strong rèn cǎi xīn fū fù shòu kǔ sī sǐ lù guǐ wù pín lín strong
任采薪夫妇受苦 思死路鬼物频临
qī qiào fū fù zài máo péng nèi bài sǒu yù wèi fù mǔ, yǐ wéi ān jū yǒu suǒ, bié wú tā lǜ. qǐ liào lǎo sǒu xì sān jiān suǒ huà, lǎo yù xì sān jiān zhǐ mù ér huà, lì yì zuó mo qī qiào yǐ jí zhū lián, ér qī qiào bù zhī, zhū lián yì bù zhī yě.
七窍夫妇在茅篷内拜叟妪为父母,以为安居有所,别无他虑。岂料老叟系三缄所化,老妪系三缄指木而化,立意琢磨七窍以及珠莲,而七窍不知,珠莲亦不知也。
yī rì, lǎo yù wèi lǎo sǒu yuē:" shì dì huāng liáng, wú duō chū xī. ěr yòu hǎo shì, jiù dé yī nán yī nǚ lái wú jiā xià, bài ěr wǒ wèi fù mǔ. suī wèi zēng shēng yù yú tā, rán jì zài shí fèng zhōng jiù qí xìng mìng, shén rú zhòng shēng yī děng yí yàng. wú yǔ ěr shòu yǐ bā zhì, bǐ bù niàn jí táng qián qīn lǎo, cǎi xīn jí shuǐ, shàng yào wú èr rén láo lì gōng zhī, qí xiào ān zài?" lǎo sǒu yuē:" bǐ fū fù shēn chǔ shí fèng, yōu yīn yǐ jiǔ, zòng yào bǐ yì rèn cǎi jí, zài dài ān xián shù rì, yì bù wéi chí."
一日,老妪谓老叟曰:“是地荒凉,无多出息。尔又好事,救得一男一女来吾家下,拜尔我为父母。虽未曾生育于他,然既在石缝中救其性命,甚如重生伊等一样。吾与尔寿已八秩,彼不念及堂前亲老,采薪汲水,尚要吾二人劳力供之,其孝安在?”老叟曰:“彼夫妇身处石缝,幽阴已久,纵要彼役任采汲,再待安闲数日,亦不为迟。”
lǎo yù yuē:" sǒu yán chà yǐ. cháng wén jiào zǐ yīng hái, jiào xí chū lái. bǐ èr rén jí fēi yīng hái, shì qí chū lái zhě yě. bù yú cǐ jì lì gè guī jǔ, tǎng yī fàng zòng, rèn qí xìng qíng, kǒng fǎn yǐ guān shì zì jīn, jiāng wú èr lǎo wèi pū bì. suǒ yǐ rén shì zhī gū xī qí zi zhě, ài ér wù láo. jiǔ zhī, jiāo ào yǎng chéng, shāo bù shùn yì, xìng rú huǒ fā, bù lì fù jí mà mǔ. fù mǔ ài lián tài shèn, yī cì yǐn rěn, èr cì yǐn rěn. rán ěr suī rěn zhī, yǐ wéi ài zǐ zhī chéng, ér zi fǎn yǐ fù mǔ wèi bǐ, zhé bèi xié zhì. yóu xié zhì ér dòng něi fù mǔ jī shì fù mǔ zhě, zì cǐ shǐ yān. dāng cǐ zhī jì, fù mǔ fāng huái yuàn hèn, zhòu zǔ qí zi. shàng tiān yàn zhī, ér léi jī wēn zhū zhī, yào jiē fù mǔ suǒ hài yě. hú fú yú zǐ yīng hái, yú xí chū lái shí, shì shì yǔ yǐ guī jǔ, shāo yǒu cuò shī, hǎo yán jiào dǎo, jiào zhī bù tīng, jiā yǐ xià chǔ, zǒng qī láo yǐ quán ài, bǐ zǐ dì néng qín néng jiǎn, néng xiào néng tì hū? chéng rú shì yě, yǒu qí xiào zi, gòng fèng bì hòu yǒu cǐ xiào zi, jiā yè bì fā yǒu cǐ xiào zi, guā dié bì mián. shì jí jiào zǐ liáng fāng, yì jí ài zǐ zhèng dào. shì zhī wèi fù mǔ zhě, xī bù zhào cǐ ér xíng zhī?" lǎo sǒu yuē:" ěr yán kě wéi rén shì guī jiàn, wú jué bù rú shì gū xī, hài bǐ èr rén." yán bì, shǒu chí xiǎo fǔ, jìng shàng shān qù. qù yuē bàn rì, hé xīn ér fǎn.
老妪曰:“叟言差矣。尝闻教子婴孩,教媳初来。彼二人即非婴孩,是其初来者也。不于此际立个规矩,倘一放纵,任其性情,恐反以官势自矜,将吾二老为仆婢。所以人世之姑息其子者,爱而勿劳。久之,骄傲养成,稍不顺意,性如火发,不詈父即骂母。父母爱怜太甚,一次隐忍,二次隐忍。然尔虽忍之,以为爱子之诚,而子反以父母畏彼,辄被挟制。由挟制而冻馁父母、击弒父母者,自此始焉。当此之际,父母方怀怨恨,咒诅其子。上天厌之,而雷击瘟诛之,要皆父母所害也。胡弗于子婴孩,于媳初来时,事事予以规矩,稍有错失,好言教导,教之不听,加以夏楚,总期劳以全爱,俾子弟能勤能俭,能孝能悌乎?诚如是也,有其肖子,供奉必厚;有此肖子,家业必发;有此肖子,瓜瓞必绵。是即教子良方,亦即爱子正道。世之为父母者,奚不照此而行之?”老叟曰:“尔言可为人世龟鉴,吾决不如是姑息,害彼二人。”言毕,手持小斧,竟上山去。去约半日,荷薪而返。
lǎo yù shǒu xié qì jù, yì jí shuǐ guī. qī qiào fū fù jiàn zhī, xīn shén bù ān. yì yù dài jiān cǐ rèn, kǒng bèi máo cí cì shāng shǒu zú ér zhǐ.
老妪手携器具,亦汲水归。七窍夫妇见之,心甚不安。意欲代肩此任,恐被茅茨刺伤手足而止。
fù zhù shù rì, lǎo yù hū ér wèi yuē:" ěr fū fù jiàn wú èr lǎo rú cǐ láo kǔ, qí xīn ān hū?" qī qiào yuē:" bù ān zhī shén." lǎo yù yuē:" jì bù ān yǐ, hé bù sī yī shèng qí rèn?" qī qiào yuē:" nài wú èr rén zài yá rì jiǔ, xiǎng fú yǐ jí, nán rèn cǎi xīn jí shuǐ zhī yì hé?" lǎo yù nù mù yuē:" zhēn bù shí shí wù yě. zài yá wèi guān, bǐ yī shí yě ér jīn luò yú huāng yě, wú yī wú shí, bàng wú èr lǎo ér jū, shì yòu yī shí yě. yǐ qióng kùn zhī shí, jū rán ér xiǎng fù guì zhī fú, yì sī fù guì yǐ bù zài ěr gōng hū? zì míng rì shǐ, yí yǐ qióng kùn ér zuò qióng kùn shì yān. nán yě cǎi xīn, nǚ zé jí shuǐ. rú ào wú mìng, lì jí zhú chū péng lú, bǐ ěr wèi hǔ láng kǒu zhī wù." qī qiào wén cǐ, bù gǎn zài yán.
复住数日,老妪呼而谓曰:“尔夫妇见吾二老如此劳苦,其心安乎?”七窍曰:“不安之甚。”老妪曰:“既不安矣,何不思一胜其任?”七窍曰:“奈吾二人在衙日久,享福已极,难任采薪汲水之役何?”老妪怒目曰:“真不识时务也。在衙为官,彼一时也;而今落于荒野,无衣无食,傍吾二老而居,是又一时也。以穷困之时,居然而享富贵之福,抑思富贵已不在尔躬乎?自明日始,宜以穷困而作穷困事焉。男也采薪,女则汲水。如傲吾命,立即逐出蓬庐,俾尔为虎狼口之物。”七窍闻此,不敢再言。
dào le jí cháo, lǎo yù yǐ jí shuǐ zhī qì jiāo zhū lián, yǐ fá xīn zhī fǔ jiāo qī qiào.
到了诘朝,老妪以汲水之器交珠莲,以伐薪之斧交七窍。
èr rén dé qí qū shǐ, lǎn bù ér qián, chū le péng lú, qiě xíng qiě qì, qī qiào yuē:" cǐ rì zāo qióng suǒ wéi hé?" zhū lián yuē:" jiē yīn dà dào qǐ fēng bō." qī qiào yuē:" bù yá fù guì jīn ān zài?" zhū lián yuē:" qiě rèn wēi qū shòu zhé mó." qì bì, gè rèn qí shì, fēn lù ér qù. qī qiào shàng dé shān lǐng, jí mù sì gù, lín mù mào mì. xiē xī piàn kè, chí fǔ kǎn zhī. wú nài máo cí zòng héng, bù cì shǒu shí, jí shāng qí zú. miǎn qiǎng cǎi le èr shù, fù xià shān lái. ér rèn zhòng nán shèng, liǎng jiān yǒu rú zhuī cì, huò sān wǔ bù yī xiē, huò shí yú bù yī xiē, yuē jí bàn rì, shǐ dào péng mén. lǎo yù jiàn qí xīn shù wú duō, kǒu zhōng cì cì bù xiū, yǔ zhū lián jí shuǐ xiān guī yì bān qíng jǐng. lǎo sǒu yuē:" bù bì guò jiù. jīn yǐ wǔ yǐ, hú fú chuī yān?" lǎo yù suì hū zhū lián yuē:" ěr bù chuī yān wèi shí, hái wàng zhe lǎo yù hū?" zhū lián bù gǎn ào, dāng jí rù chú. rán bǐ suī hǎo xiāng nǚ ér, nǎi bàng jīng líng hún suǒ tóu, bù ān zuò shí, sù shàng wèi shú, ér tái yú àn yān.
二人得其驱使,懒步而前,出了蓬庐,且行且泣,七窍曰:“此日遭穷所为何?”珠莲曰:“皆因大道起风波。”七窍曰:“部衙富贵今安在?”珠莲曰:“且任微躯受折磨。”泣毕,各任其事,分路而去。七窍上得山岭,极目四顾,林木茂密。歇息片刻,持斧砍之。无奈茅茨纵横,不刺手时,即伤其足。勉强采了二束,负下山来。而任重难胜,两肩有如锥刺,或三五步一歇,或十余步一歇,约及半日,始到蓬门。老妪见其薪束无多,口中刺刺不休,与珠莲汲水先归一般情景。老叟曰:“不必过咎。今已午矣,胡弗炊烟?”老妪遂呼珠莲曰:“尔不炊烟为食,还望着老妪乎?”珠莲不敢傲,当即入厨。然彼虽郝相女儿,乃蚌精灵魂所投,不谙作食,粟尚未熟,而抬于案焉。
lǎo yù cháng zhī, dà mà bù yǐ. zhū lián qī qiào wén lǎo yù lì mà, qì ér fú shí.
老妪尝之,大骂不已。珠莲、七窍闻老妪詈骂,泣而弗食。
shì yè, fū fù tóng zuò qǐn suǒ, qī qiào yuàn yuē:" bú shì sān jiān yě dào mài jìng mí rén, wú zuò wú guān, fú xiǎng bù jìn, yān yǒu cǐ kǔ? zì bǐ lái wú yá zhōng, qǐ liǎo wú xiàn fēng bō, bǐ wú èr rén luò yú shì dì. zhǐ xiǎng bàng zhe lǎo sǒu ān jū guò rì, liàng yǒu chū cǐ huàn nàn zhī qī. shéi zhī lǎo sǒu rén cí, lǎo yù yán lì. bù wéi shòu qí qū shǐ, yì qiě zhōng cháo lì mà. wú fū fù dào zī jué lù, shàng yǒu hé xiǎng? bù ruò mì yī sǐ suǒ, yǐ le yī shēng." yán zhì cǐ lái, bào tóu ér qì. shū bèi lǎo yù wén de, tuī mén zhí rù, zhǐ ér lì yuē:" ěr fū fù ān xián bù guàn, céng jì shí fèng nèi yīn yōu zhī dì hū? ruò fēi wú jiā lǎo sǒu cǎi xīn zhì cǐ, zhuì suǒ jiù zhī, zǎo yǐ yīn yōu sǐ yǐ, jīn xìng chóng dǔ tiān rì, jǐn jǐn yì ěr cǎi xīn jí shuǐ, dà jiā pēng sù ér shí, ěr fǎn zài cǐ bào yuàn yú wǒ, sī xín sǐ lù. qǐ zhī ěr jí xín sǐ, shì zì sǐ ěr, yǔ wú hé shè? wú shí gào rǔ, rú yuàn zài péng lú yě, yào rèn cǎi xīn jí shuǐ pēng sù zhī shì rú bù yuàn yě, huò zì yì ér zì wěn huò juān qū yǐ sì láng hǔ, suí ěr yù zhī. wú yán rú sī, ěr yí gè zì wèi jì." lǎo yù yán hòu, fèn rán ér qù.
是夜,夫妇同坐寝所,七窍怨曰:“不是三缄野道卖镜迷人,吾作吾官,福享不尽,焉有此苦?自彼来吾衙中,起了无限风波,俾吾二人落于是地。只想傍着老叟安居过日,谅有出此患难之期。谁知老叟仁慈,老妪严厉。不惟受其驱使,亦且终朝詈骂。吾夫妇到兹绝路,尚有何想?不若觅一死所,以了一生。”言至此来,抱头而泣。倏被老妪闻得,推门直入,指而詈曰:“尔夫妇安闲不惯,曾记石缝内阴幽之地乎?若非吾家老叟采薪至此,缒索救之,早已阴幽死矣,今幸重睹天日,仅仅役尔采薪汲水,大家烹粟而食,尔反在此抱怨于我,思寻死路。岂知尔即寻死,是自死耳,与吾何涉?吾实告汝,如愿在蓬庐也,要任采薪汲水烹粟之事;如不愿也,或自缢而自刎或捐躯以饲狼虎,随尔欲之。吾言如斯,尔宜各自为计。”老妪言后,忿然而去。
cì rì chū jiàn fū fù, nù xún zhī yán:" ěr děng zuó xiāo yuàn sǐ bù yuàn shēng, jīn hé shàng zài? rú qí bù sǐ ér tōu shēng rén shì, shāo bèi wú mìng, cóng cǐ bù zhǐ lì mà, hái yào lì jiā biān pū. tǎng néng bù cí láo kǔ, qín qín cǎi xīn jí shuǐ, wú zì hòu ài, shāo kuān bàn rì, huò shāo kuān yī rì, huò yì wèi kě zhī." qī qiào fū fù guì ér qì yuē:" qián chéng lǎo sǒu zhěng jiù, ēn tóng zài zào. jí rèn lì yì zhī láo, fēn suǒ dāng rán. dàn qí lǎo mǔ niàn wú fū fù shòu fú yǐ guàn, huǎn huǎn yì zhī. dài dào jīng lì zú rì, rán hòu suí qí zhǐ shǐ, duàn bù gǎn cí?" lǎo yù yuē:" bù bì duō yán, cǎi xīn zhě yí gòu yī rì chuī yān zhī fèi, jí shuǐ zhě gòu yī rì pēng sù mù yī zhī fèi, zú yǐ, wài fú kē qiú. rú dài duò yān, dìng bù kuān shù!" qī qiào fū fù yī yī chéng rèn, lǎo yù shǐ yǒu jì sè.
次日出见夫妇,怒询之言:“尔等昨宵愿死不愿生,今何尚在?如其不死而偷生人世,稍背吾命,从此不止詈骂,还要力加鞭扑。倘能不辞劳苦,勤勤采薪汲水,吾自厚爱,稍宽半日,或稍宽一日,或亦未可知。”七窍夫妇跪而泣曰:“前承老叟拯救,恩同再造。即任力役之劳,分所当然。但祈老母念吾夫妇受福已惯,缓缓役之。待到精力足日,然后随其指使,断不敢辞?”老妪曰:“不必多言,采薪者宜够一日炊烟之费,汲水者够一日烹粟沐衣之费,足矣,外弗苛求。如怠惰焉,定不宽恕!”七窍夫妇一一承认,老妪始有霁色。
wú rú qī qiào lì ruò nán shèng, měi rì cǎi xīn, bù fū suǒ yòng. shǐ ér lǎo yù lì mà, jì ér jiā yǐ biān pū, zhōng zé yǐ quán zú jī zhī. qī qiào shì shí yǐ bù shèng qí kǔ yǐ. yī rì chí fǔ dēng shān, xiǎng dào wèi guān róng huá, dà kū bù zhǐ. kū yǐ, yǐ shí ér mián. qí zhì shuì mèng chū xǐng, rì yǐ xī zhuì, máng máng cù cù, jiāng xīn fá xià, shù ér hé guī. lǎo yù lì yuē:" ěr jīn rì guī hé chí yě? wèi bì yào jiāng lǎo yù fú sǐ yé!" qī qiào qì yuē:" ér yīn jìn rì shǒu zú wèi máo cí suǒ sǔn, jǔ dòng jiān nán, cǎi xīn shāo chí, wàng mǔ jiàn liàng." lǎo yù yuē:" wú zhī cǐ yì ěr bù nài rèn, fēi lì jiā biān chǔ, bù néng wèi wú." suì rù fáng zhōng, chí yī suǒ chū, zhuā zhe qī qiào, qī qiào bù néng zhuàn dòng. piàn shí zhī jì, jiāng shēn kǔn dìng, diào yú lú wài yú shù zhī shàng, yǐ biān chī zhī, lián chī shù bǎi, tǐ wú wán fū. zhū lián jiàn ér xīn shāng, guì dì qiú yòu. lǎo yù yuē:" ěr wú dài rén qí yě, wú zé ěr fū hòu, jiāng zé ěr yǐ." qī qiào tòng chǔ nán dāng, zhǐ jì lǎo sǒu guī lái, yī wèi jiě jiù. shū yì lǎo sǒu yǎo wú zōng jī, zhì dài lǎo yù biān chī zú yì, shǐ jiě suǒ fàng xià. qī qiào shì yǐ, yòu jiāng zhū lián diào zhe, rú biān chī qī qiào yì bān, jìn lì chī yú, tiān sè yǐ wǎn. lǎo yù zì qù chú nèi pēng sù ér shí, yě bù hū jí qī qiào fū fù.
无如七窍力弱难胜,每日采薪,不敷所用。始而老妪詈骂,继而加以鞭扑,终则以拳足击之。七窍是时已不胜其苦矣。一日持斧登山,想到为官荣华,大哭不止。哭已,倚石而眠。俟至睡梦初醒,日已西坠,忙忙促促,将薪伐下,束而荷归。老妪詈曰:“尔今日归何迟也?未必要将老妪莩死耶!”七窍泣曰:“儿因近日手足为茅茨所损,举动艰难,采薪稍迟,望母见谅。”老妪曰:“吾知此役尔不耐任,非力加鞭楚,不能畏吾。”遂入房中,持一索出,抓着七窍,七窍不能转动。片时之际,将身捆定,吊于庐外榆树枝上,以鞭笞之,连笞数百,体无完肤。珠莲见而心伤,跪地求宥。老妪曰:“尔毋代人祈也,吾责尔夫后,将责尔矣。”七窍痛楚难当,只冀老叟归来,一为解救。殊意老叟杳无踪迹,至待老妪鞭笞足意,始解索放下。七窍释已,又将珠莲吊着,如鞭笞七窍一般,尽力笞余,天色已晚。老妪自去厨内烹粟而食,也不呼及七窍夫妇。
èr rén rěn zhe jī è, àn dì shāng yuē:" shì shì rú sī, bù sǐ hé dài?" jí jiāng kǔn qū zhī suǒ gè chí yī shù, chéng dé lǎo yù hān shēng dà qǐ, zǒu chū lú wài, yì yù tóng yì yú cǐ. gāng yǐ suǒ ér dā shàng shù zhī, hū rán shān wài yī shēng xiǎng liàng, huǒ guāng shù shí duǒ, zhí xiàng fū fù tóng yì zhī chù ér lái, yuē:" wù máng, wù máng, wú děng lái yǔ ěr shāng." qī qiào zhū lián yǐ wéi lǎo sǒu qián lái jiù jǐ, lì yú shù xià hòu zhī. jí guāng huǒ dào shí, shū fēi lǎo sǒu, nǎi shì xiōng è guǐ wù. yǒu chí suǒ zhě, yǒu chí dāo zhě, yǒu chí dú yào zhě, yǒu chí xiǎo fǔ zhě, jǐn jiāng fū fù tuán tuán wéi zhe. chí suǒ zhě yuē:" ěr xué wú yì sǐ hǎo." chí dāo zhě yuē:" ěr xué wú tī sǐ hǎo." chí yào chí fǔ zhě yuē:" ěr xué wú dú sǐ kǎn sǐ hǎo." yī shí ěr zhēng wǒ duó, shùn chě héng lā, qī qiào zhū lián yǐ hài bàn sǐ. jiǔ zhī, zhòng guǐ yuē:" bǐ gāng èr rén, rú hé néng dài wú děng zhī zhòng?" shū yī dà dù guǐ xīn rán lái qián yuē:" ěr bèi wú róng zhēng duó, kě ràng cǐ nán nǚ yǔ wú zuò shuǐ láo dài yān." fēn kāi zhòng guǐ, dú jiāng qī qiào fū fù shǒu lā ér xíng. zhòng guǐ huá rán, luàn dǎ luàn jī, zhí dào tiān jiàng fā xiǎo, shǐ xíng sì sàn.
二人忍着饥饿,暗地商曰:“事势如斯,不死何待?”即将捆躯之索各持一束,乘得老妪鼾声大起,走出庐外,意欲同缢于此。刚以索儿搭上树枝,忽然山外一声响亮,火光数十朵,直向夫妇同缢之处而来,曰:“勿忙,勿忙,吾等来与尔商。”七窍、珠莲以为老叟前来救己,立于树下候之。及光火到时,殊非老叟,乃是凶恶鬼物。有持索者,有持刀者,有持毒药者,有持小斧者,紧将夫妇团团围着。持索者曰:“尔学吾缢死好。”持刀者曰:“尔学吾剔死好。”持药、持斧者曰:“尔学吾毒死、砍死好。”一时尔争我夺,顺扯横拉,七窍、珠莲已骇半死。久之,众鬼曰:“彼刚二人,如何能代吾等之众?”倏一大肚鬼欣然来前曰:“尔辈毋容争夺,可让此男女与吾作水牢代焉。”分开众鬼,独将七窍夫妇手拉而行。众鬼哗然,乱打乱击,直到天将发晓,始行四散。
wéi dà dù guǐ fú shě, xiàng qī qiào fū fù kòu bài bù yǐ, yuē:" ěr děng kǔ nàn guò rì, bù rú dài wǒ zài shuǐ guó zhōng zuò sān zài shuǐ láo. sān zài hòu, ěr dài xún zhe, yòu fù tóu shēng, xī bì zài zī rì shòu luō zào?" kòu bài yǐ bà, jìng jiāng fū fù lā qù. lín wài yī sǒu, bái xū bái fà, tū rú qí lái rì:" guǐ wù wú dé rú cǐ, cǐ èr rén zhōng liè xiān bān, hé kě jiā hài?" yán bì, guǎi zhàng yī jǔ, guǐ huà wū yǒu. qī qiào fū fù suī wèi lǎo sǒu jiù yuán, yǐ bèi qún guǐ hài chī, suì dāi lì yú lín mù zhī xià.
惟大肚鬼弗舍,向七窍夫妇叩拜不已,曰:“尔等苦难过日,不如代我在水国中坐三载水牢。三载后,尔代寻着,又复投生,奚必在兹日受啰唣?”叩拜已罢,竟将夫妇拉去。林外一叟,白须白发,突如其来日:“鬼物毋得如此,此二人终列仙班,何可加害?”言毕,拐杖一举,鬼化乌有。七窍夫妇虽为老叟救援,已被群鬼骇痴,遂呆立于林木之下。