strong yáng sī wēn yān shān féng gù rén strong
楊思溫燕山逢故人
yī yè dōng fēng, bù jiàn liǔ shāo cán xuě. yù lóu yān nuǎn, duì áo shān cǎi jié. xiāo gǔ xiàng wǎn, fèng niǎn chū huí gōng què. qiān mén dēng huǒ, jiǔ qú fēng yuè. xiù gé rén rén, zhà xī yóu kùn yòu xiē. yàn zhuāng chū shì, bǎ zhū lián bàn jiē. jiāo xiū xiàng rén, shǒu niǎn yù méi dī shuō. xiāng féng zhǎng shì, shàng yuán shí jié.
一夜東風,不見柳梢殘雪。御樓煙暖,對鰲山彩結。簫鼓向晚,鳳輦初回宮闕。千門燈火,九衢風月。繡閣人人,乍嬉遊、困又歇。艷妝初試,把珠簾半揭。嬌羞向人,手捻玉梅低說。相逢長是,上元時節。
zhè yī shǒu cí, míng chuán yán yù nǚ, nǎi hú hào rán xiān shēng suǒ zuò. dào jūn huáng dì cháo xuān hé nián jiān, yuán xiāo zuì shèng. měi nián shàng yuán zhēng yuè shí sì rì, chē jià xìng wǔ yuè guān níng xiáng chí. měi cháng jià chū, yǒu hóng shā tiē jīn zhú lóng èr bǎi duì yuán xī jiā yǐ liú lí yù zhù zhǎng shàn, kuài xíng kè gè zhí hóng shā zhū luò dēng lóng. zhì wǎn hái nèi, jià rù dēng shān. yù niǎn yuàn rén yuán niǎn qián chàng suí gān mèi lái. yù niǎn xuán zhuǎn yī zāo, dào xíng guān dēng shān, wèi zhī bó gē xuán, yòu wèi tà wǔ huā ér, zé niǎn guān yǒu shǎng cì yǐ. jià dēng xuān dé lóu, yóu rén bēn fù lù tái xià. shí wǔ rì, jià xìng shàng qīng gōng, zhì wǎn hái nèi. shàng yuán hòu yī rì, jìn zǎo shàn qì, chē jià dēng mén juǎn lián, yù zuò lín xuān, xuān bǎi xìng xiān dào mén xià zhě, dé zhān tiān biǎo. xiǎo mào hóng páo dú zuò, zuǒ yòu shì jìn, lián wài jīn shàn zhí shì zhī rén. xū yú xià lián, zé lè zuò, zòng wàn xìng yóu shǎng. huá dēng bǎo zhú, yuè sè guāng huī, fēi fēi róng róng, zhào yào yuǎn ěr. zhì sān gǔ, lóu shàng yǐ xiǎo hóng shā dēng yuán suǒ ér zhì bàn, dōu rén jiē zhī chē jià hái nèi. dāng shí yù zhì jiā zhōng gōng xiǎo chóng shān cí, dào: luó qǐ shēng xiāng jiāo yàn chéng, jīn lián kāi lù hǎi, rào dū chéng. bǎo yú sì wàng cuì fēng qīng. dōng fēng jí, chuī xià bàn tiān xīng. wàn jǐng hè shēng píng. xíng gē huā mǎn lù, yuè suí rén. shā lóng yī diǎn yù dēng míng. xiāo sháo yuǎn, gāo yàn zài péng yíng.
這一首詞,名《傳言玉女》,乃胡浩然先生所作。道君皇帝朝宣和年間,元宵最盛。每年上元正月十四日,車駕幸五嶽觀凝祥池。每常駕出,有紅紗貼金燭籠二百對;元夕加以琉璃玉柱掌扇,快行客各執紅紗珠珞燈籠。至晚還內,駕入燈山。御輦院人員輦前唱《隨竿媚》來。御輦旋轉一遭,倒行觀燈山,謂之「鵓鴿旋」,又謂「踏五花兒」,則輦官有賞賜矣。駕登宣德樓,遊人奔赴露台下。十五日,駕幸上清宮,至晚還內。上元後一日,進早膳訖,車駕登門捲簾,御座臨軒,宣百姓先到門下者,得瞻天表。小帽紅袍獨坐,左右侍近,簾外金扇執事之人。須臾下簾,則樂作,縱萬姓游賞。華燈寶燭,月色光輝,霏霏融融,照耀遠邇。至三鼓,樓上以小紅紗燈緣索而至半,都人皆知車駕還內。當時御製夾鍾宮《小重山》詞,道:羅綺生香嬌艷呈,金蓮開陸海,繞都城。寶輿四望翠峰青。東風急,吹下半天星。萬井賀昇平。行歌花滿路,月隨人。紗籠一點御燈明。簫韶遠,高宴在蓬瀛。
jīn rì shuō yī gè guān rén, cóng lái zhī zài dōng jīng kàn zhè yuán xiāo, shuí zhī shí yí shì biàn, liú yù zài yān shān kàn yuán xiāo. nà yān shān yuán xiāo què rú hé: suī jū běi dì, yě zhòng yuán xiāo. wèi wén gǔ lè xuān tiān, zhǐ tīng hú jiā guā ěr. jiā jiā diǎn qǐ, yīng wú lù dì jīn lián chù chù ān pái, nà de yù méi xuě liǔ? xiǎo fān bìn biān tiāo dà suàn, qí pó tóu shàng dài shēng cōng.
今日說一個官人,從來只在東京看這元宵,誰知時移事變,流寓在燕山看元宵。那燕山元宵卻如何:雖居北地,也重元宵。未聞鼓樂喧天,只聽胡笳聒耳。家家點起,應無陸地金蓮;處處安排,那得玉梅雪柳?小番鬢邊挑大蒜,岐婆頭上帶生蔥。
hàn ér shuí fù yī zhāng qín, nǚ men jǐn qiāo sān bàng gǔ.
漢兒誰負一張琴,女們盡敲三棒鼓。
měi nián yān shān shì jǐng, rú dōng jīng zhì zào, dào jǐ yǒu suì fāng chéng cì dì. dāng nián nà yān shān zhuāng nà áo shān, yě shǎng yuán xiāo, shì dài fū bǎi xìng jiē dé guān kàn. zhè gè guān rén, běn shēn shì sù wáng fǔ shǐ chén, zài guì fēi wèi zhǎng jiān zòu, xìng yáng, shuāng míng sī wēn, pái háng dì wǔ, hū wèi yáng wǔ guān rén. yīn jìng kāng nián jiān liú yù zài yān shān, yóu xìng xiāng féng yí fū zhāng èr guān rén zài yān shān kāi kè diàn, suì yù jū yān. yáng sī wēn wú kě huó jì, měi rì sì qián yǔ rén xiě wén zì, dé xiē hú luàn dù rì. hū zhí yuán xiāo, jiàn jiē shàng de rén jiē qù kàn dēng, yí fū yě lái yāo sī wēn kàn dēng, tóng qù xiāo qiǎn lǚ kuàng. sī wēn qíng xù suǒ rán, cí yí fū dào: kàn le dōng jīng de yuán xiāo, rú hé kàn de cǐ jiān yuán xiāo?
每年燕山市井,如東京製造,到己酉歲方成次第。當年那燕山裝那鰲山,也賞元宵,士大夫百姓皆得觀看。這個官人,本身是肅王府使臣,在貴妃位掌箋奏,姓楊,雙名思溫,排行第五,呼為楊五官人。因靖康年間流寓在燕山,猶幸相逢姨夫張二官人在燕山開客店,遂寓居焉。楊思溫無可活計,每日肆前與人寫文字,得些胡亂度日。忽值元宵,見街上的人皆去看燈,姨夫也來邀思溫看燈,同去消遣旅況。思溫情緒索然,辭姨夫道:「看了東京的元宵,如何看得此間元宵?
yí fū zì wěn biàn xiān qù, sī wēn shǎo kè zhuī péi. zhāng èr guān rén xiān qù le.
姨夫自穩便先去,思溫少刻追陪。」張二官人先去了。
yáng sī wēn āi dào huáng hūn, tīng dé jiē shàng xuān nào, jìng zuò bù guò, zhǐ de yě chū mén lái kàn yān shān yuán xiāo. dàn jiàn: lián dēng càn làn, zhǐ yí chuī xià bàn tiān xīng shì nǚ pián tián, biàn shì liè chéng wáng mǔ duì. yī lún míng yuè chán juān zhào, bàn shì jīng huá liú yù rén.
楊思溫挨到黃昏,聽得街上喧鬧,靜坐不過,只得也出門來看燕山元宵。但見:蓮燈燦爛,只疑吹下半天星;士女駢闐,便是列成王母隊。一輪明月嬋娟照,半是京華流寓人。
jiàn jiē shàng wǎng lái yóu rén wú shù, sī wēn xíng zhì hào tiān sì qián, zhǐ jiàn zhēn jīn shēn zhù wǔ shí sān cān, tóng dǎ chéng fú gān shí zhàng, shàng yǒu jīn shū chì cì hào tiān mǐn zhōng chán sì.
見街上往來遊人無數,思溫行至昊天寺前,只見真金身鑄五十三參,銅打成幅竿十丈,上有金書「敕賜昊天憫忠禪寺」。
sī wēn rù sì kàn shí, fó diàn liǎng láng, jǐn jiē diǎn zhào. xìn bù xíng dào luó hàn táng, nǎi hún jīn zhù chéng wǔ bǎi zūn ā luó hàn. rù zhè luó hàn táng, yǒu yī xíng zhě, lì zài fó zuò qián huà xiāng yóu qián, dào: zhū wèi kàn dēng tán yuè, bù shī dēng yóu zhī zī, zhù yán fú shòu.
思溫入寺看時,佛殿兩廊,盡皆點照。信步行到羅漢堂,乃渾金鑄成五百尊阿羅漢。入這羅漢堂,有一行者,立在佛座前化香油錢,道:「諸位看燈檀越,布施燈油之資,祝延福壽。」
sī wēn tīng qí yǔ yīn, lèi dōng jīng rén, wèn xíng zhě dào: cān tóu, xiān xiāng hé chù? xíng zhě dá yán: mǒu nǎi dà xiāng guó sì hé shā yuàn xíng zhě, jīn zài cǐ jiān fù wèi xíng zhě, qǐng guān rén zuò yú dèng shàng, xián huà zé gè.
思溫聽其語音,類東京人,問行者道:「參頭,仙鄉何處?」行者答言:「某乃大相國寺河沙院行者,今在此間復為行者,請官人坐於凳上,閒話則個。」
sī wēn zuò dèng shàng, zhèng kàn lái wǎng yóu rén, dǔ yī cù fù rén, qián zhē hòu yōng, rù luó hàn táng lái. nèi zhōng yī gè fù rén yǔ sī wēn sì mù xiāng pàn, sī wēn dǔ zhè fù rén dǎ bàn, hǎo sì dōng jīng rén. dàn jiàn: qīng yíng tǐ tài, qiū shuǐ jīng shén. sì zhū huán shèng nèi jiā zhuāng, yī zì guān chéng gōng lǐ yàng. wèi gǎi xuān hé zhuāng shù, yóu cún dì lǐ fēng liú.
思溫坐凳上,正看來往遊人,睹一簇婦人,前遮後擁,入羅漢堂來。內中一個婦人與思溫四目相盼,思溫睹這婦人打扮,好似東京人。但見:輕盈體態,秋水精神。四珠環勝內家妝,一字冠成宮裡樣。未改宣和妝束,猶存帝里風流。
sī wēn rèn dé shì gù xiāng zhī rén, gǎn kǎi qíng huái, mèn mèn bù yǐ, yīn ér kùn juàn, jiǎ mèi piàn shí. nà xíng zhě jiào dé xǐng lái, kāi yǎn kàn shí, bù jiàn nà fù rén. yáng sī wēn jiē ya dào: wǒ què dài děng tā chū lái, kǒng yǒu qīn qī zài qí jiān, xiāng rèn zé gè, yòu cuò guò le. duì xíng zhě dào: shì lái rù yuàn fù nǚ hé zài? xíng zhě dào: fù nǚ men shī xiē qián qù le. lín háng dào: jīn yè qiě guī, míng rì zài lái zuò xiē gōng dé, zhuī jiàn qīn qī zé gè. guān rén mò mèn, míng rì què lái xiāng hòu bù fáng. sī wēn jiàn shuō, yě shī xiē yóu qián, yǔ xíng zhě xiāng cí le, lí luó hàn yuàn. rào sì xún biàn, hū jiàn sēng táng bì shàng, liú tí xiǎo cí yī shǒu, míng làng táo shā: jǐn rì yǐ wēi lán, chù mù qī rán. chéng gāo wàng chù shì jū yán. rěn tīng lóu tóu chuī huà jiǎo, léi mǎn zhǎng chuān. rěn rǎn yòu jīng nián, àn xiǎng nán yuán. yǔ mín tóng lè wǔ mén qián. sēng yuàn yóu cún xuān zhèng zì, bù jiàn áo shān.
思溫認得是故鄉之人,感慨情懷,悶悶不已,因而睏倦,假寐片時。那行者叫得醒來,開眼看時,不見那婦人。楊思溫嗟呀道:「我卻待等他出來,恐有親戚在其間,相認則個,又挫過了。」對行者道:「適來入院婦女何在?」行者道:「婦女們施些錢去了。臨行道:『今夜且歸,明日再來做些功德,追薦親戚則個。』官人莫悶,明日卻來相候不妨。」思溫見說,也施些油錢,與行者相辭了,離羅漢院。繞寺尋遍,忽見僧堂壁上,留題小詞一首,名《浪淘沙》:盡日倚危欄,觸目悽然。乘高望處是居延。忍聽樓頭吹畫角,雷滿長川。荏苒又經年,暗想南園。與民同樂午門前。僧院猶存宣政字,不見鰲山。
yáng sī wēn kàn bà liú tí, qíng xù bù lè. guī lái diàn zhōng, yī yè shuì bù zháo. bā dào tiān míng qǐ lái, dāng rì wú huà dé shuō. zhì wǎn, fēn fù yí fū, yù wǎng hào tiān sì, xún zuó yè de fù rén. zǒu dào dà jiē shàng, rén chóu wù rǎng, zhèng shì rè nào. zhèng xíng zhī jiān, hū rán qǐ yī zhèn léi shēng, sī wēn kǒng xià yǔ, jīng ér yù huí. tái tóu kàn shí, zhǐ jiàn: yín hàn xiàn yī lún míng yuè, tiān jiē diǎn wàn zhǎn huá dēng. bǎo zhú shāo kōng, xiāng fēng fú dì.
楊思溫看罷留題,情緒不樂。歸來店中,一夜睡不着。巴到天明起來,當日無話得說。至晚,分付姨夫,欲往昊天寺,尋昨夜的婦人。走到大街上,人稠物攘,正是熱鬧。正行之間,忽然起一陣雷聲,思溫恐下雨,驚而欲回。抬頭看時,只見:銀漢現一輪明月,天街點萬盞華燈。寶燭燒空,香風拂地。
zǐ xì kàn shí, què jiàn sì wéi rén cóng, yōng zhe yī lún dà chē, cóng xī ér lái. chē shēng dòng dì, gēn suí fān guān, yǒu shù shí rén. dàn jiàn: ā diàn xuān tiān, yí zhàng sāi lù. qián miàn liè shí wǔ duì hóng shā zhào dào, zhú yàn zhēng huī liǎng xià bǎi èr shí bǐng huà gān jīn qiāng, bǎo guāng jiāo jì. xiāng chē shì jiàn, shì cóng rú yún.
仔細看時,卻見四圍人從,擁着一輪大車,從西而來。車聲動地,跟隨番官,有數十人。但見:呵殿喧天,儀仗塞路。前面列十五對紅紗照道,燭焰爭輝;兩下擺二十柄畫杆金槍,寶光交際。香車似箭,侍從如雲。
chē hòu yǒu shì nǚ shù rén, qí zhōng yǒu yī fù nǚ chuān zǐ zhě, yāo pèi yín yú, shǒu chí jìng jīn, yǐ bó yōng xiàng. sī wēn yú yuè guāng zhī xià, zǐ xì kàn shí, hǎo sì gē ge guó xìn suǒ zhǎng yí hán sī hòu qī, sǎo sǎo zhèng fū rén yì niáng. zhè zhèng fū rén, yuán shì qiáo guì fēi yǎng nǚ, jià dé hán zhǎng yí, yǔ sī wēn dōu shì tóng lǐ rén, suì jié bài wèi biǎo xiōng dì, sī wēn hū yì niáng wèi sǎo sǎo. zì hòu kuí lí, bù fù xiāng wèn. zhe zǐ de fù rén jiàn sī wēn, sì mù xiāng dǔ, bù gǎn gōng rán zhāo hū. sī wēn suí cóng chē zi dào yàn shì qín lóu zhù xià, chē jǐn rù qí zhōng. guì rén shàng lóu qù, fān guān rén cóng lóu xià zuò. yuán lái qín lóu zuì guǎng dà, biàn shì dōng jīng bái fán lóu yì bān, lóu shàng yǒu liù shí gè hé ér, xià miàn sàn pù qī bā shí fù zhuō dèng. dāng yè mài jiǔ, hé táng rè nào.
車後有侍女數人,其中有一婦女穿紫者,腰佩銀魚,手持淨巾,以帛擁項。思溫於月光之下,仔細看時,好似哥哥國信所掌儀韓思厚妻,嫂嫂鄭夫人意娘。這鄭夫人,原是喬貴妃養女,嫁得韓掌儀,與思溫都是同里人,遂結拜為表兄弟,思溫呼意娘為嫂嫂。自後睽離,不復相問。著紫的婦人見思溫,四目相睹,不敢公然招呼。思溫隨從車子到燕市秦樓住下,車盡入其中。貴人上樓去,番官人從樓下坐。原來秦樓最廣大,便似東京白樊樓一般,樓上有六十個合兒,下面散鋪七八十副卓凳。當夜賣酒,合堂熱鬧。
yáng sī wēn děng nà guì jiā rù jiǔ sì, qù qín lóu lǐ miàn zuò dì, jiào guò mài zhì qián.
楊思溫等那貴家入酒肆,去秦樓裡面坐地,叫過賣至前。
nà rén jiàn le sī wēn biàn bài, sī wēn fú qǐ dào: xiū bài. dǎ yī rèn shí, què shì dōng jīng bái fán lóu guò mài chén sān ér. sī wēn shén xǐ, jiù jiào sān ér zuò, sān ér zài sān bù gǎn. sī wēn dào: bǐ cǐ dōu shì jīng shī rén, jiù shì tā xiāng yù gù zhī, tóng zuò bù fáng. chàng rě le fāng zuò. sī wēn qǔ chū wǔ liǎng yín zi yǔ guò mài, fēn fù shōu le yín zi, hǎo hǎo gòng fèng shù pǐn hūn sù jiǔ cài shàng lái, yǔ sān ér yī miàn chī jiǔ shuō huà. sān ér dào: zì dīng wèi nián zhì cǐ, jū zài jīn wú zhái zuò nú pú. hòu lái dǐng jiàn qín lóu, wèi sī jiù rì fán lóu guò mài, nǎi rì nà mǎi gōng qián bā shí, gù zài cǐ zuò guò mài. xìng yǔ guān rén huì miàn.
那人見了思溫便拜,思溫扶起道:「休拜。」打一認時,卻是東京白樊樓過賣陳三兒。思溫甚喜,就教三兒坐,三兒再三不敢。思溫道:「彼此都是京師人,就是他鄉遇故知,同坐不妨。」唱喏了方坐。思溫取出五兩銀子與過賣,分付收了銀子,好好供奉數品葷素酒菜上來,與三兒一面吃酒說話。三兒道:「自丁未年至此,拘在金吾宅作奴僕。後來鼎建秦樓,為思舊日樊樓過賣,乃日納買工錢八十,故在此做過賣。幸與官人會面。」
zhèng shuō huà jiān, hū tīng dé yī pài lè shēng. sī wēn dào: hé chù dòng lè? sān ér dào: biàn shì shì lái guì rén shàng lóu yǐn jiǔ de hán guó fū rén zhái juàn. sī wēn wèn hán guó fū rén shì tǐ, sān ér dào: zhè fū rén jí shì zhào gù rén, cháng cháng yè jiān jiāng dài zhái juàn lái cǐ yǐn jiǔ, hé yǎng niáng gè zuò. sān ér cháng shàng lóu gōng guò fú shì, cháng dé fū rén shǎng cì qián chāo shǐ yòng. sī wēn yòu wèn sān ér: shì jiān lù biān yù hán guó fū rén, chē hòu zhái juàn cóng lǐ, yǒu yī fù rén, shì wǒ sǎo sǎo zhèng fū rén, bù zhī shì fǒu? sān ér dào: jí yào fù guān rén, sān ér měi shàng lóu, gōng guò zhòng zhái juàn shí, cháng jiàn fū rén, yòu kǒng bú shì, bù gǎn sī rèn. sī wēn suì gào sān ér dào: wǒ yǒu jiàn shì xiāng fán nǐ, nǐ rú jīn shàng lóu gōng guò hán guó fū rén zhái juàn shí, jiù xún zhèng fū rén. zuò wǒ chuán yǔ dào: wǒ zài lóu xià zhuān hòu fū rén xià lái, wèn gē ge xiáng xì. sān ér yīng mìng shàng lóu qù, sī wēn jiù zuò shàng děng.
正說話間,忽聽得一派樂聲。思溫道:「何處動樂?」三兒道:「便是適來貴人上樓飲酒的韓國夫人宅眷。」思溫問韓國夫人事體,三兒道:「這夫人極是照顧人,常常夜間將帶宅眷來此飲酒,和養娘各坐。三兒常上樓供過伏事,常得夫人賞賜錢鈔使用。」思溫又問三兒:「適間路邊遇韓國夫人,車後宅眷叢里,有一婦人,似我嫂嫂鄭夫人,不知是否?」三兒道:「即要覆官人,三兒每上樓,供過眾宅眷時,常見夫人,又恐不是,不敢廝認。」思溫遂告三兒道:「我有件事相煩你,你如今上樓供過韓國夫人宅眷時,就尋鄭夫人。做我傳語道:『我在樓下專候夫人下來,問哥哥詳細。』」三兒應命上樓去,思溫就座上等。
yī shí, zhǐ jiàn sān ér xià lóu, yǐ zhǐ zhù xià chún. sī wēn xiǎo dé jīng shī rén shì yǔ, nèn dì nǎi liǎo shì yě. sī wēn wèn: shì rú hé? sān ér dào: shàng lóu dé jiàn zhèng fū rén, shuō dào: wǔ guān rén zài xià miàn děng fū rén xià lái, wèn gē ge xiāo xī. fū rén tīng dé, biàn chuí lèi dào: shū shū yuán lái yě zài zhè lǐ. chuán yǔ wǔ guān rén, shǎo kè biàn xià lóu, zì yǔ shū shū shuō huà. sī wēn xiè le sān ér, dǎ fā jiǔ qián, nǎi chū qín lóu mén qián, zhù lì xuán wàng. bù duō shí, zhǐ jiàn zhī hòu rén cóng rù qù, shǎo kè fān guān rén cóng cù yōng yī liàng chē zi chū lái.
一時,只見三兒下樓,以指住下唇。思溫曉得京師人市語,恁地乃了事也。思溫問:「事如何?」三兒道:「上樓得見鄭夫人,說道:『五官人在下面等夫人下來,問哥哥消息』。夫人聽得,便垂淚道:『叔叔原來也在這裡。傳與五官人,少刻便下樓,自與叔叔說話。』」思溫謝了三兒,打發酒錢,乃出秦樓門前,佇立懸望。不多時,只見祗候人從入去,少刻番官人從簇擁一輛車子出來。
sī wēn hòu chē zi guò, hòu miàn zhái juàn yě chū lái, jiàn zǐ yī pèi yín yú xiàng chán luó pà fù nǚ, biàn shì sǎo sǎo. sī wēn jìn qián, gòng sǎo sǎo xù lǐ bì, suì wèn dào: sǎo sǎo yīn hé yǔ gē ge xiāng bié zài cǐ? zhèng fū rén wèn lèi dào: qiè zì jìng kāng zhī dōng, yǔ xiōng lìn zhōu xià huái chǔ, jiāng zhì xū yí, bù xìng jiàn chuān jià shǒu, dāo zhōng shāo gōng, qiè yǒu lè chāng pò jìng zhī yōu, rǔ xiōng bèi léi xiè chán shēn zhī kǔ, wèi lǔ suǒ lüè. qí qiú sā bā tài wèi xiāng bī, wǒ yì bù shòu rǔ, wèi qí zhí lǔ zhì yān shān. sā bā tài wèi hèn qiè bù cóng, jiàn qiè gǔ shòu rú chái, suì yù qiè shēn yú zǔ shì zhī jiā. hòu zhī shì chāng hù, zì sī shì pǐn guān qī, mìng guān nǚ, shēng rú sū xiǎo qīng hé róng! sǐ rú mèng jiāng nǚ hé rǔ! àn chōu qún dài zì yì liáng jiān, bèi rén dé zhī, jiāng qiè jiù le. sā bā tài wèi qī hán fū rén wén ér lián wǒ, jí lìng jiù mìng, liú wǒ suí shì. xiàng shàng chuāng hén zhì jīn wèi yù, shì gù xiàng chán luó pà. cāng huáng bié liáng rén, bù zhī ān wǎng? xīn dé liáng rén yīn hào, dāng shí gēng yī dùn zǒu, jīn zài jīn líng, fù hái jiù zhí, zhì jīn sì zài, wèi rěn chóng hūn. qiè rán xiāng liàn dǐng, wèn bo qiú shén, wàng jīn líng zhī yǒu lù, tuō shēng jì yǐ wú mén. jīn cóng hán guó fū rén zhì cǐ yóu yàn, jì wèi nú pú zhī qū, bù gǎn jiǔ yǔ, shū shū dīng níng, mò yù jiāng nán rén, qiàn jiào chuán gè yīn xìn.
思溫候車子過,後面宅眷也出來,見紫衣佩銀魚、項纏羅帕婦女,便是嫂嫂。思溫進前,共嫂嫂敘禮畢,遂問道:「嫂嫂因何與哥哥相別在此?」鄭夫人搵淚道:「妾自靖康之冬,與兄賃舟下淮楚,將至盱眙,不幸箭穿駕手,刀中梢公,妾有樂昌破鏡之憂,汝兄被縲紲纏身之苦,為虜所掠。其酋撒八太尉相逼,我義不受辱,為其執虜至燕山。撒八太尉恨妾不從,見妾骨瘦如柴,遂鬻妾身於祖氏之家。後知是娼戶,自思是品官妻,命官女,生如蘇小卿何榮!死如孟姜女何辱!暗抽裙帶自縊梁間,被人得知,將妾救了。撒八太尉妻韓夫人聞而憐我,亟令救命,留我隨侍。項上瘡痕至今未愈,是故項纏羅帕。倉皇別良人,不知安往?新得良人音耗,當時更衣遁走,今在金陵,復還舊職,至今四載,未忍重婚。妾燃香煉頂,問卜求神,望金陵之有路,脫生計以無門。今從韓國夫人至此游宴,既為奴僕之軀,不敢久語,叔叔叮嚀,驀遇江南人,倩教傳個音信。」
yáng sī wēn yù dài zài wèn qí xiáng, é yǒu fān guān shǒu chí bā léng chōu rǎng, xiàng sī wēn dào: wǒ jiā nú bì, gèng yè zhī jiān, zěn gǎn yǐn yòu? ná qǐ chōu rǎng, yíng liǎn biàn dǎ. sī wēn yī jiàn lái dǎ, lián máng jí zǒu. nà fān guān jiǎo zhí xíng chí, gǎn bù shàng. zǒu dé tuō, yī shēn lěng hàn, huāng máng guī dào yí fū kè diàn. zhāng èr guān jiàn sī wēn zǒu huí chuǎn xū xū dì, wèn dào: zuò shén me zhí nèn huāng zhāng? sī wēn jiāng qián shì yī yī gào sù. zhāng èr guān jiàn shuō, jiē ya bù yǐ, ān pái sān bēi yǔ sī wēn huò suǒ. sī wēn xiǎng qǐ gē ge hán zhōng yì sǎo sǎo zhèng fū rén, nà lǐ chī dé jiǔ xià.
楊思溫欲待再問其詳,俄有番官手持八棱抽攘,向思溫道:「我家奴婢,更夜之間,怎敢引誘?」拿起抽攘,迎臉便打。思溫一見來打,連忙急走。那番官腳蹠行遲,趕不上。走得脫,一身冷汗,慌忙歸到姨夫客店。張二官見思溫走回喘吁吁地,問道:「做甚麼直恁慌張?」思溫將前事一一告訴。張二官見說,嗟呀不已,安排三杯與思溫嚯索。思溫想起哥哥韓忠翊嫂嫂鄭夫人,那裡吃得酒下。
chóu mèn zhōng guò le yuán xiāo, yòu shì sān yuè. zhāng èr guān xiàng sī wēn dào: wǒ chū qù liǎng sān rì jí guī, nǐ yǔ wǒ zhào guǎn diàn lǐ zé gè. sī wēn wèn: chū qù hé gān?
愁悶中過了元宵,又是三月。張二官向思溫道:「我出去兩三日即歸,你與我照管店裡則個。」思溫問:「出去何干?」
zhāng èr guān rén dào: jīn liǎng guó tōng hé, fèng shǐ zhì wéi yáng, mǎi xiē huò wù biàn huí. yáng sī wēn jiàn yí fū zhāng èr guān chū qù, dú zì wú liáo, zhòu zhǎng chūn kùn, sàn bù dà jiē zhì qín lóu. rù lóu xián wàng yī shǎng, nǎi jiàn yī guò mài zhì qián chàng rě, biàn jiào: yáng wǔ guān!
張二官人道:「今兩國通和,奉使至維揚,買些貨物便回。」楊思溫見姨夫張二官出去,獨自無聊,晝長春困,散步大街至秦樓。入樓閒望一晌,乃見一過賣至前唱喏,便叫:「楊五官!」
sī wēn kàn shí, hǎo shēng ér shú, què yòu bú shì chén sān, shì shuí? guò mài dào: nán nǚ dōng jīng yù xiān jiǔ lóu guò mài xiǎo wáng. qián shí chén sān ér bèi zuǒ jīn wú jiào qù, bù lìng chū lái. sī wēn bù jiàn sān ér zài qín lóu, xīn xià yuè mèn, hú luàn mǎi xiē diǎn xīn chī, biàn wèn xiǎo wáng dào: qián cì shàng yuán yè hán guó fū rén lái cǐ yǐn jiǔ, bù zhī nǐ shí hán guó fū rén zhù chù me? xiǎo wáng dào: nán nǚ yě céng wèn tā fǔ zhōng lái, dào shì tiān wáng sì hòu.
思溫看時,好生而熟,卻又不是陳三,是誰?過賣道:「男女東京寓仙酒樓過賣小王。前時陳三兒被左金吾叫去,不令出來。」思溫不見三兒在秦樓,心下越悶,胡亂買些點心吃,便問小王道:「前次上元夜韓國夫人來此飲酒,不知你識韓國夫人住處麼?」小王道:「男女也曾問他府中來,道是天王寺後。」
shuō yóu wèi liǎo, sī wēn tái tóu yī kàn, bì shàng liú tí mò jī wèi gān. zǐ xì dú zhī, tí dào: chāng lí hán sī hòu zhōu fā jīn líng, guò huáng tiān dàng, yīn gǎn wáng qī zhèng shì, chuán zhōng zuò xiāng diào zhī cí, míng yù jiē xíng: hé hé zhū fěn qiān yú liǎng, niǎn yī gè guān yīn yàng. dà dū què shì liǎng sān fēn, shǎo fù líng lóng wǔ zàng. děng dài huáng hūn, xún hǎo mèng dǐ, zhōng yè kōng láo rǎng. xiāng hún mèi pò zhī hé wǎng? liào zhī zài chuán ér shàng.
說猶未了,思溫抬頭一看,壁上留題墨跡未乾。仔細讀之,題道:「昌黎韓思厚舟發金陵,過黃天盪,因感亡妻鄭氏,船中作相吊之詞」,名《御街行》:合和朱粉千餘兩,捻一個、觀音樣。大都卻似兩三分,少付玲瓏五臟。等待黃昏,尋好夢底,終夜空勞攘。香魂媚魄知何往?料只在、船兒上。
wú yán yǐ dìng xiǎo mén ér, dú duì tāo tāo xuě làng. ruò jiāng chóu lèi, hái zuò shuǐ suàn, jǐ gè huáng tiān dàng.
無言倚定小門兒,獨對滔滔雪浪。若將愁淚,還做水算,幾個黃天盪。
yáng sī wēn dú bà, hài rán hún bù fù tǐ: tí bǐ zhèng shì gē ge hán sī hòu, nèn dì shì sǎo sǎo méi le. wǒ zhēng yuè shí wǔ rì qín lóu qīn jiàn, gòng wǒ shuō huà, dào zài hán guó fū rén zhái wèi shì qiè, jīn què méi le. zhè shì nán míng. jīng yí wèi jué, suì wèn xiǎo wáng dào: mò jī wèi gān, tí bǐ rén hé zài? xiǎo wáng dào: bù zhī. rú jīn liǎng guó tōng hé, fèng shǐ zhì cǐ, zài mù dào guǎn yì ān xiē. shì lái sì wǔ rén lái cǐ yǐn jiǔ, suì xiě yú cǐ. shuō huà de, cuò shuō le! shǐ mìng rù guó, qǐ yǒu chū lái xián zǒu mǎi jiǔ chī zhī lǐ? àn yí jiān zhì zài: nà shí fǎ jìn wèi lì, fèng shǐ guān tīng cóng yǔ wài rén wǎng lái. dāng rì shì sān yuè shí wǔ rì, yáng sī wēn wèn běn dào guǎn zài hé chù, xiǎo wáng dào: zài chéng nán. sī wēn hái le jiǔ qián xià lóu, jí qù běn dào guǎn, xún hán sī hòu.
楊思溫讀罷,駭然魂不附體:「題筆正是哥哥韓思厚,恁地是嫂嫂沒了。我正月十五日秦樓親見,共我說話,道在韓國夫人宅為侍妾,今卻沒了。這事難明。」驚疑未決,遂問小王道:「墨跡未乾,題筆人何在?」小王道:「不知。如今兩國通和,奉使至此,在木道館驛安歇。適來四、五人來此飲酒,遂寫於此。」說話的,錯說了!使命入國,豈有出來閒走買酒吃之理?按《夷堅志》載:那時法禁未立,奉使官聽從與外人往來。當日是三月十五日,楊思溫問本道館在何處,小王道:「在城南。」思溫還了酒錢下樓,急去本道館,尋韓思厚。
dào de guǎn dào, zhǐ jiàn sū xǔ èr zhǎng yí zài guǎn mén qián xián kàn, èr rén dōu shì jiù rì xiāng shí, rèn dé sī wēn, jìn qián chàng rě, hái lǐ bì. wèn dào: yáng xiōng hé lái?
到得館道,只見蘇許二掌儀在館門前閒看,二人都是舊日相識,認得思溫,近前唱喏,還禮畢。問道:「楊兄何來?」
sī wēn dào: tè lái xún gē ge hán zhǎng yí. èr rén dào: zài lǐ miàn huì wén zì, róng rù qù huàn tā chū lái. èr rén suì rù qù, jiào hán zhǎng yí chū dào guǎn qián. sī wēn yī jiàn hán zhǎng yí, lián máng xià bài, yī bēi yī xǐ, biàn shì tā xiāng yù qì yǒu, yān shān féng gù rén. sī wēn wèn sī hòu: sǎo sǎo ān lè? sī hòu tīng dé shuō, liǎng xíng lèi xià, gào sù dào: zì jìng kāng zhī dōng, yǔ rǔ sǎo gù chuán, jiāng xià huái chǔ, lù zhì xū yí, bù xìng jiàn chuān gāo shǒu, dāo zhōng shāo gōng, ěr sǎo sǎo yǒu lè chāng liú jìng zhī yōu, xiōng bèi léi xiè chán shēn zhī kǔ. wǒ bèi lǔ zhí yú yě zhài, yè zhì sān gǔ, yǐ kǔ gào dé tuō, rán yì bù zhī ěr sǎo sǎo cún wáng. hòu yǒu pú rén zhōu yì, fú zài cǎo zhōng, jiàn ěr sǎo bèi lǔ sā bā tài wèi suǒ bī, ěr sǎo yì bù shòu rǔ, yǐ dāo zì wěn ér sǐ. wǒ hòu bēn zǒu xíng zài, fù hái jiù zhí. sī wēn wèn dào: cǐ shì hái shì gē ge mù jī fǒu? sī hòu dào: cǐ shì zhōu yì qīn zì bào wǒ. sī wēn dào: zhǐ kǒng bù sǐ. jīn suì yuán xiāo, wǒ qīn jiàn sǎo sǎo tóng hán guó fū rén chū yóu, yàn yú qín lóu. sī wēn shǐ chén sān ér shàng lóu jì xìn, xià lóu yǔ sī wēn xiāng jiàn. suǒ shuō shì tǐ, qián miàn yǔ gē ge yī tóng, yě shuō dào: gē ge fù hái jiù zhí, dào jīn sì zài, wèi rěn chóng hūn. sī hòu tīng dé shuō, lǐ huì bù xià.
思溫道:「特來尋哥哥韓掌儀。」二人道:「在裡面會文字,容入去喚他出來。」二人遂入去,叫韓掌儀出到館前。思溫一見韓掌儀,連忙下拜,一悲一喜,便是他鄉遇契友,燕山逢故人。思溫問思厚:「嫂嫂安樂?」思厚聽得說,兩行淚下,告訴道:「自靖康之冬,與汝嫂顧船,將下淮楚,路至盱眙,不幸箭穿篙手,刀中梢公,爾嫂嫂有樂昌硫鏡之憂,兄被縲紲纏身之苦。我被虜執於野寨,夜至三鼓,以苦告得脫,然亦不知爾嫂嫂存亡。後有僕人周義,伏在草中,見爾嫂被虜撒八太尉所逼,爾嫂義不受辱,以刀自刎而死。我後奔走行在,復還舊職。」思溫問道:「此事還是哥哥目擊否?」思厚道:「此事周義親自報我。」思溫道:「只恐不死。今歲元宵,我親見嫂嫂同韓國夫人出遊,宴於秦樓。思溫使陳三兒上樓寄信,下樓與思溫相見。所說事體,前面與哥哥一同,也說道:哥哥復還舊職,到今四載,未忍重婚。」思厚聽得說,理會不下。
sī wēn dào: róng yì jué qí sǐ shēng. hé bù tóng wǎng tiān wáng sì hòu hán guó fū rén zhái qián dǎ tīng, wèn gè míng bái! sī hòu dào: yě shuō dé shì. nǎi rù guǎn zhōng, fēn fù tóng shì, dài dāng zhí suí hòu, èr rén tóng háng.
思溫道:「容易決其死生。何不同往天王寺後韓國夫人宅前打聽,問個明白!」思厚道:「也說得是。」乃入館中,分付同事,帶當直隨後,二人同行。
shū hū zhī jiān, zǒu zhì tiān wáng sì hòu. yí lù shàng qiāo wú rén jī, zhǐ jiàn yī suǒ kōng zhái, mén shēng zhū wǎng, hù jī chén āi, huāng cǎo yíng jiē, lǜ tái mǎn dì, suǒ zhe dà mén.
倏忽之間,走至天王寺後。一路上悄無人跡,只見一所空宅,門生蛛網,戶積塵埃,荒草盈階,綠苔滿地,鎖着大門。
yáng sī wēn dào: duō shì hòu mén. yán qiáng qiě xíng shù shí bù, qiáng biān zhǐ yǒu yī jiā, jiàn yī gè lǎo ér zài lǐ miàn dǎ sī xiàn, xiàng qián chàng rě dào: lǎo zhàng, jiè wèn hán guó fū rén zhái nà lǐ jìn qù? lǎo ér bǐng xìng zào bào, jǔ zhǐ cū shū, quán bù cǎi rén.
楊思溫道:「多是後門。」沿牆且行數十步,牆邊只有一家,見一個老兒在裡面打絲線,向前唱喏道:「老丈,借問韓國夫人宅那裡進去?」老兒稟性躁暴,舉止粗疏,全不採人。
èr rén zài sì wèn tā, zhǐ tuī bù zhī. qǐng jiān, hū yǒu yī lǎo yù tí zhe fàn lán, kǒu zhōng nán nán mái yuān, yuàn chàng nà dà bó. èr rén suì yǔ pó pó chàng rě, pó zǐ hái gè wàn fú, yǔ yīn lèi dōng jīng rén. èr rén wèn hán guó fū rén zhái zài nà lǐ, pó zǐ zhèng dài shuō, dà bó yòu mán yuàn duō kǒu. pó zǐ bù guǎn dà bó, xiàng èr rén dào: xí fù shì dōng jīng rén, dà bó shì shān dōng ǎo mán, lǎo xí fù méi xìng jià dé cǐ chù shēng, quán bù xiǎo shì zhú rì sòng xiē chá fàn, xián hǎo dào dǎi, qiě shì de rén zēng. biàn zuò dào guān rén wèn jù huà, jiù shuō hé fáng! nà dà bó kǒu zhōng yòu xiāo xiāo de bù zhù pó zǐ bù guǎn tā, xiàng èr rén dào: hán guó fū rén zhái qián miàn suǒ zhe kōng zhái biàn shì. èr rén chī yī jīng, wèn: hán fū rén hé zài? pó zǐ dào: hán fū rén qián nián huà qù le, tā jiā bān yí bié chù, hán fū rén mái zài huā yuán nèi. guān rén bù xìn shí, xí fù tóng qù kàn yī kàn, hǎo me? dà bó yòu shuō: mò de rù qù, guān fǔ zhī dào, yǐn rě shì duān dài lèi wǒ. pó zǐ bù cǎi, tóng èr rén biàn xíng. lù shàng jiù wèn: hán guó fū rén zhái nèi yǒu zhèng yì niáng, jīn zài fǒu?
二人再四問他,只推不知。頃間,忽有一老嫗提着飯籃,口中喃喃埋冤,怨暢那大伯。二人遂與婆婆唱喏,婆子還個萬福,語音類東京人。二人問韓國夫人宅在那裡,婆子正待說,大伯又埋怨多口。婆子不管大伯,向二人道:「媳婦是東京人,大伯是山東拗蠻,老媳婦沒興嫁得此畜生,全不曉事;逐日送些茶飯,嫌好道歹,且是得人憎。便做到官人問句話,就說何妨!」那大伯口中又嘵嘵的不祝婆子不管他,向二人道:「韓國夫人宅前面鎖着空宅便是。」二人吃一驚,問:「韓夫人何在?」婆子道:「韓夫人前年化去了,他家搬移別處,韓夫人埋在花園內。官人不信時,媳婦同去看一看,好麼?」大伯又說:「莫得入去,官府知道,引惹事端帶累我。」婆子不採,同二人便行。路上就問:「韓國夫人宅內有鄭義娘,今在否?」
pó zǐ biàn dào: guān rén bú shì guó xìn suǒ hán zhǎng yí, míng sī hòu? zhè guān rén bú shì yáng wǔ guān, míng sī wēn me? èr rén dà jīng, wèn: pó pó rú hé dé zhī? pó zǐ dào: xí fù jiàn zhèng fū rén shuō. sī hòu yòu wèn: pó pó rú hé rèn dé? zhuō qī jīn zài shén chù? pó pó dào: èr nián qián shí, yǒu sā bā tài wèi, céng yú cǐ zhái ān xià. qí qī hán guó fū rén cuī shì, rén cí xù wù, jí bù kě dé. cháng huàn xí fù rù zhái, jiàn fū rén shuō, sā bā tài wèi zì xū yí lüè dé yī fù rén, xìng zhèng, xiǎo zì yì niáng, shén wèi tài wèi suǒ xǐ. yì niáng shì bù shòu rǔ, zì wěn ér sǐ, fū rén mǐn qí zhēn jié, yǔ huǒ huà, shōu gǔ shèng xiá. yǐ hòu hán fū rén sǐ, yīn suí zàng zài cǐ yuán nèi. suī sǐ zhě yǔ huó rén wú yì, xí fù rù yuán nèi qù, cháng jiàn zhèng fū rén chū lái. chū shí yě yǒu xiē pà, fū rén dào: pó pó mò pà, bù lái sǔn hài pó pó, yǒu xiē zhōng qǔ jiān gào sù zé gè. fū rén shuō dào shì jīng shī rén, xìng zhèng, míng yì niáng. yòu nián jìn rù qiáo guì fēi wèi zuò yǎng nǚ, hòu chū jià zhōng yì láng hán sī hòu. yǒu jié yì shū shū yáng wǔ guān, míng sī wēn, yī yī yǔ lǎo xí fù shuō. yòu shuō xū yí shì jī: zhàng fū jiàn zài jīn líng wèi guān, wǒ wèi tā shǒu jié ér wáng. xún cháng yīn yǔ shí, wǒ duō rù yuán zhōng, yǔ fū rén xiāng jiàn xián huà.
婆子便道:「官人不是國信所韓掌儀,名思厚?這官人不是楊五官,名思溫麼?」二人大驚,問:「婆婆如何得知?」婆子道:「媳婦見鄭夫人說。」思厚又問:「婆婆如何認得?拙妻今在甚處?」婆婆道:「二年前時,有撒八太尉,曾於此宅安下。其妻韓國夫人崔氏,仁慈恤物,極不可得。常喚媳婦入宅,見夫人說,撒八太尉自盱眙掠得一婦人,姓鄭,小字義娘,甚為太尉所喜。義娘誓不受辱,自刎而死,夫人憫其貞節,與火化,收骨盛匣。以後韓夫人死,因隨葬在此園內。雖死者與活人無異,媳婦入園內去,常見鄭夫人出來。初時也有些怕,夫人道:『婆婆莫怕,不來損害婆婆,有些衷曲間告訴則個。』夫人說道是京師人,姓鄭,名義娘。幼年進入喬貴妃位做養女,後出嫁忠翊郎韓思厚。有結義叔叔楊五官,名思溫,一一與老媳婦說。又說盱眙事跡:「丈夫見在金陵為官,我為他守節而亡。」尋常陰雨時,我多入園中,與夫人相見閒話。
guān rén yào wèn zǐ xì, jiàn le zì zhī.
官人要問仔細,見了自知。」
sān rén zǒu dào shì lái suǒ zhe de dà zhái, pó pó yú qiáng ér rù, èr rén suí hòu, yě rù lǐ miàn qù, zhǐ jiàn dǎ guǐ jìng jìng de yī zuò bài luò huā yuán. sān rén xíng bù jiān, mǎn dì cán yīng fāng cǎo xún fǎng fù rén, quán méi zōng jī. zhèng miàn sān jiān dà táng, táng shàng yǒu gè píng fēng, shàng miàn shān shuǐ, nǎi guō xī suǒ zuò. sī hòu zhèng kàn zhī jiān, hū rán jiàn bì shàng yǒu shù xíng zì. sī hòu xì kàn zì tǐ róu ruò, quán shì zhèng yì niáng fū rén suǒ zuò. kàn le dà xǐ dào: wǔ dì, sǎo sǎo zhī zài cǐ jiān. sī wēn wèn: rú hé jiàn dé? sī hòu dǎ yī kàn, kàn qí bǐ jī nǎi yī cí, cí míng hǎo shì jìn: wǎng shì yǔ shuí lùn? wú yǔ àn dàn lèi xuè. hé chù zuì kān lián? cháng duàn huáng hūn shí jié. yǐ lóu níng wàng yòu pái huái, shuí jiě cǐ qíng qiē? hé jì kě tóng guī yàn, chèn jiāng nán chūn sè. hòu xiě dào: jì chūn wàng hòu yī rì zuò.
三人走到適來鎖着的大宅,婆婆踰牆而入,二人隨後,也入裡面去,只見打鬼淨淨的一座敗落花園。三人行步間,滿地殘英芳草;尋訪婦人,全沒蹤跡。正面三間大堂,堂上有個屏風,上面山水,乃郭熙所作。思厚正看之間,忽然見壁上有數行字。思厚細看字體柔弱,全似鄭義娘夫人所作。看了大喜道:「五弟,嫂嫂只在此間。」思溫問:「如何見得?」思厚打一看,看其筆跡乃一詞,詞名《好事近》:往事與誰論?無語暗彈淚血。何處最堪憐?腸斷黃昏時節。倚樓凝望又徘徊,誰解此情切?何計可同歸雁,趁江南春色。後寫道:「季春望後一日作。」
èr rén dú bà dào: sǎo sǎo zhǐ jīn rì xiě lái, kě shā jīng rén. xíng zhì cè shǒu, yǒu yī zuò lóu, èr rén gòng pó pó fú zhe lán gān dēng lóu. zhì lóu shàng, yòu yǒu jù píng yī zuò, zì tǐ rú qián, xiě zhe yì liáng rén yī piān, gē yuē: gū yún luò rì chūn yún dī, liáng rén yǎo yǎo jī tiān yá. dōng fēng hú dié xiāng jiāo fēi, duì jǐng lìng rén yì cǎn qī. jǐn rì wàng láng láng bù zhì, sù zhì xiāng jī zhuǎn qiáo cuì. mǎn yǎn sháo huá shì jiǔ nóng, huā luò tíng qián niǎo shēng suì.
二人讀罷道:「嫂嫂只今日寫來,可煞驚人。」行至側首,有一座樓,二人共婆婆扶着欄杆登樓。至樓上,又有巨屏一座,字體如前,寫着《憶良人》一篇,歌曰:孤雲落日春雲低,良人窅窅羈天涯。東風蝴蝶相交飛,對景令人益慘淒。盡日望郎郎不至,素質香肌轉憔悴。滿眼韶華似酒濃,花落庭前鳥聲碎。
gū wéi qiāo qiāo yè tiáo tiáo, lòu jǐn dēng cán xiāng yǐ xiāo. qiū qiān yuàn luò jiǔ tíng xì, shuāng xuán cǎi sù kōng yáo yáo méi xī méi xī chūn dài cù, lèi xī lèi xī cháng mǎn jū. wú yán dú bù shàng wēi lóu, yǐ biàn lán gān shí èr qǔ. rěn rǎn liú guāng jí shì suō, tāo tāo shì shuǐ wú huí bō. liáng rén yī guò bù fù fǎn, hóng yán yù lǎo jiāng rú hé?
孤幃悄悄夜迢迢,漏盡燈殘香已銷。鞦韆院落久停戲,雙懸彩素空搖遙眉兮眉兮春黛蹙,淚兮淚兮常滿掬。無言獨步上危樓,倚遍欄杆十二曲。荏苒流光疾似梭,滔滔逝水無回波。良人一過不復返,紅顏欲老將如何?
hán sī hòu dú bà, yǐ shǒu fǔ bì ér yán: wǒ qī bù xìng wèi rén qū lǔ. zhèng kàn zhī jiān, hū tīng yáng sī wēn jí dào: sǎo sǎo lái yě! sī hòu huí tóu kàn shí, jiàn yī fù rén, xiàng yōng xiāng luó ér lái. sī wēn zǐ xì rèn shí, zhèng shì qín lóu jiàn de sǎo sǎo. nà pó pó yě dào: fū rén lái le! sān rén dà jīng, jí zǒu xià lóu lái xún, zǎo zhuǎn shēn rù hòu táng zuǒ láng xià, qū rù yī gé zi nèi qù.
韓思厚讀罷,以手拊壁而言:「我妻不幸為人驅虜。」正看之間,忽聽楊思溫急道:「嫂嫂來也!」思厚回頭看時,見一婦人,項擁香羅而來。思溫仔細認時,正是秦樓見的嫂嫂。那婆婆也道:「夫人來了!」三人大驚,急走下樓來尋,早轉身入後堂左廊下,趨入一閣子內去。
èr rén jīng jù, pó pó dào: jì yǐ dào cǐ, kě tóng qù gé zi lǐ kàn yī kàn.
二人驚懼,婆婆道:「既已到此,可同去閣子裡看一看。」
pó zǐ yǐn èr rén dào gé qián, zhǐ jiàn guān zhe gé zi mén, mén shàng yǒu pái miàn xiě dào: hán guó fū rén yǐng táng. pó zǐ tuī kāi gé zi, sān rén rù gé zi zhōng kàn shí, què shì ān pái gōng yǎng zhe yī gè pái wèi, shàng xiě zhe: wáng shì hán guó fū rén zhī wèi. cè biān yǒu yī zhóu huà, shì yì niáng yě, pái wèi shàng xiě zhe: shì qiè zhèng yì niáng zhī wèi. miàn qián gōng zhuō, chén āi chǐ mǎn. hán sī hòu kàn jiàn yǐng shén shàng yī fú róng mào, yǔ sī wēn yuán yè suǒ jiàn de wú èr, hán sī hòu lèi xià rú yǔ. pó zǐ dào: fū rén gǔ xiá, zhī zài zhuō xià, fū rén cháng tí qǐ, jiào xí fù kàn, shì gè hēi qī xiá, yǒu liǎng gè tōu shí huán ér. měi biàn tí qǐ, fū rén xū kū yī fān, hé wǒ dào: wǒ yǔ zhàng fū shǒu jié sàng shēn, sǐ ér wú yuàn. sī hòu tīng dé shuō, nǎi kěn pó zǐ tóng jiē qǐ zhuān, qǔ gǔ xiá guī bì jīn líng, dāng dé hòu xiè. pó pó dào: bù fáng. sān rén tóng duō qǐ gōng zhuō, jiē qǐ huā zhuān, qù duō xiá zi. yòng lì duō zhī, bù néng dé qǐ, yuè duō yuè láo. sī wēn jí zhǐ èr rén: mò duō, mò duō! gē ge xū xiǎo dé sǎo sǎo tōng líng, jīn jì qǔ qù, yě yào chéng lǐ.
婆子引二人到閣前,只見關着閣子門,門上有牌面寫道:「韓國夫人影堂。」婆子推開閣子,三人入閣子中看時,卻是安排供養着一個牌位,上寫着:「亡室韓國夫人之位。」側邊有一軸畫,是義娘也,牌位上寫着:「侍妾鄭義娘之位。」面前供卓,塵埃尺滿。韓思厚看見影神上衣服容貌,與思溫元夜所見的無二,韓思厚淚下如雨。婆子道:「夫人骨匣,只在卓下,夫人常提起,教媳婦看,是個黑漆匣,有兩個鍮石環兒。每遍提起,夫人須哭一番,和我道:『我與丈夫守節喪身,死而無怨。』」思厚聽得說,乃懇婆子同揭起磚,取骨匣歸弊金陵,當得厚謝。婆婆道:「不妨。」三人同掇起供卓,揭起花磚,去掇匣子。用力掇之,不能得起,越掇越牢。思溫急止二人:「莫掇,莫掇!哥哥須曉得嫂嫂通靈,今既取去,也要成禮。
qiě chū cǐ jiān, bèi xiē jì yí, zuò wén yǐ bái sǎo sǎo, qǔ zhī fāng kě. hán sī hòu dào: yě shuō dé shì. sān rén zài duō qiáng ér qù. dào dǎ xiàn pó pó jiā, lìng pú rén zhāng jǐn mǎi xià jiǔ pú xiāng zhú zhī wù, jiù pó pó jiā zuò jì wén. děng zhì tiān míng, yī tóng pó pó pú rén bān qiè jì wù, yú qiáng ér rù. zài hán guó fū rén yǐng táng nèi, pù pái gōng yǎng qì.
且出此間,備些祭儀,作文以白嫂嫂,取之方可。」韓思厚道:「也說得是。」三人再掇牆而去。到打線婆婆家,令僕人張謹買下酒脯、香燭之物,就婆婆家做祭文。等至天明,一同婆婆、僕人搬挈祭物,踰牆而入。在韓國夫人影堂內,鋪排供養訖。
děng zhì sān gēng qián hòu, xiāng cán zhú jǐn, bēi pán líng luò, xīng xiù dù hé hàn zhī hòu, zhuó jiǔ diàn xiǎng. sān diàn yǐ bì, sī hòu dāng líng yán xià pī dú jì wén, dú bà liú lèi rú qīng, bǎ jì wén tóng zhǐ qián shāo huà.
等至三更前後,香殘燭盡,杯盤零落,星宿渡河漢之候,酌酒奠饗。三奠已畢,思厚當靈筵下披讀祭文,讀罷流淚如傾,把祭文同紙錢燒化。
hū rán qǐ yī zhèn kuáng fēng, zhè fēng chuī dé zhú yǒu guāng yǐ wú guāng, dēng yù miè ér bù miè, sān rén hún shēn hàn chàn. fēng guò chù, tīng dé yī zhèn kū shēng. fēng dìng zhú míng, sān rén kàn shí, zhú guāng zhī xià, jiàn yī fù nǚ, mèi liǎn rú huā, xiāng jī shì yù, xiàng chán luó pà, bù cù jīn lián, liǎn mèi xiàng qián, dào shēng: shū shū wàn fú. èr rén dà jīng xù lǐ. hán sī hòu zhí shǒu xiàng qián, gěng yè liú lèi. kū bà, zhèng fū rén xiàng zhe sī hòu dào: zuó zhě xū yí zhī shì, wǒ fū jīn yǐ míng yǐ. zhǐ jīn yuán yè qín lóu, yǔ shū shū xiāng féng, bù dé jǐn sù zhōng qǔ. dāng shí qiè ruò tān shēng, bì xū diàn rǔ wǒ fū. xìng ér quán jūn qīng dé ruò jǐn yú, qì qiè xìng mìng rú tǔ jiè zhì yǒu jīn rì shēng sǐ zhī gé, zhōng tiān zhī hèn. shuō bà, yòu kū yī cì.
忽然起一陣狂風,這風吹得燭有光以無光,燈欲滅而不滅,三人渾身汗顫。風過處,聽得一陣哭聲。風定燭明,三人看時,燭光之下,見一婦女,媚臉如花,香肌似玉,項纏羅帕,步蹙金蓮,斂袂向前,道聲:「叔叔萬福。」二人大驚敘禮。韓思厚執手向前,哽咽流淚。哭罷,鄭夫人向着思厚道:「昨者盱眙之事,我夫今已明矣。只今元夜秦樓,與叔叔相逢,不得盡訴衷曲。當時妾若貪生,必須玷辱我夫。幸而全君清德若瑾瑜,棄妾性命如土芥;致有今日生死之隔,終天之恨。」說罷,又哭一次。
pó pó quàn dào: xiū kū, qiě lǐ huì qiān gǔ zhī shì. zhèng fū rén shōu kū ér zuò, sān rén jìn xiē yǐn zhuàn, fū rén lüè xiǎng xiē qì wèi. sī wēn wèn: yuán yè qín lóu xià xiāng féng, sǎo sǎo wèi hán guó fū rén zhái juàn, chē hòu xǔ duō rén, shì rén shì guǐ? zhèng fū rén dào: tài píng zhī shì, rén guǐ xiāng fēn jīn rì zhī shì, rén guǐ xiāng zá. dāng shí suí chē, jiē fēi rén yě. sī hòu dào: xián qī wèi wú shǒu jié ér wáng, wǒ dāng zhōng shēn bù qǔ, yǐ bào xián qī zhī dé. jīn yuàn qiān xián qī zhī xiāng gǔ, gòng guī jīn líng kě hū? fū rén bù cóng dào: pó pó yǔ shū shū zài cǐ, tīng nú shuō. jīn méng xián fū niàn qiè gū hún zài cǐ, qǐ bù yuàn guī cóng fū? rán xū dé cháng cháng kàn wǒ, shù jǐ cǐ qíng bù gé míng mò. tǎng ruò zài qǔ, bì bù wǒ gù, zé bù rú bù qù wèi qiáng. sān rén zài sān lì quàn, fū rén zhǐ shì bù kěn, xiàng sī wēn dào: shū shū qǐ bù zhī nǐ gē ge xīn xìng? wǒ zài shēng zhī shí, tā fēng liú xìng gé, nán yǐ jū guǎn. jīn qiè yǐ zuò gù rén, ruò suí tā qù, lián xīn qì jiù, bì rán zhī lǐ. sī wēn zài quàn dào: sǎo sǎo tīng sī wēn shuō, gē ge jīn lái bù bǐ wǎng rì, gǎn sǎo sǎo zhēn jié ér wáng, jué bù zài qǔ. jīn gē ge lái qǔ, ān rěn bù suí huí qù? yuàn cóng sī wēn zhī yán.
婆婆勸道:「休哭,且理會遷骨之事。」鄭夫人收哭而坐,三人進些飲饌,夫人略饗些氣味。思溫問:「元夜秦樓下相逢,嫂嫂為韓國夫人宅眷,車後許多人,是人是鬼?」鄭夫人道:「太平之世,人鬼相分;今日之世,人鬼相雜。當時隨車,皆非人也。」思厚道:「賢妻為吾守節而亡,我當終身不娶,以報賢妻之德。今願遷賢妻之香骨,共歸金陵可乎?」夫人不從道:「婆婆與叔叔在此,聽奴說。今蒙賢夫念妾孤魂在此,豈不願歸從夫?然須得常常看我,庶幾此情不隔冥漠。倘若再娶,必不我顧,則不如不去為強。」三人再三力勸,夫人只是不肯,向思溫道:「叔叔豈不知你哥哥心性?我在生之時,他風流性格,難以拘管。今妾已作故人,若隨他去,憐新棄舊,必然之理。」思溫再勸道:「嫂嫂聽思溫說,哥哥今來不比往日,感嫂嫂貞節而亡,決不再娶。今哥哥來取,安忍不隨回去?願從思溫之言。」
fū rén xiàng èr rén dào: xiè shū shū rú cǐ kǔ kǔ xiāng quàn, ruò wǒ fū guǒ bù mèi xīn, yuàn yǐ yī yán wèi shì, jí dāng cóng mìng. shuō bà, sī hòu yǐ jiǔ lì dì wèi shì: ruò fù qián yán, zài lù dào zéi shā lù, zài shuǐ jù làng fù zhōu. fū rén jí zhǐ sī hòu: qiě zhù, qiě zhù, bù bì rú cǐ fā shì. wǒ fū jì bù zhòng qǔ, yuàn shū shū wèi zhèng jiàn.
夫人向二人道:「謝叔叔如此苦苦相勸,若我夫果不昧心,願以一言為誓,即當從命。」說罷,思厚以酒瀝地為誓:「若負前言,在路盜賊殺戮,在水巨浪覆舟。」夫人急止思厚:「且住,且住,不必如此發誓。我夫既不重娶,願叔叔為證見。」
dào bà, hū dì yòu qǐ yī zhèn xiāng fēng, xiāng guò suì bù jiàn le fū rén.
道罷,忽地又起一陣香風,香過遂不見了夫人。
sān rén dà jīng yà, fù tiān shàng dēng zhú, qù gōng zhuō dǐ xià jiē qǐ huā zhuān, kuǎn kuǎn duō qǐ xiá zi, quán bù fèi lì. shōu shí yú qiáng ér chū, zhì dǎ tāo pó pó jiā. cì wǎn, yǐ bái yín sān liǎng, xiè le pó pó yòu yǐ huáng jīn shí liǎng, zèng yǔ sī wēn, sī wēn zài cí fāng shòu. sī hòu bié le sī wēn, tóng pú rén zhāng jǐn dài gǔ xiá guī běn yì. qí yuè yú, fāng dé huí shū, lìng fèng shǐ guī. sī wēn jiāng jiǔ jiàn bié, zài sān dīng níng: gē ge wú wàng sǎo sǎo zhī yán.
三人大驚訝,復添上燈燭,去供卓底下揭起花磚,款款掇起匣子,全不費力。收拾踰牆而出,至打絛婆婆家。次晚,以白銀三兩,謝了婆婆;又以黃金十兩,贈與思溫,思溫再辭方受。思厚別了思溫,同僕人張謹帶骨匣歸本驛。俟月余,方得回書,令奉使歸。思溫將酒餞別,再三叮嚀:「哥哥無忘嫂嫂之言。
sī hòu tóng yī xíng rén cóng fù fū rén gǔ xiá chū yān shān fēng yí mén, qǔ lù ér guī, yuè yú fāng dǐ xū yí. sī hòu dào yì zhōng xiē pō, hū yī rén chàng rě biàn bài. sī hòu kàn shí, nǎi shì jiù pú rén zhōu yì, jīn lái xiè tiān dì, zài cǐ zuò gè yì zi. suì yǐn sī hòu rù fáng, zhǐ jiàn guà yī fú yǐng shén, huà zhe gè fù rén. yòu yǒu pái wèi ér shàng xiě zhe: wáng zhǔ mǔ zhèng fū rén zhī wèi. sī hòu guài ér wèn zhī, zhōu yì dào: fū rén zhēn jié, wèi guān rén ér sǐ, zhōu yì qīn jiàn, zěn de bù gòng fèng fū rén? sī hòu yīn bǎ yān shān hán fū rén zhái zhōng shì, cóng tóu shuō yǔ zhōu yì qǔ chū xiá zi, jiào zhōu yì kàn le. zhōu yì zhǎn bài tí kū. sī hòu shì yè yǔ zhōu yì dǐ zú ér wò.
思厚同一行人從負夫人骨匣出燕山豐宜門,取路而歸,月余方抵盱眙。思厚到驛中歇泊,忽一人唱喏便拜。思厚看時,乃是舊僕人周義,今來謝天地,在此做個驛子。遂引思厚入房,只見掛一幅影神,畫着個婦人。又有牌位兒上寫着:「亡主母鄭夫人之位。」思厚怪而問之,周義道:「夫人貞節,為官人而死,周義親見,怎的不供奉夫人?」思厚因把燕山韓夫人宅中事,從頭說與周義;取出匣子,教周義看了。周義展拜啼哭。思厚是夜與周義抵足而臥。
zhì cì rì tiān xiǎo, zhōu yì yǔ sī hòu dào: jiù rì èr shí yú kǒu, jīn zé wéi yǐng shì bàn, qíng yuàn fú shì guān rén qù jīn líng. sī hòu cóng qí qǐng, jiāng dài zhōu yì guī jīn líng.
至次日天曉,周義與思厚道:「舊日二十餘口,今則惟影是伴,情願伏事官人去金陵。」思厚從其請,將帶周義歸金陵。
sī hòu zhì běn suǒ, jiāng huí wén chéng nà. zhōu yì suí zhe sī hòu bo dì yú yān shān zhī cè, bèi lǐ mái zàng fū rén gǔ xiá bì. sī hòu bù shèng bēi gǎn, sān rì yī yì fén suǒ xiǎng jì, zhì zūn fāng guī, suì lìng zhōu yì shǒu fén yíng.
思厚至本所,將回文呈納。周義隨着思厚卜地於燕山之側,備禮埋葬夫人骨匣畢。思厚不勝悲感,三日一詣墳所饗祭,至尊方歸,遂令周義守墳瑩。
hū yī rì, sū zhǎng yí xǔ zhǎng yí shuō: jīn líng tǔ xīng guān guān zhǔ liú jīn tán suī shì gè nǚ dào shì, dé xíng qīng gāo, hé bù tóng wǎng guān zhōng zuò xiē gōng dé, zhuī jiàn lìng zhèng.
忽一日,蘇掌儀、許掌儀說:「金陵土星觀觀主劉金壇雖是個女道士,德行清高,何不同往觀中做些功德,追薦令政。」
sī hòu yī cóng, xuǎn rì tóng sū xǔ èr rén dào tǔ xīng guān lái fǎng liú jīn tán shí, nǐ shuō zěn shēng dǎ bàn, dàn jiàn: dǐng tiān qīng jīn, zhí xiàng yá jiǎn, chuān bái luó páo, zhe fěi cuì lǚ.
思厚依從,選日同蘇、許二人到土星觀來訪劉金壇時,你說怎生打扮,但見:頂天青巾,執象牙簡,穿白羅袍,著翡翠履。
bù shī zhū fěn, fēn míng shì méi è níng shuāng dàn zhù jīng shén, fǎng fú rú lián huā chū shuǐ. yí róng jué shì, biāo zhì fēi fán.
不施朱粉,分明是梅萼凝霜;淡佇精神,仿佛如蓮花出水。儀容絕世,標緻非凡。
sī hòu yī jiàn, shén hún sàn luàn, mù zhēng kǒu dāi. xù lǐ bì, jīn tán fēn fù yī miàn ān pái zuò jiǔ yōu jiào, qiě qǐng zhòng guān dào lǐ miàn kàn líng zhī. sān rén tóng rù qù, guò èr qīng diàn cuì huá xuān, cóng bā guà tán fáng nèi zhuǎn rù jiàng xiāo guǎn, yuán lái líng zhī zài jiàng xiāo guǎn.
思厚一見,神魂散亂,目睜口呆。敘禮畢,金壇分付一面安排做九幽醮,且請眾官到裡面看靈芝。三人同入去,過二清殿、翠華軒,從八卦壇房內轉入絳綃館,原來靈芝在絳綃館。
zhòng rén qù kàn líng zhī, wéi sī hòu dú rù jīn tán fáng nèi xián kàn, dàn jiàn míng chuāng jìng jǐ, pù chén wán wù, shū àn shàng wén fáng sì bǎo, yā zhǐ jiè fāng xià lòu chū xiē zhǐ. xìn shǒu qǔ kàn shí, shì yī fú cí, shàng xiě zhe huàn xī shā: biāo zhì qīng gāo bù rǎn chén, xīng guān yún chǎng zǐ xiá qún. mén yǎn xié yáng wú yī shì, fǔ yáo qín. xū guǎn yōu huā piān rě hèn, xiǎo chuāng xián yuè zuì xiāo hún. cǐ jì dé jiào hái sú qù, xiè tiān zūn! hán sī hòu chū guān jīn tán zhī mào, yǐ dòng sī qíng hòu guān zhǐ shàng zhī cí, yóu zēng ài niàn.
眾人去看靈芝,惟思厚獨入金壇房內閒看,但見明窗淨几,鋪陳玩物,書案上文房四寶,壓紙界方下露出些紙。信手取看時,是一幅詞,上寫着《浣溪沙》:標緻清高不染塵,星冠雲氅紫霞裙。門掩斜陽無一事,撫瑤琴。虛館幽花偏惹恨,小窗閒月最消魂。此際得教還俗去,謝天尊!韓思厚初觀金壇之貌,已動私情;後觀紙上之詞,尤增愛念。
nǎi zuò yī cí, míng xī jiāng yuè, cí dào:
乃作一詞,名《西江月》,詞道:
yù mào hé láo zhū fěn, jiāng méi qǐ lèi qún huā? zhōng cháo yǐn jǐ lùn huáng yá, bù gù huā qián yuè xià. guān shàng xīng zān běi dǒu, zhàng tóu jīng guà nán huá. bù zhī hé rì dào xiān jiā? céng xǔ cǎi luán tóng kuà. pāi shǒu gāo chàng cǐ cí.
玉貌何勞朱粉,江梅豈類群花?終朝隱几論黃芽,不顧花前月下。冠上星簪北斗,杖頭經掛《南華》。不知何日到仙家?曾許彩鸞同跨。拍手高唱此詞。
jīn tán biàn sè jiāo zào shuō: shì hé dào lǐ? qī wǒ gū ruò, luàn wǒ guān yǔ! mìng rén qǔ jiào lái, wǒ zì qù jiàn ēn guān, yǔ nǐ lǐ huì. sū xǔ èr rén zài sì quàn zhù, jīn tán bù yǔn. hán sī hòu jiù huái zhōng qǔ chū jīn tán suǒ zuò zhī cí, jiào zhòng rén kàn, shuō: guān zhǔ bù bì jiāo zào, zhè gè cí ér shì shuí zuò de? xià dé jīn tán ān shēn wú dì, bǎ nù sè dōu biàn zuò xiào róng, ān pái yán xí, qǐng zhòng guān gòng zuò, yǐn jiǔ zuò lè, dōu bù guǎn zuò gōng dé zhuī jiàn zhī shì. jiǔ lán, èr rén gè yǒu qí qíng, shén xiāng ài mù, jǐn zuì ér sàn. zhè liú jīn tán yuán shì dōng jīng rén, zhàng fū shì shū mì yuàn féng liù chéng zhǐ. yīn jìng kāng nián jiān tóng qī liú shì gù zhōu bì nán, lái jīn líng, qù huái shuǐ shàng, féng liù chéng zhǐ bǐ lěng jiàn luò shuǐ shēn wáng, qí qī liú shì fā yuàn, jiù tǔ xīng guān chū jiā, zhuī jiàn zhàng fū, cháo yě zhī míng, chà zuò guān zhǔ. cǐ hòu hán sī hòu shí cháng wǎng lái liú jīn tán chù.
金壇變色焦躁說:「是何道理?欺我孤弱,亂我觀宇!命人取轎來,我自去見恩官,與你理會。」蘇、許二人再四勸住,金壇不允。韓思厚就懷中取出金壇所作之詞,教眾人看,說:「觀主不必焦躁,這個詞兒是誰做的?」嚇得金壇安身無地,把怒色都變做笑容,安排筵席,請眾官共坐,飲酒作樂,都不管做功德追薦之事。酒闌,二人各有其情,甚相愛慕,盡醉而散。這劉金壇原是東京人,丈夫是樞密院馮六承旨。因靖康年間同妻劉氏雇舟避難,來金陵,去淮水上,馮六承旨彼冷箭落水身亡,其妻劉氏發願,就土星觀出家,追薦丈夫,朝野知名,差做觀主。此後韓思厚時常往來劉金壇處。
hū yī rì, sū xǔ èr zhǎng yí jù jīn bèi lǐ, zài guān zhōng qǐng liú jīn tán hán sī hòu. jiǔ zhì shù xún, sū xǔ èr rén bǎ zhǎn quàn sī hòu yǔ jīn tán dào: gē ge jì yǔ jīn tán xiāng ài, nǎi shì sù shì yīn yuán. jīn wài yì jí jí, bù dāng wěn biàn. hé bù hái le sú, yòng lǐ tōng méi, qǔ wèi sǎo sǎo, qǐ bù měi zāi! sī hòu jīn tán cóng qí yán. jīn tán yǐ qián mǎi rén gào hái sú, sī hòu xuǎn rì xià dìng, qǔ guī chéng qīn. yī gè yě bù zhuī jiàn zhàng fū, yī gè yě bù kàn gù fén mù. yǐ chuāng xié shǒu, chóu chàng lùn xīn.
忽一日,蘇、許二掌儀醵金備禮,在觀中請劉金壇、韓思厚。酒至數巡,蘇、許二人把盞勸思厚與金壇道:「哥哥既與金壇相愛,乃是宿世因緣。今外議藉藉,不當穩便。何不還了俗,用禮通媒,娶為嫂嫂,豈不美哉!」思厚、金壇從其言。金壇以錢買人告還俗,思厚選日下定,娶歸成親。一個也不追薦丈夫,一個也不看顧墳墓。倚窗攜手,惆悵論心。
chéng qīn shù rì, kàn fén zhōu yì bù jiàn hán guān rén lái shàng fén, zì yì zhái qián tàn tīng xiāo xī. jiàn dāng zhí zài mén qián, wèn dào: guān rén yīn shén zhè jǐ rì bù lái fén shàng? dāng zhí dào: guān rén qǔ le tǔ xīng guān liú jīn tán zuò le rú rén, wú gōng fū shàng fén. zhōu yì shì běi rén, xìng zhí, tīng shuō qì fèn fèn dì. qià hǎo zhuàng jiàn sī hòu chū lái, zhōu yì chàng rě bì, biàn zhe yán yǔ dào: guān rén, nǐ hǎo fù yì! zhèng fū rén wèi nǐ shǒu jié sàng shēn, nǐ zěn xià de bié qǔ rú rén? yī tóu mà, yī tóu kū fū rén. hán sī hòu yǔ liú jīn tán xīn hūn, kǒng bù hǎo kàn, hē jiào dāng zhí men dǎ chū zhōu yì. zhōu yì mèn mèn bù yǐ, xiān guī fén suǒ. dāng rì shì qīng míng, zhōu yì qù fū rén fén qián kū zhe gào sù xǔ duō. shì yè shuì zhì sān gēng, zhèng fū rén jiào zhōu yì dào: nǐ hán zhǎng yí zài nà lǐ zhù? zhōu yì bǎ sī hòu gū ēn fù yì qǔ liú shì shì, yī yī gào sù tā yī fān: rú jīn zài sān shí liù zhàng jiē zhù, fū rén zì qù xún tā lǐ huì. fū rén dào: wǒ qù xún tā. zhōu yì mèng zhōng jīng jué, yī shēn lěng hàn.
成親數日,看墳周義不見韓官人來上墳,自詣宅前探聽消息。見當直在門前,問道:「官人因甚這幾日不來墳上?」當直道:「官人娶了土星觀劉金壇做了孺人,無工夫上墳。」周義是北人,性直,聽說氣忿忿地。恰好撞見思厚出來,周義唱喏畢,便着言語道:「官人,你好負義!鄭夫人為你守節喪身,你怎下得別娶孺人?」一頭罵,一頭哭夫人。韓思厚與劉金壇新婚,恐不好看,喝教當直們打出周義。周義悶悶不已,先歸墳所。當日是清明,周義去夫人墳前哭着告訴許多。是夜睡至三更,鄭夫人叫周義道:「你韓掌儀在那裡住?」周義把思厚辜恩負義娶劉氏事,一一告訴他一番:「如今在三十六丈街住,夫人自去尋他理會。」夫人道:「我去尋他。」周義夢中驚覺,一身冷汗。
qiě shuō nà sī hòu gòng liú shì xīn hūn huān ài, yuè xià zhì jiǔ shǎng wán. zhèng yǐn jiǔ jiān, zhǐ jiàn liú shì liǔ méi tī shù, xīng yǎn yuán zhēng, yǐ shǒu zuó zhù sī hòu bù fàng, dào: nǐ tè shā kuī wǒ, hái wǒ mìng lái! shēn shì liú shì, yǔ yīn shì zhèng fū rén de shēng qì. xià dé sī hòu wú jì kě shī, dào: gào xián qī ráo shuǎ nà lǐ kěn fàng. zhèng bǎi bō bù xià, hū bào sū xǔ èr zhǎng yí bù yuè ér lái wàng sī hòu, jiàn liú shì zuó zhù sī hòu bù fàng. èr rén jiě tuō dé shǒu, sī hòu jí zǒu chū, yǔ sū xǔ èr rén shāng yì, qǐng dá qiáo tiě suǒ guān zhū fǎ guān lái jiù zhì. jí shí qiǎn zhāng jǐn qǐng dào zhū fǎ guān, fǎ guān jiàn le liú shì dào: cǐ yuān yì bù kě zhì zhī, zhǐ hǎo quàn yù. liú shì zì yòng shǒu dǎ guāi qí kǒu yǔ liǎn shàng, kū zhe gào sù fǎ guān yǐ yān shān zōng jī. yòu dào: wàng fǎ guān cí bēi zuò zhǔ. zhū fǎ guān zài sān quàn dào: dāng zuò gōng dé zhuī jiàn chāo shēng, rú jiān zhí bù tīng, mào fàn tiān tiáo. liú shì jiàn shuō, kū xiè fǎ guān: nú nú qiě tuì. shǎo kè liú shì fāng sū.
且說那思厚共劉氏新婚歡愛,月下置酒賞玩。正飲酒間,只見劉氏柳眉剔豎,星眼圓睜,以手捽住思厚不放,道:「你忒煞虧我,還我命來!」身是劉氏,語音是鄭夫人的聲氣。嚇得思厚無計可施,道:「告賢妻饒耍」那裡肯放。正擺撥不下,忽報蘇、許二掌儀步月而來望思厚,見劉氏捽住思厚不放。二人解脫得手,思厚急走出,與蘇、許二人商議,請笪橋鐵索觀朱法官來救治。即時遣張謹請到朱法官,法官見了劉氏道:「此冤抑不可治之,只好勸諭。」劉氏自用手打摑其口與臉上,哭着告訴法官以燕山蹤跡。又道:「望法官慈悲做主。」朱法官再三勸道:「當做功德追薦超生,如堅執不聽,冒犯天條。」劉氏見說,哭謝法官:「奴奴且退。」少刻劉氏方蘇。
fǎ guān shū fú yǔ liú shì chī, yòu tiē fú fáng mén shàng, fǎ guān cí qù. dāng yè wú shì.
法官書符與劉氏吃,又貼符房門上,法官辭去。當夜無事。
cì rì, sī hòu jī xiāng zhǐ qǐng dá qiáo xiè fǎ guān, fāng zuò xià, jiā zhōng rén lái bào, shuō rú rén yòu zhōng è. sī hòu zài gào fǎ guān tóng wǎng jiā zhōng jiù zhì. fǎ guān yún: ruò yào chú gēn hǎo shí, xū jiāng yān shān fén fā jué, qǔ qí gǔ xiá, qì yú zhǎng jiāng, fāng kě wú shì. sī hòu zhǐ de yī cóng suǒ shuō, mù tǔ gōng rén děng, tóng wǎng jué kāi fén mù, qǔ chū zhèng fū rén gǔ xiá, dào yáng zi jiāng biān, pāo fàng shuǐ zhōng. zì cǐ liú shì ān rán. nèn dì shí, fù xīn de wú tiān lǐ bào yīng, qǐ yǒu cǐ lǐ!
次日,思厚齎香紙請笪橋謝法官,方坐下,家中人來報,說孺人又中惡。思厚再告法官同往家中救治。法官云:「若要除根好時,須將燕山墳發掘,取其骨匣,棄於長江,方可無事。」思厚只得依從所說,募土工人等,同往掘開墳墓,取出鄭夫人骨匣,到揚子江邊,拋放水中。自此劉氏安然。恁地時,負心的無天理報應,豈有此理!
sī hòu fù le zhèng yì niáng, liú jīn tán fù le féng liù chéng zhǐ. zhì shào xìng shí yī nián, chē jià xìng qián táng, guān mín bǎi xìng jiē cóng. sī hòu yì qiè jiā lí jīn líng, dào yú zhèn jiāng.
思厚負了鄭義娘,劉金壇負了馮六承旨。至紹興十一年,車駕幸錢塘,官民百姓皆從。思厚亦挈家離金陵,到於鎮江。
sī hòu yīn xiǎng jīn shān shèng jǐng, nǎi lìn zhōu tóng qī liú shì jiāng àn xià chuán, xíng dào jiāng xīn, hū tīng dé zhōu rén chàng hǎo shì jìn cí, dào shì: wǎng shì yǔ shuí lùn? wú lùn àn dàn lèi xuè. hé chù zuì kān lián? cháng duàn huáng hūn shí jié. yǐ mén níng wàng yòu pái huái, shuí jiě cǐ qíng qiē? hé jì kě tóng guī yàn, chèn jiāng nán chūn sè.
思厚因想金山勝景,乃賃舟同妻劉氏江岸下船,行到江心,忽聽得舟人唱《好事近》詞,道是:往事與誰論?無論暗彈淚血。何處最堪憐?腸斷黃昏時節。倚門凝望又徘徊,誰解此情切?何計可同歸雁,趁江南春色。
sī hòu shěn tīng suǒ gē zhī cí, nǎi yān shān hán guó fū rén zhèng shì yì niáng tí píng fēng zhě, dà jīng. suì wèn shāo gōng: cǐ qū dé zì hé rén? shāo gōng dá yuē: jìn yǒu shǐ mìng rù guó zhì yān shān, mǎn chéng jiē chàng cǐ cí, nǎi yī dǎ xiàn pó pó zì hán guó fū rén zhái zhōng píng shàng lù chū lái de. shuō shì jiāng nán yī guān rén hún jiā, xìng zhèng míng yì niáng, yīn zhēn jié ér sǐ, hòu lái zhèng fū rén zhàng fū sī qiè qí gǔ guī jiāng nán. cǐ cí chuán bō zhōng wài. sī hòu tīng dé shuō, rú wàn rèn zǎn xīn, yǎn zhōng lèi xià. xū yú zhī jiān, hū jiàn jiāng zhōng fēng làng jù shēng, yān tāo bìng qǐ, yì yú chū méi, guài shòu xiān bō, jiàn shuǐ shàng yī rén bō xīn yǒng chū, dǐng wàn zì jīn, bǎ shǒu jiū liú shì yún bìn, zhì rù shuǐ zhōng. shì qiè gāo shēng hǎn jiào: rú rén luò shuǐ! jí huàn sī hòu jiào jiù, nà lǐ jiù dé! é qǐng, yòu jiàn yī fù rén, xiàng chán luó pà, shuāng yǎn yuán zhēng, yǐ shǒu zuó sī hòu, zhuāi rù bō xīn ér sǐ. zhōu rén yù jiù bù néng, suì chóu chàng ér guī. tàn gǔ jīn fù yì rén jiē rú cǐ, nǎi chuán zhī yú rén. shī yuē: yī fù féng jūn lí shuǐ è, yī kuī zhèng shì sàng shēn yuān.
思厚審聽所歌之詞,乃燕山韓國夫人鄭氏義娘題屏風者,大驚。遂問梢公:「此曲得自何人?」梢公答曰:「近有使命入國至燕山,滿城皆唱此詞,乃一打線婆婆自韓國夫人宅中屏上錄出來的。說是江南一官人渾家,姓鄭名義娘,因貞節而死,後來鄭夫人丈夫私挈其骨歸江南。此詞傳播中外。」思厚聽得說,如萬刃攢心,眼中淚下。須臾之間,忽見江中風浪俱生,煙濤並起,異魚出沒,怪獸掀波,見水上一人波心湧出,頂萬字巾,把手揪劉氏雲鬢,擲入水中。侍妾高聲喊叫:「孺人落水!」急喚思厚教救,那裡救得!俄頃,又見一婦人,項纏羅帕,雙眼圓睜,以手捽思厚,拽入波心而死。舟人慾救不能,遂惆悵而歸。嘆古今負義人皆如此,乃傳之於人。詩曰:一負馮君罹水厄,一虧鄭氏喪深淵。
wǎn rú xiào nǚ xún shī sǐ, bù ruò sān lǘ wèi zhǔ qiān.
宛如孝女尋屍死,不若三閭為主愆。