sòng qīn zōng jìng kāng yuán nián xià yuán dé bā nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
宋欽宗靖康元年、夏元德八年春正月,使賀金正旦。
jīn zhǔ shǐ cháo rì, lǐ bì, fāng mìng gè guó shǐ rén rù hè.
金主始朝日,禮畢,方命各國使人入賀。
èr yuè, wéi xìng zǐ bǎo.
二月,圍杏子堡。
hè zhèng shǐ huí, gān shùn zhī jīn rén wéi biàn yì jí, chéng xì wéi xìng zǐ bǎo. bǎo zài yán zhōu píng róng zhài běi, liǎng shān duì zhì, xíng shì xiǎn è. yán fù zǒng guǎn liú guāng shì jù xiǎn jù shǒu, xià bīng lì gōng bù kè.
賀正使回,乾順知金人圍汴益急,乘隙圍杏子堡。堡在延州平戎寨北,兩山對峙,形勢險厄。延副總管劉光世據險拒守,夏兵力攻不克。
sān yuè, gōng tiān dé yún nèi wǔ zhōu jí hé dōng bā guǎn dì, qǔ zhī.
三月,攻天德、雲內、武州及河東八館地,取之。
xiān shì, jīn jiāng zhān méi hē qiǎn sā lí mǔ xǔ gē tiān dé yún nèi jīn sù hé qīng sì jūn, hé dōng bā guǎn jí sòng wǔ zhōu zhī dì, yuē gōng lín fǔ yǐ qiān zhì hé dōng bīng shì. yú shì, gān shùn qiǎn bīng wàn rén yóu jīn sù hé qīng dù hé, jǐn qǔ suǒ yuē dì.
先是,金將粘沒喝遣撒離母許割天德、雲內、金肅、河清四軍,河東八館及宋武州之地,約攻麟府以牽制河東兵勢。於是,乾順遣兵萬人由金肅、河清渡河,盡取所約地。
xià sì yuè, lüè hé wài zhū zhài, pò zhèn wēi chéng, shā zhī zhōu shì zhū zhāo.
夏四月,掠河外諸寨,破震威城,殺知州事朱昭。
zhèng hé zhōng, tóng guàn yú tiě lú gǔ duī zhú zhèn wēi chéng, jù fǔ zhōu sān bǎi lǐ, zuì wèi gū jué. gān shùn yīn jīn bīng nèi qīn, zhī shù biān shì zú rù yuán, chéng xū lüè hé wài zhū zhài, jìng gōng zhèn wēi, duō shè mù zhì chōng tī lín chéng, fēi shǐ yǔ shè, zhòu yè bù xī. zhāo lǜ chéng zhōng lǎo yòu shù bǎi, dēng pí jù shǒu. gān shùn lìng qiú lǐng wù ér sī qí jiè zhòu zhōng zhān, yǐ dùn zì bì, shuō zhāo jiàng, qiě shù sòng cháo shī xìn, yuē: dà jīn yuē wú gòng gōng jīng shī, wèi chéng xià zhī méng, huà hé wèi jiè. tài yuán dàn mù qiě xià, lín fǔ zhū chéng xī guī yú wú, gōng hé shì ér bù jiàng? zhāo pī jīn lì shēng chì zhī. sī qí zhī bù kě duó, yǐ lì dàn shǒu bīng, dé dēng chéng. zhāo jǐn shā qī zǐ, nà shī yú jǐng, lēi zhòng bó zhàn, zhōng shǐ sǐ.
政和中,童貫於鐵爐骨堆築震威城,距府州三百里,最為孤絕。乾順因金兵內侵,知戍邊士卒入援,乘虛掠河外諸寨,徑攻震威,多設木鷙沖梯臨城,飛矢雨射,晝夜不息。昭率城中老幼數百,登陴拒守。乾順令酋領悟兒思齊介冑衷氈,以盾自蔽,說昭降,且數宋朝失信,曰:「大金約吾共攻京師,為城下之盟,畫河為界。太原旦暮且下,麟、府諸城悉歸於吾,公何恃而不降?」昭披襟厲聲叱之。思齊知不可奪,以利啖守兵,得登城。昭盡殺妻、子,納屍於井,勒眾搏戰,中矢死。
tài bái rù dōng jǐng.
太白入東井。
fàn dōng shàn běi dì yī xīng.
犯東扇北第一星。
jīn rén xí qǔ tiān dé zhū chéng, qiǎn shǐ qǐng hé, bù xǔ.
金人襲取天德諸城,遣使請和,不許。
gān shùn jì qǔ tiān dé zhū chéng, jīn shuài wù shù yǐ shù wàn qí yáng wèi chū liè, yǎn zhì zhū chéng, zhú chū shǒu lìng, xī qǔ zhī. wéi jīn sù hé qīng èr jūn zài dà hé xī, shàng wèi xià yǒu. gān shùn jù, qǐng hé, jīn rén zhí qí shǐ.
乾順既取天德諸城,金帥兀朮以數萬騎陽為出獵,掩至諸誠,逐出守令,悉取之。惟金肅、河清二軍在大河西,尚為夏有。乾順懼,請和,金人執其使。
àn: sòng zhī yuē jīn gōng liáo yě, chū yì shān qián shān hòu shí qī zhōu, jīn rén zhǐ guī yān jīng zhuō yì shùn tán jǐng jì zhū dì zài qǐng, fù yǔ wǔ shuò èr zhōu. ér yú xià zé yǐ tuò bá yún zhōng gù dì èr qiān yú lǐ qiǎn zhī, hé zhòng fù qīng sòng ruò cǐ? gài sòng jí qí lì yǐ fù yōu yàn, xià zé chū shī fù nán, zhì zài xù lín, gù ěr zhī bù dé bù hòu ěr. dài gān shùn jìn shì shū chéng, gèng lǐ shòu zhào, xià zhī bù jìng, yǐ bèi jīn rén kuī pò. yú shì suǒ hù kǒu, lüè biān jìng, yǎn qǔ tiān dé, jī zhí shǐ rén, fēi jīn zhī wú qíng, nǎi xià zhī zì qǔ yě.
按:宋之約金攻遼也,初議山前、山後十七州,金人止歸燕京、涿、易、順、檀、景、薊諸地;再請,復與武、朔二州。而於夏則以拓跋雲中故地二千餘里遣之,何重複輕宋若此?蓋宋藉其力以復幽、燕,夏則出師赴難,志在恤鄰,故餌之不得不厚耳。迨乾順進誓輸誠,更禮受詔,夏之不競,已被金人窺破。於是索戶口,掠邊境,掩取天德,羈執使人,非金之無情,乃夏之自取也。
jīn jié lín fǔ fēng sān zhōu dì lái guī. qiū qī yuè, zhī jìn níng jūn xú huī yán fù qǔ zhī.
金劫麟、府、豐三州地來歸。秋七月,知晉寧軍徐徽言復取之。
sòng tóng zhī shū mì shì niè chāng fèng shǐ chū hé dōng, jīn rén jié zhī, shǐ gē sān zhōu lì xià guó, gān shùn yǐ shè guān zhì shǒu. sān zhōu yǔ jìn níng jìn, jìn níng jūn mín dà kǒng, sù yú huī yán yuē: qì sān zhōu, jìn níng qǐ néng cún? huī yán yuē: cǐ shǐ rén jiǎo zhào ěr. sān zhōu zài hé xī, xià qǐ néng jù? lǜ bīng gōng zhī, gān shùn bù néng jiù, shǒu lìng jiē jiàng.
宋同知樞密事聶昌奉使出河東,金人劫之,使割三州隸夏國,乾順已設官置守。三州與晉寧近,晉寧軍民大恐,訴於徽言曰:「棄三州,晉寧豈能存?」徽言曰:「此使人矯詔耳。三州在河西,夏豈能據?」率兵攻之,乾順不能救,守令皆降。
bā yuè, kòu jīng yuán.
八月,寇涇原。
tǒng zhì lǐ xiáng jù bīng bó lín bǎo jù zhī, xià bīng fēn fān dié jìn, xiáng bīng kuì. jīng yuán dì sān jiāng qū duān lì zhàn, nǎi què.
統制李庠聚兵柏林堡拒之,夏兵分番迭進,庠兵潰。涇原第三將曲端力戰,乃卻。
jiǔ yuè, qǔ xī ān zhōu.
九月,取西安州。
yuán fú zhōng, yǐ nán móu huì xīn chéng jiàn wèi xī ān zhōu, zài lán zhōu xī běi, bī lín xià jìng, gān shùn xí qǔ zhī.
元符中,以南牟會新城建為西安州,在蘭州西北,逼鄰夏境,乾順襲取之。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
hè jié shǐ zòu gào xiè zuì, qǐng hái suǒ zhí rén shǐ, jīn zhǔ qiǎn zhī.
賀節使奏告謝罪,請還所執人使,金主遣之。
gù liáo jiāng xiǎo jū lù lái bēn, zhù yǐ bīng, shǐ wéi lín zhōu jiàn níng zhài, pò zhī.
故遼將小鞠錄來奔,助以兵,使圍麟州建寧寨,破之。
xiǎo jū lù, dǎng xiàng zú, shì liáo wèi xī nán miàn zhāo tǎo shǐ. liáo wáng, cháng jí zá qiāng shí yú wàn pò fēng zhōu, zhuǎn gōng lín zhōu, bīng bài, fù mǔ qī zǐ jǐn shī, suì bēn xià guó. gān shùn zhù yǐ bīng, shǐ wéi lín zhōu zhī jiàn níng zhài, yuè xún pò zhī, shā shǒu jiāng yáng zhèn.
小鞠錄,党項族,仕遼為西南面招討使。遼亡,嘗集雜羌十餘萬破豐州,轉攻麟州,兵敗,父母妻子盡失,遂奔夏國。乾順助以兵,使圍麟州之建寧寨,越旬破之,殺守將楊震。
shí yī yuè, pò huái dé jūn.
十一月,破懷德軍。
dà guān zhōng, zhǎn píng xià chéng zuò huái dé jūn, yǔ xī ān zhèn róng xiāng jī jiǎo, yīng jiē xiāo guān. gān shùn céng yǐ sān qiān qí gōng zhī, wèi jīng yuán dì shí jiāng wú suǒ bài. nǎi xī ān pò, huái dé shī yuán, fù qiǎn tài zǐ mǒu jiāng bīng gōng zhī. zhī jūn shì liú quán tōng pàn dù yì shì jù shǒu. xià bīng gèn shù shí lǐ kùn zhī. yì shì gé shì zì fén sǐ quán bèi zhí, tài zǐ sù wén quán míng, zhì zhī bié shì, yù shòu yǐ guān, quán dà mà, shā zhī.
大觀中,展平夏城作懷德軍,與西安、鎮戎相犄角,應接蕭關。乾順曾以三千騎攻之,為涇原第十將吳所敗。乃西安破,懷德失援,復遣太子某將兵攻之。知軍事劉銓、通叛杜翊世拒守。夏兵亘數十里困之。翊世閤室自焚死;銓被執,太子素聞銓名,置之別室,欲授以官,銓大罵,殺之。
shí èr yuè, gōng lán zhōu, rù tōng chuān yuán zi zhū bǎo, dà lüè.
十二月,攻蘭州,入通川、圓子諸堡,大掠。
lán zhōu shì hé wèi gù, měi suì hé bīng hé, bì yán bīng yǐ bèi, shì bù shì jiǎ zhě lěi yuè. yuán fú zhōng, lán zhōu lù shì cān jūn zhāng shū yè zhú zhài tiān dū shān, xià bīng bù gǎn kuī jìng. zì xī ān huái dé shī shǒu, gān shùn qiǎn bīng gōng tiān dū, wéi lán zhōu, lì gōng wǔ rì, dà fú èr bǎo rén chù ér hái.
蘭州恃河為固,每歲河冰合,必嚴兵以備,士不釋甲者累月。元符中,蘭州錄事參軍張叔夜築寨天都山,夏兵不敢窺境。自西安、懷德失守,乾順遣兵攻天都,圍蘭州,力攻五日,大俘二堡人畜而還。
jìng kāng èr nián xià zhèng dé yuán nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
靖康二年、夏正德元年春正月,使賀金正旦。
jīn zhǔ yǐ sòng dì shì shū dì tú shì shǐ rén, shǐ rén qǐ shǒu chēng hè.
金主以宋帝誓書地圖示使人,使人稽首稱賀。
sān yuè, fù shòu gē dì yú jīn. gǎi yuán.
三月,復受割地於金。改元。
xiān shì, jīn duó tiān dé zhū chéng, gān shùn lǚ yǐ shū zé qí bèi méng. jīn zhǔ mìng huà shǎn xī fēn jiè, zì lín fǔ lù luò yáng gōu jù huáng hé xī àn, xī lì nuǎn quán bǎo yán lù mǐ zhī gǔ zhì lèi shèng zhài huán qìng lù wēi biān zhài yú jiǔ xīng yuán, zhì wěi bù gǔ kǒu jīng yuán lù wēi chuān zhài lüè gǔ xiāo guān, běi zhì gǔ chuān qín fèng lù tōng huái bǎo zhì gǔ huì zhōu, jù huáng hé, yī jiàn liú, jǐn xī hé lù xī biān, yǐ dìng fēng yù. qí dì yǒu xuán miǎo zhě, yì xiāng dì shì cóng biàn fēn huà. fù fēn shǎn xī běi bǐ yǐ cháng tiān dé yún nèi, dǐ hé wèi jiè. yú shì qún chén shàng biǎo hè, gān shùn sì shè guó zhōng, gǎi yuán dé jiǔ nián wèi zhèng dé yuán nián.
先是,金奪天德諸城,乾順屢以書責其背盟。金主命畫陝西分界,自麟府路洛陽溝距黃河西岸,西曆暖泉堡;延路米脂谷至累勝寨;環慶路威邊寨逾九星原,至委布穀口;涇原路威川寨略古蕭關,北至谷川;秦鳳路通懷堡至古會州,距黃河,依見流,盡熙河路西邊,以定封域。其地有懸邈者,亦相地勢從便分畫。復分陝西北鄙以償天德、雲內,抵河為界。於是群臣上表賀,乾順肆赦國中,改元德九年為正德元年。
xià wǔ yuè, qǔ wēi róng jūn.
夏五月,取威戎軍。
gān shùn qiǎn jiāng jūn lǐ yù bīng qǔ wēi róng chéng, jīn jiāng pó lú huǒ xiān qǔ zhī. jūn yú chéng dōng. yù qián fēng jiāng yǔ zhàn bù lì. yù dào, jūn chéng běi, yí shū lóu shì yuē: xià guó yǐ tiān dé yún nèi guī dà guó, dà guó xǔ wǒ shǎn xī běi bǐ zhī dì, shì yǐ zhì cǐ. lóu shì mìng pó lú huǒ chè bīng tuì.
乾順遣將軍李遇兵取威戎城,金將婆盧火先取之。軍於城東。遇前鋒將與戰不利。遇到,軍城北,遺書婁室曰:「夏國以天德、雲內歸大國,大國許我陝西北鄙之地,是以至此。」婁室命婆盧火撤兵退。
qiū jiǔ yuè, chū shī cóng jīn rén rù kòu.
秋九月,出師從金人入寇。
jīn shuài wù shù huí yún zhōng, qiǎn bǎo jìng jūn jié dù yáng tiān jí zhì xià, yuē kòu shǎn xī. gān shùn xǔ zhī, chū shī tún yú jìng shàng. yǔ wén mào zhāo yuē: zhān hǎn yǐ cháng yú méng yú xià, ér xià rén yòu cóng zhī, hé zāi? gài xià rén fēi bù zhī hé hǎo bù kě jiǔ yě. shì shí jīn guó fāng qiáng, xié ér cóng zhī, yì yù yīn ér lǔ lüè ěr.
金帥兀朮回雲中,遣保靜軍節度楊天吉至夏,約寇陝西。乾順許之,出師屯於境上。宇文懋昭曰:「粘罕已嘗渝盟於夏,而夏人又從之,何哉?蓋夏人非不知和好不可久也。是時金國方強,脅而從之,亦欲因而擄掠耳。」
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
shǐ chén zòu qǐng shī qī, jīn zhǔ mìng qí fù yuán shuài zōng bì xí zhì.
使臣奏請師期,金主命俟副元帥宗弼檄至。
shí yī yuè, jīn rén wèi qiú qīn dì.
十一月,金人為求侵地。
sòng tōng wèn shǐ xuān yì láng fù jiàn jīn zuǒ jiān jūn wán yán xī yǐn yú yún zhōng, xī yǐn yǐ guó shū shòu, wèi xià guó qǐng xī níng yǐ lái qīn dì. gài yīn qián duó xià dì, yù zé cháng yú sòng yǐ bào yě.
宋通問使、宣義郎傅見金左監軍完顏希尹於雲中,希尹以國書授,為夏國請熙寧以來侵地。蓋因前奪夏地,欲責償於宋以報也。
sòng gāo zōng jiàn yán èr nián xià zhèng dé èr nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
宋高宗建炎二年、夏正德二年春正月,使賀金正旦。
jīn zhǔ wèn xià guó shì yí, shǐ zhě yǐ suì jī gào, mìng fā xī nán biān sù shì zhī.
金主問夏國事宜,使者以歲飢告,命發西南邊粟市之。
shǎn xī fǔ yù shǐ xiè liàng lái yì hé.
陝西撫諭使謝亮來議和。
gān shùn lǚ cóng jīn bīng rù biān, gāo zōng yǐ zhǔ kè yuán wài láng xiè liàng wèi shǎn xī fǔ yù shǐ cóng shì láng hé yáng wèi tài xué bó shì, chí zhào yù gān shùn yuē hé. shǎn xī zhì zhì shǐ wáng shù yí liàng shū yán: xià guó wèi huàn xiǎo ér huǎn, jīn rén wèi huàn dà ér jí. kuàng xià guó qiū jià bù dēng, jī è kùn bì, shù kě bǎo qí wú tā. gé xià hé bù chí jié dū zhū lù bīng, xiān qí jí ér hòu qí huǎn. liàng bù tīng. qìng lì hòu, zhōng guó shǐ zhě cháng zhǐ yòu zhōu, yǒu ǒu zhì guó zhōng zhě, yǔ guó zhǔ yǐ bīn lǐ jiàn. liàng zhì, gān shùn jù zuò jiàn zhī, liàng bù gǎn zhēng.
乾順屢從金兵入邊,高宗以主客員外郎謝亮為陝西撫諭使、從事郎何洋為太學博士,持詔諭乾順約和。陝西制置使王庶遺亮書言:「夏國為患小而緩,金人為患大而急。況夏國秋稼不登,飢餓困敝,庶可保其無他。閣下曷不持節督諸路兵,先其急而後其緩。」亮不聽。慶曆後,中國使者常止宥州,有偶至國中者,與國主以賓禮見。亮至,乾順倨坐見之,亮不敢爭。
sān yuè, lián jīn bīng pò fèng xiáng xī jīng, yǐ xí suǒ yán.
三月,連金兵破鳳翔、西京,以檄索延。
gān shùn qiǎn bīng huì jīn jiāng lóu shì xiàn fèng xiáng zhǎng ān, lǒng shí dà zhèn. dié zhī guān shǎn wú bèi, mìng yòu zhōu jiān jūn sī yí xí yán ān yán: dà jīn yǐ yán gē lì běn guó, lǐ dāng suǒ qǔ, ruò gǎn wéi jù, dāng xíng zhū tǎo. shuài chén wáng shù bào yuē: jīn rén chū fàn běn cháo, cháng yǐ jīn sù hé qīng bì rǔ, jīn shuí yǔ shǒu? guó jiā yǐ jiān chén tān dé, bù xù lín hǎo, suì zhì yú cǐ. tān lì zhī chén, hé guó wú zhī, qǐ yì xià guó gōng dǎo fù zhé! bǐ wén jīn rén yù zì jīng yuán zhí dǎo xìng líng, fāng qiè hán xīn, bù tú shàng yù chéng rén zhī jí. mù fǔ suī shì zú dān guǎ, lèi jiē jié zhì zhī shī, zuǒ zhī yòu wú, shàng kān yī zhàn. guǒ néng bàn cǐ, hé yòng duō yán! gān shùn dé xí bù bào.
乾順遣兵會金將婁室陷鳳翔、長安,隴石大震。諜知關陝無備,命宥州監軍司移檄延安言:「大金以延割隸本國,理當索取,若敢違拒,當行誅討。」帥臣王庶報曰:「金人初犯本朝,嘗以金肅、河清畀汝,今誰與守?國家以奸臣貪得,不恤鄰好,遂至於此。貪利之臣,何國無之,豈意夏國躬蹈覆轍!比聞金人慾自涇原直搗興、靈,方切寒心,不圖尚欲乘人之急。幕府雖士卒單寡,類皆節制之師,左支右吾,尚堪一戰。果能辦此,何用多言!」乾順得檄不報。
qiū jiǔ yuè, qiǎn xiè liàng hái, yǐ bīng qǔ dìng biān jūn.
秋九月,遣謝亮還,以兵取定邊軍。
gān shùn liú liàng shù yuè, wěi yǔ yuē hé, qiǎn guī. liàng jì xíng, qián yǐ bīng niè qí hòu, yóu duō yí lǐng xí pò dìng biān, xī qǔ qí zhū bǎo zhài.
乾順留亮數月,偽與約和,遣歸。亮既行,潛以兵躡其後,由多移嶺襲破定邊,悉取其諸堡寨。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
jīn xǐ huī qīn èr dì yú hán zhōu, shǐ rén suí jūn chén biǎo hè.
金徙徽、欽二帝於韓州,使人隨君臣表賀。
shí yī yuè, chù jiāng jūn lǐ yù.
十一月,黜將軍李遇。
yù zì qǔ wēi róng, yù jǐn shōu guān shǎn, pín yǐ bīng rǎo yán. wáng shù huàn qí qiáng, qiǎn dié rù xià jiān zhī, gān shùn xīn yí, chù yù ér shōu qí bīng.
遇自取威戎,欲盡收關陝,頻以兵擾延。王庶患其強,遣諜入夏間之,乾順心疑,黜遇而收其兵。
jiàn yán sān nián xià zhèng dé sān nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
建炎三年、夏正德三年春正月,使賀金正旦。
jīn zhū jiāng bīng pò shǎn xī zhū jùn, fān hàn yóu suī dé chéng táo rù xià jiè zhě shén zhòng. shǐ rén rù jiàn, jīn zhǔ yù jǐn shǒu biān bèi, wù nà liú mín.
金諸將兵破陝西諸郡,蕃、漢由綏德城逃入夏界者甚眾。使人入見,金主諭謹守邊備,勿納流民。
èr yuè, jīn shǐ yuē bīng rù kòu, wù yīng.
二月,金使約兵入寇,勿應。
jīn lóu shì jiǔ wéi jìn níng jūn bù kè, qiǎn shǐ yuē xià guó jiā gōng. gān shùn kǒng jìn níng pò, jīn bīng rì bī, bù yīng.
金婁室久圍晉寧軍不克,遣使約夏國夾攻。乾順恐晉寧破,金兵日逼,不應。
qiū qī yuè, qǔ dé jìng zhài.
秋七月,取德靜寨。
yán róng mǎ kōng zǒng, qí dōng jiē jīn bīng, xī běi jí xià jìng, shǔ zhōng guó zhě wéi zhèn ān yī jūn dé jìng yī zhài. gān shùn gōng dé jìng, pò zhī, quán shuài gěng yǒu liàng jǐn yǐ shēn miǎn.
延戎馬倥傯,其東皆金兵,西北即夏境,屬中國者惟鎮安一軍、德靜一寨。乾順攻德靜,破之,權帥耿友諒僅以身免。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
jīn pú chá lóu shì xī qǔ fāng èr zhōu, dì yǔ xià jìng jiē rǎng. gān shùn jù qí bīng wēi, qiǎn shǐ xiān qī zhì, jīn zhǔ mìng réng suí gāo lì shǐ tóng jiàn.
金蒲察、婁室悉取、坊二州,地與夏境接壤。乾順懼其兵威,遣使先期至,金主命仍隨高麗使同見。
jiàn yán sì nián xià zhèng dé sì nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
建炎四年、夏正德四年春正月,使賀金正旦。
sòng bīng bài yú gāo qiáo, gāo zōng háng hǎi. jīn jiāng a lǐ pú lú hún zhuàng wén, jīn zhǔ chū shì gāo lì xià èr guó shǐ rén, yǐ kuā qí qiáng.
宋兵敗於高橋,高宗航海。金將阿里、蒲盧渾狀聞,金主出示高麗、夏二國使人,以夸其強。
tài cháng qīng xiè liàng fù fèng shǐ lái, bù nà.
太常卿謝亮復奉使來,不納。
kāi fēng yǐn zōng zé shū qǐng běi fá, qǐ shǐ biàn shì xī shuō xià guó chū bīng wèi zhù zhī shū mì zhāng jùn xuān fǔ chuān shǎn, yì zòu qǐng guó shū lián xià. gāo zōng fù yǐ liàng wèi tài cháng qīng quán xuān fǔ cān yì guān, zài shǐ xià guó. gān shùn wén qí zhì, jù bù xǔ rù. liàng bù de yào lǐng ér hái.
開封尹宗澤疏請北伐,乞使辨士西說夏國出兵為助;知樞密張浚宣撫川、陝,亦奏請國書連夏。高宗復以亮為太常卿、權宣府參議官,再使夏國。乾順聞其至,拒不許入。亮不得要領而還。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
jīn rén lì liú yù wèi qí dì, yù qiǎn shǐ xiè fēng cè bìng hè tiān qīng jié, xià shǐ suì bān yú qí shǐ gāo lì shǐ zhī xià.
金人立劉豫為齊帝,豫遣使謝封冊並賀天清節,夏使遂班於齊使、高麗使之下。
huán qìng tǒng zhì mù wěi zì qìng yáng lái jiàng.
環慶統制慕洧自慶陽來降。
zhāng jùn fù píng zhī bài, zhǎn huán qìng jīng lüè shǐ zhào zhé. zhé jiāng tǒng zhì guān mù wěi wèi huán zhōu háo zú, suì zì qìng yáng pàn fù xià guó, gān shùn nà zhī.
張浚富平之敗,斬環慶經略使趙哲。哲將統制官慕洧為環州豪族,遂自慶陽叛附夏國,乾順納之。
shí èr yuè, xī hé fù zǒng guǎn liú wéi fǔ qǐng fù, bù nà.
十二月,熙河副總管劉惟輔請附,不納。
jīn rén kòu xī hé, yǔ wéi fǔ zhàn, bù shèng. yī rì, chéng qí chū fén jī jù, xí bài zhī. wéi fǔ yǔ qīn xìn shù bǎi nì shān sì zhōng, qiǎn rén qiú fù, gòng è jīn bīng, gān shùn wèi jīn, bù nà. yǐ ér, jīn rén zhí wéi fǔ, sǐ zhī.
金人寇熙河,與惟輔戰,不勝。一日,乘其出焚積聚,襲敗之。惟輔與親信數百匿山寺中,遣人求附,共扼金兵,乾順畏金,不納。已而,金人執惟輔,死之。
shào xìng yuán nián xià zhèng dé wǔ nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
紹興元年、夏正德五年春正月,使賀金正旦。
gān shùn biǎo nèi yǐ bù nà xī hé liú zǒng guǎn gào, jīn zhǔ cì lài shén hòu.
乾順表內以不納熙河劉總管告,金主賜賚甚厚。
xià sì yuè, jīn shǐ lái suǒ liáo chén yē lù: dà shí.
夏四月,金使來索遼臣耶律大石。
dà shí, liáo tài zǔ bā shì sūn, shì liáo wèi dōu tǒng lín yá. jīn bīng rù jū yōng guān, dà shí yíng zhàn bèi zhí, hòu chéng jiān tuō guī. jí liáo wáng, dà shí lǜ qí bù zhòng xī xíng wàn yú lǐ, guī zhě shù guó. zhì qǐ ér màn, qún chén cè lì wèi dì, chēng xī liáo, gǎi yuán yán qìng. jīn qiǎn jiàng jiāng yē lǜ yú dǔ děng zhì wù nà shuǐ, bù dé jì, hái bào yuē: wén dà shí yǐ zhù bīng hé zhōu zhī yù, bì yǔ xià guó hé shì. jīn zhǔ qiǎn shǐ suǒ zhī, gān shùn bào yuē: xiǎo guó yǔ hé zhōu dì fēi jiē rǎng, qiě bù zhī dà shí suǒ zài yě.
大石,遼太祖八世孫,仕遼為都統林牙。金兵入居庸關,大石迎戰被執,後乘間脫歸。及遼亡,大石率其部眾西行萬餘里,歸者數國。至起兒漫,群臣冊立為帝,稱西遼,改元延慶。金遣降將耶律余睹等至兀納水,不得濟,還報曰:「聞大石已駐兵和州之域,必與夏國合勢。」金主遣使索之,乾順報曰:「小國與和州地非接壤,且不知大石所在也。」
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
hé zhōu huí gú zhí yē lù: dà shí zhī dǎng sā guā dí lǐ tū dié xiàn yú jīn, jīn zhǔ zhī xià guó bù yǔ dà shí hé, shǐ rén rù jiàn, yù wèi zhī.
和州回鶻執耶律大石之黨撒瓜、迪里、突迭獻於金,金主知夏國不與大石合,使人入見,諭慰之。
mù wěi pàn jiàng yú jīn.
慕洧叛降於金。
jīn jiāng sā lí hē gōng qìng yáng, pò zhī. mù wěi chéng shì qǔ huán zhōu, jiàn jīn bīng qiáng, qiǎn shǐ yǐ chéng jiàng.
金將撒離喝攻慶陽,破之。慕洧乘勢取環州,見金兵強,遣使以城降。
shí yī yuè, chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ wú shǐ yǐ shū lái, bù bào.
十一月,川陝宣撫副使吳使以書來,不報。
chuān shǎn dì jīn yǐ shí dé qí sì, shí bài jīn jiāng wù shù yú hé shàng yuán, xī lù shāo tōng, nǎi yí shū xià guó, shǐ bèi jī jīn rén. gān shùn bù yīng.
川陝地金已十得其四,時敗金將兀朮於和尚原,西路稍通,乃貽書夏國,使背擊金人。乾順不應。
shào xìng èr nián xià zhèng dé liù nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
紹興二年、夏正德六年春正月,使賀金正旦。
shí jīn yǐ shǎn xī dì cì liú yù. gān shùn qiǎn shǐ hè zhēng dàn, qǐng huán qìng èr zhōu, jīn zhǔ bù xǔ.
時金以陝西地賜劉豫。乾順遣使賀正旦,請環、慶二州,金主不許。
tíng xíng zhōng guó lì.
停行中國曆。
gù shì: měi yú shàng nián mèng dōng shòu zhōng guó cì lì. shí gāo zōng yǐ gān shùn fù jīn jiǔ, bù fù bān cì. zì shì bù xíng zhōng guó lì.
故事:每於上年孟冬受中國賜歷。時高宗以乾順附金久,不復頒賜。自是不行中國曆。
qiū bā yuè, yǔ jīn è, shǐ qiǎn shǐ rú chuān shǎn qǐng tōng hǎo.
秋八月,與金惡,始遣使如川陝請通好。
jīn zhǔ lì shǎn xī yuán shuài fǔ, bù yù yǐ běi bǐ dì yǔ xià, zhān méi hē jù bīng yún zhōng, jiāng qǔ chuān shǎn. gān shùn kǒng qí tú jǐ, jǔ guó tún jìng shàng bèi zhī, bìng qiǎn shǐ zhì wú guān shī gǔ jūn zhōng, qǐng tōng hǎo.
金主立陝西元帥府,不欲以北鄙地與夏,粘沒喝聚兵雲中,將取川陝。乾順恐其圖己,舉國屯境上備之,並遣使至吳、關師古軍中,請通好。
àn: shū qǐng tōng hǎo, yǔ zhī hū? jī zhī yě. sòng cháng liǎng shǐ xià guó, gān shùn wèi cháng yī yīng. zī yǐ jīn rén tú jǐ, shǐ shǐ rù qǐng, shì wèi jīn, fēi huái sòng yě. zhí shū yǔ jīn è, yǐ zhe qí fēi chéng.
按:書「請通好」,與之乎?譏之也。宋嘗兩使夏國,乾順未嘗一應。茲以金人圖己,始使入請,是畏金,非懷宋也。直書「與金惡」,以著其非誠。
jiǔ yuè, jīn jiàng rén yē lǜ yú dǔ lái bēn, bù nà.
九月,金降人耶律余睹來奔,不納。
yú dǔ, liáo zōng shì, pàn liáo guī jīn, wèi xī jūn dà jiān jūn. cháng jiāng bīng gōng yē lù: dà shí yú hé dǒng chéng, shī qí jīn pái, zhān méi hē yí qí yǔ dà shí tōng, jū zhì qí qī zǐ, yú dǔ suì yǒu pàn xīn, qián yuē yān jīng tǒng jūn gǎo lǐ móu zhū nǚ zhēn zhī zài guān zài jūn zhě. tiān dé zhī jūn yǐ gào, wù shù zì yún zhōng lái, wén ér wèi xìn. yǐ, huò yú dǔ shǐ rén, dé qí yǔ gǎo lǐ jiāo tōng zhuàng, jí chí zhì yān jīng, jì shā gǎo lǐ. yú dǔ fù zǐ jiǎ yóu liè míng dùn zǒu xià guó. gān shùn qiǎn guān wèn yǒu bīng jǐ hé, yǐ èr sān bǎi duì, suì bù nà. zǒu tǎ tǎn, bèi shā.
余睹,遼宗室,叛遼歸金,為西軍大監軍。嘗將兵攻耶律大石於曷董城,失其金牌,粘沒喝疑其與大石通,拘質其妻、子,余睹遂有叛心,潛約燕京統軍槁里謀誅女真之在官在軍者。天德知軍以告,兀朮自雲中來,聞而未信。已,獲余睹使人,得其與槁里交通狀,即馳至燕京,計殺槁里。余睹父子假遊獵名遁走夏國。乾順遣官問「有兵幾何」,以二、三百對,遂不納。走塔坦,被殺。
àn: yú dǔ wèi liáo zōng shì, jǔ zhòng tóu jīn, fù miè zōng shè, xiāo jìng zhī è, wú yǐ yù cǐ! shì shí gān shùn jiàn è jīn yuán, fāng móu zì gù, ér néng jù pàn bù nà, bǐ jí zhū yí, shǐ cán liáo shāo shēn yú hèn, yì yì jǔ yě.
按:余睹為遼宗室,舉眾投金,覆滅宗社,梟獍之惡,無以喻此!是時乾順見惡金源,方謀自固,而能拒叛不納,俾即誅夷,使殘遼稍伸余恨,亦義舉也。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
jīn zhǔ zhī gān shùn bù nà yú dǔ, dài shǐ rén yì jiā lǐ.
金主知乾順不納余睹,待使人益加禮。
shí èr yuè, nà qì dān jiàng hù, lì jiān jūn sī tǒng zhī.
十二月,納契丹降戶,立監軍司統之。
yú dǔ jì sǐ, wù shù fēn bǔ yú dǎng, lìng zhū lù jǐn shā qì dān jiàng rén. yú shì, hé dōng bā guǎn wǔ bǎi hù shān jīn sī yǐ shì wáng fǔ nán běi wáng fǔ sì bù zú yá zhū qì dān xiāng wēn qiú shǒu lǜ zhòng fēng qǐ wáng rù xià guó. gān shùn chù zhī běi bǐ, bié lì jiān jūn sī tǒng zhī.
余睹既死,兀朮分捕餘黨,令諸路盡殺契丹降人。於是,河東八館五百戶、山金司乙室王府、南北王府、四部族衙諸契丹相溫酋首率眾蜂起亡入夏國。乾順處之北鄙,別立監軍司統之。
shào xìng sān nián xià zhèng dé qī nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
紹興三年、夏正德七年春正月,使賀金正旦。
jīn zhǔ yǐ nà qì dān pàn rén jié zé, shǐ rén dùn shǒu xiè zuì.
金主以納契丹叛人詰責,使人頓首謝罪。
qiū bā yuè, gōng wěi qí huái dé jūn, bù kè.
秋八月,攻偽齊懷德軍,不克。
jìng kāng zhōng, xià bīng pò huái dé, shè bīng shù zhī. jí jīn rén yǐ shǎn xī dì bì liú yù, mìng xià guó gē huái dé yǔ zhī, gān shùn xīn yàng yàng. shí yù kòu yī yáng, zhī qí wú bèi, yǐ wǔ wàn zhòng gōng zhī. zhī jūn shì páng dí kāi mén yǐ dài, xià bīng yí bù gǎn rù. dí yǐ shù qiān qí fēn mén tū chū, xià zhòng jīng kuì, shī jūn zī niú yáng shén huǒ.
靖康中,夏兵破懷德,設兵戍之。及金人以陝西地畀劉豫,命夏國割懷德與之,乾順心怏怏。時豫寇伊陽,知其無備,以五萬眾攻之。知軍事龐迪開門以待,夏兵疑不敢入。迪以數千騎分門突出,夏眾驚潰,失軍資、牛羊甚夥。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
shǐ rén yǔ qí shǐ tóng rù jiàn, qí shǐ yǐ gōng huái dé gào, jīn zhǔ lìng chí zhào hái yù zé zhī.
使人與齊使同入見,齊使以攻懷德告,金主令持詔還諭責之。
shào xìng sì nián xià zhèng dé bā nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn.
紹興四年、夏正德八年春正月,使賀金正旦。
gān shùn mìng shǐ rén zòu gào, qǐng yú shǎn xī hù shì. jīn zhǔ bù xǔ.
乾順命使人奏告,請於陝西互市。金主不許。
xià sì yuè, jīn rén fù zhēng bīng kòu sì chuān. bù yīng.
夏四月,金人復徵兵寇四川。不應。
jīn jiāng wù shù gōng xiān rén guān, yǔ xuān fǔ shǐ wú zhàn yú shā jīn píng, dà bài, qiǎn shǐ zhēng bīng, gān shùn bù yīng. shí jīn rén ruì zhì rù shǔ, zì sā lí hē yǐ xià jiē jǐn shì xíng. xià bīng bù zhì, nǎi hái fèng xiáng.
金將兀朮攻仙人關,與宣撫使吳戰於殺金平,大敗,遣使徵兵,乾順不應。時金人銳志入蜀,自撒離喝以下皆盡室行。夏兵不至,乃還鳳翔。
àn: zhēng zhě, yì shǐ zhī cí yě. gān shùn jù zhī bù cóng, zì shì shāo néng zì lì yǐ.
按:征者,役使之辭也。乾順拒之不從,自是稍能自立矣。
dōng shí yuè, shǐ hè jīn tiān qīng jié.
冬十月,使賀金天清節。
jīn zhǔ yǒu jí, bù shì cháo, mìng shǐ rén jiù guǎn yàn.
金主有疾,不視朝,命使人就館燕。
shí yī yuè, qiǎn shǐ zhī chuān shǎn qǐng fá jīn.
十一月,遣使知川陝請伐金。
jīn zhǔ cóng liú yù qǐng, jiāng shǐ wō lǐ lī tà lài děng nán qīn shǎn xī, dōu tǒng zhān méi hǎn yǐ qián liǎng cì zhēng bīng bù yīng, qǐng xiān ruò xià, rán hòu qǔ sòng. gān shùn wén zhī, qiǎn shǐ zhì sì chuān yán: gǎn cháo tíng dé yì, yuàn zhù bīng fá jīn. wú yǐ wén.
金主從劉豫請,將使窩裡哩撻賴等南侵陝西,都統粘沒罕以前兩次徵兵不應,請先弱夏,然後取宋。乾順聞之,遣使至四川言:「感朝廷德意,願助兵伐金。」吳以聞。
shào xìng wǔ nián xià dà dé yuán nián chūn zhēng yuè, jīn shǐ lái gào āi jí bào jí wèi.
紹興五年、夏大德元年春正月,金使來告哀及報即位。
tài zōng hōng, xī zōng lì. gān shùn qiǎn shǐ diào bìng hè.
太宗薨,熙宗立。乾順遣使吊並賀。
xià wǔ yuè, guī xiào zǐ chéng jùn mǔ shào shì.
夏五月,歸孝子程俊母邵氏。
jùn, huì zhōu rén. yòu shí fù mǔ xiàn yú xià guó, cháng hào qì zì huǐ. dài zhǎng, juān jiā cái shù shí wàn wǎng shú, wèi zhì, běi xiàng hào qì, qǐn shí jù fèi. xià rén gǎn dòng, hái qí mǔ shào shì. jùn rì xī chéng shùn, fèng yǎng bèi zhì, xiāng lǐ chēng wèi zhì xiào.
俊,會州人。幼時父母陷於夏國,常號泣自毀。迨長,捐家財數十萬往贖,未至,北向號泣,寢食俱廢。夏人感動,還其母邵氏。俊日夕承順,奉養備至,鄉里稱為至孝。
àn: xī xià fēng qì guǎng mò, mín sú qiáng gěng gǎn zhàn, rán néng shàng qì jié, zhòng rán nuò, gù zhōng xiào zhī shì, yì shí qǔ yān. guān yú qián zàng mèng shì, zī guī shào shì, jīng shàn zhī xīn, chū yú zhì gōng. xī hū diǎn jí xiān cún, bù néng shù gòu yě.
按:西夏風氣廣莫,民俗強梗敢戰,然能尚氣節,重然諾,故忠孝之事,亦時取焉。觀於前葬孟氏,茲歸邵氏,旌善之心,出於至公。惜乎典籍鮮存,不能數覯也。
qiū jiǔ yuè, yǐ pú wáng rén zhōng wèi zhōng shū lìng.
秋九月,以濮王仁忠為中書令。
rén zhōng xìng jǐn yán, chí fǎ jùn, rén bù gǎn gàn yǐ sī. jìn wáng chá gē guǎng qǐ dì zhái, héng zhēng duō zhū qiú, fān hàn kǔ zhī. rén zhōng shàng shū hé, chá gē wèi zhī bà yì, cháo yě sù rán. gān shùn jiā qí fēng lì, shǐ yóu zuǒ shū mì jìn zhōng shū lìng. chá gē yīn jiān zhī, bù dé.
仁忠性謹嚴,持法峻,人不敢幹以私。晉王察哥廣起第宅,橫征多誅求,蕃、漢苦之。仁忠上疏劾,察哥為之罷役,朝野肅然。乾順嘉其風力,使由左樞密進中書令。察哥陰間之,不得。
shào xìng liù nián xià dà dé èr nián chūn zhēng yuè, shǐ hè jīn zhēng dàn jí wàn shòu jié.
紹興六年、夏大德二年春正月,使賀金正旦及萬壽節。
wàn shòu jié, xī zōng dàn yě.
萬壽節,熙宗誕也。
xià liù yuè, jīn rén yǐ zhǔ míng lái bào.
夏六月,金人以主名來報。
wěi qí liú yù biǎo qǐng jīn zhǔ yǐ yù míng yīn qiè jí tóng yīn zì hào jiàng shì. jīn zhǔ cóng lǐ chén yì, bìng bào xià gāo lì èr guó.
偽齊劉豫表請金主以御名音切及同音字號降示。金主從禮臣議,並報夏、高麗二國。
qiū qī yuè, qǔ lè zhōu, fù qǔ xī níng zhōu.
秋七月,取樂州,復取西寧州。
xià guó rǔ lào hé yǔ èr zhōu xiāng jìn. gān shùn qiǎn bīng xí qǔ lè zhōu, jìn gōng xī níng, bǎo sāi suī biān zhū zhài jù kuì, shǒu jiāng qì chéng dùn.
夏國乳酪河與二州相近。乾順遣兵襲取樂州,進攻西寧,保塞、綏邊諸寨俱潰,守將棄城遁。
dōng shí yuè, qiǎn bīng yuè jīn jiè, qǔ wáng mǎ yú tǎ tǎn.
冬十月,遣兵越金界,取亡馬於塔坦。
gān shùn qiǎn bīng yóu hé qīng dù hé, zì yún zhōng fǔ lù tiān dé jūn jiè zhuī qǔ suǒ wáng mǎ, yú tǎ tǎn dé zhī ér huí. wǎng fǎn jiē bù jiǎ dào yú jīn, jīn rén yì bù wèn. yǔ wén mào zhāo yuē: xī zhān hǎn cháng jiǎ dào xià guó yǐ gōng chuān shǎn, xià rén jù zhī jīn nǎi shàn yuè jīn jiè yǐ qǔ wáng mǎ. gài shì shí zhān hǎn wù shù jiē bà jūn shì, sā lí hē wèi shǎn xī jīng lüè shǐ, xià rén zhī qí wú néng wèi yě.
乾順遣兵由河清渡河,自雲中府路天德軍界追取所亡馬,於塔坦得之而回。往返皆不假道於金,金人亦不問。宇文懋昭曰:「昔粘罕嘗假道夏國以攻川、陝,夏人拒之;今乃擅越金界以取亡馬。蓋是時粘罕、兀朮皆罷軍事,撒離喝為陝西經略使,夏人知其無能為也。」