qǐ zhe yōng zhí xú zhēng yuè, jǐn shàng zhāng dūn zāng sān yuè, fán èr nián yǒu qí.
起著雍执徐正月,尽上章敦牂三月,凡二年有奇。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xīng shí bā nián jīn huáng tǒng bā nián
○高宗受命中兴全功至德圣神武文昭仁宪孝皇帝绍兴十八年(金皇统八年)
chūn, zhēng yuè, jiǎ zǐ, yǐ yǒng yòu líng jìn zài kuài jī, zhǔn xiān cháo gù shì, chūn qiū èr zhòng yǐ tài cháng shǎo qīng jiàn xiàn, jì qiū gāng yù shǐ àn shì.
春,正月,甲子,以永祐陵近在会稽,准先朝故事,春秋二仲以太常少卿荐献,季秋刚御史按视。
dīng chǒu, zuǒ chéng yì láng zhāng chǎn tiān chà tōng pàn quán zhōu.
丁丑,左承议郎张阐添差通判泉州。
zì qín huì zhuān guó, cháo shì wèi suǒ jì zhě, zhōng shēn yǐ tiān cuì huò shuài mù chù zhī, wèi cháng yǒu wéi jùn zhě.
自秦桧专国,朝士为所忌者,终身以添倅或帅幕处之,未尝有为郡者。
èr yuè, yǐ wèi, cān zhī zhèng shì duàn fú bà, wèi zī zhèng diàn xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xīng guó gōng, yǐ diàn zhōng shì yù shǐ yú yáo bì yòu zhèng yán wū rén jí zòu hé zhī yě. zhāng zài shàng, xún luò zhí, xīng guó jūn jū zhù.
二月,乙未,参知政事段拂罢,为资政殿学士、提举江州太平兴国宫,以殿中侍御史余尧弼、右正言巫亻及奏劾之也。章再上,寻落职,兴国军居住。
qiān shū shū mì yuàn shì wāng bó jiān quán cān zhī zhèng shì.
签书枢密院事汪勃兼权参知政事。
rén zǐ, yòu chéng shì láng jiān dēng wén gǔ yuàn xú liǎn miàn duì, yán:" zì xī dì wáng bì yǒu zuǒ mìng zhī chén, gōng míng dǐng yí, yòu shí qīng miào, yǐ quàn wàn shì. guó jiā yuǎn jī sān dài, zhào zào yuán miào, fán zài zuǒ mìng fǔ bì, jiē huì xiàng miào tíng, yǐ shì bào gōng zhī yì. bì xià shào kāi zhōng xīng, fù chóng yuán miào, rú zǔ zōng zhī zhì, ér lèi cháo pèi xiǎng fǔ bì bù guò shí yú rén, jīn qí jiā zhī zǐ sūn, bì yǒu huì xiàng cún yān, wàng zhào yǒu sī fǎng qiú, mó yú jǐng líng gōng tíng zhī liǎng bì." zhào lǐ bù tǎo lùn.
壬子,右承事郎、监登闻鼓院徐琏面对,言:“自昔帝王必有佐命之臣,功铭鼎彝,侑食清庙,以劝万世。国家远稽三代,肇造原庙,凡在佐命辅弼,皆绘像庙廷,以示报功之意。陛下绍开中兴,复崇原庙,如祖宗之制,而累朝配飨辅弼不过十馀人,今其家之子孙,必有绘像存焉,望诏有司访求,摹于景灵宫廷之两壁。”诏礼部讨论。
yǐ mǎo, jīn zhǔ rú tiān kāi diàn.
乙卯,金主如天开殿。
sān yuè, rén shēn, míng xíng gōng zhī nán mén yuē lì zhèng, běi mén yuē hé níng.
三月,壬申,名行宫之南门曰丽正,北门曰和宁。
shí diàn qián zhāo jūn, duō yòu zhì xiāng mín jí fù fàn zhě. dīng chǒu, mìng chuān zhōng dà jiàng wú lín yáng zhèng zhāo liú mín zhī shī suǒ zhě, qiǎn fā yǐ bǔ qí é.
时殿前招军,多诱致乡民及负贩者。丁丑,命川中大将吴璘、杨政招流民之失所者,遣发以补其额。
rén wǔ, zī zhèng diàn dà xué shì tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú qín xī zhī shū mì yuàn shì.
壬午,资政殿大学士、提举万寿观兼侍读秦熺知枢密院事。
qín huì wèn chì lìng suǒ shān dìng guān hú níng yuē:" ér zi jìn chú, wài yì rú hé?" níng yuē:" wài yì yǐ wéi xiàng gōng bù bì xí cài jīng zhī jī." níng, ān guó zǐ yě.
秦桧问敕令所删定官胡宁曰:“儿子近除,外议如何?”宁曰:“外议以为相公不必袭蔡京之迹。”宁,安国子也。
yǐ yǒu, zhào:" sī shàn dù huái jí zhāo nà pàn wáng zhī rén, bìng xíng jūn fǎ." hòu zhào:" jīn zài jí xún fáng rén gù zòng, yǔ tóng zuì shī chá zhě, jiǎn yī guān."
乙酉,诏:“私擅渡淮及招纳叛亡之人,并行军法。”后诏:“津载及巡防人故纵,与同罪;失察者,减一官。”
xià, sì yuè, wù zǐ shuò, rì yǒu shí zhī.
夏,四月,戊子朔,日有食之。
gēng yín, cè shì zhèng zòu míng jìn shì yú shè diàn, wáng zuǒ yǐ xià sān bǎi sān shí rén cì jí dì chū shēn.
庚寅,策试正奏名进士于射殿,王佐以下三百三十人赐及第、出身。
gēng zǐ, zuǒ zhōng dài fū zhī shū mì yuàn shì qín xī bà, wèi guān wén diàn xué shì zuǒ tōng fèng dài fū tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú tí jǔ mì shū shěng. xī yán:" fù zǐ gòng zhèng, lǐ dāng bì xián." gù yǒu shì mìng. réng zhào xī yīng gàn qǐng gěi, bìng yī jiàn rèn zǎi chén lì, lì bān zuǒ yòu pú yè zhī cì.
庚子,左中大夫、知枢密院事秦熺罢,为观文殿学士、左通奉大夫、提举万寿观兼侍读、提举秘书省。熺言:“父子共政,理当避嫌。”故有是命。仍诏熺应干请给,并依见任宰臣例,立班左右仆射之次。
xīn chǒu, jīn qiǎn cān zhī zhèng shì bǐng dé lián chá guān lì.
辛丑,金遣参知政事秉德廉察官吏。
yǐ sì, tè zòu míng jìn shì yú shùn kǎi děng sì bǎi wǔ shí qī rén, wǔ jǔ jìn shì kē yàn děng qī rén, tè zòu míng yī rén, cì dì shòu guān yǒu chà.
乙巳,特奏名进士俞舜凯等四百五十七人,武举进士柯燕等七人,特奏名一人,赐第、授官有差。
gēng xū, jīn zhǔ zhì zì tiān kāi diàn.
庚戌,金主至自天开殿。
xiān shì jīn mìng xiū liáo shǐ, jiǎ yín, gào chéng.
先是金命修《辽史》,甲寅,告成。
wǔ yuè, xīn yǒu, quán lǐ bù shì láng jiān zhí xué shì yuàn shěn gāi yán:" guó jiā bǐng huǒ dé zhī yùn yǐ wáng tiān xià, wàng yòng gù shì, jí dào gōng bié lì yī diàn, zhuān fèng huǒ dé, pèi yǐ è bó ér sì yǐ xià zhì." cóng zhī. hòu jiàn diàn yú tài yī gōng, míng míng lí.
五月,辛酉,权礼部侍郎兼直学士院沈该言:“国家秉火德之运以王天下,望用故事,即道宫别立一殿,专奉火德,配以阏伯而祀以夏至。”从之。后建殿于太一宫,名明离。
jiǎ zǐ, huì pèi xiǎng gōng chén xiàng yú jǐng líng gōng tíng zhī bì, huáng wǔ diàn zhào pǔ cáo bīn, dà dìng diàn xuē jū zhèng shí xī zài pān měi, xī wén diàn lǐ hàng wáng dàn lǐ jì lóng, měi chéng diàn wáng céng lǚ yí jiǎn cáo wěi, zhì lóng diàn hán qí céng gōng liàng, dà míng diàn fù bì, chóng guāng diàn sī mǎ guāng, chéng yuán diàn hán zhōng yàn, fán shí yǒu liù rén.
甲子,绘配飨功臣像于景灵宫廷之壁,皇武殿赵普、曹彬,大定殿薛居正、石熙载、潘美,熙文殿李沆、王旦、李继隆,美成殿王曾、吕夷简、曹玮,治隆殿韩琦、曾公亮,大明殿富弼,重光殿司马光,承元殿韩忠彦,凡十有六人。
bǐng zǐ, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi shàng jiàng jūn huì níng yǐn xiāo bǐng wēn zhāo wǔ dà jiàng jūn chōng dōng shàng gé mén shǐ shēn fèng yán, lái hè tiān shēn jié. shǐ yàn shè yú yù jīn yuán, zì shì suì wèi gù shì.
丙子,金主使龙虎卫上将军、会宁尹萧秉温、昭武大将军、充东上閤门使申奉颜,来贺天申节。始燕射于玉津园,自是遂为故事。
guǐ wèi, bǎo xìn jūn jié dù shǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ tiān chà liǎng zhè dōng lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn lǐ xiǎn zhōng, luò jūn zhí, jiàng shòu píng hǎi jūn chéng xuān shǐ tí jǔ tái zhōu chóng dào guàn, běn zhōu jū zhù.
癸未,保信军节度使、龙神卫四厢都指挥使、添差两浙东路马步军副都总管李显忠,落军职,降授平海军承宣使、提举台州崇道观,本州居住。
xiān shì jīn shǐ cháng yán xiǎn zhōng sī qiǎn guò jiè, zhào lìng fēn xī. huì xiǎn zhōng shàng huī fù zhī cè yú cháo, zòu guì nù, nǎi zòu xiǎn zhōng bù zūn bǐng wén, zhǐ yòng shēn zhuàng, gù yǒu shì mìng.
先是金使尝言显忠私遣过界,诏令分析。会显忠上恢复之策于朝,奏桧怒,乃奏显忠不遵禀闻,止用申状,故有是命。
liù yuè, guǐ sì, dì wèi dà chén yuē:" měi suì jué yù, wén xiàn chén dì qiǎn shǔ guān dài xíng, tú wéi wén jù. kě lìng qīn wǎng suǒ bù, jù suǒ jué míng shēn shàng shū shěng."
六月,癸巳,帝谓大臣曰:“每岁决狱,闻宪臣第遣属官代行,徒为文具。可令亲往所部,具所决名申尚书省。”
zhào:" zì jīn cháng yú wěi chǔ míng shòu wěi mìng zhī rén, bù dé zhé zhì guó mén."
诏:“自今尝于伪楚明受伪命之人,不得辄至国门。”
shí zuǒ cóng shì láng lián bù rù dōu diào guān, yòu zhèng yán wū rén jí yán:" bù nǎi zhāng bāng chāng zhī xù, fù zài suǒ bù róng, ér wú jì dàn ruò cǐ, wàng cì chǔ fèn." gù yǒu shì zhǐ.
时左从事郎廉布入都调官,右正言巫亻及言:“布乃张邦昌之婿,覆载所不容,而无忌惮若此,望赐处分。”故有是旨。
gēng zǐ, mìng jiān sī jùn shǒu yuē shù xiàn lìng, wú shǐ fēi lǐ rǎo mín.
庚子,命监司、郡守约束县令,无使非理扰民。
jiǎ chén, yòng tài cháng sì zhǔ bù jiān quán mì shū shěng jiào kān shū jí lín dà nài yì, shǐ sì jiǔ gōng guì shén yú dōng jiāo. tán èr chéng, gāo sān chǐ, fāng shí yǒu èr chǐ. shàng wèi xiǎo tán jiǔ, zòng guǎng jiē bā chǐ, gāo chǐ yǒu bàn. suì chūn qiū èr zhòng sì yǐ shǎo láo, lǐ rú gǎn shēng dì.
甲辰,用太常寺主簿兼权秘书省校勘书籍林大鼐议,始祀九宫贵神于东郊。坛二成,高三尺,方十有二尺。上为小坛九,纵广皆八尺,高尺有半。岁春秋二仲祀以少牢,礼如感生帝。
yǐ sì, fū wén gé dài zhì zhī lín ān fǔ zhào bù qì shǒu shàng shū gōng bù shì láng.
乙巳,敷文阁待制、知临安府赵不弃守尚书工部侍郎。
bǐng wǔ, xián fēi pān shì hōng. fēi, yuán yì tài zǐ mǔ yě.
丙午,贤妃潘氏薨。妃,元懿太子母也。
yǐ mǎo, jīn yǐ píng zhāng zhèng shì xiāo zhòng gōng wèi xíng tái zuǒ chéng xiàng, yǐ zuǒ chéng liàng wèi píng zhāng zhèng shì, yǐ dōu diǎn jiǎn táng gǔ biàn wèi shàng shū zuǒ chéng.
乙卯,金以平章政事萧仲恭为行台左丞相,以左丞亮为平章政事,以都点检唐古辨为尚书左丞。
qiū, qī yuè, yǐ chǒu, yòu cháo fèng dài fū xīn jiāng xī zhuǎn yùn pàn guān jiǎ zhí qīng, qǐng yú xiàn guān zhōng yǐ yǒu chū shēn rén jiān xiàn xué jiào dǎo, dì wèi dà chén yuē:" zhōu xiàn xuǎn guān jiào dǎo, nǎi jiào huà běn yuán, jiāng lái sān nián kē chǎng, yì yǒu rén cái kě bèi cǎi zé." nǎi lìng lǐ bù cān zhuó, rú suǒ qǐng.
秋,七月,乙丑,右朝奉大夫、新江西转运判官贾直清,请于县官中以有出身人兼县学教导,帝谓大臣曰:“州县选官教导,乃教化本原,将来三年科场,亦有人材可备采择。”乃令礼部参酌,如所请。
zhī lín ān fǔ tāng péng jǔ qǐng xiū huái zhè yán liú huáng huá shǐ guǎn, cóng zhī.
知临安府汤鹏举请修淮、浙沿流皇华使馆,从之。
yǐ hài, jīn yù shǐ dài fū bù sà dá màn bà, yǐ shì wèi qīn jūn dōu zhǐ huī shǐ ā lǔ dài wèi yù shǐ dài fū.
乙亥,金御史大夫布萨达曼罢,以侍卫亲军都指挥使阿鲁岱为御史大夫。
wù yín, yǐ shàng shū zuǒ chéng táng gǔ biàn fèng zhí bù jǐn. zhàng zhī.
戊寅,以尚书左丞唐古辨奉职不谨。杖之。
bā yuè, guǐ sì, quán lǐ bù shì láng shěn gāi, qǐ sì chuān lèi shěng shì hé gé bù fù diàn shì rén, dì yī děng bìng cì jìn shì chū shēn, yú rén tóng chū shēn, cóng zhī.
八月,癸巳,权礼部侍郎沈该,乞四川类省试合格不赴殿试人,第一等并赐进士出身,馀人同出身,从之。
bǐng shēn, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì wāng bó bà.
丙申,端明殿学士、签书枢密院事汪勃罢。
bó wèi yán zhě suǒ gōng, yǐ qīn lǎo, qǐ guī yǎng. zhào yī jiù zhí, tí jǔ jiāng zhōu tài píng xīng guó gōng.
勃为言者所攻,以亲老,乞归养。诏依旧职,提举江州太平兴国宫。
dīng yǒu, gōng bù shàng shū zhān dà fāng wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì, xún quán cān zhī zhèng shì.
丁酉,工部尚书詹大方为端明殿学士、签书枢密院事,寻权参知政事。
wù xū, jīn jiān xiū guó shǐ tài shī zōng bì děng jìn tài zǔ shí lù.
戊戌,金监修国史、太师宗弼等进《太祖实录》。
gēng zǐ, jīn yǐ shàng shū zuǒ chéng xiàng xù lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, yǐ yòu chéng xiàng zōng xián wèi tài bǎo shàng shū yòu chéng xiàng. bǐng wǔ, yǐ xíng tái zuǒ chéng xiàng xiāo zhòng gōng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng.
庚子,金以尚书左丞相勖领行台尚书省事,以右丞相宗贤为太保、尚书右丞相。丙午,以行台左丞相萧仲恭为尚书左丞相。
guǐ chǒu, xíng bù shàng shū jiān quán lì bù shàng shū zhōu sān wèi bà. yǐ shì yù shǐ yú yáo bì lùn qí jiān lǐng èr cáo, yī qiè yào yù, guī yuàn cháo tíng yě.
癸丑,刑部尚书兼权吏部尚书周三畏罢。以侍御史余尧弼论其兼领二曹,一切要誉,归怨朝廷也。
jiǎ yín, guó zǐ sī yè chén chéng zhī quán shàng shū lì bù shì láng.
甲寅,国子司业陈诚之权尚书吏部侍郎。
dà lǐ qīng hán zhòng tōng quán xíng bù shì láng.
大理卿韩仲通权刑部侍郎。
rùn yuè, gēng shēn, qīn wèi dài fū zhōng zhōu cì shǐ è zhōu zhù dá dāo yù qián xuǎn fēng jūn tóng fù tǒng zhì liáng xìng zú.
闰月,庚申,亲卫大夫、忠州刺史、鄂州驻答刂御前选锋军同副统制梁兴卒。
xìng zì tài háng shān lǜ qí tú bēn yuè fēi yú jiāng xià, cóng jūn fán shí nián.
兴自太行山率其徒奔岳飞于江夏,从军凡十年。
jīn zǎi chén yǐ xī lín duō lù, qǐng jīn zhǔ chū liè, jīn zhǔ kǒng hài jià, bù yǔn.
金宰臣以西林多鹿,请金主出猎,金主恐害稼,不允。
bǐng yín, jīn tài miào chéng.
丙寅,金太庙成。
wù chén, quán lǐ bù shì láng chén chéng zhī, qǐng tài xué shēng rù xué wǔ nián bù yǔ jiàn jí gōng shì bù rù děng zhě, chú qí jí, cóng zhī.
戊辰,权礼部侍郎陈诚之,请太学生入学五年不与荐及公试不入等者,除其籍,从之。
rén shēn, mìng qǐ jū shè rén wáng mò qīng, wǔ jīng dài fū huì zhōu cì shǐ gé mén xuān zàn shè rén sū huá hè jīn zhǔ zhēng dàn quán shàng shū lǐ bù shì láng chén chéng zhī, wǔ jīng dài fū jí zhōu cì shǐ quán zhī gé mén shì mèng sī gōng hè shēng chén.
壬申,命起居舍人王墨卿,武经大夫、惠州刺史、閤门宣赞舍人苏华贺金主正旦;权尚书礼部侍郎陈诚之,武经大夫、吉州刺史、权知閤门事孟思恭贺生辰。
yǐ yǒu, zhào:" zì jīn fèng shǐ xià sān jié rén guò jiè, yǔ běi rén bó yì zhě, tú èr nián shǐ fù bù jué chá, yǔ tóng zuì."
乙酉,诏:“自今奉使下三节人过界,与北人博易者,徒二年;使、副不觉察,与同罪。”
chū, fú jiàn lù zì chuàng qí bīng, qián méi cǎo kòu bù gǎn fù rù jìng. zhì shì xī píng. zhào yǐ xún jiǎn chén mǐn yǐ suǒ bù qí bīng sì bǎi jí tīng zhāng shù bīng zhī zài mǐn zhě bìng wèi diàn qián sī zuǒ yì jūn, jí yǐ mǐn wèi tǒng zhì guān, liú shù qí dì.
初,福建路自创奇兵,虔、梅草寇不敢复入境。至是悉平。诏以巡检陈敏以所部奇兵四百及汀、漳戍兵之在闽者并为殿前司左翼军,即以敏为统制官,留戍其地。
shén wǔ zhōng jūn, jiù zhǐ sān bù, zì yáng cún zhōng zhí diàn qián, shǐ zēng wèi wǔ jūn, yòu zhì hù shèng tà bái xuǎn fēng cè xuǎn fēng yóu yì shén yǒng mǎ bù fán shí èr jūn. shí jiāng hǎi zhī jiān, dào zéi jiàn zuò, nǎi fēn zhì zhū jūn yǐ kòng zhì zhī, rú quán zhī zuǒ yì, xún zhī cuī fēng, míng zhī shuǐ jūn, jiē lì běn sī, zǒng qī wàn yú rén. yóu shì diàn qián sī bīng jí wèi tiān xià guān. cún zhōng yòu zhì zhū jūn róng zhàng, yǐ kè dí gōng suī jìn, ér shì bìng jué zhāng zhī nán, nǎi zēng sǔn jiù zhì, zào chéng huáng nǔ, zhì dù jīng mì, bǐ yī shǐ wèi jìng ér cǐ sān fā yǐ.
神武中军,旧止三部,自杨存中职殿前,始增为五军,又置护圣、踏白、选锋、策选锋、游奕、神勇、马步凡十二军。时江海之间,盗贼间作,乃分置诸军以控制之,如泉之左翼,循之摧锋,明之水军,皆隶本司,总七万馀人。由是殿前司兵籍为天下冠。存中又制诸军戎仗,以克敌弓虽劲,而士病蹶张之难,乃增损旧制,造成黄弩,制度精密,彼一矢未竟而此三发矣。
jiǔ yuè, jiǎ chén, shì yù shǐ jiān chóng zhèng diàn shuō shū yú yáo bì shì yù shǐ zhōng chéng.
九月,甲辰,侍御史兼崇政殿说书余尧弼试御史中丞。
bǐng wǔ, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì zhān dà fāng hōng.
丙午,端明殿学士、签书枢密院事詹大方薨。
dīng wèi, yòu sī jiàn jiān chóng zhèng diàn shuō shū wū jí shì yòu jiàn yì dài fū.
丁未,右司谏兼崇政殿说书巫极试右谏议大夫。
bǐng shēn, jīn shàng shū zuǒ chéng táng gǔ biàn bà yǐ zuǒ xuān huī shǐ bǐng wèi shàng shū zuǒ chéng.
丙申,金尚书左丞唐古辨罢;以左宣徽使禀为尚书左丞。
dōng, shí yuè, bǐng chén, yù shǐ zhōng chéng jiān shì jiǎng yú yáo bì wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì jiān quán cān zhī zhèng shì.
冬,十月,丙辰,御史中丞兼侍讲余尧弼为端明殿学士、签书枢密院事兼权参知政事。
xīn yǒu, jīn tài bǎo lǐng sān xǐng shì dōu yuán shuài yuè guó wáng zōng bì hōng, hòu shì zhōng liè.
辛酉,金太保、领三省事、都元帅、越国王宗弼薨,后谥忠烈。
shí yī yuè, yǐ yǒu shuò, mì shū shǎo jiān zhāng qǐ, yán gǎn shēng dì zhī sì, shàng yù zhāo tí, jì yǐ jiǔ pú, qǐng fù yòng shēng yù, shēng wèi shàng sì, cóng zhī.
十一月,乙酉朔,秘书少监张杞,言感生帝之祀,尚寓招提,祭以酒脯,请复用牲、玉,升为上祀,从之。
yǐ wèi, jīn zuǒ chéng xiàng zōng xián zuǒ chéng bǐng děng, yán zhōu xiàn zhǎng lì dāng bìng yòng běn guó rén, jīn zhǔ yuē:" sì hǎi zhī nèi, jiē zhèn chén zǐ, ruò fēn bié dài zhī, qǐ néng zhì yī! yàn bù yún hū:' yí rén wù shǐ, shǐ rén wù yí.' zì jīn běn guó jí zhū sè rén, liàng cái tōng yòng zhī."
乙未,金左丞相宗贤、左丞禀等,言州县长吏当并用本国人,金主曰:“四海之内,皆朕臣子,若分别待之,岂能致一!谚不云乎:‘疑人勿使,使人勿疑。’自今本国及诸色人,量才通用之。”
jǐ hài, xīn zhōu biān guǎn rén hú quán yí jí yáng jūn biān guǎn.
己亥,新州编管人胡铨移吉阳军编管。
xiān shì qín huì cháng yú yī dé gé tiān gé xià shū zhào dǐng lǐ guāng hú quán sān rén xìng míng. shí dǐng guāng jiē zài hǎi nán, guǎng dōng jīng lüè shǐ wáng tiě wèn yòu chéng yì láng zhī xīn zhōu zhāng dì yuē:" hú quán hé gù wèi guò hǎi?" quán cháng fù cí yún" jià jīn chē guī qù, yǒu chái láng dāng zhé." dì jí zòu quán bù zì xǐng xún, yǔ jiàn rèn jì jū guān wǎng lái chàng hè, yuàn wàng cháo tíng, gǔ chàng qián shuō, shū wú jì dàn, yú shì sòng guò hǎi biān guǎn.
先是秦桧尝于一德格天阁下书赵鼎、李光、胡铨三人姓名。时鼎、光皆在海南,广东经略使王铁问右承议郎、知新州张棣曰:“胡铨何故未过海?”铨尝赋词云“驾巾车归去,有豺狼当辙。”棣即奏铨不自省循,与见任寄居官往来唱和,怨望朝廷,鼓唱前说,殊无忌惮,于是送过海编管。
dì xuǎn shǐ chén yóu chóng bù sòng, fēng xiǎo xiàng tǒng guò hǎi. quán jiàn bù fù biǎn, rén jiē lián zhī. zhì léi zhōu, shǒu chén wáng tì, lián dé chóng yǐ sī míng zì suí, xiè sòng yù, qiě yuán xiǎng quán. shí zhū dào wàng fēng jùn zhí liú rén, yǐ wéi qí huò, wéi tì néng yǔ liú rù tiáo hù, hǎi shàng wú xīn càn bǎi wù, tì zhé jīn zhì zhī, qí hòu zú yǐ cǐ dé zuì.
棣选使臣游崇部送,封小项筒过海。铨健步赴贬,人皆怜之。至雷州,守臣王趯,廉得崇以私茗自随,械送狱,且原饷铨。时诸道望风捃摭流人,以为奇货,惟趯能与流入调护,海上无薪粲百物,趯辄津置之,其后卒以此得罪。
xīn chǒu, jīn yǐ shàng shū zuǒ chéng xiàng zōng xián wèi zuǒ fù yuán shuài, yǐ píng zhāng zhèng shì liàng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng jiān shì zhōng, yǐ cān zhī zhèng shì bǐng dé wèi píng zhāng zhèng shì.
辛丑,金以尚书左丞相宗贤为左副元帅,以平章政事亮为尚书左丞相兼侍中,以参知政事秉德为平章政事。
dīng wèi, lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ yōng zhōu guān chá shǐ dǒng xiān. tiān chà liǎng zhè xī lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn, píng jiāng fǔ zhù dá dāo.
丁未,龙神卫四厢都指挥使、邕州观察使董先。添差两浙西路马步军副都总管,平江府驻答刂。
chū, yuè fēi jì sǐ, xiān zì wǔ chāng zhào hái, wèi bù jūn sī tǒng zhì. xiān yǔ guǎn jūn zhào mì bù xié, yú shì lí jūn, lǐng diàn qián dōu zhǐ huī shǐ zhí shì. yáng cún zhōng lián qí cái, jìn yí shén hòu.
初,岳飞既死,先自武昌召还,为步军司统制。先与管军赵密不协,于是离军,领殿前都指挥使职事。杨存中怜其才,赆遗甚厚。
gēng shù, jīn zuǒ fù yuán shuài zōng xián, fù tài bǎo zuǒ chéng xiàng, zuǒ fù yuán shuài rú gù.
庚戍,金左副元帅宗贤,复太保、左丞相,左副元帅如故。
shí èr yuè, yǐ mǎo shuò, fù lián zhōu lián shān zhèn wèi xiàn.
十二月,乙卯朔,复连州连山镇为县。
jīn yǐ yòu chéng xiàng xiāo zhòng gōng wèi tài fù lǐng sān xǐng shì, yǐ zuǒ chéng xiàng liàng wèi shàng shū yòu chéng xiàng.
金以右丞相萧仲恭为太傅、领三省事,以左丞相亮为尚书右丞相。
dīng mǎo, bù yī sūn yáo zuǒ shàng shū, qǐ sì ān dìng jùn wáng yǔ pú wáng zhī fēng, zhào tài zōng zhèng sī jù míng wén zòu.
丁卯,布衣孙尧佐上书,乞嗣安定郡王与濮王之封,诏太宗正司具名闻奏。
jǐ sì, dà lǐ píng shì mò méng yán:" sì fāng zhī mín, yún jí èr zhè, bǎi bèi cháng shí, ér hé qú wéi shèn jí, yí mìng shǒu chén yīn nóng zhī xì, jùn qí yīn sāi." gēng wǔ, dì yù dà chén yuē:" kě shǐ cáo chén mù fū jùn zhì, yīn yǐ jì jiē jī mín, zé gōng sī liǎng lì yǐ."
己巳,大理评事莫濛言:“四方之民,云集二浙,百倍常时,而河渠为甚急,宜命守臣因农之隙,浚其堙塞。”庚午,帝谕大臣曰:“可使漕臣募夫浚治,因以济接饥民,则公私两利矣。”
rén shēn, zǎi zhí jìn chéng jīng jiè shì qì. dì yuē:" zhū zhōu yuè zhuāng qián, zuó yǐ lì jiǎn, yào dāng jǐn xíng chú bà." qín huì jí yù hù bù shì láng lǐ chūn nián sòng kuàng yǐ jīng zǒng qián cuò zhì shàn jūn.
壬申,宰执进呈经界事讫。帝曰:“诸州月桩钱,昨已例减,要当尽行除罢。”秦桧即谕户部侍郎李椿年、宋贶以经总钱措置赡军。
yǐ hài, jīn yǐ zuǒ chéng xiàng zōng xián wèi tài shī lǐng sān xǐng shì jiān dōu yuán shuài.
乙亥,金以左丞相宗贤为太师、领三省事、兼都元帅。
gēng chén, jīn yí jīn wú wèi shàng jiàng jūn diàn qián yòu fù dōu diǎn jiǎn zhào shǒu zhōng, zhāo wǔ dà jiàng jūn tóng zhī xuān huī yuàn shì liú jūn zhào, lái hè lái nián zhēng dàn.
庚辰,金遗金吾卫上将军、殿前右副都点检召守忠,昭武大将军、同知宣徽院事刘君诏,来贺来年正旦。
xiān shì jīn zuǒ chéng xiàng liàng zhī wèi zhōng jīng liú shǒu yě, yǔ míng ān xiāo yù shàn. yù qīng xiǎn gǎn jué, liàng měi yǔ lùn tiān xià shì, yù chuāi liàng yǒu jì yú xīn, mì wèi liàng yuē:" xiān tài shī wèi tài zǔ zhǎng zǐ, dé wàng rú cǐ, rén xīn tiān yì, yí yǒu suǒ shǔ. gōng chéng yǒu zhì jǔ dà shì, yuàn jié lì yǐ cóng." liàng xǐ zhī, shù xiāng jiàn yǐn, yóu bīng bù shì láng qiān tóng zhī nán jīng liú shǒu, gǎi běi jīng tóng zhī liú shǒu shì.
先是金左丞相亮之为中京留守也,与明安萧裕善。裕倾险敢决,亮每与论天下事,裕揣亮有觊觎心,密谓亮曰:“先太师为太祖长子,德望如此,人心天意,宜有所属。公诚有志举大事,愿竭力以从。”亮喜之,数相荐引,由兵部侍郎迁同知南京留守,改北京同知留守事。
shí jīn jiù chén zōng bì jì mò, huáng hòu yì lǎn shì quán. xī rén xiāo yì, yǒu chǒng yú jīn zhǔ, fù chǎn shì huáng hòu, zì xíng bù fǎ. liàng nèi xù nì móu, wú suǒ gù wèi. shàng shū shěng lìng shǐ gāo huái zhēn sù yǔ liàng xiá nì, liàng cháng yǔ gè yán suǒ zhì, liàng yuē:" wú zhì yǒu sān: guó jiā dà shì, jiē zì wǒ chū, yī yě shuài shī fá guó, zhí qí jūn zhǎng, wèn zuì yú qián, èr yě de tiān xià jué sè ér qī zhī, sān yě." yóu shì xiǎo fū nìng rén jiē zhī qí zhì.
时金旧臣宗弼既殁,皇后益揽事权。奚人萧肄,有宠于金主,复谄事皇后,恣行不法。亮内蓄逆谋,无所顾畏。尚书省令史高怀贞素与亮狎昵,亮尝与各言所志,亮曰:“吾志有三:国家大事,皆自我出,一也;帅师伐国,执其君长,问罪于前,二也;得天下绝色而妻之,三也。”由是小夫、佞人皆知其志。
shì suì, xià fù jiàn nèi xué, xuǎn míng rú zhǔ zhī. zēng xiū lǜ chéng, cì míng yuē xīn lǜ.
是岁,夏复建内学,选名儒主之。增修律成,赐名曰《新律》。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xīng shí jiǔ nián jīn huáng tǒng jiǔ nián, shí èr yuè, gǎi tiān dé yuán nián. jǐ sì, yī yī sì jiǔ nián
○高宗受命中兴全功至德圣神武文昭仁宪孝皇帝绍兴十九年(金皇统九年,十二月,改天德元年。己巳,一一四九年)
chūn, zhēng yuè, jiǎ shēn shuò, dì yǐ tài hòu nián qī shí, jí gōng zhōng xíng qìng shòu lǐ.
春,正月,甲申朔,帝以太后年七十,即宫中行庆寿礼。
dīng hài, zhào xìn yáng jūn bō lì huái xī.
丁亥,诏信阳军拨隶淮西。
jǐ chǒu, běi shǐ zhào shǒu zhōng děng cí xíng, zhì jiǔ chuí gǒng diàn. shí zài shàng xīn qí gǔ zhì zhāi zhī nèi, lǐ guān yuán zhì píng gù shì qǐng yòng lè, cóng zhī. zì shì yǐ wéi lì.
己丑,北使召守忠等辞行,置酒垂拱殿。时在上辛祈谷致斋之内,礼官援治平故事请用乐,从之。自是以为例。
wù xū, jīn tài shī lǐng sān xǐng shì dōu yuán shuài zōng xián bà. yǐ lǐng xíng tái shàng shū shěng shì xù wèi tài shī lǐng sān xǐng shì, yǐ tóng pàn dà zōng zhèng shì chōng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng, liàng jiān yuán shuài.
戊戌,金太师、领三省事、都元帅宗贤罢。以领行台尚书省事勖为太师、领三省事,以同判大宗正事充为尚书左丞相,亮兼元帅。
liàng shēng rì, jīn zhǔ shǐ jìn shì dà xīng guó cì wù, huáng hòu yì yǒu suǒ fù cì, jīn zhǔ zhī zhī, bù yuè, zhàng xīng guó bǎi, zhuī huán qí cì wù. liàng yóu cǐ yù bù zì ān. chōng, zōng gàn zhǎng zǐ yě, xún hōng.
亮生日,金主使近侍大兴国赐物,皇后亦有所附赐,金主知之,不悦,杖兴国百,追还其赐物。亮由此愈不自安。充,宗干长子也,寻薨。
bǐng wǔ, jīn yǐ yòu chéng xiàng liàng wèi zuǒ chéng xiàng, yǐ pàn dà zōng zhèng shì zōng běn wèi shàng shū yòu chéng xiàng, yǐ zuǒ fù yuán shuài zōng mǐn wèi dōu yuán shuài, yǐ nán jīng liú shǒu zōng xián wèi zuǒ fù yuán shuài jiān xī jīng liú shǒu. jǐ yǒu, zōng xián fù wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì.
丙午,金以右丞相亮为左丞相,以判大宗正事宗本为尚书右丞相,以左副元帅宗敏为都元帅,以南京留守宗贤为左副元帅兼西京留守。己酉,宗贤复为太保、领三省事。
èr yuè, jiǎ yín, jīn yǐ huì níng mù táng gǔ biàn fù wèi shàng shū zuǒ chéng, yǐ shàng shū zuǒ chéng bǐng wèi xíng tái píng zhāng zhèng shì.
二月,甲寅,金以会宁牧唐古辨复为尚书左丞,以尚书左丞禀为行台平章政事。
jiǎ zǐ, fù zhì léi zhōu suì xī xiàn.
甲子,复置雷州遂溪县。
gēng chén, dì wèi fǔ chén yuē:" měi suì shì mǎ, xī fù zhèn jiāng wáng shèng jūn ér wèi jiàn zī shēng zhī shù. yí fēn sòng zhū jūn, réng lì shǎng fá." yú shì suì fā chuān mǎ èr bǎi pǐ jìn yù, ér yǐ sì qiān pǐ fù jiāng shàng zhū jūn, zhèn jiāng jiàn kāng jīng è jūn qī bǎi wǔ shí, jiāng chí jūn gè wǔ bǎi, yòu yǐ qín mǎ sān qiān wǔ bǎi fù sān yá, diàn qián sī qiān wǔ bǎi, mǎ bù gè qiān. zì shì suì wèi dìng lì.
庚辰,帝谓辅臣曰:“每岁市马,悉付镇江王胜军而未见孳生之数。宜分送诸军,仍立赏罚。”于是岁发川马二百匹进御,而以四千匹付江上诸军,镇江、建康、荆、鄂军七百五十,江、池军各五百,又以秦马三千五百付三衙,殿前司千五百,马、步各千。自是岁为定例。
sān yuè, guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī, yīn yún bú jiàn. dì bù shì shì, bǎi guān shǒu zhí, guò shí nǎi bà.
三月,癸未朔,日有食之,阴云不见。帝不视事,百官守职,过时乃罢。
jiǎ shēn, zhào:" huáng tài hòu qìng shòu, qīn shǔ gè jìn guān yī děng, cí níng diàn guān tuī ēn yǒu chà."
甲申,诏:“皇太后庆寿,亲属各进官一等,慈宁殿官推恩有差。”
gēng zǐ, dì yù dà chén yuē:" huái diān jiǔ píng, yí jiā jīng lǐ. mín fù yè zhě, lìng shǒu lìng duō fāng xù zhī, shǐ jìn lì tián mǔ, shù nián hòu fāng kě qǐ shuì."
庚子,帝谕大臣曰:“淮甸久平,宜加经理。民复业者,令守令多方恤之,使尽力田亩,数年后方可起税。”
xīn chǒu, jīn yǐ shàng shū yòu chéng xiàng zōng běn jiān zhōng shū lìng, yǐ zuǒ chéng xiàng liàng wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì.
辛丑,金以尚书右丞相宗本兼中书令,以左丞相亮为太保、领三省事。
liàng yì qiú míng yù, yǐn yòng shì wàng zǐ sūn, jié qí huān xīn, jīn zhǔ bù wù.
亮益求名誉,引用势望子孙,结其欢心,金主不悟。
jiǎ chén, zhào zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ fù zhōu ān zhì zhèng gāng zhōng, xǔ yòng yì jiǎn, tè miǎn jìn gù, yí fēng zhōu ān zhì.
甲辰,诏责授濠州团练副使、复州安置郑刚中,许用议减,特免禁锢,移封州安置。
chū, qín huì nù gāng zhōng bù yǐ, bǔ qí zi yòu chéng wù láng liáng sì, yǔ jiāng lì bīn kè jí jiāng zhōu tóng xì, qiǎn dà lǐ sì chéng tāng yǔn gōng tài fǔ sì chéng sòng zhòng kān wǎng jū qí shì, lüè zhì wú quán fū. yù chéng, gāng zhōng zuò rèn sì chuān xuān fǔ fù shǐ rì, bèi zhǐ shōu zhuō guò jiè tōu mǎ dào zéi, quán bù zūn fèng, fán shì gàn biān jiè, cháng shì huái jiān yì yì, yīn yǔ jiàn zuì jí rén fú hé jiāo tōng, jǔ hài guó shì yòu, zhé wéi cháo mìng, chū mài dù dié, shōu qián wǔ shí wǔ wàn yú mín yòu, zhuān zhé qǐ zhì qián jiān zhù qián, shàn biàn zhī shǐ jí wéi fǎ qǐng guò gōng jǐ chú shí děng qián yī wàn sān qiān yú mín rù jǐ gāng zhōng yù bìng dōu zhuǎn yùn sī rù xuān sī, suì jiāng qián wù zèng yí shì rén, lìng fù xíng zài shàng shū kāi chén, jì bìng yùn sī, wéi fǎ sī shǐ guò qián shí èr wàn yú mín jí yǒu zhào zhì zǒng lǐng qián liáng guān, gāng zhōng bù xǐ, yù zuò yuán gù, shōu zhuāng yǐn nì, jì sì qiān yú wàn mín yòu yù guī yuàn cháo tíng, nǎi shuō yù tǒng bīng guān, lìng wèi zǒng lǐng, jìn shù jiāo bìng qián wù, wú kě sòng yí jí bèi zhǐ lìng fù xíng zài, nǎi fèn nù qiān yán, shōu nì zhá zi, bù jí qǐ fā, duō dài guān wù, zài lù wàng yòng fǎ dāng sǐ, tè yǒu shì mìng. liáng sì dài sǐ, sòng liǔ zhōu. yòu cháo qǐng láng zhāng hàn zhī, cháng zhǔ guǎn xuān fǔ sī jī yí wén zì, zuò yī suí gāng zhōng, yì chú míng, sòng bīn zhōu biān guǎn. yòu fèng yì láng zhào shì mà, cháng tōng pàn jīng nán fǔ, zuò bù jí jū shōu gāng zhōng suí jūn qián wù, tè chú míng. yòu wǔ dài fū kāi zhōu cì shǐ yù qián zhōng bù tǒng lǐng guān zhāng zhòng, yì zuò yī suí gāng zhōng, zhuī héng xíng yī guān, lēi tíng, sòng běn jūn zì hé. jí rì zhuó yǔn gōng shàng shū xíng bù yuán wài láng, zhòng kān cāng bù yuán wài láng.
初,秦桧怒刚中不已,捕其子右承务郎良嗣,与将吏宾客即江州同系,遣大理寺丞汤允恭、太府寺丞宋仲堪往鞫其事,掠治无全肤。狱成,刚中坐任四川宣抚副使日,被旨收捉过界偷马盗贼,全不遵奉,凡事干边界,常是怀奸异议,阴与见罪籍人符合交通,沮害国事;又,辄违朝命,出卖度牒,收钱五十五万馀缗;又,专辄起置钱监铸钱,擅便支使;及违法请过供给厨食等钱一万三千馀缗入己;刚中欲并都转运司入宣司,遂将钱物赠移士人,令赴行在上书开陈,既并运司,违法私使过钱十二万馀缗;及有诏置总领钱粮官,刚中不喜,豫作缘故,收桩隐匿,计四千馀万缗;又欲归怨朝廷,乃说谕统兵官,令为总领,尽数交并钱物,无可送遗;及被旨令赴行在,乃忿怒迁延,收匿札子,不即起发,多带官物,在路妄用;法当死,特有是命。良嗣贷死,送柳州。右朝请郎张汉之,尝主管宣抚司机宜文字,坐依随刚中,亦除名,送宾州编管。右奉议郎赵士祃,尝通判荆南府,坐不即拘收刚中随军钱物,特除名。右武大夫、开州刺史、御前中部统领官张仲,亦坐依随刚中,追横行一官,勒停,送本军自劾。即日擢允恭尚书刑部员外郎,仲堪仓部员外郎。
gāng zhōng zhì biǎn suǒ, shǒu chén zuǒ cháo qǐng láng zhào chéng zhī xī guì yì, měi jiǒng rǔ zhī, gāng zhōng jìng zú yú biǎn suǒ.
刚中至贬所,守臣左朝请郎赵成之希桧意,每窘辱之,刚中竟卒于贬所。
xià, sì yuè, yǐ mǎo, quán lǐ bù chén chéng zhī, quán zhī gé mén shì mèng sī gōng, hè jīn zhǔ shēng chén hái. qín huì bái dì yuē:" dà jīn shū cí dīng níng, méng hǎo shén qiè." dì yuē:" cǐ fān dài fèng shǐ yù zhōu zhì, guǎn shè jí hóng zhuàng, sī gōng děng suǒ de mǎ yì jiē shàng sì, kě zhī qí yǒng hǎo zhī yì yě."
夏,四月,乙卯,权礼部陈诚之,权知閤门事孟思恭,贺金主生辰还。秦桧白帝曰:“大金书词丁宁,盟好甚切。”帝曰:“此番待奉使愈周至,馆舍极宏壮,思恭等所得马亦皆上驷,可知其永好之意也。”
wù chén, rì zuǒ yòu shēng qīng chì huáng ěr, tài bái fàn yuè. jīn guó tài shǐ yán bù lì yú jūn, dà chén jiāng zuò luàn. rén shēn, jīn jīng shī dà fēng yǔ, léi diàn zhèn huài qǐn diàn chī wěi. yǒu huǒ rù jīn zhǔ qǐn diàn, shāo wéi màn, jīn zhǔ qū bié diàn bì zhī. dīng chǒu, yǒu lóng dòu yú lì zhōu yú lín hé shuǐ shàng, dà fēng huài mín jū guān shě, wǎ mù rén chù jiē piāo shí shù lǐ, sǐ shāng zhě shù bǎi rén.
戊辰,日左右生青赤黄珥,太白犯月。金国太史言不利于君,大臣将作乱。壬申,金京师大风雨,雷电震坏寝殿鸱尾。有火入金主寝殿,烧帏幔,金主趋别殿避之。丁丑,有龙斗于利州榆林河水上,大风坏民居、官舍,瓦木人畜皆飘十数里,死伤者数百人。
wǔ yuè, jiǎ shēn, chuàng tài miào zhāi diàn.
五月,甲申,创太庙斋殿。
yǐ yǒu, hù bù yuán wài láng zhōu zhuāng zhòng qǐng fù là jì zhī lǐ. qí lǐ, dōng xī fāng bǎi shén shì gǎn shēng dì, nán běi fāng shì yuè dú, jiē yǐ là qián yī rì jì zhī.
乙酉,户部员外郎周庄仲请复蜡祭之礼。其礼,东西方百神视感生帝,南北方视岳渎,皆以腊前一日祭之。
wù zǐ, jīn shā hàn lín xué shì zhāng jūn.
戊子,金杀翰林学士张钧。
shí jīn zhǔ yǐ tiān biàn, yù xià zhào zuì jǐ, mìng jūn shì cǎo. jūn yì wèi fèng dá tiān jiè, dāng shēn zì biǎn sǔn, qí wén yǒu yuē" wéi dé fú lèi, shàng gàn tiān jiè" jí" gù zī guǎ mèi, miǎo yǔ xiǎo zi" děng yǔ. cān zhī zhèng shì xiāo yì sù è jūn, nǎi yì zòu yuē:" fú lèi, shì dà wú dào. guǎ zhě, gū dú wú qīn mèi zhě, fú xiǎo rén shì miǎo zhě, mù wú suǒ jiàn xiǎo zi, yīng hái zhī chēng. cǐ hàn rén tuō wén zì yǐ lì zhǔ shàng yě." jīn zhǔ dà nù, mìng wèi shì zhuāi jūn xià diàn, bàng zhī bǎi, bù sǐ, yǐ shǒu jiàn lí qí kǒu ér hǎi zhī. cì yì tōng tiān xī dài.
时金主以天变,欲下诏罪己,命钧视草。钧意谓奉答天戒,当深自贬损,其文有曰“惟德弗类,上干天戒”及“顾兹寡昧,眇予小子”等语。参知政事萧肄素恶钧,乃译奏曰:“弗类,是大无道。寡者,孤独无亲;昧者,弗晓人事;眇者,目无所见;小子,婴孩之称。此汉人托文字以詈主上也。”金主大怒,命卫士拽钧下殿,搒之百,不死,以手剑剺其口而醢之。赐肄通天犀带。
shì rì, qū shè shàng jīng qiú.
是日,曲赦上京囚。
jīn zhǔ wèn qún chén yuē:' zhāng jūn bàng shàn, shuí shǐ wèi zhī?" zuǒ chéng xiàng zōng xián yuē:" tài bǎo shí rán." jīn zhǔ bù yuè. gēng yín, chū tài bǎo liàng lǐng xíng tái shàng shū shěng shì.
金主问群臣曰:’张钧谤讪,谁使为之?”左丞相宗贤曰:“太保实然。”金主不悦。庚寅,出太保亮领行台尚书省事。
liàng dào guò běi jīng, wèi tóng zhī liú shǒu shì xiāo yù yuē:" wǒ yù jiù hé nán jiàn lì wèi hào, xiān dìng liǎng hé, jǔ bīng ér běi, jūn wèi wǒ jié zhū míng ān yǐ yīng wǒ." dìng yuē ér qù.
亮道过北京,谓同知留守事萧裕曰:“我欲就河南建立位号,先定两河,举兵而北,君为我结诸明安以应我。”定约而去。
gēng zǐ, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi shàng jiàng jūn diàn qián zuǒ fù dōu diǎn jiǎn táng kuò dé wēn, zhāo wǔ dà jiàng jūn sì fāng guǎn shǐ gāo jū ān, lái hè tiān shēn jié.
庚子,金主使龙虎卫上将军、殿前左副都点检唐括德温,昭武大将军、四方馆使高居安,来贺天申节。
liù yuè, xīn hài shuò. gù shì, zōng miào shí cí, yǐ zōng shì guān chá shǐ yǐ shàng chōng chū xiàn, cì shǐ yǐ shàng chōng yà xiàn zhōng xiàn. qí hòu yǐ zōng shì shù shǎo, nǎi qǐng chū xiàn yǐ fáng yù shǐ yǐ shàng, yà zhōng xiàn yǐ yáo cì yǐ shàng. zhì shì zhèng rèn zhǐ sān rén, rén zǐ, dà zōng zhèng sī qǐng quán yǐ yáo tuán yǐ shàng chōng chū xiàn, jiāng jūn yǐ shàng chōng yà xiàn, xǔ zhī.
六月,辛亥朔。故事,宗庙时祠,以宗室观察使以上充初献,刺史以上充亚献、终献。其后以宗室数少,乃请初献以防御使以上,亚、终献以遥刺以上。至是正任止三人,壬子,大宗正司请权以遥团以上充初献,将军以上充亚献,许之。
jǐ wèi, jīn yǐ dōu yuán shuài zōng mǐn wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì jiān zuǒ fù dōu yuán shuài, zuǒ chéng xiàng zōng xián jiān dōu yuán shuài.
己未,金以都元帅宗敏为太保、领三省事兼左副都元帅,左丞相宗贤兼都元帅。
xīn yǒu, yòu cháo fèng láng zhū tóng zhī nán xióng zhōu, dài hái, yán lǐng nā mó yī, fán yǒu jí bìng, dàn qiú wū zhù guǐ, shù shǒu dài bì, qǐng qǔ gǔ jīn míng fāng zhì zhàng qì zhě jí wèi yī shū, bān xià běn lù, cóng zhī.
辛酉,右朝奉郎硃同知南雄州,代还,言岭南无医,凡有疾病,但求巫祝鬼,束手待毙,请取古今名方治瘴气者集为一书,颁下本路,从之。
qiū, qī yuè, xīn sì, zuǒ zhōng fèng dài fū yáng dūn zhī shū zhōu, dài hái, qǐng jiè jiān sī shǒu chén xiū shuǐ lì, zhào fù hù bù. dì yuē:" píng jiāng dī yàn bù xiū, suì shū mǐ bǐ jiù kuī shí wàn hú. lín ān xī hú, mín jiān guàn gài suǒ zī, qí lì bù xì, suì jiǔ yì tián wū, yí xī lìng xiū zhì."
秋,七月,辛巳,左中奉大夫杨惇知舒州,代还,请戒监司、守臣修水利,诏付户部。帝曰:“平江堤堰不修,岁输米比旧亏十万斛。临安西湖,民间灌溉所资,其利不细,岁久亦填污,宜悉令修治。”
bā yuè, gēng xū shuò, zhāo xìn jūn chéng xuān shǐ zhèn jiāng fǔ zhù dá dāo yù qián zhū jūn tǒng zhì wáng shèng zú, shì yì wǔ.
八月,庚戌朔,昭信军承宣使、镇江府驻答刂御前诸军统制王胜卒,谥毅武。
guǐ chǒu, fù tài zhōu xīng huà zhèn wèi xiàn.
癸丑,复泰州兴化镇为县。
gēng shēn, jīn yǐ liú kuò wèi sī kōng, xíng tái yòu chéng xiàng rú gù.
庚申,金以刘筈为司空,行台右丞相如故。
zǎi chén yì xǐ liáo yáng bó hǎi zhī mín yú yàn nán, cóng zhī. shì cóng gāo shòu xīng děng dāng qiān, sù yú huáng hòu, hòu yǐ bái jīn zhǔ. jīn zhǔ nù yì zhě, zhàng píng zhāng zhèng shì bǐng dé, shā láng zhōng sà hā.
宰臣议徙辽阳、渤海之民于燕南,从之。侍从高寿星等当迁,诉于皇后,后以白金主。金主怒议者,杖平章政事秉德,杀郎中萨哈。
xīn yǒu, zōng zhèng sì chéng wáng bǎo yán:" guó jiā shè fǎ, yīng nǚ hù dān dīng yǔ fū dé jiě jǔ rén tài xué shēng bìng miǎn dīng yì, gài běn xiān wáng rén xiān gū guǎ, guì yì duō shì zhī yì. qǐng yì zhě lì chén dīng yì zhī bì, suì yǒu mù rén chōng yì zhǐ huī. chén wèi jìn nà zá liú zhī rén, wù lì gāo qiáng, suī xì dān dīng, zì yīng gù mù, zhì ruò qián xiàng sān sè yì lìng gù mù, shì wèi jiǎo wǎng zhī guò. qiě nǚ hù ér wú zǐ sūn, yǔ suī yǒu zǐ sūn ér nián zài yòu ruò, jiē qióng mín zhī wú gào zhě, ruò jù shǐ dāng lì yì zhī shì, zé gōng sī suǒ fèi, bì bèi yú háo qiáng. gù zuó lái zhǐ huī, guǎ fù yǒu nán wèi sēng dào chéng dīng zhě, bìng xǔ mù rén chōng yì, zhèng kǒng jiān mín xuán háng guī bì ěr. jīn zhōu xiàn zhī jiān, wǔ wén yǐ nüè wú gào, zé huò zhǐ yuǎn shì zhī zī huáng wèi mǒu shì zhī zǐ sūn, chū bù yǐ cún wáng wèi bié yě, yīn shǐ guǎ fù shǒu zhì zhě, bù miǎn yú zhí yì kùn cuì zhī huàn, qí shì pò ér xíng zhě, jiā zī chǎn yè huò pò huài yú hòu fū zhī shǒu, shì qǐ cháo tíng qín xù mín yǐn zhī běn xīn hū! dé jiě jǔ rén míng yǐ dēng yú tiān fǔ, jīn nǎi tóng jí yú yì rén tài xué shēng shēn yǐ lì yú shàng xiáng, jīn nǎi xīn lèi yú zhí yì. shì èr zhě, qí jiā huò yǒu jiān dīng, zé lì yì zì bù fáng chōng mù, ruò nǎi dān jué yī shēn ér fèn shēn xiáng xù zhě, bù dé zì bié yú qí mín, shén fēi bì xià rén xiān gū guǎ guì yì duō shì zhī yì. wàng tè zhào yǒu sī zhòng jiā shěng dìng, shù jī gū guǎ dé suǒ ér shì zhī ài zhòng." dì yuē:" dān dīng nǚ hù, jiù fǎ miǎn chāi yì, hòu yǐ xǔ miǎn zhě duō, yǒu sī suì yǒu gù mù zhī qǐng. yí lìng hù bù xiáng qí dí què lì hài lái shàng." bǎo, kūn shān rén yě. jì ér běn bù qǐng nǚ hù wú zi jí dé jiě jǔ rén tài xué shēng dān dīng, bìng miǎn shēn yì, jí tè zhǐ jí yīn ēn miǎn jiě rén, tīng mù rén chōng yì, guān sī wú dé zhuī zhèng shēn, cóng zhī.
辛酉,宗正寺丞王葆言:“国家设法,应女户、单丁与夫得解举人、太学生并免丁役,盖本先王仁先孤寡,贵肄多士之意。顷议者历陈丁役之弊,遂有募人充役指挥。臣谓进纳杂流之人,物力高强,虽系单丁,自应雇募,至若前项三色亦令雇募,似为矫枉之过。且女户而无子孙,与虽有子孙而年在幼弱,皆穷民之无告者,若遽使当力役之事,则公私所费,必倍于豪强。故昨来指挥,寡妇有男为僧、道成丁者,并许募人充役,正恐奸民旋行规避尔。今州县之间,舞文以虐无告,则或指远适之缁黄为某氏之子孙,初不以存亡为别也,因使寡妇守志者,不免于执役困悴之患,其势迫而行者,家赀产业或破坏于后夫之手,是岂朝廷勤恤民隐之本心乎!得解举人名已登于天府,今乃同籍于役人;太学生身已隶于上庠,今乃心累于执役。是二者,其家或有兼丁,则力役自不妨充募,若乃单孓一身而奋身庠序者,不得自别于齐民,甚非陛下仁先孤寡、贵肄多士之意。望特诏有司重加省定,庶几孤寡得所而士知爱重。”帝曰:“单丁、女户,旧法免差役,后以许免者多,有司遂有雇募之请。宜令户部详其的确利害来上。”葆,昆山人也。既而本部请女户无子及得解举人、太学生单丁,并免身役,即特旨及因恩免解人,听募人充役,官司毋得追正身,从之。
bǐng yín, tài cháng shǎo qīng zhāng qǐ chōng dà jīn hè zhēng dàn shǐ, wǔ jié dài fū hé zhōu tuán liàn shǐ zhī gé mén shì zhào shù fù zhī zhí mì gé zhī lín ān fǔ tāng péng jǔ shǒu sī nóng qīng, chōng hè shēng chén shǐ, yòu wǔ dài fū jí zhōu cì shǐ dài yù qì xiè shí qīng fù zhī. tōng hǎo hòu, yǐ shù guān chū jiāng zì cǐ shǐ.
丙寅,太常少卿张杞充大金贺正旦使,武节大夫、和州团练使、知閤门事赵述副之;直秘阁、知临安府汤鹏举守司农卿,充贺生辰使,右武大夫、吉州刺史、带御器械石清副之。通好后,以庶官出疆自此始。
jiǎ xū, zhào yǐ jǐng líng gōng huì xiàng gōng chén zhī fù cáng yú tiān zhāng jí mì gé, fù gù shì yě.
甲戌,诏以景灵宫绘像功臣之副藏于天章及秘阁,复故事也。
jiǔ yuè, xīn mǎo, huì zhōu cì shǐ zhī gé mén shì sòng jiān chōng dà jīn hè zhēng dàn fù shǐ, yǐ zhào shù jí gào yě.
九月,辛卯,惠州刺史、知閤门事宋篯充大金贺正旦副使,以赵述疾告也。
bǐng shēn, jīn fù yǐ lǐng xíng tái shàng shū shěng shì liàng wèi píng zhāng zhèng shì. liàng xíng zhì liáng xiāng, zhào hái, wèi cè jīn zhǔ yì, dà kǒng. jì zhì, jīn zhǔ fù rèn zhī, ér liàng nì móu yì qiè.
丙申,金复以领行台尚书省事亮为平章政事。亮行至良乡,召还,未测金主意,大恐。既至,金主复任之,而亮逆谋益切。
chū, zuǒ chéng táng gǔ biàn, yòu chéng xiàng bǐng dé, yǐ bèi zhàng yuàn jīn zhǔ, yǔ dà lǐ qīng wū dá móu fèi lì, wū dá yǐ gào liàng. tā rì, liàng yǔ biàn yǔ jí fèi lì shì, yuē:" ruò jǔ dà shì, shuí kě lì zhě?" biàn yuē:" qí zuò wáng yuán hū?" wèn qí cì, yuē:" dèng wáng zǐ ā lín." liàng yuē:" ā lín shǔ shū, ān dé lì!" biàn yuē:" gōng qǐ yǒu yì yé?" liàng yuē:" guǒ bù dé yǐ, shě wǒ qí shuí!" yú shì dàn xī xiāng yǔ mì móu.
初,左丞唐古辨,右丞相秉德,以被杖怨金主,与大理卿乌达谋废立,乌达以告亮。它日,亮与辨语及废立事,曰:“若举大事,谁可立者?”辨曰:“其胙王元乎?”问其次,曰:“邓王子阿林。”亮曰:“阿林属疏,安得立!”辨曰:“公岂有意耶?”亮曰:“果不得已,舍我其谁!”于是旦夕相与密谋。
zuǒ wèi jiāng jūn tè sī yí zhī, yǐ gào huáng hòu yuē:" biàn děng měi qiè qiè sī yì, qiè yí zhī." hòu yǐ gào jīn zhǔ. jīn zhǔ nù, zhào biàn wèi yuē:" ěr yǔ liàng móu hé shì? jiāng rú zhèn hé!" zhàng zhī, yú shì bù wèn.
左卫将军特斯疑之,以告皇后曰:“辨等每窃窃私议,窃疑之。”后以告金主。金主怒,召辨谓曰:“尔与亮谋何事?将如朕何!”杖之,馀释不问。
wù xū, jīn yǐ yòu chéng xiàng zōng běn wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì, yǐ zuǒ fù yuán shuài zōng mǐn lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, yǐ píng zhāng zhèng shì bǐng dé wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng jiān zhōng shū lìng, yǐ sī kōng liú kuò wèi píng zhāng zhèng shì.
戊戌,金以右丞相宗本为太保、领三省事,以左副元帅宗敏领行台尚书省事,以平章政事秉德为尚书左丞相兼中书令,以司空刘筈为平章政事。
gēng zǐ, jīn yǐ yù shǐ dài fū zōng fǔ cān zhī zhèng shì.
庚子,金以御史大夫宗甫参知政事。
jīn píng zhāng zhèng shì liàng, yǐ zuò wáng yuán yǒu rén wàng, yù chú zhī. huì hé nán jūn shì sūn jìn zì chēng huáng dì ā chán dài wáng, jīn zhǔ yí huáng dì èr zì huò zài yuán yě, shǐ tè sī jū zhī, yuán zhuàng. liàng yuàn tè sī xiè qí móu, ér zhī jīn zhǔ yǒu yí yuán xīn, nǎi shàng yán:" sūn jìn fǎn yǒu duān, bù chēng tā rén, nǎi chēng huáng dì dài wáng. bì xià dì zhǐ yǒu yuán jí zhā lā ěr, tè sī jū bù yǐ shí, gù chū zhī." jīn zhǔ yǐ wéi rán, shǐ táng gǔ biàn xiāo yì àn wèn tè sī, tè sī zì wū fú gù chū yuán zuì. shí yuè, jīn zhǔ shā qí dì běi jīng liú shǒu zuò wáng yuán ān wǔ jūn jié dù shǐ zhā lā jí zuǒ wèi jiāng jūn tè sī. liàng chéng cǐ jǐ ā lín, shā zhī. ā lín dì dá lán, jīn zhǔ běn wú yì zhū zhī, liàng yuē:" qí xiōng jì yǐ fú zhū, qí dì ān dé dú cún!" yòu shā zhī. jīn zhǔ yǐ liàng wèi zhōng, yì xìn rèn zhī. suì jiàng zhào dà shè.
金平章政事亮,以胙王元有人望,欲除之。会河南军士孙进自称皇弟阿禅大王,金主疑皇弟二字或在元也,使特斯鞫之,元状。亮怨特斯泄其谋,而知金主有疑元心,乃上言:“孙进反有端,不称它人,乃称皇弟大王。陛下弟止有元及扎拉耳,特斯鞫不以实,故出之。”金主以为然,使唐古辨、萧肄按问特斯,特斯自诬服故出元罪。十月,金主杀其弟北京留守胙王元、安武军节度使扎拉及左卫将军特斯。亮乘此挤阿林,杀之。阿林弟达兰,金主本无意诛之,亮曰:“其兄既已伏诛,其弟安得独存!”又杀之。金主以亮为忠,益信任之。遂降诏大赦。
bǐng chén, yòu chéng yì láng zhī xīn zhōu zhāng dì tí jǔ jīng hú běi lù cháng píng chá yán gōng shì, yǐ qí zài hé hú quán yě. zhì guān yī rì zú.
丙辰,右承议郎、知新州张棣提举荆湖北路常平茶盐公事,以其再劾胡铨也。至官一日卒。
shí zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ hóng hào zài yīng zhōu, mǐn rén yòu chéng wù láng ní yù wéi shǒu. yù lǎo yǐ, nèi wú ào zhǔ, wén dì yǐ qiǎo zhōng qiān kè qǔ shǐ jié, yù xiào zhī, jí shǐ bīng mǎ dōu jiān cì qí xì, bǔ hào jiā nú zhì yù zhōng, niàng chéng qí zuì. wèi jí fā ér yù sǐ, shì nǎi jiě.
时责授濠州团练副使洪晧在英州,闽人右承务郎倪誉为守。誉老矣,内无奥主,闻棣以巧中迁客取使节,欲效之,即使兵马都监伺其隙,捕晧家奴置狱中,酿成其罪。未及发而誉死,事乃解。
jiàng shòu wén zhōu cì shǐ xīn yǒng wán, lēi tíng, sòng zhào qìng fǔ biān guǎn.
降授文州刺史辛永完,勒停,送肇庆府编管。
yǒng zōng wèi hú nán mǎ bù jūn fù zǒng guǎn, jū shào zhōu. yǒng zōng yǐ cháng lì jūn gōng, gěi zhēn fèng. shǒu chén yòu hán sàn láng shí jī zhōng, zhī yǒng zōng wèi qín huì suǒ è, hé qí mào qǐng quán fèng, dāng jì yǐ zāng, qǐng xià shǒu chén yuè shí. jī zhōng xiān yǐ jì qǔ yǒng zōng suǒ shòu yù zhá sòng guì yǐ, yǒng zōng yóu shì bù néng zì míng, zhào jī zhōng yī tiáo zhuī lǐ. jī zhòng xuǎn jùn liáo zhī kē kè zhě jí qí jiā, yī zān bù dé liú. jì ér jī zhōng yǔ qí liáo yuē:" qián fù qí jiā yàn jí, yǐ yī qì zhuó shòu, jīn cǐ qì bú jiàn, qǐ yǐn zhī yé?" qí cán kè rú cǐ.
永宗为湖南马步军副总管,居邵州。永宗以尝立军功,给真俸。守臣右韩散郎石稽中,知永宗为秦桧所恶,劾其冒请全俸,当计以赃,请下守臣阅实。稽中先以计取永宗所受御札送桧矣,永宗由是不能自明,诏稽中依条追理。稽中选郡僚之苛刻者籍其家,一簪不得留。既而稽中语其僚曰:“前赴其家燕集,以一器酌寿,今此器不见,岂隐之耶?”其残刻如此。
jǐ sì, chū fù zhū líng zàn gōng jiàn xīn zhī lǐ, yòng tài cháng bó shì jìn líng dīng lóu míng qǐng yě.
己巳,初复诸陵赞宫荐新之礼,用太常博士晋陵丁娄明请也。
guǐ yǒu, jīn yǐ hàn lín xué shì wán yán jīng wèi yù shǐ dài fū.
癸酉,金以翰林学士完颜京为御史大夫。
jīn huáng hòu fèi mó shì zhuān zhèng, xìng dù jì, xié zhì jīn zhǔ, gù jīn zhǔ duō yǐ fèn nù shā rén. shí yī yuè, jīn zhǔ yǐ jī fèn shā hòu, zhào zuò wáng fēi sà mó rù gōng. jì ér yòu shā dé fēi wū kù lī shì guā lēi jiā shì zhāng shì, yú shì gōng zhōng jìn shì jiē jù yǐ.
金皇后费摩氏专政,性妒忌,挟制金主,故金主多以忿怒杀人。十一月,金主以积忿杀后,召胙王妃萨摩入宫。既而又杀德妃乌库哩氏、瓜勒佳氏、张氏,于是宫中近侍皆惧矣。
xīn mǎo, dì qīn xiǎng tài miào, zhì líng xīng mén, jiàng niǎn, bù qū zhāi diàn, xū xiǎo cì bù rù. rén chén, hé sì tiān dì yú nán jiāo, dà shè.
辛卯,帝亲飨太庙,至櫺星门,降辇,步趋斋殿,虚小次不入。壬辰,合祀天地于南郊,大赦。
jiǎ chén, zhào zhū jùn xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ yǐ qǔ shì.
甲辰,诏诸郡行乡饮酒之礼以取士。
xiān shì sī nóng qīng tāng péng jǔ yán:" jǔ rén duō mào guàn qiú shì, qǐng yú wèi xià kē zhào qián, lìng zhōu xiàn zhǎng lì jí dìng lái suì dāng yìng jǔ rén míng, zhōu xiàn xué zhí shì fù shí, shēn jiào shòu yù xiān yǐn bǎo, wěi wú wěi mào, rán hòu xǔ fù xiāng yǐn jiǔ. ruò lín shí tóu zhuàng shè bǎo zhě, bìng bù shōu shì." shì xià lǐ bù. zhì shì bān xíng yān.
先是司农卿汤鹏举言:“举人多冒贯求试,请于未下科诏前,令州县长吏籍定来岁当应举人名,州县学职事覆实,申教授预先引保,委无伪冒,然后许赴乡饮酒。若临时投状射保者,并不收试。”事下礼部。至是颁行焉。
jīn zhǔ chū liè. shí èr yuè, jǐ yǒu shuò, hái jīng.
金主出猎。十二月,己酉朔,还京。
rén zǐ, jūn qì jiān wáng huì quán shàng shū bīng bù shì láng.
壬子,军器监王会权尚书兵部侍郎。
jīn píng zhāng zhèng shì liàng, yǔ qí dǎng jì dìng nì móu, yù de hù wèi tú kè tǎn é liè chǔ kè bù sà sī gōng jìn shì jú zhí zhǎng dà xīng guó wèi nèi yìng. liàng xiān yǐ nǚ xǔ zì é liè chǔ kè zhī zǐ, ér sī gōng wēi jiàn shí wéi zōng gàn suǒ zhōu xù, zhuó zhì sù wèi, liàng zhī qí huái jiù ēn, mì wèi zhī yuē:' wǒ yǒu yī yán yù gào jūn jiǔ yǐ, kǒng xiè yú rén, wèi gǎn yě." sī gōng yuē:" jī ròu zhī wài, jiē xiān tài shī suǒ cì. gǒu yǒu bǔ yú dài wáng, sǐ bù gǎn cí." liàng yuē:" zhǔ shàng shī dào, wú jiāng xíng fèi lì, bì děi jūn wèi zhù nǎi kě." sī gōng xǔ zhī. liàng fù yǐ gào é liè chǔ kè, é liè chǔ kè sù xiōng bào, wén zhī shén xǐ, yuē:" hé bù zǎo gào wǒ! fèi lì zhī shì, yì nán zǐ suǒ wéi. zhǔ shàng bù néng bǎo tiān xià, rén wàng suǒ shǔ, wéi zài ā jiā. jīn rì zhī móu, nǎi wǒ sù zhì yě."
金平章政事亮,与其党既定逆谋,欲得护卫图克坦额埒楚克、布萨思恭、近侍局直长大兴国为内应。亮先以女许字额埒楚克之子,而思恭微贱时为宗干所周恤,擢置宿卫,亮知其怀旧恩,密谓之曰:’我有一言欲告君久矣,恐泄于人,未敢也。”思恭曰:“肌肉之外,皆先太师所赐。苟有补于大王,死不敢辞。”亮曰:“主上失道,吾将行废立,必得君为助乃可。”思恭许之。亮复以告额埒楚克,额埒楚克素凶暴,闻之甚喜,曰:“何不早告我!废立之事,亦男子所为。主上不能保天下,人望所属,惟在阿家。今日之谋,乃我素志也。”
liàng jì jié hù wèi, ér jīn zhǔ suǒ qīn xìn wéi dà xīng guó, wèi cháng qīng qù zuǒ yòu, měi dǎi yè, jīn zhǔ jiù qǐn, xīng guó shí cóng zhǔ zhě qǔ fú yào guī jiā, zhǔ zhě jí yǐ fù zhī, tīng qí chū rù yǐ wéi cháng. xiān shì xīng guó cháng jiàn luó bo cáng yú liàng, liàng yòng wèi lìng shǐ, nǎi shǐ luó bo cáng jié xīng guó. jì ér zhī qí kě yǔ móu, nǎi yāo zhì wò nèi, lìng jiě yī, yù yǔ zhī jù wò, yì yǒu suǒ shǔ zhě. xīng guó gù cí bù gǎn, yuē:" jí yǒu shǐ, wéi dài wáng zhī mìng." liàng yuē:" zhǔ shàng wú gù shā zuò wáng yuán, yòu shā huáng hòu, nǎi yǐ yuán cái cì ā lán, jì yòu shā ā lán, suì yǐ cì wǒ, wǒ shēn yǐ wéi yōu." xīng guó yuē:" shì gù kě lǜ yě." liàng yuē:" cháo chén dàn xī wēi jù, jiē bù zì bǎo. xiàng zhě wǒ shēng rì, yīn huáng hòu fù cì wù, jūn suì bèi zhàng, wǒ yì jiàn yí, zhǔ shàng cháng yán huì xū shā jūn, wǒ yǔ jūn jiē jiāng bù miǎn. níng zuò dài sǐ, hé rú jǔ dà shì? wǒ yǔ dà chén shù rén jì yǐ dìng yǐ." xīng guó yuē:" rú dài wáng yán, shì bù kě huǎn yě." nǎi yuē yǐ chū jiǔ rì qǐ shì.
亮既结护卫,而金主所亲信惟大兴国,未尝轻去左右,每逮夜,金主就寝,兴国时从主者取符钥归家,主者即以付之,听其出入以为常。先是兴国尝荐罗卜藏于亮,亮用为令史,乃使罗卜藏结兴国。既而知其可与谋,乃邀至卧内,令解衣,欲与之俱卧,意有所属者。兴国固辞不敢,曰:“即有使,惟大王之命。”亮曰:“主上无故杀胙王元,又杀皇后,乃以元财赐阿兰,既又杀阿兰,遂以赐我,我深以为忧。”兴国曰:“是固可虑也。”亮曰:“朝臣旦夕危惧,皆不自保。向者我生日,因皇后附赐物,君遂被杖,我亦见疑,主上尝言会须杀君,我与君皆将不免。宁坐待死,何如举大事?我与大臣数人计已定矣。”兴国曰:“如大王言,事不可缓也。”乃约以初九日起事。
dīng sì yè, bù sà sī gōng tú kè tǎn é liè chǔ kè nèi zhí, liàng jí qí mèi fū tú kè tǎn zhēn jí bǐng dé wū dá děng huì yú táng gǔ biàn jiā. biàn yīn zhì zhuàn, zhòng jiē kuāng jù bù néng shí, biàn dú bǎo shí zì ruò. èr gǔ, xīng guó qiè fú, jiǎo zhào kāi gōng mén zhào táng gǔ biàn, shǒu mén zhě yǐ biàn wèi jīn zhǔ zhī fù mǎ, bù yí, nèi zhī, liàng děng huái rèn suí rù. jí diàn mén, wèi shì jué qí yì, biàn děng chōu rèn jié zhī, mò gǎn dòng. zhì qǐn diàn, jīn zhǔ wén bù lǚ shēng, duō zhī, zhòng jiē què lì. sī gōng yuē:" shì zhì cǐ, bù jìn dé hū!" nǎi xiāng yǔ pái tà ér rù. jīn zhǔ suǒ tà shàng cháng suǒ zhì pèi dāo, yǐ wèi xīng guó xiān qǔ tóu tà xià yǐ. é liè chǔ kè xiān chí rèn jìn shì, sī gōng cì zhī, jīn zhǔ pú, liàng fù rèn zhī, xuè jiàn qí miàn jí yī.
丁巳夜,布萨思恭、图克坦额埒楚克内直,亮及其妹夫图克坦贞及秉德、乌达等会于唐古辨家。辨因置馔,众皆恇惧不能食,辨独饱食自若。二鼓,兴国窃符,矫诏开宫门召唐古辨,守门者以辨为金主之驸马,不疑,内之,亮等怀刃随入。及殿门,卫士觉其异,辨等抽刃劫之,莫敢动。至寝殿,金主闻步履声,咄之,众皆却立。思恭曰:“事至此,不进得乎!”乃相与排闼而入。金主索榻上常所置佩刀,已为兴国先取投榻下矣。额埒楚克先持刃进弑,思恭次之,金主仆,亮复刃之,血溅其面及衣。
bǐng dé yì shàng wèi yǒu suǒ shǔ, sī gōng yuē:" shǐ zhě yì lì píng zhāng, jīn fù hé yí!" nǎi fèng liàng zuò zhòng qián, chēng wàn suì. zhà yǐ jīn zhǔ jiàng lì hòu zhào zhū wáng dà chén, cáo guó wáng zōng mǐn wén zhào, jù bù gǎn wǎng, gé wáng bāo yuē:" shū fù jīn bù jí wǎng, míng rì rú hé xiāng jiàn?" zōng mǐn rù gōng, liàng yù shā zhī, shàng yóu yù, yǐ wèn zuǒ yòu, wū dá yuē:" bǐ, tài zǔ zi yě, bù shā zhī, zhòng rén bì yǒu yì yì." nǎi shǐ sī gōng rèn jī zōng mǐn, zuǒ yòu zǒu bì, fū fā xuè ròu, láng jí biàn dì. gé wáng jiàn zōng mǐn jiàn shā, wèn yuē:" cáo wáng hé zuì ér sǐ?" wū dá yuē:" tiān xǔ dà shì, shàng yǐ xíng zhī, cǐ jǐ shī ěr, hé zú dào zāi!" zōng xián wén zhào, wèi rén yuē:" zhǔ shàng bì yù lì zuò wáng qī wèi hòu, wǒ dāng lì zhēng zhī." jì zhì, bèi zhí, yóu yǐ wéi lì hòu shì, yuē:" shuí néng wéi wǒ yán zhě? wǒ sǐ gù bù zú xī, dú niàn zhǔ shàng zuǒ yòu wú zhù ěr."
秉德意尚未有所属,思恭曰:“始者议立平章,今复何疑!”乃奉亮坐众前,称万岁。诈以金主将立后召诸王、大臣,曹国王宗敏闻召,惧不敢往,葛王褒曰:“叔父今不及往,明日如何相见?”宗敏入宫,亮欲杀之,尚犹豫,以问左右,乌达曰:“彼,太祖子也,不杀之,众人必有异议。”乃使思恭刃击宗敏,左右走避,肤发血肉,狼藉遍地。葛王见宗敏见杀,问曰:“曹王何罪而死?”乌达曰:“天许大事,尚已行之,此虮虱尔,何足道哉!”宗贤闻召,谓人曰:“主上必欲立胙王妻为后,我当力争之。”既至,被执,犹以为立后事,曰:“谁能为我言者?我死固不足惜,独念主上左右无助耳。”
liàng jì jí wèi, fèi qián zhǔ wèi dōng hūn wáng, yǐ bǐng dé wèi zuǒ chéng xiàng jiān shì zhōng, yǐ zuǒ fù yuán shuài táng gǔ biàn wèi yòu chéng xiàng jiān zhōng shū lìng, yǐ wū dá wèi píng zhāng zhèng shì, bù sà sī gōng wèi zuǒ fù diǎn jiǎn, yǐ tú kè tǎn é liè chǔ kè wèi yòu fù diǎn jiǎn, tú kè tǎn zhēn wèi zuǒ wèi jiāng jūn, dà xīng guó wèi guǎng níng yǐn. yú shì zì tài shī lǐng sān xǐng shì wán yán xù děng èr shí rén, jìn jué zēng zhí gè yǒu chà.
亮既即位,废前主为东昏王,以秉德为左丞相兼侍中,以左副元帅唐古辨为右丞相兼中书令,以乌达为平章政事,布萨思恭为左副点检,以图克坦额埒楚克为右副点检,图克坦贞为左卫将军,大兴国为广宁尹。于是自太师、领三省事完颜勖等二十人,进爵增职各有差。
jǐ wèi, jīn dà shè, gǎi huáng tǒng jiǔ nián wèi tiān dé yuán nián. cì bǐng dé děng qián juàn shēng chù yǒu chà.
己未,金大赦,改皇统九年为天德元年。赐秉德等钱、绢、牲畜有差。
jīn zhǔ zhào cān zhī zhèng shì xiāo sì, jí zhī yuē:" xué shì zhāng jūn hé zuì bèi zhū? ěr hé gōng shòu shǎng?" yì bù néng duì. jīn zhǔ yuē:" zhèn shā rǔ bù nán, rén huò yǐ wéi bào sī yuàn yě." yú shì chú míng jìn gù.
金主召参知政事萧肆,诘之曰:“学士张钧何罪被诛?尔何功受赏?”肄不能对。金主曰:“朕杀汝不难,人或以为报私怨也。”于是除名禁锢。
rén xū, dì gōng xiè jǐng líng gōng.
壬戌,帝恭谢景灵宫。
jiǎ zǐ, jīn zhǔ shì tài zǔ miào, zhào bǐng dé biàn wū dá sī gōng é liè chǔ kè xīng guó liù rén, cì yǐ shì quàn.
甲子,金主誓太祖庙,召秉德、辨、乌达、思恭、额埒楚克、兴国六人,赐以誓券。
jīn zhǔ jiàng yè miào, yǐ ruì wáng hēng wèi yòu wèi jiāng jūn, mì yù zhī yuē:" zhèn yǐ tài zōng zhū zǐ guò qiáng, yǐ qīng cái wǔ, bèi zuǒ yòu ěr." hēng, zōng bì zi yě.
金主将谒庙,以芮王亨为右卫将军,密谕之曰:“朕以太宗诸子过强,以卿材武,备左右耳。”亨,宗弼子也。
bǐng yín, jīn yǐ yān jīng lù dōu zhuǎn yùn shǐ liú lín wèi cān zhī zhèng shì.
丙寅,金以燕京路都转运使刘麟为参知政事。
guǐ yǒu, jīn tài fù lǐng sān xǐng shì xiāo zhòng gōng shàng shū yòu chéng bǐng bà, yǐ xíng tái shàng shū zuǒ chéng wēn dōu sī zhōng wèi yòu chéng.
癸酉,金太傅、领三省事萧仲恭、尚书右丞禀罢,以行台尚书左丞温都思忠为右丞。
yǐ hài, jīn zhǔ zhuī zūn qí fù zōng gàn wèi huáng dì, miào hào dé zōng, míng qí gù jū yuē xìng shèng gōng.
乙亥,金主追尊其父宗干为皇帝,庙号德宗,名其故居曰兴圣宫。
shì yuè, zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ jiě qián zú.
是月,责授濠州团练副使解潜卒。
qián yǐ bù fù hè yì wèi qín huì suǒ chì, jì mò, sàng bù dé guī. hòu guì sǐ, nǎi dé guī zàng.
潜以不附和议为秦桧所斥,既殁,丧不得归。后桧死,乃得归葬。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xīng èr shí nián jīn tiān dé èr nián
○高宗受命中兴全功至德圣神武文昭仁宪孝皇帝绍兴二十年(金天德二年)
chūn, zhēng yuè, xīn sì, jīn yǐ tóng zhī zhōng jīng liú shǒu shì xiāo yù wèi mì shū jiān.
春,正月,辛巳,金以同知中京留守事萧裕为秘书监。
jiǎ shēn, jīn hè zhēng dàn guó xìn fù shǐ xī shàng gé mén shǐ liú zhēn cí xíng, guó xìn shǐ diàn qián yòu fù dōu diǎn jiǎn wán yán gǔn yǐ bìng bù néng rù jiàn, mìng yī guān zhào qí sòng zhì jìng shàng, jīn zhǔ yì qiǎn shǐ qù zhī.
甲申,金贺正旦国信副使西上閤门使刘箴辞行,国信使殿前右副都点检完颜衮以病不能入见,命医官赵琦送至境上,金主亦遣使趣之。
dīng hài, jūn xiào shī quán jié qín huì yú dào, zhí dé, jí zhī, yuē" jǔ guó yǔ jīn wèi chóu, ěr dú yù shì jīn, wǒ suǒ yǐ yù shā ěr yě!" rén chén, zhé quán yú shì. yóu shì guì chū, liè bīng wǔ shí, chí zhǎng tǐng yǐ zì wèi.
丁亥,军校施全劫秦桧于道,执得,诘之,曰;“举国与金为仇,尔独欲事金,我所以欲杀尔也!”壬辰,磔全于市。由是桧出,列兵五十,持长梃以自卫。
guǐ sì, jīn zhǔ zūn dí mǔ tú kè tǎn shì jí mǔ dà shì jù wèi huáng tài hòu.
癸巳,金主尊嫡母图克坦氏及母大氏俱为皇太后。
jīn zhǔ zhī shì dōng hūn yě, tú kè tǎn wén zhī è rán, yǔ tài zǔ fēi xiāo shì tàn yuē:" dì suī shī dé, rén chén qǐ kě rú cǐ." jí yíng rù gōng, jiàn jīn zhǔ, bù hè, jīn zhǔ xián zhī. zhì shì bìng jiā zūn hào, tú kè tǎn jū dōng gōng, hào yǒng shòu gōng dà shì jū xī gōng, hào yǒng níng gōng. qí hòu tú kè tǎn tài hòu shēng rì, jiǔ hān, dà shì qǐ wèi shòu. tú kè tǎn tài hòu fāng yǔ zuò kè yǔ, dà shì jì zhě jiǔ zhī, jīn zhǔ nù ér chū. míng rì, zhào zhū gōng zhǔ zōng fù yǔ tài hòu yǔ zhě, jiē zhàng zhī, dà shì yǐ wéi bù kě, jīn zhǔ yuē" jīn rì zhī shì, qǐ néng shàng rú qián rì yé?"
金主之弑东昏也,图克坦闻之愕然,与太祖妃萧氏叹曰:“帝虽失德,人臣岂可如此。”及迎入宫,见金主,不贺,金主衔之。至是并加尊号,图克坦居东宫,号永寿宫;大氏居西宫,号永宁宫。其后图克坦太后生日,酒酣,大氏起为寿。图克坦太后方与坐客语,大氏跽者久之,金主怒而出。明日,召诸公主、宗妇与太后语者,皆杖之,大氏以为不可,金主曰;“今日之事,岂能尚如前日耶?”
xiān shì jīn zhǔ zhī fù zōng gàn, cóng qí guó sú nà qí guó gōng zōng xióng zhī qī, ér zōng xióng qī yǔ jīn zhǔ bù xiāng néng. jīn zhǔ jì cuàn wèi, qiú zōng xióng qī yú fǔ shǔ, xuán bìng qí zi jí zōng xióng sūn qī rén shā ér fén zhī, qì qí gǔ yú háo shuǐ.
先是金主之父宗干,从其国俗纳齐国公宗雄之妻,而宗雄妻与金主不相能。金主既篡位,囚宗雄妻于府署,旋并其子及宗雄孙七人杀而焚之,弃其骨于濠水。
jiǎ wǔ, yǐ pǔ ān jùn wáng dì sān zi dūn wèi yòu nèi lǜ fǔ fù lǜ.
甲午,以普安郡王第三子惇为右内率府副率。
guǐ mǎo, shǎo fù níng yuǎn jūn jié dù shǐ lǐng diàn qián dōu zhǐ huī shǐ zhí shì yáng cún zhōng, fēng gōng guó gōng.
癸卯,少傅、宁远军节度使、领殿前都指挥使职事杨存中,封恭国公。
yǐ sì, jīn zhǔ yǐ lì guān shǒu wù nóng shí shèn xíng fá yáng cè lòu xù qióng mín jié cái yòng shěn cái shí qī shì zhào zhōng wài.
乙巳,金主以励官守、务农时、慎刑罚、扬侧陋、恤穷民、节财用、审才实七事诏中外。
bǐng wǔ, liǎng zhè zhuǎn yùn pàn guān cáo yǒng, yán yòu chéng wù láng lǐ mèng jiān shěng jì fù guāng suǒ zuò xiǎo shǐ, yǔ shè jī bàng, zhào sòng dà lǐ sì. guāng zài biǎn suǒ, cháng zuò sī shǐ, mèng jiān jiān wèi suǒ qīn zuǒ fèng yì láng xīn wáng gōng dà xiǎo xué jiào shòu lù shēng zhī yán zhī. shēng zhī jié qí shì, suì mìng yǒng jiū shí. dì yuē:" guāng chū jìn yòng shí, yǐ hé yì wéi shì, jí dé zhí zhèng, suì yǐ hé yì wèi fēi, qí fǎn fù rú cǐ."
丙午,两浙转运判官曹泳,言右承务郎李孟坚省记父光所作《小史》,语涉讥谤,诏送大理寺。光在贬所,常作私史,孟坚间为所亲左奉议郎、新王宫大小学教授陆升之言之。升之讦其事,遂命泳究实。帝曰:“光初进用时,以和议为是,及得执政,遂以和议为非,其反覆如此。”
xiān shì jīn wū dá zhī qī táng gǔ dǐng gé yǒu yín xíng, bǐng dé cháng xiǎn chì zhī, wū dá xián zhī, wèi fā. jīn zhǔ jì cuàn wèi, duō jì, huì yǒu jí, shǎo jiàn, wū dá zèn zhī yuē:" bǐng dé jiàn zhǔ shàng shù rì bù shì cháo, yǔ chén yuē:' ruò yǒu bù huì, shuí dāng jì zhě?' chén yuē:' zhǔ shàng yǒu huáng zǐ.' bǐng dé yuē:' rú zǐ qǐ néng shèng rèn, bì yě gé wáng hū!'" jīn zhǔ xìn zhī, suì chū bǐng dé lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, xiàn shí rì nèi fā xíng.
先是金乌达之妻唐古鼎格有淫行,秉德尝显斥之,乌达衔之,未发。金主既篡位,多忌,会有疾,少间,乌达谮之曰:“秉德见主上数日不视朝,语臣曰:‘若有不讳,谁当继者?’臣曰:‘主上有皇子。’秉德曰:‘孺子岂能胜任,必也葛王乎!’”金主信之,遂出秉德领行台尚书省事,限十日内发行。
èr yuè, wù shēn shuò, jīn fēng huáng zǐ zōng shòu wèi chóng wáng.
二月,戊申朔,金封皇子宗寿为崇王。
gēng xū, jūn qì jiān chéng qí dàn qǐng chūn yuè jìn mín cǎi bǔ, qín huì yuē:" zhèng wèi zī yù zhī shí." dì yuē:" cǐ xì lì hài." nǎi xià zhī xíng bù. jì ér běn bù yán chūn yuè zài fǎ bù xǔ cǎi bǔ.
庚戌,军器监丞齐旦请春月禁民采捕,秦桧曰:“正为孳育之时。”帝曰:“此系利害。”乃下之刑部。既而本部言春月在法不许采捕。
jīn zhǔ mìng gěi tiān shuǐ jùn gōng sūn nǚ èr rén yuè fèng.
金主命给天水郡公孙女二人月俸。
bǐng yín, chū zuò yù dié suǒ.
丙寅,初作玉牒所。
wù chén, jīn qún chén shàng jīn zhǔ zūn hào yuē yìng tiān guǎng yùn ruì wǔ xuān wén dà míng shèng xiào huáng dì, zhào zhōng wài. yǒng shòu yǒng níng liǎng tài hòu zǔ fù, jù zèng guān yǒu chà. yǐ táng gǔ biàn wèi zuǒ chéng xiàng, wū dá wèi yòu chéng xiàng.
戊辰,金群臣上金主尊号曰应天广运睿武宣文大明圣孝皇帝,诏中外。永寿、永宁两太后祖父,俱赠官有差。以唐古辨为左丞相,乌达为右丞相。
jīn zhǔ xīn jì biàn, cháng yǔ biàn guān tài zǔ xiàng, zhǐ shì biàn yuē:" cǐ yǎn yǔ ěr xiāng sì." biàn sè dòng, jīn zhǔ yóu shì yì jì zhī.
金主心忌辨,尝与辨观太祖像,指示辨曰:“此眼与尔相似。”辨色动,金主由是益忌之。
dīng chǒu, gé mén qǐng zì jīn běi shǐ zài tíng, fēi shì cóng ér cháng jiè guān chū shǐ, miǎn qǐ jū, rú jiàn chōng jiē bàn, jí yī suǒ jiè guān xù wèi, cóng zhī.
丁丑,閤门请自今北使在庭,非侍从而尝借官出使,免起居,如见充接伴,即依所借官叙位,从之。
shì yuè, ān nán jìn xún xiàng shí.
是月,安南进驯象十。
sān yuè, gēng chén, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi dà jiàng jūn shì wèi qīn jūn mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wán yán sī gōng, hàn lín zhí xué shì tōng yì dài fū zhī zhì gào dí yǒng gù, lái bào dēng wèi, yí dì jīn zhù wǎn èr, líng luó sān bǎi, liáng mǎ liù.
三月,庚辰,金主使龙虎卫大将军、侍卫亲军马步军都指挥使完颜思恭,翰林直学士、通议大夫、知制诰翟永固,来报登位,遗帝金注碗二,绫罗三百,良马六。
guǐ wèi, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì yú yáo bì cān zhī zhèng shì, jǐ shì zhōng jiān shì jiǎng quán zhí xué shì yuàn wū rén jí wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì.
癸未,端明殿学士、签书枢密院事余尧弼参知政事,给事中兼侍讲、权直学士院巫亻及为端明殿学士、签书枢密院事。
bǐng xū, cān zhī zhèng shì yú yáo bì wèi hè dà jīn dēng wèi shǐ zhèn dōng jūn chéng xuān shǐ zhī gé mén shì zhèng zǎo jiǎ bǎo xìn jié dù shǐ, fù zhī.
丙戌,参知政事余尧弼为贺大金登位使;镇东军承宣使、知閤门事郑藻假保信节度使,副之。
jīn zhǔ yǐ qí dì gǔn wèi sī tú jiān dōu yuán shuài.
金主以其弟衮为司徒兼都元帅。
bǐng shēn, zhào zé shòu jiàn níng jūn jié dù fù shǐ chāng huà jūn ān zhì lǐ guāng, yǒng bù jiǎn jǔ, yòu chéng wù láng lǐ mèng jiān, chú míng, xiá zhōu biān guǎn.
丙申,诏责受建宁军节度副使、昌化军安置李光,永不检举,右承务郎李孟坚,除名,峡州编管。
xiān shì mèng jiān yǐ xiǎo shǐ shì xì yù, zhì shì yù chéng. guāng zuò zhǔ hé yì fǎn fù, zài biǎn suǒ cháng chū yuàn yán, wàng zhe sī shǐ, jī bàng cháo tíng, yì zài jiǎo xìng fù yòng, jí yǔ zhào zi qí yú bà zhèng hòu wǎng lái jiāo jié mèng jiān yì wèi fù bèi zuì zé jiàng, yuàn wàng cháo tíng, jì niàn suǒ zhuàn xiǎo shǐ, duì rén yáng shuō, gù yǒu shì mìng.
先是孟坚以《小史》事系狱,至是狱成。光坐主和议反覆,在贬所常出怨言,妄著私史,讥谤朝廷,意在侥幸复用,及与赵子祇于罢政后往来交结;孟坚亦为父被罪责降,怨望朝廷,记念所撰《小史》,对人扬说,故有是命。
yú shì qián cóng guān jí cháo shì lián zuò zhe bā rén: huī yóu gé zhí xué shì zhì shì hú yín, zuò yǔ guāng tōng shū, péng fù jiāo jié, jī shàn cháo zhèng lóng tú gé xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xīng guó gōng chéng yǔ, zuò chū chú bīng bù shì láng rì yǐ jiān bó yí guāng, qiě yí shū yún:" bǐ lái wú zhī yú jiē yǐ shì qián wèi jiè, kě wèi tàn xī" huī yóu gé dài zhì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xīng guó gōng pān liáng guì, zuò cháng yǐ tuán chá jì guāng, guāng yí liáng guì shū, qí bié zhǐ yún:" zhòng huī bù gǎn yǔ shū, huàn nàn zhì, néng chū yì zhī shǒu hū?" zhòng huī, lóu zhào zì yě. liáng guì dá shū yuē:" cān zhèng huàn nàn zhì jí yǐ, yào yǐ dào zì chǔ. zhòng huī bié zhǐ yǐ fù zhī, dàn kǒng shí wèi kě ěr." zhí mì gé zōng yǐng, zuò cháng jì guāng shū yún:" gū hán guǎ yuán, fāng lài jūn bì, hū wén yuǎn shì, běn yù zhuī lù yī jiàn, shī yú tàn cì, bù guǒ rú yuàn." bǎo wén gé xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xīng guó gōng zhāng dào, zuǒ chéng yì láng xīn zhī shào zhōu xǔ xīn, zuǒ cháo fèng dài fū xīn fú jiàn lù ān fǔ shǐ cān yì guān hè yǔn zhōng, zuǒ fèng yì láng fú jiàn lù ān fǔ zhǔ guǎn jī yí wén zì wú yuán měi, zuò gè yǔ guāng xiāng zhī mì shú, shū zhá wǎng lái, wěi qū cún wèn, yì guāng zài yòng, gèng xiāng jiàn yǐn. zhào:" yín luò zhí, yǔ liáng guì yǐng bìng jiàng sān guān, dào xīn yǔn zhōng yuán měi bìng jiàng èr guān."
于是前从官及朝士连坐着八人:徽猷阁直学士、致仕胡寅,坐与光通书,朋附交结,讥讪朝政;龙图阁学士、提举江州太平兴国宫程瑀,坐初除兵部侍郎日以缣帛遗光,且贻书云:“比来无知愚皆以视前为戒,可为叹息”;徽猷阁待制、提举江州太平兴国宫潘良贵,坐尝以团茶寄光,光遗良贵书,其别纸云:“仲晖不敢与书,患难至,能出一只手乎?”仲晖,楼炤字也。良贵答书曰:“参政患难至极矣,要以道自处。仲晖别纸已付之,但恐时未可耳。”直秘阁宗颖,坐尝寄光书云:“孤寒寡援,方赖钧庇,忽闻远适,本欲追路一见,失于探伺,不果如愿。”宝文阁学士、提举江州太平兴国宫张焘,左承议郎、新知邵州许忻,左朝奉大夫、新福建路安抚使参议官贺允中,左奉议郎、福建路安抚主管机宜文字吴元美,坐各与光相知密熟,书札往来,委曲存问,意光再用,更相荐引。诏:“寅落职,瑀、良贵、颖并降三官,焘、忻、允中、元美并降二官。”
gēng zǐ, yú yáo bì cí xíng, zhào wū rén jí jiān quán cān zhī zhèng shì.
庚子,余尧弼辞行,诏巫亻及兼权参知政事。
rén yín, yòu zhèng yán zhāng shà zòu:" yòu chéng yì láng zhì shì hú yín, tiān zī xiōng bèi, gǎn wéi bú yì. yín wèi hú ān guó zhī zǐ, bù kěn wèi qīn mǔ chí fú, shì lùn fèi téng, cǐ qí bù xiào zhī dà zuì yě. yín chū fù huì lǐ gāng, hòu yòu cóng zhào dǐng, jiàn míng bù tōng lín guó zhī wèn, qí shì liǎng gōng bō qiān, rú yuè rén shì qín rén zhī féi jí. hòu lái zǐ gōng jì hái, huáng tài hòu huò jiù xiào yǎng, yín zì zhī qián yán kuáng lǜ, nǎi yīn jié yì yì zhī rén, xiāng yǔ pì nì, zuò wéi jì wén, yǐ wéi jīn rì shì jìn zhī rén, jiāng chì zú ér bù wù, cǐ qí bù zhōng zhī dà zuì yě. wàng tè cì wēi duàn." zhào:" yín zé shòu guǒ zhōu tuán liàn fù shǐ, xīn zhōu ān zhì."
壬寅,右正言章厦奏:“右承议郎致仕胡寅,天资凶悖,敢为不义。寅为胡安国之子,不肯为亲母持服,士论沸腾,此其不孝之大罪也。寅初傅会李纲,后又从赵鼎,建明不通邻国之问,其视两宫播迁,如越人视秦人之肥瘠。后来梓宫既还,皇太后获就孝养,寅自知前言狂率,乃阴结异意之人,相与睥睨,作为记文,以为今日仕进之人,将赤族而不悟,此其不忠之大罪也。望特赐威断。”诏:“寅责授果州团练副使,新州安置。”
jīn zhǔ zhào jiàn hè dēng jí shǐ, chū huī zōng yù dài, shǐ chí yǐ cì dì, qiě yuē:" cǐ tiān shuǐ jùn wáng gù wù, jīn yǐ cì rǔ zhǔ, bǐ rǔ zhǔ rú jiàn qí fù. bìng yù rǔ zhǔ, dāng bù wàng zhèn yì yě." shǐ tuì, mì shū lǎng zhāng zhòng kē yuē:" xī shì zhī bǎo, qīng cì kě xī." jīn zhǔ yuē:" jiāng nán zhī dì, tā rì dāng wèi wǒ yǒu, cǐ zhì zhī wài fǔ ěr." yóu shì chén xià jiē zhī jīn zhǔ yǒu nán fá yì yǐ.
金主召见贺登极使,出徽宗玉带,使持以赐帝,且曰:“此天水郡王故物,今以赐汝主,俾汝主如见其父。并谕汝主,当不忘朕意也。”使退,秘书朗张仲轲曰:“希世之宝,轻赐可惜。”金主曰:“江南之地,它日当为我有,此置之外府耳。”由是臣下皆知金主有南伐意矣。
zhòng kē běn shì jǐng wú lài, néng shuō chuán qí xiǎo shuō, zá yǐ pái yōu huī xié yǔ wèi yè, jīn zhǔ jiù yǐn zhì zuǒ yòu yǐ zī xì xiào, jí cuàn wèi, suì zhuó yòng zhī, é qiān mì shū chéng, zhuǎn shǎo jiān.
仲轲本市井无赖,能说传奇小说,杂以俳优诙谐语为业,金主旧引致左右以资戏笑,及篡位,遂擢用之,俄迁秘书丞,转少监。
jīn zhǔ yǐ liáng gōng cì yòu wèi jiāng jūn ruì wáng hēng. hēng xìng zhí, cái yǒng jué rén, xǐ zì fù, cí yuē:" suǒ cì gōng ruò, bù kě yòng." jīn zhǔ suì jì zhī, chū wéi zhēn dìng yǐn, wèi hēng yuē:" tài zōng zhū zǐ fāng qiáng, duō zài hé shuò shān dōng zhēn dìng jù chōng yào, rú yǒu biàn, yǐ qīng wéi zhòng yǐ." qí shí xīn jì hēng yě.
金主以良弓赐右卫将军芮王亨。亨性直,材勇绝人,喜自负,辞曰:“所赐弓弱,不可用。”金主遂忌之,出为真定尹,谓亨曰:“太宗诸子方强,多在河朔、山东、真定据冲要,如有变,倚卿为重矣。”其实心忌亨也。
jīn zhǔ yù yǐ qín zhèng wéi míng, zhào jìn chén jiǎng lùn, měi zhì yè fēn. cháng wèn qǐ jū zhù yáng bó xióng yuē:" rén jūn zhì tiān xià, qí dào hé guì?" duì yuē:" guì jìng." jīn zhǔ mò rán. míng rì, fù wèi yuē:" wǒ qiān zhū bù míng ān fèn tún biān shù, qián xī zhī duì. qǐ zhǐ shì wèi fēi jìng yé?" duì yuē:" xǐ bīng fēn tún, liáng cè yě suǒ wèi jìng zhě, nǎi bù rǎo zhī ěr." yǐ yè, fù wèn guǐ shén shì, bó xióng jìn yuē:" hàn wén dì zhào jiàn jiǎ yì, yè bàn qián xí, bù wèn bǎi xìng ér wèn guǐ shén, hòu shì yóu jī zhī. bì xià bù yǐ chén yú lòu, xìng jí tiān xià dà jì, guǐ shén zhī shì, wèi zhī xué yě." jīn zhǔ yuē:" dàn yán zhī, yǐ shì yǒng yè juàn sī." bó xióng bù dé yǐ nǎi yuē:" chén jiā yǒu yī juàn shū, jì rén sǐ fù shēng. huò wèn:' míng guān hé yǐ miǎn zuì?' dá yuē:" rǔ zhì yī cè, bái rì suǒ wéi, mù yè shū zhī. bù kě shū zhě, bù kě wèi yě.'" jīn zhǔ wèi zhī gǎi róng.
金主欲以勤政为名,召近臣讲论,每至夜分。尝问起居注杨伯雄曰:“人君治天下,其道何贵?”对曰:“贵静。”金主默然。明日,复谓曰:“我迁诸部明安分屯边戍,前夕之对。岂指是为非静耶?”对曰:“徙兵分屯,良策也;所谓静者,乃不扰之耳。”乙夜,复问鬼神事,伯雄进曰:“汉文帝召见贾谊,夜半前席,不问百姓而问鬼神,后世犹讥之。陛下不以臣愚陋,幸及天下大计,鬼神之事,未之学也。”金主曰:“但言之,以释永夜倦思。”伯雄不得已乃曰:“臣家有一卷书,记人死复生。或问:‘冥官何以免罪?’答曰:“汝置一册,白日所为,暮夜书之。不可书者,不可为也。’”金主为之改容。