zhōng yì yī
◎忠義一
lǐ bó wēn, shǒu xián zhī sūn, gòu zhī zǐ yě. zhǎng xiōng wéi zé, huái yuǎn dà jiāng jūn píng yáng zhēng xíng wàn hù cì bó tōng. suì jiǎ xū, jǐn zhōu zhāng zhì pàn, guó wáng mù huá lí mìng jī zhī, dà zhàn chéng běi, bó tōng sǐ yān. bó wēn xíng píng yáng yuán shuài fǔ shì, zhèn qīng lóng bǎo, zhuān rèn dōng zhēng. zhī píng yáng yǐ xiàn, dì shǒu zhōng bèi zhí, xuǎn xiāo yǒng jù shǒu, jiǔ zhī, jīn rén jǐn ruì lái gōng, shǒu zú yè duō dùn qù, lǐ chéng kāi shuǐ mén dǎo dí rù, bó wēn dēng dié lóu, wèi zuǒ yòu yuē: wú xiōng dì zhàng jié yōng huī, shòu fāng miàn zhī jì, jīn bù xìng shī lì, dāng yǐ sǐ bào guó. wú dì yǐ bèi zhí, wǒ bù kě zài rǔ, rǔ děng yí zì táo shēng. shì zú jiē yóu yù bù rěn qù, bó wēn jí bá jiàn shā jiā shǔ, tóu jǐng zhōng, yǐ rèn zhí zhù, cì xīn ér sǐ. jīn rén dēng lóu, jiàn bó wēn bào zhù rú shēng, wú bù jiē tàn.
李伯溫,守賢之孫,彀之子也。長兄惟則,懷遠大將軍、平陽征行萬戶;次伯通。歲甲戌,錦州張致叛,國王木華黎命擊之,大戰城北,伯通死焉。伯溫行平陽元帥府事,鎮青龍堡,專任東征。知平陽已陷,弟守忠被執,選驍勇拒守,久之,金人盡銳來攻,守卒夜多遁去,李成開水門導敵入,伯溫登堞樓,謂左右曰:「吾兄弟仗節擁麾,受方面之寄,今不幸失利,當以死報國。吾弟已被執,我不可再辱,汝等宜自逃生。」士卒皆猶豫不忍去,伯溫即拔劍殺家屬,投井中,以刃植柱,刺心而死。金人登樓,見伯溫抱柱如生,無不嗟嘆。
zi shǒu zhèng, zì yòu shí cháng zhì yú mù huá lí, hòu wèi píng yáng shǒu, huó fú lǔ shén zhòng, yǐ gōng shòu yín qīng róng lù dài fū hé dōng nán lù bīng mǎ dōu yuán shuài. suì gēng yín, shàng dǎng jìn yáng hé bīng gōng fén zhōu, jiāng xiàn, shǒu zhèng yǐ yì fù yuán, zhòng guǎ bù dí, bié qiǎn lǎo ruò bǎi rén, yè xīn yáng chén, duō zhāng qí zhì, dí jù, suì jiě qù. fén rén chí niú jiǔ yíng kào zhě dào bù jué, qiě qì xiè yuē: xìng gōng wán shì zhōu, dé shén dà, yuàn fèng shì zhōu yǐ cóng. guān zhōng bīng tún jí zhōu, qiú lǐng yáng tiě qiāng yǐ shù qiān rén pàn, shǒu zhèng chū bīng qín zhī. xuān chéng jù xí zhōu, shǒu zhèng wǎng jī zhī, zhōng shǐ shāng zú, jí guī, chuāng shén, huì jīn rén wán yán hé dá gōng píng yáng, shǒu zhèng guǒ chuāng zhàn mò. dà shuài yǐ qí xiōng shǒu zhōng dài zhī.
子守正,自幼時嘗質於木華黎,後為平陽守,活俘虜甚眾,以功授銀青榮祿大夫、河東南路兵馬都元帥。歲庚寅,上黨、晉陽合兵攻汾州,將陷,守正以義赴援,眾寡不敵,別遣老弱百人,曳薪揚塵,多張旗幟,敵懼,遂解去。汾人持牛酒迎犒者道不絕,且泣謝曰:「幸公完是州,德甚大,願奉是州以從。」關中兵屯吉州,酋領楊鐵槍以數千人叛,守正出兵擒之。軒成據隰州,守正往擊之,中矢傷足,及歸,瘡甚,會金人完顏合達攻平陽,守正裹瘡戰歿。大帥以其兄守忠代之。
shǒu zhōng guān zhì yín qīng róng lù dài fū hé dōng nán lù bīng mǎ dōu yuán shuài, jiān zhī píng yáng fǔ shì. rén wǔ dōng, píng yáng gōng hú jǐng shān yǐ qīng lóng bǎo jiàng. cháng cóng gōng yì dōu, běi hái, jūn jiāng péng zhì sūn chéng jiān jù yì zhōu pàn, shǒu zhōng wén zhī, zhǎng qū dǐ chéng xià, lì zhàn, fù zhī. dīng hài xià sì yuè, jīn hé shí liè zhēn xí jī píng yáng xíng yíng zhāo tǎo shǐ quán guó wáng àn chá ér yú hóng dòng, shǒu zhōng chū yuán zhī, huì yú gāo liáng, shī kuì rù chéng. píng yáng fù shuài jiā gǔ cháng dé qián xiàn dōng mén yǐ nà jīn bīng, chéng suì xiàn. jīn rén zhí shǒu zhōng zhì biàn, yòu yǐ gāo jué, shǐ jiàng, shǒu zhōng mà zhī, yǔ è, jīn rén nù, zhì shǒu zhōng tiě lóng zhōng, huǒ zhì sǐ.
守忠官至銀青榮祿大夫、河東南路兵馬都元帥,兼知平陽府事。壬午冬,平陽公胡景山以青龍堡降。嘗從攻益都,北還,軍將彭智孫乘間據義州叛,守忠聞之,長驅抵城下,力戰,復之。丁亥夏四月,金紇石烈真襲擊平陽行營招討使權國王按察兒於洪洞,守忠出援之,會於高梁,師潰入城。平陽副帥夾谷常德潛獻東門以納金兵,城遂陷。金人執守忠至汴,誘以高爵,使降,守忠罵之,語惡,金人怒,置守忠鐵籠中,火炙死。
shí guī, tài ān xīn tài rén, sòng cú lái xiān shēng shǒu dào zhī yì sūn yě, shì yǐ dú shū lì tián wèi yè. tǐ mào kuí wěi, lǚ lì guò rén, tì tǎng bù jī. jīn zhēn yòu nán dù, bīng gē sì qǐ, guī lǜ shǎo zhuàng, fù xiǎn zì bǎo, yǔ téng yáng chén jìng zōng jù bīng shān dōng, pò zhāng dōu tǒng lǐ bà wáng bīng yú guī měng shān. sòng jiāng zhèng yuán lóng yǐ bīng yíng dí, guī bài zhī yú bó yáng, suì chéng shèng yǐn bīng rù xū yí. huì sòng jiǎ shè yòu shā lián shuǐ zhōng yì jūn tǒng xiá jì xiān, rén qíng bù ān, zhòng yíng guī wèi shuài, hū wèi tài wèi.
石珪,泰安新泰人,宋徂徠先生守道之裔孫也,世以讀書力田為業。體貌魁偉,膂力過人,倜儻不羈。金貞祐南渡,兵戈四起,珪率少壯,負險自保,與滕陽陳敬宗聚兵山東,破張都統、李霸王兵於龜蒙山。宋將鄭元龍以兵迎敵,珪敗之於亳陽,遂乘勝引兵入盱眙。會宋賈涉誘殺漣水忠義軍統轄季先,人情不安,眾迎珪為帥,呼為太尉。
suì wù yín, tài zǔ shǐ gé gé bù hǎn yǔ sòng yì hé. jǐ mǎo, guī lìng huī xià liú shùn zhí dǐ xún sī gān chéng, rù jìn, tài zǔ wèi láo shùn, qiě chì guī yuē: rú sòng hé yì bù chéng, wú yǔ ěr yǒng jié yī jiā, wú bì róng rǔ. shùn hái gào guī, guī xīn gǎn fú, rì yè sī jiàng. gēng chén, sòng guǒ yú méng, guī qì qí qī kǒng shì zǐ jīn shān, zhàng jiàn dù huái. sòng jiāng zhuī zhī yuē: tài wèi huí, wán rǔ qī zǐ. guī bù gù, sòng jiāng chén guī qī zǐ yú huái. suì lǜ shùn jí lǐ wēn, yīn bèi lǐ hǎi guī mù huá lí. mù huá lí yuè zhī, wèi yuē: ruò dé dōng píng nán jīng, shòu rǔ pàn zhī. xīn sì, mù huá lí chéng zhì shòu guī guāng lù dài fū jì yǎn dān sān zhōu bīng mǎ dōu zǒng guǎn shān dōng lù xíng yuán shuài, pèi jīn hǔ fú, pián yí cóng shì. hòu jīn qì dōng píng, guī yǔ yán shí fēn jù, shōu jí jì yǎn yí téng dān zhū zhōu. guǐ wèi, tài zǔ zhào yuē: shí guī qì qī zǐ, tí bīng guī shùn, zhàn shèng gōng qǔ, jiā shòu jīn zǐ guāng lù dài fū dōng píng bīng mǎ dōu zǒng guǎn shān dōng zhū lù dōu yuán shuài, yú rú gù.
歲戊寅,太祖使葛葛不罕與宋議和。己卯,珪令麾下劉順直抵尋斯干城,入覲,太祖慰勞順,且敕珪曰:「如宋和議不成,吾與爾永結一家,吾必榮汝。」順還告珪,珪心感服,日夜思降。庚辰,宋果渝盟,珪棄其妻孔氏、子金山,杖劍渡淮。宋將追之曰:「太尉回,完汝妻子。」珪不顧,宋將沉珪妻子於淮。遂率順及李溫,因孛里海歸木華黎。木華黎悅之,謂曰:「若得東平、南京,授汝判之。」辛巳,木華黎承制授珪光祿大夫、濟兗單三州兵馬都總管、山東路行元帥,佩金虎符,便宜從事。後金棄東平,珪與嚴實分據,收輯濟、兗、沂、滕、單諸州。癸未,太祖詔曰:「石珪棄妻子,提兵歸順,戰勝攻取,加授金紫光祿大夫、東平兵馬都總管、山東諸路都元帥,余如故。」
qiū qī yuè, guī lǐng bīng pò cáo zhōu, yǔ jīn jiāng zhèng cóng yí lián zhàn shù zhòu yè, liáng jué, yuán bīng bù zhì, jūn wú pàn yì, guī lín zhèn mǎ pū bèi qín. qiú zhì biàn, jīn zhǔ zhuàng qí wèi rén, yòu yǐ míng jué, yù shǐ yī, guī fèn rán yuē: wú shēn shì dà cháo, guān zhì guāng lù, fù néng shòu fēng tā guó yé! jiǎ wǒ yī zhāo, dāng fù ěr yǐ xiàn. jīn zhǔ dà nù, zhēng shā yú shì, guī yí rán jiù sǐ, sè bù biàn. qí huī xià lì shè yǎn zhōu sì yān.
秋七月,珪領兵破曹州,與金將鄭從宜連戰數晝夜,糧絕,援兵不至,軍無叛意,珪臨陣馬仆被擒。囚至汴,金主壯其為人,誘以名爵,欲使揖,珪憤然曰:「吾身事大朝,官至光祿,復能受封他國耶!假我一朝,當縛爾以獻。」金主大怒,蒸殺於市,珪怡然就死,色不變。其麾下立社兗州祀焉。
yōu hā lá bá dōu, bó hǎi rén, chū míng xìng gē. shì nóng jiā, shàn shè, yǐ wǔ duàn xiāng jǐng. jīn mò, bì dì dà níng. guó bīng zhì, chū bǎo gāo zhōu fù shù zhài, shè liè yǐ shí. lǚ duó dà yíng zī chù, yòu shè sǐ qí zhuī zhě. guó wáng mù huá lí lǜ bīng gōng zhài, zhài pò, bēn gāo zhōu. guó bīng wéi chéng, xià lìng yuē: néng zhǎn yōu xìng gē shǒu yǐ jiàng, zé chéng zhōng jū mín jiē huò shēng. shǒu zhě zhào wèi yuē: rǔ qí nán zǐ, wú níng rěn duàn rǔ shǒu yǐ xiàn, rǔ qí wǎng jiàng hū! bù rán, wú yī chéng shēng líng, wú jiào lèi yǐ. xìng gē nǎi zhé shǐ chū jiàng. zhū jiāng nù, yù shā zhī, mù huá lí yuē: zhuàng shì yě, liú zhī wèi wú yòng. bǐ lì huī xià. cóng mù huá lí gōng tōng zhōu, xiàn jì, yī xī zào pào sān shí yún tī shù shí, fù chéng, zhōu jiāng jù, chū bǎo huò yǐ jiàng. mù huá lí mìng xìng gē zì qǔ zhī, xìng gē dú qǔ liáng mǎ sān, yǐ shǎng bīng shì. mù huá lí yǐ qí gōng wén tài zǔ, cì míng hā lá bá dōu. cóng mù huá lí lüè dì yàn nán, wèi xiān fēng, zhì dà míng, jīn jiāng tú dān dēng chéng dū zhàn, hā lá bá dōu shè zhī, zhōng zuǒ mù, qí bù jiāng kāi mén nán bēn, zhuī shā jiāng jǐn. lùn gōng, cì jīn fú, chōng suí yíng jiān chá. wù yín, shòu jīn hǔ fú lóng hǔ wèi shàng jiāng jūn hé dōng běi lù bīng mǎ dōu yuán shuài, zhèn tài yuán.
攸哈剌拔都,渤海人,初名興哥。世農家,善射,以武斷鄉井。金末,避地大寧。國兵至,出保高州富庶寨,射獵以食。屢奪大營孳畜,又射死其追者。國王木華黎率兵攻寨,寨破,奔高州。國兵圍城,下令曰:「能斬攸興哥首以降,則城中居民皆獲生。」守者召謂曰:「汝奇男子,吾寧忍斷汝首以獻,汝其往降乎!不然,吾一城生靈,無噍類矣。」興哥乃折矢出降。諸將怒,欲殺之,木華黎曰:「壯士也,留之為吾用。」俾隸麾下。從木華黎攻通州,獻計,一夕造炮三十、雲梯數十,附城,州將懼,出寶貨以降。木華黎命興哥恣取之,興哥獨取良馬三,以賞兵士。木華黎以其功聞太祖,賜名哈剌拔都。從木華黎略地燕南,為先鋒,至大名,金將徒單登城督戰,哈剌拔都射之,中左目,其部將開門南奔,追殺將盡。論功,賜金符,充隨營監察。戊寅,授金虎符、龍虎衛上將軍、河東北路兵馬都元帥,鎮太原。
shí tài yuán xīn pò, hā lá bá dōu xiū chéng chí, shàn bīng jiǎ, zhāo xiáng shǔ yì, shì sì bù gǎi, yuǎn jìn wén zhī, jiē xiāng shuài lái guī. cháng wēi fú yè chū, wén mín jiān yǔ yuē: wú shǔ fù mǔ zǐ nǚ xiāng shī yǐ, sǐ zhě bù kě fù shēng, shēng zhě wú yǐ wèi shú, nài hé! míng rì, xià lìng jūn zhōng, fán fú huò yǒu qīn zhě tīng shú, wú zī zhě guān wèi shú zhī, mín dé wán jù zhě zhòng. gēng chén èr yuè, jīn liáng zhī fǔ lì xī fēng zhài, duó jū mín gēng niú, mín qún sù zhī, hā lá bá dōu lǐng shù qí, zhuī shā liáng zhī fǔ, xiāo shǒu xī mén, qū gēng niú hái. mù huá lí yóu jiā zhōu dù hé xī xíng, hā lá bá dōu yíng zhī, dào pò xí zhōu jí xuán yáo dì dòng zhū zhài. xīn sì sān yuè, jīn bīng gōng shòu yáng xiàn wáng hú zhuāng, chuí pò, shí zuǒ yòu bì jiāng gè fēn bīng shǒu xiǎn, chéng zhōng jiàn zú bù mǎn bǎi, hā lá bá dōu yè bàn yǐn jiǎ qí shí yú rén jiù zhī. dào sān jiāo, jiàn jīn bīng jǔ fēng dōng xī liǎng shān, hā lá bá dōu qū zhī, dà zhàn. tiān jiāng míng, jīn bīng dùn qù, dǎo tài yuán zhī xū, yóu xī mén fú huò hā lá bá dōu jiā shǔ. hā lá bá dōu wén zhī, jìng qū xī shān, fù duó yǐ hái. wǔ yuè, jīn zhào quán fǔ lǜ bīng sān wàn wéi tài yuán, hā lá bá dōu jiāng qí sān shí, chū xī mén, lìng qí yè chái yáng chén, shēng yán yuē: guó bīng sān wàn zhì yǐ. jīn bīng jù, kuì qù. guǐ wèi, jīn mǎ wǔ jīng lái gōng tài gǔ xiàn sāng zǐ zhài, hā lá bá dōu shè fú yú xiǎn, jiāng qīng qí chōng qí zhèn, fú fā, dà bài zhī. shí tài yuán zhū yì jiē píng, wéi shí jiā áng jí yú zhōu líng jǐng zhài xīn zhōu qīng quán zhài wèi chún chǐ, jiē bù xià. jiǎ shēn shí yuè, jiāng bīng zhì líng jǐng, qiǎn zú kòu zhài mén, zhà yuē nà liáng chú, shǒu zhě fú wù, mén qǐ, jìng rù, róu jiàn zhī, zhòng kuì, qí qiú zhǎng zǒu shí jiā áng, suì píng líng jǐng zhài. yǐ yǒu èr yuè, qīng quán zhài qiú zhǎng wáng ké jiàng, shí jiā áng yì jiàng. dīng hài wǔ yuè, jiān rén yè xiàn tài yuán dōng mén yú wǔ xiān, xiān yǐn bīng rù, hā lá bá dōu áo zhàn. xiān bīng dà zhì, zhū jiāng zì chéng wài hū yuē: yōu hā lá bá dōu, rǔ dāng chū! hā lá bá dōu yuē: zhēn dìng shǐ tiān ní, píng yáng lǐ shǒu zhōng, xí zhōu tián xióng, jiē shī shǒu yǐ, wǒ yòu qì tài yuán, jiāng hé miàn mù jiàn zhǔ shàng jí guó wáng hū! jiā shǔ rèn gōng děng suǒ fú, hā lá bá dōu shì yǔ chéng tóng cún wáng. suì mò yú zhèn.
時太原新破,哈剌拔都修城池,繕兵甲,招降屬邑,市肆不改,遠近聞之,皆相率來歸。嘗微服夜出,聞民間語曰:「吾屬父母子女相失矣,死者不可復生,生者無以為贖,奈何!」明日,下令軍中,凡俘獲有親者聽贖,無貲者官為贖之,民得完聚者眾。庚辰二月,金梁知府立西風寨,奪居民耕牛,民群訴之,哈剌拔都領數騎,追殺梁知府,梟首西門,驅耕牛還。木華黎由葭州渡河西行,哈剌拔都迎之,道破隰州及懸窯、地洞諸寨。辛巳三月,金兵攻壽陽縣王胡莊,垂破,時左右裨將各分兵守險,城中見卒不滿百,哈剌拔都夜半引甲騎十餘人救之。道三交,見金兵舉烽東、西兩山,哈剌拔都趨之,大戰。天將明,金兵遁去,搗太原之虛,由西門俘獲哈剌拔都家屬。哈剌拔都聞之,徑趨西山,復奪以還。五月,金趙權府率兵三萬圍太原,哈剌拔都將騎三十,出西門,令騎曳柴揚塵,聲言曰:「國兵三萬至矣。」金兵懼,潰去。癸未,金馬武京來攻太谷縣桑梓寨,哈剌拔都設伏於險,將輕騎沖其陣,伏發,大敗之。時太原諸邑皆平,唯石家昂及盂州陵井寨、忻州清泉寨為唇齒,皆不下。甲申十月,將兵至陵井,遣卒叩寨門,詐曰納糧芻,守者弗悟,門啟,徑入,蹂踐之,眾潰,其酋長走石家昂,遂平陵井寨。乙酉二月,清泉寨酋長王殼降,石家昂亦降。丁亥五月,奸人夜獻太原東門於武仙,仙引兵入,哈剌拔都鏖戰。仙兵大至,諸將自城外呼曰:「攸哈剌拔都,汝當出!」哈剌拔都曰:「真定史天倪,平陽李守忠,隰州田雄,皆失守矣,我又棄太原,將何面目見主上及國王乎!家屬任公等所俘,哈剌拔都誓與城同存亡。」遂歿於陣。
tài zǔ yǐ qí zi yòu, mìng qí biǎo dì wáng qī shí fù lì tài yuán. jǐ chǒu, gōng fèng xiáng fǔ, zhōng pào sǐ. hā lá bá dōu zhǎng zi máng wù tái, sì zhèn tài yuán.
太祖以其子幼,命其表弟王七十復立太原。己丑,攻鳳翔府,中炮死。哈剌拔都長子忙兀台,嗣鎮太原。
rèn zhì, lù zhōu rén. suì wù yín, tài shī guó wáng mù huá lí lüè dì zhì lù zhōu, zhì shǒu yíng jiàng, guó wáng shòu yǐ hǔ fú, bǐ chōng yuán shuài, shōu jí shān zhài. shù yǔ jīn bīng zhàn, bǐ yǒu gōng. jīn cháng qín qí zhǎng zi rú shān yǐ zhāo zhī, yuē: jiàng zé ěr zi dé shēng, bù jiàng zé sǐ. zhì yuē: wǒ wèi dà cháo zhī shuài, qǐ ài yī zi! qīn shè qí zi yì zhī. mù huá lí cháng zhào zhū jiāng yì shì, zhì yì yù zhēng, dào jīng wǔ ān, qí xiàn yǐ fǎn wèi jīn, zhì sǐ zhī. guó wáng mǐn zhī, lìng qí zi cún xí. gēng yín suì, jīn jiāng wǔ xiān gōng lù zhōu, cún zhàn sǐ. xīn mǎo zhēng yuè, yǒu zhǐ lù zhōu yuán shuài rèn cún qī nú jiā shǔ, lìng yǒu sī lǐn gěi, réng cì dì yǐ jū zhī. shí yī yuè, yǐ cún fù zǐ sǐ shì, zi lì shàng yòu, xiān guān qí zhí chéng wèi lù zhōu zhǎng guān, dài lì zhǎng ér hái shòu zhī. chéng zú, shòu lì lù zhōu zhǎng guān, pèi jīn fú. hòu lì zé zhōu yǐn, qiān chén zhōu, zú.
任志,潞州人。歲戊寅,太師、國王木華黎略地至潞州,志首迎降,國王授以虎符,俾充元帥,收輯山寨。數與金兵戰,比有功。金嘗擒其長子如山以招之,曰:「降則爾子得生,不降則死。」志曰:「我為大朝之帥,豈愛一子!」親射其子殪之。木華黎嘗召諸將議事,志亦預征,道經武安,其縣已反為金,志死之。國王閔之,令其子存襲。庚寅歲,金將武仙攻潞州,存戰死。辛卯正月,有旨潞州元帥任存妻孥家屬,令有司廩給,仍賜第以居之。十一月,以存父子死事,子立尚幼,先官其侄成為潞州長官,待立長而還授之。成卒,授立潞州長官,佩金符。後歷澤州尹,遷陳州,卒。
yē lǜ tè mò, qì dān rén. fù chǒu gē, shì liáo wèi dōu tǒng, liáo wáng, bù qū jié, fū fù jù sǐ yān. jīn zhǔ mǐn qí zhōng yì, shòu tè mò dōu tǒng. suì jiǎ xū, guó bīng zhì, jīn xǐ yú biàn, tè mò jí zi tiān yòu lǜ zhòng sān wàn nèi fù, shòu shuài fǔ jiān jūn, tiān yòu zhāo tǎo shǐ, cóng yuán shuài shǐ tiān ní lüè zhào zhōu píng jí luán chéng yuán shì bǎi xiāng zàn huáng lín chéng děng xiàn, jí qí mín wǔ qiān yú, zhì lì ān jí yān. suì xīn sì, tài shī mù huá lí tǒng lǐng zhū dào bīng mǎ, chéng zhì jiā tè mò míng zhōu děng lù zhēng xíng yuán shuài, yǔ tiān yòu lüè xíng míng cí xiāng huái mèng, zhāo huā mǎ liú yuán shuài, yǒu gōng. mù huá lí yòu chéng zhì shòu tè mò zhēn dìng lù ān fǔ shǐ míng zhōu yuán shuài, jìn bīng lín zé lù, jiàng qí mín liù qiān yú hù, yǐ gōng qiān hé běi xī lù ān fǔ shǐ, jiān zé lù yuán shuài fǔ shì. rén wǔ, zhì shì, tuì jū zhēn dìng.
耶律忒末,契丹人。父丑哥,仕遼為都統,遼亡,不屈節,夫婦俱死焉。金主憫其忠義,授忒末都統。歲甲戌,國兵至,金徙於汴,忒末及子天祐率眾三萬內附,授帥府監軍,天祐招討使,從元帥史天倪略趙州平棘、欒城、元氏、柏鄉、贊皇、臨城等縣,籍其民五千餘,置吏安輯焉。歲辛巳,太師木華黎統領諸道兵馬,承制加忒末洺州等路征行元帥,與天祐略邢、洺、磁、相、懷、孟,招花馬劉元帥,有功。木華黎又承制授忒末真定路安撫使、洺州元帥,進兵臨澤潞,降其民六千餘戶,以功遷河北西路安撫使,兼澤潞元帥府事。壬午,致仕,退居真定。
tiān yòu xí zhí, cóng tiān ní gōng qǔ yì dōu zhū chéng, lüè cāng dì, dé hù qī qiān, jiān cāng dì zhōu dá lǔ huā chì, pèi jīn fú. shí jīn yán shān wèi zhèn yán chǎng wèi xià, tiān yòu yǐ jì kè zhī, suì yùn yán sì qiān xí, yǐ zuǒ jūn chǔ. jiǎ shēn, gōng dà míng, bá zhī. yǐ yǒu, jīn jiàng jiāng wǔ xiān jù zhēn dìng yǐ pàn, shā shǒu jiāng shǐ tiān ní. tè mò fù zǐ yè yú chéng ér chū, jiāng yǐ wén, huì tiān ní dì tiān zé hái zì běi jīng, yù zhū mǎn chéng, hé méng gǔ zhū jūn nán yǔ zéi zhàn, zǒu wǔ xiān, fù zhēn dìng. cháo tíng yǐ tiān zé xí xiōng jué, ér yǐ tiān yòu zhèn zhào zhōu. míng nián, xiān fù fàn zhēn dìng, tiān zé qián shī chū gǎo chéng, tè mò yǔ qí qī shí mǒ shì jí jiā nú zài zhēn dìng zhě, jiē xiàn yān. xiān qiǎn qí pū liú lǎn ér chí shū yòu tiān yòu yuē: rǔ néng zhū zhào zhōu guān lì yǐ jiàng, dāng huó rǔ fù mǔ, réng shòu rǔ yuán shuài bù ěr, jǐn pēng zhī. tè mò mì lìng lǎn ér yǔ tiān yòu yuē: xiān zéi jiǎo huá, rǔ suǒ zhī yě, wú yǐ wǒ gù, duò qí jī jǐng, yǐ kuī zhōng jié. qiě zhōng xiào nán liǎng quán, rǔ néng gù shǒu, bù shī guó jiā dà jì, wǒ shì dāo jù gān rú mì yǐ. tiān yòu tòng kū chéng mìng, chí zhì gǎo chéng, yǐ zéi shū shì tiān zé. tiān zé yuē wáng líng zhī shì, zhào yào shǐ cè, rǔ néng zūn fù mìng, zhōng chéng xǔ guó, gōng bù zài wáng líng xià. tiān yòu nǎi qū hái zhào bì, lǜ zhòng shū sǐ zhàn. xiān nù, jǐn shā tè mò jiā yī shí bā rén. zhàn yú luán chéng yuán shì gāo yì bǎi xiāng, xiān bīng lǚ cuò. jiān jūn zhāng lín mì gòu xiān dǎng, qǐ guān nà zéi. tiān yòu cāng huáng xiàng zhàn, shǒu shā shù shí rén, shēn bèi shí yú chuāng, zhǎn guān chū, fù shōu sàn zú wéi chéng. dīng hài, zéi qì chéng zǒu, zhuī zhì gǎo chéng, huì tiān zé bīng jiā jī, shā lín. jiā fèng guó shàng jiāng jūn míng zhōu zhēng xíng yuán shuài, jiān zhào zhōu ān fǔ shǐ. yǐ shāng bèi zhì shì, jū zhào, zú. sūn shì yì, cháo liè dài fū jiāng xī què chá dōu zhuǎn yùn shǐ.
天祐襲職,從天倪攻取益都諸城,略滄、棣,得戶七千,兼滄、棣州達魯花赤,佩金符。時金鹽山衛鎮鹽場未下,天祐以計克之,歲運鹽四千席,以佐軍儲。甲申,攻大名,拔之。乙酉,金降將武仙據真定以叛,殺守將史天倪。忒末父子夜逾城而出,將以聞,會天倪弟天澤還自北京,遇諸滿城,合蒙古諸軍南與賊戰,走武仙,復真定。朝廷以天澤襲兄爵,而以天祐鎮趙州。明年,仙復犯真定,天澤潛師出藁城,忒末與其妻石抹氏及家孥在真定者,皆陷焉。仙遣其仆劉攬兒持書誘天祐曰:「汝能誅趙州官吏以降,當活汝父母,仍授汝元帥;不爾,盡烹之。」忒末密令攬兒語天祐曰:「仙賊狡猾,汝所知也,毋以我故,墮其機阱,以虧忠節。且忠孝難兩全,汝能固守,不失國家大計,我視刀鋸甘如蜜矣。」天祐慟哭承命,馳至藁城,以賊書示天澤。天澤曰;「王陵之事,照耀史冊,汝能遵父命,忠誠許國,功不在王陵下。」天祐乃趨還趙壁,率眾殊死戰。仙怒,盡殺忒末家一十八人。戰於欒城、元氏、高邑、柏鄉,仙兵屢挫。監軍張林密構仙黨,啟關納賊。天祐倉皇巷戰,手殺數十人,身被十餘瘡,斬關出,復收散卒圍城。丁亥,賊棄城走,追至藁城,會天澤兵夾擊,殺林。加奉國上將軍、洺州征行元帥,兼趙州安撫使。以傷憊致仕,居趙,卒。孫世枻,朝列大夫、江西榷茶都轉運使。
bó bā, huǎng hé dān shì. zǔ míng lǐ yě chì gē, cháng lì tài zǔ zhàng xià. chū, qiè liè wáng kě hǎn yǔ tài zǔ wèi lín guó, shì xiāng qīn hǎo, jì ér bài méng, yǔ qí zi xiān kūn qián móu, yù xí tài zǔ, yīn qiǎn shǐ tōng wèn, xǔ yǐ nǚ qī tài zǔ dì hé sā ér. zhì qī, tài zǔ yù wǎng, míng lǐ yě chì gē yí qí zhà, jiàn zhǐ zhī. wáng kě hǎn zhī móu xiè, suì móu rù kòu, hòu wèi tài zǔ suǒ miè. fù tuō lún dū lǐ bì, hù cóng tài zǔ zhēng xī yù, lèi lì qí gōng. shì zǔ jí wèi, yǐ bó bā jiù chén zǐ sūn, zhuó wèi wàn hù, mìng lǐng zhū bù jūn mǎ tún shǒu qiàn qiàn zhōu. zhì yuán shí èr nián, qīn wáng xī liè jí tuō tiě mù ér pàn, bēn hǎi dōu. bó bā yǐ wén, qiě yuàn tí bīng wǎng tǎo zhī, wèi dé mìng, wèi bǐ suǒ xí, sǐ yān. tuō tiě mù ér lǔ qí èr zi bā lá bù lán xī, fēn zhì zuǒ yòu, jū suì yú, dài zhī pō hòu. bā lá yīn jié tuō tiě mù ér jìn shì yě lǐ bó tū, móu bào fù chóu, hòu wèi yě bó lǐ tū jiā rén xiè qí móu. bā lá zhī shì bù chéng, jiāng jiā zú nán bēn, tuō tiě mù ér qiǎn qí zhuī zhī. zhì yī hé, bā lá mǎ jīng, bù néng dù, huí jù zhī, shè zhòng shù rén, lì qióng, xiōng dì jiù qín. tuō tiě mù ér zé zhī yuē: wǒ dài rǔ hòu shén, ér rǔ fǎn wèi cǐ yé! bā lá yuē: rǔ bèi pàn jūn shàng, hài wǒ fù, lüè wǒ qīn shǔ, wǒ shì yù shā rǔ, yǐ bào jūn fù zhī chóu, jīn lì qióng bèi zhí, cóng rǔ suǒ wèi! bī lìng guì, bù qū, yǐ tiě wō suì qí xī, zhōng bù guì, yǔ dì bù lán xī tóng bèi hài. yòu zǐ hé dōu wù chì, guān zhì hé běi hé nán dào sù zhèng lián fǎng shǐ.
伯八,晃合丹氏。祖明里也赤哥,嘗隸太祖帳下。初,怯列王可罕與太祖為鄰國,誓相親好,既而敗盟,與其子先髡潛謀,欲襲太祖,因遣使通問,許以女妻太祖弟合撒兒。至期,太祖欲往,明里也赤哥疑其詐,諫止之。王可罕知謀泄,遂謀入寇,後為太祖所滅。父脫倫闍里必,扈從太祖征西域,累立奇功。世祖即位,以伯八舊臣子孫,擢為萬戶,命領諸部軍馬屯守欠欠州。至元十二年,親王昔列吉、脫鐵木兒叛,奔海都。伯八以聞,且願提兵往討之,未得命,為彼所襲,死焉。脫鐵木兒虜其二子八剌、不蘭奚,分置左右,居歲余,待之頗厚。八剌陰結脫鐵木兒近侍也里伯禿,謀報父仇,後為也伯里禿家人泄其謀。八剌知事不成,將家族南奔,脫鐵木兒遣騎追之。至一河,八剌馬驚,不能渡,回拒之,射中數人,力窮,兄弟就擒。脫鐵木兒責之曰:「我待汝厚甚,而汝反為此耶!」八剌曰:「汝背叛君上,害我父,掠我親屬,我誓欲殺汝,以報君父之仇,今力窮被執,從汝所為!」逼令跪,不屈,以鐵撾碎其膝,終不跪,與弟不蘭奚同被害。幼子何都兀赤,官至河北河南道肅政廉訪使。
hé lá pǔ huá, yuè lín tiē mù ěr zi yě. yòu shì mǔ ào dūn shì jū yì dōu, cháng tàn yuē: yòu ér bù xué, yǒu bù zhuì wú zōng zhě hū! fù shí yǐ duàn shì guān jiàn yá bǎo dìng, hé lá pǔ huá wǎng bái qí zhì. fù qí zhī, bǐ xí wèi wù shū jí jīng shǐ, jì sòng jīng mǐn, chū yú tiān xìng. lǐ tǎn pàn, qí mǔ xié jì zǐ tuō liè pǔ huá bì dì dēng lái jiān, yīn wèn gé jué, hào qì chè zhòu yè. jì cóng cóng shū fù sā jí sī píng zéi shān dōng, zú fèng qí mǔ yǐ guī. sā jí sī shēn jiā qì zhòng, zì wèi qí cái bù jí, yán yú shì zǔ, zhào gěi sù wèi. cháng yǐ shì zhì yì dōu, yú sì jiǎo shān xià zhì guǎng xìng shāng shān èr yě, yǐ láo shòu jīn fú, wèi shāng shān tiě yě dōu tí jǔ wèi jí dài, yǐ zhí ràng qí dì. shí bīng nán fá, kuì yùn fán xìng, bèi xuǎn wèi xíng dū cáo yùn shǐ, shuài zhū yì bīng wàn wǔ qiān rén, cóng shì fēi wǎn. jiāng nán píng, shàng shū yán: qīn fèi fǔ, lǐ dà chén, yǐ cún guó jiā zhī tǐ. xìng xué xiào, jiǎng míng jié, yǐ lì tiān xià zhī shì. zhèng míng fēn, yán kǎo kè, yǐ dìng bǎi guān zhī fǎ. tōng quán bì, què gòng xiàn, yǐ hòu shēng mín zhī běn. yòu yán: jiāng nán xīn fù, yí zhāo jiù zú, lì sè tōng shāng, chí zhēng báo rù, yǐ fǔ xún qí mín, bù rán, kǒng shàng fán xiāo gàn zhī lǜ. dì duō cǎi yòng qí yán. shǔ cáo mǐ èr shí wàn, yóu hán gōu dá yú hé, zhōu fù, sǔn shí zhī yī, ér yòu měi hú shì dōu hú kuī sān shēng. shí ā hé mǎ zhuān zhèng, zé cháng zhōu rén. hé lá pǔ huá fú què kàng yán: liàng zhī yǐ yíng, chū yú yuán jiàng, ér shuǐ dào zhī yú, fēi rén lì suǒ jí. qiě bǐ suī qìng qí jiā, bù zú yǐ cháng, gǒu cháo tíng bì bù rèn kuī sǔn, chén dú dāng qí gū. zhào wù zhì. ā hé mǎ fèn zhī, nǎi chū hé lá pǔ huá wèi níng hǎi lù dá lǔ huā chì, hòu qiān jiāng xī xuān wèi shǐ, wèi zhì guān, gǎi guǎng dōng dōu zhuǎn yùn yán shǐ, jiān lǐng zhū fān shì bó.
合剌普華,岳璘帖木爾子也。幼侍母奧敦氏居益都,嘗嘆曰:「幼而不學,有不墜吾宗者乎!」父時以斷事官建牙保定,合剌普華往白其志。父奇之,俾習畏兀書及經史,記誦精敏,出於天性。李璮畔,其母攜季子脫烈普華避地登、萊間,音問隔絕,號泣徹晝夜。繼從從叔父撒吉思平賊山東,卒奉其母以歸。撒吉思深加器重,自謂其才不及,言於世祖,召給宿衛。嘗以事至益都,於四腳山下置廣興、商山二冶,以勞授金符,為商山鐵冶都提舉;未及代,以職讓其弟。時兵南伐,饋運繁興,被選為行都漕運使,帥諸翼兵萬五千人,從事飛挽。江南平,上疏言:「親肺腑,禮大臣,以存國家之體。興學校,獎名節,以勵天下之士。正名分,嚴考課,以定百官之法。通泉幣,卻貢獻,以厚生民之本。」又言:「江南新附,宜招舊族,力穡通商,弛征薄入,以撫馴其民,不然,恐尚煩宵旰之慮。」帝多採用其言。屬漕米二十萬,由邗溝達於河,舟覆,損十之一,而又每斛視都斛虧三升。時阿合馬專政,責償舟人。合剌普華伏闕抗言:「量之踦贏,出於元降,而水道之虞,非人力所及。且彼雖罄其家,不足以償,苟朝廷必不任虧損,臣獨當其辜。」詔勿治。阿合馬憤之,乃出合剌普華為寧海路達魯花赤,後遷江西宣慰使,未至官,改廣東都轉運鹽使,兼領諸番市舶。
shí dào gěng yán fǎ, chén liáng chén shàn dōng guǎn xiāng shān huì zhōu fù fàn zhī tú wàn rén wèi luàn, jiāng xī xíng shěng mìng yǔ zhāo tǎo shǐ dá shī mán tǎo bǔ zhī, xiān qū zhǎn qú kuí, yǐ xùn guó gào, gōng dǐ zéi cháo, zhāo yòu yú dǎng fù yè, réng tiáo yán yán fǎ zhī bù biàn zhě, xī chú qí hài. àn chá shǐ tuō huān dà wèi jiān lì, suì zòu bà zhī. qún dào ōu nán xǐ tiě wáng hào, wěi shǔ chéng xiàng zhāo tǎo, zhòng hào shí wàn. yīn tú shàng qí shān chuān xíng shì, jí gōng qǔ zhī cè sān shí yú tiáo, suì yǔ dōu yuán shuài kè ér bó hǎi yá xuān wèi dōu yuán shuài bái zuǒ wàn hù wáng shǒu xìn děng, fēn bīng è zhī. wèi jǐ, yòu chéng suō dū du bīng zhēng zhàn chéng jiāo zhǐ, shǔ hù xiǎng dào. bǐ zhì dōng guǎn bó luó èr jiè zhōng, yù jù zéi ōu zhōng děng, héng jué shí wān, qí fēng ruì shén. hé lá pǔ huá shēn xiān shì zú, qiě zhàn qiě xíng, shǐ jié mǎ chuàng, tú bù gé dòu, shā shù shí rén, yǒng qì yì lì, yǐ zhòng guǎ bù dí, wèi suǒ zhí. zéi yù fèng zhī wèi zhǔ, bù qū, suì yù hài yú zhōng xīn gāng. shì xī, qí qī xī tái tè lè shì mèng qí lái gào yuē: wú sǐ yǐ. zhī shì zhāng dé liú rùn yì mèng zhī, èr rén xiāng jì sǐ. ér jūn zhōng wǎng wǎng jiàn qí chéng zhuī dū zhàn yún. hòu zèng hù bù shàng shū shǒu zhōng quán jié gōng chén, shì zhōng mǐn.
時盜梗鹽法,陳良臣扇東莞、香山、惠州負販之徒萬人為亂,江西行省命與招討使答失蠻討捕之,先驅斬渠魁,以訊馘告,躬抵賊巢,招誘餘黨復業,仍條言鹽法之不便者,悉除其害。按察使脫歡大為奸利,遂奏罷之。群盜歐南喜僣王號,偽署丞相、招討,眾號十萬。因圖上其山川形勢,及攻取之策三十餘條,遂與都元帥課兒伯海牙、宣慰都元帥白佐、萬戶王守信等,分兵搤之。未幾,右丞唆都督兵征占城、交趾,屬護餉道。比至東莞、博羅二界中,遇劇賊歐、鍾等,橫絕石灣,其鋒銳甚。合剌普華身先士卒,且戰且行,矢竭馬創,徒步格鬥,殺數十人,勇氣益厲,以眾寡不敵,為所執。賊欲奉之為主,不屈,遂遇害於中心岡。是夕,其妻希台特勒氏夢其來告曰:「吾死矣。」知事張德、劉閏亦夢之,二人相繼死。而軍中往往見其乘騅督戰雲。後贈戶部尚書、守忠全節功臣,諡忠愍。
zi èr rén: xiè wén zhì, yuè lún zhì. xiè wén zhì guān zhì jí ān lù dá lǔ huā chì, zèng xuān huì ān yuǎn gōng chén lǐ bù shàng shū, zhuī fēng yún zhōng jùn hóu, shì zhōng xiāng. zi wǔ rén, xiè yù lì xiè zhí jiān xiè zhé dǔ xiè cháo wú xiè liè chí, jiē dì jìn shì. xiè zhé dǔ guān zhì jiāng xī xíng shěng yòu chéng, yǐ wén xué zhèng shì chēng yú shí. yuè lún zhì zi shàn zhe, xiè zhé dǔ zi xiè bǎi liáo xùn, shàn zhe zi zhèng zōng ā ér sī lán, jiē xiāng jì dēng dì. yī mén shì kē zhī shèng, dāng shí suǒ xī yǒu, jūn zǐ gài yǐ wèi qí zhōng yì zhī bào yún.
子二人:偰文質,越倫質。偰文質官至吉安路達魯花赤,贈宣惠安遠功臣、禮部尚書,追封雲中郡侯,諡忠襄。子五人,偰玉立、偰直堅、偰哲篤、偰朝吾、偰列篪,皆第進士。偰哲篤官至江西行省右丞,以文學政事稱於時。越倫質子善著,偰哲篤子偰百僚遜,善著子正宗、阿兒思蘭,皆相繼登第。一門世科之盛,當時所希有,君子蓋以為其忠義之報雲。
liú tiān fú, zì yù mín, dà míng rén. yóu zhōng shū yì shǐ wèi dōng píng zǒng guǎn fǔ pàn guān, gǎi dōu cáo yùn sī pàn guān, zhī guān zhōu, zài zhī xǔ zhōu, suǒ zhì yǒu zhì jī. shí jiǎn hé tún tián, lín yǐng dèng ài kǒu mín dào tián sān bǎi qǐng, yǒu yù hài zhī zhě, zhǐ wèi gǔ tún. chén yú zhōng shū, qǐng fù zhú zhī. zhōng shū xià tiān fú àn shí, tiān fú wèi biàn qí fēi, zhāng shù shàng, nǎi zhǐ. xiāng chéng yǔ yè xiàn jiē rǎng, qí nán wèi zhàn hé, xiāng chéng mín shí cāng yán, yè xiàn mín shí jiě yán, kè shí hé nán àn yǐ wèi jiè. yè xiàn lìng yǒu tān wū zhě, wàng xǐ shí yú běi èr lǐ, wū qí mín shí sī yán, xì zhì bǎi yú jiā. liǎng xiàn dòu biàn, yè xiàn yǐ shǎn cáo shì yǐ líng xiāng chéng. zhōng shū qiǎn guān chá qí shí, tiān fú wèi kǎo qí yuán jiè, yí shí gù chù, ér yè xiàn lìng bèi zuì qù. suì dà hàn, tiān fú dǎo jí yǔ. yě yǒu huáng, tiān fú lìng mín chū bǔ, é qún wū lái, zhuó huáng wèi jǐn. míng nián mài shú shí, yǒu qīng chóng rú máo, shí mài, rén wú kě nài hé, hū shēng dà huā chóng, jǐn jué zhī. xǔ rén lì bēi sòng yān.
劉天孚,字裕民,大名人。由中書譯史為東平總管府判官,改都漕運司判官,知冠州,再知許州,所至有治績。時檢核屯田,臨潁鄧艾口民稻田三百頃,有欲害之者,指為古屯。陳於中書,請復築之。中書下天孚按實,天孚為辨其非,章數上,乃止。襄城與葉縣接壤,其南為湛河,襄城民食滄鹽,葉縣民食解鹽,刻石河南岸以為界。葉縣令有貪污者,妄徙石於北二里,誣其民食私鹽,系治百餘家。兩縣斗辯,葉縣倚陝漕勢以凌襄城。中書遣官察其實,天孚為考其元界,移石故處,而葉縣令被罪去。歲大旱,天孚禱即雨。野有蝗,天孚令民出捕,俄群烏來,啄蝗為盡。明年麥熟時,有青蟲如蟊,食麥,人無可奈何,忽生大花蟲,盡嚼之。許人立碑頌焉。
zhuǎn wàn yì bǎo yuán kù tóng tí jǔ, qiān jiāng xī xíng shěng zuǒ yòu sī láng zhōng, yǐ mǔ lǎo bù fù. é dīng mǔ yōu. fú chú, qǐ zhī hé zhōng fǔ. shì shì shǐ liǎng yuè, shǎn xī xíng shěng chéng xiàng ā sī hǎn wèi luàn, jǔ bīng zhì hé zhōng. shí shì qǐ bù yú, dá lǔ huā chì duǒ ér zhǐ qū jìn níng gào luàn, tiān fú rì yè zhì zhàn shǒu jù, xuǎn dīng zhuàng, fēn shǒu yào hài. lìng hé dōng xiàn dá lǔ huā chì tuō yīn dōu shǒu dà qìng guān jīn kǒu, jǐn shōu chuán fǎng dōng àn. lìng pàn guān sūn bó tiē mù ér shǒu fén yīn, tuī guān chéng qiān shǒu yǔ mén, hé dōng xiàn yǐn wáng wén yì shǒu fēng líng děng dù. ā sī hǎn jūn liè shān hé xī àn, shǐ lái suǒ zhōu, tiān fú dù bù néng jù, fán bā qiǎn rén zhì jìn níng qǐ yuán bīng, bù bào. jū qī rì, ā sī hǎn fù fá hé shàng, yù zòng huǒ tú chéng. tóng zhī fǔ shì tiě gē yǔ hé dōng lián fǎng fù shǐ míng ān dá jiàn shì jí, qiě huàn chéng zhōng rén bī, nǎi yì ā sī hǎn jūn. ā sī hǎn qiú zhī, ér liǎn chuán jì bīng. bīng jì rù chéng, ā sī hǎn yǐ è hé dù suǒ zhōu jí wèi tiān fú zuì, yù xié shǐ fù jǐ. fāng zuò fǔ zhì, hào lìng zhū jūn, tiān fú pèi dāo zhí qián, zhòng è zhī, bù dé jìn. tuì wèi mù liáo wáng cóng shàn děng yuē: wú jiā běn wēi jiàn, hé cháo mìng zhì cǐ, jīn bù xìng zāo dà biàn, wú hé rěn cóng zhī ér fù shàng ēn zāi! qiě yǔ qí rǔ yú ā sī hǎn zhī shǒu, wú níng dǎo hé yǐ sǐ. suì fú yī chū. shí tiān hán, hé bīng fāng jiān, tiān fú bá suǒ pèi dāo zhuó bīng kāi, běi wàng wèi guó yǔ ruò zhù xiè zhě, zài bài yǐ, tuō yī mào àn hǔ, nǎi tóu shuǐ zhōng. ā sī hǎn dà nù, jí qí jiā. jùn rén xián āi tòng zhī.
轉萬億寶源庫同提舉,遷江西行省左右司郎中,以母老不赴。俄丁母憂。服除,起知河中府。視事始兩月,陝西行省丞相阿思罕為亂,舉兵至河中。時事起不虞,達魯花赤朵兒只趨晉寧告亂,天孚日夜治戰守具,選丁壯,分守要害。令河東縣達魯花赤脫因都守大慶關津口,盡收船舫東岸。令判官孫伯帖木兒守汾陰,推官程謙守禹門,河東縣尹王文義守風陵等渡。阿思罕軍列柵河西岸,使來索舟,天孚度不能拒,凡八遣人至晉寧乞援兵,不報。居七日,阿思罕縛筏河上,欲縱火屠城。同知府事鐵哥與河東廉訪副使明安答見事急,且患城中人逼,乃詣阿思罕軍。阿思罕囚之,而斂船濟兵。兵既入城,阿思罕以扼河渡、鎖舟楫為天孚罪,欲脅使附己。方坐府治,號令諸軍,天孚佩刀直前,眾遏之,不得進。退謂幕僚王從善等曰:「吾家本微賤,荷朝命至此,今不幸遭大變,吾何忍從之而負上恩哉!且與其辱於阿思罕之手,吾寧蹈河以死。」遂拂衣出。時天寒,河冰方堅,天孚拔所佩刀斫冰開,北望為國語若祝謝者,再拜已,脫衣帽岸滸,乃投水中。阿思罕大怒,籍其家。郡人咸哀痛之。
shì píng, zhào qí dì tiān huì, gěi yì yǐ guī qí jiù, zàng yú dà míng. zèng tuī chéng bǐng jié gōng chén zhōng fèng dài fū hé dōng shān xī dào xuān wèi shǐ hù jūn péng chéng jùn hóu, shì zhōng yì.
事平,詔其弟天惠,給驛以歸其柩,葬於大名。贈推誠秉節功臣、中奉大夫、河東山西道宣慰使、護軍、彭城郡侯,諡忠毅。
xiāo jǐng mào, zhāng zhōu lóng xī rén yě. xìng gāng zhí xiào yǒu. jiā pín lì nóng. zhòng gǎi zhì yuán sì nián, nán shèng xiàn mín lǐ zhì fǔ zuò luàn, lüè lóng xī. jǐng mào yǔ xiōng yòu jí xiāng dīng jù zhī, jù guān yīn shān qiáo xiǎn, yǔ zéi zhàn. zhòng bài, jǐng mào bèi zhí. zéi xié shǐ cóng jǐ, jǐng mào mà yuē: gǒu dào! wǒ shēng wèi dà yuán mín, sǐ zuò gé zhōu guǐ, qǐ cóng rǔ wèi nì yé! gé zhōu, qí suǒ jū lǐ yě. zéi nù, fù jǐng mào yú shù, luán qí ròu, shǐ zì dàn. jǐng mào yì fèn mà, zéi suì yǐ dāo jué qí kǒu, zhì ěr bàng, jǐng mào mà bù jué shēng ér sǐ. yǒu sī shàng qí shì, cháo tíng mìng bāo biǎo zhī, réng gěi qián yǐ zàng.
蕭景茂,漳州龍溪人也。性剛直孝友。家貧力農。重改至元四年,南勝縣民李智甫作亂,掠龍溪。景茂與兄佑集鄉丁拒之,據觀音山橋險,與賊戰。眾敗,景茂被執。賊脅使從己,景茂罵曰:「狗盜!我生為大元民,死作隔洲鬼,豈從汝為逆耶!」隔洲,其所居里也。賊怒,縛景茂於樹,臠其肉,使自啖。景茂益憤罵,賊遂以刀決其口,至耳傍,景茂罵不絕聲而死。有司上其事,朝廷命褒表之,仍給錢以葬。