lǐ lè èr
禮樂二
liù yuē jìn shú. huáng dì jì shēng, diàn yù bì. tài guān lìng shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn, gè chén yú nèi wěi mén wài. yè zhě yǐn sī tú chū, yì zhuàn suǒ. sī tú fèng hào tiān shàng dì zhī zǔ, tài guān lìng yǐn zhuàn rù mén, gè zhì qí bì. zhù shǐ jù jìn, guì, chè máo xuè zhī dòu, jiàng zì dōng bì yǐ chū. zhū tài zhù yíng zhuàn yú tán shàng. sī tú tài guān lìng jù jiàng zì dōng bì yǐ chū. yòu jìn shè wài guān zhòng xīng zhī zhuàn. huáng dì yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ jué, shēng tán zì nán bì. sī tú shēng zì dōng bì, lì yú zūn suǒ. zhāi láng fèng zǔ cóng shēng, lì yú sī tú hòu. huáng dì yì shàng dì zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shì zhōng zàn zhuó fàn qí, jìn hào tiān shàng dì qián, běi xiàng guì, diàn jué xìng, shǎo tuì, lì. tài zhù chí bǎn jìn yú shén yòu, dōng xiàng guì, dú zhù wén yuē: wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, sì tiān zǐ chén mǒu, gǎn zhāo gào yú hào tiān shàng dì. huáng dì zài bài. yì pèi dì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shì zhōng qǔ jué yú diàn yǐ jìn, huáng dì shòu jué, shì zhōng zàn zhuó fàn qí, jìn gāo zǔ shén yáo huáng dì qián, dōng xiàng guì, diàn xìng, shǎo tuì, lì. tài zhù chí bǎn jìn yú zuǒ, běi xiàng guì, dú zhù wén yuē: wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, céng sūn kāi yuán shén wǔ huáng dì chén mǒu, gǎn zhāo gào yú gāo zǔ shén yáo huáng dì. huáng dì zài bài. jìn hào tiān shàng dì qián, běi xiàng lì. tài zhù gè yǐ jué zhuó shàng zūn fú jiǔ, hé zhì yī jué, tài zhù chí jué shòu shì zhōng yǐ jìn, huáng dì zài bài, shòu jué, guì, jì jiǔ, cuì jiǔ, diàn jué, fǔ fú, xìng. tài zhù gè shuài zhāi láng jìn zǔ. tài zhù jiǎn shén qián zuò ròu, gòng zhì yī zǔ, shòu sī tú yǐ jìn, huáng dì shòu yǐ shòu zuǒ yòu. huáng dì guì, qǔ jué, suì yǐn, zú jué. shì zhōng jìn, shòu xū jué, fù yú diàn. huáng dì fǔ fú, xìng, zài bài, jiàng zì nán bì, fù yú wèi. wén wǔ chū, wǔ wǔ rù. chū, huáng dì jiāng fù wèi, yè zhě yǐn tài wèi yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ hù jué, zì dōng bì shēng tán, yì hào tiān shàng dì zhe zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, tài wèi zhuó lǐ qí, jìn hào tiān shàng dì qián, běi xiàng guì, diàn jué xìng, zài bài. yì pèi dì xī zūn suǒ, qǔ jué yú diàn, zhuó lǐ qí, jìn gāo zǔ shén yáo huáng dì qián, dōng xiàng guì, diàn jué xìng, zài bài. jìn hào tiān shàng dì qián, běi xiàng lì. zhū tài zhù gè yǐ jué zhuó fú jiǔ, hé zhì yī jué, jìn yú yòu, xī xiàng lì. tài wèi zài bài, shòu jué, guì, jì jiǔ, suì yǐn, zú jué. tài zhù jìn, shòu xū jué, fù yú diàn. tài wèi zài bài, jiàng, fù wèi. chū, tài wèi xiàn jiāng bì, yè zhě yǐn guāng lù qīng yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ hù jué, shēng, zhuó àng qí. zhōng xiàn rú yà xiàn. tài wèi jiāng shēng xiàn, yè zhě qī rén fēn yǐn wǔ fāng dì jí dà míng yè míng děng xiàn guān, yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ hù jué, gè yóu qí bì shēng, zhuó fàn qí, jìn, guì diàn yú shén qián. chū, dì yī děng xiàn guān jiāng shēng, yè zhě wǔ rén cì yǐn xiàn guān gè yì léi xǐ, guàn xǐ, gè yóu qí bì shēng tán, yì dì èr děng nèi guān jiǔ zūn suǒ, zhuó tí qí yǐ xiàn. zàn zhě sì rén cì yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn xǐ, yì wài guān jiǔ zūn suǒ, zhuó qīng jiǔ yǐ xiàn. zàn zhě sì rén, cì yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn xǐ, yì zhòng xīng jiǔ zūn suǒ, zhuó xī jiǔ yǐ xiàn. qí zhù shǐ zhāi láng zhuó jiǔ zhù diàn, jiē rú nèi guān. shàng xià zhū zhù gè jìn, guì, chè dòu, hái zūn suǒ. fèng lǐ láng yuē: cì zuò. zàn zhě yuē: zhòng guān zài bài. zài wèi zhě jiē zài bài. dà cháng qīng qián zòu: qǐng zài bài. huáng dì zài bài. fèng lǐ láng yuē: zhòng guān zài bài. zài wèi zhě jiē zài bài. lè zuò yī chéng. tài cháng qīng qián zòu: qǐng jiù wàng liáo wèi. huáng dì jiù wèi, nán xiàng lì. shàng xià zhū zhù gè zhí fěi, qǔ yù bì zhù bǎn lǐ wù yǐ shàng. zhāi láng yǐ zǔ zài shēng tǐ jì shǔ fàn jí jué jiǔ, gè yóu qí bì jiàng tán, yì chái tán, zì nán bì dēng, yǐ bì zhù bǎn zhuàn wù zhì yú chái shàng. hù nèi zhū zhù yòu yǐ nèi guān yǐ xià lǐ bì jiē cóng liáo. fèng lǐ láng yuē: kě liáo. dōng xī miàn gè liù rén, yǐ jù liáo huǒ. bàn chái, tài cháng qīng qián yuē: lǐ bì. huáng dì hái dà cì, chū zhōng wěi mén, diàn zhōng jiān qián shòu zhèn guī, yǐ shòu shàng yī fèng yù, diàn zhōng jiān yòu qián shòu dà guī. huáng dì rù cì, yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān, tōng shì shè rén fēn yǐn cóng lǐ qún guān zhū fāng kè shǐ yǐ cì chū. zàn zhě yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi. fèng lǐ láng yuē: zài bài. yù shǐ yǐ xià jiē zài bài, chū. gōng rén èr wǔ yǐ cì chū.
六曰進熟。皇帝既升,奠玉、幣。太官令帥進饌者奉饌,各陳於內壝門外。謁 者引司徒出,詣饌所。司徒奉昊天上帝之俎,太官令引饌入門,各至其陛。祝史俱 進,跪,徹毛血之豆,降自東陛以出。諸太祝迎饌於壇上。司徒、太官令俱降自東 陛以出。又進設外官、眾星之饌。皇帝詣罍洗,盥手,洗爵,升壇自南陛。司徒升 自東陛,立於尊所。齋郎奉俎從升,立於司徒後。皇帝詣上帝尊所,執尊者舉冪, 侍中贊酌泛齊,進昊天上帝前,北向跪,奠爵;興,少退,立。太祝持版進於神右, 東向跪,讀祝文曰:「維某年歲次月朔日,嗣天子臣某,敢昭告於昊天上帝。」皇 帝再拜。詣配帝酒尊所,執尊者舉冪,侍中取爵於坫以進,皇帝受爵,侍中贊酌泛 齊,進高祖神堯皇帝前,東向跪,奠;興,少退,立。太祝持版進於左,北向跪, 讀祝文曰:「維某年歲次月朔日,曾孫開元神武皇帝臣某,敢昭告於高祖神堯皇帝。」 皇帝再拜。進昊天上帝前,北向立。太祝各以爵酌上尊福酒,合置一爵,太祝持爵 授侍中以進,皇帝再拜,受爵,跪,祭酒,啐酒,奠爵,俯伏,興。太祝各帥齋郎 進俎。太祝減神前胙肉,共置一俎,授司徒以進,皇帝受以授左右。皇帝跪,取爵, 遂飲,卒爵。侍中進,受虛爵,復於坫。皇帝俯伏,興,再拜,降自南陛,復於位。 文舞出,武舞入。初,皇帝將復位,謁者引太尉詣罍洗,盥手,洗瓠爵,自東陛升 壇,詣昊天上帝著尊所,執尊者舉冪,太尉酌醴齊,進昊天上帝前,北向跪,奠爵; 興,再拜。詣配帝犧尊所,取爵於坫,酌醴齊,進高祖神堯皇帝前,東向跪,奠爵; 興,再拜。進昊天上帝前,北向立。諸太祝各以爵酌福酒,合置一爵,進於右,西 向立。太尉再拜,受爵,跪,祭酒,遂飲,卒爵。太祝進,受虛爵,復於坫。太尉 再拜,降,復位。初,太尉獻將畢,謁者引光祿卿詣罍洗,盥手,洗瓠爵,升,酌 盎齊。終獻如亞獻。太尉將升獻,謁者七人分引五方帝及大明、夜明等獻官,詣罍 洗,盥手,洗瓠爵,各由其陛升,酌泛齊,進,跪奠於神前。初,第一等獻官將升, 謁者五人次引獻官各詣罍洗,盥、洗,各由其陛升壇,詣第二等內官酒尊所,酌醍 齊以獻。贊者四人次引獻官詣罍洗,盥、洗,詣外官酒尊所,酌清酒以獻。贊者四 人,次引獻官詣罍洗,盥、洗,詣眾星酒尊所,酌昔酒以獻。其祝史、齋郎酌酒助 奠,皆如內官。上下諸祝各進,跪,徹豆,還尊所。奉禮郎曰:「賜胙。」贊者曰: 「眾官再拜。」在位者皆再拜。大常卿前奏:「請再拜。」皇帝再拜。奉禮郎曰: 「眾官再拜。」在位者皆再拜。樂作一成。太常卿前奏:「請就望燎位。」皇帝就 位,南向立。上下諸祝各執篚,取玉、幣、祝版、禮物以上。齋郎以俎載牲體、稷、 黍飯及爵酒,各由其陛降壇,詣柴壇,自南陛登,以幣、祝版、饌物置於柴上。戶 內諸祝又以內官以下禮幣皆從燎。奉禮郎曰:「可燎。」東、西面各六人,以炬燎 火。半柴,太常卿前曰:「禮畢。」皇帝還大次,出中壝門,殿中監前受鎮珪,以 授尚衣奉御,殿中監又前受大珪。皇帝入次,謁者、贊引各引祀官,通事舍人分引 從禮群官、諸方客使以次出。贊者引御史、太祝以下俱復執事位。奉禮郎曰:「再 拜。」御史以下皆再拜,出。工人、二舞以次出。
ruò zōng miào, yuē kuì shí. huáng dì jì shēng, guàn, tài guān lìng chū, shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn, chén yú dōng mén zhī wài, xī xiàng nán shàng. yè zhě yǐn sī tú chū, yì zhuàn suǒ, sī tú fèng xiàn zǔ zhī zǔ. tài guān yǐn zhuàn rù zì zhèng mén, zhì yú tài jiē. zhù shǐ jù jìn, chè máo xuè zhī dòu, jiàng zì zuò jiē yǐ chū. zhū tài zhù yíng zhuàn yú jiē shàng shè zhī, nǎi qǔ xiāo jì shǔ rǔ yú zhī, fán yú lú. tài cháng qīng yǐn huáng dì yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ jué, shēng zì zuò jiē, yì xiàn zǔ zūn yí suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shì zhōng zàn zhuó fàn qí, jìn xiàn zǔ qián, běi xiàng guì, diàn jué. yòu yì zūn suǒ, shì zhōng qǔ jué yú diàn yǐ jìn, zhuó fàn qí, jìn shén qián, běi xiàng guì, diàn jué, tuì lì. tài zhù chí bǎn jìn yú shén yòu, dōng miàn guì, dú zhù wén yuē: wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, xiào céng sūn kāi yuán shén wǔ huáng dì mǒu, gǎn zhāo gào yú xiàn zǔ xuān huáng dì zǔ bǐ xuān zhuāng huáng hòu zhāng shì. huáng dì zài bài, yòu zài bài. diàn, yì yì zǔ zūn yí, zhuó fàn qí, jìn shén qián, nán xiàng guì, diàn jué, shǎo xī, fǔ fú, xìng. yòu zuì fàn qí, jìn shén qián, nán xiàng guì, diàn jué, shǎo dōng, tuì lì. zhù shǐ xī miàn guì, dú zhù wén. huáng dì zài bài, yòu zài bài. cì diàn tài zǔ dài zǔ gāo zǔ tài zōng gāo zōng zhōng zōng ruì zōng, jiē rú yì zǔ. nǎi yì dōng xù, xī xiàng lì. sī tú shēng zì zuò jiē, lì yú qián yíng jiān, běi miàn dōng shàng. zhū tài zhù gè yǐ jué zhuó shàng zūn fú jiǔ, hé zhì yī jué, tài zhù chí jué shòu shì zhōng yǐ jìn. huáng dì zài bài, shòu jué, guì, jì jiǔ cuì jiǔ, diàn jué, fǔ fú, xìng. zhū tài zhù gè shuài zhāi láng jìn zǔ, tài zhù jiǎn shén qián sān shēng zuò ròu, gòng zhì yī zǔ shàng, yǐ shǔ jì fàn gòng zhì yī biān, shòu sī tú yǐ jìn tài zhù yòu yǐ zuò ròu shòu sī tú yǐ jìn. huáng dì měi shòu, yǐ shòu zuǒ yòu, nǎi guì qǔ jué, yǐn, zú jué. shì zhōng jìn, shòu xū jué, yǐ shòu tài zhù, fù yú diàn. huáng dì jiàng zì zuò jiē, fù yú bǎn wèi. wén wǔ chū, wǔ wǔ rù. chū, huáng dì jiāng fù wèi, tài wèi yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ jué, shēng zì zuò jiē, yì xiàn zǔ zūn yí suǒ, zhuó lǐ qí jìn shén qián, běi xiàng guì, diàn jué, shǎo dōng, xìng, zài bài. yòu qǔ jué yú diàn, zhuó lǐ qí jìn shén qián, běi xiàng guì, diàn jué, shǎo xī, běi xiàng zài bài. cì diàn yì zǔ tài zǔ dài zǔ gāo zǔ tài zōng gāo zōng zhōng zōng ruì zōng rú xiàn zǔ. nǎi yì dōng xù, xī xiàng lì. zhū tài zhù gè yǐ jué zhuó fú jiǔ, hé zhì yī jué, tài zhù chí jué jìn yú zuǒ, běi xiàng lì. tài wèi zài bài shòu jué, guì, jì jiǔ, suì yǐn, zú jué. tài zhù jìn, shòu jué, fù yú diàn. tài wèi xìng, zài bài, fù yú wèi. chū, tài wèi xiàn jiāng bì, yè zhě yǐn guāng lù qīng yì léi xǐ, guàn xǐ, shēng, zhuó àng qí. zhōng xiàn rú yà xiàn. zhū tài zhù gè jìn. chè dòu, hái zūn suǒ. fèng lǐ láng yuē: cì zuò. zàn zhě yuē: zhòng guān zài bài. zài wèi zhě jiē zài bài. tài cháng qīng qián zòu: qǐng zài bài. huáng dì zài bài. fèng lǐ láng yuē: zhòng guān zài bài. zài wèi zhě jiē zài bài. lè yī chéng zhǐ. tài cháng qīng qián yuē: lǐ bì. huáng dì chū mén, diàn zhōng jiān qián shòu zhèn guī. tōng shì shè rén yè zhě zàn yǐn gè yǐn xiǎng guān jiǔ miào zi sūn jí cóng xiǎng qún guān zhū fāng kè shǐ yǐ cì chū. zàn yǐn yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi. fèng lǐ láng yuē: zài bài. yù shǐ yǐ xià jiē zài bài yǐ chū. gōng rén èr wǔ yǐ cì chū. tài miào lìng yǔ tài zhù gōng wéi lìng shuài yāo yú shēng, nà shén zhǔ. qí zhù bǎn fán yú zhāi fāng.
若宗廟,曰饋食。皇帝既升,祼,太官令出,帥進饌者奉饌,陳於東門之外, 西向南上。謁者引司徒出,詣饌所,司徒奉獻祖之俎。太官引饌入自正門,至於太 階。祝史俱進,徹毛血之豆,降自阼階以出。諸太祝迎饌於階上設之,乃取蕭、稷、 黍擩於脂,燔於爐。太常卿引皇帝詣罍洗,盥手,洗爵,升自阼階,詣獻祖尊彝所, 執尊者舉冪,侍中贊酌泛齊,進獻祖前,北向跪,奠爵。又詣尊所,侍中取爵於坫 以進,酌泛齊,進神前,北向跪,奠爵,退立。太祝持版進於神右,東面跪,讀祝 文曰:「維某年歲次月朔日,孝曾孫開元神武皇帝某,敢昭告於獻祖宣皇帝、祖妣 宣莊皇后張氏。」皇帝再拜,又再拜。奠,詣懿祖尊彝,酌泛齊,進神前,南向跪, 奠爵,少西,俯伏,興。又醉泛齊,進神前,南向跪,奠爵,少東,退立。祝史西 面跪,讀祝文。皇帝再拜,又再拜。次奠太祖、代祖、高祖、太宗、高宗、中宗、 睿宗,皆如懿祖。乃詣東序,西向立。司徒升自阼階,立於前楹間,北面東上。諸 太祝各以爵酌上尊福酒,合置一爵,太祝持爵授侍中以進。皇帝再拜,受爵,跪, 祭酒、啐酒,奠爵,俯伏,興。諸太祝各帥齋郎進俎,太祝減神前三牲胙肉,共置 一俎上,以黍、稷飯共置一籩,授司徒以進;太祝又以胙肉授司徒以進。皇帝每受, 以授左右,乃跪取爵,飲,卒爵。侍中進,受虛爵,以授太祝,復於坫。皇帝降自 阼階,復於版位。文舞出,武舞入。初,皇帝將復位,太尉詣罍洗,盥手,洗爵, 升自阼階,詣獻祖尊彝所,酌醴齊進神前,北向跪,奠爵,少東,興,再拜。又取 爵於坫,酌醴齊進神前,北向跪,奠爵,少西,北向再拜。次奠懿祖、太祖、代祖、 高祖、太宗、高宗、中宗、睿宗如獻祖。乃詣東序,西向立。諸太祝各以爵酌福酒, 合置一爵,太祝持爵進於左,北向立。太尉再拜受爵,跪,祭酒,遂飲,卒爵。太 祝進,受爵,復於坫。太尉興,再拜,復於位。初,太尉獻將畢,謁者引光祿卿詣 罍洗,盥、洗,升,酌盎齊。終獻如亞獻。諸太祝各進。徹豆,還尊所。奉禮郎曰: 「賜胙。」贊者曰:「眾官再拜。」在位者皆再拜。太常卿前奏:「請再拜。」皇 帝再拜。奉禮郎曰:「眾官再拜。」在位者皆再拜。樂一成止。太常卿前曰:「禮 畢。」皇帝出門,殿中監前受鎮珪。通事舍人、謁者、贊引各引享官、九廟子孫及 從享群官、諸方客使以次出。贊引引御史、太祝以下俱復執事位。奉禮郎曰:「再 拜。」御史以下皆再拜以出。工人、二舞以次出。太廟令與太祝、宮闈令帥腰輿升, 納神主。其祝版燔於齋坊。
qī sì, gè yīn qí shí xiǎng: sī mìng hù yǐ chūn, zào yǐ xià, zhōng liù yǐ jì xià tǔ wáng zhī rì, mén lì yǐ qiū, xíng yǐ dōng.
七祀,各因其時享:司命、戶以春,灶以夏,中霤以季夏土王之日,門、厲以 秋,行以冬。
shí xiǎng zhī rì, tài miào lìng bù shén xí yú miào tíng xī mén zhī nèi dào nán, dōng xiàng běi shàng shè jiǔ zūn yú dōng nán, léi xǐ yòu yú dōng nán. tài miào lìng liáng sù lìng shí zūn fěi, tài guān chéng yǐn zhuàn, guāng lù qīng shēng, zhōng xiàn, xiàn guān nǎi jí shì, yī xiàn ér zhǐ. qí pèi xiǎng gōng chén, gè wèi yú qí miào shì tài jiē zhī dōng, shǎo nán, xī xiàng, yǐ běi wèi shàng. hú zūn èr yú zuò zuǒ, shè xǐ yú zhōng xiàn xǐ dōng nán, běi xiàng. yǐ tài guān lìng fèng zhuàn, miào xiǎng yǐ yà xiàn, rán hòu xiàn guān jí shì, ér zhù diàn zhě fēn diàn, yī xiàn ér zhǐ.
時享之日,太廟令布神席於廟庭西門之內道南,東向北上;設酒尊於東南,罍 洗又於東南。太廟令、良愬令實尊篚,太官丞引饌,光祿卿升,終獻,獻官乃即事, 一獻而止。其配享功臣,各位於其廟室太階之東,少南,西向,以北為上。壺尊二 於座左,設洗於終獻洗東南,北向。以太官令奉饌,廟享已亞獻,然後獻官即事, 而助奠者分奠,一獻而止。
cǐ dōng zhì sì hào tiān shàng dì yú yuán qiū mèng dōng xiá yú tài miào zhī lǐ, zài hu tán wěi zōng miào zhī jiān, lǐ shèng ér wù bèi zhě mò guò hū cǐ yě. qí tán táng zhī shàng xià wěi mén zhī nèi wài cì wèi zhī zūn bēi yǔ qí xiàng lì zhī fāng chū rù jiàng dēng zhī jié, dà dǐ kě tuī ér jiàn, qí shèng qiě bèi zhě rú cǐ, zé qí xiǎo qiě lüè zhě yòu kě tuī ér zhī yě.
此冬至祀昊天上帝於圓丘、孟冬祫於太廟之禮,在乎壇壝、宗廟之間,禮盛而 物備者莫過乎此也。其壇堂之上下、壝門之內外、次位之尊卑與其向立之方、出入 降登之節,大抵可推而見,其盛且備者如此,則其小且略者又可推而知也。
zhì yú tán xiàn shén wèi zūn jué yù bì biān dòu guǐ fǔ shēng láo cè zhù zhī shù jiē lüè yī gǔ.
至於壇臽、神位、尊爵、玉幣、籩豆、簋簠、牲牢、冊祝之數皆略依古。
sì chéng, ér chéng gāo bā chǐ yī cùn, xià chéng guǎng èr shí zhàng, ér wǔ jiǎn zhī, zhì yú wǔ zhàng, ér shí yǒu èr bì zhě, yuán qiū yě. bā gū sān chéng, chéng gāo sì chǐ, shàng guǎng shí yǒu liù bù, shè bā bì, shàng bì guǎng bā chǐ, zhōng bì yī zhàng, xià bì zhàng yǒu èr chǐ zhě, fāng qiū yě. gāo guǎng jiē sì zhàng zhě, shén zhōu zhī tán yě. qí guǎng jiē sì zhàng, ér gāo bā chǐ zhě qīng dì qī chǐ zhě chì dì wǔ chǐ zhě huáng dì jiǔ chǐ zhě bái dì liù chǐ zhě hēi dì zhī tán yě. guǎng sì zhàng, gāo bā chǐ zhě, cháo rì zhī tán yě. wèi kǎn shēn sān chǐ, zòng guǎng sì zhàng, tán yú qí zhōng, gāo yī chǐ, fāng guǎng sì zhàng zhě, xī yuè zhī tán yě. guǎng wǔ zhàng, yǐ wǔ tǔ wèi zhī zhě, shè jì zhī tán yě. gāo chǐ, guǎng zhàng, là tán yě. gāo wǔ chǐ, zhōu sì shí bù zhě, xiān nóng xiān cán zhī tán yě. qí gāo jiē sān chǐ, guǎng jiē zhàng zhě, xiǎo sì zhī tán yě. yuè zhèn hǎi dú jì yú qí miào, wú miào zé wèi zhī tán yú kǎn, guǎng yī zhàng, sì xiàng wèi bì zhě, hǎi dú zhī tán yě. guǎng èr zhàng wǔ chǐ, gāo sān chǐ, sì chū bì zhě, gǔ dì wáng zhī tán yě. guǎng yī zhàng, gāo yī zhàng èr chǐ, hù fāng liù chǐ zhě, dà sì zhī liáo tán yě. guǎng bā chǐ, gāo yī zhàng, hù fāng sān chǐ zhě, zhōng sì zhī liáo tán yě. guǎng wǔ chǐ, hù fāng èr chǐ zhě, xiǎo sì zhī liáo tán yě. jiē kāi shàng nán chū. yì kǎn jiē zài nèi wěi zhī wài rén dì, nán chū bì, fāng, shēn zú róng wù. cǐ tán xiàn zhī zhì yě.
四成,而成高八尺一寸,下成廣二十丈,而五減之,至於五丈,而十有二陛者, 圓丘也。八觚三成,成高四尺,上廣十有六步,設八陛,上陛廣八尺,中陛一丈, 下陛丈有二尺者,方丘也。高、廣皆四丈者,神州之壇也。其廣皆四丈,而高八尺 者青帝、七尺者赤帝、五尺者黃帝、九尺者白帝、六尺者黑帝之壇也。廣四丈,高 八尺者,朝日之壇也。為坎深三尺,縱廣四丈,壇於其中,高一尺,方廣四丈者, 夕月之壇也。廣五丈,以五土為之者,社稷之壇也。高尺,廣丈,蠟壇也。高五尺, 周四十步者,先農、先蠶之壇也。其高皆三尺,廣皆丈者,小祀之壇也。岳鎮、海 瀆祭於其廟,無廟則為之壇於坎,廣一丈,四向為陛者,海瀆之壇也。廣二丈五尺, 高三尺,四出陛者,古帝王之壇也。廣一丈,高一丈二尺,戶方六尺者,大祀之燎 壇也。廣八尺,高一丈,戶方三尺者,中祀之燎壇也。廣五尺,戶方二尺者,小祀 之燎壇也。皆開上南出。瘞坎皆在內壝之外壬地,南出陛,方,深足容物。此壇 臽之制也。
dōng zhì sì hào tiān shàng dì yú yuán qiū, yǐ gāo zǔ shén yáo huáng dì pèi. dōng fāng qīng dì líng wēi yǎng nán fāng chì dì chì biāo nù zhōng yāng huáng dì hán shū niǔ xī fāng bái dì bái zhāo jù běi fāng hēi dì zhī guāng jì jí dà míng yè míng zài tán zhī dì yī děng. tiān huáng dà dì běi chén běi dǒu tiān yī tài yī zǐ wēi wǔ dì zuò, bìng chà zài háng wèi qián. yú nèi guān zhū zuò jí wǔ xīng shí èr chén hé hàn sì shí jiǔ zuò, zài dì èr děng shí yǒu èr bì zhī jiān. zhōng guān shì yuán dì zuò qī gōng rì xīng dì xí dà jiǎo shè tí tài wēi wǔ dì tài zǐ míng táng xuān yuán sān tái wǔ chē zhū wáng yuè xīng zhī nǚ jiàn xīng tiān jì shí qī zuò jí èr shí bā xiù, chà zài qián liè. qí yú zhōng guān yī bǎi sì shí èr zuò jiē zài dì sān děng shí èr bì zhī jiān. wài guān yī bǎi wǔ zài nèi wěi zhī nèi, zhòng xīng sān bǎi liù shí zài nèi wěi zhī wài. zhēng yuè shàng xīn qí gǔ, sì hào tiān shàng dì, yǐ gāo zǔ shén yáo huáng dì pèi, wǔ dì zài sì fāng zhī bì. mèng xià yú, sì hào tiān shàng dì, yǐ tài zōng wén wǔ shèng huáng dì pèi, wǔ fāng dì zài dì yī děng, wǔ dì zài dì èr děng, wǔ guān zài tán xià zhī dōng nán. jì qiū sì hào tiān shàng dì, yǐ ruì zōng dà shèng zhēn huáng dì pèi, wǔ fāng dì zài wǔ shì, wǔ dì gè zài qí zuǒ, wǔ guān zài tíng, gè yī qí fāng. lì chūn sì qīng dì, yǐ tài hào shì pèi, suì xīng sān chén zài tán xià zhī dōng běi, qī sù zài xī běi, gōu máng zài dōng nán. lì xià sì chì dì, yǐ shén nóng shì pèi, yíng huò sān chén qī sù zhù róng shì wèi rú qīng dì. jì xià tǔ wáng zhī rì sì huáng dì, yǐ xuān yuán shì pèi, zhèn xīng hòu tǔ shì zhī wèi rú chì dì. lì qiū sì bái dì, yǐ shǎo hào shì pèi, tài bái sān chén qī sù rù shōu zhī wèi rú chì dì. lì dōng sì hēi dì, yǐ zhuān xū shì pèi, chén xīng sān chén qī sù xuán míng shì zhī wèi rú bái dì. là jì bǎi shén, dà míng yè míng zài tán shàng, shén nóng yī qí gè zài qí tán shàng, hòu jì zài tán dōng, wǔ guān tián jùn gè zài qí fāng, wǔ xīng shí èr cì èr shí bā xiù wǔ fāng zhī yuè zhèn hǎi dú shān lín chuān zé qiū líng fén yǎn yuán xí jǐng quán gè zài qí fāng zhī tán, lóng lín zhū niǎo zōu yú xuán wǔ lín yǔ luǒ máo jiè shuǐ yōng fāng yóu biǎo zhuó wū tú māo gè zài qí fāng tán zhī hòu. xià zhì jì huáng dì qí, yǐ gāo zǔ pèi, wǔ fāng zhī yuè zhèn hǎi dú yuán xí qiū líng fén yǎn zài nèi wěi zhī nèi, gè jū qí fāng, ér zhōng yuè yǐ xià zài xī nán. mèng dōng jì shén zhōu dì qí, yǐ tài zōng pèi. shè yǐ hòu tǔ, jì yǐ hòu jì pèi. jí hài jì shén nóng, yǐ hòu jì pèi, ér cháo rì xī yuè wú pèi. xí, zūn zhě yǐ gǎo jiē, bēi zhě yǐ guǎn. cǐ shén wèi zhī xù yě.
冬至祀昊天上帝於圓丘,以高祖神堯皇帝配。東方青帝靈威仰、南方赤帝赤熛 怒、中央黃帝含樞紐、西方白帝白招拒、北方黑帝汁光紀及大明、夜明在壇之第一 等。天皇大帝、北辰、北斗、天一、太一、紫微五帝座,並差在行位前。余內官諸 坐及五星、十二辰、河漢四十九坐,在第二等十有二陛之間。中官、市垣、帝座、 七公、日星、帝席、大角、攝提、太微、五帝、太子、明堂、軒轅、三台、五車、 諸王、月星、織女、建星、天紀十七座及二十八宿,差在前列。其餘中官一百四十 二座皆在第三等十二陛之間。外官一百五在內壝之內,眾星三百六十在內壝之外。 正月上辛祈谷,祀昊天上帝,以高祖神堯皇帝配,五帝在四方之陛。孟夏雩,祀昊 天上帝,以太宗文武聖皇帝配,五方帝在第一等,五帝在第二等,五官在壇下之東 南。季秋祀昊天上帝,以睿宗大聖真皇帝配,五方帝在五室,五帝各在其左,五官 在庭,各依其方。立春祀青帝,以太皞氏配,歲星、三辰在壇下之東北,七宿在西 北,句芒在東南。立夏祀赤帝,以神農氏配,熒惑、三辰、七宿、祝融氏位如青帝。 季夏土王之日祀黃帝,以軒轅氏配,鎮星、后土氏之位如赤帝。立秋祀白帝,以少 昊氏配,太白、三辰、七宿、蓐收之位如赤帝。立冬祀黑帝,以顓頊氏配,辰星、 三辰、七宿、玄冥氏之位如白帝。蜡祭百神,大明、夜明在壇上,神農、伊耆各在 其壇上,后稷在壇東,五官、田畯各在其方,五星、十二次、二十八宿、五方之岳 鎮、海瀆、山林、川澤、丘陵、墳衍、原隰、井泉各在其方之壇,龍、麟、硃鳥、 騶虞、玄武、鱗、羽、裸、毛、介、水墉、坊、郵表叕、於菟、貓各在其方壇之 後。夏至祭皇地祇,以高祖配,五方之岳鎮、海瀆、原隰、丘陵、墳衍在內壝之內, 各居其方,而中嶽以下在西南。孟冬祭神州地祇,以太宗配。社以后土,稷以后稷 配。吉亥祭神農,以后稷配,而朝日、夕月無配。席,尊者以槁秸,卑者以莞。此 神位之序也。
yǐ dà zūn shí fàn qí, zhe zūn shí lǐ qí, xī zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr yǐ xiàng zūn shí tí qí, hú zūn shí shěn qí, jiē èr shān léi shí jiǔ sì: yǐ sì hào tiān shàng dì huáng dì qí shén zhōu dì qí. yǐ zhe zūn shí fàn qí, shēng zūn shí lǐ qí, xiàng zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr, yǐ sì pèi dì. yǐ zhe zūn èr shí lǐ qí, yǐ sì nèi guān. yǐ xī zūn èr shí àng qí, yǐ sì zhōng guān. yǐ xiàng zūn èr shí tí qí, yǐ sì wài guān. yǐ hú zūn èr shí xī jiǔ, yǐ sì zhòng xīng rì yuè. yǐ shàng jiē yǒu diàn. yíng qì, wǔ fāng dì wǔ rén dì yǐ liù zūn, wéi shān léi jiē jiǎn shàng dì zhī bàn. wǔ fāng dì dà xiǎng yú míng táng, tài zūn zhe zūn niu xī zūn shān léi gè èr. wǔ fāng dì cóng sì yú yuán qiū, yǐ tài zūn shí fàn qí, jiē èr. wǔ rén dì cóng xiǎng yú míng táng, yǐ zhe zūn shí lǐ qí, jiē èr. rì yuè, yǐ tài zūn shí lǐ qí, zhe zūn shí àng qí, jiē èr, yǐ shān léi shí jiǔ yī. cóng sì yú yuán qiū, yǐ tài zūn èr shí fàn qí. shén zhōu dì qí cóng sì yú fāng qiū, yǐ tài zūn èr shí fàn qí. wǔ guān wǔ xīng sān chén hòu jì, yǐ xiàng zūn shí tí qí qī sù, yǐ hú zūn shí shěn qí, jiē èr. là jì, shén nóng yī qí shì, yǐ zhe zūn jiē èr shí àng qí. tián jùn lóng lín zhū niǎo zōu yú xuán wǔ, yǐ hú zūn shí shěn qí. lín yǔ luǒ máo jiè qiū líng fén yǎn yuán xí jǐng quán shuǐ yōng fāng yóu biǎo zhuó hǔ māo kūn chóng yǐ sàn zūn shí qīng jiǔ, jiē èr. yuè zhèn hǎi dú, yǐ shān zūn shí tí qí. shān chuān lín zé, yǐ shèn zūn shí shěn qí, jiē èr. yī qí shì yǐ shàng jiē yǒu diàn. tài shè, yǐ tài léi shí tí qí, zhe zūn shí àng qí, jiē èr shān léi yī. tài jì, hòu jì shì yì rú zhī. qí yú zhōng sì, jiē yǐ xī zūn shí tí qí, xiàng zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr, xiǎo sì, jiē yǐ xiàng zūn èr shí tí qí. zōng miào xiá xiǎng, shì yǐ jiǎ yí shí míng shuǐ, huáng yí shí chàng, jiē yī xī zūn shí fàn qí, xiàng zūn shí lǐ qí, zhe zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr, shè táng shàng. hú zūn shí tí qí, dà zūn shí shěn qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr, shè táng xià. dì xiǎng, jī yí niǎo yí yī. shí xiǎng, chūn xià shì yǐ jī yí niǎo yí yī, qiū dōng yǐ jiǎ yí huáng yí yī, jiē yǒu diàn. qī sì jí gōng chén pèi xiǎng, yǐ hú zūn èr shí tí qí. bié miào zhī xiǎng, chūn xià yǐ jī yí shí míng shuǐ, niǎo yí shí chàng, jiē yī shēng zūn shí lǐ qí, xiàng zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr. qiū dōng yǐ jiǎ yí huáng yí, jiē yī zhe zūn hú zūn shān léi jiē èr. tài zǐ zhī miào, yǐ xī zūn shí lǐ qí, xiàng zūn shí àng qí, shān léi shí jiǔ, jiē èr. fán sì, wǔ qí zhī shàng zūn, bì jiē shí míng shuǐ shān léi zhī shàng zūn, bì jiē shí míng jiǔ xiǎo sì zhī shàng zūn, yì shí míng shuǐ. cǐ zūn jué zhī shù yě.
以大尊實泛齊,著尊實醴齊,犧尊實盎齊,山罍實酒,皆二;以象尊實醍齊, 壺尊實沈齊,皆二;山罍實酒四:以祀昊天上帝、皇地祇、神州地祇。以著尊實泛 齊,牲尊實醴齊,象尊實盎齊,山罍實酒,皆二,以祀配帝。以著尊二實醴齊,以 祀內官。以犧尊二實盎齊,以祀中官。以象尊二實醍齊,以祀外官。以壺尊二實昔 酒,以祀眾星、日、月。以上皆有坫。迎氣,五方帝、五人帝以六尊,惟山罍皆減 上帝之半。五方帝大享於明堂,太尊、著尊、牜羲尊、山罍各二。五方帝從祀於圓 丘,以太尊實泛齊,皆二。五人帝從享於明堂,以著尊實醴齊,皆二。日、月,以 太尊實醴齊,著尊實盎齊,皆二,以山罍實酒一。從祀於圓丘,以太尊二實泛齊。 神州地祇從祀於方丘,以太尊二實泛齊。五官、五星、三辰、后稷,以象尊實醍齊; 七宿,以壺尊實沈齊,皆二。蜡祭,神農、伊耆氏,以著尊皆二實盎齊。田畯、龍、 麟、硃鳥、騶虞、玄武,以壺尊實沈齊。鱗、羽、裸、毛、介、丘陵、墳衍、原隰、 井泉、水墉、坊、郵表叕、虎、貓、昆蟲、以散尊實清酒,皆二。岳鎮、海瀆, 以山尊實醍齊。山、川、林、澤,以蜃尊實沈齊,皆二。伊耆氏以上皆有坫。太社, 以太罍實醍齊,著尊實盎齊,皆二;山罍一。太稷,后稷氏亦如之。其餘中祀,皆 以犧尊實醍齊,象尊實盎齊,山罍實酒,皆二,小祀,皆以象尊二實醍齊。宗廟祫 享,室以斝彝實明水,黃彝實鬯,皆一;犧尊實泛齊,象尊實醴齊,著尊實盎齊, 山罍實酒,皆二,設堂上。壺尊實醍齊,大尊實沈齊,山罍實酒,皆二,設堂下。 禘享,雞彝、鳥彝一。時享,春、夏室以雞彝、鳥彝一,秋、冬以斝彝、黃彝一, 皆有坫。七祀及功臣配享,以壺尊二實醍齊。別廟之享,春、夏以雞彝實明水,鳥 彝實鬯,皆一;牲尊實醴齊,象尊實盎齊,山罍實酒,皆二。秋、冬以斝彝、黃彝, 皆一;著尊、壺尊、山罍皆二。太子之廟,以犧尊實醴齊,象尊實盎齊,山罍實酒, 皆二。凡祀,五齊之上尊,必皆實明水;山罍之上尊,必皆實明酒;小祀之上尊, 亦實明水。此尊爵之數也。
dōng zhì, sì hào tiān shàng dì yǐ cāng bì. shàng xīn, míng táng yǐ sì guī yǒu dǐ, yǔ pèi dì zhī bì jiē yǐ cāng, nèi guān yǐ xià bì rú fāng sè. huáng dì qí yǐ huáng cóng, yǔ pèi dì zhī bì jiē yǐ huáng. qīng dì yǐ qīng guī, yì dì yǐ chì zhāng, huáng dì yǐ huáng cóng, bái dì yǐ bái hǔ, hēi dì yǐ hēi huáng bì rú qí yù. rì yǐ guī bì, bì yǐ qīng yuè yǐ guī bì, bì yǐ bái. shén zhōu shè jì yǐ liǎng guī yǒu dǐ, bì yǐ hēi yuè zhèn hǎi dú yǐ liǎng guī yǒu dǐ, bì rú qí fāng sè. shén nóng zhī bì yǐ chì, yī qí yǐ hēi, wǔ xīng yǐ fāng sè, xiān nóng zhī bì yǐ qīng, xiān cán zhī bì yǐ hēi, pèi zuò jiē rú zhī. tā sì bì jiē yǐ bái, qí zhǎng zhàng bā chǐ. cǐ yù bì zhī zhì yě.
冬至,祀昊天上帝以蒼璧。上辛,明堂以四圭有邸,與配帝之幣皆以蒼,內官 以下幣如方色。皇地祇以黃琮,與配帝之幣皆以黃。青帝以青圭,亦帝以赤璋,黃 帝以黃琮,白帝以白琥,黑帝以黑璜;幣如其玉。日以圭、璧,幣以青;月以圭、 璧,幣以白。神州、社、稷以兩圭有邸,幣以黑;岳鎮、海瀆以兩圭有邸,幣如其 方色。神農之幣以赤,伊耆以黑,五星以方色,先農之幣以青,先蠶之幣以黑,配 坐皆如之。它祀幣皆以白,其長丈八尺。此玉、幣之制也。
dōng zhì sì yuán qiū, hào tiān shàng dì pèi dì, biān shí èr dòu shí èr guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. wǔ fāng shàng dì dà míng yè míng, biān bā dòu bā guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. wǔ xīng shí èr chén hé hàn jí nèi guān zhōng guān, biān èr dòu èr guǐ yī fǔ yī zǔ yī. wài guān zhòng xīng, biān dòu guǐ fǔ zǔ gè yī. zhēng yuè shàng xīn, qí gǔ yuán qiū, hào tiān pèi dì wǔ fāng dì, rú dōng zhì. mèng xià yú sì yuán qiū, hào tiān pèi dì wǔ fāng dì, rú dōng zhì. wǔ rén dì, biān sì dòu sì guǐ yī fǔ yī zǔ yī. wǔ guān, biān èr dòu èr guǐ yī fǔ yī zǔ yī. jì qiū dà xiǎng míng táng, rú yú sì. lì chūn sì qīng dì jí tài hào shì, biān dòu jiē shí èr guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. suì xīng sān chén gōu máng qī sù, biān èr dòu èr guǐ yī fǔ yī zǔ yī. qí chì dì huáng dì bái dì hēi dì jiē rú zhī. shì xī jì bǎi shén, dà míng yè míng, biān shí dòu shí guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. shén nóng yī qí, biān dòu gè sì, guǐ fǔ zǔ gè yī. wǔ xīng shí èr chén hòu jì wǔ fāng tián jùn yuè zhèn hǎi dú èr shí bā xiù wǔ fāng shān lín chuān zé, biān dòu gè èr, guǐ fǔ zǔ gè yī. qiū líng tián yǎn yuán xí lóng lín zhū niǎo bái hǔ xuán wǔ lín yǔ máo jiè wū tú děng, biān dòu gè yī, guǐ fǔ zǔ gè yī. yòu jǐng quán, biān dòu gè yī, guǐ fǔ zǔ gè yī. chūn fēn cháo rì, qiū fēn xī yuè, biān shí dòu shí guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. sì shí jì fēng shī yǔ shī líng xīng sī zhōng sī mìng sī rén sī lù, biān bā dòu bā guǐ yī fǔ yī zǔ yī. xià zhì jì fāng qiū, huáng dì shì shì jí pèi dì, dòu jiē shí èr guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. shén zhōu, biān sì dòu sì guǐ yī fǔ yī yī zǔ yī. qí wǔ yuè sì zhèn sì hǎi sì dú jí wǔ fāng shān chuān lín zé, biān èr dòu èr, guǐ fǔ zǔ gè yī. mèng dōng jì shén zhōu jí pèi dì, biān dòu jiē shí èr guǐ yī yī yī zǔ yī. chūn qiū jì tài shè tài jì jí pèi zuò, biān dòu jiē shí guǐ èr fǔ èr xíng sān zǔ sān. sì shí jì mǎ zǔ mǎ shè xiān mù mǎ bù, biān dòu jiē bā guǐ yī fǔ yī zǔ yī. shí xiǎng tài miào, měi shì biān dòu jiē shí èr guǐ èr fǔ èr sān xíng sān zǔ sān. qī sì, biān èr dòu èr guǐ èr fǔ èr zǔ yī. xiá xiǎng gōng chén pèi xiǎng, rú qī sì. mèng chūn jì dì shè jí pèi zuò, biān dòu jiē shí guǐ èr guǐ èr sān xíng sān zǔ sān. jì chūn jì xiān cán, biān dòu jiē shí guǐ èr fǔ èr sān xíng sān zǔ sān. mèng dōng jì sī hán, biān dòu jiē bā guǐ yī fǔ yī zǔ yī. chūn qiū shì diàn yú kǒng xuān fù, xiān shèng xiān shī, biān shí dòu shí guǐ èr fǔ èr sān xíng sān zǔ sān ruò cóng sì, biān dòu jiē èr guǐ yī fǔ yī zǔ yī. chūn qiū shì diàn yú qí tài gōng liú hóu, biān dòu jiē shí guǐ èr fǔ èr sān xíng sān zǔ sān zhòng chūn jì wǔ lóng, biān dòu jiē bā guǐ yī fǔ yī zǔ yī. sì shí jì wǔ yuè sì zhèn sì hǎi sì dú, gè biān dòu shí guǐ èr fǔ èr zǔ sān. sān nián jì xiān dài dì wáng jí pèi zuò, biān dòu jiē shí guǐ èr fǔ èr zǔ sān. zhōu xiàn jì shè jì xiān shèng, shì diàn yú xiān shī, biān dòu jiē bā guǐ èr fǔ èr zǔ sān. biān yǐ shí yán gǎo yú zǎo lì zhēn líng qiàn zhī shí lù pú bái bǐng hēi bǐng qiǔ ěr fěn fēi. dòu yǐ fēi jū pén qǐ jīng jū lù qǐ qín jū tù qǐ qín jū yú qǐ pí xī jū tún bó. yán shí sǎn shí. zhōng sì zhī biān wú qiǔ ěr fěn qǐ, dòu wú yán shí sǎn shí. xiǎo sì zhī biān wú bái bǐng hēi bǐng dòu wú pí xī jū tún bó. fán yòng jiē sì zhě, biān yǐ shí yán zǎo shí lì huáng lù pú dòu yǐ qín jū tù qǐ jīng jū lù qǐ. yòng jiē èr zhě, biān yǐ lì huáng niú pú. dòu yǐ kuí jū lù qǐ. yòng jiē yī zhě, biān yǐ niú pú, dòu yǐ lù. yòng niú pú zhě, tōng yǐ yáng. fán fǔ guǐ jiē yī zhě, guǐ yǐ jì, fǔ yǐ shǔ. yòng jiē èr zhě, guǐ yǐ shǔ jì, fǔ yǐ dào liáng. shí yǐ dà gēng, xíng yǐ ròu gēng. cǐ biān dòu fǔ guǐ xíng zhī shí yě.
冬至祀圓丘,昊天上帝、配帝,籩十二、豆十二、簋一、簠一、一、俎一。 五方上帝、大明、夜明,籩八、豆八、簋一、簠一、一、俎一。五星、十二辰、 河漢及內官、中官,籩二、豆二、簋一、簠一、俎一。外官眾星,籩、豆、簋、簠、 俎各一。正月上辛,祈谷圓丘,昊天、配帝、五方帝,如冬至。孟夏雩祀圓丘,昊 天、配帝、五方帝,如冬至。五人帝,籩四、豆四、簋一、簠一、俎一。五官,籩 二、豆二、簋一、簠一、俎一。季秋大享明堂,如雩祀。立春祀青帝及太昊氏,籩 豆皆十二、簋一、簠一、一、俎一。歲星、三辰、句芒、七宿,籩二、豆二、簋 一、簠一、俎一。其赤帝、黃帝、白帝、黑帝皆如之。礻昔祭百神,大明、夜明, 籩十、豆十、簋一、簠一、一、俎一。神農、伊耆,籩、豆各四,簋、簠、、 俎各一。五星、十二辰、后稷、五方田畯、岳鎮、海瀆、二十八宿、五方山林川澤, 籩、豆各二,簋、簠、俎各一。丘陵、填衍、原隰、龍、麟、硃鳥、白虎、玄武、 鱗、羽、毛、介、於菟等,籩、豆各一,簋、簠、俎各一。又井泉,籩、豆各一, 簋、簠、俎各一。春分朝日,秋分夕月,籩十、豆十、簋一、簠一、一、俎一。 四時祭風師、雨師、靈星、司中、司命、司人、司祿,籩八、豆八、簋一、簠一、 俎一。夏至祭方丘,皇地礻氏及配帝,豆皆十二、簋一、簠一、一、俎一。神州, 籩四、豆四、簋一、簠一、一、俎一。其五嶽、四鎮、四海、四瀆及五方山川林 澤,籩二、豆二,簋、簠、俎各一。孟冬祭神州及配帝,籩豆皆十二、簋一、一、 一、俎一。春、秋祭太社、太稷及配坐,籩豆皆十、簋二、簠二、鈃三、俎三。 四時祭馬祖、馬社、先牧、馬步,籩豆皆八、簋一、簠一、俎一。時享太廟,每室 籩豆皆十二、簋二、簠二、三、鈃三、俎三。七祀,籩二、豆二、簋二、簠二、 俎一。祫享、功臣配享,如七祀。孟春祭帝社及配坐,籩豆皆十、簋二、簋二、 三、鈃三、俎三。季春祭先蠶,籩豆皆十、簋二、簠二、三、鈃三、俎三。孟冬 祭司寒,籩豆皆八、簋一、簠一、俎一。春、秋釋奠於孔宣父,先聖、先師,籩十、 豆十、簋二、簠二、三、鈃三、俎三;若從祀,籩豆皆二、簋一、簠一、俎一。 春、秋釋奠於齊太公、留侯,籩豆皆十、簋二、簠二、三、鈃三、俎三、仲春祭 五龍,籩豆皆八、簋一、簠一、俎一。四時祭五嶽、四鎮、四海、四瀆,各籩豆十、 簋二、簠二、俎三。三年祭先代帝王及配坐,籩豆皆十、簋二、簠二、俎三。州縣 祭社、稷、先聖,釋奠於先師,籩豆皆八、簋二、簠二、俎三。籩以石鹽、槁魚、 棗、栗、榛、菱芡之實、鹿脯、白餅、黑餅、糗餌、粉騑。豆以菲菹盆棨、菁菹 鹿棨、芹菹兔棨、芹菹魚棨、脾析菹豚胉。嵒食、糝食。中祀之籩無糗餌、粉棨, 豆無嵒食、糝食。小祀之籩無白餅、黑餅、豆無脾析菹豚胉。凡用皆四者,籩以石 鹽、棗實、栗黃、鹿脯;豆以芹菹兔棨、菁菹鹿棨。用皆二者,籩以栗黃、牛脯。 豆以葵菹鹿棨。用皆一者,籩以牛脯,豆以鹿。用牛脯者,通以羊。凡簠、簋皆一 者,簋以稷,簠以黍。用皆二者,簋以黍、稷,簠以稻、粱。實以大羹,鈃以肉 羹。此籩、豆、簠、簋、、鈃之實也。
hào tiān shàng dì, cāng dú wǔ fāng dì, fāng sè dú dà míng, qīng dú yè míng, bái dú shén zhōu dì qí hēi dú. pèi dì zhī dú: tiān yǐ cāng, dì yǐ huáng, shén zhōu yǐ hēi, jiē yī. zōng miào tài shè tài jì dì shè xiān cán gǔ dì wáng yuè zhèn hǎi dú, jiē tài láo shè jì zhī shēng yǐ hēi wǔ guān wǔ xīng sān chén qī sù, jiē shǎo láo. là jì: shén nóng shì yī qí shì, shǎo láo hòu jì jí wǔ fāng shí èr cì wǔ guān wǔ tián jùn wǔ yuè sì zhèn hǎi dú rì yuè, fāng yǐ dú èr xīng chén yǐ jiàng, fāng jiē shǎo láo wǔ jǐng quán jiē yáng yī. fēi shùn chéng zhī fāng zé què. fēng shī yǔ shī líng xīng sī zhōng sī mìng sī rén sī lù mǎ zǔ xiān mù mǎ shè mǎ bù, jiē yáng yī. sī hán, hēi shēng yī. fán shēng zài dí, dà sì jiǔ xún, zhōng sì sān xún, xiǎo sì yī xún, yǎng ér bù bo. wú fāng sè zé yòng chún, bì yǒu fù yān. shěng shēng ér dú míng, zé miǎn zhī ér yòng fù. jìn qí chuí fū, sǐ zé yì zhī, chuàng bìng zhě qǐng dài dú, gào qí zhī shēng bù yǎng. fán sì, jiē yǐ qí rì wèi míng shí wǔ kè, tài guān lìng shuài zǎi rén yǐ luán dāo gē shēng, zhù shǐ yǐ dòu liǎn máo xuè zhì zhuàn suǒ, jì zé fèng zhī yǐ rù, suì hēng zhī. ròu zài yǐ zǔ, jiē shēng yòu pàng tǐ shí yī: qián jié sān, jiān bì nào hòu jié èr, zhūn gē zhèng jǐ yī, tǐng cǐ yī, héng jí yī, zhèng xié yī, duǎn xié yī, dài xié yī, jiē bìng gǔ. bié jì yòng tài láo zhě, jiǔ èr dòu, pú yī duàn, qǐ sì hé yòng shǎo láo zhě, jiǔ jiǎn bàn. cǐ shēng láo zhī bié yě.
昊天上帝,蒼犢;五方帝,方色犢;大明,青犢;夜明,白犢;神州地祇黑犢。 配帝之犢:天以蒼,地以黃,神州以黑,皆一。宗廟、太社、太稷、帝社、先蠶、 古帝王、岳鎮、海瀆,皆太牢;社、稷之牲以黑;五官、五星、三辰、七宿,皆少 牢。蜡祭:神農氏、伊耆氏,少牢;后稷及五方、十二次、五官、五田畯、五嶽、 四鎮、海瀆、日、月,方以犢二;星辰以降,方皆少牢五;井泉皆羊一。非順成之 方則闕。風師、雨師、靈星、司中、司命、司人、司祿、馬祖、先牧、馬社、馬步, 皆羊一。司寒,黑牲一。凡牲在滌,大祀九旬,中祀三旬,小祀一旬,養而不卜。 無方色則用純,必有副焉。省牲而犢鳴,則免之而用副。禁其棰柎,死則瘞之,創 病者請代犢,告祈之牲不養。凡祀,皆以其日未明十五刻,太官令帥宰人以鸞刀割 牲,祝史以豆斂毛血置饌所,祭則奉之以入,遂亨之。肉載以俎,皆升右胖體十一: 前節三,肩、臂、臑;後節二,肫、胳;正脊一,脡泚一,橫脊一,正脅一,短脅 一,代脅一,皆併骨。別祭用太牢者,酒二斗,脯一段,棨四合;用少牢者,酒減 半。此牲牢之別也。
zhù bǎn, qí zhǎng yī chǐ yī fēn, guǎng bā cùn, hòu èr fēn, qí mù zǐ qiū. fán dà sì zhōng sì, shǔ bǎn bì bài. huáng dì qīn cí, zhì dà cì, jiāo shè lìng yǐ zhù bǎn jìn shǔ, shòu yǐ chū, diàn yú diàn. zōng miào zé tài miào lìng jìn zhī. ruò yǒu sī shè shì, zé jìn ér yù shǔ, huáng dì běi xiàng zài bài, shì chén fèng bǎn, jiāo shè lìng shòu yǐ chū. huáng hòu qīn cí, zé jiāo shè lìng yù sòng nèi shì, xiǎng qián yī rì jìn shǔ, hòu běi xiàng zài bài, jìn shì fèng yǐ chū, shòu nèi shì sòng xiǎng suǒ. xiǎng rì zhī píng míng, nǚ zhù diàn yú diàn. cǐ cè zhù zhī zhì yě.
祝版,其長一尺一分,廣八寸,厚二分,其木梓、楸。凡大祀、中祀,署版必 拜。皇帝親祠,至大次,郊社令以祝版進署,受以出,奠於坫。宗廟則太廟令進之。 若有司攝事,則進而御署,皇帝北向再拜,侍臣奉版,郊社令受以出。皇后親祠, 則郊社令預送內侍,享前一日進署,後北向再拜,近侍奉以出,授內侍送享所。享 日之平明,女祝奠於坫。此冊祝之制也。