strong lóng jiāo shé guī biē yú strong
龙 蛟 蛇 龟 鳖 鱼
lóng
◇龙
shuō wén yuē: lóng, lín chóng zhī zhǎng, chūn fēn ér dēng tiān, qiū fēn ér rù chuān.
《说文》曰:龙,鳞虫之长,春分而登天,秋分而入川。
guǎng yǎ yuē: yǒu lín yuē jiāo lóng, yǒu yì yuē yìng lóng, yǒu jiǎo yuē qiú lóng, wú jiǎo yuē chī lóng.
《广雅》曰:有鳞曰蛟龙,有翼曰应龙,有角曰虬龙,无角曰螭龙。
shān hǎi jīng yuē: dà lè zhī yě, xià hòu qǐ yú cǐ chéng liǎng lóng.
《山海经》曰:大乐之野,夏后启於此乘两龙。
yòu yuē: zhōng shān zhī shén, míng yuē zhú lóng, shì wéi zhòu, míng wèi yè, shēn cháng sān qiān lǐ.
又曰:锺山之神,名曰烛龙,视为昼,暝为夜,身长三千里。
yì yuē: yún xíng yǔ shī, pǐn wù liú xíng, shí chéng liù lóng yǐ yù tiān, chū jiǔ, qián lóng wù yòng, xiàng yuē: yáng zài xià yě, jiǔ èr, jiàn lóng zài tián, lì jiàn dà rén, xiàng yuē: dé shī pǔ yě, jiǔ wǔ, fēi lóng zài tiān, dà rén zào yě.
《易》曰:云行雨施,品物流形,时乘六龙以御天,初九,潜龙勿用,象曰:阳在下也,九二,见龙在田,利见大人,象曰:德施普也,九五,飞龙在天,大人造也。
yòu yuē: lóng zhàn yú yě, qí xuè xuán huáng.
又曰:龙战于野,其血玄黄。
zuǒ zhuàn yuē: qiū, lóng jiàn yú jiàng jiāo, wèi xiàn zi wèn yú cài mò yuē: wú wén zhī, chóng mò zhì yú lóng, yǐ qí bù shēng de yě, duì yuē: rén shí bù zhī, fēi lóng shí zhì, gǔ zhě chù lóng, gù guó yǒu huàn lóng shì, yǒu yù lóng shì, xī yǒu liù shū ān, liù, gǔ guó míng, shū ān qí jūn míng. yǒu yì zǐ yuē dǒng fù, shí shén hǎo lóng, néng qiú qí shì yù, yǐ yǐn shí zhī, dì shùn cì xìng yuē dǒng, shì yuē huàn lóng, jí yǒu xià kǒng jiǎ, rǎo yú yǒu dì, dì cì zhī chéng lóng, hé hàn gè èr, yǒu liú lèi zhě, néng yǐn shí lóng, xià hòu cì shì yuē yù lóng, jīn shuǐ guān qì yǐ, gù lóng bù shēng de.
《左传》曰:秋,龙见于绛郊,魏献子问於蔡墨曰:吾闻之,虫莫智於龙,以其不生得也,对曰:人实不知,非龙实智,古者畜龙,故国有豢龙氏,有御龙氏,昔有飂叔安,[飂,古国名,叔安其君名。]有裔子曰董父,实甚好龙,能求其嗜欲,以饮食之,帝舜赐姓曰董,氏曰豢龙,及有夏孔甲,扰于有帝,帝赐之乘龙,河汉各二,有刘累者,能饮食龙,夏后赐氏曰御龙,今水官弃矣,故龙不生得。
yòu yuē: zhèng dà shuǐ, lóng dòu yú shí mén zhī wài wěi yuān, guó rén qǐng yǒng yān, zǐ chǎn fú xǔ, yuē: wǒ dòu, lóng bù wǒ dí yě, lóng dòu, wǒ dú hé dí yān, rǎng zhī zé bǐ qí shì yě, wú wú qiú yú lóng, lóng yì wú qiú yú wǒ, nǎi zhǐ.
又曰:郑大水,龙斗于时门之外洧渊,国人请禜焉,子产弗许,曰:我斗,龙不我觌也,龙斗,我独何觌焉,攘之则彼其室也,吾无求於龙,龙亦无求於我,乃止。
hé tú yuē: huáng jīn qiān suì shēng huáng lóng, qīng jīn qiān suì shēng qīng lóng, chì bái lóng, jù yǒu tuō wén. xuán jīn qiān suì shēng xuán lóng.
《河图》曰:黄金千岁生黄龙,青金千岁生青龙,赤白龙,[句有脱文。]玄金千岁生玄龙。
zhuāng zǐ yuē: zhū bēng màn xué tú lóng yú zhī lí yì, dān qiān jīn, jì chéng ér wú suǒ yòng qí qiǎo.
《庄子》曰:朱伻漫学屠龙於支离益,殚千金,技成而无所用其巧。
yòu yuē: zi zhāng jiàn lǔ āi gōng, bù lǐ yān, qù yuē: jūn zhī hǎo shì yě, yǒu shì yè gōng zǐ gāo zhī hǎo lóng, diāo wén huà zhī, yú shì tiān lóng wén ér shì zhī, kuī tóu yú yǒu, tuō wěi yú táng, yè gōng jiàn zhī, shī qí hún pò, wǔ sè wú zhǔ, shì yè gōng fēi hǎo lóng yě, hǎo fū shì lóng fēi lóng yě, jīn jūn fēi hǎo shì yě, hǎo fū shì shì zhě.
又曰:子张见鲁哀公,不礼焉,去曰:君之好士也,有似叶公子高之好龙,雕文画之,於是天龙闻而示之,窥头於牖,拖尾於堂,叶公见之,失其魂魄,五色无主,是叶公非好龙也,好夫似龙非龙也,今君非好士也,好夫似士者。
yòu yuē: kǒng zǐ jiàn lǎo dān guī, sān rì bù tán, dì zǐ wèn yuē: fū zǐ jiàn lǎo dān hé guī zāi, zǐ yuē: rén yòng yì rú fēi hóng zhě, wèi gōng nǔ shè zhī, rú yóu lù zhě, zǒu gǒu ér zhú zhī, ruò yóu yú zhě, diào jiǎo yǐ tóu zhī, wú jīn jiàn lóng, hé ér chéng tǐ, sàn ér chéng zhāng, yú kǒu zhāng bù néng xī, shé chū bù néng yán.
又曰:孔子见老聃归,三日不谈,弟子问曰:夫子见老聃何规哉,子曰:人用意如飞鸿者,为弓弩射之,如游鹿者,走狗而逐之,若游鱼者,钓缴以投之,吾今见龙,合而成体,散而成章,余口张不能吸,舌出不能言。
yòu yuē: hé shàng yǒu jiā pín qióng, chí wěi xiāo ér shí zhě, zi méi chuān, dé qiān jīn zhū, wèi qí zi, qǔ shí lái duàn zhī, fū qiān jīn zhī zhū, bì zài jiǔ zhòng zhī quán, lí lóng hàn xià, ruò néng dé zhū zhě, zāo qí shuì yě, rú shǐ lí lóng wù, zi shàng xī wēi zhī yǒu zāi.
又曰:河上有家贫穷,持纬萧而食者,子没川,得千金珠,谓其子,取石来锻之,夫千金之珠,必在九重之泉,骊龙颔下,若能得珠者,遭其睡也,如使骊龙寤,子尚奚微之有哉。
chǔ cí yuē: shén lóng shī shuǐ ér lù jū, wèi lóu yǐ zhī suǒ cái.
《楚辞》曰:神龙失水而陆居,为蝼蚁之所裁。
sūn qīng zǐ yuē: jī shuǐ chéng chuān, jiāo lóng shēng yān.
《孙卿子》曰:积水成川,蛟龙生焉。
lǚ shì chūn qiū yuē: jìn wén gōng fǎn guó, jiè zǐ tuī bù kěn shòu shǎng, zì wèi fù shī yuē: yǒu lóng yú fēi, zhōu biàn tiān xià, wǔ shé cóng zhī, wèi zhī chéng fǔ, lóng fǎn qí xiāng, jì dé qí suǒ, sì shé cóng zhī, dé qí lù yǔ, yī shé xiū zhī, gǎo sǐ zhōng yě.
《吕氏春秋》曰:晋文公反国,介子推不肯受赏,自为赋诗曰:有龙于飞,周遍天下,五蛇从之,为之承辅,龙反其乡,既得其所,四蛇从之,得其露雨,一蛇羞之,槁死中野。
kuò dì tú yuē: yǔ zhū fáng fēng shì, xià hòu dé shèng, èr lóng jiàng zhī, yǔ shǐ fàn shì yù zhī yǐ xíng, jīng nán fāng, fáng fēng shén jiàn yǔ nù, shè zhī, yǒu xùn léi, èr lóng shēng qù, shén jù, yǐ rèn zì guàn qí xīn ér sǐ, yǔ āi zhī, yì yǐ bù sǐ cǎo, jiē shēng, shì míng chuān kūn guó.
括地图曰:禹诛防风氏,夏后德盛,二龙降之,禹使范氏御之以行,经南方,防风神见禹怒,射之,有迅雷,二龙升去,神惧,以刃自贯其心而死,禹哀之,瘗以不死草,皆生,是名穿焜国。
yòu yuē: lóng chí zhī shān, sì fāng gāo, zhōng yāng yǒu chí, fāng qī bǎi lǐ, qún lóng jū zhī, duō wǔ huā shù, qún lóng shí zhī.
又曰:龙池之山,四方高,中央有池,方七百里,群龙居之,多五花树,群龙食之。
yòu yuē: kūn lún shān zhī ruò shuǐ, fēi chéng lóng bù dé zhì.
又曰:昆仑山之弱水,非乘龙不得至。
huái nán zǐ yuē: lóng jǔ ér jǐng yún shǔ.
《淮南子》曰:龙举而景云属。
gōng sūn hóng dá dōng fāng shuò shū yuē: pì yóu lóng zhī wèi shēng, yǔ yú biē wéi wǔ, jí qí shēng tiān, lín bù kě dǔ.
公孙弘答东方朔书曰:譬犹龙之未升,与鱼鳖为伍,及其升天,鳞不可睹。
liè xiān chuán yuē: líng yáng zǐ míng hǎo diào, yú xī dé bái lóng zǐ, jiě gōu fàng zhī, hòu dé bái yú, fù zhōng yǒu shū, jiào zǐ míng fú shí, suì cǎi wǔ shí zhī fú zhī, sān nián, bái lóng lái yíng, zhǐ lóng yáng shān shàng bǎi yú nián.
《列仙传》曰:陵阳子明好钓,於溪得白龙子,解钩放之,后得白鱼,腹中有书,教子明服食,遂采五石脂服之,三年,白龙来迎,止龙阳山上百馀年。
shuō yuàn yuē: wú wáng yù cóng mín yǐn jiǔ, zi xū jiàn yuē: bù kě, xī rì bái lóng xià qīng líng zhī yuān, huà wéi yú, yú zhě yù qiě, shè zhòng qí mù, bái lóng shàng sù tiān dì, tiān dì yuē: dàng shì zhī shí, ruò ān zhì ér xíng, duì yuē: wǒ huà wéi yú, gù rén zhī suǒ shè yě, yù qiě hé zuì, jīn jūn qì wàn shèng zhī wèi, ér cóng bù yī zhī shì yǐn jiǔ, chén kǒng yǒu yù qiě zhī huàn, wáng nǎi zhǐ.
《说苑》曰:吴王欲从民饮酒,子胥谏曰:不可,昔日白龙下清泠之渊,化为鱼,渔者豫且,射中其目,白龙上诉天帝,天帝曰:当是之时,若安置而形,对曰:我化为鱼,固人之所射也,豫且何罪,今君弃万乘之位,而从布衣之士饮酒,臣恐有豫且之患,王乃止。
bó wù zhì yuē: lóng ròu yǐ xī zì zhī, zé wén zhāng shēng.
《博物志》曰:龙肉以醯渍之,则文章生。
bào piáo zǐ yuē: àn shǐ zhě gān zōng suǒ zòu xī yù shì yún, wài guó fāng shì néng shén zhòu zhě, lín chuān yǔ bù chuī qì, lóng jí fú chū, chū chū nǎi zhǎng shí shù zhàng, fāng shì chuī zhī, yī chuī zé lóng zhé yī suō, zhì zhǎng shù cùn, nǎi qǔ zhe hú zhōng, yǐ shǎo shuǐ yǎng zhī, wài guó cháng huàn hàn zāi, yú shì fāng shì wén yǒu hàn chù, biàn jī lóng wǎng mài zhī, yī lóng zhí jīn shù shí jīn, jǔ guó huì liǎn yǐ gù zhī, zhí bì, nǎi fā hú chū lóng, zhe yuān zhōng, yīn fù yǔ bù chuī zhī, zhǎng shù shí zhàng, xū yú ér yǔ sì jí yǐ.
《抱朴子》曰:案使者甘宗所奏西域事云,外国方士能神咒者,临川禹步吹气,龙即浮出,初出乃长十数丈,方士吹之,一吹则龙辄一缩,至长数寸,乃取著壶中,以少水养之,外国常患旱灾,於是方士闻有旱处,便赍龙往卖之,一龙直金数十斤,举国会敛以雇之,直毕,乃发壶出龙,著渊中,因复禹步吹之,长数十丈,须臾而雨四集矣。
qí dì jì yuē: píng chāng chéng yǒu jǐng, yǔ jīng shuǐ tōng, yǒu shén lóng chū rù yān, gù míng lóng chéng.
齐地记曰:平昌城有井,与荆水通,有神龙出入焉,故名龙城。
wài guó shì yuē: pí ā luó sì yǒu shén lóng, zhù mǐ cāng zhōng, nú qǔ mǐ, lóng zhé què hòu, nú ruò zhǎng qǔ mǐ, lóng bù yǔ, cāng zhōng mǐ ruò jǐn, nú xiàng lóng bài, cāng jí yíng yì.
外国事曰:毗呵罗寺有神龙,住米仓中,奴取米,龙辄却后,奴若长取米,龙不与,仓中米若尽,奴向龙拜,仓即盈溢。
xīn shì sān qín jì yuē: hé jīn yī míng lóng mén, dà yú jí lóng mén xià shù qiān, bù dé shàng, shàng zhě wèi lóng, bù shàng zhě, jù yǒu tuō wén. gù yún pù sāi lóng mén.
辛氏《三秦记》曰:河津一名龙门,大鱼集龙门下数千,不得上,上者为龙,不上者,[句有脱文。]故云曝鰓龙门。
yòu yuē: lóng shǒu shān cháng liù shí lǐ, tóu rù wèi shuǐ, wěi dá fán chuān, tóu gāo èr shí zhàng, wěi jiàn xià, gāo wǔ liù zhàng, yún xī yǒu hēi lóng, cóng shān nán chū, yǐn wèi shuǐ, qí háng dào chéng tǔ shān, gù yīn yǐ wéi míng.
又曰:龙首山长六十里,头入渭水,尾达樊川,头高二十丈,尾渐下,高五六丈,云昔有黑龙,从山南出,饮渭水,其行道成土山,故因以为名。
fù jìn liú wǎn shén lóng fù yuē: dà zāi lóng zhī wèi dé, biàn huà qū shēn, yǐn zé huáng quán, chū zé shēng yún, xián shèng qí shì zhī hū, wéi tiān shén shàng dì zhī mǎ, hán tāi chūn xià, fáng xīn suǒ zuò, xuān zhào xíng, jù yǒu tuō zì. jiǎo wěi guī jǔ.
【赋】晋刘琬神龙赋曰:大哉龙之为德,变化屈伸,隐则黄泉,出则升云,贤圣其似之乎,惟天神上帝之马,含胎春夏,房心所作,轩照形,[句有脱字。]角尾规矩。
zàn jìn guō pú zhú lóng zàn yuē: tiān quē xī tǔ, lóng xián huǒ jīng, qì wèi hán shǔ, yǎn zuò hūn míng, shēn cháng qiān lǐ, kě wèi zhì líng.
【赞】晋郭璞烛龙赞曰:天缺西土,龙衔火精,气为寒暑,眼作昏明,身长千里,可谓至灵。
yòu, lóng yú yī jiǎo, shì lǐ jū líng, qí shí ér chū, shén líng yōu chéng, fēi jīng jiǔ yù, chéng yún shàng shēng.
又,龙鱼一角,似鲤居陵,俟时而出,神灵攸乘,飞惊九域,乘云上升。
míng jìn fù xuán lóng míng yuē: lì zāi shén lóng, dàn yīng yáng jīng, qián jǐng jiǔ yuān, fēi yào tiān tíng, qū shēn cóng shí, biàn huà wú xíng, yǎn fú wū ní, shàng líng tài qīng.
【铭】晋傅玄龙铭曰:丽哉神龙,诞应阳精,潜景九渊,飞曜天庭,屈伸从时,变化无形,偃伏汙泥,上凌太清。
xù wèi móu xí qīng lóng fù xù yuē: gài qīng lóng zhě, huǒ chén zhī jīng, mù guān zhī ruì.
【序】魏缪袭青龙赋序曰:盖青龙者,火辰之精,木官之瑞。
jiāo
◇蛟
shuō wén yuē: jiāo, lóng shǔ yě, yú mǎn sān qiān liù bǎi nián, jiāo wèi zhī zhǎng, lǜ yú ér fēi qù.
《说文》曰:蛟,龙属也,鱼满三千六百年,蛟为之长,率鱼而飞去。
shān hǎi jīng yuē jiāo shì lóng shé, ér xiǎo tóu xì jǐng, jǐng yǒu bái yīng, dà zhě shí shù wéi, luǎn shēng, zi rú yī èr hú wèng, néng tūn rén.
山海经曰蛟似龙蛇,而小头细颈,颈有白婴,大者十数围,卵生,子如一二斛瓮,能吞人。
yì wěi tōng guà yàn yuē: zhèn dōng fāng yě, zhì chūn fēn rì, chū qīng qì yě, chū zhí zhèn, cǐ zhèng qì yě, qì chū yòu, wàn wù bàn sǐ, qì chū zuǒ, lóng jiāo chū.
《易纬通卦验》曰:震东方也,至春分日,出青气也,出直震,此正气也,气出右,万物半死,气出左,龙蛟出。
chǔ cí yuē: yǔ rǔ yóu xī jiǔ hé, chōng fēng qǐ xī héng bō, chéng shuǐ chē xī hé gài, jià liǎng lóng xī cān chī.
《楚辞》曰:与汝游兮九河,冲风起兮横波,乘水车兮荷盖,驾两龙兮骖螭。
lǚ shì chūn qiū yuē: jīng yǒu cì fēi zhě, dé bǎo jiàn, hái shè jiāng, yǒu liǎng jiāo jiā rào qí chuán, cì fēi bá jiàn fù jiāng, cì jiāo shā zhī, jīng wáng wén zhī, shì yǐ zhí guī.
《吕氏春秋》曰:荆有佽飞者,得宝剑,还涉江,有两蛟夹绕其船,佽飞拔剑赴江,刺蛟杀之,荆王闻之,仕以执珪。
hán shī wài zhuàn yuē: dōng hǎi yǒu yǒng shì zāi qiū xīn, guò shén quán, yìn mǎ, qí pū yuē: yìn mǎ cǐ zhě, mǎ bì zhì sǐ, yìn mǎ guǒ chén, xīn bá jiàn ér rù, sān rì sān yè, shā èr jiāo ér chū, léi shén suí ér jī zhī, miǎo qí zuǒ mù.
《韩诗外传》曰:东海有勇士菑丘訢,过神泉,饮马,其仆曰:饮马此者,马必致死,饮马果沉,訢拔剑而入,三日三夜,杀二蛟而出,雷神随而击之,眇其左目。
hàn shū yuē: wǔ dì yuán fēng wǔ nián, dì zì xún yáng jiāng qīn shè jiāo jiāng zhōng, huò zhī.
《汉书》曰:武帝元封五年,帝自寻阳江亲射蛟江中,获之。
xún yáng jì yuē: chéng dōng mén tōng dà qiáo, cháng yǒu jiāo wèi bǎi xìng hài, dǒng fèng shū yī fú yǔ shuǐ zhōng, shǎo rì, jiàn yī jiāo sǐ, fú chū.
《寻阳记》曰:城东门通大桥,常有蛟为百姓害,董奉疏一符与水中,少日,见一蛟死,浮出。
wáng sháo zhī shǐ xīng jì yuē: yún shuǐ yuán yǒu tāng quán, xià liú duō jiāo hài, lì jì zhě yù zhī, bì xiào ér méi.
王韶之始兴记曰:云水源有汤泉,下流多蛟害,疠济者遇之,必笑而没。
shì shuō yuē: zhōu chǔ nián shào shí, xiōng qiáng xiá qì, wèi xiāng lǐ suǒ huàn. yòu yì xīng shuǐ zhōng yǒu jiāo, shān zhōng yǒu hǔ, bìng jiē fàn bào, bǎi xìng wèi wèi sān héng, ér chù jì cì shā hǔ. yòu rù shuǐ shā jiāo, jiāo huò fú huò méi, xíng shù shí lǐ, chù yǔ zhī jù, sān rì sān yè, xiāng zhōng jiē wèi chǔ sǐ, gèng xiāng qìng hè, chù jìng shā jiāo ér chū, suì zì gǎi lì, zhōng wèi zhōng chén xiào zǐ.
《世说》曰:周处年少时,凶强侠气,为乡里所患。又义兴水中有蛟,山中有虎,并皆犯暴,百姓谓为三横,而处既刺杀虎。又入水杀蛟,蛟或浮或没,行数十里,处与之俱,三日三夜,乡中皆谓处死,更相庆贺,处竟杀蛟而出,遂自改励,终为忠臣孝子。
zàn guō pú jiāo zàn yuē: fěi jiāo fěi lóng, lín cǎi huī huàn, téng zhuó tāo bō, wān yán jiāng hàn, hàn wǔ yǐn yǔ, cì fēi dié duàn.
【赞】郭璞蛟赞曰:匪蛟匪龙,鳞采晖焕,腾濯涛波,蜿蜒江汉,汉武饮羽,佽飞叠断。
shé
◇蛇
ěr yǎ yuē: tè, téng shé, néng xìng yún wù. mǎng, wáng shé, shé zhī zuì dà zhě.
《尔雅》曰:螣,腾蛇,[能兴云雾。]蟒,王蛇,[蛇之最大者。]
shān hǎi jīng yuē: bā shé tūn xiàng, sān suì ér chū gǔ, jūn zǐ fú zhī, xīn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí sān xīn shàng yǒu yǐ zì. fù zhī jí, jīn nán fāng chóng fú yù lǎn zuò rán zì. shé, tūn lù yǐ làn, zì jiǎo yú shù, fù zhōng gǔ jiē chuān lín jiǎ jiān chū.
山海经曰:巴蛇吞象,三岁而出骨,君子服之,心[《太平御览》九百三十三心上有已字。]腹之疾,[今南方〈虫弗〉(御览作蚺字。)蛇,吞鹿已烂,自绞於树,腹中骨皆穿鳞甲间出。]
yòu yuē: dà tóng zhī shān, yǒu shé, míng yuē cháng shé, qí máo rú zhì háo, qí yīn rú gǔ tuò.
又曰:大同之山,有蛇,名曰长蛇,其毛如彘豪,其音如鼓柝。
yòu yuē: tài huà shān yǒu shé féi yí, liù zú sì yì.
又曰:泰华山有蛇肥遗,六足四翼。
máo shī yuē: wéi huī wéi shé, nǚ zǐ zhī xiáng.
《毛诗》曰:惟虺惟蛇,女子之祥。
sūn zǐ bīng fǎ yuē: shàn yòng bīng zhě, pì rú shuài rán, shuài rán zhě, cháng shān zhī shé yě, jī qí shǒu zé wěi zhì, jī qí wěi zé shǒu zhì, jī qí zhōng shēn, zé shǒu wěi jù zhì, zhāng mào xiān yún, kuài jī duō cǐ shé.
孙子兵法曰:善用兵者,譬如率然,率然者,常山之蛇也,击其首则尾至,击其尾则首至,击其中身,则首尾俱至,[张茂先云,会稽多此蛇。]
chǔ cí yuē: fù shé zhēn zhēn.
楚辞曰:蝮蛇蓁蓁。
hán zǐ yuē: chī yí zi pí shì tián chéng zi, chéng zi qù qí, wáng zhī yàn, chī yí zi pí fù chuán ér cóng, zhì wàng yì, yuē: zi dú bù wén hé zé zhī shé hū, zé hé jiāng xǐ, xiǎo shé wèi dà shé yuē: dà shé xíng, xiǎo shé suí zhī, rén yǐ shé zhī xíng zhě ěr, bì shā qí zi, zi bù rú fù wǒ yǐ xíng, bì yǐ wǒ wèi shén yě, nǎi xiāng fù, yuè gōng dào ér xíng, rén jiē bì zhī, jīn zi měi ér wǒ è, yǐ wéi shàng kè, yī chéng zhī jūn yě, yǐ zi wèi shǐ zhě, wàn shèng zhī qīng yě, bù rú wèi wǒ shè rén, tián chéng zi fù chuán ér suí zhī, zhì nì lǚ, nì lǚ zhī jūn dài zhī shén jìng, yīn xiàn jiǔ ròu.
《韩子》曰:鸱夷子皮事田成子,成子去齐,亡之燕,鸱夷子皮负传而从,至望邑,曰:子独不闻涸泽之蛇乎,泽涸将徙,小蛇谓大蛇曰:大蛇行,小蛇随之,人以蛇之行者耳,必杀其子,子不如负我以行,必以我为神也,乃相负,越公道而行,人皆避之,今子美而我恶,以为上客,一乘之君也,以子为使者,万乘之卿也,不如为我舍人,田成子负传而随之,至逆旅,逆旅之君待之甚敬,因献酒肉。
zhàn guó cè yuē: zhāo yáng wèi chǔ fá wèi, yí shī gōng qí, chén zhěn wèi qí wáng shǐ, jiàn zhāo yáng yuē: yǒu cí zhě, cì qí shè rén jiǔ yī zhī, shè rén xiāng wèi yuē: shù rén yǐn zhī bù zú, yī rén yǐn zhī yǒu yú, qǐng huà dì wèi shé, shé xiān chéng zhě yǐn jiǔ, yī rén shé xiān chéng, yǐn jiǔ qiě yǐn, nǎi zuǒ shǒu chí jiǔ, yòu shǒu huà dì, yuē: wú néng wéi zhī zú, wèi chéng, yī rén shé chéng, duó qí zhī yuē: shé gù wú zú, zǐ ān néng wéi, suì yǐn jiǔ, wèi shé zú zhě, zhōng wáng qí jiǔ, jīn gōng gōng wèi, pò jūn shā jiāng. yòu yí shī gōng qí, zhàn shèng bù zhī zhǐ, yóu wèi shé zú yě, zhāo yáng nǎi jiě jūn ér guī.
《战国策》曰:昭阳为楚伐魏,移师攻齐,陈轸为齐王使,见昭阳曰:有祠者,赐其舍人酒一卮,舍人相谓曰:数人饮之不足,一人饮之有馀,请画地为蛇,蛇先成者饮酒,一人蛇先成,引酒且饮,乃左手持酒,右手画地,曰:吾能为之足,未成,一人蛇成,夺其卮曰:蛇故无足,子安能为,遂饮酒,为蛇足者,终亡其酒,今公攻魏,破军杀将。又移师攻齐,战胜不知止,犹为蛇足也,昭阳乃解军而归。
jiǎ yì shū yuē: sūn shū áo zhī wèi ér, chū yóu hái, yōu ér bù shí, qí mǔ wèn qí gù, qì ér duì yuē: jīn dàn jiàn liǎng tóu shé, kǒng sǐ, mǔ yuē: jīn shé ān zài, yuē: wén jiàn liǎng tóu shé zhě sǐ, kǒng tā rén fù jiàn zhī yě, yǐ shā ér mái zhī, mǔ yuē: wú yōu, rǔ bù sǐ yǐ, wú wén zhī, yǒu yīn dé zhě, tiān bào yǐ fú.
《贾谊书》曰:孙叔敖之为儿,出游还,忧而不食,其母问其故,泣而对曰:今旦见两头蛇,恐死,母曰:今蛇安在,曰:闻见两头蛇者死,恐他人复见之也,已杀而埋之,母曰:无忧,汝不死矣,吾闻之,有阴德者,天报以福。
huái nán zǐ yuē: fū téng shé, xióng míng shàng fēng, cí míng xià fēng, ér huà chéng xíng, jīng zhī zhì yě.
《淮南子》曰:夫腾蛇,雄鸣上风,雌鸣下风,而化成形,精之至也。
yòu yuē: bào shòu bù kě shǐ yuán mù, fù shé bù kě shǐ ān zú.
又曰:豹兽不可使缘木,蝮蛇不可使安足。
shǔ wáng běn jì yuē: qín huì wáng yù fá shǔ, shǔ wáng hào sè, nǎi xiàn měi nǚ wǔ rén, shǔ wáng qiǎn wǔ dīng yíng nǚ, hái zhì zǐ tóng, jiàn yī dà shé rù shān xué zhōng, yī dīng yǐn qí wěi, bù néng chū, wǔ dīng gòng yǐn shé, shān bēng, yā wǔ dīng, wǔ dīng tà shé ér dà hū.
蜀王本纪曰:秦惠王欲伐蜀,蜀王好色,乃献美女五人,蜀王遣五丁迎女,还至梓潼,见一大蛇入山穴中,一丁引其尾,不能出,五丁共引蛇,山崩,压五丁,五丁踏蛇而大呼。
guǎng zhì yuē: fù shé yǔ tǔ sè xiàng luàn, zhǎng sān sì chǐ, qí zhōng rén, yǐ yá lì zhī, cái duàn pí chū xuè, zé shēn jǐn tòng, jiǔ qiào xuè chū ér sǐ.
《广志》曰:蝮蛇与土色相乱,长三四尺,其中人,以牙栎之,裁断皮出血,则身尽痛,九窍血出而死。
xuán zhōng jì yuē: dōng hǎi yǒu shé qiū zhī dì, xiǎn duō jiàn rú, zhòng shé jū zhī, wú rén mín, shé huò rén tóu ér shé shēn.
《玄中记》曰:东海有蛇丘之地,险多渐茹,众蛇居之,无人民,蛇或人头而蛇身。
yòu yuē: kūn lún xī běi yǒu shān, zhōu huí sān wàn lǐ, jù shé rào zhī, dé sān zhōu, shé wèi zhǎng jiǔ wàn lǐ, shé jū cǐ shān, yǐn shí cāng hǎi.
又曰:昆仑西北有山,周回三万里,巨蛇绕之,得三周,蛇为长九万里,蛇居此山,饮食沧海。
fēng sú tōng yuē: chē qí jiāng jūn bā jùn féng gǔn, wèi yì láng, fā shòu sì, yǒu èr chì shé, kě sān chǐ, fēn nán běi zǒu, dà yòng yōu bù, bo yún, cǐ jí xiáng yě, jūn hòu dāng wèi biān jiāng, yǐ dōng wéi míng, hòu wǔ nián, guǒ wèi dà jiàng jūn, bài liáo dōng tài shǒu.
《风俗通》曰:车骑将军巴郡冯绲,为议郎,发绶笥,有二赤蛇,可三尺,分南北走,大用忧怖,卜云,此吉祥也,君后当为边将,以东为名,后五年,果为大将军,拜辽东太守。
chén liú fēng sú chuán yuē: xiǎo huáng xiàn zhě, sòng dì huáng xiāng yě, pèi gōng qǐ bīng yě zhàn, sàng huáng bǐ yú huáng xiāng, tiān xià píng dìng, nǎi shǐ shǐ zhě, yǐ zǐ gōng zhāo hún yōu yě, yú shì dān shé zài shuǐ zì sǎ zhuó, rù yú zǐ gōng, qí yù chù yǒu yí fā, gù shì yuē zhāo líng fū rén.
陈留风俗传曰:小黄县者,宋地黄乡也,沛公起兵野战,丧皇妣于黄乡,天下平定,乃使使者,以梓宫招魂幽野,於是丹蛇在水自洒濯,入于梓宫,其浴处有遗发,故谥曰昭灵夫人。
dì jìng tú yuē: jīn bǎo huà wéi qīng shé.
《地镜图》曰:金宝化为青蛇。
bào piáo zǐ yuē: huò wèn yǐn jū shān zé, zhì shé fù zhī dào.
《抱朴子》曰:或问隐居山泽,治蛇蝮之道。
yòu yuē: xī fù yù lǎn jiǔ bǎi sān shí sān zuò yuán. qiū duō dà shé. yòu shēng hǎo yào, huáng dì jiāng dēng yān, guǎng chéng zǐ jiào zhī pèi xióng huáng, ér shé jiē qù yě, jīn dài wǔ dū huáng, sè rú jī guān zhě wǔ liǎng, yǐ rù shān lín, zé bù wèi shé, shé ruò zhōng rén, yǐ shǎo xǔ mò mǒ zhī, xióng huáng rù chuāng zhōng lì yù.
又曰:昔负[御览九百三十三作员。]丘多大蛇。又生好药,黄帝将登焉,广成子教之佩雄黄,而蛇皆去也,今带武都黄,色如鸡冠者五两,以入山林,则不畏蛇,蛇若中人,以少许末抹之,雄黄入疮中立愈。
yòu yuē: shé lèi duō, wéi yǒu fù shé, zhōng rén zhì jí, yī rì bù zhì zé shā rén, ruò bù xiǎo fāng shù, ér wèi cǐ shé suǒ zhōng, dàn yǐ dāo gē chuāng ròu tóu dì, qí ròu fèi rú huǒ zhì, xū yú jiāo jǐn, ér rén dé huó yě.
又曰:蛇类多,唯有蝮蛇,中人至急,一日不治则杀人,若不晓方术,而为此蛇所中,但以刀割疮肉投地,其肉沸如火炙,须臾燋尽,而人得活也。
sōu shén jì yuē: dòu wǔ mǔ chǎn wǔ, ér bìng chǎn yī shé, sòng zhī lín zhōng, hòu mǔ zú, jí zàng wèi biǎn, yǒu dà shé zì zhēn cǎo ér chū, jìng zhì sàng suǒ, yǐ tóu jī jiù, tì xuè jiē liú, fǔ yǎng jí qū, ruò āi qì zhī róng, yǒu qǐng ér qù, shí rén zhī wèi dòu shì zhī xiáng.
《搜神记》曰:窦武母产武,而并产一蛇,送之林中,后母卒,及葬未窆,有大蛇自榛草而出,径至丧所,以头击柩,涕血皆流,俯仰诘屈,若哀泣之容,有顷而去,时人知为窦氏之祥。
yòu yuē: suí hóu xíng, jiàn dà shé shāng, jiù ér zhì zhī, qí hòu shé xián zhū yǐ bào zhī.
又曰:随侯行,见大蛇伤,救而治之,其后蛇衔珠以报之。
zhōu jǐng shì lú shān jì yuē: ān hóu shì gāo zhě, ān xī guó tài zǐ, yǔ yǒu rén gòng chū jiā xué dào, yǒu rén huì nù sǐ, shòu mǎng bào, wèi cǐ gōng tíng hú shén, shì gāo yú guǎng zhōu wéi rén suǒ shā, hái shēng ān xī guó, fù wèi wáng zǐ, nián èr shí. yòu qì guó rù wú, wèi zhī gōng tíng, pō chuán hū yǒu rén yǔ yǔ, yǒu rén shēn cháng shù shí zhàng, jiàn shì gāo, xiàng zhī hú yǔ jìng, gè fēn qù, mù yǒu yī shào nián, shàng shì gāo chuán, guì shòu zhòu yuán yīn hū bú jiàn, shì gāo yǔ tóng chuán rén yuē: xiàng shào nián jí cǐ miào shén yě, dé lí è xíng yǐ, mǎng jì jiàn shì gāo, cóng shān nán guò, sǐ shān běi, jīn chái sāng mín suǒ jū shé lǐ shì yě.
周景式庐山记曰:安侯世高者,安息国太子,与友人共出家学道,友人恚怒死,受蟒报,为此宫亭湖神,世高於广州为人所杀,还生安息国,复为王子,年二十。又弃国入吴,未之宫亭,泊船呼友人与语,友人身长数十丈,见世高,向之胡语竟,各分去,暮有一少年,上世高船,跪受咒原因忽不见,世高语同船人曰:向少年即此庙神也,得离恶形矣,蟒既见世高,从山南过,死山北,今柴桑民所居蛇里是也。
shì shuō yuē: dù yù wèi jīng zhōu cì shǐ, shí yǒu yàn jí, dà zuì, zhé bì zhāi dú mián, wài wén zhāi zhōng ǒu tù, qí shēng shén kǔ, yǒu xiǎo lì kāi hù kàn zhī, zhǐ jiàn chuáng shàng yǒu yī shé, chuí tóu chuáng biān tǔ, dōu bú jiàn rén, jì chū, mì jué rú cǐ.
《世说》曰:杜预为荆州刺史,时有宴集,大醉,辄闭斋独眠,外闻斋中呕吐,其声甚苦,有小吏开户看之,止见床上有一蛇,垂头床边吐,都不见人,既出,密觉如此。
yì yuàn yuē: lǔ guó móu xiàn měng shān shàng, yǒu sì miào, jīn mín yù jià shì zhě, zhé dà shé shù shí zhàng chū lái jīng rén, gù mò de ān yān.
《异苑》曰:鲁国牟县蒙山上,有寺庙,今民欲架室者,辄大蛇数十丈出来惊人,故莫得安焉。
míng jìn fù xuán líng shé míng yuē: jiā zī líng shé, duàn ér néng xù, fēi bù xū yì, xíng bù jiǎ zú, shàng téng xiāo wù, xià yóu shān yuè, jìn cǐ míng zhū, yù shēn lóng zú.
【铭】晋傅玄灵蛇铭曰:嘉兹灵蛇,断而能续,飞不须翼,行不假足,上腾霄雾,下游山岳,进此明珠,预身龙族。
zàn jìn guō pú cháng shé zàn yuē: cháng shé bǎi xún, jué liè rú zhì, fēi qún zǒu lèi, mí bù tūn shì, jí wù zhī è, jǐn dú zhī lì.
【赞】晋郭璞长蛇赞曰:长蛇百寻,厥鬛如彘,飞群走类,靡不吞噬,极物之恶,尽毒之厉。
yòu téng shé zàn yuē: téng shé pèi lóng, yīn wù ér yuè, suī yù shēng tiān, yún lóng lù mò, cái fēi suǒ rèn, nán yǐ jiǔ tuō.
又腾蛇赞曰:腾蛇配龙,因雾而跃,虽欲昇天,云龙陆莫,材非所任,难以久讬。
yòu bā shé zàn yuē: xiàng shí jù shòu, yǒu shé tūn zhī, yuè chū qí gǔ, sān nián wéi qī, jué dà hé rú, qū shēng shì yí.
又巴蛇赞曰:象实巨兽,有蛇吞之,越出其骨,三年为期,厥大何如,屈生是疑。
yòu mǎng shé zàn yuē: chǔn chǔn wàn shēng, xián yǐ lèi zhǎng, wéi shé zhī jūn, shì wèi jù mǎng, xiǎo zé shù xún, dà huò bǎi zhàng.
又蟒蛇赞曰:蠢蠢万生,咸以类长,惟蛇之君,是谓巨蟒,小则数寻,大或百丈。
yòu zhǐ shǒu shé zàn yuē: kuí chēng yī zú, shé zé èr shǒu, shǎo bù zhī wú, duō bù jué yǒu, suī zī tiān rán, wú yì pián mǔ.
又枳首蛇赞曰:夔称一足,蛇则二首,少不知无,多不觉有,虽资天然,无异骈拇。
zhōu yǔ xìn sūn shū áo féng shé zàn yuē: shū áo cháo chū, róng cuì huán jiā, mǔ shì gù fǎng, zhī mái guài shé, ěr yǒu yīn dé, yáng bào jiāng jiā, zhōng wèi chǔ xiāng, zú yǒu róng huá.
周庾信孙叔敖逢蛇赞曰:叔敖朝出,容悴还家,母氏顾访,知埋怪蛇,尔有阴德,阳报将加,终为楚相,卒有荣华。
guī
◇龟
ěr yǎ yuē: guī sān zú yuē bēn, yī yuē shén guī, èr yuē líng guī, sān yuē shè guī, sì yuē bǎo guī, wǔ yuē wén guī, liù yuē shì guī, qī yuē shān guī, bā yuē zé guī, jiǔ yuē shuǐ guī, shí yuē huǒ guī.
《尔雅》曰:龟三足曰贲,一曰神龟,二曰灵龟,三曰摄龟,四曰宝龟,五曰文龟,六曰筮龟,七曰山龟,八曰泽龟,九曰水龟,十曰火龟。
yì yuē: lí wèi guī.
《易》曰:离为龟。
shàng shū yuē: jiǔ jiāng nà xī dà guī.
《尚书》曰:九江纳锡大龟。
dà dài lǐ yuē: jiǎ zhī chóng sān bǎi liù shí, ér shén guī wèi zhī zhǎng.
《大戴礼》曰:甲之虫三百六十,而神龟为之长。
zuǒ zhuàn yuē: zāng wǔ zhòng zì zhū, shǐ gào zāng jiǎ, jù zhì dà cài yān, yuē: gē zhī bù sì, zi yǐ dà cài nà qǐng, qí kě, jiǎ zài bài shòu guī.
《左传》曰:臧武仲自邾,使告臧贾,具致大蔡焉,曰:纥之不祀,子以大蔡纳请,其可,贾再拜受龟。
liè zǐ yuē: bó hǎi zhī dōng, yǒu hè yān, qí zhōng yǒu shān, wú suǒ lián zhe, cháng suí bō shàng xià wǎng huán, bù dé zàn zhì yān, xiān shèng dú zhī, sù yú shàng dì, dì kǒng liú yú xī jí, shī qún shèng zhī jū, shǐ jù guī shí wǔ, jǔ shǒu ér dài zhī, dié wèi sān fān, liù wàn suì yī jiāo yān, wǔ shān shǐ zhì ér bù dòng, lóng bó zhī guó, yǒu dà rén, jǔ zú bù yíng shù shí bù, ér jì wǔ shān zhī suǒ, yī diào ér lián liù guī, hé fù ér qù guī qí guó, zhuó qí gǔ yǐ shù yān.
《列子》曰:渤海之东,有壑焉,其中有山,无所连着,常随波上下往还,不得暂峙焉,仙圣毒之,诉於上帝,帝恐流於西极,失群圣之居,使巨龟十五,举首而戴之,迭为三番,六万岁一交焉,五山始峙而不动,龙伯之国,有大人,举足不盈数十步,而暨五山之所,一钓而连六龟,合负而趣归其国,灼其骨以数焉。
zhuāng zǐ yuē: zhuāng zi diào yú pú shuǐ, chǔ wáng shǐ dài fū èr xiān wǎng yān, yuē: yuán yǐ jìng nèi lèi zi, zhuāng zi chí gān bù gù, yuē: wú wén chǔ yǒu shén guī, jīn sì ér cáng zhī miào táng zhī shàng, cǐ guī zhě, níng qí wèi liú gǔ ér guì hū, níng qí shēng ér yè wěi yú tú zhōng hū, wú jiāng yè wěi yú ní zhōng yǐ.
《庄子》曰:庄子钓於濮水,楚王使大夫二先往焉,曰:原以境内累子,庄子持竿不顾,曰:吾闻楚有神龟,巾笥而藏之庙堂之上,此龟者,宁其为留骨而贵乎,宁其生而曳尾於涂中乎,吾将曳尾於泥中矣。
yòu yuē: sòng yuán jūn yè mèng yǒu rén bèi fā yán yuē: yǔ zì zǎi lù zhī, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí yī zhī xià yǒu yuān zì, cǐ tuō. wèi qīng jiāng shǐ hé bó, yú zhě yù qiě dé yǔ, yuán jūn jué, zhào zhān mèng zhě zhàn zhī, yuē: cǐ shén guī yě, míng rì, yù qiě wǎng dé bái guī, yuán wǔ chǐ, xiàn, nǎi shā yǐ bo, qī shí zuān ér wú yí cè, zhòng ní wén zhī yuē: shén néng jiàn mèng yú yuán jūn, ér bù néng bì yù qiě zhī wǎng, zhì néng qī shí zuān ér wú yí cè, bù néng bì kū tī zhī huàn.
又曰:宋元君夜梦有人被发言曰:予自宰路之,[《太平御览》九百三十一之下有渊字,此脱。]为清江使河伯,渔者豫且得予,元君觉,召占梦者占之,曰:此神龟也,明日,豫且网得白龟,圆五尺,献,乃杀以卜,七十钻而无遗策,仲尼闻之曰:神能见梦於元君,而不能避豫且之网,智能七十钻而无遗策,不能避刳剔之患。
shǐ jì yuē: yú zhì jiāng nán, wén zhǎng lǎo yún, guī qiān suì, nǎi yóu lián yè zhī shàng.
《史记》曰:余至江南,闻长老云,龟千岁,乃游莲叶之上。
yòu, chǔ xiān shēng yuē: néng dé míng guī, cái wù guī zhī, jiā bì dà fù, zhì qiān wàn, yī yuē běi dǒu guī, èr yuē nán chén guī, sān yuē wǔ xīng guī, sì yuē bā fēng guī, wǔ yuē èr shí bā xiù guī, liù yuē yuè guī, qī yuē wáng guī, bā yuē jiǔ zhōu guī, shén guī zài jiāng nán jiā lín zhōng, cháng cháo yú fāng lián zhī shàng, nán fāng lǎo rén, yǐ guī zhī chuáng zú, jīng èr shí yú suì, lǎo rén sǐ, yí chuáng, guī shàng shēng, guī néng xíng qì dào yǐn, zhì shén ruò cǐ.
又,褚先生曰:能得名龟,财物归之,家必大富,至千万,一曰北斗龟,二曰南辰龟,三曰五星龟,四曰八风龟,五曰二十八宿龟,六曰月龟,七曰王龟,八曰九州龟,神龟在江南嘉林中,常巢於芳莲之上,南方老人,以龟搘床足,经二十馀岁,老人死,移床,龟尚生,龟能行气道引,至神若此。
shuō yuàn yuē: líng guī wǔ sè, sè shì yù, bèi yīn ér tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí yī zuò xiàng. yáng, shàng lóng xiàng tiān, xià píng fǎ dì, zhuǎn yùn yīng sì shí, shé tóu lóng jìng, zuǒ jīng xiàng rì, yòu jīng xiàng yuè, zhī cún wáng jí xiōng zhī yōu.
《说苑》曰:灵龟五色,色似玉,背阴而[《太平御览》九百三十一作向。]阳,上隆象天,下平法地,转运应四时,蛇头龙胫,左睛象日,右睛象月,知存亡吉凶之忧。
yòu, guī qiān suì, néng yú rén yán.
又,龟千岁,能与人言。
xù sōu shén jì yuē: jìn xián kāng zhōng, yù zhōu cì shǐ máo bǎo, shù zhū chéng, yǒu yī jūn rén, yú wǔ chāng shì mǎi dé yī bái guī, zhǎng wǔ cùn, zhì wèng zhōng yǎng zhī, jiàn dà, fàng jiāng zhōng, hòu zhū chéng zāo shí shì bài, fù jiāng zhě mò bù chén nì, suǒ yǎng guī rén, bèi jiǎ tóu shuǐ zhōng, jué rú duò yī shí shàng, xū yú shì zhī, nǎi shì xiān fàng bái guī, jì yuē àn, huí gù ér qù.
《续搜神记》曰:晋咸康中,豫州刺史毛宝,戍邾城,有一军人,於武昌市买得一白龟,长五寸,置瓮中养之,渐大,放江中,后邾城遭石氏败,赴江者莫不沉溺,所养龟人,被甲投水中,觉如堕一石上,须臾视之,乃是先放白龟,既约岸,回顾而去。
kuài jī hòu xián chuán yuē: kǒng yú cháng zhì wú xīng xiàn yú gàn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí yī zuò bù. tíng, jiàn rén lóng guī yú lù, yú qiú mǎi fàng zhī, zhì shuǐ, fǎn gù yú, jí fēng cǐ tíng hòu ér zhù yìn, guī shǒu huí qū, sān zhù bù zhèng, yǒu shì xī guī zhī gù, líng dé yīng gǎn rú cǐ, yú wù, nǎi qǔ ér pèi yān.
会稽后贤传曰:孔愉尝至吴兴县馀干[《太平御览》九百三十一作不。]亭,见人笼龟於路,愉求买放之,至水,反顾愉,及封此亭侯而铸印,龟首回屈,三铸不正,有似昔龟之顾,灵德应感如此,愉悟,乃取而佩焉。
fú zǐ yuē: bāng rén xiàn yàn zhāo wáng yǐ dà shǐ zhě, yuē: yú jīn bǎi èr shí suì, bāng rén wèi zhī shǐ xiān, qí qún chén yán yú zhāo wáng yuē: shì shǐ wú yòng, wáng mìng zǎi fū shàn zhī, shǐ jì sǐ, nǎi jiàn mèng yàn xiāng yuē: jīn zhàng jūn zhī líng ér huà wǔ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí yī zuò wú. shēng yě, shǐ dé wèi lǔ jīn zhī bó, ér fú zhōu zhě shí wǒ yǐ jīng liáng zhī zhēn, ér xīn jūn zhī huì, jiāng bào zǐ yān, hòu yān xiāng yóu yú lǔ jīn, yǒu chì guī xián yè guāng ér xiàn zhī.
《符子》曰:邦人献燕昭王以大豕者,曰:於今百二十岁,邦人谓之豕仙,其群臣言於昭王曰:是豕无用,王命宰夫膳之,豕既死,乃见梦燕相曰:今仗君之灵而化五[《太平御览》九百三十一作吾。]生也,始得为鲁津之伯,而浮舟者食我以粳粮之珍,而欣君之惠,将报子焉,后燕相游于鲁津,有赤龟衔夜光而献之。
bào piáo zi, cháo àn cháo shàng dàng yǒu yù zì. jì yuē: qiān suì zhī guī, wǔ sè jù yān, qí é shàng liǎng gǔ qǐ, shì jiǎo, jiě rén yán, fú chū lián yè zhī shàng, huò zài cóng shī zhī xià.
抱朴子,巢[按巢上当有玉字。]记曰:千岁之龟,五色具焉,其额上两骨起,似角,解人言,浮出莲叶之上,或在丛蓍之下。
yì yuàn yuē: sūn quán shí, yǒng kāng yǒu rén rù shān, yù yī dà guī, jí shù zhī guī, guī biàn yán yuē: yóu bù liáng shí. wèi jūn suǒ de, rén shén guài zhī, zài chū, yù shàng wú wáng, yè pō yuè lǐ, lǎn chuán yú dà sāng shù, xiāo zhōng, shù hū guī yuē: láo hū yuán xù, xī shì ěr yé, guī yuē: wǒ bèi jū zhí, fāng jiàn pēng yuè hú, suī jǐn nán shān zhī qiáo, bù néng kuì wǒ, shù yuē: zhū gě yuán xùn bó shí, bì zhì xiāng kǔ, lìng qiú rú wǒ zhī tú, jì cóng ān báo, guī yuē: zǐ míng wú duō cí, huò jiāng jí ěr, shù jì ér zhǐ, jì zhì, quán mìng zhǔ zhī, fén chái wàn chē, yǔ yóu rú gù, zhū gě kè yuē: rán yǐ lǎo sāng nǎi shú, xiàn zhě réng shuō guī shù gòng yán, quán dēng shǐ fá shù, zhǔ guī lì làn, jīn pēng guī yóu duō yòng sāng xīn, yě rén gù hū guī wèi yuán xù.
《异苑》曰:孙权时,永康有人入山,遇一大龟,即束之归,龟便言曰:游不良时。为君所得,人甚怪之,载出,欲上吴王,夜泊越里,缆船於大桑树,霄中,树呼龟曰:劳乎元绪,奚事尔耶,龟曰:我被拘絷,方见烹〈月隺〉,虽尽南山之樵,不能溃我,树曰:诸葛元逊博识,必致相苦,令求如我之徒,计从安薄,龟曰:子明无多辞,祸将及尔,树寂而止,既至,权命煮之,焚柴万车,语犹如故,诸葛恪曰:燃以老桑乃熟,献者仍说龟树共言,权登使伐树,煮龟立烂,今烹龟犹多用桑薪,野人故呼龟为元绪。
fù wèi cáo zhí shén guī fù yuē: guī hào qiān suì, shí yǒu yí jīn guī zhě, shù rì ér sǐ, jī ròu xiāo jǐn, wéi jiǎ cún yān, yú gǎn ér fù zhī yuē: jiā sì líng zhī jiàn dé, gè qián wèi hū yī fāng, cāng lóng qiú yú dōng yuè, bái hǔ xiào yú xī gǎng, xuán wǔ jí yú hán mén, zhū què qī yú nán xiāng, shùn rén fēng yǐ xiāo xī, yīng shèng shí ér hòu xiáng, cān fēi chén yǐ shí qì, yǐn bù jié yú zhāo lù, bù róng zhǐ yǐ fǔ yǎng, shí luán huí ér hè gù, jù chén ní zhī féng dài, fù fāng lián yǐ cháo jū.
【赋】魏曹植神龟赋曰:龟号千岁,时有遗金龟者,数日而死,肌肉消尽,唯甲存焉,余感而赋之曰:嘉四灵之建德,各潜位乎一方,苍龙虬於东岳,白虎啸於西岗,玄武集於寒门,朱雀栖於南乡,顺仁风以消息,应圣时而后翔,餐飞尘以实气,饮不竭於朝露,步容趾以俯仰,时鸾回而鹤顾,惧沉泥之逢殆,赴芳莲以巢居。
shī běi qí zhào zōng rú yǒng guī shī yuē: yǒu líng kān tuō mèng, wú xīn zì jiě móu, bù néng shī xià fú, qiáng cóng lián shàng yóu, fù tú fēi suǒ jì, zhī chuáng kōng jiàn liú, tǎng méng yī yè wěi, dāng wèi lǚ huí tóu.
【诗】北齐赵宗儒咏龟诗曰:有灵堪讬梦,无心自解谋,不能蓍下伏,强从莲上游,负图非所冀,支床空见留,傥蒙一曳尾,当为屡回头。
zàn jìn guō pú ěr yǎ guī zàn yuē: tiān shēng shén wù, shí péng zhī guī, huò yóu yú huǒ, huò yóu yú shī, suī yún lèi shū, xiàng èr yī guī, wěi wěi zhì yòng, jí shù jǐn jǐ.
【赞】晋郭璞尔雅龟赞曰:天生神物,十朋之龟,或游于火,或游于蓍,虽云类殊,象二一归,亹亹致用,极数尽几。
biē
◇鳖
ěr yǎ yuē: biē sān zú yuē néng.
《尔雅》曰:鳖三足曰能。
yì yuē: lí wèi biē.
《易》曰:离为鳖。
shuō wén yuē: biē jiè chóng yě.
《说文》曰:鳖介虫也。
zhōu lǐ yuē: chūn xiàn biē shèn.
《周礼》曰:春献鳖蜃。
chūn qiū wài zhuàn yuē: gōng fù wén bó yǐn nán gōng jìng shū jiǔ, xiū biē yān.
《春秋外传》曰:公父文伯饮南宫敬叔酒,羞鳖焉。
yàn zǐ chūn qīu yuē: qí dà hàn, jǐng gōng zhào qún chén wèn yuē: guǎ rén yù cí hé bó, kě hū, yàn zǐ yuē: bù kě, hé bó yǐ shuǐ wèi guó, yǐ yú biē wèi mín, bǐ dú bù yù yǔ hū, cí zhī hé yì.
《晏子春秋》曰:齐大旱,景公召群臣问曰:寡人欲祠河伯,可乎,《晏子》曰:不可,河伯以水为国,以鱼鳖为民,彼独不欲雨乎,祠之何益。
wén zǐ yuē: biē wú ěr ér bù kě bì, jīng yú míng yě.
《文子》曰:鳖无耳而不可蔽,精於明也。
zhuāng zǐ yuē: kǎn jǐng zhī wā, wèi dōng hǎi biē yuē: wú tiào liáng, xī bù shí lái guān, dōng hǎi biē zuǒ zú wèi rù, ér yòu xī yǐ zhí yǐ.
《庄子》曰:埳井之蛙,谓东海鳖曰:吾跳梁,奚不时来观,东海鳖左足未入,而右膝已絷矣。
chǔ cí yuē: sì bǒ biē ér shàng shān, wú gù zhī qí bù néng shēng.
《楚辞》曰:驷跛鳖而上山,吾固知其不能升。
sūn qīng zǐ yuē: wā bù ér bù xiū, bǒ biē qiān lǐ.
《孙卿子》曰:蛙步而不休,跛鳖千里。
huái nán zǐ wàn bì shù yuē: qīng ní shā biē, dé xiàn fù shēng.
《淮南子万毕术》曰:青泥杀鳖,得苋复生。
yòu yuē: shāo yuán zhì biē, qǔ yuán yè shāo zhī, zé biē zhì yě.
又曰:烧鼋致鳖,[取鼋夜烧之,则鳖至也。]
liè xiān chuán yuē: fèi zhǎng fáng néng shǐ shè gōng, rǔ nán yǒu yāo, cháng zuò tài shǒu fú, yì fǔ mén chuí gǔ, hé jùn huàn zhī, jí zhǎng fáng lái, zhī shì mèi, nǎi ā zhī, jí jiě yì guān, kòu tóu qǐ zì gǎi, jí lǎo biē yě, dà rú chē lún, zhǎng fáng lìng fù tài shǒu fú, zuò yī zhá chì gé bēi jūn, kòu tóu liú tì, chí zhá qù, suì shì yǐ zhá lì bēi biān, yǐ jǐng rào zhī ér sǐ.
《列仙传》曰:费长房能使社公,汝南有妖,常作太守服,诣府门椎鼓,合郡患之,及长房来,知是魅,乃呵之,即解衣冠,叩头乞自改,即老鳖也,大如车轮,长房令复太守服,作一札敕葛陂君,叩头流涕,持札去,遂视以札立陂边,以颈绕之而死。
wèi lüè yuē: gāo lí guó wáng shì bì yǒu shēn, shēng zǐ, wáng yù shā zhī, bì yún, yǒu qì rú jī zǐ lái xià wǒ, gù yǒu shēn, hòu shēng zǐ, juān zhī yú hùn zhōng, zhū yǐ qì xū zhī, cóng mǎ jiān, mǎ yǐ qì xū zhī, wáng nǎi lìng qí mǔ shōu chù, míng yuē dōng míng, cháng lìng mù mǎ, dōng míng shàn shè, wáng kǒng duó qí guó, yù shā zhī, dōng míng zǒu, yǐ gōng jī shuǐ, yú biē fú wèi qiáo, dōng míng dé dù, yīn dōu wáng fú yú zhī dì.
《魏略》曰:高离国王侍婢有身,生子,王欲杀之,婢云,有气如鸡子来下我,故有身,后生子,捐之於溷中,猪以气嘘之,从马间,马以气嘘之,王乃令其母收畜,名曰东明,常令牧马,东明善射,王恐夺其国,欲杀之,东明走,以弓击水,鱼鳖浮为桥,东明得渡,因都王扶馀之地。
sōu shén jì yuē: qīng hé sòng shì zōng mǔ, huáng chū zhōng, xià zài shì zhōng yù, liáng jiǔ, jiā rén yú bì chuān zhōng kuī zhī, zhèng jiàn mù pén zhōng yǒu yī dà biē, xiān zhe yín chāi, yóu zài tóu shàng, suì rù shuǐ qù.
《搜神记》曰:清河宋士宗母,黄初中,夏在室中浴,良久,家人於壁穿中窥之,正见木盆中有一大鳖,先著银钗,犹在头上,遂入水去。
fù jìn lù jī biē fù yuē: huáng tài zǐ xìng yú diào tái, yú rén xiàn biē, mìng shì chén zuò fù, qí zhuàng yě, qióng jí lián xié, xuán jiǎ sì zhōu, dùn fāng yuán yú guī jǔ, tú guǎng běn jí guǎng xià yǒu xiá zì. yǐ fáng, jù yǒu tuō wén. xún yíng chǐ ér jiǎo cùn. yòu qǔ jù yú zhǐ zhǎng, bí cháng qì ér jì zhī, ěr wú tīng ér shòu xiǎng, shì yǐ qī jū duō bī, chū chù guǎ biàn, wěi bù fù shǒu, zú bù yùn shēn, yú shì cóng róng zé pàn, sì zhì wāng yáng, cháo xì lán zhǔ, xī xī zhōng táng, yuè gāo bō yǐ yú yì, cuàn hóng liú ér qián cáng, jǔ huì lán zhī fāng gāi, yì huá ǒu zhī chuí fáng.
【赋】晋陆机鳖赋曰:皇太子幸于钓台,渔人献鳖,命侍臣作赋,其状也,穹脊连胁,玄甲四周,遁方圆於规矩,徒广[本集广下有狭字。]以妨,[句有脱文。]循盈尺而脚寸。又取具於指掌,鼻尝气而忌脂,耳无听而受响,是以栖居多逼,出处寡便,尾不副首,足不运身,於是从容泽畔,肆志汪洋,朝戏兰渚,夕息中塘,越高波以鱼逸,窜洪流而潜藏,咀蕙兰之芳荄,翳华藕之垂房。
jìn pān ní biē fù yuē: huáng tài zǐ yóu yú xuán pǔ, suì mìng diào yú, yǒu de biē ér xì zhī zhě, lìng shì chén fù zhī, piān xián gōu yǐ zhèn diào, xū hài rén ér kě wù, jì diān zhuì yú yán àn, fāng pán shān ér yǎ bù, huò yán shǒu yǐ hè gù, huò dùn zú ér yīng jù, huò yè wěi yú ní zhōng, huò suō tóu yú ké lǐ, ruò nǎi qiū shuǐ bào hài, bǎi chuān fèi liú, yǒu dōng hǎi zhī jù biē, nǎi fù shān ér tūn zhōu.
晋潘尼鳖赋曰:皇太子游於玄圃,遂命钓鱼,有得鳖而戏之者,令侍臣赋之,翩衔钩以振掉,吁骇人而可恶,既颠坠於岩岸,方盘跚而雅步,或延首以鹤顾,或顿足而鹰距,或曳尾於泥中,或缩头於壳里,若乃秋水暴骇,百川沸流,有东海之巨鳖,乃负山而吞舟。
yú
◇鱼
shī yuē: nán yǒu jiā yú.
《诗》曰:南有嘉鱼。
yòu yuē: yú qián zài yuān.
又曰:鱼潜在渊。
yòu yuē: yú zài zài zǎo.
又曰:鱼在在藻。
yuè lìng, lì chūn, yú shàng bīng.
月令,立春,鱼上冰。
zhuāng zi yǔ huì zi guān yú yú háo liáng.
庄子与惠子观鱼於濠梁。
shǐ jì yuē: wèi wáng yǔ lóng yáng jūn gòng chuán ér diào, lóng yáng jūn dé qiān yú yú, ér tì xià yuē: chén zhī shǐ dé yú yě, chén shén xǐ, hòu dé yì dà, chén yù qì qián suǒ de yǐ, jīn yǐ chén zhī xiōng è yě, ér dé wèi wáng fú zhěn xí, fū sì hǎi zhī nèi, qí měi rén yì shén duō yǐ, wén chén zhī de xìng yú wáng yě, bì qiān shang ér qū wáng yǐ, yì nǎng chén zhī suǒ qì qián yú yě.
《史记》曰:魏王与龙阳君共舡而钓,龙阳君得千馀鱼,而涕下曰:臣之始得鱼也,臣甚喜,后得益大,臣欲弃前所得矣,今以臣之凶恶也,而得为王拂枕席,夫四海之内,其美人亦甚多矣,闻臣之得幸於王也,毕褰裳而趋王矣,亦曩臣之所弃前鱼也。
xīn xù yuē: chǔ rén yǒu xiàn yú yú chǔ wáng yuē: jīn huò yú, shí zhī bù jìn, mài zhī bù shòu, qì zhī yòu xī, gù xiàn zhī, zuǒ yòu yuē: bǐ zāi cí yě, chǔ wáng yuē: zi bù zhī yú zhě rén rén yě, gài wén guó sù yǒu yú zhě, guó yǒu è mín, hòu gōng duō yōu nǚ yě, xià mín duō kuàng fū, jiē shī jūn rén zhī dào, gù chú páo yǒu féi mǎ, guǎ rén wén zhī jiǔ yǐ, wèi néng xíng yě, yú zhě zhī zhī, qiě jīn xíng zhī yǐ, gù yú zhě xiàn yú yú, ér chǔ guó lài zhī.
《新序》曰:楚人有献鱼於楚王曰:今获鱼,食之不尽,卖之不售,弃之又惜,故献之,左右曰:鄙哉辞也,楚王曰:子不知渔者仁人也,盖闻国粟有馀者,国有饿民,后宫多幽女也,下民多旷夫,皆失君人之道,故厨庖有肥马,寡人闻之久矣,未能行也,渔者知之,且今行之矣,故渔者献馀鱼,而楚国赖之。
shuō yuàn yuē: chǔ wáng wèi chún yú kūn yuē: wú yǒu chóu zài wú, zi níng néng wéi wú bào zhī hū, duì yuē: chén jiàn lái dào páng yě mín, chí yī tóu yú, shàng tián zhù yuē: gāo dé wàn shù, xià de qiān hú, chén qiè xiào zhī, yǐ wéi lǐ báo ér wàng duō yě.
《说苑》曰:楚王谓淳于髡曰:吾有仇在吴,子宁能为吾报之乎,对曰:臣见来道旁野民,持一头鱼,上田祝曰:高得万束,下得千斛,臣窃笑之,以为礼薄而望多也。
sān fǔ gù shì yuē: wǔ dì zuò kūn míng chí, xué shuǐ zhàn fǎ, dì bēng, zhāo dì xiǎo, bù néng zhēng tǎo, yú chí zhōng yǎng yú, yǐ gěi zhū líng cí, yú gěi cháng ān shì, shì yú nǎi jiàn.
《三辅故事》曰:武帝作昆明池,学水战法,帝崩,昭帝小,不能征讨,於池中养鱼,以给诸陵祠,馀给长安市,市鱼乃贱。
wú yuè chūn qiū yuē: yuè wáng jì qī kuài jī, fàn lǐ děng yuē: chén qiè jiàn kuài jī zhī shān, yǒu yú chí, shàng xià èr chù, shuǐ zhōng yǒu sān jiāng sì dú zhī liú, jiǔ xī liù gǔ zhī guǎng, shàng chí yí yú jūn wáng, xià chí yí yú chén, chù yú sān nián, qí lì kě yǐ zhì yú wàn, yuè guó dāng fù yíng.
《吴越春秋》曰:越王既栖会稽,范蠡等曰:臣窃见会稽之山,有鱼池,上下二处,水中有三江四渎之流,九溪六谷之广,上池宜於君王,下池宜於臣,畜鱼三年,其利可以致于万,越国当富盈。
fēng sú tōng yuē: chéng mén shī huǒ, huò jí chí zhōng yú, jiù shuō chí zhōng yú, rén xìng lǐ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí wǔ zuò zì. jū jìn chéng, chéng mén shī huǒ, yán jí qí jiā, zhòng zāi shāo sǐ, jǐn bǎi jiā shū yuē: sòng chéng mén shī huǒ, yīn jí chí shuǐ yǐ wò guàn zhī, chí zhōng kōng jié, yú xī lù sǐ, yù è zhī zī, bìng zhòng shāng liàng jǐn yě.
《风俗通》曰:城门失火,祸及池中鱼,旧说池中鱼,人姓李,[《太平御览》九百三十五作字。]居近城,城门失火,延及其家,仲灾烧死,谨百家书曰:宋城门失火,因汲池水以沃灌之,池中空竭,鱼悉露死,喻恶之滋,并中伤量谨也。
xiè chéng hàn shū yuē: kuài jī chén yín, shǎo shí, yú guō wài shuǐ biān bǔ yú, rén yǒu dào zhě, yín jiàn, bì yú cǎo zhōng, zhuī yǐ yú yí zhī, dào cán bù shòu, zì hòu wú fù qǔ yān.
谢承《汉书》曰:会稽陈嚚,少时,於郭外水边捕鱼,人有盗者,嚚见,避於草中,追以鱼遗之,盗惭不受,自后无复取焉。
cáo zhí shuō pí pí yí dàng zuò yì, tài píng yù lǎn qī bǎi sì shí èr céng yǐn cáo zhí shuō yì qì. qì yuē: xián shuǐ zhī yú, bù yóu yú jiāng, dàn shuǐ zhī yú, bù rù yú hǎi.
曹植说疲[疲疑当作疫,《太平御览》七百四十二曾引曹植说疫气。]气曰:咸水之鱼,不游于江,淡水之鱼,不入于海。
rǔ nán xiān xián chuán yuē: tài píng yù lǎn jiǔ bǎi sān shí wǔ zuò shén xiān chuán. gé xuán jiàn zāo dà yú zhě, xuán wèi zàn fán cǐ yú dào hé bó chù, yú zhǔ yuē: yú yǐ sǐ, xuán yuē: wú kǔ, yǐ dān shū zhǐ nèi yú kǒu zhōng, zhì shuǐ zhōng, yǒu qǐng, yú hái yuè shàng àn, tǔ mò shū, qīng hēi sè, rú mù yè ér fēi. yòu xuán yǔ wú zhǔ zuò lóu shàng, jiàn zuò qǐng yǔ tǔ rén, xuán yuē: yǔ yì dé ěr, jí shū fú zhe shè zhōng, yī shí zhī jiān, dà yǔ liú yān, dì yuē: shuǐ zhōng yǒu yú hū, xuán fù shū fú zhì zhōng, xū yú yǒu dà yú shù bǎi tóu, shǐ rén zhì zhī.
《汝南先贤传》曰:[《太平御览》九百三十五作神仙传。]葛玄见遭大鱼者,玄谓暂烦此鱼到河伯处,鱼主曰:鱼已死,玄曰:无苦,以丹书纸内鱼口中,掷水中,有顷,鱼还跃上岸,吐墨书,青黑色,如木叶而飞。又玄与吴主坐楼上,见作请雨土人,玄曰:雨易得耳,即书符着社中,一时之间,大雨流淹,帝曰:水中有鱼乎,玄复书符掷中,须臾有大鱼数百头,使人治之。
yòu yuē: jiè xiàng yǔ wú wáng gòng lùn, zī yú wèi shàng, nǎi yú diàn tíng zuò kǎn, jí shuǐ mǎn zhī, bìng qiú diào, xiàng qǐ ěr zhī, xū yú dé zī yú, dì jīng xǐ, nǎi shǐ chú rén qiè zhī, xiàng yòu wǎng shǔ shì jiāng, yǒu qǐng ér fǎn.
又曰:介象与吴王共论,辎鱼为上,乃於殿庭作坎,汲水满之,并求钓,象起饵之,须臾得辎鱼,帝惊喜,乃使厨人切之,象又往蜀市姜,有顷而反。
fú zǐ yuē: guān yú lóng mén, yǒu yī yú, fèn lín gǔ qí ér dēng hū lóng mén ér wèi lóng. yòu yī shù shì, líng bō dǎo liú ér bù xiàn, yáo líng xíng gē, piāo làng yú lóng mén, ér zhōng rì qī chí ér bù huà, fú zǐ yuē: bǐ tóng gōng ér shì yì, jī yī ér lǐ èr, fū hé zāi, wú nǎi yú yǐ shí yīng, ér rén yǐ wěi qiú hū.
《符子》曰:观於龙门,有一鱼,奋鳞鼓鬐而登乎龙门而为龙。又一术士,凌波蹈流而不陷,摇铃行歌,飘浪於龙门,而终日栖迟而不化,《符子》曰:彼同功而事异,迹一而理二,夫何哉,无乃鱼以实应,而人以伪求乎。
xiāo guǎng jì xiào zǐ chuán yuē: chén xuán, tài zǐ yě, hòu mǔ bàng zhī, chén hóu lìng xuán zì shā, xuán tóu liáo shuǐ, yú fù zhī yǐ chū, xuán yuē: wǒ zuì rén yě, gù qiú sǐ ěr, yú nǎi qù.
萧广济《孝子传》曰:陈玄,太子也,后母谤之,陈侯令玄自杀,玄投辽水,鱼负之以出,玄曰:我罪人也,故求死耳,鱼乃去。
yòu yuē: bā jùn dù xiào, yì zài chéng dōu, mǔ xǐ shí shēng yú, yú guān dé shēng lín, jié zhú shèng yú èr tóu, zhòu shuǐ zhōng, yuē: wǒ mǔ rú dé cǐ, fù chū zhǔ dé zhī, xiào yuē: shì wǒ xù jì, nǎi yǐ jìn mǔ.
又曰:巴郡杜孝,役在城都,母喜食生鱼,於官得生鳞,截竹盛鱼二头,宙水中,曰:我母如得此,妇出渚得之,笑曰:是我婿寄,乃以进母。
xīn shì sān qín jì yuē: kūn míng chí rén diào yú, lún jué ér qù, mèng yú hàn wǔ dì, qiú qù qí gōu, míng rì, dì yóu yú chí, jiàn dà yú xián suǒ, dì yuē: zuó suǒ mèng yě, qǔ ér qù zhī, dì hòu dé míng zhū.
辛氏《三秦记》曰:昆明池人钓鱼,纶绝而去,梦於汉武帝,求去其钩,明日,帝游於池,见大鱼衔索,帝曰:昨所梦也,取而去之,帝后得明珠。
fù jìn wáng qìng diào yú fù yuē: rán hòu chōu xiān jiǎo, zhèn xiū gān, chuí yín gōu, yùn jīn wán, xuán wěi ní, guà hóng luán, lián piān yún jì, chán zhuó yī lán.
【赋】晋王庆钓鱼赋曰:然后抽纤缴,振脩竿,垂银钩,运金丸,悬鲔鲵,挂鸿鸾,连翩云际,瀺灂漪澜。
jìn zhì yú guān yú fù yuē: guān lín zú yú biāo chí xī, nì yǔ qún yú lài yá, nǎi yǒu wěi quán zhī lǐ, zhuó bēi zhī yǎn. chán zhuó yǒng yuè, tóu làng fù yuǎn, jí yú qū yá zhī wēi, zhú hū dàn dàn zhī shēn, cuán jù fú cù, huò yuè huò chén, shū shuò yōu yì, xuàn mù jīng xīn, fàn yì jué yú tōng gōu, yīn sù bō yǐ xiàn chóu, chěng wēi qiǎo yú fú shāng, jìng jī jié yú xùn liú.
晋挚虞观鱼赋曰:观鳞族於彪池兮,睨羽群於濑涯,乃有洧泉之鲤,濯陂之鰋。瀺灂涌跃,投浪赴远,集于曲崖之隈,逐乎澹淡之深,攒聚辐蹙,或跃或沉,倏烁攸驿,眩目惊心,汎溢爵於通沟,因素波以献酬,骋微巧於浮觞,竞机捷於迅流。
shī liáng zhāng qiān yǒng yuè yú yìng zhào shī yuē: jí lín yǐn fán zǎo, bān shǒu chéng lǜ yī, hé yòng yóu míng xiè, qiě yuè tiān yuān chí.
【诗】梁张骞咏跃鱼应诏诗曰:戢鳞隐繁藻,颁首承绿漪,何用游溟澥,且跃天渊池。
chén zhāng zhèng jiàn fù dé yú yuè shuǐ huā shēng shī yuē: yàng sè táo huā shuǐ, xiāng wàng zhuó jǐn liú, yuè pǔ yí zhū chū, yī chí shì jìng fú, líng bō xián luò ruǐ, chù ěr bì chén gōu, fāng yóu lián yè wài, jù rù wǔ wáng zhōu.
陈张正见赋得鱼跃水花生诗曰:漾色桃花水,相望濯锦流,跃浦疑珠出,依池似镜浮,凌波衔落蕊,触饵避沉钩,方游莲叶外,讵入武王舟。
chén ruǎn zhuō lián xià yóu yú shī yuē: chūn sè yìng chéng bēi, hán yǒng qiě xiāng suí, wèi shàng lóng mén lù, liáo xì fú róng chí, chù làng lián kàn dòng, chéng liú yè yǐng pī, xiāng wàng zì yǒu lè, zhuāng huì qǐ néng zhī.
陈阮卓莲下游鱼诗曰:春色映澄陂,涵泳且相随,未上龙门路,聊戏芙蓉池,触浪莲看动,乘流叶影披,相忘自有乐,庄惠岂能知。
suí cén dé rùn yú shī yuē: jiàn yǐng qīn bō hé, zhū guāng dài shuǐ xīn, lián dōng zì kě xì, ān yòng shàng lóng jīn.
隋岑德润鱼诗曰:剑影侵波合,珠光带水新,莲东自可戏,安用上龙津。