zhōng yì zhōng
忠義中
yán gǎo qīng chūn qīng jiǎ xún yǐn lín zhāng xún xǔ yuǎn nán jì yún léi wàn chūn yáo yín
顏杲卿春卿 賈循隱林 張巡 許遠南霽雲 雷萬春 姚誾
yán gǎo qīng zì xīn, yǔ zhēn qīng tóng wǔ shì zǔ, yǐ wén rú shì jiā. fù yuán sūn, yǒu míng chuí gǒng jiān, wèi háo zhōu cì shǐ. gǎo qīng yǐ yìn diào suì zhōu sī fǎ cān jūn. xìng gāng zhèng, lì shì míng jì. cháng wèi cì shǐ jié ràng, zhèng sè bié bái, bù wèi qū. kāi yuán zhōng, yǔ xiōng chūn qīng dì yào qīng bìng yǐ shū pàn chāo děng, lì bù shì láng xí yù zī jiē tuī fú. zài yǐ zuì qiān fàn yáng hù cáo cān jūn. ān lù shān wén qí míng, biǎo wèi yíng tián pàn guān, jiǎ cháng shān tài shǒu.
顏杲卿字昕,與真卿同五世祖,以文儒世家。父元孫,有名垂拱間,為濠州刺 史。杲卿以廕調遂州司法參軍。性剛正,蒞事明濟。嘗為刺史詰讓,正色別白,不 為屈。開元中,與兄春卿、弟曜卿並以書判超等,吏部侍郎席豫咨嗟推伏。再以最 遷范陽戶曹參軍。安祿山聞其名,表為營田判官,假常山太守。
lù shān fǎn, gǎo qīng jí zhǎng shǐ yuán lǚ qiān yè yú dào, cì gǎo qīng zǐ páo, lǚ qiān fēi páo, lìng yǔ jiǎ zǐ lǐ qīn còu yǐ bīng qī qiān tún tǔ mén. gǎo qīng zhǐ suǒ cì yī wèi lǚ qiān yuē: yǔ gōng hé wèi zhe cǐ? lǚ qiān wù, nǎi yǔ zhēn dìng lìng jiǎ shēn nèi qiū lìng zhāng tōng yōu dìng móu tú zéi. gǎo qīng chēng jí bù shì shì, shǐ zi quán míng wǎng fǎn jì yì, yīn jié tài yuán yǐn wáng chéng yè wèi yīng, shǐ píng lú jié dù fù shǐ jiǎ xún qǔ yōu zhōu. móu xiè, lù shān shā xún, yǐ xiàng rùn kè niú tíng jiè shǒu. gǎo qīng yáng bù shì shì, wěi zhèng lǚ qiān, qián zhào chù shì quán huàn guō zhòng yōng dìng cè. shí zhēn qīng zài píng yuán, sù wén zéi nì móu, yīn yǎng sǐ shì wèi jù shǒu jì. lǐ chéng děng sǐ, zéi shǐ duàn zǐ guāng chuán shǒu xùn zhū jùn, zhēn qīng zhǎn zi guāng, qiǎn shēng lú tì zhì cháng shān yuē qǐ bīng, duàn zéi běi dào. gǎo qīng dà xǐ, yǐ wèi bīng jǐ jiǎo kě cuò zéi xī fēng. nǎi jiǎo zéi mìng zhào qīn còu jì shì, qīn còu yè hái, gǎo qīng cí chéng mén bù kě yè kāi, shě zhī wài yóu shǐ lǚ qiān jí cān jūn féng qián jùn háo dí wàn dé děng shù rén yǐn láo, jì zuì, zhǎn zhī, bìng shā qí jiāng pān wéi shèn, zéi dǎng jiān, tóu shī hū tuó shuǐ. lǚ qiān yǐ shǒu shì gǎo qīng, zé xǐ qiě qì.
祿山反,杲卿及長史袁履謙謁於道,賜杲卿紫袍,履謙緋袍,令與假子李欽湊 以兵七千屯土門。杲卿指所賜衣謂履謙曰:「與公何為著此?」履謙悟,乃與真定 令賈深、內丘令張通幽定謀圖賊。杲卿稱疾不視事,使子泉明往返計議,陰結太原 尹王承業為應,使平盧節度副使賈循取幽州。謀泄,祿山殺循,以向潤客、牛廷玠 守。杲卿陽不事事,委政履謙,潛召處士權渙、郭仲邕定策。時真卿在平原,素聞 賊逆謀,陰養死士為拒守計。李憕等死,賊使段子光傳首徇諸郡,真卿斬子光,遣 甥盧逖至常山約起兵,斷賊北道。杲卿大喜,以為兵掎角可挫賊西鋒。乃矯賊命召 欽湊計事,欽湊夜還,杲卿辭城門不可夜開,舍之外郵;使履謙及參軍馮虔、郡豪 翟萬德等數人飲勞,既醉,斬之,並殺其將潘惟慎,賊黨殲,投屍滹沱水。履謙以 首示杲卿,則喜且泣。
xiān shì, lù shān qiǎn jiāng gāo miǎo zhào bīng fàn yáng wèi hái, gǎo qīng shǐ táo chéng wèi cuī ān shí tú zhī. miǎo zhì mǎn chéng, qián wàn dé jiē huì chuán shě, ān shí dài yǐ zhì jiǔ, miǎo shě mǎ, qián chì lì fù zhī. ér zéi jiāng hé qiān nián zì zhào lái, qián yì zhí zhī. rì wèi zhōng, sòng èr zéi. gǎo qīng nǎi qiǎn wàn dé shēn tōng yōu chuán qīn còu shǒu, xiè liǎng zéi sòng jīng shī, yǔ quán míng xié. zhì tài yuán, wáng chéng yè yù zì yǐ wèi gōng, hòu qiǎn quán míng hái, yīn lìng zhuàng shì dí qiáo zéi yú lù. qiáo bù píng, gào zhī gù, nǎi miǎn. xuán zōng zhuó chéng yè dà jiāng jūn, sòng lì jiē bèi shǎng. yǐ ér shì xiǎn, nǎi bài gǎo qīng wèi wèi qīng jiān yù shǐ zhōng chéng, lǚ qiān cháng shān tài shǒu, shēn sī mǎ. jí chuán xí hé běi, yán wáng shī èr shí wàn rù tǔ mén, qiǎn guō zhòng yōng lǐng bǎi qí wèi xiān fēng, chí ér nán, yè chái yáng chén, wàng zhě wèi dà jūn zhì. rì zhōng, chuán shù bǎi lǐ. zéi zhāng xiàn chéng fāng wéi ráo yáng, qì jiǎ zǒu. yú shì zhào jù lù guǎng píng hé jiān bìng zhǎn wěi cì shǐ, chuán shǒu cháng shān. ér lè ān bó líng shàng gǔ wén ān xìn dōu wèi yè zhū jùn jiē zì gù. gǎo qīng xiōng dì bīng dà zhèn.
先是,祿山遣將高邈召兵范陽未還,杲卿使匋城尉崔安石圖之。邈至滿城,虔、 萬德皆會傳舍,安石紿以置酒,邈舍馬,虔叱吏縛之。而賊將何千年自趙來,虔亦 執之。日未中,送二賊。杲卿乃遣萬德、深、通幽傳欽湊首,械兩賊送京師,與泉 明偕。至太原,王承業欲自以為功,厚遣泉明還,陰令壯士翟喬賊於路。喬不平, 告之故,乃免。玄宗擢承業大將軍,送吏皆被賞。已而事顯,乃拜杲卿衛尉卿兼御 史中丞,履謙常山太守,深司馬。即傳檄河北,言王師二十萬入土門,遣郭仲邕領 百騎為先鋒,馳而南,曳柴揚塵,望者謂大軍至。日中,傳數百里。賊張獻誠方圍 饒陽,棄甲走。於是趙、鉅鹿、廣平、河間並斬偽刺史,傳首常山。而樂安、博陵、 上谷、文安、信都、魏、鄴諸郡皆自固。杲卿兄弟兵大振。
lù shān zhì shǎn, wén bīng xìng, dà jù. shǐ shǐ sī míng děng lǜ píng lú bīng dù hé gōng cháng shān, cài xī dé zì huái huì shī. bù shè xún, zéi jí gōng chéng. bīng shǎo, wèi jí wèi shǒu jì, qiú jiù yú hé dōng, chéng yè qián yǐ rǎng shā zéi gōng, bīng bù chū. gǎo qīng zhòu yè zhàn, jǐng jié, liáng shǐ jǐn, liù rì ér xiàn, yǔ lǚ qiān tóng zhí. zéi xié shǐ jiàng, bù yīng. qǔ shǎo zǐ jì míng jiā rèn jǐng shàng yuē: jiàng wǒ, dāng huó ér zi. gǎo qīng bù dá. suì bìng lú tì shā zhī. gǎo qīng zhì luò yáng, lù shān nù yuē: wú zhuó ěr tài shǒu, hé suǒ fù ér fǎn? gǎo qīng chēn mù mà yuē: rǔ yíng zhōu mù yáng jié nú ěr, qiè hé ēn chǒng, tiān zǐ fù rǔ hé shì, ér nǎi fǎn hū? wǒ shì táng chén, shǒu zhōng yì, hèn bù zhǎn rǔ yǐ xiè shàng, cóng cóng ěr fǎn yé? lù shān bù shèng fèn, fù zhī tiān jīn qiáo zhù, jié jiě yǐ ròu dàn zhī, mà bù jué, zéi gōu duàn qí shé, yuē: fù néng mà fǒu? gǎo qīng hán hú ér jué, nián liù shí wǔ. lǚ qiān jì duàn shǒu zú, hé qiān nián dì shì zài bàng, jǔ xuè pēn qí miàn, zéi luán zhī, jiàn zhě chuí qì. gǎo qīng zōng zi jìn shǔ jiē bèi hài. gǎo qīng yǐ lǔ, zhū jùn fù wèi zéi shǒu.
祿山至陝,聞兵興,大懼。使史思明等率平盧兵度河攻常山,蔡希德自懷會師。 不涉旬,賊急攻城。兵少,未及為守計,求救於河東,承業前已攘殺賊功,兵不出。 杲卿晝夜戰,井竭,糧、矢盡,六日而陷,與履謙同執。賊脅使降,不應。取少子 季明加刃頸上曰:「降我,當活而子。」杲卿不答。遂並盧逖殺之。杲卿至洛陽, 祿山怒曰:「吾擢爾太守,何所負而反?」杲卿瞋目罵曰:「汝營州牧羊羯奴耳, 竊荷恩寵,天子負汝何事,而乃反乎?我世唐臣,守忠義,恨不斬汝以謝上,從從 爾反耶?」祿山不勝忿,縛之天津橋柱,節解以肉啖之,罵不絕,賊鈎斷其舌,曰: 「復能罵否?」杲卿含胡而絕,年六十五。履謙既斷手足,何千年弟適在傍,咀血 噴其面,賊臠之,見者垂泣。杲卿宗子近屬皆被害。杲卿已虜,諸郡復為賊守。
zhāng tōng yōu yǐ xiōng xiāng zéi, zèn gǎo qīng yú yáng guó zhōng, gù bù jiā zèng. sù zōng zài fèng xiáng, zhēn qīng biǎo qí wǎng, huì tōng yōu wèi pǔ ān tài shǒu, shàng huáng zhàng shā zhī. lǐ guāng bì guō zi yí shōu cháng shān, chū gǎo qīng lǚ qiān èr jiā qīn shǔ shù bǎi rén yú yù, hòu gěi yí, lìng xíng sàng. qián yuán chū, zèng gǎo qīng tài zǐ tài bǎo, shì yuē zhōng jié, fēng qí qī cuī qīng hé jùn fū rén. chū, bó shì péi jùn yǐ gǎo qīng bù zhí zhèng, dàn shì yuē zhōng, yì zhě bù píng, gù yǐ èr huì shì yān. tì jì míng jí zōng zi děng jiē zèng wǔ pǐn guān. jiàn zhōng zhōng, yòu zèng gǎo qīng sī tú. chū, gǎo qīng bèi shā, xùn shǒu yú qú, mò gǎn shōu. yǒu zhāng còu zhě, dé qí fā, chí yè shàng huáng. shì xī jiàn mèng, dì wù, wèi jì. hòu còu guī fā yú qí qī, qī yí zhī, fā ruò dòng yún. hòu quán míng gòu shī jiāng zàng, dé xíng zhě yán, sǐ shí yī zú xiān duàn, yǔ lǚ qiān tóng kǎn yì. zhǐ qí yù dé zhī, nǎi zàng zhǎng ān fèng qī yuán. jì míng tì tóng yíng.
張通幽以兄相賊,譖杲卿於楊國忠,故不加贈。肅宗在鳳翔,真卿表其枉,會 通幽為普安太守,上皇杖殺之。李光弼、郭子儀收常山,出杲卿、履謙二家親屬數 百人於獄,厚給遺,令行喪。乾元初,贈杲卿太子太保,諡曰忠節,封其妻崔清河 郡夫人。初,博士裴郡以杲卿不執政,但諡曰忠,議者不平,故以二惠諡焉。逖、 季明及宗子等皆贈五品官。建中中,又贈杲卿司徒。初,杲卿被殺,徇首於衢,莫 敢收。有張湊者,得其發,持謁上皇。是昔見夢,帝寤,為祭。後湊歸發於其妻, 妻疑之,發若動雲。後泉明購屍將葬,得刑者言,死時一足先斷,與履謙同坎瘞。 指其域得之,乃葬長安鳳棲原。季明、逖同塋。
quán míng yǒu xiào jié, xǐ zhèn rén zhī jí. jì wèi chéng yè suǒ qiǎn, wèi zhì ér cháng shān xiàn, gù kè shòu yáng. shǐ sī míng wéi lǐ guāng bì, huò quán míng, guǒ yǐ gé, sòng yōu zhōu, jiān guān dé miǎn. sī míng guī guó, ér zhēn qīng fāng wèi pú zhōu cì shǐ, lìng quán míng dào hé běi qiú zōng shǔ. shǐ, yī nǚ jí gū nǚ bìng liú lí zéi zhōng, jí shì bìng dé zhī, xī qián sān wàn shú gū nǚ hái, qǔ zī fù wǎng, zé jǐ nǚ fù shī zhī. lǚ qiān jí fù gù jiāng qī zǐ nú lì shàng sān bǎi yú rén, zhuǎn xǐ bù zì cún, quán míng xī lì shàn gěi, fēn duō yún báo, xiāng fú xié dù hé tuō zhēn qīng. zhēn qīng suí suǒ guī zī sòng zhī. quán míng zhī bìn fù, yǔ lǚ qiān fēn jiù, hù hái zhǎng ān. lǚ qiān qī yí liǎn jù jiǎn xiá, fā shì zhī, yǔ gǎo qīng děng, nǎi hào yǒng, dài quán míng rú fù. sù zōng bài quán míng pí lìng, zhèng huà qīng míng, zhū sù dào, rén qíng xī rán. chéng dū yǐn jǔ qí kè dì yī, qiān péng zhōu sī mǎ. jiā pín, jū guān lián, ér gū miǎo xiāng cóng bǎi kǒu, zhān yù bù gěi, wú yùn tàn. jū mǔ sàng, huǐ gǔ lì. qí xíng yì, dāng shì yǐ wèi nán.
泉明有孝節,喜振人之急。既為承業所遣,未至而常山陷,故客壽陽。史思明 圍李光弼,獲泉明,裹以革,送幽州,間關得免。思明歸國,而真卿方為蒲州刺史, 令泉明到河北求宗屬。始,一女及姑女並流離賊中,及是並得之,悉錢三萬贖姑女 還,取貲復往,則己女復失之。履謙及父故將妻子奴隸尚三百餘人,轉徙不自存, 泉明悉力贍給,分多勻薄,相扶挾度河托真卿。真卿隨所歸資送之。泉明之殯父, 與履謙分柩,護還長安。履謙妻疑斂具儉狹,發視之,與杲卿等,乃號踴,待泉明 如父。肅宗拜泉明郫令,政化清明,誅宿盜,人情翕然。成都尹舉其課第一,遷彭 州司馬。家貧,居官廉,而孤藐相從百口,飦鬻不給,無慍嘆。居母喪,毀骨立。 其行義,當世以為難。
chūn qīng, tì tǎng měi zī yí, tōng dāng shì wù. shí liù jǔ míng jīng bá cuì gāo dì, diào xī pǔ zhǔ bù. cháng sòng tú yú zhōu, wáng qí jí, zhì tíng, kǒu jì wù sè, fán qiān rén, wú suǒ chà. zhǎng shǐ lù xiàng xiān yì zhī, zhuǎn shǔ wèi. sū tǐng dài wèi zhǎng shǐ, bèi zèn xì yù, wèi zōng lú fù zì tuō, tǐng jù chū zhī. wèi zhēng yuǎn sūn zhān zuì dǐ sǐ, chūn qīng wèi qǐng yù zhēn gōng zhǔ, dé bù sǐ, shí rén gāo qí jié. zhōng yǎn shī chéng. lín zhōng, zhuō zhēn qīng bì yuē: ěr dāng dà wú zú, gù wǒ bù dé jiàn, yǐ zhū zi wěi rǔ. hòu zhēn qīng zhǔ qí hūn jià.
春卿,倜儻美姿儀,通當世務。十六舉明經、拔萃高第,調犀浦主簿。嘗送徒 於州,亡其籍,至廷,口記物色,凡千人,無所差。長史陸象先異之,轉蜀尉。蘇 頲代為長史,被譖系獄,為《棕櫚賦》自托,頲遽出之。魏徵遠孫瞻罪抵死,春卿 為請玉真公主,得不死,時人高其節。終偃師丞。臨終,捉真卿臂曰:「爾當大吾 族,顧我不得見,以諸子諉汝。」後真卿主其昏嫁。
shěn yíng zhě, yì gǎo qīng shēng, yǒu xíng yì, míng huáng lǎo xué. jiě hè bó yě wèi, yǔ gǎo qīng tóng sǐ nán, zèng dà lǐ zhèng, guān qí èr zi yáo dá.
沈盈者,亦杲卿甥,有行義,明黃老學。解褐博野尉,與杲卿同死難,贈大理 正,官其二子遙、達。」
jiǎ xún zhě, jīng zhào huá yuán rén, qí xiān jiā cháng shān. fù huì, yǒu gāo jié cháng chēng jí bù dá pì shǔ, lǐ zhōng hào yī lóng. qīn wáng, fù tǔ chéng mù, lú qí zuǒ, shǒu shí sōng bǎi, shí hào guān zhōng zēng zǐ. zú, xiàn rén sī shì yuē guǎng xiào zhēng jūn.
賈循者,京兆華原人,其先家常山。父會,有高節嘗稱疾不答辟署,里中號 「一龍」。親亡,負土成墓,廬其左,手蒔松柏,時號「關中曾子」。卒,縣人私 諡曰廣孝征君。
xún yǒu dà lüè, lǐ bù shàng shū sū tǐng cháng wèi jīn pō mù, jí wèi yì zhōu, biǎo shǔ liè jiāng. bài tǔ bō yú xī shān, sān qiān jìng sāi jūn yíng tián shǐ. zhāng shǒu guī běi fá, cì luán hé, shǔ dòng pàn, yù jì wú liáng. xún chuāi guǎng xiá wèi qiáo yǐ jì, pò lǔ ér hái, yǐ gōng zhuó yóu jī jiāng jūn yú guān shǒu zhuō shǐ. dì nán fù hǎi, běi shǔ zhǎng chéng, lín liáng cén yì, kòu suǒ bì fú. xún diào tǔ zhǎn mù kāi dào, zéi dùn qù. fàn yáng jié dù shǐ lǐ kuò zhī jiàn wèi ān dōng fù dà dū hù. ān lù shān jiān píng lú jié dù, biǎo wèi fù, qiān bó líng tài shǒu. lù shān yù jī xī qì dān, fù zòu xún guāng lù qīng zì fù, shǐ zhī liú hòu. jiǔ xìng pàn, lù shān jiān jié dù hé dōng, ér xún yì jiān yàn mén fù zhī. mǔ wáng jiāng zàng, zhái yǒu kū sāng, yī xī zài shēng, zhī chū běi yōng, rén yǐ wèi ruì. xuán zōng yǐ xún yǒu gōng, zhào zèng qí fù cháng shān tài shǒu.
循有大略,禮部尚書蘇頲嘗謂今頗、牧,及為益州,表署列將。敗吐蕃於西山, 三遷靜塞軍營田使。張守珪北伐,次灤河,屬凍泮,欲濟無梁。循揣廣狹為橋以濟, 破虜而還,以功擢游擊將軍、榆關守捉使。地南負海,北屬長城,林良岑翳,寇 所蔽伏。循調土斬木開道,賊遁去。范陽節度使李适之薦為安東副大都護。安祿山 兼平盧節度,表為副,遷博陵太守。祿山欲擊奚、契丹,復奏循光祿卿自副,使知 留後。九姓叛,祿山兼節度河東,而循亦兼雁門副之。母亡將葬,宅有枯桑,一夕 再生,芝出北庸,人以為瑞。玄宗以循有功,詔贈其父常山太守。
lù shān fǎn, shǐ xún shǒu yōu zhōu, gù gǎo qīng zhāo zhī, yǐ qīng zéi cháo xué, xún xǔ kě. wèi xiàng rùn kè děng fā qí móu, zéi yì zhī. jiàn zhōng èr nián, zèng tài wèi, shì yuē zhōng.
祿山反,使循守幽州,故杲卿招之,以傾賊巢穴,循許可。為向潤客等發其謀, 賊縊之。建中二年,贈太尉,諡曰忠。
cóng zi yǐn lín, wèi yǒng píng bīng mǎ shǐ. dāng rù wèi, shǔ zhū cǐ nán, lǜ zhòng hù xíng zài. dé zōng jiàn yǐn lín, wěi qí mào, wèn jiā shì, dá yuē: gù fàn yáng jié dù fù shǐ xún, chén cóng fù yě. dì yì zhī, yǐn zhì wò nèi, yǐ shǒu bǎn huà dì chén gōng shǒu jì, jí zòu yuē: chén cháng mèng rì zhuì, yǐ shǒu chéng zhī. dì yuē: fēi zhèn xié? yīn lìng jiū chá xíng zài, qiān jiǎn xiào yòu sàn qí cháng shì, fēng wǔ wēi jùn wáng.
從子隱林,為永平兵馬使。當入衛,屬硃泚難,率眾扈行在。德宗見隱林,偉 其貌,問家世,答曰:』故范陽節度副使循,臣從父也。」帝異之,引至臥內,以 手板畫地陳攻守計,即奏曰:「臣嘗夢日墜,以首承之。」帝曰:「非朕邪?」因 令糾察行在,遷檢校右散騎常侍,封武威郡王。
zéi wéi jí, yǐn lín yǔ hóu zhòng zhuāng mào shǐ shí sǐ zhàn. yǐ ér jiě, cóng chén chēng qìng, yǐn lín liú tì qián yuē: cǐ yǐ bēn, qún chén dà qìng zōng shè wú jiāng zhī xiū, rán bì xià zī xìng jí, bù néng róng yǎn. ruò bù quān, suī jīn zéi wáng, yōu wèi ài yě. dì bù yǐ wèi wǔ, bài shén cè tǒng jūn. zú, dì sī qí zhì zhí, zèng shàng shū zuǒ pú shè, yǐ shí hù sān bǎi fēng qí jiā.
賊圍急,隱林與侯仲莊冒矢石死戰。已而解,從臣稱慶,隱林流涕前曰:「泚 已奔,群臣大慶宗社無疆之休,然陛下資性急,不能容掩。若不悛,雖今賊亡,憂 未艾也。」帝不以為忤,拜神策統軍。卒,帝思其質直,贈尚書左僕射,以實戶三 百封其家。
zhāng xún zì xún, dèng zhōu nán yáng rén. bó tōng qún shū, xiǎo zhàn zhèn fǎ. qì zhì gāo mài, lüè xì jié, suǒ jiāo bì dà rén zhǎng zhě, bù yǔ yōng sú hé, shí rén pǒ zhī yě. kāi yuán mò, zhuó jìn shì dì. shí xiōng xiǎo yǐ wèi jiān chá yù shǐ, jiē yǐ míng chēng zhòng yī shí. xún yóu tài zǐ tōng shì shè rén chū wèi qīng hé lìng, zhì jī zuì, ér fù jié yì, huò yǐ kùn è guī zhě, qīng zī zhèn hù wú lìn. zhì mǎn hái dōu. yú shì yáng guó zhōng fāng zhuān guó, quán shì kě zhì. huò quàn yī jiàn, qiě xiǎn yòng, dá yuē: shì fāng wèi guó guài xiáng, cháo huàn bù kě wèi yě. gèng diào zhēn yuán lìng. tǔ duō háo huá, dà lì huá nán jīn shù wēi zì sì, yì zhōng yǔ yuē: nán jīn kǒu, míng fǔ shǒu. xún xià chē, yǐ fǎ zhū zhī, shè yú dǎng, mò bù gǎi háng qiān shàn. zhèng jiǎn yuē, mín shén yí zhī.
張巡字巡,鄧州南陽人。博通群書,曉戰陣法。氣志高邁,略細節,所交必大 人長者,不與庸俗合,時人叵知也。開元末,擢進士第。時兄曉已位監察御史,皆 以名稱重一時。巡由太子通事舍人出為清河令,治績最,而負節義,或以困厄歸者, 傾貲振護無吝。秩滿還都。於是楊國忠方專國,權勢可炙。或勸一見,且顯用,答 曰:「是方為國怪祥,朝宦不可為也。」更調真源令。土多豪猾,大吏華南金樹威 恣肆,邑中語曰:「南金口,明府手。」巡下車,以法誅之,赦餘黨,莫不改行遷 善。政簡約,民甚宜之。
ān lù shān fǎn, tiān bǎo shí wǔ zài zhēng yuè, zéi qiú zhāng tōng wù xiàn sòng cáo děng zhōu, qiào jùn tài shǒu yáng wàn shí jiàng zéi, bī xún wèi zhǎng shǐ, shǐ xī yíng zéi jūn. xún lǜ lì kū xuán yuán huáng dì cí, suì qǐ bīng tǎo zéi, cóng zhě qiān yú. chū, líng chāng tài shǒu sì wú wáng zhī shòu zhào hé hé nán bīng jù lù shān, yǒu dān fù wèi jiǎ bì zhě, làng zhōu cì shǐ xuán zhī zǐ, lǜ lì chēng wú wáng bīng, jī sòng zhōu. tōng wù zǒu xiāng yì, wèi dùn qiū lìng lú yīng suǒ shā. bì yǐn jūn jìn zhì yōng qiū, xún yǔ zhī hé, yǒu zhòng èr qiān. shì shí yōng qiū lìng líng hú cháo jǔ xiàn fù zéi, suì zì jiāng dōng bài huái yáng bīng, lǔ qí zhòng, fǎn jiē zài tíng, jiāng shā zhī, zàn chū xíng bù. huái yáng qiú gèng jiě fù, qǐ shā shǒu zhě, yíng bì děng rù. cháo bù dé guī, xún nǎi tú qí qī zi, lì chéng shàng. zhī wén, chéng zhì bài bì jiān chá yù shǐ. cháo yuàn bì, hái gōng yōng qiū, bì qū mén, wèi zhòng lìn sǐ. xún chí qí jué zhàn, shēn bèi chuàng bù gù, shì nǎi fèng xún zhǔ jūn. jiān dào biǎo zhū cháo, téng jiān zhī fǔ, zhī nǎi jǔ yǎn yǐ dōng wěi xún jīng lüè.
安祿山反,天寶十五載正月,賊酋張通晤陷宋、曹等州,譙郡太守楊萬石降賊, 逼巡為長史,使西迎賊軍。巡率吏哭玄元皇帝祠,遂起兵討賊,從者千餘。初,靈 昌太守嗣吳王祗受詔合河南兵拒祿山,有單父尉賈賁者,閬州刺史璇之子,率吏稱 吳王兵,擊宋州。通晤走襄邑,為頓丘令盧韺所殺。賁引軍進至雍丘,巡與之合, 有眾二千。是時雍丘令令狐潮舉縣附賊,遂自將東敗淮陽兵,虜其眾,反接在廷, 將殺之,暫出行部。淮陽囚更解縛,起殺守者,迎賁等入。潮不得歸,巡乃屠其妻 子,礫城上。祗聞,承制拜賁監察御史。潮怨賁,還攻雍丘,賁趨門,為眾躪死。 巡馳騎決戰,身被創不顧,士乃奉巡主軍。間道表諸朝,騰箋祗府,祗乃舉兗以東 委巡經略。
cháo yǐ zéi zhòng sì wàn báo chéng, rén dà kǒng. xún yù zhū jiāng yuē: zéi zhī chéng zhōng xū shí, yǒu qīng wǒ xīn. jīn chū bù yì, kě jīng ér kuì yě, chéng zhī, shì bì zhé. zhū jiāng yuē: shàn. xún nǎi fēn qiān rén chéng chéng, yǐ shù duì chū, shēn qián qū, zhí báo cháo jūn, jūn què. míng rì zéi gōng chéng, shè bǎi lóu, xún shān chéng shàng, shù chú guàn gāo yǐ fén yān, zéi bù gǎn xiàng, xún cì jī zhī. jī liù xún, dà xiǎo shù bǎi zhàn, shì dài jiǎ shí, guǒ chuāng dòu, cháo suì bài zǒu, zhuī zhī, jǐ huò. cháo nù, fù lǜ zhòng lái. rán sù shàn xún, zhì chéng xià, qíng yǔ xún yuē: běn cháo wēi cù, bīng bù néng chū guān, tiān xià shì qù yǐ. zú xià yǐ léi bīng shǒu wēi dié, zhōng wú suǒ lì, hé xiāng cóng yǐ gǒu fù guì hū? xún yuē: gǔ zhě fù sǐ yú jūn, yì bù bào. zi nǎi xián qī nú yuàn, jiǎ lì yú zéi yǐ xiāng tú, wú jiàn jūn tóu gàn tōng qú, wèi bǎi shì xiào, nài hé? cháo nǎn rán qù.
潮以賊眾四萬薄城,人大恐。巡諭諸將曰:「賊知城中虛實,有輕我心。今出 不意,可驚而潰也,乘之,勢必折。」諸將曰:「善。」巡乃分千人乘城,以數隊 出,身前驅,直薄潮軍,軍卻。明日賊攻城,設百樓,巡柵城上,束芻灌膏以焚焉, 賊不敢向,巡伺擊之。積六旬,大小數百戰,士帶甲食,裹瘡斗,潮遂敗走,追之, 幾獲。潮怒,復率眾來。然素善巡,至城下,情語巡曰:「本朝危蹙,兵不能出關, 天下事去矣。足下以羸兵守危堞,忠無所立,盍相從以苟富貴乎?」巡曰:「古者 父死於君,義不報。子乃銜妻孥怨,假力於賊以相圖,吾見君頭干通衢,為百世笑, 奈何?」潮赧然去。
dāng cǐ shí, wáng mìng bù fù tōng, dà jiāng liù rén bái xún yǐ shì bù dí, qiě shàng cún wáng mò zhī, bù rú jiàng. liù rén zhě, jiē guān kāi fǔ tè jìn. xún yáng xǔ nuò, míng rì táng shàng shè tiān zǐ huà xiàng, lǜ jūn shì cháo, rén rén jǐn qì. xún yǐn liù jiāng zhì, zé yǐ dà yì, zhǎn zhī. shì xīn yì quàn.
當此時,王命不復通,大將六人白巡以勢不敵,且上存亡莫知,不如降。六人 者,皆官開府、特進。巡陽許諾,明日堂上設天子畫像,率軍士朝,人人盡泣。巡 引六將至,責以大誼,斬之。士心益勸。
huì liáng fá, cháo xiǎng zéi yán mǐ shù bǎi sōu qiě zhì, xún yè bì chéng nán, cháo xī jūn lái jù, xún qiǎn yǒng shì xián méi bīn hé, qǔ yán mǐ qiān hú, fén qí yú ér hái. chéng zhōng shǐ jǐn, xún fù gǎo wèi rén qiān yú, bèi hēi yī, yè zhuì chéng xià, cháo bīng zhēng shè zhī, jiǔ, nǎi gǎo rén hái, dé jiàn shù shí wàn. qí hòu fù yè zhuì rén, zéi xiào, bù shè bèi, nǎi yǐ sǐ shì wǔ bǎi zhuó cháo yíng, jūn dà luàn, fén lěi mù, zhuī bēn shí yú lǐ. zéi cán, yì bīng wéi zhī. xīn shuǐ jié, xún dài cháo: yù yǐn zhòng zǒu, qǐng tuì jūn èr shè, shǐ wǒ yì. cháo bù zhī qí móu, xǔ zhī. suì kōng chéng sì chū sān shí lǐ, chè wū fā mù ér hái wèi bèi. cháo nù, wéi fù hé. xún xú wèi cháo yuē: jūn xū cǐ chéng, guī mǎ sān shí pǐ, wǒ dé mǎ qiě chū bēn, qǐng jūn qǔ chéng yǐ jiè kǒu. cháo guī mǎ, xún xī yǐ gěi xiāo jiāng, yuē yuē: zéi zhì, rén qǔ yī jiāng. míng rì, cháo zé xún, dá yuē: wú yù qù, jiāng shì bù cóng, nài hé? cháo nù yù zhàn, zhèn wèi chéng, sān shí qí tū chū, qín jiāng shí sì, zhǎn bǎi yú jí, shōu qì xiè niú mǎ. cháo dùn hái chén liú, bù fù chū. qī yuè, cháo lǜ zéi jiāng qú bó yù gōng chéng, qiǎn wěi shǐ zhě sì rén chuán zéi mìng zhào xún, xún zhǎn yǐ xùn, yú zhí sòng zhī suǒ. wéi fán sì yuè, zéi cháng shù wàn, ér xún zhòng cái qiān yú, měi zhàn zhé kè. yú shì hé nán jié dù shǐ sì guó wáng jù tún péng chéng, jiǎ xún xiān fēng.
會糧乏,潮餉賊鹽米數百艘且至,巡夜壁城南,潮悉軍來拒,巡遣勇士銜枚濱 河,取鹽米千斛,焚其餘而還。城中矢盡,巡縛藁為人千餘,被黑衣,夜縋城下, 潮兵爭射之,久,乃藁人;還,得箭數十萬。其後復夜縋人,賊笑,不設備,乃以 死士五百斫潮營,軍大亂,焚壘幕,追奔十餘里。賊慚,益兵圍之。薪水竭,巡紿 潮:「欲引眾走,請退軍二舍,使我逸。」潮不知其謀,許之。遂空城四出三十里, 撤屋發木而還為備。潮怒,圍複合。巡徐謂潮曰:「君須此城,歸馬三十匹,我得 馬且出奔,請君取城以藉口。」潮歸馬,巡悉以給驍將,約曰:「賊至,人取一將。」 明日,潮責巡,答曰:「吾欲去,將士不從,奈何?」潮怒欲戰,陣未成,三十騎 突出,禽將十四,斬百餘級,收器械牛馬。潮遁還陳留,不復出。七月,潮率賊將 瞿伯玉攻城,遣偽使者四人傳賊命詔巡,巡斬以徇,余縶送祗所。圍凡四月,賊常 數萬,而巡眾才千餘,每戰輒克。於是河南節度使嗣虢王巨屯彭城,假巡先鋒。
é ér lǔ dōng píng xiàn zéi, jì yīn tài shǒu gāo chéng yì jǔ jùn pàn, jù yǐn bīng dōng zǒu lín huái. zéi jiāng yáng cháo zōng móu qū níng líng, jué xún xiǎng lù. xún wài shī jù yī, bá zhòng bǎo níng líng, mǎ cái sān bǎi, bīng sān qiān. zhì suī yáng, yǔ tài shǒu xǔ yuǎn chéng fù lìng yáo yín děng hé. nǎi qiǎn jiāng léi wàn chūn nán jì yún děng lǐng bīng zhàn níng líng běi, zhǎn zéi jiāng èr shí, shā wàn yú rén, tóu shī yú biàn, shuǐ wèi bù liú. cháo zōng yè qù. yǒu zhào bài xún zhǔ kè láng zhōng, fù hé nán jié dù shǐ. xún jí jiāng shì yǒu gōng zhě qǐng yú jù, jù cái shòu zhé chōng guǒ yì. xún jiàn yuē: zōng shè shàng wēi, wéi líng gū wài, qú kě lìn shǎng yǔ zī? jù bù tīng.
俄而魯、東平陷賊,濟陰太守高承義舉郡叛,巨引兵東走臨淮。賊將楊朝宗謀 趨寧陵,絕巡餉路。巡外失巨依,拔眾保寧陵,馬裁三百,兵三千。至睢陽,與太 守許遠、城父令姚誾等合。乃遣將雷萬春、南霽雲等領兵戰寧陵北,斬賊將二十, 殺萬餘人,投屍於汴,水為不流。朝宗夜去。有詔拜巡主客郎中,副河南節度使。 巡籍將士有功者請於巨,巨才授折衝、果毅。巡諫曰:「宗社尚危,圍陵孤外,渠 可吝賞與貲?」巨不聽。
zhì dé èr zài, lù shān sǐ, qìng xù qiǎn qí xià yǐn zi qí jiāng tóng luó tū jué xī jìn bīng yǔ cháo zōng hé, fán shí yú wàn, gōng suī yáng. xún lì shì gù shǒu, rì zhōng èr shí zhàn, qì bù shuāi. yuǎn zì yǐ cái bù jí xún, qǐng bǐng jūn shì ér jū qí xià, xún shòu bù cí, yuǎn zhuān zhì jūn liáng zhàn jù. qián cǐ, yuǎn jiāng lǐ tāo jiù dōng píng, suì pàn rù zéi, dà jiāng tián xiù róng qián yǔ tōng. huò yǐ gào yuǎn yuē: chén chū zhàn, yǐ bì mào wèi shí. shì zhī rú yán, jǐn fù qí zhòng. hái zhé yuē: wǒ yòu zhī yě. qǐng yǐ jīng qí wǎng, yì jǐn mào. yuǎn yǐ gào xún, xún zhào dēng chéng, ràng zhī, zhǎn shǒu shì zéi. yīn chū báo zhàn, zi qí bài, huò chē mǎ niú yáng, xī fēn shì, qiū háo wú rù qí jiā. yǒu zhào bài xún yù shǐ zhōng chéng, yuǎn shì yù shǐ, yín lì bù láng zhōng.
至德二載,祿山死,慶緒遣其下尹子琦將同羅、突厥、奚勁兵與朝宗合,凡十 余萬,攻睢陽。巡勵士固守,日中二十戰,氣不衰。遠自以材不及巡,請稟軍事而 居其下,巡受不辭,遠專治軍糧戰具。前此,遠將李滔救東平,遂叛入賊,大將田 秀榮潛與通。或以告遠曰:「晨出戰,以碧帽為識。」視之如言,盡覆其眾。還輒 曰:「我誘之也。」請以精騎往,易錦帽。遠以告巡,巡召登城,讓之,斬首示賊。 因出薄戰,子琦敗,獲車馬牛羊,悉分士,秋豪無入其家。有詔拜巡御史中丞,遠 侍御史,誾吏部郎中。
xún yù chéng shèng jī chén liú, zi qí wén, fù wéi chéng. xún yǔ qí xià yuē: wú méng shàng ēn, zéi ruò fù lái, zhèng yǒu sǐ ěr. zhū jūn suī juān qū, ér shǎng bù zhí xūn, yǐ cǐ tòng hèn! wén zhě gǎn gài. nǎi chuí niú dà xiǎng, xī jūn zhàn. zéi wàng bīng shǎo, dà xiào. xún yuǎn qīn gǔ zhī, zéi kuì, zhuī běi shù shí lǐ. qí wǔ yuè, zéi yì mài, nǎi jì shī. xún yè míng gǔ yán duì, ruò jiāng chū. zéi shēn jǐng. é zì gǔ, zéi chān chéng shàng bīng xiū, nǎi chí bèi. xún shǐ nán jì yún děng kāi mén jìng dǐ zi qí suǒ, zhǎn jiāng bá qí. yǒu dà qiú bèi jiǎ, yǐn tà jié qiān qí huī zhì chéng chéng zhāo xún. xún yīn zhuì yǒng shì shù shí rén huáng zhōng, chí gōu mò dāo qiáng nǔ, yuē yuē: wén gǔ shēng ér fèn. qiú shì zhòng bù wèi bèi, chéng shàng zào, fú fā qín zhī, nǔ zhù shǐ wài xiàng, jiù bīng bù néng qián. é ér zhuì shì fù dēng pí, zéi jiē è yí, nǎi àn jiǎ bù chū. xún yù shè zi qí, mò néng biàn, yīn shàn hāo wèi shǐ, zhōng zhě xǐ, wèi xún shǐ jǐn, zǒu bái zǐ qí, nǎi dé qí zhuàng. shǐ jì yún shè, yī fā zhōng zuǒ mù, zéi hái. qī yuè, fù wéi chéng.
巡欲乘勝擊陳留,子琦聞,復圍城。巡語其下曰:「吾蒙上恩,賊若復來,正 有死耳。諸君雖捐軀,而賞不直勛,以此痛恨!」聞者感概。乃椎牛大饗,悉軍戰。 賊望兵少,大笑。巡、遠親鼓之,賊潰,追北數十里。其五月,賊刈麥,乃濟師。 巡夜鳴鼓嚴隊,若將出。賊申警。俄自鼓,賊覘城上兵休,乃弛備。巡使南霽雲等 開門徑抵子琦所,斬將拔旗。有大酋被甲,引拓羯千騎麾幟乘城招巡。巡陰縋勇士 數十人隍中,持鈎、陌刀、強弩,約曰:「聞鼓聲而奮。」酋恃眾不為備,城上噪, 伏發禽之,弩注矢外向,救兵不能前。俄而縋士復登陴,賊皆愕眙,乃按甲不出。 巡欲射子琦,莫能辨,因剡蒿為矢,中者喜,謂巡矢盡,走白子琦,乃得其狀。使 霽雲射,一發中左目,賊還。七月,復圍城。
chū, suī yáng gǔ liù wàn hú, kě zhī yī suì, ér jù fā qí bàn yùn pú yáng jì yīn, yuǎn gù zhēng, bù tīng. jì yīn dé liáng jí pàn. zhì shì shí jǐn, shì rì fù mǐ yī sháo, hé mù pí zhǔ zhǐ ér shí, cái qiān yú rén, jiē qú liè bù néng gòu, jiù bīng bù zhì. zéi zhī zhī, yǐ yún chōng chuán dié, xún chū gōu míng gàn zhǔ zhī, shǐ bù dé jìn, gōu huǒ fén tī. zéi yǐ gōu chē mù mǎ jìn, xún zhé pò suì zhī. zéi fú qí jī, bù fù gōng, chuān háo lì shān yǐ shǒu. xún shì duō è sǐ, cún zhě jiē yí shāng qì fá. xún chū ài qiè yuē: zhū jūn jīng nián fá shí, ér zhōng yì bù shǎo shuāi, wú hèn bù gē jī yǐ dàn zhòng, níng xī yī qiè ér zuò shì shì jī? nǎi shā yǐ dà xiǎng, zuò zhě jiē qì. xún qiáng lìng shí zhī, yuǎn yì shā nú tóng yǐ bǔ zú, zhì luó què jué shǔ, zhǔ kǎi nǔ yǐ shí.
初,睢陽穀六萬斛,可支一歲,而巨發其半餫濮陽、濟陰,遠固爭,不聽。濟 陰得糧即叛。至是食盡,士日賦米一勺,齕木皮、煮紙而食,才千餘人,皆癯劣不 能彀,救兵不至。賊知之,以雲沖傳堞,巡出鈎銘干拄之,使不得進,篝火焚梯。 賊以鈎車、木馬進,巡輒破碎之。賊服其機,不復攻,穿壕立柵以守。巡士多餓死, 存者皆痍傷氣乏。巡出愛妾曰:「諸君經年乏食,而忠義不少衰,吾恨不割肌以啖 眾,寧惜一妾而坐視士飢?」乃殺以大饗,坐者皆泣。巡強令食之,遠亦殺奴僮以 哺卒,至羅雀掘鼠,煮鎧弩以食。
zéi jiāng lǐ huái zhōng guò chéng xià, xún wèn: jūn shì hú jǐ hé? yuē: èr qī. xún yuē: jūn zǔ fù guān hū? yuē: rán. jūn shì shòu guān, shí tiān zǐ sù, nài hé cóng zéi, guān gōng yǔ wǒ què? huái zhōng yuē: bù rán, wǒ xī wèi jiāng, shù sǐ zhàn, jìng mò zéi, cǐ dài tiān yě. xún yuē: zì gǔ bèi nì zhōng yí miè, yī rì shì píng, jūn fù mǔ qī zǐ bìng zhū, hé rěn wèi cǐ? huái zhōng yǎn tì qù, é lǜ qí dǎng shù shí rén jiàng. xún qián hòu shuō jiàng zéi jiāng shén duō, jiē dé qí sǐ lì.
賊將李懷忠過城下,巡問:「君事胡幾何?」曰:「二期。」巡曰:「君祖、 父官乎?」曰:「然。」君世受官,食天子粟,奈何從賊,關弓與我確?」懷忠曰: 「不然,我昔為將,數死戰,竟歿賊,此殆天也。」巡曰:「自古悖逆終夷滅,一 日事平,君父母妻子並誅,何忍為此?」懷忠掩涕去,俄率其黨數十人降。巡前後 說降賊將甚多,皆得其死力。
yù shǐ dài fū hè lán jìn míng dài jù jié dù, tún lín huái, xǔ shū jì shàng héng cì péng chéng, jiē guān wàng mò kěn jiù. xún shǐ jì yún rú shū jì qǐng shī, bù yīng, qiǎn bù shù qiān duān. jì yún mān mà mǎ shàng, qǐng jué sǐ dòu, shū jì bù gǎn yīng. xún fù qiǎn rú lín huái gào jí, yǐn jīng qí sān shí mào wéi chū, zéi wàn zhòng zhē zhī, jì yún zuǒ yòu shè, jiē pī mǐ. jì jiàn jìn míng, jìn míng yuē: suī yáng cún wáng yǐ jué, bīng chū hé yì? jì yún yuē: chéng huò wèi xià. rú yǐ wáng, qǐng yǐ sǐ xiè dài fū. shū jì zhě, jìn míng huī xià yě, fáng guǎn běn yǐ qiān zhì jìn míng, yì jiān yù shǐ dài fū, shì xiāng liè ér bīng jīng. jìn míng jù shī chū qiě jiàn xí, yòu jì xún shēng wēi, kǒng chéng gōng, chū wú chū shī yì. yòu ài jì yún zhuàng shì, yù liú zhī. wèi dà xiǎng, lè zuò, jì yún qì yuē: zuó chū suī yáng shí, jiāng shì bù lì shí yǐ mí yuè. jīn dài fū bīng bù chū, ér guǎng shè shēng lè, yì bù rěn dú xiǎng, suī shí, fú xià yàn. jīn zhǔ jiāng zhī mìng bù dá, jì yún qǐng zhì yī zhǐ yǐ shì xìn, guī bào zhōng chéng yě. yīn bá pèi dāo duàn zhǐ, yī zuò dà jīng, wèi chū tì. zú bù shí qù. chōu shǐ huí shè fó sì fú tú, shǐ zhe zhuān, yuē: wú pò zéi hái, bì miè hè lán, cǐ shǐ suǒ yǐ zhì yě! zhì zhēn yuán, lǐ bì yí mǎ bǎi pǐ cì níng líng, dé chéng shǐ lián tǎn bīng sān qiān, yè mào wéi rù. zéi jué, jù zhī, qiě zhàn qiě yǐn, bīng duō sǐ, suǒ zhì cái qiān rén. fāng dà wù, xún wén zhàn shēng, yuē: cǐ jì yún děng shēng yě. nǎi qǐ mén, qū zéi niú shù bǎi rù, jiāng shì xiāng chí qì.
御史大夫賀蘭進明代巨節度,屯臨淮,許叔冀、尚衡次彭城,皆觀望莫肯救。 巡使霽雲如叔冀請師,不應,遣布數千端。霽雲嫚罵馬上,請決死斗,叔冀不敢應。 巡復遣如臨淮告急,引精騎三十冒圍出,賊萬眾遮之,霽雲左右射,皆披靡。既見 進明,進明曰:「睢陽存亡已決,兵出何益?」霽雲曰:「城或未下。如已亡,請 以死謝大夫。」叔冀者,進明麾下也,房琯本以牽制進明,亦兼御史大夫,勢相埒 而兵精。進明懼師出且見襲,又忌巡聲威,恐成功,初無出師意。又愛霽雲壯士, 欲留之。為大饗,樂作,霽雲泣曰:「昨出睢陽時,將士不粒食已彌月。今大夫兵 不出,而廣設聲樂,義不忍獨享,雖食,弗下咽。今主將之命不達,霽雲請置一指 以示信,歸報中丞也。」因拔佩刀斷指,一座大驚,為出涕。卒不食去。抽矢回射 佛寺浮圖,矢著磚,曰:「吾破賊還,必滅賀蘭,此矢所以志也!」至真源,李賁 遺馬百匹;次寧陵,得城使廉坦兵三千,夜冒圍入。賊覺,拒之,且戰且引,兵多 死,所至才千人。方大霧,巡聞戰聲,曰:「此霽雲等聲也。」乃啟門,驅賊牛數 百入,將士相持泣。
zéi zhī wài yuán jué, wéi yì jí. zhòng yì dōng bēn, xún yuǎn yì yǐ suī yáng jiāng huái bǎo zhàng yě, ruò qì zhī, zéi chéng shèng gǔ ér nán, jiāng huái bì wáng. qiě shuài jī zhòng xíng, bì bù dá. shí yuè guǐ chǒu, zéi gōng chéng, shì bìng bù néng zhàn. xún xī xiàng bài yuē: gū chéng bèi jié, fú néng quán. chén shēng bù bào bì xià, sǐ wèi guǐ yǐ lì zéi. chéng suì xiàn, yǔ yuǎn jù zhí. xún zhòng jiàn zhī, qǐ qiě kū, xún yuē: ān zhī, wù bù, sǐ nǎi mìng yě. zhòng bù néng yǎng shì. zi qí wèi xún yuē: wén gōng dū zhàn, dà hū zhé zì liè xuè miàn, jué chǐ jiē suì, hé zhì shì? dá yuē: wú yù qì tūn nì zéi, gù lì qū ěr. zi qí nù, yǐ dāo jué qí kǒu, chǐ cún zhě sān sì. xún mà yuē: wǒ wèi jūn fù sǐ, ěr fù zéi, nǎi quǎn zhì yě, ān dé jiǔ! zi qí fú qí jié, jiāng shì zhī. huò yuē: bǐ shǒu yì zhě, wū kěn wèi wǒ yòng? qiě dé zhòng xīn, bù kě liú. nǎi yǐ rèn xié jiàng, xún bù qū. yòu jiàng jì yún, wèi yīng. xún hū yuē: nán bā! nán ér sǐ ěr, bù kě wèi bù yì qū! jì yún xiào yuē: yù jiāng yǒu wèi yě, gōng zhī wǒ zhě, gǎn bù sǐ! yì bù kěn jiàng. nǎi yǔ yáo yín léi wàn chūn děng sān shí liù rén yù hài. xún nián sì shí jiǔ. chū, zi qí yì shēng zhì wǔ rén qìng xù suǒ, huò yuē: yòng bīng jù shǒu zhě, xún yě. nǎi sòng yuǎn luò yáng, zhì yǎn shī, yì yǐ bù qū sǐ. jù zhī zǒu lín huái, xún yǒu zǐ jià lù shì, zhē wáng quàn wù xíng, bù nà, cì bǎi jiān, fú shòu, wèi xún bǔ fèng xíng jiān, jūn zhōng hào lù jiā gū, xiān xún bèi hài.
賊知外援絕,圍益急。眾議東奔,巡、遠議以睢陽江、淮保障也,若棄之,賊 乘勝鼓而南,江、淮必亡。且帥飢眾行,必不達。十月癸丑,賊攻城,士病不能戰。 巡西向拜曰:「孤城備竭,弗能全。臣生不報陛下,死為鬼以癘賊。」城遂陷,與 遠俱執。巡眾見之,起且哭,巡曰:「安之,勿怖,死乃命也。」眾不能仰視。子 琦謂巡曰:「聞公督戰,大呼輒眥裂血面,嚼齒皆碎,何至是?」答曰:「吾欲氣 吞逆賊,顧力屈耳。」子琦怒,以刀抉其口,齒存者三四。巡罵曰:「我為君父死, 爾附賊,乃犬彘也,安得久!」子琦服其節,將釋之。或曰:「彼守義者,烏肯為 我用?且得眾心,不可留。」乃以刃脅降,巡不屈。又降霽雲,未應。巡呼曰: 「南八!男兒死爾,不可為不義屈!」霽雲笑曰:「欲將有為也,公知我者,敢不 死!」亦不肯降。乃與姚誾、雷萬春等三十六人遇害。巡年四十九。初,子琦議生 致五人慶緒所,或曰:「用兵拒守者,巡也。」乃送遠洛陽,至偃師,亦以不屈死。 巨之走臨淮,巡有姊嫁陸氏,遮王勸勿行,不納,賜百縑,弗受,為巡補縫行間, 軍中號「陸家姑」,先巡被害。
xún zhǎng qī chǐ, xū rán měi nù jǐn zhāng. dú shū bù guò sān fù, zhōng shēn bù wàng. wèi wén zhāng bù lì gǎo. shǒu suī yáng, shì zú jū rén, yī jiàn wèn xìng míng, qí hòu wú bù shí. gèng cháo jí zi qí, dà xiǎo sì bǎi zhàn, zhǎn jiāng sān bǎi zú shí yú wàn. qí yòng bīng wèi cháng yī gǔ fǎ, lēi dà jiāng jiào zhàn, gè chū qí yì. huò wèn zhī, dá yuē: gǔ zhě rén qíng dūn pǔ, gù jūn yǒu zuǒ yòu qián hòu, dà jiāng jū zhōng, sān jūn wàng zhī yǐ qí jìn tuì. jīn hú rén wù chí tū, yún hé niǎo sàn, biàn tài bǎi chū, gù wú zhǐ shǐ bīng shí jiāng yì, jiāng shí shì qíng, shàng xià xiāng xí, rén zì wèi zhàn ěr. qí xiè jiǎ qǔ zhī yú dí, wèi cháng zì xiū. měi zhàn, bù qīn lín xíng zhèn, yǒu tuì zhě, xún yǐ lì qí suǒ, wèi yuē: wǒ bù qù cǐ, wèi wǒ jué zhàn. shì gǎn qí chéng, jiē yī dāng bǎi. dài rén fēng suǒ suǒ yí, shǎng fá xìn, yǔ zhòng gòng gān kǔ sāi shǔ, suī sī yǎng, bì zhěng yī jiàn zhī, xià zhēng zhì sǐ lì, gù néng yǐ shǎo jī zhòng, wèi cháng bài. bèi wéi jiǔ, chū shā mǎ shí, jì jǐn, ér jí fù rén lǎo ruò fán shí sān wàn kǒu. rén zhī jiāng sǐ, ér mò yǒu pàn zhě. chéng pò, qiǎn mín zhǐ sì bǎi ér yǐ.
巡長七尺,須髯每怒盡張。讀書不過三復,終身不忘。為文章不立稿。守睢陽, 士卒居人,一見問姓名,其後無不識。更潮及子琦,大小四百戰,斬將三百、卒十 余萬。其用兵未嘗依古法,勒大將教戰,各出其意。或問之,答曰:「古者人情敦 朴,故軍有左右前後,大將居中,三軍望之以齊進退。今胡人務馳突,雲合鳥散, 變態百出,故吾止使兵識將意,將識士情,上下相習,人自為戰爾。」其械甲取之 於敵,未嘗自脩。每戰,不親臨行陣,有退者,巡已立其所,謂曰:「我不去此, 為我決戰。」士感其誠,皆一當百。待人封鎖所疑,賞罰信,與眾共甘苦塞暑,雖 廝養,必整衣見之,下爭致死力,故能以少擊眾,未嘗敗。被圍久,初殺馬食,既 盡,而及婦人老弱凡食三萬口。人知將死,而莫有畔者。城破,遣民止四百而已。
shǐ, sù zōng zhào zhōng shū shì láng zhāng hào dài jìn míng jié dù hé nán, lǜ zhè dōng lǐ xī yán zhè xī sī kōng xí lǐ huái nán gāo shì qīng zhōu dèng jǐng shān sì jié dù jǐ jiǎo jiù suī yáng, xún wáng sān rì ér hào zhì, shí rì ér guǎng píng wáng shōu dōng jīng. hào mìng zhòng shū shè rén xiāo xīn lěi qí xíng. shí yì zhě huò wèi: xún shǐ shǒu suī yáng, zhòng liù wàn, jì liáng jǐn, bù chí mǎn àn duì chū zài shēng zhī lù, yǔ fū shí rén, níng ruò quán rén? yú shì zhāng dàn lǐ shū dǒng nán shǐ zhāng jiàn fēng fán cháo zhū jù chuān lǐ hàn xián wèi xún bì zhē jiāng huái, jǔ zéi shì, tiān xià bù wáng, qí gōng yě. hàn děng jiē yǒu míng shì, yóu shì tiān xià wú yì yán. tiān zǐ xià zhào, zèng xún yáng zhōu dà dū dū, yuǎn jīng zhōu dà dū dū, jì yún kāi fǔ yí tóng sān sī zài zèng yáng zhōu dà dū dū, bìng chǒng qí zi sūn. suī yáng yōng qiū cì yáo shuì sān nián. xún zi yà fū bài jīn wú dà jiāng jūn, yuǎn zi jiǔ wù zhōu sī mǎ. jiē lì miào suī yáng, suì shí zhì jì. dé zōng chà cì zhì dé yǐ lái jiāng xiāng gōng xiào yóu zhù zhě, yǐ yán gǎo qīng yuán lǚ qiān lú yì jí xún yuǎn jì yún wèi shàng. yòu zèng yáo yín lù zhōu dà dū dū, guān yī zi. zhēn yuán zhōng, fù guān xún tā zi qù jí yuǎn zi xiàn. zèng xún qī shēn guó fū rén, cì bó bǎi. zì shì qì xī zōng, qiú zhōng chén hòu, wú bù jí sān rén zhě. dà zhōng shí, tú xún yuǎn jì yún xiàng yú líng yān gé. suī yáng zhì jīn cí xiǎng, hào shuāng miào yún.
始,肅宗詔中書侍郎張鎬代進明節度河南,率浙東李希言、浙西司空襲禮、淮 南高適、青州鄧景山四節度掎角救睢陽,巡亡三日而鎬至,十日而廣平王收東京。 鎬命中書舍人蕭昕誄其行。時議者或謂:巡始守睢陽,眾六萬,既糧盡,不持滿按 隊出再生之路,與夫食人,寧若全人?於是張澹、李紓、董南史、張建封、樊晁、 硃巨川、李翰咸謂巡蔽遮江、淮,沮賊勢,天下不亡,其功也。翰等皆有名士,由 是天下無異言。天子下詔,贈巡揚州大都督,遠荊州大都督,霽雲開府儀同三司、 再贈揚州大都督,並寵其子孫。睢陽、雍丘賜徭稅三年。巡子亞夫拜金吾大將軍, 遠子玖婺州司馬。皆立廟睢陽,歲時致祭。德宗差次至德以來將相功效尤著者,以 顏杲卿、袁履謙、盧弈及巡、遠、霽云為上。又贈姚誾潞州大都督,官一子。貞元 中,復官巡它子去疾、遠子峴。贈巡妻申國夫人,賜帛百。自是訖僖宗,求忠臣後, 無不及三人者。大中時,圖巡、遠、霽雲像於凌煙閣。睢陽至今祠享,號「雙廟」 雲。
xǔ yuǎn zhě, yòu xiāng jìng zōng céng sūn. kuān hòu zhǎng zhě, míng lì zhì. chū kè hé xī, zhāng chóu jiān qióng pì shǔ jiàn nán fǔ, yù yǐ zi qī zhī, gù cí. jiān qióng nù, yǐ shì hé biǎn gāo yào wèi. gèng shè hái. huì lù shān fǎn, huò jiàn yuǎn yú xuán zōng, zhào bài suī yáng tài shǒu. yuǎn yǔ xún tóng nián shēng ér zhǎng, gù xún hū wèi xiōng.
許遠者,右相敬宗曾孫。寬厚長者,明吏治。初客河西,章仇兼瓊辟署劍南府, 欲以子妻之,固辭。兼瓊怒,以事劾貶高要尉。更赦還。會祿山反,或薦遠於玄宗, 召拜睢陽太守。遠與巡同年生而長,故巡呼為兄。
dà lì zhōng, xún zi qù jí shàng shū yuē: niè hú nán qīn, fù xún yǔ suī yáng tài shǒu yuǎn gè shǒu yī miàn. chéng xiàn, zéi suǒ rù zì yuǎn fēn. yǐn zi qí fēn jùn bù qǔ gè yī fāng, xún jí jiāng xiào sān shí yú jiē gē xīn pōu jī, cǎn dú bèi jǐn, ér yuǎn yǔ huī xià wú shāng. xún lín mìng tàn yuē: jiē hū, rén yǒu kě hèn zhě! zéi yuē: gōng hèn wǒ hū? dá yuē: hèn yuǎn xīn bù kě dé, wù guó jiā shì, ruò sǐ yǒu zhī, dāng bù shè yú dì xià. gù yuǎn xīn xiàng bèi, liáng sòng rén jiē zhī zhī. shǐ guó wēi sàng nǜ, xún gōng yè duò bài, zé yuǎn yú chén bù gòng dài tiān, qǐng zhuī duó guān jué, yǐ shuā yuān chǐ. zhào xià shàng shū shěng, shǐ qù jí yǔ xǔ xiàn jí bǎi guān yì. jiē yǐ qù jí zhèng zhuàng zuì míng zhě, chéng xiàn ér yuǎn dú shēng yě. qiě yuǎn běn shǒu suī yáng, fán tú chéng yǐ shēng zhì zhǔ jiāng wèi gōng, zé yuǎn hòu xún sǐ bù zú huò. ruò yuē hòu sǐ zhě yǔ zéi, qí xiān xún sǐ zhě wèi xún dāng pàn, kě hū? dāng cǐ shí qù jí shàng yòu, shì wèi xiáng zhī. qiě jiān nán yǐ lái, zhōng liè wèi yǒu xiān èr rén zhě, shì zài jiǎn shū, ruò rì xīng bù kě wàng qīng zhòng. yì nǎi bà. rán yì zhě fēn yún bù qí.
大曆中,巡子去疾上書曰:「孽胡南侵,父巡與睢陽太守遠各守一面。城陷, 賊所入自遠分。尹子琦分郡部曲各一方,巡及將校三十餘皆割心剖肌,慘毒備盡, 而遠與麾下無傷。巡臨命嘆曰:『嗟乎,人有可恨者!』賊曰:『公恨我乎?』答 曰:『恨遠心不可得,誤國家事,若死有知,當不赦於地下。』故遠心向背,梁、 宋人皆知之。使國威喪衄,巡功業墮敗,則遠於臣不共戴天,請追奪官爵,以刷冤 恥。」詔下尚書省,使去疾與許峴及百官議。皆以去疾證狀最明者,城陷而遠獨生 也。且遠本守睢陽,凡屠城以生致主將為功,則遠後巡死不足惑。若曰後死者與賊, 其先巡死者謂巡當叛,可乎?當此時去疾尚幼,事未詳知。且艱難以來,忠烈未有 先二人者,事載簡書,若日星不可妄輕重。議乃罷。然議者紛紜不齊。
yuán hé shí, hán yù dú lǐ hàn suǒ wèi xún chuán, yǐ wèi què yuǎn shì fēi shì. qí yán yuē: èr rén zhě, shǒu sǐ chéng míng, xiān hòu yì ěr. èr jiā zǐ dì cái xià, bù néng tōng zhī qí fù zhì, shǐ shì yí yuǎn wèi sǐ ér fú zéi. yuǎn chéng wèi sǐ, hé kǔ shǒu chǐ cùn dì, shí qí suǒ ài zhī ròu, kàng bù jiàng hū? qiě jiàn yuán bù zhì, rén xiāng shí ér yóu shǒu, suī qí yú yì zhī bì sǐ yǐ, rán yuǎn zhī bù wèi sǐ shén míng. yòu yán: chéng xiàn zì suǒ shǒu, cǐ yǔ ér tóng zhī jiàn wú yì. qiě rén zhī jiāng sǐ, qí zàng fǔ bì yǒu xiān shòu bìng zhě yǐn shéng ér jué zhī, qí jué bì yǒu chù. jīn cóng ér yóu zhī, yì bù dá yú lǐ yǐ. yù yú bāo biǎn yóu shèn, gù zhe zhī.
元和時,韓愈讀李翰所為巡傳,以為闕遠事非是。其言曰:「二人者,守死成 名,先後異耳。二家子弟材下,不能通知其父志,使世疑遠畏死而服賊。遠誠畏死, 何苦守尺寸地,食其所愛之肉,抗不降乎?且見援不至,人相食而猶守,雖其愚亦 知必死矣,然遠之不畏死甚明。」又言:「城陷自所守,此與兒童之見無異。且人 之將死,其臟腑必有先受病者;引繩而絕之,其絕必有處。今從而尤之,亦不達於 理矣。」愈於褒貶尤慎,故著之。
nán jì yún zhě, wèi zhōu dùn qiū rén. shǎo wēi jiàn, wèi rén cāo zhōu. lù shān fǎn, jù yě wèi zhāng zhǎo qǐ bīng tǎo zéi, bá yǐ wèi jiāng. shàng héng jī biàn zhōu zéi lǐ tíng wàng, yǐ wèi xiān fēng. qiǎn zhì suī yáng, yǔ zhāng xún jì shì. tuì wèi rén yuē: zhāng gōng kāi xīn dài rén, zhēn wú suǒ shì yě. suì liú xún suǒ. xún gù quàn guī, bù qù. héng jī jīn bó yíng, jì yún xiè bù shòu, nǎi shì xún, xún hòu jiā lǐ. shǐ bèi wéi, zhú tái mù wàn sǐ yī shēng zhě, shù rì wú gǎn yīng. é yǒu yīn míng ér lái zhě, nǎi jì yún yě. xún duì qì xià. jì yún shàn qí shè, jiàn zéi bǎi bù nèi nǎi fā, wú bù yīng xián bì.
南霽雲者,魏州頓丘人。少微賤,為人操舟。祿山反,鉅野尉張沼起兵討賊, 拔以為將。尚衡擊汴州賊李廷望,以為先鋒。遣至睢陽,與張巡計事。退謂人曰: 「張公開心待人,真吾所事也。」遂留巡所。巡固勸歸,不去。衡齎金帛迎,霽雲 謝不受,乃事巡,巡厚加禮。始被圍,築台募萬死一生者,數日無敢應。俄有喑鳴 而來者,乃霽雲也。巡對泣下。霽雲善騎射,見賊百步內乃發,無不應弦斃。
zi chéng sì, lì fú zhōu cì shǐ. liú pì pàn, yǐ wú bèi zhé yǒng zhōu.
子承嗣,歷涪州刺史。劉辟叛,以無備謫永州。
léi wàn chūn zhě, bù xiáng suǒ lái, shì xún wèi piān jiāng. líng hú cháo wéi yōng qiū, wàn chūn lì chéng shàng yǔ cháo yǔ, fú nǔ fā liù shǐ zhe miàn, wàn chūn bù dòng. cháo yí kè mù rén, dié dé qí shí, nǎi dà jīng. yáo wèi xún yuē: xiàng jiàn léi jiāng jūn, zhī jūn zhī lìng yán yǐ. cháo bì yōng qiū běi, móu xí xiāng yì níng líng. xún shǐ wàn chūn yǐn qí sì bǎi yā cháo, xiān wèi zéi suǒ bāo. xún tū qí wéi, dà pò zéi, cháo dùn qù.
雷萬春者,不詳所來,事巡為偏將。令狐潮圍雍丘,萬春立城上與潮語,伏弩 發六矢著面,萬春不動。潮疑刻木人,諜得其實,乃大驚。遙謂巡曰:「向見雷將 軍,知君之令嚴矣。」潮壁雍丘北,謀襲襄邑、寧陵。巡使萬春引騎四百壓潮,先 為賊所包。巡突其圍,大破賊,潮遁去。
wàn chūn jiāng bīng, fāng lüè bù jí jì yún, ér qiáng yì yòng mìng. měi zhàn, xún rèn zhī yǔ jì yún jūn.
萬春將兵,方略不及霽雲,而強毅用命。每戰,巡任之與霽雲鈞。
yáo yín zhě, kāi yuán zǎi xiàng chóng cóng sūn. fù yǎn, chǔ zhōu cì shǐ. yín xìng háo dàng, hǎo yǐn xuè, shàn sī zhú. lì shòu ān wèi. sù shàn xún, jí wèi chéng fù lìng, suì tóng shǒu suī yáng. lěi jiā dōng píng tài shǒu.
姚誾者,開元宰相崇從孫。父弇,楚州刺史。誾性豪盪,好飲謔,善絲竹。歷 壽安尉。素善巡,及為城父令,遂同守睢陽。累加東平太守。
xún zhī qiǎn jì yún wàn chūn bài zéi yú níng líng yě, bié jiāng èr shí yǒu wǔ: shí chéng píng lǐ cí lù yuán huáng zhū guī sòng ruò xū yáng zhèn wēi gěng qìng lǐ mǎ rì shēng zhāng wéi qīng lián tǎn zhāng zhòng sūn jǐng qū zhào lián chéng wáng sēn qiáo shào jùn zhāng gōng mò zhù zhōng lǐ jiā yǐn dí liáng fǔ sūn tíng jiǎo féng yán, qí hòu jiē sǐ xún nán, sì rén yì qí xìng míng.
巡之遣霽雲、萬春敗賊於寧陵也,別將二十有五:石承平、李辭、陸元鍠、硃 珪、宋若虛、楊振威、耿慶禮、馬日升、張惟清、廉坦、張重、孫景趨、趙連城、 王森、喬紹俊、張恭默、祝忠、李嘉隱、翟良輔、孫廷皎、馮顏,其後皆死巡難, 四人逸其姓名。
zàn yuē: zhāng xún xǔ yuǎn, kě wèi liè zhàng fū yǐ. yǐ pí zú shù wàn, yīng gū yōng, kàng fāng zhāng bù zhì zhī lǔ, gěng qí hóu yá, shǐ bù dé bó shí dōng nán, qiān chè shǒu wěi, huī kuì liáng sòng jiān. dà xiǎo shù bǎi zhàn, suī lì jǐn nǎi sǐ, ér táng quán dé jiāng huái cái yòng, yǐ jì zhōng xìng, yǐn lì cháng hài, yǐ bǎi yì wàn kě yǐ. xún xiān sǐ bù wèi jù, yuǎn hòu sǐ bù guó qū. xún sǐ sān rì ér jiù zhì, shí rì ér zéi wáng, tiān yǐ wán jié fù èr rén, bì míng wú qióng, bù dài liú shēng ér hòu xiǎn yě. wéi sòng sān yè, zhāng shèng huáng dì dōng xún, guò qí miào, liú jià péi huí, zī xún děng xióng tǐng, jǐn jié yì dài, zhe jīn shí kè, zàn míng jué zhōng. yǔ yí qí è bó xī shān, kǒng zǐ chēng rén, hé yǐ yì yún.
贊曰:張巡、許遠,可謂烈丈夫矣。以疲卒數萬,嬰孤墉,抗方張不制之虜, 鯁其喉牙,使不得搏食東南,牽掣首尾,豗潰梁、宋間。大小數百戰,雖力盡乃死, 而唐全得江、淮財用,以濟中興,引利償害,以百易萬可矣。巡先死不為遽,遠後 死不國屈。巡死三日而救至,十日而賊亡,天以完節付二人,畀名無窮,不待留生 而後顯也。惟宋三葉,章聖皇帝東巡,過其廟,留駕裴回,咨巡等雄挺,盡節異代, 著金石刻,贊明厥忠。與夷、齊餓踣西山,孔子稱仁,何以異雲。