liáng lì yī
◎良吏一
zì gǔ guó jiā shàng yǒu kuān hòu zhī jūn, rán hòu wèi zhèng zhě dé yǐ jǐn qí ài mín zhī shù, ér liáng lì xìng yān. bān gù yǒu yuē: hàn xìng, yǔ mín xiū xī, fán shì jiǎn yì, jìn wǎng shū kuò, yǐ kuān hòu qīng jìng wèi tiān xià xiān, gù wén jǐng yǐ hòu, xún lì bèi chū. qí yán gài shí dāng shí zhī zhì tǐ yǐ.
自古國家上有寬厚之君,然後為政者得以盡其愛民之術,而良吏興焉。班固有曰:「漢興,與民休息,凡事簡易,禁罔疏闊,以寬厚清靜為天下先,故文、景以後,循吏輩出。」其言蓋識當時之治體矣。
yuán chū fēng qì zhì shí, yǔ hàn chū xiāng sì. shì zǔ shǐ lì gè dào quàn nóng shǐ, yòu yòng wǔ shì kè shǒu lìng, yǐ quàn nóng xì qí xián. gù dāng shì shí, liáng lì bān bān kě jiàn, yì kuān hòu zhī xiào yě. rán zì zhōng shì yǐ hòu, xún liáng zhī zhèng, shǐ shì quē yú jì zài. jīn jù qí shì jī zhī kě qǔ zhě, zuò liáng lì chuán.
元初風氣質實,與漢初相似。世祖始立各道勸農使,又用五事課守令,以勸農系其銜。故當是時,良吏班班可見,亦寬厚之效也。然自中世以後,循良之政,史氏缺於紀載。今據其事跡之可取者,作《良吏傳》。
tán chéng, zì yàn qīng, dé xìng huái lái rén. fù zī róng, jīn mò wèi jiāo chéng lìng. guó bīng xià hé shuò, nǎi yǐ xiàn lái fù, cì jīn fú, wèi yuán shuài zuǒ dōu jiān, réng jiān jiāo chéng lìng. wèi jǐ, cì hǔ fú, xíng yuán shuài fǔ shì, cóng gōng biàn yǒu gōng. nián sì shí, yí bìng, jǔ dì zī yòng zì dài. zī yòng zú, chéng xí zhí. chéng yòu yǐng mǐn, wèi jiāo chéng lìng shí nián shí jiǔ. yǒu wén gǔ shuǐ, fēn gài jiāo chéng tián, wén yáng guō shuài zhuān qí lì ér yàn zhī, sòng zhě lèi suì, mò néng zhí, chéng zhé yǐ lǐ, lìng jué shuǐ, jūn qí lì yú mín. háo mín yǒu chí lì duǎn zhǎng wèi jiān zhě, chá dé qí zhǔ míng, jiē yǐ fǎ zhì zhī. suì yǐ wèi, jí mín hù, yǒu sī duō yǐ fú kè zhàn jí, jí zhēng fù, táo cuàn dài jǐn, guān wèi chēng dài, jī xī shù bèi, mín wú yǐ cháng. chéng rù jìn, yīn zhōng shū yē lǜ chǔ cái, miàn chén qí hài, tài zōng cè rán, wèi miǎn qí bū, qí sī fù zhě, nián suī duō, xī qǔ bèi ér zhǐ wáng mín néng guī zhě, fù sān nián. zhào xià, gōng sī biàn zhī. rén zǐ, fù dà jí qí mín, chéng jǐn xuē jiāo chéng zhī bù tǔ zhù zhě, fù yǐ shí jí.
譚澄,字彥清,德興懷來人。父資榮,金末為交城令。國兵下河朔,乃以縣來附,賜金符,為元帥左都監,仍兼交城令。未幾,賜虎符,行元帥府事,從攻汴有功。年四十,移病,舉弟資用自代。資用卒,澄襲職。澄幼穎敏,為交城令時年十九。有文谷水,分溉交城田,文陽郭帥專其利而堰之,訟者累歲,莫能直,澄折以理,令決水,均其利於民。豪民有持吏短長為奸者,察得其主名,皆以法治之。歲乙未,籍民戶,有司多以浮客占籍,及征賦,逃竄殆盡,官為稱貸,積息數倍,民無以償。澄入覲,因中書耶律楚材,面陳其害,太宗惻然,為免其逋,其私負者,年雖多,息取倍而止;亡民能歸者,復三年。詔下,公私便之。壬子,復大籍其民,澄盡削交城之不土著者,賦以時集。
jiǎ yín, shì zǔ hái zì dà lǐ, chéng jìn jiàn, liú fān fǔ, fán qiǎn shǐ, bì yǐ chéng xié, ér yǐ qí dì shān fù wèi jiāo chéng lìng. shí shì zǔ yǐ huáng dì kāi fān jīng zhào, zǒng tiān xià bīng. suì dīng sì, yǒu jiān zhī zhě, xiàn zōng yí zhī, suì jiě bīng bǐng. qiǎn ā lán dá ér wǎng jīng zhào, dà jí guān lì, zhì jì jú bǎi sì shí èr tiáo yǐ kǎo hé zhī, zuì zhě shén zhòng, shì zǔ měi qiǎn zuǒ chéng kuò kuò yǔ chéng zhōu xuán qí jiān, yǐ mí fèng qí quē, jí qīn rù cháo, shì nǎi shì. zhōng tǒng yuán nián, shì zǔ jí wèi, zhuó huái mèng lù zǒng guǎn, é cì jīn fú, huàn jīn hǔ fú. suì hàn, lìng mín záo táng wēn qú, yǐn qìn shuǐ yǐ gài tián, mín yòng bù jī. jiào zhī zhǒng zhí, dì wú yí lì. zhì yuán èr nián, qiān hé nán lù zǒng guǎn, gǎi píng luán lù zǒng guǎn. qī nián, rù wèi sī nóng shǎo qīng, é chū wèi jīng zhào zǒng guǎn. jū yī nián, gǎi shǎn xī sì chuān dào tí xíng àn chá shǐ, jiàn yán: bù xiào yǒu sān, wú hòu wèi dà. yí lìng mín nián sì shí wú zi tīng qǔ qiè, yǐ wèi zōng sì jì. cháo tíng cóng zhī, suì zhe wèi lìng.
甲寅,世祖還自大理,澄進見,留藩府,凡遣使,必以澄偕,而以其弟山阜為交城令。時世祖以皇弟開藩京兆,總天下兵。歲丁巳,有間之者,憲宗疑之,遂解兵柄。遣阿藍答兒往京兆,大集官吏,置計局百四十二條以考核之,罪者甚眾,世祖每遣左丞闊闊與澄周旋其間,以彌縫其缺,及親入朝,事乃釋。中統元年,世祖即位,擢懷孟路總管,俄賜金符,換金虎符。歲旱,令民鑿唐溫渠,引沁水以溉田,民用不飢。教之種植,地無遺利。至元二年,遷河南路總管,改平灤路總管。七年,入為司農少卿,俄出為京兆總管。居一年,改陝西四川道提刑按察使,建言:「不孝有三,無後為大。宜令民年四十無子聽取妾,以為宗祀計。」朝廷從之,遂著為令。
sì chuān qiān shěng yán zhōng fàn shǒu chéng dū, wèi sòng jiāng zǎn wàn shòu suǒ bài, tuì bǎo zǐ chéng, shì zǔ mìng chéng dài zhī. zhì zé zàng bào hái, xiū fén shì, zhèn jī pín, jí bū wáng, mín xīn shāo ān. huì xī nán yí luó luó sī nèi fù, dì yǐ fǔ xīn guó yí zé wén wǔ quán cái, suì yǐ chéng wèi fù dōu yuán shuài, tóng zhī xuān wèi shǐ sī shì. bǐ zhì, yǐ jí zú, nián wǔ shí bā.
四川僉省嚴忠范守成都,為宋將昝萬壽所敗,退保子城,世祖命澄代之。至則葬暴骸,修焚室,賑饑貧,集逋亡,民心稍安。會西南夷羅羅斯內附,帝以撫新國宜擇文武全才,遂以澄為副都元帥,同知宣慰使司事。比至,以疾卒,年五十八。
shì zǔ cháng yǔ tài bǎo liú bǐng zhōng lùn yī shí mù shǒu, bǐng zhōng yuē: ruò xíng zhī zhāng gēng, huái zhī tán chéng, hé yōu bù zhì zāi! yóu xiǎn xuān fǔ dà míng, cháng wèi zhū lù zǒng guǎn qiú hǔ fú xuān má, chéng zhì zhōng shū cí yuē: huáng shàng bù shí tán chéng yé? nǎi wèi xiǎn suǒ jǔ! zhōng shū tè wèi qù zhī. qí jiè rú cǐ.
世祖嘗與太保劉秉忠論一時牧守,秉忠曰:「若邢之張耕,懷之譚澄,何憂不治哉!」游顯宣撫大名,嘗為諸路總管求虎符宣麻,澄至中書辭曰:「皇上不識譚澄耶?乃為顯所舉!」中書特為去之。其介如此。
zi kè xiū, lì hú běi hé nán shǎn xī sān dào tí xíng àn chá shǐ.
子克修,歷湖北、河南、陝西三道提刑按察使。
xǔ wéi zhēn, zì zhōu qīng, suì zhōu rén. zhì yuán shí wǔ nián, wèi huái ān zǒng guǎn fǔ pàn guān. shǔ xiàn yán chéng jí dīng xī chǎng, yǒu èr hǔ wèi hài, wéi zhēn mò dǎo yú shén cí, yī hǔ qù, yī hǔ sǐ cí qián. jìng nèi hàn huáng, wéi zhēn dǎo ér yǔ, huáng yì xī. shì nián dōng, wú xuě, fù lǎo yán yú wéi zhēn yuē: dōng wú xuě, mín duō jí, nài hé! wéi zhēn yuē wú dāng wèi ěr dǎo. yǐ ér xuě shēn sān chǐ. cháo tíng wén qí shì, fāng yù yòng zhī ér zú, nián sì shí sì. zi yīn.
許維禎,字周卿,遂州人。至元十五年,為淮安總管府判官。屬縣鹽城及丁溪場,有二虎為害,維禎默禱於神祠,一虎去,一虎死祠前。境內旱蝗,維禎禱而雨,蝗亦息。是年冬,無雪,父老言於維禎曰:「冬無雪,民多疾,奈何!」維禎曰;「吾當為爾禱。」已而雪深三尺。朝廷聞其事,方欲用之而卒,年四十四。子殷。
xǔ jí, zì gōng dù, tài yuán xīn zhōu rén. yòu cóng yuán yù xué, nián shí wǔ, yǐ rú shēng zhōng cí fù xuǎn, hé dōng xuān fǔ sī yòu jǔ jí xián liáng fāng zhèng xiào lián. jí zhì jīng shī, píng zhāng wáng wén tǒng mìng wèi zhōng shū shěng yuàn, yǐ bù rèn bù shū cí, gǎi zhī yìn. chéng xiàng ān tóng zuǒ chéng xǔ héng shēn qì zhòng zhī. yī rì, cóng shěng chén lì diàn xià, shì zǔ jiàn qí měi rán kuí wěi, wèn yuē: rǔ xiù cái yé? jí dùn shǒu yuē: chén xué xiù cái ěr, wèi gǎn zì wèi xiù cái yě. dì shàn qí duì, shòu zhōng shū shěng jià gé kù guǎn gōu, jiān chéng fā sī shì. wèi jǐ, lì dà sī nóng sī, yǐ jí wèi quàn nóng fù shǐ. shí shāng tǐng wèi ān xī wáng xiāng, yù yú tú, jí yīn yán: jīng zhào zhī xī, huāng yě shù qiān qǐng, sòng jīn jiē cháng zhì tún, rú mù mín lì tún tián, suì kě dé gǔ, gěi wáng fǔ zhī xū. tǐng yǐ qí yán rù zòu, cóng zhī. sān nián, tún chéng, guǒ huò qí lì. xún pèi jīn fú, wèi shǎn xī dào quàn nóng shǐ.
許楫,字公度,太原忻州人。幼從元裕學,年十五,以儒生中詞賦選,河東宣撫司又舉楫賢良方正孝廉。楫至京師,平章王文統命為中書省掾,以不任簿書辭,改知印。丞相安童、左丞許衡深器重之。一日,從省臣立殿下,世祖見其美髯魁偉,問曰:「汝秀才耶?」楫頓首曰:「臣學秀才耳,未敢自謂秀才也。」帝善其對,授中書省架閣庫管勾,兼承發司事。未幾,立大司農司,以楫為勸農副使。時商挺為安西王相,遇於途,楫因言:「京兆之西,荒野數千頃,宋、金皆嘗置屯,如募民立屯田,歲可得谷,給王府之需。」挺以其言入奏,從之。三年,屯成,果獲其利。尋佩金符,為陝西道勸農使。
zhì yuán shí sān nián, sòng píng, dì mìng píng zhāng lián xī xiàn xíng zhōng shū yú jīng nán fǔ, yǐ jí wèi zuǒ yòu sī yuán wài láng. jīng nán fù lǎo yú jīn bó qiú jiàn, jí yuē: rǔ děng yǐ wèi dà yuán mín yǐ, jīn zhì lì yǐ fǔ zì rǔ bèi, xī yòng jīn bó yǐ qiú jiàn! míng nián, zhuó lǐng běi hú nán tí xíng àn chá fù shǐ. wǔ gāng fù mín yǒu ōu sǐ chū zhēng jūn rén zhě, yīn yǐ jiā cái zhī bàn yòu qí diàn zhě, dài jǐ kuǎn fú. jí shěn dé qí qíng, shì diàn zhě, xì fù mín, rén fú qí míng. gǎi jiāng xī dào tí xíng àn chá fù shǐ, xíng shěng mìng zhāo tǎo guō áng tǎo pàn zéi dǒng qí, bīng shì fú lüè shén zhòng, jí xún jiū dé liáng mín liù bǎi kǒu, qiǎn hái xiāng lǐ.
至元十三年,宋平,帝命平章廉希憲行中書於荊南府,以楫為左右司員外郎。荊南父老輿金帛求見,楫曰:「汝等已為大元民矣,今置吏以撫字汝輩,奚用金帛以求見!」明年,擢嶺北湖南提刑按察副使。武岡富民有毆死出征軍人者,陰以家財之半誘其佃者,代己款伏。楫審得其情,釋佃者,系富民,人服其明。改江西道提刑按察副使,行省命招討郭昂討叛賊董旗,兵士俘掠甚眾,楫詢究得良民六百口,遣還鄉里。
èr shí sān nián, shòu zhōng yì dài fū huī zhōu zǒng guǎn. sāng gē lì shàng shū, huì jì tiān xià qián liáng, cān zhī zhèng shì xīn dōu hù bù shàng shū wáng jù jì, yǐ shì kè bō, qiǎn lì zhēng huī zhōu mín chāo, duō shū èr qiān dìng, jù jì nù qí shǎo, yù gèng yì qiān dìng, jí yì jù jì yuē: gōng yù bǎi xìng sǐ yé shēng yé? rú yù qí sǐ, suī wàn dìng kě zhēng yě. jù jì nù jiě, huī zhōu lài yǐ miǎn. jí kǎo mǎn qù. huī zhī jī xī shè xiàn mín kē sān bā wāng qiān shí děng, yīn suì jī zǔ xiǎn wèi kòu. xíng shěng yòu chéng jiào huà yǐ bīng bǔ zhī, xiāng jù qī yuè, nǎi shǐ rén yù zhī. sān bā děng yuē: dàn dé xǔ zǒng guǎn lái, wǒ děng jiē jiàng yǐ. xíng shěng wèi yì zhào jí zhì, mìng wǎng zhāo zhī. jí dān qí qū zéi lěi, zhòng jiàn jí lái, jiē bài yuē: wǒ gōng jì lái, qǐng shǔ bǎng yǐ fù wǒ. jí bái jiào huà, qǐng tuì jūn yī shè, tīng qí lái jiàng. bù tīng. huì yǐ cān zhèng gāo xìng dài jiào huà, jí fù yǐ qián yán gào zhī, xìng cóng qí jì, zéi guǒ jiàng.
二十三年,授中議大夫、徽州總管。桑哥立尚書,會計天下錢糧,參知政事忻都、戶部尚書王巨濟,倚勢刻剝,遣吏征徽州民鈔,多輸二千錠,巨濟怒其少,欲更益千錠,楫詣巨濟曰:「公欲百姓死耶、生耶?如欲其死,雖萬錠可征也。」巨濟怒解,徽州賴以免。楫考滿去。徽之績溪、歙縣民柯三八、汪千十等,因歲飢阻險為寇。行省右丞教化以兵捕之,相拒七月,乃使人諭之。三八等曰:「但得許總管來,我等皆降矣。」行省為驛召楫至,命往招之。楫單騎趨賊壘,眾見楫來,皆拜曰:「我公既來,請署榜以付我。」楫白教化,請退軍一舍,聽其來降。不聽。會以參政高興代教化,楫復以前言告之,興從其計,賊果降。
èr shí sì nián, shòu tài zhōng dài fū dōng píng zǒng guǎn, xiè shì èr nián zú, shòu qī shí. shí yī zi: yú qìng, zhòng qìng, chóng qìng, yú shī qí míng.
二十四年,授太中大夫、東平總管,謝事二年卒,壽七十。十一子:餘慶,重慶,崇慶,余失其名。
tián zī, zì róng fǔ, kāi fēng rén. zhì yuán èr nián, yóu biàn liáng lù zǒng guǎn fǔ zhī shì rù wèi yù shǐ tái yuàn. shí èr nián, bài jiān chá yù shǐ. shí sān nián, sòng píng, zī jiàn yán: jiāng nán xīn fù, mín qíng wèi ān, jiā yǐ guān lì qīn yú, yí lì xíng yù shǐ tái yǐ zhèn zhī. zhào cóng qí yán. suì chāo bài xíng yù shǐ tái shì yù shǐ. lì liǎng huái yán yùn shǐ hé nán lù zǒng guǎn. dà dé èr nián, qiān zhè xī lián fǎng shǐ. yǒu xiàn yǐn zhāng yù zhě, bèi wū yǐ zāng, yù chéng, zī shěn zhī, dàn fǔ shǒu qì ér bù yǔ. zī yǐ wèi yí, míng rì zhāi mù, yì chéng huáng cí dǎo yuē: zhāng yù zuò shì yǒu yuān zhuàng, yuàn shén xiāng zī, míng qí wū. shǒu miào dào shì jìn yuē: nǎng yǒu wáng chéng děng wǔ rén, tóng chí shì zhuàng dào cí fén dǎo, huǒ wèi jǐn ér qù zhī, jìn zhōng de qí yí gǎo, jīn cáng yú bì jiān, qǐ qí rén yé? shì zhī, guǒ rán. míng rì, yì xiàn sī jié chéng děng, bù fú. yīn chū suǒ de huǒ zhōng shì zhuàng shì zhī, jiē jīng è fú gū, zhāng yù dé shì. shí nián, gǎi jì nán lù zǒng guǎn, xún bài shǎn xī xíng shěng cān zhī zhèng shì. shí shǎn xī bù yǔ sān nián, dào guò xī yuè, yīn dǎo yuē: zī fèng mìng lái cān shěng shì, ér ān xī bù yǔ zhě sān nián, mín jī ér sǐ, zī jiāng hé guī! yuàn shén jiàng gān zé, yǐ fú lí shù. dào guān, guǒ dà yǔ. zī jí kāi cāng, yǐ mài wǔ qiān yú shí gěi xiǎo mín zhī wú zhǒng zhě, bǐ lái suì shōu chéng yǐ cháng guān, mín dà yuè. wèi jǐ, yǐ jí zú yú wèi. zèng tōng fèng dài fū hé nán xíng shěng cān zhī zhèng shì, zhuī fēng kāi fēng jùn gōng, shì zhuāng sù.
田滋,字榮甫,開封人。至元二年,由汴梁路總管府知事入為御史台掾。十二年,拜監察御史。十三年,宋平,滋建言:「江南新附,民情未安,加以官吏侵漁,宜立行御史台以鎮之。」詔從其言。遂超拜行御史台侍御史。歷兩淮鹽運使、河南路總管。大德二年,遷浙西廉訪使。有縣尹張彧者,被誣以贓,獄成,滋審之,但俯首泣而不語。滋以為疑,明日齋沐,詣城隍祠禱曰:「張彧坐事有冤狀,願神相滋,明其誣。」守廟道士進曰:「曩有王成等五人,同持誓狀到祠焚禱,火未盡而去之,燼中得其遺稿,今藏於壁間,豈其人耶?」視之,果然。明日,詣憲司詰成等,不服。因出所得火中誓狀示之,皆驚愕伏辜,張彧得釋。十年,改濟南路總管,尋拜陝西行省參知政事。時陝西不雨三年,道過西嶽,因禱曰:「滋奉命來參省事,而安西不雨者三年,民飢而死,滋將何歸!願神降甘澤,以福黎庶。」到官,果大雨。滋即開倉,以麥五千餘石給小民之無種者,俾來歲收成以償官,民大悅。未幾,以疾卒於位。贈通奉大夫、河南行省參知政事,追封開封郡公,諡莊肅。
bo tiān zhāng, zì jūn zhāng, luò yáng rén. fù shì chāng, shì jīn wèi hé nán kǒng mù guān. xiàn zōng nán zhēng, lǜ zhòng kuǎn fù, shòu zhèn fǔ, tǒng mín bīng èr qiān hù, shēng zhēn dìng lù guǎn mín wàn hù. xiàn zōng liù nián, jí hé běi mín xǐ hé nán zhě sān qiān yú rén, bǐ zhuān lǐng zhī, suì jiā biàn. tiān zhāng yòu yǐng wù, zhǎng fù zhí qì, dú shū shǐ, shí chéng bài dà tǐ. zhì yuán zhōng, wèi nán jīng fǔ shǐ. shí hé běi jī mín shù wàn rén, jí hé shàng yù nán xǐ, yǒu zhào lìng mín fù yè, wù dù, zhòng xiōng xiōng bù kěn hái. tiān zhāng lǜ qí shēng biàn, quàn zǒng guǎn zhāng guó bǎo tīng qí dù, guó bǎo cóng zhī, suì yǐ wú shì. hé nán àn chá fù shǐ chéng sī lián chá qí xián, pì wèi xiàn shǐ, shēng wén yì zhe. hòu wèi zhōng tái yuàn, yǒu shì yù shǐ yǐ shì tān cái, yù shǐ fā qí zāng, tiān zhāng zhǔ wén dú, wèi jí zòu, gù wèi suǒ zèn, jù jū nèi tíng, yù shǐ duì shí bēi gěng, tiān zhāng wèn gù, yù shǐ yuē: wú lǎo, wéi yī nǚ, xīn lián zhī, wén wú xì, bù shí shù rì yǐ, shì yǐ bēi ěr. tiān zhāng yuē: sǐ zhí, yì yě, nài hé wèi ér nǚ zǐ qì yé! yù shǐ cán xiè. é jiàn yuán miǎn. chéng xiàng shùn dé wáng dāng guó, zhuó yuàn zhōng shū, wèi tí kòng, shì yǒu kě fǒu, bì lì biàn, tā xiāng nù, tiān zhāng yán bù zhì, wáng jìng cóng qí yì, qiě yuē: yuàn néng rú shì, wú fù hé yōu!
卜天璋,字君璋,洛陽人。父世昌,仕金為河南孔目官。憲宗南征,率眾款附,授鎮撫,統民兵二千戶,升真定路管民萬戶。憲宗六年,籍河北民徙河南者三千餘人,俾專領之,遂家汴。天璋幼穎悟,長負直氣,讀書史,識成敗大體。至元中,為南京府史。時河北饑民數萬人,集河上欲南徙,有詔令民復業,勿渡,眾洶洶不肯還。天璋慮其生變,勸總管張國寶聽其渡,國寶從之,遂以無事。河南按察副使程思廉察其賢,闢為憲史,聲聞益著。後為中台掾,有侍御史倚勢貪財,御史發其贓,天璋主文牘,未及奏,顧為所譖,俱拘內廷,御史對食悲哽,天璋問故,御史曰:「吾老,唯一女,心憐之,聞吾系,不食數日矣,是以悲耳。」天璋曰:「死職,義也,奈何為兒女子泣耶!」御史慚謝。俄見原免。丞相順德王當國,擢掾中書,為提控,事有可否,必力辯,他相怒,天璋言不置,王竟從其議,且曰:「掾能如是,吾復何憂!」
dà dé sì nián, wèi gōng bù zhǔ shì. wèi zhōu yǒu liú shuài zhě, háo duó mín chǎn, lì bù gǎn jué, shěng xí tiān zhāng wǎng xùn zhī, shuài fú, tián jìng guī mín. dà dé wǔ nián, yǐ shū mì dà chén àn bó jiàn, shòu dōu shì, zàn qí fǔ. yǐn jiàn, cì jǐn yī ān pèi gōng dāo. hòu yǐ hù cóng láo, jiā fèng xùn dài fū, cì shì yàn fú èr xí. zhì mǎn dāng dài, shū mì chén zòu liú zhī, tè yǐ qí dài wèi zēng yuán. wǔ zōng shí, qiān zōng zhèng fǔ láng zhōng. shàng shū shěng lì, qiān xíng bù láng zhōng. shì dào zéi chōng chì, shí yì fàn zhě bìng jiā shǔ xián fú qīng yī jīn, yǐ bié mín wǔ. tiān zhāng yuē: zhě yī sāi lù, qín bì yě, shàng zú fǎ yé! xiāng wù ér zhǐ. yǒu gào zhū hóu wáng móu bù guǐ zhě, chì tiān zhāng xùn zhèng zhī, shǎng lài yōu wò. shàng shū shěng chén dé zuì, rén zōng zhào tiān zhāng rù jiàn, shí xìng shèng tài hòu zài zuò, dì zhǐ yuē: cǐ bù tān huì bo tiān zhāng yě. yīn wèn jīn hé guān, tiān zhāng duì yuē: chén dài zuì xíng bù láng zhōng. fù wèn shuí suǒ jiàn zhě, duì yuē: chén bù cái, wù méng zhuó yòng. dì yuē: xiān cháo yǐ xiè zhòng hé wèi shàng shū, qīng wèi láng zhōng, jiē zhèn qīn jiàn yě. rǔ yí fèng zhí wù dài! jí yǐ zhōng shū xíng bù yìn zhāng fù zhī. jì shì shì, rù jìn, cì jiǔ lóng fú gōng, jí jǐn yī sān xí. hòu bèi mìng zhì fǎn yù, dì gù zuǒ yòu yuē: jūn zhāng, lián shèn rén yě, bì děi qí qíng. tiān zhāng chéng mìng, yù lài bù yuān.
大德四年,為工部主事。蔚州有劉帥者,豪奪民產,吏不敢決,省檄天璋往訊之,帥服,田竟歸民。大德五年,以樞密大臣暗伯薦,授都事,贊其府。引見,賜錦衣、鞍轡、弓刀。後以扈從勞,加奉訓大夫,賜侍燕服二襲。秩滿當代,樞密臣奏留之,特以其代為增員。武宗時,遷宗正府郎中。尚書省立,遷刑部郎中。適盜賊充斥,時議犯者並家屬咸服青衣巾,以別民伍。天璋曰:「赭衣塞路,秦弊也,尚足法耶!」相悟而止。有告諸侯王謀不軌者,敕天璋訊正之,賞賚優渥。尚書省臣得罪,仁宗召天璋入見,時興聖太后在座,帝指曰:「此不貪賄卜天璋也。」因問今何官,天璋對曰:「臣待罪刑部郎中。」復問誰所薦者,對曰:「臣不才,誤蒙擢用。」帝曰:「先朝以謝仲和為尚書,卿為郎中,皆朕親薦也。汝宜奉職勿怠!」即以中書刑部印章付之。既視事,入覲,賜酒隆福宮,及錦衣三襲。後被命治反獄,帝顧左右曰:「君璋,廉慎人也,必得其情。」天璋承命,獄賴不冤。
huáng qìng chū, tiān zhāng wèi guī dé zhī fǔ, shào nóng xìng xué, fù hé qú, hé huàn suì mǐ. shí qún dào jù yào jīn, shāng lǚ bù tōng, tiān zhāng qín bǎi shù rén, xī zhé yǐ xùn, dào wèi zhǐ xī. shēng zhè xī dào lián fǎng fù shǐ, dào rèn yuè yuè, yǐ gèng tián zhì, gǎi shòu ráo zhōu lù zǒng guǎn. tiān zhāng jì zhì, tīng mín zì shí, shì wú kē rǎo, mín dà yuè, bǎn jí wèi qīng. shí shěng chén dǒng tián shì, wàng zuò wēi fú, jùn xiàn zhēng lù zhī, jì miǎn qiǎn, ráo dú wú yǒu. shěng chén xián zhī, jiāng zhōng yǐ wēi fǎ, qiú qí zuì wú suǒ de. xiàn yǐ jī gào, tiān zhāng jí fā lǐn zhèn zhī, liáo zuǒ chí bù kě, tiān zhāng yuē: mín jī rú shì, bì qí dé qǐng ér hòu zhèn, mín qiě sǐ yǐ. shī shēn zhī zé, wú dú rèn zhī, bù yǐ lèi zhū jūn yě. jìng fā cáng yǐ zhèn zhī, mín lài quán huó. qí lín shì wú suǒ gù lǜ ruò cǐ. huǒ yán ráo zhī dōng mén, tiān zhāng jù yì guān, xiàng huǒ bài, shì suì xī. míng shān yǒu hǔ wèi bào, tiān zhāng yí wén shān shén, lì bǔ huò zhī. yǐ zhì xíng dì yī wén. shēng guǎng dōng lián fǎng shǐ. xiān shì, háo mín bīn hǎi yàn, zhuān shāng bó yǐ shè lì, lèi zhèng yǐ lù zhì bù wèn, tiān zhāng zhì, fā zú jué qù zhī. lǐng nán dì sù wú bīng, tiān zhāng zhì, shǐ yǒu bīng, rén wèi tiān zhāng zhèng huà suǒ zhì yún. xún qǐ zhì shì.
皇慶初,天璋為歸德知府,劭農興學,復河渠,河患遂弭。時群盜據要津,商旅不通,天璋擒百數人,悉磔以徇,盜為止息。升浙西道廉訪副使,到任閱月,以更田制,改授饒州路總管。天璋既至,聽民自實,事無苛擾,民大悅,版籍為清。時省臣董田事,妄作威福,郡縣爭賂之,覬免譴,饒獨無有。省臣銜之,將中以危法,求其罪無所得。縣以飢告,天璋即發廩賑之,僚佐持不可,天璋曰:「民飢如是,必俟得請而後賑,民且死矣。失申之責,吾獨任之,不以累諸君也。」竟發藏以賑之,民賴全活。其臨事無所顧慮若此。火延饒之東門,天璋具衣冠,向火拜,勢遂熄。鳴山有虎為暴,天璋移文山神,立捕獲之。以治行第一聞。升廣東廉訪使。先是,豪民瀕海堰,專商舶以射利,累政以賂置不問,天璋至,發卒決去之。嶺南地素無冰,天璋至,始有冰,人謂天璋政化所致雲。尋乞致事。
tiān lì èr nián, shǔ bīng qǐ, jīng chǔ dà zhèn, fù bài shān nán lián fǎng shǐ. rén wèi gōng lǎo, bì bù xíng yǐ. tiān zhāng yuē: guó bù fāng jiān, wú nián bā shí, héng jù fú huò sǐ suǒ ěr, gǎn bì nán hū! suì xíng. zhì zé lì fēng jì, qīng lì zhì, zhōu jùn sù rán. shì shí, gǔ jià xiáng yǒng, nǎi xià lìng wù sǔn gǔ jià, tīng mín zì biàn, yú shì zhōu chē zhēng jí, mǐ jià dùn jiǎn. fù zhǐ xiàn sī zāng fá kù mín qián bù shū yú tái, liú yòng zhèn jī, yù shǐ zhì, mín zhē dào chēng sòng. huì zhào sān pǐn guān yán shí zhèng dé shī, yīn liè shàng èr shí shì, fán wàn yú yán, mù zhī yuē zhōng xìng jì zhì cè, jiē zhōng shí bìng. yīn zì yǐn qù. jì guī biàn, yǐ yú lù shī qí zú dǎng, jiā wú dān chǔ, tiān zhāng chù zhī, yàn rú yě. zhì shùn èr nián zú. zèng tōng yì dài fū lǐ bù shàng shū shàng qīng chē dū wèi hé nán jùn hóu, shì zhèng xiàn.
天曆二年,蜀兵起,荊楚大震,復拜山南廉訪使。人謂公老,必不行矣。天璋曰:「國步方艱,吾年八十,恆懼弗獲死所耳,敢避難乎!」遂行。至則厲風紀,清吏治,州郡肅然。是時,谷價翔踴,乃下令勿損谷價,聽民自便,於是舟車爭集,米價頓減。復止憲司贓罰庫緡錢不輸於台,留用賑饑,御史至,民遮道稱頌。會詔三品官言時政得失,因列上二十事,凡萬餘言,目之曰《中興濟治策》,皆中時病。因自引去。既歸汴,以余祿施其族黨,家無甔儲,天璋處之,晏如也。至順二年卒。贈通議大夫、禮部尚書、上輕車都尉、河南郡侯,諡正獻。