strong yuè míng hé shàng dù liǔ cuì strong
月明和尚度柳翠
wàn lǐ xīn fén jǐn shào nián, xiū xíng mò dài bìn máo bān.
萬里新墳盡少年,修行莫待鬢毛斑。
qián chéng hēi àn lù tóu xiǎn, shí èr shí zhōng zì zhe yán.
前程黑暗路頭險,十二時中自著研。
zhè sì jù shī, dān dào zhe chán hé zi dǎ zuò cān chán, dé chéng zhèng guǒ, fēi tóng róng yì, yǒu duō shǎo xiān zuò hòu xiū, xiān xiū hòu zuò de hé shàng. zì jiā jīn rì shuō zhè nán dù sòng gāo zōng huáng dì zài wèi, shào xìng nián jiān, yǒu gè guān rén xìng liǔ, shuāng míng xuān jiào, zǔ guàn wēn zhōu fǔ yǒng jiā xiàn chóng yáng zhèn rén shì. nián fāng èr shí wǔ suì, xiōng cáng qiān gǔ shǐ, fù yùn wǔ chē shū. zì yòu fù mǔ shuāng wáng, zǎo nián gū kǔ, zōng zú yòu wú suǒ yī, zhī shēn dǔ xué, zhuì yú gāo pàn shǐ jiā. hòu yī jǔ jí dì, yù bǐ shòu dé níng hǎi jūn lín ān fǔ fǔ yǐn. gōng rén gāo shì, nián fāng èr shí suì, shēng de cōng míng zhì huì, róng mào duān yán. xīn zhuì liǔ fǔ yǐn zài jiā, wèi jí yī nián, yù qù shàng rèn. suì dài yī pū, míng sài ér, yī rì cí bié le zhàng rén zhàng mǔ, qián wǎng lín ān fǔ shàng rèn. jī cān kě yǐn, yè zhù xiǎo xíng, bù zé yī rì, yǐ dào lín ān fǔ jiē guān tíng. zǎo yǒu suǒ shǔ guān lì shī shēng liáng lǐ qí lǎo zhù chí sēng dào héng shǒu rén děng, gōng bīng lì zú jiào mǎ rén fū, jù zài bǐ chù, yíng jiē rù chéng. dào fǔ zhōng, bān yí háng lǐ shí wù, ān dùn yǐ wán, zhè liǔ fǔ yǐn chū tīng dào rèn. tīng xià yī yīng rén děng cān bài yǐ bì, liǔ fǔ yǐn suì jiāng cān jiàn rén yuán huā míng shǒu běn zhú yī diǎn guò bù quē, zhǐ yǒu chéng nán shuǐ yuè sì zhú lín fēng zhù chí yù tōng chán shī, nǎi sì chuān rén shì, diǎn bú dào. fǔ yǐn dà nù dào: cǐ tū wú lǐ! suì wèn wǔ shān shí shā chán shī: hé gù cǐ sēng bù lái cān jiē? ná lái wèn zuì! dāng yǒu gè sì zhù chí bǐng fù xiàng gōng: cǐ sēng nǎi gǔ fó chū shì, zài zhú lín fēng xiū xíng, yǐ wǔ shí èr nián, bù céng chū lái. měi yù yíng sòng, zì yǒu tú dì. wàng xiàng gōng fāng biàn. liǔ fǔ yǐn suī yī sēng yán bù ná, xīn zhōng bù fèn. gè rén zì sàn.
這四句詩,單道著禪和子打坐參禪,得成正果,非同容易,有多少先作後修,先修後作的和尚。自家今日說這南渡宋高宗皇帝在位,紹興年間,有個官人姓柳,雙名宣教,祖貫溫州府永嘉縣崇陽鎮人氏。年方二十五歲,胸藏千古史,腹蘊五車書。自幼父母雙亡,蚤年孤苦,宗族又無所依,隻身篤學,贅於高判使家。後一舉及第,御筆授得寧海軍臨安府府尹。恭人高氏,年方二十歲,生得聰明智慧,容貌端嚴。新贅柳府尹在家,未及一年,欲去上任。遂帶一仆,名賽兒,一日辭別了丈人丈母,前往臨安府上任。飢餐渴飲,夜住曉行,不則一日,已到臨安府接官亭。蚤有所屬官吏師生、糧里耆老、住持僧道、行首人等,弓兵隸卒、轎馬人夫,俱在彼處,迎接入城。到府中,搬移行李什物,安頓已完,這柳府尹出廳到任。廳下一應人等參拜已畢,柳府尹遂將參見人員花名手本逐一點過不缺,止有城南水月寺竹林峰住持玉通禪師,乃四川人氏,點不到。府尹大怒道:「此禿無禮!」遂問五山十剎禪師:「何故此僧不來參接?拿來問罪!」當有各寺住持稟覆相公:「此僧乃古佛出世,在竹林峰修行,已五十二年,不曾出來。每遇迎送,自有徒弟。望相公方便。」柳府尹雖依僧言不拿,心中不忿。各人自散。
dāng rì fǔ táng gōng yàn, chéng yīng gē jì, nián fāng èr bā, huā róng jiāo mèi, chàng yùn yōu yáng. fǔ yǐn tīng bà dà xǐ, wèn jì zhě hé míng, dá yán: jiàn rén xìng wú, xiǎo zì hóng lián, zhuān yī zài shàng tīng zhī yīng. dāng rì jiǔ yán jiāng sàn, liǔ fǔ yǐn huàn wú hóng lián, dī shēng fēn fù: nǐ míng rì yòng xīn qù shuǐ yuè sì nèi, hōng nà yù tōng hé shàng yún yǔ zhī shì.
當日府堂公宴,承應歌妓,年方二八,花容嬌媚,唱韻悠揚。府尹聽罷大喜,問妓者何名,答言:「賤人姓吳,小字紅蓮,專一在上廳祗應。」當日酒筵將散,柳府尹喚吳紅蓮,低聲分付:「你明日用心去水月寺內,哄那玉通和尚雲雨之事。
rú liǎo shì, jiù jiāng suǒ yòng zhī wù qián lái zhào zhèng, wǒ zhè lǐ zhòng shǎng, pàn nǐ cóng liáng rú bù liǎo shì, dìng dāng jì zuì. hóng lián dá yán: lǐng xiàng gōng jūn zhǐ. chū fǔ yí lù zì sī rú hé shì hǎo, méi tóu yī cù, jì shàng xīn lái. huí jiā jiāng liǔ fǔ yǐn zhī shì yī yī shuō yǔ niáng zhī, niáng ér liǎng gè shāng yì yī yè.
如了事,就將所用之物前來照證,我這裡重賞,判你從良;如不了事,定當記罪。」紅蓮答言:「領相公鈞旨。」出府一路自思如何是好,眉頭一蹙,計上心來。回家將柳府尹之事一一說與娘知,娘兒兩個商議一夜。
zhì cì rì wǔ shí, tiān yīn wú yǔ, zhèng shì shí èr yuè dōng jǐn tiān qì. wú hóng lián yī shēn zhòng xiào, shǒu tí gēng fàn, chū qīng bō mén. zǒu le shù lǐ, jiāng jí jìn sì, yǐ shì shēn pái shí fēn, fēng yǔ dà zuò. wú hóng lián dào shuǐ yuè sì shān mén xià, yǐ mén ér lì, jìn sì, yòu wú rén chū. zhí děng dào tiān wǎn, zhǐ jiàn gè lǎo dào rén chū lái guān shān mén. hóng lián xiàng qián dào gè wàn fú, nà lǎo dào rén huí lǐ dào: tiān sè wǎn le, niáng zǐ qǐng huí, wǒ yào guān shān mén. hóng lián shuāng yǎn lèi xià, bài nà lǎo dào rén: wàng gōng gōng kě lián, qiè zài chéng zhù, fū sǐ bǎi rì, jiā zhōng wú rén, zì jiāng gēng fàn jì diàn. kū le yī huí, bù jué tiān wǎn yǔ xià, guān le chéng mén, huí jiā bù dé, zhǐ de tóu sù sì zhōng. wàng gōng gōng cí bēi, gào zhī zhǎng lǎo, róng qiè sì zhōng guò yè, míng zǎo rù chéng, miǎn hǔ shāng mìng. yán bà liǎng lèi jiāo liú, bài dǎo yú shān mén dì xià, bù kěn zǒu qǐ. nà lǎo dào rén nǎi yán: niáng zǐ qǐng qǐ, wǒ yǔ nǐ cái chù. hóng lián jiàn tā rú cǐ shuō, biàn lì qǐ lái.
至次日午時,天陰無雨,正是十二月冬盡天氣。吳紅蓮一身重孝,手提羹飯,出清波門。走了數里,將及近寺,已是申牌時分,風雨大作。吳紅蓮到水月寺山門下,倚門而立,進寺,又無人出。直等到天晚,只見個老道人出來關山門。紅蓮向前道個萬福,那老道人回禮道:「天色晚了,娘子請回,我要關山門。」紅蓮雙眼淚下,拜那老道人:「望公公可憐,妾在城住,夫死百日,家中無人,自將羹飯祭奠。哭了一回,不覺天晚雨下,關了城門,回家不得,只得投宿寺中。望公公慈悲,告知長老,容妾寺中過夜,明蚤入城,免虎傷命。」言罷兩淚交流,拜倒於山門地下,不肯走起。那老道人乃言:「娘子請起,我與你裁處。」紅蓮見他如此說,便立起來。
nà lǎo dào rén guān le shān mén, lǐng zhe hóng lián dào sēng fáng cè shǒu yī jiān xiǎo wū, nǎi shì lǎo dào rén wò fáng, jiào hóng lián zuò zài fáng nèi. nà lǎo dào rén lián máng zǒu qù zhǎng lǎo chán fáng lǐ fǎ zuò xià, bǐng fù zhǎng lǎo dào: shān mén xià yǒu gè nián shào fù rén, yī shēn zhòng xiào, shuō dào zhàng fū sǐ le, jīn rì dào fén shàng zuò gēng fàn, fēng yǔ dà zuò, guān le chéng mén, jìn chéng bù dé, yào zài sì zhōng quán xiē, míng zǎo rù chéng, tè lái bǐng zhī zhǎng lǎo. zhǎng lǎo jiàn shuō, nǎi yán: cǐ shì fāng biàn zhī shì, tiān sè yǐ wǎn, nǐ kě jiào tā zài nǐ fáng zhōng guò yè, míng rì wǔ gēng dǎ fā tā qù. dào rén lǐng le yán yǔ, lái shuō yǔ hóng lián zhī dào.
那老道人關了山門,領著紅蓮到僧房側首一間小屋,乃是老道人臥房,教紅蓮坐在房內。那老道人連忙走去長老禪房裡法座下,稟覆長老道:「山門下有個年少婦人,一身重孝,說道丈夫死了,今日到墳上做羹飯,風雨大作,關了城門,進城不得,要在寺中權歇,明蚤入城,特來稟知長老。」長老見說,乃言:「此是方便之事,天色已晚,你可教他在你房中過夜,明日五更打發他去。」道人領了言語,來說與紅蓮知道。
hóng lián yòu bài xiè: gōng gōng jiù mìng zhī ēn, shēng sǐ bù wàng dà dé. yán bà, zuò zài lǎo dào rén fáng zhōng bǎn dèng shàng. nà lǎo dào rén zì qù shōu shí, guān mén bì hù yǐ le, lái fáng zhōng tǔ tà shàng hé yī ér shuì. zhè lǎo dào rén rì jiān xīn kǔ, yī jué biàn shuì zhe.
紅蓮又拜謝:「公公救命之恩,生死不忘大德。」言罷,坐在老道人房中板凳上。那老道人自去收拾,關門閉戶已了,來房中土榻上和衣而睡。這老道人日間辛苦,一覺便睡著。
yuán lái shuǐ yuè sì zài sāng cài yuán lǐ, sì biān yòu wú rén jiā, sì lǐ yǒu liǎng gè xiǎo hé shàng dōu qù huà yuán, yīn cǐ sì zhōng lěng jìng, wú rén zǒu dòng. zhè hóng lián tīng dé gēng gǔ yǐ shì èr gēng, xīn zhōng xiǎng zhe: rú hé shì le? xīn luàn rú má, suì nǎi qīng yí lián bù, zǒu zhì zhǎng lǎo fáng biān. nà jiān chán fáng guān zhe mén, yī pài shì dà gé chuāng zi, fáng zhōng guà zhe yī wǎn liú lí dēng, míng míng liàng liàng. zhǎng lǎo zài chán yǐ zhī shàng dǎ zuò, yě kàn jiàn hóng lián zài mén wài. hóng lián kàn zhe zhǎng lǎo, suì nǎi dī shēng jiào dào: zhǎng lǎo cí bēi wèi niàn, jiù dù qiè shēn zé gè. zhǎng lǎo dào: nǐ kě qù dào rén fáng zhōng quán sù, lái zǎo rù chéng, bù kě zài cǐ jiǎo rǎo wǒ chán fáng, kuài qù, kuài qù! hóng lián zài chuāng wài shēn shēn bài le shí shù bài dào: zhǎng lǎo cí bēi wèi běn, fāng biàn wèi mén, qiè shēn yī fú dān báo, yè hán nán áo, wàng zhǎng lǎo kāi mén, jiè yǔ yī liǎng jiàn yī fú zhē gài shēn tǐ. jiù de xìng mìng, zì dāng bài xiè. dào bà, gěng gěng yè yàn kū jiāng qǐ lái. zhè zhǎng lǎo shì gè cí bēi shàn rén, xīn zhōng sī cǔn dào: tǎng ruò hán jìn, shēn sǐ zài wǒ chán fáng mén shǒu, bù dāng wěn biàn. zì gǔ dào: jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. cóng chán chuáng shàng zǒu xià lái, kāi le gé zi mén fàng hóng lián jìn qù. zhǎng lǎo qǔ yī lǐng pò jiù chán yī bǎ yǔ tā, zì jǐ yī jiù shàng chán chuáng shàng zuò le.
原來水月寺在桑菜園裡,四邊又無人家,寺里有兩個小和尚都去化緣,因此寺中冷靜,無人走動。這紅蓮聽得更鼓已是二更,心中想着:「如何事了?」心亂如麻,遂乃輕移蓮步,走至長老房邊。那間禪房關著門,一派是大槅窗子,房中掛著一碗琉璃燈,明明亮亮。長老在禪椅之上打坐,也看見紅蓮在門外。紅蓮看著長老,遂乃低聲叫道:「長老慈悲為念,救度妾身則個。」長老道:「你可去道人房中權宿,來蚤入城,不可在此攪擾我禪房,快去,快去!」紅蓮在窗外深深拜了十數拜道:「長老慈悲為本,方便為門,妾身衣服單薄,夜寒難熬,望長老開門,借與一兩件衣服遮蓋身體。救得性命,自當拜謝。」道罷,哽哽咽咽哭將起來。這長老是個慈悲善人,心中思忖道:「倘若寒禁,身死在我禪房門首,不當穩便。自古道:『救人一命,勝造七級浮屠。』」從禪床上走下來,開了槅子門放紅蓮進去。長老取一領破舊禪衣把與他,自己依舊上禪床上坐了。
hóng lián zǒu dào chán chuáng biān shēn shēn bài le shí shù bài, kū kū tí tí dào: dù téng sǐ yě. zhè zhǎng lǎo bìng bù cǎi tā, zì jǐ míng mù ér zuò. zěn dāng hóng lián gěng yè bēi āi, jiāng shēn kào zài zhǎng lǎo shēn biān, āi shēng jiào téng jiào tòng, jiù shuì dào zài zhǎng lǎo shēn shàng, huò zuò zài shēn biān, huò lì qǐ jiào huàn bù zhǐ. yuē mò yě shì sān gēng, zhǎng lǎo rěn kǒu bú zhù, nǎi wèn hóng lián yuē: xiǎo niáng zǐ, nǐ rú hé zhǐ gù kū qì? nà lǐ téng tòng? hóng lián gào zhǎng lǎo dào: qiè zhàng fū zài rì, yǒu cǐ dù téng zhī bìng, wǒ fū tuō yī jiāng qiè lǒu yú huái nèi, jiāng rè dù pí tiē zhe qiè lěng dù pí, biàn bù téng le. bù xiǎng jīn yè téng qǐ lái, yòu zhí hán lěng, qiè sǐ bì yǐ. zěn dì dé zhǎng lǎo kěn jiù qiè mìng, jiāng rè dù pí tiē zài qiè shēn shàng, biàn dé quán kě. ruò jiù dé qiè mìng, shí nǎi zài shēng zhī ēn. zhǎng lǎo jiàn tā kǔ gào bù guò, zhǐ de jiě kāi nà yī, bào nà hóng lián zài huái nèi. zhè hóng lián zhuàn dé zhǎng lǎo kěn shí biàn huāng máng jiě le zì de yī fú, chì le xià jié shēn tǐ, dào zài huái nèi dào: wàng zhǎng lǎo yī fā qù le xiǎo yī, jiāng rè dù pí tiē yī tiē, jiù qiè xìng mìng. zhǎng lǎo chū shí bù kěn, cì hòu sān huí wǔ cì, bèi hóng lián yòng jiān jiān yù shǒu jiě le qún kù. cǐ shí bù yóu zhǎng lǎo chán xīn bù dòng. zhè zhǎng lǎo kàn le hóng lián rú huā rú yù de shēn tǐ, chūn xīn dàng yàng qǐ lái, liǎng gè jiù zài chán chuáng shàng liǎng xiāng huān qià. zhǎng lǎo lǒu zhe hóng lián wèn dào: niáng zǐ gāo xìng hé míng? nà lǐ jū zhù? yīn hé dào cǐ? hóng lián yuē: bù gǎn yǐn huì, qiè nǎi shàng tīng xíng shǒu, xìng wú, xiǎo zì hóng lián, zài yú chéng zhōng nán xīn qiáo jū zhù zhǎng lǎo cǐ shí bèi mó zhàng chán hài, xīn huān yì xǐ, fēn fù dào: cǐ shì zhǐ kě nǐ zhī wǒ zhī, bù kě xiè yú wài rén. shǎo kè, yún shōu yǔ sàn, bèi hóng lián jiāng kǒu chě xià bái bù shān xiù yī zhī, mǒ le zhǎng lǎo jīng wū, shōu rù xiù zhōng. zhè zhǎng lǎo kùn juàn bù zhī.
紅蓮走到禪床邊深深拜了十數拜,哭哭啼啼道:「肚疼死也。」這長老並不採他,自己瞑目而坐。怎當紅蓮哽咽悲哀,將身靠在長老身邊,哀聲叫疼叫痛,就睡倒在長老身上,或坐在身邊,或立起叫喚不止。約莫也是三更,長老忍口不住,乃問紅蓮曰:「小娘子,你如何只顧哭泣?那裡疼痛?」紅蓮告長老道:「妾丈夫在日,有此肚疼之病,我夫脫衣將妾摟於懷內,將熱肚皮貼着妾冷肚皮,便不疼了。不想今夜疼起來,又值寒冷,妾死必矣。怎地得長老肯救妾命,將熱肚皮貼在妾身上,便得痊可。若救得妾命,實乃再生之恩。」長老見他苦告不過,只得解開衲衣,抱那紅蓮在懷內。這紅蓮賺得長老肯時便慌忙解了自的衣服,赤了下截身體,倒在懷內道:「望長老一發去了小衣,將熱肚皮貼一貼,救妾性命。」長老初時不肯,次後三回五次,被紅蓮用尖尖玉手解了裙褲。此時不由長老禪心不動。這長老看了紅蓮如花如玉的身體,春心蕩漾起來,兩個就在禪床上兩相歡洽。長老摟著紅蓮問道:「娘子高姓何名?那裡居住?因何到此?」紅蓮曰:「不敢隱諱,妾乃上廳行首,姓吳,小字紅蓮,在於城中南新橋居祝」長老此時被魔障纏害,心歡意喜,分付道:「此事只可你知我知,不可泄於外人。」少刻,雲收雨散,被紅蓮將口扯下白布衫袖一隻,抹了長老精污,收入袖中。這長老睏倦不知。
zhǎng lǎo suī rán rú cǐ, xīn zhōng yí huò, nǎi wèn hóng lián yuē: jiě jie cǐ lái bì yǒu yuán gù, nǐ kě shí shuō. zài sān bī pò, yào wèn míng bái. hóng lián bèi zhǎng lǎo cuī bī bù guò, zhǐ de shí shuō: lín ān fǔ xīn rèn liǔ fǔ yǐn, guài zhǎng lǎo bù chū sì yíng jiē, xīn zhōng dà nǎo, yīn cǐ shǐ qiè lái yǔ zhǎng lǎo chéng qí yún yǔ zhī shì. zhǎng lǎo tīng bà dà jīng, huǐ zhī bù jí, dào: wǒ de mó zhàng dào le, wú bèi nǐ zhuàn piàn, shǐ wǒ pò le sè jiè, duò yú dì yù. cǐ shí dōng fāng yǐ bái, zhǎng lǎo jiào dào rén kāi le sì mén. hóng lián bié le zhǎng lǎo, jí jí chū sì huí qù le.
長老雖然如此,心中疑惑,乃問紅蓮曰:「姐姐此來必有緣故,你可實說。」再三逼迫,要問明白。紅蓮被長老催逼不過,只得實說:「臨安府新任柳府尹,怪長老不出寺迎接,心中大惱,因此使妾來與長老成其雲雨之事。」長老聽罷大驚,悔之不及,道:「我的魔障到了,吾被你賺騙,使我破了色戒,墮於地獄。」此時東方已白,長老教道人開了寺門。紅蓮別了長老,急急出寺回去了。
què shuō zhè yù tōng chán shī jiào lǎo dào rén shāo tāng: wǒ yào xǐ yù lǎo dào rén zì qù chú xià shāo tāng, zhǎng lǎo mó mò niǎn bǐ, biàn xiě xià bā jù cí shì sòng, yuē: zì rù chán mén wú guà ài, wǔ shí èr nián xīn zì zài.
卻說這玉通禪師教老道人燒湯:「我要洗裕」老道人自去廚下燒湯,長老磨墨捻筆,便寫下八句《辭世頌》,曰:自入禪門無掛礙,五十二年心自在。
zhǐ yīn yī diǎn niàn tóu chà, fàn liǎo rú lái yín sè jiè.
只因一點念頭差,犯了如來淫色戒。
nǐ shǐ hóng lián pò wǒ jiè, wǒ qiàn hóng lián yī xiǔ zhài.
你使紅蓮破我戒,我欠紅蓮一宿債。
wǒ shēn dé xíng bèi nǐ kuī, nǐ jiā mén fēng hái wǒ huài.
我身德行被你虧,你家門風還我壞。
xiě bì zhé le, fàng zài xiāng lú zú xià yā zhe. dào rén jiāng tāng rù fáng zhōng, fú shì zhǎng lǎo xǐ yù bà, huàn le yī shēn xīn chán yī, jiào lǎo dào rén fēn fù dào: lín ān fǔ liǔ fǔ yǐn chāi rén lái qǐng wǒ shí, nǐ kě jiāng xiāng lú xià jiǎn tiē bǎ yǔ lái rén, jiào tā huí fù, bù kě yǒu wù. dào bà, lǎo dào rén zì qù diàn shàng shāo xiāng sǎo dì, bù zhī yù tōng chán shī yǐ zài chán yǐ shàng yuán jì le.
寫畢摺了,放在香爐足下壓著。道人將湯入房中,伏侍長老洗浴罷,換了一身新禪衣,叫老道人分付道:「臨安府柳府尹差人來請我時,你可將香爐下簡帖把與來人,教他回覆,不可有誤。」道罷,老道人自去殿上燒香掃地,不知玉通禪師已在禪椅上圓寂了。
huà fēn liǎng tóu. què shuō hóng lián huí dào jiā zhōng, chī le zǎo fàn, huàn le sè yī, jiāng zhe bù shān xiù, jìng lái lín ān fǔ jiàn liǔ fǔ yǐn. fǔ yǐn zhèng zuò tīng, jiàn le hóng lián, lián máng tuì rù shū yuàn zhōng, huàn hóng lián zhì miàn qián, wèn: hé shàng shì liǎo de fǒu? hóng lián jiāng yè lái shì bèi xì shuō le yī biàn, xiù zhōng qǔ chū shān xiù dì yǔ kàn le. liǔ fǔ yǐn dà xǐ, jiào rén qù táng zhōng qǔ xiǎo xiǎo mò qī hé ér yī gè, jiāng bái bù shān xiù zi fàng zài hé nèi, shàng miàn yòng fēng pí fēng le. niǎn qǐ bǐ lái, xiě yī jiǎn zi, nǎi shī sì jù, qí shī yún:
話分兩頭。卻說紅蓮回到家中,吃了蚤飯,換了色衣,將著布衫袖,徑來臨安府見柳府尹。府尹正坐廳,見了紅蓮,連忙退入書院中,喚紅蓮至面前,問:「和尚事了得否?」紅蓮將夜來事備細說了一遍,袖中取出衫袖遞與看了。柳府尹大喜,教人去堂中取小小墨漆盒兒一個,將白布衫袖子放在盒內,上面用封皮封了。捻起筆來,寫一簡子,乃詩四句,其詩云:
shuǐ yuè chán shī hào yù tōng, duō shí bù xià zhú lín fēng.
水月禪師號玉通,多時不下竹林峰。
kě lián shù diǎn pú tí shuǐ, qīng rù hóng lián liǎng bàn zhōng.
可憐數點菩提水,傾入紅蓮兩瓣中。
xiě bà, fēng le jiǎn zi, chà yī gè chéng jú: sòng yǔ shuǐ yuè sì yù tōng hé shàng, yào tǎo huí zì, bù kě chí wù. chéng jú qù le. liǔ fǔ yǐn shǎng hóng lián qián wǔ bǎi guàn, miǎn tā yī nián guān chàng. hóng lián bài xiè, jiāng le qián zì huí qù le, bù zài huà xià.
寫罷,封了簡子,差一個承局:「送與水月寺玉通和尚,要討回字,不可遲誤。」承局去了。柳府尹賞紅蓮錢五百貫,免他一年官唱。紅蓮拜謝,將了錢自回去了,不在話下。
què shuō chéng jú jī zhe xiǎo hé ér bìng jiǎn zi lái dào shuǐ yuè sì zhōng, zhǐ jiàn lǎo dào rén zài diàn shàng shāo xiāng. chéng jú wèn: zhǎng lǎo zài hé chù? lǎo dào rén suì lǐng le chéng jú, jìng dào chán fáng zhōng shí, zhǐ jiàn zhǎng lǎo yǐ zài chán yǐ shàng yuán jì qù le. lǎo dào rén yán: zhǎng lǎo céng fēn fù dào: ruò liǔ xiàng gōng chāi rén lái qǐng wǒ, jiāng xiāng lú xià jiǎn zi qù huí fù. chéng jú dà jīng dào: zhēn shì gǔ fó, yù xiān yǐ zhī cǐ shì.
卻說承局齎著小盒兒並簡子來到水月寺中,只見老道人在殿上燒香。承局問:「長老在何處?」老道人遂領了承局,徑到禪房中時,只見長老已在禪椅上圓寂去了。老道人言:「長老曾分付道:『若柳相公差人來請我,將香爐下簡子去回覆。』」承局大驚道:「真是古佛,預先已知此事。」
dāng xià chéng jú jiāng le huí jiǎn bìng xiǎo hé ér, zài huí fǔ táng, chéng shàng huí jiǎn bìng yuán jiǎn, shuō zhǎng lǎo yuán jì yī shì. liǔ xuān jiào dǎ kāi huí jiǎn yī kàn, nǎi shì bā jù cí shì sòng, kàn bà chī le yī jīng, dào: cǐ hé shàng nǎi zhēn sēng yě, shì wǒ huài le tā dé xíng. ào huǐ bù jí. chāi rén qù jiào jiàng rén hé yī gè kān zi, jiāng yù tōng hé shàng shèng le, jiào nán shān jìng cí sì zhǎng lǎo fǎ kōng chán shī yǔ yù tōng hé shàng xià huǒ.
當下承局將了回簡併小盒兒,再回府堂,呈上回簡併原簡,說長老圓寂一事。柳宣教打開回簡一看,乃是八句《辭世頌》,看罷吃了一驚,道:「此和尚乃真僧也,是我壞了他德行。」懊悔不及。差人去叫匠人合一個龕子,將玉通和尚盛了,教南山淨慈寺長老法空禪師與玉通和尚下火。
què shuō fǎ kōng jìng dào liǔ fǔ yǐn tīng shàng qǔ fù xiàng gōng, yào wèn bèi xì. liǔ fǔ yǐn jiāng hóng lián shì qíng shuō le yī biàn. fǎ kōng chán shī dào: kě xī, kě xī, cǐ sēng chà le niàn tóu, duò luò è dào yǐ. cǐ shì xiàng gōng huài le tā dé xíng, pín sēng qù yǔ tā xià huǒ, zhǐ diǎn jiào tā guī yú zhèng dào, bù duò chù shēng zhī zhōng. yán bà bié le fǔ yǐn, jìng dào shuǐ yuè sì, fēn fù tái kān zi chū sì hòu kòng dì. fǎ kōng zhǎng lǎo shǒu niǎn huǒ bǎ, dǎ gè yuán xiāng, kǒu zhōng dào:
卻說法空徑到柳府尹廳上取覆相公,要問備細。柳府尹將紅蓮事情說了一遍。法空禪師道:「可惜,可惜,此僧差了念頭,墮落惡道矣。此事相公壞了他德行,貧僧去與他下火,指點教他歸於正道,不墮畜生之中。」言罷別了府尹,徑到水月寺,分付抬龕子出寺後空地。法空長老手捻火把,打個圓相,口中道:
zì dào chuān zhōng shù shí nián, céng zài pí lú dǐng shàng mián.
自到川中數十年,曾在毗盧頂上眠。
yù tòu zhào zhōu guān liè zi, hǎo yīn yuán zuò è yīn yuán.
欲透趙州關捩子,好姻緣做惡姻緣。
táo hóng liǔ lǜ hái yī jiù, shí biān liú shuǐ lěng yuán yuán.
桃紅柳綠還依舊,石邊流水冷沅沅。
jīn zhāo zhǐ yǐn pú tí lù, zài xiū cuò yì niàn hóng lián.
今朝指引菩提路,再休錯意念紅蓮。
gōng wéi yuán jì yù tōng dà hé shàng zhī jué líng yuē: wéi líng wǔ shí nián lái gǔ zhuō, xīn zhōng jiǎo rú míng yuè yǒu shí zhào yào dāng kōng, dà dì qián kūn qīng bái. kě xī fǎ míng yù tōng, jīn zhāo zuò shì bù tōng. bù qù líng shān cān fó zǔ, què xiàng hóng lián tān yín yù. běn shì sè jí shì kōng, shuí xiǎng kōng jí shì sè! wú fú xiàng shī zi guāng zhōng, xiǎng tiān shàng zhī xiāo yáo yǒu fèn qù jū ér xì nèi, shòu rén jiān zhī láo lù. suī rán lù jìng bù mí, zhēng nài qù zhī tài sù. dà zhòng mò yào xiào tā, shān sēng zhǐ yǐn bù sú. yí! yī diǎn líng guāng tòu bì xiāo, lán táng huà gé tiān zǎo yù fǎ kōng zhǎng lǎo dào bà, zhì xià huǒ bǎ, fén kān jiāng jīng dāng rì, kàn de rén bù zhī qí shù, zhǐ jiàn huǒ yàn zhī zhōng, yī dào jīn guāng chōng tiān ér qù le. fǎ kōng zhǎng lǎo yǔ tā shí gǔ rù tǎ, gè zì sàn qù.
恭惟圓寂玉通大和尚之覺靈曰:惟靈五十年來古拙,心中皎如明月;有時照耀當空,大地乾坤清白。可惜法名玉通,今朝作事不通。不去靈山參佛祖,卻向紅蓮貪淫慾。本是色即是空,誰想空即是色!無福向獅子光中,享天上之逍遙;有分去駒兒隙內,受人間之勞碌。雖然路徑不迷,爭奈去之太速。大眾莫要笑他,山僧指引不俗。咦!一點靈光透碧霄,蘭堂畫閣添澡裕法空長老道罷,擲下火把,焚龕將荊當日,看的人不知其數,只見火焰之中,一道金光沖天而去了。法空長老與他拾骨入塔,各自散去。
què shuō liǔ xuān jiào fū rén gāo shì, yú dāng yè dé yī mèng, mèng jiàn yī gè hé shàng, miàn rú mǎn yuè, shēn cái féi zhuàng, zǒu rù wò fáng. fū rén chī le yī jīng, yī shēn xiāng hàn jīng xǐng. zì cǐ bù jué shēn huái liù jiǎ. guāng yīn shì jiàn, kàn kàn shí yuè mǎn zú, fū rén lín pén fēn miǎn, shēng xià yī gè nǚ ér. dāng shí shì qiè bào yǔ liǔ xuān jiào: qiě xǐ fū rén shēng de yī gè xiǎo jiě! sān cháo mǎn yuè, qǔ míng huàn zuò cuì cuì. bǎi rì zhōu suì, zuò le duō shǎo yán xí. zhèng shì:
卻說柳宣教夫人高氏,於當夜得一夢,夢見一個和尚,面如滿月,身材肥壯,走入臥房。夫人吃了一驚,一身香汗驚醒。自此不覺身懷六甲。光陰似箭,看看十月滿足,夫人臨盆分娩,生下一個女兒。當時侍妾報與柳宣教:「且喜夫人生得一個小姐!」三朝滿月,取名喚做翠翠。百日周歲,做了多少筵席。正是:
chuāng wài rì guāng dàn zhǐ guò, xí qián huā yǐng zuò jiān yí.
窗外日光彈指過,席前花影座間移。
zhè liǔ cuì cuì zhǎng chéng bā suì, liǔ xuān jiào guān mǎn jiāng jí, shōu shí hái xiāng. duān dì shì:
這柳翠翠長成八歲,柳宣教官滿將及,收拾還鄉。端的是:
shì jiān hǎo wù bù jiān láo, cǎi yún yì sàn liú lí cuì.
世間好物不堅牢,彩雲易散琉璃脆。
liǔ xuān jiào gǎn tiān xíng shí yì bìng, wú xún rì ér gù. zhè liǔ fǔ yǐn zuò guān qīng rú shuǐ, míng shì jìng, bù tān huì lù, náng qiè dàn bǎo fū rén jù guān mù shèng zhù, guà xiào kàn jīng, jiāng líng jiù jì zài liǔ zhōu sì nèi.
柳宣教感天行時疫病,無旬日而故。這柳府尹做官清如水,明似鏡,不貪賄賂,囊篋淡保夫人具棺木盛貯,掛孝看經,將靈柩寄在柳州寺內。
fū rén yǔ pū sài ér bìng nǚ cuì cuì yù huí wēn zhōu qù, lù tú yáo yuǎn, yòu wú qīn zú tóu bèn, shēn biān xiē xiǎo qián cái nán gōng lù fèi, nǎi yú zài chéng bái mǎ miào qián lìn yī jiān fáng wū, sān kǒu ér bān lái zhù xià. yòu wú shēng lǐ, yī zhù bā nián, náng qiè xiāo shū, nà pú rén táo zǒu. zhè liǔ cuì cuì zhǎng chéng, nián jì yī shí liù suì, shēng de shí fēn róng mào. zhè liǔ mā mā jiā zhōng niáng ér liǎng gè, rì bù liào shēng, kǒu shí bù fū, nǎi yāng jiān bì wáng mā mā wèn rén jiè qián. jiè dé yáng bà tóu yáng kǒng mù kè qián, jiè le sān qiān guàn qián, guò le bàn nián, zhài zhǔ suǒ qǔ yào jǐn. zhè liǔ mā mā bèi tǎo bù guò, chū yú wú nài, zhǐ de yāng wáng mā mā zuò méi, qíng yuàn bǎ nǚ ér yǔ yáng kǒng mù wèi qiè, yán guò: wǒ yào tā yǎng lǎo.
夫人與仆賽兒並女翠翠欲回溫州去,路途遙遠,又無親族投奔,身邊些小錢財難供路費,乃於在城白馬廟前賃一間房屋,三口兒搬來住下。又無生理,一住八年,囊篋消疏,那僕人逃走。這柳翠翠長成,年紀一十六歲,生得十分容貌。這柳媽媽家中娘兒兩個,日不料生,口食不敷,乃央間壁王媽媽問人借錢。借得羊壩頭楊孔目課錢,借了三千貫錢,過了半年,債主索取要緊。這柳媽媽被討不過,出於無奈,只得央王媽媽做媒,情願把女兒與楊孔目為妾,言過:「我要他養老。」
bù shù rì, yáng kǒng mù rù zhuì zài liǔ mā mā jiā, shuō: wǒ yǎng nǐ mǔ zǐ èr rén, fēng yī zú shí, zuò gè wài zhái.
不數日,楊孔目入贅在柳媽媽家,說:「我養你母子二人,豐衣足食,做個外宅。」
bù jué guò le liǎng yuè, zhè yáng kǒng mù yīn zǎo wǎn bù biàn, yòu liǎng biān jiā huǒ, hū yī rì huí jiā yǔ qī shāng yì, yù bān huí jiā. qí qī zhī fù gào nǚ xù tíng qī qǔ qiè, lín ān fǔ chāi rén zhuō liǔ mā mā bìng nǚ ér yī gān rén dào guān, yào zhuī yuán pìn cái lǐ. liǔ mā mā sù shuō pín fá wú cuò, yīn cǐ jiāng liǔ cuì cuì guān mài. què shuō yǒu gè gōng bù zōu zhǔ shì, wén zhī liǔ cuì cuì fēng zī mào měi, cōng míng xiù lì, qù wèn běn fǔ tǎo le, lìng mǎi yī jiān fáng zi, zài bào jiàn yíng jiē, bān nà liǔ mā mā bìng nǚ ér qù zhù xià, yǎng zuò wài zhái, yòu tǎo gè nǎi zǐ bìng xiǎo sī fú shì zǒu dòng. zhè liǔ cuì cuì gǎi míng liǔ cuì.
不覺過了兩月,這楊孔目因蚤晚不便,又兩邊家火,忽一日回家與妻商議,欲搬回家。其妻之父告女婿停妻取妾,臨安府差人捉柳媽媽並女兒一干人到官,要追原聘財禮。柳媽媽訴說貧乏無措,因此將柳翠翠官賣。卻說有個工部鄒主事,聞知柳翠翠丰姿貌美,聰明秀麗,去問本府討了,另買一間房子,在抱劍營街,搬那柳媽媽並女兒去住下,養做外宅,又討個奶子並小廝伏事走動。這柳翠翠改名柳翠。
yuán lái nán dù shí, lín ān fǔ zuì shèng, zhǐ zhè tōng hé fāng zhè tiáo jiē, jīn bō qiáo xià, yǒu zuò huā yuè lóu, yòu dōng qù wèi xī chūn lóu nán wǎ zi, yòu nán qù wèi bào jiàn yíng qī qì qiáng shā pí xiàng róng hé fāng, qí xī wèi tài píng fāng jīn zi xiàng shī zi xiàng, zhè jǐ gè qù chù dōu shì wǎ zi. zhè liǔ cuì shì yù tōng hé shàng zhuǎn shì, tiān shēng cōng míng, shí zì zhī shū. shī cí gē fù, wú suǒ bù tōng nǚ gōng zhēn zhǐ, wú yǒu bù huì. zhè zōu zhǔ shì shí rì bàn yuè lái dé yī zāo, qiān bù hé, wàn bù hé, zhù zài bào jiàn yíng, shì gè xíng shǒu kū lǐ. zhè liǔ cuì měi rì qīng xián zì zài, xué bù chū hǎo yàng ér, jiàn lín jì jiā yǒu gū lǎo lái wǎng, tā xīn zhōng huān xǐ, yě qù mén shǒu mài qiào, yǐn rě zǐ dì men lái guān kàn. méi lái yǎn qù, jiàn jiàn lái jiā sù xiē. liǔ mā mā shuō tā bù xià, zhǐ de suí nǚ ér zuò le xíng shǒu. duō yǒu háo mén zǐ dì ài mù tā, yǐn jiǔ zuò lè, dài wú xū rì. zōu zhǔ shì kàn jiàn zhè bān xíng jìng hǎo bù yǎ xiàng, suǒ xìng yǔ tā gè jué jué, zài bù wǎng lái. zhè biān liǔ cuì luò de wú rén guǎn shù, gōng rán dà zuò qǐ lái. zhǐ yīn liǔ xuān jiào bù xíng yīn zhì, zhé le nǚ ér, cǐ nǎi yī bào hái yī bào, tiān lǐ zhāo rán. hòu rén guān cǐ, bù kě bù jiè. yǒu shī wèi zhèng, shī yuē: yòng qiǎo jì shí shāng qiǎo jì, ài pián yí chù luò pián yí.
原來南渡時,臨安府最盛,只這通和坊這條街,金波橋下,有座花月樓,又東去為熙春樓、南瓦子,又南去為抱劍營、漆器牆、沙皮巷、融和坊,其西為太平坊、巾子巷、獅子巷,這幾個去處都是瓦子。這柳翠是玉通和尚轉世,天生聰明,識字知書。詩詞歌賦,無所不通;女工針指,無有不會。這鄒主事十日半月來得一遭,千不合,萬不合,住在抱劍營,是個行首窟里。這柳翠每日清閒自在,學不出好樣兒,見鄰妓家有孤老來往,他心中歡喜,也去門首賣俏,引惹子弟們來觀看。眉來眼去,漸漸來家宿歇。柳媽媽說他不下,只得隨女兒做了行首。多有豪門子弟愛慕他,飲酒作樂,殆無虛日。鄒主事看見這般行徑好不雅相,索性與他個決絕,再不往來。這邊柳翠落得無人管束,公然大做起來。只因柳宣教不行陰騭,折了女兒,此乃一報還一報,天理昭然。後人觀此,不可不戒。有詩為證,詩曰:用巧計時傷巧計,愛便宜處落便宜。
mò dào zì shēn jiǎo xìng miǎn, zi sūn bì dìng shòu rén qī.
莫道自身僥倖免,子孫必定受人欺。
hòu lái zhí shǐ de yī zūn gǔ fó, lái dù liǔ cuì guī yī zhèng dào, fǎn běn hái yuán, chéng fó zuò zǔ.
後來直使得一尊古佛,來度柳翠歸依正道,返本還原,成佛作祖。
nǐ dào zhè zūn gǔ fó shì shuí? zhèng shì yuè míng hé shàng. tā cóng xiǎo chū jiā, zhēn gè shì wǔ jiè jù zú, yī chén bù rǎn, zài gāo tíng shān xiǎn xiào sì zhù chí. dāng xiān yǔ yù tōng chán shī jù shì fǎ mén qì yǒu, wén zhī yù tōng yuán jì zhī shì, hē hē dà xiào dào: ā pó lì jiǎo gēn bù láo, bù miǎn yòu qù zuò xí fù yě. hòu lái wén liǔ cuì zài bào jiàn yíng sè yì shàn míng, xīn zhī shì yù tōng chán shī zhuǎn shì, yì shén lián zhī. yī rì, jìng cí sì fǎ kōng zhǎng lǎo dào xiǎn xiào sì lái kàn yuè míng hé shàng, zuò tán zhī cì, yuè míng hé shàng wèi fǎ kōng yuē: lǎo tōng duò luò fēng chén yǐ jiǔ, kǒng jī jiàn chén mí, suì shī běn xìng, kě yǐ xiāng jī dù tā chū shì, bù kě chí yǐ.
你道這尊古佛是誰?正是月明和尚。他從小出家,真箇是五戒具足,一塵不染,在皋亭山顯孝寺住持。當先與玉通禪師俱是法門契友,聞知玉通圓寂之事,呵呵大笑道:「阿婆立腳跟不牢,不免又去做媳婦也。」後來聞柳翠在抱劍營色藝擅名,心知是玉通禪師轉世,意甚憐之。一日,淨慈寺法空長老到顯孝寺來看月明和尚,坐談之次,月明和尚謂法空曰:「老通墮落風塵已久,恐積漸沉迷,遂失本性,可以相機度他出世,不可遲矣。」
yuán lái liǔ cuì suī duò chāng liú, què yě yǒu yī zhǒng hǎo chù, cóng xiǎo hǎo de shì fó fǎ.
原來柳翠雖墮娼流,卻也有一種好處,從小好的是佛法。
suǒ de chán tóu jīn bó zhī zī, jǐn qíng bù shī, háo bù lìn xī. kuàng jiān liǔ mā mā qīn shēng zhī nǚ, shuí gǎn zǔ dǎng? zài wàn sōng lǐng xià zào shí qiáo yī zuò, míng yuē liǔ cuì qiáo záo yī jǐng yú bào jiàn yíng zhōng, míng yuē liǔ cuì jǐng. qí tā fāng biàn jì rén zhī shì bù kě jǐn shuō.
所得纏頭金帛之資,盡情布施,毫不吝惜。況兼柳媽媽親生之女,誰敢阻擋?在萬松嶺下造石橋一座,名曰柳翠橋;鑿一井於抱劍營中,名曰柳翠井。其他方便濟人之事不可盡說。
yòu zhì xià bù yī yī xí, měi féng yuè shuò yuè wàng, xiè xià qiān huá, chuān zhe bù sù, bì mén niàn fó suī bīn kè rú yún, cǐ rì duàn bù jiē jiàn, yǐ cǐ wèi cháng. nà yuè míng hé shàng zhǐ wèi zhè jié shàng, shí tòu tā gēn qì bù huài, suǒ yǐ lì xīn yào dù tā. zhèng shì: qiān tān èr zì néng chú què, zhōng shì xī fāng lù shàng rén.
又制下布衣一襲,每逢月朔月望,卸下鉛華,穿著布素,閉門念佛;雖賓客如雲,此日斷不接見,以此為常。那月明和尚只為這節上,識透他根器不壞,所以立心要度他。正是:慳貪二字能除卻,終是西方路上人。
què shuō fǎ kōng zhǎng lǎo dāng rì lǐng le yuè míng hé shàng yán yǔ, dào cì rì jiǎ yǐ huà yuán wèi yīn, zhí dào bào jiàn yíng liǔ xíng shǒu mén qián, qiāo zhe mù yú, gāo shēng niàn dào: yù hǎi lún huí, chén mí wàn jié. yǎn dǐ róng huá, kōng huā yì miè.
卻說法空長老當日領了月明和尚言語,到次日假以化緣為因,直到抱劍營柳行首門前,敲著木魚,高聲念道:慾海輪迴,沉迷萬劫。眼底榮華,空花易滅。
yī dàn wú cháng, sì dà xiāo xiē. jí zǎo huí tóu, chū jiā niàn fó.
一旦無常,四大消歇。及早回頭,出家念佛。
zhè rì zhèng zhí liǔ cuì xī hú shàng yóu shuǎ gāng huí, tīng dé huà yuán hé shàng shēng kǒu bù sú, biàn jiào yā huán huàn rù zhōng táng, wèn dào: shī fù, nǐ yǒu hé běn shì, lái cǐ huà yuán? fǎ kōng zhǎng lǎo dào: pín sēng méi shén běn shì, zhǐ huì shuō xiē yīn guǒ. liǔ cuì wèn dào: hé wèi yīn guǒ? fǎ kōng zhǎng lǎo dào: qián wèi yīn, hòu wèi guǒ zuò zhě wèi yīn, shòu zhě wèi guǒ. jiǎ rú zhǒng guā dé guā, zhǒng dòu dé dòu, zhǒng shì yīn, dé shì guǒ. bù yīn zhǒng xià, zěn de shōu chéng? hǎo yīn dé hǎo guǒ, è yīn dé è guǒ. suǒ yǐ shuō, yào zhī qián shì yīn, jīn shēng shòu zhě shì yào zhī hòu shì yīn, jīn shēng zuò zhě shì.
這日正值柳翠西湖上游耍剛回,聽得化緣和尚聲口不俗,便教丫鬟喚入中堂,問道:「師父,你有何本事,來此化緣?」法空長老道:「貧僧沒甚本事,只會說些因果。」柳翠問道:「何為因果?」法空長老道:「前為因,後為果;作者為因,受者為果。假如種瓜得瓜,種豆得豆,種是因,得是果。不因種下,怎得收成?好因得好果,惡因得惡果。所以說,要知前世因,今生受者是;要知後世因,今生作者是。」
liǔ cuì jiàn shuō dé míng bái, xīn zhōng huān xǐ, liú tā chī le zhāi fàn. yòu wèn dào: zì lái fú mén guǎng dà, yě yǒu wǒ bèi fēng chén zhōng rén chéng fó zuò zǔ fǒu? fǎ kōng zhǎng lǎo dào: dāng chū guān yīn dà shì jiàn chén shì yù gēn shēn zhòng, huà wèi měi sè zhī nǚ, tóu shēn jì guǎn, yì bān jiē kè. fán wáng sūn gōng zǐ jiàn qí róng mào, wú bù qīng dào. yī yǔ zhī jiāo jiē, yù xīn dùn dàn. yīn bǐ yǒu dà fǎ lì gù, zì rán néng pò chú xié wǎng. hòu lái wú jí ér sǐ, lǐ rén mǎi guān mái zàng. yǒu hú sēng jiàn qí zhǒng mù, hé zhǎng zuò lǐ, kǒu chēng: shàn zāi, shàn zāi! lǐ rén shuō dào: cǐ nǎi chāng jì zhī mù, shī fù cuò rèn le. hú sēng shuō dào: cǐ fēi chāng jì, nǎi guān shì yīn pú sà huà shēn, lái dù shì shàng yín yù zhī bèi guī yú zhèng dào. rú ruò bù xìn, pò tǔ guān zhī, qí xíng hái bì yǒu qí yì. lǐ rén guǒ rán bù xìn, máng zhǔ tǔ pò guān, jiàn gǔ jié lián luò, jiāo suǒ bù duàn, sè rú huáng jīn, fāng shǐ jīng yì. yīn jiù zhǒng lì miào, míng wèi huáng jīn suǒ zi gǔ pú sà. zhè jiào zuò qīng jìng lián huā, wū ní bù rǎn. xiǎo niáng zǐ jīn rì hùn yú fēng chén zhī zhōng, yě yīn qián shēng zhǒng le yù gēn, suǒ yǐ jīn shēng duò luò. ruò jīn rì réng fù zhí mí bù huǐ, bǎ yǐ mén xiàn xiào rèn zuò běn děng shēng yá, jiāng shēng shēng shì shì fú chén yù hǎi, yǒng wú chāo tuō lún huí zhī rì yǐ.
柳翠見說得明白,心中歡喜,留他吃了齋飯。又問道:「自來佛門廣大,也有我輩風塵中人成佛作祖否?」法空長老道:「當初觀音大士見塵世欲根深重,化為美色之女,投身妓館,一般接客。凡王孫公子見其容貌,無不傾倒。一與之交接,欲心頓淡。因彼有大法力故,自然能破除邪網。後來無疾而死,里人買棺埋葬。有胡僧見其冢墓,合掌作禮,口稱:『善哉,善哉!』里人說道:『此乃娼妓之墓,師父錯認了。』胡僧說道:『此非娼妓,乃觀世音菩薩化身,來度世上淫慾之輩歸於正道。如若不信,破土觀之,其形骸必有奇異。』里人果然不信,忙斸土破棺,見骨節聯絡,交鎖不斷,色如黃金,方始驚異。因就冢立廟,名為黃金鎖子骨菩薩。這叫做清淨蓮花,污泥不染。小娘子今日混於風塵之中,也因前生種了欲根,所以今生墮落。若今日仍復執迷不悔,把倚門獻笑認作本等生涯,將生生世世浮沉慾海,永無超脫輪迴之日矣。」
zhè xí huà, shuō dé liǔ cuì xīn zhōng biàn xǐ wèi chóu, fān rè zuò lěng, dùn rán qǐ zhuī qián huǐ hòu zhī yì, biàn dào: nú jiā wén shī fù yīn guǒ zhī shuō, xīn zhōng rú chù. tǎng shī fù bù qì jiàn liú, qíng yuàn gōng yǎng zài hán jiā, zhāo xī tīng jiǎng, bù zhī yǔn fǒu? fǎ kōng zhǎng lǎo dào: pín sēng dào wēi dé báo, bù kān wèi shī cǐ jiān gāo tíng shān xiǎn xiào sì yǒu gè yuè míng chán shī, shì huó fó dù shì, néng zhī rén guò qù wèi lái zhī shì, xiǎo niáng zǐ ruò jiān xīn qiú dào, pín sēng dāng yǐn bài yuè míng chán shī. xiǎo niáng zǐ tīng qí jiǎng jiě, bì néng dòng le sù yīn, lì dì míng xīn jiàn xìng. liǔ cuì dào: nú jiā sù wén yuè míng chán shī zhī míng, míng rì biàn dāng zhuān fǎng, yǒu fán shī fù yǐn jìn. fǎ kōng zhǎng lǎo dào: pín sēng dāng dé. míng rì qīn chén zài xiǎn xiào sì qián xiāng hòu, xiǎo niáng zǐ xiū de shī yán. liǔ cuì shū chū jiān jiān yù shǒu, xiàng wū yún bìn biān bá xià yī duì chì jīn fèng tóu chāi, dì yǔ zhǎng lǎo dào: xiē xū xiǎo wù, quán biǎo wēi chén, qǐ shī fù xiào nà. fǎ kōng zhǎng lǎo dào: pín sēng suī zé mù huà, yī bǎo zhī wài, bié wú suǒ xū, chū jiā rén yào cǐ shǒu shì hé yòng? liǔ cuì dào: suī rán shī fù yòng bù zhe, liú zuò shān mén xiū lǐ zhī fèi, yě jiàn nú jiā yī diǎn chéng xīn. fǎ kōng zhǎng lǎo nà lǐ kěn shòu, hé zhǎng cí xiè ér qù. yǒu shī wèi zhèng:
這席話,說得柳翠心中變喜為愁,翻熱作冷,頓然起追前悔後之意,便道:「奴家聞師父因果之說,心中如觸。倘師父不棄賤流,情願供養在寒家,朝夕聽講,不知允否?」法空長老道:「貧僧道微德薄,不堪為師;此間皋亭山顯孝寺有個月明禪師,是活佛度世,能知人過去未來之事,小娘子若堅心求道,貧僧當引拜月明禪師。小娘子聽其講解,必能洞了夙因,立地明心見性。」柳翠道:「奴家素聞月明禪師之名,明日便當專訪,有煩師父引進。」法空長老道:「貧僧當得。明日侵晨在顯孝寺前相候,小娘子休得失言。」柳翠舒出尖尖玉手,向烏雲鬢邊拔下一對赤金鳳頭釵,遞與長老道:「些須小物,權表微忱,乞師父笑納。」法空長老道:「貧僧雖則募化,一飽之外,別無所需,出家人要此首飾何用?」柳翠道:「雖然師父用不著,留作山門修理之費,也見奴家一點誠心。」法空長老那裡肯受,合掌辭謝而去。有詩為證:
zhuī huān mài xiào zuò shēng yá, bào jiàn yíng zhōng dì yī jiā.
追歡賣笑作生涯,抱劍營中第一家。
zhōng shì fǎ yuán qián shì zài, lì tán yīn guǒ bèi jiē ya.
終是法緣前世在,立談因果倍嗟呀。
zài shuō liǔ cuì zì hé shàng qù hòu, zhuǎn zhǎn xún sī, yī yè bù shuì. cì zǎo qǐ shēn, shū xǐ yǐ bì, hún shēn shàng xià huàn le yī tào xīn yī, zhǐ shuō yào wǎng tiān zhú jìn xiāng, mā mā shuí gǎn zǔ dāng? jiào yā huán huàn gè xiǎo jiào, yī jìng tái dào gāo tíng shān xiǎn xiào sì lái. nà fǎ kōng zhǎng lǎo zǎo zài sì qián xiāng hòu, jiàn liǔ cuì xià jiào, yǐn rù shān mén, dào dà xióng bǎo diàn bài liǎo rú lái, biàn tóng dào fāng zhàng cān yè yuè míng hé shàng. zhèng zhí hé shàng zài chán chuáng shàng dǎ zuò, liǔ cuì yī jiàn, bù jué bài dǎo zài dì, kǒu chēng: dì zǐ liǔ cuì cān yè. yuè míng hé shàng yě bù huí lǐ, dà hè dào: nǐ èr shí bā nián yān huā zhài, hái cháng bù gòu, dài yào zěn me? xià dé liǔ cuì yī shēn lěng hàn, xīn zhōng huǎng hū rú yǒu suǒ wù. zài yào kāi yán wèn shí, yuè míng hé shàng yòu dà hè dào: ēn ài wú duō, yuān chóu yǒu jǐn, zhǐ yǒu fó xìng, cháng míng bù miè. nǐ yǔ liǔ fǔ yǐn dǎ le píng huǒ, gāi shōu shí zì jǐ běn qián huí qù le. shuō dé liǔ cuì dù lǐ huǎng huǎng hū hū, lián máng kē tóu dào: wén zhī wú shī dà zhì huì dà guāng míng, néng zhī sān shēng yīn guǒ. dì zǐ zhì yú wú shí, wàng wú shī míng yán zhǐ shì zé gè. yuè míng hé shàng yòu dà hè dào: nǐ yào shí běn lái miàn mù, kě qù shuǐ yuè sì zhōng, xún yù tōng chán shī yǔ nǐ zhèng míng. kuài zǒu, kuài zǒu! zǒu chí shí, lǎo sēng chán zhàng wú qíng, dǎ pò nǐ zhè fěn kū lóu. zhè yī huí huà, huàn zuò xiǎn xiào sì táng tóu sān hē. zhèng shì:
再說柳翠自和尚去後,轉展尋思,一夜不睡。次早起身,梳洗已畢,渾身上下換了一套新衣,只說要往天竺進香,媽媽誰敢阻當?教丫鬟喚個小轎,一徑抬到皋亭山顯孝寺來。那法空長老早在寺前相候,見柳翠下轎,引入山門,到大雄寶殿拜了如來,便同到方丈參謁月明和尚。正值和尚在禪床上打坐,柳翠一見,不覺拜倒在地,口稱:「弟子柳翠參謁。」月明和尚也不回禮,大喝道:「你二十八年煙花債,還償不夠,待要怎麼?」嚇得柳翠一身冷汗,心中恍惚如有所悟。再要開言問時,月明和尚又大喝道:「恩愛無多,冤讎有盡,只有佛性,常明不滅。你與柳府尹打了平火,該收拾自己本錢回去了。」說得柳翠肚裡恍恍惚惚,連忙磕頭道:「聞知吾師大智慧、大光明,能知三生因果。弟子至愚無識,望吾師明言指示則個。」月明和尚又大喝道:「你要識本來面目,可去水月寺中,尋玉通禪師與你證明。快走,快走!走遲時,老僧禪杖無情,打破你這粉骷髏。」這一回話,喚做「顯孝寺堂頭三喝」。正是:
yù zhī yīn guǒ sān shēng shì, zhī zài gāo sēng bàng hè zhōng.
欲知因果三生事,只在高僧棒喝中。
liǔ cuì bèi yuè míng shī fù lián hē sān biàn, zài bù gǎn kāi yán. huāng máng qǐ shēn, yī xiān chū le sì mén, shàng le xiǎo jiào, fēn fù jiào fū jìng tái dào shuǐ yuè sì zhōng, yào xún yù tōng chán shī zhèng míng.
柳翠被月明師父連喝三遍,再不敢開言。慌忙起身,依先出了寺門,上了小轎,分付轎夫徑抬到水月寺中,要尋玉通禪師證明。
què shuō shuǐ yuè sì zhōng xíng zhě, jiàn yī chéng nǚ jiào yuǎn yuǎn ér lái, nèi zhōng zuò gè fù rén. kàn kàn tái rù shān mén, hū máng huàn jí huǒ gōng dào rén, bù róng tā xià jiào. liǔ cuì wèn qí yuán gù, xíng zhě dào: dāng chū bèi yī gè fù rén, duàn sòng le wǒ sì zhōng lǎo shī fù xìng mìng, zhì jīn shī fù men fēn fù bù róng fù rén rù sì. liǔ cuì yòu wèn dào: shén me fù rén? rú hé yǒu nèn yàng zuò zuò? xíng zhě dào: èr shí bā nián qián, yǒu gè fù rén yè lái sì zhōng tóu sù, shí fēn āi qiú, lǎo shī fù fā qǐ cí xīn, róng tā guò yè. yuán lái zhè fù rén bú shì liáng jiā, shì gè chāng jì, jiào zuò wú hóng lián, fèng liǔ fǔ yǐn jūn zhǐ, tè dì qián lái hōng yòu ǎn lǎo shī fù. dāng yè jiǎ zhuāng dù téng, yào lǎo shī fù tì tā wēi tiē, yīn ér pò qí sè jiè. lǎo shī fù cán kuì, tí le bā jù jì yǔ, jiù yuán jì qù le.
卻說水月寺中行者,見一乘女轎遠遠而來,內中坐個婦人。看看抬入山門,忽忙喚集火工道人,不容他下轎。柳翠問其緣故,行者道:「當初被一個婦人,斷送了我寺中老師父性命,至今師父們分付不容婦人入寺。」柳翠又問道:「什麼婦人?如何有恁樣做作?」行者道:「二十八年前,有個婦人夜來寺中投宿,十分哀求,老師父發起慈心,容他過夜。原來這婦人不是良家,是個娼妓,叫做吳紅蓮,奉柳府尹鈞旨,特地前來哄誘俺老師父。當夜假裝肚疼,要老師父替他偎貼,因而破其色戒。老師父慚愧,題了八句偈語,就圓寂去了。」
liǔ cuì yòu wèn dào: nǐ kě jì dé tā jì yǔ me? xíng zhě dào: hái jì dé. suì jiāng jì yǔ bā jù, niàn le yī biàn. liǔ cuì tīng dé niàn dào wǒ shēn dé xíng bèi nǐ kuī, nǐ jiā mén fēng hái wǒ huài, xīn zhōng huò rán míng bái, qià xiàng zì jiā píng rì zuò xià de yì bān.
柳翠又問道:「你可記得他偈語麼?」行者道:「還記得。」遂將偈語八句,念了一遍。柳翠聽得念到「我身德行被你虧,你家門風還我壞」,心中豁然明白,恰像自家平日做下的一般。
yòu wèn dào: nà wèi lǎo shī fù huàn shén me fǎ míng? xíng zhě dào shì yù tōng chán shī.
又問道:「那位老師父喚甚麼法名?」行者道「是玉通禪師。」
liǔ cuì diǎn tóu huì yì, jí huàn jiào fū tái huí bào jiàn yíng jiā lǐ, fēn fù yā huán: shāo qǐ xiāng tāng, wǒ yào xǐ zǎo. dāng shí yā huán fú shì mù yù yǐ bì, liǔ cuì wǎn jiù wū yún, qǔ chū bù yī chuān le, yǎn shàng fáng mén. zhuō shàng jiàn liè zhe wén fáng sì bǎo, fú kāi sù zhǐ, tí xià jì yǔ èr shǒu.
柳翠點頭會意,急喚轎夫抬回抱劍營家裡,分付丫鬟:「燒起香湯,我要洗澡。」當時丫鬟伏侍沐浴已畢,柳翠挽就烏雲,取出布衣穿了,掩上房門。卓上見列著文房四寶,拂開素紙,題下偈語二首。
jì yún:
偈云:
běn yīn sè jiè fān zhāo sè, hóng qún shēng bǎ zī yī gé.
本因色戒翻招色,紅裙生把緇衣革。
jīn zhāo tuō dé chì tiáo tiáo, liǔ yè lián huā zǒng wú jī.
今朝脫得赤條條,柳葉蓮花總無跡。
yòu yún:
又云:
huài nǐ mén fēng wǒ yì xiū, yuān yuān xiāng bào shén shí xiū?
壞你門風我亦羞,冤冤相報甚時休?
jīn zhāo xiè què ēn chóu dān, niàn bā nián qián shuǐ yuè yóu.
今朝卸卻恩仇擔,廿八年前水月游。
hòu miàn yòu xiě dào: wǒ qù hòu suí shēn yī fú rù liàn, sòng dào gāo tíng shān xià, qiú yuè míng shī fù yī bǎ wú qíng huǒ shāo què. xiě bì, zhì bǐ ér shì. yā huán tuī mén jìn qù bù jiàn shēng xī, xiàng qián kàn shí, jiàn liǔ cuì pán xī zuò yú yǐ shàng. jiào hū bù yīng, yǐ zuò huà qù le. huāng máng bào zhī liǔ mā mā. liǔ mā mā chī le yī jīng, hū ér jiào ròu, tí kū jiāng lái. luàn le yī huí, niàn le èr shǒu jì cí, kàn le hòu miàn xiě de yí zhǔ, xì wèn yā huán tiān zhú jìn xiāng zhī shì, fāng xiǎo dé zài xiǎn xiào sì cān shī, jí shuǐ yuè sì xíng zhě yī duàn shuō huà. fēn míng shì zhàng fū liǔ xuān jiào bù xíng hǎo shì, pò huài le yù tōng chán shī fǎ tǐ, yǐ zhì yù tōng tóu tāi liǔ jiā, bài qí mén fēng. yuān yuān xiāng bào, lǐ zhī zì rán. jīn rì bèi yuè míng hé shàng zhǐ diǎn pò le, tā jiù tuō rán ér qù. tā yào sòng gāo tíng shān xià, bù kě wéi zhī. dàn yí yán huǒ cuò, xīn zhōng bù rěn. suǒ yí yī shì jǐn duō, kě wèi zào fén zhī fèi. dāng xià mǎi guān shèng liàn, guǒ rán zhǐ yòng suí shēn yī fú, bù yòng jǐn xiù jīn bó zhī yòng. rù liàn yǐ bì, hé chéng gōng zǐ wáng sūn píng xī wǎng lái zhī bèi, dōu lái tàn sàng diào xiào.
後面又寫道:「我去後隨身衣服入殮,送到皋亭山下,求月明師父一把無情火燒卻。」寫畢,擲筆而逝。丫鬟推門進去不見聲息,向前看時,見柳翠盤膝坐於椅上。叫呼不應,已坐化去了。慌忙報知柳媽媽。柳媽媽吃了一驚,呼兒叫肉,啼哭將來。亂了一回,念了二首偈詞,看了後面寫的遺囑,細問丫鬟天竺進香之事,方曉得在顯孝寺參師,及水月寺行者一段說話。分明是丈夫柳宣教不行好事,破壞了玉通禪師法體,以致玉通投胎柳家,敗其門風。冤冤相報,理之自然。今日被月明和尚指點破了,他就脫然而去。他要送皋亭山下,不可違之。但遺言火厝,心中不忍。所遺衣飾盡多,可為造墳之費。當下買棺盛殮,果然只用隨身衣服,不用錦繡金帛之用。入殮已畢,合城公子王孫平昔往來之輩,都來探喪弔孝。
wén zhī zuò huà zhī shì, wú bù jiē tàn. liǔ mā mā xiān qiǎn rén dào xiǎn xiào sì, bào yǔ yuè míng hé shàng zhī dào, jiù yǔ tā shāng liáng mái gǔ yī shì. yuè míng hé shàng jiāng gāo tíng shān xià xì dì yī kuài zhù yǔ liǔ mā mā, zé rì ān zàng. hé chéng bǎi xìng wén dé liǔ cuì sǐ dé qí yì, dōu dào huó fó xiǎn huà, jǐn lái sòng zàng. zào fén yǐ bì, yuè míng hé shàng xiàng fén hé zhǎng zuò lǐ, shuō jì sì jù.
聞知坐化之事,無不嗟嘆。柳媽媽先遣人到顯孝寺,報與月明和尚知道,就與他商量埋骨一事。月明和尚將皋亭山下隙地一塊助與柳媽媽,擇日安葬。合城百姓聞得柳翠死得奇異,都道活佛顯化,盡來送葬。造墳已畢,月明和尚向墳合掌作禮,說偈四句。
jì yún:
偈云:
èr shí bā nián huā liǔ zhài, yī zhāo tuō xiè wú jū ài.
二十八年花柳債,一朝脫卸無拘礙。
hóng lián liǔ cuì zǒng xū kōng, cóng cǐ lǎo tōng zhǎng zì zài.
紅蓮柳翠總虛空,從此老通長自在。
zhì jīn gāo tíng shān xià, yǒu gè liǔ cuì mù gǔ jī. yǒu shī wèi zhèng:
至今皋亭山下,有個柳翠墓古蹟。有詩為證:
liǔ xuān jiào hài rén zì hài, tōng hé shàng yīn sè duò sè.
柳宣教害人自害,通和尚因色墮色。
xiǎn xiào sì sān hē jī fēng, gāo tíng shān qīng tiān bái rì.
顯孝寺三喝機鋒,皋亭山青天白日。