strong qí gāo dì qí wǔ dì qí míng dì liáng wǔ dì liáng yuán dì běi qí wén xuān dì chén wǔ dì chén wén dì chén xuān dì strong
齐高帝 齐武帝 齐明帝 梁武帝 梁元帝 北齐文宣帝陈武帝 陈文帝陈宣帝
qí gāo dì
◇齐高帝
qí shū yuē: gāo dì huì dào chéng, zì shào bó, lán líng rén, shòu shàn yú sòng, zài wèi sì nián.
《齐书》曰:高帝讳道成,字绍伯,兰陵人,受禅于宋,在位四年。
āi cè wén qí wáng jiǎn gāo dì āi cè wén yuē: jiàng jiē zhí lǐ, qì xuè chán xīn, gǎn kè tái zhī bà yù, āi gōng guǎn zhī bù lín, yǎng shén yí ér miǎo jué, shì qū wù ér qī yīn, bǐ zī liáng shǐ, jìng xiū jiù zé, gǎn tú hóng guī, shì yáng zhì dé, qí cí yuē: líng yuán yáo yì, zhào wéi shāng qiū, shèng gōng níng xià, xián shí guī zhōu, wǒ huáng zhǒng wǔ, chāo guān qián yóu, yīng fēng yǔn dí, dé yīn kǒng xiū, yuè zhǔn fū rén, rì jīng biǎo xiào, zé dì jūn hé, tǐ tiān hé zhào, wài hóng sān zhì, nèi lóng qī jiào, shuǐ zuò jiāng qīng, gān wéi huì xiàng, wéi biàn zhǎng xí, gǔ qìng shǔ xiǎng, shēng huà yǐ lún, zhèng xíng suì wǎng, guó tú mí jī, mín guī zài shuǎng, kāng shì yǐ dé, bō luàn zī wǔ, wēi yǐ léi tíng, rùn yǐ fēng yǔ, liù shù yǔn zhāo, sì yì kè jǔ, zì dōng cú běi, xiá fāng jí xù, gōng bèi hé jì, huà lóng jiāng hàn, dì mò yǎng shì, wáng wéi zhù gàn, gǎi bù fān píng, lái dēng yì zàn, chóu móu zǒng zhāng, yīn xún yáng guǎn, xī zài bǎo héng, jūn wéi sī zhèng, yuán zī bó lù, yì jiàn líng mìng, fàng hūn yǐ zhōng, dēng míng zī jìng, yì huàn jīn shí, gōng zhāo wǔ yǒng, chǔn ěr jīng hàn, bèi luàn rén jīng, móu lián shū jìn, bīng jiē shén jiōng, yù guǐ yǐ dé, yù guǐ yǐ xíng, xiàn jié zōng qǐn, yǐn zhì wáng tíng, zhèng jiào yún xíng, huī yóu tiān zào, shān jiàn zǐ xuán, yuàn mào zhū cǎo, yù jiǎn téng huī, jīn shéng jiàn bǎo, tiān jìng jì mù, dì wéi jì sù, xiá ěr yī tǐ, biǎo lǐ zhī fú, nǎi juàn sī mín, mèi dàn zhù zhóu, xīng wén yǎn wǔ, zuǎn yǔ jiù fú, suǒ shàng wéi jiǎn, suǒ bǎo wéi xián, jū zūn mí yuē, wú shàn bù yán, jiāo xiáng zài jī, fēng guǐ kè xuān, shàng dòng qīng yí, xià dá xuán quán, tīng lǎn xián rì, yìng wù yú jǐng, yí lǜ yǐ wén, qī xīn yǐ jìng, hóng zhāng chén yìng, huī yán xī yǒng, jī bì qū fú, qíng shēn jī yǐng, wàn yǔ cān hé, bǎi shén shòu zhí, liáng fǔ xīn yí, yún tíng wàng shì, fǔ dé yī hé, yǎn juān mín jí, sōng yuè zhǎng qīng, chén huī sī zè, jī zhào wéi jì, dá jiàn mí shāng, shèn zhōng jìng shǐ, zhī wēi zhī zhāng, lì yán chuí fàn, yù rùn jīn xiàng, zhān yǎng yí shì, āi jié liú shuāng, xuán yù dài zhī jiǎo jìng, dòng yún qí zhī wēi yí, zhèn āi jiā yú bā jí, xiǎng qīng bì yú xián chí, gù yīng yē ér shāo yuǎn, shì jī héng ér zhǎng lí, fēng chí chí ér huái mù, rì cǎn cǎn qí ruò chuí, gǎn yì guān yú qiáo yuè, zhuī gōng jiàn zhī zài sī, dào dīng nián zhī báo yòu, sù qióng xīn yú liǎng yí.
【哀策文】齐王俭高帝哀策文曰:降阶执礼,泣血缠心,感客台之罢御,哀恭馆之不临,仰神仪而邈绝,视区物而凄阴,俾兹良史,敬修旧则,敢图鸿规,式扬至德,其辞曰:灵源遥裔,肇惟商丘,圣功宁夏,贤识归周,我皇踵武,超冠前猷,英风允迪,德音孔修,月准敷仁,日精表孝,则地均和,体天合照,外弘三至,内隆七教,水祚将倾,乾维晦象,韦弁长袭,鼓磬属响,声化已沦,政刑遂往,国图靡缉,民规载爽,康世以德,拨乱资武,威以雷霆,润以风雨,六术允昭,四义克举,自东徂北,遐方即序,功被河济,化隆江汉,帝謩仰式,王维伫幹,改步藩屏,来登翼赞,绸缪总章,因循阳馆,昔在保衡,君违斯正,爰兹博陆,亦鉴灵命,放昏以忠,登明资敬,义焕金石,功昭舞咏,蠢尔荆汉,悖乱人经,谋连枢禁,兵接神坰,御宄以德,御宄以刑,献捷宗寝,饮至王庭,政教云行,徽猷天造,山鉴紫璇,苑茂朱草,玉检腾晖,金绳荐宝,天镜既穆,地维既肃,遐迩一体,表里禔福,乃眷斯民,昧旦杼轴,兴文偃武,缵禹旧服,所尚惟简,所保惟贤,居尊弥约,无善不延,胶庠载缉,风轨克宣,上洞清仪,下达玄泉,听览闲日,应物馀景,怡虑以文,栖心以静,鸿章晨暎,徽言夕永,迹庇区服,情深箕颖,万宇餐和,百神受职,梁甫欣仪,云亭望式,辅德伊何,奄捐民极,嵩岳长倾,宸晖斯昃,机照惟寂,达鉴靡伤,慎终敬始,知微知章,立言垂范,玉润金相,瞻仰遗式,哀结流霜,旋玉轪之曒镜,动云旗之逶迤,振哀笳於八极,响清跸於咸池,顾应掖而稍远,视机衡而长离,风迟迟而怀暮,日憯憯其若垂,感衣冠於乔岳,追弓剑之在斯,悼丁年之薄祐,诉穷心於两仪。
biǎo liáng jiāng yān qí gāo dì ràng chán biǎo yuē: bì xià yuǎn shì táng yú yǒng yī zhī diǎn, jìn mó hàn wèi gāo xiè zhī lǐ, jì jiàn jīn shuǐ hūn míng zhī shù. yòu xié yún léi xīng tì zhī zhēng, ruò nǎi yǔ néng zhī jiāo, chán xī zhī huì, qǐ yī xū báo, suǒ kě zūn nǐ, xī fù yán zuǒ shāng, zhì zhōng shàng gōng, pán xī yì zhōu, míng jí liè bó, chén cái fēi bàn gǔ, gōng kuì dǎi shèng, yù sòng bù wǎng, ōu gē níng guī, hé fá mǎ tú zhī bǎo, tiān wú chéng lóng zhī xī, fú yuán bì xià yí shùn yǔ zhī xīn, bǐ chén shǒu cháo yóu zhī jié, zé dào yào rì yuè, zé jìn fēi yǒng.
【表】梁江淹齐高帝让禅表曰:陛下远视唐虞永揖之典,近摹汉魏高谢之礼,既鉴金水昏明之数。又协云雷兴替之徵,若乃与能之交,禅锡之会,岂伊虚薄,所可遵拟,昔傅岩佐商,祑终上公,磻溪翼周,名极列伯,臣才非半古,功愧逮圣,狱讼不往,讴歌宁归,河乏马图之宝,天无乘龙之锡,伏原陛下遗舜禹之心,俾臣守巢由之节,则道曜日月,泽浸飞泳。
qí wǔ dì
◇齐武帝
qí shū yuē: wǔ dì huì jī, zì xuān yuǎn, zài wèi shí yī nián.
《齐书》曰:武帝讳绩,字宣远,在位十一年。
yì liáng shěn yuē qí wǔ dì shì yì yuē: chén wén tiān dé píng fēn, ér sì shí zhī míng huò yì, shèng gōng yī kuí, ér huáng wáng zhī chēng bù tóng, gài jī yīn suí shì, míng yóu yì lì, yáo chén yǔ zuǒ, xián lǜ zī diǎn, fú wéi jǐn jì qióng wēi, hán shén dú zhào, dé mào shǐ shang zhī zhǔ, dào guān chū sì zhī jūn, hán jīng líng yú wǔ wěi, jià zhēn míng yú sān xiàng, chū jiǔ wù yòng, yīng qì líng yún, fù jiē rì yuè, yì yáng xiāo hàn, lóng zī fèng cǎi, huàn ruò lì tiān, dēng yōng zài shì, shèng jī yún jǔ, suī qū jǐng huáng wū, jiàng qíng chǐ mù, ér zhěng shì jì mín, jùn fā huái bào, xī chéng tāng bǎi jiā, rén bèi bǐ wū, wén wáng shí lǐ, huà xiān guǎ qī, qián shèng hòu xián, chóng guī tà jǔ, zhèn xióng tú yú jiǔ jiāng, bō líng wēi yú xià ruì, jīng pèi wèi huī, jīng ní zì yǔn, fú láo qiāng bó zhī zhǎng, wú dài liù shì zhī rén, yì děng fá móu, gōng gāo shàn zhèn, jiàn yǒu guó zhī fú, chéng dìng dǐng zhī yè, huì cháo qīng míng, shì zī yú mù yě, shòu mìng zuò zhōu, fēi zhǐ yú xī bó, shì zhān qǐn mén, xiào dé guāng bèi, shǒu qì zōng tiāo, yuán liáng zài yuǎn, sì dà bǎo yǐ jūn bǎi pì, fū jǐng huà yǐ zhì lóng píng, shǒu zài sì yí, wēi xíng hǎi nèi, líng yǔ jì mò, lǐ ràng jiāo xìng, bā bǐng yù xià, jiǔ guān xián shì, lín cháo níng mò, zūn yán ruò shén, fēng xíng rì xuǎn, wú sī bù chàng, zhì rén yǔ zào huà zhēng liú, líng wēi yǔ léi tíng qí guǐ, shàng guàn cāng hào, xià dòng shēn quán, chūn wú qī fēng, xià wú kǔ yǔ, shí ruò gāng qiān, duō rěn rú jī, sān gé bù lèi, wǔ rèn bù dǐ, xiáng shú dà qǐ, rú yǎ yún jí, xùn yuè dé yí, sōu shòu yǒu xù, dān jiǎo qīng qiū zhī yě, qí zhǒng fǎn hù zhī mín, fú shēn jià zǔ, huí shǒu gé miàn, běi yí wèi lì, xiàn chēn nèi kuǎn, bù jí zhōng jūn zhī shǐ, wú jiǎ jué mò zhī wēi, jiā xiáng wù hé, mì ruì quán yǒng, shǐ bù chuò wén, jiǎn wú xū rì, fāng dāng chuí qī yào zhī qí, jià bā lóng zhī chéng, wàng lǐ zhōng yuè, sì jìn qún hòu, zào huà bù rén, mù bo qiān yīng, mù qiè yí gōng, āi tóng è mì, huì shuò bù jū, bìn gōng jiāng qǐ, qín zī dà míng, yí jǐn huī jí.
【议】梁沈约齐武帝谥议曰:臣闻天德平分,而四时之名或异,圣功一揆,而皇王之称不同,盖迹因随事,名由义立,尧臣禹佐,咸率兹典,伏惟尽寂穷微,含神独照,德茂始裳之主,道冠初耜之君,含精灵於五纬,驾贞明於三象,初九勿用,英气凌云,负揭日月,抑扬霄汉,龙姿凤采,焕若丽天,登庸在试,盛绩云举,虽屈景潢汙,降情尺木,而拯世济民,浚发怀抱,昔成汤百家,仁被比屋,文王十里,化先寡妻,前圣后贤,重规沓矩,震雄图於九江,播灵威於夏汭,旌旆未麾,鲸鲵自殒,弗劳羌僰之长,无待六事之人,义等伐谋,功高善阵,建有国之符,成定鼎之业,会朝清明,事资於牧野,受命作周,非止於西伯,视瞻寝门,孝德光备,守器宗祧,元良载远,嗣大宝以君百辟,敷景化以致隆平,守在四夷,威行海内,囹圄寂寞,礼让交兴,八柄驭下,九官咸事,临朝凝默,尊严若神,风行日烜,无思不畅,至仁与造化争流,灵威与雷霆齐轨,上贯苍昊,下洞深泉,春无凄风,夏无苦雨,时若冈愆,多稔如积,三革不累,五刃不砥,庠塾大启,儒雅云集,训阅得宜,蒐狩有序,丹徼青丘之野,跂踵反户之民,浮深驾阻,回首革面,北夷畏力,献琛内款,不藉终军之使,无假绝漠之威,嘉祥雾合,秘瑞泉涌,史不辍文,简无虚日,方当垂七曜之旗,驾八龙之乘,望礼中岳,肆觐群后,造化不仁,穆卜愆应,慕切遗弓,哀同遏密,晦朔不居,殡宫将启,勤兹大名,宜尽徽极。
qí míng dì
◇齐明帝
qí shū yuē: míng dì huì luán, zì jǐng qī, zài wèi wǔ nián.
《齐书》曰:明帝讳鸾,字景栖,在位五年。
āi cè liáng shěn yuē qí míng dì āi cè wén yuē: lóng zōu jì chè, bèi wù yǐ chén, bìn gōng wú yè, xī liáo zhōng chén, hào huán liáng wò, pān biāo yīng lù, róng wèi fú gǎi, xuān jiàn rú gù, wàng dōng chuān ér bù zhuī, yǎng hào tiān ér zì sù, liè shèng tóng guǐ, shì fǎ shù shēng, yuán zhào zhǎng dú, shì bō yí yīng, qí cí yuē: wǔ yào zài tiān, dì zuò mín zhǔ, hè yǐ dì gāo, zhēng zāi sì wǔ, duō nàn gù yè, yǐn yōu qǐ shèng, shí wéi wǒ huáng, gōng fú shòu mìng, yuán shǐ rú zú, zuò yùn jī shēn, péng shì fēng jǔ, lóng dòng yún yīn, zhī yǐng nán sù, jí yù xī lín, tǐ zī dà dé, huái cǐ xiǎo xīn, bīn yú sì mén, sì mén mù mù, nà yú bǎi kuí, bǎi kuí sù sù, dé jìn jǐn tú, rén bèi bǐ wū, hé yuǎn hé ěr, wú sī bù fú, sì jūn sàng dào, bù shì diǎn mó, shén qì yè yè, shì děng zhān wū, mín huái ào zhǔ, hòu lái qí sū, huáng tiān juàn mìng, shòu yǐ lù tú, lín cháo níng suì, mèi dàn pī xiǎn, zhēn zhuó qián wáng, zé qí lìng diǎn, bù yán sī yīng, bù xíng sī jiàn, lù tái mí yíng, lí gōng fú yàn, juàn yán jiāo shú, hóng qǐ shàng xiáng, guǐ yí sì dài, zǔ shù sān wáng, dé huī nèi dòng, yīng huá wài yáng, lǐ xíng zūn zǔ, yì jí yōu huāng, yǎng shù tiān dé, jiàng nián yǒng jiǔ, běi jí qí guāng, nán shān xiàn shòu, cāng míng yǎn jié, sōng dài jiē xiǔ, lì fēi hào qióng, wéi yú zhī jiù, pān lóng jù jǐ, dà suì fāng xuán, yàn shì chóng bì, jí gōng xià quán, bìn jiē yǐ jù, sù mù gāo qiān, duān wéi dòng qǐ, shèn fú xú qián, bèi zhū quē yǐ nán zhuǎn, chéng cuì lóng ér dōng dù, jīng yuán yě zhī huāng liáng, shǔ xī chéng zhī yún mù, fá jīn gǔ yǐ qīng dào, yáng bēi jiā ér qǐ lù, jí hòu dì ér bù zhuī, zhōng cāng tiān ér yǒng mù, cāng wú huì yuǎn, féi huī bù mǐn, jì shì jì mò, guī shū kě xún, zhé wáng wéi shì, kè bō yí chén, yī yú wàn gǔ, huī guāng rì xīn.
【哀策】梁沈约齐明帝哀策文曰:龙菆既撤,备物已陈,殡宫无夜,夕燎终晨,号环辌幄,攀摽应路,容卫弗改,轩槛如故,望东川而不追,仰昊天而自诉,列圣同轨,谥法树声,爰诏掌牍,式播遗英,其辞曰:五曜在天,递作民主,赫矣帝高,蒸哉嗣武,多难固业,隐忧启圣,时惟我皇,功符受命,爰始濡足,坐运机深,鹏逝风举,龙动云阴,之郢南溯,即豫西临,体兹大德,怀此小心,宾于四门,四门穆穆,纳于百揆,百揆肃肃,德浸堇荼,仁被比屋,何远何迩,无思不服,嗣君丧道,不式典谟,神器业业,事等瞻乌,民怀奥主,后来其苏,皇天眷命,授以箓图,临朝凝睟,昧旦丕显,斟酌前王,择其令典,不言斯应,不行斯践,路台靡营,离宫弗宴,眷言胶塾,弘启上庠,轨仪四代,祖述三王,德晖内动,英华外扬,礼行樽俎,义及幽荒,仰庶天德,降年永久,北极齐光,南山献寿,沧溟奄竭,嵩岱皆朽,沴非昊穹,惟余之咎,攀龙讵几,大隧方玄,厌世崇陛,即宫下泉,殡阶已遽,素幕高褰,端闱洞启,蜃紼徐前,背朱阙以南转,乘翠龙而东度,经原野之荒凉,属西成之云暮,伐金鼓以清道,扬悲笳而启路,极厚地而不追,终苍天而永慕,苍梧晦远,蜰徽不泯,纪事寂寞,龟书可循,哲王违世,克播遗尘,猗欤万古,晖光日新。
shì cè qí xiè tiǎo míng huáng dì shì cè wén yuē: yǎng wéi zǎo qì wàn bāng, shèng liè fāng yuǎn, shì zūn dì shì, bǐ chàng hóng yóu, xián yǐ wéi wú míng yǐ huà, zé yán xì mò xuān qí dào, yǒu lái sī yīng, zé yǐng xiǎng shù tú qí gōng, suǒ yǐ yǒng yán pèi mìng, jì xīn zōng jí, guāng zhāo lìng dé, yǔn shù fēng shēng, fú wéi hé xìn sì shí, qí guāng rì yuè, chuàng bǎo dà yú dēng yōng, tōng jī shén yú shòu mìng, yīn shí yǐ tì, jí jiǔ wàn ér qīng jǔ, tiān bǎo jì dìng, yùn sì hǎi ér gāo lín, jí kāi wù chéng wù, zhòng wéi guó niǔ, fēng xíng cǎo yǎn, huà wǎng rú shén, zuǒ xián yòu qī, nèi lè wài lǐ, jí wǔ cái yǐ jiào mín, shēn sān qū ér zài yòu, yòng néng shèng dé yīn jiàn, měi shàn sī bì, huáng yǐ zhī yè jì fú, zhēng zāi zhī dào xián bèi, jǐng huà fāng yuǎn, yàn shì zài tiān, guī shì gào qī, yuǎn rì wú gǎi, yǎng zé qián wáng, fǔ xún bǎi pì, lèi dé chēng ruì, yǔn jí hóng míng.
【谥策】齐谢朓明皇帝谥策文曰:仰惟早弃万邦,圣列方远,式遵帝世,俾鬯鸿猷,咸以为无名以化,则言系莫宣其道,有来斯应,则影响庶图其功,所以永言配命,寄心宗极,光昭令德,允树风声,伏惟合信四时,齐光日月,创保大於登庸,通机神於受命,因时以惕,藉九万而轻举,天保既定,运四海而高临,及开物成务,重维国纽,风行草偃,化往如神,左贤右戚,内乐外礼,辑五材以教民,申三驱而在宥,用能盛德殷荐,美善斯毕,皇矣之业既孚,蒸哉之道咸备,景化方远,厌世在天,龟筮告期,远日无改,仰则前王,俯询百辟,累德称睿,允极鸿名。
yì liáng shěn yuē qí míng dì shì yì yuē: chén wén jūn dé mí èr, pì wáng zhī míng bù yī, shèng gōng wú shuǎng, yáo yǔ zhī chēng huò shū, jiān yǐ zhěng shì níng luàn, zhì píng wèi bì tóng dào, chóng shàn zēng tiāo, jiā hào bù kě xiāng xí, fú wéi zì tiān dàn ruì, yīng shèng zài gōng, huáng yǐ zhī fú sù zhe, zhēng zāi zhī yáo zǎo jí, bīn mén nà kuí, tiān píng dì chéng, zì nán zì běi, wú sī bù wěi, rèn shǔ fù tú, dǎo yáng mò mìng, zhí sì zhǔ kuáng xiōng, rén lún dào jǐn, zōng shè diàn wēi, zhān wū mí tuō, guó nàn lì zhǎng, luàn jí zhì xíng, sì hǎi lè tuī, sān líng yǐ juàn, dōng xiàng ér ràng tiān xià, gōng gāo dài rù, liú tì ér yīng bǎo wèi, rú jiù zhòng fù, rì zè qú láo, gōng qīn shù shì, fǔ gū nà huáng zhī niàn, yì tóng yú zuì jǐ, zhèn mín hòu xià zhī qíng wú fèi yú zhōng shí, cōng míng shén wǔ, tì tīng ěr wén, wàn mù bèi zhāng, hóng gāng mí lòu, yù pèi bù mí, níng jí tīng yú xiāng yě, dà chuān kě jì, bù dài bèi yú zhōu jí, zhēng róng zhī xià, zé mí bù huái, liáo kuò zhī shàng, míng wú bù zhú, bāo yǐ yǔ zhòu, rùn yǐ fēng yǔ, shuāng lù suǒ jiāo, rén jī suǒ zhì, bǎi xìng yǎng zhī ér bù zhī qí shǐ, wàn wù yòng zhī ér gāng shí qí zhōng, shàng xiáng fèi yè, hū yān yǐ jiǔ, sān zài fú wèi, lún chí jiāng jí, lín cháo yǐn lǐng, sī lóng yǎ xùn, guì yóu xū cuì, jùn zào chéng qún, fāng jiāng qū shì fǎn běn, jì rén qiě shòu, gào chéng dōng yuè, gāo yàn fén yáng, zào huà bù rén, yàn shì yún jí, fàng xūn zhī mù bù zhuī, fù xiāng zhī sī kōng yuǎn, bìn gōng jiāng chè, chūn zhěn nán liú, yīng shēng mào shí, yú shì hū zài.
【议】梁沈约齐明帝谥议曰:臣闻君德靡二,辟王之名不一,圣功无爽,尧禹之称或殊,兼以拯世宁乱,致平未必同道,崇墠增祧,嘉号不可相袭,伏惟自天诞睿,英圣在躬,皇矣之符夙著,蒸哉之谣早集,宾门纳揆,天平地成,自南自北,无思不韪,任属负图,导扬末命,值嗣主狂凶,人伦道尽,宗社阽危,瞻乌靡讬,国难立长,乱极治刑,四海乐推,三灵以眷,东向而让天下,功高代入,流涕而膺宝位,如就重负,日昃劬劳,躬亲庶事,抚辜纳隍之念,义同於罪己,振民厚下之情无废於终食,聪明神武,逖听迩闻,万目备张,纮纲靡漏,御辔不迷,宁藉听於襄野,大川可济,不待备於舟楫,峥嵘之下,泽靡不怀,寥廓之上,明无不烛,包以宇宙,润以风雨,霜露所交,人迹所至,百姓仰之而不知其始,万物用之而冈识其终,上庠废业,忽焉已久,三载弗为,沦弛将及,临朝引领,思隆雅训,贵游胥萃,俊造成群,方将驱世反本,既仁且寿,告成东岳,高宴汾阳,造化不仁,厌世云及,放勋之慕不追,负乡之思空远,殡宫将撤,輴轸难留,英声茂实,於是乎在。
liáng rèn fǎng qí míng dì shì yì yuē: yǐ wéi qióng shén zhī jī, wú jì yú chéng míng, jiào sī suǒ zōng, yán guī yú yǒu chēng, shì yǐ zé tiān wèi dà, yì jǐn yú yì shàn, wǔ gōng shòu mìng, lǐ guàn yú sī wén, fú wéi gōng gāo wǔ ràng, dào guān sān jí, ài jìng shǐ yú yáng míng, xiào xiǎng zhōng hū yán pèi, liáo kuò dà dù, dàn jūn rén zhī fú, guī tíng xiǎo jié, yīng guǐ wù zhī xùn, lì shì yǔn xié, nà kuí shí xù, yí jué zhī jì, yì jūn fù tú, cuī dòng wéi xīn, yā yān jiāng jí, yú shì chéng zhì xuān dé, dìng cè gōng qīng, dēng sì hòu yú xī zhōng, fǎn dú fū yú hóu fú, jì ér zhǔ yòu shí jiān, réng lí tún jiǎn, yīng dāng bì zhī xiáng, zhù xī jiān zhī yuán, lì dé yǐ zhǎng, shào kāi zhōng xīng, nǐ dù tiān xíng, qǔ zé gān jiàn, rì zè bà cháo, yōu wǎng bì dá, guān cáo jì mò, yǔ àn kōng xū, hǔ mén sì yì, dà zú xié lǜ, yán láng yǒu jìn shēn zhī tán, xiāng shú wú héng yì zhī shì, jì fù ér jiào, hóng cǐ xiào zhì, suì shǐ jiā wú dàng zǐ, yě yǒu qī mǔ, zhì tiān xià yú zhǎng wò, lǎn bā huāng yú hù yǒu, chǒng wēi jīn xué zhī jiā, ēn jué jiāo fēng zhī guǎn, tiān yìng mín hé, xiáng fú zǒng jì, gù néng shàng biàn yún wù, xià lòu shēn quán, ruò nǎi qīng qiū dān líng zhī guó, huáng yín zǐ yù zhī ruì, yōu fú yuǎn cuì, xún dé bào gōng, fāng jiāng chí dào rì guān, qīng gōng míng zé, wèi ér bù shì, gāo yī chéng gōng, bǎi chuān suǒ yǐ cháo zōng, cān chén yú yān qǔ zhèng, qǐ suǒ wèi zhōng qú jūn diàn, xuán héng gòng guǐ zhě yú.
梁任昉齐明帝谥议曰:以为穷神之迹,无继於成名,教思所宗,言归於有称,是以则天为大,义尽於翼善,武功受命,理贯於斯文,伏惟功高五让,道冠三极,爱敬始於扬名,孝飨终乎严配,寥廓大度,诞君人之符,闺庭小节,应轨物之训,历试允谐,纳揆时序,贻厥之寄,义均负图,榱栋惟新,压焉将及,於是承制宣德,定策公卿,登嗣后於西锺,反独夫於侯服,既而主幼时艰,仍离屯蹇,应当璧之祥,注息肩之原,立德以长,绍开中兴,拟度天行,取则乾健,日昃罢朝,幽枉必达,官曹寂寞,圄犴空虚,虎门肆义,大足协律,岩廊有搢绅之谈,乡塾无横议之士,既富而教,弘此孝治,遂使家无荡子,野有栖亩,寘天下於掌握,览八荒於户牖,宠微金穴之家,恩绝椒风之馆,天应民和,祥符总暨,故能上变云物,下漏深泉,若乃青丘丹陵之国,黄银紫玉之瑞,幽符远萃,询德报功,方将驰道日观,清宫鸣泽,为而不恃,高揖成功,百川所以朝宗,参辰於焉取正,岂所谓中衢均奠,悬衡共轨者欤。
biǎo qí xiè tiǎo wèi bǎi guān quàn jìn qí míng dì biǎo yuē: chén wén shí chéng zài yù, bì dài xiān tiān zhī yè, shén huà wéi huáng, nǎi yè yīng qī zhī yùn. kuàng fù tāng sūn yǒu xù, zuǎn yáo wéi dé. jiù bāng zhù xīn, fù yǔ guī zhǐ. dà qí zhī quán yú bǎo lì, yùn yù qián gǔ, zhāo jiǎ sì hǎi, kè chóu sān líng. ér sì mìng jí wēi, fān bǐ pàn huàn, wěi qiú yù yǔ, yí dǐng rú hū. bì xià wén sī tǐ dào, xùn qí zuò shèng. jiǎn yìng lóng yú jì zhōu, lù cháng shé yú jǔ shuǐ. róng guāng zhī ruì zhāo huí, yán xǐ zhī bǎo rùn sè. tiān juàn yuán fā, rén móu xián zàn. fú yuán bì xià, yǎng dá líng qí, hóng xuān jǐng mìng, dàn shòu duō fāng, yǎn zhái wàn guó.
【表】齐谢朓为百官劝进齐明帝表曰:臣闻时乘在御,必待先天之业,神化为皇,乃叶应期之运。况复汤孙有绪,纂尧惟德。旧邦伫新,复禹归祉。大齐之权舆宝历,孕育前古,昭假四海,克酬三灵。而嗣命疾威,蕃鄙叛换,委裘御宇,彝鼎如忽。陛下文思体道,徇齐作圣。剪应龙於冀州,戮长蛇於沮水。荣光之瑞昭回,延喜之宝润色。天睠爰发,人谋咸赞。伏原陛下,仰答灵祇,弘宣景命,诞受多方,奄宅万国。
qǐ liáng shěn yuē hè qí míng dì dēng zuò qǐ yuē: qiè wéi huáng yuán jùn yuǎn, dì bǎo lián huī, jī shēn qìng hòu, dào guàn wàn yè, ér yù lín xiōng dé zǎo shù, xíng bèi rén jīng, tì tīng zhī suǒ wèi shū, zōng miào zhī dài rú zhuì, bǎi líng sǒng dòng, jiǔ fú huí huáng, jié hòu lái zhī wàng, sī bì mín zhī zhǔ, rì yuè yǐ jì, xiá ěr qiào xīn, fú wéi bì xià, dà shèng zài gōng, jūn dé sù biǎo, lóng zhāng rì cǎi, huàn ruò lì tiān, nà lù bīn mén, dào fēng xiá bèi, ruì huà shén xíng, wú sī bù qià, yù sòng yǔn guī, tiān rén dài yǎng, qū fēi lóng zhī miǎo pèi, yū fén yáng zhī yuǎn qíng, yùn yáo xīn yǐ lín yì zhào, fū shùn liè yǐ yīng bǎo mìng, suī zhōng zōng zhī xìng yīn dào, xuān hòu zhī lóng hàn dé, yì shì tóng fú, qiān zǎi yī kuí, xíng cuò zhī yè fāng yuǎn, lóng píng zhī jī zài yān, lǜ tǔ hán xīn, huái shēng dài lài, kuàng chén zǎo měng fù rùn, sù hé ēn líng, yǒng yuè wài jī, xīn bù shèng qìng, jǐn jī mín hé, shì liú xīng zé, tú gē lǐ biàn, dài huái fú zǎo.
【启】梁沈约贺齐明帝登祚启曰:窃惟皇源浚远,帝宝连晖,基深庆厚,道贯万叶,而郁林凶德早树,行悖人经,逖听之所未书,宗庙之殆如缀,百灵耸动,九服回遑,结后来之望,思庇民之主,日月以冀,遐迩翘心,伏惟陛下,大圣在躬,君德夙表,龙章日采,焕若丽天,纳麓宾门,道风遐被,睿化神行,无思不洽,狱讼允归,天人戴仰,屈飞龙之眇辔,纡汾阳之远情,运尧心以临亿兆,敷舜烈以膺宝命,虽中宗之兴殷道,宣后之隆汉德,异世同符,千载一揆,刑措之业方远,隆平之基在焉,率土含欣,怀生戴赖,况臣早蒙覆润,夙荷恩灵,踊跃外畿,心不胜庆,谨缉民和,式流星泽,涂歌里抃,戴怀凫藻。
liáng wǔ dì
◇梁武帝
liáng shū yuē: wǔ dì huì yǎn, zì shū dá, lán líng rén, shòu shàn yú qí, zài wèi sì shí jiǔ nián.
《梁书》曰:武帝讳衍,字叔达,兰陵人,受禅于齐,在位四十九年。
yì liáng yuán dì gāo zǔ wǔ huáng dì shì yì yuē: chén wén yì shàn chuán shèng yuē yáo, rén shèng shèng míng yuē shùn, shòu shàn chéng gōng yuē yǔ, chú nüè qù cán yuē tāng, shì zhě xíng zhī jī, hào zhě gōng zhī biǎo, suī jiàn bù lěi guì, bēi bù lěi zūn, ér zhāng hū míng zhě, shèng dé zhī jiā hào yě, bèi yú wù zhě, zhì dìng zhī shí lù yě, sī suǒ yǐ shēng míng huàn hū zhōng shí, zhāo xī bèi yú xián guǎn zhě yān, fú wéi tiān zòng qīn míng, wéi ruì zuò shèng, gōng chāo sān wǔ, shēng yú qī shí, yǎng zhī mí gāo, jiù zhī mí yuǎn, zài qián zài yuè, nǎi wǔ nǎi wén, xiān shì mù yùn gào zhōng, qún hòu gǎi shǔ, gān wéi gāng gòu, dì niǔ rú bēng, tiāo sì diàn wēi, gōng qīng gàn shí, jiǔ mù yǒu lún xū zhī bēi, bā biǎo xìng héng liú zhī tàn, nǎi níng wēi hēi shuǐ, biǎo ruì dān líng, yún hé jǐng cóng, biǎo lǐ zhī fú, shòu zhōng wén zǔ, yǔn gōng kè ràng, zhī qián shǒu bù kě yǐ wú guī, cāng shēng bù kě yǐ wú zhǔ, jiàng fén yáng zhī yuǎn zhì, bù dé yǐ ér lín zhī, yú shì lèi dì yīn zōng, gé mìng chuàng zhì, dì jiāo shì zhǎn, yīn jiàn sī jié, lín zī dà bǎo, huà yǔ hé qì jù xuān, shàn cǐ wáng fēng, zhèng yǔ qiū shuāng bìng sù, yán xuán rì yuè, gōng gé qū yǔ, bù yǐ zǐ chén wèi guì, bù yǐ huáng wū wèi zūn, zhèng mì xíng cuò, mín yīn guó fù, hóng jīng shì juǎn, bǎo suì zài qīng, xū xiàng xiāng yīn, huán hù wú kuàng, tiān qú tíng tài, wáng dào shēng píng, nán hǎi hòu fēng, dōng míng fèng jìn, gāo lù níng zhī, qìng yún chù shí, shān kāi cāng bì, dì chū xuán guī, piào qí bǎ yuè, zé xiū tú kuǎn sāi, tài wèi kàng jīng, zé míng wáng jué jiǎo, shēng jiào suǒ jiàn, jiā líng shé zhī dōu, wēi lìng suǒ xíng, tōng zhú lóng zhī wài, kāi xiáng jiàn xù, bù huò yú chéng jūn, zhèng sú yí fēng, fēn yūn yú sī lè, xū nà shí luàn, yǐn liàng zhí zhī guī, guǎng pì sì mén, hóng zhāo xián zhī dé, qīng jīn zhī jī rǎng zhī xìng, huáng fà zì gǔ fù zhī huān, jiā yǐ zuān wèi wēi yán, yán jīng zhì dào, wén zhōng suǒ mù zhī diǎn, shǐ yǐ suǒ dú zhī shū, wú chuò wàn jī, rì qiě qiān biàn, chí yù yù zhī shēng, biǎo qián qián zhī dé, yǔn suǒ wèi huáng zāi jūn zāi, rì yòng ér bù zhī zhě yǐ, fāng dàn gào chéng dài yuè, lòu shēng zhōng zhī yù jiǎn, zhāo shì liáng fǔ, mì shè shǒu zhī jīn shéng, ér wén wáng míng yí, shì móu wǎng cè, huáng dì qiáo shān, tòng shēn qián diǎn, wàn yǒu lún shāng, sān chén yǎn yào, rén qí zhěn mù, shān hǎi hán bēi, tòng qiè zhì fāng, āi shēn è mì, fán yuān tú dú, guàn qiè xīn suǐ, fēng shù bù jìng, zhì hù hé qī, sī suǒ yǐ qīn ruò jiǔ gōng, yǎng jī qī dé.
【议】梁元帝高祖武皇帝谥议曰:臣闻翼善传圣曰尧,仁圣盛明曰舜,受禅成功曰禹,除虐去残曰汤,谥者行之迹,号者功之表,虽贱不诔贵,卑不诔尊,而彰乎名者,盛德之嘉号也,被於物者,治定之实录也,斯所以声明焕乎锺石,昭晰备於弦管者焉,伏惟天纵钦明,惟睿作圣,功超三五,声逾七十,仰之弥高,就之弥远,载潜载跃,乃武乃文,先是木运告终,群后改属,乾维冈构,地纽如崩,祧祀阽危,公卿旰食,九牧有沦胥之悲,八表兴横流之叹,乃凝威黑水,表瑞丹陵,云合景从,表里禔福,受终文祖,允恭克让,知黔首不可以无归,苍生不可以无主,降汾阳之远志,不得已而临之,於是类帝禋宗,革命创制,禘郊式展,殷荐斯洁,临兹大宝,化与和气俱宣,扇此王风,政与秋霜并肃,言悬日月,功格区宇,不以紫宸为贵,不以黄屋为尊,政谧刑措,民殷国阜,虹旌式卷,堡燧载清,胥象相因,环楛无旷,天衢亭泰,王道升平,南海候风,东溟奉赆,膏露凝枝,庆云触石,山开苍璧,地出玄珪,骠骑把钺,则休屠款塞,太尉抗旌,则名王蹶角,声教所渐,浃灵蛇之都,威令所行,通烛龙之外,开庠建序,布濩於成均,正俗移风,氛氲於司乐,虚纳十乱,引谅直之规,广辟四门,弘招贤之德,青衿知击壤之性,黄发恣鼓腹之欢,加以钻味微言,研精至道,文终所牧之典,史倚所读之书,无辍万机,日且千遍,驰郁郁之声,表乾乾之德,允所谓皇哉君哉,日用而不知者矣,方旦告成岱岳,镂升中之玉简,昭事梁甫,秘社首之金绳,而文王明夷,事侔往册,黄帝桥山,痛深前典,万有沦伤,三辰掩曜,人祇轸慕,山海含悲,恸切陟方,哀深遏密,烦冤荼毒,贯切心髓,风树不静,陟岵何期,思所以钦若九功,仰稽七德。
chì liáng shěn yuē wǔ dì jiàn zuò hòu yǔ zhū zhōu jùn chì yuē: qīn wéi suì gǔ, yuán jí jìn dài, suī chán dài yì shí, ér chéng gōng yī kuí, qǐ wéi jìng mín níng luàn, shí yóu fú yùn zǒng jí, gù néng qǐ yè chuí tǒng, guāng zhái qū xià, qí shì gòu zī hūn bì, sī wáng yǎn jí, mín mìng chǔn chǔn, dào xuán fēi yù, zhèn dà jù sì hǎi zhōu fù, èr xiàng yún qīng, yì zhào yǔ kūn gǎng bìng liáo, jìn shēn yǔ yùn chóng gòng rì, yǒng yán qī dào, fā fèn jīng yíng, tuī fēng tóu mèi, diàn jī fēng sǎo, jí shàng tiān zhī líng, yīn xióng pí zhī yòng, dé wèi bàn gǔ, gōng móu qián liè, qí shì jì qīn ruò yú xià, gāo yī wàn bāng, jiān yǐ míng fú xiān zhe, lè tuī yōu zài, yōu xiǎn zhái xīn, cí bù huò mìng, wěi yǐ xū guǎ, jūn lín wàn guó, chuān hè zhī huái, wù mèi yíng lǜ, fāng yù mèi dàn pī xiǎn, rì zè wàng láo, sī yǔ xián néng, kāng jì shì dào, qīng yōng máo wàn lǐ, gòng zhì shì jì, dāng qiú mín mò, liú niàn yù shì, wēi duàn yǐ yù qiáng huá, rén huì yǐ fǔ pín gū, shǐ yuǎn jìn yōu shēn, xián dé qí suǒ, fāng xū wèi qīn néng, xuán jué zhù xiào, wù lìng hàn dài xǐ shū, dú xíng yú zì gǔ, jìn shì bān tiáo, mí yòng yú zī rì, xiǎng jiā kè miǎn, fù qí cè xí.
【敕】梁沈约武帝践祚后与诸州郡敕曰:钦惟遂古,爰及近代,虽禅代异时,而成功一揆,岂惟静民宁乱,实由符运总集,故能启业垂统,光宅区夏,齐氏遘兹昏诐,斯亡奄及,民命蠢蠢,倒悬非喻,朕大惧四海舟覆,二象云倾,亿兆与昆岗并燎,搢绅与蕴崇共日,永言凄悼,发愤经营,推锋投袂,电击风扫,藉上天之灵,因熊罴之用,德未半古,功侔前烈,齐氏既钦若虞夏,高揖万邦,兼以冥符先著,乐推攸在,幽显宅心,辞不获命,猥以虚寡,君临万国,川壑之怀,寤寐盈虑,方欲昧旦丕显,日昃忘劳,思与贤能,康济世道,卿拥旄万里,共治是寄,当求民瘼,留念狱市,威断以御强猾,仁惠以抚贫孤,使远近幽深,咸得其所,方虚位钦能,悬爵伫效,勿令汉代玺书,独行於自古,晋世班条,靡用於兹日,想加克勉,副其侧席。
lìng liáng rèn fǎng qí xuān dé huáng hòu lín cháo dá liáng wáng lìng yuē: chéng gù zī qiān yī, wèi yīng dà diǎn, jìng fù yǎ zhǐ, liáng yǒu wǔ rán, fū zhì jì nán yuán, yán xiàng suǒ jué, jiào sī yǒu lǜ, gǎn tōng sī zài, suǒ yǐ yì rén zhě shén míng, tóng rén zhě yòng shě, wáng dàn zī shàng ruì, duì yuè tiān xíng, dé guān èr yí, huà zhōu qún dòng, shēng mín yǐ lái, yī rén ér yǐ, dàn dá jié hóng dào, měi rú jī yú zhōng yōng, shén zhào wéi jǐ, bù yì xīn yú zuān yǎng, fàn xuān jì ràng, qí xià qǔ zé, kuàng shèng tú ruì fàn, gē sī shì guī, lián yuē suī hóng, qìng shǎng suì tì, chéng xián zhě yuè yì, zhǎng nán jìn zhī fēng, bù xiào zhě jīn gōng, jǔ jié lì zhī xiào, quàn jǔ zhī jiān, suǒ chà yǐ yuǎn, wáng hé dé bù zàn yū yǎ shàng, yǔn dá tiān rén, shǐ zhèn yè ài yǐ ān, zǎo cháo yǒu yù, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, shēn jiàn chéng kuǎn, wàn zhì yī tú, fán yán kě lüè.
【令】梁任昉齐宣德皇后临朝答梁王令曰:承固兹谦揖,未膺大典,敬复雅旨,良有怃然,夫至寂难原,言象所绝,教思有律,感通斯在,所以异人者神明,同人者用舍,王诞兹上睿,对越天行,德冠二仪,化周群动,生民以来,一人而已,但达节弘道,每濡迹於中庸,神照惟几,不抑心於钻仰,范宣既让,其下取则,况圣图睿范,歌思是归,廉约虽弘,庆赏遂替,诚贤者悦义,长难进之风,不肖者矜功,沮竭力之效,劝沮之间,所差已远,王何得不暂纡雅尚,允答天人,使朕夜艾以安,早朝有预,今遣率兹百辟,申荐诚款,万致一涂,烦言可略。
yòu dūn quàn liáng wáng lìng yuē: fū gōng zài bù shǎng, gù yōng xūn zhī diǎn gài quē, shī móu zào wù, zé xiè dé zhī tú yǐ míng, yào bù dé bù qiáng wèi zhī míng, shǐ quán zǎi yǒu jì, wáng shí tiān shēng dé, qí shèng guǎng yuān, chóng gòu cān chén, ér jiǔ xīng yǎng zhǐ, bù yì rì yuè, ér èr yí zhēn guān, zài xī huì míng, yǐn lín jí yì, bó tōng qún jí, ér ràng chǐ hū yī juàn zhī shī, jiàn qì líng yún, ér qū jī yú wàn fū zhī xià, biàn xī tiān kǒu, ér shì bù néng yán, wén shàn diāo lóng, ér chéng zhé xuē gǎo, yuán zài ruò guàn, shǒu yīng gōng jīng, kè yóu liáng cháo, shēng huá jí shén, lóng chāng jì nián, qín wáng shǐ zhe, jiàn wǔ wéi xīn, dì gòu sī zài, gōng lóng shǎng báo, jiā yōng mò chóu, yī mǎ zhī tián, jiè shān zhī zhì yù lì, liù bǎi zhī zhì, dà shù zhī hào sī cún, jí yōng máo sī bù, dài mǎ bù gǎn nán mù, tuī gǔ fán dèng, hú chén hǎn cháng xī qǐ, wéi bǐ jiǎo tóng, qióng xiōng jí nüè, yì guān mǐn jué, lǐ yuè bēng sàng, jì ér jū lǚ shì zhòng, yán móu wáng shì, bái yǔ yī huī, huáng mǎ dǐ dìng, jiǎ jì lín xià, chē yì wǎ liè, zhì tiān zhī jiè, gǒng yī qún hòu, fēng gōng hòu lì, wú de ér chēng, shì yǐ xiáng guāng zǒng zhì, xiū qì sì sāi, wǔ lǎo yóu hé, fēi xīng rù mǎo, yuán gōng mào xūn, ruò sī zhī shèng, ér dì xiá hū sì lǚ, shì bēi hū jiǔ bó, dì yǒu è yān, yóu xuān cuì zhǐ, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, rén zhì qí chéng, shù fěi xí zhī zhǐ, bù yuǎn ér fù.
又敦劝梁王令曰:夫功在不赏,故庸勋之典盖阙,施侔造物,则谢德之涂已冥,要不得不强为之名,使铨宰有寄,王实天生德,齐圣广渊,重构参辰,而九星仰止,不易日月,而二仪贞观,在昔晦明,隐鳞戢翼,博通群籍,而让齿乎一卷之师,剑气凌云,而屈迹於万夫之下,辩析天口,而似不能言,文擅彫龙,而成辄削藁,爰在弱冠,首膺弓旌,客游梁朝,声华藉甚,隆昌季年,勤王始著,建武惟新,缔构斯在,功隆赏薄,嘉庸莫畴,一马之田,介山之志愈厉,六百之祑,大树之号斯存,及拥旄司部,代马不敢南牧,推毂樊邓,胡尘罕尝夕起,惟彼狡童,穷凶极虐,衣冠泯绝,礼乐崩丧,既而鞠旅誓众,言谋王室,白羽一麾,黄马底定,甲既鳞下,车亦瓦裂,致天之届,拱揖群后,丰功厚利,无得而称,是以祥光总至,休气四塞,五老游河,飞星入昴,元功茂勋,若斯之盛,而地狭乎四履,势卑乎九伯,帝有恶焉,輶轩萃止,今遣率兹百辟,人致其诚,庶匪席之旨,不远而复。
zhòng dūn quàn liáng wáng lìng yuē: zhèn wén pǐ fū hǎo rén, yì zài mó zhǒng, jūn zǐ háng dào, dá sī jiān jì, wèi yǒu jǐn qì qióng shén, yùn huī zhāng hū tiān zhí, gāo diàn zhōng zūn, dǔ qīng léi ér fú zhěng, wéi wáng dé guān wǎng chū, gōng wú yǔ èr, sì shí děng qì, liǎng yào qí míng, nǐ dù tiān xíng, qǔ zé gān jiàn, ér yùn jù jiān jì, dào jí bǎi wáng, yuán yì ér qǐ, yī róng dà dìng, luó shān gé cǎo, gāng bù lǜ cóng, yòng shǐ shāng tíng chǎn cao xī, zhōu quē shù zǐ, qīng gōng jì sàn, lù tái mí xù, shèng dé dà yè, wēi wēi ruò cǐ, rì zhě tíng qí zhī hào, yuán fā dì yán, shū wù bèi lǐ, lǜ yóu guǎ mèi, suī fù yún gān zài lù, qīng bì qǐ xíng, zhāo dé bào gōng, wèi zhēn qí jí, ér gāo yī tiān xiū, yuǎn cún kè ràng, bǐ yǔ wèi wáng, xìng cán rì zè, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, rén zhì chéng qǐng, shù yǒu gǎn ruì xīn, pèi rán jiàng zhì.
重敦劝梁王令曰:朕闻疋夫好仁,义在磨踵,君子行道,达斯兼济,未有尽器穷神,蕴徽章乎天植,高奠中樽,睹倾罍而弗拯,惟王德冠往初,功无与二,四时等契,两曜齐明,拟度天行,取则乾健,而运距艰季,道极百王,援义而起,一戎大定,罗山革草,冈不率从,用使商庭产{艹悉},周阙树梓,倾宫既散,鹿台靡蓄,盛德大业,巍巍若此,日者亭歧之号,爰发帝言,殊物备礼,率由寡昧,虽复云竿载路,清跸启行,昭德报功,未臻其极,而高揖天休,远存克让,俾予未亡,兴惭日昃,今遣率兹百辟,人致诚请,庶有感睿心,霈然降志。
jiān liáng rèn fǎng wèi bǎi pì quàn jìn, liáng wáng jiān yuē: fú chéng jiā mìng zhù cè, míng gōng qūn xún shèng lǐ, sī shí qiān zūn zhī zhǐ, wèi qióng yuǎn dà zhī zhì, hé zhě, sì jūn qì cháng, zì jué zōng shè, guó mìng mín shēng, jiǎn wèi chóu chóu, zhé dòng bēng cuī, yā yān zì jí, qīng shì huái pú cuò zhī tòng, qián shǒu jù bǐ wū zhī zhū, míng gōng liàng gé tiān zhī gōng, zhěng shuǐ huǒ zhī qiè, chēng zhǒng rì yuè, zhòng zhuì cān chén, fǎn guī yù yú tú ní, jì sī mín yú kēng àn, shǐ fū pǐ fù tóng ér, xiū yán yī lǚ, xiāng xiào lǐ shú, chǐ tán wǔ bà, wèi bēi hū ā héng, dì xiá yú qū fù, míng gōng yí zhī fèng tiān rén, yǔn yīng dà lǐ, wú shǐ hòu yǔ zhī gē, tóng bǐ xū yuàn, jiān jì zhī rén, fān wèi dú shàn. yòu jiān yuē: jìn yǐ cháo mìng yùn chóng, mào zòu dān chéng, fèng pī hái lìng, wèi méng xū shòu, jìn shēn yóng yóng, shēn suǒ wèi dá, gài wén shòu jīn yú fǔ, tōng rén zhī hóng zhì, gāo dǎo hǎi yú, pǐ fū zhī xiǎo jié, shì yǐ lǚ chéng shí ér zhōu gōng bù yǐ wéi yí, zēng yù huáng ér tài gōng bù yǐ wéi ràng, kuàng shì zhé jì guǐ, xiān dé zài mín, jīng lún cǎo mèi, tàn shēn wēi guǎn, jiā yǐ zhū fāng zhī yì, jīng hé shì yī, bān shī zhèn lǚ, dà zào wáng shì, suī fù lèi jī jiù sòng, zhòng shì cún chǔ, jū jīn guān gǔ, céng hé zú yún, ér huò shén dào zhōng, gōng yí bù shǎng, huáng tiān hòu tǔ, bù shèng qí kù, shì yǐ yù mǎ jùn bēn, biǎo wēi zǐ zhī qù, jīn bǎn chū dì, gào lóng féng zhī yuàn, míng gōng jù ān zhé kū, lì sān jūn zhī zhì, dú jū yǎn tì, jī yì shì zhī xīn, gù néng shǐ hǎi ruò dēng qí, qìng tú xiào zhǐ, shān róng gū zhú, shù mǎ jǐng cóng, fá zuì diào mín, yī kuāng jìng luàn, fěi dāo tiān gōng, shí qín rú zú, qiě míng gōng běn zì zhū shēng, qǔ lè míng jiào, dào fēng sù lùn, zuò zhèn yǎ sú, bù xí sūn wú, gòu zī shén wǔ, qū jǐn zhū zhī máng, jì bì fēng zhī sú, guī yù bù huǐ, shuí zhī gōng yú, dú wèi jūn zǐ, jiāng shǐ yī zhōu hé dì, mǒu děng bù dá tōng biàn, shí yǒu yú chéng, bù rèn kōng kuǎn, jí xīn zhòng yè, fú yuán tè yīng diǎn cè, shì fù mín wàng.
【笺】梁任昉为百辟劝进,梁王笺曰:伏承嘉命伫策,明公逡巡盛礼,斯实谦尊之旨,未穷远大之致,何者,嗣君弃常,自绝宗社,国命民生,剪为仇雠,折栋崩榱,压焉自及,卿士怀脯斮之痛,黔首惧比屋之诛,明公亮格天之功,拯水火之切,称踵日月,重缀参辰,反龟玉於涂泥,济斯民於坑岸,使夫疋妇童儿,羞言伊吕,乡校里塾,耻谈五霸,位卑乎阿衡,地狭於曲阜,明公宜祗奉天人,允膺大礼,无使后予之歌,同彼胥怨,兼济之仁,翻为独善。又笺曰:近以朝命蕴崇,冒奏丹诚,奉披还令,未蒙虚受,搢绅颙颙,深所未达,盖闻受金於府,通人之弘致,高蹈海隅,疋夫之小节,是以履乘石而周公不以为疑,增玉璜而太公不以为让,况世哲继轨,先德在民,经纶草昧,叹深微管,加以朱方之役,荆河是依,班师振旅,大造王室,虽复累迹救宋,重眡存楚,居今观古,曾何足云,而惑甚盗锺,功疑不赏,皇天后土,不胜其酷,是以玉马骏奔,表微子之去,金版出地,告龙逢之怨,明公据鞍辄哭,厉三军之志,独居掩涕,激义士之心,故能使海若登祇,磬图效祉,山戎孤竹,束马景从,伐罪吊民,一匡靖乱,匪叨天功,实勤濡足,且明公本自诸生,取乐名教,道风素论,坐镇雅俗,不习孙吴,构兹神武,驱尽诛之氓,济必封之俗,龟玉不毁,谁之功欤,独为君子,将使伊周何地,某等不达通变,实有愚诚,不任悾款,棘心重谒,伏原特膺典策,式副民望。
xù liáng shěn yuē wǔ dì jí xù yuē: wén sī ān ān, qīn míng suǒ yǐ guāng zhái, rì yuè guāng huá, nán fēng suǒ yǐ xìng yǒng, rì jiǎo zhī zhǔ, chū zì zhū shēng, ruì dǐng zhī jūn, shǎo míng gǔ xué, hàn gāo sòng wǔ, suī quē zhāng jù, gē dà fēng yǐ huán pèi, hǎo qīng tán yú mù nián, fū chéng tiān dì zhī dà gōng, yīng lè tuī zhī bǎo yùn, wèi huò bù wén wǔ jiān zī, néng shì sī bì zhě yě, wǒ huáng dàn zòng zì tiān, shēng zhī zài yù, qīng míng nèi fā, shū tōng wài jǔ, yuán shǐ guì yóu, dǔ zhì jīng shù, jiū yān zhōng zhī yǎ zhǐ, jǐn qū tái zhī ào yì, mò bù yīn liú jí yuán, pī tiáo zhèn zǎo, ruò qián yí wǎng zhì, jiù xué hǎn tōng, ér chāo rán zhí yì, miào bá zhōng gǔ, shàn fā tán duān, jīng yú chí lùn, zhì lěi nán yú, tuī fēng mò nǐ, yǒu tóng chéng sòng, wú jiǎ hán háo, xìng jué jié yú gāo chàng, zhèn qīng cí yú lán wǎn, zhì yú chūn fēng qiū yuè, sòng bié wàng guī, huáng wáng gāo yàn, xīn qī cù shǎng, mò bù chāo tǐng ruì xìng, jùn fā shén zhōng, jí dēng yōng lì shì, cí hàn fán wèi, jiān jì fēng dòng, biǎo yì yún fēi, diāo chóng xiǎo yì, wú lèi dà dào, huái jūn rén zhī dà dé, yǒu shì jūn zhī xiǎo xīn, wéi xià fèng shàng, xíng yú cí zhǐ, suī mì zòu zhōng guī, yí bì xuē, ér guó mó fān zhèng, cún zhě yóu duō, dǎi hū fǔ yīng guī yùn, yǎng xiū gān lù, zài bǐ wò jiǎn, gè yǒu sī cún, rú lún zhī zhǐ, shí huò rǎn hàn, jì yú shè jù líng yòu, kǎi lè zài gǎo, lù míng sì mǔ, huáng huá táng dì zhī gē, fá mù cǎi wēi, chū chē dì dù zhī yàn, jiē yǒng zhì chī zǎo, guǎng mìng qún chén, shàng yǔ rì yuè zhēng guāng, xià yǔ zhōng shí bǐ yùn, shì tóng guān hǎi, yì děng kuī tiān, dǔ zhī ér bù cè, yóu zhī ér bù zhī zhě yǐ, qiè wéi zuǒ shǐ jì yán, yòu shǐ jì shì, jūn jǔ bì shū, wú lùn dà xiǎo, kuàng hū gǎn ér hòu sī, sī ér hòu jī, jī ér hòu mǎn, mǎn ér hòu yán, ruò sī ér yǐ zāi, jǐn yīn shì lì míng, suí yuán biān cì.
【序】梁沈约武帝集序曰:文思安安,钦明所以光宅,日月光华,南风所以兴咏,日角之主,出自诸生,锐顶之君,少明古学,汉高宋武,虽阙章句,歌大风以还沛,好清谈於暮年,夫成天地之大功,膺乐推之宝运,未或不文武兼资,能事斯毕者也,我皇诞纵自天,生知在御,清明内发,疏通外举,爰始贵游,笃志经术,究淹中之雅旨,尽曲台之奥义,莫不因流极源,披条振藻,若前疑往滞,旧学罕通,而超然直诣,妙拔终古,善发谈端,精於持论,置垒难逾,推锋莫拟,有同成诵,无假含毫,兴绝节於高唱,振清辞於兰畹,至於春风秋月,送别望归,皇王高宴,心期促赏,莫不超挺睿兴,濬发神衷,及登庸历试,辞翰繁蔚,笺记风动,表议云飞,彫虫小艺,无累大道,怀君人之大德,有事君之小心,为下奉上,刑於辞旨,虽密奏忠规,遗必削,而国谟藩政,存者犹多,逮乎俯应归运,仰修乾录,载笔握简,各有司存,如纶之旨,时或染翰,暨於设虡灵囿,恺乐在镐,鹿鸣四牡,皇华棠棣之歌,伐木采薇,出车杕杜之宴,皆咏志摛藻,广命群臣,上与日月争光,下与锺石比韵,事同观海,义等窥天,睹之而不测,游之而不知者矣,窃唯左史记言,右史记事,君举必书,无论大小,况乎感而后思,思而后积,积而后满,满而后言,若斯而已哉,谨因事立名,随源编次。
liáng yuán dì
◇梁元帝
liáng shū yuē: yuán dì huì yì, zì shì chéng, wǔ dì dì qī zǐ yě, sì wèi sān nián.
《梁书》曰:元帝讳绎,字世诚,武帝第七子也,嗣位三年。
biǎo chén shěn fǔ wèi qún chén quàn jìn liáng yuán dì chū biǎo yuē: chǔn ěr jié hú, suì píng tiān yì, chāng hé shòu bái dēng zhī rǔ, xiàng wèi zhì yáo chéng zhī yí, chén wén sàng jūn yǒu jūn, chūn qiū zhī mào diǎn, yǐ dé yǐ zhǎng, xiān wáng zhī tōng xùn, shào kāng zé mù zhòng fǔ zhí, sì xià suǒ yǐ pèi tiān, píng wáng zé jū zhèng dōng qiān, zōng zhōu suǒ yǐ bo shì, hàn guāng yǐ néng bǔ bù dào, gù jǐng lì zhòng chāng, zhōng zōng yǐ bù wéi qún yì, gù jiāng dōng kě lì, tiān qí zuò liáng, bì jiāng yǒu zhǔ, xuān yuán dé xìng, cún zhě èr rén, gāo zǔ wǔ wáng, dài shí jū zhǎng, gōng gāo jiǔ yǒu, dào jì shēng mín, fēi fèng shèng míng, shuí sì xià wǔ, rì yuè zhēn míng, tài yáng bù kě yǐ quē zhào, tiān dì zhēn guān, qián dào bù kě yǐ jiǔ dàng, bǎo qì cún hū zhì zhòng, jiè shí shèn yú yì chà, qián shǒu qǐ kě yǐ shǎo xuǎn wú jūn, zōng shí qǐ kě yǐ yī rì wú zhǔ.
【表】陈沈蜅为群臣劝进梁元帝初表曰:蠢尔羯胡,遂凭天邑,阊阖受白登之辱,象魏致尧城之疑,臣闻丧君有君,春秋之茂典,以德以长,先王之通训,少康则牧众抚职,祀夏所以配天,平王则居正东迁,宗周所以卜世,汉光以能补不道,故景历重昌,中宗以不违群议,故江东可立,天其祚梁,必将有主,轩辕得姓,存者二人,高祖五王,代实居长,功高九有,道济生民,非奉圣明,谁嗣下武,日月贞明,太阳不可以阙照,天地贞观,乾道不可以久愓,宝器存乎至重,介石慎於易差,黔首岂可以少选无君,宗祏岂可以一日无主。
yòu dì èr biǎo yuē: zǐ chén kuàng wèi, chì xiàn wú zhǔ, bǎi líng sǒng dòng, wàn guó huí huáng, suī xǐng zuì xiāng fú, tóng guī jǐng bó, huò ōu qiě sòng, zǒng fù táng jiāo, bì xià shěn shǒu yán láo rán, ràng dé bù sì, chén wén xīng huí rì báo, jī léi biān diàn zhě zhī wèi tiān, yuè lì chuān liú, tǔ wù zhēng yún zhě zhī wèi dì, bāo tiān dì zhī hùn chéng, dòng yīn yáng zhī bù cè, ér yǐ cái chéng wàn wù zhě, qí zài shèng rén hū, gù yún, tiān dì zhī dà dé yuē shēng, shèng rén zhī dà bǎo yuē wèi, huáng wū miào táng zhī xià, dà fēi huò jǐ suǒ ān, míng jìng sì qú zhī zūn, gài yóu yìng wù qǔ xùn, bì xià jī gǔ wén sī, yīng xióng tè dá, bǐ yǐ zhōu dàn, zé wén wáng zhī zǐ, fāng zhī fàng xūn, zé dì zhì zhī jì, qiān nián dàn mù, kě bù zài sī, tíng quē yān wáng, zhōng dǐng lún fù, sì yīng jǐng yè, fēi bì xià ér shuí, qǐ kě shǐ chì méi gèng lì pén zi, kuí xiāo tuō zhì gāo miào, bì xià fāng fù cóng róng gāo ràng, yòng zhí qiān zūn, zhǎn qí jiǎo xíng wěi shū, wū wǎng zhēng shuò, jiàn jī ér zuò, duàn kě shí yǐ, bù yí hé bo, wú dài shī guī, rì zhě gōng qīng shī yù, huò chán xiāo jí, xūn jié píng líng, jiān chén hù qǐ, shī róng fá yǐng, wú chǔ bù rán, quàn hū zhū jìn, cè zú jiē ěr, zōng shè bù zhuì, yī zài shèng míng, jīn yě hé shí, ér shēn dì qǐ zhī bì, xiōng wēi ruò cǐ, fāng chén tài bó zhī cí, guó yǒu jù chén, shuí gǎn fèng zhào.
又第二表曰:紫宸旷位,赤县无主,百灵耸动,万国回遑,虽醒醉相扶,同归景亳,或讴且诵,总赴唐郊,陛下沈首讠劳然,让德不嗣,臣闻星回日薄,击雷鞭电者之谓天,岳立川流,吐雾蒸云者之谓地,包天地之混成,洞阴阳之不测,而以财成万物者,其在圣人乎,故云,天地之大德曰生,圣人之大宝曰位,黄屋庙堂之下,大非获己所安,明镜四衢之樽,盖由应物取训,陛下稽古文思,英雄特达,比以周旦,则文王之子,方之放勋,则帝挚之季,千年旦暮,可不在斯,庭阙湮亡,锺鼎沦覆,嗣膺景业,非陛下而谁,岂可使赤眉更立盆子,隗嚣讬置高庙,陛下方复从容高让,用执谦尊,展其矫行伪书,诬罔正朔,见机而作,断可识矣,不疑何卜,无待蓍龟,日者公卿失驭,祸缠霄极,獯羯凭凌,奸臣互起,师戎伐颖,无处不然,劝乎诛晋,侧足皆尔,宗社不坠,繄在圣明,今也何时,而申帝启之避,凶危若此,方陈太伯之辞,国有具臣,谁敢奉诏。
yòu dì sān biǎo yuē: rì zhě bǎi sī yuè mù, yǎng qí chén jiàn, yǐ xī guī zhī gōng, jì guī yǒu dào, dāng bì zhī lǐ, yǔn shǔ shèng míng, ér yōu zhào qiān chōng, yǎo rán níng miǎo, ōu gē zài chí, shì yòng qiáo shǒu, chǔ rén gù zhí, xūn dān xué yǐ qiú jūn, zhōu mín yuè guī, yuè qí shān ér shì zhǔ, hàn wáng bù jí wèi, wú yǐ guì gōng chén, guāng wǔ zhǐ xiāo wáng, qǐ wèi shào zōng miào, bì xià yīng wēi mào lüè, xióng tú wǔ suàn, zhǐ zǒng zé dān pǔ bù zhàn, gù miǎn zé bǎn quán zì dàng, dì wéi jué ér zhòng niǔ, tiān zhù qīng ér gèng zhí, zòng bì xià fú yī ér yóu guǎng chéng, dēng yǎn shān ér qù dōng tǔ, qún chén ān dé yǎng sù, wàn wù hé suǒ guī rén, kuàng jiāo sì pèi tiān, léi fěi lǐ kuàng, zhāi gōng qīng miào, páo zhú bù chén, qǐ kě jiǔ jī zhòng yì, yǒu kuàng yí diǎn.
又第三表曰:日者百司岳牧,仰祈宸鉴,以锡珪之功,既归有道,当璧之礼,允属圣明,而优诏谦冲,窅然凝邈,讴歌载驰,是用翘首,楚人固执,燻丹穴以求君,周民乐归,越歧山而事主,汉王不即位,无以贵功臣,光武止萧王,岂谓绍宗庙,陛下英威茂略,雄图武筭,指捴则丹浦不战,顾眄则阪泉自荡,地维绝而重纽,天柱倾而更植,纵陛下拂衣而游广成,登弇山而去东土,群臣安得仰诉,万物何所归仁,况郊祀配天,罍篚礼旷,斋宫清庙,匏竹不陈,岂可久稽众议,有旷彝典。
chén xú líng quàn jìn liáng yuán dì biǎo yuē: chén wén fēng táng yǒu shèng, hái chéng dì kù zhī jiā, jū dài wéi xián, zhōng zuǎn gāo huáng zhī zuò, zhì rú jīn xíng zhòng zuò, yuán chū dōng guǎn, yán yùn yóu chāng, zhī fēn nán dùn, mò bù yīn shí duō nàn, jù jì shén zōng zhě yě, bì xià wò fú zhí yuè, jiāng zài yù tiān, yù shèng zhū héng, xiān zhāng yuán hòu, shén qí suǒ mìng, fēi wéi tài shì zhī xiáng, tú shū sī guī, hé zhǐ yáo mén zhī ruì, xīng chán dōng jǐng, shí pò xiáo tóng, léi zhèn nán yáng, chū píng xún yì, zōng wáng qǐ bà, fēi láo wǔ dé zhī hóu, qīng bì wú yú, hé shì cháng ān zhī dǐ, zhèng yīng yáng lóng qí yǐ xiǎng dì, yù fèng yǐ yǐ chéng tiān, lì shǔ zài gōng, chóu yǔ wèi ràng, qǐ kě qūn xún gù ràng, fāng qiú shí hù zhī nóng, gāo xiè jūn lín, tú yǐn jī shān zhī kè, wèi zhī shàng dé zhī bù dé, wéi jiàn shèng rén zhī bù rén.
陈徐陵劝进梁元帝表曰:臣闻封唐有圣,还承帝喾之家,居代维贤,终纂高皇之祚,至如金行重作,源出东莞,炎运犹昌,枝分南顿,莫不因时多难,俱继神宗者也,陛下握符执钺,将在御天,玉胜珠衡,先章元后,神祇所命,非惟太室之祥,图书斯归,何止尧门之瑞,星躔东井,时破崤潼,雷震南阳,初平寻邑,宗王启霸,非劳武德之侯,清跸无虞,何事长安之邸,正应扬龙旂以飨帝,御凤扆以承天,历数在躬,畴与为让,岂可逡巡固让,方求石户之农,高谢君临,徒引箕山之客,未知上德之不德,唯见圣人之不仁。
běi qí wén xuān dì
◇北齐文宣帝
běi qí shū yuē: wén xuān dì huì yáng, zì zi jìn, shòu shàn yú hòu wèi, zài wèi wǔ nián.
《北齐书》曰:文宣帝讳洋,字子进,受禅于后魏,在位五年。
āi cè běi qí xíng zi cái wén xuān dì āi cè wén yuē: gāo lù qǐ fēi, chūn zōu chí bìn, bā xiào àn bù, liù qīng qiě yǐn, pān shèn lù ér yǔ qì, yǎng qióng cāng ér fǔ xīn, bēi fēng fā ér dì hài, chóu yún xìng ér jǐng chén, zhé wáng chuí fàn, yǒu xùn yǒu zé, shì fèng huà yán, guāng fū lìng dé, qí cí yuē: sì xiàng gèng yùn, jiǔ tiān dài míng, tōng sān yǐ wáng, dé yī wèi zhēn, shì yīng xuán dé, shí qǐ cāng jīng, fēng hòu zhī zhèn, shī shàng zhī bīng, sān qí liù hé, qī biàn wǔ chéng, shòu kē tuī gǔ, bǐng lǜ gōng xíng, yě wú wán zhèn, yì shǎo jiān chéng, jīng yíng sì hǎi, qú láo bǎi xìng, zhī gài xī lín, yǔ máo chén yìng, dì bù yǎn ruì, tiān wú ài bǎo, jì dān qí què. yòu zhū qí cǎo, mò hēi yǐ sù, mò chì zì hào, bǎi shòu sī dǎo, wǔ líng zài rǎo, gān lù ráng ráng, qīng lóng jiǎo jiǎo, wǔ gōng yǐ chàng, wén jiào wèi qióng, fāng yǎn fēng hòu, xiāo jǐ cáng gōng, qí guāng rì yuè, bǐ zuò huá sōng, ér fēn jìn rì xià, xīng àn xū zhōng, yǎn juān cháo shì, zhǎng qì huá róng, dào xuān mò mìng, yì chǎn yú fēng, liù lǜ yǐ sàn, jiǔ qí fāng juǎn, jiàn róng wèi zhī xū guī, zhī píng shēng zhī rì yuǎn, tóng chéng yún ér yǒng shì, yì qí lóng zhī gèng fǎn, qīng jiā zòu xī yě fēng jí, jīn gǔ zhèn xī rì guāng wǎn, qiān guān bēi ér yǔ zhù, wàn guó āi ér lù xuàn, wàn shì tóng jǐn, bǎi lǜ jù shōu, jiàn xì yǒng qù, yì guān zì yóu, yīn yí yǐ xiè, shén jiào kōng liú, zhī yīng shēng yǔ zhì dé, dāng wú jué xī qiān qiū.
【哀策】北齐邢子才文宣帝哀策文曰:皋路启扉,輴菆弛殡,八校案部,六卿且引,攀蜃辂而雨泣,仰穹苍而抚心,悲风发而地骇,愁云兴而景沉,哲王垂范,有训有则,式奉话言,光敷令德,其辞曰:四象更运,九天代名,通三以王,得一为贞,是应玄德,实启苍精,风后之阵,师尚之兵,三奇六合,七变五成,授柯推毂,禀律龚行,野无完阵,邑少坚城,经营四海,劬劳百姓,芝盖夕临,羽旄晨暎,地不掩瑞,天无爱宝,既丹其雀。又朱其草,莫黑已素,莫赤自皓,百兽斯蹈,五灵载扰,甘露瀼瀼,青龙矫矫,武功已畅,文教未穷,方偃烽候,销戟藏弓,齐光日月,比祚华嵩,而氛祲日下,星闇虚中,奄捐朝市,长弃华戎,道宣末命,义阐馀风,六繂已散,九旗方卷,见容卫之虚归,知平生之日远,同乘云而永逝,异骑龙之更反,清笳奏兮野风急,金鼓震兮日光晚,千官悲而雨注,万国哀而露泫,万事同尽,百虑俱收,剑舄永去,衣冠自游,音仪已谢,神教空留,知英声与至德,当无绝兮千秋。
yì běi qí xíng zi cái wén xuān dì shì yì yuē: fú wéi shèng dé guāng yuǎn, shén yóu hóng dà, chū zì dēng yōng, mín yù suǒ jí, bǎ chǐ chí dāo, chéng wù sī zài, bǎi kuí zài qīng, sì mén wéi mù, jí tiān juàn jì shǔ, rén móu suǒ guī, niǎo shòu qiān qíng, shì nǚ gé miàn, jìng shùn tiān rén, gǒng yī qún hòu, chù wú shàng zhī zūn, jū yù zhōng zhī dà, lǐ shèng lè xiū, shí hé suì rěn, hǎi nèi yǒu jié, tiān xià tài rán, yóu yōu láo yì zhào, jīng yíng sì guó, tóng yú shùn zhī xún shěng, ruò xuān yuán zhī mí níng, wēi wǔ fēn yún, shén gōng sì chàng, yuàn xī yǐ dōng, huà nán zì běi, lín hàn hǎi yǐ yù bīng, dēng tiān shān ér xiè mǎ, zuǒ yíng yòu fú, yí gē chéng zhāng, fāng cháo bǎi shén yú tài huá, shòu wàn guó yú jī lǐng, shēng zhōng zēng fēng, gāo gǒng chuí yī, ér tiān sàng lí shù, yǎn juān sì hǎi, kǎo bǐ zhī mù, shí bèi hán shēng, chēng tiān zuò lěi, yì wéi héng shù, gù yǐ míng zhuī shí, jǐn wù wèi zhēn qí měi, qū dào cóng zhì, yī rì kě yǐ chéng míng.
【议】北齐邢子才文宣帝谥议曰:伏惟圣德光远,神猷弘大,初自登庸,民誉所集,把尺持刀,成务斯在,百揆载清,四门唯穆,及天眷既属,人谋所归,鸟兽迁情,士女革面,敬顺天人,拱揖群后,处无上之尊,居域中之大,礼盛乐修,时和岁稔,海内有截,天下泰然,犹忧劳亿兆,经营四国,同虞舜之巡省,若轩辕之靡宁,威武纷纭,神功四畅,怨西以东,化南自北,临瀚海以浴兵,登天山而绁马,左萦右拂,夷歌成章,方朝百神於太华,受万国於稽岭,升中增封,高拱垂衣,而天丧黎庶,奄捐四海,考妣之慕,实被含生,称天作诔,抑唯恒数,故以名追实,尽物未臻其美,屈道从制,一日可以成名。
chén wǔ dì
◇陈武帝
chén shū yuē: wǔ dì huì bà xiān, zì xīng guó, wú xīng cháng chéng rén, shòu shàn yú liáng, zài wèi sān nián.
《陈书》曰:武帝讳霸先,字兴国,吴兴长城人,受禅於梁,在位三年。
āi cè chén shěn fǔ wǔ dì āi cè wén yuē: wàng sān líng ér biāo mù, jí jiǔ dì ér bēng xīn, kū réng jǐ zhī jiāng chè, tòng zǔ chàng zhī xū zhēn, huáng wū jìn ér bái rì yǎn, zǐ jí lì ér fú yún yīn, qí cí yuē: yōu yōu guī shuǐ, yù yù yáo xū, wéi dì zhī xì, zài táng zuò yú, zhèng qīng zhī hòu, wò cǐ líng fú, diāo yún bù zú, xiáng xīng jié shū, fù zī tiān jìng, lái shí yí zhū, yuán chū fā jī, zhǎn shé jū lǚ, dà dìng pān yú, zài kān hǎi zhǔ, chéng xìn ér yùn, xí juǎn zhōng liú, wáng shì rú huǐ, nǎi hé zhū hóu, fù fū shì zhòng, shì wèi tóng móu, jù dēng zhuō lù, shí duàn chī yóu, dào jì yī kuāng, gōng guī sì lǚ, yuán zǒng bǎi guān, xùn yú tiān zǐ, tǎng lái yǒu yùn, shì fēi huò yǐ, cuì guī fù zì, chì què xián shū, ōu gē shì xià, lǐ yuè qiān yú, fù yǐ zhèng wèi, shēng tán shòu tú, èr yí xié xù, wǔ wěi tóng fú, mén gē lín zhǐ, shì yǒng zōu yú, fèng cháng dìng rì, tài bo juān shí, shēng zhōng bèi wù, fāng gào yōng xī, tiān gān yù lù, dì xiù jīn zhī, xiū zhēn wèi dá, líng kuàng tú qī, lì qiú mù bo, zhào jué liáng yī, xī chán shī yù, tiān jiē chǐ bì, xià cǎi shēng róng, gōng chē yàn chū, dòng guī yí xiōng, chōng tíng bà jí, bì yǎo yǎo zhī qióng dēng, qù zhāo zhāo zhī yóu rì, guī dà mù zhī bù yáng, jiàng yōu gōng ér zhǎng bì, wū xián shì jí, róng chéng jiè qī, wén wèi rú zài, bǎo duó xiāng bēi, qù bì mò ér dōng gù, wàng qiáo shān ér lù chí, chén pān lóng ér shàng zài, hún guò pèi ér hé zhī, shì dī áng zhī líng dào, fèng jì jì zhī kōng wéi, tóng jué méi yú xiū sōng, píng líng yǐn yú shēn bǎi, jié shì gǔ gǔ zhī āi yīn, liáo guàn huǒ yú tōng xī, xiè lù luò ér mù tián hán, xuán shuāng níng ér lǒng cǎo bái, míng gōng dé yú qí cháng, bèi huī yīn yú zhōng shí, huí tiān yí yú qīng miào, fù zǔ kǎo ér lái gé, bō mào shí yǔ yīng shēng, yù fēn yūn yú zōng shí.
【哀策】陈沈蜅武帝哀策文曰:望三灵而摽目,蹐九地而崩心,哭仍几之将撤,恸祖鬯之虚斟,黄屋祲而白日掩,紫极沴而浮云阴,其辞曰:悠悠妫水,郁郁姚墟,惟帝之系,在唐作虞,正卿之后,握此灵符,雕云布族,祥星结枢,负兹天镜,来拾遗珠,爰初发迹,斩蛇鞠旅,大定番禺,载戡海渚,承衅而运,席卷中流,王室如毁,乃合诸侯,负鈇誓众,释位同谋,俱登涿鹿,实断蚩尤,道济一匡,功归四履,爰总百官,训于天子,傥来有运,事非获已,翠龟负字,赤雀衔书,讴歌適夏,礼乐迁虞,负扆正位,升坛受图,二仪协序,五纬同符,门歌麟趾,室咏驺虞,奉常定日,太卜蠲时,升中备物,方告雍熙,天甘玉露,地秀金芝,休祯未答,灵贶徒欺,吏求穆卜,诏绝良医,羲躔失御,天街褫跸,夏采升荣,宫车晏出,洞闺移凶,充庭罢吉,闭窅窅之穷灯,去昭昭之游日,归大暮之不旸,降幽宫而长毕,巫咸筮吉,容成戒期,文卫如在,葆铎相悲,去毕陌而东顾,望桥山而路迟,臣攀龙而尚在,魂过沛而何之,侍低昂之灵纛,奉寂寂之空帷,铜爵没於脩松,平陵隐於深柏,节{世鼓}鼓之哀音,燎爟火於通夕,薤露落而暮田寒,玄霜凝而垄草白,铭功德於旗常,被徽音於锺石,回天仪於清庙,祔祖考而来格,播茂实与英声,郁氛氲於宗祏。
biǎo chén shěn fǔ wèi bǎi guān quàn jìn chén wǔ dì biǎo yuē: chén wén chūn róng qiū luò, sì shí suǒ yǐ dié dài, jīn xíng shuǐ liú, wǔ dé suǒ yǐ hù xù, xī táo táng gào zhōng, yǒu yú shì zuò, hàn wèi shàn ràng, jìn sòng yǐ zhī dēng yōng, tiān yǒu fēi cháng zhī gōng, yǒu fēi cháng zhī shǎng, néng lì tiān xià zhě, shòu tiān xià zhī lì, bì xià zào huà zhī gōng, rì yòng zhī dé, qiān shang qù zhī, wù shuí yǎng sù, qǐng wǔ xīng yè jù, bā fēng tōng chuī, fēng lù chéng gān, qīng yún shū zú, bái láng yuǎn zhì, sù zhì cháo fēi, tiān yì xiǎn rán, líng kuàng kě dǔ.
【表】陈沈蜅为百官劝进陈武帝表曰:臣闻春荣秋落,四时所以迭代,金行水流,五德所以互序,昔陶唐告终,有虞氏作,汉魏禅让,晋宋以之登庸,天有非常之功,有非常之赏,能利天下者,受天下之利,陛下造化之功,日用之德,褰裳去之,物谁仰诉,顷五星夜聚,八风通吹,丰露呈甘,卿云舒族,白狼远至,素雉朝飞,天意显然,灵贶可睹。
chén wén dì
◇陈文帝
chén shū yuē: wén dì huì qiàn, zì zi huá, sì wèi qī nián.
《陈书》曰:文帝讳蒨,字子华,嗣位七年。
āi cè chén xú líng wén dì āi cè wén yuē: róng chē xiǎo jià, wò diàn chén zhāng, jīng wéi jù liè, fú dào chéng háng, pǐ shèn lù yú dān bì, pān lóng wéi yú zǐ tíng, qū guò qióng yú píng wéi, bài tòng gǎn yú míng líng, dōng jīng fēi qí ruì lù, běi lù yǔn qí xiáng xīng, nǎi zhào yún tái zhī shǐ, jī cǎi xián chí zhī qū, yè dà yá yú míng jīn, tóng cáng shū yú qún yù, qí cí yuē: ruò shuǐ chuán dì, xūn fēng yù mín, chóng guāng suǒ jí, shì zài yú chén, hè yǐ gāo zǔ, yōu zāi shàng mín, chán lián bǎo zhòu, huī huàn jiāo yīn, wǒ huáng dàn shèng, yīng cǐ jiā qìng, dào wáng qú zūn, shén níng xuán jìng, luò shū tiān biǎo, hé jì líng mìng, nà kuí chí fāng, bīn mén liú yǒng, jī yīn kè fá, zhèn yě qín wáng, bó dào zēng gòu, bīn fēng huì chāng, yán zhān shǎo hào, shí zhàng gāo yáng, jià bǐ líng gé, qīng gōng wèi yāng, huān tán zhào shù, dé jì xiá huāng, mù qí gāo qǐn, shàng shàn cháng lè, sù sù chéng yán, āi āi zhì zhuó, dào yuán gōng jiǎn, zhāng líng qiān yuē, dà bǎo chóng míng, wú wén gǎi zuò, zuǎn wǔ shēng lì, yí ài shí fán, sān xiāng jiǔ gū, mí qì yún hūn, lì zhé tiān zhù, cái qīng dì mén, gān quán yè zhào, xì liǔ cháo tún. gǔ mèi shān guǐ, héng liú sāi yuán, hè hè yīng mò, jiū jiū xióng duàn, biàn xíng tiān tǎo, wú yí shén suàn, yù sǎo jiāng huái, cháng qū bā hàn, jiǔ yí bǎi yuè, léi suí fēng huàn, běi dùn kūn yé, xī kān yī qián, hé fù huáng jí, qú láo shù jī, qín mín tīng zhèng, zè shí xiāo yī, fú guì tí zào, fēng yí kǔn wéi, táng shān bà zòu, pú shuǐ tāo huī, fǎng cǎi kuáng juàn, sōu yì pū zè wēi, shì gǎn zhōng fú, mín wéi dà chù, wài hù wú bì, gāo yuán xī zhù, jiàng qíng rú yǎ, níng huái xiáng shú, yù wǔ wèi huān, lín yōng mí sù, lǐ jiān sān dài, lè bèi jiǔ chéng, tiān zī wǔ dé, dì zhào wén míng, mò lǚ sī zài, méng jīn zì qīng, lián zhū hé bì, yào shuǎng liú jīng, shòu wǔ shí yù, qín gē sòng píng, dì zài wéi yuǎn, wáng líng wéi dà, hòu yǔ zhàn fēng, huāng zhōng hǎi wài, jǐng bǐ dī yì, xián chéng guàn dài, shì yuē jūn lín, sī wèi jiāo tài, bái huán yǐ jìn, xuán guī kè zhēn, dōng hé zhù yī, běi dí sī zhēng, yuè fǔ jiāng huò, cōng háng wèi míng, xīng yín qù chǔ, rì lì bēi jīng, yì zhào hé mén, qióng mín jù qīng, dà yǔ pián zhī, zhòng huá jū là, yǎng wéi láo wù, tóng sī wéi yì, fā mèng wú zhēng, zhāo qí xī yì, tīng mào líng zhī zhōng gǔ, bào qiáo yáng zhī jiàn xì, jù fǎng fú yú chén yí, zhōng chán mián yú hào pǐ, sān zhàn yǐ jí, sì hǎi tóng bēn, liè fèng tiān yǔ, bēng hào dì hūn, qiān mén qǐ yú chāng hé, wàn shèng jǐng yú líng wēn, huái fēng bēi yú niǎn dào, sōng yǔ sī yú jiāo yuán, luán qí dòng ér xū bì, sù wèi jìng ér kōng zūn, bì mò píng yí, liú shān pán gù, jì wú qiān shì, táng yǒu tōng shù, jīng bái shè zhī xiū tú, huí qīng mén zhī guǎng lù, sī pèi yì yǐ dōng lín, huái zhōu jīng yǐ xī gù, jī shén bù cè, xìng dào nán chēng, chōng qióng mí jì, rú mù xī féng, wéi fēng yún zhī yǔ chán sù, yù dié zhī yǔ jīn shéng, yáng yīng shēng ér yǒng jiǔ, gòng rì yuè ér jù shēng.
【哀策】陈徐陵文帝哀策文曰:容车晓驾,幄殿晨张,旌帷具列,綍翿成行,擗蜃辂於丹陛,攀龙帷於紫庭,趋过穷於屏闱,拜恸感於明灵,东京飞其瑞露,北陆霣其祥星,乃诏云台之史,稽采咸池之曲,叶大雅於鸣金,同藏书於群玉,其辞曰:若水传帝,薰风御民,重光所集,世载于陈,赫矣高祖,悠哉上旻,蝉联宝胄,晖焕郊禋,我皇诞圣,膺此家庆,道王衢樽,神凝悬镜,洛书天表,河纪灵命,纳揆驰芳,宾门流咏,稽阴克伐,震野勤王,亳道增构,豳风会昌,言瞻少昊,实杖高阳,驾彼軨轕,清宫未央,欢覃兆庶,德洎遐荒,穆齐高寝,上膳长乐,肃肃承颜,哀哀廌酌,悼园恭俭,章陵谦约,大宝崇名,无闻改作,纂武升历,遗爱寔繁,三湘九泒,弥气云昬,力折天柱,才倾地门,甘泉夜照,细柳朝屯。谷魅山鬼,横流塞源,赫赫英謩,赳赳雄断,遍行天讨,无遗神算,郁扫江淮,长驱巴汉,九夷百越,雷随风涣,北顿昆耶,西戡伊靬,荷负皇极,劬劳庶机,勤民听政,昃食宵衣,服贵綈皂,风移阃闱,唐山罢奏,濮水韬徽,访采狂狷,搜易攵仄微,世感中孚,民维大畜,外户无闭,高垣奚筑,降情儒雅,凝怀庠塾,御庑为欢,临雍弥肃,礼兼三代,乐备九成,天资武德,地照文明,墨履斯在,懞巾自清,连珠合璧,曜爽流精,兽舞时豫,禽歌颂平,帝载维远,王灵维大,候雨占风,荒中海外,憬彼鞮译,咸承冠带,是曰君临,斯为交泰,白环已赆,玄珪克祯,东河伫揖,北狄思征,钺斧将或,璁珩未鸣,星淫去楚,日沴悲荆,亿兆何亹,穹旻遽倾,大禹胼胝,重华腒腊,仰惟劳务,同斯违怿,发梦无徵,昭祈奚益,听茂陵之锺鼓,抱乔阳之剑舄,讵仿佛於宸仪,终缠绵於号擗,三占以吉,四海同奔,列赗天宇,崩号帝阍,千门启於阊阖,万乘警於灵辒,槐风悲於辇道,松雨思於郊原,銮旂动而虚跸,宿卫静而空尊,毕陌平夷,流山蟠固,纪无迁市,唐有通树,经白社之脩涂,回青门之广路,思沛邑以东临,怀周京以西顾,机神不测,性道难称,充穷靡寄,孺慕奚冯,惟封云之与禅肃,玉牒之与金绳,扬英声而永久,共日月而俱升。
chén xuān dì
◇陈宣帝
chén shū yuē: xuān dì huì xū, zì shào shì, zài wèi shí sì nián.
《陈书》曰:宣帝讳顼,字绍世,在位十四年。
āi cè suí jiāng zǒng chén xuān dì āi cè wén yuē: wàng shèn fú ér pān biāo, bài lóng zōu ér tòng jué, biàn wǔ tǒng ér qī liáng, huí sān chén ér cǎn qiè, gǎn chuān yuè ér dì wéi qīng, hào qióng cāng ér tiān zhù zhé, qiān qiū mào dé, wàn shì hóng míng, yuán zhào zhǎng lǐ, shì xù yīng shēng, qí cí yuē: guī shuǐ shū sù, yáo xū dà hóng, ōu gē chéng lì, yī ràng shòu zhōng, zhòng guī dì xù, zhǒng wǔ wáng fēng, míng shān jì biàn, qīng miào chuán gōng, wǒ hòu pī chéng, sī hóng zǔ yè, lì zhèng gōng jǐ, lín cháo níng mò, huàn làn jiǔ gōng, wēi ruí qī dé, xiàn zhāng zhāo zhù, wēi líng yǔn sāi, yuán zī fā jī, tiān bù jiān nán, lián huá téng wèi, bǐ yù yīng hán, yǔ yí qī yòu, xuān miǎn cháo duān, qí yīng dāng bì, yáo xiǎn dà héng, yán xǐ shòu yù, gào shàn fēi jīng, shén qì yǒu fèng, xìng dào wú míng, shī sòng táng nián, yuè wǔ jī rì, rén shēng wāng huì, wǔ yì yáng yì, lǐ sòng zǒng jiē, níng qíng qú shì, xún wàng rú lǐ, yōu qí xián zhì, jiāng chuí pàn huàn, guān jiǎo qián liú, zhì bīng dān pǔ, huò chǒu qīng qiū, tú diào qiě bá, guǎn kù fāng sōu, rú lóng jià gǔ, xiàn zhì fén qiú, tiān bì chéng xiáng, dì níng ài bǎo, shén qín qí shòu, jiā gǔ líng cǎo, qū yì chōu jiē, fēi huáng fú zào, qǐ yún shū qìng, zhū xīng zhào lǎo, guǎng fū qiū sù, hóng qǐ jiāo xiáng, shū lín tǔ fù, wén yòu hán qiāng, nán qià hóu wèi, běi chàng xiá huāng, yīn luó zì jiě, zhōu yǔ wú shāng, jīn yīng yǎn sè, yù chuáng fú yù, tiān sì cuī biāo, wáng liáng shī yù, zhù dǐng xī yì, zhuì yī hé chǔ, màn màn yōu yè, míng míng shàng xiān, zhǎng wéi bài rì, tiān yì qí nián, níng shén bo zhào, yàn jià huí tiān, tóng lín gǎn qì, yín hǎi mái tián, chū dé yáng zhī guǎng diàn, dòng fán jiā zhī āi zhuàn, dù luò shuǐ zhī fú qiáo, wàng yǎn shī zhī jìn xiàn, bèi zǐ mò ér wèi yuǎn, yǐn huáng shān ér bú jiàn, duó qǐ wǎn ér yī yī, mǎ sī fēng ér liàn liàn, píng yuán yù huì, luò zhào jiāng chuí, fèng gài piāo ér shuǐ àn, luán bì sǒng ér shān wēi, yè shé qí zhī shū juàn, jiān cuì yě zhī cēn cī, niǎo āi āi ér jīng shǔ, sōng sè sè ér yín zhī, yì gù xiāng zhī sī zhú, fēi jiù zhái zhī xūn chí, sǎo qiū yè ér wú jìn, jiàn chūn yīng ér yuán zhī, běi máng yǐ xiè, xī líng hé yǒu, yuǎn sù cāng wú, biàn guāi rén shòu, shēng hé sháo huò, dào xuān hù yǒu, gòng yíng hǎi ér héng liú, bìng sōng huá ér mò xiǔ.
【哀策】随江总陈宣帝哀策文曰:望蜃綍而攀摽,拜龙菆而恸绝,变五统而凄凉,回三辰而惨切,感川岳而地维倾,号穹苍而天柱折,千秋茂德,万世鸿名,爰诏掌礼,式序英声,其辞曰:妫水枢宿,姚墟大虹,讴歌承历,揖让受终,重规帝绪,踵武王风,名山纪变,清庙传功,我后丕承,思弘祖业,莅政恭己,临朝凝默,焕烂九功,葳蕤七德,宪章昭著,威灵允塞,爰兹发迹,天步艰难,连华滕卫,比誉应韩,羽仪戚右,轩冕朝端,祈膺当璧,繇显大横,延喜授玉,告善飞旌,神器有奉,性道无名,诗颂唐年,乐舞姬日,仁声汪濊,武义洋溢,理讼总街,凝情衢室,巡望如礼,幽祇咸祑,疆垂叛换,关徼虔刘,治兵丹浦,获丑青丘,屠钓且拔,管库方搜,如龙驾鼓,献雉焚裘,天必呈祥,地宁爱宝,神禽奇兽,嘉穀灵草,屈轶抽阶,飞黄伏皂,绮云舒庆,珠星照老,广敷丘素,弘启胶庠,书林吐馥,文囿含锵,南洽侯卫,北畅遐荒,殷罗自解,周圄无伤,金英掩色,玉床弗豫,天驷摧镳,王良失御,铸鼎奚益,缀衣何处,漫漫幽夜,冥冥上仙,长违拜日,天意祈年,宁神卜兆,晏驾回天,铜驎感泣,银海埋田,出德阳之广殿,动繁笳之哀啭,渡洛水之浮桥,望偃师之近县,背紫陌而未远,隐黄山而不见,铎启挽而依依,马嘶风而恋恋,平原欲晦,落照将垂,凤盖飘而水暗,鸾跸耸而山危,曳蛇旗之舒卷,间翠野之参差,鸟哀哀而惊曙,松瑟瑟而吟枝,异故乡之丝竹,非旧宅之埙篪,扫秋叶而无尽,荐春樱而原知,北邙已谢,西陵何有,远宿苍梧,便乖仁寿,声合韶濩,道宣户牖,共瀛海而恒流,并嵩华而莫朽。