strong guò fù shān àn fú zhī cǎo　 xíng zhū guō jiǎ mào tǔ shén strong
過富山暗服芝草　行朱郭假冒土神

zhuàng shì guī, qí qī xún yuē: ěr yán gǔ zhě tā shì hé rén? zhuàng shì yuē: zhèng rén yě, jiān zhī néng jī kǒu dé, yǐ yǒu yì yú shì yān. qí qī xiào yuē: bǐ fēi rén lèi, nǎi bì yù shān zhī fēng yāo yě, jūn bù kě jìn, jìn zé bù lì rǔ gōng. zhuàng shì yuē: míng míng shì gǔ zhě, hé yāo zhī yǒu? qī yuē: wú zì sǐ lǐ hái yáng hòu, pō néng míng chá shù wù, ěr rú bù xìn, ěr shì jìn zhī, kǒng jiāng shēn xiàn shì yāo, nà shí huǐ zhī yǐ wǎn. zhuàng shì yuē: bǐ yún ěr shì yāo, ěr yán bǐ shì yāo, bǐ yòu yǔ ěr wú chóu, hé dú niǔ ěr ér wèi wèi yāo fù hū? qī yuē: jīn rì yuē jí fù nǚ, wéi wú dú měi, bǐ dài liàn wú zī sè, ér yǐ yāo fù hài ěr. ěr ruò jiāng wú xiū chū, bǐ bì qǔ zhī. zhuàng shì yuē: bǐ mù bù jiàn, ěr měi hé zhī? qī yuē: mù ruò bù jiàn, hé yú zhòng fù nǚ nèi zhuān niǔ wú ér bù niǔ tā rén? cǐ jiǎ yǐ mù gǔ zhě, shì rén zhī biàn tài yě, ěr hé chǔn bù zhī chá ruò shì. zhuàng shì dé cǐ yī shuō, bàn yí bàn xìn, yī shí xīn sī liāo luàn, yù què gǔ zhě kǒng fù shì yāo, yù yíng gǔ zhě yòu kǒng gǔ zhě yì yāo. shì zhèng liǎng nán, ér mén wài quǎn fèi shēng shēng yǐ.
壯士歸，其妻詢曰：「爾言瞽者他是何人？」壯士曰：「正人也，兼之能積口德，以有益於世焉。」其妻笑曰：「彼非人類，乃碧玉山之蜂妖也，君不可近，近則不利汝躬。」壯士曰：「明明是瞽者，何妖之有？」妻曰：「吾自死里還陽後，頗能明察庶物，爾如不信，爾試近之，恐將身陷是妖，那時悔之已晚。」壯士曰：「彼云爾是妖，爾言彼是妖，彼又與爾無仇，何獨扭爾而謂為妖婦乎？」妻曰：「今日約集婦女，惟吾獨美，彼殆戀吾姿色，而以妖婦駭爾。爾若將吾休出，彼必娶之。」壯士曰：「彼目不見，爾美何知？」妻曰：「目若不見，何於眾婦女內專扭吾而不扭他人？此假以目瞽者，世人之變態也，爾何蠢不知察若是。」壯士得此一說，半疑半信，一時心思撩亂，欲卻瞽者恐婦是妖，欲迎瞽者又恐瞽者亦妖。事正兩難，而門外犬吠聲聲矣。

zhuàng shì chū shì, gǔ zhě yǐ lín, jiàn zhuàng shì ér yán yuē: ěr bì wèi yāo fù suǒ huò yě. ěr yù líng yāo fù yán ér jù wǒ hū, yì yuàn líng wú yán ér jù yāo fù hū? suí zài ěr xīn, wú bù xiāng qiáng. zhuàng shì zuǒ sī yòu jì, xiǎng dào ér nǚ cǎn sǐ qíng jǐng, yī yú gǔ zhě, yuàn shōu yāo fù yǐ dù huò mén. qīng fēi zǐ yuē: rú shì dài wú xiǎn xiǎn dào fǎ. zhuàng shì yuē: gǔ zhě jìn wú shì yú, qí zài wài ér shōu zhī yé? qīng fēi zǐ yuē: wú zài shì wài ěr. ěr gè xiān guī, bù zuò yán sè, yì bù bì rǔ mà, wú zì yǒu shōu zhī zhī fāng. zhuàng shì rù, qīng fēi zi yuán xíng huà chū, fēi jìn shì qù. yāo fù jiàn dé, duǒ cáng wú lù, niǔ shēn yī huā, huà wèi dǒu dà zhī zhū, xiàng bì bēn táo. qīng fēi zi zhuī jí, lì zhuī yǐ gǔ, qǐng kè sàng wáng. réng huà gǔ zhě xíng róng, jiāng zhī zhū lā lái, jiāo yǔ zhuàng shì.
壯士出視，瞽者已臨，見壯士而言曰：「爾必為妖婦所惑也。爾欲聆妖婦言而拒我乎，抑願聆吾言而拒妖婦乎？隨在爾心，吾不相強。」壯士左思右計，想到兒女慘死情景，揖於瞽者，願收妖婦以杜禍門。蜻飛子曰：「如是待吾顯顯道法。」壯士曰：「瞽者進吾室歟，其在外而收之耶？」蜻飛子曰：「吾在室外耳。爾各先歸，不作顏色，亦不必辱罵，吾自有收之之方。」壯士入，蜻飛子原形化出，飛進室去。妖婦見得，躲藏無路，扭身一化，化為斗大蜘蛛，向壁奔逃。蜻飛子追及，力錐以股，頃刻喪亡。仍化瞽者形容，將蜘蛛拉來，交與壯士。

zhuàng shì hài rán yuē: ruò fēi gǔ zhě, wú jiā wú jié yí yǐ. xiè yǐ lǐ yí, bù shòu ér qù. zì cǐ yī chàng, cháng zài zhèn zhōng yǔ rén zhì yāo xié zhī shǔ. měi rì wú shì, pěng qín quàn shì, quàn hòu dú zuò jìng shì, yòu cháng niàn jí nǎi shī, bù zhī cǐ shí luò yú hé dì.
壯士駭然曰：「若非瞽者，吾家無孑遺矣。」謝以禮儀，不受而去。自此一倡，常在鎮中與人治妖邪之屬。每日無事，捧琴勸世，勸後獨坐靜室，又常念及乃師，不知此時落於何地。

qǐ zhī sān jiān zì gǔ tóng zhèn lǜ lǐng hú yí zǐ guāng, jìng xiàng nán yuè ér xíng. lù tú zhī zhōng sī niàn dì zǐ fēn sǎn, yīn xìn miǎo rán, mò mò bù yǔ zhě shù rì. hú yí yuē: wú shī cháo rì chén yín bù yǔ zhě, mò fēi sī niàn dào xiōng zhū rén hū? sān jiān yuē: shī tú qíng shēn, yān yǒu bù niàn. hú yí yuē: zhū dào xiōng bèi le shī miàn, wèi bì bù hái běn xìng. rú rén rén niàn shī, wū dé bù biàn fǎng zhī ruò biàn fǎng zhī, wū dé bù yù zhī yé? sān jiān yuē: tiān xià dà yǐ, qǐ néng biàn fǎng. hú yí yuē: tǎn tú jiāng jǐn, qián miàn yī shān tǐng lì, shì yù yóu cǐ ér shàng, bù zhī shì shān hé míng. sān jiān yuē: ěr qù fǎng zhī. hú yí fèng mìng fǎng zhū cūn nóng. cūn nóng yuē: cǐ míng fù shān, kuān dà yì cháng, qí jiān jìng dì yōu shēn, shén shǔ kě ài. hú yí fǎng dé, zhuǎn yǔ shī yán. sān jiān yuē: rú cǐ kě xiàng fù shān yī yóu, huò zài zī xiāng féng, yì wèi kě liào. hú yí yuē: wú shī wú dì bù yǐ dì zǐ wèi niàn, zhēn rén rén yě.
豈知三緘自古銅鎮率領狐疑、紫光，竟向南嶽而行。路途之中思念弟子分散，音信渺然，默默不語者數日。狐疑曰：「吾師朝日沉吟不語者，莫非思念道兄諸人乎？」三緘曰：「師徒情深，焉有不念。」狐疑曰：「諸道兄背了師面，未必不還本性。如人人念師，烏得不遍訪之；若遍訪之，烏得不遇之耶？」三緘曰：「天下大矣，豈能遍訪。」狐疑曰：「坦途將盡，前面一山挺立，似欲由此而上，不知是山何名。」三緘曰：「爾去訪之。」狐疑奉命訪諸村農。村農曰：「此名富山，寬大異常，其間境地幽深，甚屬可愛。」狐疑訪得，轉與師言。三緘曰：「如此可向富山一游，或在茲相逢，亦未可料。」狐疑曰：「吾師無地不以弟子為念，真仁人也。」

shī tú yán yán yǔ yǔ, yǐ dǐ shān lù, xún tú zhí shàng. shān cǎo lǜ lǜ, lín mù cān chà, shàng zhì shān diān, tǎn píng yī wā, yáo yáo wàng qù, yī gé gāo xuán. shī tú lái dào gé qián, yǎng shì é shàng yuē xiù lǜ gé. gé zhōng èr dào, yī lǎo yī yòu, xiāng yíng rù nèi, ān zhì láng xī. sān jiān yuē: mào rù bǎo gé, wú shī tú xiāo xián jǐ rì, jí xiàng bié xíng. lǎo dào yuē: xiǎo gé bù kān rù mù, qiě wú hǎo zhāi fèng jìng, zhǐ guǎn kuān zhù shù cháo. cì zǎo, sān jiān wèi hú yí zǐ guāng yuē: wú yù qióng jǐn cǐ shān, ěr èr rén yuàn qù fǒu? hú yí zǐ guāng yuē: dì zǐ yōng yú bù lǚ, zài gé xí gōng, shī qù zǎo huí. sān jiān yuē: rú dé jiā jìng, bù jí guī lái, ěr èr rén zài cǐ hòu zhe. ěr mò wèi wú xiàng tā wǎng, jí yù tā wǎng, duàn bù néng pāo qì ěr děng. hú yí yuē: zhǔn zài shì gé hòu shī, shī bù guī ér fú xíng yě. sān jiān yú shì huǎn huǎn chū gé, yóu nán ér qù yuē sì wǔ lǐ, yǐ jǐn shān nán. zì nán zhuǎn dōng yǒu shù shí lǐ zhī yáo, wèi jiàn yá éi. sān jiān guǎn xiàng qián jìn, yòu xíng shù shí lǐ, tū rù lín shù mào chù, yù rù yù shēn, yù shēn yù yù qióng qí jìng. fù xíng shí yú lǐ, rén jī miǎo wú, qián yī xiǎo shān dǎng zhe qù lù. sān jiān yǐ wèi cǐ jìng qióng yǐ, jí dēng xiǎo shān yī wàng, yī rán tǎn kuò rú qián. sān jiān xíng lì yǐ pí, fū zuò piàn kè, tiān sè jiāng wǎn, zì jì nán guī, yù mì yī shí xué jū zhī.
師徒言言語語，已抵山麓，尋途直上。山草綠綠，林木參差，上至山巔，坦平一窪，遙遙望去，一閣高懸。師徒來到閣前，仰視額上曰「繡綠閣」。閣中二道，一老一幼，相迎入內，安置廊西。三緘曰：「冒入寶閣，吾師徒消閒幾日，即向別行。」老道曰：「小閣不堪入目，且無好齋奉敬，只管寬住數朝。」次早，三緘謂狐疑、紫光曰：「吾欲窮盡此山，爾二人願去否？」狐疑、紫光曰：「弟子慵於步履，在閣習功，師去早回。」三緘曰：「如得佳境，不即歸來，爾二人在此候着。爾莫謂吾向他往，即欲他往，斷不能拋棄爾等。」狐疑曰：「准在是閣候師，師不歸而弗行也。」三緘於是緩緩出閣，由南而去約四五里，已盡山南。自南轉東有數十里之遙，未見涯誒。三緘管向前進，又行數十里，突入林樹茂處，愈入愈深，愈深愈欲窮其境。復行十餘里，人跡渺無，前一小山擋着去路。三緘以為此境窮矣，及登小山一望，依然坦闊如前。三緘行力已疲，趺坐片刻，天色將晚，自計難歸，欲覓一石穴居之。

xià zhì shān yāo, hū jiàn yī xiǎo dào tóng yóu shān jiǎo zhí guò. sān jiān hū yuē: dào tóng hé wǎng? dào tóng yuē: yù guī gé ěr. sān jiān yuē: ěr guī zhī gé hé míng? dào tóng yuē: líng xiù. sān jiān yuē: gé nèi tóng jū dào yé jǐ wèi? dào tóng yuē: wú duō, zhǐ wú shī tú èr rén yān. sān jiān yuē: wú zì xiù lǜ gé ér lái, tiān wǎn bù néng guī qù, yù jiè bǎo gé yī xiǔ, kě hū? dào tóng yuē: yī xiǔ hé fáng, ěr jí suí wú xíng zhī, bù rán qí tú bù shí yě. yán yǐ qián dǎo, bù jiǔ yǐ zhì gé mén.
下至山腰，忽見一小道童由山腳直過。三緘呼曰：「道童何往？」道童曰：「欲歸閣耳。」三緘曰：「爾歸之閣何名？」道童曰：「靈秀。」三緘曰：「閣內同居道爺幾位？」道童曰：「無多，只吾師徒二人焉。」三緘曰：「吾自繡綠閣而來，天晚不能歸去，欲借寶閣一宿，可乎？」道童曰：「一宿何妨，爾急隨吾行之，不然其途不識也。」言已前導，不久已至閣門。

qí gé jǐn sān liǎng yíng, ér yǎ jié kě shǎng. sān jiān bài jiàn lǎo dào hòu, lǎo dào kuǎn yǐ zhāi yán, bīn zhǔ tóng cān. cān bì, lǎo dào xiào yuē: wú gé tà shǎo, dào yé kě yú dōng yíng mù bǎn shàng diē zuò yī xiāo. sān jiān yuē: zhǐ yào néng bì fēng yǔ, hé xiá tú ān. lǎo dào dǎo rù dōng yíng, guǒ yī mù bǎn rú tà, pái yú bì zuǒ. lǎo dào yuē: tà bù gōng jié, wàng qí shù zuì le. sān jiān gào xiè shù yǔ, fū zuò qí jiān. zhěng dùn jīng shén, jiāng shí èr chóng lóu yǐ jí sān guān wěi lǘ, shàng zhì kūn lún zhī gōng, yī yī yùn yòng. dà dào céng cì diǎn dé míng shuǎng.
其閣僅三兩楹，而雅潔可賞。三緘拜見老道後，老道款以齋筵，賓主同餐。餐畢，老道笑曰：「吾閣榻少，道爺可於東楹木板上跌坐一宵。」三緘曰：「只要能蔽風雨，何暇圖安。」老道導入東楹，果一木板如榻，排於壁左。老道曰：「榻不恭潔，望其恕罪了。」三緘告謝數語，趺坐其間。整頓精神，將十二重樓以及三關尾閭，上至崑崙之功，一一運用。大道層次點得明爽。

gōng gāng yòng bì, hū wén gé wài rén shēng cáo zá. yǒu yuē: cǐ wù hǎo hǎo sī zhī, rú yǒu chà chí, dé zuì bù xiǎo. yǒu yuē: jīn yè wú shōu qǔ yī èr jīng, yǐ cì yǒu dào. yǒu yuē: bǐ hái bù néng fú zī, hé kě luàn yǔ? yǒu yuē: yún yóu qiàn lì, kě yǐ yǔ yǐ. yán zhī yǎn rán. sān jiān qǐ shēn lì yú bǎn shàng, cóng chuāng xì tōu shì, jiàn sì wǔ wěi hàn xí dì ér tán, zhēng lùn bù yǐ. shū yú yuè yǐng nèi yī dào hóng guāng, zhuì dì huà wèi jīn guān nán zǐ, shǒu pěng wén shū yī jiǎo. wěi hàn jiàn dé, guì dì jiē zhī. jīn guān nán zǐ yuē: sù mìng dāng fāng sòng jiāo kě yě. yán yǐ fēi shēn ér qù. sān jiān shì zhī, jiǔ bù jiě suǒ yǐ, réng rán fū zuò, jìng qì níng shén.
功剛用畢，忽聞閣外人聲嘈雜。有曰：「此物好好司之，如有差遲，得罪不小。」有曰：「今夜吾收取一二莖，以賜有道。」有曰：「彼還不能服茲，何可亂予？」有曰：「雲遊欠力，可以予矣。」言之儼然。三緘起身立於板上，從窗隙偷視，見四五偉漢席地而談，爭論不已。倏於月影內一道紅光，墜地化為金冠男子，手捧文書一角。偉漢見得，跪地接之。金冠男子曰：「速命當方送交可也。」言已飛身而去。三緘視之，久不解所以，仍然趺坐，靜氣凝神。

é ér gé mén xiǎng liàng yī shēng, shì yǒu rén huǎn kuǎn rù hù. sān jiān yí wèi běn gé lǎo dào, qǐ mén chū rù, wèi jiè yú huái. shú zhī qí rén jìng rù shì zhōng, sān jiān shì zhī, nǎi yī bái fà lǎo wēng, xié qióng ér zhì. sān jiān qǐ yī ér xún yuē: wēng hú lái? lǎo wēng yuē: wú fèng mìng lái sī, yǔ xiān guān yī wù. sān jiān yuē: suǒ shuō hé shì? lǎo wēng yuē: shàng tiān lián niàn xiān guān bēn zǒu láo kǔ, mìng wú sòng líng zhī xiān cǎo yǔ xiān guān shí zhī, yǐ zhuàng jīng lì, yǐ zhù dà dào ěr. sān jiān yuē: líng zhī shēng yú hé dì? lǎo wēng yuē: líng zhī xiān cǎo wú dì bù shēng, dàn rén bù shí, jí huò néng shí cǐ cǎo, huò yǐn huò xiàn, fēi qí rén yì bù dé ér shí yān. sān jiān yuē: gé wài zhī wěi hàn wèi shuí? lǎo wēng yuē: bǐ nǎi shòu shàng tiān yú gōng zhī mìng, guǎn lǐ shān lín chuān zé, yī qiè bǎo wù ruì mù xiān cǎo, jiē qí suǒ sī. sān jiān yuē: líng zhī xiān cǎo sī zhī yǒu shén, lù néng shí zhī, cǐ lǐ hé shuō? lǎo wēng yuē: lù wèi shòu zhōng zhī xún ér fú zhě, suǒ yǐ dé shí. sān jiān yuē: ěr jì mìng fèng shàng tiān, sòng lái líng zhī, kě chéng wú yī lǎn. lǎo wēng nuò, yú xiù qǔ chū, jìng chéng sān jiān. sān jiān jiē guò shì zhī, qīng xiù ér xiāng, bǎ wán bù zhì.
俄而閣門響亮一聲，似有人緩款入戶。三緘疑為本閣老道，啟門出入，未介於懷。孰知其人竟入室中，三緘視之，乃一白髮老翁，攜笻而至。三緘起揖而詢曰：「翁胡來？」老翁曰：「吾奉命來斯，與仙官一晤。」三緘曰：「所說何事？」老翁曰：「上天憐念仙官奔走勞苦，命吾送靈芝仙草與仙官食之，以壯精力，以助大道耳。」三緘曰：「靈芝生於何地？」老翁曰：「靈芝仙草無地不生，但人不識，即或能識此草，或隱或現，非其人亦不得而食焉。」三緘曰：「閣外之偉漢為誰？」老翁曰：「彼乃受上天虞工之命，管理山林川澤，一切寶物瑞木仙草，皆其所司。」三緘曰：「靈芝仙草司之有神，鹿能食之，此理何說？」老翁曰：「鹿為獸中之馴而伏者，所以得食。」三緘曰：「爾既命奉上天，送來靈芝，可呈吾一覽。」老翁諾，於袖取出，敬呈三緘。三緘接過視之，青秀而香，把玩不置。

lǎo wēng yuē: cǐ cǎo bù kě tíng liú, dé jí tūn shí, nǎi yǒu yì ěr. sān jiān chū wèi, xiàng běi kòu shǒu guì dì ér fú, xiāng qì bù duàn, wèi tián rú yí. fú hòu, zì jué xīn qīng shén shuǎng, nǎi yī lǎo wēng ér xiè qí bēn zǒu zhī láo. lǎo wēng bù gǎn dāng, jiāng yù cí qù, sān jiān fù liú ér xún qí zú xìng yǐ jí chū shēn. lǎo wēng yuē: wú zú yún shì, míng rú jìng, yòu dú rú shū, xìng fú qīng jīn yī shēng, zhèng zhí bù ā, hǎo dūn xiào yǒu, méi qù yán luó chá duì, yǒu gōng wú guò, zòu qǐng shàng dì fēng wèi cǐ jìng dāng fāng. jīn xiāo fèng mìng qián lái, sòng dé xiān guān líng zhī, zhēn shì sān shēng yǒu xìng. xiān guān dà dào chéng hòu, hái qí xié dài xiǎo shén. sān jiān yuē: wú hòu rì guǒ néng dàn dēng dào àn, zì dāng chóu láo. lǎo wēng zài bài cí xíng, chū mén ér yǐn. sān jiān zì fú líng zhī hòu, shén yě níng jié, qì yì chōng zú, yú dào dà yǒu suǒ zhù.
老翁曰：「此草不可停留，得即吞食，乃有益耳。」三緘出位，向北叩首跪地而服，香氣不斷，味甜如飴。服後，自覺心清神爽，乃揖老翁而謝其奔走之勞。老翁不敢當，將欲辭去，三緘復留而詢其族姓以及出身。老翁曰：「吾族雲氏，名如鏡，幼讀儒書，幸服青衿一生，正直不阿，好敦孝友，沒去閻羅查對，有功無過，奏請上帝封為此境當方。今宵奉命前來，送得仙官靈芝，真是三生有幸。仙官大道成後，還祈攜帶小神。」三緘曰：「吾後日果能誕登道岸，自當酬勞。」老翁再拜辭行，出門而隱。三緘自服靈芝後，神也凝結，氣亦充足，於道大有所助。

tiān guāng fā xiǎo, réng huí xiù lǜ gé zhōng. hú yí yuē: wú shī zuó yè hé dì qī shēn? sān jiān yuē: líng xiù gé ěr. shī tú zhù cǐ yòu shí yú rì, cí le lǎo dào, fù xiàng nán yóu. sān jiān zài tú, wèi jí hú yí yuē: ěr dì hú huò, bù zhī sàn yú hé suǒ. hú yí yuē: wú dì xīn xìng sù suǒ shēn xī, duàn bù fǎn dào bài dé, yǐ diàn shī zhēn. sān jiān yuē: hú huò tóu wú, pō néng yǐ xí dào wèi shì, zhī qí dào bì zhōng dé, wú gù cháng cháng niàn zhī. sān jiān zhī sī tàn hú huò zhě rú cǐ.
天光發曉，仍回繡綠閣中。狐疑曰：「吾師昨夜何地棲身？」三緘曰：「靈秀閣耳。」師徒住此又十餘日，辭了老道，復向南遊。三緘在途，謂及狐疑曰：「爾弟狐惑，不知散於何所。」狐疑曰：「吾弟心性素所深悉，斷不反道敗德，以玷師箴。」三緘曰：「狐惑投吾，頗能以習道為事，知其道必終得，吾故常常念之。」三緘之思嘆狐惑者如此。

shū yì hú huò zì bì yù fēn sǎn, réng huí běn dòng xiū liàn shù yuè, shén jué wú liáo, niàn qiè sān jiān, yì yù biàn shì xún fǎng. yú shì lí le dòng fǔ, sì chù áo yóu. zhèng féng xià rì, chí lián kāi fàng, sī jí shī shēn, qì xià shān rán. dōng zǒu xī bēn, lái zài yī dì, shān rǎng jiē chì. hú huò sī yuē: hēi fén huáng rǎng, tǔ sè yǒu fèn, cǐ dì rú sī, zài fén rǎng wài yǐ. lù tú bēn zǒu, yì bù xiá wèn shì dì hé míng, yòu jiān dà dào wèi chéng, shàng sī kǒu fù, jiǔ ér lì bèi, yù de yī suǒ zài yǐ xī qí jiān. zhuǎn guò tǎn tú, yǒu máo tíng èr sān jiā, jiǔ shí jù bèi, hú huò jí zài tíng nèi zàn xiē yī shí.
殊意狐惑自碧玉分散，仍回本洞修煉數月，甚覺無聊，念切三緘，意欲遍世尋訪。於是離了洞府，四處遨遊。正逢夏日，池蓮開放，思及師身，泣下潸然。東走西奔，來在一地，山壤皆赤。狐惑思曰：「黑墳黃壤，土色有分，此地如斯，在墳壤外矣。」路途奔走，亦不暇問是地何名，又兼大道未成，尚思口腹，久而力憊，欲得一所在以息其肩。轉過坦途，有茅亭二三家，酒食俱備，狐惑即在亭內暫歇一時。

jiǔ zhī, wèn jí tíng rén yuē: guì dì hé míng? tǔ sè rú shì qí chì. tíng rén yuē: cǐ míng zhū guō, yǐ dì jiē zhū sè ér qǔ zhī yě. hú huò yuē: suǒ chǎn rú hé? tíng rén yuē: tǔ sè suī shū, ér qí suǒ chǎn, zé yǔ hēi fén huáng rǎng èr ér yī yān. hú huò xún míng suǒ yǐ, cí zhǔ chū tíng. piē jiàn tíng dōng yǒu shān shù zhòng, céng luán qū zhé, shān chù xī quán huí rào, shuǐ shēng chán chán. xǐ ěr tīng lái, rú qín rú sè, lìng rén jū cǐ xīn kuàng shēn yí. yǒu shì jiā shān, zhēn kān xí dào, kuàng tíng zhī qián hòu jiē shǔ tōng yá, zhù cǐ zhèng hǎo tàn shī xiāo xī. jí shī zhī xíng zōng bù kě dé, huò yú dào yǒu néng yù yī èr, yì wèi kě zhī. rán wú xīn suī yù zài zī quán wèi zhù zú, ér yī wú shì chù, yǐn shí hé xū?
久之，問及亭人曰：「貴地何名？土色如是其赤。」亭人曰：「此名朱郭，以地皆朱色而取之也。」狐惑曰：「所產如何？」亭人曰：「土色雖殊，而其所產，則與黑墳黃壤二而一焉。」狐惑詢明所以，辭主出亭。瞥見亭東有山數重，層巒曲折，山處溪泉迴繞，水聲潺潺。洗耳聽來，如琴如瑟，令人居此心曠神怡。有是佳山，真堪習道，況亭之前後皆屬通衙，住此正好探師消息。即師之行蹤不可得，或於道友能遇一二，亦未可知。然吾心雖欲在茲權為駐足，而一無恃處，飲食何需？

àn àn chén yín, xiàng tíng zhī qián hòu zuǒ yòu zhōu xiáng shěn shì. dàn jiàn qīng sōng cuì bǎi, nóng yīn mì bù, yù jué kě rén. hú huò shì shí shǒu wǔ zú dǎo, yī yī bù shě, qián xíng shù wǔ, yī tǔ shén cí zài yān. qí nèi kōng kōng, wú yǒu shén xiàng, yì wú pái wèi, liàng shì qián zhī tǔ shén rì yuǎn nián yān, jiǔ fèi qì zhě. hú huò guān wàng liáng jiǔ, měng rán sī jí, wú bù rú jiǎ mào cǐ lǎo, shù jǐ qī shēn yǒu suǒ, ér fǎng shī yǒu dì. zhǔ yì yǐ dìng, shēn yǐn cí zhōng.
暗暗沉吟，向亭之前後左右周詳審視。但見青松翠柏，濃蔭密布，愈覺可人。狐惑是時手舞足蹈，依依不捨，前行數武，一土神祠在焉。其內空空，無有神像，亦無牌位，諒是前之土神日遠年湮，久廢棄者。狐惑觀望良久，猛然思及，吾不如假冒此老，庶幾棲身有所，而訪師有地。主意已定，身隱祠中。

huì féng mǎ yuán wài zhì shì guī lǐ, xī xià yī zi nián jǐn shí liù, yǐ fú qīng jīn, yuán wài cháng yǐ dà qì qī zhī. wú rú zì rèn guī lái, shū rán chī xiào ruò kuáng, bù zhī rén shì, yǔ shí zé shí, bù xiē zhù, dòu sù shì yì kě cān bù yǔ cái fú yán jī, shù rì yì bù suǒ shí. yuán wài yǐ wèi jí yě, shì zhī míng yī, yíng qǐng dài biàn, háo wú xiào yīng. yòu yǐ wèi guǐ yě, míng wū pìn jǐn, ér cǐ zi yī rán. yuán wài wú kě rú hé, wéi cháo rì tòng xī ér yǐ.
會逢馬員外致仕歸里，膝下一子年僅十六，已服青衿，員外常以大器期之。無如自任歸來，倏然痴笑若狂，不知人事，予食則食，不歇箸，斗粟似亦可餐；不予財弗言飢，數日亦不索食。員外以為疾也，市之名醫，迎請殆遍，毫無效應。又以為鬼也，名巫聘盡，而此子依然。員外無可如何，惟朝日痛惜而已。

yī rì, yuán wài xián yóu cūn guō, yǐ xiāo chóu mèn. kàn kàn hóng rì xī shì, máng rán chí guī, fāng guò máo tíng shù bǎi bù xǔ. hú huò zhī qí jiā nèi yǒu yuān guǐ chán rǎo, nǎi huà yī bái fà lǎo wēng, xiàng qián tú huǎn huǎn ér xíng. yuán wài jiàn qí nián jìn bǎi líng, qí jí liàng yuè dé duō, yīn wèn zhī yuē: lǎo wēng guì xìng? lǎo sǒu yuē: jiàn zú hú shì. yuán wài yuē: hú gōng hé wǎng? lǎo sǒu yuē: qián miàn huáng xìng jiā zhōng zǐ bèi guǐ chán, chī xiào bù shí, páng rén jiàn dé lǎo zhuō wèi zhī qū chú. wú yǐ shuāi ruò nán xíng, bù yuàn zuò cǐ wū shì. huáng wēng mìng pū yǐ jiān yú yíng wú, wú xìng bù guàn chéng yú, huǎn bù qù dào yī jiā, lüè shī fǎ shù, qí zi zhī jí lì yù. jīn rì huáng gōng zhì jiǔ, chóu xiè wú láo, gù guī zhī wǎn ěr. yuán wài wén zhī, xǐ yuē: wú jiā yī zi yì shì chī xiào bù xiū, pìn jǐn wū yī, jué wú xiào yàn. bù yì wēng yǒu cǐ shù, gǎn qǐng zhì shě, rú wú zi jí huò yù, yuàn xiè qiān jīn. lǎo sǒu yuē: hé bì yán xiè, zhǐ yào yuán wài bù xián wú shù bù jīng, zàn qiě shì zhī. yuán wài yuē: hú gōng zì shì gāo shǒu. yán yǐ qián dǎo, lǎo sǒu hòu suí.
一日，員外閒遊村郭，以消愁悶。看看紅日西逝，忙然馳歸，方過茅亭數百步許。狐惑知其家內有冤鬼纏擾，乃化一白髮老翁，向前途緩緩而行。員外見其年近百齡，奇疾諒閱得多，因問之曰：「老翁貴姓？」老叟曰：「賤族胡氏。」員外曰：「胡公何往？」老叟曰：「前面黃姓家中子被鬼纏，痴笑不食，旁人薦得老拙為之驅除。吾以衰弱難行，不願作此巫事。黃翁命仆以肩輿迎吾，吾性不慣乘輿，緩步去到伊家，略施法術，其子之疾立愈。今日黃公治酒，酬謝吾勞，故歸之晚耳。」員外聞之，喜曰：「吾家一子亦是痴笑不休，聘盡巫醫，絕無效驗。不意翁有此術，敢請至舍，如吾子疾獲愈，願謝千金。」老叟曰：「何必言謝，只要員外不嫌吾術不精，暫且試之。」員外曰：「胡公自是高手。」言已前導，老叟後隨。

xíng yuē shù chéng, lǎo sǒu xún yuē: yuán wài fǔ dì kě jiāng zhì fǒu? yuán wài yuē: qián miàn lǜ yáng qiān shù, jí shì bì mén. jí dào zhòng mén, yuán wài dǎo rù, shè yán kuǎn dài. yán bì, lǎo sǒu yuē: wú qiě rù lìng láng shì nèi, kàn yī bìng tǐ jiū jìng rú hé. yuán wài jí dǎo rù shì, lǎo sǒu jí mù, jiàn yī nǚ niáng zuò yú chuáng tóu, yǐ shǒu mén zi shēn qū, zé chī xiào dà fā. lǎo sǒu yuē: yuán wài qǐng chū zàn bì yī shí. yuán wài chū, lǎo sǒu wèi nǚ niáng yuē: ěr shǔ hé guǐ lái chán cǐ zi? nǚ guǐ yuē: wú nǎi yuán wài yā jié, míng huàn qiū jú. yīn cǐ zi suǒ guǒ shén jí, wú zhèng bù xiá, yǔ zhī shāo huǎn, dāng bèi zhǔ mǔ biān chōu shù bǎi ér wáng. wú jīn lái cǐ zhě, jiāng yǐ fù wú chóu yě. lǎo sǒu yuē: ěr chóu kě jiě hū? nǚ guǐ yuē: yuán wài qī sǐ zài yīn cáo, yǔ wú duì shěn shù cì, yán luó nù qí cán kè, dǎ rù sān tú shòu kǔ, wú xīn yǐ suì. dàn hèn cǐ zi xī rì xìng qíng jiāo ào, lèi wú shào nián fèi mìng, gù lái xiāng chán, yǐ bǐ qū shǐ nú bì zhī rén zuò wèi yīn jiàn, miǎn wèi nú wèi bì zhě shòu cǐ cǎn xíng ěr. lǎo sǒu yuē: wú yù jiě shì cǐ yuān, rú hé fāng suì ěr yì? nǚ guǐ yuē: yǔ wú fén chǔ èr shí tí, wú jí qù yǐ. lǎo sǒu yuē: jīn xī bù shǐ cǐ zi chī xiào, wú gào yuán wài, jí fén míng chǔ yǔ ěr. nǚ guǐ xīn xǐ, chū hù ér qù. cǐ zi zài tà, shū hū hū yuē: wú fù něi yǐ, kuài pěng zhōu lái. lián shí shù wǎn, qí jí ruò shī, jǔ zhǐ rú cháng.
行約數程，老叟詢曰：「員外府第可將至否？」員外曰：「前面綠楊千樹，即是敝門。」及到重門，員外導入，設筵款待。筵畢，老叟曰：「吾且入令郎室內，看伊病體究竟如何。」員外即導入室，老叟極目，見一女娘坐於牀頭，以手捫子身軀，則痴笑大發。老叟曰：「員外請出暫避一時。」員外出，老叟謂女娘曰：「爾屬何鬼來纏此子？」女鬼曰：「吾乃員外丫結，名喚秋菊。因此子索果甚急，吾正不暇，予之稍緩，當被主母鞭抽數百而亡。吾今來此者，將以復吾仇也。」老叟曰：「爾仇可解乎？」女鬼曰：「員外妻死在陰曹，與吾對審數次，閻羅怒其殘刻，打入三途受苦，吾心已遂。但恨此子昔日性情驕傲，累吾少年廢命，故來相纏，以俾驅使奴婢之人作為殷鑑，免為奴為婢者受此慘刑耳。」老叟曰：「吾欲解釋此冤，如何方遂爾意？」女鬼曰：「與吾焚楮二十提，吾即去矣。」老叟曰：「今夕不使此子痴笑，吾告員外，即焚冥楮與爾。」女鬼欣喜，出戶而去。此子在榻，倏忽呼曰：「吾腹餒矣，快捧粥來。」連食數碗，其疾若失，舉止如常。

lǎo sǒu jiàn zi jí yǐ quán yù, jiāng zhì bìng gēn yuán xiáng shù yī biàn. yuán wài hài rán yuē: wú jīn ér zhī xià rén zhī bù kě kè dài yě. suì xiàng jiā zhōng ér xí zhūn zhūn gào zhī. máng mìng jiā rén fén huà chǔ cái, yǐ dù nǚ guǐ.
老叟見子疾已痊癒，將致病根源詳述一遍。員外駭然曰：「吾今而知下人之不可刻待也。」遂向家中兒媳諄諄告之。忙命家人焚化楮財，以度女鬼。

cì zǎo, fù shè yán xí kuǎn dài lǎo sǒu. jiǔ yú sān zhǎn, yuán wài xié jīn chū xiè. lǎo sǒu xiào yuē: yuán wài zhī wú hū? wú fēi rén, nǎi zhū guō máo tíng zhī tǔ shén yě. gōng yǐ qiān jīn xiè wú, hé bù jiāng cǐ xiàng yín liǎng péi bǔ wú cí. yán bà bù jiàn. yuán wài jīng yà liáng jiǔ, dāng jí bo jí jiū gōng cǎi cái, lìng wèi xiū qì yī cí. cí chéng, jiàn kān sù xiàng, yǎn jù shù rì. yú shì tǔ dì zhī wēi líng sì fāng jiē zhī, xiāng yān bù duàn, zá shēng shǐ shǒu, zhēng xiàn zhě fēn zhì dá lái. hú huò zài zī, xiǎng shòu fú jǐn yǐ.
次早，復設筵席款待老叟。酒逾三盞，員外攜金出謝。老叟笑曰：「員外知吾乎？吾非人，乃朱郭茅亭之土神也。公以千金謝吾，何不將此項銀兩培補吾祠。」言罷不見。員外驚訝良久，當即卜吉鳩工采材，另為修葺一祠。祠成，建龕塑像，演劇數日。於是土地之威靈四方皆知，香煙不斷，雜牲豕首，爭獻者紛至沓來。狐惑在茲，享受弗盡矣。

dōng qù chūn huí, xī shān dào rén xún shī bù yù, chéng fēng yóu lǎn, lái zhì zhū guō, yì sàn bù yú máo tíng. jiàn dé tǔ dì cí zhōng shèn shì rè nào, xīn yí yāo shǔ qiè fù tǔ shén zhī líng, shì jiāng yīn yǎn tōu chān, nǎi hú huò yě. xī shān yuē: hú huò dāi zi, shàng zhī líng fù tǔ dì, yǐ tǎo jiǔ shí, dài wú xì zhī. niǔ shēn yī huā, huà wèi wǔ suì hái tóng, shǒu chí xiāng jù, rù cí rán diǎn, guì dì ér gào yuē: tǔ dì tǔ dì, rén rén shuō nǐ shā xiǎn shén qì, wú yǒu suǒ qiú, wàng nǐ lǎo rén dà zhǎn fǎ lì. yán cǐ, lián lián kòu shǒu. hú huò àn sī: cǐ wèi wá ér bù guò wǔ suì, chū kǒu yǒu xiē lì hài, wèi bì lái xiān wú tān zi zhě hū? wú qiě tīng zhī xià yán hé ruò. hái zi yòu yuē: wú zhī qiú ěr tǔ dì zhě, wú guān jǐn yào, yīn wú qián jié sǐ rì, nián cái sān shí, hòu qǔ yī qī jǐn shí bā líng, mào rú huā yù, wú xīn bù shě. qí ěr tǔ dì jiāng bǐ yǐn zhì cǐ jiān, réng yǔ wú gōng pèi wèi fū fù, xiè ěr shān shǐ yī gè. rú sān rì nèi bù néng chéng pèi, wú bì yǐ niú biàn sāi ěr kǒu yǎn, jué bù shí yán. hú huò wén zhī, àn yán: zhè shì shén qí, dài wú zài kàn hái zi rú hé. hái zi lì qǐ shēn lái, jiāng tǔ dì wàng ér yòu wàng, yuē: wǒ shì rèn dé nǐ, nǐ mò fēi xìng hú ma? sān rì zhī shì hǎo hǎo diào tíng, bù rán wú yào lái cí huǐ ěr shén xiàng. yán yǐ jìng chū.
冬去春回，西山道人尋師不遇，乘風遊覽，來至朱郭，亦散步於茅亭。見得土地祠中甚是熱鬧，心疑妖屬竊附土神之靈，試將陰眼偷覘，乃狐惑也。西山曰：「狐惑呆子，尚知靈附土地，以討酒食，待吾戲之。」扭身一化，化為五歲孩童，手持香炬，入祠燃點，跪地而告曰：「土地土地，人人說你煞顯神氣，吾有所求，望你老人大展法力。」言此，連連叩首。狐惑暗思：「此位娃兒不過五歲，出口有些厲害，未必來掀吾攤子者乎？吾且聽之下言何若。」孩子又曰：「吾之求爾土地者，無關緊要，因吾前劫死日，年才三十，後娶一妻僅十八齡，貌如花玉，吾心不舍。祈爾土地將彼引至此間，仍與吾躬配為夫婦，謝爾山豕一個。如三日內不能成配，吾必以牛便塞爾口眼，決不食言。」狐惑聞之，暗言：「這事甚奇，待吾再看孩子如何。」孩子立起身來，將土地望而又望，曰：「我似認得你，你莫非姓胡嗎？三日之事好好調停，不然吾要來祠毀爾神像。」言已竟出。

hú huò suí hòu tōu qù, hái zi chū cí shù wǔ, réng huà wèi xī shān dào rén. hú huò xiàng qián yī shǒu niǔ dìng, yuē: ěr lái zuò nán wǒ tǔ dì lǎo zhě yé? xī shān yuē: tè lái shì xià ěr de dào fǎ. hú huò yuē: wén ěr suǒ qí bù qíng zhī shén. xiāng yǔ dà xiào, xié shǒu rù cí. hú huò yuē: zì bì yù fēn shǒu hòu, ěr xiàng hé zhī? xī shān yuē: réng guī běn dòng xí dào, rì rì niàn qiè wú shī, gù yòu chū dé dòng lái, sì fāng chá fǎng. bù qī yǔ dào xiōng xiāng huì, shí shì qí féng. hú huò yì jiāng jǐ zhī xíng cáng xiáng xì dào zhī, èr rén bēi xǐ jiāo jí. hú huò yuē: dào xiōng bù bì tā wǎng, jí zài cǐ cí zhù xià, tóng fǎng shī shēn. xī shān yuē: zhù zhī bù fáng, dàn kǒng cān dàn ěr de yǐn shí. hú huò yuē: shì dì shēng yì shén hǎo, guǐ guài chán rén jí duō, jiù yǒu shí yú tǔ shén, dōu fā dé guò. ěr zhù yú cǐ, wǒ liǎng gè tǔ dì yǔ rén qū guài zhì guǐ, pà hái bù xiá ěr. xī shān dào rén zhī shī zōng jī yī shí nán yǐ xún dé, yù jí hú huò, yì bù gū jì, tǎng shī yóu zhì cǐ dì, hé xìng rú zhī. dǎ dìng zhǔ yì, suì yǔ hú huò tóng zhù cí nèi, yǐ fǎng sān jiān xiāo xī yān.
狐惑隨後偷覷，孩子出祠數武，仍化為西山道人。狐惑向前一手扭定，曰：「爾來作難我土地老者耶？」西山曰：「特來試嚇爾的道法。」狐惑曰：「聞爾所祈不情之甚。」相與大笑，攜手入祠。狐惑曰：「自碧玉分手後，爾向何之？」西山曰：「仍歸本洞習道，日日念切吾師，故又出得洞來，四方查訪。不期與道兄相會，實是奇逢。」狐惑亦將己之行藏詳細道之，二人悲喜交集。狐惑曰：「道兄不必他往，即在此祠住下，同訪師身。」西山曰：「住之不妨，但恐參淡爾的飲食。」狐惑曰：「是地生意甚好，鬼怪纏人極多，就有十餘土神，都發得過。爾住於此，我兩個土地與人驅怪治鬼，怕還不暇耳。」西山道人知師蹤跡一時難以尋得，遇及狐惑，亦不孤寂，倘師游至此地，何幸如之。打定主意，遂與狐惑同住祠內，以訪三緘消息焉。