strong chén duō shòu shēng sǐ fū qī strong
陈多寿生死夫妻
shì shì fēn fēn yī jú qí, shū yíng wèi dìng liǎng zhēng chí.
世事纷纷一局棋,输赢未定两争持。
xū yú jú bà qí shōu qù, bì jìng shuí yíng shuí shì shū?
须臾局罢棋收去,毕竟谁赢谁是输?
zhè sì jù shī, shì bǎ qí jú bǐ zhe nà shì jú. shì jú qiān téng wàn biàn, zhuǎn jiē kōng, zhèng rú xià qí de jiào shèng zhēng qiáng, yǎn hóng hóu jí, fēn míng shì sūn páng dòu zhì, dǔ gè nǐ sǐ wǒ huó, yòu rú liú xiàng zhēng tiān xià, bú dào wū jiāng bù jìn tóu. jí zhì jú sàn shōu, fù zhī yī xiào. suǒ yǐ gāo rén yǐn shì, wǎng wǎng jì xìng qí píng, xiāo xián wán shì. qí jiān yín yǒng, bù kě shèng shù, zhǐ yǒu guó cháo céng zhuàng yuán yìng zhì shī zuò dé shén hǎo, shī yuē: liǎng jūn xiāng dí lì shuāng yíng, zuò yùn shén jī jué sǐ xìng. shí lǐ fēng jiāng chí jùn mǎ, yī chuān bō làng dòng jīn bīng. yú jī gē wǔ bēi gāi xià, hàn jiāng jīng qí bī chǔ chéng. xìng jìn jì qióng zhēng zhàn bà, sōng yīn huā yǐng mǎn qí píng. cǐ shī suī hǎo, yòu yǒu rén bó tā, shuō yú jī hàn jiāng yī lián, shì gè tào huà. dì qī jù shuō xìng jìn jì qióng, yì qù biàn xiāo suǒ le. yìng zhì shī shì jìn yù de, shèng tiān zǐ zhòng tóng guān lǎn, hái gāi yào yǒu xiē qì xiàng. tóng shí hóng xī huáng dì yù zhì yī piān, cí yì hóng wěi, yuǎn chū xún cháng, shī yuē: èr guó zhēng qiáng gè yòng bīng, bǎi chéng duì wǔ dìng shū yíng. mǎ xíng qū lù dāng xiān dào, jiāng shǒu shēn yíng jiè yuǎn zhēng. chéng xiǎn chū chē shōu sàn zú, gé hé fēi pào xià zhòng chéng. děng xián shí de jūn qíng shì, yī zhe gōng chéng dìng tài píng.
这四句诗,是把棋局比著那世局。世局千腾万变,转皆空,政如下棋的较胜争强,眼红喉急,分明似孙庞斗智,赌个你死我活,又如刘项争天下,不到乌江不尽头。及至局散收,付之一笑。所以高人隐士,往往寄兴棋枰,消闲玩世。其间吟咏,不可胜述,只有国朝曾状元应制诗做得甚好,诗曰:两君相敌立双营,坐运神机决死性。十里封疆驰骏马,一川波浪动金兵。虞姬歌舞悲垓下,汉将旌旗逼楚城。兴尽计穷征战罢,松阴花影满棋枰。此诗虽好,又有人驳他,说虞姬、汉将一联,是个套话。第七句说兴尽计穷,意趣便萧索了。应制诗是进御的,圣天子重瞳观览,还该要有些气象。同时洪熙皇帝御制一篇,词意宏伟,远出寻常,诗曰:二国争强各用兵,摆成队伍定输赢。马行曲路当先道,将守深营戒远征。乘险出车收散卒,隔河飞炮下重城。等闲识得军情事,一著功成定太平。
jīn rì wèi hé shuō zhè xià qí de huà? zhǐ wèi yǒu liǎng gè rén jiā, yí gè jiào zuò chén qīng, yí gè jiào zuò zhū shì yuǎn, liǎng jiā dōng xī jiē duì miàn jū zhù. lùn qǐ jiā shì, suī rán bù suàn dà fù zhǎng zhě, kào zǔ shàng yí xià xiē tián yè, jǐn kě wēn bǎo yǒu yú. nà chén qīng yǔ zhū shì yuǎn jiē zài sì xún zhī wài, lěi dài lín jū, zhì tóng dào hé, dōu zé běn fèn wéi rén, bù guǎn xián shì, bù rě xián fēi. měi rì chī le jiǔ fàn, chū mén xiāng jiàn, zhǐ shì yī pán xiàng qí, xiāo xián qiǎn rì. yǒu shí dié wèi bīn zhǔ, bù guò qīng chá guǎ fàn, bù shè jiǔ yáo, yǐ cǐ wéi cháng. nèi xiē sān lín sì shè, xián shí jié yě dào liǎng jiā kàn tā xià qí wán shuǎ. qí zhōng yǒu gè wáng èr lǎo, shòu yǒu liù xún zhī wài, shào nián shí yě zì huān xǐ xiàng qí, xià de pō gāo. jìn nián yǒu gè huǒ zhèng, shēng pà yòng xīn dòng huǒ, bù yú rén duì jú le. rì cháng wú shì, zhǐ yǐ kàn qí wéi lè, zǎo wǎn bù juàn. shuō qǐ lái, xià qí de zuì pà bàng rén guān kàn. cháng yán dào:" bàng guān zhě qīng, dāng jú zhě mí." tǎng huò bàng guān de kǒu zuǐ bù jǐn, yù shā zhe chù liū chū bàn jù huà lái, yíng zhě fǎn shū, shū zhě fǎn yíng zhě, yù dài fā è, bù wéi dà shì yù dài bù bào yuàn, yòu rěn qì bù guò. suǒ yǐ gǔ rén shuō de hǎo: guān qí bù yǔ zhēn jūn zǐ, bǎ jiǔ duō yán shì xiǎo rén.
今日为何说这下棋的话?只为有两个人家,一个叫做陈青,一个叫做朱世远,两家东西街对面居住。论起家事,虽然不算大富长者,靠祖上遗下些田业,尽可温饱有余。那陈青与朱世远皆在四旬之外,累代邻居,志同道合,都则本分为人,不管闲事,不惹闲非。每日吃了酒饭,出门相见,只是一盘象棋,消闲遣日。有时迭为宾主,不过清茶寡饭,不设酒肴,以此为常。那些三邻四舍,闲时节也到两家看他下棋顽耍。其中有个王二老,寿有六旬之外,少年时也自欢喜象棋,下得颇高。近年有个火症,生怕用心动火,不与人对局了。日常无事,只以看棋为乐,早晚不倦。说起来,下棋的最怕傍人观看。常言道:“傍观者清,当局者迷。”倘或傍观的口嘴不紧,遇煞著处溜出半句话来,赢者反输,输者反赢者,欲待发恶,不为大事;欲待不抱怨,又忍气不过。所以古人说得好:观棋不语真君子,把酒多言是小人。
kě xǐ wáng sān lǎo piān yǒu yī dé, wèi zēng fēn jú shí, jué bù duō kǒu dào shèng fù yǐ fēn, què fēn shuō nǎ yī zhe shì xiān shǒu, suǒ yǐ yíng, nǎ yī zhe shì hòu shǒu, suǒ yǐ shū. zhū chén èr rén dào yě xǐ tā jiǎng lùn, bù yǐ wéi guài.
可喜王三老偏有一德,未曾分局时,绝不多口;到胜负已分,却分说哪一著是先手,所以赢,哪一著是后手,所以输。朱陈二人到也喜他讲论,不以为怪。
yī rì, zhū shì yuǎn zài chén qīng jiā xià qí, wáng sān lǎo yì zài zuò. chī le wǔ fàn, chóng zhěng qí píng, fāng yù zài xià, zhī jiàn wài miàn yí gè xiǎo xué shēng duó jiāng jìn lái. nà xué shēng zěn shēng mú yàng? miàn rú fù fěn, chún ruò tú zhū, guāng zhe diàn yì bān de qīng tóu, lù zhe yù yí yàng de nèn shǒu. yí róng qīng yǎ, bù lǚ duān xiáng. què yí tiān shàng xiān tóng, bù xìn rén jiān xiǎo zi. nà xué shēng zhèng shì chén qīng de ér zi, xiǎo míng duō shòu, bào le shū bāo, cóng wài ér rù. kuà jìn zuò qǐ, bù huāng bù máng, jiāng shū bāo fàng xià yǐ zi zhī shàng, xiān xiàng wáng sān lǎo jiào shēng gōng gōng, shēn shēn de zuò le gè yī. wáng sān lǎo yù dài huí lǐ, chén qīng jiù zuò shàng yī bǎ àn zhù dào:" nǐ lǎo rén jiā bù xū duō lǐ. què bù pà zhé le nà xiǎo sī yī shì zhī fú?" wáng sān lǎo dào:" shuō nǎ lǐ huà!" kǒu zhōng suī shì nèn bān shuō, bèi chén qīng àn zhù, zhǐ bǎ tún ér lüè qǐ le yì qǐ, yāo ér lüè qū le yī qǔ, yě suàn shòu tā bàn lǐ le. nà xiǎo xué shēng yòu xiàng zhū shì yuǎn jiào shēng bó bo zuō yī xià qù. zhū shì yuǎn huán lǐ shí, chén qīng què shì duì zuò, gé le yī zhāng qí zhuō, bù biàn tuō zhuài, zhǐ de yě zuō yī xiāng péi. xiǎo xué shēng jiàn guò le èr wèi zūn kè, cái dào fù qīn gēn qián chàng rě, lì qǐ shēn lái, bǐng dào:" gào diē diē: míng rì shì chóng yáng jié rì, xiān shēng fàng xué huí qù le, zhí guò liǎng rì cái lái. fēn fù hái ér huí jiā, bù xǔ wán shuǎ, xiàn zhù shū, hái yào dú lī." shuō bà, zài yǐ zi shàng qǔ le shū bāo, duān duān zhèng zhèng, zǒu jìn nèi shì qù le. wáng sān lǎo hé zhū shì yuǎn jiàn nà xiǎo xué shēng xíng bù shū xú, yǔ yīn qīng liàng, qiě zuō yī cì dì, shén yǒu lǐ shù, kǒu zhōng kuā jiǎng bù jué. wáng sān lǎo biàn wèn:" lìng láng jǐ suì le?" chén qīng dā yìng dào:" shì jiǔ suì." wáng sān lǎo dào:" xiǎng zhe xī nián tāng bǐng huì shí, wǎn rú zuó rì. shū hū zhī jiān, yǐ shì jiǔ nián, zhēn gè guāng yīn sì jiàn, zhēng jiào wǒ men bù lǎo!" yòu wèn zhū shì yuǎn dào:" lǎo hàn jì de zhái shàng lìng ài yě shì zhè nián shēng de." zhū shì yuǎn dào:" guǒ rán, xiǎo nǚ duō fú, rú jīn yě shì jiǔ suì le." wáng sān lǎo dào:" mò guài lǎo hàn duō kǒu, nǐ èr rén zuò le yī shì de qí yǒu, hé bù bān zuò ér nǚ qìng jiā? gǔ shí yǒu gè zhū chén cūn, yī cūn zhōng zhǐ yǒu èr xìng, shì wèi hūn yīn. rú jīn nǐ èr rén zhī xìng, shì rán xiāng fú, yìng shì tiān yuán. kuàng qiě hǎo nán hǎo nǚ, nǐ zhī wǒ jiàn, yǒu hé bù měi?" zhū shì yuǎn yǐ zì kàn shàng le xiǎo xué shēng, bù děng chén qīng kāi kǒu, xiān dā yìng dào" cǐ shì zuì hǎo! zhǐ pà chén xiōng bù yuàn. ruò kěn fǔ jiù, xiǎo zi zài wú bié yán." chén qīng dào:" jì méng zhū xiōng bù qì hán wēi, xiǎo zi shì nán jiā, yǒu hé tuī tuō? jiù fán sān lǎo zuò fá." wáng sān lǎo dào:" míng rì shì gè chóng yáng rì, yáng jiǔ bù lì. hòu rì dà hǎo gè rì zi, lǎo fū biàn dāng dēng mén. jīn rì yī yán wéi dìng, chū zì èr wèi běn xīn. lǎo hàn zhǐ tú chī jǐ bēi jiàn chéng xǐ jiǔ, bù yòng xiè méi." chén qīng dào:" wǒ shuō gè xiào huà nǐ tīng: yù huáng dà dì yào yú rén huáng duì qīn, shāng liáng dào: liǎng qìng jia dōu shì huáng dì, yě xū shì gè huáng dì wèi méi cái hǎo, nǎi qǐng ying huáng dì wǎng xià jiè qù shuō qīn. rén huáng jiàn le ying, dà jīng dào:' nà zuò méi de zěn de zhè bān yàng hēi?' ying dào:' cóng lái méi rén nǎ yǒu bái zuò de!'" wáng sān lǎo hé zhū shì yuǎn dōu xiào qǐ lái. zhū chén èr rén yòu xià qí dào wǎn fāng sàn. zhǐ yīn yī jú shū yíng zi, dìng le sān shēng nán nǚ yuán.
一日,朱世远在陈青家下棋,王三老亦在座。吃了午饭,重整棋枰,方欲再下,只见外面一个小学生踱将进来。那学生怎生模样?面如傅粉,唇若涂朱,光著靛一般的青头,露著玉一样的嫩手。仪容清雅,步履端详。却疑天上仙童,不信人间小子。那学生正是陈青的儿子,小名多寿,抱了书包,从外而入。跨进坐启,不慌不忙,将书包放下椅子之上,先向王三老叫声公公,深深的作了个揖。王三老欲待回礼,陈青就座上一把按住道:“你老人家不须多礼。却不怕折了那小厮一世之福?”王三老道:“说哪里话!”口中虽是恁般说,被陈青按住,只把臀儿略起了一起,腰儿略曲了一曲,也算受他半礼了。那小学生又向朱世远叫声伯伯作揖下去。朱世远还礼时,陈青却是对坐,隔了一张棋桌,不便拖拽,只得也作揖相陪。小学生见过了二位尊客,才到父亲跟前唱喏,立起身来,禀道:“告爹爹:明日是重阳节日,先生放学回去了,直过两日才来。吩咐孩儿回家,不许顽耍,限著书,还要读哩。”说罢,在椅子上取了书包,端端正正,走进内室去了。王三老和朱世远见那小学生行步舒徐,语音清亮,且作揖次第,甚有礼数,口中夸奖不绝。王三老便问:“令郎几岁了?”陈青答应道:“是九岁。”王三老道:“想著昔年汤饼会时,宛如昨日。倏忽之间,已是九年,真个光阴似箭,争教我们不老!”又问朱世远道:“老汉记得宅上令爱也是这年生的。”朱世远道:“果然,小女多福,如今也是九岁了。”王三老道:“莫怪老汉多口,你二人做了一世的棋友,何不扳做儿女亲家?古时有个朱陈村,一村中只有二姓,世为婚姻。如今你二人之姓,适然相符,应是天缘。况且好男好女,你知我见,有何不美?”朱世远已自看上了小学生,不等陈青开口,先答应道;“此事最好!只怕陈兄不愿。若肯俯就,小子再无别言。”陈青道:“既蒙朱兄不弃寒微,小子是男家,有何推托?就烦三老作伐。”王三老道:“明日是个重阳日,阳九不利。后日大好个日子,老夫便当登门。今日一言为定,出自二位本心。老汉只图吃几杯见成喜酒,不用谢媒。”陈青道:“我说个笑话你听:玉皇大帝要与人皇对亲,商量道:两亲家都是皇帝,也须是个皇帝为媒才好,乃请灐皇帝往下界去说亲。人皇见了灐,大惊道:‘那做媒的怎的这般样黑?’灐道:‘从来媒人哪有白做的!’”王三老和朱世远都笑起来。朱陈二人又下棋到晚方散。只因一局输赢子,定了三生男女缘。
cì rì, chóng yáng jié wú huà. dào chū shí rì, wáng sān lǎo huàn le yī jiàn xīn kāi zhé de sè yī, dào zhū jiā shuō qīn. zhū shì yuǎn yǐ zì yǔ hún jiā liǔ shì shuō guò, kuā jiǎng nǚ xù xǔ duō hǎo chù. shì rì yī nuò wú cí, cái lǐ bìng bù jì jiào. tā rì jià sòng, chēng jiā zhī yǒu wú, gè bù zé bèi biàn liǎo. wáng sān lǎo jí jiāng cǐ yán huí fù chén qīng. chén qīng shén xǐ, zé le gè hé hé jí rì, xià lǐ wèi dìng. zhū jiā jiāng gēng tiě huí lái. chī le yī rì xǐ jiǔ. cóng cǐ qìng jia xiāng chèn, yī xiān xià qí lái wǎng. shí guāng xùn sù, bù jué guò le liù nián. chén duō shòu nián yī shí wǔ suì, jīng shū jiē tōng. zhǐ wàng tā yìng shì, dēng kē jí dì, guāng yào mén méi. hé qī yùn xiàn bù jiā, hū rán dé le gè è zhèng, jiào zuò lài. chū shí zhī dào jiè xuǎn, bù yǐ wéi yì. yī nián zhī hòu, qí jí dà fā, xíng róng gǎi biàn, nòng dé bù xiàng mú yàng le: ròu sè jiāo kū, pí máo cūn liè. hún shēn dú qì, fā chéng bān bó qí chuāng biàn tǐ chóng zuān, kǔ shā chén hūn guài yǎng. rèn tā xiōng jiè xuǎn, zhǐ bǐ sān fēn bú shì dà má fēng, jū rán yí yàng. fěn hái ér biàn zuò há ma xiāng, shào nián láng huó xiàng lǎo tóu. sāo pá shí zhǐ dài nóng xīng, wò chuò yī shēn jiē è chòu.
次日,重阳节无话。到初十日,王三老换了一件新开折的色衣,到朱家说亲。朱世远已自与浑家柳氏说过,夸奖女婿许多好处。是日一诺无辞,财礼并不计较。他日嫁送,称家之有无,各不责备便了。王三老即将此言回覆陈青。陈青甚喜,择了个和合吉日,下礼为定。朱家将庚帖回来。吃了一日喜酒。从此亲家相称,依先下棋来往。时光迅速,不觉过了六年。陈多寿年一十五岁,经书皆通。指望他应试,登科及第,光耀门楣。何期运限不佳,忽然得了个恶症,叫做癞。初时只道疥癣,不以为意。一年之后,其疾大发,形容改变,弄得不像模样了:肉色焦枯,皮毛皴裂。浑身毒气,发成斑驳奇疮;遍体虫钻,苦杀晨昏怪痒。任他凶疥癣,只比三分;不是大麻疯,居然一样。粉孩儿变作虾蟆相,少年郎活像老头。搔爬十指带脓腥,龌龊一身皆恶臭。
chén qīng dān dān shēng de zhè gè ér zi, bǎ zuò xìng mìng kàn chéng, jiàn tā zhè gè mú yàng, rú hé bù huāng? lián xiàng qí yě méi xīn qíng xià le. qiú yī wèn bǔ, shāo xiāng huán yuàn, wú suǒ bù wéi. zhěng zhěng de luàn le nián, fèi guò le ruò gān qián chāo, bìng shì bù céng jiǎn dé fēn háo. lǎo fū qī liǎng kǒu chóu mèn, zì bù bì shuō. zhū shì yuǎn wèi zhe bàn zǐ zhī qíng, yě yì bān zhe máng, zhāo mù wèn ān, bù lí mén xiàn. yán ái guò sān nián zhī wài, jué wú gè hǎo xiāo xī. zhū shì yuǎn de hún jiā liǔ shì, wén zhī nǚ xù dé gè nèn bān de bìng zhèng, zài jiā lǐ kū kū tí tí, bào yuàn zhàng fū dào:" wǒ nǚ ér yòu bù yān chòu qǐ lái, wéi shèn máng máng de jiǔ suì shàng jiù xǔ le rén jiā? rú jīn què zěn me hǎo! suǒ xìng nà lài há ma sǐ le, yě chū tuō le wǒ nǚ ér. rú jīn sǐ bù sǐ, huó bù huó, nǚ hái ér nián jì kàn kàn cháng chéng, jià yòu jià tā bù dé, lài yòu lài tā bù dé, zhōng bù rán kàn zhe nà lài zǐ shǒu huó gū shuāng bù chéng! zhè dōu shì wáng sān nà lǎo wū guī, yī lì cuān duō, hài le wǒ nǚ ér zhōng shēn!" bǎ wáng sān lǎo qiān wū guī wàn wū guī de mà, kū yī fān, mà yī fān. zhū shì yuǎn yuán yǒu pà pó zhī bìng, píng tā jiā qī jiā bā, zì mà zì zhǐ, bìng bù gǎn kāi yán. yī rì, liǔ shì ǒu rán shōu shí chú guì zi, kàn jiàn le xiàng qí pán hé nà qí zǐ, bù jué bó rán fā nù, yòu mà qǐ zhàng fū lái, dào:" nǐ liǎng gè lǎo wàng bā, zhǐ wèi zhè jǐ zhe xiàng qí shàng shuō de zhe, duì le qīn, zhuàn le wǒ nǚ ér, hái yào liú zhè huò tāi zěn de!" yī tóu shuō, yī tóu zǒu dào mén qián, bǎ nà xiàng qí zǐ luàn sā zài jiē shàng, qí pán yě guàn zuò jǐ piàn. zhū shì yuǎn shì běn fèn zhī rén, jiàn hún jiā fā xìng, lán tā bú zhù, yáng yáng de duǒ kāi qù le. nǚ ér duō fú yòu pà xiū, bù hǎo lái quàn, rèn tā xù guā gè bù nài fán, fāng cái bà xiū.
陈青单单生得这个儿子,把做性命看成,见他这个模样,如何不慌?连象棋也没心情下了。求医问卜,烧香还愿,无所不为。整整的乱了年,费过了若干钱钞,病势不曾减得分毫。老夫妻两口愁闷,自不必说。朱世远为著半子之情,也一般著忙,朝暮问安,不离门限。延捱过三年之外,绝无个好消息。朱世远的浑家柳氏,闻知女婿得个恁般的病症,在家里哭哭啼啼,抱怨丈夫道:“我女儿又不腌臭起来,为甚忙忙的九岁上就许了人家?如今却怎么好!索性那癞虾蟆死了,也出脱了我女儿。如今死不死,活不活,女孩儿年纪看看长成,嫁又嫁他不得,赖又赖他不得,终不然看著那癞子守活孤孀不成!这都是王三那老乌龟,一力撺掇,害了我女儿终身!”把王三老千乌龟、万乌龟的骂,哭一番,骂一番。朱世远原有怕婆之病,凭他夹七夹八,自骂自止,并不敢开言。一日,柳氏偶然收拾橱柜子,看见了象棋盘和那棋子,不觉勃然发怒,又骂起丈夫来,道:“你两个老忘八,只为这几著象棋上说得著,对了亲,赚了我女儿,还要留这祸胎怎的!”一头说,一头走到门前,把那象棋子乱撒在街上,棋盘也掼做几片。朱世远是本分之人,见浑家发性,拦他不住,洋洋的躲开去了。女儿多福又怕羞,不好来劝,任他絮聒个不耐烦,方才罢休。
zì gǔ dào: gé qiáng xū yǒu ěr, chuāng wài qǐ wú rén. liǔ shì zhèn rì zài jiā zhōng mà méi rén, mà lǎo gōng, chén qīng yǐ zì xiǎo de xiē fēng shēng, jiāng xìn wèi xìn dào mǎn jiē sā le qí zǐ, shì shèn yì gù, chén qīng xīn xià liǎo liǎo. yǔ hún jiā zhāng shì liǎng kǒu ér shāng yì dào:" yǐ jǐ zhī xīn, dù rén zhī xīn. wǒ zì jiā huì qì, ér zi shēng le zhè è jí, yǎn jiàn de bù néng quán kě, què jiào rén jiā bǎ huā kū bān nǚ ér bàn zhè lài zǐ zuò fū qī, zhēn shì zuì guò, liào nǚ ér yě bì rán yuàn shāng. biàn qiáng tā jìn mén, zhōng bù hé mù, nán zhǐ wàng xiào shùn. dāng chū dìng zhè fáng qīn shì, dōu shì hǎo qíng, yuán bù céng fèi shén dà cái. qiān hǎo wàn hǎo, zǒng zhǐ yī hǎo, yǒu xīn hǎo dào dǐ le, xiū de wéi hǎo chéng qiàn. cóng cháng jì jiào, bù rú bǎ xí fù gēng tiě sòng hái tā jiā, rèn tā bié dì liáng yīn. tǎng rán huáng tiān kě lián, wǒ hái ér yǒu bìng quán zhī rì, pà méi yǒu lǎo pó? hǎo dǎi yǔ tā dìng fáng qīn shì. rú jīn hài de rén jiā fū qī fǎn mù, kū kū tí tí, xù xù guā guā, wǒ yě yú xīn hé rěn." jì yì yǐ dìng, máng dào wáng sān lǎo jiā lái. wáng sān lǎo zhèng zài mén shǒu, tóng jǐ gè lǎo rén jiā xián zuò bái huà, jiàn chén qīng dào, huāng máng qǐ shēn zuō yī, wèn dào:" lìng láng liǎng rì zūn yàng hǎo xiē me?" chén qīng yáo shǒu dào:" bù jì. zhèng yǒu jù huà, yào yǔ sān lǎo jiǎng, qū sān lǎo dào hán shè yī xíng." wáng sān zhàng lián máng suí zhe chén qīng dào tā jiā zuò qǐ nèi, fēn bīn zuò xià. xiàn chá zhī hòu, sān lǎo biàn wèn:" dà láng yǒu hé jiàn jiào?" chén qīng jiāng zì jǐ zuò yǐ duō jìn sān lǎo, sì xī xiāng còu, tǔ lù zhōng cháng. xiān xù le ér zi bìng shì rú hé de lì hài, cì xù zhe zhū qìng jia fū fù rú hé de bào yuàn. zhè jù huà wáng sān lǎo què yě wén zhī yī èr, kǒu zhōng zhǐ de bāo huāng:" zhǐ pà méi yǒu cǐ shì." chén qīng dào:" xiǎo zi qǐ gǎn luàn yán? jīn rì xiǎo zi dào yě bù guài bì qìng jia, zhǐ shì zì jǐ xīn zhōng bù ān, qíng yuàn jiāng gēng tiě tuì huán, rèn cóng zhū zhái bié xuǎn liáng yīn. shàng xì liǎng jiā wěn biàn, bìng wú miǎn qiǎng." wáng sān lǎo dào:" zhǐ pà shǐ bù dé! lǎo hàn zhǐ guǎn cuō hé, nǎ yǒu pāi kāi zhī lǐ? zú xià yì rì fān huǐ zhī shí, lǎo hàn què dāng bù qǐ." chén qīng dào:" cǐ shì yǐ yǔ zhuō jīng zài sì shāng liáng guò le, gèng wú fān huǐ. jiù shì dāng xiān xíng guò xiē xū bó lǐ, yě bù bì jiàn hái." wáng sān lǎo dào:" jì rán gēng tiě fǎn qù, yuán pìn yě bì rán hái bì. dàn jí rén tiān xiàng, lìng láng zūn yàng, zhōng yǒu hǎo rì, hái yào sān sī ér xíng." chén qīng dào:" jiù shì xiǎo ér jiǎo xìng tuō tǐ, yě shì shuǐ dǐ lāo zhēn, bù zhī hé rì dào shǒu, qǐ kě dān gé rén jiā guī nǚ?" shuō bà, xiù zhōng qǔ chū gēng tiě, dì yǔ wáng sān lǎo, yǎn zhōng bù jué liú xià lèi lái. wáng sān lǎo yì zì cǎn rán, dào:" jì shì dà láng zhǔ yì yǐ dìng, lǎo hàn zhǐ de fèng mìng ér xíng. rán suī rú cǐ, liào lìng qìng jia shì dá lǐ zhī rén, bì rán bù yǔn." chén qīng shōu lèi ér dá dào:" jīn rì shì chén mǒu zì jǐ qíng yuàn, bìng fēi shè qīn jiā xiāng bī. ruò shè qīn jiā chóu chú zhī jì, quán zhàng èr lǎo cuān duō yī shēng, shuō chén mǒu zhōng xīn jì jiào, bú shì xū qíng." sān lǎo lián shēng dào:" lǐng mìng, lǐng mìng!"
自古道:隔墙须有耳,窗外岂无人。柳氏镇日在家中骂媒人,骂老公,陈青已自晓得些风声,将信未信;到满街撒了棋子,是甚意故,陈青心下了了。与浑家张氏两口儿商议道:“以己之心,度人之心。我自家晦气,儿子生了这恶疾,眼见得不能痊可,却教人家把花枯般女儿伴这癞子做夫妻,真是罪过,料女儿也必然怨伤。便强他进门,终不和睦,难指望孝顺。当初定这房亲事,都是好情,原不曾费甚大财。千好万好,总只一好,有心好到底了,休得为好成歉。从长计较,不如把媳妇庚帖送还他家,任他别缔良姻。倘然皇天可怜,我孩儿有病痊之日,怕没有老婆?好歹与他定房亲事。如今害得人家夫妻反目,哭哭啼啼,絮絮聒聒,我也于心何忍。”计议已定,忙到王三老家来。王三老正在门首,同几个老人家闲坐白话,见陈青到,慌忙起身作揖,问道:“令郎两日尊恙好些么?”陈青摇首道:“不济。正有句话,要与三老讲,屈三老到寒舍一行。”王三丈连忙随著陈青到他家座启内,分宾坐下。献茶之后,三老便问:“大郎有何见教?”陈青将自己坐椅掇近三老,四膝相凑,吐露衷肠。先叙了儿子病势如何的利害,次叙著朱亲家夫妇如何的抱怨。这句话王三老却也闻知一二,口中只得包慌:“只怕没有此事。”陈青道:“小子岂敢乱言?今日小子到也不怪敝亲家,只是自己心中不安,情愿将庚帖退还,任从朱宅别选良姻。上系两家稳便,并无勉强。”王三老道:“只怕使不得!老汉只管撮合,哪有拍开之理?足下异日翻悔之时,老汉却当不起。”陈青道:“此事已与拙荆再四商量过了,更无翻悔。就是当先行过些须薄礼,也不必见还。”王三老道:“既然庚帖返去,原聘也必然还璧。但吉人天相,令郎尊恙,终有好日,还要三思而行。”陈青道:“就是小儿侥幸脱体,也是水底捞针,不知何日到手,岂可担阁人家闺女?”说罢,袖中取出庚帖,递与王三老,眼中不觉流下泪来。王三老亦自惨然,道:“既是大郎主意已定,老汉只得奉命而行。然虽如此,料令亲家是达礼之人,必然不允。”陈青收泪而答道:“今日是陈某自己情愿,并非舍亲家相逼。若舍亲家踌躇之际,全仗二老撺掇一声,说陈某中心计较,不是虚情。”三老连声道:“领命,领命!”
dāng xià qǐ shēn, dào yú zhū jiā. zhū shì yuǎn yíng jiē, jiǎng lǐ ér zuò. wèi shì zhōng rì zài jiā zhōng qiān wū guī wàn wū guī jí kāi yán, zhū shì yuǎn lián shēng huàn chá. zhè yě yǒu gè yuán gù, nà liǔ shì zhōng rì zài jiā zhōng qiān wū guī wàn wū guī zhǐ míng mà méi rén, wáng sān lǎo suī rán bù wén, zhū shì yuǎn què yú xīn yǒu kuì, zhǐ kǒng sān lǎo jiàn guài, suǒ yǐ yīn huàn chá. shéi zhī liǔ shì hèn shā wáng sān lǎo zuò cuò le méi, rèn zhàng fū jiào huàn, bù kěn jiāng chá chū lái. cǐ nǎi fù rén xiǎo jiàn. zuò le yī huì, wáng sān lǎo dào:" yǒu jù bù shí jìn tuì de huà, tè lái yǔ dà láng shāng liáng. xiān gào guò, qiè mò jiàn guài." yuán lái zhū shì yuǎn yě shì xíng yī, lǐ zhōng dōu chēng tā zhū dà láng. zhū shì yuǎn dào:" yǒu huà jǐn shuō. nǐ lǎo rén jiā yǒu shèn chā cuò, qǐ yǒu jiàn guài zhī lǐ?" wáng sān lǎo fāng cái bǎ chén qīng suǒ yán tuì qīn zhī shì, bèi xì shuō le yī biàn:" cǐ nǎi lìng qìng jia zhǔ yì, lǎo hàn dàn chuán yán ér yǐ, dàn píng dà láng zhǔ zhāng." zhū shì yuǎn zhōng rì bèi hún jiā guā xù dé bù nài fán, yě bā bù néng gè yī shuò liǎng kāi. zhǐ shì zì jǐ bù hǎo qǐ chǐ, dé le wáng sān lǎo zhè jù yán yǔ, fēn míng shì cháo tíng xīn bān xià yī dào shè shū, rú hé bù xǐ? dāng xià biàn dào:" suī rán chén qìng jia xián zhé, chéng kǒng hòu lái fān huǐ, fǎn tiān bù měi." wáng èr lǎo dào:" lǎo hàn dōu céng jiǎng guò. tā zhǔ yì yǐ jué, bù bì huái yí. zhái shàng gēng tiě, yì jiāo fù zài cǐ, dà láng qǐng shōu guò." zhū shì yuǎn dào:" pìn lǐ wèi hái, rú hé hǎo shōu tā de gēng tiě?" wáng sān lǎo dào:" tā shuō xiē xū báo pìn, bù xū tí qǐ. shì lǎo hàn duō kǒu, shuō dào: jì rán gēng tiě fǎn qù, yuán pìn bì rán fǎn bì." zhū shì yuǎn dào:" zhè shì zì rán zhī lǐ. xiān céng shòu guò tā shí èr liǎng yín zi, fēn háo bù gǎn duǎn shǎo. hái yǒu yín chāi èr gǔ, xiǎo nǚ shōu liú, róng tǎo chū yī bìng fèng huán. zhè gēng tiě quán shōu zài nǐ lǎo rén jiā chù." wáng sān lǎo dào:" bù fáng shì, jiù shì dà láng shōu xià. lǎo hàn zàn huí, míng rì lái lǐng qǔ pìn wù. què dào lìng qīn chù huí huà." shuō bà fēn bié. yǒu shī wèi zhèng: yuè lǎo jì shéng jīn yòu jiě, bīng rén chuán yǔ xī jiē é.
当下起身,到于朱家。朱世远迎接,讲礼而坐。未氏终日在家中千乌龟、万乌龟及开言,朱世远连声唤茶。这也有个缘故,那柳氏终日在家中千乌龟、万乌龟指名骂媒人,王三老虽然不闻,朱世远却于心有愧,只恐三老见怪,所以殷唤茶。谁知柳氏恨杀王三老做错了媒,任丈夫叫唤,不肯将茶出来。此乃妇人小见。坐了一会,王三老道:“有句不识进退的话,特来与大郎商量。先告过,切莫见怪。”原来朱世远也是行一,里中都称他朱大郎。朱世远道:“有话尽说。你老人家有甚差错,岂有见怪之理?”王三老方才把陈青所言退亲之事,备细说了一遍:“此乃令亲家主意,老汉但传言而已,但凭大郎主张。”朱世远终日被浑家聒絮得不耐烦,也巴不能个一搠两开。只是自己不好启齿,得了王三老这句言语,分明是朝廷新颁下一道赦书,如何不喜?当下便道:“虽然陈亲家贤哲,诚恐后来翻悔,反添不美。”王二老道:“老汉都曾讲过。他主意已决,不必怀疑。宅上庚帖,亦交付在此,大郎请收过。”朱世远道:“聘礼未还,如何好收他的庚帖?”王三老道:“他说些须薄聘,不须提起。是老汉多口,说道:既然庚帖返去,原聘必然返璧。”朱世远道:“这是自然之理。先曾受过他十二两银子,分毫不敢短少。还有银钗二股,小女收留,容讨出一并奉还。这庚帖权收在你老人家处。”王三老道:“不妨事,就是大郎收下。老汉暂回,明日来领取聘物。却到令亲处回话。”说罢分别。有诗为证:月老系绳今又解,冰人传语昔皆讹。
zhū shì yuǎn suí jí rù nèi, jiāng wáng sān lǎo suǒ yán tuì qīn zhī shì, shù yǔ hún jiā zhī dào. liǔ shì xǐ bù zì shèng, zì jǐ sī fáng yín zi yě sōu kuò jiāng chū lái, bǎ yǔ zhàng fū, còu zú shí èr liǎng zhī shù. què yǔ nǚ hái ér duō fú tǎo nà yī duì yín chāi. què shuō nà nǚ ér suī rán bù dú shī shū, què yě tiān shēng zhì qì. duō shí tīng dé mǔ qīn sān yán liǎng yǔ, xù xù guā guā, yǐ zì xīn yōng yì lǎn. jīn rì yǔ tā tǎo qǔ pìn chāi, míng zhī shì tuì qīn zhī gù, bìng bù dā yìng yī zì, jìng zǒu jìn wò fáng, bì shang mén ér, zài lǐ miàn tí kū. zhū shì yuǎn zhōng shì nán zǐ zhī bèi, jiàn mào biàn sè, yǐ zhī nǚ hái ér xīn shì, duì hún jiā dào:" duō fú xīn xià bù lè, xiǎng bì wèi tuì qīn zhī gù. nǐ xū màn màn wēi tā, bù kě zào cì. wàn yī bī dé tā jǐn, zuò chū xiē méi xià shāo gòu dàng, huǐ zhī hé jí!" liǔ shì tīng le zhàng fū yán yǔ, zhēn gè qù qiāo nà nǚ ér de fáng mén, dī shēng xià qì de jiào dào:" wǒ ér, chāi zi kěn bù kěn yáo nǐ, hé xū shǐ xìng! nǐ qiě kāi le fáng mén, yǒu huà shí, hǎo hǎo yǔ zuò niáng de jiǎng. zuò niáng de wèi bì bù yī nǐ." nà nǚ ér chū shí bù kěn kāi mén, liǔ shì lián jiào le jǐ cì, zhǐ de bá le mén shuān, jiào shēng:" kāi zài zhè lǐ le." zì xiàng wù zi shàng qì fèn fēn xīn de zuò le. liǔ shì lìng duō gè wù zi bàng zhe nǚ ér zuò le, shuō dào:" wǒ ér, diē niáng wèi jiāng nǐ xǔ cuò le duì tóu, yī xiàng chóu fán. xǐ de nán jiā yuàn tuì, xǔ le yī wàn gè lì shì, qiú zhī bù dé. nà lài zǐ zhōng wú hǎo rì, kě bù wù le nǐ zhōng shēn zhī shì. rú jīn bǎ pìn chāi hái le tā jiā, yīn duàn yì jué. shì nǐ nèn bān róng mào, pà méi yǒu hǎo rén jiā lái qiú nǐ? wǒ ér xiū yào zhí xìng, kuài bǎ chāi ér chū lái huán le tā bà!" nǚ ér quán bù zuò shēng, zhǐ shì liú lèi. liǔ shì wēi le bàn shǎng, kàn jiàn nǚ ér rú cǐ mú yàng, yòu kuǎn kuǎn de shuō dào:" wǒ ér, zuò diē niáng de dōu zhǐ shì wèi hǎo, tì nǐ jì jiào. nǐ yuàn yǔ bù yuàn, zhí zhí de yǔ wǒ shuō, nèn bān zì kǔ zì zhī, jiào diē niáng rú hé guò yì." nǚ ér hèn qióng dào:" wèi hǎo, wèi hǎo! yào tǎo nà chāi zi yě shàng zǎo!" liǔ shì dào:" ā ya! liǎng gǔ chāi ér, lián tóu lián jiǎo, yě zhòng bù shàng èr sān liǎng, shèn me dà shì. ruò lìng xǔ gè fù jiā, jīn chāi yù chāi dōu yǒu." nǚ ér dào:" nǎ xī hǎn jīn chāi yù chāi! cóng méi jiàn hǎo rén jiā nǚ zǐ chī liǎng jiā chá. pín fù kǔ lè, dōu shì mìng zhòng zhù dìng. shēng wèi chén jiā fù, sǐ wèi chén jiā guǐ, zhè yín chāi wǒ yào suí shēn xùn zàng de, xiū xiǎng hái tā!" shuō bà, yòu āi āi de kū jiāng qǐ lái. liǔ shì mò nài hé, zhǐ de duì zhàng fū shuō, nǚ ér rú cǐ rú cǐ:" zhè mén qīn duō zè tuì bù chéng le." zhū shì yuǎn yǔ chén qīng fèi fǔ zhī jiāo, yuán bù kěn tuì qīn, zhǐ wèi hún jiā xù guā bù guò, suǒ yǐ bā bù dé sā kāi, luò de ěr biān qīng jìng. shuí xiǎng nǚ ér nèn bān liè xìng, yòu shì yī zhòng huān xǐ, biàn dào:" nèn de shí, xiū jiào kǔ huài le nǚ hái ér. nǐ yǔ tā shuō míng, yī jiù yǔ chén mén duì qīn biàn liǎo." liǔ shì jiāng cǐ yán duì nǚ ér shuō le, fāng cái shōu lèi. zhèng shì: sān dōng bù gǎi gū sōng cāo, wàn kǔ nàn yí liè nǚ xīn.
朱世远随即入内,将王三老所言退亲之事,述与浑家知道。柳氏喜不自胜,自己私房银子也搜括将出来,把与丈夫,凑足十二两之数。却与女孩儿多福讨那一对银钗。却说那女儿虽然不读诗书,却也天生志气。多时听得母亲三言两语,絮絮聒聒,已自心慵意懒。今日与他讨取聘钗,明知是退亲之故,并不答应一字,迳走进卧房,闭上门儿,在里面啼哭。朱世远终是男子之辈,见貌辨色,已知女孩儿心事,对浑家道:“多福心下不乐,想必为退亲之故。你须慢慢偎他,不可造次。万一逼得他紧,做出些没下稍勾当,悔之何及!”柳氏听了丈夫言语,真个去敲那女儿的房门,低声下气的叫道:“我儿,钗子肯不肯繇你,何须使性!你且开了房门,有话时,好好与做娘的讲。做娘的未必不依你。”那女儿初时不肯开门,柳氏连叫了几次,只得拔了门闩,叫声:“开在这里了。”自向兀子上气忿分心的坐了。柳氏另掇个兀子傍著女儿坐了,说道:“我儿,爹娘为将你许错了对头,一向愁烦。喜得男家愿退,许了一万个利市,求之不得。那癞子终无好日,可不误了你终身之事。如今把聘钗还了他家,因断义绝。似你恁般容貌,怕没有好人家来求你?我儿休要执性,快把钗儿出来还了他罢!”女儿全不做声,只是流泪。柳氏偎了半晌,看见女儿如此模样,又款款的说道:“我儿,做爹娘的都只是为好,替你计较。你愿与不愿,直直的与我说,恁般自苦自知,教爹娘如何过意。”女儿恨穷道:“为好,为好!要讨那钗子也尚早!”柳氏道:“呵呀!两股钗儿,连头连脚,也重不上二三两,甚么大事。若另许个富家,金钗玉钗都有。”女儿道:“哪希罕金钗玉钗!从没见好人家女子吃两家茶。贫富苦乐,都是命中注定。生为陈家妇,死为陈家鬼,这银钗我要随身殉葬的,休想还他!”说罢,又哀哀的哭将起来。柳氏没奈何,只得对丈夫说,女儿如此如此:“这门亲多昃退不成了。”朱世远与陈青肺腑之交,原不肯退亲,只为浑家絮聒不过,所以巴不得撒开,落得耳边清净。谁想女儿恁般烈性,又是一重欢喜,便道:“恁的时,休教苦坏了女孩儿。你与他说明,依旧与陈门对亲便了。”柳氏将此言对女儿说了,方才收泪。正是:三冬不改孤松操,万苦难移烈女心。
dàng wǎn wú huà. cì rì, zhū shì yuǎn bù děng wáng sān lǎo dào lái, què zì jǐ zǒu dào wáng jiā, bǎ nǚ ér zhí yì bù kěn zhī qíng, shuō le biàn, yī jiù jiāng gēng tiě sòng hái. wáng sān lǎo zhǐ chēng:" nán de, nán de!" suí jí wǎng chén qīng jiā huí huà, rú cǐ zhè bān. chén qīng tuì cǐ qīn shì, shí fēn bù rěn, tīng shuō xí fù shǒu zhì bù cóng, yù jiā huān xǐ, lián lián xiàng wáng sān lǎo zuō yī dào:" láo dòng, láo dòng! rán suī rú cǐ, zhǐ pà xiǎo ér bìng zhèng bù quán, zhōng nán pèi hé. cǐ shì yì rì hái yào fán sān lǎo kāi yán." wáng sān lǎo yáo shǒu dào:" zhàng hàn jīn fān shuō le zhè yī biàn, yǐ hòu zài bù gǎn fèng mìng le." xián huà xiū tí.
当晚无话。次日,朱世远不等王三老到来,却自己走到王家,把女儿执意不肯之情,说了遍,依旧将庚帖送还。王三老只称:“难得,难得!”随即往陈青家回话,如此这般。陈青退此亲事,十分不忍,听说媳妇守志不从,愈加欢喜,连连向王三老作揖道:“劳动,劳动!然虽如此,只怕小儿病症不痊,终难配合。此事异日还要烦三老开言。”王三老摇手道:“丈汉今番说了这一遍,以后再不敢奉命了。”闲话休题。
què shuō zhū shì yuǎn jiàn nǚ ér bù kěn huǐ qīn, zài nǚ xù tóu shàng yù jiā zhe máng, gè chù fǎng wèn míng yī guó shǒu, péi zhe pán chán, qǐng tā lái kàn zhì. nà yī jiā chū shí lái kàn, dìng shuō néng yī, lián bìng rén fú yào, yě yǒu xiē xìng tou. dào hòu lái bú jiàn gōng xiào, jiàn jiàn de lǎn sǎn le. yě yǒu tǎo zhe jiàn shū dào lái, shuō dà huà, kuā dà kǒu, suǒ zhòng xiè, xiě bāo piào, dōu zhǐ yǒu tóu wú wěi. rì fù yī rì, bù jué yòu ái le èr nián yǒu yú. yī jiā dōu shuō shì gè gù jí, yī bù dé de le. duō shòu tàn kǒu qì, qǐng diē mā dào lái, hán lèi ér yán dào:" zhàng rén bù yǔn tuì qīn, fǎng qiú míng yī yòng yào, zhǐ zhǐ wàng wǒ bìng yǒu quán kě zhī qī. rú jīn fú yào wú xiào, yǎn jiàn de méi yǒu hǎo rì. bú yào zhuàn le rén jiā ér nǚ. hái ér jué yì yào tuì zhè tóu qīn shì le." chén qīng dào:" qián fān shuō le yī chǎng, nǐ zhàng rén zhàng mǔ dōu kěn, zhǐ shì nǐ xí fù zhí yì bù cóng, suǒ yǐ yòu jiāng gēng tiě sòng lái." duō shòu dào:" xí fù ruò xiǎo de hái ér yuàn tuì, bì rán yě fàng xià le." mā mā zhāng shì dào:" hái ér, qiě zhǐ zhào gù zì jiā shēn zi, xiū qiān guà zhèi xiē xián shì!" duō shòu dào:" tuì le zhè tóu qīn, hái ér xīn xià dào fàng kuān le yī jiàn." chén qīng dào:" dài nǐ zhàng rén lái shí, nǐ zì yǔ tā jiǎng biàn liǎo." shuō yóu wèi liǎo, yā huán bào dào:" zhū qìng jia lái kàn nǚ xù." mā mā duǒ guò. chén qīng yāo rù nèi shū fáng zhōng, duō shòu yǔ zhàng rén xiāng jiàn, kǒu zhōng chēng xiè bù jìn. zhū shì yuǎn jiàn nǚ xù sān fēn xiàng rén, qī fēn xiàng guǐ, hǎo shēng bù yuè. chá bà, chén qīng tuī gù qǐ shēn. duō shòu tǔ lù zhōng cháng, shuō qǐ zì jiā bìng shì bù quán, nán yǐ wán hūn, jué yào tuì qīn zhī shì, xiù zhōng qǔ chū jiǎn tiě yī fú, nǎi shì yù xiān xiě xià de sì jù shī. zhū shì yuǎn zhǎn kāi niàn dào: mìng fàn gū chén è jí chán, hǎo yīn yuán shì è yīn yuán. jīn zhāo sā shǒu hóng sī qù, mò wù tā rén měi shào nián. yuán lái zhū shì yuǎn chū cì tuì qīn, shén fēi běn xīn, zhǐ wèi hún jiā bī pò bù guò. jīn fān jiàn nǚ xù nèn bān bìng tǐ, yòu yǒu qīn bǐ shī jù, kǒu qì jué jué, bù jué yě dòng le zhè gè niàn tou. kǒu lǐ suī dào:" shuō nǎ lǐ huà! hái shì jiāng xī guì tǐ yào jǐn." què bǎ nà sì jù shī zhě hǎo, cáng yú xiù zhōng, jí biàn chōu shēn zuò bié. chén qīng zài zuò qǐ xià jiē zhe, biàn dào:" shì cái xiǎo ér suǒ yán, chū yú zhì chéng, wàng qìng jia wěi qū quàn yù lìng ài fǔ cóng zé gè. gēng tiě réng jiù fèng huán." zhū shì yuǎn dào:" jì rán xián qiáo zǐ zhūn zhūn fēn fù, quán shí shōu xià, zài róng fèng fù." chén qīng sòng chū mén qián. zhū shì yuǎn huí jiā, jiāng nǚ xù suǒ yán yǔ hún jiā shuō le. liǔ shì dào:" jì rán nǚ xù bú yào xí fù shí, nǚ hái ér shǒu tā yě shì chě dàn. nǐ bǎ shī yì jiě shuō yǔ nǚ ér tīng, liào tā bì rán huí xīn zhuǎn yì." zhū shì yuǎn zhēn gè bǎ nà jiǎn tiě dì yǔ nǚ ér, shuō:" chén jiā xiǎo guān rén bìng tǐ bù quán, qīn zì xiàng wǒ shuō, jué yào tuì hūn. zhè sì jù shī biàn shì tā de xiū shū le. wǒ ér yě zì xiǎng zhōng shēn zhī shì, xiū de zhí mí!" duō fú kàn le shī jù, yī yán bù fā, huí dào fáng zhōng, qǔ chū bǐ yàn, jiù zài nà shī hòu yě xiě sì jù: yùn jiǎn suī rán è jí chán, yīn yuán dào dǐ shì yīn yuán. cóng lái fù dào dāng cóng yī, gǎn xī rú huā měi shào nián.
却说朱世远见女儿不肯悔亲,在女婿头上愈加著忙,各处访问名医国手,赔著盘缠,请他来看治。那医家初时来看,定说能医,连病人服药,也有些兴头。到后来不见功效,渐渐的懒散了。也有讨著荐书到来,说大话,夸大口,索重谢,写包票,都只有头无尾。日复一日,不觉又捱了二年有余。医家都说是个痼疾,医不得的了。多寿叹口气,请爹妈到来,含泪而言道:“丈人不允退亲,访求名医用药,只指望我病有痊可之期。如今服药无效,眼见得没有好日。不要赚了人家儿女。孩儿决意要退这头亲事了。”陈青道:“前番说了一场,你丈人丈母都肯,只是你媳妇执意不从,所以又将庚帖送来。”多寿道:“媳妇若晓得孩儿愿退,必然也放下了。”妈妈张氏道:“孩儿,且只照顾自家身子,休牵挂这些闲事!”多寿道:“退了这头亲,孩儿心下到放宽了一件。”陈青道:“待你丈人来时,你自与他讲便了。”说犹未了,丫鬟报道:“朱亲家来看女婿。”妈妈躲过。陈青邀入内书房中,多寿与丈人相见,口中称谢不尽。朱世远见女婿三分像人,七分像鬼,好生不悦。茶罢,陈青推故起身。多寿吐露衷肠,说起自家病势不痊,难以完婚,决要退亲之事,袖中取出柬帖一幅,乃是预先写下的四句诗。朱世远展开念道:命犯孤辰恶疾缠,好姻缘是恶姻缘。今朝撒手红丝去,莫误他人美少年。原来朱世远初次退亲,甚非本心,只为浑家逼迫不过。今番见女婿恁般病体,又有亲笔诗句,口气决绝,不觉也动了这个念头。口里虽道:“说哪里话!还是将息贵体要紧。”却把那四句诗褶好,藏于袖中,即便抽身作别。陈青在坐启下接著,便道:“适才小儿所言,出于至诚,望亲家委曲劝谕令爱俯从则个。庚帖仍旧奉还。”朱世远道:“既然贤乔梓谆谆吩咐,权时收下,再容奉覆。”陈青送出门前。朱世远回家,将女婿所言与浑家说了。柳氏道:“既然女婿不要媳妇时,女孩儿守他也是扯淡。你把诗意解说与女儿听,料他必然回心转意。”朱世远真个把那柬帖递与女儿,说:“陈家小官人病体不痊,亲自向我说,决要退婚。这四句诗便是他的休书了。我儿也自想终身之事,休得执迷!”多福看了诗句,一言不发,回到房中,取出笔砚,就在那诗后也写四句:运蹇虽然恶疾缠,姻缘到底是姻缘。从来妇道当从一,敢惜如花美少年。
zì gǔ dào:" hǎo shì bù chū mén, è shì yáng qiān lǐ." zhǐ wèi chén xiǎo guān zì jiā bú yào xí fù, qīn kǒu huí jué le zhàng rén. zhè jù huà jiù chuán yáng chū qù, jiù yǒu zhāng jiā sǎo, lǐ jiā pó, yī bān kào cuō hé shān yǎng jiā de, chāo le ruò gān biǎo hào, dào zhū jiā yì qīn. shuō de dōu shì míng mén fù shì, pìn cái fēng shèng. suī zé méi rén zhī kǒu, bù kě jǐn xìn, què yě shuō de liǔ shì dù lǐ rè péng péng de, fēn míng shì qián yù lián mǔ qīn, bā bù dé dēng shí piē le wáng jiā, xǔ le sūn jiā. shéi zhī nǚ ér duō fú, xīn rú tiě shí, bìng bù zhuǎn yí. kàn jiàn mǔ qīn hǎo chá hǎo jiǔ kuǎn dài méi rén, qíng zhī bù wéi bié jiàn. zhàng fū bìng zhèng yòu bù quán, diē mā yòu bù róng shǒu jié, zuǒ sī yòu suàn, bù rú sǐ le gān jìng. yè jiān dēng xià qǔ chū chén xiǎo guān shī jù, fàng zài zhuō shàng, fǎn fù kàn le yī huí, yuē mò kū le liǎng gè gēng cì, chéng diē mā shuì shú, jiě xià shù yāo de luó pà, xuán liáng zì yì. zhèng shì: sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī rì wú cháng wàn shì xiū.
自古道:“好事不出门,恶事扬千里。”只为陈小官自家不要媳妇,亲口回绝了丈人。这句话就传扬出去,就有张家嫂,李家婆,一班靠撮合山养家的,抄了若干表号,到朱家议亲。说的都是名门富室,聘财丰盛。虽则媒人之口,不可尽信,却也说得柳氏肚里热蓬蓬的,分明似钱玉莲母亲,巴不得登时撇了王家,许了孙家。谁知女儿多福,心如铁石,并不转移。看见母亲好茶好酒款待媒人,情知不为别件。丈夫病症又不痊,爹妈又不容守节,左思右算,不如死了乾净。夜间灯下取出陈小官诗句,放在桌上,反覆看了一回,约莫哭了两个更次,乘爹妈睡熟,解下束腰的罗帕,悬梁自缢。正是:三寸气在千般用,一日无常万事休。
cǐ jì yǐ shì sān gēng shí fēn. yě shì duō fú bù gāi mìng jué, zhū shì yuǎn zài shuì mèng zhī zhōng, qià xiàng yǒu rén tuī xǐng, ěr biān zhǐ wén de nǚ ér wū wū de kū shēng, chī le yī jīng, cā yī cā yǎn jīng, yáo xǐng hún jiā, shuō dào:" shì cái wén de nǚ hái ér tí kū, mò fēi zuò chū xiē shì lái? qiě qù kàn tā yī kàn." hún jiā dào:" nǚ hái ér hǎo hǎo de shuì zài fáng lǐ, nǐ què shuō guǐ huà. yào kàn shí, nǐ zì qù kàn, lǎo niáng yào shuì jiào lī." zhū shì yuǎn pī yī ér qǐ, hēi àn lǐ kāi le fáng mén, mō dào nǚ ér wò fáng mén shǒu, shuāng shǒu tuī mén bù kāi. lián huàn jǐ shēng, nǚ hái ér quán bù dā yìng. zhǐ tīng dé hóu jiān tán xiǎng, qí shēng yì cháng. dāng xià xīn huāng, jǐn shēng píng zhī lì, yī jiǎo bǎ fáng mén tī kāi, yǐ jiàn zhuō shàng cán dēng bàn míng bù miè, nǚ ér xuán liáng gāo guà, jiù rú zǒu mǎ yì bān, tuán tuán ér zhuǎn. zhū shì yuǎn chī zhè yī jīng fēi xiǎo, máng bǎ dēng ér tī míng, gāo jiào:" ā mā kuài lái, nǚ hái ér yì sǐ le!" liǔ shì mèng zhōng tīng dé cǐ yán, yóu rú lěng yǔ lín shēn, chuān yī bù jí, tuó le bèi ér, jiù kū ér kū ròu de pǎo dào nǚ ér fáng lǐ lái. zhū shì yuǎn zhōng shì nán zǐ hàn, yǒu xiē zhì liàng, zǎo yǐ bǎ nǚ ér fàng xià, bào zài shēn shàng, jiāng xī gài jǐn jǐn de dǐ zhù hòu mén, huǎn huǎn de jiě kāi jǐng shàng de sǐ jié, yòng shǒu qù mó. liǔ shì yī tóu dǎ hán zhàn, yī tóu jiào huàn. yuē mò bàn gè shí chén, jiàn jiàn pò fǎn hún huí, wēi wēi zhuǎn qì. liǔ shì kǒu chēng xiè tiān xiè dì, zhòng dào fáng zhōng chuān le yī fú, shāo qǐ rè shuǐ lái, guàn xià nǚ ér hóu zhōng, jiàn jiàn sū xǐng. zhēng kāi shuāng yǎn, kàn jiàn diē mā zài qián, fàng shēng dà kū. diē mā dào:" wǒ ér! lóu yǐ shàng qiě tān shēng, zěn de zuò cǐ duǎn jiàn zhī shì?" duō fú dào:" hái zǐ r yī sǐ, biàn dé wán míng quán jié. yòu huàn zhuàn lái zé shèn? jiù shì jīn fān bù sǐ, chí hé zǎo shǎo bu dé shì yī sǐ, dào bù rú fàng hái ér zǎo qù, yě shěng de diē mā fèi xīn. pì rú dāng chū bù céng yǎng bù hái ér yì bān." shuō bà, āi āi de kū zhī bù yǐ. zhū shì yuǎn fū qī liǎng kǒu, zài sān quàn jiě bú zhù, wú kě nài hé.
此际已是三更时分。也是多福不该命绝,朱世远在睡梦之中,恰像有人推醒,耳边只闻得女儿呜呜的哭声,吃了一惊,擦一擦眼睛,摇醒浑家,说道:“适才闻得女孩儿啼哭,莫非做出些事来?且去看他一看。”浑家道:“女孩儿好好的睡在房里,你却说鬼话。要看时,你自去看,老娘要睡觉哩。”朱世远披衣而起,黑暗里开了房门,摸到女儿卧房门首,双手推门不开。连唤几声,女孩儿全不答应。只听得喉间痰响,其声异常。当下心慌,尽生平之力,一脚把房门踢开,已见桌上残灯半明不灭,女儿悬梁高挂,就如走马一般,团团而转。朱世远吃这一惊非小,忙把灯儿剔明,高叫:“阿妈快来,女孩儿缢死了!”柳氏梦中听得此言,犹如冷雨淋身,穿衣不及,驮了被儿,就哭儿哭肉的跑到女儿房里来。朱世远终是男子汉,有些智量,早已把女儿放下,抱在身上,将膝盖紧紧的抵住后门,缓缓的解开颈上的死结,用手去摩。柳氏一头打寒颤,一头叫唤。约莫半个时辰,渐渐魄返魂回,微微转气。柳氏口称谢天谢地,重到房中穿了衣服,烧起热水来,灌下女儿喉中,渐渐苏醒。睁开双眼,看见爹妈在前,放声大哭。爹妈道:“我儿!蝼蚁尚且贪生,怎的做此短见之事?”多福道:“孩子儿一死,便得完名全节。又唤转来则甚?就是今番不死,迟和早少不得是一死,到不如放孩儿早去,也省得爹妈费心。譬如当初不曾养不孩儿一般。”说罢,哀哀的哭之不已。朱世远夫妻两口,再三劝解不住,无可奈何。
bǐ jí tiān míng, zhū shì yuǎn jiào hún jiā wō bàn nǚ ér zài chuáng mián xī, zì jǐ jìng dào chéng huáng miào lǐ qù chōu qiān. qiān yǔ yún: shí yùn wèi tōng hēng, nián lái huò hài qīn. yún kāi zhōng jiàn rì, fú shòu zì tiān chéng. xì xiáng qiān yì, qián èr jù yǐ shì zhǔn le. dì sān jù yún kāi zhōng jiàn rì, shì pǐ jí tài lái zhī yì. mò jù fú shòu zì tiān chéng, nǚ ér míng duō fú, nǚ xù míng duō shòu, nán dào chén xiǎo guān rén bìng shì hái yǒu hǎo rì? yī fū yī fù, tiān rán chéng pèi? xīn zhōng hǎo shēng wěi jué bù xià, huí dào jiā zhōng. hún jiā wū zì zài nǚ ér fáng lǐ zuò zhe, kàn jiàn zhàng fū dào lái, huāng máng yáo shǒu dào:" bú yào zé shēng! nǚ ér cái tíng le kū, shuì qù le." zhū shì yuǎn yè lái wěn dēng zhī shí, kàn jiàn zhuō shàng yī fù jiǎn tiě, wú xiá guān jiǎo. qí shí qǔ ér guān zhī, yuán lái jiù shì nǚ xù suǒ xiě de shī jù, hòu miàn yòu yǒu yī shī, rèn de nǚ ér zhī bǐ. dú le yī biàn, tàn kǒu qì dào:" zhēn liè nǚ yě! wèi fù mǔ zhě, zhèng dāng yù chéng qí měi, qǐ kě yǐ fēi lǐ qiáng zhī!" suì jiāng chéng huáng miào qiān cí, shuō yǔ hún jiā dào:" fú shòu tiān chéng, shén míng hēi dìng. ruò sī xīn gēng gǎi, huáng tiān bì bù hù yòu. kuàng nǚ hái ér shī zì shì, qiú sǐ bù qiú shēng. wǒ men rú hé kān shǒu dé tā duō rì? tǎng rán yí gè yǎn, nǚ ér sǐ le shí jié, kōng fù bú yì zhī míng, fǎn zuò yī chǎng xiào huà. jù wú suǒ jiàn, bù rú bǎ nǚ ér jià yǔ chén jiā, yī lái biǎo dé wǒ men hǎo qíng, èr lái suì le nǚ ér zhī yì, yě shěng le wǒ men gàn jì. bù zhī mā mā xīn xià rú hé?" liǔ shì bèi nǚ ér xià huài le, xīn tóu wū zì tū tū de tiào, biàn dā yìng dào:" suí nǐ zuò zhǔ, wǒ guǎn bù de zhè shì!" zhū shì yuǎn dào:" cǐ shì hái xū yāng wáng sān lǎo jiǎng."
比及天明,朱世远教浑家窝伴女儿在床眠息,自己迳到城隍庙里去抽签。签语云:时运未通亨,年来祸害侵。云开终见日,福寿自天成。细详签意,前二句已是准了。第三句云开终见日,是否极泰来之意。末句福寿自天成,女儿名多福,女婿名多寿,难道陈小官人病势还有好日?一夫一妇,天然成配?心中好生委决不下,回到家中。浑家兀自在女儿房里坐著,看见丈夫到来,慌忙摇手道:“不要则声!女儿才停了哭,睡去了。”朱世远夜来刎灯之时,看见桌上一副柬帖,无暇观搅。其时取而观之,原来就是女婿所写的诗句,后面又有一诗,认得女儿之笔。读了一遍,叹口气道:“真烈女也!为父母者,正当玉成其美,岂可以非理强之!”遂将城隍庙签词,说与浑家道:“福寿天成,神明嘿定。若私心更改,皇天必不护佑。况女孩儿诗自誓,求死不求生。我们如何看守得他多日?倘然一个眼,女儿死了时节,空负不义之名,反作一场笑话。据吾所见,不如把女儿嫁与陈家,一来表得我们好情,二来遂了女儿之意,也省了我们干纪。不知妈妈心下如何?”柳氏被女儿吓坏了,心头兀自突突的跳,便答应道:“随你作主,我管不得这事!”朱世远道:“此事还须央王三老讲。”
shì yǒu còu qiǎo, zhè lǐ zhū shì yuǎn zǒu chū mén lái, qià hǎo wáng sān lǎo zài mén dào zǒu guò. zhū shì yuǎn jiù yíng zhù le, qǐng dào jiā zhōng zuò xià, jiāng qián hòu shì qíng, xì xì shù le yī biàn." rú jīn yù bǎ nǚ ér jià qù, zhuān qiú sān lǎo yī." yán wáng sān lǎo dào:" lǎo hàn céng shuō guò, zhǐ guǎn cuō hé, bù guǎn sā kāi. jīn rì dà láng suǒ yán, shì zhàng yì zhī shì, lǎo hàn zì dāng xiào láo." zhū shì yuǎn dào:" xiǎo nǚ ér jiàn le xiǎo xù zhī shī, céng hé dé yī shǒu, qíng jiàn hū cí. ruò hái bǐ chù tuī tuō, kě jiāng cǐ shī sòng kàn." wáng sān lǎo jiē le jiǎn tiě, jí biàn qǐ shēn. zhǐ wèi liǎng qìng jia jǐn duì mén jū zhù, zuǒ jiǎo kuà chū le zhū jiā, yòu jiǎo jiù kuà jìn le chén jiā, shèn shì fāng biàn. chén qīng tīng dé wáng sān lǎo dào lái, zhǐ rèn shì tuì qīn de huà, huāng máng yíng jiē wèn dào:" sān lǎo jīn rì guāng jiàng, yí dìng zhū qìng jia chù yǒu yán." wáng sān lǎo dào:" zhèng shì." chén qīng dào:" jīn fān tuì qīn, chū yú xiǎo ér qíng yuàn, qìng jia nà biān liào wú bié shuō." wáng sān lǎo dào:" lǎo hàn jīn rì cǐ lái, bú shì tuì qīn, dào shì yào zuò qīn." chén qīng dào:" sān lǎo xiū yào qǔ xiào." wáng sān lǎo jiù jiāng zhū zhái nǚ ér rú hé xín sǐ, tā diē mā rú hé xīn huāng." liú nǚ ér zài jiā, kǒng yǒu bù cè, qíng yuàn sòng lái fú shì xiǎo guān rén. lǎo hàn xiǎng lái, cǐ yì liǎng biàn zhī shì. lìng qìng jia chù tuō le gàn jì, huò qí měi míng. nǐ xián fū fù yòu dé rén bāng zhù, lìng láng zǎo wǎn yě yǒu gè zhe yì zhī rén zhào guǎn, qǐ bù měi zāi!" chén qīng dào:" suī chéng qìng jia nà biān měi yì, hái yào wèn xiǎo ér xīn xià yǔn fǒu?" wáng sān lǎo jiù jiāng jiǎn tiě suǒ hè shī jù chéng yú chén qīng dào:" lìng xí hé dé yǒu lìng láng zhī shī. tā shí fēn xìng liè. lìng láng ruò bù yǔn cóng, bì rán sòng le tā xìng mìng, qǐ bù kě xī!" chén qīng dào:" zǎo wǎn biàn lái huí fù." dāng xià chén qīng xiān yǔ hún jiā zhāng shì shāng yì le yī huí, dào:" xí fù rú cǐ xìng liè, bì rán xián xiào. dé tā lái tiē shēn kàn qù, fū fù zhī jiān, bǐ diē niáng gèng jué zhōu bèi. wàn yí dù dé gè zhǒng shí, jiù shì hái ér wú mìng, yě bù jué le wǒ chén mén hòu dài. wǒ liǎng gè zuò le zhǔ, bù pà hái ér bù yī." dāng xià shuāng shuāng liǎng kǒu, dào shū fáng zhōng, duì ér zi duō shòu shuō zhī cǐ shì. duō shòu chū shí tuī què, jí jiàn le suǒ hé zhī shī, dùn kǒu wú yán. chén qīng yǐ yòu ér zi xīn kěn, huí fù le wáng sān lǎo, zé bo jí rì, yòu sòng xiē yī shì zhī lèi. nà biān duō fú zhī shì chén mén lái qǔ, xīn ān yì kěn. zhì qī, shēng xiāo gǔ yuè, qǔ guò mén lái. jiē fāng shàng tīng shuō chén jiā lài zǐ zuò qīn, bǎ zuò xīn wén chuán shuō dào:" lài há má yě yǒu chī tiān é ròu de rì zi." yòu yǒu kè bó de xián hàn, biān wèi kǒu hào sì jù: bó niú mìng duǎn piān duō shòu, jiāo xiāng nǚ ér piān zhú chòu. hóng líng bèi lǐ hé huān shí, fěn huā xiāng yǔ nóng xīng dòu.
事有凑巧,这里朱世远走出门来,恰好王三老在门道走过。朱世远就迎住了,请到家中坐下,将前后事情,细细述了一遍。“如今欲把女儿嫁去,专求三老一。”言王三老道:“老汉曾说过,只管撮合,不管撒开。今日大郎所言,是仗义之事,老汉自当效劳。”朱世远道:“小女儿见了小婿之诗,曾和得一首,情见乎词。若还彼处推托,可将此诗送看。”王三老接了柬帖,即便起身。只为两亲家紧对门居住,左脚跨出了朱家,右脚就跨进了陈家,甚是方便。陈青听得王三老到来,只认是退亲的话,慌忙迎接问道:“三老今日光降,一定朱亲家处有言。”王三老道:“正是。”陈青道:“今番退亲,出于小儿情愿,亲家那边料无别说。”王三老道:“老汉今日此来,不是退亲,到是要做亲。”陈青道:“三老休要取笑。”王三老就将朱宅女儿如何寻死,他爹妈如何心慌。“留女儿在家,恐有不测,情愿送来服侍小官人。老汉想来,此亦两便之事。令亲家处脱了干纪,获其美名。你贤夫妇又得人帮助,令郎早晚也有个著意之人照管,岂不美哉!”陈青道:“虽承亲家那边美意,还要问小儿心下允否?”王三老就将柬帖所和诗句呈于陈青道:“令媳和得有令郎之诗。他十分性烈。令郎若不允从,必然送了他性命,岂不可惜!”陈青道:“早晚便来回覆。”当下陈青先与浑家张氏商议了一回,道:“媳妇如此性烈,必然贤孝。得他来贴身看觑,夫妇之间,比爹娘更觉周备。万一度得个种时,就是孩儿无命,也不绝了我陈门后代。我两个做了主,不怕孩儿不依。”当下双双两口,到书房中,对儿子多寿说知此事。多寿初时推却,及见了所和之诗,顿口无言。陈青已佑儿子心肯,回覆了王三老,择卜吉日,又送些衣饰之类。那边多福知是陈门来娶,心安意肯。至期,笙箫鼓乐,娶过门来。街坊上听说陈家癞子做亲,把做新闻传说道:“癞蛤蟆也有吃天鹅肉的日子。”又有刻薄的闲汉,编为口号四句:伯牛命短偏多寿,娇香女儿偏逐臭。红绫被里合欢时,粉花香与脓腥斗。
xián huà xiū tí. què shuō zhū shì zì guò mén zhī hòu, shí fēn hé shùn. chén xiǎo guān rén quán dé tā yīn qín fú shì. zěn jiàn de?
闲话休题。却说朱氏自过门之后,十分和顺。陈小官人全得他殷勤伏侍。怎见得?
zhuó yì yīn lēi, jìn xīn fú shì. áo tāng jiān yào, guǒ rán mèi bì qīn cháng zǎo qǐ yè mián, zhēn gè nóng bù jiě dài. shēn shàng dōng téng xī yǎng, shí shí fǔ mó nóng shang xuè chòu nóng xīng, qín qín jiān xǐ. fēn míng fù mǔ guān jiāo ér, zhǐ shǎo kāi xiōng wèi rǔ yòu shì bìng gū féng xiào fù, měi sī gē gǔ pēng gēng. yǔ yún xiū xiǎng huān yú, suì yuè qǐ cí láo kǔ. huàn jiāo qī yǒu míng wú shí, lián měi fù shǎo lè duō yōu.
着意殷勒,尽心伏侍。熬汤煎药,果然昧必亲尝;早起夜眠,真个农不解带。身上东疼西痒,时时抚摩;农裳血臭脓腥,勤勤煎洗。分明傅母官娇儿,只少开胸喂乳;又似病姑逢孝妇,每思割股烹羹。雨云休想欢娱,岁月岂辞劳苦。唤娇妻有名无实,怜美妇少乐多忧。
rú cǐ liǎng nián, gōng gū wú bù huān xǐ. zhǐ shì yī jiàn, fū fù yuē sī xiào shùn wú bǐ, yè lǐ gè bèi gè zhěn, fēn tóu ér shuì, bìng wú tóng yuán gòng zhěn zhī shì. zhāng shì yù de tā liǎng gè pèi hé cí xióng, què yòu bù hǎo kāi yán. hū yī rì jìn fáng, jiàn xí fù bù zài, biàn dào:" wǒ ér, nǐ zhěn tou wò chuò le, wǒ ná qù yǔ nǐ chāi xǐ." yòu dào:" bèi ér yě wò chuò le." zuò yī bāo ér juǎn le chū qù, zhǐ liú yī chuáng bèi yí gè zhěn tou zài chuáng. míng míng yào tā fū fù èr rén gòng zhěn tóng yuán, shēng ér dù zhǒng de yì sī.
如此两年,公姑无不欢喜。只是一件,夫妇曰司孝顺无比,夜里各被各枕,分头而睡,并无同袁共枕之事。张氏欲得他两个配合雌雄,却又不好开言。忽一日进房,见媳妇不在,便道:“我儿,你枕头龌龊了,我拿去与你拆洗。”又道:“被儿也龌龊了。”做一包儿卷了出去,只留一床被、一个枕头在床。明明要他夫妇二人共枕同袁,生儿度种的意思。
shéi zhī tā fū fù èr rén, dù lǐ gè zì yǒu gè zhǔ yì. chén xiǎo guān rén dù lǐ dào:" zì jǐ shí sǐ jiǔ shēng zhī rén, bú shì gè cháng jiǔ fū qī, rú hé yòu qù wū sǔn le rén jiā yí gè guī nǚ?" zhū xiǎo niáng zǐ dù lǐ yòu dào:" zhàng fū nèn bān bìng tǐ, xuè qì quán kū, zěn jìn dé nǚ sè xiàng qīn?" suǒ yǐ yī xiàng zhǐ shì gè bèi gè zhěn, fēn tóu ér shuì. shì yè zhǐ yǒu yī chuáng bèi, yí gè zhěn, què dōu shì zhū xiǎo niáng zǐ de wò jù. měi cháng zhū xiǎo zǔ zi fú shì zhàng fū xiān shuì, zì jǐ dēng xià hái zuò zhēn zhǐ, zhí chí gōng pó dōu shuì le, fāng cái jiù qǐn. dàng yè duō shòu yǔ mǔ qīn qǔ tǎo zhěn bèi, zhāng shì tuī dào:" jiāng xǐ wèi gàn, hú luàn tóng sù yī yè bà." zhū shì jiāng zì jǐ zhěn tou ràng yǔ zhàng fū ān zhì. duō shòu yòu pà wū le qī zǐ de bèi wō, hé nóng ér wò. duō fú yì bù jiě nóng. yī jiù liǎng tóu gè shuì. cì rì, zhāng shì xiǎo de le, fǎn guài xí fù zuò gé, bù qù gōu dā ér zi gàn shì, bǎ yī tuán měi yì, kàn zuò bù liáng zhī xīn, zhuō jī mà gǒu, yán sān yǔ sì, yǐng shè dì fā zuò le yī chǎng. zhū shì shì gè cōng míng nǚ zǐ, yǒu hé nán jiě? wéi kǒng shāng le zhàng fū zhī yì, zhǐ zuò bù zhī, àn àn tōu lèi. chén xiǎo guān rén yě lǐ huì de le jǐ fēn, shén bù guò yì
谁知他夫妇二人,肚里各自有个主意。陈小官人肚里道:“自己十死九生之人,不是个长久夫妻,如何又去污损了人家一个闺女?”朱小娘子肚里又道:“丈夫恁般病体,血气全枯,怎禁得女色相侵?”所以一向只是各被各枕,分头而睡。是夜只有一床被,一个枕,却都是朱小娘子的卧具。每常朱小组子伏侍丈夫先睡,自己灯下还做针指,直持公婆都睡了,方才就寝。当夜多寿与母亲取讨枕被,张氏推道:“浆洗未干,胡乱同宿一夜罢。”朱氏将自己枕头让与丈夫安置。多寿又怕污了妻子的被窝,和农而卧。多福亦不解农。依旧两头各睡。次日,张氏晓得了,反怪媳妇做格,不去勾搭儿子干事,把一团美意,看做不良之心,捉鸡骂狗,言三语四,影射的发作了一场。朱氏是个聪明女子,有何难解?惟恐伤了丈夫之意,只作不知,暗暗偷泪。陈小官人也理会得了几分,甚不过意
rú cǐ yòu ái guò le yí gè nián tóu. dāng chū shí wǔ suì shàng dé bìng, shí liù suì bìng xiōng, shí jiǔ suì shàng tuì qīn bù yǔn, èr shí yī suì shàng zuò qīn. zì cóng dé bìng dào jīn, jiāng jìn shí zài, bù shēng bù sǐ, shèn shì mèn rén. wén de jiāng nán xīn dào yí gè suàn mìng de xiā zi, jiào zuò líng xiān shēng, shén kěn zhí yán. yāng tā tuī suàn yī fān, yǐ jué sǐ qī yuǎn jìn. yuán lái chén duō shòu zì dé bìng zhī hòu, zì xián chǒu lòu, bù shèn chū mén. jīn rì tè wèi suàn mìng, zhěng zhěng yì guān, zǒu dào líng xiān shēng pù zhōng lái. nà xiān shēng pái chéng bā zì, tuī le wǔ xīng yùn xiàn, biàn dào:" zhè jiǎ zào shì zhái shàng hé rén? xiān gào guò le, ruò bú jiàn guài, fāng gǎn zhí yán." chén xiǎo guān rén dào:" dàn qiú jù lǐ zhí yán, bù bì jì huì." xiān shēng dào:" cǐ zào sì suì xíng yùn, sì suì zhì shí yī, tóng xiàn bù bì shuō qǐ, shí sì suì zhì èr shí yī, cǐ shí nián dà jì, gāi fàn è jí, bàn sǐ bù shēng. kě céng jiàn guò me?" chén xiǎo guān rén dào:" jiàn guò le." xiān shēng dào:" qián shí nián, suī shì gè shuǐ quē, hái tiào dé guò. èr shí sì dào yī shí yī, zhè yī yùn gèng bù hǎo. chuán yù wēi bō wáng jiāng duò" mǎ féng qiào bì duàn jiāng shéng, cǐ nǎi tiān xī zhī mìng. yǒu hǎo bā zì zài suàn yí gè, cǐ mìng bù zú dào yě!" xiǎo guān rén wén yán, cǎn rán wú yǔ. máng bǎ mìng jīn sòng yǔ xiān shēng, zuò bié ér xíng. fù nèi xún sī, bù jué lèi xià. xiǎng zhe:" nà xiān shēng suàn wǒ qián shí nián jǐ zì zhǔn le, hòu shí nián yùn xiàn gèng bù hǎo, yí dìng shì nán guò. wǒ sǐ bù dǎ jǐn, kě lián xián dé niáng zǐ fú shì le wǒ sān nián, bìng wú yī xiāo zhī hǎo. rú jīn yòu lián lěi tā shòu kǔ zěn de? wǒ jīn gǒu yán xìng mìng, yǔ sǐ wú èr, biàn duō huó jǐ nián, méi shén hǎo chù. bù rú zǎo zǎo sǐ le, chū tuō le niáng zǐ. yě de tā chèn shào nián měi mào, bié xún tóu lù." cǐ shí biàn méng le gè zì jìn zhī niàn. shùn lù dào shēng yào pù shàng, shú le xiē pī shuāng, cáng zài shēn biān.
如此又捱过了一个年头。当初十五岁上得病,十六岁病凶,十九岁上退亲不允,二十一岁上做亲。自从得病到今,将近十载,不生不死,甚是闷人。闻得江南新到一个算命的瞎子,叫做灵先生,甚肯直言。央他推算一番,以决死期远近。原来陈多寿自得病之后,自嫌丑陋,不甚出门。今日特为算命,整整衣冠,走到灵先生铺中来。那先生排成八字,推了五星运限,便道:“这贾造是宅上何人?先告过了,若不见怪,方敢直言。”陈小官人道:“但求据理直言,不必忌讳。”先生道:“此造四岁行运,四岁至十一,童限不必说起,十四岁至二十一,此十年大忌,该犯恶疾,半死不生。可曾见过么?”陈小官人道:“见过了。”先生道:“前十年,虽是个水缺,还跳得过。二十四到一十一,这一运更不好。船遇危波亡浆舵”马逢峭壁断缰绳,此乃天析之命。有好八字再算一个,此命不足道也!”小官人闻言,惨然无语。忙把命金送与先生,作别而行。腹内寻思,不觉泪下。想着:“那先生算我前十年己自准了,后十年运限更不好,一定是难过。我死不打紧,可怜贤德娘子伏侍了我三年,并无一宵之好。如今又连累他受苦怎的?我今苟延性命,与死无二,便多活几年,没甚好处。不如早早死了,出脱了娘子。也得他趁少年美貌,别寻头路。”此时便萌了个自尽之念。顺路到生药铺上,赎了些砒霜,藏在身边。
huí dào jiā zhōng, bù tí qǐ suàn mìng zhī shì. zhì wǎn shàng chuáng, què yǔ zhū shì xù huà dào:" wǒ yǔ nǐ jiǔ suì shàng dìng qīn, zhǐ wàng zhǎng dà lái fū chàng fù suí, shēng nán shēng nǚ, bǎ jiā dàng hù. shéi zhī dé cǐ è zhèng, yī zhì bù quán. wéi kǒng dān ge le niáng zǐ zhōng shēn, liǎng fān qíng yuàn tuì qīn. gǎn chéng niáng zǐ měi yì bù yǔn, bài táng chéng qīn. suī yǒu sān nián zhī wài, què shì yǒu míng wú shí. bìng bù gǎn wū sǔn le niáng zǐ yù tǐ, zhè yě shì chén mǒu yì diǎn cún tiān lǐ chù. yuē hòu chén mǒu sǐ le, niáng zǐ bié xuǎn liáng yuán, yě jiào nǐ shuō de zuǐ xiǎng, bù lèi nǐ jiào zuò èr hūn zhī fù." zhū shì dào:" guān rén, wǒ yǔ nǐ jié fà fū qī, kǔ lè tóng shòu. jīn rì guān rén huàn bìng, jí shì nú jiā mìng zhòng suǒ zhāo. tóng shēng tóng sǐ, yǒu hé lǐ shuō! bié xuǎn liáng yīn zhè huà, zài yě xiū tí." chén xiǎo guān rén dào:" niáng zǐ liè xìng rú cǐ. dàn nǐ wǒ xiāng shǒu, zhōng fēi cháng jiǔ zhī jì. nǐ fú shì wǒ duō nián, fū qī zhī qíng, jǐ zì guò fèn. cǐ ēn liào jīn shēng bù néng bǔ bào, lái shēng dìng yǒu xiāng huì zhī yuē." zhū shì dào:" guān rén zěn shuō zhè shāng xīn huà ér? fū qī zhī sī, shuō shén bǔ bào?" liǎng gè nǐ duì wǒ dá, zú zú de shuō le bàn yè fāng shuì. zhèng shì: fū qī zhǐ shuō yī fēn huà, jīn rì quán pāo yī piàn xīn.
回到家中,不题起算命之事。至晚上床,却与朱氏叙话道:“我与你九岁上定亲,指望长大来夫唱妇随,生男生女,把家当户。谁知得此恶症,医治不痊。惟恐担搁了娘子终身,两番情愿退亲。感承娘子美意不允,拜堂成亲。虽有三年之外,却是有名无实。并不敢污损了娘子玉体,这也是陈某一点存天理处。曰后陈某死了,娘子别选良缘,也教你说得嘴响,不累你叫做二婚之妇。”朱氏道:“官人,我与你结发夫妻,苦乐同受。今日官人患病,即是奴家命中所招。同生同死,有何理说!别选良姻这话,再也休题。”陈小官人道:“娘子烈性如此。但你我相守,终非长久之计。你伏事我多年,夫妻之情,己自过分。此恩料今生不能补报,来生定有相会之曰。”朱氏道:“官人怎说这伤心话儿?夫妻之司,说甚补报?”两个你对我答,足足的说了半夜方睡。正是:夫妻只说一分话,今日全抛一片心。
cì rì, chén xiǎo guān rén yòu yǔ fù mǔ xù le xǔ duō shuō huà, zhè dōu shì bàn le gè sǐ zì, gǔ ròu zhī qíng, nán gē nán shè de yì sī. kàn kàn zhì wǎn, chén xiǎo guān rén duì zhū shì shuō:" wǒ yào jiǔ chī." zhū shì dào:" nǐ xián cháng pà fā yǎng, bù chī jiǔ. jīn rì rú hé yào chī?" chén xiǎo guān rén dào:" wǒ jīn rì xīn shàng yǒu xiē bù shuǎng kuài, xiǎng jiǔ, nǐ yǔ wǒ rè xiē tàng yī hú lái." zhū shì wèi tā yè lái yán yǔ bù yàng, xīn zhōng suī rán yí huò, què bù xiǎng dào nà huà r. dāng xià wèn le pó pó tǎo le yī hú shàng hǎo yàn jiǔ, tàng dé gǔn rè, qǔ le yí gè xiǎo xiǎo bēi ér, liǎng dié xiǎo cài, dōu fàng zài zhuō shàng. chén xiǎo guān rén dào:" bù yòng xiǎo bēi, jiù shì chá zā chī yī liǎng zā, dào yě shuǎng lì." zhū shì qǔ le chá zā, shǒu zhe yào zhēn. chén xiǎo guān rén dào:" màn zhe, chí wǒ zì zhēn. wǒ bù xǐ xiǎo cài, yǒu guǒ zǐ tǎo xiē xià jiǔ." bǎ zhè jù huà dào kāi le zhū shì, jiē kāi le hú gài, qǔ chū bāo nèi pī shuāng, xiàng hú zhōng yī qīng, máng zhēn ér yǐn. zhū shì zǒu le jǐ bù, fàng xīn bù xià, huí tóu yī kàn, jiàn zhàng fū shǒu máng huāng jiǎo luàn, zuò zhāng zuò zhì, lǎo dà yí huò, kǒng pà yǒu xiē qiāo qī. huāng máng zhuàn lái, jǐ zì gā yī wǎn, yòu zhēn shàng dì èr wǎn. zhū shì jiàn jiǔ sè bù jiā, àn zhù le zā zi, bù róng zhàng fū shàng kǒu. chén xiǎo guān rén dào:" shí duì nǐ shuō, zhè jiǔ nèi xià le pī shuāng. wǒ zhǔ yì yào zì jìn, miǎn de lèi nǐ shòu kǔ. rú jīn jǐ chī xià yī zā, bì rán wú jiù. suǒ xìng dé wǒ jǐn zuì ér sǐ. shěng de fèi le gōng fū." shuō bà, yòu duó dì èr zā qù chī le. zhū shì dào:" nú jiā yǒu yán zài qián, yǔ nǐ tóng shēng tóng sǐ. jì rán guān rén fú dú, nú jiā yì bù dú shēng." suì duó jiǔ hú zài shǒu, gǔ dōu dōu chī gè qìng jìn. cǐ shí chén xiǎo guān rén fù zhōng zuò hào, yě gù bu de hún jiā zhī shì. xū yú zhī sī, liǎng gè zuò yī duì r diē dǎo. shí rén yǒu shī tàn cǐ shì yún:
次日,陈小官人又与父母叙了许多说话,这都是办了个死字,骨肉之情,难割难舍的意思。看看至晚,陈小官人对朱氏说:“我要酒吃。”朱氏道:“你闲常怕发痒,不吃酒。今日如何要吃?”陈小官人道:“我今日心上有些不爽快,想酒,你与我热些烫一壶来。”朱氏为他夜来言语不样,心中虽然疑惑,却不想到那话儿。当下问了婆婆讨了一壶上好酽酒,烫得滚热,取了一个小小杯儿,两碟小菜,都放在桌上。陈小官人道:“不用小杯,就是茶匝吃一两匝,到也爽利。”朱氏取了茶匝,守着要斟。陈小官人道:“慢着,持我自斟。我不喜小菜,有果子讨些下酒。”把这句话道开了朱氏,揭开了壶盖,取出包内砒霜,向壶中一倾,忙斟而饮。朱氏走了几步,放心不下,回头一看,见丈夫手忙慌脚乱,做张做智,老大疑惑,恐怕有些跷蹊。慌忙转来,己自呷一碗,又斟上第二碗。朱氏见酒色不佳,按住了匝子,不容丈夫上口。陈小官人道:“实对你说,这酒内下了砒霜。我主意要自尽,免得累你受苦。如今己吃下一匝,必然无救。索性得我尽醉而死。省得费了工夫。”说罢,又夺第二匝去吃了。朱氏道:“奴家有言在前,与你同生同死。既然官人服毒,奴家义不独生。”遂夺酒壶在手,骨都都吃个罄尽。此时陈小官人腹中作耗,也顾不得浑家之事。须舆之司,两个做一对儿跌倒。时人有诗叹此事云:
bìng zhōng zhī dào huān yú shǎo, sǐ hòu fāng zhī qíng yì shēn.
病中只道欢娱少,死后方知情义深。
xiāng ài xiāng lián xiāng xùn sǐ, gàn jīn nán mǎi liǎng tóng xīn.
相爱相怜相殉死,干金难买两同心。
què shuō zhāng shì jiàn ér zi yào chī jiǔ, zhuāng le yī dié qiǎo táng, zì jǐ sòng lái. zài fáng mén wài, biàn tīng dé fú dú èr zì, chī le yī jīng, yī bù zuò liǎng bù zǒu. zhī jiàn liǎng kǒu ér dōu dào zài dì xià, qíng zhī gǔ guài. zhe le gè máng, jiào qǐ qū lái. chén qīng zǒu dào, jiàn jiǔ hú lǐ miàn hái shèng yǒu pī shuāng. hū xī xiǎo de yí gè dān fāng, fán fú pī shuāng zhě, jiāng huó yáng shā le, qǔ shēng xuè guàn zhī, kě huó. yě shì èr rén mìng zhòng yǒu jiù, qià hǎo zuǒ lín shì gè mài yáng de tú hù, lián máng huàn tā shā yáng qǔ xuè. cǐ shí zhū shì yuǎn fū qī dōu dào le. chén qīng fū fù zì guàn ér zi, zhū shì yuǎn fū fù zì guàn nǚ ér. liǎng gè kuī de guàn xià yáng xuè, dēng shí ǒu tù, fāng cái sū xǐng. yú dú zài fù zhōng, jǐ zì pí fū jìn liè, liú xiě bù jǐ. tiáo lǐ yuè yú, fāng cái yǐn shí rú gù. yǒu zhè děng yì shì! zhū xiǎo niáng zǐ zì bù bì shuō, nà chén xiǎo guān rén hài le shí nián lài zhèng, qǐng le ruò gān míng yī, yòng yào quán wú gōng xiào. jīn rì fú le dú jiǔ, bù yì zhōng, zhèng hé le yǐ dú gōng dú zhè jù yī shū, pí fū nèi jìn chū le xǔ duō è xuè, dú qì xiè jǐn, lián lài chuāng jiàn jiàn hǎo le. bǐ jí jiāng xī píng ān, chuāng jiā tuō jǐn, yī jiù tóu guāng miàn huá, jī xì fū róng. zǒu dào rén qián, lián zì jǐ diē niáng dōu bù rèn de. fēn míng shì tuō pí huàn gǔ, zài tóu le yí ge rén shēn. cǐ nǎi shì gè yì fū jié fù yī piàn xīn cháng, gǎn dòng tiān dì, suǒ yǐ dú ér bù dú, sǐ ér bù sǐ, yīn huò dé fú, pò qì wèi xiào. chéng huáng miào qiān shī suǒ wèi" yún kāi zhōng jiàn yuē, fú shòu zì tiān chéng", guǒ yǒu yàn yǐ. chén duō shòu fū fù jù wǎng chéng huáng miào shāo xiāng bài xiè, zhū shì jiāng suǒ pìn yín jí bù nǎo zuò gōng. wáng sān lǎo wén zhī cǐ shì, lǜ le sān lín sì shè, tí hú zhì hé, dōu lái qìng mào, chī le hǎo jǐ yuē xǐ jiǔ.
却说张氏见儿子要吃酒,妆了一碟巧搪,自己送来。在房门外,便听得服毒二字,吃了一惊,一步做两步走。只见两口儿都倒在地下,情知古怪。着了个忙,叫起屈来。陈青走到,见酒壶里面还剩有砒霜。乎昔晓得一个单方,凡服砒霜者,将活羊杀了,取生血灌之,可活。也是二人命中有救,恰好左邻是个卖羊的屠户,连忙唤他杀羊取血。此时朱世远夫妻都到了。陈青夫妇自灌儿子,朱世远夫妇自灌女儿。两个亏得灌下羊血,登时呕吐,方才苏醒。余毒在腹中,几自皮肤进裂,流血不己。调理月余,方才饮食如故。有这等异事!朱小娘子自不必说,那陈小官人害了十年癞症,请了若干名医,用药全无功效。今日服了毒酒,不意中,正合了以毒攻毒这句医书,皮肤内进出了许多恶血,毒气泄尽,连癞疮渐渐好了。比及将息平安,疮痂脱尽,依旧头光面滑,肌细肤荣。走到人前,连自己爹娘都不认得。分明是脱皮换骨,再投了一个人身。此乃是个义夫节妇一片心肠,感动天地,所以毒而不毒,死而不死,因祸得福,破泣为笑。城隍庙签诗所谓“云开终见曰,福寿自天成”,果有验矣。陈多寿夫妇惧往城隍庙烧香拜谢,朱氏将所聘银级布脑作供。王三老闻知此事,率了三邻四舍,提壶挚盒,都来庆贸,吃了好几曰喜酒。
chén duō shòu shì nián èr shí sì suì, chóng xīn dú shū, wēn xí jīng shǐ. dào yī shí èr suì dēng kē, sān shí sì suì jí dì. líng xiān shēng shuō tā shí nián bì sǐ zhī yùn, shéi zhī yī shēng hǎo shì, piān zài zhè jǐ nián zhī zhōng. cóng lái mìng zhī lǐ wēi, cháng rén qǐ néng cān tòu? yán huò yán fú, wèi kě jǐn xìn yě. zài shuō chén qīng hé zhū shì yuǎn cóng cǐ qīn qíng yù gāo, yòu xià le jǐ nián xiàng qí, shòu bìng bā shí yú ér zhōng. chén duō shòu guān zhì jīn xiàn, zhū shì duō fú, ēn ài wú bǐ. shēng xià yī shuāng ér nǚ, jǐn lǎo bǎi nián. zhì jīn zǐ sūn fán shèng. zhè huí shū huàn zuò shēng sǐ fū qī. shī yuē:
陈多寿是年二十四岁,重新读书,温习经史。到一十二岁登科,三十四岁及第。灵先生说他十年必死之运,谁知一生好事,偏在这几年之中。从来命之理微,常人岂能参透?言祸言福,未可尽信也。再说陈青和朱世远从此亲情愈高,又下了几年象棋,寿并八十余而终。陈多寿官至金宪,朱氏多福,恩爱无比。生下一双儿女,尽老百年。至今子孙繁盛。这回书唤作《生死夫妻》。诗曰:
cóng lái měi juàn shuō zhū chén, yī jú qí pēng dì hǎo yīn.
从来美眷说朱陈,一局棋抨缔好姻。
zhǐ wèi èr rén duō jié yì, sǐ shēng bù jiě lài shén míng.
只为二人多节义,死生不解赖神明。