strong wǎn dào xīn qín shī kǔ kǒu yóu dōng yuè dé yù shén xiān strong
挽道心勤施苦口 游東嶽得遇神仙
qī qiào yǔ wén xǐ yè sù xiǎo xíng, yǐ dǐ dōu zhōng. qī qiào luò yú guǎn yì, wén xǐ guī bù. hǎo xiāng xiān dào bù nèi, yǔ qī qiào qiú qíng. wén xǐ yuē: kàn chéng xiàng miàn, wú yú fù mìng zhī jì, zì rán bǎo zòu, huó zuì kǒng bù kě yòu yě. hǎo xiāng chēng xiè shù yǔ, cí bié huí fǔ.
七竅與文璽夜宿曉行,已抵都中。七竅落於館驛,文璽歸部。郝相先到部內,與七竅求情。文璽曰:「看丞相面,吾於復命之際,自然保奏,活罪恐不可宥也。」郝相稱謝數語,辭別回府。
cì zǎo, wén xǐ shàng cháo fù mìng, huáng shàng jiā qí zhōng yǒng, dāng chuán zhǐ yì, zhuǎn shēng lǐ bù shàng shū. zhì qī qiào yǐ guǎn xiá bù yán, niàng cǐ biàn duān, miǎn guān huí jí. wén xǐ xiè ēn tuì chū, hū qī qiào rù bù ér chì zhī yuē: wú bù niàn hǎo xiāng qíng miàn, yīng yǐ zhǎn jué lùn. jīn shèng shàng xià zhǐ, miǎn guān huí jí, ěr qí sù xíng, wú dé rú zhì zài zī, zhì gàn zuì lì. yán bì hǒu lìng qū chū. qī qiào huí dào guǎn yì, zì jué wú yán, yīn rù yuè zhàng fǔ zhōng, gào cí guī lǐ. hǎo xiāng fū fù bù shě zhū lián, nǎi quàn qī qiào yuē: ěr wú guī qù, qiě zài jīng dū yǐn mì zhù zhī, wú zì chéng jī yǔ ěr tǎo yī chāi shì, jiāng gōng zhé zuì, yuán zhí bù jiǔ kě yǐ fù hái. qī qiào yīn hǎo xiāng kǔ liú, bù rěn fú qíng, zhǐ de réng jū guǎn yì, dù mén bù chū.
次早,文璽上朝復命,皇上嘉其忠勇,當傳旨意,轉升禮部尚書。至七竅以管轄不嚴,釀此變端,免官回籍。文璽謝恩退出,呼七竅入部而斥之曰:「吾不念郝相情面,應以斬決論。今聖上下旨,免官回籍,爾其速行,毋得濡滯在茲,致干罪戾。」言畢吼令驅出。七竅回到館驛,自覺無顏,因入岳丈府中,告辭歸里。郝相夫婦不舍珠蓮,乃勸七竅曰:「爾毋歸去,且在京都隱秘住之,吾自乘機與爾討一差事,將功折罪,原職不久可以復還。」七竅因郝相苦留,不忍拂情,只得仍居館驛,杜門不出。
sháo guāng yì shì, shū hū yǐ zhì bàn zài. suī yǒu zhū lián zhāo xī huò yǐ yě róng, rán zhù jū shén jiǔ, bù kān nà mèn, shí shí wēi fú biàn xún sì guān zhī yōu shēn zhě, rù hū qí jiān, huò zhù yī rì, huò zhù bàn rì ér fǎn, rì yǐ wèi cháng. zǐ xiá dé zhī, huà zuò lǎo dào rù dōu, jiāng huì xiān gé huà chū yī fān yōu shēn yǎ qù zhī xiàng, jìng zuò yǐ hòu zhī. qī qiào wēi fú chū yóu, lì biàn sì guān, zǒng wú yī shuǎng xīn huō mù zhě. tā rì dú chū dōu mén zhī wài, yáo jiàn yī gé gāo sǒng líng yún. qī qiào jīng yuē: shì gé rú cǐ gāo shuǎng, liàng qí zhōng bì yōu yǎ kě ài yě. yú shì qū qū zhé shé, xìn bù suǒ zhī. jiē xiàng guò yú, shì yī xiāng cūn, rù cūn ér xíng, jī quǎn sāng má, yǎn ruò gù xiāng guāng jǐng, qī qiào yú cǐ bù jīn hū qǐ guī yǐn zhī zhì. cūn zhuāng jǐn chù, gāo gé zài yān.
韶光易逝,倏忽已至半載。雖有珠蓮朝夕惑以冶容,然住居甚久,不堪納悶,時時微服遍尋寺觀之幽深者,入乎其間,或住一日,或住半日而返,日以為常。紫霞得知,化作老道入都,將會仙閣化出一番幽深雅趣之象,靜坐以候之。七竅微服出遊,歷遍寺觀,總無一爽心豁目者。他日獨出都門之外,遙見一閣高聳凌雲。七竅驚曰:「是閣如此高爽,諒其中必幽雅可愛也。」於是曲曲折折,信步所之。街巷過余,似一鄉村,入村而行,雞犬桑麻,儼若故鄉光景,七竅於此不禁忽起歸隱之志。村莊盡處,高閣在焉。
gāng dào gé mén, qiào shǒu wàng guà é tí jīn zì yuē huì xiān gé. èr chóng jiāng dào, yòu yī é yuē bié yǒu tiān dì, páng guà yī lián yuē: kàn dàn le hóng chén fù guì, qín xiū xiē bái shǒu gōng fū. jí jìn sān chóng mén nèi, sì miàn huā qiáng, jiāo wú wéi rào, qiáng nèi pén huā shù bǎi, huò huáng huò zǐ, huò bái huò hóng, guài guài qí qí, míng duō bù shí, xiāng fēng wēi fú, rú rù lán shè zhī xiāng. qī qiào bù shě tā yóu, zǒng zài huā jiān qū zhé zhōu xiáng, huǎn huǎn xì kàn.
剛到閣門,翹首望掛額題金字曰「會仙閣」。二重將到,又一額曰「別有天地」,旁掛一聯曰:「看淡了紅塵富貴,勤修些白手功夫。」及進三重門內,四面花牆,蕉梧圍繞,牆內盆花數百,或黃或紫,或白或紅,怪怪奇奇,名多不識,香風微拂,如入蘭麝之鄉。七竅不舍他游,總在花間曲折周詳,緩緩細看。
bù zhī bù jué zhuǎn chū dì wài, qiān gān xiū zhú fù zhe xiǎo xī, shuǐ jié wú chén, yóu yú kě shù. suí xī ér shàng, lù yī dà chí, chí zhōng lián kāi wǔ sè, xiān yán kě ài. chí àn zhī shàng, jǐn zhǒng yì huì qí huā. chí zuǒ yī tíng, miàn miàn jù kōng, bì tí shī jù shén huǒ.
不知不覺轉出地外,千竿修竹覆着小溪,水潔無塵,游魚可數。隨溪而上,露一大池,池中蓮開五色,鮮妍可愛。池岸之上,盡種異卉奇花。池左一亭,面面俱空,壁題詩句甚伙。
qī qiào yōng yú jì yì, wéi zhōng yī jué xià zhù sān jiān èr zì, qī qiào jīng xīn sòng zhī yún: fǎng yǒu zhēng chē zhú rì yóu, wèi tíng biān chù zú nán xiū, hū lái xiān dì yōng tā shì, yuàn xiàng míng huā jìng lǐ xiū. qī qiào dǔ shì shī jù, kǒu bù tíng yín, yīn ér pán huán zhě jiǔ zhī.
七竅慵於記憶,惟中一絕下注「三緘」二字,七竅驚心誦之云:「訪友徵車逐日游,未停鞭處足難休,忽來仙地慵他適,願向名花靜里修。」七竅睹是詩句,口不停吟,因而盤桓者久之。
wú hé, fēng yá nào wǔ, jī huǒ wēi xūn. qī qiào àn zì sī yuē: rú sī fú dì, qǐ wú zhù chí? shì yóu shì tíng wàng zhī, gāo gé shàng zài shù zhòng yǐ shàng, máng máng duó chū tíng wài, yòu rù yī zhòng, réng rán sì miàn huā qiáng, pén huā jì jì, huǎng shì qián zhī suǒ kuī zhě. xiàng zuǒ ér wàng, chí tíng yòu xiāng sì yān. qī qiào shě cǐ fù rù, nǎi yī dài zhǎng láng, láng wài míng huā jiào huā qiáng zhī dì gèng zhòng. qī qiào dú yóu láng nèi, jiàn láng zhī zhōng bì yǒu yī lián yún: dào cǐ yīng wàng chén shì shì, lái zī bì shì xué xiān cái. qī qiào dé cǐ jiā jìng, zhǐ zhǐ xíng xíng, yóu xiè chuān tái, yóu tíng chuān xiè, fēi huā jí zhú, yù zǒu yù shēn.
無何,蜂衙鬧午,飢火微熏。七竅暗自思曰:「如斯福地,豈無住持?」試由是亭望之,高閣尚在數重以上,忙忙踱出亭外,又入一重,仍然四面花牆,盆花濟濟,恍似前之所窺者。向左而望,池亭又相似焉。七竅舍此復入,乃一帶長廊,廊外名花較花牆之地更眾。七竅獨遊廊內,見廊之中壁有一聯云:「到此應忘塵世事,來茲必是學仙才。」七竅得此佳境,止止行行,由榭穿台,由亭穿榭,非花即竹,愈走愈深。
jiǔ zhī, xíng lì yǐ pí, yì yù guī dōu, xiàng wài wàng zhī, wàn xiàng qiān mén, bù shí guī cóng hé chù. qī qiào yì, yù xiàng nèi miàn zhí rù, shuí zhī měi rù yī zhòng, bì yǒu yī zhòng jǐng xiàng, huò huā qiáng xiāng sì ér tíng bù tóng, huò tíng xiāng sì ér huā qiáng bù tóng, huò tíng qiáng xiāng sì ér jiāo wú huā huì bù tóng, biàn huàn bǎi bān, mò míng qí miào. qióng jǐn qí dì, shǐ jiàn gāo gé sǒng rán. yuán tī ér dēng, shàng zhì sān céng, yī dào guān dào fú zhě, xū méi gǔ qiào, zuò yú qí zhōng. jiàn qī qiào rù mén, xú xú xià zuò, jīng ér xún yuē: xiān shēng hé lái? qī qiào yuē: xián xiá wú shì, ǒu yóu dào sī ěr. lǎo dào yuē: hé shí lái yé? qī qiào yuē: jīn chén yǐ zhì yǐ. lǎo dào yuē: ěr fù dé wú něi hū? qī qiào yuē: něi shén. lǎo dào yuē: rú shì cǐ yǒu guǒ yān, ěr qiě shí zhī, wú hū dào tóng wèi shǔ shí zi. yán bì, yǔ yǐ yī guǒ, bù zhī hé míng, rù kǒu shēng xiāng, wèi tián ruò mì.
久之,行力已疲,意欲歸都,向外望之,萬巷千門,不識歸從何處。七竅異,愈向內面直入,誰知每入一重,必有一重景像,或花牆相似而亭不同,或亭相似而花牆不同,或亭牆相似而蕉梧花卉不同,變幻百般,莫名其妙。窮盡其地,始見高閣聳然。緣梯而登,上至三層,一道冠道服者,鬚眉古峭,坐於其中。見七竅入門,徐徐下座,驚而詢曰:「先生何來?」七竅曰:「閒暇無事,偶游到斯耳。」老道曰:「何時來耶?」七竅曰:「今晨已至矣。」老道曰:「爾腹得毋餒乎?」七竅曰:「餒甚。」老道曰:「如是此有果焉,爾且食之,吾呼道童為黍食子。」言畢,予以一果,不知何名,入口生香,味甜若蜜。
jiāng bāng shí qì, shǔ huò chéng àn, jǔ zhù ér shí, měi yú hǎi wèi shān zhēn. shǔ huò jì cān, lǎo dào dǎo zhì gé zhī shàng céng, qí zhōng chuáng tà jīng měi, míng zì míng huà gāo guà liǎng páng.
將幫食訖,黍藿呈案,舉箸而食,美逾海味山珍。黍藿既餐,老道導至閣之上層,其中牀榻精美,名字名畫高掛兩旁。
qī qiào shǎng wán yī zhōu, zuò ér xún zhū lǎo dào yuē: dòng wèn dào zhǎng, zhù cǐ duō nián? lǎo dào yuē: wú fēi shì gé zhù chí, yuán xì chū zhù yú cǐ zhě, yuán hǎi nán tài shǒu jiào shén me qī qiào, bù zhī yǔ dào hé chóu, shì jìn shén yán, bǔ zhuō yì lì. wú yú hēi yè jiāng suǒ yòng zhī wù qiè fù ér táo, zàn jí cǐ gé ān shēn. jìn wén qī qiào zāo le tiān yàn, guān jiē xuē qù, wú dào zhōng rén gè gè huān xīn, bài xiè tiān dì, dàn yuàn zài jiā zhòng bào, sàng nǎi niè zhàng, wú dào fāng xíng. yán yóu wèi yǐ, qī qiào yán wèi zhī chì, jiǎ yì qí cí ér luàn zhī yuē: líng dào zhǎng yán, shì yǐ qī qiào bù yīng jìn dào yě. yǐ wú yán zhī, zé yǒu kě jìn zhě yān. lǎo dào yuē: qí kě jìn zhě ān zài? qī qiào yuē: wú sī yóu fāng yě dào, zhé yán dào néng chéng xiān, jiū qí suǒ xíng, yī wú kě qǔ, jiān zhī jiǎ jié yuán yǐ liǎn cái, kuā xiān dào yǐ huò shì, xíng wèi zhǒng zhǒng, bù wéi dāng jìn, yì qiě yí zhū. lǎo dào yuē: zi yán nǎi fāng wài yě dào, bàng dào wèi shēng huó zhě yě. ruò fú zhēn rù dà dào, xiān dūn wǔ lún, wǔ lún kè dūn, rán hòu jiā yǐ qīng xīn guǎ yù, liàn qí jīng qì, ér wèi zhǎng shēng bù sǐ zhī qū. zì gǔ xiān zhēn shuí bù yóu shì ér chéng zhě, zi hé zhí yī gé yǐ xiāng shéng hū?
七竅賞玩一周,坐而詢諸老道曰:「動問道長,住此多年?」老道曰:「吾非是閣住持,原系初住於此者,緣海南太守叫什麼七竅,不知與道何仇,示禁甚嚴,捕捉亦厲。吾於黑夜將所用之物竊負而逃,暫藉此閣安身。近聞七竅遭了天厭,官階削去,吾道中人個個歡欣,拜謝天地,但願再加重報,喪乃孽障,吾道方行。」言猶未已,七竅顏為之赤,假易其詞而亂之曰:「聆道長言,似以七竅不應禁道也。以吾言之,則有可禁者焉。」老道曰:「其可禁者安在?」七竅曰:「吾思遊方野道,輒言道能成仙,究其所行,一無可取,兼之假結緣以斂財,夸仙道以惑世,行為種種,不惟當禁,亦且宜誅。」老道曰:「子言乃方外野道,傍道為生活者也。若夫真入大道,先敦五倫,五倫克敦,然後加以清心寡欲,煉其精氣,而為長生不死之軀。自古仙真誰不由是而成者,子何執一格以相繩乎?」
qī qiào yuē: rú dào zhǎng suǒ shuō, rén rén xí dào, rén rén chéng xiān, zé jiàn xiān bù jiǔ rén yǐ, bù jǐ quán wú rén dào yé? lǎo dào yuē: tiān xià zhì dà, wèi bì rén jiē xí dào. yuàn xí zhě yí yóu zhèng shú, bù là páng mén, dào zì yì yú chéng zhī. yuàn rù rén dào zhě, yì bù zhī qiáng, jiǔ sè cái qì suí qí suǒ hǎo, wú shū huā kāi jié shí, dà zhě dà ér xiǎo zhě xiǎo, yīn gè péi zhī, gēn yǒu hòu bó ěr. qī qiào yuē: tiān xià shì yuán gè suí qí suǒ hǎo, dào zhǎng zhī yán bù chà, rán hǎo dào ér xí dào zhě, yì wèi bì chéng qí dào yān. lǎo dào yuē: dào zài tiān rǎng, wú bù kě chéng, shì qí xí zhě zhī yǒu héng wú héng, yóu zhī qiú míng ér xí rú yè zhě zhī shí yǔ yǔ bù shí xí yě. qī qiào yuē: yǐ wú sī zhī, rén shēng sī shì, bù ruò fù guì liǎng tú. shì èr zhě, rén rén fù mǔ suǒ lè zài cǐ, wǒ ér dé fù, fù mǔ xiǎng shòu fēng yíng, wǒ zhī xiào yě wǒ ér dé guì, fù mǔ xiǎng shòu huá róng, yì wǒ xiào yě. yǐ shì xí dào zhě zhī qīng jìng wèi gāo, qì fù mǔ ér bù qīn, jué xuè shí ér bù huǐ zhě, qí xiào bù xiào, wèi hé rú yě? lǎo dào yuē: xí dào yī shì, wú chù bù yí, jí zài jiā tíng, yòu hú bù kě, xī bì rù lín wéi kǒng fú mì, rù shān wéi kǒng fú shēn, ér shǐ chēng xí dào zāi? wèi shì shuō zhě, jiē yě dào zhī yán yě. ěr yán dé fù dé guì, kě yǐ quán xiào, bǐ dé dào ér qī zǔ jiǔ xuán yì kě shēng xiān, tóng xiǎng xiān fú zhě, dú bù zú wèi xiào hū?
七竅曰:「如道長所說,人人習道,人人成仙,則見仙不久人矣,不幾全無人道耶?」老道曰:「天下至大,未必人皆習道。願習者宜由正孰,不落旁門,道自易於成之。願入人道者,亦不之強,酒色財氣隨其所好,無殊花開結實,大者大而小者小,因各培之,根有厚薄耳。」七竅曰:「天下事原各隨其所好,道長之言不差,然好道而習道者,亦未必成其道焉。」老道曰:「道在天壤,無不可成,視其習者之有恆無恆,猶之求名而習儒業者之時與與不時習也。」七竅曰:「以吾思之,人生斯世,不若富貴兩途。是二者,人人父母所樂在此,我而得富,父母享受豐盈,我之孝也;我而得貴,父母享受華榮,亦我孝也。以視習道者之清淨為高,棄父母而不親,絕血食而不悔者,其孝不孝,為何如也?」老道曰:「習道一事,無處不宜,即在家庭,又胡不可,奚必入林惟恐弗密,入山惟恐弗深,而始稱習道哉?為是說者,皆野道之言也。爾言得富得貴,可以全孝,彼得道而七祖九玄亦可升仙,同享仙福者,獨不足為孝乎?」
qī qiào yuē: yī ěr dào jiā suǒ yán, qī zǔ jiǔ xuán jù kě tóng wèi xiān pǐn, dàn qí shì shǔ huāng miǎo, shuí dé jiàn zhī, jiū bù ruò jué xiǎng cháo tíng, nǎi zǔ nǎi zōng dé shòu ní fēng zǐ gào, róng xiǎn dāng shì, yǐ kuā yào yú xiāng dǎng lín lǐ, míng míng lǎng lǎng, wèi zhòng rén suǒ zhǔ mù zhě, bù yì yù yú wú píng zhī shì hū? kuàng dà dào zhī chéng, yóu fēi yì shì, jū jīn jī gǔ, rú zhōng lí guó jiù yǐ jí lán hán zhū xiān, shàng qiě shǔ zhū chuán wén, wèi zhī guǒ yǒu qí rén fǒu. bǐ yán xiū dào fēi nán, chéng xiān zuì yì, shì tú yǐ dòng rén wén tīng, huò rén xīn zhì zhī shuō ěr. shāo yǒu shí zhě, kǒng bù qǔ yān. lǎo dào yuē: gōng míng fù guì, gù wèi xiàn zài zhī wù, rén jiē dé ér shì zhī.
七竅曰:「依爾道家所言,七祖九玄俱可同為仙品,但其事屬荒渺,誰得見之,究不若爵享朝廷,乃祖乃宗得受泥封紫誥,榮顯當世,以誇耀於鄉黨鄰里,明明朗朗,為眾人所矚目者,不亦愈於無憑之事乎?況大道之成,尤非易事,居今稽古,如鍾離、國舅以及藍、韓諸仙,尚且屬諸傳聞,未知果有其人否。彼言修道非難,成仙最易,是徒以動人聞聽,惑人心志之說耳。稍有識者,恐不取焉。」老道曰:「功名富貴,固為現在之物,人皆得而視之。
wú wèn fù zhě zhǎng fù, guì zhě zhǎng guì ér bù shī hū? qī qiào yuē: yóu pín ér fù, yóu fù ér pín, yóu jiàn ér guì, yóu guì ér jiàn, zhuǎn yí zhī lǐ, zì gǔ rú shì, hé zú wèi róng rǔ yé? suǒ yǐ shì yòu chāo rán shì wài. lǎo dào yuē: yǐ fù guì ér pín jiàn, jì bù zú wèi róng rǔ, ér fù zhě guì zhě, guǒ néng zhǎng shēng bù sǐ ér xiǎng fù guì hū? qī qiào yuē: rén shì yǒu shēng bì yǒu sǐ, shēng sǐ èr zì, yì shǔ tiān dì zhī cháng dào, yòu hé zú wèi xǐ, yòu hé zú wèi bēi. lǎo dào xiào yuē: bù zú wèi xǐ wèi bēi, jūn hú cún hǎo shēng è sǐ zhī niàn ér bù zhì yě? qī qiào yuē: è sǐ hǎo shēng, rén qíng jiē rán, hé yóu yú wǒ? lǎo dào yuē: jì hǎo qí shēng, xī bù qiú qí zhǎng shēng? jì è qí sǐ, xī bù qiú qí bù sǐ? bù shēng bù sǐ, dào zhōng zhì lè zhī jìng, dé rù qí jìng ér zhǎng shēng bù sǐ zhě, rén dàn rú yǒu zhōng lí zhū xiān, ān zhī hòu zhī rù dào ér chéng xiān zhě, dài bù fá rén yě. tā rú dōng jìn zhī huáng jìng, wáng wū zhī wáng wáng yú, fú zhōu zhī liú zhǎng shēng, měng shān zhī liú dào chéng, rǔ nán zhī yīng yí jié, wǔ líng zhī gōng yuán zhèng, yǐng chuān zhī chén huì dù, chéng dū sū zhōu zhī zhāng zī liú yì děng, suī shēng bù tóng shí, yào jiē néng sòng huáng tíng xiū dà dào ér chéng xiān zhě. qiě bù dú nán zǐ wèi rán yě, ruò guǎng zhōu zēng chéng zhī hé èr gū, jiǔ yí nǚ guān zhī lǔ miào diǎn, rèn chéng zhī wèi fū rén, yǎn zhōu zhī xiè zì rán, fén zhōu hé zhōng zhī cuī shǎo xuán xuē xuán tóng děng, jiē nǚ zǐ zhī néng xiū dà dào ér chéng xiān zhě. lì jī wǎng dài, bān bān kě kǎo. jūn hé yǐ wèi miǎo míng mò shì ér yí qí rén zhī yǒu wú zāi? yǐ jūn zhī yí, dù jūn zhī xīn, dài wèi tiān shàng wú xiān shén yě. rú wú xiān shén, zé léi hé yǐ xià míng ér dōng liǎn, rì yuè hé yǐ bìng xíng ér bù bèi, yǔ rì hū hé yǐ shí ruò ér bù qiān hū? yǐ zi yán ér huò jí tiān xià, wú kǒng dà dào wèi zhī yǐn yǐ. qī qiào yuē: wú bù yǔ ěr biàn xiān zhī yǒu wú, dào zhī chéng fǒu, rán rén gè yǒu zhì, bù kě qiáng yě. lǎo dào yuē: kǔ kǒu qiān bān, bù tīng piàn cí, zi kě guī yǐ. qī qiào gāng cí lǎo dào, dàn tīng shān qìng yī shēng, yān shēng yě gǔ, diào tóu ér shì, nǎi yī xiǎo gé tǐng lì, huā mù háo wú.
吾問富者長富,貴者長貴而不失乎?」七竅曰:「由貧而富,由富而貧,由賤而貴,由貴而賤,轉移之理,自古如是,何足為榮辱耶?」所以似又超然世外。老道曰:「以富貴而貧賤,既不足為榮辱,而富者貴者,果能長生不死而享富貴乎?」七竅曰:「人世有生必有死,生死二字,亦屬天地之常道,又何足為喜,又何足為悲。」老道笑曰:「不足為喜為悲,君胡存好生惡死之念而不置也?」七竅曰:「惡死好生,人情皆然,何猶於我?」老道曰:「既好其生,奚不求其長生?既惡其死,奚不求其不死?不生不死,道中至樂之境,得入其境而長生不死者,人但如有鍾離諸仙,安知後之入道而成仙者,代不乏人也。他如東晉之黃敬,王屋之王王余,福州之劉長生,蒙山之劉道成,汝南之應夷節,武陵之龔元正,潁川之陳慧度,成都、蘇州之章訾、劉翊等,雖生不同時,要皆能誦《黃庭》、修大道而成仙者。且不獨男子為然也,若廣州增城之何二姑,九嶷女冠之魯妙典,任城之衛夫人,兗州之謝自然,汾州、河中之崔少玄、薛玄同等,皆女子之能修大道而成仙者。歷稽往代,班班可考。君何以為渺冥莫視而疑其人之有無哉?以君之疑,度君之心,殆謂天上無仙神也。如無仙神,則雷何以夏鳴而冬斂,日月何以並行而不悖,雨日昒何以時若而不愆乎?以子言而惑及天下,吾恐大道為之隱矣。」七竅曰:「吾不與爾辯仙之有無,道之成否,然人各有志,不可強也。」老道曰:「苦口千般,不聽片詞,子可歸矣。」七竅剛辭老道,但聽山磬一聲,煙生野谷,掉頭而視,乃一小閣挺立,花木毫無。
qī qiào jīng yì jiǔ zhī, máng máng guī dōu, rù yú guǎn yì. zhū lián xún yuē: láng jūn suǒ yóu hé jìng, bǐ zhì shí xún fú fǎn. qiè mìng pú rén xún fǎng sì fāng, wèi jiàn lù jī, dé wú tīng wài dào zhī shuō, yù pāo qī bù gù hū? qī qiào yǐ suǒ yóu suǒ yù, yī yī gào zhī.
七竅驚異久之,忙忙歸都,入於館驛。珠蓮詢曰:「郎君所游何境,比至十旬弗返。妾命僕人尋訪四方,未見路跡,得毋聽外道之說,欲拋妻不顧乎?」七竅以所游所遇,一一告之。
zhū lián yuē: cǐ bì xié dào mí rén, zhàng láng jūn yǎn mù, yì yù rù bǐ zhèn nèi zhě. xìng láng jūn shí jiàn chāo mài, zhì xiàng bù fán, nǎi néng rú sī, bù rán zǎo wèi lǎo dào huò yǐ. yán yǐ, suì mìng pú bì zhì jiǔ, wèi qī qiào xǐ chén. qī qiào yuē: wú yóu huì xiān gé, bié wú suǒ sī. wéi liáng yǒu sān jiān bì tí sì yǔ, zhōng xīn gěng gěng, hèn bù huò yù yān. zhū lián hán hu yīng yuē: huǎn huǎn xún fǎng, zì yǒu xiāng huì zhī qī. qī qiào yuē: qián rì wú yù huí jí, ěr fù kǔ liú fù guān, hé zhì yú jīn shàng wú xiāo xī? zhū lián yuē: qiè yīn láng jūn chū yóu bù fǎn, jí guī xiāng fǔ, wèn jí wú fù, fù yán diào tíng jiǔ yǐ, bù rì jí yǒu xǐ bào, zhǔ láng jūn rěn nài hòu zhī. qī qiào yuē: wú fù jū guān, wù bì zhe rén wǎng qǐng sān jiān lái yá yī wù. zhū lián yuē: hòu dào rèn hòu, zài zuò lǐ huì. qī qiào yīn sī liáng yǒu, yǐ jí suǒ jiàn suǒ yóu, lì juàn shén pí, rù tà ér wò.
珠蓮曰:「此必邪道迷人,障郎君眼目,意欲入彼陣內者。幸郎君識見超邁,志向不凡,乃能如斯,不然早為老道惑矣。」言已,遂命僕婢治酒,為七竅洗塵。七竅曰:「吾游會仙閣,別無所思。惟良友三緘壁題四語,中心耿耿,恨不獲遇焉。」珠蓮含糊應曰:「緩緩尋訪,自有相會之期。」七竅曰:「前日吾欲回籍,爾父苦留復官,何至於今尚無消息?」珠蓮曰:「妾因郎君出遊不返,急歸相府,問及吾父,父言調停久矣,不日即有喜報,囑郎君忍耐候之。」七竅曰:「吾復居官,務必着人往請三緘來衙一晤。」珠蓮曰:「候到任後,再作理會。」七竅因思良友,以及所見所游,力倦神疲,入榻而臥。
qiě yán sān jiān shī tú nán yóu jì dìng, yí lù zhī shàng bēn zǒu wú tíng. shí zhí liù yuè yán tiān, liè rì rú huǒ, shī tú suī bù wèi shǔ, ér xíng rén lái wǎng, cháng yǐ bàng sōng bǎi, jiě yī qǐ liáng. sān jiān shī tú jiàn dé sōng bǎi zhī xià qǐ liáng rén zhòng, yì yù yú shì zàn zhù chē jià ér shāo tíng bù lǚ yān. bù yì suí zú suǒ zhī, jìng zhì gé huā cūn qián, piē jiàn cūn nèi mén hù wèi qǐ zhě wú shù, bù néng chuī yān zhě yì duō. sān jiān wèi qí tú yuē: shì cūn yě, yòu shì hán yún gé zhī guāng jǐng ěr. èr hú yuē: hán yún gé yì guǐ zuò suì, shī mìng dì zǐ cǎi yào jiù zhī. jīn yòu hé rú? sān jiān yuē: shì fāng zhī yì yǔ bǐ bù tóng. bǐ zé yóu xīn suǒ zhāo, cǐ zé zì kǒu ér rù yě. èr hú yuē: xīn kǒu zhī zhāo zhě hé? sān jiān yuē: miè wǔ lún ér mí sì hài, xīn zhāo zhī ér tiān yàn zhī, qí yì fēi gǎi qián qiān ér wèi hòu shàn zhě bù néng yù. suǒ yǐ xiān mìng huǐ guò, rán hòu zhì yǐ yào ěr, nǎi néng yīng yàn rú shén.
且言三緘師徒南遊計定,一路之上奔走無停。時值六月炎天,烈日如火,師徒雖不畏暑,而行人來往,常倚傍松柏,解衣乞涼。三緘師徒見得松柏之下乞涼人眾,亦欲於是暫駐車駕而稍停步履焉。不意隨足所之,竟至葛花村前,瞥見村內門戶未啟者無數,不能炊煙者亦多。三緘謂其徒曰:「是村也,又似含雲閣之光景耳。」二狐曰:「含雲閣疫鬼作祟,師命弟子採藥救之。今又何如?」三緘曰:「是方之疫與彼不同。彼則由心所招,此則自口而入也。」二狐曰:「心口之招者何?」三緘曰:「滅五倫而迷四害,心招之而天厭之,其疫非改前愆而為後善者不能愈。所以先命悔過,然後治以藥餌,乃能應驗如神。
shì tā hǎo shí niú quǎn, zǎi gē cǎn dú, zào fǔ è zhī ér yì shēng, jiā yǐ niú quǎn zhī hún zhù qí wēi ér yì shén. yù chú cǐ zhèng, yòu bù bì cǎi yào hǎi dǎo, zhǐ yào rén néng huǐ kǒu, shū míng yú cè, fén zhī zào fǔ, yì zì chú yǐ. qì hǎi sān fú zì suí wú yóu, qiú néng zào gōng, shī mìng rǔ yán cūn jiǎng shuō, gǎi yī rén zì yù yī yì yān. èr zi lǐng mìng, suì gè chí yī cè, fēn cūn quàn yù, sān jiān yǔ èr hú zhù yú cūn nèi zhī fēi yún gé yǐ hòu zhī. qì hǎi èr rén rì rì jiǎng shuō, fán huǐ kǒu zhě, qí jí ruò shī. zú zhì mí yuè, shì cūn huà biàn, rén rén gǎi huǐ, yì jí quán xiāo. cūn rén yuē jí qián lái, yù bào jiǎng shuō zhī dé, biàn gé xún mì, dào shì yǐ miǎo, cūn rén gǎn jī zì bù bì yán.
是他好食牛犬,宰割慘毒,灶府惡之而疫生,加以牛犬之魂助其威而疫甚。欲除此症,又不必採藥海島,只要人能悔口,書名於冊,焚之灶府,疫自除矣。棄海、三服自隨吾游,求能造功,師命汝沿村講說,改一人自愈一疫焉。」二子領命,遂各持一冊,分村勸諭,三緘與二狐住於村內之飛雲閣以候之。棄海二人日日講說,凡悔口者,其疾若失。足至彌月,是村化遍,人人改悔,疫疾全消。村人約集前來,欲報講說之德,遍閣尋覓,道士已渺,村人感激自不必言。
sān jiān shī tú xíng yòu shù shí rì, suǒ zhì yī dì, yuē hóng yuè zhèn. zhèn zhōng yān huǒ qiān jiā, jìn yú jiāng àn. sān jiān dào cǐ, cháng jiàn qīng hēi zhī qì níng jié bù sàn, yù wèi míng gào, kǒng xiè tiān jī, yù bù gào zhī, yòu bù rěn shù wàn shēng líng cuò yú yú fù. gù měi rì zài zhèn rào shì yán yuē: miǎo miǎo máng máng xiàng yǔ jiē, bō wén jiāng dào cǐ jiān lái nǚ nán zhī jué yí xiān bì, kǒng yǒu yú xiā zǒu bù kāi. rào shuō lián cháo, wú rén dé jiě. sān jiān xīn shén bù rěn, nǎi fù qiǎn ér gào zhī yuē: rén yí gāo chù lè, xiū xiàng jiāng tóu wò yù de qiān jīn quán, dāng xiān xún shān guō. zhèn nèi yī sǒu hú jìng qīng zhě, jiā yǒu wàn jīn, wén sān jiān yán, wèi zi ruò sūn yuē: cǐ zhèn bù jiǔ bì yǒu shuǐ zāi, xū xiān zhì dān fèng shān duō dā cǎo péng, yǐ jiù zhèn zhōng rén mìng. fán wú jiā cái bó qì wù, jǐn qiān zhī yān. qí zi xún yuē: fù hé zhī? jìng qīng yuē: dào shì lián hū xún yú, zhī zhī wú rén, wéi wú xì sī nǎi dé. zi sūn bèi dāng jí jiū gōng jiāng péng dā bì, jiā zhōng fù nǚ yǐ jí cái bó huò wù, kè rì qiān zhī.
三緘師徒行又數十日,所至一地,曰「紅月鎮」。鎮中煙火千家,近於江岸。三緘到此,常見青黑之氣凝結不散,欲為明告,恐泄天機,欲不告之,又不忍數萬生靈厝於魚腹。故每日在鎮繞市言曰:「渺渺茫茫巷與街,波紋將到此間來;女男知覺宜先避,恐有魚蝦走不開。」繞說連朝,無人得解。三緘心甚不忍,乃復淺而告之曰:「人宜高處樂,休向江頭臥;欲得千金全,當先尋山郭。」鎮內一叟胡鏡清者,家有萬金,聞三緘言,謂子若孫曰:「此鎮不久必有水災,須先至丹鳳山多搭草篷,以救鎮中人命。凡吾家財帛器物,盡遷之焉。」其子詢曰:「父何知?」鏡清曰:「道士連呼旬余,知之無人,惟吾細思乃得。」子孫輩當即鳩工將篷搭畢,家中婦女以及財帛貨物,刻日遷之。
sān jiān shī tú shàng zhù zhèn nèi, hū lái lì shì wù zhī yuē: wú nǎi shuǐ shén jià xià cuī shuǐ shén bīng. yīn cǐ zhèn rén mín dà dǒu xiǎo chèng, jiān zhà tài guò, xié yín zhī shì, yì shén duō duō. zì qǔ zhī yě, guài de hé rén? qián rì xiān guān zài lóng gōng shí, shàng tiān nì jí yǐ xià, mìng lóng jūn zhào míng biān cè, cǐ zhèn nán nǚ yīng sǐ shuǐ cè zhě sān qiān qī bǎi yǒu qí. xiān guān mì yán, zhèn rén fú shí, zhǔn yú míng yè shuǐ yān shì zhèn. yīn xiān guān zài cǐ, shuǐ shén mìng wú gào zhī. sān jiān yuē: shàng kě jiù yuán fǒu? shuǐ shén yuē: chí yǐ. yán bà bù jiàn.
三緘師徒尚住鎮內,忽來力士晤之曰:「吾乃水神駕下催水神兵。因此鎮人民大斗小秤,奸詐太過,邪淫之事,亦甚多多。自取之也,怪得何人?前日仙官在龍宮時,上天溺籍已下,命龍君照名編冊,此鎮男女應死水冊者三千七百有奇。仙官秘言,鎮人弗識,准於明夜水淹是鎮。因仙官在此,水神命吾告之。」三緘曰:「尚可救援否?」水神曰:「遲矣。」言罷不見。
sān jiān shī tú suì yí zhì zhèn zuǒ zhī yú lín gé yān. guǒ yú cì yè sān gēng, yǔ rú qīng pén, shuǐ shēng xiōng yǒng, piàn shí zhī jì, zhèn nèi nán nǚ yǐ zài mèng zhōng suí liú zhú bō ér sǐ zhě, bù zhī fán jǐ, qí zhù hū jiù zhě, bù zhī fán jǐ. sān jiān máng mìng qì hǎi yǐ mù huà zhōu, yán jiāng jiù zhī. hòu dào tiān míng, sān jiān jiàn qí cǎn qiè qíng jǐng, tòng yú xīn ér fā zhū kǒu yuē: yī shēng jiān guǐ shuō tā néng, jié dào tóu lái mìng bù cún jiè wèn yán jiāng bō làng lǐ, hé rén yǔ ěr diào guī hún? qì hǎi yuē: shī mìng dì zǐ suǒ jiù rén mín, nì cè zhōng jù yǒu míng xìng, dì zǐ zhī fù rú hé jiǎo zhǐ? sān jiān yuē: shàng tiān hǎo shēng, ài rén gǎi guò, wú jiāng ěr jiù zhī nán nǚ, quàn qí gǎi guò qiān shàn, zì shǐ shàng tiān chú míng. qì hǎi yuē: shī quàn gǎi guò rén míng, xū fén wén gǎo, wú fù zhī zé fāng néng miǎn zhī. sān jiān rán qí yán, yú shuǐ píng hòu, chuán jí suǒ jiù nán nǚ, xiáng yán quàn jiè, rén rén xìn cóng. fù mìng jù shū yī tòng, duì tiān fén huà qì, rán hòu shī tú cí le hóng yuè zhèn, yòu xiàng qián xíng.
三緘師徒遂移至鎮左之魚鱗閣焉。果於次夜三更,雨如傾盆,水聲洶湧,片時之際,鎮內男女已在夢中隨流逐波而死者,不知凡幾,騎柱呼救者,不知凡幾。三緘忙命棄海以木化舟,沿江救之。候到天明,三緘見其慘切情景,痛於心而發諸口曰:「一生奸詭說他能,劫到頭來命不存;借問沿江波浪里,何人與爾吊歸魂?」棄海曰:「師命弟子所救人民,溺冊中俱有名姓,弟子之父如何繳旨?」三緘曰:「上天好生,愛人改過,吾將爾救之男女,勸其改過遷善,自使上天除名。」棄海曰:「師勸改過人名,須焚文稿,吾父之責方能免之。」三緘然其言,於水平後,傳集所救男女,詳言勸戒,人人信從。復命具疏一通,對天焚化訖,然後師徒辭了紅月鎮,又向前行。
xíng zhì sù luán zhuāng, rì yǐ xī xié, wú suǒ guī sù. zhèng zhí cāng huáng mò cuò, yáo jiàn yī shào nián nán zǐ máng máng bēn zǒu, duì miàn ér lái. sān jiān wèn yuē: xiān shēng hé wǎng? shào nián yuē: guī wú zhuāng ěr. sān jiān yuē: guì dì kě yǒu sì guān hū? shào nián yuē: yǒu. dàn lì cǐ shén yuǎn, nán yǐ zhì zhī. sān jiān yuē: rú shì, wú děng jīn yè xià tà wú suǒ, gǎn jiè guì zhuāng xiē sù yī xiāo, míng rì sù xíng, bù zhī xiān shēng qí kěn jiàn nà fǒu? shào nián yuē: hé rén bù chū tíng hù, ruò dào zhǎng lòu shì fú xián, jí qǐng suí wú rù zhuāng, yǐ bì fēng lù. sān jiān yuē: xiān shēng hòu qíng rú cǐ, wú shī tú gǎn jī duō yǐ. shào nián xùn xiè shù yǔ, qián dǎo xīn rán. bù guò sì lǐ zhī yáo, yǐ zhì mén shǒu.
行至宿鸞莊,日已西斜,無所歸宿。正值倉皇莫措,遙見一少年男子忙忙奔走,對面而來。三緘問曰:「先生何往?」少年曰:「歸吾莊耳。」三緘曰:「貴地可有寺觀乎?」少年曰:「有。但歷此甚遠,難以至之。」三緘曰:「如是,吾等今夜下榻無所,敢借貴莊歇宿一宵,明日速行,不知先生其肯見納否?」少年曰:「何人不出庭戶,若道長陋室弗嫌,即請隨吾入莊,以蔽風露。」三緘曰:「先生厚情如此,吾師徒感激多矣。」少年遜謝數語,前導欣然。不過四里之遙,已至門首。
shào nián yà rù, bǐng zhī lǎo mǔ, mǔ shén xián shū, jí mìng qí xí pēng míng zhǔ jiǔ yǐ dài zhī.
少年迓入,稟之老母,母甚賢淑,即命其媳烹茗煮酒以待之。
shī tú cān yú, shào nián sòng zhì dǒu shì ān sù ér chū.
師徒餐余,少年送至斗室安宿而出。
sān jiān zhèng zuò tà shàng, yùn yòng qì jī, hū tīng ya rán yī shēng, cóng mén zhí guò.
三緘正坐榻上,運用氣機,忽聽「呀然」一聲,從門直過。
sān fú mù xiàng wài shì, zhī shì yě guǐ rù cǐ zhái nèi, suì chū hù qín rù, guì yú sān jiān tà qián. sān jiān jǔ mù shì zhī, nǎi yī nǚ niáng, pī fà tǔ shé, xíng róng chǒu è, rù mù nán kàn. shì yǐ ér wèi sān fú yuē: ěr jiāng cǐ guǐ qín lái, yǒu hé suǒ wèi? sān fú yuē: cǐ guǐ bì xún dài yú zhǔ rén zhī jiā zhě, dì zǐ qín zhì, shī yí kāi dào, yǐ miǎn hài jí yán cūn. sān jiān yú shì zhuǎn xún yě guǐ yuē: wèi guǐ dāng shǒu yīn lǜ, ěr hé shàn rù rén shì hū? yě guǐ qì yuē: zhǔ rén zhī xí yǔ wú yǒu yuān ěr. sān jiān yuē: hé yuān? yě guǐ yuē: wú nǎi zhāng xìng, yǔ zhǔ rén bǐ lín ér jū. zhǔ rén zhī xí shī jīn yī fú, wèi lín jū sòng gū suǒ de, bǐ xiàng wú suǒ yào. wú pó cháo rì rǔ mà, yīn zhī fèn qì zì yì, xīn shí bù gān, gù rù shì zhōng suǒ bǐ zhī mìng. sān jiān yuē: yuān yí jiě shì, bù kě jié yě. rú jié ér bù jiě, zé xún huán xiāng bào, bì wú le qī. rú yuàn jiě zhī, wú yú tā nián suí yuán dù ěr. yě guǐ yuē: xiān guān zhī yù, gǎn yǒu bù zūn, dàn yào zhǔ rén duō fén chǔ cái, wú fāng lè jiě. sān jiān suì mìng hú yí hū shào nián rù shì. shào nián zhì, tū jiàn yě guǐ, hài rán yuē: cǐ guǐ hé lái? sān jiān jiāng xún dài zhī yóu yǔ jiě shì zhī dào, xiáng xì gào zhī, shào nián shì shì yī cóng. sān jiān mìng guǐ sù chū, xǔ yǐ míng rì lái cǐ lǐng chǔ.
三服目向外視,知是野鬼入此宅內,遂出戶擒入,跪於三緘榻前。三緘舉目視之,乃一女娘,披髮吐舌,形容醜惡,入目難看。視已而謂三服曰:「爾將此鬼擒來,有何所謂?」三服曰:「此鬼必尋代於主人之家者,弟子擒至,師宜開道,以免害及沿村。」三緘於是轉詢野鬼曰:「為鬼當守陰律,爾何擅入人室乎?」野鬼泣曰:「主人之媳與吾有冤耳。」三緘曰:「何冤?」野鬼曰:「吾乃張姓,與主人比鄰而居。主人之媳失巾一幅,為鄰居宋姑所得,彼向吾索要。吾婆朝日辱罵,因之忿氣自縊,心實不甘,故入室中索彼之命。」三緘曰:「冤宜解釋,不可結也。如結而不解,則循環相報,必無了期。如願解之,吾於他年隨緣度爾。」野鬼曰:「仙官之諭,敢有不遵,但要主人多焚楮財,吾方樂解。」三緘遂命狐疑呼少年入室。少年至,突見野鬼,駭然曰:「此鬼何來?」三緘將尋代之由與解釋之道,詳細告之,少年事事依從。三緘命鬼速出,許以明日來此領楮。
cì rì, shào nián fén chǔ hòu, kǔ liú sān jiān shī tú zài sù yī xiāo. sān jiān gù cí, fù jià zhēng chē qián xíng. bàn yuè xǔ, jiàn dé yī shān gāo lì, bù zhī hé míng. fǎng zhū xíng rén, gào yuē: dōng yuè, qí nèi duō xiān zǐ yān.
次日,少年焚楮後,苦留三緘師徒再宿一宵。三緘固辭,復駕徵車前行。半月許,見得一山高立,不知何名。訪諸行人,告曰:「東嶽,其內多仙子焉。」