qǐ qiáng yǔ dà yuān xiàn zhēng yuè, jǐn shàng zhāng shè tí gé shí èr yuè, fán sì nián.
起强圉大渊献正月,尽上章摄提格十二月,凡四年。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān yuán nián liáo gān tǒng qī nián
○徽宗体神合道骏烈逊功圣文仁德宪慈显孝皇帝大观元年(辽乾统七年)
chūn, zhēng yuè, wù zǐ shuò, dà shè tiān xià.
春,正月,戊子朔,大赦天下。
jiǎ wǔ, zhōng tài yī gōng shǐ wèi guó gōng cài jīng, fù wèi shàng shū zuǒ pú yè jiān mén xià shì láng.
甲午,中太一宫使、魏国公蔡京,复为尚书左仆射兼门下侍郎。
gēng zǐ, yù bǐ:" yì lǐ jú yī jiù yú shàng shū shěng zhì jú, réng chà liǎng zhì èr yuán xiáng yì, shǔ guān wǔ yuán jiǎn tǎo, yīng yuán lǐ zhì, kě jù běn mò, yì dìng qǔ zhǐ."
庚子,御笔:“议礼局依旧于尚书省置局,仍差两制二员详议,属官五员检讨,应缘礼制,可具本末,议定取旨。”
gān lù jiàng yú dì nài zhōng, qún chén chēng hè.
甘露降于帝鼐中,群臣称贺。
rén yín, shàng shū zuǒ chéng wú jū hòu yǐ lǎo bì wèi, bà wèi dōng tài yī gōng shǐ.
壬寅,尚书左丞吴居厚以老避位,罢为东太一宫使。
rén zǐ, yǐ hé zhí zhōng wèi zhōng shū shì láng, dèng xún wǔ wèi shàng shū zuǒ chéng, hù bù shàng shū liáng zǐ měi wèi shàng shū yòu chéng.
壬子,以何执中为中书侍郎,邓洵武为尚书左丞,户部尚书梁子美为尚书右丞。
zi měi chū wèi hé běi dōu zhuǎn yùn shǐ, qīng cáo jì yǐ fèng shàng, zhì juān mín qián sān bǎi wàn shì běi zhū yǐ jìn, yóu shì zhū lù cáo chén xiào yóu, zhēng jìn xiàn yú yǐ. cǐ zhū chū yú nǚ zhí, zi měi shì yú liáo. liáo shì qí lì, nüè nǚ zhí, bǔ hǎi dōng qīng yǐ qiú zhū, nǚ zhí shēn yuàn zhī. ér zi měi yòng shì xiǎn.
子美初为河北都转运使,倾漕计以奉上,至捐缗钱三百万市北珠以进,由是诸路漕臣效尤,争进羡馀矣。此珠出于女直,子美市于辽。辽嗜其利,虐女直,捕海东青以求珠,女直深怨之。而子美用是显。
shì yuè, liáo zhǔ diào yú yú yā zǐ hé.
是月,辽主钓鱼于鸭子河。
èr yuè, jǐ wèi, zhào lìng dào shì xù wèi zài sēng shàng, nǚ guān zài ní shàng.
二月,己未,诏令道士序位在僧上,女冠在尼上。
rén xū, xiàng zōng huí xǐ fēng ān kāng jùn wáng.
壬戌,向宗回徙封安康郡王。
jiǎ zǐ, zhào:" huái nán liǎng zhè yīng sī zhù qián, xiàn yī wěi shǒu nà xiàn mǎn bù shǒu, bìng yī sī qián fǎ. qí nà dào sī qián, bìng xǔ fā fù jīng jī qián jiān gǎi zhù yù shū dāng shí qián."
甲子,诏:“淮南、两浙应私铸钱,限一委首纳;限满不首,并依私钱法。其纳到私钱,并许发赴京畿钱监改铸御书当十钱。”
yǐ lí dòng nà tǔ, qū shè guǎng xī.
以黎洞纳土,曲赦广西。
yǐ hài, fù yī xué.
乙亥,复医学。
jǐ mǎo, fù xíng fāng tián.
己卯,复行方田。
bǐng xū, yǐ píng chāng jùn jūn wéi shì wèi cái rén.
丙戌,以平昌郡君韦氏为才人。
fèng xiáng fǔ yú xiān gū, shòu qīng zhēn chōng miào xiān shēng. xún qiǎn lǐ bù jī yù fēng xiāng wǎng fèng xiáng tài píng gōng děng chù dào chǎng, yīn jiù xuān yú xiān gū fù quē.
凤翔府于仙姑,授清真冲妙先生。寻遣李不赍御封香往凤翔太平宫等处道场,因就宣于仙姑赴阙。
yòu yǒu yú xiān gū zhě, nián bā shí yú, zhuàng mào rú shào ài, xíng dà dòng fǎ. yī rì, dì sòng dà dòng jīng, jǔ shǒu, jiàn yǒu xiān guān shì lì zhě. cài jīng cháng jù fàn zhāo xiān gū, jiàn dà māo, zhǐ ér wèn jīng yuē:" shí zhī fǒu? cǐ zhāng dūn yě." yì yǐ fěng jīng, jīng dà bù lè. dì cháng wèn xiān gū zhì tài píng zhī qī, duì yuē:" dāng yòng xián rén." dì yuē:" xián rén wèi shuí?" yuē:" fàn chún cuì yě." dì yǐ yǔ jīng, jīng yuē:" cǐ yuán yòu chén liáo suǒ shǐ." suì zhú zhī. yú shì shì dài fū zhēng yán yú xiān gū yì rù yuán yòu dǎng yǐ."
又有虞仙姑者,年八十馀,状貌如少艾,行大洞法。一日,帝诵《大洞经》,举首,见有仙官侍立者。蔡京尝具饭招仙姑,见大猫,指而问京曰:“识之否?此章惇也。”意以讽京,京大不乐。帝尝问仙姑致太平之期,对曰:“当用贤人。”帝曰:“贤人谓谁?”曰:“范纯粹也。”帝以语京,京曰:“此元祐臣僚所使。”遂逐之。于是士大夫争言虞仙姑亦入元祐党矣。”
liáo zhǔ zhù dà yú luò.
辽主驻大鱼泺。
sān yuè, jǐ chǒu, xìng jīn míng chí, cì zǎi xiàng cài jīng děng yàn.
三月,己丑,幸金明池,赐宰相蔡京等宴。
dīng yǒu, shàng shū yòu pú yè zhào tǐng zhī bà wèi yòu shén guān shǐ. yǐ hé zhí zhōng wèi mén xià shì láng, dèng xún wǔ wèi zhōng shū shì láng, liáng zǐ měi wèi shàng shū zuǒ chéng, lì bù shàng shū zhū è wèi shàng shū yòu chéng. è chū cài jīng mén, shàn fù huì, gù yǒu shì mìng.
丁酉,尚书右仆射赵挺之罢为佑神观使。以何执中为门下侍郎,邓洵武为中书侍郎,梁子美为尚书左丞,吏部尚书硃谔为尚书右丞。谔出蔡京门,善附会,故有是命。
yǐ cài yōu wèi lóng tú gé xué shì jiān shì dú.
以蔡攸为龙图阁学士兼侍读。
jiǎ chén, zhào yǐ bā háng qǔ shì, shàn fù mǔ wèi xiào, shàn xiōng dì wèi tì, shàn nèi qīn wèi mù, shàn wài qīn wèi yīn, xìn yú péng yǒu wèi rèn, rén yú zhōu lǐ wèi xù, zhī jūn chén zhī yì wèi zhōng, dá yì lì zhī fēn wéi hé. xiào tì zhōng hé wèi shàng, mù yīn wèi zhōng, rèn xù wéi xià. yòu zhì wèi bù zhōng bù xiào bù tì bù hé bù yīn bù mù bù rèn bù xù zhī xíng. zhū fàn bā xíng zhě, xiàn lìng zuǒ zhōu zhī tōng yǐ qí shì zì shū yú jí, bào xué. yīng yǒu rù xué, bù mù shí nián, bù yīn bā nián, bù rèn wǔ nián, bù xù sān nián, néng gǎi guò zì xīn bù fàn zuì ér yǒu èr xíng zhī shí, qí lín bǎo wǔ shēn xiàn, xiàn lìng zuǒ shěn tīng rù xué zài xué yī nián, yòu bù fàn dì sān děng zuì, tīng chǐ yú zhū shēng zhī liè.
甲辰,诏以八行取士,善父母为孝,善兄弟为悌,善内亲为睦,善外亲为姻,信于朋友为任,仁于州里为恤,知君臣之义为忠,达义利之分为和。孝悌忠和为上,睦姻为中,任恤为下。又制为不忠、不孝、不悌、不和、不姻、不睦、不任、不恤之刑。诸犯八刑者,县令佐、州知通以其事自书于籍,报学。应有入学,不睦十年,不姻八年,不任五年,不恤三年,能改过自新不犯罪而有二行之实,耆邻保伍申县,县令佐审听入学;在学一年,又不犯第三等罪,听齿于诸生之列。
guǐ chǒu, guān wén diàn dà xué shì yòu shén guān shǐ zhào tǐng zhī zú. zèng sī tú, shì qīng xiàn.
癸丑,观文殿大学士、佑神观使赵挺之卒。赠司徒,谥清宪。
yǐ yè mèng dé wèi qǐ jū láng. mèng dé fù cài jīng, dé wèi cí bù yuán wài láng. jīng bà xiāng, zhào tǐng zhī gèng qí suǒ xíng jí jīng zài xiāng, fù fǎn qián zhèng. mèng dé rù duì, yīn yuē:" bì xià qián rì suǒ jiàn lì zhě, chū yú bì xià hū, chū yú dà chén hū? qǐ kě yǐ dà chén jìn tuì ér yǒu suǒ gēng zhāng yě!" dì yuè, gù yǒu shì mìng.
以叶梦得为起居郎。梦得附蔡京,得为祠部员外郎。京罢相,赵挺之更其所行;及京再相,复反前政。梦得入对,因曰:“陛下前日所建立者,出于陛下乎,出于大臣乎?岂可以大臣进退而有所更张也!”帝悦,故有是命。
xià, sì yuè, yǐ chǒu, yǐ shū fēi wáng shì wèi guì fēi.
夏,四月,乙丑,以淑妃王氏为贵妃。
wǔ yuè, jǐ chǒu, cháo sàn láng wú chǔ, chéng yì láng wú móu, zuò yǔ yāo rén zhāng huái sù móu fǎn, fú zhū.
五月,己丑,朝散郎吴储,承议郎吴侔,坐与妖人张怀素谋反,伏诛。
huái sù yù qǐ, cài jīng yù yīn yǐ fù zhì lǚ huì qīng zhī zuì, xià qí zi yuān yú yù, bàng chī shù qiān xià, yù lìng zhāo fú yǔ huái sù móu fǎn, yuān zú bù fú, dé miǎn. shì rì, huì qīng zé shòu qí zhōu tuán liàn fù shǐ, xuān zhōu ān zhì, zuò shàng biǎo zì hé, dǎng bì qí zi, wú zé jǐ zhī cí yě.
怀素狱起,蔡京欲因以傅致吕惠卿之罪,下其子渊于狱,搒笞数千下,欲令招伏与怀素谋反,渊卒不服,得免。是日,惠卿责授祁州团练副使,宣州安置,坐上表自劾,党庇其子,无责己之词也。
gēng yín, zhōng shū shì láng dèng xún wǔ bà. zhāng huái sù yù, cháo shì duō zhū lián zhě, ér xún wǔ qī wú shì, móu zhī xiōng nǚ yě, zuò chū zhī suí zhōu, tí jǔ míng dào gōng.
庚寅,中书侍郎邓洵武罢。张怀素狱,朝士多株连者,而洵武妻吴氏,侔之兄女也,坐出知随州,提举明道宫。
jiǎ wǔ, zhào bān xīn lè yú tiān xià.
甲午,诏班新乐于天下。
guǐ mǎo, zhào:" zì jīn fán zǒng yí lù jí jiān sī zhī rèn, wù yǐ yuán yòu xué shù jí yì yì rén chōng xuǎn."
癸卯,诏:“自今凡总一路及监司之任,勿以元祐学术及异议人充选。”
yǐ ān huà mán fàn biān, yì bīng fù guǎng xī tǎo zhī.
以安化蛮犯边,益兵赴广西讨之。
yǐ sì, huáng zǐ gòu shēng, cái rén wéi shì suǒ chǎn yě. xún jìn wéi shì wèi jié yú.
乙巳,皇子构生,才人韦氏所产也。寻进韦氏为婕妤。
liù yuè, jǐ wèi, yǐ liáng zǐ měi wèi zhōng shū shì láng.
六月,己未,以梁子美为中书侍郎。
rén xū, zhào jǐng líng gōng jiàn xī zǔ diàn shì.
壬戌,诏景灵宫建僖祖殿室。
jiǎ zǐ, yǐ lí rén dì wèi tíng fú èr zhōu.
甲子,以黎人地为庭、孚二州。
gēng wǔ, lìng zhū zhōu xué yǐ yù zhì bā háng bā xíng kè shí, cóng jiāng dōng zhuǎn yùn fù shǐ jiā bīn qǐng yě.
庚午,令诸州学以御制八行、八刑刻石,从江东转运副使家彬请也。
guǐ yǒu, cì shàng shě shēng èr shí jiǔ rén jí dì.
癸酉,赐上舍生二十九人及第。
yǐ hài, shàng shū yòu chéng zhū è zú. zèng guāng lù dài fu, shì zhōng jìng. è chū míng fú, yǐ yǔ dǎng jí rén tóng xìng míng, gù gǎi míng.
乙亥,尚书右丞硃谔卒。赠光禄大夫,谥忠靖。谔初名绂,以与党籍人同姓名,故改名。
shì yuè, yǐ cài nǐ wèi jǐ shì zhōng.
是月,以蔡薿为给事中。
nǐ yǐ xué lù shì cè, chuāi cài jīng qiě fù yòng, jí duì yuē:" xī fēng zhī dé yè, zú yǐ pèi tiān, bù xìng jì zhī yǐ yuán yòu shào shèng zhī zuǎn shù, zú yǐ yǒng lài, bù xìng jì zhī yǐ jìng guó. bì xià liǎng xià qiú xián zhī zhào, jì yǐ wén zhì yán, shōu shí yòng yě ér jiàn yú yuán fú zhī mò zhě, fāng qiě xìng shí biàn ér sì jiān yán, chéng jiàn xì ér tóu yì yì, dǐ wū xiān liè, bù yǐ wéi yí, dòng yáo guó shì, bù yǐ wéi dàn, yuàn nì chǔ yú wèi zhì ér jué qí yuán." yú shì zhuó wèi dì yī, yǐ suǒ duì bān tiān xià. fǔ jiě hè, jí chú mì shū zhèng zì, bù yú nián zhì shì cóng, qián cǐ wèi yǒu yě.
薿以学录试策,揣蔡京且复用,即对曰:“熙、丰之德业,足以配天,不幸继之以元祐;绍圣之缵述,足以永赖,不幸继之以靖国。陛下两下求贤之诏,冀以闻至言,收实用也;而见于元符之末者,方且幸时变而肆奸言,乘间隙而投异意,诋诬先烈,不以为疑,动摇国是,不以为惮,愿逆处于未至而绝其原。”于是擢为第一,以所对颁天下。甫解褐,即除秘书正字,不逾年至侍从,前此未有也。
liáo zhǔ rú sàn shuǐ yuán.
辽主如散水原。
liáo yē lǜ mèng jiǎn wèi liù bù yuàn tài bǎo, chǔ shì bù jū wén fǎ, shí duō xiào qí yū. mèng jiǎn wén zhī, yuē:" shàng gǔ zhī shí, wú bù shū fǎ lìng ér tiān xià zhì. gài bù shū fǎ lìng, shì zú yǐ zī jiān xìng, fēi shèng rén zhì zhì zhī běn yě." xuán gǎi gāo zhōu guān chá shǐ.
辽耶律孟简为六部院太保,处事不拘文法,时多笑其迂。孟简闻之,曰:“上古之时,无簿书法令而天下治。盖簿书法令,适足以滋奸幸,非圣人致治之本也。”旋改高州观察使。
qiū, qī yuè, yǐ yǒu shuò, yī luò yì.
秋,七月,乙酉朔,伊、洛溢。
wù zǐ, zhào kuò tiān xià lòu dīng.
戊子,诏括天下漏丁。
rén yín, bān jì fú yú zhōu jùn.
壬寅,班祭服于州郡。
yǐ sì, xián fēi wǔ shì hōng.
乙巳,贤妃武氏薨。
bǐng wǔ, chén liáo shàng yán:" sū zhōu qián fǎ zhī huài, shǐ yú cài wèi, chéng yú jiǎn xù chén, èr rén zhī zuì wéi jūn ér xiǎo píng qián zhī hài, yòu chū xù chén. wèi yǐ chú míng lēi tíng, sòng cài zhōu jī guǎn, ér xù chén zhǐ jiàng sān guān, ān jū shàn jùn. zuì tóng fá yì, shì lùn xián yí." zhào:" jiǎn xù chén zé shòu dān zhōu tuán liàn fù shǐ, jiāng zhōu ān zhì."
丙午,臣僚上言:“苏州钱法之坏,始于蔡渭,成于蹇序辰,二人之罪惟均;而小平钱之害,又出序辰。渭已除名勒停,送蔡州羁管,而序辰止降三官,安居善郡。罪同罚异,士论咸疑。”诏:“蹇序辰责授单州团练副使,江州安置。”
chóng níng gèng qián fǎ, yǐ yī dāng shí, mín shì lì fàn fǎ zhě fēn fēn. huò bǔ dé, yǐ qián shù dà fǒu wū wèi shū mì zhāng jié zi yán suǒ zhù.
崇宁更钱法,以一当十,民嗜利犯法者纷纷。或捕得,以钱数大缶诬为枢密章楶子綖所铸。
yán, liú kuí zhī fù xiōng yě, cài jīng yuàn kuí, yīn ér xìng yù. chū qiǎn jiān chá yù shǐ zhāng mào zhí jiù píng jiāng jū zhī, àn shàng, yán bù fú. zài qiǎn shì yù shǐ shěn jī, jī jì zhì, xì zhě shù bǎi rén, jǐn shì zhī, tàn yuē:" wèi tiān zǐ ěr mù sī, ér kě fù huì quán yào, shā rén yǐ gǒu fù guì hū!" suì yuè shí, píng fǎn yǐ wén. jīng dà nù, bié qiǎn guān duàn liàn, yán jìng cuàn hǎi dǎo, jí mò qí jiā. yú shì chén liáo shàng yán:" jī qù chūn cháng shàng fēng shì, zī huǐ cháo tíng fǎ dù, yì zài yíng hé dà chén, huái jiān yì yì." zhào biǎn jī jiān xìn zhōu jiǔ shuì, wèi jǐ zú.
綖,刘逵之妇兄也,蔡京怨逵,因而兴狱。初遣监察御史张茂直就平江鞫之,案上,綖不服。再遣侍御史沈畸,畸既至,系者数百人,尽释之,叹曰:“为天子耳目司,而可傅会权要,杀人以苟富贵乎!”遂阅实,平反以闻。京大怒,别遣官锻炼,綖竟窜海岛,籍没其家。于是臣僚上言:“畸去春尝上封事,訾毁朝廷法度,意在迎合大臣,怀奸异议。”诏贬畸监信州酒税,未几卒。
liáo zhǔ rú hēi lǐng.
辽主如黑岭。
liáo zhǔ yǐ mò nán dà fēng shāng cǎo, mǎ duō sǐ, zhí mǎ qún tài bǎo xiāo tuō sī hé, biān zhī sān bǎi, miǎn qí guān.
辽主以漠南大风伤草,马多死,执马群太保萧托斯和,鞭之三百,免其官。
bā yuè, yǐ mǎo, tài zhōng dài fū tí jǔ chóng fú gōng céng bù zú yú rùn zhōu.
八月,乙卯,太中大夫、提举崇福宫曾布卒于润州。
dīng sì, fēng huáng zǐ gòu wèi shǔ guó gōng.
丁巳,封皇子构为蜀国公。
gēng shēn, yǐ hù bù shàng shū xú chù rén wèi shàng shū yòu chéng, bīng bù shàng shū lín shū tóng zhī shū mì yuàn shì.
庚申,以户部尚书徐处仁为尚书右丞,兵部尚书林摅同知枢密院事。
zhāng huái sù yāo shì jué, shū yǐ kāi fēng yǐn yǔ zhōng chéng yú shēn zá zhì, dé shì mín jiāo guān shū shū shù bǎi, shū qǐng xī fén dàng yǐ ān fǎn cè. zhòng chēng wéi zhǎng zhě, bù zhī cài jīng yǔ huái sù yóu zuì mì, shū shí wèi jīng dì yě. jīng shēn dé zhī, yòng jū yù míng yǔn, lián zhuó shù guān, zhì shì suì dēng shū fǔ.
张怀素妖事觉,摅以开封尹与中丞余深杂治,得士民交关书疏数百,摅请悉焚荡以安反侧。众称为长者,不知蔡京与怀素游最密,摅实为京地也。京深德之,用鞫狱明允,连擢数官,至是遂登枢府。
jǐ sì, jiàng dé yīn yú huái hǎi wú chǔ èr shí liù zhōu, jiǎn qiú zuì yī děng, liú yǐ xià shì zhī.
己巳,降德音于淮、海、吴、楚二十六州,减囚罪一等,流以下释之。
jiǔ yuè, gēng yín, jiàn xiǎn liè guān yú chén qiáo.
九月,庚寅,建显烈观于陈桥。
jǐ yǒu, jiā shang xī zǔ shì yuē lì dào zhào jī jī dé qǐ gōng yì wén xiàn wǔ ruì hé zhì xiào huáng dì. cháo xiàn jǐng líng gōng.
己酉,加上僖祖谥曰立道肇基积德起功懿文宪武睿和至孝皇帝。朝献景灵宫。
gēng xū, xiǎng tài miào.
庚戌,飨太庙。
xīn hài, xiǎng míng táng, shè tiān xià.
辛亥,飨明堂,赦天下。
shēng yǒng xīng jūn wèi dà dū dū fǔ.
升永兴军为大都督府。
zhāng yán zuò mào fǎ, cuàn hǎi dǎo. lǐ jǐng zhí děng sì rén, yǐ shàng shū guān wàng zuì, bìng biān guǎn lǐng nán.
章綖坐冒法,窜海岛。李景直等四人,以上书观望罪,并编管岭南。
gēng zǐ, xuān yì láng zhì shì chéng yí zú, nián qī shí wǔ.
庚子,宣义郎致仕程颐卒,年七十五。
yí em em yú shū wú suǒ bù dú, qí xué běn yú chéng, yǐ dà xué lún yǔ mèng zǐ zhōng yōng wèi biāo zhǐ, ér dá yú liù jīng. dòng zhǐ yǔ mò, yī yǐ shèng rén wéi shī. cháng yán:" wú wú gōng zé jí rén, wéi zhuì jī shèng rén yí shū, shù jī yǒu bǔ ěr." píng shēng huì rén bù juàn, gù xué zhě chū qí mén, yuān yuán suǒ jiàn, jiē wéi míng shì, xiè liáng zuǒ yóu cù lǚ dà lín yǐn tūn yáng shí yóu zhe. shì chēng yí wèi yī chuān xiān shēng.
颐于书无所不读,其学本于诚,以《大学》、《论语》、《孟子》、《中庸》为标指,而达于《六经》。动止语默,一以圣人为师。尝言:“吾无功泽及人,唯缀缉圣人遗书,庶几有补耳。”平生诲人不倦,故学者出其门,渊源所渐,皆为名士,谢良佐、游酢、吕大临、尹焞、杨时尤著。世称颐为伊川先生。
dōng, shí yuè, jǐ wèi, zhào:" shì yǒu cái wǔ jué lún zhě, suì gòng, zhǔn wén shì shàng shě shàng děng fǎ."
冬,十月,己未,诏:“士有才武绝伦者,岁贡,准文士上舍上等法。”
gēng shēn, hé cì cài jīng jūn chén qìng huì gé luò chéng shī.
庚申,和赐蔡京《君臣庆会阁落成诗》。
xīn yǒu, sū zhōu dì zhèn.
辛酉,苏州地震。
yǐ chǒu, tí jǔ chóng fú gōng zhāng shāng yīng, zé shòu ān huà jūn jié dù fù shǐ, guī zhōu ān zhì, yǐ chén liáo yán qí zuì dà zé qīng yě.
乙丑,提举崇福宫张商英,责授安化军节度副使,归州安置,以臣僚言其罪大责轻也。
jǐ sì, dà yǔ báo.
己巳,大雨雹。
liáo zhǔ yè qián líng, liè yú yī wū lǘ shān.
辽主谒乾陵,猎于医巫闾山。
rùn yuè, bǐng xū, yǐ lín shū wèi shàng shū zuǒ chéng, zī zhèng diàn xué shì zhèng jū zhōng tóng zhī shū mì yuàn shì.
闰月,丙戌,以林摅为尚书左丞,资政殿学士郑居中同知枢密院事。
chū, jū zhōng zì yán wèi zhèng guì fēi cóng xiōng dì, fēi jiā shì wēi, yì yǐ jū zhōng wéi zhòng, yóu shì lián zhuó zhì hàn lín xué shì, chú tóng zhī shū mì yuàn shì. shí fēi chǒng guān hòu gōng, yú jū zhōng wú suǒ lài, nǎi yòng huàn guān huáng jīng chén cè, yǐ wài qī bǐng zhèng cí, gǎi zī zhèng diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ jiān shì dú. cài jīng zài dé zhèng, jū zhōng zhī zhù wèi duō, hòu zé bào yú jīng, jīng wèi yán shū mì běn bīng zhī dì, yǔ sān xǐng shū wú xián yú yòng qīn. jīng chén lì kàng qián shuō, jīng yán bù xiào, jū zhōng yí bù jǐ yuán, shǐ yuàn zhī, nǎi yǔ zhāng kāng guó jiān jīng. dōu shuǐ shǐ zhě zhào lín, dé guī liǎng shǒu yú huáng hé, xiàn yǐ wéi ruì, jīng yuē:" cǐ qí xiǎo bái suǒ wèi xiàng wǎng, jiàn zhī ér bà zhě yě." jū zhōng yuē:" shǒu qǐ yí yǒu èr! rén jiē hài yì, ér jīng dú zhǔ zhī, dài bù kě cè." dì mìng qì guī jīn míng chí, wèi" jū zhōng ài wǒ", suì shēn qián mìng.
初,居中自言为郑贵妃从兄弟,妃家世微,亦倚居中为重,由是连擢至翰林学士,除同知枢密院事。时妃宠冠后宫,于居中无所赖,乃用宦官黄经臣策,以外戚秉政辞,改资政殿学士、中太一宫使兼侍读。蔡京再得政,居中之助为多,厚责报于京,京为言枢密本兵之地,与三省殊、无嫌于用亲。经臣力抗前说,京言不效,居中疑不己援,始怨之,乃与张康国间京。都水使者赵霖,得龟两首于黄河,献以为瑞,京曰:“此齐小白所谓象罔,见之而霸者也。”居中曰:“首岂宜有二!人皆骇异,而京独主之,殆不可测。”帝命弃龟金明池,谓“居中爱我”,遂申前命。
yǐ wèi, zhào:" shǒu lìng yǐ hù kǒu wèi diàn zuì."
乙未,诏:“守令以户口为殿最。”
shēng guì zhōu wèi dà dū dū fǔ, jiàn zhèn zhōu yú lí mǔ shān xīn, cì jūn é yuē jìng hǎi, yòng zhī guì zhōu wáng zǔ dào cè yě.
升桂州为大都督府,建镇州于黎母山心,赐军额曰靖海,用知桂州王祖道策也。
yǐ sì, shēng tài yuán fǔ dèng zhōu bìng wèi dà dū dū fǔ.
乙巳,升太原府、邓州并为大都督府。
shí yī yuè, rén zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. cài jīng yǐ bù jí suǒ dāng shí fēn, lǜ qún chén chēng hè.
十一月,壬子朔,日有食之。蔡京以不及所当食分,率群臣称贺。
guǐ hài, zhào yǐ" yì lǐ dāng zhuī shù sān dài zhī yì, shì jīn zhī yí, kāi yuán lǐ bù zú wéi fǎ. jīn qīn zhì guān lǐ yán gé shí yī juàn, fù yì lǐ jú. yú wǔ lǐ lìng shì cǐ biān cì."
癸亥,诏以“议礼当追述三代之意,适今之宜,《开元礼》不足为法。今亲制《冠礼沿革》十一卷,付议礼局。馀五礼令视此编次。”
yǐ chǒu, zhì nèi wài fú bǎo láng.
乙丑,置内外符宝郎。
sòng chū zhū bǎo, duō jiē shí wèi zhī. yuán fēng zhōng, zhào yī gǔ zuò tiān zǐ huáng dì liù xǐ, yǒu yù ér wèi chéng. yuán fú chū, shǐ dé yù gōng zhī shàn zhě zuó zhī, dàn dié zhuàn ér yǐ, yù yì bù shèn liáng. zhì shì de hàn chuán guó xǐ, shí qín xǐ, nǎi lán tián yù, lǐ sī zhī yú chóng zhuàn yě, wén yuē" shòu mìng yú tiān jì shòu yǒng chāng". dì dú qǔ qí wén ér chù qí xǐ bù yòng, yīn zì zuò shòu mìng bǎo, qí fāng sì cùn yǒu qí. shí yòu dé gǔ xiǎo yù yìn wén yuē" chéng tiān fú yán wàn yì yǒng wú jí" zhě, dì yòu yǐ qí wén fǎng lǐ sī yú chóng zuò bǎo, dà jiàng wǔ cùn, jiē wèi chī niǔ, qí zhuàn zé cài jīng mìng qí zi xiāo yǐ yì xiào zhī, míng wéi zhèn guó shòu mìng èr bǎo, hé xiān dì liù xǐ, shì wèi bā bǎo, mìng zhì guān yǐ zhǎng zhī.
宋初诸宝,多阶石为之。元丰中,诏依古作天子皇帝六玺,有玉而未成。元符初,始得玉工之善者琢之,但叠篆而已,玉亦不甚良。至是得汉传国玺,实秦玺,乃蓝田玉,李斯之鱼虫篆也,文曰“受命于天既寿永昌”。帝独取其文而黜其玺不用,因自作受命宝,其方四寸有奇。时又得古小玉印文曰“承天福延万亿永无极”者,帝又以其文仿李斯鱼虫作宝,大将五寸,皆为螭纽,其篆则蔡京命其子翛以意敩之,名为镇国、受命二宝,合先帝六玺,是为八宝,命置官以掌之。
shàng shū shěng yán:" jīn jìn zhōng yǐ yǒu cháng yòng zhī bǎo, suǒ yòng zhì duō, bù kě gǎi yí. yù zhèn guó shòu mìng bǎo jiē bǎo ér bù yòng, wéi fēng shàn zé yòng zhī huáng dì zhī bǎo, dá lín guó shū zé yòng zhī huáng dì xíng bǎo, jiàng yù zhá zé yòng zhī huáng dì xìn bǎo, cì lín guó shū jí wù zé yòng zhī tiān zǐ zhī bǎo, dá wài guó shū zé yòng zhī tiān zǐ xíng bǎo, fēng cè zé yòng zhī tiān zǐ xìn bǎo, jǔ dà bīng zé yòng zhī yú jiē yòng cháng yòng zhī bǎo." cóng zhī.
尚书省言:“今禁中已有常用之宝,所用至多,不可改移。欲镇国、受命宝皆宝而不用,惟封禅则用之;皇帝之宝,答邻国书则用之;皇帝行宝,降御札则用之;皇帝信宝,赐邻国书及物则用之;天子之宝,答外国书则用之;天子行宝,封册则用之;天子信宝,举大兵则用之;馀皆用常用之宝。”从之。
jǐ sì, shēng yíng zhōu wèi hé jiān fǔ yíng hǎi jūn jié dù.
己巳,升瀛州为河间府、瀛海军节度。
wù yín, shàng shū yòu chéng xú chù rén yǐ mǔ yōu qù wèi.
戊寅,尚书右丞徐处仁以母忧去位。
nán dān zhōu dì yǔ yí zhōu jí xī nán yí jiē rǎng, shì wèi mò shì suǒ jū, zì shǔ cì shǐ. wáng zǔ dào yù qǔ zhī, nǎi wū qí qiú mò gōng nìng zǔ dōng lán zhōu, bù lìng nà tǔ, fā bīng tǎo zhī, qín gōng nìng, yǐ nán dān zhōu wèi guān zhōu. gōng nìng dì gōng chéng, jié xī dòng bào fù, qīn lüè chéng yì, shā cì shǐ, cài jīng nì bù yǐ wén. tè zhì qián nán lù, lǐng tíng fú píng yǔn cóng yí liǔ róng guān jiǔ zhōu.
南丹州地与宜州及西南夷接壤,世为莫氏所居,自署刺史。王祖道欲取之,乃诬其酋莫公佞阻东兰州,不令纳土,发兵讨之,擒公佞,以南丹州为观州。公佞弟公晟,结溪峒报复,侵掠城邑,杀刺史,蔡京匿不以闻。特置黔南路,领庭、孚、平、允、从、宜、柳、融、观九州。
shí èr yuè, gēng yín, cài jīng yǐ gōng jiā tài wèi, jìn hé zhí zhōng yǐ xià guān èr děng, ér zhào zǔ dào wèi xíng bù shàng shū.
十二月,庚寅,蔡京以功加太尉,进何执中以下官二等,而召祖道为刑部尚书。
zǔ dào zài guì sì nián, hòu yǐ guān jué jīn bó tiāo zhū yí, jiàn chéng yì, diào bīng zhèn shù, niǎn shū nèi dì qián bù yán sù, wú fù qí xiàn. dì zhàng lì, shù zhě shí wáng wǔ liù, shí wú chǐ tǔ yī mín yì yú xiàn guān. shí guǎng xī zhuǎn yùn fù shǐ zhāng zhuāng yǔ zǔ dào biǎo lǐ, suì yǐ dài qí rèn. zǔ dào zhuāng jì záo kōng chāo qǔ xiǎn měi, yóu shì páng gōng sūn zhào yù chéng lín xiāng yǔ xiào zhī, biān rǎng yì duō gù yǐ.
祖道在桂四年,厚以官爵金帛挑诸夷,建城邑,调兵镇戍,辇输内地钱布盐粟,无复齐限。地瘴疠,戍者十亡五六,实无尺土一民益于县官。时广西转运副使张庄与祖道表里,遂以代其任。祖道、庄既凿空超取显美,由是庞恭孙、赵遹、程邻相与效之,边壤益多故矣。
guǐ sì, yǐ jiāng níng jīng nán háng yuè hóng fú tán guǎng guì bìng wèi shuài fǔ.
癸巳,以江宁、荆南、杭、越、洪、福、潭、广、桂并为帅府。
dīng yǒu, zhì kāi fēng fǔ fǔ xué.
丁酉,置开封府府学。
jǐ hài, yǐ wǎn róng qiáo shì wèi xián fēi.
己亥,以婉容乔氏为贤妃。
shì suì, qín fèng hàn. jīng dōng shuǐ, hé yì, qiǎn guān zhèn jì, dài bèi shuǐ hù zū. lú zhōu yǔ dòu.
是岁,秦凤旱。京东水,河溢,遣官振济,贷被水户租。庐州雨豆。
gān níng jūn yán huáng hé qīng, yú bā bǎi lǐ, fán qī zhòu yè, zhào yǐ gān níng jūn wèi qīng zhōu.
乾宁军言黄河清,逾八百里,凡七昼夜,诏以乾宁军为清州。
fú zhōu yí luò shì yè děng nèi fù, yǐ qí dì wèi zhēn chéng èr zhōu, zhī zhōu páng gōng sūn yòu zhī yǐ lái yě.
涪州夷骆世叶等内附,以其地为珍、承二州,知州庞恭孙诱之以来也。
tài miào zhāi láng fāng zhěn shàng shū yán:" cài jīng pì nì shè jì, nèi huái bù dào, zhuān yǐ shào shù zhī shuō wèi zì méi zhī jì, nèi ér zhí zhèng shì cóng, wài ér shuài chén jiān sī, wú fēi qí mén rén qīn qī. jīng měi yǒu zòu qǐng, jǐn zuò yù bǐ xíng chū, yǔ rén yuē' cǐ shàng yì yě' míng rì bù xíng, yòu yǔ rén yuē' jīng shí qǐ zhī yě'. shàn zé chēng jǐ, guò zé chēng jūn, bì yù bì xià liǎn tiān xià zhī yuàn ér hòu yǐ. zì yuán fú mò bì xià sì fú, zhōng yì zhī shì, tóu guǐ zhě wú rì wú zhī. jīng fēn wéi xié děng, qíng pèi biān zhì, bù chǐ shì jí, zé shuí kěn wèi bì xià yán zāi! jīng yòu shǐ zi yōu rì yǐ huā shí qín niǎo wèi xiàn, shǐ bì xià bù zhī tiān xià zhì luàn. chén yǐ wéi jīng bì fǎn yě, qǐng zhū jīng yǐ ān tiān xià!" zhào xuān shì jīng. jīng qǐng xià zhěn yù, jìng liú lǐng nán.
太庙斋郎方轸上书言:“蔡京睥睨社稷,内怀不道,专以绍述之说为自媒之计,内而执政、侍从,外而帅臣、监司,无非其门人亲戚。京每有奏请,尽作御笔行出,语人曰‘此上意也’;明日不行,又语人曰‘京实启之也’。善则称己,过则称君,必欲陛下敛天下之怨而后已。自元符末陛下嗣服,忠义之士,投匦者无日无之。京分为邪等,黥配编置,不齿仕籍,则谁肯为陛下言哉!京又使子攸日以花石禽鸟为献,使陛下不知天下治乱。臣以为京必反也,请诛京以安天下!”诏宣示京。京请下轸狱,竟流岭南。
liáo fàng jìn shì lǐ shí děng bǎi yú rén.
辽放进士李石等百馀人。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān èr nián liáo gān tǒng bā nián
○徽宗体神合道骏烈逊功圣文仁德宪慈显孝皇帝大观二年(辽乾统八年)
chūn, zhēng yuè, rén zǐ shuò, shòu bā bǎo yú dà qìng diàn, dà shè tiān xià, wén wǔ jìn wèi yī děng. cài jīng biǎo hè fú ruì.
春,正月,壬子朔,受八宝于大庆殿,大赦天下,文武进位一等。蔡京表贺符瑞。
yǐ mǎo, yǐ wǎn yí liú shì wèi dé fēi.
乙卯,以婉仪刘氏为德妃。
jǐ wèi, tài wèi cài jīng jìn tài shī, jiā tóng guàn jié dù shǐ, réng xuān fǔ.
己未,太尉蔡京进太师,加童贯节度使,仍宣抚。
gēng shēn, jìn fēng jīng zhào jùn wáng huán wèi dìng wáng, shǔ guó gōng gòu wèi guǎng píng jùn wáng.
庚申,进封京兆郡王桓为定王,蜀国公构为广平郡王。
wù yín, xǐ fēng xiàng zōng huí wèi hàn dōng jùn wáng, xiàng zōng liáng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī.
戊寅,徙封向宗回为汉东郡王,向宗良为开府仪同三司。
gǎi fēng zhào huái dé wèi shùn yì jùn wáng zhāo huà jūn jié dù shǐ hé nán fān bù zǒng lǐng. yǐ hé nán fān jiāng miǎn shén luó méng wèi jié dù guān chá liú hòu, cì míng zhào huái zhōng.
改封赵怀德为顺义郡王、昭化军节度使、河南蕃部总领。以河南蕃将缅什罗蒙为节度观察留后,赐名赵怀忠。
hé dōng hé běi dào qǐ.
河东、河北盗起。
liáo zhǔ rú chūn zhōu.
辽主如春州。
èr yuè, jiǎ shēn, zhì zhū lù cáo yuàn guān.
二月,甲申,置诸路曹掾官。
bǐng xū, guī zhōu ān zhì zhāng shāng yīng yí xiá zhōu jū zhù.
丙戌,归州安置张商英移峡州居住。
jiǎ wǔ, zhào jiàn huī yóu gé, cáng zhé zōng yù jí, zhì xué shì zhí xué shì dài zhì guān.
甲午,诏建徽猷阁,藏《哲宗御集》,置学士、直学士、待制官。
yǐ jié yú wéi shì wèi xiū róng.
以婕妤韦氏为修容。
sān yuè, gēng shēn, bān jīn lù líng bǎo dào chǎng yí fàn yú tiān xià.
三月,庚申,班《金箓灵宝道场仪范》于天下。
wù yín, cì shàng shě shēng shí sān rén jí dì.
戊寅,赐上舍生十三人及第。
mén xià zhōng shū hòu shěng zuǒ yòu sī yán:" jiǎn huì jīn nián zhēng yuè yī rì shè shū,' yuán yòu dǎng rén, huái jiān pì nì, bào yuàn bù yǐ, gōng sì dǐ wū, zuì zài zōng miào zhě, zhèn bù gǎn dài. qí huò qíng qīng fǎ zhòng, lì bèi fàng qì huò fēi shēn zì fàn, yīn rén dé zuì huò zhì fēi wū bàng, yán yǒu jìn sì huò běn yuán biàn lǐ, yǔ shè jī shàn huò zhǐ yīn zhí shì, ǒu shè gēng gǎi. fán cǐ zhī lèi, bù jù yuán biǎn zé zuì fàn, shěn liàng qí qíng fèn qīng zhòng děng dì, qǔ qíng lǐ qīng zhě, yǔ luò zuì jí, zhēn xù chāi qiǎn.' jīn jiāng yuán biān lèi cè nèi yī xiáng shè wén, kàn xiáng dào sūn gù děng sì shí wǔ rén." zhào chú sūn gù ān dào jiǎ yì wài, yú jiāng chū jí. yòu, kàn xiáng dào yè zǔ qià děng liù rén, zhào bìng chū jí.
门下中书后省左右司言:“检会今年正月一日赦书,‘元祐党人,怀奸睥睨,报怨不已,公肆诋诬,罪在宗庙者,朕不敢贷。其或情轻法重,例被放弃;或非身自犯,因人得罪;或志非诬谤,言有近似;或本缘辨理,语涉讥讪;或止因职事,偶涉更改。凡此之类,不据元贬责罪犯,审量其情分轻重等第,取情理轻者,与落罪籍,甄叙差遣。’今将元编类册内依详赦文,看详到孙固等四十五人。”诏除孙固、安焘、贾易外,馀江出籍。又,看详到叶祖洽等六人,诏并出籍。
zhào:" jiān sī suì jǔ suǒ bù jùn shǒu èr rén, xiàn lìng sì rén, fù sān xǐng shěn chá."
诏:“监司岁举所部郡守二人,县令四人,赴三省审察。”
xià, sì yuè, xīn sì, shǒu zhào yǐ zhuī shù xiān wáng yù mǎ yú nóng zhī yì, mù rén gěi dì miǎn zū mù mǎ. xíng zhī qī nián, xī hé pō jiàn jiù xù. fán xiàn zhèn zhài guān bǎo guān xián nèi, bìng dài guǎn jù gěi dì mù mǎ shì, zuǒ guān tóng guǎn jù, shù shǐ rén rén gè zhī rèn zé.
夏,四月,辛巳,手诏以追述先王寓马于农之意,募人给地免租牧马。行之期年,熙河颇见就绪。凡县镇寨关堡官衔内,并带管句给地牧马事,佐官同管句,庶使人人各知任责。
bǐng shēn, liáo fēng gāo lí guó wáng yǔ wèi sān hán guó gōng.
丙申,辽封高丽国王俣为三韩国公。
jiǎ chén, tóng guàn qiǎn tǒng zhì guān xīn shū xiàn féng guàn děng fù táo zhōu.
甲辰,童贯遣统制官辛淑献、冯瓘等复洮州。
wǔ yuè, gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī.
五月,庚戌朔,日有食之。
xīn hài, yǐ fù táo zhōu gōng, cì cài jīng yù dài. chū, shén zōng yòng táng gù shì, yǐ yù dài cì wáng ān shí, zhǐ xì sān rì. jí jīng shòu cì, suì wèi cháng fú.
辛亥,以复洮州功,赐蔡京玉带。初,神宗用唐故事,以玉带赐王安石,止系三日。及京受赐,遂为常服。
tí jǔ jīng xī nán lù xué shì lù yuàn yán:" chén suǒ lǐng bā zhōu sān shí yú xiàn, bǐ zhū lù zuì wéi biǎn xiǎo, xué shè nǎi zhì sān qiān sān bǎi yú qū, jiào yǎng shēng tú sān qiān sān bǎi yú rén, shàn xué tián yè děng suì shōu qián hú liù wàn sān qiān yú guàn shí. qiè jì zhū lù xué shè shēng tú tián yè qián hú zhī shù, hé chì shù bǎi wàn, cǐ kuàng gǔ suǒ wèi cháng yǒu yě. qǐ zhào yǒu sī zǒng huì zhū lù zhōu jūn xiàn wén wǔ dà xiǎo xué shēng bìng xué fèi suǒ rù suǒ yòng shí shù, jù tú cè shàng zhī yù fǔ, fù zài bì yōng, réng xuān fù shǐ guǎn." cóng zhī.
提举京西南路学事路瑗言:“臣所领八州三十馀县,比诸路最为褊小,学舍乃至三千三百馀区,教养生徒三千三百馀人,赡学田业等岁收钱斛六万三千馀贯石。窃计诸路学舍生徒田业钱斛之数,何翅数百万,此旷古所未尝有也。乞诏有司总会诸路州、军、县文武大小学生并学费所入所用实数,具图册上之御府,副在辟雍,仍宣付史馆。”从之。
rén zǐ, xī gē chéng wáng zǐ zāng zhēng pū gē jiàng, fù jī shí jūn.
壬子,谿哥城王子臧征扑哥降,复积石军。
zāng zhēng pū gē yǐ zhòu zǔ shàn fān zú, jū xī gē kōng chéng. biān lì wèi jì néng dòng zhòng, bì wèi biān huàn, tóng guàn yù shí qí shì, suì huì zhū lù jìn bīng, réng qiǎn zhī xī ān zhōu liú zhòng wǔ chū qí qū xī gē chéng. zāng zhēng pū gē yíng jiàng, bìng nǚ ruò cái èr shí bā rén, chū wèi cháng yǒu bīng yě. jì jiù qín, biān lì zhāng dà qí gōng, guò wèi yuán shì, yǐ jīn zhǐ hú tǒng wéi tóu guān, mù yǐ wèi hú chuáng, qiǎn hóng juàn wèi sǎn, zhǒng zhǒng jiē fēi qiāng wù. jié wén, cài jīng lǜ bǎi guān chēng hè. zhào fú zāng zhēng pū gē zhì jīng shī, shòu zhèng rèn tuán liàn shǐ dèng zhōu qián xiá xín sǐ yú dèng zhōu.
臧征扑哥以咒诅扇蕃族,居谿哥空城。边吏谓既能动众,必为边患,童贯欲实其事,遂会诸路进兵,仍遣知西安州刘仲武出奇趋谿哥城。臧征扑哥迎降,并女弱才二十八人,初未尝有兵也。洎就擒,边吏张大其功,过为缘饰,以金纸糊桶为头冠,木椅为胡床,浅红绢为伞,种种皆非羌物。捷闻,蔡京率百官称贺。诏俘臧征扑哥至京师,授正任团练使、邓州钤辖;寻死于邓州。
jiǎ yín, fù zhū lù suì gòng gòng fèng wù.
甲寅,复诸路岁贡供奉物。
dīng sì, yǐ tóng guàn wèi jiǎn jiào sī kōng fèng níng jūn jié dù shǐ, shǎng shōu táo zhōu jī shí dòng yě.
丁巳,以童贯为检校司空、奉宁军节度使,赏收洮州、积石动也。
chū, tóng guàn yì yù shōu jī shí jūn, jī shí mín xī níng jiē jìng, liú zhòng wǔ yì guàn jì shì, yuē:" dà bīng rù jìng, zéi qióng, bì zǒu xià guó, lù yóu xī níng, dāng jí yǎn bǔ yù jiàng, zé zhāo nà zhī. huò shēn rù cháo xué, kě chéng qí biàn dàn kě qiáo gōng lì wèi yì bàn, ruò bǐng mìng dài bào, lǜ shī shì jī." guàn xǔ yǐ pián yí. zāng zhēng pū gē guǒ yù jiàng, gài yī zi wèi zhì, zhòng wǔ jí qiǎn zi xī wǎng. ér hé qiáo yì chéng, zhòng wǔ yǐ bīng dù hé, qiè yǔ guī, xiàn jié xuān fǔ sī. guàn yǎn qí gōng, zhǐ lù hé qiáo zhī láo, zhòng wǔ zhōng bù zì yán. hòu dì qiǎn shǐ chí jīn zhǎn, cì xiān dé jī shí jūn zhāo nà xiáng wáng zhě, shǐ zhě fǎng qí shí, yǐ zhǎn shòu zhòng wǔ, qiě zhào duì. dì wèi láo jiǔ zhī, yuē:" gāo yǒng nián shī lǜ, yǐ bù yòng qīng yán. jīn zhāo nà xiáng wáng, fǔ dìng hé nán, jiē qīng lì yě." zhòng wǔ xiè. wèn jǐ zi, yuē:" jiǔ zǐ." nǎi yǐ xī wèi yòu bān diàn zhí gé mén zhī hòu, yú xī bǔ sān bān jiè zhí mìng zhòng wǔ fù zhī xī níng zhōu.
初,童贯议欲收积石军,积石民西宁接境,刘仲武诣贯计事,曰:“大兵入境,贼穷,必走夏国,路由西宁,当即掩捕;欲降,则招纳之。或深入巢穴,可乘其便;但可桥功力未易办,若禀命待报,虑失事机。”贯许以便宜。臧征扑哥果欲降,丐一子为质,仲武即遣子锡往。而河桥亦成,仲武以兵渡河,挈与归,献捷宣抚司。贯掩其功,止录河桥之劳,仲武终不自言。后帝遣使持金盏,赐先得积石军招纳降王者,使者访其实,以盏授仲武,且召对。帝慰劳久之,曰:“高永年失律,以不用卿言。今招纳降王,抚定河南,皆卿力也。”仲武谢。问几子,曰:“九子。”乃以锡为右班殿直、閤门祗候,馀悉补三班借职;命仲武复知西宁州。
rén xū, zhào lín táo chéng yī jiù wèi táo zhōu, yǐ shōu fù gōng, zhào cài jīng tè xǔ zòu bǔ yī zi yī sūn guān, yú yī zhuǎn guān ēn shù.
壬戌,诏临洮城依旧为洮州,以收复功,诏蔡京特许奏补一子一孙官,馀依转官恩数。
wù chén, zhào:" zhāng kāng guó yǐ xià gè jìn guān yī děng."
戊辰,诏:“张康国以下各进官一等。”
jǐ mǎo, yǐ shōu fù gōng, mìng hù bù shì láng hóng zhōng fú zòu gào tiān dì zōng miào shè jì.
己卯,以收复功,命户部侍郎洪中孚奏告天地、宗庙、社稷。
bǎo zhēn guān miào chōng hé xiān shēng liú hùn kāng zú, tè zèng dà zhōng dài fū.
葆真观妙冲和先生刘混康卒,特赠大中大夫。
liáo zhǔ qīng shǔ yú sàn shuǐ yuán.
辽主清暑于散水原。
liù yuè, yǐ yǒu, yǐ fú yí dì wèi zhēn zhōu.
六月,乙酉,以涪夷地为珍州。
rén chén, liáo xī běi lù zhāo tǎo shǐ xiāo dí lǐ lǜ zhū fān lái zhāo.
壬辰,辽西北路招讨使萧迪里率诸蕃来朝。
jiǎ wǔ, yǐ píng xià chéng wèi huái dé jūn.
甲午,以平夏城为怀德军。
yǐ wèi, yǐ diàn zhōng liù shàng suàn xué tài guān jú hàn lín yí luán sī jiē lì liù chá.
乙未,以殿中六尚、算学、太官局、翰林仪鸾司皆隶六察。
bǐng shēn, liáo shè liǔ qí yǔ.
丙申,辽射柳祈雨。
wù xū, mén xià zhōng shū hòu shěng zuǒ yòu sī fù yī shè kàn xiáng dào hán wéi děng jiǔ shí wǔ rén, zhào bìng chū jí.
戊戌,门下、中书后省左右司复依赦看详到韩维等九十五人,诏并出籍。
dīng wèi, liáo zhǔ rú hēi lǐng.
丁未,辽主如黑岭。
wù shēn, sān xǐng jiǎn huì zhēng yuè yī rì shè shū," yīng yuán yòu dǎng rén bù yǐ cún wáng jí zài jí, kě tè yǔ xù guān." kān huì qián rèn zǎi chén zhí zhèng guān jiàn cún rén hán zhōng yàn sū zhé ān dào, shēn wáng rén wén yàn bó lǚ gōng zhe lǚ dà fáng liú zhì céng bù zhāng dūn liáng dào wáng yán sǒu lǐ qīng chén fàn chún lǐ huáng lǚ. zhào jiàn cún rén yǔ fù yī guān, wén yàn bó děng yì gè zhuī fù yǒu chà.
戊申,三省检会正月一日赦书,“应元祐党人不以存亡及在籍,可特与叙官。”勘会前任宰臣、执政官见存人韩忠彦、苏辙、安焘,身亡人文彦博、吕公著、吕大防、刘挚、曾布、章惇、梁焘、王岩叟、李清臣、范纯礼、黄履。诏见存人与复一官,文彦博等亦各追复有差。
qiū, qī yuè, gēng xū, bà jiàn xī zǔ diàn shì.
秋,七月,庚戌,罢建僖祖殿室。
yǐ mǎo, yǐ wǎn róng wáng shì wèi xián fēi.
乙卯,以婉容王氏为贤妃。
wù chén, liáo zhǔ yǐ yǔ bà liè.
戊辰,辽主以雨罢猎。
bā yuè, xīn sì, xíng zhōu hé shuǐ yì, huài mín lú shè, fù bèi shuǐ zhě jiā.
八月,辛巳,邢州河水溢,坏民庐舍,复被水者家。
bǐng shēn, zhōng shū shì láng liáng zǐ měi bà, zhī yùn zhōu.
丙申,中书侍郎梁子美罢,知郓州。
jǐ hài, zhì bǎo zhōu dūn zōng yuàn.
己亥,置保州敦宗院。
jiǔ yuè, xīn hài, yǐ lín shū wèi zhōng shū shì láng, lì bù shàng shū yú shēn wèi shàng shū zuǒ chéng.
九月,辛亥,以林摅为中书侍郎,吏部尚书余深为尚书左丞。
rén xū, yǐ xiàng zōng huí wèi tài zǐ shǎo bǎo, zhì shì.
壬戌,以向宗回为太子少保,致仕。
yǐ chǒu, zhào:" zhū lù zhōu xué yǒu gé cáng shū, jiē yǐ jīng shǐ wéi míng. fāng jīn chóng bā háng yǐ dí duō shì, zūn liù jīng yǐ chù bǎi jiā, shǐ hé zú yán! yīng zhì gé chù cì míng yuē jī gǔ."
乙丑,诏:“诸路州学有阁藏书,皆以经史为名。方今崇八行以迪多士,尊《六经》以黜百家,史何足言!应置阁处赐名曰稽古。”
guǐ yǒu, huáng hòu wáng shì bēng. hòu xìng gōng jiǎn, zhèng wáng èr fēi fāng kàng chǒng, hòu dài zhī jūn píng. huàn sì xī zhǐ, yǒu wū hòu zhī guò zhě, yàn zhī wú jī. hòu jiàn dì, wèi cháng yǔ jí, dì zhuǎn lián zhī. bēng, nián èr shí wǔ.
癸酉,皇后王氏崩。后性恭俭,郑、王二妃方亢宠,后待之均平。宦寺希旨,有诬后之过者,验之无迹。后见帝,未尝语及,帝转怜之。崩,年二十五。
xuē xiàng zōng huí guān jué.
削向宗回官爵。
bǐng zǐ, qū shè xī hé lán huáng qín fèng yǒng xīng jūn lù.
丙子,曲赦熙河兰湟、秦凤、永兴军路。
dōng, shí yī yuè, dīng wèi shuò, tài bái zhòu jiàn.
冬,十一月,丁未朔,太白昼见。
xīn yǒu, zhào fǎng qiú gǔ lǐ qì.
辛酉,诏访求古礼器。
rén xū, mìng tǎo lùn chén shù jì lǐ.
壬戌,命讨论臣庶祭礼。
yǐ chǒu, shàng dà xíng huáng hòu shì yuē jìng hé.
乙丑,上大行皇后谥曰靖和。
bǐng yín, lǚ huì qīng fù xuān fèng dài fū, tí jǔ míng dào gōng, rèn biàn jū zhù.
丙寅,吕惠卿复宣奉大夫,提举明道宫,任便居住。
wù chén, zhào shòu mìng bǎo zēng" zhèn guó" èr zì.
戊辰,诏受命宝增“镇国”二字。
shí èr yuè, jǐ mǎo, xiá zhōu jū zhù zhāng shāng yīng, xǔ rèn biàn jū zhù. shāng yīng yǒu bié yè zài yí dū xiàn, kěn cài jīng qǐ guī qí dì. jīng cóng dōu shěng pī zhuàng yī suǒ shēn, shāng yīng shēn dé zhī.
十二月,己卯,峡州居住张商英,许任便居住。商英有别业在宜都县,恳蔡京乞归其地。京从都省批状依所申,商英深德之。
rén yín, péi zàng jìng hé huáng hòu yú yǒng yù líng.
壬寅,陪葬靖和皇后于永裕陵。
shì suì, tóng zhōu huáng hé qīng.
是岁,同州黄河清。
xià rén rù gòng.
夏人入贡。
fú zhōu yí rèn yìng jǔ hú nán yáo yáng zài guāng nèi fù.
涪州夷任应举、湖南猺杨再光内附。
zhī guì zhōu zhāng zhuāng zòu:" ān huà shàng sān zhōu yī zhèn zhū mán nà tǔ, gòng wǔ wàn yú hù, èr shí liù wàn yú rén, fú yuán jiǔ qiān yú lǐ." yòu zòu:" kuān lè zhōu ān shā zhōu, pǔ zhōu sì zhōu qī yuán děng zhōu nà tǔ, jì èr wàn rén, yī shí liù zhōu sān shí sān xiàn wǔ shí yú dòng, fú yuán wàn lǐ." cài jīng lǜ bǎi guān biǎo hè, wèi hùn zhōng yuán fēng qì zhī shū, dàng tiān xià yú dì zhī bàn. jìn zhuāng jiān qián nán jīng lüè ān fǔ shǐ.
知桂州张庄奏:“安化上三州、一镇诸蛮纳土,共五万馀户,二十六万馀人,幅员九千馀里。”又奏:“宽乐州、安沙州,谱州、四州、七原等州纳土,计二万人,一十六州、三十三县、五十馀峒,幅员万里。”蔡京率百官表贺,谓混中原风气之殊,当天下舆地之半。进庄兼黔南经略安抚使。
yú zhōu mán zhào tài děng nèi fù, yǐ qí dì wèi qín zhōu.
渝州蛮赵泰等内附,以其地为溱州。
zhào kǒng rén jí cóng sì kǒng zǐ miào tíng.
诏孔亻及从祀孔子庙庭。
qín zhōu guān chá shǐ zhī fǔ zhōu zhé kè xíng zú, zèng wǔ ān jūn jié dù shǐ, yǐ qí zi kě dà wéi róng zhōu tuán liàn shǐ zhī fǔ zhōu.
秦州观察使、知府州折克行卒,赠武安军节度使,以其子可大为荣州团练使、知府州。
kè xíng shěn yǒng yǒu lì, shàn fǔ shì zú, zài biān sān shí nián, zhàn gōng zuì duō. xià rén wèi qí wēi míng, hào" zhé jiā fù".
克行沈勇有力,善抚士卒,在边三十年,战功最多。夏人畏其威名,号“折家父”。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān sān nián liáo gān tǒng jiǔ nián
○徽宗体神合道骏烈逊功圣文仁德宪慈显孝皇帝大观三年(辽乾统九年)
chūn, zhēng yuè, bǐng wǔ shuò, liáo zhǔ rú yā zǐ hé.
春,正月,丙午朔,辽主如鸭子河。
yǐ mǎo, fù jìng hé huáng hòu shén zhǔ yú bié miào. jǐ wèi, jiǎn liǎng jīng hé yáng qiú zuì yī děng, mín yuán yuán líng yì zhě juān qí fù.
乙卯,祔靖和皇后神主于别庙。己未,减两京、河阳囚罪一等,民缘园陵役者蠲其赋。
dīng mǎo, yǐ fú yí dì wèi chéng zhōu.
丁卯,以涪夷地为承州。
jiǎ xū, shēng huáng zhōu wèi xiàng dé jūn jié dù.
甲戌,升湟州为向德军节度。
èr yuè, bǐng zǐ shuò, bō zhōu yáng wén guì nà tǔ, yǐ qí dì zhì zūn yì jūn.
二月,丙子朔,播州杨文贵纳土,以其地置遵义军。
dīng chǒu, tí jǔ chóng fú gōng yí guó gōng hán zhōng yàn yǐ xuān fèng dài fū zhì shì.
丁丑,提举崇福宫仪国公韩忠彦以宣奉大夫致仕。
gēng zǐ, chén liáo shàng yán:" zhī hé zhōu hú shī wén, zuó wèi fā yùn shǐ, dú xián jiàn yì jiāng dāng èr tóng qián gǎi zhù dāng shí. zì gǔ jī shān zhī lì, yǐ tóng zhù qián, bù wén yǐ qián zhù qián. dāng èr qián fǎ yǔ xiǎo píng qián qīng zhòng xiāng děng, gù sī qián bù jīn ér zì zhǐ, mín jiān biàn zhī, cǐ shén zōng liáng fǎ yě. shī wén chǎn fèng dà chén, wàng luàn biàn gēng, jiāng yǐ háng dāng èr qián huǐ ér gǎi zhù, shí zhě tòng xīn." zhào shī wén tí jǔ wàn shòu guān.
庚子,臣僚上言:“知和州胡师文,昨为发运使,独衔建议将当二铜钱改铸当十。自古积山之利,以铜铸钱,不闻以钱铸钱。当二钱法与小平钱轻重相等,故私钱不禁而自止,民间便之,此神宗良法也。师文谄奉大臣,妄乱变更,将已行当二钱毁而改铸,识者痛心。”诏师文提举万寿观。
liáo zhǔ rú chūn zhōu.
辽主如春州。
sān yuè, bǐng wǔ, lì hǎi shāng yuè jiè fǎ.
三月,丙午,立海商越界法。
xīn yǒu, zhào:" sì chuān jùn shǒu, bìng xuǎn nèi dì rén rèn zhī."
辛酉,诏:“四川郡守,并选内地人任之。”
rén xū, bìng qián nán rù guǎng xī lù.
壬戌,并黔南入广西路。
yǐ chǒu, cì lǐ bù zòu míng jìn shì jí dì chū shēn jiǎ ān zhái děng liù bǎi bā shí wǔ rén. xiǎo dāng liáng shī chéng, yì cuàn míng jìn shì jí zhōng.
乙丑,赐礼部奏名进士及第出身贾安宅等六百八十五人。小珰梁师成,亦窜名进士籍中。
rén shēn, zhī shū mì yuàn shì zhāng kāng guó zú.
壬申,知枢密院事张康国卒。
kāng guó shǐ yīn fù cài jīng ér jìn, jí zài shū mì fǔ, jìn wèi yá yì. shí dì è jīng zhuān bì, yīn lìng kāng guó jū qí jiān, qiě xǔ yǐ xiāng. jīng jì kāng guó, suì yǐn wú zhí zhōng wèi zhōng chéng, zhí zhōng jí hé jīng kè liú bǐng sòng qiáo nián. dì jiā zhí zhōng zhī bù ā, kāng guó yuē:" shì nǎi wèi zhú chén dì ěr." yǐ ér zhí zhōng jiàng lùn kāng guó, kāng guó xiān zhī zhī, dàn zòu shì, liú bái dì yuē:" zhí zhōng jīn rì rù duì, bì wèi jīng lùn chén, chén yuàn bì wèi." jì ér zhí zhōng duì, guǒ chén qí shì, dì nù, chù zhí zhōng zhī chú zhōu. zhì shì kāng guó yīn tuì cháo qū diàn lú, bào dé jí, yǎng tiān tǔ shé, yú zhì dài lòu yuàn sǐ, huò yí zhòng dú yún.
康国始因附蔡京而进,及在枢密府,浸为崖异。时帝恶京专愎,阴令康国狙其奸,且许以相。京忌康国,遂引吴执中为中丞,执中即劾京客刘昺、宋乔年。帝嘉执中之不阿,康国曰:“是乃为逐臣地耳。”已而执中将论康国,康国先知之,旦奏事,留白帝曰:“执中今日入对,必为京论臣,臣愿避位。”既而执中对,果陈其事,帝怒,黜执中知滁州。至是康国因退朝趋殿庐,暴得疾,仰天吐舌,舁至待漏院死,或疑中毒云。
shí tóng guàn quán yì zhāng, yǔ huáng jīng chén xū yòng shì, zhōng chéng lú háng biǎo lǐ wéi jiān, jìn shēn cè mù. yòu zhèng yán chén hé yuē:" cǐ guó jiā ān wēi zhī běn yě, wú rèn yán zé, cǐ ér bù yán, kě hū!" suì shàng shū hé guàn jīng chén hù chǒng nòng quán zhī zuì, yuàn jí cuàn zhī yuǎn fāng. lùn zòu wèi zhōng, dì fú yī qǐ. hé yǐn dì yī, qǐng bì qí shuō, yī jū luò, dì yuē:" zhèng yán suì zhèn yī yǐ!" hé yán:" bì xià bù xī suì yī, chén qǐ xī suì shǒu yǐ bào bì xià! cǐ cáo jīn rì shòu fù guì zhī lì, bì xià tā rì shòu wēi wáng zhī huò." yán yù qiè. dì biàn sè yuē:" qīng néng rú cǐ, zhèn fù hé yōu!" nèi shì qǐng dì yì yī, dì què zhī yuē:" liú yǐ jīng zhí chén." yì rì, guàn děng xiāng shuài qián sù, wèi guó jiā jí zhì, ān dé cǐ bù xiáng yǔ! lú háng zòu hé kuáng wàng, zhé jiān xìn zhōu jiǔ.
时童贯权益张,与黄经臣胥用事,中丞卢航表里为奸,搢绅侧目。右正言陈禾曰:“此国家安危之本也,吾任言责,此而不言,可乎!”遂上疏劾贯、经臣怙宠弄权之罪,愿亟窜之远方。论奏未终,帝拂衣起。禾引帝衣,请毕其说,衣裾落,帝曰:“正言碎朕衣矣!”禾言:“陛下不惜碎衣,臣岂惜碎首以报陛下!此曹今日受富贵之利,陛下它日受危亡之祸。”言愈切。帝变色曰:“卿能如此,朕复何忧!”内侍请帝易衣,帝却之曰:“留以旌直臣。”翼日,贯等相率前诉,谓国家极治,安得此不祥语!卢航奏禾狂妄,谪监信州酒。
xià, sì yuè, wù yín, zhōng shū shì láng lín shū bà.
夏,四月,戊寅,中书侍郎林摅罢。
jí yīng lú chàng gòng shì, shū dāng chuán xìng míng, bù shí zhēn àng zì, dì xiào yuē:" qīng wù xié?" shū bù xiè, ér yǔ dǐ tóng liè. yù shǐ lùn qí guǎ xué, jù ào bù gōng, shī rén chén lǐ, chù zhī chú zhōu, yóu wèi dì yán:" qǐng shǐ liáo, jiàn qí guó zhōng xié èr, ruò jiān ér yǒu zhī, shì wú bù kě." gài yù bào qí rǔ yě. dì yóu shì shǐ yǒu běi fá zhī yì.
集英胪唱贡士,摅当传姓名,不识甄盎字,帝笑曰:“卿误邪?”摅不谢,而语诋同列。御史论其寡学,倨傲不恭,失人臣礼,黜知滁州,犹为帝言:“顷使辽,见其国中携二,若兼而有之,势无不可。”盖欲报其辱也。帝由是始有北伐之意。
rén wǔ, wǔ guó bù gòng yú liáo.
壬午,五国部贡于辽。
guǐ sì, yǐ zhèng jū zhōng zhī shū mì yuàn shì, lì bù shàng shū guǎn shī rén tóng zhī shū mì yuàn shì. shī rén, lóng quán rén yě.
癸巳,以郑居中知枢密院事,吏部尚书管师仁同知枢密院事。师仁,龙泉人也。
guǐ mǎo, yǐ yú shēn wèi zhōng shū shì láng, bīng bù shàng shū xuē áng wèi shàng shū zuǒ chéng, gōng bù shàng shū liú zhèng fū wèi shàng shū yòu chéng.
癸卯,以余深为中书侍郎,兵部尚书薛昂为尚书左丞,工部尚书刘正夫为尚书右丞。
áng yǔ yú shēn lín shū fù cài jīng wèi zhì jiǔ, zhì jǔ jiā wèi jīng bì sī huì, huò wù jí zhī, zhé jiā chī zé. áng cháng wù jí, jí zì pī qí kǒu.
昂与余深、林摅附蔡京为至久,至举家为京避私讳,或误及之,辄加笞责。昂尝误及,即自批其口。
wǔ yuè, yǐ sì shuò, mèng xiáng xiàn suǒ huà guà xiàng, wèi sòng jiāng zhōng wēi, yí gèng nián hào, gǎi guān míng, biàn shù shì yǐ yàn zhī. dì bù lè, zhào cuàn zhī yuǎn fāng.
五月,乙巳朔,孟翔献所画卦象,谓宋将中微,宜更年号,改官名,变庶事以厌之。帝不乐,诏窜之远方。
bǐng chén, lìng bì yōng yàn yòng yǎ yuè.
丙辰,令辟雍宴用雅乐。
dīng sì, lǜ qiú.
丁巳,虑囚。
wù chén, dà yǔ báo.
戊辰,大雨雹。
liù yuè, jiǎ xū shuò, zhào xiū lè shū.
六月,甲戌朔,诏修乐书。
tóng zhī shū mì yuàn shì guǎn shī rén yǐ jí bà wèi yòu shén guān shǐ, xún zú.
同知枢密院事管师仁以疾罢为佑神观使,寻卒。
yǐ hài, liáo zhǔ qīng shǔ yú tè lǐ lǐng.
乙亥,辽主清暑于特礼岭。
liáo mǎ qún tài bǎo xiāo tuō sī hé jì miǎn guān, liáo zhǔ niàn qí jǐn yuàn, mìng wèi tiān qí diàn sù wèi.
辽马群太保萧托斯和既免官,辽主念其谨愿,命为天齐殿宿卫。
dīng chǒu, shàng shū zuǒ pú yè cài jīng bà.
丁丑,尚书左仆射蔡京罢。
zhōng chéng shí gōng bì shì yù shǐ zhāng kè gōng hé jīng zuì è, zhāng shù shí shàng, nǎi yǐ jīng wèi zhōng tài yī gōng shǐ, qǐng gěi ēn shù bìng yī jiàn rèn zǎi xiàng lì. gōng bì shǐ yǔ jīng yǒu lián, gù dé jiǎng yòng. jí jū yán lù, yù shì lì hài, zhé yán bù dàn, jīng shǐ jì zhī. jì miǎn jīng zhèng, fù shàng yán lì yuán wěi rǒng, lì yuán fēng jiù zhì, yú shì zhào táng xuǎn guī lì bù zhě shù shí yuán, bà guān miào zhě qiān yuán, dōu shuǐ zhī sào liù shí yuán, xiàn fēi dà jùn xī shěng chéng, zài jīng chá shì guī zhī hù bù, zhū dào shì bó guī zhī zhuǎn yùn sī, shì tú dùn qīng.
中丞石公弼、侍御史张克公劾京罪恶,章数十上,乃以京为中太一宫使,请给恩数并依见任宰相例。公弼始与京有连,故得讲用。及居言路,遇事利害,辄言不惮,京始忌之。既免京政,复上言吏员猥冗,戾元丰旧制,于是诏堂选归吏部者数十员,罢官庙者千员,都水知埽六十员,县非大郡悉省丞,在京茶事归之户部,诸道市舶归之转运司,仕涂顿清。
xīn sì, yǐ hé zhí zhōng wèi tè jìn shàng shū zuǒ pú yè jiān mén xià shì láng.
辛巳,以何执中为特进、尚书左仆射兼门下侍郎。
lú zhōu yí wáng mù ruò nèi fù, yǐ qí dì zhì chún zī èr zhōu.
泸州夷王募弱内附,以其地置纯、滋二州。
gēng yín, jì zhōu hé shuǐ yì.
庚寅,冀州河水溢。
tài xué shēng chén cháo lǎo yì quē shàng shū yuē:" bì xià zhī cài jīng zhī jiān, jiě qí xiāng yìn, tiān xià zhī rén gǔ wǔ, yǒu ruò gēng shēng. jí xiāng hé zhí zhōng, zhōng wài àn rán shī wàng. zhí zhōng suī bù gǎn sì wèi fēi fǎ, ruò cài jīng zhī dù guó hài mín, rán lù lù cháng zhì, chū wú guò rén. tiān xià bài huài zhì cǐ, rú rén yī shēn zàng fǔ shòu lì yǐ shēn, qǐ yōng yōng zhī yī suǒ néng qǐ hū!" shū zòu, bù xǐng.
太学生陈朝老诣阙上书曰:“陛下知蔡京之奸,解其相印,天下之人鼓舞,有若更生。及相何执中,中外黯然失望。执中虽不敢肆为非法,若蔡京之蠹国害民,然碌碌常质,初无过人。天下败坏至此,如人一身脏腑受沴已深,岂庸庸之医所能起乎!”疏奏,不省。
qiū, qī yuè, dīng wèi, zhào:" zhé jí rén chú yuán yòu jiān dǎng jí dé zuì zōng miào wài, yú bìng lù yòng."
秋,七月,丁未,诏:“谪籍人除元祐奸党及得罪宗庙外,馀并录用。”
jiǎ yín, fù zhāng shāng yīng tí jǔ yù jú guān.
甲寅,复张商英提举玉局观。
shì yuè, liáo dì yǔn shuāng shāng jià.
是月,辽地陨霜伤稼。
liáo zhǔ yǐ zhōng jīng jī, mìng zhāo dé jūn jié dù shǐ yē lǜ mèng jiǎn xié xué shì liú sì chāng jiǎn jià tiào sù, shì wèi bì ér mèng jiǎn zú.
辽主以中京饥,命昭德军节度使耶律孟简偕学士刘嗣昌减价粜粟,事未毕而孟简卒。
liáo cáo sī dū fù shén jí, xiàn lìng duō xì yù. níng yuǎn lìng kāng gōng bì shàng shū yú cháo, nǎi shì zhī, yīn miǎn xiàn zhōng zū fù. níng yuǎn rén dé zhī, wèi lì shēng cí.
辽漕司督赋甚急,县令多系狱。宁远令康公弼上书于朝,乃释之,因免县中租赋。宁远人德之,为立生祠。
bā yuè, jǐ chǒu, sì pú wáng zōng hàn zú, xiōng zi zhòng zēng sì.
八月,己丑,嗣濮王宗汉卒,兄子仲增嗣。
bǐng shēn, shēng róng zhōu wèi qīng yuǎn jūn jié dù.
丙申,升融州为清远军节度。
dīng yǒu, liáo zhǔ yǐ xuě bà liè.
丁酉,辽主以雪罢猎。
yǐ hài, xuān fèng dài fū zhì shì yí guó gōng hán zhōng yàn zú.
已亥,宣奉大夫致仕仪国公韩忠彦卒。
dōng, shí yuè, guǐ chǒu, jiǎn liù shàng jú gòng fèng wù.
冬,十月,癸丑,减六尚局供奉物。
guǐ yǒu, liáo zhǔ wàng sì mù yè shān. dīng chǒu, miǎn jīn nián zū shuì.
癸酉,辽主望祀木叶山。丁丑,免今年租税。
shí yī yuè, dīng wèi, zhào:" suàn xué yǐ huáng dì wèi xiān shī, fēng hòu děng bā rén pèi xiǎng, wū xián děng qī shí rén cóng sì."
十一月,丁未,诏:“算学以黄帝为先师,风后等八人配飨,巫咸等七十人从祀。”
jǐ sì, cài jīng jìn fēng chǔ guó gōng, zhì shì, réng tí jǔ biān xiū zhé zōng shí lù, cháo shuò wàng. zhǎng zǐ yōu, chú shū mì zhí xué shì, cì zǐ shū, chú zhí mì gé.
己巳,蔡京进封楚国公,致仕,仍提举编修《哲宗实录》,朝朔望。长子攸,除枢密直学士,次子儵,除直秘阁。
shí èr yuè, jiǎ shēn, gāo lí gòng yú liáo, zòu hái nǚ zhí jiǔ chéng.
十二月,甲申,高丽贡于辽,奏还女直九城。
wù zǐ, yǐ zhāng shāng yīng wèi lóng tú gé xué shì zhī háng zhōu.
戊子,以张商英为龙图阁学士、知杭州。
jǐ hài, bà dōng nán zhù jiā xī qián.
己亥,罢东南铸夹锡钱。
zhōng chéng shí gōng bì yán:" cài jīng pán xuán jīng shī, yú wēi zhèn yú qún chén. yuàn chí bì duàn zhī jué, yǐ xiāo hòu huǐ." shì yù shǐ hóng yàn zhāng yán:" jīng péng jiān wù guó, gōng sī kùn bì, jì yǐ shàng yìn, ér yǎn jiǎn dū chéng, shàng píng juàn gù zhī ēn, zhōng huái bá hù zhī zhì, yuàn zǎo cì yīng duàn, qiǎn zhī chū jīng." shì yù shǐ máo zhù yán:" mèng xiáng yǐ tiān wén huò zhòng, cháng xiàn cài jīng shī, yán shè bù shùn, jīng zhé xǐ ér shòu zhī, yīn yǐ xiàn yì shū ér cì guān, zú zhì dǐ wū yǐ mào zhòng pì, ér jīng bù fù kuì chǐ. zhāng huái sù yǐ dì lǐ huò zhòng, jīng shú yǔ zhī yóu cóng, jīng qī zàng dì bo rì, huái sù zhǔ zhī, cháng tóng yóu huái zuǒ, tí zì kè shí, hòu suī yīn lìng rén zhuī huǐ yǐ yǎn qí jī, ér zhòng suǒ gòng zhī. yǐ zhì shàng shū shěng shì, duō bù qǔ zhǐ, zhí xíng pī xià, yǐ zuò bì xià zhī wēi zhòng lù hòu shǎng, xià jié rén xīn, yǐ zuò bì xià zhī fú. lín shū bá hù zhī dǎng, ér zhì zhī zhèng běn zhī dì sòng qiáo nián jiān xióng zhī qīn, ér zhì zhī yǐn jīng zhī rèn. kǎo zhī yǐ xīn, kuí zhī yǐ shì, qí zhì yǒu bù kě liàng zhě. jīn pán xuán niǎn gǔ, jiǔ ér bù qù, qí qíng zhuàng yǐ kě jiàn yǐ." tài xué shēng chén cháo lǎo fù shū jīng è shí sì shì, qǐ tóu bì yuǎn fāng, jiē bù bào.
中丞石公弼言:“蔡京盘旋京师,馀威震于群臣。愿持必断之决,以消后悔。”侍御史洪彦章言:“京朋奸误国,公私困弊,既已上印,而偃蹇都城,上凭眷顾之恩,中怀跋扈之志,愿早赐英断,遣之出京。”侍御史毛注言:“孟翔以天文惑众,尝献蔡京诗,言涉不顺,京辄喜而受之,因以献《易书》而赐官,卒致诋诬以冒重辟,而京不复愧耻。张怀素以地理惑众,京熟与之游从,京妻葬地卜日,怀素主之,尝同游淮左,题字刻石,后虽阴令人追毁以掩其迹,而众所共知。以至尚书省事,多不取旨,直行批下,以作陛下之威;重禄厚赏,下结人心,以作陛下之福。林摅跋扈之党,而置之政本之地;宋乔年奸雄之亲,而置之尹京之任。考之以心,揆之以事,其志有不可量者。今盘旋辇毂,久而不去,其情状已可见矣。”太学生陈朝老复疏京恶十四事,乞投畀远方,皆不报。
shì suì, jiāng huái jīng zhè fú jiàn dà hàn, zì liù yuè bù yǔ zhì yú shí yuè. qín fèng jiē chéng jī, fā sù zhèn zhī, juān qí fù.
是岁,江、淮、荆、浙、福建大旱,自六月不雨至于十月。秦、凤、阶、成饥,发粟振之,蠲其赋。
shǎn zhōu tóng zhōu huáng hé qīng.
陕州、同州黄河清。
liáo fàng jìn shì liú zhēn děng jiǔ shí rén.
辽放进士刘桢等九十人。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān sì nián liáo gān tǒng shí nián
○徽宗体神合道骏烈逊功圣文仁德宪慈显孝皇帝大观四年(辽乾统十年)
chūn, zhēng yuè, gēng zǐ shuò, zhōng chéng wú zhí zhōng yán:" qiè wén ěr lái zhū lù yǐ bā háng gòng zhě, rú qīn bìng gē gǔ, huò duì fú rán dǐng, huò cì bì chū xuè, xiě qīng cí yǐ dǎo, huò bù rú hūn, cháng sòng fó shū, yǐ cǐ wèi zhī xiào. huò cháng jiù qí xiōng zhī nì, huò yǔ qí dì tóng jū shí yú nián, yǐ cǐ wèi zhī tì. qí nǚ shì rén, pín bù néng zì jǐ, qǔ ér yǎng zhī yú jiā, wéi shàn nèi qīn. yòu yǐ xù qióng jù, shōu ér jiào zhī, wéi shàn wài qīn. cǐ zé rén zhī cháng qíng, réng yǐ yī shì fēn wéi mù yīn èr xíng. cháng yī yù qiàn suì, lǜ háo mín yǐ zhōu shí jī zhě, ér wèi zhī xù. fū zhōu shí jī zhě, nǎi háo mín zì wèi zhī ér yǐ, dú wèi zhī xù, kě hū? yòu yǒu cháng shōu yǎng yī yí qì xiǎo ér, cháng jiù yī bǒ zhě zhī nì, ér yǐ wéi xù. rú cǐ zhī lèi, bù kě jù shù. fú yuàn xià zhī tài xué, bǐ zhǎng èr bó shì kǎo yǐ dào yì, bié bái shì fēi, chéng qù mào làn, wù shǐ wàng jìn. shēn chì jùn xiàn zhǎng lì jí xué shì sī chá yàn xíng shí, yǒu qí rén zé jǔ, wú qí rén wù yǐ wàng gòng, wù zài fèng chéng zhào zhǐ, bù shī fǎ yì." cóng zhī.
春,正月,庚子朔,中丞吴执中言:“窃闻迩来诸路以八行贡者,如亲病割股,或对佛然顶,或刺臂出血,写青词以祷,或不茹荤,尝诵佛书,以此谓之孝。或尝救其兄之溺,或与其弟同居十馀年,以此谓之悌。其女适人,贫不能自给,取而养之于家,为善内亲。又以婿穷窭,收而教之,为善外亲。此则人之常情,仍以一事分为睦姻二行。尝一遇歉岁,率豪民以粥食饥者,而谓之恤。夫粥食饥者,乃豪民自为之而已,独谓之恤,可乎?又有尝收养一遗弃小儿,尝救一跛者之溺,而以为恤。如此之类,不可遽数。伏愿下之太学,俾长二、博士考以道艺,别白是非,澄去冒滥,勿使妄进。申饬郡县长吏及学事司察验行实,有其人则举,无其人勿以妄贡,务在奉承诏旨,不失法意。”从之。
xīn chǒu, liáo zhǔ yù xíng lì chūn lǐ, rú yā zǐ hé.
辛丑,辽主预行立春礼,如鸭子河。
guǐ mǎo, zhào xīn zhì hé dōng hé běi shǎn xī zhū jiān bà gǎi zhù dāng shí qián.
癸卯,诏新置河东、河北、陕西诸监罢改铸当十钱。
xīn yǒu, zhào:" shì shù bài sēng zhě, lùn yǐ dà bù gōng."
辛酉,诏:“士庶拜僧者,论以大不恭。”
dīng mǎo, xià rén rù gòng.
丁卯,夏人入贡。
lǚ huì qīng jiàng shòu zhèng fèng dài fū. shì yù shǐ máo zhù hé huì qīng shàng biǎo xiè fù guān, yòng shī fēng yǔ jí qīng yíng jié nán shān zhāng jù, yǐ gǔ jūn zǐ zì chǔ ér yǐ luàn shì fāng shèng shí, zuì bù kě shè, gù yǒu shì mìng. èr yuè, gēng wǔ shuò, liáo zhǔ zhù dà yú luò.
吕惠卿降授正奉大夫。侍御史毛注劾惠卿上表谢复官,用《诗》、《风雨》及《青蝇》、《节南山》章句,以古君子自处而以乱世方盛时,罪不可赦,故有是命。二月,庚午朔,辽主驻大鱼泺。
xīn wèi, yǐ zhāng shāng yīng wèi zī zhèng diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ.
辛未,以张商英为资政殿学士、中太一宫使。
chū, shāng yīng qǐ zhī háng zhōu, guò quē rù duì, yán:" shén zōng xiū jiàn fǎ dù, wù yǐ qù hài xìng lì ér yǐ. jīn chéng yī yī jǔ xíng, zé jǐn shào shù zhī měi. fǎ ruò yǒu bì, bù kě bù biàn, dàn bù shī qí yì zú yǐ."
初,商英起知杭州,过阙入对,言:“神宗修建法度,务以去害兴利而已。今城一一举行,则尽绍述之美。法若有弊,不可不变,但不失其意足矣。”
wù yín, yì lǐ jú zòu:" xiū chéng dà guān lǐ shū èr bǎi sān shí yī juàn, jì fú zhì dù shí liù juǎn, zhì fú tú yī cè, jù jīng jī gǔ, zhuó jīn zhī yí, yǐ zhèng yán xí zhī wù. yòu bié wèi kàn xiáng shí èr juǎn, jì fú kàn xiáng èr cè." zhào xíng zhī.
戊寅,议礼局奏:“修成《大观礼书》二百三十一卷,《祭服制度》十六卷,《制服图》一册,据经稽古,酌今之宜,以正沿袭之误。又别为《看详》十二卷,《祭服看详》二册。”诏行之。
gēng chén, bà jīng xī qián jiān.
庚辰,罢京西钱监。
jǐ chǒu, yǐ yú shēn wèi mén xià shì láng, zī zhèng diàn xué shì zhāng shāng yīng wèi zhōng shū shì láng, hù bù shàng shū hóu méng tóng zhī shū mì yuàn shì. dì cháng cóng róng wèn méng yuē:" cài jīng hé rú rén yě?" méng duì yuē:" shǐ jīng zhèng qí xīn shù, suī gǔ xián xiàng hé yǐ jiā?" jīng wén ér xián zhī. méng, gāo mì rén yě.
己丑,以余深为门下侍郎,资政殿学士张商英为中书侍郎,户部尚书侯蒙同知枢密院事。帝尝从容问蒙曰:“蔡京何如人也?”蒙对曰:“使京正其心术,虽古贤相何以加?”京闻而衔之。蒙,高密人也。
rén chén, bà hé dōng hé běi jīng dōng zhù jiā xī qián.
壬辰,罢河东、河北、京东铸夹锡钱。
guǐ sì, zhào:" fāng tián zhī fǎ, jūn fù huì mín. fǎng wén jìn suì yǐ lái, yǒu sī tuī xíng dài duò, jiān sī dū chá bù yán, huì lù gōng xíng, gāo xià shī shí. kě yán chì suǒ bù, réng yǎng jiān sī jué chá."
癸巳,诏:“方田之法,均赋惠民。访闻近岁以来,有司推行怠惰,监司督察不严,贿赂公行,高下失实。可严饬所部,仍仰监司觉察。”
sān yuè, gēng zǐ, mù jī mín bǔ jìn zú.
三月,庚子,募饥民补禁卒。
zhào:" yī xué shēng bìng rù tài yī jú, suàn rù tài shǐ jú, shū rù hàn lín shū yì jú, huà rù hàn lín huà tú jú, qí xué guān děng bìng bà."
诏:“医学生并入太医局,算入太史局,书入翰林书艺局,画入翰林画图局,其学官等并罢。”
jiǎ yín, chì suǒ zài zhèn xù liú mín.
甲寅,敕所在振恤流民。
guǐ hài, zhào:" zuì fèi rén shāo jiā zhēn xù néng ān fèn shǒu zhě, bù qí mǎn suì, gè yǔ xù jìn, yǐ zé lái xiào."
癸亥,诏:“罪废人稍加甄叙能安分守者,不俟满岁,各与叙进,以责来效。”
bǐng yín, cì shàng shě shēng shí wǔ rén jí dì.
丙寅,赐上舍生十五人及第。
wù chén, zhào:" shàng shū xié xià děng rén, kě yī wú guò rén lì, jīn hòu gǎi guān shēng rèn, bìng miǎn jiǎn jǔ."
戊辰,诏:“上书邪下等人,可依无过人例,今后改官升任,并免检举。”
xià, sì yuè, bǐng zǐ, wǔ guó bù zhǎng gòng yú liáo.
夏,四月,丙子,五国部长贡于辽。
jǐ mǎo, bān lè chǐ yú tiān xià.
己卯,班乐尺于天下。
guǐ wèi, cài jīng shàng suǒ xiū zhé zōng shí lù.
癸未,蔡京上所修《哲宗实录》。
bǐng xū, liáo zhǔ yù xíng zài shēng lǐ. guǐ sì, liè yú běi shān.
丙戌,辽主预行再生礼。癸巳,猎于北山。
bǐng shēn, lì gǎn shēng dì tán.
丙申,立感生帝坛。
dīng yǒu, zhào xiū zhé zōng zhèng shǐ.
丁酉,诏修《哲宗正史》。
wǔ yuè, rén yín, tíng sēng dié sān nián.
五月,壬寅,停僧牒三年。
dīng wèi, huì chū kuí lóu.
丁未,彗出奎、娄。
jiǎ yín, lì cí xué jiān mào kē. dì yǐ hóng cí kē bù zú yǐ zhì wén xué zhī shì, gǎi lì cǐ kē, suì fù gòng shì yuàn shì, qù xí shū ér zēng zhì zào, zhōng gé zé shòu guǎn zhí, suì bù guò wǔ rén.
甲寅,立词学兼茂科。帝以宏词科不足以致文学之士,改立此科,岁附贡士院试,去檄书而增制造,中格则授馆职,岁不过五人。
bǐng chén, zhào yǐ huì jiàn, bì diàn, jiǎn shàn, lìng shì cóng guān zhí yán zhǐ chén quē shī.
丙辰,诏以彗见,避殿,减膳,令侍从官直言指陈阙失。
wù wǔ, shè tiān xià.
戊午,赦天下。
rén xū, gǎi guǎng xī qián nán lù wèi guǎng nán xī lù.
壬戌,改广西黔南路为广南西路。
guǐ hài, zhì guǎng xī wàng yán tà dì zuì, zhuī biǎn shuài chén wáng zǔ dào wèi zhāo xìn jūn jié dù fù shǐ, fàng zhāng zhuāng yú yǒng zhōu.
癸亥,治广西妄言拓地罪,追贬帅臣王祖道为昭信军节度副使,放张庄于永州。
xiān shì yù shǐ zhāng kè gōng zòu lùn:" cài jīng qǐng jū xiàng wèi, shàn zuò wēi fú, quán zhèn zhōng wài. qīng xī yǔ yǐ dù guó yòng, tuō jué lù yǐ shì sī ēn. wèi cái lì wèi yǒu yú jī, jiē chū dàn mán wù kuā dà yǐ xìng shì gōng, sì wèi sāo rǎo. yuán yǐn xiǎo rén, yǐ wéi péng dǎng jiǎ jiè yīn yà, bù mǎn yào tú. yǐ zhì jiāo tōng háo mín, xìng zhì chǎn yè yì tiān zǐ zhī jiāng zuò, yíng qì jū dì yòng xiàn guān zhī rén fū, cáo yùn huā shí. céng wú zūn zhǔ bì mín zhī xīn, wéi shì fēng yǐ yíng sī zhī jì. ruò shì zhī lèi, qí shì fēi yī, yǐ yǒu chén liáo lùn liè, chén gèng bù gǎn jù chén. zhì ruò míng wéi zhù shèng shòu ér xiū tǎ yǐ zhuàng lín píng zhī shān shì, tuō yán guàn mín tián ér jué shuǐ yǐ fú xīng huà zhī chèn cí zhì zhí yǔ zhī gào biàn ér miù wèi xīn jí, shòu mèng xǔ zhī wū yán ér yǔ zhī guān jué zhào zhēn yù fǔ zhī yǐ yāo shù, zhāng dà chéng qiè cì qí jiān yì. hài dòng yuǎn ěr, wén zhě hán xīn, jiē zú yǐ gǔ huò tiān xià, wéi hài zhī dà zhě yě."
先是御史张克公奏论:“蔡京顷居相位,擅作威福,权震中外。轻锡予以蠹国用,托爵禄以市私恩。谓财利为有馀积,皆出诞谩;务夸大以兴事功,肆为搔扰。援引小人,以为朋党;假借姻娅,布满要途。以至交通豪民,兴置产业;役天子之将作,营葺居第;用县官之人夫,漕运花石。曾无尊主庇民之心,惟事丰已营私之计。若是之类,其事非一,已有臣僚论列,臣更不敢具陈。至若名为祝圣寿而修塔以壮临平之山势,托言灌民田而决水以符兴化之谶辞;致侄俣之告变而谬为心疾,受孟诩之诬言而与之官爵;赵真欲辅之以妖术,张大成窃伺其奸意。骇动远迩,闻者寒心,皆足以鼓惑天下,为害之大者也。”
jiǎ zǐ, zhào:" cài jīng tè jiàng shòu tài zǐ shǎo bǎo, yī jiù zhì shì, zài wài rèn biàn jū zhù." zhì lüè yuē:" qīng jué lù yǐ shì sī ēn, làn xī yǔ yǐ dù bāng yòng, jiè zhù yīn yà, mì bù yào tú, jù yǐn xiōng xié, hé chéng sǐ dǎng. yǐ zhì jiǎ lì mín ér jué xīng huà zhī shuǐ, tuō zhù shèng ér shì lín píng zhī shān, qǐ yuē huái zhōng, dài jiāng yāo fú. lǚ yǒu gào chén zhī jī, měi lián kuáng bèi zhī xián, suī jǐn shàng yú yìn zhāng, yóu jiǔ liú yú lǐ dì, yǎn jiǎn fú bì, ào nì wǎng quān, zhì dì yì zhī wèi fú, zhāo xīng wén ér shēn qiǎn. yán zhāng jì shàng, gōng yì mí róng, gù yù yòng ēn, nán yǐ qū fǎ. yí chǐ shī chén zhī zhì, bǐ cān gōng bǎo zhī guān. liáo wèi qún qíng, shàng wèi kuān diǎn."
甲子,诏:“蔡京特降授太子少保,依旧致仕,在外任便居住。”制略曰:“轻爵禄以市私恩,滥锡予以蠹邦用,借助姻娅,密布要途,聚引凶邪,合成死党。以至假利民而决兴化之水,托祝圣而饰临平之山,岂曰怀忠,殆将邀福。屡有告陈之迹,每连狂悖之嫌,虽仅上于印章,犹久留于里第,偃蹇弗避,傲睨罔悛,致帝意之未孚,昭星文而申谴。言章继上,公议靡容,固欲用恩,难以屈法。宜褫师臣之秩,俾参宫保之官。聊慰群情,尚为宽典。”
bǐng yín, mén xià shì láng yú shēn bà. shēn yǔ cài jīng jié wèi sǐ dǎng, jīng jì qù guó, shēn bù zì ān, shàng shū qǐ bà, nǎi yǐ zī zhèng diàn xué shì zhī qīng zhōu.
丙寅,门下侍郎余深罢。深与蔡京结为死党,京既去国,深不自安,上疏乞罢,乃以资政殿学士知青州。
liù yuè, gēng wǔ, yù diàn, fù shàn.
六月,庚午,御殿,复膳。
jiǎ xū, liáo zhǔ qīng shǔ yú yù shān.
甲戌,辽主清暑于玉山。
yǐ hài, yǐ zhāng shāng yīng wèi shàng shū yòu pú yè jiān zhōng shū shì láng.
乙亥,以张商英为尚书右仆射兼中书侍郎。
cài jīng jiǔ dào guó bǐng, zhōng wài yuàn jí. jiàn shāng yīng néng lì yì tóng, gèng chēng wéi xián, dì yīn rén wàng ér xiāng zhī. shí jiǔ hàn, huì xīng zhōng tiān, shāng yīng shòu mìng, shì xī huì bú jiàn, míng rì yǔ. dì xǐ, yīn dà shū" shāng lín" èr zì yǐ cì zhī.
蔡京久盗国柄,中外怨疾。见商英能立异同,更称为贤,帝因人望而相之。时久旱,彗星中天,商英受命,是夕彗不见,明日雨。帝喜,因大书“商霖”二字以赐之。
guǐ wèi, xià guó gòng yú liáo.
癸未,夏国贡于辽。
rén chén, fù xiàng zōng huí wèi hàn dōng jùn wáng.
壬辰,复向宗回为汉东郡王。
jiǎ wǔ, zhǔn bù gòng yú liáo.
甲午,准布贡于辽。
yǐ wèi, lǜ qiú.
乙未,虑囚。
bǐng shēn, mén xià shì láng xuē áng bà wèi yòu shén guān shǐ.
丙申,门下侍郎薛昂罢为佑神观使。
qiū, qī yuè, xīn chǒu, zhào quán bà fāng tián.
秋,七月,辛丑,诏权罢方田。
liáo zhǔ yè qìng líng.
辽主谒庆陵。
jǐ wèi, zhāng shāng yīng yán:" dāng shí qián, zì táng yǐ lái, wéi hài shén míng, xíng zhī yú jīn, yóu jiàn zhì ài. gài xiǎo píng qián chū mén, yǒu xiàn yǒu jìn, gù sì fāng shāng lǚ wù huò jiāo yì dé qián zhě, bì rù zhōng qiú yán chāo shōu mǎi guān gào dù dié, ér yú qián yòu liú bù zài jiē shì, gù guān sī nèi wài, jiāo xiāng lì yǎng. zì dāng shí qián xíng, yī fū fù bā shí qiān, xiǎo chē zài sì bǎi qiān. qián jì wèi qīng jī zhī wù, zé gào dié nán shòu, yán chāo fēi cāo xū qián ér dé shí jià zé nán xíng, zhòng qīng zhī shì rán yě. jīn yù quán yú nèi kù bìng mì yuàn zhū sī jiè zhī, yīng yú fēng zhuāng jīn yín wù bó bìng yán tiě děng, xià lìng yǐ dāng shí qián dào zhù wěi làn hài fǎ, bàn nián gèng bù xíng yòng lìng mín jiān jǐn suǒ yǒu yú suǒ zài zhōu jūn sòng nà, měi shí guàn guān zhī jīn yín wù bó sì guàn wén, zé qí wěi zhù zhě, sòng jìn biàn gǎi zhù xiǎo píng qián, cún qí rú yàng zhě, qí nà qián zú shí guàn zuò sān guàn wén, gè bō hái yuán jiè chù. rán hòu jīng chéng zuò jiù qián jìn shī xíng, nǎi kě yì què huò tōng shāng chāo fǎ."
己未,张商英言:“当十钱,自唐以来,为害甚明,行之于今,尤见窒碍。盖小平钱出门,有限有禁,故四方商旅物货交易得钱者,必入中求盐钞、收买官告度牒,而馀钱又流布在街市,故官私内外,交相利养。自当十钱行,一夫负八十千,小车载四百千。钱既为轻赍之物,则告牒难售,盐钞非操虚钱而得实价则难行,重轻之势然也。今欲权于内库并密院诸司借支,应于封桩金银物帛并盐铁等,下令以当十钱盗铸伪滥害法,半年更不行用;令民间尽所有于所在州军送纳,每十贯官支金银物帛四贯文,择其伪铸者,送近便改铸小平钱,存其如样者,俟纳钱足十贯作三贯文,各拨还元借处。然后京城作旧钱禁施行,乃可议榷货通商钞法。”
bā yuè, gēng wǔ, zhāng shāng yīng yòu yán:" bì xià fèn fā yīng duàn, kǎi rán yù jiù qián qīng wù zhòng zhī bì, yī dàn fā dé yīn, xià míng zhào, juān qì tǎng zàng shù qiān wàn mín qián bǎo, gǎi dāng shí wèi dāng sān. lìng xià zhī rì, zhōng wài huān hū, wàn kǒu yī shé. rán ér jiān xié zhī zài nèi zhě, mì chàng qí shuō yuē:' bù jiǔ bì fù, kě chù yǐ dài yě.' jiān xié zhī zài wài zhě, xiǎo mín yǐ lüè měi yuē:' dāng sān zé kuī rǔ, dāng qī zé zhōng yǐ.' shì yǐ xiǎo mín tīng ér hé zhī, lìng chū wǔ shí rì, ér yóu wèi dà fú yě. fú wàng bì xià gù zhì bù yí, shǐ zhèng yì zú xíng, jiān xié kuì fú, ér xiāo qí xiōng hàn bù píng zhī qì."
八月,庚午,张商英又言:“陛下奋发英断,慨然欲救钱轻物重之弊,一旦发德音,下明诏,捐弃帑藏数千万缗钱宝,改当十为当三。令下之日,中外欢呼,万口一舌。然而奸邪之在内者,密倡其说曰:‘不久必复,可畜以待也。’奸邪之在外者,晓民以掠美曰:‘当三则亏汝,当七则中矣。’是以小民听而和之,令出五十日,而犹未大孚也。伏望陛下固志不移,使正议卒行,奸邪愧服,而消其凶悍不平之气。”
yǐ hài, yǐ liú zhèng fū wèi zhōng shū shì láng, hóu méng wèi shàng shū zuǒ chéng, hàn lín xué shì chéng zhǐ dèng xún rén wèi shàng shū yòu chéng.
乙亥,以刘正夫为中书侍郎,侯蒙为尚书左丞,翰林学士承旨邓洵仁为尚书右丞。
wù yín, shěng nèi wài rǒng guān.
戊寅,省内外冗官。
gēng chén, yǐ zī zhèng diàn xué shì wú jū hòu wèi mén xià shì láng.
庚辰,以资政殿学士吴居厚为门下侍郎。
dīng hài, xíng nèi wài xué guān xuǎn shì fǎ.
丁亥,行内外学官选试法。
rùn yuè, xīn chǒu, zhào:" zhū lù shì yǒu bù biàn yú mín zhě, jiān sī tiáo zòu zhī."
闰月,辛丑,诏:“诸路事有不便于民者,监司条奏之。”
xīn hài, liáo zhǔ yè huái líng jǐ wèi, yè zǔ líng.
辛亥,辽主谒怀陵;己未,谒祖陵。
xīn yǒu, zhào jiè péng dǎng.
辛酉,诏戒朋党。
yǐ zhāng gé zhī háng zhōu. gé sī suǒ yǐ gù chǒng, nǎi yīn cí rì, qǐ zì lǐng huā shí gāng shì, zì cǐ yīng fèng yì fán yǐ.
以张阁知杭州。阁思所以固宠,乃因辞日,乞自领花石纲事,自此应奉益繁矣。
rén xū, liáo huáng tài shū hé luō gá cóng liè yú qìng zhōu, dào zú.
壬戌,辽皇太叔和啰噶从猎于庆州,道卒。
jiǔ yuè, bǐng yín shuò, rì yǒu shí zhī.
九月,丙寅朔,日有食之。
jiǎ xū, liáo zhǔ mìng miǎn xíng chóng jiǔ jié lǐ.
甲戌,辽主命免行重九节礼。
dōng, shí yuè, dīng yǒu, lì guì fēi zhèng shì wèi huáng hòu. hòu, kāi fēng rén, běn qīn shèng diàn yā bān. chū, dì wèi duān wáng, cháng cháo qīn shèng tài hòu, tài hòu mìng hòu gōng shì jí dì jí wèi, suì yǐ cì dì. hòu xìng jǐn, shàn shùn chéng dì yì, hǎo guān shū, zhāng zòu néng zì zhì. dì ài qí cái, jìng lì wèi hòu.
冬,十月,丁酉,立贵妃郑氏为皇后。后,开封人,本钦圣殿押班。初,帝为端王,常朝钦圣太后,太后命后供侍;及帝即位,遂以赐帝。后性谨,善顺承帝意,好观书,章奏能自制。帝爱其才,竟立为后。
cài jīng zhī miǎn, zhī shū mì yuàn shì zhèng jū zhōng zì xǔ bì děi xiāng, dì jué zhī, bù guǒ yòng. zhì shì fù yǐ wài qī bà wèi guān wén diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ.
蔡京之免,知枢密院事郑居中自许必得相,帝觉之,不果用。至是复以外戚罢为观文殿学士、中太一宫使。
wù xū, yǐ wú jū hòu zhī shū mì yuàn shì.
戊戌,以吴居厚知枢密院事。
tài bái zhòu jiàn.
太白昼见。
liáo zhǔ zhù ǒu sī diàn.
辽主驻藕丝淀。
shí yī yuè, dīng mǎo, sì yuán qiū, dà shè gǎi míng nián yuán yuē zhèng hé.
十一月,丁卯,祀圜丘,大赦;改明年元曰政和。
jiǎ xū, bà gǒng zhōu wèi xiāng yì xiàn.
甲戌,罢拱州为襄邑县。
wù yín, zhào tōng zhōu ān zhì rén chén guàn yǔ zì biàn.
戊寅,诏通州安置人陈瓘与自便。
chū, guàn zì hé pǔ fàng hái, jū sì míng. ér qí zi zhèng huì gàn zhì yú háng, shì wén cài chóng shèng chà cài jīng yǒu dòng yáo dōng gōng zhī yǔ, zhèng huì jí rì zì chén yú háng shuài cài nǐ. nǐ fāng jié jīng wèi sǐ dǎng, suì zhí zhèng huì sòng jīng shī, ér fēi shū gào jīng, bǐ yù wèi jì. shì xià kāi fēng fǔ zhì yù, zhī kāi fēng lǐ xiào chēng, kù lì yě, nǎi bìng xià míng zhōu bǔ guàn. shì mín kū sòng zhī, guàn bù wéi dòng, jì jiù yù, gù qí zi xiào yuē:" bù xiào zi fán wú yī xíng." xiào chēng xié guàn shǐ zhèng zhèng huì zhī wàng, guàn yuē:" zhèng huì wén jīng jiāng bù lì yú shè jì, chuán yú dào lù, jù zì chén gào, guàn suǒ bù zhī. wàng fù zǐ zhī ēn ér zhǐ qí wèi wàng, zé qíng suǒ bù rěn xié sī qíng yǐ fú hé qí shuō, yòu yì suǒ bù wéi. kuàng bù qī bù èr, píng xī suǒ yǐ shì jūn jiào zǐ, qǐ yú lì hài zhī jì yǒu suǒ tān wèi, zì wéi qí yán hū! cài jīng jiān xié, bì wèi guó huò, guàn gù cháng lùn yú jiàn shěng, yì bù dài jīn rì yǔ yán jiān yě." shí nèi shì huáng jīng chén jiān kān, wén suǒ duì, shī shēng tàn xī, wèi guàn yuē:" zhǔ shàng zhèng yù zhī shí zhuàng, yòu sī dì yī cǐ zhì duì." yù jù, jìng zuò zhèng huì yǐ suǒ yán guò shí, liú cuàn hǎi dǎo, ér guàn yì yǒu tōng zhōu ān zhì zhī mìng. zhì cǐ fāng xǔ qí zì biàn.
初,瓘自合浦放还,居四明。而其子正汇干至馀杭,适闻蔡崇盛诧蔡京有动摇东宫之语,正汇即日自陈于杭帅蔡薿。薿方结京为死党,遂执正汇送京师,而飞书告京,俾预为计。事下开封府制狱,知开封李孝称,酷吏也,乃并下明州捕瓘。士民哭送之,瓘不为动,既就狱,顾其子笑曰:“不肖子烦吾一行。”孝称胁瓘使证正汇之妄,瓘曰:“正汇闻京将不利于社稷,传于道路,遽自陈告,瓘所不知。忘父子之恩而指其为妄,则情所不忍;挟私情以符合其说,又义所不为。况不欺不二,平昔所以事君教子,岂于利害之际有所贪畏,自违其言乎!蔡京奸邪,必为国祸,瓘固尝论于谏省,亦不待今日语言间也。”时内侍黄经臣监勘,闻所对,失声叹息,谓瓘曰:“主上正欲知实状,右司第依此置对。”狱具,竟坐正汇以所言过实,流窜海岛,而瓘亦有通州安置之命。至此方许其自便。
shí èr yuè, jǐ yǒu, liáo zhào míng nián gǎi yuán tiān qìng.
十二月,己酉,辽诏明年改元天庆。
gēng xū, gǎi shì jìng hé huáng hòu wèi huì gōng.
庚戌,改谥靖和皇后为惠恭。
yǐ lǚ huì qīng wèi guān wén diàn xué shì zhī dà míng fǔ.
以吕惠卿为观文殿学士、知大名府。
bà nèi cáng dōng běi chū shèng yán chāo jí liù lù shàng gòng qián chāo.
罢内藏东北出剩盐钞及六路上供钱钞。
shì suì, kuí zhōu jiāng shuǐ yì. hǎi shuǐ qīng.
是岁,夔州江水溢。海水清。
chū gōng nǚ sì bǎi bā shí liù rén.
出宫女四百八十六人。
nán dān zhōu nèi fù.
南丹州内附。
liáo jìng nèi dà jī, wéi bǎo jìng jūn mǎ rén wàng suǒ zhì, lì shí bù quē, lù bù míng fú. yáo shòu rén wàng wèi zhāng yì jūn jié dù shǐ. shí gǔ jià xiáng yǒng, sù wèi shì duō bù gěi, xiāo tuō sī hé chū sī lǐn zhōu zhī xuán zhào zhī nán yuàn shū mì shǐ shì.
辽境内大饥,惟保静军马人望所治,粒食不阙,路不鸣桴。遥授人望为彰义军节度使。时谷价翔踊,宿卫士多不给,萧托斯和出私廪周之;旋召知南院枢密使事。