zhāng jiāng wǔ lǐ sòng
張姜武李宋
zhāng yì, zì jì quán, yī zì gōng dù, guó zi jì jiǔ hòu yìn wǔ shì sūn yě. fù qí qiū, shuò fāng jié dù shǐ dōng dōu liú shǒu. yì yǐ yìn shòu zuǒ wèi bīng cáo cān jūn, guō zi yí biǎo wèi yuán shuài fǔ pàn guān, qiān lèi diàn zhōng shì yù shǐ. qián yuán chū, huá yuán lìng lú cōng yǐ gōng shì qiào zé yì rén qí lìng shēn. lìng shēn, huàn rén yě, xián zhī, gòu cōng zuì. yì àn yàn dāng miǎn guān, yǒu sī chéng fēng yǐ sǐ lùn. yì bù zhí zhī, nǎi bái qí mǔ yuē: jīn lǐ cōng, cōng miǎn sǐ ér yì zuò biǎn. hēi zé fù guān, biǎn zé wèi tài fū rén yōu, gǎn wèn suǒ ān? mǔ yuē: ér wú lèi yú dào, wú suǒ ān yě. suì zhí zhèng qí zuì, cōng dé liú, yì biǎn fǔ zhōu sī hù cān jūn. xǐ jìn líng lìng. jiāng xī guān chá shǐ zhāng hào biǎo wèi pàn guān, qiān tún tián yòu sī èr yuán wài láng. jū mǔ sàng, yǐ xiào wén. bù wàng jiāo yóu, tè yǔ yáng wǎn cuī yòu fǔ shàn.
張鎰,字季權,一字公度,國子祭酒後胤五世孫也。父齊丘,朔方節度使、東 都留守。鎰以廕授左衛兵曹參軍,郭子儀表為元帥府判官,遷累殿中侍御史。乾元 初,華原令盧樅以公事譙責邑人齊令詵。令詵,宦人也,銜之,構樅罪。鎰按驗當 免官,有司承風以死論。鎰不直之,乃白其母曰:「今理樅,樅免死而鎰坐貶。嘿 則負官,貶則為太夫人憂,敢問所安?」母曰:「兒無累於道,吾所安也。」遂執 正其罪,樅得流,鎰貶撫州司戶參軍。徙晉陵令。江西觀察使張鎬表為判官,遷屯 田、右司二員外郎。居母喪,以孝聞。不妄交遊,特與楊綰、崔祐甫善。
dà lì chū, chū wèi háo zhōu cì shǐ, zhèng tiáo qīng jiǎn, yán jīng shù shì jiǎng jiào shēng tú. bǐ qù, zhōu shēng míng jīng zhě sì shí rén. lǐ líng yào fǎn yú biàn, yì tuán yuè xiāng bīng yán shǒu yù, yǒu zhào bāo měi, zhuó shì yù shǐ, jiān yuán huái zhèn shǒu shǐ. yǐ zuì qiān shòu zhōu cì shǐ. lì jiāng xī hé zhōng guān chá shǐ. bù yuè xún, gǎi biàn huá jié dù shǐ, yǐ bìng gù cí, zhào liú sī dì.
大曆初,出為濠州刺史,政條清簡,延經術士講教生徒。比去,州升明經者四 十人。李靈耀反於汴,鎰團閱鄉兵嚴守御,有詔褒美,擢侍御史,兼緣淮鎮守使。 以最遷壽州刺史。歷江西、河中觀察使。不閱旬,改汴滑節度使,以病固辭,詔留 私第。
jiàn zhōng èr nián, bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. míng nián, yǐ liǎng hé yòng bīng, zhào shěng báo yù shàn jí huáng tài zǐ shí wù, yì yīn zòu jiǎn táng cān qián jí bǎi guān bǐng fèng sān fēn yī, yǐ zhù yòng dù. shí chù zhì shǐ péi bó yán jiàn lù zhōu chù shì tián zuǒ shí, zhào chú yòu shí yí jí xián yuàn zhí xué shì. yì yǐ wèi lǐ qīng, kǒng shì bù quàn, fù zhào zhōu xiàn lì yǐ juàn bǎi pǐ sù bǎi shí jiù jiā zhì pìn, zuǒ shí zú bù zhì.
建中二年,拜中書侍郎、同中書門下平章事。明年,以兩河用兵,詔省薄御膳 及皇太子食物,鎰因奏減堂餐錢及百官稟奉三分一,以助用度。時黜陟使裴伯言薦 潞州處士田佐時,詔除右拾遺、集賢院直學士。鎰以為禮輕,恐士不勸,復詔州縣 吏以絹百匹、粟百石就家致聘,佐時卒不至。
guō zi yí xù tài pú qīng zhào zòng wèi nú gào, xià yù shǐ hé zhì, ér nú liú nèi shì shěng. yì zòu yán: zhēn guān shí yǒu nú gào qí zhǔ móu fǎn zhě, tài zōng yuē: móu fǎn lǐ bù dú chéng, shàng dāng yǒu tā rén lùn zhī, qǐ jí nú gào yé? nǎi zhe lìng: nú gào zhǔ zhě zhǎn. yóu shì jiàn bù dé gàn guì, xià bù dé líng shàng, jiào běn jì xiū, bèi luàn bù méng. qǐng zhě, zhǎng ān lìng lǐ jì yǐ nú dé zuì, wàn nián lìng huò yàn yīn bì zuò qiǎn. yú tái xià lèi, zhǔ fǎn wèi zhī, bèi màn chéng fēng, jiàn bù kě zhǎng. jiàn zhōng yuán nián wǔ yuè xīn mǎo zhào shū: nú bì gào zhǔ, fēi móu pàn zhě, tóng zì shǒu fǎ, bìng zhǔn lǜ lùn. yóu shì yù sù shuāi xī. jīn zòng shì fēi pàn nì, ér nú liú jìn zhōng, dú xià zòng yù, qíng suǒ bù yàn. qiě jiāng shuài gōng shú dà yú zi yí, zhǒng tǔ jǐn gān, liǎng xù qián yǐ dé zuì, zòng fù jì zhī, bù shù yuè chì qí sān xù. jiǎ lìng zòng shí fàn fǎ, shì bù yuán nú, shàng yí lù xūn niàn wáng, yǐ cóng dàng yòu, kuàng wèi nú suǒ sù yé? bì xià fāng guì wǔ chén yǐ tǎo zéi, bǐ suī jiàn chǒng yī shí, bù néng wàng huái yú yì rì yě. dì nà zhī, biǎn zòng xún zhōu sī mǎ, zhàng nú sǐ. yì zhào zi yí jiā tóng shù bǎi, bào shì nú shī.
郭子儀婿太僕卿趙縱為奴告,下御史劾治,而奴留內侍省。鎰奏言:「貞觀時 有奴告其主謀反者,太宗曰:『謀反理不獨成,尚當有他人論之,豈藉奴告耶?』 乃著令:奴告主者斬。由是賤不得干貴,下不得凌上,教本既修,悖亂不萌。頃者, 長安令李濟以奴得罪,萬年令霍晏因婢坐譴。輿台下類,主反畏之,悖慢成風,漸 不可長。建中元年五月辛卯詔書:奴婢告主,非謀叛者,同自首法,並准律論。由 是獄訴衰息。今縱事非叛逆,而奴留禁中,獨下縱獄,情所不厭。且將帥功孰大於 子儀,冢土僅乾,兩婿前已得罪,縱復繼之,不數月斥其三婿。假令縱實犯法,事 不緣奴,尚宜錄勛念亡,以從盪宥,況為奴所訴耶?陛下方貴武臣以討賊,彼雖見 寵一時,不能忘懷於異日也。」帝納之,貶縱循州司馬,杖奴死。鎰召子儀家僮數 百,暴示奴屍。
lú qǐ jì yì gāng zhí, yù qù zhī. shí zhū cǐ yǐ lú lóng zú shù fèng xiáng, dì zé rén yǐ dài, qǐ jí miù yuē: fèng xiáng jiāng xiào, bān zhì sù gāo, fēi zǎi xiàng xìn chén, bù kě zhèn fǔ, chén yí xíng. dì bù xǔ, qǐ fù yuē: bì xià bì yǐ chén róng mào zuì lòu, bù wèi sān jūn suǒ xìn, kǒng hòu shēng biàn, chén bù gǎn zì móu, wéi bì xià zé zhī. dì nǎi gù yì yuē: wén wǔ jiān zī, wàng zhòng nèi wài, wú yì qīng zhě, qí wèi zhèn fǔ lú lóng shì. nǎi yǐ zhōng shū shì láng wèi fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ. yì zhī wèi qǐ yīn zhōng, rán cí qióng, yīn zài bài shòu zhào. qǐng zhī, yǔ tǔ bō xiāng shàng jié zàn méng qīng shuǐ, yuē niú mǎ wèi shēng. yì chǐ yǔ méng, jiāng mò shā qí lǐ, nǎi dài yǔ tǔ bō, yǐ yáng shǐ quǎn dài zhī.
盧杞忌鎰剛直,欲去之。時硃泚以盧龍卒戍鳳翔,帝擇人以代,杞即謬曰: 「鳳翔將校,班秩素高,非宰相信臣,不可鎮撫,臣宜行。」帝不許,杞復曰: 「陛下必以臣容貌蕞陋,不為三軍所信,恐後生變,臣不敢自謀,惟陛下擇之。」 帝乃顧鎰曰:「文武兼資,望重內外,無易卿者,其為朕撫盧龍士。」乃以中書侍 郎為鳳翔、隴右節度使。鎰知為杞陰中,然辭窮,因再拜受詔。頃之,與吐蕃相尚 結贊盟清水,約牛馬為牲。鎰恥與盟,將末殺其禮,乃紿語吐蕃,以羊豕犬代之。
dì xìng fèng tiān, yì qìng jiā zī jiāng zì xiàn xíng zài. ér yíng jiāng lǐ chǔ lín zhě, cháng shì zhū cǐ, dé qí xīn. jūn sī mǎ qí yìng děng móu yuē: chǔ lín bì wèi luàn. nǎi qiǎn tún lǒng zhōu. chǔ lín zhī zhī, jī gù wèi xíng. yì yǐ dì zài wài, xīn yōu huò, wèi yǐ jí qù, bù wèi bèi. chǔ lín yè lǜ qí dǎng wáng fén lǐ zhuō niú sēng jiā děng zuò luàn, qí yìng zì dòu chū, qí kàng tuō yōng, jiē miǎn. yì zhuì chéng zǒu, bù jí yuǎn, yǔ èr zi wèi hòu qí suǒ zhí, chǔ lín shā zhī, shǔ guān wáng zhǎo zhāng yuán dù liǔ yù lǐ xù jiē sǐ. zhào zèng yì tài zǐ tài fù.
帝幸奉天,鎰罄家貲將自獻行在。而營將李楚琳者,嘗事硃泚,得其心。軍司 馬齊映等謀曰:「楚琳必為亂。」乃遣屯隴州。楚琳知之,稽故未行。鎰以帝在外, 心憂惑,謂已亟去,不為備。楚琳夜率其黨王汾、李卓、牛僧伽等作亂,齊映自竇 出,齊抗托傭,皆免。鎰縋城走,不及遠,與二子為候騎所執,楚琳殺之,屬官王 沼、張元度、柳遇、李漵皆死。詔贈鎰太子太傅。
jiāng gōng fǔ, ài zhōu rì nán rén. dì jìn shì, bǔ xiào shū láng, yǐ zhì cè yì děng shòu yòu shí yí, wèi hàn lín xué shì. suì mǎn dāng qiān, shàng shū yǐ mǔ lǎo lài lù ér yǎng, qiú jiān jīng zhào hù cáo cān jūn shì. gōng fǔ yǒu gāo cái, měi jìn jiàn, fū zòu xiáng liàng, dé zōng qì zhī.
姜公輔,愛州日南人。第進士,補校書郎,以制策異等授右拾遺,為翰林學士。 歲滿當遷,上書以母老賴祿而養,求兼京兆戶曹參軍事。公輔有高材,每進見,敷 奏詳亮,德宗器之。
zhū tāo zhù tián yuè yě, yǐ mì guǒ shū jiān dào yāo cǐ, tài yuán mǎ suì huò zhī, cǐ bù zhī yě, zhào hái jīng shī. gōng fǔ jiàn yuē: bì xià ruò bù néng tǎn huái dài cǐ, bù rú zhū zhī, yǎng hǔ wú zì yí hài. bù cóng. é ér jīng shī luàn, dì zì yuàn mén chū, gōng fǔ kòu mǎ jiàn yuē: cǐ cháng shuài jīng yuán, dé shì xīn, xiàng yǐ tāo pàn duó zhī bīng, jū cháng fú yù bù zì liáo, qǐng chí qí bǔ qǔ yǐ cóng, wú wèi qún xiōng dé zhī. dì cāng zú bù jí tīng. jì xíng, yù zhù fèng xiáng yǐ zhāng yì. gōng fǔ yuē: yì suī xìn chén, rán wén lì yě, suǒ lǐng jiē zhū cǐ bù qǔ, yú yáng tū qí, cǐ ruò lì, jīng jūn qiě yǒu biàn, fēi wàn quán cè yě. dì yì jì sāng dào mào yán, suì zhī fèng tiān. bù shù rì, fèng xiáng guǒ luàn, shā yì. dì zài fèng tiān, yǒu yán cǐ fǎn zhě, qǐng wèi shǒu bèi. lú qǐ yuē: cǐ zhōng zhèng dǔ shí, nài hé yán qí pàn, shāng dà chén xīn! qǐng bǎi kǒu bǎo zhī. dì zhī qún chén duō quàn qǐ fèng yíng chéng yú zhě, nǎi zhào zhū dào bīng jù chéng yī shè zhǐ. gōng fǔ yuē: wáng zhě bù yán yǔ wèi, wú yǐ zhòng wēi líng. jīn jìn lǚ dān guǎ ér shì mǎ chù wài, wèi bì xià wēi zhī. dì yuē: shàn. xī nèi zhū jūn. cǐ bīng guǒ zhì, rú suǒ yán, nǎi zhuó gōng fǔ jiàn yì dài fū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì.
硃滔助田悅也,以蜜裹書間道邀泚,太原馬燧獲之,泚不知也,召還京師。公 輔諫曰:「陛下若不能坦懷待泚,不如誅之,養虎無自詒害。」不從。俄而涇師亂, 帝自苑門出,公輔叩馬諫曰:「泚嘗帥涇原,得士心,向以滔叛奪之兵,居常怫鬱 不自聊,請馳騎捕取以從,無為群凶得之。」帝倉卒不及聽。既行,欲駐鳳翔倚張 鎰。公輔曰:「鎰雖信臣,然文吏也,所領皆硃泚部曲,漁陽突騎,泚若立,涇軍 且有變,非萬全策也。」帝亦記桑道茂言,遂之奉天。不數日,鳳翔果亂,殺鎰。 帝在奉天,有言泚反者,請為守備。盧杞曰:「泚忠正篤實,奈何言其叛,傷大臣 心!請百口保之。」帝知群臣多勸杞奉迎乘輿者,乃詔諸道兵距城一舍止。公輔曰: 「王者不嚴羽衛,無以重威靈。今禁旅單寡而士馬處外,為陛下危之。」帝曰: 「善。」悉內諸軍。泚兵果至,如所言,乃擢公輔諫議大夫、同中書門下平章事。
dì xǐ liáng, táng ān gōng zhǔ dào hōng. zhǔ xìng rén xiào, xǔ xià jià wéi yòu, yǐ bō qiān wèi kè yě. dì dào zhī shén, zhào hòu qí zàng. gōng fǔ jiàn yuē: jí píng zéi, zhǔ bì guī zàng, jīn háng dào yí cóng jiǎn, yǐ jì jūn xìng. dì nù, wèi hàn lín xué shì lù zhì yuē: táng ān zhī zàng, bù yù shì yíng lǒng, lìng lèi pì wèi fú tú, fèi shén guǎ yuē, bù róng zǎi xiāng guān yù, gǒu yù zhǐ zhèn guò ěr! zhì yuē: gōng fǔ guān jiàn yì, zhí zǎi xiàng, xiàn tì gù qí fēn. běn lì fǔ chén, zhāo xī nà huì, wēi ér bì zhī, nǎi qí suǒ yě. dì yuē: bù rán, zhèn yǐ gōng fǔ cái bù zú yǐ xiāng, ér yòu zì qiú jiě, zhèn jì xǔ zhī, nèi zhī qiě bà, gù mài zhí shòu míng ěr. suì xià qiān tài zǐ zuǒ shù zǐ, yǐ mǔ sàng jiě. fù wèi yòu shù zǐ.
帝徙梁,唐安公主道薨。主性仁孝,許下嫁韋宥,以播遷未克也。帝悼之甚, 詔厚其葬。公輔諫曰:「即平賊,主必歸葬,今行道宜從儉,以濟軍興。」帝怒, 謂翰林學士陸贄曰:「唐安之葬,不欲事塋壠,令累甓為浮圖,費甚寡約,不容宰 相關預,苟欲指朕過爾!」贄曰:「公輔官諫議,職宰相,獻替固其分。本立輔臣, 朝夕納誨,微而弼之,乃其所也。」帝曰:「不然,朕以公輔才不足以相,而又自 求解,朕既許之,內知且罷,故賣直售名爾。」遂下遷太子左庶子,以母喪解。復 為右庶子。
jiǔ bù qiān, lù zhì wèi xiāng, gōng fǔ shù qiú guān, zhì mì wèi yuē: dòu chéng xiàng cháng yán, wèi gōng nǐ guān lǚ yǐ, shàng zhé bù yuè. gōng fǔ jù, qǐng wèi dào shì, wèi bào. tā rì yòu yán zhī, dì wèn gù, gōng fǔ yǐn zhì yán, yǐ cān yǔ duì. dì nù, chù gōng fǔ quán zhōu bié jià, qiǎn shǐ jī zhào ràng cān. shùn zōng lì, bài jí zhōu cì shǐ, wèi jiù guān zú. xiàn zōng shí, zèng lǐ bù shàng shū.
久不遷,陸贄為相,公輔數求官,贄密謂曰:「竇丞相嘗言,為公擬官屢矣, 上輒不悅。」公輔懼,請為道士,未報。它日又言之,帝問故,公輔隱贄言,以參 語對。帝怒,黜公輔泉州別駕,遣使齎詔讓參。順宗立,拜吉州刺史,未就官卒。 憲宗時,贈禮部尚書。
wǔ yuán héng, zì bó cāng. zēng zǔ zài dé, zé tiān huáng hòu zhī zú dì. zǔ píng yī, yǒu míng. yuán héng jǔ jìn shì, lèi wèi huá yuán lìng. jī fǔ zhèn jūn dū jiāng, jiē jiāo héng ráo zhèng, yuán héng yí jí qù. dé zōng qīn qí cái, zhào bài bǐ bù yuán wài láng, suì nèi sān qiān zhì yòu sī láng zhōng, yǐ xiáng zhěng rèn zhí. zhuó wèi yù shǐ zhōng chéng. cháng duì yán yīng, dì mù sòng zhī, yuē: shì zhēn zǎi xiàng qì!
武元衡,字伯蒼。曾祖載德,則天皇后之族弟。祖平一,有名。元衡舉進士, 累為華原令。畿輔鎮軍督將,皆驕橫橈政,元衡移疾去。德宗欽其才,召拜比部員 外郎,歲內三遷至右司郎中,以詳整任職。擢為御史中丞。嘗對延英,帝目送之, 曰:「是真宰相器!」
shùn zōng lì, wáng shū wén shǐ rén yòu yǐ wèi dǎng, jù bù nà. é wèi shān líng yí zhàng shǐ, jiān chá yù shǐ liú yǔ xī qiú wèi pàn guān, yuán héng bù yǔ, shū wén zī bù yuè. shù rì, gǎi tài zǐ yòu shù zǐ. huì cè huáng tài zǐ, yuán héng zàn xiāng, tài zǐ shí zhī. jí jí wèi, shì wèi xiàn zōng, fù bài zhōng chéng, jìn hù bù shì láng. yuán hé èr nián, bài mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jiān pàn hù bù shì. dì sù zhī yuán héng jiān zhèng yǒu shǒu, gù juàn lǐ xìn rèn yì tā xiāng. zhè xī lǐ qí qiú rù jìn, jì yòu chēng jí, yù shē qí qī. dì wèn zǎi xiàng zhèng yīn, yīn qǐng tīng zhī, yuán héng yuē: bù kě, qí zì qǐng rù cháo, zhào jì xǔ zhī, ér fù bù zhì, shì kě fǒu zài qí. bì xià xīn jí wèi, tiān xià shǔ ěr mù, ruò jiān chén dé suì qí sī, zé wēi lìng qù yǐ. dì rán zhī, jù zhuī qí. ér qí jì qióng, guǒ fǎn.
順宗立,王叔文使人誘以為黨,拒不納。俄為山陵儀仗使,監察御史劉禹錫求 為判官,元衡不與,叔文滋不悅。數日,改太子右庶子。會冊皇太子,元衡贊相, 太子識之。及即位,是為憲宗,復拜中丞,進戶部侍郎。元和二年,拜門下侍郎、 同中書門下平章事,兼判戶部事。帝素知元衡堅正有守,故眷禮信任異它相。浙西 李錡求入覲,既又稱疾,欲賒其期。帝問宰相鄭絪,絪請聽之,元衡曰:「不可, 錡自請入朝,詔既許之,而復不至,是可否在錡。陛下新即位,天下屬耳目,若奸 臣得遂其私,則威令去矣。」帝然之,遽追錡。而錡計窮,果反。
shì shí, shǔ xīn dìng, gāo chóng wén wèi jié dù, bù zhī lì zhì, dì nán qí dài. zhào yuán héng jiǎn xiào lì bù shàng shū, jiān mén xià shì láng tóng píng zhāng shì, wèi jiàn nán xī chuān jié dù shǐ, yáo xiāo xiàn bó fēng lín huái jùn gōng, dì yù ān fú mén wèi qiǎn zhī. chóng wén qù chéng dū, jǐn yǐ jīn bó yì mù jì lè gōng qiǎo xíng, shǔ jǐ wèi kōng. yuán héng zhì, suī jìng yuē shù, jiǎn jǐ kuān mín, bǐ sān nián, shàng xià wán shí, mán yí huái guī. yǎ xìng zhuāng zhòng, suī dàn yú jiē wù, ér kāi fǔ jí yī shí xuǎn.
是時,蜀新定,高崇文為節度,不知吏治,帝難其代。詔元衡檢校吏部尚書, 兼門下侍郎、同平章事,為劍南西川節度使,繇蕭縣伯封臨淮郡公,帝御安福門慰 遣之。崇文去成都,盡以金帛、帟幕、伎樂、工巧行,蜀幾為空。元衡至,綏靖約 束,儉己寬民,比三年,上下完實,蠻夷懷歸。雅性莊重,雖淡於接物,而開府極 一時選。
bā nián, zhào hái bǐng zhèng. lǐ jí fǔ lǐ jiàng shù zhēng shì dì qián, bù yè, yuán héng dú chí zhèng wú suǒ wéi fù, dì chēng qí zhǎng zhě. jí fǔ zú, huái cài yòng bīng, dì xī yǐ jī zhèng wěi zhī. wáng chéng zōng shàng shū qǐng shè wú yuán jì, shǐ rén bái shì zhōng shū, bèi màn bù gōng, yuán héng chì qù. chéng zōng yuàn, shù shàng zhāng wū dǐ. wèi jǐ rù cháo, chū jìng ān lǐ dì, yè lòu wèi jǐn, zéi chéng àn hū yuē: miè zhú! shè yuán héng zhōng jiān, fù jī qí zuǒ gǔ, tú yù gé dòu bù shèng, jiē hài zǒu, suì hài yuán héng, pī lú gǔ chí qù. luó sī chuán zào dào shā zǎi xiàng, lián shí yú lǐ, dá cháo táng, bǎi guān xiōng jù, wèi zhī zhǔ míng. shǎo xuǎn, mǎ yì hái dì, zhōng wài nǎi shěn zhī. shì rì, zhàng rù zǐ chén mén, yǒu sī yǐ wén, dì zhèn jīng, bà cháo, zuò yán yīng jiàn zǎi xiàng, āi tòng, wèi zài bù shí. zèng sī tú, shì yuē zhōng mǐn. zhào jīn wú fǔ xiàn dà suǒ, huò chuán yán yuē: wú sōu zéi, zéi qióng bì luàn. yòu tóu shū yú dào yuē: wú jí wǒ, wǒ xiān shā rǔ. gù lì zú bù qióng bǔ. bīng bù shì láng xǔ mèng róng yán yú dì yuē: guó xiāng héng shī lù yú ér dào bù huò, wèi cháo tíng rǔ. dì nǎi xià zhào: néng dé zéi zhě shǎng qián qiān wàn, shòu wǔ pǐn guān. yǔ zéi móu jí shě zéi néng zì yán zhě yì shǎng. yǒu bù rú zhào, zú zhī. jī qián dōng xī shì yǐ mù gào zhě. yú shì zuǒ shén cè jiāng jūn wáng shì zé zuǒ wēi wèi jiāng jūn wáng shì píng yǐ zéi wén, bǔ dé zhāng yàn děng shí bā rén, yán wèi chéng zōng suǒ qiǎn, jiē zhǎn zhī. yú yuè, dōng dōu fáng yù shǐ lǚ yuán yīng zhí zī qīng liú dǐ zéi mén chá zī jiā zhēn, zì yán shǐ móu shā yuán héng zhě, huì yàn xiān fā, gù jí zhī yǐ gào shī dào ér qiè qí shǎng, dì mì zhū zhī.
八年,召還秉政。李吉甫、李絳數爭事帝前,不葉,元衡獨持正無所違附,帝 稱其長者。吉甫卒,淮、蔡用兵,帝悉以機政委之。王承宗上疏請赦吳元濟,使人 白事中書,悖慢不恭,元衡叱去。承宗怨,數上章誣詆。未幾入朝,出靖安里第, 夜漏未盡,賊乘暗呼曰:「滅燭!」射元衡中肩,復擊其左股,徒御格鬥不勝,皆 駭走,遂害元衡,批顱骨持去。邏司傳噪盜殺宰相,連十餘里,達朝堂,百官恟懼, 未知主名。少選,馬逸還第,中外乃審知。是日,仗入紫宸門,有司以聞,帝震驚, 罷朝,坐延英見宰相,哀慟,為再不食。贈司徒,諡曰忠愍。詔金吾、府、縣大索, 或傳言曰:「無搜賊,賊窮必亂。」又投書於道曰:「毋急我,我先殺汝。」故吏 卒不窮捕。兵部侍郎許孟容言於帝曰:「國相橫屍路隅而盜不獲,為朝廷辱。」帝 乃下詔:「能得賊者賞錢千萬,授五品官。與賊謀及舍賊能自言者亦賞。有不如詔, 族之。」積錢東西市以募告者。於是左神策將軍王士則、左威衛將軍王士平以賊聞, 捕得張晏等十八人,言為承宗所遣,皆斬之。逾月,東都防禦使呂元膺執淄青留邸 賊門察、訾嘉珍,自言始謀殺元衡者,會晏先發,故藉之以告師道而竊其賞,帝密 誅之。
chū, jīng shī dà kǒng, chéng mén jiā bīng shuí hé, qí wěi zhuàng yì fú yàn zhào yán zhě, jiē yàn xùn nǎi qiǎn. gōng qīng cháo, yǐ jiā nú chí bīng ā wèi, zǎi xiàng zé jīn wú gòu qí dǎo yì, měi guò lǐ mén, sōu suǒ xuān huá. yīn zhào yín lòu shàng èr kè nǎi chuán diǎn yún.
初,京師大恐,城門加兵誰何,其偉狀異服、燕趙言者,皆驗訊乃遣。公卿朝, 以家奴持兵呵衛,宰相則金吾彀騎導翼,每過里門,搜索喧譁。因詔寅漏上二刻乃 傳點雲。
cóng fù dì rú héng. rú héng, zì tíng shuò, zī zhuàng xiù wěi, bù wàng yán, yǔ rén jiāo, zhōng shǐ yī jié. zǎi xiàng zhèng yú qìng bù shì huá jié, mén xià kè duō gòu yī bài fú, dú rú héng shàng yè, wèi cháng yǒu suǒ yì, yǐ zhuāng cí zhèng sè jiàn zhòng yú yú qìng. yuán héng mò, dì dài zhī yì hòu, lèi qiān hù bù láng zhōng, zhī jiàn yì dài fū shì, é jiān zhī zhì gào. huáng fǔ bó yǐ zǎi xiàng lǐng dù zhī, bō xià yǐ mèi tiān zǐ, rú héng shū qí zhuàng. bó zì sù yú dì, dì yuē: nǎi yù bào yuàn xié? bó bù gǎn duì.
從父弟儒衡。儒衡,字廷碩,姿狀秀偉,不妄言,與人交,終始一節。宰相鄭 餘慶不事華潔,門下客多垢衣敗服,獨儒衡上謁,未嘗有所易,以莊詞正色見重於 餘慶。元衡歿,帝待之益厚,累遷戶部郎中,知諫議大夫事,俄兼知制誥。皇甫鎛 以宰相領度支,剝下以媚天子,儒衡疏其狀。鎛自訴於帝,帝曰:「乃欲報怨邪?」 鎛不敢對。
rú héng lùn yì jìn zhèng, yǒu fēng jié, qiě jiāng dà yòng. zǎi xiàng líng hú chǔ jì zhī, huì yǐ dí jiān mó wèi shí yí, chǔ zì cǎo zhì, yǐn wǔ hòu gé mìng shì, shèng tuī rén jié gōng, yǐ zhǐ qiè rú héng, qiě jǔ zhǐ zhī. rú héng qì jiàn shàng yuē: chén zǔ píng yī, dāng tiān hòu shí, bì shì zhōng lǎo, bù shè yú lèi. dì wèi miǎn zhī, zì shì báo chǔ wèi rén yě. qiān zhōng shū shè rén. shí yuán zhěn yǐ huàn guān, zhī zhì gào, rú héng bǐ yàn zhī. huì shí guā, yíng jí qí shàng, rú héng huī yǐ shàn, yuē: shì cóng hé chù lái, jù jí yú cǐ? yī zuò jiē shī sè. rán yǐ jí è tài fēn míng, zhōng bù zhì dà rèn, yǐ bīng bù shì láng zú, nián wǔ shí liù, zèng gōng bù shàng shū.
儒衡論議勁正,有風節,且將大用。宰相令狐楚忌之,會以狄兼謨為拾遺,楚 自草制,引武后革命事,盛推仁傑功,以指切儒衡,且沮止之。儒衡泣見上曰: 「臣祖平一,當天后時,避仕終老,不涉於累。」帝慰勉之,自是薄楚為人也。遷 中書舍人。時元稹倚宦官,知制誥,儒衡鄙厭之。會食瓜,蠅集其上,儒衡揮以扇, 曰:「適從何處來,遽集於此?」一坐皆失色。然以疾惡太分明,終不至大任,以 兵部侍郎卒,年五十六,贈工部尚書。
lǐ jiàng, zì shēn zhī, xì běn zàn huáng. zhuó jìn shì hóng cí, bǔ wèi nán wèi, bài jiān chá yù shǐ. yuán hé èr nián, shòu hàn lín xué shì, é zhī zhì gào. huì lǐ qí zhū, xiàn zōng jiāng niǎn qǔ qí zī, jiàng yǔ péi jì jiàn yuē: qí jiàn chǐ zhū qiú, liù zhōu zhī rén yuàn rù gǔ suǐ. jīn yuán è chuán shǒu, ruò yīn qǔ qí cái, kǒng fēi è luàn lüè huì suī kùn qióng zhě. yuàn cì běn dào, dài pín mín zū fù. zhì kě. shū mì shǐ liú guāng qí yì qiǎn zhōng rén chí shè lìng cì zhū dào, yǐ póu kuì xiǎng, jiàng qǐng fù dù zhī yán tiě jí dì yǐ qiǎn, xī qǔ qiú zhī bì. guāng qí yǐn gù shì yǐ duì, dì yuē: gù shì shì yé, dāng shǒu zhī bù rán, dāng gǎi. kě xún jiù zāi!
李絳,字深之,系本贊皇。擢進士、宏辭,補渭南尉,拜監察御史。元和二年, 授翰林學士,俄知制誥。會李錡誅,憲宗將輦取其貲,絳與裴垍諫曰:「錡僭侈誅 求,六州之人怨入骨髓。今元惡傳首,若因取其財,恐非遏亂略、惠綏困窮者。願 賜本道,代貧民租賦。」制可。樞密使劉光琦議遣中人持赦令賜諸道,以裒饋餉, 絳請付度支鹽鐵急遞以遣,息取求之弊。光琦引故事以對,帝曰:「故事是耶,當 守之;不然,當改。可循舊哉!」
dì cháng chēng tài zōng xuán zōng zhī shèng: zhèn bù nìng, yù shù jǐ èr zǔ zhī dào dé fēng liè, wú kuì shì hào, bù wèi zōng miào xiū, hé xíng ér zhì cǐ hū? jiàng yuē: bì xià chéng néng zhèng shēn lì jǐ, zūn dào dé, yuǎn xié nìng, jìn zhōng zhí. yǔ dà chén yán, jìng ér xìn, wú shǐ xiǎo rén cān yān yǔ xián zhě yóu, qīn ér lǐ, wú shǐ bù xiào yǔ yān. qù guān wú yì yú zhì zhě, zé cái néng chū chì gōng nǚ zhī xī yù zhě, zé yuàn kuàng xiāo. jiāng shuài zé, shì zú yǒng yǐ guān shī gōng, lì zhì jí yǐ. fǎ lìng xíng ér xià bù wéi, jiào huà dǔ ér sú bì qiān. rú shì, kě yǔ zǔ zōng hé dé, hào chēng zhōng xìng, fū hé yuǎn zhī yǒu? yán zhī bù xíng, wú yì yě xíng zhī bù zhì, wú yì yě. dì yuē: měi zāi sī yán, zhèn jiāng shū zhū shēn. jí zhào jiàng yǔ cuī qún qián zhēng wéi hóng jǐng bái jū yì děng sōu cì jūn chén chéng bài wǔ shí zhǒng, wèi lián píng, zhāng biàn zuò. dì měi yuè shì, gù zuǒ yòu yuē: ér děng yí zuò yì, wù wèi rú cǐ shì.
帝嘗稱太宗、玄宗之盛:「朕不佞,欲庶幾二祖之道德風烈,無愧諡號,不為 宗廟羞,何行而至此乎?」絳曰:「陛下誠能正身勵己,尊道德,遠邪佞,進忠直。 與大臣言,敬而信,無使小人參焉;與賢者游,親而禮,無使不肖與焉。去官無益 於治者,則材能出;斥宮女之希御者,則怨曠銷。將帥擇,士卒勇矣;官師公,吏 治輯矣。法令行而下不違,教化篤而俗必遷。如是,可與祖宗合德,號稱中興,夫 何遠之有?言之不行,無益也;行之不至,無益也。」帝曰:「美哉斯言,朕將書 諸紳。」即詔絳與崔群、錢徵、韋弘景、白居易等搜次君臣成敗五十種,為連屏, 張便坐。帝每閱視,顧左右曰:「而等宜作意,勿為如此事。」
shì shí, shèng xìng ān guó fú cí, xìng chén tǔ tū chéng cuǐ qǐng lì shí jì shèng dé yān, yíng gòu huá guǎng, yù shǐ jiàng wèi zhī sòng, jiāng yí qián qiān wàn. jiàng shàng yán: bì xià dàng jī xí zhī bì, sì hǎi yán jǐng wàng dé yīn, hū zì lì bēi, shì rén yǐ bù guǎng. yì chēng: dà rén yǔ tiān dì hé dé. wèi fēi wén zì suǒ néng jǐn, ruò lìng kě shù, shì bì xià měi yǒu fèn xiàn. yáo shùn zhì wén wǔ, jiē bù chuán qí shì, wéi qín shǐ kè yì shān, yáng bào zhū fá xún xìng zhī láo, shī dào zhī jūn, bù zú wèi fǎ. jīn ān guó yǒu bēi, ruò xù yóu guān, jí fēi zhì yào shù chóng shì, yòu fēi zhèng yí. qǐng bà zhī. dì nù, jiàng fú zòu yù qiè, dì wù yuē: wēi jiàng, wǒ bù zì zhī. mìng bǎi niú dào shí, lìng shǐ zhě láo yù jiàng. xiāng yáng péi jūn wéi zhào shū, xiàn yín hú wèng shù bǎi jù, jiàng qǐng guī zhī dù zhī, shì tiān xià yǐ xìn. dì kě zòu, réng shè jūn zuì. shí yì hái lú cóng shǐ zhāo yì, yǐ ér jiāng fù zhào zhī, cóng shǐ yǐ jūn wú jiàn chǔ wèi jiě. lǐ jí fǔ wèi zhèng yīn lòu qí móu, dì zhào jiàng yì, yù zhú yīn, jiàng wèi kāi bái, nǎi miǎn.
是時,盛興安國佛祠,幸臣吐突承璀請立石紀聖德焉,營構華廣,欲使絳為之 頌,將遺錢千萬。絳上言:「陛下盪積習之弊,四海延頸望德音,忽自立碑,示人 以不廣。《易》稱:『大人與天地合德。』謂非文字所能盡,若令可述,是陛下美 有分限。堯、舜至文、武,皆不傳其事,惟秦始刻嶧山,揚暴誅伐巡幸之勞,失道 之君,不足為法。今安國有碑,若敘游觀,即非治要;述崇飾,又非政宜。請罷之。」 帝怒,絳伏奏愈切,帝悟曰:「微絳,我不自知。」命百牛倒石,令使者勞諭絳。 襄陽裴均違詔書,獻銀壺甕數百具,絳請歸之度支,示天下以信。帝可奏,仍赦均 罪。時議還盧從史昭義,已而將復召之,從史以軍無見儲為解。李吉甫謂鄭絪漏其 謀,帝召絳議,欲逐絪,絳為開白,乃免。
jiàng jiàn yù táng diàn, dì yuē: bǐ jiàn guān duō péng dǎng, lùn zòu bù shí, jiē xiàn bàng shàn, yù chù qí yóu zhě, ruò hé? jiàng yuē: cǐ fēi bì xià yì, bì xiān rén yǐ cǐ yíng wù shàng xīn. zì gǔ nà jiàn chāng, jù jiàn wáng. fū rén chén jìn yán yú shàng, qǐ yì zāi? jūn zūn rú tiān, chén bēi rú dì, jiā yǒu léi tíng zhī wēi, bǐ zhòu dù yè sī, shǐ yù chén shí shì, é ér qù wǔ liù, jí jiāng yǐ wén, zé yòu dàn ér xuē qí bàn, gù shàng dá zhě cái shí èr. hé zāi? gàn bù cè zhī huò, gù shēn wú lì ěr . suī kāi nà jiǎng lì , shàng kǒng bù zhì, jīn nǎi yù qiǎn hē zhī, shǐ zhí shì dù kǒu, fēi shè jì lì yě. dì yuē: fēi qīng yán, wǒ bù zhī jiàn zhī yì.
絳見浴堂殿,帝曰:「比諫官多朋黨,論奏不實,皆陷謗訕,欲黜其尤者,若 何?」絳曰:「此非陛下意,必憸人以此營誤上心。自古納諫昌,拒諫亡。夫人臣 進言於上,豈易哉?君尊如天,臣卑如地,加有雷霆之威,彼晝度夜思,始欲陳十 事,俄而去五六,及將以聞,則又憚而削其半,故上達者財十二。何哉?干不測之 禍,顧身無利耳 。雖開納獎勵 ,尚恐不至,今乃欲譴訶之,使直士杜口,非社稷 利也。」帝曰:「非卿言,我不知諫之益。」
chū, chéng cuǐ tǎo wáng chéng zōng, yì zhě jiē yán gǔ wú yǐ huàn rén tǒng shī zhě, jiàng dāng zhì shū, gù zhēng, dì bù néng duó, zhǐ zhào zǎi xiàng shòu chì. chéng cuǐ guǒ wú gōng hái, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. jiàng zòu: chéng cuǐ sàng shī, dāng dǐ zuì, jīn chǒng yǐ chóng zhì, hòu yǒu bēn jūn zhī jiāng, dǎo lì gàn shǎng, bì xià hé yǐ chù zhī? yòu shù lùn huàn guān héng sì, fāng zhèn jìn xiàn děng shì. zì zhī yán qiè, qiě chì qù, xī qǔ nèi shǔ suǒ shàng shū gǎo fén zhī, yǐ qí mìng. dì guǒ nù, jiàng xiè yuē: bì xià lián chén yú, chù zhī fù xīn zhī dì, ér xī shēn bù yán, nǎi chén fù bì xià ruò shàng fàn shèng yán, páng wǔ guì xìng, yīn ér huò zuì, nǎi bì xià fù chén. yú shì dì dòng róng yuē: qīng gào zhèn yǐ rén suǒ nán yán zhě, jí fēng zhī jìn cǎo, qīng dāng zhī yǐ. suì yáo sī xūn láng zhōng jìn zhōng shū shè rén. yì rì, cì jīn zǐ, qīn zé liáng hù yǔ zhī, qiě yuē: yì shí yīng gù tuō nán miàn, dāng rú cǐ. jiàng dùn shǒu.
初,承璀討王承宗,議者皆言古無以宦人統師者,絳當制書,固爭,帝不能奪, 止詔宰相授敕。承璀果無功還,加開府儀同三司。絳奏:「承璀喪師,當抵罪,今 寵以崇秩,後有奔軍之將,蹈利干賞,陛下何以處之?」又數論宦官橫肆,方鎮進 獻等事。自知言切,且斥去,悉取內署所上疏稿焚之,以俟命。帝果怒,絳謝曰: 「陛下憐臣愚,處之腹心之地,而惜身不言,乃臣負陛下;若上犯聖顏,旁忤貴幸, 因而獲罪,乃陛下負臣。」於是帝動容曰:「卿告朕以人所難言者,疾風知勁草, 卿當之矣。」遂繇司勛郎中進中書舍人。翌日,賜金紫,親擇良笏與之,且曰: 「異時膺顧托南面,當如此。」絳頓首。
wū zhòng yìn fù lú cóng shǐ, ér chéng cuǐ dié shǔ zhāo yì liú hòu, jiàng yuē: zé lù jù shān dōng yào hài, cí xíng míng kuà liǎng hé jiān, kě zhì qí hé cóng. jīn niè shù jiù qín, fāng shōu wēi bǐng, jù yǐ piān jiāng lì běn jūn, gāng jì dà wěn yǐ. hé nán běi zhū zhèn, wèi bì xià dàn yǐ guān jué, shǐ zhú qí shuài, qí kěn mò rán zāi? yí yǐ mèng yuán yáng wèi zé lù, ér yǐ zhòng yìn jié dù sān chéng, liǎng hé zhū hóu wén zhī, bì xīn rán. dì cóng zhī.
烏重胤縛盧從史,而承璀牒署昭義留後,絳曰:「澤潞據山東要害,磁、邢、 洺跨兩河間,可制其合從。今孽豎就禽,方收威柄,遽以偏將蒞本軍,綱紀大紊矣。 河南、北諸鎮,謂陛下啗以官爵,使逐其帥,其肯默然哉?宜以孟元陽為澤潞,而 以重胤節度三城,兩河諸侯聞之,必欣然。」帝從之。
zhāng mào zhāo jǔ zú rù jìn, jiàng shàng yán: rèn dí jiǎn jì wǎng dài, zé shì zhī cóng mào zhāo, jiē wèi dìng rén, yí jí shòu yǐ guān, qiě qiǎn shǐ zhě zhào qí huī xià jiē tīng mào zhāo jié dù. yǒu zhào bài hé zhōng jié dù shǐ. huì dí jiǎn yǐ tǎng kuài guì jié, shāo jiǎn bà shì zhī pí lǎo zhě, rén qíng bù ān, dí jiǎn yì wēi, jiàng qǐng chì jìn tǎng juàn shí wàn yǐ jì shì jī. wú shǎo chéng bìng shén, jiàng jiàn yán: huái xī dì bù yǔ zéi jiē, ruò cháo tíng mìng shuài, jīn nǎi qí shí, yǒu rú zǔ mìng, zé jué kě tǎo yǐ. rán zhèn cài bù kě bìng qǔ, yuàn shè chéng zōng, qù lì cài gōng. shí jiāng huái dà hàn, dì xià shè lìng yǒu suǒ juān chí, jiàng yán: jiāng huái liú wáng, suǒ dài wèi guǎng, ér gōng rén wěi jī, yǒu yuàn gé zhī sī, dāng dà chū zhī, yǐ shěng jīng fèi. lǐng nán zhī sú, yù zi wèi yè, kě tīng fēi quàn jì qǔ zhí zhě, rú lüè mài fǎ, chì yǒu sī yī qiè kē zhǐ. dì jiē shùn nà.
張茂昭舉族入覲,絳上言:「任迪簡既往代,則士之從茂昭,皆為定人,宜亟 授以官,且遣使者詔其麾下皆聽茂昭節度。」有詔拜河中節度使。會迪簡以帑廥匱 竭,稍簡罷士之疲老者,人情不安,迪簡亦危,絳請斥禁帑絹十萬以濟事機。吳少 誠病甚,絳建言:「淮西地不與賊接,若朝廷命帥,今乃其時,有如阻命,則決可 討矣。然鎮、蔡不可並取,願赦承宗,趣立蔡功。」時江淮大旱,帝下赦令有所蠲 弛,絳言:「江淮流亡,所貸未廣,而宮人猥積,有怨鬲之思,當大出之,以省經 費。嶺南之俗,鬻子為業,可聽;非券劑取直者,如掠賣法,敕有司一切苛止。」 帝皆順納。
hòu yuè yuè bù cì duì, jiàng wèi: dà chén chí lù bù gǎn jiàn, xiǎo chén wèi zuì bù gǎn yán, guǎn zhòng yǐ wèi hài bà zuì shén. jīn chén děng bǎo shí bù yán, wú lǚ wēi zhī huàn, zì wèi jì dé yǐ, gù shèng zhì rú hé? yǒu zhào míng rì duì sān diàn. dì cháng tián yuàn zhōng, zhì péng lái chí, wèi zuǒ yòu yuē: jiàng cháng yǐ jiàn wǒ, jīn kě fǎn yě. qí jiàn lǐ dàn rú cǐ.
後閱月不賜對,絳謂:「大臣持祿不敢諫,小臣畏罪不敢言,管仲以為害霸最 甚。今臣等飽食不言,無履危之患,自為計得矣,顧聖治如何?」有詔明日對三殿。 帝嘗畋苑中,至蓬萊池,謂左右曰:「絳嘗以諫我,今可返也。」其見禮憚如此。
dì guài qián shì rèn xián yǐ zhì zhì, jīn wú xián kě rèn, hé yé? duì yuē: shèng wáng xuǎn dāng dài zhī rén, jí qí cái fēn, zì kě zhì zhì. qǐ jiè xián yì dài, zhì jīn rì zhī rén zāi? tiān zǐ bù yǐ jǐ néng gài rén, tòng zhé jié xià shì, zé tiān xià xián zhě nǎi chū. dì yuē: hé zhī qí bì xián ér rèn zhī? duì yuē: zhī rén chéng nán, yáo shùn yǐ wèi bìng. rán xún qí míng, yàn yǐ shì, suǒ de shí qī. fū rèn guān ér biàn lián, cuò shì bù ā róng, wú xī wàng yī wéi zhī cí, wú xié mèi yú yuè zhī róng, cǐ jìn yú xián yǐ. xián zé dāng rèn, rèn zé dāng jiǔ. xián zhě zhōng lì ér guǎ zhù, jǔ qí lèi zé bù xiào zhě yuàn, dù xié jìng zé huái jiān zhě jí, yī zhì dù zé guì qī huǐ shāng, zhèng guò shī zé rén jūn shū jì. fū rán, yòng xián qǐ róng yì zāi? dì yuē: qīng yán dé zhī yǐ.
帝怪前世任賢以致治,今無賢可任,何耶?對曰:「聖王選當代之人,極其才 分,自可致治。豈借賢異代,治今日之人哉?天子不以己能蓋人,痛折節下士,則 天下賢者乃出。」帝曰:「何知其必賢而任之?」對曰:「知人誠難,堯、舜以為 病。然循其名,驗以事,所得十七。夫任官而辨廉,措事不阿容,無希望依違之辭, 無邪媚愉悅之容,此近於賢矣。賢則當任,任則當久。賢者中立而寡助,舉其類則 不肖者怨,杜邪徑則懷奸者疾,一制度則貴戚毀傷,正過失則人君疏忌。夫然,用 賢豈容易哉?」帝曰:「卿言得之矣。」
liù nián, bà xué shì, qiān hù bù shì láng, pàn běn sī. dì yǐ hù bù gù yǒu xiàn, ér jiàng dú wú yǒu, hé zāi? dá yuē: fán fāng zhèn yǒu dì zé yǒu fù, huò sè yòng dù yì xiàn yú yǐ wèi xiàn. chén nǎi wèi bì xià jǐn chū nà, wū yǒu xiàn yíng zāi? ruò yǐ wèi xiàn, shì xǐ dōng kù wù shí xī kù, jìn guān wù jié sī ēn. dì qú rán wù. dì měi yǒu xún fǎng, suí shì bǔ yì, suǒ yán wú bù tīng, yù suì yǐ xiāng. ér chéng cuǐ chǒng fāng shèng, jì qí jìn, yīn yǒu huǐ duǎn, dì nǎi chū chéng cuǐ huái nán jiān jūn. yì rì, bài jiàng zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. fēng gāo yì nán. fāng jiāng huái suì jiǎn, mín jiàn jī, yǒu yù shǐ shǐ hái, zòu bù wèi zāi, dì yǐ yǔ jiàng, dá yuē: fāng yú jiē bì xià dà chén, zòu shú bù shí? ér yù shǐ gǒu yuè bì xià ěr. fán jūn rén zhě dāng rèn dà chén, wú shǐ xiǎo chén dé yǐ jiān, yuàn chū qí míng xiǎn zé zhī. lǐ jí fǔ cháng shèng zàn tiān zǐ wēi dé, dì xīn rán, jiàng dú yuē: bì xià zì shì jīn rì hé rú hàn wén dì shí? dì yuē: zhèn ān gǎn wàng wén dì? duì yuē: shì shí jiǎ yì yǐ wèi cuò huǒ jī xīn xià, huǒ wèi jí rán, yīn yǐ wèi ān, qí yōu rú cǐ. jīn fǎ lìng suǒ bù jí zhě wǔ shí yú zhōu, xī róng nèi hòng, jìn yǐ jīng lǒng wèi bǐ, qù jīng shī yuǎn bù qiān lǐ, fēng suì xiāng jiē yě jiā bǐ shuǐ hàn wú nián, cāng lǐn kōng xū. chéng bì xià jiāo xīn xiāo zhì qiú jì shí zhī lüè, qú biàn gāo zhěn ér wò zāi! dì rù wèi zuǒ yòu yuē: jiàng yán gǔ gěng, zhēn zǎi xiàng yě. qiǎn shǐ zhě cì tú mí jiǔ.
六年,罷學士,遷戶部侍郎,判本司。帝以戶部故有獻,而絳獨無有,何哉? 答曰:「凡方鎮有地則有賦,或嗇用度易羨餘以為獻。臣乃為陛下謹出納,烏有羨 贏哉?若以為獻,是徙東庫物實西庫,進官物結私恩。」帝瞿然悟。帝每有詢訪, 隨事補益,所言無不聽,欲遂以相。而承璀寵方盛,忌其進,陰有毀短,帝乃出承 璀淮南監軍。翌日,拜絳中書侍郎、同中書門下平章事。封高邑男。方江淮歲儉, 民荐饑,有御史使還,奏不為災,帝以語絳,答曰:「方隅皆陛下大臣,奏孰不實? 而御史苟悅陛下耳。凡君人者當任大臣,無使小臣得以間,願出其名顯責之。」李 吉甫嘗盛讚天子威德,帝欣然,絳獨曰:「陛下自視今日何如漢文帝時?」帝曰: 「朕安敢望文帝?」對曰:「是時賈誼以為措火積薪下,火未及然,因以為安,其 憂如此。今法令所不及者五十餘州,西戎內訌,近以涇、隴為鄙,去京師遠不千里, 烽燧相接也;加比水旱無年,倉廩空虛。誠陛下焦心銷志求濟時之略,渠便高枕而 臥哉!」帝入謂左右曰:「絳言骨鯁,真宰相也。」遣使者賜酴醾酒。
wèi bó tián jì ān sǐ, zi huái jiàn ruò, jūn zhōng qǐng xí jié dù, jí fǔ yì tǎo zhī, jiàng yuē: bù rán, liǎng hé suǒ jù zhě, bù jiāng yǐ bīng tú jǐ yě, gù wěi zhū jiāng zǒng bīng, jiē shǐ lì dí rèn jūn, yǐ xiāng wéi zhì, bù dé wèi biàn. ruò zhǔ shuài qiáng, zé zú yǐ zhì qí mìng. jīn huái jiàn rǔ fāng chòu, bù néng shì, bì jiǎ quán yú rén, quán zhòng zé yuàn shēng, xiàng zhī quán lì jūn zhě, jiāng qǐ shì shēng huàn yǐ. zhòng suǒ guī bì zài kuān hòu jiǎn yì jūn zhōng sù suǒ ài zhě, bǐ dé lì, bù yǐ cháo tíng yì bù néng ān. wéi bì xià xù wēi yǐ qí zhī. é ér tián xìng guǒ lì, yǐ wèi bó tīng mìng, dì dà yuè. jí fǔ fù qǐng mìng zhòng rén xuān wèi, yīn cì qí biàn, xú yì suǒ yí. jiàng dú wèi: bù rú tuī chéng fǔ nà, jí jiǎ máo jié. tā rì shǐ zhě chí sān jūn biǎo lái, qǐng yǔ xìng, zé zhì zài bǐ, bù zài cǐ, kě zòu yǔ tè shòu, ān dé tóng zāi? rán dì zhòng wéi jí fǔ, gù zhào zhāng zhōng shùn chí jié wǎng, ér shòu xìng liú hòu. jiàng gù qǐng yuē: rú xìng wàn yǒu yī bù shòu mìng, jí gū xī, fù rú xiàng shí yǐ. yóu shì jí bài xìng jié dù shǐ. jiàng fù yuē: wáng huà bù jí wèi bó jiǔ yǐ, yī rì qiè liù zhōu lái guī, bù dà kào shǎng, rén xīn bù jī. qǐng chì jìn qián bǎi wǔ shí wàn mín cì qí jūn. yǒu yán tài guò zhě, jiàng yuē: jiǎ lìng jǔ shí wǔ wàn zhòng, qī suì ér dé liù zhōu, jì suǒ zhuǎn gěi sān bèi yú fèi. jīn xìng tiān tǐng zhōng yì, shǒu biàn wū sú, pò liǎng hé zhī dǎn, kě sè xiǎo fèi huī jī shì zāi? cóng zhī.
魏博田季安死,子懷諫弱,軍中請襲節度,吉甫議討之,絳曰:「不然,兩河 所懼者,部將以兵圖己也,故委諸將總兵,皆使力敵任均,以相維制,不得為變。 若主帥強,則足以制其命。今懷諫乳方臭,不能事,必假權於人,權重則怨生,向 之權力均者,將起事生患矣。眾所歸必在寬厚簡易、軍中素所愛者,彼得立,不倚 朝廷亦不能安。惟陛下蓄威以俟之。」俄而田興果立,以魏博聽命,帝大悅。吉甫 復請命中人宣尉,因刺其變,徐議所宜。絳獨謂:「不如推誠撫納,即假旄節。它 日使者持三軍表來,請與興,則制在彼,不在此,可奏與特授,安得同哉?」然帝 重違吉甫,故詔張忠順持節往,而授興留後。絳固請曰:「如興萬有一不受命,即 姑息,復如向時矣。」由是即拜興節度使。絳復曰:「王化不及魏博久矣,一日挈 六州來歸,不大犒賞,人心不激。請斥禁錢百五十萬緡賜其軍。」有言太過者,絳 曰:「假令舉十五萬眾,期歲而得六州,計所轉給三倍於費。今興天挺忠義,首變 污俗,破兩河之膽,可嗇小費隳機事哉?」從之。
dì huàn péng dǎng, yǐ wèn jiàng. dá yuē: zì gǔ rén jūn zuì è zhě péng dǎng, xiǎo rén chuāi zhī, gù cháng jiè kǒu yǐ jī nù shàng xīn. péng dǎng zhě, xún zhī zé wú jī, yán zhī zé kě yí. xiǎo rén cháng yǐ lì dòng, bù gù zhōng yì jūn zǐ zhě, yù zhǔ zhī zé jìn, yí zé tuì, ān qí wèi bù wèi tā jì, gù cháng wèi jiān rén suǒ chéng. fū shèng rén tóng jī, xián zhě qiú lèi, shì tóng dào yě, fēi dǎng yě. bì xià fèng zūn yáo shùn yǔ tāng zhī dé, qǐ wèi shàng yǔ shù qiān nián jūn wèi dǎng yé? dào dé tóng ěr. hàn shí míng jié gǔ gěng shì, tóng xīn ài guó, ér huàn guān xiǎo rén jí zhī, qǐ dǎng gù zhī yù, qì wáng tiān xià. qū lì zhī rén, cháng wèi péng bǐ, tóng qí sī yě shǒu zhèng zhī rén, cháng zāo gòu huǐ, wéi qí sī yě. xiǎo rén duō, zèn yán cháng shèng zhèng rén shǎo, zhí dào cháng bù shèng. kě bù jiè zāi! jiàng jū zhōng jiè tè, yóu wèi zuǒ yòu suǒ bù yuè, suì yīn yǐ zì míng.
帝患朋黨,以問絳。答曰:「自古人君最惡者朋黨,小人揣知,故常藉口以激 怒上心。朋黨者,尋之則無跡,言之則可疑。小人常以利動,不顧忠義;君子者, 遇主知則進,疑則退,安其位不為它計,故常為奸人所乘。夫聖人同跡,賢者求類, 是同道也,非黨也。陛下奉遵堯、舜、禹、湯之德,豈謂上與數千年君為黨耶?道 德同耳。漢時名節骨鯁士,同心愛國,而宦官小人疾之,起黨錮之獄,訖亡天下。 趨利之人,常為朋比,同其私也;守正之人,常遭構毀,違其私也。小人多,譖言 常勝;正人少,直道常不勝。可不戒哉!」絳居中介特,尤為左右所不悅,遂因以 自明。
wáng bō wèi yán tiě shǐ, ér shì yuè jìn. jiàng yuē: bǐ jìn tiān xià zhèng fù wài bù dé yǒu tā xiàn, ér bō wàng míng xiàn yú, bù chū lù bǐng jiā zī, yuàn xī fù yǒu sī. dì yuē: shàn. qì jiàng zài wèi, xiàn bù rù jìn zhōng. tǔ bō fàn jīng zhōu, lüè rén chù, jiàng yīn yán: bīn sāi xū jí duō, shí bīng shǎo. jīn jīng xī běi shén cè zhèn jūn, běn fáng shèng qiū, zuò yǎng yī shí, bù shǐ zhàn. shì zhì zhī rì, nǎi xiān bǐng zhōng wèi. fū bīng bù nèi yù, yào xū yīng biàn, shī háo lí, chà qiān lǐ. qǐng fēn lì běn dào, zé hào lìng qí yī, qián zhàn bù hái zhǒng yǐ. rán shì zú lè liǎng jūn gū xī, huàn zhě yǐ wèi yán, yì suì qǐn. cháng shèng xià duì yán yīng, dì hàn jiā yī, jiàng yù qū chū, dì yuē: zhèn gōng zhōng suǒ duì, wéi huàn guān nǚ zǐ, yù yǔ qīng jiǎng tiān xià shì, nǎi qí lè yě.
王播為鹽鐵使,而事月進。絳曰:「比禁天下正賦外不得有它獻,而播妄名羨 余,不出祿稟家貲,願悉付有司。」帝曰:「善。」訖絳在位,獻不入禁中。吐蕃 犯涇州,掠人畜,絳因言:「濱塞虛籍多,實兵少。今京西、北神策鎮軍,本防盛 秋,坐仰衣食,不使戰。事至之日,乃先稟中尉。夫兵不內御,要須應變,失毫釐, 差千里。請分隸本道,則號令齊一,前戰不還踵矣。」然士卒樂兩軍姑息,宦者以 為言,議遂寢。嘗盛夏對延英,帝汗浹衣,絳欲趨出,帝曰:「朕宮中所對,惟宦 官、女子,欲與卿講天下事,乃其樂也。」
jiàng huò wú suǒ lùn zhèng, dì zhé jié suǒ yǐ rán. yòu yán: gōng děng de wú yǒu yīn gù rǒng shí zhě, dāng wèi xī guān. jí fǔ quán dé yú jiē chēng wú yǒu. jiàng yuē: cuī yòu fǔ wèi zǎi xiàng, bù bàn suì chú lì bā bǎi rén. dé zōng yuē: duō gōng yīn gù, hé yé? yòu fǔ yuē: suǒ wèn dāng yǔ bù dāng ěr, fēi chén qīn jiù, shú zhī qí cái? qí bù zhī zhě, ān gǎn yǔ guān? shí yǐ wèi míng yán. wǔ hòu mìng guān wěi duō, ér kāi yuán zhōng yǒu míng zhě jiē chū qí xuǎn. gǔ rén yán bá shí dé wǔ, yóu dé qí bàn. ruò qíng gù zì xián, fēi shèng zhǔ zé chéng yì. dì yuē: chéng rán, zài zhì dāng ér yǐ. dì yòu wèn: xuán zōng kāi yuán shí zhì zhì, tiān bǎo zé luàn, hé yī jūn ér xiāng fǎn yé? jiàng yuē: zhì shēng yú yōu wēi, luàn shēng yú fàng sì. xuán zōng cháng lì shì guān shǒu, zhī rén zhī jiān nán, lín yù chū, rèn yòng yáo chóng sòng jǐng, lì jīng tīng nà, gù zuǒ yòu qián hòu jiē zhèng rén yě. jì lín fǔ guó zhōng dé jūn, zhuān yǐn qīng xié zhī rén, fēn zǒng yào jù. yú shì shàng bù wén zhí yán, shì yù rì zī, nèi zé dào chén quàn yǐ xìng lì, wài zé wǔ fū yòu yǐ kāi biān, tiān xià sāo dòng, gù lù shān chéng xì ér fèn. cǐ jiē xiǎo rén qǐ dǎo, cóng yì ér jiāo. xì shí zhǔ suǒ xíng, wú cháng zhì, yì wú cháng luàn. dì yuē: fán rén jǔ shì, bìng bù tōng yú lǐ, zhuī jiù qí shī, gǔ rén chù cǐ yǒu dào yé? jiàng yuē: shì huò guò chà, shèng zhé suǒ bù miǎn. tiān zǐ yǒu jiàn chén, suǒ yǐ jiù guò. shàng xià tóng tǐ, yóu shǒu zú zhī yú xīn lǚ, jiāo xiāng wèi yòng. dàn jīn néng hù shī, cháng qíng suǒ bì, shèng rén gǎi guò bù lìn, yuàn bì xià yǐ cǐ chù zhī.
絳或無所論諍,帝輒詰所以然。又言:「公等得無有姻故冗食者,當為惜官。」 吉甫、權德輿皆稱無有。絳曰:「崔祐甫為宰相,不半歲除吏八百人。德宗曰: 『多公姻故,何耶?』祐甫曰:『所問當與不當耳,非臣親舊,孰知其才?其不知 者,安敢與官?』時以為名言。武后命官猥多,而開元中有名者皆出其選。古人言 拔十得五,猶得其半。若情故自嫌,非聖主責成意。」帝曰:「誠然,在至當而已。」 帝又問:「玄宗開元時致治,天寶則亂,何一君而相反耶?」絳曰:「治生於憂危, 亂生於放肆。玄宗嘗歷試官守,知人之艱難,臨御初,任用姚崇、宋璟,勵精聽納, 故左右前後皆正人也。洎林甫、國忠得君,專引傾邪之人,分總要劇。於是上不聞 直言,嗜欲日滋,內則盜臣勸以興利,外則武夫誘以開邊,天下騷動,故祿山乘隙 而奮。此皆小人啟導,從逸而驕。系時主所行,無常治,亦無常亂。」帝曰:「凡 人舉事,病不通於理,追咎其失,古人處此有道耶?」絳曰:「事或過差,聖哲所 不免。天子有諫臣,所以救過。上下同體,猶手足之於心膂,交相為用。但矜能護 失,常情所蔽,聖人改過不吝,願陛下以此處之。」
jiào fāng shǐ chēng mì zhào yuè liáng jiā zǐ jí bié zhái fù rén nèi jìn zhōng, jīng shī xiāo rán. jiàng jiāng rù yán yú dì, jí fǔ yuē: cǐ jiàn guān suǒ lùn liè. jiàng yuē: gōng cháng bìng jiàn guān lùn shì, cǐ nán yán zhě, yù yí zhī yé? jí fǔ nǎi yù fěng zhào shǐ zhǐ zhī, jiàng yǐ jí fǔ wèi bù gǎn jiàn, suì dú shàng shū. dì yuē: zhèn yǐ dān wáng děng wú shì zhě, bǐ mìng fǎng lǘ lǐ, yǐ zī zhì zhī, bǐ bù yù zhèn yì, gù zhì huā rǎo. nǎi xī guī suǒ qǔ.
教坊使稱密詔閱良家子及別宅婦人內禁中,京師囂然。絳將入言於帝,吉甫曰: 「此諫官所論列。」絳曰:「公嘗病諫官論事,此難言者,欲移之耶?」吉甫乃欲 諷詔使止之,絳以吉甫畏不敢諫,遂獨上疏。帝曰:「朕以丹王等無侍者,比命訪 閭里,以貲致之,彼不諭朕意,故至嘩擾。」乃悉歸所取。
yǐ zú jí qiú miǎn, bà wèi lǐ bù shàng shū. dì nǎi zhào chéng cuǐ yú huái nán. jiàng suī qù wèi, yóu huái bù néng yǐ, yīn shàng yán: běi lǔ fāng qiáng, qí yōu yǒu wǔ. bǐ miè xìn zhòng lì, suì rù mǎ qiú zhí, jīn zé zhì bù qǔ, dāng zhù tā móu, yī yě. tún shì bù zú, chì hòu bù míng, chéng wú wán dié, fēi kě yīng zú, èr yě. jīn zhī yíng zhú, bù xún zhòng móu, yuǎn guī sài wài, chéng fēi yào dì, lǔ yī rù kòu, yīng yuán jiān zǔ, sān yě. bǐ nián tōng hǎo, wǎng lái kuī chān, hé shān bīng jiǎ, xī zhī zhī yǐ, ruò kòu lüè qū xié, yuán bīng fēi shí rì bù zhì, jì zhì lǔ qù, bīng bà fù lái, sì yě. běi dí xī róng jiǔ wèi chóu dí, jīn huí gú sī pàn, tuō xiāng lián yuē, shù dào bìng jìn, hé yǐ è zhī? wǔ yě.
以足疾求免,罷為禮部尚書。帝乃召承璀於淮南。絳雖去位,猶懷不能已,因 上言:「北虜方強,其憂有五。彼蔑信重利,歲入馬求直,今則置不取,當貯他謀, 一也。屯士不足,斥候不明,城無完堞,非可應卒,二也。今之營築,不詢眾謀, 遠規塞外,城非要地,虜一入寇,應援艱阻,三也。比年通好,往來窺覘,河山兵 甲,悉知之矣,若寇掠驅脅,援兵非十日不至,既至虜去,兵罷復來,四也。北狄、 西戎久為仇敵,今回鶻思叛,脫相連約,數道並進,何以遏之?五也。」
shí nián, chū wèi huá zhōu cì shǐ. chéng cuǐ tián duō zài bù zhōng, zhǔ nú rǎo mín, jiàng bǔ xì zhī. huì qiǎn wǔ fāng shǐ, dì jiè yuē: zhì huá yí zì jí jiàng, dà chén, yǒu zòu jí xíng fǎ yǐ. zhōu yǒu bǔ yào hù, suì zé gòng xiàn, jiàng yǐ wèi yán, bìng quàn zhǐ tián liè, yǒu zhào zé lù tài yuán tiān wēi fǔ bìng bà zhī. rù wèi bīng bù shàng shū, mǔ sàng miǎn. hái shòu hé zhōng guān chá shǐ. hé zhōng gù jié zhì, ér huáng fǔ bó è jiàng, gù báo qí ēn, yì zhě bù zhí. bó dé zuì, fù yǐ bīng bù zhào. qiān yù shǐ dài fū. mù zōng shù yóu tián, jiàng lǜ qí shǔ kòu yán yīng qiè jiàn, bù nà. yǐ jí cí, hái bīng bù shàng shū, lì dōng dōu liú shǒu, xǐ dōng chuān jié dù shǐ, fù wèi liú shǒu. bǎo lì chū, bài shàng shū zuǒ pú shè. jiàng wěi yí zhì, yǐ zhí dào jìn tuì, wàng guān yī shí, xián bù xiào tài fēn, lǚ wèi chán xié suǒ zhōng. yù shǐ zhōng chéng wáng fán yù jiàng yú dào, bù zhī bì. jiàng yǐn gù shì lùn liè, zǎi xiàng lǐ féng jí yòu fán, xià qiān jiàng tài zǐ shǎo shī, fēn sī dōng dōu.
十年,出為華州刺史。承璀田多在部中,主奴擾民,絳捕系之。會遣五坊使, 帝戒曰:「至華宜自戢;絳,大臣,有奏即行法矣。」州有捕鷂戶,歲責貢限,絳 以為言,並勸止畋獵,有詔澤潞、太原、天威府並罷之。入為兵部尚書,母喪免。 還授河中觀察使。河中故節制,而皇甫鎛惡絳,故薄其恩,議者不直。鎛得罪,復 以兵部召。遷御史大夫。穆宗數游畋,絳率其屬叩延英切諫,不納。以疾辭,還兵 部尚書,歷東都留守,徙東川節度使,復為留守。寶曆初,拜尚書左僕射。絳偉儀 質,以直道進退,望冠一時,賢不肖太分,屢為讒邪所中。御史中丞王璠遇絳於道, 不之避。絳引故事論列,宰相李逢吉右璠,下遷絳太子少師,分司東都。
wén zōng lì, zhào wèi tài cháng qīng, yǐ jiǎn xiào sī kōng wèi shān nán xī dào jié dù shǐ, lèi fēng zhào jùn gōng. sì nián, nán mán kòu shǔ dào, zhào jiàng mù bīng qiān rén wǎng fù, bù bàn dào, mán yǐ qù, bīng hái. jiān jūn shǐ yáng shū yuán zhě, sù jí jiàng, qiǎn rén yíng shuō jūn yuē: jiāng shōu mù zhí ér hái wèi mín. shì jiē nù, nǎi zào ér rù, jié kù bīng. jiàng fāng yàn, bù shè bèi, suì wò jié dēng pí. huò yán zhuì chéng kě yǐ miǎn, jiàng bù cóng. yá jiāng wáng jǐng yán lì zhàn mò, jiàng suì yù hài, nián liù shí qī. mù fǔ zhào cún yuē xuē qí jiē sǐ. shì wén, jiàn guān cuī róng děng liè jiàng yuān, cè zèng sī tú, shì yuē zhēn, fù lǐ shén hòu. jǐng yán yì zèng guān, lù yī zi. dà zhōng chū, zhào shǐ guān chāi dì yuán hé jiāng xiāng, tú xíng líng yān gé, jiàng zài yān, dú liú zhōng. jiàng suǒ lùn shì wàn yú yán, qí shēng xià hóu zī yǐ shòu jiǎng xié, cì wèi qī piān.
文宗立,召為太常卿,以檢校司空為山南西道節度使,累封趙郡公。四年,南 蠻寇蜀道,詔絳募兵千人往赴,不半道,蠻已去,兵還。監軍使楊叔元者,素疾絳, 遣人迎說軍曰:「將收募直而還為民。」士皆怒,乃噪而入,劫庫兵。絳方宴,不 設備,遂握節登陴。或言縋城可以免,絳不從。牙將王景延力戰歿,絳遂遇害,年 六十七。幕府趙存約、薛齊皆死。事聞,諫官崔戎等列絳冤,冊贈司徒,諡曰貞, 賻禮甚厚。景延亦贈官,祿一子。大中初,詔史官差第元和將相,圖形凌煙閣,絳 在焉,獨留中。絳所論事萬餘言,其甥夏侯孜以授蔣偕,次為七篇。
zi zhāng, zì zhòng lǐ. dà zhōng chū zhuó jìn shì dì, pì lú jūn tài yuán mù fǔ. qiān jiān chá yù shǐ, zòu tài miào xiá xiǎng fù yòng zǎi xiàng shè shì. jìn qǐ jū láng. jiù zhì, shè cì jiāo qiū, tài pú pán chē zài lè, zhào qún chén lín guān, zhāng zòu bà zhī. xián tōng zhōng, lèi guān shàng shū yòu chéng hú nán xuān shè guān chá shǐ.
子璋,字重禮。大中初擢進士第,辟盧鈞太原幕府。遷監察御史,奏太廟祫享 復用宰相攝事。進起居郎。舊制,設次郊丘,太僕盤車載樂,召群臣臨觀,璋奏罷 之。咸通中,累官尚書右丞、湖南宣歙觀察使。
sòng shēn xī, zì qìng chén, shǐ shī qí hé suǒ rén. shǎo ér gū, zhuó jìn shì dì, lèi pì jié dù fǔ, hòu pín qiān qǐ jū shè rén, yǐ lǐ bù yuán wài láng wèi hàn lín xué shì. jìng zōng shí, bài shì jiǎng xué shì. zhǎng qìng bǎo lì jiān, fēng sú xiāo báo, qū shān péng dǎng, shēn xī sù gū zhí shǎo yǔ, jí jìn yòng, yì zhě wèi kě yǐ jī fú jìng.
宋申錫,字慶臣,史失其何所人。少而孤,擢進士第,累辟節度府,後頻遷起 居舍人,以禮部員外郎為翰林學士。敬宗時,拜侍講學士。長慶、寶曆間,風俗囂 薄,驅煽朋黨,申錫素孤直少與,及進用,議者謂可以激浮競。
wén zōng jí wèi, zài zhuǎn zhōng shū shè rén, fù wèi hàn lín xué shì. dì è huàn guān quán chǒng zhèn zhǔ, zài zhì gōng jìn zhī biàn, ér wáng shǒu chéng diǎn jìn bīng, yǎn jiǎn fàng sì, yù zhuó dāo chú běn gēn, sī kě yǔ jué dà yì zhě. chá shēn xī zhōng hòu, yīn zhào duì, bǐ yǔ cháo chén móu qù shǒu chéng děng, qiě yǐ yǐ zhí zhèng, shēn xī dùn shǒu xiè. wèi jǐ bài shàng shū yòu chéng, yú yuè jìn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. nǎi chú wáng fán jīng zhào yǐn, mì yù dì zhǐ. fán lòu yán, ér shǒu chéng dǎng zhèng zhù dé qí móu. tài hé wǔ nián, qiǎn jūn hòu dòu lú zhe wū gào shēn xī yǔ zhāng wáng móu fǎn, shǒu chéng chí zòu yù táng, jiāng qiǎn qí èr bǎi tú shēn xī jiā, huàn guān mǎ cún liàng zhēng yuē: móu fǎn zhě dú shēn xī ěr, dāng zhào nán sī huì yì, bù rán, jīng shī qí zú luàn yǐ. shǒu chéng bù néng duì. shí èr yuè huì, qún sī jiē xiū, zhōng rén chí zhào zǎi xiàng, mǎ bēn fá sǐ yú dào, yì suǒ chéng yǐ fù mìng. shēn xī yǔ niú sēng rú lù suí lǐ zōng mǐn zhì zhōng shū, zhōng rén chàng yuē: suǒ zhào wú sòng shēn xī. shēn xī shǐ zhī dé zuì, wàng yán yīng mén, yǐ hù kòu é hái dì. sēng rú děng jiàn shàng chū zhe gào dié, jiē hài è bù zhī suǒ duì. shǒu chéng bǔ shēn xī qīn lì zhāng quán zhēn jiā rén mǎi zi yuán xìn jí shí liù zhái diǎn shǐ, xié chéng qí zuì. dì nǎi bà shēn xī wèi tài zǐ yòu shù zǐ, zhào sān xǐng guān yù shǐ zhōng chéng dà lǐ qīng jīng zhào yǐn huì zhōng shū jí xián yuàn zá yàn shēn xī fǎn zhuàng. jīng shī huā yán xiāng jīng, jiǔ nǎi dìng.
文宗即位,再轉中書舍人,復為翰林學士。帝惡宦官權寵震主,再致宮禁之變, 而王守澄典禁兵,偃蹇放肆,欲叕刂除本根,思可與決大議者。察申錫忠厚,因召 對,俾與朝臣謀去守澄等,且倚以執政,申錫頓首謝。未幾拜尚書右丞,逾月進同 中書門下平章事。乃除王璠京兆尹,密諭帝旨。璠漏言,而守澄黨鄭注得其謀。太 和五年,遣軍候豆盧著誣告申錫與漳王謀反,守澄持奏浴堂,將遣騎二百屠申錫家, 宦官馬存亮爭曰:「謀反者獨申錫耳,當召南司會議,不然,京師跂足亂矣。」守 澄不能對。時二月晦,群司皆休,中人馳召宰相,馬奔乏死於道,易所乘以復命。 申錫與牛僧孺、路隋、李宗閔至中書,中人唱曰:「所召無宋申錫。」申錫始知得 罪,望延英門,以笏叩額還第。僧孺等見上出著告牒,皆駭愕不知所對。守澄捕申 錫親吏張全真、家人買子緣信及十六宅典史,脅成其罪。帝乃罷申錫為太子右庶子, 召三省官、御史中丞、大理卿、京兆尹會中書集賢院雜驗申錫反狀。京師嘩言相驚, 久乃定。
yì rì, yán yīng zhào zǎi xiàng qún guān xī rù, chū yì dǐ shēn xī sǐ, pú shè dòu yì zhí shuài rán duì yuē: rén chén wú jiāng, jiāng ér bì zhū. wén zhě bù rán. yú shì zuǒ sàn qí cháng shì cuī xuán liàng gěi shì zhōng lǐ gù yán jiàn yì dài fū wáng zhì bǔ què lú jūn shū yuán bāo luó tài jiǎng xì péi xiū dòu zōng zhí wéi wēn, shí yí lǐ qún wéi duān fú dīng jū huì yuán dōu děng fú diàn bì, qǐng yǐ yù fù wài. dì zhèn nù, chì yuē: wú yǔ gōng qīng yì yǐ, qīng shǔ dì chū! xuán liàng gù yán zhí jù yù qiè, tì qì kěn dào, yáo shì yì dài shēn xī yú lǐng biǎo. jīng zhào yǐn cuī guǎn dà lǐ qīng wáng zhèng yǎ kǔ qǐng chū zhe yǔ shēn xī hé zhèng qíng zhuàng, dì wù, nǎi biǎn shēn xī kāi zhōu sī mǎ, cóng ér liú sǐ zhě shù shí bǎi rén, tiān xià yǐ wèi yuān. zhuó dòu lú zhe jiān diàn zhōng shì yù shǐ.
翌日,延英召宰相群官悉入,初議抵申錫死,僕射竇易直率然對曰:「人臣無 將,將而必誅。」聞者不然。於是左散騎常侍崔玄亮、給事中李固言、諫議大夫王 質、補闕盧鈞、舒元褒、羅泰、蔣系、裴休、竇宗直、韋溫,拾遺李群、韋端符、 丁居晦、袁都等伏殿陛,請以獄付外。帝震怒,叱曰:「吾與公卿議矣,卿屬第出!」 玄亮、固言執據愈切,涕泣懇到,繇是議貸申錫於嶺表。京兆尹崔琯、大理卿王正 雅苦請出著與申錫劾正情狀,帝悟,乃貶申錫開州司馬,從而流死者數十百人,天 下以為冤。擢豆盧著兼殿中侍御史。
chū, shēn xī jì guī, yì sù fú qí mìng wài shě, qí qī zé wèi yuē gōng hé fù tiān zǐ, nǎi fǎn hū? shēn xī yuē: wú qǐ gū shēng, wèi zǎi xiàng, méng guó hòu ēn, bù néng chú jiān luàn, fǎn wèi suǒ xiàn, wǒ qǐ fǎn zhě hū? chū, shēn xī yǐ qīng jié jìn, jí yào wèi zhě nà qiú xiǎng, bài fēng sú, gù zì wèi jìn chén, fán sì fāng huì xiè yī bù shòu. jì bèi zuì, yǒu sī yàn hé, xī dé suǒ hái wèn yí shū, cháo yě wèi zī mǐn. rán zài zǎi fǔ wú tā móu lüè. qī nián, gǎn fèn zú, yǒu zhào guī zàng.
初,申錫既歸,易素服俟命外舍,其妻責謂曰;「公何負天子,乃反乎?」申 錫曰:「吾起孤生,位宰相,蒙國厚恩,不能鉏奸亂,反為所陷,我豈反者乎?」 初,申錫以清節進,疾要位者納賕餉,敗風俗,故自為近臣,凡四方賄謝一不受。 既被罪,有司驗劾,悉得所還問遺書,朝野為咨閔。然在宰府無它謀略。七年,感 憤卒,有詔歸葬。
kāi chéng yuán nián, lǐ shí yīn yán yīng zhào duì, cóng róng yán yuē: bì xià zhī zhèng, jiē chéng tiān xīn, wéi shēn xī zhī wǎng, jiǔ wèi yuán xuě. dì cán yuē: wǒ dāng shí yì wù qí shī, ér zhà zhōng zhě pò wǒ yǐ shè jì jì gù ěr. shǐ féng hàn zhāo xuān shí, dāng bù zuò cǐ. yīn zhuī fù yòu chéng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, zèng bīng bù shàng shū, lù qí zi shèn wēi wèi chéng gù wèi. huì chāng èr nián, cì shì yuē zhēn.
開成元年,李石因延英召對,從容言曰:「陛下之政,皆承天心,惟申錫之枉, 久未原雪。」帝慚曰:「我當時亦悟其失,而詐忠者迫我以社稷計故耳。使逢漢昭、 宣時,當不坐此。」因追復右丞、同中書門下平章事,贈兵部尚書,錄其子慎微為 城固尉。會昌二年,賜諡曰貞。
zàn yuē: yì yuán héng bào zhōng wáng shì, jiàng jù dé dà chén, jiē wèi zéi jiān suǒ chéng, bù mò yuán shēn, gài fú shàn huò yín zhī xùn yǒu shí ér náo. suī rán, xián zhě yú zhōng yì, níng yǐ yī bù xìng, jù shǐ qiàn rán yú qí xīn zāi! yào gōng kě yǔn, ér míng yǔ dài sōng děng yǐ. gōng fǔ xì kāi, ér yóu nà shuō yān. shēn xī móu xiǎo rèn dà, diān pèi cóng zhī, xī hū!
贊曰:鎰、元衡暴忠王室,絳巨德大臣,皆為賊奸所乘,不歿元身,蓋福善禍 淫之訓有時而撓。雖然,賢者於忠誼,寧以一不幸,遽使慊然於其心哉!要躬可殞, 而名與岱、崧等矣。公輔隙開,而猶納說焉。申錫謀小任大,顛沛從之,惜乎!