jù míng běn bǔ
據明本補

strong chūn xià qiū dōng strong
春 夏 秋 冬

chūn
◇春

ěr yǎ yuē: chūn wèi qīng yáng, yī yuē fā shēng.
《爾雅》曰：春為青陽，一曰發生。

shàng shū yuē: yín bīn chū rì, píng zhì dōng zuò, rì zhōng xīng niǎo, yǐ yīn zhòng chūn.
《尚書》曰：寅賓出日，平秩東作，日中星鳥，以殷仲春。

lǐ jì yuè lìng yuē: mèng chūn zhī yuè, dōng fēng jiě dòng, zhé chóng shǐ zhèn, yú shàng bīng, tǎ jì yú, hóng yàn lái, nǎi zé yuán chén, tiān zǐ gōng gēng dì jí, shì yuè yě, tiān qì xià jiàng, dì qì shàng téng, tiān dì hé tóng, cǎo mù méng dòng, zhòng chūn zhī yuè, táo shǐ huá, cāng gēng míng, yīng huà wèi jiū, shì yuè yě, xuán niǎo zhì zhī rì, sì yú gāo méi, jì chūn zhī yuè, tóng shǐ huá, hóng shǐ jiàn, píng shǐ shēng, zhōu mù fù zhōu, wǔ fù wǔ fǎn, tiān zǐ shǐ chéng zhōu, bù dé xíng huì, míng jiū fú qí yǔ, dài shèng jiàng yú sāng.
《禮記月令》曰：孟春之月，東風解凍，蟄蟲始振，魚上冰，獺祭魚，鴻雁來，乃擇元辰，天子躬耕帝籍，是月也，天氣下降，地氣上騰，天地和同，草木萌動，仲春之月，桃始華，倉庚鳴，鷹化為鳩，是月也，玄鳥至之日，祀於高禖，季春之月，桐始華，虹始見，萍始生，舟牧覆舟，五覆五反，天子始乘舟，布德行惠，鳴鳩拂其羽，戴勝降於桑。

zhōu lǐ yuē: zhòng chūn zhào hòu, lǜ wài nèi mìng fù, shǐ cán yú běi jiāo, shuài liù gōng zhī fū rén, shēng zhǒng lù zhī zhǒng ér xiàn zhī yú wáng.
《周禮》曰：仲春詔後，率外內命婦，始蠶於北郊，帥六宮之夫人，生穜稑之種而獻之於王。

shì míng yuē: chūn zhī wèi yán chǔn yě, wù chǔn ér shēng.
《釋名》曰：春之為言蠢也，物蠢而生。

shī zǐ yuē: chūn wèi zhōng, dōng fāng wèi chūn, chūn, dòng yě, shì gù niǎo shòu yùn níng, cǎo mù huá shēng, wàn wù xián suì, zhōng zhī zhì.
《尸子》曰：春為忠，東方為春，春，動也，是故鳥獸孕寧，草木華生，萬物咸遂，忠之至。

shàng shū dà chuán yuē: dōng fāng zhě, dòng fāng yě, wù zhī dòng yě, hé yǐ wèi zhī chūn, chūn, chū yě, wù zhī chū, gù wèi dōng fāng chūn yě.
《尚書大傳》曰：東方者，動方也，物之動也，何以謂之春，春，出也，物之出，故謂東方春也。

zhōu guān yuē: luó shì, zhòng chūn luó chūn niǎo, xiàn jiū, yǐ yǎng lǎo yě.
《周官》曰：羅氏，仲春羅春鳥，獻鳩，以養老也。

yì wěi tōng guà yàn yuē: zhèn, dōng fāng yě, zhǔ chūn fēn, rì chū qīng qì, chū zhí zhèn, cǐ zhèng qì chū yě, qì chū yòu, wàn wù bàn sǐ, qì chū zuǒ, jiāo lóng chū, zhèn qì bù zhì, zé suì zhōng shǎo léi, wàn wù huá ér bù shí, rén mín jí rè, yīng zài qí chōng.
《易緯通卦驗》曰：震，東方也，主春分，日出青氣，出直震，此正氣出也，氣出右，萬物半死，氣出左，蛟龍出，震氣不至，則歲中少雷，萬物華而不實，人民疾熱，應在其沖。

yòu yuē: lì chūn tiáo fēng zhì, zhì gòu, jī rǔ, bīng jiě, yáng liǔ jīn, chūn fēn míng shù fēng zhì, léi yǔ xíng, táo lǐ huá.
又曰：立春條風至，雉雊，雞乳，冰解，楊柳津，春分明庶風至，雷雨行，桃李華。

máo shī yuē: chūn rì zài yáng, yǒu míng cāng gēng, chūn rì chí chí, cǎi fán qí qí, nǚ xīn shāng bēi, dài jí gōng zǐ tóng guī.
《毛詩》曰：春日載陽，有鳴倉庚，春日遲遲，采蘩祁祁，女心傷悲，迨及公子同歸。

shàng shū wěi yuē: dōng fāng chūn, lóng fáng wèi, qí guī rén, hǎo shēng bù zéi.
《尚書緯》曰：東方春，龍房位，其規仁，好生不賊。

zhuāng zǐ yuē: chūn qì fā ér bǎi cǎo shēng, zhèng dé qiū ér wàn bǎo chéng, fū chūn yǔ qiū, qǐ dé ér rán zāi, tiān dào yǐ xíng yǐ.
《莊子》曰：春氣發而百草生，正得秋而萬寶成，夫春與秋，豈得而然哉，天道已行矣。

xiào jīng wěi yuē: zhōu tiān qī héng liù jiān, yuē lì chūn, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ yín, wèi yǔ shuǐ, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ jia, wèi jīng zhé, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ mǎo, wèi chūn fēn, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ yǐ, wèi qīng míng, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ chén, wèi gǔ yǔ.
《孝經緯》曰：周天七衡六間，曰立春，後十五日，斗指寅，為雨水，後十五日，斗指甲，為驚蟄，後十五日，斗指卯，為春分，後十五日，斗指乙，為清明，後十五日，斗指辰，為穀雨。

lùn yǔ yuē: mù chūn zhě, chūn fú jì chéng, guān zhě wǔ liù rén, tóng zǐ liù qī rén, yù hū yí, fēng hū wǔ yú, yǒng ér guī.
《論語》曰：暮春者，春服既成，冠者五六人，童子六七人，浴乎沂，風乎舞雩，詠而歸。

lǎo zǐ yuē: zhòng rén xī xī, ruò xiǎng dà láo, rú dé chūn tái.
《老子》曰：眾人熙熙，若享大牢，如登春台。

huái nán zǐ yuē: chūn nǚ bēi, qiū shì āi, zhī wù huà yǐ.
《淮南子》曰：春女悲，秋士哀，知物化矣。

yòu yuē: nǚ yí gǔ gē, yǐ sī tiān hé, yǐ yǎng bǎi gǔ qín shòu cǎo mù. nǚ yí, zhǔ chūn xià zhǎng yǎng zhī shén.
又曰：女夷鼓歌，以司天和，以養百穀禽獸草木。［女夷，主春夏長養之神。］

yòu yuē: mèng chūn zhī yuè, dōng gōng yù nǚ qīng sè, yī qīng cǎi, gǔ qín sè.
又曰：孟春之月，東宮御女青色，衣青采，鼓琴瑟。

shuō yuàn yuē: guǎn zhòng yuē: wú qióng bì yǐ, wú bù néng yǐ chūn fēng fēng rén, bù néng yǐ xià yǔ yǔ rén, wú qióng bì yǐ.
《說苑》曰：管仲曰：吾窮必矣，吾不能以春風風人，不能以夏雨雨人，吾窮必矣。

jīng fáng zhàn yuē: chūn dāng tuì tān cán, jìn róu liáng, xù yòu gū, zhèn bù zú, qiú yǐn shì, zé wàn wù yīng jié ér shēng, suí qì ér zhǎng, suǒ wèi chūn lìng yě.
《京房占》曰：春當退貪殘，進柔良，恤幼孤，賑不足，求隱士，則萬物應節而生，隨氣而長，所謂春令也。

yòu yuē: zhēng yuè jiàn yín, lǜ wèi tài cù, jī zhì zī wěi, zhāo yáo shēng jù, shǎo yáng jiě dòng, qí qì wēn róu, nì zhī zé hán.
又曰：正月建寅，律為太蔟，雞雉孳尾，招搖生聚，少陽解凍，其氣溫柔，逆之則寒。

bái hǔ tōng yuē: jià qǔ yǐ chūn hé yě, chūn tiān dì jiāo tōng, wù shǐ shēng, yīn yáng jiāo jiē zhī shí yě.
《白虎通》曰：嫁娶以春何也，春天地交通，物始生，陰陽交接之時也。

lín hǎi yì wù zhì yuē: tí xī, yī míng tián juān, chūn sān yuè míng, zhòu yè bù zhǐ, yīn shēng zì hū, sú yán qǔ méi zǐ, tú qí kǒu liǎng biān jiē chì, shàng tiān zì yán qǐ sī, tài píng yù lǎn shí jiǔ zuò ēn. zhì dāng mài yù lǎn zuò lù. zi shú, míng nǎi zhǐ ěr.
《臨海異物志》曰：鶗窸，一名田鵑，春三月鳴，晝夜不止，音聲自呼，俗言取梅子，塗其口兩邊皆赤，上天自言乞思，［《太平御覽》十九作恩。］至當麥［御覽作陸。］子熟，鳴乃止耳。

hàn shū yuē: mèng chūn zhī yuè, qún jū zhě jiāng sàn, xíng rén zhèn mù duó xùn yú lù, yǐ cǎi shī, xiàn zhī tài shī, bǐ qí yīn lǜ, yǐ wén yú tiān zǐ.
《漢書》曰：孟春之月，群居者將散，行人振木鐸徇於路，以采詩，獻之太師，比其音律，以聞於天子。

dōng guān hàn jì yuē: liáng hóng jiāng zhī huì jī, zuò shī yuē: wéi jì chūn xī huá sè, mài hán jīn xī fāng xiù.
《東觀漢記》曰：梁鴻將之會稽，作詩曰：維季春兮華色，麥含金兮方秀。

xù hàn lǐ yí zhì yuē: lì chūn zhī rì, jīng dū bǎi guān, jiē yī qīng yī, lì qīng fān, shī tǔ niú gēng rén yú mén wài.
《續漢禮儀志》曰：立春之日，京都百官，皆衣青衣，立青幡，施土牛耕人於門外。

yòu yuē: lì chūn zhī rì, xià kuān dà shū yuē: fāng chūn dōng zuò, jìng shǐ shèn wēi, zuì shū sǐ, qiě wù àn yàn, jiē xū mài qiū, tuì tān cán, jìn róu liáng.
又曰：立春之日，下寬大書曰：方春東作，敬始慎微，罪殊死，且勿案驗，皆須麥秋，退貪殘，進柔良。

bó wù zhì yuē: sòng guó yǒu tián fū, cháng yī fén yūn yǐ guò dōng, jì chūn dōng zuò, zì bào yú rì, bù zhī tiān xià zhī yǒu guǎng shà ào shì, mián kuàng hú háo, gù qí qī yuē: fù rì zhī xuān, rén mò zhī zhě, yǐ xiàn wú jūn, jiāng yǒu shǎng.
《博物志》曰：宋國有田夫，常衣黂縕以過冬，暨春東作，自暴於日，不知天下之有廣廈隩室，綿纊狐貉，顧其妻曰：負日之暄，人莫知者，以獻吾君，將有賞。

chǔ cí yuē: xiàn suì fā chūn xī, mì wú nán zhēng, lù píng qí yè xī bái zhǐ shēng, zhàn zhàn jiāng shuǐ xī shàng yǒu fēng, mù jí qiān lǐ xī shāng chūn xīn.
《楚辭》曰：獻歲發春兮，汨吾南征，菉蘋齊葉兮白芷生，湛湛江水兮上有楓，目極千里兮傷春心。

yòu yuē: kāi chūn fā chǔ cí jiǔ zhāng fā xià yǒu suì zì. xī, bái rì chū zhī yōu yōu, wú qiě dàng zhì ér yú lè xī, zūn jiāng xià yǐ yú yōu.
又曰：開春發［楚辭九章發下有歲字。］兮，白日出之悠悠，吾且盪志而愉樂兮，遵江夏以娛憂。

yòu yuē: wáng sūn yóu xī bù guī, chūn cǎo shēng xī qī qī.
又曰：王孫游兮不歸，春草生兮萋萋。

yòu yuē: qīng chūn shòu xiè bái rì zhāo, chūn qì fèn fā wàn wù jù.
又曰：青春受謝白日昭，春氣奮發萬物遽。

shī jìn lù jī shī yuē: jié yùn tóng kě bēi, mò ruò chūn qì shén, hé fēng wèi jí yù, yí liáng qīng qiě lǐn.
【詩】晉陸機詩曰：節運同可悲，莫若春氣甚，和風未及燠，遺涼清且凜。

jìn zhāng xié zá shī yuē: dà hào qǐ dōng jié, chūn jiāo lǐ qīng zhī, yīng huà rì yè fēn, léi dòng hán shǔ lí, fēi zé xǐ dōng tiáo, fú biāo jiě chūn sī, cǎi hóng yīng gāo yún, wén qiú míng yīn chí, chōng qì shàn jiǔ yín, cāng shēng yǎn sì chuí, shí zhì wàn shí chéng, huà zhōu tiān dì yí.
晉張協雜詩曰：大昊啟東節，春郊禮青祗，鷹化日夜分，雷動寒暑離，飛澤洗冬條，浮飈解春澌，采虹纓高雲，文虬鳴陰池，沖氣扇九垠，蒼生衍四垂，時至萬實成，化周天地移。

jìn guō pú shī yuē: qīng yáng chàng hé qì, gǔ fēng mù yǐ wēn, yīng chǎi yè lín huì, kūn chóng xián qǐ mén, gāo tái lín xùn liú, sì zuò liè wáng sūn, yǔ gài tíng yún yīn, cuì yù yìng yù zūn.
晉郭璞詩曰：青陽暢和氣，谷風穆以溫，英茝曄林薈，昆蟲咸啟門，高台臨迅流，四坐列王孫，羽蓋停雲陰，翠郁映玉樽。

jìn gù kǎi zhī shén qíng shī yuē: chūn shuǐ mǎn sì zé, xià yún duō qí fēng, qiū yuè yáng míng huī, dōng lǐng xiù hán sōng. zhāi jù.
晉顧凱之神情詩曰：春水滿四澤，夏雲多奇峰，秋月揚明輝，冬嶺秀寒松。［摘句。］

liáng jiǎn wén dì chūn rì xiǎng shàng lín shī yuē: chūn fēng běn zì qí, yáng liǔ zuì xiāng yí, liǔ yè héng zhe dì, yáng huā hǎo shàng chuī, chù chù chūn xīn dòng, cháng xī guāng yīn yí, xī jīng dǒng xián guǎn, nán wǎn xí dōu àn jù xiāng yáng jì, dāng zuò yù. chí, xíng jiān yú gòng lè, táo shàng niǎo xiāng kuī, xiāng chē yún mǔ xiǎn, jué mǎ huáng jīn jī.
梁簡文帝春日想上林詩曰：春風本自奇，楊柳最相宜，柳葉恆著地，楊花好上吹，處處春心動，常惜光陰移，西京董賢館，南宛習都［按據襄陽記，當作郁。］池，行間魚共樂，桃上鳥相窺，香車雲母幰，駃馬黃金羈。

yòu wǎn chūn shí shī yuē: zǐ lán yè chū mǎn, jiāo yīng nòng bù xī, shí dūn hái shì shòu, luó zhǎng gèng shèng yī, shuǐ dòng wén yáo jù, shān míng yǎ niǎo fēi, zhǔ pú biàn xīn jié, yán tóng zhǎng jiù wéi, fēng huā luò wèi yǐ, shān zhāi kāi yè fēi.
又晚春時詩曰：紫蘭葉初滿，嬌鶯弄不稀，石蹲還似獸，蘿長更勝衣，水凍文鰩聚，山瞑雅鳥飛，渚蒲變新節，岩桐長舊圍，風花落未已，山齋開夜扉。

yòu chūn rì kàn méi shī yuē: zuó rì kàn méi shù, xīn huā yǐ zì shēng, jīn dàn wén chūn niǎo, hé chì liǎng sān shēng, dòng jiě chí kāi lù, yún chuān tiān bàn qíng, yóu xīn bù yīng dòng, wèi cǐ yù féng yíng.
又春日看梅詩曰：昨日看梅樹，新花已自生，今旦聞春鳥，何啻兩三聲，凍解池開淥，雲穿天半晴，游心不應動，為此欲逢迎。

yòu wǎn rì hòu táng shī yuē: màn yīn tōng bì qì, rì yǐng dù chéng yú, àn liǔ chuí zhǎng yè, chuāng táo luò xì fū, huā liú jiá dié fěn, zhú yì qīng tíng zhū, shǎng xīn wú yǔ gòng, rǎn hàn dú chí chú.
又晚日後堂詩曰：幔陰通碧砌，日影度城隅，岸柳垂長葉，窗桃落細跗，花留蛺蝶粉，竹翳蜻蜓珠，賞心無與共，染翰獨踟躕。

yòu chūn rì shī yuē: huā kāi jǐ qiān yè, shuǐ fù shù zhòng yī, dié yáng yíng kōng wǔ, yàn zuò tóng xīn fēi, gē yāo nòng qū bà, zhèng nǚ xié qín guī.
又春日詩曰：花開幾千葉，水覆數重衣，蝶颺縈空舞，燕作同心飛，歌妖弄曲罷，鄭女挾琴歸。

yòu chūn rì shī yuē: nián hái lè yīng mǎn, chūn guī sī fù shēng, táo hán kě lián zǐ, liǔ fā duàn cháng qíng, luò huā suí yàn rù, yóu sī dài dié jīng, hán dān gē guǎn dì, jiàn xǔ yù liú qíng.
又春日詩曰：年還樂應滿，春歸思復生，桃含可憐紫，柳發斷腸情，落花隨燕入，遊絲帶蝶驚，邯鄲歌管地，見許欲留情。

liáng yuán dì chūn rì shī yuē: chūn hái chūn jié měi, chūn rì chūn fēng guò, chūn xīn rì rì yì, chūn qíng chù chù duō, chù chù chūn fāng dòng, rì rì chūn qín biàn, chūn yì chūn yǐ fán, chūn rén chūn bù jiàn, bù jiàn huái chūn rén, tú wàng chūn guāng xīn, chūn chóu chūn zì jié, chūn jié jù néng shēn, yù dào chūn yuán qù, fù yì chūn shí rén, chūn rén jìng hé zài, kōng shuǎng shàng chūn qī, dú niàn chūn huā luò, hái shì xī chūn shí.
梁元帝春日詩曰：春還春節美，春日春風過，春心日日異，春情處處多，處處春芳動，日日春禽變，春意春已繁，春人春不見，不見懷春人，徒望春光新，春愁春自結，春結詎能申，欲道春園趣，復憶春時人，春人竟何在，空爽上春期，獨念春花落，還似昔春時。

liáng shěn yuē yǒng chūn chū shī yuē: fú dào mì yáng chūn, xiāng jiāng gòng xié shǒu, cǎo sè yóu zì féi, lín zhōng dōu wèi yǒu, wú shì zhú méi huā, kōng jiāo xìn yáng liǔ, qiě fù guī qù lái, hán qíng jì bēi jiǔ.
梁沈約詠春初詩曰：扶道覓陽春，相將共攜手，草色猶自腓，林中都未有，無事逐梅花，空交信楊柳，且復歸去來，含情寄杯酒。

yòu chūn yǒng yuē: yáng liǔ luàn rú sī, qǐ luó bù zì chí, chūn cǎo fù huáng lǜ, kè xīn shāng cǐ shí, qīng tái yǐ jié wěi, bì shuǐ fù yíng qí, rì huá zhào zhào sè, fēng xīn dòng yàn jī, jīn zhōng wàn xíng lèi, gù shì yī xiāng sī.
又春詠曰：楊柳亂如絲，綺羅不自持，春草復黃綠，客心傷此時，青苔已結洧，碧水復盈淇，日華照趙瑟，風心動燕姬，襟中萬行淚，故是一相思。

liáng wú yún àn dāng zuò jūn, hòu tóng. chūn shī yuē: chūn cóng hé chù lái, fú shuǐ fù jīng méi, yún zhāng qīng suǒ tà, fēng chuī chéng lù tái, měi rén gé qiān lǐ, luó wéi bì bù kāi, wú yóu de gòng yǔ, kōng duì xiāng sī bēi.
梁吳筠［按當作均，後同。］春詩曰：春從何處來，拂水復驚梅，雲彰青瑣闥，風吹承露台，美人隔千里，羅帷閉不開，無由得共語，空對相思杯。

liáng wáng sēng rú jì xiāng yǒu shī yuē: lǚ xīn yǐ duō hèn, chūn zhì shàng lí qún, cuì zhī jié xié yǐng, lǜ shuǐ sàn yuán wén, xì yú liǎng xiāng gù, yóu niǎo bàn cáng yún, hé shí bù mǐn mò, shì rì zuì sī jūn.
梁王僧孺寄鄉友詩曰：旅心已多恨，春至尚離群，翠枝結斜影，綠水散圓文，戲魚兩相顧，游鳥半藏雲，何時不憫默，是日最思君。

yòu chūn sī jué jù shī yuē: xuě bà zhī jí qīng, bīng kāi shuǐ biàn lǜ, fù wén huáng niǎo shēng, quán zuò xiāng sī qǔ.
又春思絕句詩曰：雪罷枝即青，冰開水便綠，復聞黃鳥聲，全作相思曲。

liáng xiāo zi fàn chūn wàng gǔ yì shī yuē: guāng jǐng xié hàn gōng, héng liáng zhào cǎi hóng, chūn qíng jì liǔ sè, niǎo yǔ chū méi zhōng, fēn yūn guī lǐ sī, wēi yí shuǐ shàng fēng, luò huā tú rù hù, hé jiě qiè chuáng kōng.
梁蕭子范春望古意詩曰：光景斜漢宮，橫樑照采虹，春情寄柳色，鳥語出梅中，氛氳閨里思，逶迤水上風，落花徒入戶，何解妾床空。

liáng wáng yún chūn rì shī yuē: jīn dī cǎo fēi jiù, yù chí quán yǐ xīn, fēng shēng shì yáng yuán é niú, jù féng xiào běn gǎi. jiǎo, yún shàng ruò yú lín, yōu guī duō yuàn sī, tíng zhī zuò jiāo chūn, fāng huá jì líng luò, fāng zuò xiàng yú rén.
梁王筠春日詩曰：金堤草非舊，玉池泉已新，風生似羊［原訛牛，據馮校本改。］角，雲上若魚鱗，幽閨多怨思，停織坐嬌春，芳華既零落，方作向隅人。

liáng xiāo zhèn chūn rì yí liú xiào chuò shī yuē: jiàn shuǐ chū liú bì, shān yīng zǎo fā hóng, xīn qín zhēng nòng xiǎng, luò ruǐ luàn cóng fēng, fú yán duō ruǎn gàn, yìng hù xī huā cóng, shuí yún xiāng qù yuǎn, chuí liǔ duì gāo tóng.
梁蕭瑱春日貽劉孝綽詩曰：澗水初流碧，山櫻早發紅，新禽爭弄響，落蕊亂從風，拂筵多軟幹，映戶悉花叢，誰雲相去遠，垂柳對高桐。

liáng yǔ jiān wú shī yuē: táo hóng liǔ xù bái, zhào rì fù suí fēng, yǐng chū zhū chéng wài, xiāng guī qīng diàn zhōng, shuǐ yìng jì shēng zhú, shān héng bàn sǐ tóng, bān wén zhī wò zhòng, nuò zhá kuì cái kōng.
梁庾肩吾詩曰：桃紅柳絮白，照日復隨風，影出朱城外，香歸青殿中，水映寄生竹，山橫半死桐，頒文知渥重，搦札愧才空。

liáng bào quán fèng hé xiāng dōng wáng chūn rì shī yuē: xīn yàn shǐ xīn guī, xīn dié fù xīn fēi, xīn huā mǎn xīn shù, xīn yuè lì xīn huī, xīn guāng xīn qì zǎo, xīn wàng xīn yíng bào, xīn shuǐ xīn lǜ fú, xīn qín xīn tīng hǎo, xīn jǐng zì xīn hái, xīn yè fù xīn pān, xīn zhī suī kě jié, xīn chóu jù jiě yán, xīn sī dú fēn yūn, xīn zhī bù kě wén, xīn shàn rú xīn yuè, xīn gài xué xīn yún, xīn luò lián zhū lèi, xīn diǎn shí liú qún.
梁鮑泉奉和湘東王春日詩曰：新燕始新歸，新蝶復新飛，新花滿新樹，新月麗新輝，新光新氣早，新望新盈抱，新水新綠浮，新禽新聽好，新景自新還，新葉復新攀，新枝雖可結，新愁詎解顏，新思獨氛氳，新知不可聞，新扇如新月，新蓋學新雲，新落連珠淚，新點石榴裙。

liáng wén rén qiàn chūn rì shī yuē: gāo tái dòng chūn sè, qīng chí yìng rì huá, lǜ kuí xiàng guāng zhuǎn, cuì liǔ zhú fēng xié, lín yǒu míng xīn niǎo, yuán duō duó mù huā, xiāng yǔ xián zhī jié, tàn zi dú lí jiā.
梁聞人蒨春日詩曰：高台動春色，清池映日華，綠葵向光轉，翠柳逐風斜，林有鳴心鳥，園多奪目花，相與咸知節，嘆子獨離家。

zhōu yǔ xìn yǒng chūn shī yuē: zuó yè niǎo shēng chūn, jīng míng dòng sì lín, jīn zhāo méi shù xià, dìng yǒu yǒng huā rén, liú xīng fú jiǔ fàn, sù zhèn rào bēi chún, hé láo yī piàn yǔ, huàn zuò yáng tái shén.
周庾信詠春詩曰：昨夜鳥聲春，驚鳴動四鄰，今朝梅樹下，定有詠花人，流星浮酒泛，粟瑱繞杯唇，何勞一片雨，喚作陽台神。

yòu yuē: xiāo yáo yóu guì yuàn, jì jué xiǎng táo yuán, xiá shí fēn huā jìng, zhǎng qiáo yìng shuǐ mén, guǎn shēng jīng bǎi niǎo, rén yī xiāng yī yuán, dìng zhī huān wèi zú, héng qín zuò shù gēn.
又曰：逍遙遊桂苑，寂絕想桃源，狹石分花逕，長橋映水門，管聲驚百鳥，人衣香一園，定知歡未足，橫琴坐樹根。

chén xú líng shī yuē: àn yān qǐ mù sè, àn shuǐ dài xié huī, jìng xiá héng zhī dù, lián yáo jīng yàn fēi, luò huā chéng bù lǚ, liú jiàn xiě xíng yī, hé shū jiǔ zhī gài, bó mù dòng tíng guī.
陳徐陵詩曰：岸煙起暮色，岸水帶斜暉，逕狹橫枝度，簾搖驚燕飛，落花承步履，流澗寫行衣，何殊九芝蓋，薄暮洞庭歸。

suí jiāng zǒng shān tíng chūn shī yuē: xǐ mù wéi wǔ rì, qī chí zài yī qiū, gǔ zhā héng jìn jiàn, wēi shí sǒng qián zhōu, fēng lǜ kāi hé liǔ, chí hóng zhào hǎi liú, yě huā níng dài huì, shān chóng jù shí qiū, rén shēng fù néng jǐ, yè zhú fēi zhǎng yóu.
隋江總山庭春詩曰：洗沐唯五日，棲遲在一丘，古楂橫近澗，危石聳前洲，峰綠開河柳，池紅照海榴，野花寧待晦，山蟲詎識秋，人生復能幾，夜燭非長游。

fù jìn fù xuán yáng chūn fù yuē: xū xīn dìng hū hūn zhōng, lóng xīng zhèng hū chūn chén, jiā gōu máng zhī tǒng shí, xuān tài hào zhī wēi shén, sù bīng jiě ér tài yè qià, xuán tǎ jì ér yàn běi zhēng, yōu zhé chǔn dòng, wàn wù lè shēng, yī yī yáng liǔ, piān piān fú píng, táo zhī yāo yāo, zhuó zhuó qí róng, fán huá yè ér yào yě, wěi fēn pā ér yáng yīng, què yíng cháo yú gāo shù, yàn xián ní yú guǎng tíng, dǔ dài shèng zhī zhǐ sāng, líng bù gǔ zhī chén míng, xí xí gǔ fēng, yáng yáng lǜ quán, dān xiá héng jǐng, wén hóng jìng tiān.
【賦】晉傅玄陽春賦曰：虛心定乎昏中，龍星正乎春辰，嘉勾芒之統時，宣太皞之威神，素冰解而泰液洽，玄獺祭而雁北征，幽蟄蠢動，萬物樂生，依依楊柳，翩翩浮萍，桃之夭夭，灼灼其榮，繁華燁而燿野，煒芬葩而揚英，鵲營巢於高樹，燕銜泥於廣庭，睹戴勝之止桑，聆布穀之晨鳴，習習谷風，洋洋綠泉，丹霞橫景，文虹竟天。

jìn zhàn fāng shēng huái chūn fù yuē: fū róng diāo zhī gǎn rén, yóu sè xiàng zhī zài jìng, shì suí huà ér qiān huí, xīn wú zhǔ ér xū yìng, miǎn qiū lín ér qíng bēi, yóu chūn zé ér xīn nǜ, suī sì shí zhī píng fēn, hé yáng jié zhī qīng shū, rì wǎn luán yǐ shū hé, qì yǒu rén ér wú sù, léi fā xiāng yú nán shān, yǔ jiàn zé yú sì míng, qǐ qián zhé yú jiǔ quán, shōu líng shé yú tiān tíng, xiū hóng huàn lǜ yǐ dōng jiǒng, yōu jiàn pàn bīng ér liú qīng, hóng piāo hé yú guī fēng, yàn xián ní ér lái zhēng, zhì niǎo gǎn rén ér gé xìng, tí xī chéng huà ér biàn shēng, mài péng péng ér hán xiù, sāng ǎi ǎi ér fū róng.
晉湛方生懷春賦曰：夫榮彫之感人，猶色象之在鏡，事隨化而遷回，心無主而虛映，眄秋林而情悲，遊春澤而心恧，雖四時之平分，何陽節之清淑，日婉孌以舒和，氣有仁而無肅，雷發鄉於南山，雨漸澤於四溟，啟潛蟄於九泉，收靈蛇於天庭，修虹煥綠以東冏，幽澗泮冰而流清，鴻飄翮於歸風，燕銜泥而來征，鷙鳥感仁而革性，鶗窸乘化而變聲，麥芃芃而含秀，桑藹藹而敷榮。

zhōu yǔ xìn chūn fù yuē: yí chūn yuàn zhōng chūn yǐ guī, pī xiāng diàn lǐ zuò chūn yī, xīn nián niǎo shēng qiān zhǒng zhuàn, èr yuè yáng huā mǎn lù fēi, hé yáng yī xiàn bìng shì huā, jīn gǔ cóng lái mǎn yuán shù, yī cóng xiāng cǎo zú ài rén, shù chǐ yóu sī jí héng lù, tái shǐ lǜ ér cáng yú, mài cái qīng ér fù zhì, chuī xiāo nòng yù zhī tái, míng pèi líng bō zhī shuǐ, yí qī lǐ zhī jiā fù, rù xīn fēng ér jiǔ měi, shí liú liáo fàn, pú táo fā pēi, fú róng yù wǎn, lián zǐ jīn bēi, xīn yá zhú sǔn, xì hé yáng méi, lǜ zhū pěng qín zhì, wén jūn sòng jiǔ lái, yù guǎn chū diào, míng xián zàn fǔ, yáng chūn lǜ shuǐ zhī qū, duì fèng huí luán zhī wǔ, gèng zhì shēng huáng, hái yí zhēng zhù, yuè rù gē shàn, huā chéng jié gǔ, xié lǜ dū wèi, shè zhì zhōng láng, tíng chē xiǎo yuàn, lián qí zhǎng yáng, jīn ān shǐ bèi, zhè yuè xīn zhāng, fú chén kàn mǎ liè, fēn péng rù shè táng, mǎ shì tiān chí zhī lóng zhǒng, dài nǎi jīng shān zhī yù liáng, yàn jǐn ān tiān lù, xīn líng zhī fèng huáng, sān rì qǔ shuǐ xiàng hé jīn, rì wǎn hé biān duō jiě shén, shù xià liú bēi kè, shā tóu dù shuǐ rén, lòu báo zhǎi shān xiù, chuān zhū tiē lǐng jīn, bǎi zhàng shān tóu rì yù xié, sān bū wèi zuì mò hái jiā, chí zhōng shuǐ yǐng xuán shèng jìng, wū lǐ yī xiāng bù rú huā.
周庾信春賦曰：宜春苑中春已歸，披香殿裡作春衣，新年鳥聲千種囀，二月楊花滿路飛，河陽一縣並是花，金谷從來滿園樹，一叢香草足礙人，數尺遊絲即橫路，苔始綠而藏魚，麥才青而覆雉，吹簫弄玉之台，鳴珮陵波之水，移戚里之家富，入新豐而酒美，石榴聊泛，蒲桃醱醅，芙蓉玉碗，蓮子金杯，新芽竹筍，細核楊梅，綠珠捧琴至，文君送酒來，玉管初調，鳴弦暫撫，陽春綠水之曲，對鳳回鸞之舞，更炙笙簧，還移箏柱，月入歌扇，花承節鼓，協律都尉，射雉中郎，停車小苑，連騎長楊，金鞍始被，柘月新張，拂塵看馬埒，分朋入射堂，馬是天池之龍種，帶乃荊山之玉梁，艷錦安天鹿，新綾織鳳皇，三日曲水向河津，日晚河邊多解神，樹下流杯客，沙頭度水人，鏤薄窄衫袖，穿珠帖領巾，百丈山頭日欲斜，三晡未醉莫還家，池中水影懸勝鏡，屋裡衣香不如花。

jìn xià hóu zhàn chūn kě lè yuē: chūn kě lè xī, lè dōng zuò zhī liáng shí, jiā xīn tián zhī qǐ lái, yuè zhōng chóu zhī fā zāi, sāng rǎn rǎn yǐ fèn tiáo, mài suì suì yǐ yáng xiù, zé miáo yì zhǔ, yuán huì yào fù, chūn kě lè xī, lè chóng lù zhī kě yú, dēng yí gāng yǐ huí tiào, chāo jiǎo jià hū shān yú, zhuì zá huá yǐ wèi gài, jí fán ruí yǐ shì shang, sàn fēng yī zhī fù qì, nà jí huái zhī qián fāng, yīng jiāo jiāo yǐ nòng yīn, cuì xuān xuān yǐ qīng xiáng, zhāo jūn zǐ yǐ xié lè, xié shū rén yǐ wēi xíng.
晉夏侯湛春可樂曰：春可樂兮，樂東作之良時，嘉新田之啟萊，悅中疇之發菑，桑冉冉以奮條，麥遂遂以揚秀，澤苗翳渚，原卉耀阜，春可樂兮，樂崇陸之可娛，登夷岡以回眺，超矯駕乎山嵎，綴雜華以為蓋，集繁蕤以飾裳，散風衣之馥氣，納戢懷之潛芳，鸚交交以弄音，翠翾翾以輕翔，招君子以偕樂，攜淑人以微行。

jìn wáng yì chūn kě lè yuē: chūn kě lè xī, lè mèng yuè zhī chū yáng, bīng pàn huàn yǐ wēi liú, tǔ mào jué ér jiě gāng. yě xuān huì yǐ huī lǜ, shān cōng qiàn yǐ fā cāng.
晉王廙春可樂曰：春可樂兮，樂孟月之初陽，冰泮渙以微流，土冒橛而解剛。野暄卉以揮綠，山蔥蒨以發蒼。

jìn lǐ yóng bēi sì shí yuē: bēi chūn rì xī, bēi yáng zé zhī fāng xuān, jiàn líng wēi yǐ yán zhé, kòu dōng zhèn ér xiǎng tiān. bù hé qì zhī yān yùn, shū lǎng jǐng zhī shū xiān, yún xìng zī yú xiù shí, biāo míng kē yú chóng shān, píng gāo miǎo mǎng, zhōng lín cōng qīng, yě mǎ fēi jiàn, chén hóng chuí jīng, yáng yàn nán cú, yīn yàn běi zhēng, sù huá hào hào, dān xiù yíng yíng.
晉李顒悲四時曰：悲春日兮，悲陽澤之方宣，建靈威以延蟄，叩東震而響天。布和氣之煙熅，舒朗景之淑鮮，雲興滋於秀石，飈鳴柯於崇山，平皋眇莽，中林蔥青，野馬飛澗，晨虹垂旌，陽燕南徂，陰雁北征，素華浩浩，丹秀熒熒。

xià
◇夏

ěr yǎ yuē: xià wèi zhū míng, yī yuē zhǎng yíng.
《爾雅》曰：夏為朱明，一曰長嬴。

shī zǐ yuē: xià wèi lè, nán fāng wèi xià, xià, xìng yě, nán, rèn yě, shì gù wàn wù mò bù rèn xìng, fān zhí chōng yíng, lè zhī zhì yě.
《尸子》曰：夏為樂，南方為夏，夏，興也，南，任也，是故萬物莫不任興，蕃殖充盈，樂之至也。

shàng shū yuē: shēn mìng xī shū, zhái nán jiāo, rì yǒng xīng huǒ, yǐ zhèng zhòng xià, niǎo shòu xī gé.
《尚書》曰：申命羲叔，宅南交，日永星火，以正仲夏，鳥獸希革。

zhōu shū shí xùn yuē: xià zhì zhī rì, lù jiǎo jiě, tiáo shǐ míng, dà shǔ zhī rì, fǔ cǎo huà wèi yíng.
《周書·時訓》曰：夏至之日，鹿角解，蜩始鳴，大暑之日，腐草化為螢。

lǐ jì yuē: mèng xià yuè, shèng dé zài huǒ, tiān zǐ yíng xià yú nán jiāo, hái fǎn, xíng shǎng, fēng zhū hóu, qìng cì suì xíng, mí cǎo sǐ, mài qiū zhì, duàn báo xíng, jué xiǎo zuì, zhòng xià zhī yuè, tiān zǐ xiū yǐ hán táo, xiān jiàn qǐn miào, rì zhǎng zhì, yīn yáng zhēng, jūn zǐ chù bì yǎn shēn, wú zào, chán shǐ míng, mù jǐn róng, kě yǐ jū gāo míng, kě yǐ yuǎn tiào wàng, kě yǐ shēng shān líng, kě yǐ chù tái xiè, jì xià zhī yuè, wēn fēng shǐ zhì, xī shuài jū bì, yīng nǎi xué xí, fǔ cǎo huà wèi yíng.
《禮記》曰：孟夏月，盛德在火，天子迎夏於南郊，還反，行賞，封諸侯，慶賜遂行，靡草死，麥秋至，斷薄刑，決小罪，仲夏之月，天子羞以含桃，先薦寢廟，日長至，陰陽爭，君子處必掩身，無躁，蟬始鳴，木槿榮，可以居高明，可以遠眺望，可以升山陵，可以處台榭，季夏之月，溫風始至，蟋蟀居壁，鷹乃學習，腐草化為螢。

yòu yuē: nán fāng zhě xià, xià zhī wèi yán jiǎ yě, yǎng zhī zhǎng zhī, jiǎ zhī rén yě.
又曰：南方者夏，夏之為言假也，養之長之，假之仁也。

shàng shū kǎo líng yào yuē: huǒ xīng wèi xià qī, zhuān yáng xiāng yù lǎn èr shí yī xiāng xià yǒu zhù zì. tóng jīng gǎn fú.
尚書考靈耀曰：火星為夏期，專陽相［御覽二十一相下有助字。］同精感符。

yì tōng guà yàn yuē: lí, nán fāng yě, zhǔ xià, rì zhōng chì qì chū, zhí lí, cǐ zhèng qì, chū yòu, wàn wù bàn sǐ, qì chū zuǒ, chì dì qiān lǐ.
《易通卦驗》曰：離，南方也，主夏，日中赤氣出，直離，此正氣，出右，萬物半死，氣出左，赤地千里。

shī hán shén wù yuē: cáo, dì chù jì xià zhī wèi, tǔ dì jìn jí, yīn zhōng zhēng, qí shēng qīng yǐ jí.
《詩含神霧》曰：曹，地處季夏之位，土地勁急，音中徵，其聲清以急。

tài gōng jīn guì yuē: zhòu cháng yǐ liù yuè liè yú xī tǔ, fā mín zhú qín, mín jiàn yuē: jīn liù yuè, tiān wù fù shī, dì wù zhǎng yǎng, jīn shèng xià fā mín zhú qín, ér yuán yuán xuán yú yě, jūn jiàn yī rì zhī miáo, ér mín bǎi rì bù shí, tiān zǐ shī dào, hòu bì wú fú, zhòu yǐ wèi yāo yán ér zhū zhī, hòu shù yuè, tiān bào fēng yǔ, fà wū zhé shù.
太公《金匱》曰：紂嘗以六月獵於西土，發民逐禽，民諫曰：今六月，天務覆施，地務長養，今盛夏發民逐禽，而元元懸於野，君踐一日之苗，而民百日不食，天子失道，後必無福，紂以為妖言而誅之，後數月，天暴風雨，髮屋折樹。

huáng lǎn yì lǐ yuē: xià zé yī chì yī, pèi chì yù, chéng chì hé, jià chì lóng, zài chì qí, yǐ yíng xià yú nán jiāo, qí jì. xiān shǔ yǔ jī, jū míng táng zhèng miào, qǐ nán hù.
皇覽《逸禮》曰：夏則衣赤衣，佩赤玉，乘赤輅，駕赤龍，載赤旗，以迎夏於南郊，其祭。］先黍與雞，居明堂正廟，啟南戶。

xiào jīng wěi, zhōu tiān qī héng liù jiān, yuē gǔ yǔ, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ wù, dōng nán wéi, wèi lì xià, hòu shí wǔ rì, dòu zhǐ jǐ, yǐ wèi xiǎo mǎn.
孝經緯，周天七衡六間，曰穀雨，後十五日，斗指戊，東南維，為立夏，後十五日，斗指己，以為小滿。

guǎn zǐ yuē: xià zhì ér mài shú, tiān zǐ sì tài zōng, qí shèng yǐ mài, gǔ zhī shǐ yě.
《管子》曰：夏至而麥熟，天子祀太宗，其盛以麥，穀之始也。

huái nán zǐ yuē: mèng xià zhī yuè, nán gōng yù nǚ, chì sè chì yī, chuī yú shēng.
《淮南子》曰：孟夏之月，南宮御女，赤色赤衣，吹竽笙。

yòu yuē: zōu yǎn shì yàn huì wáng jǐn zhōng, zuǒ yòu zèn zhī, wáng xì zhī, yǎng tiān ér kū, xià wǔ yuè, wèi zhī xià shuāng.
又曰：鄒衍事燕惠王盡忠，左右譖之，王系之，仰天而哭，夏五月，為之下霜。

yòu yáng qì wèi huǒ, yīn qì wèi shuǐ, shuǐ shèng gù xià zhì wēn, huǒ shèng gù dōng zhì zào, bā chǐ zhī biǎo, jǐng xiū chǐ wǔ cùn, jǐng xiū zé yīn qì shèng, duǎn zé yáng qì shèng, yīn qì shèng zé wèi shuǐ, yáng qì shèng zé wèi hàn.
又陽氣為火，陰氣為水，水勝故夏至溫，火勝故冬至燥，八尺之表，景修尺五寸，景修則陰氣勝，短則陽氣勝，陰氣勝則為水，陽氣勝則為旱。

wén zǐ yuē: zhèng shī yú xià, yíng huò nì xíng, xià zhèng bù shī, jiàng yǔ shí.
《文子》曰：政失於夏，熒惑逆行，夏政不失，降雨時。

xù hàn shū lǜ lì zhì yuē: rì xíng nán lù wèi zhī xià.
續漢書律曆志曰：日行南陸謂之夏。

cài yōng dú duàn yuē: xià zhì yīn qì shǐ qǐ, mí lù jiě jiǎo, gù qǐn bīng gǔ, shēn yù níng, zhì yù jìng, gù bù tīng shì.
蔡邕《獨斷》曰：夏至陰氣始起，麋鹿解角，故寢兵鼓，身欲寧，志欲靜，故不聽事。

xù hàn lǐ yí zhì yuē: xià zhì rì, jùn jǐng gǎi shuǐ, dōng zhì rì, zuān suì gǎi huǒ.
《續漢禮儀志》曰：夏至日，浚井改水，冬至日，鑽燧改火。

wǔ jīng tōng yì yuē: xià zhì yīn shǐ dòng, wèi dá, gù qǐn bīng gǔ, bù shè zhèng shì, suǒ yǐ zhù yǎng yīn qì yě, yì yuē: xiān wáng yǐ zhì rì bì guān, hòu bù xǐng fāng, yǐ cǐ zhù zhī.
《五經通義》曰：夏至陰始動，未達，故寢兵鼓，不設政事，所以助養陰氣也，易曰：先王以至日閉關，後不省方，以此助之。

chǔ cí yuē: tāo tāo mèng xià, cǎo mù mǎng mǎng.
《楚辭》曰：滔滔孟夏，草木莽莽。

yòu yuē: shōu huī tái zhī shèng xià.
又曰：收恢台之盛夏。

shī jìn guō pú shī yuē: xī hé pìn dān qú, zhū míng hè qí měng, róng fēng fú chén xiāo, yáng jīng yī hé jiǒng, xián yǔ jìng wú yú, duān zuò chóu rì yǒng.
【詩】晉郭璞詩曰：羲和聘丹衢，朱明赫其猛，融風拂晨霄，陽精一何冏，閒宇靜無娛，端坐愁日永。

jìn lǐ yóng shī yuē: yán guāng càn nán míng, rù shǔ róng sān xià, dǎn yǔ duì zhòng yún yīn, pēng léng zhèn léi zhā.
晉李顒詩曰：炎光燦南溟，溽暑融三夏，黮｛雨對｝重雲蔭，砰棱震雷吒。

sòng yán yán zhī xià yè chéng cóng xiōng sàn qí shī yuē: yán tiān fāng āi yù, shǔ yàn què chén fēn, dú jìng què yú zuò, lín táng duì xīng fēn, cè tīng fēng báo mù, yáo dì yuè kāi yún, yè chán dāng xià jí, yīn chóng xiān qiū wén, suì hòu chū guò bàn, quán huì qǐ jiǔ fēn.
宋顏延之夏夜呈從兄散騎詩曰：炎天方埃郁，暑晏闋塵紛，獨靜闕隅座，臨堂對星分，側聽風薄木，遙睇月開雲，夜蟬當夏急，陰蟲先秋聞，歲候初過半，荃蕙豈久芬。

qí xiè tiǎo chū xià guǎn shī yuē: mài hòu shǐ qīng hé, liáng yǔ xiāo yán yù, hóng lián yáo ruò xìng, dān téng rào xīn zhú, wù sè yíng huái bào, fāng jià yú ěr mù.
齊謝朓出下館詩曰：麥候始清和，涼雨銷炎燠，紅蓮搖弱荇，丹藤繞新竹，物色盈懷抱，方駕娛耳目。

liáng xiāo zi fàn xià yè dú zuò shī yuē: jié xù zhí cú yán, zī xiāo zài sān fú, féng xuān zhù liáng qì, zhōng yán juàn fán yù, jì mò duì kōng chuāng, qīng shū lín yè zhú, chóng yīn luàn jiē cǎo, yíng guāng rào tíng mù, lián yuè dù xié huī, fēng huā qǐ yú fù, yī shāng nián zhì bà, zhǎng jiē shì bō sù.
梁蕭子范夏夜獨坐詩曰：節序值徂炎，茲宵在三伏，馮軒佇涼氣，中筵倦煩燠，寂漠對空窗，清疏臨夜竹，蟲音亂階草，螢光繞庭木，簾月渡斜輝，風花起餘馥，一傷年志罷，長嗟逝波速。

fù jìn fù xuán shù xià fù yuē: sì yuè wéi xià, yùn zhēn zhèng yáng, hé qì mù ér shàn wù, mài hán lù ér fēi máng, qīng zhēng fàn yú qín sè, zhū niǎo gǎn yú yán huāng, lù jiě jiǎo yú zhōng yě, cǎo mù wèi qí tiáo zhǎng.
【賦】晉傅玄述夏賦曰：四月惟夏，運臻正陽，和氣穆而扇物，麥含露而飛芒，清徵泛於琴瑟，朱鳥感於炎荒，鹿解角於中野，草木蔚其條長。

liáng jiāng yān sì shí fù yuē: zhì rú rú zì jù féng xiào běn bǔ. yán yún fēng qǐ, fāng shù wèi yí, gāo lán shēng bǎn, zhū hé chū chí, yì shàng guó zhī qǐ shù, xiǎng jīn líng zhī huì zhī.
梁江淹四時賦曰：至如［如字據馮校本補。］炎雲峰起，芳樹未移，皋蘭生坂，朱荷出池，憶上國之綺樹，想金陵之蕙枝。

jìn lǐ yóng bēi sì shí fù yuē: bēi yán jié zhī hè xī, lǎn zhù róng zhī yù pèi, yóu jǐng yào xī nán lí, xī chén kǎi zhī zhǎng chuī, yīn lǜ liǔ zhī yáng zhī, yún yù lǜ yǐ quán yǒng, yǔ lín zǎo ér fāng shāi, fèn hài tíng zhī bēn kē, shū jīng diàn zhī héng chī.
晉李顒悲四時賦曰：悲炎節之赫羲，覽祝融之御轡，游井耀兮南離，睎辰凱之長吹，蔭綠柳之楊枝，雲鬱律以泉涌，雨淋澡而方簁，奮駭霆之奔磕，舒驚電之橫摛。

qiū
◇秋

ěr yǎ yuē: qiū wèi bái cáng, yī yuē shōu chéng.
《爾雅》曰：秋為白藏，一曰收成。

lǐ jì yuē: mèng qiū zhī yuè, liáng fēng zhì, bái lù jiàng, hán chán míng, yīng nǎi jì niǎo, zhòng qiū zhī yuè, hóng yàn lái, xuán niǎo guī, qún niǎo yǎng xiū, jì qiū zhī yuè, hóng yàn lái bīn, què rù dà shuǐ wèi há, jú yǒu huáng huā, chái nǎi jì shòu.
《禮記》曰：孟秋之月，涼風至，白露降，寒蟬鳴，鷹乃祭鳥，仲秋之月，鴻雁來，玄鳥歸，群鳥養羞，季秋之月，鴻雁來賓，雀入大水為蛤，菊有黃花，豺乃祭獸。

shī zǐ yuē: qiū wèi lǐ, xī fāng wèi qiū, qiū, sù yě, wàn wù mò bù lǐ sù, jìng zhī zhì yě.
《尸子》曰：秋為禮，西方為秋，秋，肅也，萬物莫不禮肅，敬之至也。

máo shī yuē: qiū rì qī qī, bǎi cǎo jù féi.
《毛詩》曰：秋日淒淒，百草具腓。

yòu yuē: yī rì bù jiàn, rú sān qiū xī.
又曰：一日不見，如三秋兮。

chūn qiū kǎo yì yóu yuē: lì qiū qù zhī míng.
《春秋考異郵》曰：立秋趣織鳴。

shàng shū yuē: fēn mìng hé zhòng, zhái xī, yuē mèi gǔ, yín jiàn nà rì, píng zhì xī chéng, xiāo zhōng xīng xū, yǐ yīn zhòng qiū.
《尚書》曰：分命和仲，宅西，曰昧谷，寅餞納日，平秩西成，宵中星虛，以殷仲秋。

zhōu shū shí xùn yuē: lì qiū zhī rì, liáng fēng zhì, hòu wǔ rì, bái lù jiàng, hòu wǔ rì, hán tiáo míng, liáng fēng bù zhì, guó wú yán zhèng, bái lù bù jiàng, mín duō kài bìng, hán tiáo bù míng, rén chén lì zhēng, bái lù zhī rì, hóng yàn lái, hòu wǔ rì, xuán niǎo guī, hòu wǔ rì, qún niǎo yǎng xiū, hóng yàn bù lái, yuǎn rén bèi pàn, xuán niǎo bù guī, shì jiā lí sàn, qún niǎo bù xiū, chén xià jiāo màn, qiū fēn zhī rì, léi nǎi shǐ shōu, hòu wǔ rì, zhé chóng pī hù, hòu wǔ rì, shuǐ shǐ hé, léi nǎi bù shōu, zhū hóu yín tài, zhé chóng bù pī, mín mí yǒu lài, shuǐ bù shǐ hé, jiè chóng wèi hài.
《周書·時訓》曰：立秋之日，涼風至，後五日，白露降，後五日，寒蜩鳴，涼風不至，國無嚴政，白露不降，民多欬病，寒蜩不鳴，人臣力爭，白露之日，鴻雁來，後五日，玄鳥歸，後五日，群鳥養羞，鴻雁不來，遠人背叛，玄鳥不歸，室家離散，群鳥不羞，臣下驕慢，秋分之日，雷乃始收，後五日，蟄蟲坯戶，後五日，水始涸，雷乃不收，諸侯淫汰，蟄蟲不坯，民靡有賴，水不始涸，介蟲為害。

zhōu guān yuē: sī qiú, zhǎng wèi dà qiú, yǐ gōng wáng sì tiān zhī fú, zhòng qiū xiàn liáng qiú, jì qiū xiàn gōng qiú.
《周官》曰：司裘，掌為大裘，以供王祀天之服，仲秋獻良裘，季秋獻功裘。

yòu yuē: yuè zhāng, zhǎng zhòng qiū jī tǔ gǔ, yuè bīn shī, yǐ yíng hán.
又曰：籥章，掌仲秋擊土鼓，籥豳詩，以迎寒。

huáng lǎn yì lǐ yuē: qiū zé yī bái yī, pèi bái yù, chéng bái hé, jià bái luò, zài bái qí, yǐ yíng qiū yú xī jiāo.
皇覽《逸禮》曰：秋則衣白衣，佩白玉，乘白輅，駕白駱，載白旗，以迎秋於西郊。

shī hán shén wù yuē: qín, dì chù zhòng qiū zhī wèi, nán nuò ruò, nǚ gāo liáo, bái sè xiù shēn, yīn zhōng shāng, qí yán shé jǔ ér yǎng, shēng qīng yǐ yáng.
《詩含神霧》曰：秦，地處仲秋之位，男懦弱，女高膫，白色秀身，音中商，其言舌舉而仰，聲清以揚。

wén zǐ yuē: rì yuè yù míng, fú yún gài zhī, cóng lán yù xiū, qiū fēng bài zhī.
《文子》曰：日月欲明，浮雲蓋之，叢蘭欲修，秋風敗之。

huái nán zǐ yuē: mèng qiū zhī yuè, xī gōng yù nǚ bái sè, yī bái cǎi, zhuàng bái zhōng, qí bīng yuè, qí chù gǒu, bā yuè guān wèi, qí shù zhè, jiǔ yuè guān hòu, qí shù huái.
《淮南子》曰：孟秋之月，西宮御女白色，衣白采，撞白鍾，其兵鉞，其畜狗，八月官尉，其樹柘，九月官候，其樹槐。

hàn shū yuē: sūn bǎo yuán é shí, jù běn shū jiǔ shí yī juàn yīng piān yǐn gǎi. wèi jīng zhào yǐn, yǐ lì qiū rì, shǔ hóu wén wèi dōng bù dū yóu, rù jiàn, chì yuē: jīn yīng sǔn shǐ jī, dāng cóng tiān qì, qǔ jiān è, yǐ chéng yán shuāng zhī zhū, yuàn bù qí yǒu rén hū.
《漢書》曰：孫寶［原訛實，據本書九十一卷鷹篇引改。］為京兆尹，以立秋日，署侯文為東部督郵，入見，敕曰：今鷹隼始擊，當從天氣，取奸惡，以成嚴霜之誅，掾部其有人乎。

shàng shū kǎo líng yào yuē: xū xīng wèi qiū hòu, mǎo wèi dōng qī, yīn qì xiāng zuǒ, dé nǎi bù xié, zi zhù mǔ shōu, mǔ hé zǐ fú, xū xīng, běi fāng sù yě, mǎo xīng, xī fāng sù yě, yīn chēng mǔ yě.
《尚書考靈耀》曰：虛星為秋候，昴為冬期，陰氣相佐，德乃不邪，子助母收，母合子符，［虛星，北方宿也，昴星，西方宿也，陰稱母也。］

xù hàn lǐ yí zhì yuē: lì qiū zhī rì, bái jiāo bì, shǐ yáng wǔ, zhǎn shēng yú jiāo dōng mén, yǐ jiàn líng miào, qí yí. chéng yú yù róng hé, bái mǎ zhū liè, chěng, zhí nǔ shè shēng, mǔ xù hàn zhì zuò shēng. yǐ lù mí, tài zǎi lìng yè zhě gè yī rén, zài huò chē, chí sì sòng líng miào, hái gōng, qiǎn shǐ zhě jī shù bó, yǐ cì wǔ guān, sì bīng, xí zhàn zhèn zhī yí, zhǎn shēng zhī lǐ, míng yuē chū liú.
續漢禮儀志曰：立秋之日，白郊畢，始揚武，斬牲於郊東門，以薦陵廟，其儀。］乘輿御戎輅，白馬朱鬛，騁，執弩射牲，牡［續漢志作牲。］以鹿麛，太宰令謁者各一人，載獲車，馳駟送陵廟，還宮，遣使者齎束帛，以賜武官，肆兵，習戰陣之儀，斬牲之禮，名曰貙劉。

shì shuō yuē: zhāng jì yīng pì qí wáng dōng cáo yuàn, zài luò, jiàn qiū fēng qǐ, yīn sī wú chún cài gēng lú yú kuài, yuē: rén shēng guì shì zhì ěr, hé néng cóng huàn shù qiān lǐ, yǐ yào míng jué, suì mìng jià biàn guī, é ér qí wáng bài, shí rén jiē wèi zhī wèi jiàn jī ér zuò.
《世說》曰：張季鷹辟齊王東曹掾，在洛，見秋風起，因思吳蓴菜羹鱸魚鱠，曰：人生貴適志耳，何能從宦數千里，以要名爵，遂命駕便歸，俄而齊王敗，時人皆謂之為見機而作。

chǔ cí jiǔ huái yuē: qiū fēng xī xiāo xiāo, shū fāng xī zhèn tiáo.
《楚辭·九懷》曰：秋風兮蕭蕭，舒芳兮振條。

yòu yuē: bēi zāi, qiū zhī wèi qì yě, xiāo sè xī cǎo mù yáo luò ér biàn shuāi, liǎo lì xī ruò zài yuǎn xíng, dēng shān lín shuǐ xī sòng jiāng guī, xué liáo xī tiān gāo ér qì qīng, jì cǎn xī shōu lǎo ér shuǐ qīng.
又曰：悲哉，秋之為氣也，蕭瑟兮草木搖落而變衰，憭栗兮若在遠行，登山臨水兮送將歸，穴寥兮天高而氣清，寂慘兮收潦而水清。

yòu yuē: niǎo niǎo xī qiū fēng, dòng tíng bō xī mù yè xià.
又曰：裊裊兮秋風，洞庭波兮木葉下。

yòu yuē: huáng tiān píng fēn sì shí xī, qiè dú bēi cǐ lǐn qiū, bái lù jì xià jiàng bǎi cǎo xī, yān lí bèi cǐ wú qiū.
又曰：皇天平分四時兮，竊獨悲此凜秋，白露既下降百草兮，淹離被此梧楸。

yòu yuē: qiū jì xiān jiè yǐ bái lù xī, dōng yòu shēn zhī yǐ yán shuāng.
又曰：秋既先戒以白露兮，冬又申之以嚴霜。

huái nán zǐ yuē: chūn nǚ bēi, qiū shì āi, zhī wù huà yǐ.
《淮南子》曰：春女悲，秋士哀，知物化矣。

fēng tǔ jì yuē: míng hè jiè lù, bái hè yě, cǐ niǎo xìng jǐng, zhì bā yuè, bái lù jiàng, jí gāo míng xiāng jǐng.
《風土記》曰：鳴鶴戒露，白鶴也，此鳥性儆，至八月，白露降，即高鳴相儆。

shī jìn zuǒ sī zá shī yuē: qiū fēng hé liè liè, bái lù wèi cháo shuāng, róu tiáo dàn xī jìn, lǜ yè rì yè huáng, míng yuè chū yún yá, jiǎo jiǎo liú sù guāng, pī xuān lín qián tíng, áo áo chén yàn xiáng.
【詩】晉左思雜詩曰：秋風何烈烈，白露為朝霜，柔條旦夕勁，綠葉日夜黃，明月出雲崖，皎皎流素光，披軒臨前庭，嗷嗷晨雁翔。

jìn sūn chuò shī yuē: xiāo sè zhòng qiū yuè, biāo lì fēng yún gāo, shān jū gǎn shí biàn, yuǎn kè xìng zhǎng yáo, shū lín jī liáng fēng, xū xiù jié níng xiāo, zhàn lù sǎ tíng lín, mì yè cí róng tiáo, fǔ yè bēi xiān luò, pān sōng xiàn hòu diāo.
晉孫綽詩曰：蕭瑟仲秋月，飈唳風雲高，山居感時變，遠客興長謠，疏林積涼風，虛岫結凝霄，湛露灑庭林，密葉辭榮條，撫葉悲先落，攀松羨後凋。

jìn jiāng yōu shī yuē: zhù róng jiě yán pèi, rù shōu qǐ liáng jià, gāo fēng cuī jié biàn, níng lù dū wù huà, zhǎng lín bēi sù qiū, mào cǎo sī zhū xià, míng yàn báo yún lǐng, xī shuài yín shēn xiè, hán chán xiàng xī hào, jīng biāo jī zhōng yè.
晉江逌詩曰：祝融解炎轡，蓐收起涼駕，高風催節變，凝露督物化，長林悲素秋，茂草思朱夏，鳴雁薄雲嶺，蟋蟀吟深榭，寒蟬向夕號，驚飈激中夜。

sòng xiào wǔ chū qiū shī yuē: xià jǐn yán qì wēi, huǒ xī liáng fēng shēng, lǜ cǎo wèi qīng sè, bái lù yǐ yíng tíng, yuǎn shì qiū yún fā, jìn tīng hán chán míng, yùn yí jīn wù huà, chuān shàng gǎn yú qíng.
宋孝武初秋詩曰：夏盡炎氣微，火息涼風生，綠草未傾色，白露已盈庭，遠視秋雲發，近聽寒蟬鳴，運移矜物化，川上感余情。

yòu qiū yè shī yuē: jú jǐng báo xī yú, shēng yuè zhào dōng chuí, sù sù fēng yíng mù, xuàn xuàn lù qīng zhī, cè wén fēi hú jí, zuò jiàn hé sù yí, dǔ chén niàn jié biàn, gǎn wù jīn guāi lí.
又秋夜詩曰：局景薄西隅，升月照東垂，肅肅風盈幕，泫泫露傾枝，側聞飛壺急，坐見河宿移，睹辰念節變，感物矜乖離。

sòng xiè huì lián huái qiū shī yuē: píng shēng wú zhì yì, shào xiǎo yīng yōu huàn, rú hé chéng féng xiào běn zuò xīn. kǔ xīn, shěn fù zhí qiū yàn, jiǎo jiǎo tiān yuè míng, yì yì hé sù làn, xiāo sè hán fēng chán, liáo lì dù yún yàn, hán shāng dòng qīng guī, gū dēng ài yōu màn, gěng jiè fán lǜ jī, zhǎn zhuǎn zhǎng xiāo bàn, yí yīn nán yù móu, yǐ fú mèi qián suàn, wèi zhī gǔ rén xīn, qiě cóng xìng suǒ wán, bīn zhì kě mìng shāng, péng lái dāng rǎn hàn, tuí pò bù zài yuán, qīng xī wú liǎng dàn, jīn shí zhōng xiāo huǐ, dān qīng zàn diāo huàn, gè miǎn xuán fā huān, wú yí bái shǒu tàn.
宋謝惠連懷秋詩曰：平生無志意，少小嬰憂患，如何乘［馮校本作辛。］苦心，矧復值秋晏，皎皎天月明，弈弈河宿爛，蕭瑟含風蟬，寥唳度雲雁，寒商動清閨，孤燈曖幽幔，耿介繁慮積，展轉長宵半，夷陰難豫謀，倚伏昧前筭，未知古人心，且從性所玩，賓至可命觴，朋來當染翰，頹魄不再圓，傾羲無兩旦，金石終銷毀，丹青蹔彫煥，各勉玄發歡，無貽白首嘆。

sòng nán píng wáng liú shuò gē shī yuē: hào tiān qīng qiě gāo, qiū qì fā chū liáng, bái lù xià wēi jīn, míng yuè liú sù guāng, níng yān fàn chéng què, qī fēng rù xuān fáng, zhū huá xiān líng luò, lǜ cǎo jiù yún huáng, xiān luó hái sì qiè, qīng wán gǎi yī shang.
宋南平王劉鑠歌詩曰：昊天清且高，秋氣發初涼，白露下微津，明月流素光，凝煙泛城闕，淒風入軒房，朱華先零落，綠草就芸黃，纖羅還笥篋，輕紈改衣裳。

sòng bào zhào qiū rì shī yuē: kū zhī yè yì líng, pí kè xīn yì jīng, jīn zī yì hé zǎo, yǐ wén luò wěi míng, huí fēng miè qiě qǐ, juǎn péng xī fù zhēng, qī qī diàn shàng hán, lì lì zhàng lǐ qīng, wù sè yán mù sī, shuāng lù bī cháo róng, bái yáng fāng xiāo sè, zhǎng tàn cóng cǐ shēng.
宋鮑照秋日詩曰：枯枝葉易零，疲客心易驚，今茲亦何早，已聞絡緯鳴，迴風滅且起，卷蓬息復征，淒淒簟上寒，慄慄帳里清，物色延暮思，霜露逼朝榮，白楊方蕭瑟，長嘆從此生。

sòng tāng huì xiū gē shī yuē: qiū fēng niǎo niǎo rù qū fáng, luó zhàng hán yuè sī xīn shāng, xī shuài yè míng duàn rén cháng, zhǎng yè sī jūn xīn fēi yáng, tā rén xiāng sī jūn xiāng wàng, jǐn qīn yáo xí wèi shuí fāng.
宋湯惠休歌詩曰：秋風裊裊入曲房，羅帳含月思心傷，蟋蟀夜鳴斷人腸，長夜思君心飛揚，他人相思君相忘，錦衾瑤席為誰芳。

yòu gē sī yǐn yuē: qiū hán yī yī fēng guò hé, bái lù xiāo xiāo dòng tíng bō, sī jūn mò guāng guāng yǐ miè, miǎo miǎo bēi wàng rú sī hé.
又歌思引曰：秋寒依依風過河，白露蕭蕭洞庭波，思君末光光已滅，眇眇悲望如思何。

liáng jiǎn wén dì qiū shī yuē: yǔ shà chén yóu dòng, zhū hàn zhòu héng huī, qiū fēng hū niǎo niǎo, xiàng xī yǐn liáng guī, fú yīn jí rǎn làng, qīng qì shǐ chéng yī, juǎn huǎng tōng hé sè, kāi chuāng yǐn yuè huī, wǎn huā lán xià zhào, shū yíng diàn shàng fēi, zhí zhì yóu rú cǐ, hé kuàng sòng jiāng guī.
梁簡文帝秋詩曰：羽翣晨猶動，珠汗晝恆揮，秋風忽裊裊，向夕引涼歸，浮陰即染浪，清氣始乘衣，卷幌通河色，開窗引月暉，晚花欄下照，疏螢簟上飛，直置猶如此，何況送將歸。

yòu qiū yè shī yuē: gāo qiū dù hán gǔ, zhuì lù xià fāng zhī, lǜ tán dào yún qì, qīng shān xián yuè guī, huā xīn fēng shàng zhuǎn, yè yǐng shù zhōng wēi, wài yóu dú qiān lǐ, xī tàn shuí gòng zhī.
又秋夜詩曰：高秋渡函谷，墜露下芳枝，綠潭倒雲氣，青山銜月規，花心風上轉，葉影樹中危，外游獨千里，夕嘆誰共知。

yòu qiū yè shī yuē: yíng fēi yè de de, chóng sī xī yāo々, qīng lù zhān xuán jǐng, fú yān rù qǐ liáo, yán zhòng yuè méi zǎo, shù mì fēng shēng ráo, chí lián fān bà yè, shuāng xiǎo shēng hán tiáo, duān zuò mí zī lòu, lí yōu jī cǐ xiāo.
又秋夜詩曰：螢飛夜的的，蟲思夕喓々，輕露沾懸井，浮煙入綺寮，檐重月沒早，樹密風聲饒，池蓮翻罷葉，霜筱生寒條，端坐彌茲漏，離憂積此宵。

yòu qiū wǎn shī yuē: fú yún chū xī lǐng, luò rì xià xī jiāng, cù yīn héng yǐn bì, zhǎng huī xié dù chuāng, luàn xiá yuán lǜ shuǐ, xì yè yǐng fēi qí.
又秋晚詩曰：浮雲出西嶺，落日下西江，促陰橫隱壁，長暉斜度窗，亂霞圓綠水，細葉影飛棋。

liáng xiāo yè fèng hé shī yuē: fù jūn chéng xiá jǐng, lín qiū zuò běi gōng, xìng liáng zhào chū yuè, lián chí yǐn xī fēng, qīng huī dòng zǎo jǐng, liú xiāng rù qǐ lóng, què shēng shí xǐ shù, yíng guāng zhà miè kōng, liáng fēn sàn diàn xí, lù sè biàn lín cóng.
梁蕭曄奉和詩曰：副君乘暇景，臨秋坐北宮，杏梁照初月，蓮池引夕風，清暉洞澡井，流香入綺籠，鵲聲時徙樹，螢光乍滅空，涼氛散簟席，露色變林叢。

liáng fàn yún zèng jùn gōng dào rén shī yuē: qiū péng piāo qiū diān, hán zǎo fàn hán chí, fēng tiáo zhèn fēng xiāng, shuāng yè duàn shuāng zhī, xìng jí qīng jiāng mǎn, wú shǐ míng yuè kuī, yuè kuī jūn bù lái, xiāng qī jìng yōu zāi.
梁范雲贈俊公道人詩曰：秋蓬飄秋甸，寒藻泛寒池，風條振風鄉，霜葉斷霜枝，幸及清江滿，無使明月虧，月虧君不來，相期竟悠哉。

liáng shěn yuē qiū yè shī yuē: yuè luò xiāo xiàng fēn, zǐ yān yù fēn yūn, yì yì yíng rù wù, lí lí yàn chū yún, bā tóng àn lǐ sè, hàn nǚ yè fèng qún, xīn zhī lè rú shì, jiǔ yào jù xiāng wén.
梁沈約秋夜詩曰：月落宵向分，紫煙郁氛氳，曀曀螢入霧，離離雁出雲，巴童闇理瑟，漢女夜縫裙，新知樂如是，久要詎相聞。

liáng yǔ jiān wú fèng hé biàn shěng yú qiū shī yuē: qián duì jīn jīng pō, bàng lín yuán shuǐ chí, zhào yǐng ài fú yè, kàn shān tōng huí zhī, yàn háng lián wù jǐn, yǔ zú dài yún yí.
梁庾肩吾奉和便省餘秋詩曰：前對金精坡，傍臨圓水池，照影礙浮葉，看山通回枝，雁行連霧盡，雨足帶雲移。

liáng wú yún qiū niàn shī yuē: tuán tuán zhū huī zhuǎn, zhào zhào hàn yīn yí, jī fēng rù guì lù, bì yuè mǎn yáo chí, shù qīng cǎo wèi luò, chán liáng yè yǐ wēi, hái shēn zhǎng yè xiǎng, gù yì lín qióng zhī, fāng dù guǒ wú méi, yīng dài yù hé wèi.
梁吳筠秋念詩曰：團團珠暉轉，炤炤漢陰移，箕風入桂露，璧月滿瑤池，樹青草未落，蟬涼葉已危，還深長夜想，顧憶臨邛卮，芳杜果蕪沒，纓帶欲何為。

liáng bào quán qiū rì shī yuē: lù sè yǐ chéng shuāng, wú qiū yù bàn huáng, yàn qù tiǎo héng jìng, lián hán chí bù xiāng, xī wū fēi xiàng yuè, yú wén jù zhú guāng, lǚ qíng héng zì kǔ, qiū yè jiàn yīng zhǎng.
梁鮑泉秋日詩曰：露色已成霜，梧楸欲半黃，燕去朓恆靜，蓮寒池不香，夕烏飛向月，餘蚊聚逐光，旅情恆自苦，秋夜漸應長。

fù jìn pān yuè qiū xìng fù xù yuē: jìn shí yǒu sì nián, yú chūn qiū sān shí yǒu èr, shǐ jiàn èr máo, yǐ tài wèi yuàn yù zhí yú sàn qí zhī shěng, gāo gé lián yún, yáng jǐng hǎn yào, ěr chán miǎn ér xí wán qǐ zhī shì, cǐ yān yóu chù, pū yě rén yě, yǎn xī bù guò máo wū mào lín zhī xià, tán huà bù guò nóng fū tián fù zhī kè, shè guān chéng fá, wěi cè cháo liè, sù xìng yàn qǐn, fěi huáng dǐ níng, pì yóu chí yú lóng niǎo, ér yǒu jiāng hú shān sǒu zhī sī, yú shì rǎn hàn cāo zhǐ, kǎi rán ér fù, yú shí qiū yě, yǐ qiū xìng mìng piān, sì yùn hū qí dài xù, wàn wù fēn yǐ huí báo, lǎn huá shí zhī shí yù, chá shèng shuāi zhī suǒ tuō, yuán é jì, jù féng xiào běn gǎi. gǎn dōng suǒ yǐ chūn fū, jiē xià mào ér qiū luò, suī mò shì zhī róng cuì, yī rén qíng zhī měi è, jiē qiū rì zhī kě āi, liáng wú chóu ér bù jǐn, yě yǒu guī yàn, xí yǒu xiáng sǔn, yóu fēn cháo xìng, gǎo yè xī yǔn, yú shì nǎi píng qīng shà, shì xiān chī, jí guǎn ruò, yù jiá yī, tíng shù qī yǐ sǎ luò, jìn fēng lì ér chuī wéi, chán huì huì, yǐ hán yín, yàn piāo piāo ér nán fēi, tiān huǎng lǎng ér mí gāo, rì yōu yáng ér jìn wēi, hé wēi yáng zhī duǎn guǐ, jué liáng yè zhī fāng yǒng, yuè tóng lóng yǐ hán guāng, lù qī qīng yǐ níng lěng, yì yào càn yú jiē tà, xī shuài míng yú xuān píng, tīng lí hóng zhī chén yín, wàng liú huǒ zhī yú jǐng, xiāo gěng jiè ér bù mèi, dú zhǎn zhuǎn yú huá shěng, wù suì shí zhī qiú jǐn xī, kǎi fǔ shǒu ér zì xǐng, bān bìn biāo yǐ chéng biàn xī, sù fà sà yǐ chuí lǐng, qiě liǎn rèn yǐ guī lái xī, hū tóu fú yǐ gāo lì, gēng dōng gāo zhī wò rǎng, shū shǔ jì zhī yú shuì, xiāo yáo hū shān chuān zhī ā, fàng kuàng hū rén jiān zhī shì, yōu zāi yóu zāi, liáo yǐ zú suì.
【賦】晉潘岳秋興賦序曰：晉十有四年，余春秋三十有二，始見二毛，以太尉掾寓直於散騎之省，高閣連雲，陽景罕曜，珥蟬冕而襲紈綺之士，此焉游處，仆野人也，偃息不過茆屋茂林之下，談話不過農夫田父之客，攝官承乏，猥廁朝列，夙興晏寢，匪遑底寧，譬猶池魚籠鳥，而有江湖山藪之思，於是染翰操紙，慨然而賦，於時秋也，以秋興命篇，四運忽其代序，萬物紛以回薄，覽華蒔之時育，察盛衰之所託，［原訛記，據馮校本改。］感冬索以春敷，嗟夏茂而秋落，雖末事之榮悴，伊人情之美惡，嗟秋日之可哀，良無愁而不盡，野有歸燕，隰有翔隼，游氛朝興，槁葉夕殞，於是乃屏輕箑，釋纖絺，藉莞蒻，御袷衣，庭樹槭以灑落，勁風戾而吹帷，蟬嘒嘒，以寒吟，雁飄飄而南飛，天晃朗而彌高，日悠陽而浸微，何微陽之短晷，覺涼夜之方永，月朣朧以含光，露淒清以凝冷，熠燿粲於階闥，蟋蟀鳴於軒屏，聽離鴻之晨吟，望流火之餘景，宵耿介而不寐，獨展轉於華省，悟歲時之遒盡兮，慨府首而自省，班鬢彪以承弁兮，素髮颯以垂領，且斂衽以歸來兮，忽投紱以高厲，耕東皋之沃壤，輸黍稷之餘稅，逍遙乎山川之阿，放曠乎人間之世，優哉游哉，聊以卒歲。

jìn lú chén gǎn yùn fù yuē: zhū míng sòng xià, bái cáng yíng qiū, wēi liáng jiàn jiè, rù shǔ rì shōu, qì gāng々 ér jìn lěng. shuāng wēi wēi ér rì huá, cuì yè fēn yǐ cháo luò, zhū huá cǎn yǐ xī juān.
晉盧諶感運賦曰：朱明送夏，白藏迎秋，微涼漸屆，溽暑日收，氣掆々而浸冷。霜微微而日華，翠葉紛以朝落，朱華慘以夕捐。

jìn jiāng yōu shù guī fù yuē: shí yùn shì qí hé sù, sù qiū yǎn yǐ gào jì, xū liǔ zhōng yú hūn rì, xī hé sù yú fáng wèi, wēi hán qī qí báo rén, níng shuāng càn xī cháo zhuì, lín piāo piāo yǐ sǎ yè, xí máng máng ér cuī suì, jú fā huá yú gāo qiū, yàn cí běi yǐ nán lì.
晉江逌述歸賦曰：時運逝其何速，素秋奄以告季，虛柳中於昏日，羲和宿於房位，微寒淒其薄人，凝霜粲兮朝墜，林飄飄以灑葉，隰芒芒而摧穟，菊發華於高丘，雁辭北以南蒞。

sòng yuán shū qiū qíng fù yuē: shì yuè yě, shēng guǐ hé, cháo yè fēn, tíng shōu yào, hóng jí wén, yán dōu qiān āi, mín yù dí fēn, yuán é qì, jù féng xiào běn gǎi. yè bēi quán zhī níng wù, zhuǎn jué yín zhī yán yún.
宋袁淑秋晴賦曰：是月也，聲晷合，朝夜分，霆收耀，虹戢文，炎都褰埃，旻寓滌氛，［原訛氣，據馮校本改。］曳悲泉之凝霧，轉絕垠之嚴雲。

sòng shěn bó qiū jī fù yuē: yú shí zhū yún chí chén, jīn zhī yù suì, jú tú rù yú yuán zhǎo, jú dào shì yú chí lì, cǎo gǎi jùn ér qīng fén, lín fá zhuàng ér yáo dì, tán gāng qì ér wēi hé, lù wēi guāng ér yán huì.
宋沈勃秋羈賦曰：於時朱雲弛辰，金祗御歲，菊圖縟於園沼，橘倒飾於池例，草改濬而傾蕡，林伐狀而搖蒂，潭掆氣而威荷，露危光而嚴蕙。

liáng jiǎn wén dì qiū xìng fù yuē: qiū hé xìng ér bù jǐn, xìng hé qiū ér bù shāng, shāng èr qíng zhī běn bèi, gèng tóng lái ér fěi fāng, fù yǒu dēng shān wàng bié, lín shuǐ sòng guī, dòng tíng zhī yè chū xià, sài wài zhī cǎo qián shuāi, yōu zhēng rén yǔ háng zǐ, bì chéng liǎn ér zhān yī, fēn wú xián jū yǒu yí, yōu yóu duō xiá, nǎi xī shū huǎng zhī láo, yǐ mìng běi yuán zhī jià, ěr nǎi cóng wán chí qū, qiān zuò lín jiān, yān liú ér yīn dān xiù, pái huái ér qiān mù lán, wèi xìng wèi yǐ, shēng bǐ xuán yá, lín fēng zhǎng xiǎng, féng gāo fǔ kuī, chá yóu yú zhī xī jiàn, lián jīng qín zhī huàn zhī, tīng yè qiān zhī xiǎng diàn, wén xuán yú zhī kòu fēi, jiāng jù wú yú fāng dù, yù liú lián ér bù guī.
梁簡文帝秋興賦曰：秋何興而不盡，興何秋而不傷，傷二情之本背，更同來而匪方，復有登山望別，臨水送歸，洞庭之葉初下，塞外之草前衰，攸征人與行子，必承臉而霑衣，紛吾閒居有怡，優遊多暇，乃息書幌之勞，以命北園之駕，爾乃從玩池曲，遷坐林間，淹留而蔭丹岫，徘徊而搴木蘭，為興未已，升彼懸崖，臨風長想，馮高俯窺，察游魚之息澗，憐驚禽之換枝，聽夜簽之響殿，聞懸魚之扣扉，將據梧於芳杜，欲留連而不歸。

yòu lín qiū fù yuē: huǒ xiē xī qiū qì shēng, fēng qǐ xī qiū lǎo qīng, lǎn shí xìng ér zì dé, liáo fēi pèi ér yú qíng. zūn èr tiáo zhī guǎng lù, bèi jiǔ rèn zhī gāo chéng, ěr nǎi dēng zhǎng bǎn, xī yú jì, lǎn bǐ shū qíng, chén yín shǔ sī, cǎo sè zá ér xiāng tóng, shù yǐng qí ér huā yì, yáo fēng tiáo dì, yíng shā duàn jué, yún chū shān ér xiāng sì, shuǐ hán tiān ér nán bié.
又臨秋賦曰：火歇兮秋氣生，風起兮秋潦清，覽時興而自得，聊飛轡而娛情。遵二條之廣路，背九仞之高城，爾乃登長坂，息余驥，攬筆舒情，沉吟屬思，草色雜而香同，樹影齊而花異，遙峰迢遰，縈沙斷絕，雲出山而相似，水含天而難別。

liáng jiāng yān sì shí fù yuē: jí fū qiū fēng yī zhì, bái lù tuán tuán, míng yuè shēng bō, yíng běn jí zuò yíng. guāng yíng hán, juàn tíng zhōng zhī wú qiū, niàn jī shàng zhī luó wán.
梁江淹四時賦曰：及夫秋風一至，白露團團，明月生波，營［本集作螢。］光迎寒，眷庭中之梧楸，念機上之羅紈。

jìn xià hóu zhàn qiū kě āi yuē: qiū kě āi xī, āi qiū rì zhī xiāo tiáo, huǒ huí jǐng yǐ xī liú, tiān jì qīng ér qì gāo, rǎng hán sù shuāng, shān jié xuán xiāo, yuè yán lù yǐ zēng yè, rì qiān xíng yǐ shōu huī, píng chī xì yú sì xiá, nà lún gǎo yǐ shòu yī, qiū kě āi xī, āi xīn wù zhī chén wú, chóu xiǎo shuò yǐ liǎn xī, mì yè shè yǐ yǔn shū, yàn zhuó yì yú tài qīng, yàn pán xíng hū zhēn xū, qiū kě āi xī, āi liáng yè zhī yáo zhǎng, yuè yì yì yǐ yǐn yún, shí lóng lóng yǐ tóu guāng, yìng qián xuān zhī shū huǎng, zhào hòu wéi zhī xián fáng, fǔ qīng qīn ér bù mèi, lín xū kǎn ér qiān shang, gǎn shí mài yǐ xìng sī, qíng chuàng chuàng yǐ hán shāng.
晉夏侯湛秋可哀曰：秋可哀兮，哀秋日之蕭條，火回景以西流，天既清而氣高，壤含素霜，山結玄霄，月延路以增夜，日遷行以收暉，屏絺綌於笥匣，納綸縞以授衣，秋可哀兮，哀新物之陳蕪，綢筱朔以斂稀，密葉摵以隕疏，雁擢翼於太清，燕蟠形乎榛墟，秋可哀兮，哀良夜之遙長，月翳翳以隱雲，時籠籠以投光，映前軒之疏幌，炤後帷之閒房，拊輕衾而不寐，臨虛檻而褰裳，感時邁以興思，情愴愴以含傷。

yòu qiū xī āi yuē: qiū xī xī yáo zhǎng, āi xīn xī yǒng shāng, jié wéi xī zhōng yǔ, xǐ lǚ xī xián fáng, tīng xī shuài zhī qián míng, dǔ yóu yàn zhī yún xiáng, xún xiū wǔ zhī fēi yán, lǎn míng yuè zhī liú guāng, mù xiāo xiāo yǐ bèi fēng, jiē gǎo gǎo yǐ shòu shuāng, yù jī xī huán zhuǎn, sì yùn xī zhòu qiān, xián xù xī qì jīn, hū jiāng xī shè nián, rì wǎng xī āi shēn, suì mù xī sī fán.
又秋夕哀曰：秋夕兮遙長，哀心兮永傷，結帷兮中宇，屣履兮閒房，聽蟋蟀之潛鳴，睹游雁之雲翔，尋修廡之飛檐，覽明月之流光，木蕭蕭以被風，階縞縞以受霜，玉機兮環轉，四運兮驟遷，銜恤兮迄今，忽將兮涉年，日往兮哀深，歲暮兮思繁。

jìn zhàn fāng shēng qiū yè shī féng xiào běn zuò qīng. yuē: bēi jiǔ qiū zhī wèi jié, wù diāo cuì ér wú róng, lǐng tuí xiān ér yǔn lǜ, mù qīng kē ér luò yīng, lǚ dài xiè yǐ chóu chàng, dǔ yáo luò ér xìng qíng, xìn gāo rǎng ér gǎn rén, lè wèi bì ér āi shēng, qiū yè qīng xī, hé qiū xī zhī zhuǎn zhǎng, yè yōu yōu ér nán jí, yuè jiǎo jiǎo ér tíng guāng, bō shāng qì yǐ qīng wēn, shàn gāo fēng yǐ gé liáng, shuǐ jī bō yǐ chéng lián, lù níng jié ér wèi shuāng, fán yǒu shēng ér bì diāo, qíng hé gǎn ér bù shāng, gǒu líng fú zhī wèi xū, shú zī liàn zhī kě wàng, hé tiān xuán zhī nán shì, sī jiǎ chàng zhī míng fāng, fú chén jīn yú xuán fēng, sàn jìn zhì yú lǎo zhuāng, lǎn xiāo yáo zhī hóng wéi, zǒng qí wù zhī dà gāng, tóng tiān dì yú yī zhǐ, děng dà shān yú háo máng, wàn lǜ yī shí dùn xiè, qíng lèi huō yān dōu wàng, wù wǒ mǐn rán ér tóng tǐ, qǐ fù shòu yāo yú péng shāng.
晉湛方生秋夜詩［馮校本作清。］曰：悲九秋之為節，物凋悴而無榮，嶺頹鮮而殞綠，木傾柯而落英，履代謝以惆悵，睹搖落而興情，信皋壤而感人，樂未畢而哀生，秋夜清兮，何秋夕之轉長，夜悠悠而難極，月皦皦而停光，播商氣以清溫，扇高風以革涼，水激波以成漣，露凝結而為霜，凡有生而必凋，情何感而不傷，苟靈符之未虛，孰茲戀之可忘，何天懸之難釋，思假暢之冥方，拂塵衿於玄風，散近滯於老莊，攬逍遙之宏維，總齊物之大綱，同天地於一指，等大山於毫芒，萬慮一時頓渫，情累豁焉都忘，物我泯然而同體，豈復壽夭於彭殤。

sòng xiè kūn qiū yè zhǎng yuē: qiū yè zhǎng xī, suī xīn zhǎng ér dào sù, sòng chén huī yú xī lǐng, yíng xī jǐng yú dōng gǔ, yè jì fēn ér qì gāo, fēng rù lín ér shāng lǜ, yàn piān piān yǐ cí yǔ, yàn yōng yōng ér nán shǔ.
宋謝琨秋夜長曰：秋夜長兮，雖欣長而悼速，送晨暉於西嶺，迎夕景於東谷，夜既分而氣高，風入林而傷綠，燕翩翩以辭宇，雁邕邕而南屬。

sòng sū yàn qiū yè zhǎng yuē: chén huī diàn liú yǐ xī shì, xián xiāo màn màn qí wèi yāng, niú nǚ gé hé yǐ yán zhù, liè sù shuāng jǐng yǐ xiāng wàng, qīng yún piāo fēi yǐ lóng lǎng, sù yuè pī yào ér shū guāng, shí qín míng yú tíng liǔ, jié chóng yín yú hù táng, líng yè fēn qí jiāo cuì, luò yīng sà yǐ sàn fāng, dǔ qiān huà zhī qiú mài, bēi róng kū zhī mí cháng, zhēn sōng lóng dōng yǐ zhuó xiù, jīn jú tǔ qiào yǐ líng shuāng.
宋蘇彥秋夜長曰：晨暉電流以西逝，閒宵漫漫其未央，牛女隔河以延佇，列宿雙景以相望，輕雲飄霏以籠朗，素月披曜而舒光，時禽鳴於庭柳，節蟲吟於戶堂，零葉紛其交萃，落英颯以散芳，睹遷化之遒邁，悲榮枯之靡常，貞松隆冬以擢秀，金菊吐翹以凌霜。

sòng hé jǐn bēi qiū yè yuē: xīn mò xīn xī chūn rì, bēi mò bēi xī qiū yè, yī zhī qiū yè kě bēi, zēng chén huái yú yuǎn qíng, tàn shòu yī yú bīn shī, gǎn xiāo sè yú sòng shēng, tiān liào kuò xī gāo qiān, qì qī sù xī lì qīng, yàn sù yīn xī guī fēi, yàn huái yáng xī hán míng, shuāng níng tiáo xī cuǐ cuǐ, lù liù yè xī líng líng.
宋何瑾悲秋夜曰：欣莫欣兮春日，悲莫悲兮秋夜，伊之秋夜可悲，增沉懷於遠情，嘆授衣於豳詩，感蕭瑟於宋生，天廖廓兮高褰，氣淒肅兮厲清，燕溯陰兮歸飛，雁懷陽兮寒鳴，霜凝條兮漼漼，露霤葉兮泠泠。

sòng fú xì zhī qiū huái yuē: yú shì jǐng yǔ sù chéng, fēng gāo mù liǎn, qī qì xī shuāi, líng lù chén zhàn, zé shōu rùn ér cǎo kū, yè zhòu zhuì ér tíng yǎn, yàn xié lái yǐ xī yáng, yàn yóu shì ér tóu xiǎn, qǐ wēi wù zhī zú huái, shāng tuí líng zhī gào jiàn.
宋伏系之秋懷曰：於是景宇肅澄，風高木斂，淒氣夕衰，零露晨湛，澤收潤而草枯，葉驟墜而庭掩，雁偕來以希陽，燕遊逝而投險，豈微物之足懷，傷頹齡之告漸。

dōng
◇冬

ěr yǎ yuē: dōng wèi xuán yīng, yī yuē ān níng.
《爾雅》曰：冬為玄英，一曰安寧。

lǐ jì yuē: mèng dōng zhī yuè, shuǐ shǐ bīng, dì shǐ dòng, zhì rù dà shuǐ wèi shèn, hóng cáng bù jiàn, zhòng dōng zhī yuè, bīng yì zhuàng, dì shǐ chè, hé niǎo bù míng, hǔ shǐ jiāo, lì tǐng chū, qiū yǐn jié, mí jiǎo jiě, shuǐ quán dòng, rì duǎn zhì, jì dōng zhī yuè, yàn běi xiàng, què shǐ cháo, zhì gòu jī rǔ, rì qióng yú cì, yuè qióng yú jì, xīng huí yú tiān.
《禮記》曰：孟冬之月，水始冰，地始凍，雉入大水為蜃，虹藏不見，仲冬之月，冰益壯，地始坼，鶡鳥不鳴，虎始交，荔挺出，丘蚓結，麋角解，水泉動，日短至，季冬之月，雁北向，鵲始巢，雉雊雞乳，日窮於次，月窮於紀，星回於天。

shàng shū dà chuán yuē: běi fāng zhě, wù zhī fú fāng yě, hé yǐ wèi zhī dōng, dōng, zhōng yě, wù fāng cáng yú zhōng yě, gù yuē běi fāng dōng yě.
《尚書大傳》曰：北方者，物之伏方也，何以謂之冬，冬，中也，物方藏於中也，故曰北方冬也。

shàng shū yuē: shēn mìng hé shū, zhái shuò fāng, yuē yōu dōu, píng zài shuò yì, rì duǎn xīng mǎo, yǐ zhèng zhòng dōng.
《尚書》曰：申命和叔，宅朔方，曰幽都，平在朔易，日短星昴，以正仲冬。

zhōu shū shí xùn yuē: xiǎo hán zhī rì, yàn běi xiāng. yòu wǔ rì, què shǐ cháo. yòu wǔ rì, zhì shǐ gòu, yàn bù běi xiāng, mín bù huái shēng, què bù shǐ cháo, guó bù ān níng, zhì bù shǐ gòu, guó nǎi dà shuǐ, dà hán zhī rì, jī shǐ rǔ. yòu wǔ rì, zhì niǎo lì jí. yòu wǔ rì, shuǐ zé fù jiān, jī bù rǔ, yín nǚ luàn nán, zhì niǎo bù lì, guó bù chú bīng, shuǐ zé bù fù jiān, yán nǎi bù cóng.
《周書·時訓》曰：小寒之日，雁北鄉。又五日，鵲始巢。又五日，雉始雊，雁不北鄉，民不懷生，鵲不始巢，國不安寧，雉不始雊，國乃大水，大寒之日，雞始乳。又五日，鷙鳥厲疾。又五日，水澤腹堅，雞不乳，淫女亂男，鷙鳥不厲，國不除兵，水澤不腹堅，言乃不從。

yì lǐ yuē: dōng zé yī hēi yī, pèi xuán yù, chéng xuán hé, jià tiě lí, zài xuán qí, yǐ yíng dōng yú běi jiāo, qí jì xiān shǐ, jū míng táng hòu miào, qǐ běi hù.
《逸禮》曰：冬則衣黑衣，佩玄玉，乘玄輅，駕鐵驪，載玄旂，以迎冬於北郊，其祭先豕，居明堂後廟，啟北戶。

máo shī yuē: dōng rì liè liè, piāo fēng fā fā.
《毛詩》曰：冬日烈烈，飄風發發。

yì wěi tōng guà yàn yuē: dōng zhì zhī rì, jiàn yún sòng yíng, cóng xià xiāng lái, suì měi, mín rén hé, bù jí yì, wú yún sòng yíng, dé báo, suì è, gù qí yún chì zhě hàn, hēi zhě shuǐ, bái zhě wèi bīng, huáng zhě yǒu tǔ gōng, zhū cóng rì qì sòng yíng, cǐ qí xiào yě.
《易緯通卦驗》曰：冬至之日，見雲送迎，從下鄉來，歲美，民人和，不疾疫，無雲送迎，德薄，歲惡，故其雲赤者旱，黑者水，白者為兵，黃者有土功，諸從日氣送迎，此其傚也。

yòu yuē: lì dōng bù zhōu fēng zhì, shuǐ shǐ bīng, jì mài shēng, yàn què rù shuǐ wèi há.
又曰：立冬不周風至，水始冰，薺麥生，燕雀入水為蛤。

tài gōng jīn guì yuē: xià jié zhī shí, yǐ shí yuè fā mín, záo shān chuān líng, tōng yú hé, mín jiàn yuē: mèng dōng záo shān chuān líng, shì xiè tiān qì, fā dì zhī cáng, tiān zǐ shī dào, hòu bì yǒu bài, jié shā zhī, qī nián, cén shān bēng wèi dà zé, tāng lǜ zhū hóu fá zhī.
太公《金匱》曰：夏桀之時，以十月發民，鑿山穿陵，通於河，民諫曰：孟冬鑿山穿陵，是泄天氣，發地之藏，天子失道，後必有敗，桀殺之，期年，岑山崩為大澤，湯率諸侯伐之。

jīng fáng zhàn yuē: chūn dōng gān wáng, bù zhōu fēng yòng shì, rén jūn dāng xìng biān bīng, zhì chéng guō, xíng xíng, duàn yù sòng, shàn gōng diàn.
《京房占》曰：春冬乾王，不周風用事，人君當興邊兵，治城郭，行刑，斷獄訟，繕宮殿。

hàn shū yuē: dōng, mín jì rù, fù rén tóng xiàng xiāng cóng yè jī, yī yuè dé sì shí wǔ rì, bì xiāng cóng zhě, suǒ yǐ shěng fèi liáo huǒ, tóng qiǎo zhuō ér hé xí sú yě.
《漢書》曰：冬，民既入，婦人同巷相從夜績，一月得四十五日，必相從者，所以省費燎火，同巧拙而合習俗也。

wèi lüè yuē: dǒng yù hǎo xué, rén cóng xué zhě, yù bù kěn jiào, yún, dāng xiān dú shū bǎi biàn, ér yì zì jiàn, cóng xué zhě yún, kǔ kě wú rì, yù yuē: dāng yǐ sān yú, dōng zhě suì zhī yú, yǔ zhě qíng zhī yú, yè zhě rì zhī yú.
《魏略》曰：董遇好學，人從學者，遇不肯教，雲，當先讀書百遍，而義自見，從學者雲，苦渴無日，遇曰：當以三餘，冬者歲之餘，雨者晴之餘，夜者日之餘。

wǔ jīng tōng yì yuē: dōng zhì yáng qì méng, yīn yáng jiāo jīng, shǐ chéng wàn wù, qì wēi zài xià, bù kě dòng xiè.
《五經通義》曰：冬至陽氣萌，陰陽交精，始成萬物，氣微在下，不可動泄。

huán tán xīn lùn yuē: tài yuán jùn mín, yǐ lóng dōng bù huǒ shí wǔ rì, suī yǒu bìng huǎn jí, yóu bù gǎn fàn, wèi jiè zhī tuī gù yě.
桓譚《新論》曰：太原郡民，以隆冬不火食五日，雖有病緩急，猶不敢犯，為介之推故也。

xù hàn lǐ yí zhì yuē: lì dōng zhī rì, yè lòu wèi jǐn wǔ kè, jīng dū bǎi guān, jiē yī zào, yíng qì hēi jiāo.
《續漢禮儀志》曰：立冬之日，夜漏未盡五刻，京都百官，皆衣皂，迎氣黑郊。

shī jìn zhāng huá dōng chū suì xiǎo huì shī yuē: rì yuè bù liú, sì qì huí zhōu, jié qìng dài xù, wàn guó tóng xiū, shù yǐn qún hòu, fèng shòu shēng cháo, wǒ yǒu jiā lǐ, shì yàn bǎi liáo.
【詩】晉張華冬初歲小會詩曰：日月不留，四氣回周，節慶代序，萬國同休，庶尹群後，奉壽升朝，我有嘉禮，式宴百寮。

yòu zá shī yuē: guǐ dù suí tiān yùn, sì shí hù xiāng chéng, dōng bì zhèng hūn zhōng, hé yīn hán jié shēng, fán shuāng lóng dāng xī, bēi fēng zhōng yè xìng, zhū huǒ qīng wú guāng, lán gāo zuò wèi níng, zhòng qīn wú nuǎn qì, xié kuàng rú huái bīng.
又雜詩曰：晷度隨天運，四時互相承，東壁正昏中，涸陰寒節升，繁霜隆當夕，悲風中夜興，朱火青無光，蘭膏坐未凝，重衾無暖氣，挾纊如懷冰。

jìn chén xīn tú qī lǐ shì dōng zhì shī yuē: líng xiàng xún shù huí, sì qì píng yùn sàn, yīn lǜ gǔ wēi yáng, dà míng qǐ xiū dàn, gǎn yǔ shí lái xìng, xīn suí shì huà tàn, shì yàn jí zhōng táng, bīn kè yíng cháo guǎn.
晉陳新塗妻李氏冬至詩曰：靈象尋數回，四氣平運散，陰律鼓微陽，大明啟修旦，感與時來興，心隨逝化嘆，式宴集中堂，賓客盈朝館。

jìn cáo pí yǒng dōng shī yuē: mián miǎo dōng xī yǒng, lǐn lì hán qì shēng, lí yè xiàng chén luò, zhǎng fēng zhèn tiáo xìng, yè jìng qīng xiāng qǐ, tiān qīng yuè huī chéng, hán shuǐ yíng qú jié, sù shuāng jìng tiǎo níng, jīn zài hū yǐ mù, lái jì yǎn fù réng.
晉曹毗詠冬詩曰：綿邈冬夕永，凜厲寒氣升，離葉向晨落，長風振條興，夜靜輕鄉起，天清月暉澄，寒水盈渠結，素霜竟朓凝，今載忽已暮，來紀奄復仍。

sòng xiè líng yùn suì mù shī yuē: yīn yōu bù néng mèi, kǔ cǐ yè nán tuí, míng yuè zhào jī xuě, shuò fēng jìn qiě āi, yùn wǎng wú yān wù, shì nián jué yì cuī.
宋謝靈運歲暮詩曰：殷憂不能寐，苦此夜難穨，明月照積雪，朔風勁且哀，運往無淹物，逝年覺易催。

yòu péng chéng gōng zhōng zhí gǎn suì mù shī yuē: cǎo cǎo juàn cú wù, qì qì jīn suì chán, chǔ yàn qǐ xíng qī, wú qū jué guī huān, xiū dài huǎn jiù shang, sù bìn gǎi zhū yán, wǎn mù fēi dú yǐ, míng tí xiē chūn lán.
又彭城宮中直感歲暮詩曰：草草眷徂物，契契矜歲蟬，楚艷起行戚，吳趨絕歸懽，修帶緩舊裳，素鬢改朱顏，晚暮非獨已，鳴鶗歇春蘭。

sòng bào zhào dōng zhì shī yuē: jǐng yí fēng dù gǎi, rì zhì guǐ huí huàn, miǎo miǎo fù shuāng hè, jiǎo jiǎo dài yún yàn, zhǎng hé jié lì gān, céng shuǐ rú yù àn.
宋鮑照冬至詩曰：景移風度改，日至晷回換，眇眇負霜鶴，皎皎帶雲雁，長河結皪玕，層水如玉岸。

yòu dōng rì shī yuē: yán fēng luàn shān qǐ, bái rì yù hái cì, zhòng wù bì qióng tiān, xī yīn huì hán dì, hàn hǎi yǒu guī cháo, shuāi róng bù hái zhì, lìng jūn qiě ān gē, wú niàn lǎo jiāng zhì.
又冬日詩曰：嚴風亂山起，白日欲還次，重霧蔽窮天，夕陰晦寒地，瀚海有歸潮，衰容不還稚，令君且安歌，無念老將至。

xiè líng yùn féng xiào běn zuò xiè huì lián. yǒng dōng shī yuē: qī sù chéng yùn yào, sān xīng yǔ shí miè, lǚ shuāng bīng mí jiān, jī hán fēng yù qiè, fán yún qǐ zhòng yīn, huí biāo liú qīng xuě, yuán lín càn fěi hào, tíng chú xiù jiǎo jié, chí suǒ yǒu níng hàn, dá qú wú tōng zhé.
謝靈運［馮校本作謝惠連。］詠冬詩曰：七宿乘運曜，三星與時滅，履霜冰彌堅，積寒風愈切，繁雲起重陰，回飈流輕雪，園林粲斐皓，庭除秀皎潔，墀瑣有凝汗，達衢無通轍。

liáng jiǎn wén dì dà tóng shí nián shí yuè wù yín shī yuē: xuān chén shì shí xī, jìng zuò duì zhòng luán, dōng shēn liǔ tiáo luò, xuě hòu guì zhī cán, xīng míng wù sè jǐn, tiān bái yàn háng dān, yún fēi zhà xiǎng gé, bīng jié yuǎn yí wán, wǎn jú yǐn zhòng píng, kū téng dài huí gān, dí yīn lián shuǐ qì, shān fēng rǎn yuè hán.
梁簡文帝大同十年十月戊寅詩曰：喧塵是時息，靜坐對重巒，冬深柳條落，雪後桂枝殘，星明霧色盡，天白雁行單，雲飛乍想閣，冰結遠疑紈，晚橘隱重屏，枯藤帶回竿，荻陰連水氣，山峰染月寒。

yòu xuán pǔ hán xī shī yuē: dòng mén fēi wèi yǎn, jīn hú lòu yǐ cuī, xūn yān shēng jiàn qū, àn sè qǐ lín wēi, xuě huā wú yǒu dì, bīng jìng bù ān tái, jiē yáng shǐ dào chā, pǔ guì bàn xīn zāi, chén gēn wěi luò huì, xì ruǐ fā xiāng méi, yàn qù xián lú shàng, yuán xì rào zhī lái.
又玄圃寒夕詩曰：洞門扉未掩，金壺漏已催，曛煙生澗曲，暗色起林隈，雪花無有蒂，冰鏡不安台，階楊始倒插，浦桂半新栽，陳根委落蕙，細蕊發香梅，雁去銜蘆上，猿戲繞枝來。

yòu dà tóng shí yī yuè gēng xū shī yuē: zī yuán zhí yì jī, shān gǔ jiǔ yū wēi, zhí xìng zhuǎn duō xù, zhēn shì yì yīn yī, shì jié yán dōng mù, hán yún yǎn luò huī, yuǎn wén fēng sè sè, luàn shì xuě fēi fēi, làng qǐ chuān nán dù, lín shēn rén zhì xī, shān qín bèi jìng zǒu, yě niǎo lì táng fēi.
又大同十一月庚戌詩曰：茲園植藝積，山谷久紆威，直興轉多緒，真事亦因依，是節嚴冬暮，寒雲掩落暉，遠聞風瑟瑟，亂視雪霏霏，浪起川難渡，林深人至稀，山禽背逕走，野鳥歷塘飛。

liáng yǔ jiān wú suì jǐn shī yuē: suì xù yǐ yún dān, chūn xīn bù zì ān, liáo kāi bǎi yè jiǔ, shì diàn wǔ xīn pán, jīn báo tú shén yàn, zhū ní yìn guǐ wán, méi huā yīng kě zhé, qiàn wèi xuě zhōng kàn.
梁庾肩吾歲盡詩曰：歲序已雲殫，春心不自安，聊開柏葉酒，試奠五辛盤，金薄圖神燕，朱泥印鬼丸，梅花應可折，倩為雪中看。

běi qí xíng zi cái dōng rì shāng zhì shī yuē: xī shí duò yóu shì, rèn xìng shǎo jīn cái, cháo chí mǎ nǎo lēi, xī xián xióng ěr bēi, zhé huā zèng qí shuǐ, fǔ sè wàng cóng tái, fán huá sù xī gǎi, shuāi bìng yī shí lái, zhòng yǐ sān dōng yuè, chóu yún jù fù kāi, tiān gāo rì sè qiǎn, lín jìn niǎo míng āi, zhōng fēng jī yán yǔ, yú xuě mǎn tiáo méi, áo yóu xī wǎn luò, chí chú jīn cǎo lái, shí shì fāng qù yǐ, fǔ jǐ dú huái zāi.
北齊邢子才冬日傷志詩曰：昔時墮游士，任性少矜裁，朝馳馬腦勒，夕銜熊耳杯，折花贈淇水，撫瑟望叢台，繁華夙昔改，衰病一時來，重以三冬月，愁雲聚復開，天高日色淺，林勁鳥鳴哀，終風激檐宇，餘雪滿條枚，遨遊昔宛洛，踟躕今草萊，時事方去矣，撫己獨懷哉。

zhōu wáng bāo hé yīn tíng wèi suì mù shī yuē: suì wǎn bēi qióng lǜ, tā xiāng niàn suǒ jū, jì mò huī xīn jǐn, cuī cán shēng yì yú, chǎn kōng jiāo dào jué, cái dān mì qīn shū, kōng bēi zhào yī fù, hái zhe yú qīng shū.
周王襃和殷廷尉歲暮詩曰：歲晚悲窮律，他鄉念索居，寂寞灰心盡，摧殘生意餘，產空交道絕，財殫密親疏，空悲趙壹賦，還著虞卿書。

fù jìn lù jī gǎn shí fù yuē: bēi fū, dōng zhī wèi qì, yì hé cǎn lǐn yǐ xiāo suǒ, tiān yōu yōu qí mí gāo, wù yù yù ér sì mù, yè mián miǎo qí nán zhōng, rì wǎn wǎn ér yì luò, yī fū shí zhī fāng cǎn, hé wàn wù zhī néng huān, yuán zhǎng xiào yú lín miǎo, niǎo gāo míng yú yún duān, shěn yú qíng zhī hán cuì, héng dǔ wù ér zēng suān, lì sì shí yǐ dié gǎn, bēi cǐ suì zhī yǐ hán, fǔ shāng huái yǐ wū yàn, wàng yǒng lù ér wán lán.
【賦】晉陸機感時賦曰：悲夫，冬之為氣，亦何憯懍以蕭索，天悠悠其彌高，霧鬱郁而四幕，夜綿邈其難終，日晼晚而易落，伊夫時之方慘，曷萬物之能歡，猿長嘯於林杪，鳥高鳴於雲端，矧余情之含瘁，恆睹物而增酸，歷四時以迭感，悲此歲之已寒，撫傷懷以嗚咽，望永路而汍瀾。

liáng jiāng yān sì shí fù yuē: zhì yú dōng yīn běi biān, yǒng yè bù xiǎo, píng wú jì hǎi, qiān lǐ fēi niǎo, hé cháng bù mèng dì chéng zhī qiān mò, gù xiāng zhī tái zhǎo.
梁江淹四時賦曰：至於冬陰北邊，永夜不曉，平蕪際海，千里飛鳥，何嘗不夢帝城之阡陌，故鄉之台沼。

jìn lù yún suì mù fù yuē: zhuān xū yù shí, xuán míng tǒng guān, lún zhòng yáng yú qián hù xī, yán jī yīn yú sī hán, jiān bīng hé yú chuān dǐ xī, bái xuě yǔn yú yún duān, shí lǐn lì qí kě bēi xī, qì xiāo suǒ yǐ shāng xīn, qī fēng chuàng qí míng tiáo, luò yè fān ér sǎ lín, shòu cáng qiū ér jué jī xī, niǎo pān mù ér qī yīn, shān zhèn kū yú céng lǐng xī, rén huái cǎn yú zhòng jīn.
晉陸雲歲暮賦曰：顓頊御時，玄冥統官，淪重陽於潛戶兮，嚴積陰於司寒，堅冰涸於川底兮，白雪隕於雲端，時凜戾其可悲兮，氣蕭索以傷心，淒風愴其鳴條，落葉翻而灑林，獸藏丘而絕跡兮，鳥攀木而棲音，山振枯於層嶺兮，人懷慘於重襟。

liáng xiāo zi yún suì mù zhí lú fù yuē: rì chán nǚ dù, suì huá yún mù, héng qīng tàn zào, quán zhòng quán hé, cáng xuán wǔ yú dà yīn, zhé téng shé yú gāo wù, rì lín guī ér yì luò, guǐ zhōng yì ér nán sù, níng hán qì yú guǎng tíng, dòng céng yīn yú duān kù, fēng tiè qiè ér wǎn zuò, yún cāng làng ér huì jǐng, sǎn de lì yú tóng tíng, yīng wēi ruí yú dān píng, tāo fú sī zhī fēi dòng, méi tú sū zhī gāo yǐng, shǐ piāo wǔ yú yuán chí, zhōng tíng huá yú fāng jǐng.
梁蕭子云歲暮直廬賦曰：日躔女度，歲華雲暮，衡輕炭燥，權重泉涸，藏玄武於大陰，蟄螣蛇於高霧，日臨圭而易落，晷中杙而南傃，凝寒氣於廣庭，洞層陰於端庫，風餮切而晚作，雲滄浪而晦景，霰的皪於彤庭，霙葳蕤於丹屏，韜罘罳之飛棟，沒屠蘇之高影，始飄舞於圓池，終停華於方井。

jìn fù xuán dà hán fù yuē: wǔ xíng shū ér jìng wù xī, sì jié fēn ér diàn shì, liàng shǔ wǎng hán lái, shí èr yuè ér chéng suì, rì yuè huì yú xī mù xī, zhòng yīn qī ér zēng sù, cǎi hóng cáng yú xū kuò xī, lín jiè qián ér zhǎng fú, ruò nǎi tiān dì lǐn liè, shù jí qì fǒu, yán shuāng yè jié, bēi fēng zhòu qǐ, fēi xuě shān jī, xiāo tiáo wàn lǐ, bǎi chuān míng ér bù liú xī, bīng dòng hé yú sì hǎi, fú mù qiáo cuì yú tāng gǔ, ruò huá líng luò yú méng sì.
晉傅玄大寒賦曰：五行倏而竟騖兮，四節紛而電逝，諒暑往寒來，十二月而成歲，日月會於析木兮，重陰淒而增肅，彩虹藏於虛廓兮，鱗介潛而長伏，若乃天地凜冽，庶極氣否，嚴霜夜結，悲風晝起，飛雪山積，蕭條萬里，百川明而不流兮，冰凍合於四海，扶木憔悴於湯谷，若華零落於濛汜。