shān jū yè lí yù lí zi jū shān, yè yǒu lí qǔ qí jī, zhuī zhī fú jí. míng rì cóng zhě wò qí rù zhī suǒ yǐ jī, lí lái ér zhí yān, shēn léi ér kǒu zú yóu zài jī, qiě lüè qiě duó zhī, zhì sǐ fú kěn shě yě. yù lí zi tàn yuē: rén zhī sǐ huò lì zhě qí yì yóu shì yě fū? sòng rén yǒu wèi yì ér yǐ lù zhì sòng zhě, shì shī jū zhī, yǐn fú chéng, lüè yān, yǐn rú gù. lì wèi zhī yuē: chéng zé zuì yǒu shù, bù chéng zé lüè sǐ, hú bù zé qí qīng? zhōng fú chéng yǐ sǐ. qiě sǐ hū qí zi sī zhī yuē: shàn bǎo ruò huò, shì wú yǐ sǐ yì zhī zhě. rén jiē xiào zhī, zé yì yǔ lí xī yì yān?
山居夜狸郁離子居山，夜有狸取其雞，追之弗及。明日從者擭其入之所以雞，狸來而縶焉，身縲而口足猶在雞，且掠且奪之，至死弗肯舍也。郁離子嘆曰：『人之死貨利者其亦猶是也夫？宋人有為邑而以賂致訟者，士師鞫之，隱弗承，掠焉，隱如故。吏謂之曰：『承則罪有數，不承則掠死，胡不擇其輕？』終弗承以死。且死呼其子私之曰：『善保若貨，是吾以死易之者。』人皆笑之，則亦與狸奚異焉？」

strong jué shū sān huǐ strong
蹶叔三悔

jué shū hǎo zì xìn ér xǐ wéi rén yán tián yú guī yīn, qǔ qí yuán wèi dào, ér xí wèi liáng. qí yǒu wèi zhī yuē: liáng xǐ kàng, dào xǐ shī, ér zi fǎn zhī, shī qí xìng yǐ, qí hé yǐ néng huò? fú tīng, jī shí rěn ér cāng wú chǔ, nǎi shì yú qí yǒu zhī tián, mò bù rú suǒ yán yǐ huò, nǎi bài yuē: yǔ zhī huǐ yǐ. jì ér shāng yú wèn shàng, bì xiāng huò zhī jí yú shí zhě qū zhī, wú suǒ wǎng ér bù yǔ rén zhēng, bǐ dé ér qū zhě bì zhì, zhé bù huò shì. qí yǒu yòu wèi zhī yuē: shàn jiǎ zhě shōu rén suǒ bù zhēng, shí lái lì bì bèi, cǐ bái guī zhī suǒ yǐ fù yě. fú tīng, yòu shí nián ér dà kùn, fù sī qí yán ér bài yuē: yǔ jīn ér hòu bù gǎn bù huǐ yǐ. tā rì yǐ bó rén shǒu yú hǎi, yào qí yǒu yǔ xié, zé fàn làn ér dōng, lín yú jù yuān. qí yǒu yuē: shì guī xū yě, wǎng qiě bù kě fù. yòu fú tīng, zé rù yú hè zhī zhōng, jiǔ nián dé huà kūn zhī tāo, xū zhī yǐ hái. bǐ hái ér fā jǐn bái, xíng rú kū là, rén wú shí zhī zhě. nǎi zài bài qǐ shǒu, yǐ xiè qí yǒu, shēn tiān ér shǐ zhī yuē: yǔ suǒ fú huǐ zhě yǒu rú rì. qí yǒu xiào yuē: huǐ zé huǐ yǐ, fū hé jí hū? rén wèi jué shū sān huǐ yǐ méi chǐ, bù rú bù huǐ zhī wú yōu yě.
蹶叔好自信而喜違人言、田於龜陰，取其原為稻，而隰為粱。其友謂之曰：「粱喜亢，稻喜濕，而子反之，失其性矣，其何以能獲？」弗聽，積十稔而倉無儲，乃視於其友之田，莫不如所言以獲，乃拜曰：「予知悔矣。」既而商於汶上，必相貨之急於時者趨之，無所往而不與人爭，比得而趨者畢至，輒不獲市。其友又謂之曰：「善賈者收人所不爭，時來利必倍，此白圭之所以富也。」弗聽，又十年而大困，復思其言而拜曰：「予今而後不敢不悔矣。」他日以舶人手於海，要其友與偕，則泛濫而東，臨於巨淵。其友曰：「是歸墟也，往且不可復。」又弗聽，則入於壑之中，九年得化鯤之濤，噓之以還。比還而發盡白，形如枯臘，人無識之者。乃再拜稽首，以謝其友，伸天而矢之曰：「予所弗悔者有如日。」其友笑曰：「悔則悔矣，夫何及乎？」人謂蹶叔三悔以沒齒，不如不悔之無憂也。

gòu shí qí rén yǒu hǎo gòu shí zhě, měi shí bì gòu qí pū, zhì huài qì tóu bǐ zhù, wú kōng rì. guǎn rén yàn zhī, rěn fú yán, jiāng xíng, zèng zhī yǐ gǒu, yuē: shì néng zhú qín, bù tiǎn yǐ zèng zi. xíng èr shí lǐ ér shí, shí ér zhào gǒu yǔ zhī shí. gǒu háo ér hòu shí, qiě shí ér qiě háo. zhǔ rén gòu yú shàng, ér gǒu háo yú xià, měi shí bì rú zhī. yī rì, qí pū shī xiào, rán hòu jué. yù lí zǐ yuē: fū rén bì zì wǔ, ér hòu rén wǔ zhī. yòu yuē: yǐn shí zhī rén, zé rén jiàn zhī. sī rén zhī wèi yǐ.
詬食齊人有好詬食者，每食必詬其仆，至壞器投匕箸，無空日。館人厭之，忍弗言，將行，贈之以狗，曰：「是能逐禽，不腆以贈子。」行二十里而食，食而召狗與之食。狗嗥而後食，且食而且嗥。主人詬於上，而狗嗥於下，每食必如之。一日，其仆失笑，然後覺。郁離子曰：「夫人必自侮，而後人侮之。」又曰：「飲食之人，則人賤之。」斯人之謂矣。

xuán shí hǎo jiǔ qián zhōng shì yú qí, yǐ hǎo huì chù ér kùn, wèi huàn lóng xiān shēng yuē: xiǎo rén jīn ér tòng chéng yú huì yǐ, wéi xiān shēng lián ér jìn zhī. yòu chù. huàn lóng xiān shēng yuē: xī zhě, xuán shí hǎo jiǔ, wèi jiǔ kùn, wǔ zàng xūn zhuó, jī gǔ zhēng zhǔ rú liè, bǎi yào bù néng jiù, sān rì ér hòu shì, wèi qí rén yuē: wú jīn ér hòu zhī jiǔ kě yǐ sàng rén yě, wú bù gǎn fù yǐn yǐ. jū bù néng yuè yuè, tóng yǐn zhì, yuē shì cháng zhī. shǐ ér sān jué zhǐ, míng rì ér wǔ zhī, yòu míng rì shí zhī, yòu míng rì ér dà jué, wàng qí yù sǐ yǐ. gù māo bù néng wú shí yú, jī bù néng wú shí chóng, quǎn bù néng wú shí chòu, xìng zhī suǒ dān, bù néng jué yě.
玄石好酒黔中仕於齊，以好賄黜而困，謂豢龍先生曰：「小人今而痛懲於賄矣，惟先生憐而進之。」又黜。豢龍先生曰：「昔者，玄石好酒，為酒困，五臟熏灼，肌骨蒸煮如裂，百藥不能救，三日而後釋，謂其人曰：吾今而後知酒可以喪人也，吾不敢復飲矣。』居不能閱月，同飲至，曰試嘗之。始而三爵止，明日而五之，又明日十之，又明日而大爵，忘其欲死矣。故貓不能無食魚，雞不能無食蟲，犬不能無食臭，性之所耽，不能絕也。」

strong jù zhāng yě rén strong
句章野人

jù zhāng zhī yě rén, yì qí fān yǐ cǎo, wén zé zé zhī shēng, fā zhī ér dé zhì, zé yòu yì zhī, jì qí zhòng huò yě. míng rì wǎng líng yān, zé zé zhī shēng rú chū, fā zhī ér dé shé, shāng qí shǒu yǐ bì. yù lí zǐ yuē: shì shì zhī xiǎo, ér kě yǐ wèi dà jiè zhě yě. tiān xià yǒu fēi wàng zhī fú, yì yǒu fēi wàng zhī huò. xiǎo rén bù zhī huò fú zhī xiāng yǐ fú yě, zé jiǎo xìng yǐ wèi cháng. shì gù shī yì zhī shì, héng shēng yú qí suǒ de yì, wéi qí jiàn lì ér bù jiàn hài, zhī cún ér bù zhī wáng yě.
句章之野人，翳其藩以草，聞唶唶之聲，發之而得雉，則又翳之，冀其重獲也。明日往聆焉，唶唶之聲如初，發之而得蛇，傷其手以斃。郁離子曰：是事之小，而可以為大戒者也。天下有非望之福，亦有非望之禍。小人不知禍福之相倚伏也，則僥倖以為常。是故失意之事，恒生於其所得意，惟其見利而不見害，知存而不知亡也。

strong lí míng strong
犁冥

lí míng zhī liáng fù zhī shān, dé mǎ nǎo yān, yǐ wèi měi yù ér shòu zhī. rén yuē: shì mǎ nǎo yě, shí zhī shì yù zhě yě. ruò yǐ yù jià shòu, tú yí rén xiào, qiě zú bù kè shòu, hú bù shí zhī? suī bù zú ěr yù, shòu yǐ. fú xìn, zé bào ér rù hǎi, jiāng zhī yàn, shì hǎi yǒu guài tāo, zhōu shī dà bù, biàn suǒ yú zhōu zhī rén yuē: shì bì zhōu yǒu bǎo, ér lóng yù zhī ěr. yǒu zé jí xiàn zhī, wú xī, xī xū méi yǐ. lí míng fǔ yīng ér kū, wèn qí gù, yuē: yú shí yǒu zhòng bǎo, jīn jiāng xiàn zhī, bù néng bù bēi ěr. suǒ ér shì zhī, mǎ nǎo yě. zhōu shī yǎ rán, wàng qí bù ér xiào yuē: lóng gōng wú zi, bù néng shí cǐ bǎo yě. gū sū wéi,　 gū sū zhī chéng wéi, wú wáng shǐ tài zǎi bó pǐ fā mín yǐ zhàn, mín gòu yuē: wáng rì yǐn ér bù yú kòu, shǐ wǒ zhì yú cǐ, nǎi fú zì xǐng, ér qū yǔ zhàn. zhàn ér sǐ, fù mǔ qī zǐ jiē wú suǒ tuō xìng ér shèng dí, yòu bù yún yǔ gōng. qí xī yǐ zhàn? tài zǎi pǐ yǐ gào wáng, qǐng xíng shǎng. wáng lìn bù fā. qǐng xǔ yǐ dài fū zhī zhì, wáng gù yǒu nán sè. wáng sūn xióng yuē: gū xǔ zhī, kòu tuì, yǔ bù yǔ zài wǒ. wáng nǎi shǐ tài zǎi pǐ lìng. huò yuē: wáng hǎo zhà, bì kuáng wǒ. guó rén yì yuē: gū xǔ zhī, kòu zhì, zhàn bù zhàn zài wǒ. yú shì wáng chéng chéng, chī yí zi pí hǔ yuè ér gǔ zhī, báo zhū chāng hé zhī mén, wú rén bù zhàn, tài zǎi shuài zuǒ yòu fú wáng yǐ dēng tái qǐng chéng, fú xǔ. wáng fú jiàn, tài bó zhī guó suì wáng.
犁冥之粱父之山，得瑪瑙焉，以為美玉而售之。人曰：「是瑪瑙也，石之似玉者也。若以玉價售，徒貽人笑，且卒不克售，胡不實之？雖不足爾欲，售矣。」弗信，則抱而入海，將之燕，適海有怪濤，舟師大怖，遍索於舟之人曰：「是必舟有寶，而龍欲之耳。有則亟獻之，無惜，惜胥沒矣。」犁冥拊膺而哭，問其故，曰：「余實有重寶，今將獻之，不能不悲耳。」索而視之，瑪瑙也。舟師啞然，忘其怖而笑曰：「龍宮無子，不能識此寶也。」姑蘇圍，　姑蘇之城圍，吳王使太宰伯嚭發民以戰，民詬曰：「王日飲而不虞寇，使我至於此，乃弗自省，而驅予戰。戰而死，父母妻子皆無所託；幸而勝敵，又不雲予功。其奚以戰？」太宰嚭以告王，請行賞。王恡不發。請許以大夫之秩，王顧有難色。王孫雄曰：「姑許之，寇退，與不與在我。」王乃使太宰嚭令。或曰：「王好詐，必誑我。」國人亦曰：「姑許之，寇至，戰不戰在我。」於是王乘城，鴟夷子皮虎躍而鼓之，薄諸閶闔之門，吳人不戰，太宰帥左右扶王以登台請成，弗許。王伏劍，泰伯之國遂亡。

strong bǐ rén xué gài strong
鄙人學蓋

zhèng zhī bǐ rén xué wèi gài, sān nián yì chéng ér dà hàn, gài wú suǒ yòng, nǎi qì ér wèi jié gāo, yòu sān nián yì chéng ér dà yǔ, jié gāo wú suǒ yòng. zé yòu hái wèi gài yān. wèi jǐ ér dào qǐ, mín jǐn gǎi róng fú, xiān yǒu yòng gài zhě. yù xué wèi bīng, zé lǎo yǐ. yù lí zi jiàn ér jiē zhī yuē: shì dài lèi hàn zhī lǎo láng yǔ, rán lǎo yǔ shǎo fēi rén zhī suǒ néng wèi yě, tiān yě. yì shì yáo jǐ zhī xué, suī shī shí zài mìng, ér bù kě jǐn wèi fēi jǐ yě. gù yuè yǒu shàn nóng zhě záo tián yǐ zhǒng dào, sān nián jiē shāng yú lào, rén wèi zhī yí xiè shuǐ yǐ shù shǔ, fú duì, ér réng qí jiù. qí nián nǎi dà hàn, lián sān suì, jì qí huò zé cháng suǒ qiàn ér yíng yān. gù yuē: hàn sī jù zhōu, rè sī jù qiú. tiān xià zhī míng yán yě.
鄭之鄙人學為蓋，三年藝成而大旱，蓋無所用，乃棄而為桔槔，又三年藝成而大雨，桔槔無所用。則又還為蓋焉。未幾而盜起，民盡改戎服，鮮有用蓋者。欲學為兵，則老矣。郁離子見而嗟之曰：「是殆類漢之老郎與，然老與少非人之所能為也，天也。藝事繇己之學，雖失時在命，而不可盡謂非己也。故粵有善農者鑿田以種稻，三年皆傷於澇，人謂之宜泄水以樹黍，弗對，而仍其舊。其年乃大旱，連三歲，計其獲則償所歉而贏焉。故曰：旱斯具舟，熱斯具裘。天下之名言也。」

strong shì nóng yì yè strong
世農易業

hú qiū zhī yě rén shì nóng, nóng tián zhī rù jiǎn, héng sī yì qí yè, ér wèi yǒu jiā yú nóng zhě. qí jiù zhī zǐ zōu yú yì dài fū, guī ér huá qí yī, jiàn ér qǐ yān, suì qì nóng ér wǎng wèi zōu. qí zhǔ yuē: rǔ zì yù ěr, yú fú nǚ zhú yě, sān nián ér bù fǎn, zé rǔ zhī tián yǔ lú, wú dāng shǐ tā rén yíng zhī, wú huǐ yě. jì ér cí yuē: wéi, yuè sān nián, ér qí suǒ shì zhě wù gù, yù fù guī, ér tián yǔ lú jiē yì rén yǐ. gù zhǔ lián ér zhào zhī, ér qí tóng lǐ jiē jí qí wáng gù ér wéi cháng yě, suì nǜ bù gǎn fù ér tú piǎo yān. huò yǐ yǔ yù lí zi, yù lí zǐ yuē: gǔ chēng liáng nóng bù wèi shuǐ hàn chuò gēng, liáng jiǎ bù yǐ zhé yuè fèi shì, zhèng wèi cǐ yě. wú rén yǒu yǎng yuán yú lóng shí nián, lián ér fàng zhī, xìn sù ér zhé guī, yuē: wèi yuǎn hū? yú ér shě zhū dà gǔ. yuán jiǔ lóng ér wàng qí xí, suì wú suǒ de shí, míng ér sǐ. shì yǐ gǔ rén shèn shī yè yě.
狐邱之野人世農，農田之入儉，恆思易其業，而未有加於農者。其舅之子騶於邑大夫，歸而華其衣，見而企焉，遂棄農而往為騶。其主曰：「汝自欲耳，余弗女逐也，三年而不返，則汝之田與廬，吾當使他人營之，無悔也。」跽而辭曰：「唯，」越三年，而其所事者物故，欲復歸，而田與廬皆易人矣。故主憐而召之，而其同里皆疾其亡故而違常也，遂恧不敢復而途殍焉。或以語郁離子，郁離子曰：「古稱良農不為水旱輟耕，良賈不以折閱廢市，正謂此也。吳人有養猿於籠十年，憐而放之，信宿而輒歸，曰：『未遠乎？』舁而舍諸大谷。猿久籠而忘其習，遂無所得食，鳴而死。是以古人慎失業也。」

strong duō yí nán yǔ gòng shì strong
多疑難與共事

yù lí zǐ yuē: duō yí zhī rén bù kě yǔ gòng shì, jiǎo xìng zhī rén bù kě yǔ dìng guó. duō yí zhī rén qí xīn lí, qí bài yě yǐ rǎo jiǎo xìng zhī rén qí xīn tài, qí bài yě yǐ hū. fū wéi qí duō yí yě, ér hòu féng yíng zhī fū jí yān wéi qí jiǎo xìng yě, ér hòu wáng jì dàn zhī fū jí yān. féng yíng zhī fū, dào qí cāi ér yǎn qí míng wáng jì dàn zhī fū, yíng qí qī ér lì qí bào. rán hòu yì yí qí suǒ bù dāng yí, ér jué qí suǒ bù dāng jué. bài ér hòu huǐ, xī jí zāi?
郁離子曰：「多疑之人不可與共事，僥倖之人不可與定國。多疑之人其心離，其敗也以擾；僥倖之人其心汰，其敗也以忽。夫惟其多疑也，而後逢迎之夫集焉；惟其僥倖也，而後亡忌憚之夫集焉。逢迎之夫，道萁猜而揜其明；亡忌憚之夫，盈其欺而厲其暴。然後益疑其所不當疑，而決其所不當決。敗而後悔，奚及哉？」

strong tiān dào strong
天道

dào zi wèn yú yù lí zǐ yuē: tiān dào hǎo shàn ér è è, rán hū? yuē: rán. yuē: shā zé tiān xià zhī shēng, shàn zhě yí duō ér è zhě yí shǎo yǐ. jīn tiān xià zhī fēi zhě, wū yuān duō ér fèng huáng shǎo, qǐ fèng huáng è ér wū yuān shàn hū? tiān xià zhī zǒu zhě, chái láng duō ér qí lín shǎo, qǐ qí lín è ér chái láng shàn hū? tiān xià zhī zhí zhě, jīng jí duō ér dào liáng shǎo, qǐ dào liáng è ér jīng jí shàn hū? tiān xià zhī huǒ shí ér shù lì zhě, jiān guǐ duō ér rén yì shǎo, qǐ rén yì è ér jiān guǐ shàn hū? jiāng rén zhī suǒ wèi è zhě, tiān yǐ wèi shàn hū? rén zhī suǒ wèi shàn zhě, tiān yǐ wèi è hū? yì tiān bù néng zhì wù zhī mìng, ér tīng cóng qí zì shàn è hū? jiāng shàn zhě kě qī, è zhě kě wèi, ér tiān yì yǒu suǒ tǔ rú hū? zì gǔ zhì jīn, luàn rì cháng duō, ér zhì rì cháng shǎo jūn zǐ yǔ xiǎo rén zhēng, zé xiǎo rén zhī shèng cháng duō, ér jūn zǐ zhī shèng cháng shǎo. hé tiān dào zhī hǎo shàn è è ér ruò shì lì hū? yù lí bù duì. dào zi tuì wèi qí tú yuē: shén yǐ, jūn zǐ zhī sī yú tiān yě, ér jīn yě cí qióng yú yǔ yǐ.
盜子問於郁離子曰：「天道好善而惡惡，然乎？」曰：「然。」曰：「煞則天下之生，善者宜多而惡者宜少矣。今天下之飛者，烏鳶多而鳳凰少，豈鳳凰惡而烏鳶善乎？天下之走者，豺狼多而麒麟少，豈麒麟惡而豺狼善乎？天下之植者，荊棘多而稻粱少，豈稻粱惡而荊棘善乎？天下之火食而豎立者，奸宄多而仁義少，豈仁義惡而奸宄善乎？將人之所謂惡者，天以為善乎？人之所謂善者，天以為惡乎？抑天不能制物之命，而聽從其自善惡乎？將善者可欺，惡者可畏，而天亦有所吐茹乎？自古至今，亂日常多，而治日常少；君子與小人爭，則小人之勝常多，而君子之勝常少。何天道之好善惡惡而若是戾乎？」郁離不對。盜子退謂其徒曰：「甚矣，君子之私於天也，而今也辭窮於予矣。」

strong jiǎn sī strong
繭絲

yù lí zǐ yuē: cán tǔ sī ér wèi jiǎn yǐ zì wèi yě, zú yǐ pēng qí shēn, ér qí suǒ yǐ jiǎ huò zhě, nǎi qí suǒ zì zuò yǐ zì wèi zhī wù yě. cán yì yú yǐ zāi! cán bù néng zì yù, ér tuō yú rén yǐ yù yě, tuō rén yǐ yù qí shēng, zé jié qí lì, qiāng qí shēn, yǐ wèi rén yòng yě fú guò. rén duó wù zhī suǒ zì wèi zhě wèi jǐ yòng, yòu qiāng qí shēng ér fú zhī xù yǐ, ér yuē tiān shēng wù yǐ yǎng rén. rén hé hòu, wù hé báo yě? rén néng cái chéng tiān dì zhī dào, fǔ xiāng tiān dì zhī yí, yǐ yù tiān xià zhī wù, zé qí duó zhū wù yǐ zì yòng yě, yì fú guò. bù néng cái chéng tiān dì zhī dào, fǔ xiāng tiān dì zhī yí, chī chī yān yǔ wù tóng háng, ér yuē tiān dì zhī shēng wù yǐ yǎng wǒ yě, zé qí huò zuì yú tiān dì yě dà yǐ.
郁離子曰：「蠶吐絲而為繭以自衛也，卒以烹其身，而其所以賈禍者，乃其所自作以自衛之物也。蠶亦愚矣哉！蠶不能自育，而托於人以育也，托人以育其生，則竭其力，戕其身，以為人用也弗過。人奪物之所自衛者為己用，又戕其生而弗之恤矣，而曰天生物以養人。人何厚，物何薄也？人能財成天地之道，輔相天地之宜，以育天下之物，則其奪諸物以自用也，亦弗過。不能財成天地之道，輔相天地之宜，蚩蚩焉與物同行，而曰天地之生物以養我也，則其獲罪於天地也大矣。」

strong dōng líng hóu strong
東陵侯

dōng líng hóu jì fèi, guò sī mǎ jì zhǔ ér bo yān. jì zhǔ yuē: jūn hóu hé bo yě? dōng líng hóu yuē: jiǔ wò zhě sī qǐ, jiǔ zhé zhě sī qǐ, jiǔ mèn zhě sī tì. wú wén zhī chù jí zé xiè, bì jí zé dá, rè jí zé fēng, yōng jí zé tōng, yī dōng yī chūn, mí qū bù shēn, yì qǐ yī fú, wú wǎng bù fù. pū qiè yǒu yí, yuàn shòu jiào yān. jì zhǔ yuē: ruò shì zé jūn hóu yǐ yù zhī yǐ, yòu hé bo wèi? dōng líng hóu yuē: pū wèi jiū qí ào yě, yuàn xiān shēng zú jiào zhī. jì zhǔ nǎi yán yuē: wū hū, tiān dào hé qīn, wéi dé zhī qīn guǐ shén hé líng, yīn rén ér líng. fū shī kū cǎo yě, guī kū gǔ yě, wù yě, rén líng yú wù zhě yě, hé bù zì tīng ér tīng yú wù hū? qiě jūn hóu hé bù sī xī zhě yě, yǒu xī zhě bì yǒu jīn rì. shì gù suì wǎ tuí yuán, xī rì zhī gē lóu wǔ guǎn yě huāng zhēn duàn gěng, xī rì zhī qióng ruí yù shù yě lù qióng fēng chán, xī rì zhī fèng shēng lóng dí yě guǐ lín yíng huǒ, xī rì zhī jīn gāng huá zhú yě qiū tú chūn jì, xī rì zhī xiàng bái tuó fēng yě dān fēng bái dí, xī rì zhī shǔ jǐn qí wán yě. xī rì zhī suǒ wú, jīn rì yǒu zhī bù wèi guò xī rì zhī suǒ yǒu, jīn rì wú zhī bù wèi bù zú. shì gù yī zhòu yī yè, huá kāi zhě xiè yī qiū yī chūn, wù gù zhě xīn. jī tuān zhī xià bì yǒu shēn tán, gāo qiū zhī xià bì yǒu jùn gǔ, jūn hóu yì zhī zhī yǐ, hé yǐ bo wèi?
東陵侯既廢，過司馬季主而卜焉。季主曰：「君侯何卜也？」東陵侯曰：「久臥者思起，久蟄者思啟，久懣者思嚏。吾聞之畜極則泄，閟極則達，熱極則風，壅極則通，一冬一春，靡屈不伸，一起一伏，無往不復。仆竊有疑，願受教焉。」季主曰：「若是則君侯已喻之矣，又何卜為？」東陵侯曰：「仆未究其奧也，願先生卒教之。」季主乃言曰：「嗚呼，天道何親，惟德之親；鬼神何靈，因人而靈。夫蓍枯草也，龜枯骨也，物也，人靈於物者也，何不自聽而聽於物乎？且君侯何不思昔者也，有昔者必有今日。是故碎瓦頹垣，昔日之歌樓舞館也；荒榛斷梗，昔日之瓊蕤玉樹也；露蛬風蟬，昔日之鳳笙龍笛也；鬼磷螢火，昔日之金釭華燭也；秋荼春薺，昔日之象白駝峰也；丹楓白荻，昔日之蜀錦齊紈也。昔日之所無，今日有之不為過；昔日之所有，今日無之不為不足。是故一晝一夜，華開者謝；一秋一春，物故者新。激湍之下必有深潭，高邱之下必有浚谷，君侯亦知之矣，何以卜為？」

qíng wèi yù shǐ yù lí zǐ yuē: qì zhě, dào zhī dú yào yě qíng zhě, xìng zhī fēng rèn yě. zhī qí wèi dú yào fēng rèn ér píng qí xíng zhě, yù shǐ zhī yě. wū hū! tiān yǔ rén shén líng zhě yě, ér jiē bù néng bù wèi yù suǒ shǐ, shǐ qì yǔ qíng dé yǐ chěng qí néng, ér xìng yǔ dào fǎn suí qí rú wǎng. zào huà zhì cǐ, yì jǐ hū qióng lèi! kū hé lǚ xuě
情為欲使郁離子曰：「氣者，道之毒藥也；情者，性之鋒刃也。知其為毒藥、鋒刃而憑其行者，欲使之也。嗚呼！天與人神靈者也，而皆不能不為欲所使，使氣與情得以逞其能，而性與道反隨其如往。造化至此，亦幾乎窮類！」枯荷履雪

yù lí zi jiàn pī kū hé ér lǚ xuě zhě, cè rán ér bēi, juān rán ér qì zhī zhān qí xiù, cóng zhě yuē: fū zǐ xī wèi bēi yě? yù lí zǐ yuē: wú bēi ruò rén zhī diàn sǐ ér mò néng xù yě. cóng zhě yuē: fū zǐ zhī zhì zé dà yǐ, rán fēi fū zǐ zhī rèn yě, fū zǐ hé bēi yān? fū zǐ guò yǐ. yù lí zǐ yuē: ruò bù wén yī yǐn hū? yī yǐn zhě, gǔ zhī shèng rén yě, sī tiān xià yǒu yī fū bù bèi qí zé, zé qí xīn kuì chǐ ruò tà yú shì. bǐ rén yě, wǒ yì rén yě, bǐ néng ér wǒ xià néng, níng wú bēi hū? cóng zhě yuē: ruò shì zé fū zǐ chéng guò yǐ! yī yǐn dé tāng ér xiāng zhī, tāng yǐ qī shí lǐ zhī guó wèi zhèng yú tiān xià, yǒu rén mín yān yǒu bīng jiǎ yān ér yòng zhī, zhí zhēng fá zhī quán, yǐ wèi tiān xià jūn, ér yī yǐn wèi zhī shī, gù dé zhì ér fú wèi, yī yǐn chǐ zhī. jīn fū zǐ jī lǚ yě, yī yǐn zhī shì fēi fū zǐ zhī rèn yě, fū zǐ hé wèi ér bēi zāi? qiě wú wén zhī: mín, tiān zhī chì zǐ yě, sǐ shēng xiū qī, tiān shí sī zhī. pì rén zhī yǒu niú yáng, xīn chéng ài zhī, zé bì wèi zhī qiú shàn mù yǐ. jīn tiān xià zhī mù wú néng shàn zhě, fū zǐ suī zhī mù, tiān fú shǐ mù yě, fū zǐ suī bēi zhī, ruò zhī hé zāi? yù ér gē yuē: bǐ gāng yǒu tóng xī, cǐ zé yǒu hé, yè bù bì qí gēn xī, jiē jiē nài hé! yù lí zi guī, jué kǒu bù tán shì shì.
郁離子見披枯荷而履雪者，惻然而悲，涓然而泣之沾其袖，從者曰：「夫子奚為悲也？」郁離子曰：「吾悲若人之阽死而莫能恤也。」從者曰：夫子之志則大矣，然非夫子之任也，夫子何悲焉？夫子過矣。」郁離子曰：「若不聞伊尹乎？伊尹者，古之聖人也，思天下有一夫不被其澤，則其心愧恥若撻於市。彼人也，我亦人也，彼能而我下能，寧無悲乎？¨從者曰：「若是則夫子誠過矣！伊尹得湯而相之，湯以七十里之國為政於天下，有人民焉、有兵甲焉而用之，執征伐之權，以為天下君，而伊尹為之師，故得志而弗為，伊尹恥之。今夫子羈旅也，伊尹之事非夫子之任也，夫子何為而悲哉？且吾聞之：民，天之赤子也，死生休戚，天實司之。譬人之有牛羊，心誠愛之，則必為之求善牧矣。今天下之牧無能善者，夫子雖知牧，天弗使牧也，夫子雖悲之，若之何哉？」遇而歌曰：「彼岡有桐兮，此澤有荷，葉不庇其根兮，嗟嗟奈何！」郁離子歸，絕口不譚世事。

strong shèng rén bù zhī strong
聖人不知

chǔ nán gōng wèn yú xiāo liào zi yún yuē: tiān yǒu jí hū? jí zhī wài yòu hé wù yě? tiān wú jí hū? fán yǒu xíng bì yǒu jí, lǐ yě, shì yě. xiāo liáo zi yún yuē: liù hé zhī wài, shèng rén bù yán. chǔ nán gōng xiào yuē: shì shèng rén suǒ bù néng zhī ěr, ér xī yǐ bù yán yě. gù tiān zhī xíng, shèng rén yǐ lì jì zhī tiān zhī xiàng, shèng rén yǐ qì yàn zhī tiān zhī shù, shèng rén yǐ suàn qióng zhī tiān zhī lǐ, shèng rén yǐ yì jiū zhī. fán ěr zhī suǒ kě tīng, mù zhī suǒ kě shì, xīn sī zhī suǒ kě jí zhě, shèng rén sōu zhī, bù shǐ yǒu bó hū zhī cáng. ér tiān zhī suǒ bì, rén wú shù yǐ zhī zhī zhě wéi cǐ. jīn yòu bù yuē bù zhī, ér yuē bù yán, shì hé hǎo shèng zhī shén yě!
楚南公問於蕭廖子云曰：「天有極乎？極之外又何物也？天無極乎？凡有形必有極，理也，勢也。」蕭寥子云曰：「六合之外，聖人不言。」楚南公笑曰：「是聖人所不能知耳，而奚以不言也。故天之行，聖人以曆紀之；天之象，聖人以器驗之；天之數，聖人以算窮之；天之理，聖人以易究之。凡耳之所可聽，目之所可視，心思之所可及者，聖人搜之，不使有亳忽之藏。而天之所閟，人無術以知之者惟此。今又不曰不知，而曰不言，是何好勝之甚也！」

strong mù jiā strong
牧豭

xiàng yǔ jì zì lì wèi xī chǔ bà wáng, dōu péng chéng, jū qiū xiān shēng zì qí zhī chǔ, mù jiā qǐng jiàn yuē: xiān shēng hé zhī wǎng? xiān shēng yuē: wǒ jiāng jiàn chǔ wáng, mù jiā yuē: xiān shēng bù yī yě, ér jiàn chǔ wáng, yì yǒu shuō hū? xiān shēng yuē: chǔ wáng qǐ cǎo lái, wèi tiān xià chú bào qín, fēn fēng zhū hóu ér wèi méng zhǔ, wǒ jiāng quàn zhī yǐ rén yì zhī dào, dì huáng zhī shì. mù jiā yuē: shàn zāi xiān shēng zhī shèng xīn yě! qí ruò chǔ guó zhī xūn jiù hé? jū qiū xiān shēng bù yuè yuē: xiǎo rén yì yǒu zhī hū? shì fēi ruò suǒ jí yě. mù jiā yuē: chén mù jiā zhě yě, jiā pín wú jiā, ér wèi rén mù jiā, jiā fān zé zhǔ rén xǐ ér hòu qí yōng, bù zé fǎn zhī. gù chén zhī mù jiā yě, shū shū niān, jié cháo ér fàng zhī, shǐ qí dí zhú yú cóng guàn zhī zhōng, bí fèn rǎng ér shí xīng huì, jí xiǔ yì huì, fù tú yǐ yóu, zé jiē yáo yóu rán bù kǔ mù, ér huò zhǔ rén zhī huān, yǐ bù hòu chén zhī yōng. chén xī jiā zhī zǐ mù lì ér qiú qí shù, chén jìn yù zhuān zhī, fú yǐ gào yě. xī jiā zǐ bù néng fān jiā, zhǔ rén guài zhī, héng bù zú qí yōng. yú shì wèi jiā zuò qǐn chù yān, gāo qí yuán, jié qí cáo, dàn ér chū zhī, rì wèi rù ér shōu zhī, zé cǎo yǐ shí zhī, bù shǐ dàn huì chòu. jiā fú dé yì, zé jiē wáng zhī yě. zhǔ rén nù ér zhú zhī. jīn chǔ guó zhī xiū qī chén jiē jiā yě, jiā dé zhì zé wáng xǐ, bù dé qí zhì zé wáng bù xǐ yǐ, huáng xù hū qí tā. ér xiān shēng yù shǐ zhī yì qí xīn, yǐ háng zǐ zhī dào, xìng ér fú tīng, xiān shēng zhī fú yě. qí huò tīng yān, ér bù dài qí zhōng, zé xiān shēng zhī cè wèi xiào, ér xiān wáng wáng jiā, wáng bì nù. xī zhě wèi yāng yǐ dì wáng zhī dào shuō qín xiào gōng, zhōng rì bù rù ěr, jí yǐ bó shù yǔ zhī, céng wèi yí shí, bù jué qí xī zhī qián, hé zāi? bǐ gōng lì zhī jūn, xiān bù wù jìn ér hū yuǎn, gù fēi yáo yǔ bù kě yǔ yán dào dé, fēi tāng wǔ bù kě yǔ móu rén yì. jīn chǔ wáng hé rú rén zāi? qí suǒ yǔ lì gōng yè jì zhèng shì zhě, fēi zhé shù zhī xíng tú, zé shā rén zhī wáng mìng yě, rǎng rǎng qí xīn ér yán yán qí yù zhě yě, ér yù yǔ zhī lùn dào dé xíng rén yì, shì hé yì yú bèi lù mí yǐ guān shang, ér shǐ yǔ rén tóng yǐn shí zāi? ér wáng fēi cǐ bù kě yě, wú nǎi kàng xiān shēng zhī shén ér wú yì yú dào hū? qiě xiān shēng zhī dé bù rú zhòng ní, yóu xiāo rǎng yě. zhòng ní lì pìn zhū hóu, zú qī qī ér wú hé, rán hòu wēi yú kuāng, kùn yú sòng, è yú chén cài zhī jiān, jǐ bù miǎn yān. jīn chǔ wáng zhī wēi, fēi zhí kǒng zǐ zhī shí zhū hóu dài fū bǐ yě, xiān shēng zhī xíng, chén qiè huò yān. jūn zǐ wèi jū qiū xiān shēng yǒu jiù shí zhī xīn, ér bù rú mù jiā zhī shí shì shì yě.
項羽既自立為西楚霸王，都彭城，狙邱先生自齊之楚，牧豭請見曰：「先生曷之往？」先生曰：「我將見楚王，」牧豭曰：「先生布衣也，而見楚王，亦有說乎？」先生曰：「楚王起草萊，為天下除暴秦，分封諸侯而為盟主，我將勸之以仁義之道，帝皇之事。」牧豭曰：「善哉先生之盛心也！其若楚國之勛舊何？」狙邱先生不悅曰：「小人亦有知乎？是非若所及也。」牧豭曰：「臣牧豭者也，家貧無豭，而為人牧豭，豭蕃則主人喜而厚其傭，不則反之。故臣之牧豭也，舒舒蔫，詰朝而放之，使其蹢躅於叢灌之中，鼻糞壤而食腥穢，籍朽翳薈，負途以游，則皆繇由然不苦牧，而獲主人之歡，以不後臣之傭。臣西家之子慕利而求其術，臣靳欲專之，弗以告也。西家子不能蕃豭，主人怪之，恆不足其傭。於是為豭作寢處焉，高其垣，潔其槽，旦而出之，日未入而收之，擇草以食之，不使啖穢臭。豭弗得逸，則皆亡之野。主人怒而逐之。今楚國之休戚臣皆豭也，豭得志則王喜，不得其志則王不喜矣，遑恤乎其他。而先生欲使之易其心，以行子之道，幸而弗聽，先生之福也。其或聽焉，而不待其終，則先生之策未效，而先亡王豭，王必怒。昔者衛鞅以帝王之道說秦孝公，終日不入耳，及以伯術語之，曾未移時，不覺其膝之前，何哉？彼功利之君，鮮不務近而忽遠，故非堯、禹不可與言道德，非湯、武不可與謀仁義。今楚王何如人哉？其所與立功業計政事者，非謫戍之刑徒，則殺人之亡命也，攘攘其心而炎炎其欲者也，而欲與之論道德行仁義，是何異於被鹿麋以冠裳，而使與人同飲食哉？而王非此不可也，無乃抗先生之神而無益於道乎？且先生之德不如仲尼，猶霄壤也。仲尼歷聘諸侯，卒棲棲而無合，然後危於匡，困於宋，餓於陳蔡之間，幾不免焉。今楚王之威，非直孔子之時諸侯大夫比也，先生之行，臣竊惑焉。」君子謂狙邱先生有救時之心，而不如牧豭之識事勢也。

strong gē yǐng strong
割癭

yí mén zhī yǐng rén, tóu méi yú jiǎ, ér yǐng dài wèi zhī yuán. kǒu mù bí ěr jù bù néng wèi yòng, yǐng fēng rén lián ér wèi zhī gē zhī. rén yuē: yǐng bù kě gē yě. fú tīng. zú gē zhī, xìn sù ér sǐ. guó rén yóu yān, cí yuē: wú zhī qù qí hài ěr, jīn suī sǐ, yǐng yì wáng yǐ. guó rén yǎn kǒu ér tuì. tā rì, yǒu è chūn shēn jūn zhī zhuān zhě, yù yán yú chǔ wáng shǐ shā zhī. xún qīng wén zhī yuē: shì bù yì gē yǐng zhī lèi hū? chūn shēn jūn zhī yòng chǔ fēi yī rì yǐ, chǔ guó zhī rén zhī yǒu chūn shēn jūn ér yǐ, chūn shēn jūn qù, zé chǔ suí zhī, shì zi yòu yù jiào wáng yǐ gē yǐng yě. zhí yán yú yán
夷門之癭人，頭沒於胛，而癭代為之元。口、目、鼻、耳俱不能為用，郢封人憐而為之割之。人曰：「癭不可割也。」弗聽。卒割之，信宿而死。國人尤焉，辭曰：「吾知去其害耳，今雖死，癭亦亡矣。」國人掩口而退。他日，有惡春申君之專者，欲言於楚王使殺之。荀卿聞之曰：「是不亦割癭之類乎？春申君之用楚非一日矣，楚國之人知有春申君而已，春申君去，則楚隨之，是子又欲教王以割癭也。」直言諛言

yù lí zǐ yuē: wū míng zhī bù bì yǒu xiōng, què míng zhī bù bì yǒu qìng, shì rén zhī suǒ shí yě. jīn ér yǒu wū yān, rì jí rén zhī lú yǐ míng, zé qí rén suī héng xǐ, yì mò bù è zhī yě yǒu què yān, rì jí rén zhī lú yǐ míng, zé qí rén suī héng yōu, yì mò bù yuè zhī yě. qǐ wéi cháng rén zāi, suī zhé shì yì bù néng miǎn yǐ. hé zāi? níng fēi yǐ qí shēng yǔ? shì gù zhí yán rén jiē zhī qí wèi zhōng, ér bù néng zú bù yàn yú yán rén jiē zhī qí wèi xié, ér bù néng zú bù huò. gù zhī zhí yán zhī wèi yào shí, ér yǒu yì yú jǐ, rán hòu guǒ yú néng tīng zhī yú yán zhī wèi chèn jí, ér yǒu hài yú jǐ, rán hòu guǒ yú néng bù tīng. shì jiē chù yú qí shēn zhī lì hài ér rán yě. shì gù shàn wèi zhōng zhě, bì yīn qí lì hài ér dào zhī shàn wèi xié zhě, yì bì yīn qí lì hài ér qī zhī. wéi néng zhuó jiàn lì hài zhī shí zhě, wèi néng biàn rén yán zhī zhōng yǔ xié yě. rén yù qiú qí xīn zhī huò, dāng yú qí wén wū què zhī míng yě shí zhī.
郁離子曰：「烏鳴之不必有凶，鵲鳴之不必有慶，是人之所識也。今而有烏焉，日集人之廬以鳴，則其人雖恆喜，亦莫不惡之也；有鵲焉，日集人之廬以鳴，則其人雖恆憂，亦莫不悅之也。豈惟常人哉，雖哲士亦不能免矣。何哉？寧非以其聲與？是故直言人皆知其為忠，而不能卒不厭；諛言人皆知其為邪，而不能卒不惑。故知直言之為藥石，而有益於己，然後果於能聽；知諛言之為疢疾，而有害於己，然後果於能不聽。是皆怵於其身之利害而然也。是故善為忠者，必因其利害而道之；善為邪者，亦必因其利害而欺之。惟能灼見利害之實者，為能辨人言之忠與邪也。人慾求其心之惑，當於其聞烏鵲之鳴也識之。」

strong shì shì fān fù strong
世事翻覆

yù lí zi yǔ kè fàn yú péng lí zhī zé, fēng yún bù xìng, bái rì lǎng zhào, píng hú ruò dǐ, yú xiā zhī chū méi jiē jiàn, tián rú yě, huō rú yě, zuǒ zhī yòu zhī wú bù kě zhě. kè yuē: yǒu shì zāi, fàn zhī lè yě! wú dé tuō cǐ yǐ zhōng qí shēn yān zú yǐ! yǐ ér, shān zhī yún chū rú lǚ, bù qǐng kè ér yì rì, fēng chuā rán báo shí ér yǎn mù, gǔ qióng kān ér léi jiǔ yuān, lún xuán ér jī bǒ yān. kè chěn bù néng lì, fǔ ér huì, fú ér bù gǎn yǎng shì, shén shì pò duó rú sǐ, yuē: wú wǎng yǐ! wú zhōng shēn bù gǎn fù lái yǐ! yù lí zǐ yuē: shì shì yì ruò shì yě. fū qiān shèng zhī jūn, zuò cháo ér lín qún chén, shòu yán jiē cí, xiān bù wēn wēn rán. yī zhāo ér nù, mò gǎn yīng qí fēng, qí hé yǐ yì yú shuǐ hū? tiān xià zhī jiǔ ān yě, rén tián bù zhī huàn. wèi zhī jǐng bù xìn, ér sǐ wáng yú mèng mèi zhě wáng xiàn yě, wú yì zhī fàn zhī lè ér bù zhī fēng zhī kě wèi hū. shèn jīng guān yú lǚ liáng, jiàn qí chù shí ér xù mò yě, yè zú ér zǒu yuē: wú hé wèi mào shì zāi? méi chǐ ér bù shè. jūn zǐ yǐ wèi zhī wèi, qí xián yú hǎi jiǎ yuǎn yǐ. gù sān xiá zhī jīng tuān, wàng ér zhī qí néng fù zhōu yě, ér dǎo zhī yǐ sǐ zhě, bù yǒu qí shēng zhě yě. zhī fàn zhī lè ér bù zhī fēng zhī kě wèi zhě, wèi cháng fū xiǎn zhě yě. gù yuē bào hǔ féng hé, sǐ ér wú huǐ zhě, shèng rén bù yǔ yě. yán qí zhī huò ér fú bì yě.
郁離子與客泛於彭蠡之澤，風雲不興，白日朗照，平湖若砥，魚蝦之出沒皆見，畠如也，豁如也，左之右之無不可者。客曰：「有是哉，泛之樂也！吾得托此以終其身焉足矣！」已而，山之雲出如縷，不頃刻而翳日，風歘然薄石而偃木，鼓穹嵁而雷九淵，輪旋而箕簸焉。客踸不能立，俯而噦，伏而不敢仰視，神逝魄奪如死，曰：「吾往矣！吾終身不敢復來矣！」郁離子曰：「世事亦若是也。夫千乘之君，坐朝而臨群臣，受言接詞，鮮不溫溫然。一朝而怒，莫敢攖其鋒，其何以異於水乎？天下之久安也，人恬不知患。謂之儆不信，而死亡於夢寐者亡限也，無亦知泛之樂而不知風之可畏乎。慎兢觀於呂梁，見其觸石而煦沫也，曳足而走曰：『吾何為冒是哉？』沒齒而不涉。君子以為知畏，其賢於海賈遠矣。故三峽之驚湍，望而知其能覆舟也，而蹈之以死者，不有其生者也。知泛之樂而不知風之可畏者，未嘗夫險者也。故曰『暴虎馮河，死而無悔者，聖人不與也。』言其知禍而弗避也。」

strong shí tái strong
食鮐

sī chéng zi zhī yǔ rén zhī zǐ, shí yú hóu tái ér sǐ, fú kū. sī chéng zi wèn zhī yuē: fù yǔ zi yǒu ài hū? yuē: hé wèi qí wú ài yě? sī chéng zǐ yuē: rán zé ěr zhī zǐ sǐ ér fú kū, hé yě? duì yuē: chén wén zhī: sǐ shēng yǒu mìng, zhī mìng zhě bù gǒu sǐ. yú hóu tái dú yú yě, shí zhī zhě sǐ, fū rén mò bù zhī yě, ér bì shí yǐ sǐ, shì wèi kǒu fù ér qīng qí shēng, fēi rén zǐ yě. shì yǐ fú kū. sī chéng zi qiǎo rán tàn yuē: hǎo huì zhī dú qí yóu shí yú hóu tái hū? jīn zhī yì yì zhě wú fēi kǒu fù zhī tú yě, ér bù zhī yǔ rén zhī fú zi yě, shén yǐ!
司城子之圉人之子，食［魚侯］鮐而死，弗哭。司城子問之曰：「父與子有愛乎？」曰：「何為其無愛也？」司城子曰：「然則爾之子死而弗哭，何也？」對曰：「臣聞之：死生有命，知命者不苟死。［魚侯］鮐毒魚也，食之者死，夫人莫不知也，而必食以死，是為口腹而輕其生，非人子也。是以弗哭。」司城子愀然嘆曰：「好賄之毒其猶食［魚侯］鮐乎？今之役役者無非口腹之徒也，而不知圉人之弗子也，甚矣！」

strong shuō qín strong
說秦

xiá qiū zi jì shuō qín wáng, guī ér yǒu jīn sè, wèi shèn zǐ yuē: rén jiē wèi qín wáng rú hǔ bù kě chù yě, jīn pū yǐ mó qí xū pāi qí jiān yǐ. shèn zǐ yuē: shàn zāi! xiān shēng tiān xià zhī dú bù yě, rán wú cháng wén chì chéng zhī shān yǒu shí liáng wǔ rèn, jìng chǐ ér guī bèi, qí xià wéi qiān zhàng zhī gǔ, xiàn quán wò zhī, wēn xiǎn bèi yān. wú téng luó yǐ wèi yuán yě. yǒu yě rén fù xīn ér yuè zhī, bù liú zhǐ ér dá, guān zhě jiē zé zé. huò wèi zhī yuē: shì shí liáng yě, rén bù néng yuè, wéi ruò néng yuè zhī, dé fěi yǒu xiān gǔ hū? shǐ hái ér fù zhī. qí rén lì ér nì zhī, zé zú yáo ér bù néng jǔ, mù yuǎn ér bù gǎn zhǔ. jīn zi zhī shuō qín wáng, shì wèi dǔ fū shí liáng zhī xiǎn zhě yě. shì gù guò qú táng ér bù lì zhě, wèi cháng jīng yú shuǐ zhě yě shì bì àn ér bù zhuì zhě, wèi cháng zhōng yú fǎ zhě yě. shǐ xiān shēng ér zài sān zhī, zé yì wú cí yǐ jiào pū yǐ.
瑕邱子既說秦王，歸而有矜色，謂慎子曰：「人皆謂秦王如虎不可觸也，今仆已摩其須拍其肩矣。」慎子曰：「善哉！先生天下之獨步也，然吾嘗聞赤城之山有石樑五仞，徑尺而龜背，其下維千丈之谷，縣泉沃之，溫蘚被焉。無藤蘿以為援也。有野人負薪而越之，不留趾而達，觀者皆唶唶。或謂之曰：『是石粱也，人不能越，惟若能越之，得匪有仙骨乎？』使還而復之。其人立而睨之，則足搖而不能舉，目遠而不敢矚。今子之說秦王，是未睹夫石樑之險者也。是故過瞿塘而不栗者，未嘗驚於水者也；視狴犴而不惴者，未嘗中於法者也。使先生而再三之，則亦無辭以教仆矣。」

strong mèng qí strong
夢騎

chú méng zhī shì, jiàn shì zi zhī qí ér dōu yě, mù zhī, gù wú suǒ de mǎ, guī ér wǎn xíng yú sè. yī xī, nǎi mèng qí, lè shén, wù ér yǔ qí yǒu yán zhī. qí yǒu lián ér yǔ jù shì shì, jiù mǎ yǔ zhī, qí yǐ rú mò. mǎ jiàn qīng ér fēng, sī ér chí, bì rán ér xiāng, cù rán ér ruò fú, chú méng bào ān ér hào, xuán yú mǎ fù zhī xià, mǎ yuè ér guò zhī, tóu rù yú ní chǐ yǒu zhǐ. qí yǒu chí jiù zhī miǎn. guī nǎi wèi qí zǐ yuē: zhī mìng zhě yǒu dà jiè, wéi shèn wú chéng mǎ ér yǐ.
芻甿之市，見市子之騎而都也，慕之，顧無所得馬，歸而惋形於色。一夕，乃夢騎，樂甚，寤而與其友言之。其友憐而與俱適市，僦馬與之，騎以如陌。馬見青而風，嘶而馳，駜然而驤，蹴然而若鳧，芻甿抱鞍而號，旋於馬腹之下，馬躍而過之，頭入於泥尺有咫。其友馳救之免。歸乃謂其子曰：「知命者有大戒，惟慎無乘馬而已。」

strong shí jī shuǐ strong
石激水

yù lí zǐ yuē: shí jī shuǐ, shān jī fēng, fǎ jī jiān, lì jī mín, yán jī róng, zhí jī bào. tiān xià zhī fēn fēn shēng yú jī. shì gù xiǎo rén zhī zuò luàn yě, yáo qí cāo zhī jí, yì zhī shén, ér shǐ zhī dōng xī nán běi wú suǒ róng yě. gù jìn zé sǐ, tuì zé sǐ, jìn tuì wú suǒ táo yě, zé ān dé bù bì qí jí ér qū qí huǎn yě zāi? fū rén zhī yǒu yù rú yīng ér zhī yù rǔ yě. wú lì bù zú yǐ è zhī, ér yòu bù néng shū xú yǐ kāi zhī, wěi qū yǐ dào zhī, nǎi yù yǐ yī jiè zhī wēi cuò qí fēng yú qǐng kè, shì hé yì hū yǐ tuò miè huǒ, yǐ hù hàn rèn yě zāi? shèng rén zhī qí wú yì yě, gù yuē: rén ér bù rén, jí zhī yǐ shèn, luàn yě. jí qí jiàn yáng hǔ yě, zé yīng zhī yuē: nuò, wú jiāng shì yǐ. ér bù yǔ zhī zhēng yě. chén héng shì qí jūn, gào fū sān zi, bù kě, zé yuē: yǐ wú cóng dài fū zhī hòu, bù gǎn bù gào yě. ér bù yǔ zhī biàn yě. fū rú shì hé jī zhī yǒu zāi? shì gù gǔn yīn hóng shuǐ, yǔ nǎi dǎo ér shū zhī, rán hòu dì píng tiān chéng zhī gōng bù zài gǔn ér zài yǔ, hé yě? jī bù jī zhī wèi yě.
郁離子曰：「石激水，山激風，法激奸，吏激民，言激戎，直激暴。天下之紛紛生於激。是故小人之作亂也，繇其操之急，抑之甚，而使之東西南北無所容也。故進則死，退則死，進退無所逃也，則安得不避其急而趨其緩也哉？夫人之有欲如嬰兒之欲乳也。吾力不足以遏之，而又不能舒徐以開之，委曲以道之，乃欲以一介之微挫其鋒於頃刻，是何異乎以唾滅火，以瓠捍刃也哉？聖人知其無益也，故曰：『人而不仁，疾之已甚，亂也。』及其見陽虎也，則應之曰：『諾，吾將仕矣。』而不與之爭也。陳恆弒其君，告夫三子，不可，則曰：『以吾從大夫之後，不敢不告也。』而不與之辯也。夫如是何激之有哉？是故鯀堙洪水，禹乃導而疏之，然後地平天成之功不在鯀而在禹，何也？激不激之謂也。」

chǔ wū chǔ sú shàng guǐ, guǐ shí fú shén yě, ér qí wū móu shén zhī. nǎi yīn gòu yú yì xiá, qǐng yǐ qí lì gòng. yì xiá yǐ qí qíng tōng yú guó xiá, gù dé xī wén yǒu sī zhī shì yǔ sòng yù zhī shèng fù, yàn rú xiǎng. yǒu bù yòng wū yán, zé shì zhī yǐ yòu zhě bì zuǒ, yǐ zuǒ zhě bì yòu. yú shì chǔ rén zhī fèng wū guò yú fèng wáng lìng, níng wéi wáng jìn ér bù gǎn wéi wū yán. wáng wén zhī nù, mìng sī mǎ lù wū ér fén qí cí. guó rén dà zào, xiāng yǔ wèi é yán. yú shì chǔ hàn, mín jiē yǐ jiù wáng, qún xiǎo wū bìng qǐ wèi huān, biàn guó zhōng jiē chēng guǐ. wáng yǔ lìng yǐn móu jǐn shā wū, yǐ wèn xióng zhé fù. xióng zhé fù yuē: shì jī yě, wèi kě. fū mín yú ér nì yú huò fú, bǐ fāng xìng yòng guǐ, ér wú zhòu è zhī, wèi jìng qí suǒ wàng, ér wèi wú fú qí qíng, bì yuàn. fū yuàn qǐ yú wēi ér jī zhě yě. shí jiā zhī yì, yī rì bù néng hù wú shì, ér kuàng chǔ guó hū? yǒu shì mò bù wěi zhū guǐ, zé mò bù yǐ guǐ yǐ yóu wáng, qí xī yǐ yù zhī? bù rú yīn ér kàng zhī. xiǎo rén néng zhōu huò ér bù bì kàng, kàng ér hòu zhāo qí xǔ, zé bù hù shuō ér yù, rán hòu míng zhèng qí fǎ, miè gǎn wéi yǐ. nǎi mìng qún wū tuī yī dà wū yǐ zhǔ guǐ ér fù qí cí, guó yǒu shì yì qǐng yān. ér dà xuǎn xiàn gōng, píng shù yù, kuān zhēng yì, jué qǐng yè, chù tān mò, guó yì zhī xiá jiē píng jī. wū yán duō bù zhōng, mín shǐ xiè huì. bǐ yǒu xī shī, wáng jí qí guó lǎo yǐ qí wū, wū bù dé xiān wén ér shī qí cí, wáng yǐ jié guó lǎo, guó lǎo è, fú néng duì. nǎi shī wū ér ruò guǐ, wú yī rén gǎn fù yán guǐ.
楚巫楚俗尚鬼，鬼實弗神也，而其巫謀神之。乃陰構於邑俠，請以其利共。邑俠以其情通於國俠，故得悉聞有司之事與訟獄之勝負，驗如響。有不用巫言，則事之已右者必左，已左者必右。於是楚人之奉巫過於奉王令，寧違王禁而不敢違巫言。王聞之怒，命司馬戮巫而焚其祠。國人大噪，相與為訛言。於是楚旱，民皆以咎王，群小巫並起為讙，遍國中皆稱鬼。王與令尹謀盡殺巫，以問熊蟄父。熊蟄父曰：「是激也，未可。夫民愚而溺於禍福，彼方興用鬼，而吾驟遏之，未竟其所望，而謂吾怫其情，必怨。夫怨起於微而積者也。十家之邑，一日不能戶無事，而況楚國乎？有事莫不諉諸鬼，則莫不倚鬼以尤王，其奚以御之？不如因而亢之。小人能譸禍而不避亢，亢而後昭其許，則不戶說而喻，然後明正其法，蔑敢違矣。」乃命群巫推一大巫以主鬼而復其祠，國有事亦請焉。而大選縣公，平庶獄，寬征役，絕請謁，黜貪墨，國邑之俠皆屏跡。巫言多不中，民始懈會。鄙有西師，王集其國老以祈巫，巫不得先聞而失其辭，王以詰國老，國老愕，弗能對。乃屍巫而爇鬼，無一人敢復言鬼。

strong gōng sūn wú rén strong
公孫無人

liǔ xià huì zhī dì zhí dào yú lǔ, lǔ guó rén huàn zhī. gōng sūn wú rén wèi zhǎn jì yuē: shùn fù gǔ sǒu ér dì xiàng, shùn kè xié yǐ xiào, zhēng zhēng yì, bù gé jiān. yǒu zhū? zhǎn jì cè rán wú yǐ yīng. míng rì ér zhī dào zhí, dào zhí huán jiǎ bīng yǐ zì wèi, yī qí xiōng yǐ rù, hái ér zuò, yáng yáng rán wèn yuē: shèng rén zhī jù yǒu dào hū? zhǎn jì yuē: yǒu. qǐng wèn zhī, yuē: tài shàng yǐ dé, qí cì yǐ zhèng, qí xià yǐ cái. dé jiǔ zé huái, zhèng chí zé sàn, cái jǐn zé lí. gù dé zhě zhǔ yě, zhì zhě zuǒ yě, cái zhě shǐ yě. zhì jūn zǐ mò rú dé, zhì xiǎo rén mò rú cái, kě yǐ jūn zǐ kě yǐ xiǎo rén, zé dào zhī yǐ zhèng. yǐn qí shàn ér è qí è, shèng rén jiān cǐ sān zhě ér fú diān qí běn mò, zé tiān xià zhī mín wú bù jù yǐ. dào zhí fú rán yuē: wǒ zhī jù rén yě yì yú shì. qū zhī yǐ bái rèn, zì zhī yǐ chì xuè. cóng wǒ zhě yǔ zhī, qí bù cóng wǒ zhě tú zhī, fén shāo qí shì lú, shān jiǎn qí qī nú, wú qí tǔ tián, gē qí ēn ài, duàn jué qí gù niàn, shǐ zhī bù duó bù shí, shě wǒ xī shì. wú jiāng yǐ shì héng xíng yú tiān xià, ér fēi ruò zhǎng zhě zhī yū yě. zhǎn jì yǎ rán ér fǎn yuē: shǐ wú wèi rén wú bù xiào, jiē yì yú qín shòu, yáo jīn guān zhī, dài bù ruò yǐ. suì yǐn yú liǔ xià, ér bié qí zú yuē liǔ xià shì.
柳下惠之弟跖盜於魯，魯國人患之。公孫無人謂展季曰：「舜父瞽瞍而弟象，舜克諧以孝，烝烝乂，不格奸。有諸？」展季惻然無以應。明日而之盜跖，盜跖環甲兵以自衛，揖其兄以入，還而坐，揚揚然問曰：「聖人之聚有道乎？」展季曰：「有。」請問之，曰：「太上以德，其次以政，其下以財。德久則懷，政馳則散，財盡則離。故德者主也，致者佐也，財者使也。致君子莫如德，致小人莫如財，可以君子可以小人，則道之以政。引其善而遏其惡，聖人兼此三者而弗顛其本末，則天下之民無不聚矣。」盜跖怫然曰：「我之聚人也異於是。驅之以白刃，漬之以赤血。從我者與之，其不從我者屠之，焚燒其室廬，芟翦其妻孥，蕪其土田，割其恩愛，斷絕其顧念，使之不奪不食，舍我奚適。吾將以是橫行於天下，而非若長者之迂也。」展季啞然而返曰：「始吾謂人無不肖，皆異於禽獸，繇今觀之，殆不若矣。」遂隱於柳下，而別其族曰「柳下氏」。

strong bó rén yǎng hóu strong
僰人養猴

bó rén yǎng hóu, yī zhī yī ér jiào zhī wǔ, guī xuán jǔ zhé, yīng lǜ hé jié. bā tóng guān ér dù zhī, chǐ jǐ zhī bù rú yě, sī suǒ yǐ bài zhī, nǎi xiù máo lì yǐ wǎng, yán zhāng ér hóu chū, zhòng bīn níng níng, zuǒ yòu jiē dǎo jié, bā tóng yǐ rán huī xiù ér chū qí máo lì zhì zhī dì, hóu chǐ yī bǎi zhēng zhī, fān hú ér dào àn, bó rén ā zhī bù néng jìn, dà jǔ. yù lí zǐ yuē: jīn zhī yǐ bù zhì zhī shī zhàn zhě, chǔn rán ér yǐ jí, jiàn wù zé zhēng qū zhī, qí hé yì yú hóu zāi!
僰人養猴，衣之衣而教之舞，規旋矩折，應律合節。巴童觀而妒之，恥己之不如也，思所以敗之，乃袖茅栗以往，筵張而猴出，眾賓凝嚀，左右皆蹈節，巴童佁然揮袖而出其茅栗擲之地，猴褫衣百爭之，翻壺而倒案，僰人呵之不能禁，大沮。郁離子曰：「今之以不制之師戰者，蠢然而蟻集，見物則爭趨之，其何異於猴哉！」

strong liáng xīn strong
良心

yù lí zǐ yuē: rén mò bù qīn qí fù mǔ yě, ér fú sī tā rén zhī yì gè qīn qí fù mǔ yě mò bù ài zi yě, ér fú sī tā rén zhī yì gè ài qí zi yě. gù yǒu shā rén zhī fù mǔ yǔ zi ér bù gù zhě. jí qí fù mǔ yǔ zi zhī sǐ, zé bù kān qí bēi, shì qí liáng xīn zhī wèi wáng, yóu kě dào ér zhī shàn yě. rén yǒu bù néng xiào yú fù mǔ, ér zhōng ài qí zi zhě, bù sī fù mǔ zhī yú jǐ, yì yóu jǐ zhī yú zi yě, shì qí liáng xīn suī wáng, ér yóu yǒu cún zhě, yì wèi zhì yú bù kě dào ér zhī shàn yě. shì gù shèng rén lì jiào, yīn qí shàn duān ér dào zhī, shǐ zhī yǐn ér shēn zhī, chù lèi ér zhǎng zhī, hóu yǐ míng zhī. tà yǐ jì zhī, gé zé chéng zhī yōng zhī, fǒu zé wēi zhī. shēng zhī zhě tiān dì fù mǔ, ér chéng zhī zhě jūn shī yě. bù rán, míng suī yuē rén, yǔ qín shòu hé bié yān? yǐn qī dú shuǐ
郁離子曰：「人莫不親其父母也，而弗思他人之亦各親其父母也；莫不愛子也，而弗思他人之亦各愛其子也。故有殺人之父母與子而不顧者。及其父母與子之死，則不堪其悲，是其良心之未亡，猶可道而之善也。人有不能孝於父母，而鍾愛其子者，不思父母之於己，亦猶己之於子也，是其良心雖亡，而猶有存者，亦未至於不可道而之善也。是故聖人立教，因其善端而道之，使之引而伸之，觸類而長之，侯以明之。撻以記之，格則承之庸之，否則威之。生之者天地父母，而成之者君師也。不然，名雖曰人，與禽獸何別焉？」飲漆毒水

xióng zhé fù wèi zi lí yuē: jīn yǒu bìng kě, ér cì qī zhī yǐ yǐn zhī. kě hū? yuē: bù kě. yù yú yú chí ér huàn tǎ, zé dú qí shuǐ, kě hū? yuē: bù kě. yuē: rán zé zi zhī wáng yì wèi zhī sī yě shén yǐ. wáng huàn mín fù zhī bù jūn yě ér yòng sī mǎ fā. sī mǎ fā jí rén lì zhī suǒ zhì, wù jǐn shōu yǐ wèi gōng, jiàn lì ér bù jiàn mín mín rù bù zú yǐ wèi chū, lǎo ruò è piǎo, tián yě huāng xū, ér wáng wèi zhī wén yě. wáng huàn dí kòu zhī wèi mǐ yě, ér yòng lè hé. lè hé yuè shì zú yǐ piāo lüè, jiàn bīng ér bù jiàn mín mín shì zhī yóu hǔ láng, suǒ guò qī nú bù bǎo, ér wáng wèi zhī zhī yě. shì hé yì hū cì qī zhī yǐ zhǐ kě, dú chí shuǐ yǐ jìn tǎ zāi? wáng rú bù wù, wú kǒng mín fēi wáng mín ér guó fēi wáng guó yǐ.
熊蟄父謂子離曰：「今有病渴，而刺漆汁以飲之。可乎？」曰：「不可。」「育魚於池而患獺，則毒其水，可乎？」曰：「不可」。曰：「然則子之王亦未之思也甚矣。王患民賦之不均也而用司馬發。司馬發極人力之所至，務盡收以為功，見利而不見民；民入不足以為出，老弱餓殍，田野荒虛，而王未之聞也。王患敵寇之未弭也，而用樂和。樂和悅士卒以剽掠，見兵而不見民；民視之猶虎狼，所過妻孥不保，而王未之知也。是何異乎刺漆汁以止渴，毒池水以禁獺哉？王如不寤，吾恐民非王民而國非王國矣。」

strong shí yáng xiān shēng zì tàn strong
石羊先生自嘆

shí yáng xiān shēng yǐ yíng ér tàn yuē: wū hū, yǔ hé wèi qí shēng hū? rén jiē āi āi, wǒ dú lí lí, rén jiē yǎng yǎng, wǒ dú wǎng wǎng. wèi tiān zhī qì zhī hū? zé bǐ rén wèi yǒu zhī. wèi tiān zhī gù zhī hū? zé hé wèi shǐ yǔ shēng yú cǐ shí? shí hū mìng hū, wǒ dú yú lí. dōng hū xī hū nán hū běi hū, wú ān suǒ guī? dú bù rú yú yǔ biē hū, qián jū yú chí yòu bù rú hóng yǔ yàn hū, chā yǔ ér fēi. hé bù shǐ zhī wèi tǔ wèi shí hū, ér qiáng shēng yǐ sì zhī yòu hé bù shǐ zhī míng míng mù mù, bù zhī tòng yǎng, yǐ bǎo qí zhēn hū? ér yǔ zhī yǐ zhì kòu zhī huò, xiàn zhī yǐ bù cè zhī jī. yú shì bēi fēng zhèn tiān, sì yě qī liáng, fú yún bù xíng, sǎn xuě jiāo líng, rì yuè wèi zhī wú guāng qī rì. xiǎo rén yóu gāo
石羊先生倚楹而嘆曰：「嗚呼，予何為其生乎？人皆娭娭，我獨離離，人皆養養，我獨罔罔。謂天之棄之乎？則比人為有知。謂天之顧之乎？則何為使予生於此時？時乎命乎，我獨於罹。東乎西乎南乎北乎，吾安所歸？獨不如魚與鱉乎，潛居於坻；又不如鴻與雁乎，插羽而飛。何不使之為土為石乎，而強生以四肢；又何不使之冥冥木木，不知痛癢，以保其真乎？而予之以致寇之貨，陷之以不測之機。」於是悲風振天，四野淒涼，浮雲不行，霰雪交零，日月為之無光七日。小人猶膏

yù lí zǐ yuē: xiǎo rén qí yóu gāo hū? guān qí jiǎo ér zé, yíng ér mèi, ruò kě qīn yě. hū rán rǎn zhī zé nì, bù kě zhuó yǐ. gù xiǎo rén zhī wèi dé zhì yě, wěi wěi yān yī zhāo ér dé zhì yě, àn àn yān. wěi wěi yǐ qiú zhī, àn àn yǐ jū zhī, jiàn yú shēng, xíng yú sè, yù rén zhī zhī yě rú fú jí. shì gù jūn zǐ jí fū wěi wěi zhě.
郁離子曰：「小人其猶膏乎？觀其皎而澤，瑩而媚，若可親也。忽然染之則膩，不可濯矣。故小人之未得志也，尾尾焉；一朝而得志也，岸岸焉。尾尾以求之，岸岸以居之，見於聲，形於色，欲人之知也如弗及。是故君子疾夫尾尾者。」

yīng huà wèi jiū wén shān zhī yīng jì huà wèi jiū, yǔ máo zhǎo zī jiē jiū yǐ. fēi xiáng yú lín mù zhī jiān, jiàn qún yǔ zú zhī zōng rán jí yě, qú rán wàng qí shēn zhī wèi jiū yě, huī rán ér yīng míng yān, qún niǎo jiē xī fú. jiǔ zhī, yǒu wū yì báo ér kuī zhī, jiàn qí zhǎo zī yǔ máo jiē jiū ér fēi yīng yě, zé chū ér zào zhī. jiū cāng huáng wú suǒ cuò, yù dòu zé zhǎo yǔ zī jiē wú yòng, nǎi sǒng shēn rù yú guàn. wū hū qí péng ér zhú zhī, dà kùn. yù lí zǐ yuē: yīng, tiān xià zhī zhì yě, ér huà wèi jiū, zé jì shī suǒ shì yǐ, yòu míng yǐ qǔ kùn, shì yǐ zhé shì ān shòu mìng ér dà hán rěn yě.
鷹化為鳩文山之鷹既化為鳩，羽毛、爪觜皆鳩矣。飛翔於林木之間，見群羽族之翪然集也，瞿然忘其身之為鳩也，虺然而鷹鳴焉，群鳥皆翕伏。久之，有烏翳薄而窺之，見其爪觜、羽毛皆鳩而非鷹也，則出而噪之。鳩倉皇無所措，欲斗則爪與觜皆無用，乃竦身入於灌。烏呼其朋而逐之，大困。郁離子曰：「鷹，天下之鷙也，而化為鳩，則既失所恃矣，又鳴以取困，是以哲士安受命而大含忍也。」

strong chéng jǔ strong
城莒

jǔ běi lí gōng chéng jǔ shì jiàng dōu, zhèng yú dài fū jiàn yuē: jìn tiān xià zhī dà guó yě, ér zuò jiàng dōu, sān nián rán hòu chéng, mín yóu fú kān, ér kuàng yú jǔ hū? zuì ěr guó yú jìn bù bǎi yī, yǐ yī qǐ bǎi, hé yì hū yǐ gāo fú xiàng chéng hū? qiě chéng chéng ér yǔ shǒu zhě mín yě, xī jǔ guó zhī rén bù zhí jìn yī yì, ér shěn gǎn shì jiàng. gǒu yǒu shì yān, mín jí yú yī yú, sān zé fǒu yǐ. nǎi sǔn ér cān zhī, jǐn yì qí lǎo yòu, wǔ nián ér bù bì. chǔ shī fá zhī, mín bù zhàn ér kuì. jūn zǐ wèi jǔ běi lí gōng zǐ zhì bù rú yǐ. yǐ jì qí tú zhī duō guǎ yǐ zuò shì, yǒu jiè zé xǐ, xǐ gè zhí qí shì, yǒu chí zhě fù qí chí yǐ xíng. jīn lí gōng wèi guó ér bù liàng qí lì, bù sàng hé dài?
莒北離公城莒視絳都，正輿大夫諫曰：「晉天下之大國也，而作絳都，三年然後成，民猶弗堪，而況於莒乎？蕞爾國於晉不百一，以一企百，何異乎以羔服象乘乎？且城成而與守者民也，悉莒國之人不直晉一邑，而矧敢視絳。苟有事焉，民集於一隅，三則否矣。」乃損而參之，盡役其老幼，五年而不畢。楚師伐之，民不戰而潰。君子謂莒北離公子智不如螘。螘計其徒之多寡以作室，有戒則徙，徙各執其事，有蚳者負其蚳以行。今離公為國而不量其力，不喪何待？

strong guǎ huǐ strong
寡悔

yù lí zǐ yuē: shí zhǔ yú liáo jī, qí gōng zài bǎo, ér gān zhǐ bù yǔ yān. yī zhǔ yú yù hán, qí gōng zài nuǎn, ér huá shì bù yǔ yān. bǎo nuǎn zhǔ yě, gān zhǐ huá shì kè yě. yán wén ér bù xìn, xíng guǐ ér bù shí, shì zhuān shì wèi kè ér wáng qí zhǔ yě, shì yóu gòu jiǔ chéng zhī lóu, ér yǐ zhú zhù yě. wū hū, rén zhī yú shì yě, néng biàn shí qí hé zhě wèi zhǔ, hé zhě wèi kè, ér bù shī qí quán dù, zé yì shù jǐ hū guǎ huǐ yǐ fū! wǎn chéng tú lóng zi shī mǎ ér zhì jiù, rén yuē wǎn yǐ. tú lóng zǐ yuē: zhé gōng ér xué yī, wèi wǎn yě. xī zhě qí huán jìn wén gōng jiē xiān sàng qí guó, ér hòu guī wèi wǔ bó. yuè wáng jù jiàn xī yú huì jī, ér hòu miè fū chāi, zuò zhū hóu zhǎng. zhī wǔ zi qiú yú chǔ, ér hòu guī xiāng jìn hóu, guāng fù xiān jūn zhī yè. sūn zi yuè zú, ér hòu wèi dà guó shī, pò jūn zhǎn jiāng, wēi dòng tiān xià. wǔ zǐ xū sàng jiā chū bēn, ér hòu rù yǐng fù qí fù xiōng zhī chóu. fàn jū zhé xié lā chǐ yú zé zhōng, ér hòu xiāng qín zhǎn wèi qí. cǐ sān jūn sì dài fū zhě, fāng qí táo bèn kùn è zhī jì, shú bù wèi qí dāng yǔ kū gāi luò yè tóng fǔ tǔ rǎng ér yī dàn guāng huī huàn hè, shǐ rén yǎng zhī rú rì xīng zhī zài shàng. xiàng shǐ qí gān yú wēi wáng ér zì bào yě, zé shuō yǐ yǐ. gù qī yuè zhī hàn, hé bù shēng yǐ, yóu kě shān ér wàng qí lǚ ruò yǐ wèi wǎn ér suì qì zhī, tián zú huāng yǐ. shù yuè ér mǎ guī, rén fú qí shí.
郁離子曰：「食主於療飢，其功在飽，而甘旨不與焉。衣主於禦寒，其功在暖，而華飾不與焉。飽暖主也，甘旨華飾客也。言文而不信，行詭而不實，是專事為客而亡其主也，是猶構九成之樓，而以竹柱也。嗚呼，人之於事也，能辨識其何者為主，何者為客，而不失其權度，則亦庶幾乎寡悔矣夫！」晚成屠龍子失馬而治廄，人曰晚矣。屠龍子曰：「折肱而學醫，未晚也。昔者齊桓、晉文公皆先喪其國，而後歸為五伯。越王句踐犧於會稽，而後滅夫差，作諸侯長。知武子囚於楚，而後歸相晉侯，光復先君之業。孫子刖足，而後為大國師，破軍斬將，威動天下。伍子胥喪家出奔，而後入郢復其父兄之仇。范雎折脅拉齒於簀中，而後相秦斬魏齊。此三君四大夫者，方其逃奔困厄之際，孰不謂其當與枯荄落葉同腐土壤；而一旦光輝煥赫，使人仰之如日星之在上。向使其甘於危亡而自暴也，則說已矣。故七月之旱，禾不生矣，猶可芟而望其穞；若以為晚而遂棄之，田卒荒矣。」數月而馬歸，人服其識。

dài shì qí xuān wáng yǔ pàn zi yóu yú yòu, chū niǎo shòu yú biē ér guān zhī, jiàn qí xún xiá ér bù jīng yě, yáng yáng rán yǒu xǐ sè. pàn zi wèn yuē: wáng hé yǐ néng shǐ zhī ruò shì zāi? wáng yuē: wú wéi qí xìng zhī yù, ér fú nì yān ěr. pàn zǐ yuē: wáng bì yǐ shān lín chù qí hú lí hóu yuán, zhǎo chù qí yú biē, ér zé chù qí hóng yàn hū? wáng yuē: rán. pàn zǐ yuē: wáng bì yǐ ròu bǎo qí hǔ bào, guǒ bǎo qí hóu yuán, dào liáng bǎo qí hóng yàn, jī wù bǎo qí hú lí hū? yuē: gù rán. pàn zǐ yuē: shǐ hǔ bào yī rì wú ròu, hóu yuán yī rì wú guǒ, hóng yàn yī rì wú dào liáng, hú lí yī rì wú jī wù, zé wáng néng ān zhī hū? wáng yuē: bù néng yě. jīn yù yǐ zé zhǎo chù hǔ bào hú lí hóu yuán, ér shān lín chù hóng yàn yú biē, zé wáng néng xún zhī hū? wáng yuē: bù néng yě. yuē: rán zé wáng zhī suǒ yǐ chù niǎo shòu yú biē wú bù dé qí suǒ yǐ, bǐ bì gǎn wáng zhī dé ér zhī suǒ yǐ bào wáng yǐ. jīn jì yǔ guāng dòu, hé jì guāng sì tóng yì, mín shù liú lí, wú rén yǐ zhěng zhī, chén qǐng jǔ bào. sān jìn hé bīng fá wǒ, qīn chē dōng zhì ā, wú rén yǐ yù zhī, chén qǐng jǔ hǔ. yíng bó zhī jiān hǎi yì, shuǐ mào yú chéng guō, wú rén yǐ shōu zhī, chén qǐng jǔ biē. sì jiāo duō lěi, fēng huǒ bù jué, gǒu tōu shǔ qiè, chéng shí ér xìng, wú rén yǐ zhì zhī, chén qǐng jǔ hú. róng zú xiāng chí, qiān lǐ kuì xiǎng, hé shǔ bù dēng, cāng lǐn kōng jié, wú rén yǐ lǐ zhī, chén qǐng jǔ yàn. lǐ diǎn wéi què, jì fǎ shī shǒu, dí guó shǐ zhì, wú rén yǐ yīng zhī, chén qǐng jǔ hóu. zhōng xìn bù fú, mín yǐn qí qíng, duàn láng duō pì, wú rén yǐ míng zhī, chén qǐng jǔ yuán. lì běn wú zī, cǎo lái zī màn, tián yě huāng wú, wú rén yǐ pì zhī, chén qǐng jǔ lí. ér wáng kě yǐ zuò zhèn qí guó yǐ. wáng bó rán sè biàn. pàn zǐ yuē: wáng wú guài yě, chén yǐ wèi wáng bù xī sāng má zhī zhī dì, yǐ wèi shān lín zhǎo zé bù xī rén shí, chén yǎng qín shòu zhě, wèi qí zú yǐ chéng wáng zhī rèn shǐ yě. jīn jiē bù kě, zé bì yú rén hū qǔ zhī. ér wáng zhī dài shì, wèi jiàn yǒu wéi qí xìng zhī yù ér fú nì zhě yě, lái jiàn yǒu chù zhī bì yǐ qí chù, ér shí zhī bì yǐ qí shí zhě yě. zé wáng zhī suǒ zhòng qīng, rén zhī zhī yǐ, ér yòu yù shéng zhī yǐ wáng zhī huī mò, fàn zhī yǐ wáng zhī jǔ dù, qiáng zhī yǐ qí suǒ bù néng, pò zhī yǐ qí suǒ bù yuàn, zé rèn wáng zhī shì zhě, fēi tú pú yù, zé yǒu suǒ bù dé yǐ yān ěr. ér yù wàng qí xī xīn jié lì, yǔ wáng gòng zhì qí guó, shì hé yì hū zhú kū tuò yǐ fáng shuǐ, zuān xiǔ mù yǐ qǔ huǒ zāi? yú shì xuān wáng huò rán dà wù, tóu àn ér qǐ, xià lìng fàng qín shòu, kāi zhǎo zé, yǔ mín gòng zhī lǐ sì fāng zhī xián shì, lì pàn zi yǐ wèi xiāng. qí guó dà qiáng qín chǔ, zhì bà, pàn zi zhī lì yě.
待士齊宣王與盼子游於囿，出鳥獸魚鱉而觀之，見其馴狎而不驚也，洋洋然有喜色。盼子問曰：「王何以能使之若是哉？」王曰：「吾惟其性之欲，而弗逆焉耳。」盼子曰：「王必以山林處其狐狸、猴猿，沼處其魚鱉，而澤處其鴻雁乎？」王曰：「然」。盼子曰：「王必以肉飽其虎豹，果飽其猴猿，稻粱飽其鴻雁，雞鶩飽其狐狸乎？」曰：「固然」。盼子曰：「使虎豹一日無肉，猴猿一日無果，鴻雁一日無稻梁，狐狸一日無雞鶩，則王能安之乎？」王曰：「不能也。」「今欲以澤沼處虎豹、狐狸、猴猿，而山林處鴻雁、魚鱉，則王能馴之乎？」王曰：「不能也。」曰：「然則王之所以處鳥獸魚鱉無不得其所矣，彼必感王之德而知所以報王矣。今濟與洸斗，河濟洸泗同溢，民庶流離，無人以拯之，臣請舉豹。三晉合兵伐我，侵車東至阿，無人以御之，臣請舉虎。瀛博之間海溢，水冒於城郭，無人以收之，臣請舉鱉。四郊多壘，烽火不絕，狗偷鼠竊，乘時而興，無人以治之，臣請舉狐。戎卒相持，千里饋餉，禾黍不登，倉廩空竭，無人以理之，臣請舉雁。禮典違闕，紀法失守，敵國使至，無人以應之，臣請舉猴。忠信不孚，民隱其情，斷狼多辟，無人以明之，臣請舉猿。力本無貲，草萊滋蔓，田野荒蕪，無人以辟之，臣請舉狸。而王可以坐鎮齊國矣。」王勃然色變。盼子曰：「王無怪也，臣以為王不惜桑麻之之地，以為山林沼澤；不惜人食，臣養禽獸者，為其足以承王之任使也。今皆不可，則必於人乎取之。而王之待士，未見有惟其性之欲而弗逆者也，來見有處之必以其處，而食之必以其食者也。則王之所重輕，人知之矣，而又欲繩之以王之徽纆，范之以王之榘度，強之以其所不能，迫之以其所不願，則任王之事者，非圖脯鬻，則有所不得已焉耳。而欲望其悉心竭力，與王共治齊國，是何異乎築枯籜以防水，鑽朽木以取火哉？」於是宣王豁然大寤，投案而起，下令放禽獸，開沼澤，與民共之；禮四方之賢士，立盼子以為相。齊國大強秦、楚，致霸，盼子之力也。

strong shé xiē strong
蛇蠍

chǔ rén yǒu jiàn shé xiē ér bì shā zhī zhě yòu yǒu qū wèi zhī róng, ér wéi kǒng rén zhī shāng zhī zhě. huò yuē: sī èr zhě shú shì? yù lí zǐ yuē: qí yì shā zhī zhě shì, ér róng zhī zhě fēi ěr. huò yuē: rén yǒu hài yú rén, shāng chéng ér shòu zuì, lǜ yě. jīn shé yǔ xiē wèi cháng shāng rén, ér zhé shā zhī, bù yǐ shèn hū? yù lí zǐ yuē: shì fēi ruò suǒ jí yě. fū rén yǔ wù zhī qīng zhòng, jiào rán shū yǐ. chóng shé zhī wú zhī, ér yù yǐ dài rén zhě dài zhī, bù yì huò hū? xī zhě zhōu gōng mìng tíng shì shè yāo niǎo yǐ jiù rì zhī gōng jiù yuè zhī shǐ, yòu mìng chè cù shì zhǎng fù yāo niǎo zhī cháo, zhe wèi diǎn xùn. gù sūn shū áo jiàn liǎng tóu zhī shé shā ér mái zhī, qí mǔ yǐ wèi yīn dé. jūn zǐ bù fēi yān, kuàng dú rén zhī chóng, zhōng zhī zhě bù sǐ zé yí, ér yuē bì dài qí shāng chéng ér hòu kě shā, shì yǐ rén mìng tóng yú chóng shé, qí shī qīng zhòng zhī lún, bù yì shén zāi? jìn shì zhī wèi yì duān, yǐ shā wù wèi yǒu zuì bào, ér dà xiǎo shàn è wú suǒ bié, gù jiàn è wù ér qū wèi zhī róng, sī yú qí shēn wèi zhī, ér bù gù qí wèi rén zhī hài, qí cāo xīn xīn zhī bù rén kě jiàn. wú gù yuē shì fēi ruò suǒ jí yě.
楚人有見蛇蠍而必殺之者；又有曲為之容，而惟恐人之傷之者。或曰：「斯二者孰是？」郁離子曰：「其亦殺之者是，而容之者非耳。」或曰：「人有害於人，傷成而受罪，律也。今蛇與蠍未嘗傷人，而輒殺之，不已甚乎？」郁離子曰：「是非若所及也。夫人與物之輕重，較然殊矣。蟲蛇之無知，而欲以待人者待之，不亦惑乎？昔者周公命庭氏射妖鳥以救日之弓、救月之矢，又命硩簇氏掌覆妖鳥之巢，著為典訓。故孫叔敖見兩頭之蛇殺而埋之，其母以為陰德。君子不非焉，況毒人之蟲，中之者不死則痍，而曰必待其傷成而後可殺，是以人命同於蟲蛇，其失輕重之倫，不亦甚哉？近世之為異端，以殺物為有罪報，而大小善惡無所別，故見惡物而曲為之容，私於其身為之，而不顧其為人之害，其操心心之不仁可見。吾故曰是非若所及也。」

jì qí hǎo yīn wú wáng fū chāi yǔ qún chén yè yǐn, yǒu jì qí míng yú tíng, wáng è shǐ dàn zhī, zi xū yuē: shì hǎo yīn yě, fú kě dàn yě. wáng guài ér wèn zhī. zi xū yuē: wáng hé wèi ér è shì yě? fū yǒu kǒu zé yǒu míng, wù zhī cháng yě, wáng hé è yān? wáng yuē: shì yāo niǎo yě, míng zé bù xiáng, shì yǐ è zhī. zi xū yuē: wáng guǒ yǐ wèi bù xiáng ér è zhī yǔ? zé yǒu kǒu ér wèi bù xiáng zhī míng zhě, fēi zhí yī niǎo yǐ. wáng zhī zuǒ yòu jiē néng míng zhě yě, gù wáng yǒu guò, zé míng yǐ wén zhī: wáng yǒu yù, zé míng yǐ dào zhī wáng yǒu shì, zé míng yǐ chí zhī wáng yǒu wén, zé míng yǐ bì zhī wáng chén zhī shùn jǐ zhě, zé míng yǐ yù zhī qí bù shùn jǐ zhě, zé míng yǐ huǐ zhī. fán yǒu míng bì yǒu wèi. gù qí míng yě, néng shǐ wáng xǐ, néng shǐ wáng nù, néng shǐ wáng tīng zhī ér bù yí. shì gù wáng guó zhī jí xiōng wéi qí míng, wáng fú zhī yě, zé qí bù xiáng shú dà yān, wáng hú bù cǐ zhī yú ér niǎo míng shì yú? fū jí xiōng zài rén, qín shòu hé zhī, ruò yǐ wèi bù xiáng, zé lǜ ér xiān wèi zhī fáng, qiú wú què ér bǔ yān, suǒ yì duō yǐ. chén gù yuē shì hǎo yīn yě.
鵋鶀好音吳王夫差與群臣夜飲，有鵋鶀鳴於庭，王惡使彈之，子胥曰：「是好音也，弗可彈也。」王怪而問之。子胥曰：「王何為而惡是也？夫有口則有鳴，物之常也，王何惡焉？」王曰：「是妖鳥也，鳴則不祥，是以惡之。」子胥曰：「王果以為不祥而惡之與？則有口而為不祥之鳴者，非直一鳥矣。王之左右皆能鳴者也，故王有過，則鳴以文之：王有欲，則鳴以道之；王有事，則鳴以持之；王有聞，則鳴以蔽之；王臣之順己者，則鳴以譽之；其不順己者，則鳴以毀之。凡有鳴必有為。故其鳴也，能使王喜，能使王怒，能使王聽之而不疑。是故王國之吉凶惟其鳴，王弗知也，則其不祥孰大焉，王胡不此之虞而鳥鳴是虞？夫吉凶在人，禽獸何知，若以為不祥，則慮而先為之防，求吾闕而補焉，所益多矣。臣故曰是好音也。」

jìn shàng qū zǐ wèi chǔ xiāng wáng yuē: wáng zhī suǒ yǐ ài jìn shàng zhě, wèi qí shàn rèn shǐ lìng yǔ? fū guó wáng guó, mín wáng mín yě, jìn zi yǒu shì yān, fēi wáng yán bù huò, shì chǔ rén zhī tīng yú jìn zi yě, yǐ wáng gù. rán zé jìn zi wú wáng bù kě yě, ér wáng yì hé lài yú jìn zi zāi? jīn wáng wěi guó jìn zi, shí bù yóu jìn zi zé bù gān yú kǒu, yī bù yáo jìn zi zé bù ān yú tǐ, chū hào lìng bù yáo jìn zi zé wáng xīn wǎng rán yǐ wèi bù zú, chén qiè huò yān. xī shāng wáng shòu zhī rèn fēi lián è lái bèi yě, wéi wáng zhī suǒ yù ér fèng zhī, chuāi wáng zhī xīn, dù wáng zhī yì, duō fāng yǐ yíng hé, zì yǐ wèi dà zhōng yú wáng, ér bù zhī wèi wáng jí tiān xià zhī nù, mù yě zhī jù, wáng wáng ér shēn yǔ zhī jù, yì hé yì zāi? jīn jìn zi bù jiàn wǎng zhé, ér wáng gǔ shì yù. wáng chén yǒu dé lìng, zé jìn zi shōu qí ēn, yuē: yú shí wèi zhī. mín fú kān mìng, zé yuē: yú jiāng ruò wáng hé? lì jiū yú xià, ér yuàn guī yú shàng. chén kǒng chǔ guó zhī fēi wáng guó yě. xiāng wáng dà nù, fàng qū zǐ yú xiāng jiāng zhī yuán. qū zǐ qù chǔ, chǔ nǎi dà ruò yú qín.
靳尚屈子謂楚襄王曰：「王之所以愛靳尚者，謂其善任使令與？夫國王國，民王民也，靳子有事焉，非王言不獲，是楚人之聽於靳子也，以王故。然則靳子無王不可也，而王亦何賴於靳子哉？今王委國靳子，食不由靳子則不甘於口，衣不繇靳子則不安於體，出號令不繇靳子則王心惘然以為不足，臣竊惑焉。昔商王受之任蜚廉、惡來輩也，惟王之所欲而奉之，揣王之心，度王之意，多方以迎合，自以為大忠於王，而不知為王集天下之怒，牧野之聚，王亡而身與之俱，亦何益哉？今靳子不鑒往轍，而王蠱是裕。王忱有德令，則靳子收其恩，曰：『余實為之。』民弗堪命，則曰：『余將若王何？』利究於下，而怨歸於上。臣恐楚國之非王國也。」襄王大怒，放屈子於湘江之源。屈子去楚，楚乃大弱於秦。

strong lùn lè strong
論樂

xióng zhé fù jū chǔ, yǒu jiàn wén bì yán, bù dài wáng zhī wèn yě. jí qí zhī sòng, sòng wáng suī wèn zhī, fú yán. huò yuē: sòng wáng zhī dài xiān shēng bù báo yú chǔ wáng, ér xiān shēng huò yán yān, huò bù yán yān, wú nǎi yì hū? xióng zhé fù yuē: zi yì cháng xué lè hū? gǔ zhōng xiàn yǐ, hé zhī yǐ qín sè, jiān zhī yǐ shēng qìng, hé zhǐ zhuó yǔ, rán hòu bā yīn xié ér xiāo sháo chéng yǐ. jīn yǒu chén zhēng zhú dí fǒu, jiān yǐ náo bó, hé yǐ jié gǔ, suī yǒu míng qiú qìng guǎn, qí kě yǐ zá zòu hū? shì gù léi bù míng yú qǐ zhé, ér míng yú rì zhì, zé yāo dào biàn jī bù míng yú xiàng chén, ér míng yú xiāo zhōng, zé rén tīng huò.
熊蟄父居楚，有見聞必言，不待王之問也。及其之宋，宋王雖問之，弗言。或曰：「宋王之待先生不薄於楚王，而先生或言焉，或不言焉，無乃異乎？」熊蟄父曰：「子亦嘗學樂乎？鼓鍾縣矣，和之以琴瑟，間之以笙磬，合止梲敔，然後八音諧而簫韶成矣。今有陳箏築笛缶，間以鐃鈸，和以羯鼓，雖有鳴球磬筦，其可以雜奏乎？是故雷不鳴於啟蟄，而鳴於日至，則夭道變；雞不鳴於向晨，而鳴於宵中，則人聽惑。」

strong zhāo ān strong
招安

yù lí zǐ yuē: quàn tiān xià zhī zuò luàn zhě, qí zhāo ān zhī shuō hū. fēi shì shī ér shā rén, wèi zhī zéi fēi qí cái ér qǔ zhū rén, wèi zhī dào. dào zéi zhī zhū, yú fǎ wú yòu. qín yǐ kē zhèng wǎng mín, hàn wáng rén guān jǐn chú zhī, ér yuē sān zhāng yān: shā rén shāng rén jí dào ér yǐ. qín mín guǒ dà yuè guī hàn, hàn zú yǒu tiān xià. yáo shì guān zhī, qǐ fēi tā jìn kě chú, ér wéi cǐ sān zhě bù kě chú hū? tiān shēng mín bù néng zì zhì, yú shì hū lì zhī jūn, fù zhī yǐ shēng shā zhī quán, shǐ zhī jìn bào zhū luàn, yì wán è ér fú ruò shàn yě. bào bù jīn, luàn bù zhū, wán è zhě bù yì, shàn zhě rì ruò yǐ xiāo, yú zhě huà ér cóng zhī, yì yǐ shèn yǐ ér yòu chóng zhī yǐ jué lù, huá zhī yǐ chǒng mìng, jiǎ zhī yǐ dà quán, shǐ wú gū zhī mín bù kě yǔ gòng dài tiān zhě, shì qí chóu ér fú shi yān, shì chéng hé dào zāi! suì shǐ tiān xià zhī yì shì sàng qì, yǒng shì liè zì, tān fū hàn kè rǎng bì mù xiào, yǐ yào lì lù, gù yuē quàn tiān xià zhī zuò luàn zhě, zhāo ān zhī shuō. ér shì zhǔ fú wù yě, bēi fū! huò yuē: rán zé wǔ gàn yǔ ér miáo gé, fēi yǔ? yuē: shén zāi! sú rú zhī gù yú wén yǐ wù tiān xià yě. shùn diǎn yuē: cuàn sān miáo yú sān wēi. yòu yuē: fēn běi sān miáo. fū cuàn yǔ fēn běi, jiē fēi fǔ nà jiàng fù zhī cí yě, zé qǐ yīn qí lái gé ér suì wèi zhī zāi? fēi rén qíng yě. shèng rén qǐ wèi zhī? bì yě yǐ bīng lín zhī, ér hòu fēn běi. qí lái gé zhě ān zhī, wán bù quān zhě cuàn zhī ěr. yòu kuàng gàn yǔ, fēi tè wén wǔ, zé fēi yuē dàn fū wén dé, ér suì chí qí fá miáo zhī móu, míng yǐ. gāo yáo yuē: miáo wán fú jí gōng, dì niàn zāi, niàn zī zài zī. zé yǒu yú zhī jūn chén, bù qǐng kè ér wàng miáo, kě xiǎng ér jiàn, qǐ ruò hòu shì shuāi wēi tōu qíng zhī jūn chén, yǐ gū xī wèi xìng, ér yǐ quàn xián zhī jué lù, quàn tiān xià zhī dà duì zāi! dào chōu dào chōu yǐ rú máng zhī gōu, xì bā chǐ zhī sī, gòu niú shé ér qiān zhī, xiāo yè ér niú suí zhī xíng, mò zhī wéi yě. gù shì zhī shàn dào niú zhě chēng chōu yān. yù lí zǐ yuē: shì suǒ wèi dào dào yě. zhōng qí kěn, è qí hài, cāo qí jī ér yùn zhī, miè bù cóng yǐ. shí yáng xiān shēng yuē: cǐ gǔ rén zhì dào zhī dào yě, jīn rén fú néng yě, dào yòng zhī yǐ.
郁離子曰：「勸天下之作亂者，其招安之說乎。非士師而殺人，謂之賊；非其財而取諸人，謂之盜。盜賊之誅，於法無宥。秦以苛政罔民，漢王人關盡除之，而約三章焉：殺人、傷人及盜而已。秦民果大悅歸漢，漢卒有天下。繇是觀之，豈非他禁可除，而惟此三者不可除乎？天生民不能自治，於是乎立之君，付之以生殺之權，使之禁暴誅亂，抑頑惡而扶弱善也。暴不禁，亂不誅，頑惡者不抑，善者日弱以消，愚者化而從之，亦已甚矣；而又崇之以爵祿，華之以寵命，假之以大權，使無辜之民不可與共戴天者，釋其讎而服事焉，是誠何道哉！遂使天下之義士喪氣，勇士裂眥，貪夫悍客攘臂慕效，以要利祿，故曰勸天下之作亂者，招安之說。而世主弗寤也，悲夫！」或曰：「然則舞干羽而苗格，非與？」曰：「甚哉！俗儒之梏於文以誤天下也。《舜典》曰：『竄三苗於三危。』又曰：『分北三苗。』夫竄與分北，皆非撫納降附之詞也，則豈因其來格而遂為之哉？非人情也。聖人豈為之？必也以兵臨之，而後分北。其來格者安之，頑不悛者竄之耳。又況干羽，非特文舞，則非曰誕敷文德，而遂弛其伐苗之謀，明矣。《皋陶》曰：『苗頑弗即工，帝念哉，念茲在茲。』則有虞之君臣，不頃刻而忘苗，可想而見，豈若後世衰微偷情之君臣，以姑息為幸，而以勸賢之爵祿，勸天下之大憝哉！」盜犨盜犨以如芒之鈎，系八尺之絲，構牛舌而牽之，宵夜而牛隨之行，莫之違也。故世之善盜牛者稱犨焉。郁離子曰：「是所謂盜道也。中其肯，扼其害，操其機而運之，蔑不從矣。」石羊先生曰：「此古人制盜之道也，今人弗能也，盜用之矣。」