qǐ chóng guāng dān è liù yuè, jǐn xuán yì zhí xú bā yuè, fán yī nián yǒu qí.
起重光单阏六月,尽玄黓执徐八月,凡一年有奇。
rén zōng tǐ tiān fǎ dào jí gōng quán dé shén wén shèng wǔ ruì zhé míng xiào huáng dì huáng yòu sān nián liáo zhòng xī èr shí nián
○仁宗体天法道极功全德神文圣武睿哲明孝皇帝皇祐三年(辽重熙二十年)
liù yuè, dīng hài, wú wéi jūn xiàn zhī cǎo sān bǎi wǔ shí běn. dì yuē:" zhèn yǐ fēng nián wèi ruì, xián chén wèi bǎo. zhì yú cǎo mù chóng yú zhī yì, yān zú shàng zāi! zhī jūn rú xiào biāo tè miǎn zuì, réng jiè tiān xià, zì jīn wú dé yǐ wén."
六月,丁亥,无为军献芝草三百五十本。帝曰:“朕以丰年为瑞,贤臣为宝。至于草木虫鱼之异,焉足尚哉!知军茹孝标特免罪,仍戒天下,自今毋得以闻。”
wù zǐ, rǔ zhōu bù shǔ yáng jǐng zōng qiú wèi bù, dì wèi fǔ chén yuē:" jǐng zōng, zhāng huì tài hòu zhī dì, zhèn qǐ bù niàn zhī! rán xìng tān nüè, lǎo ér yì shén, jīn yǔ jùn, zé yī fāng zhī mín shòu huò yǐ." bù xǔ.
戊子,汝州部署杨景宗求为部,帝谓辅臣曰:“景宗,章惠太后之弟,朕岂不念之!然性贪虐,老而益甚,今与郡,则一方之民受祸矣。”不许。
dīng yǒu, jiàn guān bāo zhěng yán:" qǐng suì yǐ lái, fán yǒu cái míng zhī shì, bì jiǎ xiǎn báo zhī míng yǐ zhòng shāng zhī, bìn qì bù yòng. yù wàng shèng cí shēn mìng zǎi zhí, yīng chén liáo zhōng sù yǒu cái xíng, xiān yǐ fēi gū bèi qiǎn, rú yáng hóng wáng dǐng wáng chuò děng, céng xù yòng wèi fù zhí rèn zhě, bìng qǐ fù yǔ zhēn zhuó, huò wěi zhī fán jù, bì yǒu chéng xiào." wù xū, xǐ zhī yuè zhōu yáng hóng wèi jīng hú nán lù zhuǎn yùn shǐ. wáng dǐng xiān zhī shēn zhōu, xǐ zhī jiàn zhōu, xún yì chú tí diǎn hé běi xíng yù. dǐng qián zài jiāng dōng, zuò kē chá miǎn, jí fù qǐ, zhì jiān zāng yù jí, suǒ jǔ hé, yú guì shì wú suǒ bì, shí dào fàn chá yán zhě zhòng, dǐng yī qiè zhàng qiǎn zhī. jiān sī lǚ yǐ wéi yán, dǐng bù wéi biàn.
丁酉,谏官包拯言:“顷岁以来,凡有才名之士,必假险薄之名以中伤之,摈弃不用。欲望圣慈申命宰执,应臣僚中素有才行,先以非辜被谴,如杨纮、王鼎、王绰等,曾叙用未复职任者,并乞复与甄擢,或委之繁剧,必有成效。”戊戌,徙知越州杨纮为荆湖南路转运使。王鼎先知深州,徙知建州,寻亦除提点河北刑狱。鼎前在江东,坐苛察免,及复起,治奸赃愈急,所举劾,于贵势无所避,时盗贩茶盐者众,鼎一切杖遣之。监司屡以为言,鼎不为变。
qiū, qī yuè, rén zǐ, zhào:" tài xué shēng jiù zhì èr bǎi rén, rú bù néng chōng shù, zhǐ yǐ bǎi rén wéi xiàn."
秋,七月,壬子,诏:“太学生旧制二百人,如不能充数,止以百人为限。”
guǐ chǒu, zhào:" wài rèn shǎo qīng jiān yǐ xià, nián qī shí bù rèn lí wù zhě, qí lìng zhuǎn yùn tí diǎn jīng yù sī yǐ wén zài jīng wěi yù shǐ tái shěn guān yuàn cháng rèn guǎn gé tái jiàn jí tí diǎn xíng yù, lìng zhōng shū cái chǔ dài zhì yǐ shàng, néng zì yǐn nián, zé yōu jiā ēn lǐ, bù xū yòng wèi dìng zhì."
癸丑,诏:“外任少卿监以下,年七十不任厘务者,其令转运、提点荆狱司以闻;在京委御史台、审官院;尝任馆阁、台谏及提点刑狱,令中书裁处;待制以上,能自引年,则优加恩礼,不须用为定制。”
jiǎ yín, cì shǎn zhōu cǎo zé wèi xián qīng yì chǔ shì. xián, yě zhī zǐ yě, shì yǒu yǐn dé, zhī zhōu lǐ zhāo gòu shàng qí xíng yì, gù yǒu shì cì.
甲寅,赐陕州草泽魏闲清逸处士。闲,野之子也,世有隐德,知州李昭遘上其行义,故有是赐。
bǐng chén, zhào chōng zhōu xiān yuán xiàn fù yǐ kǒng shì zǐ sūn zhī xiàn shì.
丙辰,诏充州仙源县复以孔氏子孙知县事。
dīng sì, cóng hàn lín xué shì chéng zhǐ wáng yáo chén děng yì, yǎ yuè míng dà ān.
丁巳,从翰林学士承旨王尧臣等议,雅乐名《大安》。
yǐ chǒu, dì yù fǔ chén yuē:" jìn rì zhí sī, yǐ zhǎng lì bù lǐ wén zhě duō yǐ, zhōng shū wèi cháng shī xíng. fū zhǎng lì zhě, mín zhī xìng mìng suǒ xì, yí zé qí shèn zhě bà zhī, xiǎo zhě yì zhī." wén yàn bó děng cán xiè ér tuì. yú shì è zhōu wáng kāi tái zhōu lǚ shì zōng děng, huò yǐ shuāi lǎo, huò yǐ chí màn, bà chì duì yí zhě fán shí liù rén.
乙丑,帝谕辅臣曰:“近日职司,以长吏不理闻者多矣,中书未尝施行。夫长吏者,民之性命所系,宜择其甚者罢之,小者易之。”文彦博等惭谢而退。于是鄂州王开、台州吕士宗等,或以衰老,或以弛慢,罢斥、对移者凡十六人。
dīng mǎo, miǎn tiān píng jūn jié dù tuī guān yín rén shěn qǐ shàn qù guān zuì. qǐ yīn fù jí qǐng jiě, bù dài bào ér guī. fǎ guān lùn yǐ sī zuì, dì yuē" ruò cǐ, hé yǐ hòu fēng sú? qí chú zhī."
丁卯,免天平军节度推官鄞人沈起擅去官罪。起因父疾请解,不待报而归。法官论以私罪,帝曰;“若此,何以厚风俗?其除之。”
jǐ sì, zhī zhì gào sòng chéng wáng zhū zhí jí xián yuàn yǎn chéng zhǎng yǔ xī shàng huáng yòu fāng yù tú zhì wǔ shí juǎn.
己巳,知制诰宋城王洙、直集贤院郾城掌禹锡上《皇祐方域图志》五十卷。
yǐ hài, zhī qín zhōu lǚ gōng chuò fù quē, yǐ ér zhōng chéng wáng jǔ zhèng zhī jiàn yuàn bāo zhěng yán:" gōng chuò dāng qí fù yí jiǎn zhí zhèng shí, duō suǒ gàn yù, ruò jù lìng dài hái, kǒng gèng tú jìn yòng." nǎi zhào fù rèn. gōng chuò tōng mǐn yǒu cái, rán qí fù zhí zhèng shí, cháng lòu chú bài yǐ shì ēn, shí rén yǐ bǐ dòu shēn.
乙亥,知秦州吕公绰赴阙,已而中丞王举正、知谏院包拯言:“公绰当其父夷简执政时,多所干预,若遽令代还,恐更图进用。”乃诏复任。公绰通敏有才,然其父执政时,常漏除拜以市恩,时人以比窦申。
bǐng zǐ, jiǎn hú nán chēn yǒng guì yáng jiān dīng shēn mǐ.
丙子,减湖南郴、永、桂阳监丁身米。
chū, mǎ shì kē mín cǎi mù, bù yǐ pín fù, jiē kē dīng qǔ shù. guó chū, liàng gěi qí zhí, lìng suí shuì shū mǐ, ér zhòng qīng bù děng, pín zhě kǔ zhī. dì mìng sān sī qǔ zuì xià shù wéi zhǔn, fán suì jiǎn shí yú wàn dàn.
初,马氏科民采木,不以贫富,皆科丁取数。国初,量给其直,令随税输米,而重轻不等,贫者苦之。帝命三司取最下数为准,凡岁减十馀万石。
shì yuè, liáo zhǔ rú qiū shān.
是月,辽主如秋山。
bā yuè, xīn sì, tè zèng jǐ shì zhōng kǒng dào fǔ wèi gōng bù shì láng. shí lóng tú gé zhí xué shì wáng sù rù duì, yǔ jí dào fǔ, dì sī qí zhōng, gù yǒu shì mìng.
八月,辛巳,特赠给事中孔道辅为工部侍郎。时龙图阁直学士王素入对,语及道辅,帝思其忠,故有是命。
guǐ wèi, zhī dìng zhōu hán qí, jiā guān wén diàn xué shì, zài rèn.
癸未,知定州韩琦,加观文殿学士,再任。
chū, míng gǎo yǐn zhū zhōu bīng píng ēn zhōu, dú dìng bīng yāo shǎng jī, chū yuàn yǔ, fán yù zào chéng xià. qí sù wén qí shì, yǐ wéi bù zhì qiě luàn, jí zhì, jí yòng jūn zhì lēi xí, chá qí yóu tiān liáng zhě, zuó shǒu zhǎn jūn mén wài. shì sǐ gōng zhàn, zé fù shǎng qí jiā, jí qí gū ér, shǐ jì yī lǐn, wēi xìn bìng xíng. yòu xiào gǔ bīng fǎ, zuò fāng yuán ruì sān zhèn, zhǐ shòu piān jiàng, rì yuè xùn xí zhī, yóu shì dìng bīng jīng jìn guān hé shuò. jīng shī fā lóng měng zú shù bǎo zhōu, zài dào qiè qǔ rén yī lǚ, huò fàn qì bù yú rén zhí, zhì dìng, qí xī liú bù qiǎn, yuē:" bǎo zhōu jí sāi, cháng yǒu pàn zhě, qǐ kě zá yǐ jiāo bīng shù zhī!" yì sù jiào zhě shù bǎi rén yǐ wǎng. ér suǒ liú zú, wèi yú yuè yì jiē jiù lǜ, bù gǎn dé fàn fǎ. suì dà qiàn, zhèn zhī, huó rén shù bǎi wàn. zhào shū bāo měi.
初,明镐引诸州兵平恩州,独定兵邀赏赍,出怨语,凡欲噪城下。琦素闻其事,以为不治且乱,及至,即用军制勒习,察其尤天良者,捽首斩军门外。士死攻战,则赙赏其家,籍其孤儿,使继衣廪,威信并行。又效古兵法,作方圆锐三阵,指授偏将,日月训习之,由是定兵精劲冠河朔。京师发龙猛卒戍保州,在道窃取人衣履,或饭讫不与人直,至定,琦悉留不遣,曰:“保州极塞,尝有叛者,岂可杂以骄兵戍之!”易素教者数百人以往。而所留卒,未逾月亦皆就律,不敢得犯法。岁大歉,赈之,活人数百万。诏书褒美。
bǐng xū, yí shǐ ān fǔ jīng dōng huái nán liǎng zhè jīng hú jiāng nán jī mín.
丙戌,遗使安抚京东、淮南、两浙、荆湖、江南饥民。
xīn mǎo, yǐ zhāng yáo zuǒ wèi xuān huī nán yuàn shǐ pàn hé yáng, zhōng chéng wáng jǔ zhèng yán cǐ shòu fēi dāng, yǒu sǔn shèng dé. bù bào.
辛卯,以张尧佐为宣徽南院使、判河阳,中丞王举正言此授非当,有损圣德。不报。
yǐ wèi, yǐ zhī zhì gào wáng zhū wèi liáo tài hòu shēng chén shǐ. zhì xuē diàn, liáo shǐ liú liù fú lái bàn yàn, yán yē lǜ fáng shàn huà, xiàng chí lǐ nán cháo, xiě shèng róng yǐ guī, yù chí zhì guǎn zhōng, wáng zhū yuē:" cǐ fēi zhān bài zhī dì yě." liù fú yán kǒng wèi dé qí zhēn, yù yí fáng zài wǎng chuán huì, zhū lì jù zhī.
乙未,以知制诰王洙为辽太后生辰使。至靴淀,辽使刘六符来伴宴,言耶律防善画,向持礼南朝,写圣容以归,欲持至馆中,王洙曰:“此非瞻拜之地也。”六符言恐未得其真,欲遗防再往传绘,洙力拒之。
yù shǐ zhōng chéng wáng jǔ zhèng yán" bì xià làn shǎng yáo zuǒ, qǐ jí chù chén", bù bào. zhī jiàn yuàn bāo zhěng chén xù wú kuí xiāng jì yán:" yáo zuǒ zhì mìng fù xià, wù yì fèi téng, wàng jiǎn huì chén děng qián hòu zòu dá dāo, bì cì shī xíng." gēng zǐ, zhào:" zì jīn zhāng yáo zuǒ bié yǒu qiān gǎi, jiǎn huì cǐ dá dāo zi jìn chéng zhí zòu." réng zhào:" chú xuān huī shǐ zì jīn bù dé guò èr yuán."
御史中丞王举正言“陛下滥赏尧佐,乞即黜臣”,不报。知谏院包拯、陈旭、吴奎相继言:“尧佐制命复下,物议沸腾,望检会臣等前后奏答刂,必赐施行。”庚子,诏:“自今张尧佐别有迁改,检会此答刂子进呈执奏。”仍诏:“除宣徽使自今不得过二员。”
yǐ sì, féng dào zēng sūn shùn qīng shàng dào guān gào èr shí tōng, qǐ lù yòng. dì wèi fǔ chén yuē:" dào xiāng sì cháo, ér tōu shēng gǒu lù, wú kě jīng zhī jié suǒ shàng guān gào, qí gěi hái zhī."
乙巳,冯道曾孙舜卿上道官诰二十通,乞录用。帝谓辅臣曰:“道相四朝,而偷生苟禄,无可旌之节;所上官诰,其给还之。”
shì yuè, biàn hé jué liú.
是月,汴河绝流。
jiǔ yuè, guǐ chǒu, cì lǐ jì lóng shén dào bēi é yuē" xiǎn gōng".
九月,癸丑,赐李继隆神道碑额曰“显功”。
yǐ mǎo, wǔ níng jié dù shǐ jiān shì zhōng xià sǒng zú, zèng tài shī zhōng shū lìng, shì wén xiàn. zhī zhì gào wáng zhū dāng cǎo zhì, fēng hái qí mù yuē:" chén xià bù dàng yǔ xī zǔ tóng shì." suì gǎi wén zhèng. tóng zhī lǐ yuàn sī mǎ guāng yán:" shì zhī měi zhě jí yú wén zhèng, sǒng hé rén, nǎi dé cǐ shì?" pàn kǎo gōng xīn yù liú chǎng yán:" shì zhě, yǒu sī zhī shì yě sǒng jiān xié, ér bì xià shì zhī yǐ zhèng, bù kě yě." guāng shū zài shàng, chǎng shū sān shàng, zhào gèng shì wén zhuāng. sǒng wèi jùn, xǐ zuò tiáo jiào, lì bǎo wǔ zhī fǎ, dào zéi bù gǎn fā. zhì jūn yóu yán, gǎn zhū shā ér jí bìng sǐ sàng, fǔ xún shèn zhì. cháng yǒu lóng qí zú shù biān, qún jù piāo jié, zhōu jùn mò néng zhǐ. huò mì yǐ gào lüè duō lèi cǐ. rán xìng tān, shù shāng fàn bù zhōng, zài bīng zhōu, shǐ qí pū mào yì, wèi suǒ qīn dào, zhì zhàng shā zhī. jī jiā cái lèi jù wàn, zì fèng yóu chǐ, chù shēng jì shén zhòng. suǒ zài yīn jiān liáo shǔ, shǐ xiāng cāi yīn, yǐ gōu zhì qí shì yù jiā rén yì rán.
乙卯,武宁节度使兼侍中夏竦卒,赠太师、中书令,谥文献。知制诰王洙当草制,封还其目曰:“臣下不当与僖祖同谥。”遂改文正。同知礼院司马光言:“谥之美者极于文正,竦何人,乃得此谥?”判考功新喻刘敞言:“谥者,有司之事也;竦奸邪,而陛下谥之以正,不可也。”光疏再上,敞疏三上,诏更谥文庄。竦为郡,喜作条教,立保伍之法,盗贼不敢发。治军尤严,敢诛杀;而疾病死丧,拊循甚至。尝有龙骑卒戍边,群聚剽劫,州郡莫能止。或密以告略多类此。然性贪,数商贩部中,在并州,使其仆贸易,为所侵盗,至杖杀之。积家财累巨万,自奉尤侈,畜声伎甚众。所在阴间僚属,使相猜阴,以钩致其事;遇家人亦然。
gēng shēn, cì guó zǐ bó shì méi yáo chén tóng jìn shì chū shēn, réng gǎi tài cháng bó shì. yáo chén, xún cóng zǐ, gōng yú shī, dà chén lǚ jiàn yáo chén yí zài guǎn gé, zhào shì xué shì yuàn, ér yǒu shì mìng.
庚申,赐国子博士梅尧臣同进士出身,仍改太常博士。尧臣,询从子,工于诗,大臣屡荐尧臣宜在馆阁,召试学士院,而有是命。
bǐng zǐ, gǎi tài zǐ tài shī wáng pǔ shì wén xiàn wéi wén kāng, sī kōng zhì shì zhāng dé xiàng shì wén xiàn wéi wén jiǎn, yǐ zhī zhì gào wáng zhū yán dé xiàng shì tóng zhōu gōng, pǔ tóng xī zǔ gù yě. yǒu yù gǎi pǔ shì wéi wén zhōng zhě, tiān zhāng gé dài zhì jiān shì dú zhāng kuí yuē:" pǔ, zhōu zǎi xiàng, guó wáng bù sǐ, ān dé zhōng!" nǎi shì wén kāng.
丙子,改太子太师王溥谥文献为文康,司空致仕章得象谥文宪为文简,以知制诰王洙言得象谥同周公,溥同僖祖故也。有欲改溥谥为文忠者,天章阁待制兼侍读张揆曰:“溥,周宰相,国亡不死,安得忠!”乃谥文康。
dīng chǒu, zhào ěr yīng gé jiǎng dú guān dāng jiǎng dú zhě, lì shì fū duì, yú jiē cì zuò shì yú gé zhōng. tiān shèng yǐ qián, jiǎng dú guān jiē zuò shì, zì jǐng yòu yǐ lái jiē lì shì, zhì shì dì lǚ miàn yù yǐ jīng shǐ yì zhǐ xū xiáng xī xún shuō, yīn yǒu shì zhào, suì wèi zhì.
丁丑,诏迩英阁讲读官当讲读者,立侍敷对,馀皆赐坐侍于阁中。天圣以前,讲读官皆坐侍,自景祐以来皆立侍,至是帝屡面谕以经史义旨须详悉询说,因有是诏,遂为制。
jiào fāng guān wáng shì chāng, zì chén nián lǎo, qǐ jiān yǒng jì cāng mén. dì yuē" shì chāng běn yì shì rén, yǐ wú xíng jiǎn, suì chōng cǐ zhí. cāng mén nǎi guó jiā liáng chǔ chū rù zhī suǒ, qǐ kě lìng cǐ bèi zhǔ zhī? yí yǔ zài jīng yī miào lìng."
教坊官王世昌,自陈年老,乞监永济仓门。帝曰;“世昌本亦士人,以无行检,遂充此职。仓门乃国家粮储出入之所,岂可令此辈主之?宜与在京一庙令。”
shì yuè, liáo gēng dìng tiáo zhì.
是月,辽更定条制。
liáo zhǔ zhù zhōng huì chuān.
辽主驻中会川。
dōng, shí yuè, jǐ mǎo shuò, zhào sān sī:" jiě yán tīng tōng shāng, hòu èr nián jiào qí zēng sǔn yǐ wén. chū, bāo zhěng zì shǎn xī hái, lì zhǔ fàn xiáng suǒ jiàn tōng shāng fǎ, cháo tíng jì cóng zhī. yǐ ér pàn mó kān sī lǐ huī zhī yòu yán bù biàn, nǎi xià qí shì sān sī, yì zhào xiáng, lìng yǔ huī zhī jí liǎng zhì gòng yì. ér yì zhě jiē yǐ xiáng wéi shì, gù yǒu shì zhào.
冬,十月,己卯朔,诏三司:“解盐听通商,候二年较其增损以闻。初,包拯自陕西还,力主范祥所建通商法,朝廷既从之。已而判磨勘司李徽之又言不便,乃下其事三司,驿召祥,令与徽之及两制共议。而议者皆以祥为是,故有是诏。
liáo kuò zhū dào jūn jí.
辽括诸道军籍。
jiǎ shēn, dà lǐ sì yán xìn zhōu mín yǒu jié mǐ ér shāng zhǔ zhě, fǎ dāng sǐ. dì wèi fǔ chén yuē:" jī ér jié mǐ zé kě āi, dào ér shāng zhǔ zé nán shù rán xì mín wú zhī, zhōng yuán yú jī ěr." suì dài zhī. yòu yuē:" xíng kuān zé mín màn, měng zé mín cán, wéi zhèng cháng dé kuān měng zhī zhōng, shǐ shàng xià wú yuàn, zé shuǐ hàn bù zuò. qīng děng yí jiè zhī!"
甲申,大理寺言信州民有劫米而伤主者,法当死。帝谓辅臣曰:“饥而劫米则可哀,盗而伤主则难恕;然细民无知,终缘于饥耳。”遂贷之。又曰:“刑宽则民慢,猛则民残,为政常得宽猛之中,使上下无怨,则水旱不作。卿等宜戒之!”
yǐ yǒu, xīn zuò lóng rú diàn, zài ěr yīng gé hòu.
乙酉,新作隆儒殿,在迩英阁后。
yǐ wèi, hàn lín xué shì jiān lǐ bù shì láng zhī zhì gào lǐ shū, luò hàn lín xué shì. shū chū yǐ duān míng shì dú èr xué shì fèng cháo qǐng, xún fù rù hàn lín. jiàn guān bāo zhěng wú kuí yán:" shū xìng jiān xié, cháng qǐ shì yǎng qí fù ér bù jí qí mǔ jì dé shì yǎng, yòu fù chū shì, yǒu móu shēn zhī duān, wú shì qīn zhī shí. zuò zhōu sān líng shī, yǔ shè yuàn fèn, fēi suǒ yí yán. yí duó jìn zhí, yǐ jiè huái jiān yǐn tè zhī chén." gù yǒu shì mìng.
乙未,翰林学士兼礼部侍郎、知制诰李淑,落翰林学士。淑初以端明、侍读二学士奉朝请,寻复入翰林。谏官包拯、吴奎言:“淑性奸邪,尝乞侍养其父而不及其母;既得侍养,又复出仕,有谋身之端,无事亲之实。作《周三陵》诗,语涉怨愤,非所宜言。宜夺禁职,以戒怀奸隐慝之臣。”故有是命。
dīng yǒu, diàn zhōng shì yù shǐ lǐ xíng táng jiè, zé shòu chūn zhōu bié jià. chū, zhāng yáo zuǒ chú xuān huī jié dù jǐng líng qún mù sì shǐ, jiè yǔ bāo zhěng lì zhēng, yòu qǐng wáng jǔ zhèng liú bǎi guān bān tíng lùn, zú duó yáo zuǒ xuān huī jǐng líng èr shǐ. qǐng zhī, fù chú xuān huī shǐ zhī hé yáng. huò wèi bǔ wài bù zú zhēng, jiè yǐ wéi xuān huī cì èr fǔ, bù jì nèi wài, dú zhēng zhī. dì yù jiè, chú nǐ chū chū zhōng shū, jiè yán dāng zé zhí zhèng. tuì, qǐng quán tái shàng diàn, bù xǔ zì qǐng biǎn, yì bù bào. yú shì hé zǎi xiàng wén yàn bó" zhī yì zhōu rì, zuò jiān jīn qí jǐn, yīn zhōng rén rù xiàn gōng yè, yuán cǐ zhuó zhí zhèng. jí ēn zhōu píng zéi, xìng huì míng gǎo chéng gōng, suì dāo zǎi xiàng. zuó chú zhāng yáo zuǒ xuān wēi jié dù shǐ, chén lèi lùn zòu, miàn fèng dé yīn, wèi shì zhōng shū jìn nǐ, yǐ cǐ zhī fēi bì xià běn yì. gài yàn bó jiān móu yíng hé, xiǎn yòng yáo zuǒ, yīn jié guì fēi, wài xiàn bì xià yǒu sī hòu gōng zhī míng, nèi shí zì wèi móu shēn zhī jì." yòu yán:" yàn bó xiàng qiú wài rèn, jiàn guān wú kuí yǔ yàn bó xiāng wèi biǎo lǐ, yán yàn bó yǒu cái, guó jiā yǐ lài, wèi kě bà qù. chén jiàn yàn bó zì dú zhuān dà zhèng, fán suǒ chú shòu, duō fēi gōng yì, ēn shǎng zhī chū, jiē yǒu yín yuán. sān sī kāi fēng jiàn guān fǎ sì liǎng zhì sān guǎn zhū sī yào zhí, jiē chū qí mén, gèng xiāng yuán yǐn, jiè zhù shēng shì, yù wēi fú chū yú jǐ, shǐ rén bù gǎn yì qí è. qǐ chì bà yàn bó, yǐ fù bì dài zhī. chén yǔ bì yì mèi píng shēng, fēi gǎn sī yě." dì nù, què qí zòu bù shì, qiě yán jiāng jiā biǎn cuàn. jiè xú dú bì, yuē:" chén zhōng yì fèn jī, suī dǐng huò bù bì, gǎn cí biǎn cuàn!" dì yú zuò jí zhào èr fǔ, shì yǐ zòu yuē:" jiè yán tā shì nǎi kě, zhì wèi yàn bó yīn guì fēi dé zhí zhèng, cǐ hé yán yě! jìn yòng zhǒng sī, qǐ yīng de yù, ér nǎi jiàn bì!" shí yàn bó zài dì qián, jiè miàn zhì zhī, yuē" yàn bó yí zì xǐng, jí yǒu zhī, bù kě yǐn!" yàn bó bài xiè bù yǐ. dì nù yì shén. shū mì fù shǐ liáng shì chì jiè xià diàn, dì lìng sòng yù shǐ tái hé jiè. yàn bó zài bài yán:" tái guān, yán shì zhí yě, yuàn bù jiā zuì." bù xǔ nǎi zhào dāng zhì shè rén jí diàn lú cǎo zhì ér zé zhī.
丁酉,殿中侍御史里行唐介,责授春州别驾。初,张尧佐除宣徽、节度、景灵、群牧四使,介与包拯力争,又请王举正留百官班廷论,卒夺尧佐宣徽、景灵二使。顷之,复除宣徽使、知河阳。或谓补外不足争,介以为宣徽次二府,不计内外,独争之。帝谕介,除拟初出中书,介言当责执政。退,请全台上殿,不许;自请贬,亦不报。于是劾宰相文彦博“知益州日,作间金奇锦,因中人入献宫掖,缘此擢执政。及恩州平贼,幸会明镐成功,遂叨宰相。昨除张尧佐宣微、节度使,臣累论奏,面奉德音,谓是中书进拟,以此知非陛下本意。盖彦博奸谋迎合,显用尧佐,阴结贵妃,外陷陛下有私后宫之名,内实自为谋身之计。”又言:“彦博向求外任,谏官吴奎与彦博相为表里,言彦博有才,国家倚赖,未可罢去。臣见彦博自独专大政,凡所除授,多非公议,恩赏之出,皆有夤缘。三司、开封、谏官、法寺、两制、三馆、诸司要职,皆出其门,更相援引,借助声势,欲威福出于己,使人不敢议其恶。乞斥罢彦博,以富弼代之。臣与弼亦昧平生,非敢私也。”帝怒,却其奏不视,且言将加贬窜。介徐读毕,曰:“臣忠义愤激,虽鼎镬不避,敢辞贬窜!”帝于座急召二府,示以奏曰:“介言它事乃可,至谓彦博因贵妃得执政,此何言也!进用冢司,岂应得预,而乃荐弼!”时彦博在帝前,介面质之,曰;“彦博宜自省,即有之,不可隐!”彦博拜谢不已。帝怒益甚。枢密副使梁适叱介下殿,帝令送御史台劾介。彦博再拜言:“台官,言事职也,愿不加罪。”不许;乃召当制舍人即殿庐草制而责之。
shí dì nù bù cè, qún chén mò gǎn jiàn, yòu zhèng yán cài xiāng dú jìn yán:" jiè chéng kuáng zhí, rán róng shòu jìn yán, dì wáng shèng dé yě." jǐ hài, zhōng chéng wáng jǔ zhèng fù shàng shū yán zé jiè tài zhòng. chì yì zhōng huǐ, chì cháo táng gào yù bǎi guān, gǎi jiè yīng zhōu bié jià, fù qǔ qí zòu yǐ rù, qiǎn zhōng shǐ hù sòng jiè zhì yīng zhōu, qiě jiè wú lìng dào sǐ. zhī zhì gào hú sù yán:" táng jiè gǎi biǎn yīng zhōu, wén zhuān chāi zhōng shǐ yā zhī biǎn suǒ. qiè xún yuē qián tái jiàn guān biǎn chù, wú cǐ tǐ zhì. yī dàn jiè ruò yīn shuāng lù zhī bìng, sǐ yú dào lù, sì hǎi guǎng yuǎn, bù kě jiā zhì hù xiǎo, jiāng shǐ cháo tíng fù bàng yú tiān xià, qí shāng bù xiǎo. jiù shǐ jiè ān quán zhì yú biǎn suǒ, yì bù kě zhe wèi hòu fǎ. fú wàng zhuī huán shǐ rén, yǐ quán cháo tǐ." diàn zhōng shì yù shǐ liáng qiàn yì yán:" bì xià ài jiè, gù qiǎn zhōng shǐ hù sòng jí bù xìng jiè yǐ jí sǐ, tiān xià hòu shì néng wú yǐ shā yí hū?" dì yuē:" chéng bù sī cǐ." jí zhuī huán zhōng shǐ. jiè zhí shēng wén tiān xià.
时帝怒不测,群臣莫敢谏,右正言蔡襄独进言:“介诚狂直,然容受尽言,帝王盛德也。”己亥,中丞王举正复上疏言责介太重。赤亦中悔,敕朝堂告谕百官,改介英州别驾,复取其奏以入,遣中使护送介至英州,且戒无令道死。知制诰胡宿言:“唐介改贬英州,闻专差中使押之贬所。窃寻曰前台谏官贬黜,无此体制。一旦介若因霜露之病,死于道路,四海广远,不可家至户晓,将使朝廷负谤于天下,其伤不小。就使介安全至于贬所,亦不可著为后法。伏望追还使人,以全朝体。”殿中侍御史梁蒨亦言:“陛下爱介,故遣中使护送;即不幸介以疾死,天下后世能无以杀疑乎?”帝曰:“诚不思此。”亟追还中使。介直声闻天下。
gēng zǐ, lǐ bù shàng shū píng zhāng shì wén yàn bó, bà wèi lì bù shàng shū guān wén diàn dà xué shì zhī xǔ zhōu.
庚子,礼部尚书、平章事文彦博,罢为吏部尚书、观文殿大学士、知许州。
yǐ shū mì shǐ páng jí tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, cān zhī zhèng shì gāo ruò nè, yǐ běn guān chōng shū mì shǐ.
以枢密使庞籍同中书门下平章事,参知政事高若讷,以本官充枢密使。
xīn chǒu, yǐ shū mì fù shǐ jǐ shì zhōng liáng shì cān zhī zhèng shì, hàn lín xué shì chéng zhǐ zhī zhì gào wáng yáo chén wèi shū mì fù shǐ. qǐ jū shè rén zhī jiàn yuàn wú kuí, chū zhī mì zhōu. bāo zhěng zòu qǐ liú kuí, qiě yán:" táng jiè yīn dàn dà chén, bìng yǐ zhōng kuí, wū huò tiān tīng." dì yuē:" jiè zuó yán kuí zhěng jiē yīn jié wén yàn bó, jīn guān cǐ zòu, zé fēi wū yě."
辛丑,以枢密副使、给事中梁适参知政事,翰林学士承旨、知制诰王尧臣为枢密副使。起居舍人、知谏院吴奎,出知密州。包拯奏乞留奎,且言:“唐介因弹大臣,并以中奎,诬惑天听。”帝曰:“介昨言奎、拯皆阴结文彦博,今观此奏,则非诬也。”
yǐ sì, dì wèi páng jí yuē:" jiàn guān yù shǐ, bì yòng zhōng zhí chún hòu tōng shì wù míng zhì tǐ zhě, yǐ gé fú báo zhī bì." jí jì chéng shèng yù, zì shì zhōng shū zòu zhào jǔ tái guān, bì yǐ dì yǔ zài chì zhōng.
乙巳,帝谓庞籍曰:“谏官、御史,必用忠直淳厚、通世务、明治体者,以革浮薄之弊。”籍既承圣谕,自是中书奏诏举台官,必以帝语载敕中。
shí yī yuè, xīn hài, zhào yǐ" zhāng quán zhōu xīng huà jūn, zì wǔ dài yǐ lái, jì dīng chū mǐ shén zhòng, huò pín bù néng shū. zì jīn quán zhōu xīng huà jūn jiù nà qī dòu wǔ shēng zhě, zhǔ hù yǔ jiǎn èr dòu wǔ shēng, kè hù jiǎn sì dòu wǔ shēng zhāng zhōu nà bā dǒu bā shēng bā hé zhě, zhǔ hù jiǎn sān dòu bā shēng bā hé, kè hù jiǎn wǔ dǒu bā shēng bā hé, wèi dìng zhì." chū, páng jí wèi fú jiàn zhuǎn yùn shǐ, qǐng bà zhāng quán xīng huà jūn dīng mǐ, yǒu sī chí bù kě jí jí wèi zǎi xiàng, suì xíng zhī.
十一月,辛亥,诏以“漳、泉州、兴化军,自五代以来,计丁出米甚重,或贫不能输。自今泉州、兴化军旧纳七斗五升者,主户与减二斗五升,客户减四斗五升;漳州纳八斗八升八合者,主户减三斗八升八合,客户减五斗八升八合,为定制。”初,庞籍为福建转运使,请罢漳、泉、兴化军丁米,有司持不可;及籍为宰相,遂行之。
jiǎ zǐ, liáo mìng dōng jīng liú shǒu sī zǒng lǐng hù bù nèi xǐng shì.
甲子,辽命东京留守司总领户部内省事。
dīng mǎo, liáo bà zhōng chéng jì lù zhí guān guò fàn, lìng chéng zhǐ zǒng zhī.
丁卯,辽罢中丞记录职官过犯,令承旨总之。
yǐ hài, dì wèi fǔ chén yuē:" jiāng huái lián nián huāng qiàn, rú wén fā yùn sī wéi wù zhū bō, yǐ fū é wèi néng, suī míng hé dí, shí yì pèi ěr. qí jiǎn jīn nián shàng gòng mǐ bǎi wàn dàn." yīn zhào miǎn zāi shāng rén hù suǒ shū yán mǐ. xiān shì hé běi jī, sān sī yì zēng jiāng huái mǐ yǐ xiǎng hé běi, jí jiāng huái jī, yǒu sī zé mǐ shù rú cháng suì, dù zhī fù shǐ méi zhì zòu jiǎn zhī.
乙亥,帝谓辅臣曰:“江、淮连年荒歉,如闻发运司惟务诛剥,以敷额为能,虽名和籴,实抑配耳。其减今年上供米百万石。”因诏免灾伤人户所输盐米。先是河北饥,三司益增江、淮米以饷河北,及江、淮饥,有司责米数如常岁,度支副使梅挚奏减之。
shí èr yuè, gēng chén, hàn lín tiān wén yuàn xīn zuò hún yí chéng, yù zhuàn hún yí zǒng yào shí juǎn, lùn qián dài dé shī, yǐ ér liú zhōng bù chū.
十二月,庚辰,翰林天文院新作浑仪成,御撰《浑仪总要》十卷,论前代得失,已而留中不出。
yǐ yǒu, liáo yǐ tài hòu xíng zài shēng lǐ, sì shè.
乙酉,辽以太后行再生礼,肆赦。
wù zǐ, zhōng shū yán:" zhū fáng rén lì jī wéi àn dié zhě, zì lái liàng xíng fá diǎn, zhōng wèi gé xīn. yù jí qí míng mù, yǐ qīng zhòng wèi chà, qí fá shù duō jí qíng zhòng zhě, qǔ zhǐ chù zhú." cóng zhī.
戊子,中书言:“诸房人吏稽违案牒者,自来量行罚典,终未革心。欲籍其名目,以轻重为差,其罚数多及情重者,取旨黜逐。”从之。
wù xū, yǐ zī zhèng diàn xué shì wú yù zhī shǎn zhōu. shǐ, mìng yù jiān hàn lín shì dú xué shì, yù cí yǐ jí, gù qǐng biàn jùn. dì wèi jìn chén yuē:" yù gāng zhèng kě yòng, dàn jí è tài guò ěr, yí tīng qí biàn." yīn qiǎn zhōng shǐ cì yǐ jìn zhōng liáng yào. bù bàn suì, yòu xǐ rǔ zhōu.
戊戌,以资政殿学士吴育知陕州。始,命育兼翰林侍读学士,育辞以疾,固请便郡。帝谓近臣曰:“育刚正可用,但嫉恶太过耳,宜听其便。”因遣中使赐以禁中良药。不半岁,又徙汝州。
xiān shì bāo zhěng qǐng chú fàn xiáng quán běn lù zhuǎn yùn fù shǐ, lìng bò huà yán fǎ lì hài, jì zhì yán biān hú dòu, shì guī yī jú, yì wèi bàn jí. ér sān sī shǐ tián kuàng yì qǐng jiǔ rèn xiáng, shǐ zhuān qí shì. jǐ hài, yǐ xiáng wèi shǎn xī zhuǎn yùn fù shǐ, réng cì jīn zǐ fú yǐ chǒng zhī.
先是包拯请除范祥权本路转运副使,令擘画盐法利害,计置沿边斛斗,事归一局,易为办集。而三司使田况亦请久任祥,使专其事。己亥,以祥为陕西转运副使,仍赐金紫服以宠之。
gēng zǐ, zhào:" wén wǔ guān nián qī shí yǐ shàng wèi zhì shì zhě, gèng bù kǎo kè qiān guān qí yǒu gōng yú guó, yǒu huì yú mín, dāng jiā shǎng zhě, wù jū."
庚子,诏:“文武官年七十以上未致仕者,更不考课迁官;其有功于国,有惠于民,当加赏者,勿拘。”
yǐ yì zhōu xiāng gòng jìn shì fáng shù wèi shì jiào shū láng. shù, chéng dū rén, sòng qí cháng shàng qí suǒ zhe lè shū bǔ wáng èr juǎn, tián kuàng zì shǔ hái, yì yán qí zhī yīn. jì zhào fù quē, shù zì yán:" cháng dé gǔ běn hàn zhì yún:' dù qǐ yú huáng zhōng zhī zhǎng, yǐ zi gǔ jù shǔ zhōng zhě, yī shǔ zhī qǐ, jī yī qiān èr bǎi shǔ zhī guǎng dù zhī jiǔ shí fēn, huáng zhōng zhī zhǎng yī wèi yī fēn.' jīn wén tuō' zhī qǐ jī yī qiān èr bǎi shǔ' bā zì. gù zì qián shì yǐ lái, lèi shǔ wèi chǐ yǐ zhì lǜ, shì lǜ shēng yú chǐ, chǐ fēi qǐ yú huáng zhōng yě. qiě hàn zhì' yī wèi yī fēn' zhě, gài jiǔ shí fēn zhī yī. hòu rú wù yǐ yī shǔ wèi yī fēn, qí fǎ fēi shì. dāng yǐ jù shǔ zhōng zhě yī qiān èr bǎi shí dāng zhōng shǔ jǐn dé jiǔ shí fēn, wèi huáng zhōng zhī zhǎng, jiǔ cùn jiā yī yǐ wéi chǐ, zé lǜ dìng yǐ." zhí mì gé fàn zhèn shì zhī, nǎi yán yuē:" lǐ zhào yǐ zòng shǔ lèi chǐ guǎn, kōng jìng sān fēn, róng shǔ qiān qī bǎi sān shí hú yuàn yǐ héng shǔ lèi chǐ guǎn, róng shǔ yī qiān èr bǎi, ér kōng jìng sān fēn sì lí liù háo shì jiē yǐ chǐ shēng lǜ, bù hé gǔ fǎ. jīn shù suǒ yán, shí qiān èr bǎi shǔ yú guǎn, yǐ wéi huáng zhōng zhī zhǎng, jiù qǔ sān fēn yǐ wéi kōng jìng, zé wú róng shòu bù hé zhī chà, xiào qián sān shuō wéi shì. qǐng rú qí fǎ, shì zào chǐ lǜ, gèng yǐ gǔ qì cān kǎo, dāng de qí zhēn." nǎi zhào wáng zhū yǔ zhèn tóng yú xiū zhì suǒ yī shù shuō zào lǜ chǐ yuè, shàng zhī. dì zhào fǔ chén tóng guān, yòu lìng shù zì chén qí fǎ, yīn wèn lǜ lǚ xuán xiāng wèi gōng shì, lìng zhuàn tú yǐ jìn. shì shí hú yuàn děng zhì lè yǐ yǒu dìng yì, tè tuī ēn ér qiǎn zhī. zhèn wèi lùn yú zhí zhèng yuē:" jīn lǜ zhī yǔ chǐ, suǒ yǐ bù dé qí zhēn, yóu lèi shǔ wèi zhī yě. lèi shǔ wèi zhī zhě, shǐ zhī tuō wén yě. gǔ rén qǐ yǐ nán xiǎo bù hé zhī fǎ shū zhī yú shǐ, yǐ wéi hòu shì huò hū! yì xiǎo ér bì hé zhě, fáng shù zhī fǎ shì yǐ. jīn shù zì yán qí fǎ, yī gǔ yǐ lǜ ér qǐ chǐ, qí zhǎng yǔ kōng jìng yǔ róng shòu yǔ yī qiān èr bǎi shǔ zhī shù, wú bù hé zhī chà. chéng rú shù yán, cǐ zhì zhēn zhī fǎ yě." zhí zhèng bù tīng.
以益州乡贡进士房庶为试校书郎。庶,成都人,宋祁尝上其所著《乐书补亡》二卷,田况自蜀还,亦言其知音。既召赴阙,庶自言:“尝得古本《汉志》云:‘度起于黄钟之长,以子谷秬黍中者,一黍之起,积一千二百黍之广度之九十分,黄钟之长一为一分。’今文脱‘之起积一千二百黍’八字。故自前世以来,累黍为尺以制律,是律生于尺,尺非起于黄钟也。且《汉志》‘一为一分’者,盖九十分之一。后儒误以一黍为一分,其法非是。当以秬黍中者一千二百实当中黍尽得九十分,为黄钟之长,九寸加一以为尺,则律定矣。”直秘阁范镇是之,乃言曰:“李照以纵黍累尺管,空径三分,容黍千七百三十;胡瑗以横黍累尺管,容黍一千二百,而空径三分四厘六豪;是皆以尺生律,不合古法。今庶所言,实千二百黍于管,以为黄钟之长,就取三分以为空径,则无容受不合之差,校前三说为是。请如其法,试造尺律,更以古器参考,当得其真。”乃诏王洙与镇同于修制所依庶说造律尺籥,上之。帝召辅臣同观,又令庶自陈其法,因问律吕旋相为宫事,令撰图以进。是时胡瑗等制乐已有定议,特推恩而遣之。镇为论于执政曰:“今律之与尺,所以不得其真,由累黍为之也。累黍为之者,史之脱文也。古人岂以难晓不合之法书之于史,以为后世惑乎!易晓而必合者,房庶之法是矣。今庶自言其法,依古以律而起尺,其长与空径、与容受、与一千二百黍之数,无不合之差。诚如庶言,此至真之法也。”执政不听。
rén zōng tǐ tiān fǎ dào jí gōng quán dé shén wén shèng wǔ ruì zhé míng xiào huáng dì huáng yòu sì nián liáo zhòng xī èr shí yī nián
○仁宗体天法道极功全德神文圣武睿哲明孝皇帝皇祐四年(辽重熙二十一年)
chūn, zhēng yuè, xīn hài, tú yīng zhōu bié jià táng jiè wèi quán zhōu tuán liàn fù shǐ jiān chēn zhōu jiǔ shuì.
春,正月,辛亥,徒英州别驾唐介为全州团练副使、监郴州酒税。
liáo zhǔ rú hùn tóng jiāng.
辽主如混同江。
wáng yáo chén wáng shǒu zhōng chén xù děng, xiào qìng lì huáng yòu zǒng sì nián tiān xià cái fù chū rù, fán jīn bì sī kuàng xīn chú zhī lèi, jiē zài qí shù, cān xiāng hào dēng, huáng yòu yuán nián rù yī yì èr qiān liù bǎi èr shí wǔ wàn yǒu qí, ér suǒ chū wáng yú wèi shū qī juǎn, bǐng chén, shàng zhī. zhào sòng sān sī, qǔ yī suì zhōng shù yǐ wéi dìng shì.
王尧臣、王守忠、陈旭等,校庆历、皇祐总四年天下财赋出入,凡金币丝纩薪刍之类,皆在其数,参相耗登,皇祐元年入一亿二千六百二十五万有奇,而所出亡馀;为书七卷,丙辰,上之。诏送三司,取一岁中数以为定式。
gēng shēn, gān níng jūn xiàn gǔ zhōng, zhào sòng xiáng dìng dà lè suǒ.
庚申,乾宁军献古钟,诏送详定大乐所。
bǐng yín, tīng jí zhōu sī lǐ cān jūn zhù shēn chí xiōng fú. shēn yòu wáng fù mǔ, yǎng yú xiōng sǎo, yǐ cháng wèi sǎo fú, zhì shì yòu qǐng jiě guān chí xiōng sàng. dì yuē:" jìn gài yǒu nì fù mǔ sāng ér gàn jìn zhě, jīn shēn suī suǒ fú fēi lǐ, rán bù wàng jū yǎng ēn, yì kě quàn yě. kě tīng zhī, réng hòu fú què rì, yǔ mù zhí guān zhī xiàn."
丙寅,听吉州司理参军祝绅持兄服。绅幼亡父母,养于兄嫂,已尝为嫂服,至是又请解官持兄丧。帝曰:“近盖有匿父母丧而干进者,今绅虽所服非礼,然不忘鞠养恩,亦可劝也。可听之,仍候服阕日,与幕职官、知县。”
zhào:" zuó wèi táng jiè xiǎn shè jié fù, hé xíng jiàng chù, yì lǜ yán lù huò zǔ, xún yǔ chú qiān. shàng kǒng yán shì zhī chén yǒu suǒ gù jì, yù shǐ tái jiàn yuàn, qí wù jǐn gěng zhí yǐ zhēn quē shī."
诏:“昨为唐介显涉结附,合行降黜,亦虑言路或阻,寻与除迁。尚恐言事之臣有所顾忌,御史台、谏院,其务尽鲠直以箴阙失。”
èr yuè, wù yín, dì wèi fǔ chén yuē:" dōng nán suì bǐ bù dēng, mín lì kuì fá, cháng zhào juān suì cáo bǎi wàn dàn. jīn fā yùn shǐ shī chāng yán xǔ yuán nǎi yù fēn wǎng liǎng zhè jiāng nán diào fā jūn chǔ, shì bì móu zhū bō pí mín, qiú xiàn yú yǐ xī jìn ěr, yí yuē shù zhī." yīn zhào chāng yán děng zūn qián zhào, wú dé zhé yǒu kē lǜ.
二月,戊寅,帝谓辅臣曰:“东南岁比不登,民力匮乏,尝诏蠲岁漕百万石。今发运使施昌言、许元乃欲分往两浙、江南调发军储,是必谋诛剥疲民,求羡馀以希进耳,宜约束之。”因诏昌言等遵前诏,毋得辄有科率。
gēng chén, yǐ bīng bù láng zhōng kǎo chéng fù qiú wèi hù bù fù shǐ.
庚辰,以兵部郎中考城傅求为户部副使。
qìng lì mò, qiú zì zǐ zhōu lù zhuǎn yùn shǐ yí shǎn xī. shí guān zhōng yòng dāng shí tiě qián, dào zhù bù kě shèng jì, qiú xiàn cè qǐng biàn qián fǎ. zhì jìng, wèn mín suǒ fá, dài yǐ zhòng liáng qián, lìng mài shú nà cháng, ér báo qǔ qí xī, mín dà yuè. qiú jí xí zhōu xiàn, fán sàn èr bǎi bā shí wàn mín. yǐ ér cháo tíng biàn fǎ, suì xià lìng, yǐ xiǎo tiě qián sān zhé dà tiě qián yī. mín chū bù yì, pò chǎn shī yè, zì jīng zhě zhòng, ér dào zhù yì shuāi zhǐ. suǒ dài dé mài sì shí wàn hú, shāng rén rù sù yú biān ér shòu qián yú zhōng dōu, suì wǔ bǎi wàn mín. shí hé běi zòu qǐ xiàn, cháo tíng wèi yǒu yǐ gěi, qiú yán běn dào cāng lǐn shí, qǐng yǐ suǒ dāng shòu qián bì zhī, dì jiē shǎng. zì kāng dìng yòng bīng, shǎn huá yǐ xī yí shuì shū yú biān, mín lì dà kùn, qiú lìng shū běn jùn, ér zhuǎn qián yǐ gōng wèi dí, mín shòu qí huì ér bīng shí yì zú. wáng yáo chén xiáng dìng kè jī, shàng qí shì shí cì zhào bāo zhī. xún zhào rù, quán jiū chá zài jīng xíng yù, yú shì zhuó fù sān sī.
庆历末,求自梓州路转运使移陕西。时关中用当十铁钱,盗铸不可胜计,求献策请变钱法。至境,问民所乏,贷以种粮钱,令麦熟纳偿,而薄取其息,民大悦。求急檄州县,凡散二百八十万缗。已而朝廷变法,遂下令,以小铁钱三折大铁钱一。民出不意,破产失业,自经者众,而盗铸亦衰止。所贷得麦四十万斛,商人入粟于边而受钱于中都,岁五百万缗。时河北奏乞线,朝廷未有以给,求言本道仓廪实,请以所当受钱畀之,帝嗟赏。自康定用兵,陕、华以西移税输于边,民力大困,求令输本郡,而转钱以供为籴,民受其惠而兵食亦足。王尧臣详定课绩,上其事实;赐诏褒之。寻召入,权纠察在京刑狱,于是擢副三司。
guǐ wèi, mìng yù shǐ zhōng chéng wáng jǔ zhèng yǔ sān sī tóng xiáng dìng rǒng fèi.
癸未,命御史中丞王举正与三司同详定冗费。
shì yuè, liáo zhǔ rú yú ér luò.
是月,辽主如鱼儿泺。
sān yuè, dīng wèi, yǐ zhī jiàn yuàn bāo zhěng wèi lóng tú gé xué shì hé běi dōu zhuǎn yùn shǐ. jū shù yuè, xǐ wèi gāo yáng guān lù ān fǔ shǐ. yīn jí yí lù lì mín jī suì suǒ fù gōng qián shí yú wàn, xī chú zhī.
三月,丁未,以知谏院包拯为龙图阁学士、河北都转运使。居数月,徙为高阳关路安抚使。因籍一路吏民积岁所负公钱十馀万,悉除之。
bǐng chén, juān jiāng nán lè xī lù mín suǒ dài zhòng liáng. chū, dì wèi fǔ chén yuē:" qǐng jiāng nán suì jī, dài zhòng liáng shù shí wàn hú, qiě lǚ jīng qǐn gé, ér zhuǎn yùn sī dū suǒ bù yǐ. bǐ wén mín pín bù néng jǐn cháng, fēi qiǎn shǐ ān fǔ yuǎn fāng, wú yóu shàng dá, qí juān zhī."
丙辰,蠲江南乐、西路民所贷种粮。初,帝谓辅臣曰:“顷江南岁饥,贷种粮数十万斛,且屡经寝阁,而转运司督索不已。比闻民贫不能尽偿,非遣使安抚远方,无由上达,其蠲之。”
rén xū, chū nèi cáng kù juàn shí wàn, xià sān sī yǐ zhù jūn fèi.
壬戌,出内藏库绢十万,下三司以助军费。
bǐng yín, hé dōng shǎn xī dōu bù shǔ sī yán guō zī suǒ jìn dú yuán chōng zhèn wú dí liú xīng nǔ, kě yǐ bèi jūn yòng, zhào gōng nǔ yuàn rú yàng zhì zhī. xún yǐ zī wèi lù yán lù qián xiá, gěi suǒ zhì nǔ wǔ bǎi, mù tǔ bīng jiào zhī. jì chéng, jīng lüè shǐ xià ān qī yán qí biàn, zhào zhì dú yuán nǔ chē.
丙寅,河东、陕西都部署司言郭谘所进独辕冲阵无敌流星弩,可以备军用,诏弓弩院如样置之。寻以谘为鹿延路钤辖,给所制弩五百,募土兵教之。既成,经略使夏安期言其便,诏置独辕弩车。
wù chén, yǐ quán zhōu tuán liàn fù shǐ jiān chēn zhōu shuì táng jiè wèi mì shū chéng.
戊辰,以全州团练副使、监郴州税唐介为秘书丞。
xīn wèi, zhào zá mǎi wù:" zì jīn fán gōng jìn suǒ shì wù, jiē gěi shí zhí, qí fēi suǒ quē zhě, wù dé shì." chū, dì wèi fǔ chén yuē:" guó cháo jiàn táng gōng shì zhī huàn, tè zhì cǐ wù, yǐ jīng cháo guān nèi shì cān zhǔ zhī, qiě fáng rǎo rén. jìn suì wù fēi suǒ jí zhě yī qiè shōu shì, rǎo rén shén yǐ." gù jiàng shì zhào.
辛未,诏杂买务:“自今凡宫禁所市物,皆给实直,其非所阙者,勿得市。”初,帝谓辅臣曰:“国朝鉴唐宫市之患,特置此务,以京朝官、内侍参主之,且防扰人。近岁物非所急者一切收市,扰人甚矣。”故降是诏。
xià, sì yuè, wù yín, jìn nèi sù chén liáo jù huì.
夏,四月,戊寅,禁内宿臣寮聚会。
xiān shì nèi chū yī qì yī, chén yú ěr yīng gé yù zuò qián, yù dīng dù děng yuē:" zhèn sī gǔ yī qì zhī fǎ, shì lìng gōng rén zhì zhī, yǐ shì qīng děng." mìng yǐ shuǐ zhù zhī, zhōng zé zhèng, mǎn zé fù, xū zé yī, lǜ rú jiā yǔ xún qīng huái nán zhī shuō. dì yuē:" rì zhōng zé zè, yuè yíng zé kuī zhèn yù yǐ zhōng zhèng lín tiān xià, dāng yǔ liè pì gòng shǒu cǐ dào." dù bài yuē:" chén děng yì yuàn wú qīng mǎn yǐ shì bì xià." yīn yán tài zōng cháng zuò cǐ qì, zhēn zōng yì cháng zhe lùn. gēng chén, dì zhì hòu shù yǐ cì dù děng.
先是内出欹器一,陈于迩英阁御坐前,谕丁度等曰:“朕思古欹器之法,试令宫人制之,以示卿等。”命以水注之,中则正,满则覆,虚则欹,率如《家语》、荀卿、淮南之说。帝曰:“日中则昃,月盈则亏;朕欲以中正临天下,当与列辟共守此道。”度拜曰:“臣等亦愿无倾满以事陛下。”因言太宗尝作此器,真宗亦尝著论。庚辰,帝制《后述》以赐度等。
bǐng xū, liáo qiǎn shǐ lái hè qián yuán jié, qí guó shū shǐ qù guó hào, chēng nán běi cháo, qiě yán shū chēng dà sòng dà qì dān fēi xiōng dì zhī yì. dì zhào èr fǔ yì zhī, cān zhī zhèng shì liáng shì yuē:" sòng zhī wèi sòng, shòu zhī yú tiān, bù kě gǎi. qì dān yì qí guó míng. zì gǔ qǐ yǒu wú míng zhī guó!" yòu xià liǎng zhì tái jiàn guān yì, jiē yǐ jiǎng hé yǐ lái, guó shū yǒu dìng shì, bù kě zhé xǔ. nǎi zhào xué shì yuàn dá liáo shū, réng jiù chēng dà qì dān dà sòng. qí hòu liáo fù yǒu shū, yì zì chēng dà qì dān rú gù. chū, zhī zhì gào hán zōng wèi guǎn bàn, běi shǐ yù fù shū rú qí guó dàn chēng nán běi cháo. zōng wèi yuē:" zì gǔ wèi yǒu jiàn guó ér wú hào zhě." běi shǐ cán, suì bù fù yán. qí hòu běi shǐ lái, cháo tíng zé guǎn bàn zhě, shí zōng yǐ zú, dì yuē:" shú yǒu rú hán zōng zhě hū?"
丙戌,辽遣使来贺乾元节,其国书始去国号,称南、北朝,且言书称大宋、大契丹非兄弟之义。帝召二府议之,参知政事梁适曰:“宋之为宋,受之于天,不可改。契丹亦其国名。自古岂有无名之国!”又下两制、台谏官议,皆以讲和以来,国书有定式,不可辄许。乃诏学士院答辽书,仍旧称大契丹、大宋。其后辽复有书,亦自称大契丹如故。初,知制诰韩综为馆伴,北使欲复书如其国但称南、北朝。综谓曰:“自古未有建国而无号者。”北使惭,遂不复言。其后北使来,朝廷择馆伴者,时综已卒,帝曰:“孰有如韩综者乎?”
chū, yī zhì gāo gòng fāng wù, qiú nèi shǔ, cháo tíng jù zhī. hòu fù gòng jīn hán shū yǐ qǐng, zhī yōng zhōu chén gǒng shàng wén, bù bào. zhì gāo jì bù de qǐng, yòu yǔ jiāo zhǐ wèi chóu, qiě shàn guǎng yuán shān zé zhī lì, suì nà wáng mìng, shǔ chū bì yī yì hé, gěi yán dòng zhōng jī, bù luò lí sàn, yōng zhōu xìn qí wēi ruò, bù shè bèi. nǎi yǔ guǎng zhōu jìn shì huáng wěi huáng shī mì jí qí dǎng nóng jiàn zhōng nóng zhì zhōng děng rì yè móu rù kòu. yī xī, fén qí cháo xué, gěi qí zhòng yuē:" píng shēng jī jù, jīn wèi tiān huǒ suǒ fén, shēng jì qióng yǐ. dāng bá yōng zhōu, jù guǎng zhōu yǐ zì wáng, fǒu zé bì sǐ." shì rì, lǜ zhòng wǔ qiān yán yù jiāng dōng xià, gōng pò héng shān zhài, zhài zhǔ zhāng rì xīn yōng zhōu dōu xún jiǎn gāo shì ān qīn héng zhōu tóng xún jiǎn wú xiāng sǐ zhī.
初,依智高贡方物,求内属,朝廷拒之。后复贡金函书以请,知邕州陈珙上闻,不报。智高既不得请,又与交趾为仇,且擅广源山泽之利,遂纳亡命,数出敝衣易合,给言峒中饥,部落离散,邕州信其微弱,不设备。乃与广州进士黄玮、黄师宓及其党侬建中、侬智忠等日夜谋入寇。一夕,焚其巢穴,给其众曰:“平生积聚,今为天火所焚,生计穷矣。当拔邕州,据广州以自王,否则必死。”是日,率众五千沿郁江东下,攻破横山寨,寨主张日新、邕州都巡检高士安、钦、横州同巡检吴香死之。
wǔ yuè, yǐ sì shuò, nóng zhì gāo pò yōng zhōu, zhí zhī zhōu chén gǒng tōng pàn wáng gān yòu guǎng xī dōu jiān zhāng lì. chū, zéi wéi chéng, gǒng lìng gān yòu shǒu lái yuǎn mén, quán dōu jiān lǐ sù shǒu dà ān mén, zhǐ shǐ wǔ jí shǒu cháo tiān mén. zhāng lì zì bīn zhōu lái yuán, jì rù, gǒng kào jūn chéng shàng, jiǔ xíng ér chéng pò. gǒng lì gān yòu jí jié dù tuī guān chén fǔ yáo guān chá tuī guān táng jiàn sī hù cān jūn kǒng zōng dàn jiē bèi zhí, bīng sǐ zhě qiān yú rén. zhì gāo yuè jūn zī kù, dé suǒ shàng jīn hán, nù wèi gǒng yuē:" wǒ qǐng nèi shǔ, qiú yī guān yǐ tǒng shè zhū bù, rǔ bù yǐ wén, hé yě?" gǒng duì cháng zòu bù bào suǒ zòu zhāng, bù huò, suì fú gǒng chū. gǒng bìng mù, bù néng shì, huáng kǒng hū wàn suì, qiú zì jiù, bù tīng, bìng lì gān yòu fǔ yáo jiàn zōng dàn hài zhī. lì lín xíng, dà mà bù qū, yú yuè, dé qí shī rú shēng.
五月,乙巳朔,侬智高破邕州,执知州陈珙、通判王乾祐、广西都监张立。初,贼围城,珙令乾祐守来远门,权都监李肃守大安门,指使武吉守朝天门。张立自宾州来援,既入,珙犒军城上,酒行而城破。珙、立、乾祐及节度推官陈辅尧、观察推官唐鉴、司户参军孔宗旦皆被执,兵死者千馀人。智高阅军资库,得所上金函,怒谓珙曰:“我请内属,求一官以统摄诸部,汝不以闻,何也?”珙对尝奏不报;索奏章,不获,遂扶珙出。珙病目,不能视,惶恐呼万岁,求自救,不听,并立、乾祐、辅尧、鉴、宗旦害之。立临刑,大骂不屈,逾月,得其尸如生。
dāng zhì gāo wèi fǎn duì, yōng zhōu yǒu bái qì chū tíng zhōng, jiāng shuǐ yì. zōng dàn yǐ wéi bīng xiàng, dù zhì gāo bì fǎn, yǐ shū gào gǒng. gǒng nù, dǐ zhī yuē:" sī hù kuáng xié?" jí zhì gāo pò héng shān zhài, zōng dàn jí zài qí qīn yì guì zhōu, yuē:" wú yǒu guān shǒu bù dé qù, wú wéi jù sǐ yě." jì ér zéi zhí zōng dàn, yù rèn yǐ shì, zōng dàn chì zéi, qiě dà mà, suì bèi hài.
当智高未反对,邕州有白气出庭中,江水溢。宗旦以为兵象,度智高必反,以书告珙。珙怒,诋之曰:“司户狂邪?”及智高破横山寨,宗旦即载其亲诣桂州,曰:“吾有官守不得去,无为俱死也。”既而贼执宗旦,欲任以事,宗旦叱贼,且大骂,遂被害。
zhì gāo jì dé yōng zhōu, jí wěi jiàn dà nán guó, jiàn hào rén huì huáng dì, gǎi nián qǐ lì, shè jìng nèi, shī mì yǐ xià jiē chēng zhōng guó guān míng.
智高既得邕州,即伪建大南国,僭号仁惠皇帝,改年启历,赦境内,师宓以下皆称中国官名。
bǐng wǔ, yǐ tài cháng chéng zhì shì dǎo jiāng dài yuān wèi cí bù yuán wài láng. yuān shì qīn xiào, jǔ jìn shì jiǎ kē, dé qīng shuǐ zhǔ bù, tàn yuē:" lù bù jí qīn, hé yǐ wéi!" jí huán jiā jiào shòu, zuò xí cháng mǎn. wáng gǒng chén ān fǔ liǎng chuān, yí shū yù qǐ zhī, tuō jí bù wǎng jiàn. yáng rì yán zhī yì zhōu, yòu jiàn zhī, suì yǐ tài zǐ zhōng yǔn zhì shì. xiè jué zhū shēng, zhe zhōu yì zhǐ yào lǎo fó zá shuō shù shí piān. zhì shì hàn lín xué shì tián kuàng shàng qí shū, zhào yōu jiā liǎng guān.
丙午,以太常丞致仕导江代渊为祠部员外郎。渊事亲孝,举进士甲科,得清水主簿,叹曰:“禄不及亲,何以为!”即还家教授,坐席常满。王拱辰安抚两川,遗书欲起之,托疾不往见。杨日严知益州,又荐之,遂以太子中允致仕。谢绝诸生,著《周易旨要》、《老佛杂说》数十篇。至是翰林学士田况上其书,诏优加两官。
gēng xū, zhào:" guó zǐ jiàn zhí jiǎng, zì jīn xuǎn tōng jīng yǒu xíng shí nián sì shí yǐ shàng zhě wèi zhī." shí shì yù shǐ liáng qiàn yán:" jìn rì jiàn yáng chén wéi xué guān, chén nián shào qīng sì, bù kě yòng." gù jiàng shì zhào. chén, xié zhī zǐ yě.
庚戌,诏:“国子监直讲,自今选通经有行实、年四十以上者为之。”时侍御史梁蒨言:“近日荐杨忱为学官,忱年少轻肆,不可用。”故降是诏。忱,偕之子也。
guǐ chǒu, nóng zhì gāo rù héng zhōu bǐng chén, rù guì zhōu gēng shēn, rù gōng zhōu xīn yǒu, rù téng zhōu yòu rù wú zhōu fēng zhōu, zhī fēng zhōu cáo jìn sǐ zhī. shí lǐng nán zhōu xiàn wú bèi, shǒu jiāng duō qì chéng zǒu. fēng zhōu shì zú cái bǎi rén, yòu wú chéng huáng yǐ shǒu, huò quàn jìn bì zéi, jìn zhèng sè chì zhī yuē:" wú shǒu chén yě, yǒu sǐ ér yǐ, gǎn yán bì zéi zhě zhǎn!" zéi zhì, jìn lǜ cóng zú jué zhàn, bù shèng, bèi zhí. zéi zuó shǐ bài, qiě yòu zhī yuē:" cóng wǒ dé měi guān, yǐ nǚ qī rǔ." jìn lì yuē:" rén chén wéi běi miàn bài tiān zǐ, wǒ qǐ cóng ěr gǒu shēng xié!" zéi yóu xī bù shā, xǐ zhì zhōu zhōng. jìn bù shí zhě liǎng rì, tàn huái zhōng yìn zhāng shòu qí cóng zú yuē:" wǒ qiě sǐ, ruò qiú jiān dào, yǐ cǐ shàng guān." zéi zhī qí wú jiàng yì, hài zhī, zhì sǐ mà zéi bù jué.
癸丑,侬智高入横州;丙辰,入贵州;庚申,入龚州;辛酉,入藤州;又入梧州、封州,知封州曹觐死之。时岭南州县无备,守将多弃城走。封州士卒才百人,又无城隍以守,或劝觐避贼,觐正色叱之曰:“吾守臣也,有死而已,敢言避贼者斩!”贼至,觐率从卒决战,不胜,被执。贼捽使拜,且诱之曰:“从我得美官,以女妻汝。”觐詈曰:“人臣惟北面拜天子,我岂从尔苟生邪!”贼犹惜不杀,徙置舟中。觐不食者两日,探怀中印章授其从卒曰:“我且死,若求间道,以此上官。”贼知其无降意,害之,至死骂贼不绝。
rén xū, nóng zhì gāo rù kāng zhōu, zhī zhōu zhào shī dàn, jiān yā mǎ guì sǐ zhī. shī dàn, zhěn cóng zǐ yě.
壬戌,侬智高入康州,知州赵师旦,监押马贵死之。师旦,稹从子也。
zéi jì pò yōng zhōu, shùn liú dōng xià. shī dàn shǐ rén chān zéi, hái bào yuē:" zhū zhōu shǒu jiē qì chéng zǒu yǐ." shī dàn chì yuē:" rǔ yì yù wú zǒu xié" nǎi dà suǒ, dé dié sān rén, zhǎn yǐ xùn. ér zéi yǐ báo chéng xià, shī dàn zhǐ yǒu bīng sān bǎi, kāi mén yíng zhàn, shā shù shí rén. huì mù, zéi shāo què, shī dàn yǔ qí qī, qǔ zhōu yìn pèi zhī, shǐ fù qí zi yǐ nì, yuē:" míng rì zéi bì dà zhì, wú zhī bù dí, rán bù kě yǐ qù, ěr liú sǐ, wú yì yě." suì yǔ guì bù shì zú gù shǒu zhōu chéng. zhào guì shí, guì bù néng shí, shī dàn dú bǎo rú píng shí. chí míng, zéi gōng chéng yù jí, zuǒ yòu qǐng shǎo bì, shī dàn yuē:" zhàn sǐ yǔ lù sǐ hé rú?" zhòng jiē yuē:" yuàn wèi guó jiā sǐ." zhì chéng pò, wú yī rén táo zhě. shǐ jǐn, yǔ guì jù hái, jù táng ér zuò. zhì gāo huī bīng rù, xié shī dàn, shī dàn dà mà, zhì gāo nù, bìng guì hài zhī. guǐ hài, rù duān zhōu, zhī zhōu dīng bǎo chén qì chéng zǒu.
贼既破邕州,顺流东下。师旦使人觇贼,还报曰:“诸州守皆弃城走矣。”师旦叱曰:“汝亦欲吾走邪”乃大索,得谍三人,斩以徇。而贼已薄城下,师旦止有兵三百,开门迎战,杀数十人。会暮,贼稍却,师旦语其妻,取州印佩之,使负其子以匿,曰:“明日贼必大至,吾知不敌,然不可以去,尔留死,无益也。”遂与贵部士卒固守州城。召贵食,贵不能食,师旦独饱如平时。迟明,贼攻城愈急,左右请少避,师旦曰:“战死与戮死何如?”众皆曰:“愿为国家死。”至城破,无一人逃者。矢尽,与贵俱还,据堂而坐。智高麾兵入,胁师旦,师旦大骂,智高怒,并贵害之。癸亥,入端州,知州丁宝臣弃城走。
jiǎ zǐ, zhī yǐng zhōu zī zhèng diàn xué shì hù bù shì láng fàn shēn yān xíng zhì xú zhōu ér zú.
甲子,知颍州、资政殿学士、户部侍郎范伸淹行至徐州而卒。
zhòng yān shǎo yǒu dà zhì, yú fù guì pín jiàn huǐ yù huān qī, bù yī dòng qí xīn, ér kǎi rán yǒu zhì yú tiān xià, cháng zì sòng yuē:" shì dāng xiān tiān xià zhī yōu ér yōu, hòu tiān xià zhī lè ér lè yě." měi gǎn jī lùn tiān xià shì, fèn bù gù shēn, yī shí shì dài fū jiǎo lì shàng fēng jié, zì zhòng yān chuàng zhī. xìng zhì xiào, yǐ mǔ zài shí fāng pín, qí kòu suī guì, fēi bīn kè bù zhòng ròu, qī zǐ yī shí jǐn néng zì chōng. ér hào shī yǔ, zhì yì zhuāng lǐ zhōng, yǐ shàn zú rén. shǒu háng zhī rì, zǐ dì zhī qí yǒu tuì zhì, chéng jiàn qǐng zhì dì luò yáng, shù yuán pǔ, wèi yì lǎo dì. zhòng yān yuē:" rén gǒu yǒu dào yì zhī lè, xíng hái kě wài, kuàng jū shì hū!" wú jīn nián yú liù shí, shēng qiě wú jǐ, nǎi móu zhì dì shù yuán pǔ, gù hé dài ér jū hū! wú suǒ huàn zài wèi gāo ér jiān tuì, bù huàn tuì ér wú jū yě. qiě xī dōu shì dài fū yuán lín xiāng wàng, wéi zhǔ rén zhě mò de cháng yóu, ér shuí dú zhàng wú yóu zhě? qǐ bì yǒu zhū jǐ ér hòu wéi lè xié?" jí zú, zèng bīng bù shàng shū, shì wén zhèng, yòu qiǎn shǐ bù wèn qí jiā. jì zàng, dì qīn shū qí bēi yuē" bāo xián zhī bēi". zhòng yān wéi zhèng zhǔ zhōng hòu, suǒ zhì yǒu ēn, bīn qìng èr zhōu zhī mín yǔ shǔ qiāng jiē huà xiàng lì shēng cí shì zhī. qí zú yě, qiāng qiú shù bǎi rén kū zhī rú fù, zhāi sān rì ér qù.
仲淹少有大志,于富贵、贫贱、毁誉、欢戚,不一动其心,而慨然有志于天下,常自诵曰:“士当先天下之忧而忧,后天下之乐而乐也。”每感激论天下事,奋不顾身,一时士大夫矫厉尚风节,自仲淹创之。性至孝,以母在时方贫,其扣虽贵,非宾客不重肉,妻子衣食仅能自充。而好施予,置义庄里中,以赡族人。守杭之日,子弟知其有退志,乘间请治第洛阳,树园圃,为逸老地。仲淹曰:“人苟有道义之乐,形骸可外,况居室乎!”吾今年逾六十,生且无几,乃谋治第树园圃,顾何待而居乎!吾所患在位高而艰退,不患退而无居也。且西都士大夫园林相望,为主人者莫得常游,而谁独障吾游者?岂必有诸己而后为乐邪?”及卒,赠兵部尚书,谥文正,又遣使部问其家。既葬,帝亲书其碑曰“褒贤之碑”。仲淹为政主忠厚,所至有恩,邠、庆二州之民与属羌皆画像立生祠事之。其卒也,羌酋数百人哭之如父,斋三日而去。
bǐng yín, nóng zhì gāo wéi guǎng zhōu. qián èr rì, yǒu gào jí zhě, zhī zhōu jiāng dū zhòng jiǎn yǐ wéi wàng, qiú zhī, xià lìng yuē:" yǒu yán zéi zhì zhě zhǎn!" yǐ gù mín bù wéi bèi. jí zéi zhì, shǐ lìng mín rù chéng, mín zhēng yǐ jīn bèi yí hūn zhě qiú xiān rù, jiàn sǐ zhě shén zhòng, yú jiē fù zéi, zéi shì yì zhāng.
丙寅,侬智高围广州。前二日,有告急者,知州江都仲简以为妄,囚之,下令曰:“有言贼至者斩!”以故民不为备。及贼至,始令民入城,民争以金贝遗阍者求先入,践死者甚众,馀皆附贼,贼势益张。
mìng zhī sháo zhōu chén shǔ lǐng bīng tǎo nóng zhì gāo. cháo tíng chū wén zhì gāo fǎn, zhào jìn zòu yuàn bù dé zhé bào. zhī zhì gào lǚ qín yán:" biān fáng jǐng jí, yī fāng yǒu dào zéi, yí lìng zhū lù wén zhī, gòng dé wèi bèi. jīn yù rén bù zhī, cǐ hé yì yě!"
命知韶州陈曙领兵讨侬智高。朝廷初闻智高反,诏进奏院不得辄报。知制诰吕溱言:“边防警急,一方有盗贼,宜令诸路闻之,共得为备。今欲人不知,此何意也!”
liù yuè, yǐ hài, qǐ fù qián wèi wèi qīng yú jìng wèi mì shū jiān zhī tán zhōu qián tún tián yuán wài láng zhí shǐ guǎn yáng tián wèi guǎng nán xī lù tǐ liàng ān fǔ tí jǔ jīng zhì zéi dào. jìng jí tián gè jū fù sāng. xiān shì jìng yǔ zhī sháo zhōu zhě jié jī nóng bīng, wán qì bǎo zhàng, gòng wèi shǒu yù jì, cháo tíng wén ér jiā zhī yòu yǐ tián sù xí mán shì, gù yǒu shì mìng. xún gǎi jìng guǎng nán xī lù ān fǔ shǐ zhī guì zhōu. tián bèi zhào, zhì dōu mén wài, cí yǐ sāng fú bù gǎn jiàn dì cì yǐ suǒ fú yù jīn, rù duì biàn diàn, jí rì jiā qǐ jū shè rén tóng zhī jiàn yuàn ér qiǎn zhī.
六月,乙亥,起复前卫尉卿余靖为秘书监、知潭州;前屯田员外郎、直史馆杨畋为广南西路体量安抚提举经制贼盗。靖及畋各居父丧。先是靖与知韶州者结缉农兵,完葺保障,共为守御计,朝廷闻而嘉之;又以畋素习蛮事,故有是命。寻改靖广南西路安抚使、知桂州。畋被召,至都门外,辞以丧服不敢见;帝赐以所服御巾,入对便殿,即日加起居舍人、同知谏院而遣之。
jiǎ shēn, xǐ zhī guǎng zhōu zhòng jiǎn zhī jīng nán. cháo tíng dàn yǐ jiǎn néng shǒu chéng, gù yǒu shì mìng, bù zhī guǎng rén yuàn zhī shēn yě.
甲申,徙知广州仲简知荆南。朝廷但以简能守城,故有是命,不知广人怨之深也。
bǐng xū, zhào:" zhū zhōu jūn lǐ zhèng yā sī lù shì, yǐ dài ér lìng shū qián miǎn yì zhě, yǐ wéi zhì lùn." xiān shì wáng kuí wèi jīng hú nán lù zhuǎn yùn shǐ, lǜ mín shū qián miǎn yì, dé mín qián sān shí wàn, jìn wèi xiàn yú, cháo tíng jiàng zhào jiǎng yù. yóu shì zhū lù jǐn wèi póu kè, zhì pò chǎn bù néng cháng suǒ fù. cháo tíng zhī qí bì, gù tiáo yuē zhī.
丙戌,诏:“诸州军里正、押司、录事,已代而令输钱免役者,以违制论。”先是王逵为荆湖南路转运使,率民输钱免役,得缗钱三十万,进为羡馀,朝廷降诏奖谕。由是诸路尽为掊克,至破产不能偿所负。朝廷知其弊,故条约之。
dīng hài, yǐ tài zǐ tài shī zhì shì wáng dé yòng wèi hé yáng sān chéng jié dù shǐ tóng píng zhāng shì pàn zhèng zhōu.
丁亥,以太子太师致仕王德用为河阳三城节度使、同平章事、判郑州。
shí jiàng xiàng wáng xìng zhě shù rén, ér lǘ yán fù nǚ xiǎo ér jiē hào dé yòng wèi hēi wáng xiàng gōng. dé yòng suī zhì shì, qián yuán jié shàng shòu, yù bān tíng zhōng, liáo shǐ yuē:" hēi wáng xiàng gōng nǎi fù qǐ xié?" dì wén zhī, suì gèng fù yǐ fāng zhèn.
时将相王姓者数人,而闾阎妇女小儿皆号德用为黑王相公。德用虽致仕,乾元节上寿,预班廷中,辽使曰:“黑王相公乃复起邪?”帝闻之,遂更付以方镇。
yǐ zhāng huà jié dù shǐ zhī yán zhōu dí qīng wèi shū mì fù shǐ. yù shǐ zhōng chéng wáng jǔ zhèng, yán qīng chū bīng wǔ wèi zhí zhèng, běn cháo suǒ wú, kǒng sì fāng qīng cháo tíng zuǒ sī jiàn jiǎ àn yù shǐ hán zhì yì yǐ wéi yán, jiē bù tīng. qīng miàn niè yóu cún, dì cháng chì qīng fù yào chú zì. qīng zhǐ qí miàn yuē:" bì xià zhuó chén yǐ gōng, bù wèn mén dì. chén suǒ yǐ yǒu jīn rì, yóu miàn niè ěr, yuàn liú cǐ yǐ quàn jūn zhōng, bù gǎn fèng zhào."
以彰化节度使、知延州狄青为枢密副使。御史中丞王举正,言青出兵伍为执政,本朝所无,恐四方轻朝廷;左司谏贾黯、御史韩贽亦以为言,皆不听。青面涅犹存,帝尝敕青傅药除字。青指其面曰:“陛下擢臣以功,不问门第。臣所以有今日,由面涅耳,愿留此以劝军中,不敢奉诏。”
rén chén, yǐ mì shū chéng jiān chēn zhōu shuì táng jiè wéi zhǔ kè yuán wài láng tōng pàn tán zhōu.
壬辰,以秘书丞、监郴州税唐介为主客员外郎、通判潭州。
jǐ hài, zhì guǎng nán dōng xī lù hú nán jiāng xī zhuǎn yùn pàn guān gè yī yuán. gēng zǐ, yǐ zhī sù zhōu zhū shòu lóng tí diǎn guǎng nán xī lù xíng yù. cháo tíng chéng lǐng biǎo wú bèi, mìng wán chéng, guì zhōu shǒu zhě nüè yòng qí rén, rén bù kān mìng. shòu lóng chí zhì zhōu, xiè shǒu sòng yù, zòu chù zhī, zhōu rén wéi lì shēng cí. shòu lóng, tái fú zi yě.
己亥,置广南东、西路、湖南、江西转运判官各一员。庚子,以知宿州硃寿隆提点广南西路刑狱。朝廷惩岭表无备,命完城,贵州守者虐用其人,人不堪命。寿隆驰至州,械守送狱,奏黜之,州人为立生祠。寿隆,台符子也。
qiū, qī yuè, yǐ sì, chū nèi cáng kù qián sān shí wàn mín juàn shí wàn pǐ, xià hé běi zhù dí jūn liáng.
秋,七月,乙巳,出内藏库钱三十万缗、绢十万匹,下河北助籴军粮。
bǐng wǔ, mìng zhī guì zhōu yú jìng jīng zhì guǎng nán dōng xī lù dào zéi. shí jiàn guān jiǎ àn yán:" jìng jí yáng tián jiē xǔ pián yí cóng shì, ruò liǎng rén zhǐ zōng bù yī, zé xià jiāng wú suǒ shì cóng. yòu, jìng zhuān zhì xī lù, ruò zéi dōng xiàng, zé fēi jìng suǒ tǒng, wú yǐ shǐ zhòng. bù ruò bìng fù jìng jīng zhì liǎng lù." jìng yì zì yán:" zéi zài dōng ér shǐ chén xī, fēi chén zhì yě." dì cóng qí yán, gù yǒu shì mìng.
丙午,命知桂州余靖经制广南东、西路盗贼。时谏官贾黯言:“靖及杨畋皆许便宜从事,若两人指踪不一,则下将无所适从。又,靖专制西路,若贼东向,则非靖所统,无以使众。不若并付靖经制两路。”靖亦自言:“贼在东而使臣西,非臣志也。”帝从其言,故有是命。
chū, wèi guàn zhù guǎng zhōu chéng, záo jǐng xù shuǐ, zuò dà nǔ wèi shǒu bèi. jí nóng zhì gāo gōng chéng shén jí, qiě duàn liú shuǐ, ér chéng jiān, jǐng yǐn bù jié, nǔ fā zhé dòng zhōng, zéi shì shāo qū.
初,魏瓘筑广州城,凿井蓄水,作大弩为守备。及侬智高攻城甚急,且断流水,而城坚,井饮不竭,弩发辄洞中,贼势稍屈。
zhī yīng zhōu jìn jiāng sū jiān, shǐ wén guǎng zhōu bèi wéi, wèi qí zhòng yuē:" guǎng yǔ wú zhōu mì ěr, jīn chéng wēi zài dàn mù, ér tián bù wǎng jiù, fēi yì yě." nǎi sōu mù zhuàng yǒng hé shù qiān rén, wěi zhōu yìn yú tí diǎn xíng yù bào kē, yè xíng fù nàn, qù guǎng èr shí lǐ zhù bīng. huáng shī mì wèi zéi móu zhǔ, jiān shǐ fù qí fù, zhǎn yǐ xùn, zéi wén zhī sàng qì. shí jùn mín jiē páng yuán wèi dào, jiān dé liù shí yú rén, zhǎn zhī. zhāo huái qí qū xié guà wù, shǐ fù gù yè zhě, fán liù qiān bā bǎi yú rén.
知英州晋江苏缄,始闻广州被围,谓其众曰:“广与吾州密迩,今城危在旦暮,而恬不往救,非义也。”乃蒐募壮勇合数千人,委州印于提点刑狱鲍轲,夜行赴难,去广二十里驻兵。黄师宓为贼谋主,缄使缚其父,斩以徇,贼闻之丧气。时郡民皆旁缘为盗,缄得六十馀人,斩之。招怀其驱胁诖误,使复故业者,凡六千八百馀人。
chéng bèi wéi rì jiǔ, zhàn shù bù shèng. zéi fāng zhōu shù bǎi, jí gōng nán chéng. pān yú lìng xīn yù xiāo zhù, xiān zì wéi zhōng chū, mù dé hǎi shàng qiáng zhuàng èr qiān yú rén, yǐ hǎi chuán jí shàng liú, wèi fā huì jù fēng yè qǐ, zòng huǒ fén zéi chuán, yān yàn zhú tiān, dà pò zhī, jí rì fā xiàn mén zhū lù yuán bīng jí mín hù niú jiǔ chú liáng, xiāng jì rù chéng. ér zhuǎn yùn shǐ chéng dū wáng hǎn, yì zì wài mù mín bīng rù chéng, yì xiū shǒu bèi. zéi zhī bù kě bá, wéi wǔ shí qī rì, rén xū, jiě qù, yóu qīng yuǎn xiàn jì jiāng, yōng fù nǚ zuò yuè ér xíng.
城被围日久,战数不胜。贼方舟数百,急攻南城。番禺令新喻萧注,先自围中出,募得海上强壮二千馀人,以海船集上流,未发;会飓风夜起,纵火焚贼船,烟焰烛天,大破之,即日发县门诸路援兵及民户牛酒刍粮,相继入城。而转运使成都王罕,亦自外募民兵入城,益修守备。贼知不可拔,围五十七日,壬戌,解去,由清远县济江,拥妇女作乐而行。
gōng hè zhōu, bù kè. yù guǎng dōng dōu jiān zhāng zhōng yú bái tián, zhōng zhàn sǐ, qián zhōu xún jiǎn dǒng yù kāng zhōu xún jiǎn wáng yì lián zhōu xún jiǎn zhāng sù hé zhōu xún jiǎn zhào yǔn míng jiān yā zhāng quán sī lǐ cān jūn dèng miǎn jiē mò. xiān shì jiān yǔ hóng zhōu dōu jiān cài bǎo gōng, yǐ bīng bā qiān rén jù biān dù cūn, è zéi guī lù, zhōng zì jīng shī zhì, duó ér jiāng zhī. lín zhàn, wèi qí xià yuē:" wǒ shí nián qián yī jiàn ér, yǐ zhàn gōng wèi tuán liàn shǐ, ěr cáo miǎn zhī!" yú shì bù jiè mǎ ér qián. xiān fēng yù zéi bēn, zhōng shǒu lā zéi shuài èr rén mǎ xiàn nìng, bù néng fèn, suì zhòng biāo qiāng sǐ.
攻贺州,不克。遇广东都监张忠于白田,忠战死,虔州巡检董玉、康州巡检王懿、连州巡检张宿、合州巡检赵允明、监押张全、司理参军邓冕皆殁。先是缄与洪州都监蔡保恭,以兵八千人据边渡村,扼贼归路,忠自京师至,夺而将之。临战,谓其下曰:“我十年前一健儿,以战功为团练使,尔曹勉之!”于是不介马而前。先锋遇贼奔,忠手拉贼帅二人;马陷泞,不能奋,遂中标枪死。
jiǎ zǐ, guǎng dōng qián xiá jiǎng xié jī zéi yú lù tián, bīng bài, nán ēn zhōu xún jiǎn yáng kuí nán ān jūn xún jiǎn shào yú qìng quán yí zhōu xún jiǎn féng yuè xī lù zhuō zéi wáng xìng cháng yòng hé jiē mò.
甲子,广东钤辖蒋偕击贼于路田,兵败,南恩州巡检杨逵、南安军巡检邵馀庆、权宜州巡检冯岳、西路捉贼王兴、苌用和皆殁。
kǎo gōng yì shàng gù sī kōng zhì shì zhāng qí xián shì yuē wén dìng, yòu pú yè chén yáo sǒu yuē wén zhōng, tài zǐ tài fù zhì shì xīn zhòng fǔ shì yuē kāng jié, zèng lì bù shàng shū wēn zhòng shū shì yuē gōng sù, zèng hù bù shàng shū qián ruò shuǐ shì yuē xuān jìng, zèng xíng bù shàng shū sòng shí shì yuē gōng zhì, yòu tún wèi shàng jiàng jūn wáng sì zōng shì yuē jǐng zhuāng, wēi sāi jié dù shǐ féng shǒu xìn shì yuē qín wēi. zì qí xián ér xià, jiē zǔ zōng jiù chén yě, yǐ zàng ér wèi shì, zhì shì qí jiā shǐ qǐng zhī.
考功议上故司空致仕张齐贤谥曰文定,右仆射陈尧叟曰文忠,太子太傅致仕辛仲甫谥曰康节,赠吏部尚书温仲舒谥曰恭肃,赠户部尚书钱若水谥曰宣靖,赠刑部尚书宋湜谥曰恭质,右屯卫上将军王嗣宗谥曰景庄,威塞节度使冯守信谥曰勤威。自齐贤而下,皆祖宗旧臣也,已葬而未谥,至是其家始请之。
bā yuè, dīng chǒu, yǐ jiān xīn gàn xiàn shuì qiū jùn qiān shǔ chú zhōu pàn guān shì. jùn zuò zuò shī cì jī shí shì, zhé guān jiǔ zhī. zhì shì huái nán ān fǔ chén xù hú běi tí diǎn xíng yù zǔ wú zé biǎo jiàn zhī. dì yuē:" jùn wú yǎ xíng, wéi yǐ kǒu shé dòng rén. jīn xù děng chēng qí cái, wú nǎi zhǎng fú báo!" fǔ chén yán:" jùn suǒ zuò yǐ gèng shè, yí shǐ zì xīn." gù nèi xǐ zhī.
八月,丁丑,以监新淦县税丘浚签署滁州判官事。浚坐作诗刺讥时事,谪官久之。至是淮南安抚陈旭、湖北提点刑狱祖无择表荐之。帝曰:“浚无雅行,惟以口舌动人。今旭等称其才,无乃长浮薄!”辅臣言:“浚所坐已更赦,宜使自新。”故内徙之。
yáng tián jì qū guǎng nán, yòu zòu qǐng shān kāng dìng xíng jūn yuē shù jí shǎng fá gé bān xià, bìng zhì jiǎn fǎ guān. jǐ mǎo, zhào yù tián yuē:" zhì gāo chéng biāo ruì qiè fā, èr guǎng zhī mín rì xī guān jūn zhì, gù wěi qīng jié zhì, yǐ jiān zéi wéi qī. lín jī qū biàn, ān yòng zhōng fù! jīn jiǎ bīng dà jí, bù néng dù xíng shì yī jǔ pū miè, nǎi zòu qǐng bān gé lìng, zhì jiǎn fǎ guān, cǐ qǐ yīng sù jì xié? zéi huò shùn fēng xià hǎi, lüè qióng guǎn jí hǎi ruán zhū zhōu, hòu shù zé bīng bù zú, wú bèi zé kòu chéng zhī. rú néng duàn hǎi dào, zé bù yǐ rì yuè yān zhì kě yě."
杨畋既趋广南,又奏请删康定行军约束及赏罚格颁下,并置检法官。己卯,诏谕畋曰:“智高乘飚锐窃发,二广之民日徯官军至,故委卿节制,以歼贼为期。临机趋变,安用中覆!今甲兵大集,不能度形势一举扑灭,乃奏请颁格令,置检法官,此岂应速计邪?贼或顺风下海,掠琼管及海壖诸州,厚戍则兵不足,无备则寇乘之。如能断海道,则不以日月淹滞可也。”
yǐ yǒu, jiàng guǎng nán dōng lù zhuǎn yùn shǐ wáng hǎn guān, jiān xìn zhōu jiǔ shuì. chū, hǎn wǎng cháo zhōu yì yán shì, wén nóng zhì gāo wéi guǎng zhōu, jí lǐng bīng hái, rù chéng wèi shǒu yù bèi, chéng dé bù xiàn zhě, hǎn yǒu lì yān, ér cháo tíng wèi zhī yě. tí diǎn xíng yù bào kē zì yīng zhōu qiè qí nú yù guò lǐng běi, zhì xióng zhōu, zhī zhōu xiāo bó liú zhī, nǎi jù zòu, zhào hǎn zhì xióng zhōu jì shì, hǎn zhé bù zhì. jiàn guān lǐ duì suì hé hǎn qiè nuò bì zéi, duān jū guǎng zhōu, cháo tíng yì yǐ hǎn zòu bù shí dá, gù jí yú zé.
乙酉,降广南东路转运使王罕官,监信州酒税。初,罕往潮州议盐事,闻侬智高围广州,即领兵还,入城为守御备,城得不陷者,罕有力焉,而朝廷未知也。提点刑狱鲍轲自英州挈其孥欲过岭北,至雄州,知州萧勃留之,乃具奏,召罕至雄州计事,罕辄不至。谏官李兑遂劾罕怯懦避贼,端居广州,朝廷亦以罕奏不时达,故及于责。
bǐng xū, zèng zhāng zhōng wèi gǎn dé jié dù shǐ, lù qí fù yú qìng wèi zuǒ jiān mén wèi dà jiàng jūn, cì dì yī qū, gěi bàn fèng zhōng qí shēn.
丙戌,赠张忠为感德节度使,录其父馀庆为左监门卫大将军,赐第一区,给半俸终其身。
dīng hài, yǐ xiāo zhù wèi lǐ bīn fù shǐ, réng quán fā qiǎn pān yú xiàn shì.
丁亥,以萧注为礼宾副使,仍权发遣番禺县事。
wù zǐ, yǐ zī zhèng diàn xué shì jiān hàn lín shì dú xué shì lì bù shàng shū zhī rǔ zhōu wú yù wèi jí xián yuàn xué shì pàn xī jīng liú shǒu yù shǐ tái, yǐ yù gù chēng jí, qiú jū sàn dì gù yě. liú tái jiù bù lǐng mín shì, shí zhāng yáo zuǒ pàn hé yáng, mín sòng jiǔ bù jué zhě, duō yì yù, yù wèi biàn qū zhí, pàn shū zhuàng wěi, yáo zuǒ wèi kǒng fèng xíng.
戊子,以资政殿学士兼翰林侍读学士、吏部尚书、知汝州吴育为集贤院学士、判西京留守御史台,以育固称疾,求居散地故也。留台旧不领民事,时张尧佐判河阳,民讼久不决者,多诣育,育为辨曲直,判书状尾,尧佐畏恐奉行。
fū zhōu bīng guǎng ruì zhèn wǔ èr zhǐ huī shù yán zhōu, wén qí jiā bèi shuǐ zāi, yì fù dōu shǔ wáng xìng qiú hái, bù néng dé, nǎi xiāng shuài táo guī, zhì zé jiā rén wú zài zhě, yú shì jù móu wèi dào, zhōu rén zhèn kǒng. zhī zhōu xuē xiàng qiǎn qīn lì yù zhī yuē:" mào fǎ yǐ jiù fù mǔ qī zǐ, nǎi rén zhī cháng qíng ér bù tīng rǔ guī, nǎi wǔ shuài bù zhī biàn zhī gù ěr. rǔ tīng wú yán, jí guī shōu qīn shǔ zhī shī, dài rǔ shàn hái zhī zuì bù tīng wú yán, rǔ wú jiào lèi yǐ." zhòng jìng rù, bài tíng xià qì xiè, jìng nèi yǐ ān. xiàng, yán zhī sūn yě.
鄜州兵广锐、振武二指挥戍延州,闻其家被水灾,诣副都署王兴求还,不能得,乃相率逃归,至则家人无在者,于是聚谋为盗,州人震恐。知州薛向遣亲吏谕之曰:“冒法以救父母妻子,乃人之常情;而不听汝归,乃武帅不知变之故耳。汝听吾言,亟归收亲属之尸,贷汝擅还之罪;不听吾言,汝无噍类矣。”众径入,拜庭下泣谢,境内以安。向,颜之孙也。
xīn mǎo, gǎi zhī qín zhōu sūn miǎn wèi hú nán jiāng xī lù ān fǔ shǐ, rù nèi yā bān shí quán bīn fù zhī. miǎn chū rù jiàn, dì yǐ qín zhōu shì miǎn zhī, duì yuē:" chén suī lǎo, rán qín zhōu bù zú fán shèng lǜ, dāng yǐ lǐng nán wèi yōu yě. chén dǔ zéi shì fāng zhāng, guān jūn zhāo xī dāng yǒu bài zòu." jì ér wén zhāng zhōng sǐ, jiǎng xié bài, dì yù zhí zhèng yuē:" nán shì chéng rú miǎn liào." zǎi xiàng páng jí yīn zòu qiǎn miǎn xíng, réng xǔ miǎn pián yí cóng shì. miǎn yǐ nán fāng bīng lián wèi zéi pò, qì shè bù kě yòng, qǐng yì fā qí bīng, qiě zēng xuǎn piān bì èr shí rén, qiú wǔ kù jīng jiǎ wǔ qiān. cān zhī zhèng shì liáng shì wèi miǎn yuē:" wú zhāng huáng." miǎn yuē:" qián rì wéi wú bèi, gù zhì cǐ. jīn zhǐ qī miè zéi, fēi kě yǐ jiǎo xìng, nǎi yù shì zhèn jìng xié!" jū èr rì, cù xíng, cái yǔ bīng qī bǎi. miǎn yōu zéi dù lǐng ér běi, nǎi xí hú nán jiāng xī yuē:" dà bīng qiě zhì, qí shàn zhì yíng lěi, duō jù yàn kào." zéi yí, bù gǎn běi qīn. miǎn xíng zhì dǐng zhōu, fù zhào jiā guǎng nán dōng xī lù ān fǔ shǐ.
辛卯,改知秦州孙沔为湖南、江西路安抚使,入内押班石全彬副之。沔初入见,帝以秦州事勉之,对曰:“臣虽老,然秦州不足烦圣虑,当以岭南为忧也。臣睹贼势方张,官军朝夕当有败奏。”既而闻张忠死,蒋偕败,帝谕执政曰:“南事诚如沔料。”宰相庞籍因奏遣沔行,仍许沔便宜从事。沔以南方兵连为贼破,气慑不可用,请益发骑兵,且增选偏裨二十人,求武库精甲五千。参知政事梁适谓沔曰:“毋张皇。”沔曰:“前日惟无备,故至此。今指期灭贼,非可以侥幸,乃欲示镇静邪!”居二日,促行,才与兵七百。沔忧贼度岭而北,乃檄湖南、江西曰:“大兵且至,其缮治营垒,多具燕犒。”贼疑,不敢北侵。沔行至鼎州,复诏加广南东、西路安抚使。
yǐ zhī yīng zhōu mì shū chéng sū jiān wèi gōng bèi kù shǐ. chū, guǎng zhōu yǐ zéi jù zhì, bù jí qīng yě, gù zéi dé sì lüè. hòu jiān zhī zéi jiāng zǒu, fēn bīng è qí guī lù, bù chá mù jù shí fán sì shí lǐ. zéi zhì, guǒ bù dé qián, nǎi rào chū shù shě, rù shā tóu dù jiāng, yóu qīng yuǎn xiàn dào lián hè zhōu xī guī, cuī shāng shén zhòng, jiān jǐn dé zéi suǒ lüè qù wù.
以知英州、秘书丞苏缄为供备库使。初,广州以贼遽至,不及清野,故贼得肆略。后缄知贼将走,分兵扼其归路,布槎木、巨石凡四十里。贼至,果不得前,乃绕出数舍,入沙头渡江,由清远县道连、贺州西归,摧伤甚众,缄尽得贼所略去物。