strong qì dào xīn jiē yóu qiǎo biàn　 chóng rú xué xìng fú qīng jīn strong
棄道心皆由巧辯　崇儒學幸服青衿

qī qiào zì líng sān jiān zhī yán, jué qì dào mén, yǐ rú wèi shàng fù jiàn dào shì zhī shù, yòu yù róng dào yǐ qì hū rú. gù zì guī hàn yáng, yī dào yī rú pán xuán yú xīn, yóu yí mò dìng. zǐ xiá zhī zhī, mìng fù lǐ zi lín fán, yǔ jué suǒ cóng. ruò dé qī qiào cóng dào, zé sān jiān yǒu tā shān zhī zhù ruò rù rú mén, bì wèi huài dào chàng, jiān yǐ yě dào shān yāo chū ér xiāng gōng, zé sān jiān shì gū ér nán yú chēng chí yǐ. fù lǐ zi lǐng dé shī mìng, chéng yún kōng jì, shǎn shǎn ér lái.
七竅自聆三緘之言，決棄道門，以儒為尚；復見道士之術，又欲榮道以棄乎儒。故自歸漢陽，一道一儒盤旋於心，游移莫定。紫霞知之，命復禮子臨凡，與決所從。若得七竅從道，則三緘有他山之助；若入儒門，必為壞道倡，兼以野道山妖出而相攻，則三緘勢孤而難於撐持矣。復禮子領得師命，乘雲空際，閃閃而來。

líng zhái zi yì zhī qī qiào bèi zǐ xiá lüè xiǎn xiān fǎ, dào xīn yòu dòng, yīn sī qī qiào rú tóng rù dào yǐ zhù sān jiān, jiāng chǎn dào yǒu zī ér wú chóu nán fù. chèn jīn yóu yí wèi jué, zài mìng zǒng zhēn tóng zǐ xià de chén shì, yī jiān cóng rú zhì xiàng, bǐ bǐ míng dēng huáng jiǎ, dé zhuān zhèng bǐng, nǎi néng jìn dào bù xíng. sān jiān jí shì dào xí chéng, xiāng cóng wú rén, bù guò dé hái xiān wèi, zǐ xiá yì kōng láo jīng lì, wú yán duì jí qún xiān. nà shí xiāng yù yú bā guà tái, gòng yǐ rèn dào bù chǎn wèi xiào tán, fāng xiè wú hèn. zǒng zhēn tóng ér fèng mìng, chéng yún xiàng dōng ér zhì.
靈宅子亦知七竅被紫霞略顯仙法，道心又動，因思七竅如同入道以助三緘，將闡道有資而吾仇難復。趁今游移未決，再命總真童子下得塵世，一堅從儒志向，俾彼名登黃甲，得專政柄，乃能禁道不行。三緘即是道習成，相從無人，不過得還仙位，紫霞亦空勞精力，無顏對及群仙。那時相遇於八卦台，共以任道不闡為笑談，方泄吾恨。總真童兒奉命，乘雲向東而至。

fù lǐ zi bàn xiāo gù pàn, yáo jiàn dōng miàn zhuì xià cǎi yún, bù zhī hé xiān xián yóu zhì cǐ, jí jiāng xiáng guāng téng shàng gāo chù shì zhī, nǎi yī zǒng jiǎo dào tóng, àn yún zhuì dì, huà wèi lǎo sǒu, shǒu chí zhú zhàng, xiàng běi huǎn xíng. fù lǐ zi yún tóu àn sī: cǐ zǒng jiǎo xiǎo tóng huà chéng lǎo sǒu, bì yǒu suǒ wèi. rán biàn xiǎng qún xiān gōng zhōng, tóng zǐ suī duō, jù wèi kě yǐ biàn huà zhī fǎ, shì tóng zǐ ér néng cǐ shù zhě, huò shǔ shān jīng shuǐ guài mí nòng nán nǚ, wèi kě zhī yě. rú qí wèi jīng qiě guài yān, wú bì zhuī zōng shōu zhī, yǐ chú mín hài. yú shì xiáng guāng cuī dòng, xiàng běi ér yóu, zǒng jiāng yún tóu zhào zhe lǎo sǒu.
復禮子半霄顧盼，遙見東面墜下彩雲，不知何仙閒遊至此，急將祥光騰上高處視之，乃一總角道童，按雲墜地，化為老叟，手持竹杖，向北緩行。復禮子云頭暗思：「此總角小童化成老叟，必有所為。然遍想群仙宮中，童子雖多，俱未可以變化之法，是童子而能此術者，或屬山精水怪迷弄男女，未可知也。如其為精且怪焉，吾必追蹤收之，以除民害。」於是祥光催動，向北而游，總將雲頭罩着老叟。

lǎo sǒu xíng yuē shù lǐ, lì yú lǜ yáng zhī xià, niàn jí zhēn yán, yǐ huàn dāng fāng. dāng fāng zhì, lǎo sǒu yǔ tán shù yǔ, chéng chē zhòng qù. qù bù yī kè, zhuǎn gào lǎo sǒu, lǎo sǒu dāng jiāng shǒu jué sì fāng huī dòng, lǜ yáng yīn lǐ qǐng chéng yī zuò jiǔ lóu. jiǔ lóu huà yǐ, fù bù luó wǎng yǐ bì sú gēn. xuán chōu shù jīng máo cǎo, chí shǒu sòng zhòu, qí cǎo huà zuò dāng lú yòu zǐ jì yǐn jiǔ zhī bèi. yī shí lú yān mì mì, mài jiǔ shēng shēng. fù lǐ zi shì zhī shén xī, hài rán ér yán yuē: xiǎo xiǎo tóng zǐ yǒu rú cǐ fǎ lì, wú bèi bù néng jí zhī, dàn wèi shí huà zī jiǔ lóu, yǐ zhàng hé rén yǎn mù, wú qiě yún tóu wěn zuò, shì bǐ jiū jìng rú hé. zuò dài liáng jiǔ, qián cūn zhī běi yǒu yī shào nián, zé pàn xíng yín, chóu chú sì gù, shì xián yóu xún lǚ ér wèi dé zhě. fù lǐ zi shú shì piàn shí, huǎng rán wù yuē: xíng yín zé pàn zhě, qī qiào yě. huà jiǔ lóu yǐ dài zhī zhě, bì líng zhái zi mén tú zǒng zhēn tóng zǐ yě. wú mén xiān lǚ cháng kuā cǐ zi nián suī miào líng, dào fǎ shén gāo, qí xīn shàng wèi shēn xìn. jīn yī jiàn jí, chéng bù xū yě. rán bù huà jiǔ lóu yǐ dài tā rén, ér dú dài qī qiào zhě, bì yǒu suǒ gào. dài wú huà yī nián lǎo dào shì, rù yú lóu nèi, jiàn jī ér zuò. jiāng xíng huà hòu, zhuǎn ér sī zhī, yòu kǒng zǒng zhēn tóng zǐ xiān yǎn shì tòu. wú shī chuán yǒu huì mù fǎ, qiě jiāng zhēn yán niàn dòng, yī xià yún tóu, àn cóng xī yú zhuì yú chén shì.
老叟行約數里，立於綠楊枝下，念及真言，以喚當方。當方至，老叟與談數語，乘車重去。去不一刻，轉告老叟，老叟當將手訣四方揮動，綠楊蔭里頃成一座酒樓。酒樓化已，復布羅網以蔽俗跟。旋抽數莖茅草，持手誦咒，其草化作當爐幼子暨飲酒之輩。一時爐煙密密，賣酒聲聲。復禮子視之甚悉，駭然而言曰：「小小童子有如此法力，吾輩不能及之，但未識化茲酒樓，以障何人眼目，吾且雲頭穩坐，視彼究竟如何。」坐待良久，前村之北有一少年，澤畔行吟，躊躇四顧，似閒遊尋侶而未得者。復禮子熟視片時，恍然悟曰：「行吟澤畔者，七竅也。化酒樓以待之者，必靈宅子門徒總真童子也。吾門仙侶常夸此子年雖妙齡，道法甚高，其心尚未深信。今一見及，誠不虛也。然不化酒樓以待他人，而獨待七竅者，必有所告。待吾化一年老道士，入於樓內，見機而作。」將形化後，轉而思之，又恐總真童子仙眼視透。吾師傳有晦目法，且將真言念動，一下雲頭，暗從西隅墜於塵世。

shì shí qī qiào xíng xíng zhǐ zhǐ, shēn dēng gāo bù, yǐn jǐng sì wàng, jiàn dé lǜ yáng zhī xià chuāng líng zá lù, gāo chā jiǔ lián, xīn shén xǐ yuē: jìn cūn zhōng yǒu shì jiǔ lóu, zhèng wú xiāo xián dì yě. suì chěng bù xià bù, qū zhì qí jiān. dàn wén dāng lú yòu zǐ hū lái mài jiǔ shēng gāo, yǐn jiǔ jiā bīn kuā cǐ wèng tóu měi shén, qī qiào jiàn lǜ yáng tǔ xiù, cháng niàn liáng péng, wén jiǔ qì piāo xiāng, zhèng sī hóng yǒu, xī hū yǐn wú tóng lǚ, dú zhuó wèi huái. shū yì gāng rù jiǔ lóu, zhǔ rén xiào róng kě jū ér xún zhī yuē: jiā kè lì zhǐ, yù yǐn jiǔ hū? qī qiào yuē: bù shí shì dì yǒu cǐ gāo lóu, hū lái guì sì zhōng yī yǐn jiā niàng. zhǔ rén yuē: yǔ yǒu gòng yǐn hū, yī rén dú zhuó ěr? qī qiào yuē: hèn wú liáng yǒu, zhǐ yǒu zhī shēn. zhǔ rén yuē: rú shì wú lái fèng péi. qī qiào àn dǔ zhǔ rén, nián yuē liù xún, ěr yǎ wēn wén, zhēn sì rú mén yǒu dào zhī shì. liǎng xiāng yī hòu, yuán tī ér shàng, zuò yú lóu zhī dōng piān.
是時七竅行行止止，身登高埠，引頸四望，見得綠楊枝下窗欞雜露，高插酒帘，心甚喜曰：「近村中有是酒樓，正吾消閒地也。」遂逞步下埠，趨至其間。但聞當爐幼子呼來賣酒聲高，飲酒嘉賓夸此瓮頭美甚，七竅見綠楊吐秀，常念良朋，聞酒氣飄香，正思紅友，惜乎飲無同侶，獨酌為懷。殊意剛入酒樓，主人笑容可掬而詢之曰：「嘉客戾止，欲飲酒乎？」七竅曰：「不識是地有此高樓，忽來貴肆中一飲佳釀。」主人曰：「與友共飲乎，一人獨酌耳？」七竅曰：「恨無良友，只有隻身。」主人曰：「如是吾來奉陪。」七竅暗睹主人，年約六旬，爾雅溫文，真似儒門有道之士。兩相揖後，緣梯而上，坐於樓之東偏。

chuāng wài nèn liǔ fēi yáng, lǜ yǐng cān chà, shí yìng yú jiǔ zhī zhī nèi. qī qiào zàn tàn bù yǐ, yuē: cǐ lóu qīng yōu, huáng hè fú ràng yě. zhǔ rén yuē: lǎo zhuō zhū shǒu jiā tíng, nán yǐ dù rì, yīn yú shì dì liáo shè jiǔ sì, yǐ xiāo xià rì ěr. qī qiào yuē: wú jiàn zhǔ rén rú yǎ kě ài, qiě jiāng xìng zì jì suǒ xíng suǒ xué lì lì xiáng shù, bǐ wú yì bù hòu chén. zhǔ rén yuē: wú zú gé shì, zì tài zǔ qiáo jū yú cǐ, lì shù shì yǐ. tài zǔ kù hǎo shī shū, wú zǔ yǐ kāi sì mǎ zhī mén, wú fù jiē zhǒng zhī zhì yú wú, gōng cí lín tiǎn rù, sūn ruò zi yòu jiē zhǒng yān. shì shì zān yīng, xìng ér bù jué, róng yào dǐng shèng, jiē zì rú yè kǔ zào ér lái. gài shì yì běn yǒu cǐ guì zú, zǒng zhēn tóng zǐ yīn jiǎ mào zhī, kě lìng qī qiào yú bù huò yě. qī qiào yú shì fù cóng ér lǐ mào, yuē: xiǎo zi yǐ niàn suì yǐ, yī yì wèi chéng, xīn yù rù dào yǐ qiú zhǎng shēng, yòu yù cóng rú yǐ qiú xiǎn guì, liǎng xiāng zài bào, qì wú dìng héng, gǎn qǐ zhǔ rén wèi wǒ yī jué. zhǔ rén yuē: ěr yǒu péng nèi suǒ yán ruò hé! qī qiào yuē: yǒu quàn wú xí dào zhě, yǒu quàn wú xí rú zhě. gāng yán zhì cǐ, fù lǐ zi yì hū jiǔ yī píng, yǐn yú qī qiào zhī zuǒ. qī qiào yuē: hái yí xí dào hū, xí rú hū?
窗外嫩柳飛揚，綠影參差，時映於酒卮之內。七竅讚嘆不已，曰：「此樓清幽，黃鶴弗讓也。」主人曰：「老拙株守家庭，難以度日，因於是地聊設酒肆，以消夏日耳。」七竅曰：「吾見主人儒雅可愛，且將姓字暨所行所學歷歷詳述，俾吾亦步後塵。」主人曰：「吾族葛氏，自太祖喬居於此，歷數世矣。太祖酷好詩書，吾祖已開駟馬之門，吾父接踵之；至於吾，躬詞林忝入，孫若子又接踵焉。世世簪纓，幸而不絕，榮耀鼎盛，皆自儒業苦造而來。」蓋是邑本有此貴族，總真童子因假冒之，可令七竅於不惑也。七竅於是復從而禮貌，曰：「小子已廿歲矣，一藝未成，心欲入道以求長生，又欲從儒以求顯貴，兩相在抱，迄無定衡，敢乞主人為我一決。」主人曰：「爾友朋內所言若何！」七竅曰：「有勸吾習道者，有勸吾習儒者。」剛言至此，復禮子亦呼酒一瓶，飲於七竅之左。七竅曰：「還宜習道乎，習儒乎？」

zhǔ rén yuē: shèng tiān zǐ shǒu chū shù wù, yǐ píng zhì tiān xià, jiē yóu rú dào, nǎ yǒu dào shì yǐ fǎ shù zhì tiān xià hū? fán rén wèi tiān zǐ mín, dāng xún zhèng lù, yī gēng yī dú, nǎi zhì zhèng zhì dà zhī tú. bù dú zé qín gēng, yǐ qiú shū sù yǒu yú, fǔ yǎng wú yōu shì chù bù gēng zé kǔ dú, yǐ qī gōng míng xiǎn dá, shàng xià jūn shòu róng fēng. bì rú shì ér hòu bù kuì shēng yú rén shì yě. měi jiàn nián shào zǐ dì, gēng yě ér duò yú gēng, dú yě ér lǎn yú dú, bù gēng bù dú, wú cè zī shēng, qī zǐ jià yú tā rén, fù mǔ tuī zhī xiōng dì, zì wèi hóng chén kàn pò, xué dào chū jiā. yī rù dào mén, chén xīn wèi jué, zhuāng zuò fēng sāo yī pài, tú jiāng yán yǔ huò rén, é yǐ chuán é, dào bù chéng dào, xué rú bù xué. yǐ xiàng gōng zhī fēng biāo cái huá, zhèng yí dú shū qiú míng, xiǎn yáng fù mǔ, xī bì huáng tíng shì sòng, wán fèi shí rì hū? qī qiào wén cǐ yī xí zhèng tán, xīn ruò zhòng rú ér qīng dào.
主人曰：「聖天子首出庶物，以平治天下，皆由儒道，哪有道士以法術治天下乎？凡人為天子民，當尋正路，一耕一讀，乃至正至大之途。不讀則勤耕，以求菽粟有餘，俯仰無憂事畜；不耕則苦讀，以期功名顯達，上下均受榮封。必如是而後不愧生於人世也。每見年少子弟，耕也而惰於耕，讀也而懶於讀，不耕不讀，無策資生，妻子嫁於他人，父母推之兄弟，自謂紅塵看破，學道出家。一入道門，塵心未絕，裝作風騷一派，徒將言語惑人，訛以傳訛，道不成道，學如不學。以相公之丰標才華，正宜讀書求名，顯揚父母，奚必《黃庭》是誦，玩廢時日乎？」七竅聞此一席正談，心若重儒而輕道。

fù lǐ zi líng yán àn jì: bì líng zhái zi qiǎn lái mén rén suǒ huà, qiǎo yǐ yán yǔ, wěn qī qiào zhī xīn zhě. nǎi cóng páng dá yuē: sǒu yán chà yǐ, rén shēng tiān dì suǒ xíng suǒ zuò, shì hū qí zhì. zhì zài dào zé cóng ér xí dào, zhì zài rú zé cóng ér xí rú, hé dé qū qū bài dào wèi fěi zāi? jí yǐ rú mén lùn, suǒ lì shuō yǐ jiào dì zǐ, yǐ jí dì zǐ zhī wèn yí biàn nán zhě, hé zài fēi dào zhōng zhī yǔ. zì wú sī zhī, xí dào jí cóng rú, xí rú jí cóng dào, tè huàn dài yān, bù xí zhōng mò néng chéng ěr. yǐ sǒu suǒ yán, quán wèi xí dào wèi fēi, jiàn hé qiǎn yě. wú líng sǒu tán, wú yǒu yī zhèng zuǒ yān. zhǔ rén jīng shén, àn jiāng huì yǎn tōu qù, nài fù lǐ zi zǎo zhì yǐ huì mù fǎ ér, bù néng biàn qí wèi xiān wèi yāo. yīn nù mù ér shì yuē: wú wén ěr yán, yòu shì yī fān mí rén zhī shuō. dàn jiāng ěr zhèng zuǒ shuō lái, rú zài dào zhōng zé kě, ruò zài dào wài, wú bì cóng ér fēi xiào zhī.
復禮子聆言暗計：「必靈宅子遣來門人所化，巧以言語，穩七竅之心者。」乃從旁答曰：「叟言差矣，人生天地所行所作，視乎其志。志在道則從而習道，志在儒則從而習儒，何得區區敗道為匪哉？即以儒門論，所立說以教弟子，以及弟子之問疑辨難者，何在非道中之語。自吾思之，習道即從儒，習儒即從道，特患怠焉，不習終莫能成耳。以叟所言，全謂習道為非，見何淺也。吾聆叟談，吾有一證佐焉。」主人驚甚，暗將慧眼偷覷，奈復禮子早治以晦目法兒，不能辨其為仙為妖。因怒目而視曰：「吾聞爾言，又是一番迷人之說。但將爾證佐說來，如在道中則可，若在道外，吾必從而非笑之。」

fù lǐ zi jiē kǒu yán yuē: xī yǒu nóng fū yǎng yī dú zi, xún liáng kě jiào, yī lí chūn yǔ, wú bù rú xīn. yǎng zhī shù shí nián, yóu gēng zhì fù, rén rén zhēng mǎi cǐ dú, nóng fū rú hù zhēn bǎo, bù rěn shě zhī. wú hé chūn qiū yǐ qù, cǐ dú tuí rán lǎo yǐ, nóng fū bù jì qí lǎo, shàng jiā yǐ qiān jīn lí bà, lǎo dú bù kān zhòng rèn, kǒu tǔ rén yán yuē: wú lì yǐ ruò, bù bǐ shào nián. nóng fū rú bù wén yě, yù jiā biān chǔ. lǎo dú yòu yuē: wú yán lì ruò, hé bù tòng hèn nǎi ěr hū? nóng fū yuē: qián zhě ěr néng rèn zhòng gēng zuò, wú shén tòng xī, qǐ jīn ér bù rán yé? ěr néng jié lì rú qián, dài zhì míng rì, jí qīng ěr rèn. lǎo dú wén shuō, guǒ rán jié lì jīng shén, yǐ jǐn yī rì zhī gēng. shū zhì jié cháo, zhòng rèn yóu shì. dú wú nài, shì mèng yú nóng fū zhī qī. qí qī yǐ mèng gào fū, quàn qīng dú rèn. nóng fū yuē: lǎo dú chù shēng yě, chù shēng zhī yán bù hé rén qíng, ěr hé bì tīng. yán yǐ dà xiào.
復禮子接口言曰：「昔有農夫養一犢子，馴良可教，一犁春雨，無不如心。養之數十年，由耕致富，人人爭買此犢，農夫如護珍寶，不忍舍之。無何春秋已去，此犢頹然老矣，農夫不計其老，尚加以千斤犁耙，老犢不堪重任，口吐人言曰：『吾力已弱，不比少年。』農夫如不聞也，愈加鞭楚。老犢又曰：『吾言力弱，何不痛恨乃爾乎？』農夫曰：『前者爾能任重耕作，吾甚痛惜，豈今而不然耶？爾能竭力如前，迨至明日，即輕爾任。』老犢聞說，果然竭力精神，以盡一日之耕。殊至詰朝，重任猶是。犢無奈，示夢於農夫之妻。其妻以夢告夫，勸輕犢任。農夫曰：『老犢畜生也，畜生之言不合人情，爾何必聽。』」言已大笑。

zhǔ rén wén cǐ jī qiào, cóng róng yán yuē: ěr zhī zhèng zuǒ, zhèng dé qiǎo miào. wú yǒu yī zhèng, ěr yuàn wén hū? fù lǐ zǐ yuē: zhǐ yào hé lǐ ěr. zhǔ rén yuē: ěr rú lè tīng, wú wèi xiáng shù yān. wú zhī jìn lín suǒ yǎng yī quǎn, shàn yú hù zhái. fán yù dào zhì, bì bào zhǔ zhī, rú wú dào lín, fèi shēng bù zuò. yī rì, lái yī dào shì, cǐ quǎn bù wéi bù fèi, qiě yáo wěi xiāng qīn. dào shì lián zhī, xiàng wú lián wēng yǐ huà cǐ quǎn. lín wēng xǔ, dào shì xì huí guān nèi. yǎng zhī shù rì, cǐ quǎn chǐ duàn xì suǒ, réng huí lín jiā. shì zhí lín wēng chū yǐn guī lái, gāng fā yī yán, quǎn fèi bù yǐ. lián wēng mà yuē: wēn quǎn, zhǔ rén dōu bù rèn yé? ěr suí dào shì wèi jiǔ, jí luàn yǎo rú sī, tǎng biàn zuò dào jiā, pà bù zhǔn rén shuō huà, yī wén shuō huà, jiù yào yǎo duàn shèn jīn yǐ. tán bà yì pāi zhǎng dà xiào.
主人聞此譏誚，從容言曰：「爾之證佐，證得巧妙。吾有一證，爾願聞乎？」復禮子曰：「只要合理耳。」主人曰：「爾如樂聽，吾為詳述焉。吾之近鄰所養一犬，善於護宅。凡遇盜至，必報主知，如無盜臨，吠聲不作。一日，來一道士，此犬不惟不吠，且搖尾相親。道士憐之，向吾憐翁以化此犬。鄰翁許，道士系回觀內。養之數日，此犬齒斷系索，仍回鄰家。適值鄰翁出飲歸來，剛發一言，犬吠不已。憐翁罵曰：『瘟犬，主人都不認耶？爾隨道士未久，即亂咬如斯，倘變作道家，怕不准人說話，一聞說話，就要咬斷腎筋矣。』」談罷亦拍掌大笑。

qī qiào jiàn èr rén yǔ qù yán lái, gè bù xiāng xià, xiào ér yán yuē: èr rén bù bì zhēng lùn, wú yě yǒu yī zhèng zuǒ. èr rén tóng shēng yuē: bié rén zhèng zuǒ wú bù yù tīng, ěr zhī zhèng zuǒ wú shén yuàn wén, dāng bù ruò liú sì zhī kǒu yě. qī qiào yuē: wú shǎo shí wén zhū nǎi fù, wú jiā yī juàn shǔ nián shào ér yǔn, yán qī mào shén lì, rén rén zhēng pìn, fù jiē xián qí bù hé yú xīn. wéi zhāng lǐ èr jiā, niàn líng pò jìng, fù ér qiě měi, cǐ fù dōu yù jià zhī. rán jià zhāng zé xī lǐ, jià lǐ zé xī zhāng, yóu yí bù dìng, yǐ zhì shù yuè. fù gū cù yuē: yù zhāng zé zhāng, yù lǐ zé lǐ, jià gè zhàng fū dōu wú dìng jiàn, ān wàng dé fù hū? fù wén bù yuè, hèn shēng yīng yuē: jià zhāng yóu wǒ, jià lǐ yóu wǒ, jià lǐ jià zhāng zài wǒ xīn zhōng, hé bì páng rén duō zuǐ. yán yǐ, fèn rán xià lóu ér qù.
七竅見二人語去言來，各不相下，笑而言曰：「二人不必爭論，吾也有一證佐。」二人同聲曰：「別人證佐吾不欲聽，爾之證佐吾甚願聞，當不若劉四之口也。」七竅曰：「吾少時聞諸乃父，吾家一眷屬年少而殞，言妻貌甚麗，人人爭聘，婦皆嫌其不合於心。惟張、李二家，廿齡破鏡，富而且美，此婦都欲嫁之。然嫁張則惜李，嫁李則惜張，游移不定，已至數月。婦姑促曰：『欲張則張，欲李則李，嫁個丈夫都無定見，安望得富乎？』婦聞不悅，恨聲應曰：『嫁張由我，嫁李由我，嫁李嫁張在我心中，何必旁人多嘴。』」言已，忿然下樓而去。

zhǔ rén mò zuò piàn kè, àn jiě shuān yāo tāo ér, pāo zài lóu tóu, huà wèi jù mǎng, zhí xiàng fù lǐ zi wǔ zhǎo zhāng yá. fù lǐ zi chí zhù zhì qù, huà zuò wú gōng, jù mǎng jiàn zhī, réng hái běn xiàng. zhǔ rén nù shén, yǐ shǒu yī zhǐ, jiǔ lóu miǎo rán, hǒu shēng rú léi ér yán yuē: hé chù yě dào, gǎn yǔ xiān shī dòu fǎ! yán yóu wèi yǐ, tū bèi fù lǐ zi yī jiàng xīn chǔ dǎ xià. zhǔ rén dà jiào yī shēng, huà wèi tóng ér, téng kōng jìng qù.
主人默坐片刻，暗解拴腰縧兒，拋在樓頭，化為巨蟒，直向復禮子舞爪張牙。復禮子持箸擲去，化作蜈蚣，巨蟒見之，仍還本相。主人怒甚，以手一指，酒樓渺然，吼聲如雷而言曰：「何處野道，敢與仙師鬥法！」言猶未已，突被復禮子一降心杵打下。主人大叫一聲，化為童兒，騰空竟去。

fù lǐ zi suí hòu zhuī zhú, bī yú qí qián yuē: ěr qí yāo yé, guài yé? rú bù míng yán, bì zhū ěr mìng! tóng zǐ fú rán yuē: wú fēi tā, líng zhái zi mén rén zǒng zhēn tóng zǐ shì yě. fù lǐ zǐ yuē: ěr shì zǒng zhēn tóng zǐ, dào zǔ mìng ěr shǒu zhe tāi jīn, wèi hé suǒ shì bù sī, lái dào chén fán yǐ fǎ mí rén hū? tóng zǐ bù dá, yǔ fù lǐ zi zhàn yú yún duān. hān zhàn yú shí, tóng zǐ hū jí liù dīng liù jiǎ, jiāng fù lǐ zi wéi zhe. fù lǐ zi huī yǐ jiàng xīn chǔ, bù dòng, máng qǔ chēng tiān rú yì sì miàn jī zhī, dīng jiǎ shén zhī fēn rán ér sàn. tóng zǐ jí xiàng kǒu zhōng yī zhǐ, tǔ chū qiān tóu wàn xù, rú sī rú xù, zhí cóng fù lǐ zi dǐng shàng fù lái. fù lǐ zi bù zhī hé bǎo, jiāng shēn jǐn shù, yòng jǐn shēng píng zhī lì, zhēng bō bù kāi, dào yú zhèn zhōng, shēn yín fú jué.
復禮子隨後追逐，逼於其前曰：「爾其妖耶，怪耶？如不明言，必誅爾命！」童子拂然曰：「吾非他，靈宅子門人總真童子是也。」復禮子曰：「爾是總真童子，道祖命爾守着胎津，為何所事不司，來到塵凡以法迷人乎？」童子不答，與復禮子戰於雲端。酣戰逾時，童子呼集六丁六甲，將復禮子圍着。復禮子揮以降心杵，不動，忙取撐天如意四面擊之，丁甲神祗紛然而散。童子急向口中一指，吐出千頭萬緒，如絲如絮，直從復禮子頂上覆來。復禮子不知何寶，將身緊束，用盡生平之力，掙播不開，倒於陣中，呻吟弗絕。

zǐ xiá zhī dé, mìng zhèng xīn zǐ chí dǐng mén gāng zhēn yǔ gē cháng bǎo dāo jí lái yuán jiù. shū zhì zhèn yún zhī xià, dàn jiàn mí tiān hēi wù, zhōu wéi shì qī, yù jìn wú cóng. guān wàng jiǔ zhī, mò kě wèi jì, zhǐ de zài wài hū yuē: zhèn nèi yǒu rén hū? lián hū shù shēng, yī lǎo sǒu chū, bèi tuó xū duǎn, xíng dòng yǒu rú quǎn rán. lái zhì zhèn wài, hē qiàn bù yǐ, yuē: wú zài zhèn zhōng, zhèng hǎo yáng tái rù mèng, hū wén wài miàn jiào bù jué shēng, jí chū zhèn lái, rén yǐng yòu wú, bì shì xiā ér yào yǔ lǎo lóng shì shì dào fǎ? zhèng xīn zǐ bù dá, àn yǐ hēi wù zhē zhe shēn tǐ, dǔ dé cǐ lǎo jiāng yào rù zhèn, fù lì shēng yuē: zhèn nèi wú rén, dài wú dǎ rù, shā dé ěr jī quǎn bù liú. cǐ lǎo wén zhī, xiào yuē: tiān shàng dōu yǒu jī quǎn, zhēn shì kuǎn tiān huà. zhèng xīn zǐ yuē: zhèn nèi yǒu rén, wú xū duō yán, sù chū yī wù. cǐ lǎo yuē: lǎo shī yé zài cǐ hòu ěr, ěr zài hé chù? zhèng xīn zǐ yuē: zài dōng. cǐ lǎo yuē: dōng fāng jiǎ yǐ mù, mù néng shēng huǒ, huǒ shàng shāo yóu, qǐ bú shì yī jìn zhèn lái, jí yào jǔ shǒu. yán yǐ, xún yuē: ěr dào dǐ zài hé chù yé? zhèng xīn zǐ yuē: zài nán. cǐ lǎo yuē: nán fāng bǐng dīng huǒ, huǒ nèi shēng fēng, bì shì fēng mó. wú bù yǔ ěr jiū chán, yào xiàng xī běi jìn zhèn qù yǐ.
紫霞知得，命正心子持頂門鋼針與割腸寶刀急來援救。殊至陣雲之下，但見迷天黑霧，周圍似漆，欲進無從。觀望久之，莫可為計，只得在外呼曰：「陣內有人乎？」連呼數聲，一老叟出，背馱須短，行動有如犬然。來至陣外，呵欠不已，曰：「吾在陣中，正好陽台入夢，忽聞外面叫不絕聲，及出陣來，人影又無，必是蝦兒要與老龍試試道法？」正心子不答，暗以黑霧遮着身體，睹得此老將要入陣，復厲聲曰：「陣內無人，待吾打入，殺得爾雞犬不留。」此老聞之，笑曰：「天上都有雞犬，真是款天話。」正心子曰：「陣內有人，毋須多言，速出一晤。」此老曰：「老師爺在此候爾，爾在何處？」正心子曰：「在東。」此老曰：「東方甲乙木，木能生火，火上燒油，豈不是一進陣來，即要舉手。」言已，詢曰：「爾到底在何處耶？」正心子曰：「在南。」此老曰：「南方丙丁火，火內生風，必是瘋魔。吾不與爾糾纏，要向西北進陣去矣。」

zhèng xīn zǐ suí zhuǎn xī běi hòu zhī. cǐ lǎo gāng dào, yī shǒu qín zhù, jí shēng hū yuē: dǎn dà yāo jīng, gǎn bù zhèn yún tóu, yǔ shàng xiān zuò gěng! cǐ lǎo yuē: ěr shì shuí? xiū yǔ wú wán. zhèng xīn zǐ yuē: fēi yǔ ěr wán, wú xún ěr jiū xì hé yāo? cǐ lǎo yuē: wú fēi yāo shǔ, wāi wǎng zi shì lǎo xiān dào hào yě. zhèng xīn zǐ yuē: ěr shī hé rén? cǐ lǎo yuē: wāi xīn zǐ. zhèng xīn zǐ yuē: ěr zài zhèn zhōng zuò shèn? cǐ lǎo yuē: fèng zǒng zhēn tóng zǐ mìng, zài cǐ shǒu zhèn ěr. zhèng xīn zǐ yuē: shì zhèn hé míng? cǐ lǎo yuē: luàn sī. zhèng xīn zǐ yuē: bì yào hé rén fāng néng pò zhī? cǐ lǎo yuē: fēi zhèng xīn zǐ bù néng pò yě. zhèng xīn zǐ yuē: sì dà zhèn mén, xiān cóng hé rù? cǐ lǎo yuē: xiān cóng cái mén ér rù, zé zhèn yì pò yān. zī yǐ shuō míng, jūn yí shì wǒ. zhèng xīn zǐ shì shǒu, wāi wǎng zi zuān rù zhèn nèi, xiào yuē: ěr cóng cái mén rù, bì sǐ zài cái bó zhī zhōng, rú qí bù cóng wāi xīn zǐ yóu, wāi wǎng zhī fǎ bù dé. míng míng yǔ ěr shuō, cóng zhōng xīn bái yún zhí rù, cǐ zhèn pò yǐ. yán bì rù zhèn.
正心子隨轉西北候之。此老剛到，一手擒住，疾聲呼曰：「膽大妖精，敢布陣雲頭，與上仙作梗！」此老曰：「爾是誰？休與吾頑。」正心子曰：「非與爾頑，吾詢爾究系何妖？」此老曰：「吾非妖屬，歪枉子是老仙道號也。」正心子曰：「爾師何人？」此老曰：「歪心子。」正心子曰：「爾在陣中作甚？」此老曰：「奉總真童子命，在此守陣耳。」正心子曰：「是陣何名？」此老曰：「亂絲。」正心子曰：「必要何人方能破之？」此老曰：「非正心子不能破也。」正心子曰：「四大陣門，先從何入？」此老曰：「先從財門而入，則陣易破焉。茲已說明，君宜釋我。」正心子釋手，歪枉子鑽入陣內，笑曰：「爾從財門入，必死在財帛之中，如其不從歪心子游，歪枉之法不得。明明與爾說，從中心白雲直入，此陣破矣。」言畢入陣。

zhèng xīn zǐ qiè tīng shén xī, suì xiàng bái yún chù zhí jìn, yǐ gē cháng bǎo dāo héng shùn huī zhī, wàn xù qiān tóu fēn fēn suì duàn. zǒng zhēn tóng zǐ jiàn dé zhèn pò ér táo. zhèng xīn zǐ pò le cǐ zhèn, xiào wèi fù lǐ zǐ yuē: ěr yì kùn yú qiān sī wàn lǜ zhōng, jí bù néng fù lǐ yé? máng máng fú qǐ, qù zòu dào zǔ, xī yán zǒng zhēn tóng zǐ guò shī. dào zǔ suì mìng xuán jīn zhēn rén cóng ní wán guān shōu huí, jìn yú tāi jīn zhī dì. zhèng xīn zǐ fù lǐ zi bài cí dào zǔ, huí fù shī mìng, gè tuì rù gōng.
正心子竊聽甚悉，遂向白雲處直進，以割腸寶刀橫順揮之，萬緒千頭紛紛碎斷。總真童子見得陣破而逃。正心子破了此陣，笑謂復禮子曰：「爾亦困於千思萬慮中，即不能復理耶？忙忙扶起，去奏道祖，悉言總真童子過失。道祖遂命玄津真人從泥丸關收回，禁於胎津之地。正心子、復禮子拜辭道祖，回復師命，各退入宮。

qī qiào zì jiǔ lóu guī hòu, yì jué cóng rú, shòu yè yú míng dé xiān shēng, kǔ dú rú shū.
七竅自酒樓歸後，意決從儒，受業於明德先生，苦讀儒書。

shǐ dú yī èr zài, wén lǐ jīng tōng, tóng jūn kě guān. shì nián shì qī yǐ jìn, xiān shēng cù zhī.
始讀一二載，文理精通，童軍可冠。是年試期已近，先生促之。

qī qiào cí bié xuān tíng, fù jùn ér qù. tú yǒu yù nǚ guān, dì pō yǎ jìng. qī qiào cǐ yè xián lǚ shè nào rǎng, yì yù zhǐ sù yú zī. zǐ xiá zhī zhī, xiān lín guān nèi, sī wǎn qī qiào zhuǎn rù dào mén. wú hé, wài miàn xiào shēng chī chī zhí dá guān nèi, zǐ xiá chū shì, jiàn qī qiào yǔ èr sān tóng lèi pāi jiān ér lái guān zhōng. lǎo dào yíng rù, xiàn míng zhǔ sù kuǎn zhī. qī qiào yuē: qián miàn lǚ shè fán zá bù kān, jīn xiāo yù jiè guì guān yī xiǔ, suǒ yòng jiǔ shí réng xiè yǐ jīn. lǎo dào yuē: xiàng gōng děng fēi wù rù shān zhāi, xiān fēng chuī zhī bú dào, suǒ kuì zhě bì guān pín kǔ, wú shén xiāng jìng, chuáng tà bù jié, qǐ wèi hǎi hán. qī qiào yuē: zài cǐ chǎo rǎo zú yǐ, ān wàng qí tā. lǎo dào yú shì xuǎn yī jīng jié jìng shì, yǔ qī qiào yǒu rén tóng zhù. qī qiào dú chū shì wài, sàn bù xián yóu. zǐ xiá chí zhǔ yī huī, huà zuò xiǎo yuán, qí huā shí shù pén, jiē fēi rén jiān suǒ yǒu. yuán zhōng hóng chuāng kāi bì, xiǎo lóu zài yān. qī qiào jiāng huā shì biàn, huǎn bù jìng shàng. zǐ xiá huà yī lǎo dào, píng chuāng wài wàng. qī qiào bù lǚ shēng xiǎng, zǐ xiá huí shǒu, jiǎ yì jīng yuē: xiàng gōng hé lái? qī qiào gào qí suǒ yǐ. zǐ xiá yuē: rú shì xiàng gōng shǎo zuò, dài pín dào xià lóu pēng míng, yǐ kuǎn jiā bīn. yán yǐ ér qù.
七竅辭別萱庭，赴郡而去。途有玉女觀，地頗雅靜。七竅此夜嫌旅舍鬧嚷，意欲止宿於茲。紫霞知之，先臨觀內，思挽七竅轉入道門。無何，外面笑聲嗤嗤直達觀內，紫霞出視，見七竅與二三同類拍肩而來觀中。老道迎入，獻茗煮粟款之。七竅曰：「前面旅舍煩雜不堪，今宵欲借貴觀一宿，所用酒食仍謝以金。」老道曰：「相公等非誤入山齋，仙風吹之不到，所愧者敝觀貧苦，無甚相敬，牀榻不潔，乞為海涵。」七竅曰：「在此吵擾足矣，安望其它。」老道於是選一精潔淨室，與七竅友人同住。七竅獨出室外，散步閒遊。紫霞持麈一揮，化座小園，奇花十數盆，皆非人間所有。園中紅窗開閉，小樓在焉。七竅將花視遍，緩步竟上。紫霞化一老道，憑窗外望。七竅步履聲響，紫霞回首，假意驚曰：「相公何來？」七竅告其所以。紫霞曰：「如是相公少坐，待貧道下樓烹茗，以款嘉賓。」言已而去。

qī qiào zài lóu sì wàng, jiàn yǒu yá qiān shù bǎi juǎn, yī yī yuè zhī, jǐn shǔ dào jīng, ér qiě yá qiān zhī shàng tí yǒng yì huǒ. shǒu jiàn yī jué yún: dú bà rú shū dú dào shū, wèi chāo shēng sǐ chū mí tú bù xìn pín jiāng qīng xiàng suàn, rú fēng juǎn xuě yī shí wú. qī qiào shēn ài cǐ shī, shǒu bù rěn shì. zhèng zài yín yǒng, zǐ xiá pěng míng zhì yǐ. qī qiào suǒ zhī, zǐ xiá xǔ zhī. xiù guī wò shì, wán wèi bǎi cì, bù jué shén juàn ér mián. chén qìng yī shēng, péng chái tóng qǐ, kòu xiè lǎo dào, jìng fù jùn nèi. qí zhì wén zōng dào rì, sān shì sān shèng, qīng jīn dé fú, ér chēng xiù shì yān.
七竅在樓四望，見有牙籤數百卷，一一閱之，盡屬道經，而且牙籤之上題詠亦伙。首見一絕云：「讀罷儒書讀道書，為超生死出迷途；不信頻將卿相算，如風卷雪一時無。」七竅深愛此詩，手不忍釋。正在吟詠，紫霞捧茗至矣。七竅索之，紫霞許之。袖歸臥室，玩味百次，不覺神倦而眠。晨磬一聲，朋儕同起，叩謝老道，竟赴郡內。俟至文宗到日，三試三勝，青衿得服，而稱秀士焉。