èr shí wàn qián dìng yàn dài qí yú zhū jiàng, sàn chù sì wài, gè jù jīng pāng, shì yǐ gù lì, ruò zhī dì bēng, yòu wén niáng niáng zhuàn rù nèi móu hài, bǐ gè lián bīng hái xiàng, yǐ gōng guān zhōng, zhū dà xiǎo qún chén zài nèi zhě. zhī wài yǒu bīng biàn, ruò fù xié lì nèi pàn, niáng niáng suī yǒu bǎi wàn xióng bīng. yì nán zhī chí. zhǐ yī biàn luàn, qǐ shì děng xián, niáng niáng xū dāng cái chǔ, bù kě qīng jǔ!" hòu yuē:" rú ěr suǒ yán, zhēn shì yǒu lǐ, wèi jīn zhī jì, jiāng fù rú hé?" shāng yuē:" yǐ chén yú jiàn, jí bān zhào zhōng wài zhuàn shuō dì bēng, dà shè tiān xià, zhào fán kuài zhōu bó wáng líng děng fáng hù guān zhōng, shàng bù shī xiān dì wàn nián zhī yè, xià kě yǐ bǎo shǎo dì ān tài píng, niáng niáng kāi chuàng zhī gōng, lēi míng yí dǐng, zǐ zǐ sūn sūn, chuán sòng bù xiǔ yě." hòu yuē:" jì shì rú shuō, jí lìng shū sūn tōng cǎo yí zhào, chuán bù zhōng wài." zhào yuē:
汉帝崩四日,后秘不发丧,召吕泽、审食其议曰:“方今在朝功臣,强梁跋扈,各怀异志,若知帝崩,决然作乱,岂肯委身以事少帝?我欲假传帝病甚重,召大小诸臣人内分付遗嘱,不拘在内在外,通要入内,却埋伏下武士,因而杀之。以除后患。此计如何?”审食其曰:“娘娘须草诏传布中外,着令大小群臣入内,仍要委一心腹大将,率领武士、方好下手,若防备不严,倘群臣作变,反惹起祸来。非同小可。”后曰:“左右人将惟郦商可托心腹,汝可召来计议。”吕泽即往召郦商,商急来见后,后将前事密与郦商说知,商曰:“此事甚非长策,娘娘若草招传布中外,倘群臣各生疑忌,其起异志,则天下危矣!况陈平、灌婴,前领精兵十万把守荥阳;舞阳候樊哙,太尉周勃,领精兵二十万前定燕代;其余诸将,散处四外,各据精乓,势已固立,若知帝崩,又闻娘娘赚入内谋害,彼各连兵还向,以攻关中,诸大小群臣在内者。知外有兵变,若复协力内叛,娘娘虽有百万雄兵。亦难支持。只一变乱,岂是等闲,娘娘须当裁处,不可轻举!”后曰:“如尔所言,真是有理,为今之计,将复如何?”商曰:“以臣愚见,急颁诏中外·传说帝崩,大赦天下,召樊哙、周勃、王陵等防护关中,上不失先帝万年之业,下可以保少帝安太平,娘娘开创之功,勒铭彝鼎,子子孙孙,传颂不朽也。”后曰:“既是如说,即令叔孙通草遗诏,传布中外。”诏曰:
zhèn qǐ zì bù yī, hái dìng guān zhōng, jiān kǔ sān shí yú nián, dà yè shǐ dìng. fāng yù ān xiǎng lóng píng, yǐ zhēn zhì zhì, bù yì qǐn jí bù qǐ, suì ěr xiá shì, xìng lài ěr dà xiǎo wén wǔ chén shù, gòng zàn huáng yóu, kè chéng hóng mó. réng jì fǔ zuǒ tài zǐ, sì dēng tiān wèi, bǎo shǒu hǎi yǔ. tǒng jī wàn nián, tiān xià yuán yuán, diàn ān hàn tǔ. rú yǒu nòng bīng huáng chí, bù zūn wáng huà zhě, jí mìng yī èr dà jiàng, tǒng bīng zhēng tǎo, jié lì jiǎo chú, wú fù zhèn mìng. fā sāng zhī lǐ, wù dà fèi chǐ, kǒng shāng mín cái fēi zhèn chū yì. gù zī zhào shì, xián shǐ wén zhī.
朕起自布衣,还定关中,艰苦三十余年,大业始定。方欲安享隆平,以臻至治,不意寝疾不起,遂尔遐逝,幸赖尔大小文武臣庶,共赞皇猷,克成鸿谟。仍冀辅佐太子,嗣登天位,保守海宇。统绩万年,天下元元,奠安汉土。如有弄兵潢池,不遵王化者,即命一二大将,统兵征讨,竭力剿除,毋负朕命。发丧之礼,勿大费侈,恐伤民财.非朕初意。故兹诏示,咸使闻知。
zhào bù zhōng wài, dà xiǎo qún chén xī lái jǔ āi. dīng wèi fā sāng, bǐng yín zàng dì yú cháng ān gù chéng, yǐ yǐ lì tài zǐ yíng wèi huáng dì, bān zhào tiān xià. zhào yuē:
诏布中外,大小群臣悉来举哀。丁未发丧,丙寅葬帝于长安故城,已已立太子盈为皇帝,颁诏天下。诏曰:
zhèn nǎi dì zhǎng zǐ, cè lì yǐ jiǔ. dì bēng, qún chén zūn dì yí zhào, lì zhèn sì huáng dì wèi. zhèn zì liàng dé báo, kǒng bù zú yǐ shèng tiān xià zhī zhòng, dàn dì mìng jiǎn zài, bù gǎn gù xùn, nǎi yú dà hàn shí èr nián, xià sì yuè jǐ sì, rù dēng dà bǎo, zhāo bù zhōng wài, wéi lài ěr dà xiǎo wén wǔ zhū hóu, kuāng zhèn bù jí, yǐ bǎo hóng yè, qī tǒng xù yú wàn nián, yǎn zǐ sūn yú bù bá: gù zī zhāo shì, xián shǐ wén zhī.
朕乃帝长子,册立已久。帝崩,群臣遵帝遗诏,立朕嗣皇帝位。朕自谅德薄,恐不足以胜天下之重,但帝命简在,不敢固逊,乃于大汉十二年,夏四月己巳,入登大宝,昭布中外,惟赖尔大小文武诸侯,匡朕不及,以保鸿业,期统续于万年,衍子孙于不拔:故兹昭示,咸使闻知。
huì dì bān zhào bì, shū sūn tōng lǜ qún chén shàng biǎo cháo hè, yòu yì zūn hàn dì wèi gāo dì, yǐ míng hàn zǔ, wèi chuàng yè zhī zhǔ yě. huì dì yuē:" ěr děng yù zūn dì wèi gāo dì, cǐ yì zǐ sūn zūn zǔ zhī xiào, dàn bù zhī yú lǐ yì yǒu hé hū?" qún chén yuē:" xiān dì qǐ zì wēi xì bō luàn fǎn zhèng, píng dìng tiān xià, wèi hàn tài zǔ, gōng yè zuì gāo, shàng zūn hào wèi gāo huáng dì, shēn hé sān wáng zhī lǐ, yǔn xié tiān xià zhī qíng." huì dì yuē:" ěr chén jì yì tíng dāng, jí shàng zūn hào, yǐ shì zhōng wài." yú shì qún chén yì zūn rén dì wèi gāo huáng dì, lìng jùn tóng zhū hòu. gè lì gāo miào, yǐ suì shí jì xiǎng: yòu sī gāo dì cháng bēi gē yú pèi xiàn, jí yú pèi xiàn yuán fā jī zhī dì lì gāo dì miào, jiù lìng yuán jiào xí gē ér èr bǎi rén, měi jì sì zhī shí, jí gē wǔ, yǐ wéi xiǎng shén zhī lǐ. rú yǒu míng quē, zhé lìng yǒu sī bǔ zhī.
惠帝颁诏毕,叔孙通率群臣上表朝贺,又议尊汉帝为高帝,以明汉祖,为创业之主也。惠帝曰:“尔等欲尊帝为高帝,此亦子孙尊祖之孝,但不知于礼亦有合乎?”群臣曰:“先帝起自微细.拨乱反正,平定天下,为汉太祖,功业最高,上尊号为高皇帝,深合三王之礼,允协天下之情。”惠帝曰:“尔臣既议停当,急上尊号,以示中外。”于是群臣议尊人帝为高皇帝,令郡同诸候。各立高庙,以岁时祭享:又思高帝尝悲歌于沛县,即于沛县原发迹之地立高帝庙,就令原教习歌儿二百人,每祭祀之时,即歌舞,以为享神之礼。如有名缺,辄令有司补之。
huì dì jí wèi hòu, gè chù zhū hóu jù lái zhāo hè, wéi yàn wáng lú wǎn wén gāo dì bēng, jí lǜ zhòng jié lián xiōng nú móu pàn, huì dì nǎi zūn gāo dì yí zhào, jí zhào fán kuài zhōu bó, tǒng lǐng jīng bīng èr shí wàn fá lú wǎn, fán kuài zhōu bó lǐng dì mìng, jiǎn xuǎn jīng bīng èr shí wàn, qián fù yàn dài, yī rì bīng dào zhāng hé, xiān chà xiǎo xiào tàn tīng lú wǎn xiāo xī. chà qù xiǎo xiào shù rì huí fù yuē:" lú wǎn dà shì rén mǎ, tún zhù yàn běi, liǎng lù rén mǎ, gòng wǔ shí dāo, jiē lián sān bǎi lǐ bù jué." fán kuài wén shuō, yǔ zhōu bó jì yì yuē:" lú wǎn bīng mǎ jì duō, bù kě lì dí, xū dāng zhì qǔ: gōng kě lǐng jīng bīng wǔ wàn, yóu zhāng hé dōng běi zǒu tài yuán, yǐ náo qí hòu wú lǐng bīng qián fù yàn nán yǔ lú wǎn duì dí, bǐ wéi zhuān yì yú qián, bù fáng qí hòu, gōng nǎi jí gōng qí hòu, shǐ bǐ liǎng shì bù néng xiāng yìng. wǎn kě qín yě." bó yuē:" xiōng nú xiàn jīn tún bīng yàn běi, tǎng wén wú bīng gōng jī, huò lái jiē yìng, bù wéi wú yì yú wǒ, yì kǒng wú yì gàn jiàng jūn yǐ." kuài yuē:" bù rán! wǒ bīng wǎng gōng yàn nán, yǔ wǎn duì dí. xiōng nú jué xiàng qián jiù yìng, yǔ wǎn hé bīng, yǔ wǒ xiāng dí qǐ yǒu gù hòu zhī lǐ, gōng nǎi jǔ bīng náo luàn qí hòu, bǐ bì jīng kuì ér zǒu, yí wǒ cóng tiān ér jiàng yǐ. yī zhèn jué kě qǔ shèng." zhōu bó cóng qí jì, jí lǐng jīng bīng wǔ wàn, yóu zhāng hé dōng běi ér qù. fán kuài yì cuī dòng sān jūn, jìng qū yàn nán dà lù ér lái. lí lú wǎn yíng wǔ shí lǐ xià zhài.
惠帝即位后,各处诸侯俱来朝贺,惟燕王卢绾闻高帝崩,即率众结连匈奴谋叛,惠帝乃遵高帝遗诏,即召樊哙、周勃,统领精兵二十万伐卢绾,樊哙、周勃领帝命,拣选精兵二十万,前赴燕代,一日兵到漳河,先差小校探听卢绾消息。差去小校数日回复曰:“卢绾大势人马,屯住燕北,两路人马,共五十刀,接连三百里不绝。”樊哙闻说,与周勃计议曰:“卢绾兵马既多,不可力敌,须当智取:公可领精兵五万,由漳河东北走太原,以挠其后;吾领兵前赴燕南与卢绾对敌,彼惟专意于前,不防其后,公乃急攻其后,使彼两势不能相应。绾可擒也。”勃曰:“匈奴现今屯兵燕北,倘闻吾兵攻击,或来接应,不惟无益于我,亦恐无益干将军矣。”哙曰:“不然!我兵往攻燕南,与绾对敌。匈奴决向前救应,与绾合兵,与我相敌·岂有顾后之理,公乃举兵挠乱其后,彼必惊溃而走,疑我从天而降矣。一阵决可取胜。”周勃从其计,即领精兵五万,由漳河东北而去。樊哙亦催动三军,径趋燕南大路而来。离卢绾营五十里下寨。
lú wǎn zhī fán kuài lǐng bīng dào lái, jí bào zhī xiōng nú, zháo jí lǐng bīng lái yàn nán jiù yìng: fán kuài zhā yíng sān rì. bù yǔ jiāo zhàn. lú wǎn yǔ xiōng nú shāng yì yuē:" fán kuài nǎi hàn zhī míng jiàng, jīn jiàn nián lǎo, lái cǐ sān rì, bù gǎn chū zhàn, xiǎng jiàn wǒ bīng shì zhòng, yǒu qiè dí zhī yì. wǒ míng rì yǔ bǐ jiāo zhàn, rǔ kě chū bīng yǐ chōng jī zhī, bǐ bì bài zǒu, kě jìn lì zhuī gǎn, jué rán qǔ shèng, ruò fán kuài yī bài, hàn jiāng zài wú chū lì zhě: tǎng guān zhōng náo dòng, wǒ yǔ rǔ jǔ bīng ér xī, cháng ān kě de yě." lú wǎn jì yì tíng dāng.
卢绾知樊哙领兵到来,急报知匈奴,着急领兵来燕南救应:樊哙扎营三日。不与交战。卢绾与匈奴商议曰:”樊哙乃汉之名将,今渐年老,来此三日,不敢出战,想见我兵势重,有怯敌之意。我明日与彼交战,汝可出兵以冲击之,彼必败走,可尽力追赶,决然取胜,若樊哙一败,汉将再无出力者:倘关中挠动,我与汝举兵而西,长安可得也。”卢绾计议停当。
què shuō fán kuài fēn fù qí jiāng zhāng róng lǐ dǐng mǎ hé dǎng fèng sì jiāng, gè lǐng bīng sì wàn zuǒ yòu mái fú, yuē:" dài wǒ zhà bài, rǔ kě bìng lì jié shā, bǐ bì kuì luàn." sì jiāng de lìng, yǐn bīng zuǒ yòu mái fú, fán kuài què yī mǎ tū chū zhèn qián, yǔ lú wǎn dá huà yuē:" hàn dì yǔ rǔ qǐ bīng sān shí yú nián, ài rǔ rú zi, fēng rǔ wèi yàn wáng, kě wèi jí guì, rǔ shàng bù zhī zú, nǎi jié lián xiōng nú zào fǎn. jīn tiān bīng dào lái, jí zǎo shòu sǐ, miǎn shǐ sān jūn tú tàn!" lú wǎn yuē:" hàn dì zhū lù gōng chén, lǚ hòu yóu shén, yīn cǐ qǐ bīng, yǐ tú tiān xià, rǔ ruò jiàn jī yǔ wǒ hé bīng yī chù, miǎn zāo wèi yāng zhī kǔ." fán kuài dà nù, jǔ jǐ zhí qǔ wǎn, wǎn jǔ dāo jiāo huán, liǎng jiā zhàn zài yī chù, jīn gǔ zhèn tiān, chén lóng sì yě. zhàn dào sān shí huí hé, fán kuài zhà bài, lēi huí mǎ luò huāng ér zǒu. xiōng nú rén mǎ yì chōng shā guò lái, lú wǎn bìng lì yǔ xiōng nú zhuī gǎn, cái rán qián jìn, liǎng biān yī shēng pào xiǎng, zuǒ yòu tū chū liǎng zhī rén mǎ lái, wéi shǒu sì yuán dà jiàng, jié zhù yàn dài rén mǎ, fèn lì chōng shā, fán kuài fù diào zhuǎn rén mǎ bìng lì jiā gōng, lú wǎn dà bài, xiàng hòu bēn zǒu. fán kuài huī dòng sān jūn, lián yè zhuī shā. yòu yǒu yàn běi rén lái bào, hàn bīng bù zhī duō shǎo, zì tài yuán chōng shā qián lái, yǐ jiāng lǎo yíng zī zhòng jìn shù shāo huǐ, xiāng lí zhǐ wǔ shí yú lǐ, lú wǎn dà jīng, jí qū yàn chéng, yòu yǒu fán kuài jǐn zhuī zài hòu, bù dé tuō shēn. zhuī jí tiān míng, hàn jiāng zhōu bó rén mǎ yǐ dào, jiāng lú wǎn xiōng nú wéi zhù, jiàn rú fēi huáng. xiōng nú jí xià mǎ tóu xiáng, lú wǎn jiàn shì bù kě zhī, suì yǐn dāo zì shā. zhòng jūn shì jiāng xiōng nú bǎng fù zhì jūn qián tīng hòu.
却说樊哙分付骑将张荣、李鼎、马和、党奉四将,各领兵四万左右埋伏,曰:“待我诈败,汝可并力截杀,彼必溃乱。”四将得令,引兵左右埋伏,樊哙却一马突出阵前,与卢绾答话曰:“汉帝与汝起兵三十余年,爱汝如子,封汝为燕王,可谓极贵,汝尚不知足,乃结连匈奴造反。今天兵到来,及早受死,免使三军涂炭!”卢绾曰:“汉帝诛戮功臣,吕后尤甚,因此起兵,以图天下,汝若见机与我合兵一处,免遭未央之苦。”樊哙大怒,举戟直取绾,绾举刀交还,两家战在一处,金鼓震天,尘笼四野。战到三十回合,樊哙诈败,勒回马落荒而走。匈奴人马亦冲杀过来,卢绾并力与匈奴追赶,才然前进,两边一声炮响,左右突出两枝人马来,为首四员大将,截住燕代人马,奋力冲杀,樊哙复调转人马并力夹攻,卢绾大败,向后奔走。樊哙挥动三军,连夜追杀。又有燕北人来报,汉兵不知多少,自太原冲杀前来,已将老营辎重尽数烧毁,相离止五十余里,卢绾大惊,急趋燕城,又有樊哙紧追在后,不得脱身。追及天明,汉将周勃人马已到,将卢绾、匈奴围住,箭如飞蝗。匈奴急下马投降,卢绾见势不可支,遂引刀自杀。众军士将匈奴绑缚至军前听候。
fán kuài wū jīn shōu jūn, tóng zhōu bó bèng chéng ān fǔ bǎi xìng, kào shǎng jūn shì, zhōu bó chēng hè yuē:" guǒ bù chū jiāng jūn zhī suǒ liào yě!" fán kuài yuē:" xiōng nú suī qín, wéi chán yú yī zhī, wèi kě zhū miè, kě jiān yā fù cháng ān jiàn dì, yǔ qún chén jì yì, zhèng hǎo chéng cǐ yǔ chán yú xiāng hè: kuàng dì chū jí yīng, shǒu qín cǐ jù kòu, yì zú yǐ zhuàng guó wēi yě." bó yuē:" jiāng jūn suǒ jiàn shén dāng." yú shì yǐn běn bù bīng èr shí wàn, bìng jiàng bīng shí wǔ wàn zòu kǎi ér huí. yī rì dào cháng ān, jiàn huì dì, bèi shuō lú wǎn zì shā, xiōng nú guī xiáng, yàn dài xī píng. dì shén xǐ, zhòng shǎng èr jiāng, jí lìng xiōng nú jiě qù qí fù, hòu cì rì cháo jiàn. bǐ yǒu shū sūn tōng zòu yuē:" chén yǒu yī yán miàn zòu, yù shǐ wài guó míng rì cháo jiàn zhī shí, yǎng zhān shàng guó jūn chén zhī lǐ, bì xià dāng shēng dà diàn, lìng wǔ shì chén liè yí zhàng, yǐ zhāng wēi wǔ." dì yuē:" cǐ zòu shén tái zhèn yì." suí mì chuán zhǐ, zhe wén wǔ dà xiǎo qún chén. gè jù jǐn xiù fú sè, cì rì zǎo cháo. wèi zhī rú wèn shèng zhāng cháo yí? qiě kàn xià huí fēn jiě.
樊哙呜金收军,同周勃迸城安抚百姓,犒赏军士,周勃称贺曰:“果不出将军之所料也!”樊哙曰:“匈奴虽擒,惟单于一支,未可诛灭,可监押赴长安见帝,与群臣计议,正好乘此与单于相和:况帝初即应,首擒此巨寇,亦足以壮国威也。”勃曰:“将军所见甚当。”于是引本部兵二十万,并降兵十五万·奏凯而回。一日到长安,见惠帝,备说卢绾自杀,匈奴归降,燕代悉平。帝甚喜,重赏二将,即令匈奴解去其缚,候次日朝见。比有叔孙通奏曰:“臣有一言面奏,欲使外国明日朝见之时,仰瞻上国君臣之礼,陛下当升大殿,令武士陈列仪仗,以彰威武。”帝曰:“此奏甚台朕意。”随密传旨,着文武大小群臣。各具锦绣服色,次日早朝。未知如问盛张朝仪?且看下回分解。