rén yì lǐ lè míng fǎ xíng shǎng, fán cǐ bā zhě, wǔ dì sān wáng zhì shì zhī shù yě. gù rén yǐ dào zhī, yì yǐ yí zhī, lǐ yǐ xíng zhī, lè yǐ hé zhī, míng yǐ zhèng zhī, fǎ yǐ qí zhī, xíng yǐ wēi zhī, shǎng yǐ quàn zhī. gù rén zhě suǒ yǐ bó shī yú wù, yì suǒ yǐ shēng piān sī yì zhě suǒ yǐ lì jié xíng, yì suǒ yǐ chéng huá wěi lǐ zhě suǒ yǐ xíng gōng jǐn, yì suǒ yǐ shēng duò màn lè zhě suǒ yǐ hé qíng zhì, yì suǒ yǐ shēng yín fàng míng zhě suǒ yǐ zhèng zūn bēi, yì suǒ yǐ shēng jīn cuàn fǎ zhě suǒ yǐ qí zhòng yì, yì suǒ yǐ shēng guāi fēn xíng zhě suǒ yǐ wēi bù fú, yì suǒ yǐ shēng líng bào shǎng zhě suǒ yǐ quàn zhōng néng, yì suǒ yǐ shēng bǐ zhēng. fán cǐ bā shù, wú yǐn yú rén ér cháng cún yú shì, fēi zì xiǎn yú yáo tāng zhī shí, fēi zì táo yú jié zhòu zhī cháo. yòng dé qí dào, zé tiān xià zhì yòng shī qí dào, zé tiān xià luàn. guò cǐ ér wǎng, suī mí lún tiān dì, lóng luò wàn pǐn, zhì dào zhī wài, fēi qún shēng suǒ yǎng yì, shèng rén cuò ér bù yán yě.
仁、義、禮、樂、名、法、刑、賞，凡此八者，五帝、三王治世之術也。故仁以道之，義以宜之，禮以行之，樂以和之，名以正之，法以齊之，刑以威之，賞以勸之。故仁者所以博施於物，亦所以生偏私；義者所以立節行，亦所以成華偽；禮者所以行恭謹，亦所以生惰慢；樂者所以和情志，亦所以生淫放；名者所以正尊卑，亦所以生矜篡；法者所以齊眾異，亦所以生乖分；刑者所以威不服，亦所以生陵暴；賞者所以勸忠能，亦所以生鄙爭。凡此八術，無隱於人而常存於世，非自顯於堯、湯之時，非自逃於桀、紂之朝。用得其道，則天下治；用失其道，則天下亂。過此而往，雖彌綸天地，籠絡萬品，治道之外，非群生所養挹，聖人措而不言也。

fán guó zhī cún wáng yǒu liù zhēng: yǒu shuāi guó, yǒu luàn guó, yǒu wáng guó, yǒu chāng guó, yǒu qiáng guó, yǒu zhì guó. suǒ wèi luàn wáng zhī guó zhě, xiōng nüè cán bào bù yǔ yān suǒ wèi qiáng zhì zhī guó zhě, wēi lì rén yì bù yǔ yān. jūn nián zhǎng, duō qiè yìng, shǎo zǐ sūn, shū zōng zú, shuāi guó yě jūn chǒng chén, chén ài jūn, gōng fǎ fèi, sī zhèng xíng, luàn guó yě guó pín xiǎo, jiā fù dà, jūn quán qīng, chén shì zhòng, wáng guó yě. fán cǐ sān zhēng, bù dài xiōng nüè cán bào ér hòu ruò yě, suī yuē jiàn cún, wú bì wèi zhī wáng zhě yě. nèi wú zhuān chǒng, wài wú jìn xí, zhī shù fán zì, zhǎng yòu bù luàn, chāng guó yě nóng sāng yǐ shí, cāng lǐn chōng shí, bīng jiǎ jìn lì, fēng jiāng xiū lǐ, qiáng guó yě shàng bù shèng qí xià, xià bù fàn qí shàng, shàng xià bù xiāng shèng fàn, gù jìn lìng xíng, rén rén wú sī, suī jīng xiǎn yì ér guó bù kě qīn, zhì guó yě. fán cǐ sān zhēng, bù dài wēi lì rén yì ér hòu qiáng, suī yuē jiàn ruò, wú bì wèi zhī cún zhě yě.
凡國之存亡有六征：有衰國，有亂國，有亡國，有昌國，有強國，有治國。所謂亂亡之國者，凶虐殘暴不與焉；所謂強治之國者，威力仁義不與焉。君年長，多妾媵，少子孫，疏宗族，衰國也；君寵臣，臣愛君，公法廢，私政行，亂國也；國貧小，家富大，君權輕，臣勢重，亡國也。凡此三征，不待凶虐殘暴而後弱也，雖曰見存，吾必謂之亡者也。內無專寵，外無近習，支庶繁字，長幼不亂，昌國也；農桑以時，倉廩充實，兵甲勁利，封疆修理，強國也；上不勝其下，下不犯其上，上下不相勝犯，故禁令行，人人無私，雖經險易而國不可侵，治國也。凡此三征，不待威力仁義而後強，雖曰見弱，吾必謂之存者也。

zhì zhǔ zhī xìng, bì yǒu suǒ xiān zhū. xiān zhū zhě, fēi wèi dào, fēi wèi jiān. cǐ èr è zhě, yī shí zhī dà hài, fēi luàn zhèng zhī běn yě. luàn zhèng zhī běn xià qīn shàng zhī quán, chén yòng jūn zhī shù, xīn bù wèi shí zhī jìn, xíng bù guǐ shí zhī fǎ, cǐ dà luàn zhī dào yě. kǒng qiū shè lǔ, xiāng qī rì ér zhū shǎo zhèng mǎo. mén rén jìn wèn yuē: tiān shǎo zhèng mǎo, lǔ zhī wén rén yě. fū zǐ wèi zhèng ér xiān zhū, dé wú shī hū? kǒng zǐ yuē: jū, wú yǔ rǔ qí gù. rén yǒu è zhě wǔ, ér qiè dào jiān sī bù yǔ yān. yī yuē xīn dá ér xiǎn, èr yuē xíng pì ér jiān, sān yuē yán wěi ér biàn, sì yuē qiáng jì ér bó, wǔ yuē shùn fēi ér zé. cǐ wǔ zhě, yǒu yī yú rén, zé bù miǎn jūn zǐ zhī zhū. ér shǎo zhèng mǎo jiān yǒu zhī, gù jū chù zú yǐ jù tú chéng qún, yán tán zú yǐ shì xié yíng zhòng, qiáng jì zú yǐ fǎn shì dú lì. cǐ xiǎo rén xióng jié yě, bù kě bù zhū yě. shì yǐ tāng zhū yǐn xié, wén wáng zhū pān zhèng, tài gōng zhū huá shì, guǎn zhòng zhū fù lǐ yǐ, zi chǎn zhū dèng xī shǐ fù. cǐ liù zǐ zhě, yì shì ér tóng xīn, bù kě bù zhū yě. shī yuē: yōu xīn qiāo qiāo, yùn yú qún xiǎo. xiǎo rén chéng qún, sī zú wèi yě. yǔ yuē: nìng biàn kě yǐ yíng huò guǐ shén. yuē: guǐ shén cōng míng zhèng zhí, shú yuē yíng huò zhě? yuē: guǐ shén chéng bù shòu yíng huò, cǐ yóu nìng biàn zhī qiǎo, mí bù rù yě. fū nìng biàn zhě suī bù néng yíng huò guǐ shén, yíng huò rén míng yǐ. tàn rén zhī xīn, dù rén zhī yù, shùn rén zhī shì hào ér bù gǎn nì, nà rén yú xié è ér qiú qí lì. rén xǐ wén jǐ zhī měi yě, shàn néng yáng zhī è wén jǐ zhī guò yě, shàn néng shì zhī. dé zhī yú méi jié zhī jiān, chéng zhī yú yán xíng zhī xiān. shì sú zhī rén, wén yù zé yuè, wén huǐ zé qī. cǐ zhòng rén zhī dà qíng yǒu tóng jǐ zé xǐ, yì jǐ zé nù, cǐ rén zhī dà qíng. gù nìng rén shàn wèi yù zhě yě, shàn shùn cóng zhě yě. rén yán shì yì shì zhī, rén yán fēi yì fēi zhī, cóng rén zhī suǒ ài, suí rén zhī suǒ zēng. gù míng jūn suī néng nà zhèng zhí, wèi bì qīn zhèng zhí suī néng yuǎn nìng rén, wèi bì néng shū nìng rén. gù shùn yǔ zhě, yǐ néng bù yòng nìng rén, yì wèi bì zēng nìng rén. yǔ yuē: nìng biàn huò wù, shùn yǔ bù néng dé zēng. bù kě bù chá yě. yǔ yuē: è zǐ zhī duó zhū, è lì kǒu zhī fù bāng jiā. sī yán zú wèi ér zhōng shēn mò wù, wēi wáng jì zhǒng yān.
治主之興，必有所先誅。先誅者，非謂盜，非謂奸。此二惡者，一時之大害，非亂政之本也。亂政之本下侵上之權，臣用君之術，心不畏時之禁，行不軌時之法，此大亂之道也。孔丘攝魯，相七日而誅少正卯。門人進問曰：「天少正卯，魯之聞人也。夫子為政而先誅，得無失乎？」孔子曰：「居，吾語汝其故。人有惡者五，而竊盜奸私不與焉。一曰心達而險，二曰行僻而堅，三曰言偽而辯，四曰強記而博，五曰順非而澤。此五者，有一於人，則不免君子之誅。而少正卯兼有之，故居處足以聚徒成群，言談足以飾邪熒眾，強記足以反是獨立。此小人雄桀也，不可不誅也。是以湯誅尹諧，文王誅潘正，太公誅華士，管仲誅付里乙，子產誅鄧析、史付。此六子者，異世而同心，不可不誅也。詩曰：『憂心悄悄，慍於群小。』小人成群，斯足畏也。語曰：『佞辨可以熒惑鬼神。』曰：『鬼神聰明正直，孰曰熒惑者？』曰：「鬼神誠不受熒惑，此尤佞辨之巧，靡不入也。夫佞辨者雖不能熒惑鬼神，熒惑人明矣。探人之心，度人之欲，順人之嗜好而不敢逆，納人於邪惡而求其利。人喜聞己之美也，善能揚之；惡聞己之過也，善能飾之。得之於眉睫之間，承之於言行之先。世俗之人，聞譽則悅，聞毀則戚。此眾人之大情；有同己則喜，異己則怒，此人之大情。故佞人善為譽者也，善順從者也。人言是亦是之，人言非亦非之，從人之所愛，隨人之所憎。故明君雖能納正直，未必親正直；雖能遠佞人，未必能疏佞人。故舜、禹者，以能不用佞人，亦未必憎佞人。語曰：『佞辨惑物，舜、禹不能得憎。』不可不察也。語曰：『惡紫之奪朱，惡利口之覆邦家。』斯言足畏而終身莫悟，危亡繼踵焉。」

lǎo zǐ yuē: yǐ zhèng zhì guó, yǐ qí yòng bīng, yǐ wú shì qǔ tiān xià. zhèng zhě, míng fǎ shì yě. yǐ míng fǎ zhì guó, wàn wù suǒ bù néng luàn. qí zhě, quán shù shì yě. yǐ quán shù yòng bīng, wàn wù suǒ bù néng dí. fán néng yòng míng fǎ quán shù ér jiǎo yì cán bào zhī qíng, zé jǐ wú shì yān. jǐ wú shì zé dé tiān xià yǐ. gù shī zhì zé rèn fǎ, shī fǎ zé rèn bīng, yǐ qiú wú shì, bù yǐ qǔ qiáng. qǔ qiáng, zé róu zhě fǎn néng fú zhī. lǎo zǐ yuē: mín bù wèi sǐ, rú hé yǐ sǐ jù zhī. fán mín zhī bù wèi sǐ, yóu xíng fá guò. xíng fá guò, zé mín bù lài qí shēng. shēng wú suǒ lài, shì jūn zhī wēi mò rú yě. xíng fá zhōng zé mín wèi sǐ, wèi sǐ, yóu shēng zhī kě lè yě. zhī shēng zhī kě lè, gù kě yǐ sǐ jù zhī. cǐ rén jūn zhī suǒ yí zhí, chén xià zhī suǒ yí shèn.
《老子》曰：「以政治國，以奇用兵，以無事取天下。」政者，名法是也。以名法治國，萬物所不能亂。奇者，權術是也。以權術用兵，萬物所不能敵。凡能用名法權術而矯抑殘暴之情，則己無事焉。己無事則得天下矣。故失治則任法，失法則任兵，以求無事，不以取強。取強，則柔者反能服之。《老子》曰：「民不畏死，如何以死懼之。」凡民之不畏死，由刑罰過。刑罰過，則民不賴其生。生無所賴，視君之威末如也。刑罰中則民畏死，畏死，由生之可樂也。知生之可樂，故可以死懼之。此人君之所宜執，臣下之所宜慎。

tián zǐ dú shū, yuē: yáo shí tài píng. sòng zǐ yuē: shèng rén zhī zhì, yǐ zhì cǐ hū? péng méng zài cè, yuè cì dá yuē: shèng fǎ zhī zhì yǐ zhì cǐ, fēi shèng rén zhī zhì yě. sòng zǐ yuē: shèng rén yǔ shèng fǎ hé yǐ yì? péng méng yuē: zi zhī luàn míng shén yǐ. shèng rén zhě, zì jǐ chū yě shèng fǎ zhě, zì lǐ chū yě. lǐ chū yú jǐ, jǐ fēi lǐ yě jǐ néng chū lǐ, lǐ fēi jǐ yě. gù shèng rén zhī zhì, dú zhì zhě yě. shèng fǎ zhī zhì, zé wú bù zhì yǐ. cǐ wàn shì zhī lì, wéi shèng rén néng gāi zhī. sòng zǐ yóu huò. zhì yú tián zǐ. tián zǐ yuē: méng zhī yán rán. zhuāng lǐ zhàng rén zì zhǎng zǐ yuē dào, shǎo zǐ yuē ōu. dào chū xíng, qí fù zài hòu zhuī, hū zhī yuē dào, dào. lì wén yīn fù zhī. qí fù hū ōu, yù lì jù ér shēng bù zhuǎn, dàn yán ōu, ōu, lì yīn ōu zhī, jǐ yì. kāng qú zhǎng zhě zì tóng yuē shàn bó, zì quǎn yuē shàn shì, bīn kè bù guò qí mén zhě sān nián. zhǎng zhě guài ér wèn zhī, nǎi shí duì. yú shì gǎi zhī, bīn kè fù wǎng. zhèng rén wèi yù wèi lǐ zhě wèi pú, zhōu rén wèi shǔ wèi là zhě wèi pú, zhōu rén huái pú wèi zhèng jiǎ yuē: yù mǎi pú hū? zhèng jiǎ yuē: yù zhī. chū qí pú, shì zhī, nǎi shǔ yě. yīn xiè bù qǔ. tián zǐ yuē: rén jiē zì wèi ér bù néng wèi rén, gù jūn rén zhě zhī shǐ rén, shǐ qí zì wèi yòng, ér bù shǐ wèi wǒ yòng. wèi xià xiān shēng yuē: shàn zāi tián zǐ zhī yán. gǔ zhě jūn zhī shǐ chén, qiú bù sī ài yú jǐ, qiú xiǎn zhōng yú jǐ. ér jū guān zhě bì néng lín chén zhě, bì yǒng lù shǎng zhī suǒ quàn, míng fǎ zhī suǒ qí. bù chū yú jǐ xīn, bù lì yú jǐ shēn. yǔ yuē: lù báo zhě bù kě yǔ jīng luàn, shǎng qīng zhě bù kě yǔ rù nán. cǐ chù shàng zhě suǒ yí shèn zhě yě.
田子讀書，曰：「堯時太平。」宋子曰：「聖人之治，以致此乎？」彭蒙在側，越次答曰：「聖法之治以至此，非聖人之治也。」宋子曰：「聖人與聖法何以異？」彭蒙曰：「子之亂名甚矣。聖人者，自己出也；聖法者，自理出也。理出於己，己非理也；己能出理，理非己也。故聖人之治，獨治者也。聖法之治，則無不治矣。此萬世之利，惟聖人能該之。」宋子猶惑。質于田子。田子曰：「蒙之言然。」莊裡丈人字長子曰「盜」，少子曰「毆」。盜出行，其父在後追，呼之曰「盜，盜」。吏聞因縛之。其父呼「毆」，喻吏遽而聲不轉，但言「毆，毆」，吏因毆之，幾殪。康衢長者字僮曰善搏，字犬曰善噬，賓客不過其門者三年。長者怪而問之，乃實對。於是改之，賓客復往。鄭人謂玉未理者為璞，周人謂鼠未臘者為璞，周人懷璞謂鄭賈曰：「欲買璞乎？」鄭賈曰：「欲之。」出其璞，視之，乃鼠也。因謝不取。田子曰：「人皆自為而不能為人，故君人者之使人，使其自為用，而不使為我用。」魏下先生曰：「善哉田子之言。古者君之使臣，求不私愛於己，求顯忠於己。而居官者必能臨陳者，必勇祿賞之所勸，名法之所齊。不出於己心，不利於己身。語曰：『祿薄者不可與經亂，賞輕者不可與入難。』此處上者所宜慎者也。」

fù zhī yú zi yě, lìng yǒu bì xíng zhě, yǒu bì bù xíng zhě. qù guì qī, mài ài qiè, cǐ lìng bì xíng zhě yě. yīn yuē: rǔ wú gǎn hèn, rǔ wú gǎn sī. lìng bì bù xíng zhě yě. gù wèi rén shàng zhě, bì shèn suǒ lìng.
父之於子也，令有必行者，有必不行者。「去貴妻，賣愛妾」，此令必行者也。因曰：「汝無敢恨，汝無敢思。」令必不行者也。故為人上者，必慎所令。

fán rén fù zé bù xiàn jué lù, pín zé bù wèi xíng fá. bù xiàn jué lù zhě, zì zú yú yǐ yě bù wèi xíng fá zhě, bù lài cún shēn yě. èr zhě wèi guó zhī suǒ shén xià yǒu tuō zì ér bù zhī fáng zhī zhī shù, gù lìng bù xíng ér jìn bù zhǐ. ruò shǐ lìng bù xíng ér jìn bù zhǐ, zé wú yǐ wèi zhì. wú yǐ wèi zhì, shì rén jūn xū lín qí guó, tú jūn qí mín, wēi luàn kě lì ér dài yǐ. jīn shǐ yóu jué lù ér hòu fù, zé rén bì zhēng jǐn lì yú qí jūn yǐ yóu xíng fá ér hòu pín, zé rén xián wèi zuì ér cóng shàn yǐ. gù gǔ zhī wèi guó zhě, wú shǐ mín zì pín fù, pín fù jiē yóu yú jūn, zé jūn zhuān suǒ zhì, mín zhī suǒ guī yǐ.
凡人富則不羨爵祿，貧則不畏刑罰。不羨爵祿者，自足於已也；不畏刑罰者，不賴存身也。二者為國之所甚(下有脫字)而不知防之之術，故令不行而禁不止。若使令不行而禁不止，則無以為治。無以為治，是人君虛臨其國，徒君其民，危亂可立而待矣。今使由爵祿而後富，則人必爭盡力於其君矣；由刑罰而後貧，則人咸畏罪而從善矣。故古之為國者，無使民自貧富，貧富皆由於君，則君專所制，民知所歸矣。

pín zé yuàn rén, jiàn zé yuàn shí, ér mò yǒu zì yuàn zhě, cǐ rén qíng zhī dà qù yě. rán zé bù kě yǐ cǐ shì rén qíng zhī dà qù ér yī gài fēi zhī, yì yǒu kě jīn zhě yān, bù kě bù chá yě. jīn néng tóng suàn jūn ér bǐ fù wǒ pín, néng bù yuàn zé měi yǐ, suī yuàn wú suǒ fēi yě cái jūn zhì tóng ér bǐ guì wǒ jiàn, néng bù yuàn zé měi yǐ, suī yuàn wú suǒ fēi yě. qí bì zài yú bù zhī chéng quán jí shì zhī yì, ér wéi yuē zhì néng zhī tóng, shì bù dá zhī guò. suī jūn zǐ zhī yóu, yì jūn zǐ zhī nù yě. rén pín zé yuàn rén, fù zé jiāo rén. yuàn rén zhě, kǔ rén zhī bù lù shī yú jǐ yě, qǐ yú qíng suǒ nán ān ér bù néng ān, yóu kě shù yě jiāo rén zhě, wú suǒ kǔ ér wú gù jiāo rén, cǐ qíng suǒ yì zhì ér fú néng zhì, fú kě shù yǐ. zhòng rén jiàn pín jiàn zé màn ér shū zhī, jiàn fù guì zé jìng ér qīn zhī. pín jiàn zhě yǒu qǐng qiú yú jǐ, shū zhī kě yě, wèi bì sǔn jǐ ér bì shū zhī, yǐ qí wú yì yú wù zhī jù gù yě fù guì zhě yǒu shī yǔ yú jǐ, qīn zhī kě yě, wèi bì yì jǐ ér bì qīn zhī, zé bǐ bù gǎn qīn wǒ yǐ. sān zhě dú lì, wú zhì qīn zhì shū zhī suǒ, rén qíng zhōng bù néng bù yǐ pín jiàn fù guì yì lǜ, gù wèi zhī dà huò yān. qióng dú pín jiàn, zhì shì zhī suǒ gòng jīn, luàn shì zhī suǒ gòng wǔ. zhì shì fēi wèi jīn qióng dú pín jiàn ér zhì, shì zhì zhī yī shì yě luàn shì yì fēi wǔ qióng dú pín jiàn ér luàn, yì shì luàn zhī yī shì yě. měi shì zhì zé wú luàn, luàn zé wú zhì. shì xià shāng zhī shèng xià shāng zhī shuāi, zé qí yàn yě. pín jiàn zhī wàng fù guì shèn wēi, ér fù guì bù néng chóu qí shèn wēi zhī wàng. fū fù zhě zhī suǒ è, pín zhě zhī suǒ měi guì zhě zhī suǒ qīng, jiàn zhě zhī suǒ róng. rán ér fú chóu, fú yǔ tóng kǔ lè gù yě. suī fú chóu zhī, yú wù fú shāng. jīn wàn mín zhī wàng rén jūn, yì rú pín jiàn zhī wàng fù guì. qí suǒ wàng zhě, gài yù liào zhǎng yòu, píng fù liǎn, shí qí jī hán, shěng qí jí tòng, shǎng fá bù làn, shǐ yì yǐ shí, rú cǐ ér yǐ, zé yú rén jūn fú sǔn yě. rán ér fú chóu, fú yǔ tóng láo yì gù yě. gù wèi rén jūn, bù kě fú yǔ mín tóng láo yì yān. gù fù guì zhě kě bù chóu, pín jiàn zhě, rén jūn bù kě bù chóu wàn mín. bù chóu wàn mín zé wàn mín zhī suǒ bù yuàn dài, suǒ bù yuàn dài zé jūn wèi tì yǐ. wēi mò shén yān, huò mò dà yān.
貧則怨人，賤則怨時，而莫有自怨者，此人情之大趣也。然則不可以此是人情之大趣而一概非之，亦有可矜者焉，不可不察也。今能同算鈞而彼富我貧，能不怨則美矣，雖怨無所非也；才鈞智同而彼貴我賤，能不怨則美矣，雖怨無所非也。其蔽在於不知乘權藉勢之異，而惟曰智能之同，是不達之過。雖君子之郵，亦君子之怒也。人貧則怨人，富則驕人。怨人者，苦人之不祿施於己也，起於情所難安而不能安，猶可恕也；驕人者，無所苦而無故驕人，此情所易制而弗能制，弗可恕矣。眾人見貧賤則慢而疏之，見富貴則敬而親之。貧賤者有請賕於己，疏之可也，未必損己而必疏之，以其無益於物之具故也；富貴者有施與於己，親之可也，未必益己而必親之，則彼不敢親我矣。三者獨立，無致親致疏之所，人情終不能不以貧賤富貴易慮，故謂之大惑焉。窮獨貧賤，治世之所共矜，亂世之所共侮。治世非為矜窮獨貧賤而治，是治之一事也；亂世亦非侮窮獨貧賤而亂，亦是亂之一事也。每事治則無亂，亂則無治。視夏商之盛、夏商之衰，則其驗也。貧賤之望富貴甚微，而富貴不能酬其甚微之望。夫富者之所惡，貧者之所美；貴者之所輕，賤者之所榮。然而弗酬，弗與同苦樂故也。雖弗酬之，於物弗傷。今萬民之望人君，亦如貧賤之望富貴。其所望者，蓋欲料長幼，平賦斂，時其饑寒，省其疾痛，賞罰不濫，使役以時，如此而已，則於人君弗損也。然而弗酬，弗與同勞逸故也。故為人君，不可弗與民同勞逸焉。故富貴者可不酬，貧賤者，人君不可不酬萬民。不酬萬民則萬民之所不願戴，所不願戴則君位替矣。危莫甚焉，禍莫大焉。