sòng shén zōng xī níng yuán nián xià qián dào yuán nián chūn zhēng yuè, liáng shì zhì guó shì.
宋神宗熙寧元年、夏乾道元年春正月，梁氏治國事。

bǐng cháng shí nián bā suì, mǔ gōng sù zhāng xiàn huáng tài hòu liáng shì chuí lián shè zhèng.
秉常時年八歲，母恭肅章憲皇太后梁氏垂簾攝政。

àn: gāng mù mǔ hòu chuí lián, shū lín cháo, shū yù diàn, shū chēng zhì, héng yě. cǐ shū zhì guó shì, hé? xià róng dí xiǎo bāng, bù dé yǔ zhōng guó bìng yě. zì liáng shì zhì shì, ér gān shùn mǔ yì xiào yóu yān zì liáng shì yōu bǐng cháng, ér chún yòu mǔ zhì fèi lì yān. pìn jī sī chén, yǒu kāi bì shén. zhí shū liáng shì, chì zhī yě.
按：《綱目》母后垂簾，書臨朝，書御殿，書稱制，恆也。此書「治國事」，何？夏戎狄小邦，不得與中國並也。自梁氏治事，而乾順母亦效尤焉；自梁氏幽秉常，而純佑母致廢立焉。牝雞司晨，有開必甚。直書「梁氏」，斥之也。

shǐ qí dì yǐ mái wèi guó xiāng.
使其弟乙埋為國相。

liáng shì xī yǐ guó zhèng wěi yǐ mái, yǐ mái zhuó qí zǐ dì bìng jū jìn yào, yú shì zhū liáng quán rì shén.
梁氏悉以國政委乙埋，乙埋擢其子弟並居近要，於是諸梁權日甚。

àn: bài guān shū shǐ, zuì sī yě.
按：拜官書「使」，罪私也。

yán lù suǒ shā yáng dìng zhě. èr yuè, yǐ liù zhái shǐ lǐ chóng guì yòu shì jìn hán dào xǐ xiàn.
延路索殺楊定者。二月，以六宅使李崇貴、右侍禁韓道喜獻。

yán zhèn fǔ shǐ guō kuí yán dé shā yáng dìng shǒu lǐng xìng míng wèi chóng guì dào xǐ èr rén, yí xí lái suǒ. dào xǐ sù yǔ xìng chén wǎng méng é shàn, méng é wèi èr rén móu yú liáng shì, yáng shǐ rén zhì yán yán, qǐng zhǎn jìng shàng yǐ xiè, kuí bù kě. jì ér bào yuē: yǐ shā zhī yǐ. kuí yǐ èr rén zhuàng mào wù sè, qiǎn shǐ jié wèn. yǐ mái zhī bù kě yǐn, zhí liǎng rén yǐ xiàn.
延鎮撫使郭逵訁得殺楊定首領姓名為崇貴、道喜二人，移檄來索。道喜素與幸臣罔萌訛善，萌訛為二人謀於梁氏，佯使人至延言，請斬境上以謝，逵不可。既而報曰：「已殺之矣。」逵以二人狀貌物色，遣使詰問。乙埋知不可隱，執兩人以獻。

sān yuè, shǐ qiǎn shǐ gào āi.
三月，始遣使告哀。

zì yáng dìng sǐ, hè zhōng guó dēng jí jí zhēng dàn shǐ bù gēng guò jiè, liàng zuò zú, yú sān yuè, shǐ qiǎn hé běi zhuǎn yùn shǐ xíng bù láng zhōng xuē zōng dào gào āi. shén zōng wèn shā yáng dìng shì, zōng dào duì yuē: shā rén zhě yǐ zhí sòng yǐ. nǎi cì zhào wèi yù, bìng lìng shàng dà shǒu lǐng shù rén xìng míng, dāng jué lù zhī, qí lǐ chóng guì zhì, jí xíng cè lǐ.
自楊定死，賀中國登極及正旦使不更過界，諒祚卒，逾三月，始遣河北轉運使、刑部郎中薛宗道告哀。神宗問殺楊定事，宗道對曰：「殺人者已執送矣。」乃賜詔慰諭，並令上大首領數人姓名，當爵祿之，俟李崇貴至，即行冊禮。

àn: liàng zuò zú sì yuè shǐ shǐ gào āi, màn zhōng guó bìng màn qí gù zhǔ yǐ.
按：諒祚卒四月始使告哀，慢中國並慢其故主矣。

xià sì yuè, xiàn yí yú liáo.
夏四月，獻遺於遼。

liáng shì qiǎn shǐ gào āi yú liáo, liáo shǐ diào jì, yīn biǎo xiàn liàng zuò yí wù.
梁氏遣使告哀於遼，遼使弔祭，因表獻諒祚遺物。

wǔ yuè, chū bīng zhēng bì lì chéng.
五月，出兵爭篳篥城。

qín zhōu pì zài dōng nán, jù xià guó chà yuǎn. dōng zì yí zhōu, nán jiè shēng hù bā wáng zú dǐ shuǐ luò chéng, shì wèi xià shǔ dǎng liú zú dì. qí xī lù zì shān wài shí mén xiá zhèng nán bǎi lǐ, yóu bì lì chéng zhuǎn sān dū gǔ, zhì ān yuǎn fú qiāng zhài. cì xī wèi gān chuān gǔ, zài gǔ wèi zhōu xī běi, yuē sān bǎi lǐ zhì níng yuǎn zhài, yì hé yú fú qiāng. zì xià bīng lèi lüè qín fèng, xī biān shú hù bèi rǎo, shén zōng qiǎn zǎi xiàng hán qí zhī yǒng xìng jūn, jīng lüè shǎn xī. qí yì zhú bì lì gǔ chéng, yǔ gǔ wèi xiāng jī jiǎo, yǐ qín fèng fù zǒng guǎn yáng wén guǎng dǒng qí yì. nǚ guǎng shēng yán chéng pēn zhū, lǜ zhòng qián qū bì lì. bǐ mù zhì qí suǒ, bù fèn yǐ dìng, chí míng, xià bīng dà zhì, yǔ wén guǎng bó zhàn, bù shèng ér tuì. lín xíng yí shū wén guǎng yuē: dāng bái guó zhǔ, yǐ shù wàn jīng qí zhú rǔ yě.
秦州僻在東南，距夏國差遠。東自儀州，南界生戶八王族抵水洛城，是為夏屬黨留族地。其西路自山外石門峽正南百里，由篳篥城轉三都谷，至安遠、伏羌寨。次西為乾川谷，在古渭州西北，約三百里至寧遠寨，亦合於伏羌。自夏兵累掠秦鳳，西邊熟戶被擾，神宗遣宰相韓琦知永興軍，經略陝西。琦議築篳篥古城，與古渭相犄角，以秦鳳副總管楊文廣董其役。女廣聲言城噴珠，率眾潛趨篳篥。比暮至其所，部分已定，遲明，夏兵大至，與文廣搏戰，不勝而退。臨行遺書文廣曰：「當白國主，以數萬精騎逐汝也。」

qiǎn yáng dìng zǐ zhòng tōng hái.
遣楊定子仲通還。

shén zōng yǐ yáng dìng sǐ yú biān shì, wén yǒu zi méi yú xià guó, mìng guō kuí qiǎn shǐ suǒ zhī, liáng shì qiǎn zhòng tōng hái. jí lǐ chóng guì děng zhì jīng shī, shén zōng shǐ zhī: dìng sǐ, zuì zài dìng. nǎi báo zé chóng guì děng, ér xuē dìng guān méi zhòng tōng jiā cì. cì bǐng cháng zhào, hòu shì biǎo dào rì, jí shǐ xíng cè lǐ, suǒ yǒu suì cì, zì cè diǎn hòu bìng yī jiù lì.
神宗以楊定死於邊事，聞有子沒於夏國，命郭逵遣使索之，梁氏遣仲通還。及李崇貴等至京師，神宗始知：定死，罪在定。乃薄責崇貴等，而削定官、沒仲通家賜。賜秉常詔，候誓表到日，即使行冊禮，所有歲賜，自冊典後並依舊例。

qiū qī yuè, gōng gān gǔ chéng.
秋七月，攻甘谷城。

bì lì jì chéng, shén zōng cì míng gān gǔ. yǐ mái è qí kòng è yào hài, qián bīng xí zhī, yǔ qín fèng dōu jiān zhāng shǒu yuē yù, fēn liǎng yì jiā gōng. shǒu yuē yǐ wǔ bǎi rén nì zhàn, tǐng shēn lì zhèn qián, zì jié jīn gǔ, fā qiáng nǔ zhù shè, qiáng qiú zhàn sǐ zhě shù rén, suì què.
篳篥既城，神宗賜名甘谷。乙埋惡其控扼要害，潛兵襲之，與秦鳳都監張守約遇，分兩翼夾攻。守約以五百人逆戰，挺身立陣前，自節金鼓，發強弩注射，強酋戰死者數人，遂卻。

jiǔ yuè, jí bīng zhé jiāng huì, zhī yuán zhōu zhǒng gǔ lái gōng, jù zhàn, bù shèng.
九月，集兵折姜會，知原州種古來攻，拒戰，不勝。

zhé jiāng huì jù huán zhōu yǒng hé zhài yī bǎi èr shí lǐ, běn shǔ zhōng guó, zì nǎng xiāo shí jù wèi hé shì chù. yǐ mái lǚ zhēng gān gǔ chéng bù kè, diǎn jí zhū jiān jūn sī tún qí dì. zhǒng gǔ zì yuán zhōu shuài shī lái jī, bèi shā zhě èr qiān yú rén.
折姜會距環州永和寨一百二十里，本屬中國，自曩霄時據為和市處。乙埋屢爭甘谷城不克，點集諸監軍司屯其地。種古自原州帥師來擊，被殺者二千餘人。

dōng shí yuè, liáo qiǎn shǐ cè wèi xià guó wáng.
冬十月，遼遣使冊為夏國王。

liáng shì xún shǐ wǎng gòng, xiè fēng cè.
梁氏尋使往貢，謝封冊。

shí yī yuè, qiú wéi míng shān, bù dé.
十一月，求嵬名山，不得。

míng shān zhì jīng shī, shòu zuǒ jiān mén wèi shàng jiāng jūn, cì xìng míng zhào huái shùn. liáng shì yòng qí chén wǎng méng é jì, yáng yǐ jǐng xún yǔ zhōng guó yì. guō kuí yuē: xún, yōng rén yě, yú shì hé suǒ qīng zhòng! ruò shòu zhī, zé bù dé bù hái míng shān, zì shì fān qiú wú fù gǎn xiàng huà yǐ. zú bù guǒ yì.
名山至京師，授左監門衛上將軍，賜姓名趙懷順。梁氏用其臣罔萌訛計，佯以景詢與中國易。郭逵曰：「詢，庸人也，於事何所輕重！若受之，則不得不還名山，自是蕃酋無復敢向化矣。」卒不果易。

shí èr yuè, zhàn yú hú lú hé, bài jī.
十二月，戰於葫蘆河，敗績。

zhī wèi zhōu cài tǐng zhú chéng dìng róng jūn, wèi xī níng děng zhài, kāi dì èr qiān yú qǐng, mù zú sān qiān rén wèi gēng shǒu jì. yǐ mái qiǎn bīng bì hú lú hé zhēng zhī, tǐng chū qí bīng xí jī, jiē jīng kuì, suǒ shǔ luò lēi huǎn děng qī zú xī wèi guān jūn suǒ pò.
知渭州蔡挺築城定戎軍，為熙寧等寨，開地二千餘頃，募卒三千人為耕守計。乙埋遣兵壁葫蘆河爭之，挺出奇兵襲擊，皆驚潰，所屬洛勒緩等七族悉為官軍所破。

xī níng èr nián xià qián dào èr nián chūn zhēng yuè, rù gòng qǐng fēng. èr yuè, cè shǐ lái.
熙寧二年、夏乾道二年春正月，入貢請封。二月，冊使來。

liáng shì yīn zhōng guó yú nián bù xíng fēng cè, fù shǐ xuē zōng dào jī biǎo yóu yán zhōu rù gòng qǐng zhī, shén zōng mìng hé běi zhuǎn yùn shǐ hán chēn zhì xī yì, zé wèn shù fàn biān bù jìn fèng gù, zōng dào dùn shǒu xiè zuì. zhào lìng xiān hái, suí qiǎn hé nán jiān shǐ liú háng chí cè fēng bǐng cháng wèi xià guó zhǔ.
梁氏因中國逾年不行封冊，復使薛宗道齎表由延州入貢請之，神宗命河北轉運使韓縝至西驛，責問數犯邊不進奉故，宗道頓首謝罪。詔令先還，隨遣河南監使劉航持冊封秉常為夏國主。

qiǎn shǐ shàng shū.
遣使上書。

zhōng guó yì zhě yù guān xià zhī shǒu lǐng, juān suì cì yǐ wèi fèng gěi, jì fēn qí shì. guō kuí yuē: bǐ jì gōng shùn cháo tíng, dāng bù yǐ dà xìn, bù yí yòu zhī yǐ lì. shén zōng bù tīng. liáng shì bù kěn fèng zhào, qiǎn chén dōu luó zhòng jìn shàng shū yán: shàng fāng yǐ xiào zhì tiān xià, nài hé shǐ xiǎo guó zhī chén pàn qí jūn zāi?
中國議者欲官夏之首領，鐫歲賜以為俸給，冀分其勢。郭逵曰：「彼既恭順朝廷，當布以大信，不宜誘之以利。」神宗不聽。梁氏不肯奉詔，遣臣都羅重進上書言：「上方以孝治天下，奈何使小國之臣叛其君哉？」

àn: bǐng cháng chū lì, gān gē lǚ jiàn, sòng shì bù xíng fēng cè, zhí dài qiǎn shǐ āi qǐng ér hòu yǔ zhī, xún dé jià yù zhī dào zāi! rán yù guān qí shǒu lǐng, fēn qí guó shì, shì chéng rén zhī sàng, wèi jǐ lì yě. sǔn zhōng guó wēi yán, yí róng rén kǒu shí, huà hǔ lèi gǒu, yǐ jiàn xī níng móu guó zhī guāi yǐ.
按：秉常初立，干戈屢見，宋室不行封冊，直待遣使哀請而後予之，洵得駕馭之道哉！然欲官其首領，分其國勢，是乘人之喪，為己利也。損中國威嚴，貽戎人口實，畫虎類狗，已見熙寧謀國之乖矣。

sān yuè, shàng shì biǎo, qǐng yǐ sāi mén děng zhài yì suī zhōu.
三月，上誓表，請以塞門等寨易綏州。

suī zhōu qù yán zhōu dōng lù zhǎng níng zhài sì shí lǐ, shī zhī zé jiè nèi fǔ níng hé shì chǎng jí yì hé zhèn chá shān yī dài rén hù jù shǎo fān lí. xiān shì yáng dìng sǐ, zhōng guó yì qì suī zhōu. zhèn fǔ shǐ guō kuí yuē: xià rén jì shā wáng guān, ér yòu qì suī bù shǒu, shì ruò yǐ shèn. qiě míng shān jǔ zú lái guī, dāng hé yǐ chù? yǐ, liáng shì shàng shì biǎo, qǐ bān shì zhào, yīn yán suī zhōu shì shǒu gù dì, qǐng yǐ sāi mén ān yuǎn èr zhài xiāng yì. kuí yuē: cǐ shāng yú liù bǎi lǐ gù zhì yě, fēi xiān jiāo èr zhài, bù kě yǔ suī.
綏州去延州東路長寧寨四十里，失之則界內撫寧和市場及義合鎮茶山一帶人戶俱少藩籬。先是楊定死，中國議棄綏州。鎮撫使郭逵曰：「夏人既殺王官，而又棄綏不守，示弱已甚。且名山舉族來歸，當何以處？」已，梁氏上誓表，乞頒誓詔，因言綏州世守故地，請以塞門、安遠二寨相易。逵曰：「此商於六百里故智也，非先交二寨，不可與綏。」

xià sì yuè, gōng qín zhōu, xiàn liú gōu bǎo.
夏四月，攻秦州，陷劉溝堡。

liáng shì qǐng suī zhōu bù dé, yòu jué suì cì, qiǎn bīng fàn qín zhōu, pò liú gōu bǎo, shā shǒu jiāng fàn yuàn jí shì zú bù kě shèng jì.
梁氏請綏州不得，又絕歲賜，遣兵犯秦州，破劉溝堡，殺守將范願及士卒不可勝計。

qiū qī yuè, fù fān yí.
秋七月，復蕃儀。

liáng shì bù lè yòng hàn lǐ, wěi wèi bǐng cháng biǎo, qǐng fù běn guó jiù fān yí, shén zōng xǔ zhī.
梁氏不樂用漢禮，偽為秉常表，請複本國舊蕃儀，神宗許之。

àn: liáng shì běn zhōng guó rén, bù lè hàn lǐ, xǐ yòng hú sú, dào xíng nì shī shén yǐ!
按：梁氏本中國人，不樂漢禮，喜用胡俗，倒行逆施甚矣！

jiǔ yuè, fàn qìng zhōu.
九月，犯慶州。

xià guó yǔ biān mín sī shì, zhōng guó lǚ jìn bù zhǐ. shì shí, yǐ shòu cè bù xiè, shén zōng zhào: zì jīn yǒu wéi zhě, jīng lüè sī jí guān lì tóng zuì. néng gào bǔ zhě shǎng zhī. yóu shì sī fàn suì jué. liáng shì yǐ huò yòng quē fá, chū bīng gōng qìng zhōu, dà lüè rén hù ér hái.
夏國與邊民私市，中國屢禁不止。是時，以受冊不謝，神宗詔：「自今有違者，經略司及官吏同罪。能告捕者賞之。」由是私販遂絕。梁氏以貨用缺乏，出兵攻慶州，大掠人戶而還。

dōng shí yuè, qǐng dìng dì jiè, bù guǒ.
冬十月，請定地界，不果。

xiān shì, zhōng guó cì zhào yán: suī zhōu, jiāo sāi mén ān yuǎn èr zhài nǎi hái. liáng shì qiǎn xìng chén wǎng méng é nà èr zhài, jīng lüè sī shǐ jí xián xiào lǐ zhào xiè wǎng shòu zhī, qiě dìng dì jiè, méng é yáng wèi bù zhī, xiè yuē: èr zhài zhī běi, jiù yǒu sān shí liù bǎo, qiě yǐ zhǎng chéng lǐng wèi jiè, xī píng wáng xiáng fú zhōng suǒ yí shū gù zài yě. méng é yǔ sāi, dàn yán cháo tíng yù de èr zhài, dì jiè fēi suǒ yuē, xiè yuē: ruò rán, zé sāi mén ān yuǎn èr qiáng xū ěr, ān yòng zhī! suì bà.
先是，中國賜詔言：「綏州，交塞門、安遠二寨乃還。」梁氏遣幸臣罔萌訛納二寨，經略司使集賢校理趙禼往受之，且定地界，萌訛佯為不知，禼曰：「二寨之北，舊有三十六堡，且以長城嶺為界，西平王祥符中所移書固在也。」萌訛語塞，但言朝廷欲得二寨，地界非所約，禼曰：「若然，則塞門、安遠二牆墟耳，安用之！」遂罷。

shǐ qiǎn shǐ rù xiè fēng cè.
始遣使入謝封冊。

shén zōng xún qiǎn gé mén zhī hòu zhōu yǒng qīng yā shí fú zhì yòu zhōu, shòu cì zhě bù guì, yǒng qīng zé zhī, nǎi kǒng ér guì.
神宗尋遣閤門祗候周永清押時服至宥州，受賜者不跪，永清責之，乃恐而跪。

rùn shí èr yuè, qiǎn shǐ rú liáo, qiú yìn shòu.
閏十二月，遣使如遼，求印綬。

liáo zì shèng zōng fēng lǐ shì wáng jué, suī yǒu xī píng xià guó zhī hào, bìng wèi cì yǐ yìn shòu. liáng shì yòng wǎng méng é yán, qiǎn shǐ qiú zhī, liáo zhǔ bù yǔ.
遼自聖宗封李氏王爵，雖有西平、夏國之號，並未賜以印綬。梁氏用罔萌訛言，遣使求之，遼主不與。

qīn shùn ān hēi shuǐ zhū zhài, wéi suī dé chéng.
侵順安、黑水諸寨，圍綏德城。

zhào xiè yǐ xià rén yú méng, qǐng zhú suī zhōu, gǎi míng suī dé chéng. liáng yǐ mái xiān yǐ qīn jūn zhuàng qí lián qīn shùn ān suī píng hēi shuǐ děng zhài, bù kè. jìn wéi suī dé, gōng shí yú rì, bīng qí rì yì, dìng xiān shān yān huǒ jiē mǎn, dié zhě yǐ gào guō kuí, kuí yuē: dài jiāng dùn yě, tè yǐ cǐ zhāng xū shēng ěr. jì ér, bīng guǒ tuì.
趙禼以夏人渝盟，請築綏州，改名綏德城。梁乙埋先以親軍壯騎連侵順安、綏平、黑水等寨，不克。進圍綏德，攻十餘日，兵騎日益，定仙山煙火皆滿，諜者以告郭逵，逵曰：「殆將遁也，特以此張虛聲耳。」既而，兵果退。

xī níng sān nián xià tiān cì lǐ shèng guó qìng yuán nián xià sì yuè, qiǎn bīng zhú bā bǎo yú suī dé chéng, yán zhōu guān bīng gōng zhī, zhū bǎo kuì.
熙寧三年、夏天賜禮盛國慶元年夏四月，遣兵築八堡於綏德城，延州官兵攻之，諸堡潰。

yǐ mái gōng suī dé bù kè, yǐ bīng èr wàn jù chéng sì lǐ zhú bā bǎo hàn zhī. bǎo chéng, gè liú bīng sān bǎi wèi shǒu. guō kuí qiǎn jiān yā yàn dá gōng pò èr dà bǎo, shā qiú shuài shù rén, yí xí yòu zhōu yuē: xià guó wéi shì zhào, qīn chéng hàn jiè, qí zuì shén dà. ruò néng huǐ guò, xī tīng rǔ hái huò bù cóng, zé zhū wú jiào lèi. yú shì yú bǎo shù zú xī kuì guī.
乙埋攻綏德不克，以兵二萬距城四里築八堡捍之。堡成，各留兵三百為守。郭逵遣監押燕達攻破二大堡，殺酋帥數人，移檄宥州曰：「夏國違誓詔，侵城漢界，其罪甚大。若能悔過，悉聽汝還；或不從，則誅無噍類。」於是余堡戍卒悉潰歸。

wǔ yuè, fù zhú nào é bǎo, bài qìng zhōu jiāng lǐ fù guī bīng.
五月，復築鬧訛堡，敗慶州將李復圭兵。

chū, qìng zhōu lì yuán bǎo nà xià guó pàn rén, qīn gēng shēng dì. liáng shì qiǎn jiāng yǐ shí wàn zhòng zhú nào é bǎo, jù qìng zhōu jiè èr shí lǐ, yòu zhú chéng shí èr pán, jiē fēi hàn dì yě. yǐ, wén suī dé bā bǎo jiē kuì, yì zhǐ bù zhú, yǐ wén shēn yá tóu qiú bà, ér bīng yì yóu liú jìng shàng.
初，慶州荔原堡納夏國叛人，侵耕生地。梁氏遣將以十萬眾築鬧訛堡，距慶州界二十里，又築城十二盤，皆非漢地也。已，聞綏德八堡皆潰，亦止不築，以文申衙頭求罷，而兵役猶留境上。

fù guī tān biān gōng, hé fān hàn bīng sān qiān, lìng piān jiāng lǐ xìn děng, shòu yǐ fāng lüè, zì lì yuán bǎo zhì hù zǐ lǐng xí zhī. yì zhě jiàn bīng zhì, huā yán: wǒ zì xiū bǎo, bù yǔ hàn zhēng. xìn bīng sān fàn zhī, nǎi yuē: rǔ zhēn yù zhàn yě? shǐ zòng liǎng yì wéi zhī, xìn děng dà bài. xià jūn xià lìng yuē: shā bīng bù shā jiāng. kāi wéi yī jiǎo, shǐ xìn děng táo hái. fù guī jù, yù zì jiě, zhí xìn děng zhǎn zhī, fù qiǎn bù jiāng guō guì nèi diàn chóng bān lín guǎng yǐn bīng xī chū qióng zhōu bǎo, shēn rù shí èr pán, xí pò lán làng hé shì děng zhài, lüè jīn tāng chéng, yè guò pǔ luò hé, xià bīng zhuī zhī, guǎng yáng shēng xuǎn qiáng nǔ liè àn cè, ér qián juǎn jiǎ dùn. fù guī shì yì jǐn shā lǎo yòu yī èr bǎi rén, liáng shì yóu cǐ xù yuàn.
復圭貪邊功，合蕃漢兵三千，令偏將李信等，授以方略，自荔原堡至瓠子嶺襲之。役者見兵至，嘩言：「我自修堡，不與漢爭。」信兵三犯之，乃曰：「汝真欲戰也？」始縱兩翼圍之，信等大敗。夏軍下令曰：「殺兵不殺將。」開圍一角，使信等逃還。復圭懼，欲自解，執信等斬之，復遣部將郭貴、內殿崇班林廣引兵西出邛州堡，深入十二盤，襲破欄浪、和市等寨，掠金湯城，夜過浦洛河，夏兵追之，廣揚聲選強弩列岸側，而潛卷甲遁。復圭是役僅殺老幼一二百人，梁氏由此蓄怨。

fù: sòng shǐ guō kuí chuán: lǐ fù guī zhì qìng zhōu zhī bài, jì zhǎn lǐ xìn liú fǔ, yòu yù zuì yán dōu xún jiǎn shǐ bái yù. yù jiàn kuí tuō shēn hòu shì, kuí āi zhī, bù qiǎn, shēn jiù shén lì, dé miǎn. yǐ ér, yù dà jié yú xīn zhài, shén zōng wèi kuí yuē: bái yù néng yǐ gōng bǔ guò, qīng zhī lì yě. kǎo xià bīng yǔ yù zhàn xīn zhài shì, jì chuán bù xiáng.
附：《宋史·郭逵傳》：「李復圭治慶州之敗，既斬李信、劉甫，又欲罪延都巡檢使白玉。玉見逵託身後事，逵哀之，不遣，申救甚力，得免。已而，玉大捷於新寨，神宗謂逵曰：「白玉能以功補過，卿之力也。」考夏兵與玉戰新寨事，《紀》、《傳》不詳。

yòu, lín guǎng chuán: guǎng hù zhōng shǐ lín biān, jiāng jí wū jī chuān, jù lǜ zhòng dùn shān xíng. dào yù shú qiāng yǐ xiǎn gào, guǎng bù tīng, xià rén guǒ fú bīng yú chuān, jì bù xíng ér qù. gào zhě nǎi dié yě. kǎo guǎng chuán: xià rén fú bīng zài bài fù guī hòu, ér zhōng shǐ lín biān hé shì, chuán bù xiáng.
又，《林廣傳》：廣護中使臨邊，將及烏雞川，遽率眾遁山行。道遇熟羌以險告，廣不聽，夏人果伏兵於川，計不行而去。告者乃諜也。考《廣傳》：夏人伏兵在敗復圭後，而中使臨邊何事，傳不詳。

liù yuè, xī fān dǒng róng lái qǐng hūn, bù guǒ.
六月，西蕃董容來請婚，不果。

dǒng róng, dǒng zhān zú dì, liǎng rén sù bù mù. fān sēng jié wú chì là kāng zūn xīn luó jié yíng yì wǔ shèng jūn, gòng lì wén fǎ, tú bìng zhū qiāng. qiǎn shǐ zhì xià guó qǐng hūn, liáng shì jiāng xǔ zhī, huì zhōng guó zhāo xiáng qí dà qiú sā sì shù rén, jié wú chì là děng yuē xiè fǎ fèi, hūn yì yì qǐn.
董容，董氈族弟，兩人素不睦。蕃僧結吳叱臘、康遵新羅結迎詣武勝軍，共立文法，圖並諸羌。遣使至夏國請婚，梁氏將許之，會中國招降其大酋撒四數人，結吳叱臘等約解法廢，婚議亦寢。

qiū qī yuè, qìng zhōu guān bīng xí jīn tāng chéng, bài zhī yú luò hé chuān.
秋七月，慶州官兵襲金湯城，敗之於洛河川。

liáng yǐ mái yǐ jīn tāng bèi lüè, zēng bīng shù zhī. fù guī qiǎn jiāng lǐ kè zhōng fān guān zhào yú qìng fù lǜ zhòng xí zhī, xià fú bīng luò hé chuān yǐ dài. zhàn fǔ hé, tū chōng zhèn wèi èr, guān jūn dà bài. kè zhōng guī lù yǐ duàn, lǐng cán zhòng dōng chū yán, yuè yú shǐ dé dá qìng.
梁乙埋以金湯被掠，增兵戍之。復圭遣將李克忠、蕃官趙餘慶復率眾襲之，夏伏兵洛河川以待。戰甫合，突沖陣為二，官軍大敗。克忠歸路已斷，領殘眾東出延，月余始得達慶。

bā yuè, dà jǔ rù huán qìng, gōng dà shùn chéng, shā qián xiá guō qìng děng. xī fān dǒng zhān fā bīng lái qīn, shī nǎi tuì.
八月，大舉入環慶，攻大順城，殺鈐轄郭慶等。西蕃董氈發兵來侵，師乃退。

liáng shì jí jìng nèi fān zhòng qī shí yǐ xià shí wǔ yǐ shàng xī wèi bīng, shēng yán jī bǎi rì liáng, gōng yán biān wǔ lù. zhēn huán qìng wú bèi, yú shì yuè tū fēn bīng shù dào rù guān, duō zhě hào sān shí wàn, shǎo zhě èr shí wàn. fàn dà shùn chéng, fù dōu zǒng guǎn yáng suì yǐ bīng jù yú dà yì zhài, xià bīng bù dé jìn. wéi róu yuǎn zhài, shǒu jiāng lín guǎng gù shǒu, jiè shì zú wù wàng dòng. yè bàn, liáng yǐ mái lìng fén jī xīn yǐ luàn qí zhòng, guǎng tún shǒu zì ruò. yǐ ér, yǐ mái lì yíng mǎ píng chuān, dà chí gōng jù gōng chéng, guǎng suí fāng hàn yù, mù sǐ shì yè chū zhǎ yíng, yíng zhōng shù rǎo. fēn gōng lì yuán bǎo jí huái ān zhèn, huò shǒu fēng zú zhāng jí, qū zhì dōng gǔ zhài, xié yǐ bīng, shǐ hū chéng zhōng yuē: huái ān zhū zhài yǐ pò, yí sù jiàng. jí fǎn qí cí yuē: nǔ lì! zhū zhài wú yú, zéi liáng jǐn qiě tuì, wú yōng jiàng. yǐ mái nù, shā zhī. zhuǎn gōng xī gǔ zhài yè lè zhèn, tún jūn yú lín, jù qìng zhōu sì shí yú lǐ, yóu qí zhí zhì chéng xià, shǎn yòu dà zhèn. xún jiǎn yáo sì děng lì jù jiǔ rì, guō qìng yǔ gé mén zhī hòu gāo mǐn sān bān jiè zhí wèi qìng zōng qín bó děng jiē zhàn sǐ, bīng bù tuì. xī fān bǎo shùn jié dù shǐ dǒng zhān chéng xū lǜ bīng rù xià guó xī jìng, dà kè huò. yǐ mái kǒng xìng líng yǒu shī, lǜ zhòng tuì hái.
梁氏籍境內蕃眾七十以下、十五以上悉為兵，聲言齎百日糧，攻沿邊五路。偵環慶無備，於是月突分兵數道入冠，多者號三十萬，少者二十萬。犯大順城，副都總管楊遂以兵拒於大義寨，夏兵不得進。圍柔遠寨，守將林廣固守，戒士卒勿妄動。夜半，梁乙埋令焚積薪以亂其眾，廣屯守自若。已而，乙埋立營馬平川，大持攻具攻城，廣隨方捍禦，募死士夜出砟營，營中數擾。分攻荔原堡及淮安鎮，獲守烽卒張吉，驅至東谷寨，脅以兵，使呼城中曰：「淮安諸寨已破，宜速降。」吉反其辭曰：「努力！諸寨無虞，賊糧盡且退，毋庸降。」乙埋怒，殺之。轉攻西谷寨、業樂鎮，屯軍榆林，距慶州四十餘里，游騎直至城下，陝右大震。巡檢姚兕等力距九日，郭慶與閤門祗候高敏、三班借職魏慶宗、秦勃等皆戰死，兵不退。西蕃保順節度使董氈乘虛率兵入夏國西境，大克獲。乙埋恐興、靈有失，率眾退還。

fù: sòng shǐ zhé kè xíng chuán: xià rén kòu huán qìng, zhǒng è jù zhī, zhào hé dōng chū shī wèi yuán, kè xíng qǐng wǎng. è shǐ yǐ bīng sān qiān hù xiǎng dào, zhàn yú jiā lú chuān, xià bīng dà bài, bèi zhǎn zhě shù bǎi hù, jiàng zhě qiān. jù è chuán, è guān wèi cháng rèn huán qìng, hé yǐ yǒu jù xià rén shì, yí shǐ yǒu wù.
附：《宋史·折克行傳》：「夏人寇環慶，種諤拒之，詔河東出師為援，克行請往。諤使以兵三千護餉道，戰於葭蘆川，夏兵大敗，被斬者數百戶，降者千。」據《諤傳》，諤官未嘗任環慶，何以有拒夏人事，疑史有誤。

jiǔ yuè, qīn huái níng zhài.
九月，侵懷寧寨。

yán zhōu, dāng sān lù zhī chōng: xī běi jīn míng zhài, zhèng běi hēi shuǐ zhài, dōng běi huái níng zhài. ér huái níng zhí héng shān, qí jìng yóu jié. yǐ mái qiǎn bīng jù zhài liù shí lǐ zhú xì fú tú zhài, sù zhòng bīng shǒu zhī. xuán yǐ sān wàn qí báo huái níng chéng, jìng rì bù tuì. xī lù dōu xún jiǎn jiǎ yì yǔ yán zhōu xún jiǎn yàn dá jiāng suǒ bù wǔ bǎi rén yuè mǎ fèn jī, suǒ xiàng pī mǐ, xià bīng bù shèng ér zǒu.
延州，當三路之沖：西北金明寨，正北黑水寨，東北懷寧寨。而懷寧直橫山，其徑尤捷。乙埋遣兵距寨六十里築細浮圖寨，宿重兵守之。旋以三萬騎薄懷寧城，竟日不退。西路都巡檢賈翊與延州巡檢燕達將所部五百人躍馬奮擊，所向披靡，夏兵不勝而走。

dōng shí yuè, qiǎn shǐ qǐng hè zhèng, bù dé.
冬十月，遣使請賀正，不得。

yòu zhōu dié bǎo ān jūn guān bào hè zhēng dàn shǐ jiāng rù jìng, pàn yán zhōu guō kuí yǐ wén, shén zōng zhào kuí yǐ jǐ yì dá yuē: lǚ cì fàn shùn, bù gǎn shōu jiē.
宥州諜保安軍關報賀正旦使將入境，判延州郭逵以聞，神宗詔逵以己意答曰：「屢次犯順，不敢收接。」

fù: lǐ shì zhǎng biān: shì yuè gēng wǔ, pàn yán zhōu guō kuí yán: pò xī jiè xīn xiū bǎo zhài, yǒu bǎo jié jūn shì wáng qīng, yǐ suǒ huò shǒu jí yǔ zhǐ huī shǐ liú xìng yì qǔ jīn chāi, qǐng zuì zhī. kǎo xià rén xiū hé bǎo zhài, kuí yǐ hé shí gōng pò, sòng shǐ jì chuán bù zài.
附：李氏《長編》：「是月庚午，判延州郭逵言：『破西界新修堡寨，有保捷軍士王青，以所獲首級與指揮使劉興易取金釵，請罪之。』」考夏人修何堡寨，逵以何時攻破，《宋史》紀、傳不載。

shí yī yuè, yán zhōu guān jūn xí jīn tāng chuān, bù gōng ér tuì.
十一月，延州官軍襲金湯川，不攻而退。

yán zhōu yòu shì jìn wáng wén liàng, jí é páng jiā nú, zhāo wén guǎn dà xué shì hán jiàng xuān fǔ shǎn xī, ài qí cái, zòu wèi zhǐ shǐ. dū fān jiāng zhào yú qìng tǎo xià guó, qī huì yú jīn tāng chuān zhī jié míng sā zhuāng. wén liàng fǔ dǐ jīn tāng, qù jié míng shàng èr shí lǐ, jiàn xià bīng zhòng, yǐn guī. yú qìng zhì, bù jiàn wén liàng jūn, yì tuì huí.
延州右侍禁王文諒，即訛龐家奴，昭文館大學士韓絳宣撫陝西，愛其才，奏為指使。督蕃將趙餘慶討夏國，期會於金湯川之結明撒莊。文諒甫抵金湯，去結明尚二十里，見夏兵眾，引歸。餘慶至，不見文諒軍，亦退回。

shí èr yuè, lüè zhèn róng jūn.
十二月，掠鎮戎軍。

xià shǔ fān bù lǚ xiàng yán huán qìng liǎng lù nèi tóu, liáng shì è zhī, lìng qīng qí yè guò biān háo fàn zhèn róng jūn, shā lüè sān chuān zhài dú jiā bǎo. fān hù xún jiǎn zhào pǔ fú bīng háo wài, yāo jié guī lù. xià qí hái, yù zhī, zhàn bù shèng, shī mǎ èr shí yú pǐ.
夏屬蕃部屢向延、環慶兩路內投，梁氏惡之，令輕騎夜過邊濠犯鎮戎軍，殺掠三川寨、獨家堡。蕃戶巡檢趙普伏兵濠外，邀截歸路。夏騎還，遇之，戰不勝，失馬二十餘匹。

suī zhōu jiān jūn lǚ xiào zhōng shuài shī kòu dé shùn jūn, bài sǐ.
綏州監軍呂效忠帥師寇德順軍，敗死。

shǎn xī zhū lù xián tián shù qiān qǐng, mù rén wèi gōng jiàn shǒu, měi rén gěi wū, dài kǒu liáng èr shí, bàn gēng bàn zhàn, dé shùn jūn suǒ mù yóu jìn yǒng. xiào zhōng lǜ wàn qí qīn wèi zhōu, gōng dé shùn, zhī jūn shì zhōu yǒng qīng chū bīng jù dí, xiào zhōng zhàn bài bèi huò. yǒng qīng lìng yǒng shì yè chí bǎi lǐ, dǎo xiào zhōng cháo, fú zhǎn fù shù qiān rén.
陝西諸路閒田數千頃，募人為弓箭手，每人給屋，貸口糧二石，半耕半戰，德順軍所募尤勁勇。效忠率萬騎侵渭州，攻德順，知軍事周永清出兵拒敵，效忠戰敗被獲。永清令勇士夜馳百里，搗效忠巢，俘斬複數千人。

fù qiǎn shǐ rù hè zhēng dàn, bù zhì ér hái.
復遣使入賀正旦，不至而還。

liáng shì qián qǐng hè zhèng bù dé, fù qiǎn wǎng méng é yì yán zhōu, jí xián xiào lǐ zhào xiè qǐng nà qí shǐ, lìng biān lì shè shǎng, yòng jiān lí qí xīn fù, yīn yǐ zhāo héng shān zhī zhòng, cǐ bù zhàn ér qū rén bīng yě. shén zōng bù xǔ, zhào yǐ lái nián yīng cì xià guó yín juàn, lìng xuān fǔ shǐ fēn zhù sì lù ān fǔ sī chù, yǐ bèi kào cì xià shǔ lái guī zhě, yú shì wǎng méng é yàng yàng ér huí.
梁氏前請賀正不得，復遣罔萌訛詣延州，集賢校理趙禼請納其使，令邊吏設賞，用間離其心腹，因以招橫山之眾，此不戰而屈人兵也。神宗不許，詔以來年應賜夏國銀、絹，令宣撫使分貯四路安撫司處，以備犒賜夏屬來歸者，於是罔萌訛怏怏而回。