qǐ tú wéi zuò è zhēng yuè, jǐn èr yuè.
起屠維作噩正月,盡二月。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì jiàn yán sān nián jīn tiān huì qī nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝建炎三年(金天會七年)
chūn, zhēng yuè, gēng chén shuò, dì zài yáng zhōu.
春,正月,庚辰朔,帝在揚州。
jīng xī běi lù bīng mǎ qián xiá dí xìng sù dí jìn sǐ shì yú cháo, qǐ qiǎn zhòng chén zhèn shǒu. zhào yǐ xìng wèi hé nán yǐn jīng xī běi lù ān fǔ zhì zhì shǐ jiān jīng xī běi lù zhāo tǎo shǐ.
京西北路兵馬鈐轄翟興訴翟進死事於朝,乞遣重臣鎮守。詔以興為河南尹、京西北路安撫制置使兼京西北路招討使。
shí pàn jiāng yáng jìn jù míng gāo shān zhī běi, shēn gōu gāo lěi, chǔ xù liáng xiǎng, zhì chéng yú fǎ wù yí zhàng, pō yǒu jiàn qiè zhī yì zhà yán qiǎn bīng rù yún zhōng fǔ, fù duó yuān shèng huáng dì jí jì wáng nán guī, yù yǐ yáo dòng zhòng xīn, rán hòu jǔ shì. dōng jīng liú shǒu dù chōng qiǎn shǐ chén wáng hàn yì yī yáng xiàn jiàn xìng, shǐ tú zhī, qiě xí bào jìn bèi nì xiǎn zhe, qǐng xìng pò zéi. yú shì xìng yǔ qí zi cóng lǜ xiāng shè rǎo jié zhī, zhàn wú xū rì yǐ.
時叛將楊進據鳴皋山之北,深溝高壘,儲蓄糧餉,置乘輿法物、儀仗,頗有僭竊之意;詐言遣兵入雲中府,復奪淵聖皇帝及濟王南歸,欲以搖動眾心,然後舉事。東京留守杜充遣使臣王漢詣伊陽縣見興,使圖之,且檄報進悖逆顯著,請興破賊。於是興與其子琮率鄉社擾劫之,戰無虛日矣。
xīn sì, jīn yuán shuài zuǒ dōu jiān dòng mó zú. dòng mó, tài zǔ yì mǔ dì yě, hòu zhuī fēng wú guó wáng, gǎi fēng lǔ wáng, shì zhuàng xiāng.
辛巳,金元帥左都監棟摩卒。棟摩,太祖異母弟也,後追封吳國王,改封魯王,諡壯襄。
yǐ yǒu, tōng wèn shǐ liú huì děng zì hé dōng hái xíng zài.
乙酉,通問使劉誨等自河東還行在。
xiān shì huì yǔ qí fù wáng kuàng tōng wèn zhì jīn, jīn rén qiǎn zhī, bìng qiǎn qí qǐng shǐ fù yǔ wén xū zhōng yáng kě fǔ, xū zhōng cí yuē: xū zhōng shòu mìng yíng qǐng èr dì, èr dì wèi hái, xū zhōng bù kě guī. yú shì liú xū zhōng ér dú qiǎn kě fǔ. huì kuàng yǔ kě fǔ xié zhì xíng zài, dì jiā qí láo, yǐ huì wèi cháo fèng láng.
先是誨與其副王貺通問至金,金人遣之,並遣祈請使副宇文虛中、楊可輔,虛中辭曰:「虛中受命迎請二帝,二帝未還,虛中不可歸。」於是留虛中而獨遣可輔。誨、貺與可輔偕至行在,帝嘉其勞,以誨為朝奉郎。
jiǎ wǔ, jīn yǐ nán jīng liú shǒu hán qǐ xiān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì zhī shū mì yuàn shì, yǐ liú yàn zōng mò, dài qí rèn yě. xuán niàn yàn zōng jiù láo, qǐ fù qí zi kuò zhí shū mì shì, jiā gěi shì zhōng.
甲午,金以南京留守韓企先同中書門下平章事、知樞密院事,以劉彥宗歿,代其任也。旋念彥宗舊勞,起復其子筈直樞密事,加給事中。
dīng hài, jīn rén pò qīng zhōu, quán zhī zhōu wèi mǒu wèi suǒ shā yòu pò wéi zhōu, fén qí chéng ér qù. niú tóu hé tǔ jūn yán gāo yǔ xiǎo xiào jiào tóu zhāng chéng lǜ zhòng jù wéi zhōu, gāo zì wèi zhī zhōu, yǐ chéng zhī chāng lè xiàn.
丁亥,金人破青州,權知州魏某為所殺;又破濰州,焚其城而去。牛頭河土軍閻皋與小校教頭張成率眾據濰州,皋自為知州,以成知昌樂縣。
chū, shān dōng dào liú zhōng, hào bái zhān lì, yǐn zhòng jù huái rén xiàn. yù yíng píng kòu qián jiāng jūn fàn qióng zài jīng dōng, qiǎn qí tǒng zhì zhāng xiān děng jī zhī, zhōng wěi qǐ xiáng. shì rì, xiān yǔ jiāng zuǒ rù zhōng bì fǔ yù, zhōng liú yǔ yǐn, fú bīng jī shā zhī, zhú qí zhòng. qióng nù, lǚ yǔ zhōng zhàn, jiē bài jī. zhōng zì qíng qí é, shí hào huā miàn shòu.
初,山東盜劉忠,號「白氈笠」,引眾據懷仁縣。御營平寇前將軍范瓊在京東,遣其統制張仙等擊之,忠偽乞降。是日,仙與將佐入忠壁撫諭,忠留與飲,伏兵擊殺之,逐其眾。瓊怒,屢與忠戰,皆敗績。忠自黥其額,時號「花面獸」。
jǐ chǒu, fèng ān xī jīng huì shèng gōng zǔ zōng yù róng yú shòu níng sì.
己丑,奉安西京會聖宮祖宗御容於壽寧寺。
huái dé jūn jié dù shǐ jiǎn xiào tài bǎo zhàn chéng guó wáng yáng bo má dié jiā jiǎn xiào tài fù dà tóng jūn jié dù shǐ jiǎn xiào sī kōng zhēn là guó wáng jīn póu bīn shēn, huái yuǎn jūn jié dù shǐ jiǎn xiào sī kōng dū pó guó wáng xī lǐ dì chá lán gù yě, bìng jiā jiǎn xiào sī tú jiē yòng nán jiāo ēn yě. shí zhàn chéng yǐ fāng wù lái xiàn, yīn yǒu shì mìng.
懷德軍節度使、檢校太保占城國王楊卜麻疊加檢校太傅;大同軍節度使、檢校司空真臘國王金裒賓深,懷遠軍節度使、檢校司空闍婆國王悉里地茶蘭固野,並加檢校司徒;皆用南郊恩也。時占城以方物來獻,因有是命。
xīn mǎo, shǎn xī dōu tǒng zhì jūn mǎ shào xìng jí jīn rén zhàn yú tóng guān, bài zhī chéng shì gōng guó zhōu, yòu xià zhī. shǎn zhōu ān fǔ shǐ lǐ yàn xiān jí yǐ xìng zhī guó zhōu.
辛卯,陝西都統制軍馬邵興及金人戰於潼關,敗之;乘勢攻虢州,又下之。陝州安撫使李彥仙即以興知虢州。
jiǎ wǔ, shàng yuán jié, yǒu nán sēng bèi lüè zhì lā lín hé zhě, yè, yǐ zhǎng gān yǐn dēng qiú, biǎo chū zhī yǐ wèi xì, jīn zhǔ jiàn zhī, hài yuē: dé fēi xīng xié? zuǒ yòu yǐ shí duì. shí yǒu nán rén móu biàn, shì xiè ér zhū, gù jīn rén yí zhī, yuē: shì rén yù xiào jù wèi luàn, kè rì shí, yǐ cǐ wèi xìn ěr. mìng shā zhī.
甲午,上元節,有南僧被掠至拉林河者,夜,以長竿引燈球,表出之以為戲,金主見之,駭曰:「得非星邪?」左右以實對。時有南人謀變,事泄而誅,故金人疑之,曰:「是人慾嘯聚為亂,克日時,以此為信耳。」命殺之。
yǐ wèi, jīng chéng liú shǒu dù chōng xí qí tǒng zhì guān zhāng yòng yú chéng nán, bù kè.
乙未,京城留守杜充襲其統制官張用於城南,不克。
yòng yǔ cáo chéng lǐ hóng mǎ yǒu wèi yì xiōng dì, yǒu zhòng shù wàn, fēn wèi liù jūn. chéng, wài huáng rén, yīn shā rén tóu gǒng shèng zhǐ huī wèi bīng, yǒu lǚ lì, shàn zhàn, jūn zhōng fú qí yǒng. yǒu, dà míng nóng jiā, shǐ yǐ xún shè jié jiǎ, jiā hé shǒu yù. yòng yǔ wáng shàn jiē shòu zōng zé zhāo ān, zé zú, nǎi qù. jí chōng wèi liú shǒu, yòu shòu zhāo ān, yòng tún yú jīng chéng zhī nán nán yù yuán, shàn tún yú jīng chéng zhī dōng liú jiā sì. shí yuè fēi zì tài háng shān wáng yàn jūn zhōng guī jīng chéng, wèi tǒng zhì, yǔ sāng zhòng lǐ bǎo jiē tún yú jīng chéng zhī xī. chōng yǐ yòng jūn zuì shèng, jì zhī, nǎi yǒu tú zhī zhī yì. qián yī rì, zhòng rù chéng fù liáng, jié dàn, chōng yǎn bù bèi, chū bīng gōng yòng, lìng chéng xī zhū jūn jiē fā. yòng jué zhī, lè bīng jù zhàn. huì shàn yǐn bīng lái yuán, guān jūn dà bài, lǐ bǎo wèi suǒ zhí.
用與曹成、李宏、馬友為義兄弟,有眾數萬,分為六軍。成,外黃人,因殺人投拱聖指揮為兵,有膂力,善戰,軍中服其勇。友,大名農家,始以巡社結甲,夾河守御。用與王善皆受宗澤招安,澤卒,乃去。及充為留守,又受招安,用屯於京城之南南御園,善屯於京城之東劉家寺。時岳飛自太行山王彥軍中歸京城,為統制,與桑仲、李寶皆屯於京城之西。充以用軍最盛,忌之,乃有圖之之意。前一日,眾入城負糧,詰旦,充掩不備,出兵攻用,令城西諸軍皆發。用覺之,勒兵拒戰。會善引兵來援,官軍大敗,李寶為所執。
jīn rén jì qì qīng zhōu qù, jūn xiào yuè chéng jù qí chéng. huì zhí xiǎn mó gé xīn zhī qīng zhōu liú hóng dào zì wéi zhōu zhī guān, zhì qiān shèng, chéng chū bù yì, suì chū yíng. hóng dào wèi chéng: dàn jiāo gē běn zhōu mín shì ér yǐ, jūn mǎ zé gōng zì tǒng zhī. chéng xǐ, yà zhī ér rù. hóng dào rù chéng jiē bǎng, bǎi xìng zài jūn zhōng yuàn guī zhě, gěi jù fàng hái. yú shì chéng zhī dǎng shí qù liù qī.
金人既棄青州去,軍校越晟據其城。會直顯謨閣新知青州劉洪道自濰州之官,至千乘,晟出不意,遂出迎。洪道謂晟:「但交割本州民事而已,軍馬則公自統之。」晟喜,迓之而入。洪道入城揭榜,百姓在軍中願歸者,給據放還。於是晟之黨十去六七。
wù xū, huī yóu gé dài zhì tí jǔ háng zhōu dòng xiāo gōng cháo shuō zhī gào lǎo. dì yuē: shì cháng zhe lùn fēi mèng zǐ zhě. mèng zǐ fā míng zhèng dào, shuō zhī hé rén, nǎi gǎn fēi zhī! kě zhì shì. xún zú.
戊戌,徽猷閣待制、提舉杭州洞霄宮晁說之告老。帝曰:「是嘗著論非孟子者。孟子發明正道,說之何人,乃敢非之!可致仕。」尋卒。
yù shǐ zhōng chéng zhāng zhēng, yǐ biān shì wèi níng, qǐng xún yú zhòng bù yù dí zhī cè.
御史中丞張徵,以邊事未寧,請詢於眾不禦敵之策。
lì bù shàng shū lǚ yí hào yán: jīn dí qí jiàn bī jīng lè, bǎi pì jiē yán qiáng ruò bù dí. chén yuàn miào suàn xiān dìng, yīn wèi guò jiāng zhī bèi, ér dà wèi jù dí zhī zī, shēn chì zhū jiāng, xùn xí qiáng nú, yǐ qí jiā huái yī zhàn, cǐ bù yì zhī cè. fū bǐ zhī suǒ zhǎng zhě qí, ér wǒ yǐ bù bīng kàng zhī, gù bù yí píng yuán kuàng yě, wéi è xiǎn yòng qí, nǎi kě yǎn jī. yòu, shuǐ zhàn zhī jù, zài jīn yí jiǎng. rán fáng wéi nán, fáng jiāng yì, jìn suī yú zhèn jiāng zhī àn bǎi pō hǎi chuán, ér shàng liú zhū jùn, zì jīng nán dǐ yí zhēn, kě dù chù shén jīn, qǐ kě bù yù wèi jì! wàng zhì shǐ liǎng yuán, yī zì zhèn jiāng zhì chí yáng, yī zì chí yáng zhì jīng nán, zhuān tí jǔ zào chuán, qiě xún shuǐ zhàn lì hài. yòu, zhù bì wéi yáng, dāng yǐ yī jūn tún xū yí, yī jūn tún shòu chūn, yǐ bèi chōng tū.
吏部尚書呂頤浩言:「今敵騎漸逼京樂,百辟皆言強弱不敵。臣願廟算先定,陰為過江之備,而大為拒敵之資,申飭諸將,訓習強駑,以俟夾淮一戰,此不易之策。夫彼之所長者騎,而我以步兵抗之,故不宜平原曠野,惟扼險用奇,乃可掩擊。又,水戰之具,在今宜講。然防濰難,防江易,近雖於鎮江之岸擺泊海船,而上流諸郡,自荊南抵儀真,可渡處甚金,豈可不預為計!望置使兩員,一自鎮江至池陽,一自池陽至荊南,專提舉造船,且詢水戰利害。又,駐蹕維揚,當以一軍屯盱眙,一軍屯壽春,以備衝突。」
hù bù shàng shū yè mèng dé yán: bīng, jī shì yě, bù dù shí zé wèi nán, jīn shì qù dōng yòu wèi nán yǐ. qù dōng jīn dàn yóu qí chū rù shǎn xī hé běi, wèi zhī zǒng zhòng zhě hé rén jīn zhǔ bīng nǎi ní mǎ hā, qiě qīn zhì pú jí kāi dé yǐ. xiàng zhě kāi dé dà míng dōng píng sān dà zhèn, dǐng zú ér lì, jīn wéi dōng píng kuī rán dú cún, yǐ dāng sòng wèi zhī chōng, ér cāng zhōu gū jué zài hòu. yòu, nán jīng zuì zhòng, ér dí qí yǐ zhì chǔ qiū. qiě jìng kāng zhī shī, zài gù shǒu jīng chéng ér bù zhī bì yě, shì yǒu huǎn jí, bì dāng cóng quán. fú wàng bì xià tōng xià qíng, yuǎn chì hòu, rú bì yù guò jiāng, zé jí jiàng zhào yǐ yù zhōng wài, zé rén xīn ān yǐ. chén yòu yuàn chì zhū yào jùn, dōng zé yùn xú nán jīng, xī zé lú shòu hé zhōu, nán zé táng xiāng jīng zhǔ, gè lì jūn shù, shǐ zhī zhào mù, réng mìng dà jiāng yǔ shuài cān zhì, fù xuǎn jìn chén wèi zǒng shuài yǐ jié zhì zhī. yòu, chéng yú huò zhì liǎng zhè, zé zhèn jiāng jīn líng yóu dāng xiān zhì. bì xià wú yǐ yǔ wén xū zhōng fèng shǐ wèi huí, yì hé yì wèi kě shì yě. jìng kāng zhèng yuán shì hé yì ér duò dí jì, jīn ān kě dài wàn lǐ zhī bào zāi!
戶部尚書葉夢得言:「兵,機事也,不度時則為難,今視去冬又為難矣。去冬金但游騎出入陝西、河北,未知總眾者何人;今主兵乃尼瑪哈,且親至濮及開德矣。向者開德、大名、東平三大鎮,鼎足而立,今惟東平巋然獨存,以當宋、魏之沖,而滄州孤絕在後。又,南京最重,而敵騎已至楚丘。且靖康之失,在固守京城而不知避也,事有緩急,必當從權。伏望陛下通下情,遠斥候,如必欲過江,則亟降詔以諭中外,則人心安矣。臣又願飭諸要郡,東則鄆、徐、南京,西則廬、壽、和州,南則唐、襄、荊渚,各立軍數,使之召募,仍命大將與帥參治,複選近臣為總帥以節制之。又,乘輿或至兩浙,則鎮江、金陵尤當先治。陛下毋以宇文虛中奉使未回,意和議為可恃也。靖康正緣恃和議而墮敵計,今安可待萬里之報哉!」
qǐ jū láng jiān quán zhí xué shì yuàn zhāng shǒu yán: jīn rén zì qù dōng yǐ pò chán pú dé wèi, ér yóu qí jí yú jì yùn. suī qiǎn fàn qióng hán shì zhōng huì zhàn, ér èr jiāng wèi kě shì. chén wèi jīn rì mò xiān yú yuǎn chì hòu. xī sān guó shí, fēng huǒ yī xī wǔ qiān lǐ ér qián rì běi jīng shī shǒu, zài jiā shǐ zhī. jīn zhī wèi cè yǒu èr: yī fáng huái, èr dù jiāng. ruò tún zhòng bīng yú chǔ, sì jí huái yīn sān chù, dí yì wèi néng jù fàn. rán kǒng wǒ shī qiè zhàn, wàng fēng xiān kuì, jí zhōu jí jū yú àn ér dí yì néng zhǎn mù xì fá yǐ jì, huò yǐ jīng qí jiān dào xiān jué wú dù jiāng zhī lù, cǐ kě huàn zhě yī yě. wǒ ruò dù jiāng ér sù zhòng bīng yú shēng rùn, dí yì wèi néng jù qīn, rán qù zhōng yuán yì yuǎn, mín xīn yì yáo. yòu, xíng zài bīng duō xī rén, bù lè nán qù, huò shēng yì wài zhī shì, wéi yáng yì xū liú bīng, zé hù wèi shì ruò, cǐ kě huàn zhě èr yě. wéi qí lì hài xiāng xíng, suì bù néng jué. ruò wèi zhōng yuán jì ér xìng dí bù zhì, zé yòng fáng huái zhī cè ruò wèi zōng shè jì ér chū yú wàn quán, zé yòng guò jiāng zhī cè. rán quán qí qīng zhòng, shì dāng nán dù, ér bié zé zhòng shuài yǐ zhèn wéi yáng, zé zhōng yuán bù huàn yú yáo dòng míng yù zhū jūn yǐ huò fú, zé xī rén bù huàn yú bù lè. shēng rùn yì zé zhòng shuài shǐ dāng yī miàn, zé bīng fēn shì ruò, yì fēi suǒ huàn. guī zhào dà chén, yù qū chù yǐ qí tàn bào, tàn bào sù wén, zé zài wǒ zhī jì kě dé ér yòng yě.
起居郎兼權直學士院張守言:「金人自去冬已破澶、濮、德、魏,而游騎及於濟、鄆。雖遣范瓊、韓世忠會戰,而二將未可恃。臣謂今日莫先於遠斥候。昔三國時,烽火一夕五千里;而前日北京失守,再浹始知。今之為策有二:一防淮,二渡江。若屯重兵於楚,泗及淮陰三處,敵亦未能遽犯。然恐我師怯戰,望風先潰,及舟楫拘於岸而敵亦能斬木系筏以濟,或以精騎間道先絕吾渡江之路,此可患者一也。我若渡江而宿重兵於升、潤,敵亦未能遽侵,然去中原益遠,民心易搖。又,行在兵多西人,不樂南去,或生意外之事,維揚亦須留兵,則扈衛勢弱,此可患者二也。惟其利害相形,遂不能決。若為中原計而幸敵不至,則用防淮之策;若為宗社計而出於萬全,則用過江之策。然權其輕重,勢當南渡,而別擇重帥以鎮維揚,則中原不患於搖動;明諭諸軍以禍福,則西人不患於不樂。升、潤亦擇重帥使當一面,則兵分勢弱,亦非所患。歸詔大臣,預區處以俟探報,探報速聞,則在我之計可得而用也。」
shí qún chén fèng zhào lùn biān shì zhě, huáng qián shàn děng qǐng jiē sòng yù shǐ tái chāo jié shēn shàng shū shěng.
時群臣奉詔論邊事者,黃潛善等請皆送御史台抄節申尚書省。
gēng zǐ, zhào: yǒu jǐng ér jiàn rèn guān zhé bān jiā zhě, tú èr nián yīn ér yáo dòng rén xīn zhě, liú èr qiān lǐ. yóu shì shì dài fū jiē bù gǎn qīng dòng.
庚子,詔:「有警而見任官輒搬家者,徒二年;因而搖動人心者,流二千里。」由是士大夫皆不敢輕動。
jīng dōng dōng lù ān fǔ shǐ liú hóng dào, yǐ zhào chéng shǒu luàn qīng zhōu, zéi xīn nán zhì, yù shā zhī, nǎi hǎo wèi chéng yuē: lái zhōu bù zāo bīng huǒ, hù kǒu fù ráo, fán gōng wèi níng, rú hé? chéng yuē: nuò. hóng dào mì qiǎn rén gào quán zhī wéi zhōu yán gāo quán zhī chāng lè xiàn zhāng chéng, shǐ fú bīng zhōng tú yāo jī. chéng yǐ qí zhòng xíng zhì jù mǐ zhài, bù yú gāo chéng zhī tú jǐ yě, suì xiè ér bù zhěng. yù fú fā, dà bài, chéng sǐ. hóng dào yǐ chéng zhī lái zhōu.
京東東路安撫使劉洪道,以趙晟首亂青州,賊心難制,欲殺之,乃好謂晟曰:「萊州不遭兵火,戶口富饒,煩公為寧,如何?」晟曰:「諾。」洪道密遣人告權知濰州閻皋、權知昌樂縣張成,使伏兵中途邀擊。晟以其眾行至秬米寨,不虞皋、成之圖己也,遂懈而不整。遇伏發,大敗,晟死。洪道以成知萊州。
hóng dào jì shā chéng, yí mín fù hái, jūn fǔ jìn shèng. tǒng zhì bīn zhōu jūn mǎ gé jìn, yǐ hóng dào dé qīng zhōu yīn jǐ suǒ zhì, yù duó zhī, nǎi yǔ zhī bīn zhōu xiàng dà yóu yǐn bīng zhì chéng xià. hóng dào jiàn zhōng jiǎ, suì hé fēi bù nà, ér zhuì jiǔ ròu yǐ kào shī. jìn nù, gōng běi chéng, jù zhī, hóng dào yǔ jūn mín jū nán chéng yǐ shǒu. jìn qiǎn dà yóu rù nán chéng jì shì. hóng dào qiú zhī.
洪道既殺晟,遺民復還,軍府浸盛。統制濱州軍馬葛進,以洪道得青州因己所致,欲奪之,乃與知濱州向大猷引兵至城下。洪道見衷甲,遂闔扉不納,而縋酒肉以犒師。進怒,攻北城,據之,洪道與軍民居南城以守。進遣大猷入南城計事。洪道囚之。
jīng chéng tǒng zhì guān zhāng yòng wáng shàn wèi dù chōng suǒ yí, nǎi yǐn bīng qù, fàn huái níng fǔ, chōng qiǎn tǒng zhì mǎ gāo zhuī jī zhī, yòng shàn bìng bīng jī gāo, guān jūn dà bài, shī tián cài hé, rén mǎ jiē jiàn shī ér dù, zhì tiě lú bù ér hái, guān jūn cún zhě wú jǐ. yòng yǐ yī luó sòng lǐ bǎo guī jīng shī.
京城統制官張用、王善為杜充所疑,乃引兵去,犯淮寧府,充遣統制馬皋追擊之,用、善並兵擊皋,官軍大敗,屍填蔡河,人馬皆踐屍而渡,至鐵爐步而還,官軍存者無幾。用以一騾送李寶歸京師。
yú shì shàn zhěng bīng yù gōng huái níng, yòng bù kě, yuē: wú tú suǒ yǐ lái, wèi fá liáng ěr, ān kě gōng guó jiā zhī jùn xiàn? shàn yuē: tiān xià dà luàn, nǎi guì jiàn pín fù gèng biàn zhī shí, qǐ zhǐ yú qiú liáng ér yǐ! kuàng jīng chéng yǐ chū bīng lái jī wǒ, shì qǐ wú míng hū! yòng yuē: rǔ gōng chén zhōu, wú dāng wǎng cài zhōu. rán xiōng dì zhī yì, wén zì wù jué. nǎi mìng zhū jūn shù zhuāng. yì rì, shàn míng gǔ jìn, yún tī tiān qiáo bī chéng xià, shǒu chén féng zhǎng níng mìng róng jīn zhī guàn zhī, fén qí tiān qiáo. yòng quàn shàn wù gōng, shàn yuē: ān yǒu xiǎo bù lì ér suì zhǐ, dāng qí yā tóu biàn bái, nǎi shě cǐ chéng ěr. yòng yǐn qí jūn qù. shàn wéi huái níng jiǔ zhī, dōng jīng liú shǒu dù chōng qiǎn dōu tǒng zhì chén cuì lái yuán, shàn nǎi tuì.
於是善整兵欲攻淮寧,用不可,曰:「吾徒所以來,為乏糧耳,安可攻國家之郡縣?」善曰:「天下大亂,乃貴賤、貧富更變之時,豈止於求糧而已!況京城已出兵來擊我,事豈無名乎!」用曰:「汝攻陳州,吾當往蔡州。然兄弟之義,文字勿絕。」乃命諸軍束裝。翼日,善鳴鼓進,雲梯、天橋逼城下,守臣馮長寧命熔金汁灌之,焚其天橋。用勸善勿攻,善曰:「安有小不利而遂止,當俟鴉頭變白,乃舍此城耳。」用引其軍去。善圍淮寧久之,東京留守杜充遣都統制陳淬來援,善乃退。
shí zhī yǐng chāng fǔ zhí bǎo wén gé guō yǔn dí yǐ jiàng jīn, yǒu jǔ rén chén wèi dào zhě, yǔ zhī cài zhōu chéng chāng shàn, jīn qiǎn wèi dào yǐ qí bǎng zhāo zhī. chāng jì jiàn wèi dào, shǐ rén tàn qí náng zhōng, dé jīn xí wén chāng dà jīng, jù guān shǔ, zhí wèi dào, dīng zhī, zhé yú shì.
時知穎昌府、直寶文閣郭允迪已降金,有舉人陳味道者,與知蔡州程昌善,金遣味道以旗榜招之。昌既見味道,使人探其囊中,得金檄文;昌大驚,聚官屬,執味道,釘之,磔於市。
bǐng wǔ, jīn zuǒ fù yuán shuài zōng hàn pò xú zhōu, shǒu chén lóng tú gé dài zhì wáng fù sǐ zhī.
丙午,金左副元帥宗翰破徐州,守臣龍圖閣待制王復死之。
chū, zōng hàn zì xí qìng yǐn bīng yù qū xíng zài, suì wéi xú zhōu. fù lǜ jūn mín lì zhàn, wài yuán bù zhì, chéng pò, fù jiān zuò tīng shì bù qù, wèi zōng hàn yuē: sǐ shǒu zhě wǒ yě, jiān jùn ér cì wú yù yān, yuàn shā wǒ ér shě liáo lì yǔ bǎi xìng. zōng hàn yóu yù jiàng zhī, fù dà mà qiú sǐ, yóu shì hé mén yù hài. chéng shǐ pò, wǔ wèi dōu yú hòu zhào lì xiàng zhàn, shǒu mén yǐ chū, wèi jīn bīng suǒ jī, yǐ wèi yǐ sǐ, yè bàn, dé wēi yǔ, jiàn huó, nǎi shā shǒu zhě, qián rén chéng, qiú fù shī, mái zhī, suì yīn jié xiāng bīng wèi xìng fù jì. zōng hàn jì qù, jūn mín qǐng jǔ rén zhèng mǒu quán zhī zhōu shì. shì wén, zèng fù zī zhèng diàn xué shì, shì zhōng jié.
初,宗翰自襲慶引兵欲趨行在,遂圍徐州。復率軍民力戰,外援不至,城破,復堅坐廳事不去,謂宗翰曰:「死守者我也,監郡而次無預焉,願殺我而舍僚吏與百姓。」宗翰猶欲降之,復大罵求死,由是闔門遇害。城始破,武衛都虞候趙立巷戰,守門以出,為金兵所擊,以為已死,夜半,得微雨,漸活,乃殺守者,潛人城,求復屍,埋之,遂陰結鄉兵為興復計。宗翰既去,軍民請舉人鄭某權知州事。事聞,贈復資政殿學士,諡忠節。
yù yíng píng kòu zuǒ jiāng jūn hán shì zhōng bīng kuì yú mù yáng.
御營平寇左將軍韓世忠兵潰於沐陽。
chū, shì zhōng zài huái yáng, jiāng huì shān dōng zhū kòu yǐ jù jīn. huì zuǒ fù yuán shuài zōng hàn bīng zhì téng xiàn, wén shì zhōng è huái yáng, kǒng jī shī qī, nǎi fēn dōng nán dào dōu tǒng lǐng bīng wàn rén qū yáng zhōu, yǐ yì shì wèi míng, shǐ dì bù dé chū, ér zōng hàn yǐ dà jūn yíng shì zhōng. shì zhōng bù néng dāng, yè yǐn guī, jūn wú jì lǜ, wèi wǎn, zhì sù qiān xiàn, bù yú jīn rén zhī zhǒng qí hòu. zhì míng, jué zhī, bēn yú mù yáng. shì zhōng zài mù yáng, yè bù ān qǐn, yǔ qí zhàng xià móu, yè, qì jūn, chéng cháo zǒu yán chéng xiàn. yì rì, zhū jūn fāng jué, suì kuì qù. gé mén xuān zàn shè rén zhāng yù, sǐ yú lián shuǐ jūn zhī zhāng qú cūn, hòu jūn guǎn duì guān lǐ yàn xiān, lǜ běn duì sì shí qī rén, dé èr zhōu, rù hǎi jù zhòng. zì cǐ fǔ kuí jù zhòng yú lián shuǐ, lǐ zài jù gāo yóu, jiē shì zhōng zhī bīng yě qí yú shōu sàn zú zì wèi tú dǎng zhě, bù kě shèng jì. zōng hàn rù huái yáng jūn, zhí shǒu chén lǐ kuān ér qù. jīng dōng zhuǎn yùn fù shǐ lǐ fú, cóng jūn zài huái yáng, wèi suǒ shā, hòu zèng zhōng sàn dài fū, guān qí jiā èr rén. kuān, zūn xù sūn fú, qīng chén zǐ yě.
初,世忠在淮陽,將會山東諸寇以拒金。會左副元帥宗翰兵至滕縣,聞世忠扼淮陽,恐稽師期,乃分東南道都統領兵萬人趨揚州,以議事為名,使帝不得出,而宗翰以大軍迎世忠。世忠不能當,夜引歸,軍無紀律,未晚,至宿遷縣,不虞金人之踵其後。質明,覺之,奔於沐陽。世忠在沐陽,夜不安寢,與其帳下謀,夜,棄軍,乘潮走鹽城縣。翼日,諸軍方覺,遂潰去。閤門宣贊舍人張遇,死於漣水軍之張渠村,後軍管隊官李彥先,率本隊四十七人,得二舟,入海聚眾。自此輔逵聚眾於漣水,李在據高郵,皆世忠之兵也;其餘收散卒自為徒黨者,不可勝計。宗翰入淮陽軍,執守臣李寬而去。京東轉運副使李祓,從軍在淮陽,為所殺,後贈中散大夫,官其家二人。寬,遵勖孫;祓,清臣子也。
jǐ yǒu, jīn rén pò sì zhōu.
己酉,金人破泗州。
xiān shì lǐ bù shàng shū wáng táo, wén jīn bīng qiě nán zhì, lǜ cóng guān shù rén tóng duì, dì mìng zhì dōu cháng yì. huáng qián shàn wāng bó yàn xiào yuē: zhū gōng suǒ yán, sān chǐ tóng zǐ jiē néng jí zhī!
先是禮部尚書王綯,聞金兵且南至,率從官數人同對,帝命至都常議。黃潛善、汪伯彥笑曰:「諸公所言,三尺童子皆能及之!」
shí jīn rén zì téng xiàn yǐ wǔ qiān qí qū huái, jiē jīn zhuāng, bái zhān lì zi. bǎ ài guān yǒng zhōu fáng yù shǐ yán jǐn tún sì zhōu, qiǎn rén cì qí shí, huò yuē liú zhōng fàn lín huái, huò yuē lǐ chéng yú dǎng yě. jǐn yǐ bīng yíng zhī, huò yóu qí shù rén, nǎi zhī wèi jīn rén zhì.
時金人自滕縣以五千騎趨淮,皆金裝,白氈笠子。把隘官永州防禦使閻瑾屯泗州,遣人伺其實,或曰劉忠犯臨淮,或曰李成餘黨也。瑾以兵迎之,獲游騎數人,乃知為金人至。
jiāng huái fā yùn fù shǐ lǚ yuán wén zhī, qiǎn rén shōu huái běi zhōu chuán shù bǎi pō nán àn, mìng shǐ chén zhāng jǐn fén fú qiáo, qiě yí fǔ chén shū, qǐ wèi zōng shè dà jì, sù tú suǒ yǐ ān shèng gōng zhě.
江淮發運副使呂源聞之,遣人收淮北舟船數百泊南岸,命使臣張瑾焚浮橋,且貽輔臣書,乞為宗社大計,速圖所以安聖躬者。
jīn bīng zhì sì zhōu jìn jìng, jǐn yǐn jūn nán zǒu, zhāo xìn wèi sūn róng jiāng shè shì bǎi yú jù dí. shì rì yě, chén fēn bì rì, jīn rén chū bù cè qí duō guǎ, suì xiāng jù yú rì. róng dòu sǐ, jīn rén nǎi yú sì zhōu zhī shù shí lǐ jiān, jì zhì dù huái. shì xī, sì zhōu zòu jīn rén qiě zhì, dì dà jīng, jūn zhōng cāng huáng, yǐ nèi tǎng suǒ yǒu, tōng xī bān qiè.
金兵至泗州近境,瑾引軍南走,昭信尉孫榮將射士百餘拒敵。是日也,塵氛蔽日,金人初不測其多寡,遂相拒逾日。榮斗死,金人乃於泗州之數十裡間,計置渡淮。是夕,泗州奏金人且至,帝大驚,軍中倉皇,以內帑所有,通夕搬挈。
èr yuè, gēng xū shuò, dì jià yù zhōu pō hé àn, jùn rén huáng bù, mò zhī suǒ wèi. zhī tiān zhǎng jūn yáng chéng dūn zòu chāi fú qiáo, shǐ zhào shì mín cóng biàn bì dí, guān sī wú dé jìn. dì jí yù dù jiāng, huáng qián shàn děng lì qǐng shǎo liú qí bào, qiě bān zuǒ cáng kù jīn bó sān fēn zhī yī, dì xǔ zhī. hù bù shàng shū yè mèng dé jí jù zhōu jí, cóng dà jiāng jiǎ èr qiān rén jīn fā, yī rì ér bì. rán gōng sī zhōu jiāo hé zhōng, kuǐ bù bù róng jìn yǐ. mèng dé fù qǐng yǐ hù bù suǒ yú wù, qián qī zhī liù jūn chūn yī jí guān lì fèng yī yuè, yì cóng zhī. suì mìng yù yíng tǒng zhì guān liú zhèng yàn yǐ suǒ bù cóng liù gōng huáng zǐ wǎng háng zhōu, gàn bàn yù yào yuàn chén yǒng xī hù huáng zǐ, yòu qiǎn lì bù shàng shū lǚ yí hào lǐ bù shì láng zhāng jùn wǎng yán huái cuò zhì.
二月,庚戌朔,帝駕御舟泊河岸,郡人惶怖,莫知所為。知天長軍楊晟惇奏拆浮橋,始詔士民從便避敵,官司毋得禁。帝即欲渡江,黃潛善等力請少留俟報,且搬左藏庫金帛三分之一,帝許之。戶部尚書葉夢得即具舟楫,從大將假二千人津發,一日而畢。然公私舟交河中,跬步不容進矣。夢得復請以戶部所餘物,前期支六軍春衣及官吏俸一月,亦從之。遂命御營統制官劉正彥以所部從六宮皇子往杭州,幹辦御藥院陳永錫護皇子,又遣吏部尚書呂頤浩、禮部侍郎張浚往沿淮措置。
jīn yǐ shù bǎi qí yǎn zhì tiān zhǎng jūn, tǒng zhì rèn zhòng chéng xǐ jiāng wàn rén jù dùn. jí qiǎn jiāng huái zhì zhì shǐ liú guāng shì jiāng suǒ bù yíng dí, xíng dū rén wèi guāng shì bì néng yù zéi, ér shì wú dòu zhì, wèi zhì huái ér kuì.
金以數百騎掩至天長軍,統制任重、成喜將萬人俱遁。亟遣江淮制置使劉光世將所部迎敵,行都人謂光世必能御賊,而士無鬥志,未至淮而潰。
jīn rén yǐ zhī jūn gōng chǔ zhōu, shǒu chén zhí mì gé zhū lín, jù kuǎn zhuàng qiǎn rén yíng jiàng, kāi xī běi mén nà jīn rén, kāi dōng mén zòng jū rén zì biàn. jūn mín jiē qū bǎo yīng xiàn, yù zì yáng zhōu dù jiāng jīn rén jué zhī, xī yāo huí chéng zhōng.
金人以支軍攻楚州,守臣直秘閣硃琳,具款狀遣人迎降,開西北門納金人,開東門縱居人自便。軍民皆趨寶應縣,欲自揚州渡江;金人覺之,悉邀回城中。
yán jǐn yǐn bīng zhì hóng zé zhèn, qí jiāng yáo duān shā zhī.
閻瑾引兵至洪澤鎮,其將姚端殺之。
rén zǐ, jīn rén pò tiān zhǎng jūn.
壬子,金人破天長軍。
dì qiǎn zuǒ yòu nèi shì kuàng xún wǎng tiān zhǎng jūn chān shì, zhī wèi jīn rén zhì, jù bēn hái. dì dé xún bào, jí jiè zhòu zǒu mǎ chū mén, wéi yù yíng dōu tǒng zhì wáng yuān nèi shì shěng yā bān kāng lǚ wǔ liù qí suí zhī guò shì, shì rén zhǐ zhī yuē: guān jiā qù yě! é yǒu gōng rén zì dà nèi xīng sàn ér chū, chéng zhōng dà luàn, dì yǔ xíng rén bìng pèi ér chí. huáng qián shàn wāng bó yàn fāng huì dōu táng, huò yǒu wèn biān hào zhě, yóu yǐ bù zú wèi gào zhī, táng lì hū yuē: jià xíng yǐ! èr rén nǎi róng fú biān mǎ nán wù, jūn mín zhēng mén ér sǐ zhě, bù kě shèng shù, dì cì yáng zi qiáo, yī wèi shì chū yǔ bù xùn, dì chè shǒu jiàn shā zhī.
帝遣左右內侍鄺詢往天長軍覘事,知為金人至,遽奔還。帝得詢報,即介冑走馬出門,惟御營都統制王淵、內侍省押班康履五六騎隨之;過市,市人指之曰:「官家去也!」俄有宮人自大內星散而出,城中大亂,帝與行人並轡而馳。黃潛善、汪伯彥方會都堂,或有問邊耗者,猶以不足畏告之,堂吏呼曰:「駕行矣!」二人乃戎服鞭馬南騖,軍民爭門而死者,不可勝數,帝次揚子橋,一衛士出語不遜,帝掣手劍殺之。
shí jūn mín yuàn huáng qián shàn kè gǔ, sī nóng qīng huáng è zhì jiāng shàng, jūn shì hū yuē: huáng xiàng gōng zài cǐ. shù zhī yuē: wù guó hài mín, jiē rǔ zhī zuì. è fāng biàn qí fēi, ér shǒu yǐ duàn yǐ. shǎo qīng shǐ huī chéng fàn hào jì zhì, yì sǐ. gěi shì zhōng jiān shì jiǎng huáng zhé fāng tú bù, yī qí shì wǎn gōng shè zhī, zhōng sì yāo ér zú. shì rì, hóng lú shǎo qīng huáng táng jùn dù jiāng nì sǐ, zài jiàn yì dài fū lǐ chù dùn wèi luàn bīng suǒ shā, tài fǔ shǎo qīng zhū duān yǒu jiān chá yù shǐ zhāng hào, jiē bù zhī cún wáng. è, nán chéng rén táng jùn, táng fù xiōng yě.
時軍民怨黃潛善刻骨,司農卿黃鍔至江上,軍士呼曰:「黃相公在此。」數之曰:「誤國害民,皆汝之罪。」鍔方辨其非,而首已斷矣。少卿史徽、丞范浩繼至,亦死。給事中兼侍講黃哲方徒步,一騎士挽弓射之,中四夭而卒。是日,鴻臚少卿黃唐俊渡江溺死,在諫議大夫李處遁為亂兵所殺,太府少卿硃端友、監察御史張灝,皆不知存亡。鍔,南城人;唐俊,唐傅兄也。
lǚ yí hào zhāng jùn lián mǎ zhuī jí dì yú guā zhōu zhèn, dé xiǎo zhōu, jí chéng yǐ jì. cì jīng kǒu, dì zuò shuǐ dì miào, qǔ jiàn jiù xuē cā xuè bǎi guān jiē bù zhì, zhū wèi jìn jūn wú yī rén cóng xíng zhě. zhèn jiāng wén chē jià jìn fā, jū mín bēn zǒu shān gǔ, chéng zhōng yī kōng. shǒu chén qián bó yán fā fǔ bīng lái yà.
呂頤浩、張浚聯馬追及帝於瓜洲鎮,得小舟,即乘以濟。次京口,帝坐水帝廟,取劍就靴擦血;百官皆不至,諸衛禁軍無一人從行者。鎮江聞車駕進發,居民奔走山谷,城中一空。守臣錢伯言發府兵來迓。
shǐ, yòu jiàn yì dài fū zhèng qǐng yì jiàn kāng, qián shàn děng jǔ zhī jí shì cóng xíng, dì gù yuē: bù yòng qīng yán, jí cǐ!
始,右諫議大夫鄭請詣建康,潛善等沮之;及是從行,帝顧曰:「不用卿言,及此!」
shì wǎn, jīn jiāng mǎ tú yǐ wǔ bǎi qí xiān chí zhì yáng zhōu, shǒu chén yòu wén diàn xiū zhuàn huáng yuàn yǐ dùn qù, zhōu mín bèi xiāng huā yíng bài. jīn rén rù chéng, wèn dì suǒ zài, zhòng yuē: dù jiāng yǐ. jīn rén chí wǎng guā zhōu, wàng jiāng ér huí.
是晚,金將瑪圖以五百騎先馳至揚州,守臣右文殿修撰黃願已遁去,州民備香花迎拜。金人入城,問帝所在,眾曰:「渡江矣。」金人馳往瓜州,望江而回。
jīn bīng tún yú zhāi xīng lóu xià, chéng zhōng shì nǚ jīn bó, wèi jīn suǒ qǔ dài jǐn. nán yáng wèi yàn xiào guǎng nǚ, nián shí wǔ, yǒu měi sè, wèi jīn bīng suǒ de, yù qī zhī, yàn shì jí wěn yì qiú sǐ, jīn rén jiē yì zhī. xiào guǎng, shū céng sūn yě.
金兵屯於摘星樓下,城中士女金帛,為金所取殆盡。南陽尉晏孝廣女,年十五,有美色,為金兵所得,欲妻之,晏氏即刎縊求死,金人皆義之。孝廣,殊曾孫也。
jīn rén zhī wèi zhì yě, gōng sī suǒ zài, shān lú xiāng xián. yùn hé zì yáng zhōu zhì guā zhōu wǔ shí lǐ, jǐn tōng yī zhōu. chū, chéng zhōng wén bào chū chéng zhě, jiē yǐ dé zhōu wèi lì, jí jīn bīng zhì, cháo bù yīng zhá, jǐn jiāo ní nào zhōng, xī wèi jīn bīng suǒ qǔ, chéng yú fú yù, guān fǔ àn dú, wú yī liú zhě.
金人之未至也,公私所載,舢艫相銜。運河自揚州至瓜洲五十里,僅通一舟。初,城中聞報出城者,皆以得舟為利,及金兵至,潮不應閘,盡膠泥淖中,悉為金兵所取,乘輿服御,官府案牘,無一留者。
dì zhì zhèn jiāng, sù yú fǔ zhì, cóng xíng wú qǐn jù, dì yǐ yī diāo pí zì suí, wò fù gè bàn. dì wèn: yǒu jìn shàng zōng shì fǒu? shí shì càn shān wèi cáo guān, huò yǐ míng duì. suì zhào shì càn shān tóng qǐn, dì jiě suǒ yù mián bèi xīn cì zhī. shì càn shān, zhòng wéi zi yě.
帝至鎮江,宿於府治,從行無寢具,帝以一貂皮自隨,臥覆各半。帝問:「有近上宗室否?」時士粲彡為曹官,或以名對。遂召士粲彡同寢,帝解所御綿背心賜之。士粲彡,仲維子也。
chū, zéi jìn sāi lái jiù zhāo, cháo tíng yīn yǐ sài tǒng zhì běn bù jūn mǎ, huì biān bào rì jí, nǎi mìng sài yǔ tǒng zhì guān wáng dé tún zhēn zhōu. jí dì dù jiāng, dé yǐ suǒ bù bīng fén zhēn zhōu ér qù, zhēn zhōu guān lì jiē sàn zǒu, fā yùn shǐ liáng yáng zǔ yì dùn, sài yǔ qí zhòng wǎng lái yú jiāng zhōng.
初,賊靳塞來就招,朝廷因以賽統制本部軍馬,會邊報日急,乃命賽與統制官王德屯真州。及帝渡江,德以所部兵焚真州而去,真州官吏皆散走,發運使梁揚祖亦遁,賽與其眾往來於江中。
guǐ chǒu, jīn yóu qí zhì guā zhōu, mín wèi dù zhě shàng shí yú wàn, bēn bèng duò jiāng ér sǐ zhě bàn zhī. zhōu rén chéng shí shè lì, tíng ráo shuǐ zhōng, měi yī rén bì yī jīn nǎi jì. bǐ jīn bīng zhì, jiē xiāng bào shěn jiāng, huò bù jí zhě, jīn bīng lüè ér qù, jīn bó zhū yù, jī jiāng àn rú shān.
癸丑,金游騎至瓜洲,民未渡者尚十餘萬,奔迸墮江而死者半之。舟人乘時射利,停橈水中,每一人必一金乃濟。比金兵至,皆相抱沈江,或不及者,金兵掠而去,金帛珠玉,積江岸如山。
shí shì chū cāng zú, cháo tíng yí wù, xī wěi qì zhī, tài cháng shǎo qīng jì líng, dú fèng jiǔ cháo shén zhǔ, shǐ qīn shì guān fù zhī yǐ xíng. zhì guā zhōu, dí qí yǐ bī, líng shě zhōu ér lù, qīn shì guān lǐ bǎo wèi dí suǒ qū, suì shī tài zǔ shén zhǔ. yú shì tài xué zhū shēng cóng dì nán dù zhě fán sān shí liù rén.
時事出倉卒,朝廷儀物,悉委棄之,太常少卿季陵,獨奉九朝神主,使親事官負之以行。至瓜洲,敵騎已逼,陵舍舟而陸,親事官李寶為敵所驅,遂失太祖神主。於是太學諸生從帝南渡者凡三十六人。
shì rì tuì cháo, dì zhào zǎi zhí cóng guān zhū jiāng, duì zhái táng jì shì. dì yuē: gū liú cǐ, huò jìng qū zhè zhòng xié? fèng guó jūn jié dù shǐ dōu xún jiǎn shǐ liú guāng shì jù qián, fǔ yīng dà tòng, dì wèn hé gù, guāng shì yuē: dōu tǒng zhì wáng yuān zhuān guǎn jiāng shàng hǎi chuán, měi yán huǎn jí jì dù, jué bù wù shì. jīn zhū jūn zǔ gé, chén suǒ bù shù wàn rén, èr qiān yú qí, jiē bù néng jì, hé yǐ zì xiào! zǎi xiàng huáng qián shàn yuē: yǐ jí shù bǎi zhōu dù zhū jūn. dì yuē: jì zhū jūn gù yǐ chù zhì, jīn dāng yì qù liú. lì bù shàng shū lǚ yí hào jiàng jiē bài fú bù qǐ, jì ér hù bù shàng shū yè mèng dé děng sān rén xiāng cóng bài fú tíng xià. dì gù qián shàn wèn zhī, yí hào yǐ shǒu kòu dì yuē: yuàn qiě liú cǐ, wèi jiāng běi shēng yuán bù rán, jīn rén chéng shì dù jiāng, yù láng bèi yǐ. èr fǔ jiē yuē: shàn! dì yuē: rú cǐ, zé zǎi xiàng tóng wǎng jiāng shàng jīng lüè, hào lìng jiāng běi zhū jūn, lìng jié chén fáng jiāng, réng xiān dù guān lì bǎi xìng. zhòng suì tuì, chí yì jiāng gān.
是日退朝,帝召宰執從官諸將,對宅堂計事。帝曰:「姑留此,或徑趨浙中邪?」奉國軍節度使、都巡檢使劉光世遽前,拊膺大慟,帝問何故,光世曰:「都統制王淵專管江上海船,每言緩急濟渡,決不誤事。今諸軍阻隔,臣所部數萬人,二千餘騎,皆不能濟,何以自效!」宰相黃潛善曰:「已集數百舟渡諸軍。」帝曰:「濟諸軍固已處置,今當議去留。」吏部尚書呂頤浩降階拜伏不起,繼而戶部尚書葉夢得等三人相從拜伏庭下。帝顧潛善問之,頤浩以首叩地曰:「願且留此,為江北聲援;不然,金人乘勢渡江,愈狼狽矣。」二府皆曰:「善!」帝曰:「如此,則宰相同往江上經略,號令江北諸軍,令結陳防江,仍先渡官吏百姓。」眾遂退,馳詣江干。
zhè xī tí xíng zhào zhé lái yè, yún wáng yuān yù zhū jiāng běi dōu xún jiǎn huáng fǔ zuǒ qiǎn wèn, zé yǐ zhǎn yǐ. zhào yuān wèn zhī, yuān yuē: zuǒ zhǔ hǎi zhōu, jì dù liú zhì. gài yuān nù guāng shì zhī yǔ, gù shā zuǒ yǐ jiě. suì yù yuān fēn lì qí zhì, mìng jiāng guān guǎn yā dù rén.
浙西提刑趙哲來謁,雲王淵欲誅江北都巡檢皇甫佐;遣問,則已斬矣。召淵問之,淵曰:「佐主海舟,濟渡留滯。」蓋淵怒光世之語,故殺佐以解。遂諭淵分立旂幟,命將官管押渡人。
yǒu tǒng lǐng guān ān yì, zì jiāng běi qiǎn shǐ chén lín shàn lái yán: jīn zǎo jīn shù bǎi qí lái xí, jiē wú qì jiǎ, yǐ lǜ suǒ bù qiān rén, jí zhū kuì jūn shè tuì yǐ. suì yǐ yì wèi jiāng běi tǒng zhì, bǐ shōu bīng bǎo guā zhōu dù.
有統領官安義,自江北遣使臣林善來言:「今早金數百騎來襲,皆無器甲,已率所部千人,集諸潰軍射退矣。」遂以義為江北統制,俾收兵保瓜洲渡。
jì ér yuān rén duì, yán: zàn zhù zhèn jiāng, zhǐ hàn dé yī chù. ruò jīn zì tōng zhōu dù jiāng, xiān jù gū sū, jiāng ruò zhī hé? bù rú qián táng yǒu zhòng jiāng zhī zǔ. zhū nèi shì yǐ wèi shì. rì fāng wǔ, dì qiǎn zhōng shǐ qù zhào zǎi zhí, yǐ yuān yǔ gào zhī, qián shàn yuē: yuān yán rú cǐ, chén fù hé cí yǐ liú bì xià! zhí zhèng wèi duì, yǒu nèi shì yú táng xià kàng shēng yuē: chéng zhōng huǒ qǐ! é yòu yī rén zhì yuē: jìn wèi tì qì, yǔ yán bù xùn. dì shén hài, gù zhōng shū shì láng zhū shèng fēi yuē: qīng chū wèn zhī. shì shí guǎn jūn zuǒ yán lì jiē xià, shèng fēi qǐng yǔ jù, suì chū jùn tīng shì, bìng lì jiē yán. wèi shì huò zuò huò lì, yǒu tì qì zhě, shèng fēi chuán zhǐ wèn zhī, jiē yǐ wèi jiàn jiā shǔ duì. shèng fēi jí yù zhī yuē: yǐ yǒu zhǐ fēn qiǎn zhōu zhuān zài wèi shì qī nú yǐ. zhòng tiē rán. yīn wèn jià qù liú lì hài, zé yuē: yī tīng shèng zhǐ, wú gǎn huā zhě. nǎi xǔ yǐ qí zhù bì dìng, dāng lù hù cóng zhī láo, yōu jiā shǎng gěi, sān jūn xīn nuò.
既而淵人對,言:「暫駐鎮江,止捍得一處。若金自通州渡江,先據姑蘇,將若之何?不如錢塘有重江之阻。」諸內侍以為是。日方午,帝遣中使趣召宰執,以淵語告之,潛善曰:「淵言如此,臣復何辭以留陛下!」執政未對,有內侍於堂下抗聲曰:「城中火起!」俄又一人至曰:「禁衛涕泣,語言不遜。」帝甚駭,顧中書侍郎硃勝非曰:「卿出問之。」是時管軍左言立階下,勝非請與俱,遂出郡廳事,並立階檐。衛士或坐或立,有涕泣者,勝非傳旨問之,皆以未見家屬對。勝非即諭之曰:「已有旨分遣舟專載衛士妻孥矣。」眾貼然。因問駕去留利害,則曰:「一聽聖旨」,無敢嘩者。乃許以俟駐蹕定,當錄扈從之勞,優加賞給,三軍欣諾。
shèng fēi hái, dì yǔ zǎi zhí yì zhì píng hòu, shèng fēi qián, yù zòu shì, dì yuē: yǐ wén yǐ. shì yì dìng, bù ruò jìng qù háng zhōu. cǐ zhōng zhū shì, zàn liú qīng chù zhì, shì dìng jí lái, gèng wú wén zì. jí shàng mǎ xíng. yǐ lóng tú gé zhí xué shì zhī zhèn jiāng fǔ qián bó yán wèi shū mì zhí xué shì, chōng xún xìng tí diǎn qián liáng dùn dì, yí hào wèi zī zhèng diàn dà xué shì, chōng jiāng zhè zhì zhì shǐ, guāng shì wèi xíng zài wǔ jūn jié dù shǐ, zhǔ guǎn shì wèi mǎ jūn sī gōng shì yáng wéi zhōng jié zhì jiāng nán dōng lù jūn mǎ, tún jiāng níng fǔ. chū mìng wéi zhōng jié zhì liǎng zhè jiāng nán jūn mǎ, xún yòu sàn zhī. shí qián shàn nǐ chú yí hào zī zhèng diàn xué shì, dì yǐ zī zhèng fēi qián zhí zhèng zhě, ēn shù zhǐ yǔ cóng guān děng, tè chú dà xué shì.
勝非還,帝與宰執亦至屏後,勝非前,欲奏事,帝曰:「已聞矣。適議定,不若徑去杭州。此中諸事,暫留卿處置,事定即來,更無文字。」即上馬行。以龍圖閣直學士、知鎮江府錢伯言為樞密直學士,充巡幸提點錢糧頓遞,頤浩為資政殿大學士,充江浙制置使,光世為行在五軍節度使,主管侍衛馬軍司公事楊惟忠節制江南東路軍馬,屯江寧府。初命惟忠節制兩浙、江南軍馬,尋又散之。時潛善擬除頤浩資政殿學士,帝以資政非前執政者,恩數止與從官等,特除大學士。
shì xī, shàng sù lǚ chéng zhèn, yuān liú bù jiāng yáng yí zhōng yǔ bīng sān bǎi zài zhèn jiāng, yuē yuē: rú jīn rén jì zhì dù jiāng, zé fén gān lù sì wèi hào. yuān jí dì yú lǚ chéng, tàn zhě yè wén guā zhōu shēng xuān, wèi jīn jiāng dù jiāng, nǎi fén sì, yuān shì zhī yuē: gān lù sì huǒ yě. zhì míng, qǐng dì chéng mǎ ér xíng. shì shí yí fú jiē què, wéi yī bīng zhí huáng shàn ér yǐ.
是夕,上宿呂城鎮,淵留部將楊沂中與兵三百在鎮江,約曰:「如金人計置渡江,則焚甘露寺為號。」淵及帝於呂城,探者夜聞瓜洲聲喧,謂金將渡江,乃焚寺,淵視之曰:「甘露寺火也。」質明,請帝乘馬而行。是時儀伏皆闕,惟一兵執黃扇而已。
jīn rén rù zhēn zhōu.
金人入真州。
jiǎ yín, dì cì cháng zhōu. shí zhèn jiāng guān lì jiē sàn, zhū shèng fēi qiú dé tōng pàn fǔ shì liáng qiú zǔ yú zhú lín sì zhōng, fù yǐ jùn shì, yú shì bǎi xìng shāo yǒu rén chéng zhě.
甲寅,帝次常州。時鎮江官吏皆散,硃勝非求得通判府事梁求祖於竹林寺中,付以郡事,於是百姓稍有人城者。
jīn rén jiē bǎng yú yáng zhōu shì, xī běi rén yuàn hái zhě tīng zhī, qù zhě wàn yú rén.
金人揭榜於揚州市,西北人願還者聽之,去者萬餘人。
yù yíng tǒng zhì guān wáng yì, jiāng jīng jūn zhù jiāng níng, móu wèi biàn, yǐ yè zòng huǒ wèi xìn, jiāng dōng zhuǎn yùn fù shǐ zhí huī yóu gé lǐ mó chān zhī zhī, chí gào, shǒu chén mì gé xiū zhuàn zhào míng chéng, yǐ bèi mìng yí hú zhōu, fú tīng. mó chì bīng jiāng, lǜ suǒ bù tuán mín bīng fú tú xiàng zhōng, shān qí ài. yè bàn, tiān qìng guān huǒ, zhū jūn zào ér chū, yì zhì, bù dé rù, suì fǔ nán mén ér qù. chí míng, fǎng míng chéng, zé yǔ tōng pàn wú qiū jiàng guān chá tuī guān tāng yǔn gōng zhuì chéng xiāo dùn yǐ.
御營統制官王亦,將京軍駐江寧,謀為變,以夜縱火為信,江東轉運副使、直徽猷閣李謨覘知之,馳告,守臣秘閣修撰趙明誠,已被命移湖州,弗聽。謨飭兵將,率所部團民兵伏塗巷中,柵其隘。夜半,天慶觀火,諸軍噪而出,亦至,不得入,遂斧南門而去。遲明,訪明誠,則與通判毋丘絳、觀察推官湯允恭縋城宵遁矣。
shì rì, yù yíng píng kòu qián jiāng jūn fàn qióng zì dōng píng yǐn jūn zhì shòu chūn, qí bù bīng zhí shǒu chén yòu wén diàn xiū zhuàn dèng shào mì, shā zhī.
是日,御營平寇前將軍范瓊自東平引軍至壽春,其部兵執守臣右文殿修撰鄧紹密,殺之。
chū, qióng cì shòu chūn, xún chéng ér nán, shǒu pí zhě jiàn qí qí, xiào yuē: cǐ jiāng jūn qǐ jiě shā dí, wéi yǒu zǒu ěr! qióng wén ér nù, nǎi xí fǔ suǒ qí zào yǔ zhī rén. shào mì suǒ dé yī rén, sòng zhī, qióng mìng zhǎn yú huī xià. yǐ ér qióng zhī jūn shì rù chéng fù liáng, shào mì suǒ jiāng bīng yuàn zhǎn qí tóng lèi, nǎi chí zhàng suì zhī, qióng suǒ bù yǔ gé dòu, yīn rù chéng fén lüè, shào mì sǐ yú luàn bīng, zhī xià cài xiàn zhào xǔ zhī yì sǐ. jiǔ zhī, zèng shào mì dà zhōng dài fū.
初,瓊次壽春,循城而南,守陴者見其旂,笑曰:「此將軍豈解殺敵,惟有走耳!」瓊聞而怒,乃檄府索其造語之人。紹密索得一人,送之,瓊命斬於麾下。已而瓊之軍士入城負糧,紹密所將兵怨斬其同類,乃持杖遂之,瓊所部與格鬥,因入城焚掠,紹密死於亂兵,知下蔡縣趙許之亦死。久之,贈紹密大中大夫。
yǐ mǎo, dì zhì wú xī xiàn.
乙卯,帝至無錫縣。
jīn rén qù zhēn zhōu, jìn sài yǐn bīng fù rù chéng, pō sì shā lüè. hòu shù rì, shǒu chén xiàng zi mín zhì, yǐ yì zé zhī.
金人去真州,靳賽引兵復入城,頗肆殺掠。後數日,守臣向子忞至,以義責之。
bǐng chén, dì cì píng jiāng fǔ, shǐ tuō jiè zhòu, yù huáng páo, shì wèi zhě jiē yǒu shēng yì. mìng chéng xìn láng zhēn yuán wǎng jiāng běi zhāo jí wèi bīng.
丙辰,帝次平江府,始脫介冑,御黃袍,侍衛者皆有生意。命承信郎甄援往江北招集衛兵。
dīng sì, xià zhào wèi fǔ wéi yáng qiān xǐ guān lì jūn mín.
丁巳,下詔慰撫維揚遷徙官吏、軍民。
jí yīng diàn xiū zhuàn tí jǔ háng zhōu dòng xiāo gōng wèi fū mǐn rù duì. fū mǐn zài wéi yáng, shù wèi dì yán yáng zhōu fēi zhù bì dì, qǐng zǎo xìng jiàn kāng, dì sī qí yán, fù zhào rù. fū mǐn yán: yú háng dì xiá rén chóu, qū qū yī yú, zhōng fēi kě dōu zhī dì, zì gǔ dì wáng wèi yǒu zuò dōu zhě, wéi qián shì jié dù èr zhè ér qiè jū zhī, gài bù dé yǐ yě. jīn bì xià xún xìng, nǎi yù jū zhī, qí dì shēn yuǎn xiá ài, yù yǐ hào lìng sì fāng, huī fù zhōng yuán, nán yǐ. qián nián dōng, dà jià jiāng xún yú dōng yě, chén gù cháng sān cì yǐ jiàn kāng wèi qǐng, gài yǐ shān dài jiāng, shí wáng zhě zhī dōu, kě yǐ kòng è xiǎn zǔ, yǐ jiàn bù bá zhī jī. bì xià bù shòu yú jiàn kāng ér shòu wéi yáng, suǒ yǐ zhì jīn rì zhī jǐng yě. wèi jīn zhī jì, mò ruò zàn tú shǎo ān yú qián táng, xú yì jiàn kāng. rán zhǎng jiāng shù qiān lǐ, jiē dāng shǒu bèi, rú lù kǒu zhí rú xū, xià kǒu zhí chì bì, gū shú duì lì yáng, niú zhǔ duì héng jiāng, yǐ zhì xī líng chái sāng shí tóu běi gù, jiē sān guó nán cháo yǐ lái zhàn zhēng zhī dì. zhì yú shàng liú shòu yáng wǔ chāng jiǔ jiāng hé féi zhū jùn, zì wú ér hòu, bì qiǎn xìn chén tí zhòng bīng yǐ shǒu zhī, ér jiāng líng xiāng yáng yóu wèi yào hài, cǐ yóu bù kě bù è xiǎn yǐ wèi tún shù yě. jīn dí qí jìn zài huái ruán, zé tún shù zhī shè, gù wèi néng jù wèi, yí fēn jiàng zhào shū yú yán jiāng shǒu tǔ zhī chén, shǐ zhī è xiǎn tún bīng, guǎng wèi shǒu bèi. xǔ xíng yù jué zhī fǎ, shǐ háo mín dé shū sù yǐ shàn jūn xǔ xià mù bīng zhī lìng, shǐ tǔ rén dé chū lì yǐ zì xiào yòu zhòng jué shǎng yǐ yòu zhī, zé rén rén xiào mìng, shǒu bèi wú shī ér dí qí bì tuì yǐ. dí qí jì tuì, zé kě yǐ guǎng shè tún shù, rú qián suǒ chén, chí yǐ suì yuè, guó tǐ shǎo ān, kě yǐ jiàn zhì zhōng xìng zhī shèng yǐ. shàng pō nà qí yán.
集英殿修撰、提舉杭州洞霄宮衛膚敏入對。膚敏在維揚,數為帝言揚州非駐蹕地,請早幸建康,帝思其言,復召入。膚敏言:「餘杭地狹人稠,區區一隅,終非可都之地,自古帝王未有作都者,惟錢氏節度二浙而竊居之,蓋不得已也。今陛下巡幸,乃欲居之,其地深遠狹隘,欲以號令四方,恢復中原,難矣。前年冬,大駕將巡於東也,臣固嘗三次以建康為請,蓋倚山帶江,實王者之都,可以控扼險阻,以建不拔之基。陛下不狩於建康而狩維揚,所以致今日之警也。為今之計,莫若暫圖少安於錢塘,徐詣建康。然長江數千里,皆當守備,如陸口直濡須,夏口直赤壁,姑孰對歷陽,牛渚對橫江,以至西陵、柴桑、石頭、北固,皆三國、南朝以來戰爭之地。至於上流壽陽、武昌、九江、合肥諸郡,自吳而後,必遣信臣提重兵以守之,而江陵、襄陽尤為要害,此尤不可不扼險以為屯戍也。今敵騎近在淮壖,則屯戍之設,固未能遽為,宜分降詔書於沿江守土之臣,使之扼險屯兵,廣為守備。許行鬻爵之法,使豪民得輸粟以贍軍;許下募兵之令,使土人得出力以自效;又重爵賞以誘之,則人人效命,守備無失而敵騎必退矣。敵騎既退,則可以廣設屯戍,如前所陳,遲以歲月,國體少安,可以漸致中興之盛矣。」上頗納其言。
jīn rén gōng tài zhōu, shǒu chén céng bān yǐ chéng jiàng.
金人攻泰州,守臣曾班以城降。
dīng jìn jì shòu fǔ, yǐ qí jūn cóng dì xíng, zhē jié xíng rén, cí wèi jié lüè, qiě qǐng jiāng suǒ bù hái jiāng běi yǔ jīn rén xuè zhàn, qí yì yù wèi luàn. huì yù yíng dōu tǒng zhì wáng yuān zì zhèn jiāng zhǒng zhì, jìn shèn, yù wáng rù shān dōng. zhū shèng fēi guò dān yáng, jìn yǔ qí zhòng nì yuǎn lín zhōng, yǐ zhuàng zhē shèng fēi zì sù. yuān wén pàn, qiǎn xiǎo xiào zhāng qīng yǐ wǔ shí qí wèi shèng fēi, yīn dài jìn yuē: jūn shì piāo rǎng, fēi rǔ zhī guò, qí zhāo jí pàn wáng lái huì. qīng yòu jìn yì shèng fēi, zhì zé zhǎn zhī.
丁進既受撫,以其軍從帝行,遮截行人,瓷為劫掠,且請將所部還江北與金人血戰,其意欲為亂。會御營都統制王淵自鎮江踵至,進慎,欲亡入山東。硃勝非過丹陽,進與其眾匿遠林中,以狀遮勝非自訴。淵聞叛,遣小校張青以五十騎衛勝非,因紿進曰:「軍士剽攘,非汝之過,其招集叛亡來會。」青誘進詣勝非,至則斬之。
wù wǔ, dì jiāng fā píng jiāng, zhōng shū shì láng zhū shèng fēi zì zhèn jiāng lái, yǐ bū rù jiàn. chū, dì yǐ wú jiāng zhī xiǎn kě shì, yì liú dà chén zhèn shǒu. shèng fēi jì duì, dì yù yuē: huáng qián shàn zì dù jiāng shī cuò, zhèn suǒ guò jiàn jū mín jiē bèi fén jié, gài jūn mín shù rì fá shí zhì cǐ. shèng fēi yuē: chéng rú shèng yù. bì xià lí cǐ, yì fù rǎo yǐ. dì yù chú shèng fēi jiān zhī xiù zhōu, fǔ chén yán xiù fēi dà chén zhèn shǒu zhī dì, nǎi yǐ yù zhá mìng shèng fēi chōng píng jiāng fǔ, xiù zhōu kòng è shǐ. shèng fēi zài duì. liú shēn yán: chén suī bèi suī zhí zhèng, yǔ zhū jūn wú sù, gèng qǐ cóng guān yī yuán tóng zhì shì. dì yuē: cóng guān hé cháng yù jūn shì? shèng fēi yuē: rú lǚ yí hào zhāng jùn, jiē jiān yù yíng sī cān zàn jūn shì, kě yòng yě. yú shì dì wèn jìn chén: shuí néng zuǒ shèng fēi zhě jùn kāng kǎi yuàn liú, suì mìng jùn tóng jié zhì kòng è děng shì, réng zhào shèng fēi: xíng yí rú shàng shū shěng tǐ shì, shì yǒu zòu chén bù jí zhě, tīng pián yí shī xíng qì zòu. jùn shòu mìng, jí chū chéng, jué shuǐ gài tián, yǐ xiàn róng mǎ, liè fēng suì, mù tǔ háo, cuò zhì hàn yù, zhǎng bīng zhì píng jiāng zhě sān qiān yú rén.
戊午,帝將發平江,中書侍郎硃勝非自鎮江來,以晡入見。初,帝以吳江之險可恃,議留大臣鎮守。勝非既對,帝諭曰:「黃潛善自渡江失措,朕所過見居民皆被焚劫,蓋軍民數日乏食至此。」勝非曰:「誠如聖諭。陛下離此,亦復擾矣。」帝欲除勝非兼知秀州,輔臣言秀非大臣鎮守之地,乃以御札命勝非充平江府,秀州控扼使。勝非再對。留身言:「臣雖備雖執政,與諸軍無素,更乞從官一員同治事。」帝曰:「從官何嘗預軍事?」勝非曰:「如呂頤浩、張浚,皆兼御營司參贊軍事,可用也。」於是帝問近臣:「誰能佐勝非者」」浚慷慨願留,遂命浚同節制控扼等事,仍詔勝非:「行移如尚書省體式,事有奏陳不及者,聽便宜施行訖奏。」浚受命,即出城,決水溉田,以限戎馬,列鋒燧,募土豪,措置捍禦,長兵至平江者三千餘人。
zhōng xùn láng liú jùn mín wèi bǐng yì láng gé mén zhī hòu.
忠訓郎劉俊民為秉義郎、閤門祗候。
chū, dì wén jīn rén shàng zài yáng zhōu, mù néng shǐ jūn qián zhě, jùn mín yuàn xíng. jùn mín cháng zài dí zhōng, pō zhī qí qíng wěi. dì yǐ chéng zhōu, zhào jùn mín jiù yù zhōu cì duì, yǔ yǔ, shén kuǎn, suì shǐ chí shū yǐ wǎng, cì lài jí hòu. jùn mín qǐng zhāng bāng chāng yī zǐ dì tóng háng, shù kě jiè kǒu, dì yǔ huáng qián shàn wāng bó yàn zhū shèng fēi gòng yì, yīn xià zhào zūn lǐ bāng chāng. bāng chāng zhī zài nán dōu yě, cháng fèng zhào yí shū jīn rén, yán yuē hé shì, qí gǎo zài lǐ gāng jiā, suì xià cháng zhōu qǔ zhī. bāng chāng zhī sǐ yě, qí zi zhí mì gé yuán hēng yǔ qí xiōng zhōng fèng dài fū bāng róng, jiē zuò lèi jū guǎn, zhì shì xī lìng lù yòng. tài xué bó shì lián bù, qǔ bāng chāng nǚ, tài xué zhèng wú ruò, qǔ bāng chāng xiōng nǚ, xiān yì zuò fèi, zhào bìng chéng yì fù xíng zài.
初,帝聞金人尚在揚州,募能使軍前者,俊民願行。俊民嘗在敵中,頗知其情偽。帝已乘舟,召俊民就御舟賜對,與語,甚款,遂使持書以往,賜賚極厚。俊民請張邦昌一子弟同行,庶可藉口,帝與黃潛善、汪伯彥、硃勝非共議,因下詔尊禮邦昌。邦昌之在南都也,嘗奉詔貽書金人,言約和事,其稿在李綱家,遂下常州取之。邦昌之死也,其子直秘閣元亨與其兄中奉大夫邦榮,皆坐累拘管,至是悉令錄用。太學博士廉布,娶邦昌女,太學正吳若,娶邦昌兄女,先亦坐廢,詔並乘驛赴行在。
dì lín fā, yòu yǐ shèng fēi jiān yù yíng fù shǐ, liú yù yíng dōu tǒng zhì wáng yuān zǒng bīng shǒu píng jiāng fǔ.
帝臨發,又以勝非兼御營副使,留御營都統制王淵總兵守平江府。
shì xī, dì zhōu pō wú jiāng.
是夕,帝舟泊吳江。
shì rì, jīn rén pò cāng zhōu.
是日,金人破滄州。
xiān shì míng zhōu guān chá shǐ liú xī zhī cāng zhōu, wén jīn bīng qiě zhì, jiāng shù bǎi qí qì chéng zǒu. dào yù gé jìn, nǎi zhī qīng zhōu shàng wèi cháo tíng shǒu, jí qū qīng zhōu, zhù má jiā tái, liú bù jìn. liú hóng dào qiǎn rén yāo rù chéng, xī yuē: qīng zhōu lǚ zāo kòu rǎo, rén xīn wèi níng, bù kě. hóng dào chū jiàn xī, qiě kào qí shī. xī jìng bù rù chéng, qīng zhōu rén gāo qí yì. xī suì jiāng qí yú zhòng fù xíng zài.
先是明州觀察使劉錫知滄州,聞金兵且至,將數百騎棄城走。道遇葛進,乃知青州尚為朝廷守,即趨青州,駐麻家台,留不進。劉洪道遣人邀入城,錫曰:「青州屢遭寇擾,人心未寧,不可。」洪道出見錫,且犒其師。錫竟不入城,青州人高其義。錫遂將其餘眾赴行在。
jīn bīng zhì chéng xià, tōng pàn kǒng dé jī yǐ chéng jiàng.
金兵至城下,通判孔德基以城降。
jǐ wèi, dì cì xiù zhōu.
己未,帝次秀州。
gēng shēn, yù zhōu cì chóng dé xiàn. zī zhèng diàn dà xué shì jiāng huái zhì zhì shǐ lǚ yí hào cóng dì xíng, jí bài tóng qiān shū shū mì yuàn shì jiāng huái liǎng zhè zhì zhì shǐ, suǒ chú zhí qù dà zì. yí hào yè jiàn dì yú nèi diàn, dì yù yǐ jīn rén shàng liú jiāng běi, qīng kě hái tún jīng kǒu, lìng liú guāng shì yáng wéi zhōng bìng shòu jié zhì. yí hào yǐ wáng yuān suǒ bù jīng bīng èr qiān rén hái zhèn jiāng fǔ, mìng ēn zhōu guān chá shǐ zhāng sī zhèng tǒng zhī.
庚申,御舟次崇德縣。資政殿大學士、江淮制置使呂頤浩從帝行,即拜同簽書樞密院事、江淮、兩浙制置使,所除職去大字。頤浩夜見帝於內殿,帝諭以「金人尚留江北,卿可還屯京口,令劉光世、楊惟忠並受節制。」頤浩以王淵所部精兵二千人還鎮江府,命恩州觀察使張思正統之。
qiǎn yù yíng zhōng jūn tǒng zhì zhāng jùn yǐ suǒ bù bā qiān rén wǎng wú jiāng xiàn fáng è.
遣御營中軍統制張浚以所部八千人往吳江縣防扼。
shí cháo tíng fāng yǐ jīn rén dù jiāng wèi lǜ, gù mìng dà jiāng yáng wéi zhōng shǒu jīn líng, liú guāng shì shǒu jīng kǒu, wáng yuān shǒu gū sū, fēn shòu èr dà chén jié dù. yú shì hán shì zhōng zài hǎi dào wèi hái, ér fàn qióng zì shòu chūn dù huái, yǐn bīng zhī huái xī jìng shàng, hù jià zhě wéi miáo fù yī jūn ér yǐ.
時朝廷方以金人渡江為慮,故命大將楊惟忠守金陵,劉光世守京口,王淵守姑蘇,分受二大臣節度。於是韓世忠在海道未還,而范瓊自壽春渡淮,引兵之淮西境上,扈駕者惟苗傅一軍而已。
lì bù yuán wài láng zhèng zī zhī wèi yán huái fáng è, zì chí zhōu shàng zhì jīng nán fǔ jiān chá yù shǐ lín zhī píng wèi yán hǎi fáng è, zì tài zhōu xià zhì háng zhōu. zī zhī, wàng zhī xiōng yě. zī zhī qǐng mù kè zhōu èr bǎi sōu, fēn fān yùn gāng bǎ ài, zhī píng qǐng mù hǎi zhōu liù bǎi sōu fáng è, cóng zhī.
吏部員外郎鄭資之為沿淮防扼,自池州上至荊南府;監察御史林之平為沿海防扼,自泰州下至杭州。資之,望之兄也。資之請募客舟二百艘,分番運綱把隘,之平請募海舟六百艘防扼,從之。
xīn yǒu, dì zhì lín píng zhèn.
辛酉,帝至臨平鎮。
rén xū, dì zhì háng zhōu, yǐ zhōu zhì wèi xíng gōng, xiǎn níng sì wèi shàng shū shěng. dì yǐ bǎi guān jiā shǔ wèi zhì, dú qǐn yú táng wài. dì yù bái mù chuáng, shàng shī pú jiàn huáng luó rù. jiù zhì, yù shàn rì bǎi pǐn, jìng kāng chū, sǔn qí qī shí, dù jiāng hòu, rì yī yáng jiān ròu chuī bǐng ér yǐ.
壬戌,帝至杭州,以州治為行宮,顯寧寺為尚書省。帝以百官家屬未至,獨寢於堂外。帝御白木床,上施蒲薦、黃羅褥。舊制,御膳日百品,靖康初,損其七十,渡江後,日一羊煎肉炊餅而已。
shì rì, jīn rén pò jìn níng jūn, shǒu chén zhōng zhōu cì shǐ xú huī yán sǐ zhī.
是日,金人破晉寧軍,守臣忠州刺史徐徽言死之。
chū, huī yán zài jìn níng jiān, hé dōng yí mín rì wàng wáng shī zhī zhì, nǎi yīn jié fén jìn tǔ háo, yuē yǐ fù gù dì zé zòu guān wèi shǒu zhǎng, tīng qí shì xí. huì cháo lùn yǔ jīn jié hǎo, kǒng chū bīng zé bài hé yì, yì qí suǒ qǐng, bù bào. jīn rén jì huī yán, yù sù bá jìn níng yǐ chú qí huàn, wéi zhī sān yuè, lǚ pò què zhī. jiǔ zhī, chéng zhōng shǐ shí jiē jǐn, shì kùn è bù néng xìng, huì jiān mén guān shí yūn yè qǐ guān nà jīn rén, chéng suì pò. wēi yán wén bīng rù, jí zòng huǒ zì fén qí jiā, ér lǜ qīn bīng lì zhàn. bǐ xiǎo, zuǒ yòu lüè jǐn, huī yán wèi jīn suǒ zhí. jīn rén zhī qí zhōng, shǐ zhī bài, bù bài lín zhī yǐ bīng, bù dòng mìng jiàng jiāng zhé kě qiú yù zhī jiàng, zhǐ kě qiú dà mà yǔ zhī jiǔ, huī yán yǐ bēi zhì qí miàn yuē: wǒ shàng yǐn rǔ jiǔ hū! mān mà bù yǐ. jīn rén nù, chí dāo cì huī yán, huī yán mà bù jué shēng ér sǐ. hòu zèng jìn zhōu guān chá, shì zhōng zhuàng.
初,徽言在晉寧間,河東遺民日望王師之至,乃陰結汾、晉土豪,約以復故地則奏官為守長,聽其世襲。會朝論與金結好,恐出兵則敗和議,抑其所請,不報。金人忌徽言,欲速拔晉寧以除其患,圍之三月,屢破卻之。久之,城中矢石皆盡,士困餓不能興,會監門官石贇夜啟關納金人,城遂破。微言聞兵入,即縱火自焚其家,而率親兵力戰。比曉,左右略盡,徽言為金所執。金人知其忠,使之拜,不拜;臨之以兵,不動;命降將折可求諭之降,指可求大罵;與之酒,徽言以杯擲其面曰:「我尚飲汝酒乎!」嫚罵不已。金人怒,持刀刺徽言,徽言罵不絕聲而死。後贈晉州觀察,諡忠壯。
chū, jìn níng zhī wéi yě, tài yuán fǔ lù bīng mǎ dōu jiān sūn áng lǜ cán bīng yǔ huī yán gòng shǒu. jí chéng pò, áng yǐn suǒ bù sān bǎi rén xiàng zhàn, zì yè dá dàn, gé shā shù bǎi rén, shì zú sǐ wáng dài jǐn. áng zì dù bù miǎn, yǐn rèn yù zì cì, jīn bīng yōng zhì jūn qián, yǐ gān yán yòu zhī, áng zhōng bù qū ér sǐ. fù yì, xuān hé mò, yǐ xiāng zhōu guān chá shǐ zhī shuò níng fǔ, jiù tài yuán, sǐ yú chén. hòu zèng áng zuǒ wǔ gōng dài fū chéng zhōu tuán liàn shǐ.
初,晉寧之圍也,太原府路兵馬都監孫昂率殘兵與徽言共守。及城破,昂引所部三百人巷戰,自夜達旦,格殺數百人,士卒死亡殆盡。昂自度不免,引刃欲自刺,金兵擁至軍前,以甘言誘之,昂終不屈而死。父翊,宣和末,以相州觀察使知朔寧府,救太原,死於陳。後贈昂左武功大夫、成州團練使。
guǐ hài, cháo qún chén yú xíng gōng, jiàng zhào zuì jǐ, qiú zhí yán. mìng háng zhōu shǒu chén jù zhōu wǎng cháng zhōu yíng jì yì guān jūn mín jiā shǔ. shěng yí wù shàn xiū, chū gōng rén zhī wú zhí zhǎng zhě.
癸亥,朝群臣於行宮,降詔罪己,求直言。命杭州守臣具舟往常州迎濟衣冠軍民家屬。省儀物膳羞,出宮人之無職掌者。
yǐ chǒu, dé yīn shì zhū lù qiú zá fàn sǐ zuì yǐ xià, shì dài fū liú xǐ zhě xī hái zhī. wéi lǐ gāng bù yǐ shè xǐ, gài huáng qián shàn jiàn chén, yóu yù zuì gāng yǐ xiè jīn yě.
乙丑,德音釋諸路囚雜犯死罪已下,士大夫流徙者悉還之。惟李綱不以赦徙,蓋黃潛善建陳,猶欲罪綱以謝金也。
chū, jì zhōu yún qí zú sūn qí, jù bīng wèi dào, hào yī hǎi xiā, jiāng huái zhì zhì shǐ liú guāng shì zhāo xiáng zhī. wéi yáng zhī yì, xíng zài zhū jūn jiē kuì, qí yōng guāng shì zhī qī xiàng shì zài jūn zhōng, yóu zhēn chú bēn huái xī, shì zhī rú guāng shì. qí zhì lú zhōu, shuài chén hú shùn zhì chéng chéng jù shǒu, qí yāo suǒ zī liáng, shùn zhì bù yǔ. zì bù shǐ zhě yǐ xià, jiē qǐng yǐ sù yí zhī, shùn zhì yuē: wú fēi yǒu suǒ ài, gù zéi bì wú yàn, yǔ zhī zé shì ruò, bǐ wǒ néng wèi yě. nǎi shí chū bīng jī qí chāo lüè zhě, fán liù rì, qí dùn qù, shùn zhì fú bīng jū jī zhī, dé qí zī zhòng ér guī. shì rì, qí yǐn bīng zhī ān fēng xiàn. qí suǒ zhì bù shā rén, dàn lüè qǔ jīn bó ér qù. hòu yǐ xiàng shì guī guāng shì, guāng shì dé zhī. xiàng shì, hàn dōng jùn wáng zōng huí nǚ yě.
初,冀州雲騎卒孫琪,聚兵為盜,號「一海蝦」,江淮制置使劉光世招降之。維揚之役,行在諸軍皆潰,琪擁光世之妻向氏在軍中,由真、滁奔淮西,事之如光世。琪至廬州,帥臣胡舜陟乘城拒守,琪邀索資糧,舜陟不與。自部使者以下,皆請以粟遺之,舜陟曰:「吾非有所愛,顧賊必無厭,與之則示弱,彼我能為也。」乃時出兵擊其抄掠者,凡六日,琪遁去,舜陟伏兵狙擊之,得其輜重而歸。是日,琪引兵之安豐縣。琪所至不殺人,但掠取金帛而去。後以向氏歸光世,光世德之。向氏,漢東郡王宗回女也。
dīng mǎo, bǎi guān rù jiàn. háng zhōu jì jū dí gōng láng yǐ shàng, bìng xǔ zào cháo.
丁卯,百官入見。杭州寄居迪功郎以上,並許造朝。
zhí lóng tú gé zhī háng zhōu kāng yǔn zhī, yán gěi yáng wú chì hòu, gù jīn rén yǎn zhì ér bù zhī, yú shì chū zhì bǎi pù. fán shí lǐ yī pù, zhì dì zú wǔ rén, xiàn sān kè chéng chuán. wǔ pù yǐ shǐ chén yī yuán lì zhī, yī jì wú wéi zhì, qiān yī guān, lìng wèi jiǎn bàn tuī shǎng.
直龍圖閣、知杭州康允之,言給揚無斥候,故金人奄至而不知,於是初置擺鋪。凡十里一鋪,置遞卒五人,限三刻承傳。五鋪以使臣一員蒞之,一季無違滯,遷一官,令尉減半推賞。
shù chén, lǚ yí hào liú guāng shì yí bīng tún guā zhōu dù, yǔ jīn rén duì lěi.
戍辰,呂頤浩、劉光世移兵屯瓜洲渡,與金人對壘。
jīn rén fén yáng zhōu.
金人焚揚州。
chū, jīn qiǎn jiǎ shì shù shí rù yáng zhōu, yù shì mín chū xī chéng, rén jiē yí zhī, yóu wèi yǒu chū chéng zhě. shì rì, yòu qiǎn rén dà hū, gào yǐ bù chū chéng zhě jiē shā, yú shì xī běi rén zì xī mén chū, chū zé xī liú mù shān zhōng, wéi dōng chéng rén bù chū. yè, jīn zòng huǒ fén chéng, shì mín jiē sǐ, cún zhě cái shù qiān rén ér yǐ.
初,金遣甲士數十入揚州,諭士民出西城,人皆疑之,猶未有出城者。是日,又遣人大呼,告以不出城者皆殺,於是西北人自西門出,出則悉留木柵中,惟東城人不出。夜,金縱火焚城,士民皆死,存者才數千人而已。
jǐ sì, shàng shū zuǒ pú shè huáng qián shàn yòu pú shè wāng bó yàn bà.
己巳,尚書左僕射黃潛善、右僕射汪伯彥罷。
shí yù shǐ zhōng chéng zhāng zhēng shàng shū hé qián shàn bó yàn dà zuì èr shí, dà lüè wèi: qián shàn děng chū wú cuò zhì, dàn gù liú bì xià, zhì wàn chéng méng chén, qí zuì yī. jìn zhǐ shì dài fū bān jiā, lì fǎ guò yán, yì zhě xián yún: tiān zǐ liù gōng guò jiāng jìng chù, wǒ bèi qǐ bú shì rén, shǐ yī dàn wěi dí! guī yuàn rén zhǔ, qí zuì èr. zì zhēn chǔ tōng tài yǐ nán zhōu jùn, jiē suì yú kuì bīng, qí zuì sān. shén zōng shén zhǔ shén yù bù xiān dù jiāng, yī dàn chē jià qǐ, zé jǐn yī liǎng zú yú zhì, qīng yáo bào lù, xíng lù suān bí, qí zuì sì. jiàn yán chū nián, hé nán zhǐ pò sān jùn, zì qián shàn děng bǐng rèn yǐ lái, zhí zhì huái shàng, suǒ cún wú jǐ, qí zuì wǔ. shì dài fū jì bù yù zhī dù jiāng zhī qī, yī dàn liú lí, duō bèi tú shā, qí zuì liù. xíng zài jūn bīng, jīn dù bù shí, cāng zú kuì sàn, liú dú dōng nán, qí zuì qī. zuǒ tǎng jīn bó shén duō, bù lìng zhuāng zài, jǐn wèi dí yǒu, qí zuì bā. zì chán pú zhì yáng zhōu, xián bèi shā lüè, shēng líng tú tàn, qí zuì jiǔ. xiè kè jiā lǐ zhuó jù shòu wěi mìng, ér fǎn jìn yòng, qí zuì shí. qián shàn yú wáng fǔ wèi xiāng shí, zhì wèi shì cóng, gù jīn rì shì cóng qīng jiān duō wáng fǔ zhī kè, bó yàn zé yǐn yòng liáng zǐ měi qīn dǎng, láo bù kě pò, zuì shí yī. zhí shì guān yán shí bìng zhě, jiē fù yù shǐ tái chāo jié shēn shàng shū shěng, yōng sè yán lù, zuì shí èr. yòng cháo tíng míng jué yǐ xié shì dài fū, zuì shí sān. xíng zài jīng shī gè zhì bǎi sī, shè guān zhòng fù, hào dù guó yòng, rú yǐ xún xìng ér zhì yù yíng shǐ sī, zé shū mì yuàn wèi xū shè, zhì tí jǔ cái yòng, zé hù bù wèi bèi yuán, zuì shí sì. xǔ jǐng héng jiàn dù jiāng zhī yì, jǐ zhī zhì sǐ, zuì shí wǔ. shēn wèi yù yíng shǐ, duō zhàn bīng wèi, bù bì xián yí, zuì shí liù. dí rén xiāng jù, chì hòu quán wú, zhǐ jù dào tú zhī yán wèi zhēn, zhì cǐ láng bèi, zuì shí qī. dí qí yǐ jìn, shàng gǎn wǎn liú chē jià, zuì shí bā. lú yì zì sàn guān zhōng yǐn wèi bā zuò, suì jìn shū fù bó yàn zhī kè wèi qǐ jū láng, yǒu zuì bǔ wài, suì chú jí yīng xiū zhuàn èr rén péng bǐ, zhuān wù qī jūn, zuì shí jiǔ. guó jiā dài rǔ, bù zhī yǐn zuì, zuì èr shí. shū rù, wèi mò, suì yǐ zhuàng shēn shàng shū shěng, qián shàn bó yàn nǎi fù qiú qù. qiān shū shū mì yuàn shì lù yǔn dí zòu yuē: shí fāng jiān jí, bù yí jù yì fǔ xiāng, qǐ zé yǐ hòu xiào. zhào yā fù dōu táng zhì shì. yǐ ér jiē bà wèi guān wén diàn dà xué shì, qián shàn zhī jiāng níng fǔ, bó yàn zhī hóng zhōu.
時御史中丞張徵上疏劾潛善、伯彥大罪二十,大略謂:「潛善等初無措置,但固留陛下,致萬乘蒙塵,其罪一。禁止士大夫搬家,立法過嚴,議者咸云:『天子六宮過江靜處,我輩豈不是人,使一旦委敵!』歸怨人主,其罪二。自真、楚、通、泰以南州郡,皆碎於潰兵,其罪三。神宗神主、神御不先渡江,一旦車駕起,則僅一兩卒舁致,傾搖暴露,行路酸鼻,其罪四。建炎初年,河南止破三郡,自潛善等柄任以來,直至淮上,所存無幾,其罪五。士大夫既不預知渡江之期,一旦流離,多被屠殺,其罪六。行在軍兵,津渡不時,倉卒潰散,流毒東南,其罪七。左帑金帛甚多,不令裝載,盡為敵有,其罪八。自澶、濮至揚州,咸被殺掠,生靈塗炭,其罪九。謝克家、李擢俱受偽命,而反進用,其罪十。潛善於王黼為相時,致位侍從,故今日侍從、卿監多王黼之客,伯彥則引用梁子美親黨,牢不可破,罪十一。職事官言時病者,皆付御史台抄節申尚書省,壅塞言路,罪十二。用朝廷名爵以脅士大夫,罪十三。行在京師各置百司,設官重複,耗蠹國用,如以巡幸而置御營使司,則樞密院為虛設,置提舉財用,則戶部為備員,罪十四。許景衡建渡江之議,擠之至死,罪十五。身為御營使,多占兵衛,不避嫌疑,罪十六。敵人相距,斥候全無,止據道塗之言為真,致此狼狽,罪十七。敵騎已近,尚敢挽留車駕,罪十八。盧益自散官中引為八座,遂進樞副;伯彥之客為起居郎,有罪補外,遂除集英修撰;二人朋比,專務欺君,罪十九。國家殆辱,不知引罪,罪二十。」疏入,未末,遂以狀申尚書省,潛善、伯彥乃復求去。簽書樞密院事路允迪奏曰:「時方艱棘,不宜遽易輔相,乞責以後效。」詔押赴都堂治事。已而皆罷為觀文殿大學士,潛善知江寧府,伯彥知洪州。
hù bù shàng shū yè mèng dé shǒu shàng shū zuǒ chéng, yù shǐ zhōng chéng zhāng zhēng shǒu shàng shū yòu chéng.
戶部尚書葉夢得守尚書左丞,御史中丞張徵守尚書右丞。
gēng wǔ, jīn rén qù yáng zhōu.
庚午,金人去揚州。
xīn wèi, hú zhōu mín wáng yǒng cóng xiàn qián wǔ wàn mín yǐ zuǒ guó yòng, dì bù nà. huò yuē: nǎng yǐ nà qí wǔ wàn mín yǐ, jīn què zhī, zé qián hòu yì tóng. nǎi mìng bìng xiān xiàn zhě hái zhī. réng zhào: zì jīn fù mín wú dé zhé yǒu chén xiàn.
辛未,湖州民王永從獻錢五萬緡以佐國用,帝不納。或曰:「曩已納其五萬緡矣,今卻之,則前後異同。」乃命並先獻者還之。仍詔:「自今富民毋得輒有陳獻。」
zhào: yù yíng shǐ sī zhǐ guǎn xíng zài wǔ jūn, qí biān fáng cuò zhì děng shì, bìng yī zǔ zōng fǎ lí zhèng, guī sān xǐng shū mì yuàn.
詔:「御營使司止管行在五軍,其邊防措置等事,並依祖宗法釐正,歸三省、樞密院。」
jīn rén zì yáng hái, zhì gāo yóu jūn chéng xià, shǒu chén zhào shì yuàn qì chéng zǒu, pàn guān qí zhì xíng lǜ jūn xiàn guān chū chéng tóu bài, jīn rén jié lüè ér qù.
金人自揚還,至高郵軍城下,守臣趙士瑗棄城走,判官齊志行率軍、縣官出城投拜,金人劫掠而去。
guǐ yǒu, jìn sài fàn tōng zhōu. chéng chuí pò, zhōng shū shì láng zhū shèng fēi lǐ bù shì láng zhāng jùn zài píng jiāng, zuò là shū zhāo zhī, sài jí tīng mìng, sù yǐ wú shí, nǎi cáo mǐ gěi zhī.
癸酉,靳賽犯通州。城垂破,中書侍郎硃勝非、禮部侍郎張浚在平江,作蠟書招之,賽即聽命,訴以無食,乃漕米給之。
hán shì zhōng tí xiá shǐ chén lǐ zài, zì shù yáng kuì sàn, jù tú bǎi yú rén, jū bǎo yīng xiàn. huì jīn rén qì gāo yóu qù, zài nǎi zhà chēng wǔ tái shān xìn wáng xià zhōng yì jūn, lǜ zhòng zhì gāo yóu, yǒu jiān běi jiào jiǔ wù bǎo yì láng táng sī xiàng xiān wǎng yíng zhī. zài jì rù chéng, suì yǐ qí tú shí zhèng chén zhī gāo yóu jūn, sī wèn tōng pàn zhōu shì, zhí tóu bài jūn qí zhì xíng děng, jiē shā zhī. nǎi qiǎn rén jié jīn hòu jūn, dé jīn bǎo shù sōu, gù qí jūn jí fù. shí duān míng diàn xué shì dǒng yún cháo yì dài fū lǐ fǔ, jiē yù jū gāo yóu, zài yīn yǐ wèi cān yì, yòu jù jí kuì zú shù qiān, suì jù gāo yóu.
韓世忠提轄使臣李在,自沭陽潰散,聚徒百餘人,居寶應縣。會金人棄高郵去,在乃詐稱五台山信王下忠義軍,率眾至高郵,有監北較酒務、保義郎唐思向先往迎之。在既入城,遂以其徒時正臣知高郵軍,思問通判州事,執投拜軍齊志行等,皆殺之。乃遣人截金後軍,得金寶數艘,故其軍極富。時端明殿學士董耘、朝議大夫李釜,皆寓居高郵,在因以為參議,又聚集潰卒數千,遂據高郵。
jiǎ xū, huáng qián shàn wāng bó yàn luò zhí, fèng cí.
甲戌,黃潛善、汪伯彥落職,奉祠。
jīn zhǔ yǐ yī wū lǘ shān yǒu liáo dài shān líng, zhào jìn mín qiáo cǎi.
金主以醫巫閭山有遼代山陵,詔禁民樵採。
yǐ hài, zhào: chén dōng ōu yáng chè, bìng zèng chéng shì láng, guān yǒu fú qīn yī rén, lìng suǒ jū zhōu xiàn cún xù qí jiā. jiàng shòu fèng yì láng jiān pú zhōu jiǔ wù mǎ shēn chú wèi wèi shǎo qīng, fù xíng zài.
乙亥,詔:「陳東、歐陽澈,並贈承事郎,官有服親一人,令所居州縣存恤其家。降授奉議郎、監濮州酒務馬伸除衛尉少卿,赴行在。」
xiān shì shàng shū zuǒ chéng yè mèng dé chū xiè, dì yù zǎi zhí yuē: shǐ zuì dōng děng, chū yú cāng zú, zhōng shì yǐ yán zé rén, zhèn shén huǐ zhī. jīn fāng jiàng zhào qiú yán, dāng lìng zhōng wài jiē zhī cǐ yì. dì fù yuē: shēn qián zé qù, yì fēi bà, kě zhào hái. huò zòu yuē: wén shēn yǐ sǐ. dì yuē: bù wèn qí sǐ, cháo tíng zhào zhī, yǐ shì bù yǐ qián zé wèi zuì zhī yì. jì yòu zèng shēn zhí lóng tú gé.
先是尚書左丞葉夢得初謝,帝諭宰執曰:「始罪東等,出於倉卒,終是以言責人,朕甚悔之。今方降詔求言,當令中外皆知此意。」帝復曰:「伸前責去,亦非罷,可召還。」或奏曰:「聞伸已死。」帝曰:「不問其死,朝廷召之,以示不以前責為罪之意。」既又贈伸直龍圖閣。
bǐng zǐ, zhào yuē: zhèn zāo shí duō gù, zhī rén bù míng, shì chū cāng huáng, pǐ mǎ nán dù, shēn sī jué jiù, zài yǔ yī rén. jì yǐ huǐ guò zé gōng, xǐ xīn gǎi shì, bà chù zǎi fǔ, shōu zhào juàn liáng, shàng lǜ duō fāng wèi zhī zhèn zhì. zì jīn zhèng shì què yí, mín sú lì bìng, huò yǒu guān yú guó tǐ, huò yǒu yì yú biān fáng, bìng xǔ zhōng wài shì mín zhí yán wén zòu, zhèn dāng gōng lǎn, cǎi zé shī xíng.
丙子,詔曰:「朕遭時多故,知人不明,事出倉皇,匹馬南渡,深思厥咎,在予一人。既以悔過責躬,洗心改事,罷黜宰輔,收召雋良,尚慮多方未知朕志。自今政事闕遺,民俗利病,或有關於國體,或有益於邊防,並許中外士民直言聞奏,朕當躬覽,採擇施行。」
yù yíng qián jūn tǒng zhì zhāng jùn zì shù suǒ fù xíng zài, zhào fù hái wú jiāng.
御營前軍統制張俊自戍所赴行在,詔復還吳江。
wù yín, jiāng huái liǎng zhè zhì zhì shǐ lǚ yí hào zòu yǐ fù yáng zhōu, zhào shàng shū shěng bǎng yù shì mín.
戊寅,江、淮、兩浙制置使呂頤浩奏已復揚州,詔尚書省榜諭士民。
shì rì, yǐ lóng tú gé dài zhì zhī yán ān fǔ jié zhì liù lù jūn mǎ wáng shù wèi shǎn xī jié zhì shǐ zhī jīng zhào fǔ, jīng zhōu fáng yù shǐ shǎn xī jié zhì sī dōu tǒng zhì qǔ duān wèi fū yán lù jīng lüè ān fǔ shǐ zhī yán ān fǔ. shí yán ān xīn cán pò, wèi kě jū, duān bù yù lí jīng yuán, nǎi yǐ zhī jīng zhōu guō hào quán fū yán jīng lüè sī gōng shì. hào, chéng zi yě.
是日,以龍圖閣待制、知延安府、節制六路軍馬王庶為陝西節制使、知京兆府,涇州防禦使、陝西節制司都統制曲端為鄜延路經略安撫使、知延安府。時延安新殘破,未可居,端不欲離涇原,乃以知涇州郭浩權鄜延經略司公事。浩,成子也。
wēn zhōu guān chá shǐ xīn zhī fèng xiáng fǔ wáng zhí, zì xìng yuán yǐ qīng bīng fù xíng zài, yǐ zhí wèi yù yíng qián jūn tǒng zhì. zhí biǎo qǐng xìng xī chuān, bù cóng.
溫州觀察使、新知鳳翔府王姪,自興元以輕兵赴行在,以姪為御營前軍統制。姪表請幸西川,不從。
gōng yí zì jí mò yǐn bīng gōng mì zhōu, wéi ān qiū xiàn, zhú wài chéng shǒu zhī.
宮儀自即墨引兵攻密州,圍安丘縣,築外城守之。
zhāng yòng zì huái níng yǐn zhòng qū cài zhōu, zhì huáng lí, jù chéng èr shí lǐ, shǒu chén chéng chāng dù qí wèi shí, qiǎn rǔ yáng xiàn wèi dù zhàn yǐ qīng bīng yòu zhī, zéi guǒ yǐ wàn rén zhuī zhì chéng dōng, yù fú, dà bài. yú shì yòng zhù yú què shān, lián gèn shù zhōu, shàng zì què shān, xià chè guāng shòu, hào zhāng mǎng dàng, chāo lüè liáng shí, suǒ zhì yī kōng.
張用自淮寧引眾趨蔡州,至黃離,距城二十里,守臣程昌度其未食,遣汝陽縣尉杜湛以輕兵誘之,賊果以萬人追至城東,遇伏,大敗。於是用駐於確山,連亘數州,上自確山,下徹光、壽,號「張莽蕩」,鈔掠糧食,所至一空。